Sint-Janscentrum. Met het komen van de lente, komt eveneens onze jaarlijkse UITGAVE 2015 VAN HET SINT-JANSCENTRUM

Sint-Janscentrum U I T G A V E

M

2 0 1 5

V A N

H E T

S I N T- J A N S C E N T R U M

et het komen van de lente, komt eveneens onze jaarlijkse heid uit voor de liefde waarmee in de nieuwe parochies, in het krant met allerlei nieuws uit het seminarie en uit het bisseminarie en in het Sint-Janscentrum werkt. Liefde mag in tijdom. Dit jaar willen we in deze krant de aandacht vestigen op den van verandering een centrale plaats hebben. Paulus schrijft de vele stille werkers in het seminarie en in het bisdom. De in zijn eerste brief aan de Korintiërs, hoofdstuk 13, verzen vier wijdingen, de Chrismamis, jubilea en soortgelijke vieringen zijn tot zeven: “De liefde is lankmoedig en goedertieren, de liefde natuurlijk in het oog springende gebeurtenissen waarover u in is niet afgunstig, zij praalt niet, beeldt zich niets in. Zij geeft niet deze krant leest. Ook wordt aandacht besteed aan de diocesane bedevaart naar Lourdes. De meeste ruimte hebben wij echter ingeruimd voor de eerste © Servizio Fotografico de ‘l.O.R.’ nieuwe parochies die in ons bisdom zijn opgericht. Daar zit veel geduldig en behoedzaam werken achter van vele honderden, zo niet duizenden mensen. Hen danken wij door aandacht te besteden aan hun niet makkelijk werk. Als eerste is het nodig te zien dat nieuwe parochies nodig zijn. Dit laat je stap voor stap in ontmoeting en gesprek aan elkaar zien. Dit vraagt tijd en oprechte aandacht. Daarna is er overleg over de materiële en pastorale zaken in de verschillende parochies. Waar komen we vandaan en waar gaan we heen. In het beleidsplan: “Groeien in Geloof en Geloven in Groei”,”heeft het bisdom de nodige blauwdrukken aangereikt voor de nieuwe opzet. Voortdurend zijn de kernspelers bij alle stappen bezig iedereen er bij te houden. Vaak gaan mensen door moeilijke periodes heen. Iedere overgang van oud naar nieuw, van klein naar groot doet pijn. De veranderingen zijn immers niet alleen maar Paus Franciscus begroet vanaf het Sint-Pietersplein de familieleden van mgr. Hurkmans. voordelig. Jammer dat ze nodig zijn. Men moet veel prijs geven. We zitten nog steeds in een rouwproces om het verdwijnen van het rijke Roomse leven. Toch mogen we positief zijn. We zijn bezig om de Kerk van de Heer om schone schijn, zij zoekt zichzelf niet, zij laat zich niet kwaad toekomst te geven in de omstandigheden van onze tijd. Dit maken en rekent het kwade niet aan. Zij verheugt zich niet over vraagt om een sterk geloof in Onze Lieve Heer. Hij geeft toeonrecht, maar vindt haar vreugde in de waarheid. Alles verkomst. Hij schenkt op momenten dat we veel verliezen hoop op draagt zij, alles gelooft zij, alles hoopt zij, alles duldt zij.“ een nieuwe tijd. Met geloof in de toekomst, met hoop op een Graag dank ik de honderden, duizenden stille werkers in de nieuwe tijd is het mogelijk de weg in liefde te gaan. Kerk en wens ik hen alle geloof en hoop naar de toekomst Rond het seminarie werken eveneens veel mensen in stilte. toe opdat zij met vele anderen de weg in liefde kunnen blijWanneer u leest over de verbouwing, over de gebedskring, ven gaan. Immers met het organiseren van nieuwe parochies over het aantal seminaristen, over de weldoeners van het Sonhebben we grote stappen gezet, maar we staan tegelijk nog nius priesterfonds en over alle andere activiteiten in het Sintaan het begin. De nieuwe parochies dienen door de groeiJanscentrum dan mag u er zeker van zijn dat veel stille werkers stuipen heen volwassen te worden. Laten we ze daar de tijd met hoop, met geloof en in liefde zich inzetten voor het semivoor geven. narie, voor het Sint-Janscentrum. Graag druk ik mijn dankbaarmgr. drs. a.l.m. hurkmans, bisschop van ’s-Hertogenbosch

DIOCESANE CHRISMAMIS, EEN VIERING VAN VREUGDE EN TROOST

G

elovigen uit het hele bisdom, waaronder talrijke priesters en diakens, gaven gehoor aan de uitnodiging van mgr. drs. A.L.M. Hurkmans om op de woensdag van de goede week, 16 april 2014, deze bijzondere viering in de kathedrale basiliek van St. Jan Evangelist bij te wonen, waarbij eveneens aanwezig waren mgr. drs. R.G.L.M. Mutsaerts en vicaris-generaal dr. C.F.M. van den Hout. Tijdens deze plechtigheid werden de Heilige Oliën gewijd en na afloop van de viering onder de parochies verdeeld. Hoofdcelebrant van deze Chrismaviering was mgr. drs. A.L.M. Hurkmans. WELKOMSTWOORD Plebaan mr. drs. J.G.N.M. van Rossem heette de aanwezigen welkom. “Tijdens de komende heilige drie dagen volgen we onze Heer Jezus Christus vanaf het laatste avondmaal en de instelling van de Eucharistie naar zijn sterven op Goede Vrijdag en zijn grafrust op Stille Zaterdag, om tenslotte op Pasen de overwinning van zijn verrijzenis uit de dood te vieren. In dit hele Paasgebeuren toont zich Gods heerlijkheid en verlossende liefde, die de oude wereld, aangetast door zonde en dood, overwint en voor ons de nieuwe wereld van zijn koninkrijk openlegt.

HOMILIE Mgr. Hurkmans zette in zijn homilie de vreugde om de sacramenten uiteen. “Wij zijn hier op deze avond als Kerk van het bisdom van ’s-Hertogenbosch bijeen. Uw leven, mijn leven, het leven van onze Kerk is verborgen in God, in de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Wij luisteren hier naar Gods woord, naar het Evangelie. Het Schriftwoord dat gij zojuist gehoord hebt is thans in vervulling gegaan”. Deze woorden sprak Jezus in de synagoge van Nazareth. Een grote vreugde moet Hem en zijn toehoorders vervuld hebben. Waar de Heilige Geest is daar is een grote vreugde. Vreugde omdat de Heilige Geest alles vernieuwt. De Heilige Geest is in staat harten te genezen, gevangenen vrij te laten, verkrampten te verlossen. Waar de Heilige Geest is breekt een nieuwe tijd aan. Een genadejaar. Goddelijk leven. In de Kerk is het goddelijk leven ruimschoots aanwezig in de sacramenten. Olie is in vier sacramenten drager van de Heilige Geest.

Met het Heilig Chrisma worden dan ook bij hun wijding het hoofd van de bisschop en de handen van de priesters gezalfd, opdat zij op hun beurt in de bediening van de sacramenten die zalving van de Heilige Geest en genade van Christus zouden doorgeven aan het hele Godsvolk. De bisschoppen, samen met de concelebrerende priesters, zullen dan ook vanavond hun toewijding aan dit sacramentele dienstwerk weer vernieuwen, héél bijzonder in verband met morgen, Witte Donderdag, de dag waarop – toen Jezus zijn apostelen machtigde tot het vieren van de Eucharistie – tegelijk ook het priesterschap werd ingesteld. Moge onze gezamenlijke verbondenheid met Christus en onze deelname aan zijn zending door de zalving van zijn Geest in deze Chrismamis worden vernieuwd en versterkt. 2

DE ZIEKENZALVING Wanneer de levensweg van iemand het einde nadert wil de Kerk naar het voorbeeld van Jezus bij die persoon zijn. Om, vaak te midden van lijden en verdriet, een baken te zijn dat wijst naar het huis van de Vader. Maar eveneens om de persoon in levensgevaar te zalven. De Heer zelf wil de zieken tot steun zijn. Hij laat hem of haar niet alleen naar God gaan. Meestal mag men zien dat het sacrament van de zieken een steun is en kracht geeft. Vaak komt er rust en is er ook dan een diepe vreugde. Zieken, ik hoop dat u mag ervaren dat Jezus de weg met u gaat. U, die zieken begeleidt, wens ik een attent hart toe dat weet te luisteren. DE PRIESTERWIJDING Er is een grote vreugde als bij de priesterwijding de kandidaat de handen krijgt opgelegd en wanneer de bisschop zijn handen zalft. Hij werkt niet op eigen gezag. God eigent zich de priester toe en hij staat in dienst van Jezus en van de gelovigen. Het seminarie wens ik toe vreugdevolle, sterke priesters te mogen vormen. HERNIEUWING VAN DE WIJDINGSBELOFTEN De oliën die wij gebruiken bij de sacramenten ga ik zegenen en wijden, opdat zij de Heilige Geest verspreiden bij het vieren van de sacramenten, de bron van goddelijk leven. Alvorens daar echter aan toe te komen zullen de priesters hun beste bedoelingen, hun beloftes bij de wijding gedaan, uitspreken. Zij zijn de trekkers van het kerkelijk leven. De Paus en de gelovigen vragen veel van hen. Dit in een tijd die voor hen niet gemakkelijk is. Al heel wat jaren immers zijn wij, als ik het zo mag zeggen, een gewonde Kerk. We zaten als het ware gevangen in de polarisatie. De geloofsstrijd stond een normaal kerkelijk leven in de weg, hetgeen leidt tot vervreemding. Wat in de Kerk gaande is speelt ook in de samenleving. Onze hele cultuur maakt

Want Gij, o Christus, zijt geslacht en Gij hebt ons gekocht voor God. Met Uw bloed, zo zegt het boek Openbaring en Gij hebt ons voor onze God gemaakt tot een koninkrijk van priesters. Ja, door zijn Paasmysterie kan Jezus, de Gezalfde, ons voortaan laten delen in zijn nieuwe leven, in zijn koninklijk priesterschap, in de zalving van zijn Geest. Dit komt bijzonder tot uitdrukking in de liturgie van deze Chrismamis. Hierin worden de oliën voor de doopleerlingen en de zieken gezegend en het Heilig Chrisma gewijd. Deze gewijde oliën en zalf zijn symbool voor de zalving en genade van de Heilige Geest, die dankzij de dood en verrijzenis van Christus nu aan ons wordt doorgegeven door middel van de verschillende sacramenten.

Vormelingen, met jullie begeleiders wens ik jullie vreugde en wijsheid.

moeilijk te begrijpen veranderingen door. Ook dit roept vervreemding op. Laten wij geloven in de levende God. Hij blijft aan het werk. Hij laat ons niet in de steek. VREUGDE VAN HET EVANGELIE Verder is het paus Franciscus die ons laat zien dat het anders kan en dat het anders moet. Juist nu is het nodig om vooral de nadruk te leggen op de vreugde van het Evangelie. Deze Chrismamis is daartoe een uitnodiging. Met u priesters wil ik in mijn bezoeken aan de dekenaten de weg zoeken naar meer vreugde en naar meer eenheid. Het is goed elkaar voldoende te ontmoeten. Tijdens bezinningsdagen, de jaarlijkse priesterdag, de jaarlijkse Maria-bidtocht, vergaderingen en kransen. Wees gelukkig met elkaars succes. Daarmee bouwen we elkaar op, drukken we uit in elkaar te geloven. Zoek de weg om open en vriendelijk om te gaan met de gelovigen. Vergeet uw gebed niet. God heeft u gekozen. Hij wil zijn genade aan u kwijt. Tijd die u besteedt aan gebed is de best bestede tijd. Zorg voor voldoende ontspanning. Dan blijf je een vrij man. Nu gaan wij over tot het vernieuwen van de wijdingsbelofte en tot het zegenen en wijden van de Oliën. Met zijn allen staan wij nu dicht bij de sacramenten waarin wij zijn herboren. Deze viering wil ons opnieuw bevestigen in ons leven met God en met elkaar. Zij wil ons opnieuw doen beseffen wat vreugde en blijdschap is. U allen bent geroepen die in de wereld te verspreiden. De Chrismamis heeft wederom bewezen dat het een belangrijke viering is. De liturgie gaf een weldadig gevoel. Ook vandaag is de uitdaging van het nieuwe begin nog onder ons. Vorm geven aan die uitdaging is de roeping van iedere christen. Er is veel vrijwillige inzet in de katholieke Kerk, maar al die activiteiten dragen slechts vrucht als ze geschieden in verbondenheid met de Heer. “Als de Heer het huis niet bouwt, bouwen de werkers vergeefs. Christus is verrezen, alleluia”! Mgr. Hurkmans wenste ons van harte een Zalig Pasen en genadevolle dagen toe.

DE DOOP Wat is het mooi als kinderen of volwassenen door de doop thuis komen bij God. U en ik, wij hebben die genade eveneens ontvangen. Wij zijn gezalfd. De Heilige Geest is in ons werkzaam. Hij verbindt ons met Jezus, met God de Vader. Hij maakt ons in de Kerk tot broeders en zusters. Het Chrisma, de gewijde olie, maakt ons tot mensen die weten wat blijdschap is en vreugde. Van harte bemoedig ik allen die op weg zijn naar het Doopsel. De begeleiders wens ik daarbij enthousiasme. HET VORMSEL Altijd opnieuw raakt het mij wanneer een vormeling met zijn of haar ouders voor mij komt staan om de zalving te ontvangen. De Heilige Geest is de helper op hun levensweg die dan serieus begint. Hij geeft kracht, wijsheid en inzicht, legt de liefde in het hart van de vormeling. Als jonge mensen geholpen worden mee te werken met de Heilige Geest dan zal hen veel vreugde toestromen. 3

INDRUKWEKKENDE DIAKENWIJDING

O

p zaterdag 8 november 2014 was het de dag van de diakenwijding van Piet de Jong, Willem Renders en Alexis Szejnoga. Het was een dag waarop alles meezat. Een heldere, zonnige herfstdag, feestelijk klokkengelui en een tjokvolle kathedraal, met de prachtige zang van de Schola Cantorum van de kathedrale basiliek van de Sint Jan onder leiding van Jeroen Felix, rector cantus en organist Norbert Bartelsman.

HOMILIE Mgr. Mutsaerts begon zijn homilie als volgt: “Ons christelijk geloof heeft hoge idealen. Daar houden we graag aan vast omdat het Bijbelse idealen zijn. Of het nu gaat om de onverbrekelijkheid van het huwelijk, het priesterlijk celibaat, de eis anderen te vergeven”. De hulpbisschop benadrukte: “Hou dat vast!” Tegelijk: “Wees mild voor hen, die hier niet aan voldoen. Wees hartelijk, wees uitnodigend”.

In de openingsritus werd uit volle borst meegezongen: “Treedt aan, zegent den Heer! Dankt Hem met lied’ren van vreugde”. De hoofdcelebrant, mgr. drs. R.G.L.M. Mutsaerts, bad: “God, Gij die de bedienaars van uw Kerk geleerd hebt hun broeders en zusters te dienen in plaats van zelf gediend te willen worden. Wij bidden u, schenk uw dienaren hier, die Gij heden wilt uitkiezen voor het diaconaat, vaardigheid in hun werk, zachtmoedigheid bij het vervullen van hun dienstwerk en volharding in het gebed”.

GA EROP UIT “Hou vast aan het gebed, het brevier, aan de Eucharistie. Als we het alleen moeten hebben van goede wil dan zal het op niks uitlopen. Vouw de handen tot gebed. Steek ze vervolgens uit de mouwen. Er is werk genoeg te doen. Ga erop uit. Wacht niet op de pastorie tot er iemand belt of er zich werk aandient. Nogmaals, ga erop uit. Wees daar, waar de mensen zijn. De een heeft misschien meer affiniteit met een voetbalclub, een ander met ouderen. Ga erop uit. In de informele ontmoetingen bereik je soms veel meer dan in welke georganiseerde bijeenkomst ook.

WELKOMSTWOORD Plebaan mr. drs. J.G.N.M. van Rossem verwelkomde de vele aanwezigen als volgt: “Lieve mensen, broeders en zusters, van harte welkom in deze Eucharistieviering. Namens onze bisschop, mgr. Hurkmans, die helaas door ziekte verhinderd is, gaat de hulpbisschop, mgr. Mutsaerts, vandaag door handoplegging en gebed drie mannen tot diaken wijden, namelijk Piet de Jong, Willem Renders en Alex Szejnoga. Net als de profeet Samuel, over wie we in de eerste lezing zullen horen, hebben de wijdelingen de stem van de Heer mogen verstaan. Hebben ze zich aangesproken gevoeld door Christus en zijn Evangelie en gedragen door Gods ontferming en genade hebben ze “ja” gezegd en zullen ze zich zo dadelijk presenteren en beschikbaar stellen met de woorden van Samuel en van de psalmist: “Hier ben ik Heer, uw wil te doen is mijn vreugde”. Zij zullen dan door handoplegging van de bisschop worden opgenomen in het gewijde dienstwerk van de Kerk om een levend teken en getuige van Jezus Christus te zijn. Want wij verkondigen niet onszelf, zegt Paulus in de tweede lezing, maar Christus Jezus, de Heer, onszelf beschouwen wij slechts als uw dienaars om Jezus’ wil.

foto’s: Sonnius/Wim Koopman

KENNELIJK DOET DE KATHOLIEKE KERK ER NOG TOE De tijden zijn zoals ze zijn, maar het blijft een verdraaid mooi ambt. Wat we te melden hebben is tegendraads, dat is waar, maar het is niet zo dat mensen er niks meer mee te maken willen hebben. Je merkt het telkens weer, of het nu om een synode gaat of wat dan ook. Mensen maken er zich druk om. Kennelijk doet de katholieke Kerk er nog toe. Anders zouden zij zich over die standpunten niet druk maken. ZOUT DER AARDE Ga met blijmoedigheid aan de slag. Wees geen grijze muis. Maak het verschil. Jezus vraagt dat nadrukkelijk. Van ons wordt gevraagd het zout der aarde te zijn, het licht van de wereld. In de spijzen is zout bescheiden aanwezig. Je mag er niet te veel van nemen, maar je hebt mineralen nodig. Teveel zout schaadt de gezondheid en neemt de smaak weg. Het dient om aan de spijzen meer smaak te geven. Diakens kunnen smaakmakers zijn. Zout moet daarvoor vermengd worden. Een geliefd thema van paus Franciscus komt hier naar boven. Hij heeft al herhaaldelijk verklaard dat een christen zich niet mag afsluiten voor de anderen. Paus Franciscus: “Wees geen museum-christenen, die het door Christus geschonken zout verloren hebben. Wij mogen het zout van het geloof, van de hoop en van de barmhartigheid niet voor onszelf behouden”. Wanneer zout in een zoutvat bewaard wordt en niet gebruikt, haalt het niets uit. Het zout is er voor de smaak en om te kruiden. Bij een juist gebruik ervan proeven we het zout niet meer. Elk van de spijzen krijgt daardoor meer zijn eigen smaak.

Diakens, jullie zijn het zout en het licht. En Jezus voegt er nog versterkend aan toe: “Als jullie dat niet waarmaken, wat moet er dan van jullie terecht komen?” Het is alsof Hij zegt: “Ik heb jullie nodig”. Zout dat krachteloos is geworden dient tot niets. Een lamp moet je zo gebruiken dat zij zoveel mogelijk licht kan verspreiden. Piet, Willem en Alex, jullie spreken straks de beloften uit. Voor je verdere leven. Een buitenstaander zal wellicht denken: waarom zou je zoiets doen? Je binden voor de toekomst, terwijl geen mens weet wat de toekomst brengen zal. Ja, wat brengt die toekomst? We zitten al in de marge. We zullen een klein clubje worden. Niet omdat we een elite gezelschap willen worden. Geenszins, Christus wil er voor iedereen zijn. Maar het is reëel dat dit het toekomstbeeld is. De macht van de Kerk is in onze streken helemaal verdwenen. In het politieke, maatschappelijke en economische veld is de Kerk marginaal geworden. Misschien maar goed ook. Dit kan een grote zegen zijn en een nieuwe kans. Volgens

De drie wijdelingen, Piet de Jong, Willem Renders en Alexis Szejnoga.

Mgr. Mutsaerts: “Ons christelijk geloof heeft hoge idealen.”

Op deze heuglijke dag van de diakenwijding verwelkomen we graag de naaste familieleden, vrienden en bekenden van de wijdelingen, die hen de afgelopen jaren op hun weg gevolgd en gesteund hebben. Eveneens begroeten we kardinaal dr. A. Simonis, vele diakens, priesters en religieuzen vanuit ons bisdom en daarbuiten, als ook de vele gelovigen uit de parochies en gemeenschappen, waarmee de wijdelingen verbonden zijn. Wij allen, als verzameld volk van God, ondersteunen vandaag de wijdelingen van harte met ons gebed en onze verbondenheid. En we bidden onze Heer, die jullie vandaag geheel opneemt in zijn dienst, dat Hij jullie gewijde dienstwerk rijke vrucht zal doen dragen om samen met ons zout der aarde en licht der wereld te zijn tot heil van de mensen en tot verheerlijking van onze God.

4

DE JEUGD IS WELWILLEND EN ONTVANKELIJK Mensen komen misschien niet naar kerk of pastorie, maar er leven wel dingen bij hen. Ze spreken je vrij gemakkelijk aan op een lawaaierige carnavalsreceptie. Ga naar scholen. De jeugd is welwillend en ontvankelijk. Ze hebben vragen waarop we misschien niet direct antwoorden hebben, maar je kunt hen wel op het spoor van Jezus zetten. Pater Werenfried zegt het zo treffend: “God is beter dan mensen denken”. Mensen zijn beter dan wij denken. Laat je hart naar hen uitgaan, niet belerend of moraliserend. Wel helder en hartelijk.

Zo mogen wij erop uitgaan naar de mensen toe en iedereen tegemoet gaan in zijn eigen levenssituatie. Wij zijn zelf ieder op onze eigen wijze gekruid. En zo gaan we naar de anderen toe en danken we God. Gebruik die talenten, verstop ze niet in de grond, maar doe er iets mee. En kijk niet om naar het resultaat. Weet wel, dat niets voor niets zal zijn. Nogmaals, in de uitdrukking van “zout der aarde” ligt de opdracht besloten voor elke christen en voor diakens vanuit hun roeping nog eens extra, om begaan te zijn met de wereld, er zich in te mengen. Daartegenover roept het beeld van het licht meer de gedachte op contrast te zijn tegenover de wereld. Het is waar, het christelijke en het wereldse staan vaak tegenover elkaar. En toch, wij kunnen proberen de twee opdrachten samen te houden. Het is een smal pad, een moeilijke weg, maar geen onmogelijke.

mij heeft in zijn tijd Sint Franciscus, die de evangelische armoede tot in al zijn consequenties beleefde, voor meer bloei in de Kerk gezorgd dan welke invloedrijke prelaat dan ook. Zo heeft in onze tijd het uitermate dienstbare en belangeloze werk van moeder Teresa en haar zusters voor meer aandacht en goodwill voor Christus en zijn Kerk gezorgd dan alle maatschappelijke invloed die de Kerk in de jaren van het rijke roomse leven had. De Kerk kan weer openstaan voor Jezus’ woord. “Jullie moeten niet heersen, maar dienstbaar zijn”. De Kerk zal weer duidelijk kunnen maken waar het uiteindelijk allemaal om draait: het zielenheil. Dat is het enige dat Jezus voor ogen stond. Niets anders. De Kerk zal daardoor dichter bij het Evangelie komen te staan. En dat is winst. Dan zijn er groeikansen. Zo is het altijd gegaan in de Kerk. Gisteren vierden we het feest van de Heilige

5

Willibrord. Die leek toch echt te beginnen aan een hopeloze opdracht. Die tijd was nog moeilijker dan onze tijd. En toch, zo besloot mgr. Mutsaerts, kijk eens naar de vruchten. Dat mag goede moed geven en hoop. Diakens, beleef dat geloof, ontdek de vreugde die eraan verbonden is. Proficiat met dit prachtige voornemen!” De Eucharistieviering na de wijdingsplechtigheden werd intens meebeleefd. Voordat mgr. Mutsaerts alle aanwezigen weer wegzond naar de plaats waar zij wonen en werken feliciteerde hij de drie wijdelingen en zei hij: “Denk met dankbaarheid terug Mgr. Mutsaerts met de drie wijdelingen. aan deze dag, trek erop uit naar de mensen en wees hen nabij. Probeer aan het ambt met hoofd en hart vorm en inhoud te geven. de wijdelingen goed hebben gedaan. Zoveel belangstellenUw taak tekent zich af zoals de bisschop heeft verwoord, den te mogen begroeten. Mogen zij een leven leiden dat met warmte, sterk en onwankelbaar, maar toch ook vriendegedragen wordt door Gods genade en dienstbaarheid aan lijk, meelevend en liefdevol.” Jezus Christus en zijn Evangelie aan de Kerk en aan de mensen die aan hun zorgen worden toevertrouwd. RECEPTIE De receptie, die in verband met de renovatie van het seminarie op twee plaatsen werd gehouden en wel in de Bouwloods en het Bisschopshuis werd heel druk bezocht. Het zal

UITREIKING UNIVERSITAIRE DIPLOMA’S OP VRIJDAG 17 OKTOBER 2014

V

rijdag 17 oktober 2014 was een feestelijke dag voor onze seminariegemeenschap van het Sint-Janscentrum. Op deze laatste studiedag voor de aanvang van de herfstvakantie en kort voor het feest van de H. Johannes Paulus II mochten we voor de allereerste keer universitaire diploma’s uitreiken in het prestigieuze kader van het bisschopshuis, waar we wegens de werken in het seminariegebouw tijdelijk te gast zijn. De gelukkigen waren pastoor Steven Barberien en pastoor Harald Spiertz. Pastoor Barberien schreef een verhandeling over de spiritualiteit van de Begijnen en pastoor Spiertz over de geschiedenis van de Maronitische Kerk, een met Rome verbonden Kerk die vooral in Libanon nog steeds bijzonder talrijk is. Beide verhandelingen werden aanvaard door de Faculteit Theologie van de Pauselijke Universiteit Johannes Paulus II in Krakau. Na de verdediging van hun thesis ten overstaan van een Poolse examencommissie en het universa-examen (dit is een grondige ondervraging over een aantal grote vraagstukken in de theologie) tijdens de maand juni, ontvingen beide oud-studenten van het Sint-Janscentrum hun diploma van Magister in de Godgeleerdheid. De groeiende samenwerking met de Poolse Pauselijke Universiteit van Krakau is voor ons seminarie om heel wat redenen van grote waarde. Zij is het resultaat van een jarenlange inzet, vooral van onze rector F. De Rycke en van onze bisschop mgr. Hurkmans, want alle dergelijke academische contacten verlopen via de bisschop en met zijn officiële goedkeuring. Vooreerst drukt zij onze verbondenheid uit met de geestelijke nalatenschap van de grote en heilige

paus die Karol Wojtyla is geweest en dus ook impliciet onze kerkelijke positionering. Zij laat ons toe onze internationale academische contacten uit te breiden, want de Johannes Paulus II universiteit onderhoudt relaties met nog andere universiteiten in Europa. Wanneer studenten bij ons afstuderen dan kan dit nu met het prestige van een academische graad, waaruit ook naar de buitenwereld en naar de burgerlijke samenleving toe hun vakbekwaamheid blijkt, die duidelijk ruimer is dan het pastoraat alleen. Bovendien verplicht het ons – en in het bijzonder ondergetekende als studierector – aan kwaliteitsbewaking te doen en er zorg voor te dragen dat de lessen die aan het Sint-Janscentrum gegeven worden de universitaire standaard kunnen doorstaan, zonder daarbij onze toekomstige priesterkandidaten al te zeer af te schrikken weliswaar. Zo vormt deze academische samenwerking met de universiteit van Krakau voor al onze docenten – en niet te vergeten ook voor de studenten – een extra uitdaging om zo goed mogelijk te presteren. Daarom ook hebben beide gediplomeerden nog een hele inspanning moeten leveren en hun eindverhandeling die zij destijds bij het Sint-Janscentrum hadden ingediend, grondig herwerkt, uitgebreid en aangevuld met nieuwe inzichten. Want de wetenschap, ook de theologische, staat nooit stil… Dat zij al dat stille en vlijtige studiewerk tot een goed einde hebben kunnen brengen, naast hun grote pastorale verantwoordelijkheden als pastoors van nieuwe, grote parochies verdient ons aller bewondering. Het was dan ook een erg verheugde bisschop die hen na afloop van harte feliciteerde. Dr. J. Van Reeth studierector

Wij ontvingen van een weldoener het onderstaande bericht: Beste mensen, Vorige week ontving ik Uw bedankbriefje; ik vind dat altijd heel attent in verband met mijn lage bijdrage. Maar vele kleintjes maken een grote denk ik dan maar. Ik maak mij grote zorgen over de toekomst van ons geloof; het sluiten van veel kerken. Ik woon zelf in Apeldoorn en daar is nog maar één RK kerk beschikbaar. Ik begrijp goed dat het teruglopende kerkbezoek enz. veel consequenties heeft. Inmiddels ben ik bijna 85 jaar (jong) en denk nog altijd met dankbaarheid terug aan het H. Vormsel. Echt ik voelde mij toen een soldaat van de Allerhoogste; wie had toen kunnen denken dat het in mijn latere leven nog zo’n rol zou spelen. Ik wens jullie allemaal heel veel kracht en moed om door te gaan. Dit wilde ik gewoon even kwijt!

6

Pastoor Steven Barberien.

Pastoor Harald Spiertz.

7

DIOCESANE BEDEVAART NAAR LOURDES

FRANCISCUS’ OMMEGANG

E

A

Geloof, dat zich – zoals pastoor-deken Th. van Osch het uitdrukte – overal toont, niet alleen in vertrouwvol gebed, maar ook door spontane gebaren, zoals een hartelijk woord waarmee de een de ander tracht op te monteren.

Pastoor H. Spiertz heeft bij deze missie God aan het werk gezien en hij stelt dat alleen een missionaire parochie een toekomst heeft. Hij is zeer tevreden over de uitstekende bijdrage van de iconen: “We moeten God een kans geven, de Geest de ruimte geven. Dan pas kan God laten zien dat Hij barmhartige liefde is!” Het gaat erom mee te werken met onze God die missionair is, getuigt hij.

en groot aantal pelgrims, 1200 in aantal, het merendeel uit ons bisdom, onder meer zieken, hulpbehoevenden, bejaarden en gehandicapten, onder de voortreffelijke leiding, zowel geestelijk, verpleegkundig als medisch met daarnaast vele vrijwilligers, vertrok van 26 april tot en met 3 mei 2014 naar dit genadeoord, een bedevaartplaats van geloof. Ook mgr. drs. A. Hurkmans nam deel aan deze bedevaart.

OPEN ONMOETINGEN IN GOEDE SFEER Van velen hebben wij mogen vernemen dat er tijdens deze bijzondere dagen in Lourdes een goede sfeer heerste. Werkelijk een feest van vreugde en geloof dat aansloot bij het thema van het jaar: “Vreugde voor de bekering”. Bisschop Hurkmans, die met de mensen onderweg was als één van hen, ondervond een ontspannen toegankelijkheid. Monseigneur stelde in zijn paasbrief 2014 open ontmoetingen voor. Lourdes lijkt de plaats bij uitstek te zijn voor ontmoetingen met mensen. Ook in zijn herderlijk bezoek aan de dekenaten zet de bisschop zich hiervoor in. Hij wil meevoelen met de mensen en in zich opnemen wat er onder hen leeft om hen nog beter dienstbaar te kunnen zijn. De vergelijking dient zich aan met Jezus, die in zijn openbaar leven aan de mensen vroeg: “Wat is dat voor een gesprek wat jullie met elkaar voeren? Wat houdt jullie bezig?” Dit nu lijkt steeds opnieuw de kracht van een bedevaart te zijn. ERETEKEN VOOR PASTOOR-DEKEN VAN OSCH Pastoor-deken Van Osch werd op zondagavond 27 april 2014 door de bisschop van Tarbes-Lourdes benoemd tot erekapelaan van het heiligdom. Een teken dat de betrokken priester wordt aanvaard als echte medewerker in de begeleiding van pelgrims naar O.L. Vrouw van Lourdes. Het is de erkenning dat Lourdes als bedevaartsoord alleen maar kan bestaan als veel mensen zich hiervoor inzetten. Hun inzet en begeleiding maken samen Lourdes tot een wereldstad van het gebed en tot een betekenisvolle ontmoetingsplek van mensen uit alle naties en een uniek oord voor de verkondiging van het Evangelie. In Lourdes heeft pastoor Van Osch 25 jaar geleden zijn roeping tot het priesterschap gevonden. Sindsdien gaat hij ieder jaar met groepen parochianen naar dit genadeoord, waar zijn hart ligt.

fgelopen september is deel II van de ommegang “Christus-mysteries” van start gegaan in de parochies van Schaijk en Reek. Tijdens een parochiemissie zijn 8 grote iconen ingezet van de belangrijkste gebeurtenissen in het leven van Christus rondom het thema “barmhartigheid”.

Jaarlijks terug naar het genadeoord Lourdes.

Lourdes is voor zieken en pelgrims iets bijzonders. De toewijding die beide groepen aan elkaar geven doet de eigenwaarde van het mens-zijn weer stijgen. Niet voor niets trekt dit pelgrimsoord jaarlijks twee miljoen mensen, zelfs uit de meest verafgelegen landen. Ook dit jaar was het opnieuw een geslaagde bedevaart. Een compliment aan het team dat samen met de V.N.B. (Vereniging voor Nederlandse Bedevaarten) alles in goede banen wist te leiden, zowel tijdens het verblijf te Lourdes als in de voorbereidingstijd van bijna twee jaar. De goede sfeer hierin is de effectiviteit zeker ten goede gekomen. In de zendingsviering vroeg mgr. Hurkmans aan de pelgrims: “Verzuim niet te bidden, woon de Eucharistievieringen bij en breng in praktijk wat je in Lourdes hebt beleefd”. Iedereen beleefde het verblijf in Lourdes op eigen wijze. Thuis gekomen blijft Lourdes tot steun en is het vertrouwen in te ontvangen hulp gegroeid.

Een dierbare plek voor pastoor-deken Th. van Osch.

In oktober waren we te gast in de EIndhovense Petrusparochie die allerlei activiteiten om de expositie heen hebben georganiseerd. Met diaken R. Kosterman is er een Franciscusgroep opgericht die de actie““Barmhartigheid 1-2-3” uitwerkt. Parochianen kiezen één werk van barmhartigheid uit om twee aan twee driemaal een bezoek te brengen aan de gekozen doelgroep. Pastoor J. Goris vindt diaconie spijtig genoeg toch vaak het vergeten kindje in veel parochies. “Iemand die in Gods naam barmhartigheid betoont is als iemand die een dode opwekt. Juist daar heeft de wereld behoefte aan”. Volgens hem slaan iconen hierbij een brug tussen onze wereld en die van God. DRIELUIK VAN GELOOF, HOOP EN LIEFDE Paus Franciscus roept ons op tot een tijdperk van barmhartigheid, tot daden van naastenliefde. Deze tweede ommegang vormt een antwoord op deze dringende oproep van onze Heilige Vader. 17 grote barmhartigheidsiconen vormen samen de zg. “Icona Misericordiae”. Alle werken van barmhartigheid komen aan bod om de liefde tot onze naasten concreet vorm te geven. In het jaar van het geloof zijn iconen rondom het thema “geloof” langs 33 parochies en kloosters van ons land gereisd. Het was 6 maanden werk voor iconenatelier Hüsstege om deze allemaal op één paneel te schilderen. Deze “Icona Fidei” is op 4 december 2013 door onze paus gezegend met alle mensen die hebben meegedaan.

Alle iconen samen vormen een drieluik van geloof, hoop en liefde als geschenk van de gelovigen van ons land aan onze Heilige Vader. Met de icoon van de hoop, de “Icona Spei” wordt de hoop op Jezus zichtbaar, Hij heeft het laatste woord; vrede, gerechtigheid en heelheid van de schepping worden door Hem werkelijkheid. Op de geloofsicoon van de intocht van Christus in Jeruzalem zien we hoe Gods koninkrijk in Jezus zichtbaar is geworden. Petrus houdt de sleutels van dit rijk bij zijn hart nadat Jezus zijn macht aan hem en zijn leerlingen overdraagt, voor zijn rijk van liefde en vrede voor allen. HEILIG AANSCHIJN Mgr. Hurkmans heeft het geloofsboekje van de ommegang “een boekje genoemd om stil van te worden. Een stilte die komt tot hoop en die aanzet tot liefde”. Hij wenst allen die dit boekje ter hand nemen “heilige momenten, die hen de weg doen gaan van heilig worden. Een weg die het Tweede Vaticaans Concilie voor eenieder van ons heeft willen openen”. Paus Johannes Paulus II heeft dit derde millennium in het licht gesteld van het heilig aanschijn van onze Heer. De speciaal hiervoor geschilderde Christusicoon staat centraal bij dit project met de slogan: CHRISTUS NU! Als Gods beeld (icoon) zijn wij geroepen op Christus te gelijken en ons door de Heilige Geest hiertoe te laten omvormen. We ontmoeten zijn gelaat ook in de zorg voor de armsten en zwaksten van onze samenleving. De ommegang bezoekt de komende maanden in dit bisdom o.a. Dinther, Aalst, Waalre en Valkenswaard, Tilburg en Eindhoven Zuid. De opbrengsten van de exposities gaan naar de caritas van de deelnemende parochies en kloosters met het bijbehorende Franciscusproject. Wanneer uw parochie belangstelling heeft dan kunt u contact opnemen met e-mailadres: porta.fide.secretaris@gmail. com of bellen voor de nieuwsbrief en het boekje van de ommegang: tel. 040 8423652. Tot ziens, tot Franciscus! N.B. Mgr. drs. R. Mutsaerts heeft inmiddels te kennen gegeven dit project van harte te ondersteunen.

cu s uit ge ro epen cis an Fr us pa or do is 15 20 r Het jaa e lev en . Het is de be do elihungn ijd ew dg go t he n va r jaa t he t to ties zich dit jaa r be zin ne n op da t ordes en co ng re gaor vin g. bete ke nis vo Ke rk en sa me nle De vie rin g va n de Eu ch ar istlevieen . is de ba sis va n all e ke rk eli jk

8

9

HET NOODLOTTIGE EINDE VAN OUD-PRESIDENT MGR. SWEENS IN PENSION MARIËNGAARDE

I

n 1935 werd in de Burgemeestersbuurt te Tilburg pension Mariëngaarde in gebruik genomen voor ‘Dames en Heren uit de meer gegoede stand’. Het initiatief daartoe kwam van pastoor De Klijn van de nabij gelegen Margarita Mariaparochie. De pastoor hoopte met ‘zijn’ pension wat meer gefortuneerde ouderen naar zijn parochie te krijgen. Het huis was een ontwerp van architect Alexander Kropholler, opgebouwd uit sierlijk baksteen, met zijvleugels die samenkomen in een hoofdentree aan een rotonde. In het ontwerp volgde de architect Berlages vroege stijl van bouwen, met veel aandacht voor een ambachtelijke aanpak, erkers en smeedijzeren hekwerken. Het pension kende diverse fabrikantenfamilies als bewoners, die vaak hun dienstboden als bewoner meenamen. De leiding was in handen van de congregatie Dochters van O.L. Vrouw van het Heilig Hart (in de volksmond de “Geutjesnonnen” geheten) en vanaf medio jaren ‘50 van de Franciscanessen van de Heilige Familie. En weer later werd Mariëngaarde een algemeen verzorgingshuis. De laatste bewoners verhuisden in 2005 naar elders in de stad. Op zaterdag 4 december 2005 vond er de laatste Eucharistieviering plaats, wat tevens ook de sluitingsviering van kapel Mariëngaarde was. Voorganger was pastoor Ton Sip van parochie Margarita Maria. De Tilburgse Bouwvereniging TBV Wonen is eigenaar van het complex, dat inmiddels de status van rijksmonument heeft. Momenteel wordt er het “Ru van Rossemhuis” gerealiseerd, een woonvorm voor kunstenaars op leeftijd, met zorg nabij. De rijke geschiedenis van Pension Mariëngaarde kent ook een inktzwarte bladzijde. Want op 2 februari 1945, feestdag van de presentatie van Christus in de tempel (Maria Lichtmis) even voor 09.00 uur in de ochtend, werd de kapel getroffen door een vliegende bom, juist op het moment dat er een Eucharistieviering plaatsvond. Bronnen zijn niet eenduidig of het een V1 of V2 betrof, feit is wel dat er uiteindelijk 22 dodelijke slachtoffers waren, extra wrang ook omdat Tilburg al enige maanden bevrijd was. In deze groep zaten kinderen en ook twee baby’s. En mgr. Alexander Sweens, de voormalige president van het Grootseminarie van ons bisdom, die op het fatale moment de H. Mis celebreerde. Mgr. Sweens woonde ruim vier jaar op Mariëngaarde en fungeerde er als rector en geestelijk leidsman. Kort na aanvang van de oorlog, op 30 augustus 1940, kreeg hij eervol ontslag als president van het Grootseminarie in Haaren, een positie die hij bijna twintig jaar had bekleed. Alexander Sweens werd op 25 april 1864 geboren in Boxmeer. In zijn jonge jaren groeide hij op in een land met opkomende industrie, waar met name arbeiders de schaduwzijden van zagen. In het zuiden domineerde nog de landbouw, maar vanaf midden 19e eeuw zien we industrie en dienstensector opkomen. Op 15 juni 1889 wordt Alexander Sweens tot priester gewijd door bisschop Godschalk. In

10

zijn wijdingsjaar ontstaat, tekenend voor de tijdgeest, ook de eerste katholieke vakbond van ons land, de katholieke arbeidsvereniging van kapelaan Alphons Ariëns. Vanuit de Wereldkerk verwoordt paus Leo XIII in 1891 een algemene visie over de sociale verhoudingen via de encycliek Rerum

Novarum (‘Over nieuwe dingen’). De rondzendbrief hekelt de ‘opeenhoping van rijkdom bij weinigen en het gebrek bij de grote massa’. De encycliek formuleert verder uitgangspunten voor de sociale leer van de Katholieke Kerk. Bisschop Van de Ven, die in 1892 mgr. Godschalk opvolgde, volgde deze lijn en stond bekend als een sociale bisschop. Ondertussen volgde voor Sweens, na assistentschap in Dussen en benoeming tot kapelaan in Veghel, de aanstelling tot professor in 1894 op het Kleinseminarie in St. Michielsgestel. En vijf jaar later volgt zijn aanstelling tot professor in de moraaltheologie aan het Grootseminarie in Haaren. In 1910 wordt hij pastoor van de parochie St. Catharina in ’s-Hertogenbosch, oorspronkelijk in de 16e eeuw

gebouwd als kloosterkerk van de Kruisbroeders. Met drie kapelaans woont hij in de Vughterstraat 98/100. In 1916 geeft hij architect Jan Stuyt de opdracht tot gedeeltelijke afbraak en restauratie van het kerkgebouw. De nieuwe kerk wordt op 13 mei 1918 opnieuw ingezegend door mgr. Diepen, een hele prestatie, gelet op de lastige periode rond de Eerste Wereldoorlog. Gedurende deze jaren staat pastoor Sweens de minderbedeelden in de parochie bij en is hij een pleitbezorger voor de zogenaamde Derde Orde van de Kapucijnen. Drie jaar later, 4 maart 1921, volgt dan zijn benoeming tot president van het Grootseminarie. Gedurende zijn jaren worden onder meer een bibliotheek, een dienstwoning voor professoren en de imposante kapel van Grandpré Molière gerealiseerd. In deze jaren wordt hij kanunnik van de St. Janskathedraal (11 juli 1922) en op 2 mei 1929 geheim kamerheer van de paus. Op 17 april 1939 (gouden priesterfeest) wordt hij benoemd tot huisprelaat van Z.H. de paus en op 21 april 1941 tot proost van het kathedrale kapittel. Ondertussen vergeet hij zijn vroegere St. Catharina parochie niet en schenkt hij geld om boven de hoofdingang een beeld van de H. Catharina (beeldhouwer A. van Bokhoven) te laten plaatsen. In een toespraak voor de stichting Vriendenkring Haaren 1940-1945 (in 2003) haalt de oud-archivaris van ons bisdom, rector dr. Jan Peijnenburg, aan dat de dan 75-jarige president maar weinig raad weet met het uitbreken van de oorlog. Toen studenten hem dit vertelden moet hij in het Latijn hebben geantwoord: ‘Bellum est moraliter malum’ oorlog is moreel slecht. Op 30 augustus 1940 volgt zijn eervol ontslag als president, waarna hij naar Tilburg vertrekt. Uitgerekend oorlogsgeweld maakt deze hartelijke priester (zoals rector Peijnenburg hem in de toespraak typeerde) later zelf slachtoffer. Mgr. Sweens is op tenminste twee schilderijen vereeuwigd. Een portret hangt in de rechtergang op het Sint-Janscentrum en het tweede is te bewonderen in ‘zijn’ Sint-Catharina. Bij dit laatste portret, gemaakt door Herman Moerkerk (1879-1949), is ook een namenlijst geplaatst van de slachtoffers in kapel Mariëngaarde. Ook is een korte levensloop van mgr. Sweens erbij vermeld, waarop onder meer vermeld staat:

“Hij was een oprecht, vroom en erudiet man, zijn mildheid voor de armen was groot, velen waren dankbaar voor zijn wijze lessen en hulp in moeilijkheden”. Het zou een mooie gedachte zijn om volgend jaar op 2 februari vanuit onze gemeenschap van het Sint-Janscentrum mgr. Sweens en de overige slachtoffers in Tilburg te gedenken. Bij name genoemd, de gevallenen in kapel Mariëngaarde van 2 februari 1945: Mgr. Alexander Fr.M. Sweens Wilhelmus J. van Pelt (1932) Zuster Theresita Smeets Zuster Philippa Droste Constantia C.M. van Dijk Anna van Dijk Frans Janssen Jan Willem Wiltink Adriana J.M. van Baast

Cornelis F. de Rooij Laura C. Smit Maria W.L. KlautzSmitz-Verburg Anton H.W. Smit (1936) Mathilda M.J.M. Rijnen Gustave A.M.J. van Pelt Josepha M.G. Frohn (1940) Maria A.C. Snellen Wilhelmina van de Wiel

11

FLORIS VAN DER PUTT

I

n een voorpublicatie, verschenen bij het aanstaande eeuwfeest van de geboorte van de priester-musicus ­Floris van der Putt las ik, dat hij zijn succesjaren beleefde als muziekdocent aan het seminarie Beekvliet. Ik kan dit met een persoonlijke belevenis bevestigen. Ik herinner mij de muziekles, die wij als kleine jongens van de eerste klas (Figura Inferior heette die deftig) op zaterdagavond kregen van leraar Van der Putt. Die hele les werd (het was 19481949) gevuld met populaire Brabantse liederen, die hij met Harrie Beex vervaardigde en waarin heimwee naar Brabants verleden niet ontbrak. Natuurlijk marcheerde Hertog Jan als eerste de leszaal binnen, vergezeld door de Meierijse Beer, de kermis van Casteren, de Dubbele Jan, Wij zijn Gebroeders, Eenen is den Heer van het leven (eindigend met het bekende Edele Brabant were di), De Oude Glorie, Kempenland en al waren wij nog maar aan het begin van ons wetenschappelijk bestaan, de studentenjaren gaan voorbij.

50+ BEURS EN SENIORENEXPO Een explosie van deze liederkunde had plaats rond het uitvoerig gevierde veertigjarig priesterfeest van regent Frans Goyaerts met Pinksteren 1949. Tot het zesdaagse (!) feest behoorde ook een excursie naar Diergaarde Blijdorp in Rotterdam, per stoomtrein langs de Halve Zolen lijn (o.a. Waalwijk, Geertruidenberg). Een lied werd voor die reis in de ban gedaan: “Beekvliets nijvere studenten”. Niet omdat wij niet nijver waren aldus prefect Jos Merkx, maar omdat het lied stond op een melodie uit de Mussolinitijd van Italië en misschien slecht zou vallen in het linkse Rotterdam. Die Italiaanse inbreng was te danken aan de italianofiel en neef van Floris, de wiskundeleraar drs. Jan van Miert. Later, toen Van der Putt vanaf 1954 rector cantus van onze kathedraal was en na 1965 pastoor in Lieshout, heeft hij ook belangrijke bijdragen geleverd aan de Nederlandstalige liturgie. De eenvoudig te zingen Marcusmis en het “Niemand leeft voor zichzelf” bij de uitvaart van mgr. W. Bekkers. Ik ben totaal onbekwaam het werk van Floris kritisch te beoordelen; ik laat dat graag aan anderen over. Het verheugt mij bijzonder, dat een medepriester van het goede Bossche bisdom op zo’n waardige en indrukwekkende wijze zal worden herdacht bij het eeuwfeest van zijn geboorte. Het blijft jammer, dat hertog Jan – iemand vroeg mij als archivaris naar de middeleeuwse oorsprong van het lied! – de strijd om het Brabantse volkslied in 2006 verloor aan Guus Meeuwis.

Wederom namen wij deel aan de 50+ beurs te Utrecht en wel vanaf 16 tot en met 20 september 2014. Er was veel belangstelling. In zijn algemeenheid viel het op dat deze beurs een meer landelijk karakter heeft. Hoewel het visspel op de stand veel belangstelling trok hebben wij de bezoekers vooral uitgelegd wat de bedoeling is van de stand. Waarom staan wij op de beurs? Om bekend te maken dat er op het Bossche seminarie nog priesters en permanente diakens in opleiding zijn. Priester en diaken zijn is een roeping. Jezus Christus volgen met de inzet van heel je leven vanuit een totale beschikbaarheid voor de Kerk in dienst van de mensen. De taak van deze bedienaren is niet gemakkelijk in onze huidige tijd, maar des te meer te waarderen. Daarom is het vanzelfsprekend dat zij door gebed en offer het seminarie steunen. Ook hadden wij een goedbezochte stand op de SeniorenExpo in Veldhoven van 13 tot en met 18 januari 2015. Omlijst door het gezang van Annelieke Merkx stonden onze vrijwilligers en enkele priesters en diakens van ons bisdom, honderden mensen te woord. Leuke en soms bijzondere ontmoetingen. Vele van u vroegen ons om meer informatie. We zenden het u snel toe. Een bijzondere dank aan onze vrijwilligers die iedere dag present waren, dank ook aan Annelieke voor de muzikale ondersteuning. Maar heel in het bijzonder ook de priesters en diakens die tijd vrij hebben gemaakt om aanwezig te kunnen zijn.

Ben je geïnteresseerd?

In dankbare herinnering, dr. Jan Peijnenburg

Vul dan de bon in en stuur hem naar: Rector F. De Rycke Papenhulst 4 5211 LC ’s-Hertogenbosch ☎: 073 - 613 20 00 [email protected]

priester-archivaris

Het voormalige seminarie Beekvliet in Sint-Michielsgestel.

priesterseminarie

www.sint-janscentrum.nl

diakenopleiding

Voor giften: R.K. Instelling Sonnius IBAN: NL46 FVLB 0225 2030 22 BIC: FVLBNL22

vormingscentrum Het priesterschap: waarom jij niet?

Rector F.L.A. De Rijcke ontving het onderstaande dankwoord: “Met dank voor uw bemoedigende wensen zou ik u willen vragen om mijn wensen en gebed over te brengen aan uw seminariegemeenschap. Allen kunnen rekenen op mijn biddend verbonden-zijn met ieder persoonlijk. Moge Gods liefdevolle aanwezigheid de grote steun en kracht zijn voor dit nieuwe jaar 2015.” Met dankbare groeten, Zuster Maria Elia van Genabeek o.c.d., Karmel Oirschot

12

“Nadenken over je toekomst is een boeiende weg die meestal al begint als je op de middelbare school richting het eindexamen gaat. Sommigen weten al heel vroeg wat ze willen, anderen hebben wat meer tijd nodig. De vraag naar je toekomst speelt een grote rol bij de keuzes die je op school maakt. Wat wil ik? Wat kan ik? Waar wil ik mijn leven aan geven? Of meer nog: aan wie wil ik mijn leven geven? En ook: wie doet er een appèl op mij? Elke tijd opnieuw roept God mensen, ook nu! Jezus riep in zijn tijd de twaalf apostelen midden uit het volk. Zo zijn er ook nu jonge mensen die de roepstem van Christus horen en Hem willen volgen. Het Sint-Janscentrum biedt een omgeving waarin je in alle rust je roeping serieus nader kunt bevragen en waar je wordt opgeleid tot priester van Gods Kerk in de 21ste eeuw.” Pastoor René Wilmink Eindhoven

Naam / Achternaam: Geboortedatum: Adres: Postcode en woonplaats: Tel.nr.: E-mail: Ik wil graag: Informatie over de priesteropleiding Kennismaken met de opleiding Deelnemen aan de roepingendagen

13

PATER ISSAG JESUDASS: EEN ECHTE MISSIONARIS

D

aarvoor is hij in India opgeleid. Dat is het doel van de missiecongregatie waarvan hij deel uitmaakt, namelijk uitgezonden worden ‘all over the world’. Na zijn lagere en middelbare school ging Issag Jesudass studeren aan het seminarie van de missiecongregatie van de Heralds of Good News (de Herauten van het Goede Nieuws). Hij is geboren in Poolangudi in de staat Tamil Nadu waar 72 miljoen mensen wonen. Poolangudi is een dorp met ca. 70% katholieken en ca. 30% Hindoes. Hij is de 13e priester in het dorp. India is een enorm groot land met 29 staten. Een van deze staten is Tamil Nadu, gelegen in het zuidoosten van India.

wen en met overtuiging aan de slag. Een missionaris ziet niet op tegen zulke uitdagingen.

Pieter Zimmerman, 5e jaars priesterstudent van het seminarie, liep van oktober 2013 tot en met juni 2014 stage in Sevilla aan één van de grootste Spaanse universiteiten om meer praktische ervaring op te doen in het lesgeven van catechese.

Na de ontvangst door mgr. Hurkmans op het bisschoppelijk paleis werd hij als stagiair geplaatst in de Damiaanparochie in Helmond onder leiding van pastoor-deken John van de Laar. In deze parochie heeft hij veel geleerd. Aldaar is hij langzaam maar zeker gegroeid in zijn ambt in de Kerk van het bisdom.

De reden hiervan was meer pastorale ervaring op te doen voor het priesterschap. Hij koos daarvoor Spanje uit omdat hij Spaans heeft gestudeerd. Hij wilde graag meer weten over hoe het in de praktijk werkt.

Op 1 september 2011 heeft mgr. Hurkmans pater Issag benoemd als kapelaan van de parochie H. Familie in AalstWaalre. Echter niet voor lang. Door onder andere het tekort aan priesters is in 2012 het proces van de parochiefusie in gang gezet om de parochies van Aalst, Valkenswaard en Waalre te laten fuseren. Deze snelle verandering vroeg van de pater wederom de nodige aanpassing, hetgeen voor hem geen sinecure was. Ook de Nederlandse taal moest hij zich nog meer eigen maken. Maar hij is een doorzetfoto: www.heiligefamilie.nl ter, hij is tactisch ingesteld en gelooft in Gods genade. Zijn spontane gebaren, zoals een hartelijk meelevend woord, zijn sympathieke uitstraling en zijn openheid maken hem sterk.

Op 29 december 2003 werd pater Issag priester gewijd. Daarna heeft hij ongeveer zeven jaar aan het seminarie geestelijke vorming gedoceerd. In dezelfde periode heeft hij twee jaar mogen studeren om zijn ‘master of theology’ in de pastorale theologie te behalen. Het studeren ging hem gemakkelijk af. Hij beschikt dus over een gedegen kennis.

LEERZAME ERVARING

Hij heeft deze stage als zeer leerzaam ervaren. In Spanje is nog een heel Mariale cultuur. Het geloof wordt er heel anders beleefd dan in Nederland. Je ziet mensen overal van het geloof getuigen. Pieter had contact met de studentenpastor van het bisdom, terwijl hij woonde bij de Salesianen. Naast het lesgeven in catechese heeft hij aan alle mogelijke projecten die op studenten waren gericht meegedaan. Hij ziet terug op een rijke ervaring waarmee hij voor de toekomst zijn voordeel kan doen.

Op 10 november 2010 werd hij als missionaris naar Nederland gezonden en wel naar het bisdom ’s-Hertogenbosch. Na de nodige ervaring in Als zodanig trekt hij de eigen land moest hij voor parochie in en bezoekt hij deze eerste missie een parochianen die eenzaam Pater Issag Jesudass. intensieve training onderzijn en echte nood hebgaan zoals het leren van ben, maar ook parochianen de Nederlandse taal op het studie een bezoek op prijs stellen. diecentrum Talen te Eindhoven. Voor de uitspraak werd hij Tijdens de bezoeken probeert hij met de parochianen over uitstekend geholpen door de heer Th. Moons uit Helmond, het geloof te spreken. Hij leert op deze manier wat er in een gepensioneerd hoofd van de school aan wie hij veel de parochie omgaat en hij vertelt daarbij graag over zijn dank verschuldigd is. Alles was nieuw voor hem. Hij moest eigen land. Hij is in de parochie verder betrokken bij verdieals het ware weer helemaal van voren af aan beginnen. Het pingsavonden, catechese, jongerenpastoraat enz. Van harte integreren vroeg ook de nodige tijd. Maar ondanks het culhopen wij dat hij in het bisdom goed bekend wordt en dat tuurverschil tussen India en Nederland ging hij met vertrouhij vooral als priester wordt begrepen.

Seminarist Pieter Zimmerman.

he bb en wij no dig Po sit ief besche ide n me ns en ge die met ov er tu igi ng tu ige n. en wo ordig er De pr ies te r is niet all ee n veegrtenegwo ordig er va n va n Ch ris tu s, hij is oo k ve rtde ge meen scha p. de Ke rk en lei ds ma n va n Het Plaza de España in Sevilla. 14

15

UDEN 75 JAAR ZIEKENTRIDUÜM

I

n Uden wordt elk jaar een ziekentriduüm gehouden. Dit is niet alleen voor de zieken, maar ook voor de oudere parochianen. In 1939 is pastoor Adr. Goossens van de St. Petrusparochie ermee begonnen. Het was toen vooral bedoeld voor parochianen die niet meer naar de kerk konden komen. Met de hulp van de zusters van Carolus Borromeus van het gasthuis en de wijkzusters heeft men de langdurig zieken drie mooie dagen kunnen geven. Toen kwam de oorlog en lag alles stil. Ook na de oorlog duurde het nog tot 1952 voordat men weer een triduüm kon houden.

BARBECUE EMERITI Dit jaar 2014 hebben we het 75-jarig bestaan gevierd met 190 deelnemers en het bestuur: dhr. Noud v.d. Heijden, mevr. Dora v.d. Wijst-Dortmans en em. pastoor L. de Bonth als geestelijk adviseur en de 50 vrijwilligers. Het waren voor de deelnemers drie dagen van bezinning en ontmoeting.

Voor de locatie was deze keer gekozen de pastorie van de St. Willibrorduskerk te Hedel, een kerkelijk herkenbare plaats. De priesters en permanente diakens hadden de moeite genomen om over de Maas te komen, in het Gelderse gebied van het bisdom. Het was een plek waar de ongeveer 25 aanwezigen zich bijzonder welkom voelden. Vicaris-generaal dr. R. van den Hout was de gastheer, die voor de bediening twee medewerkers had gevraagd, die zich voortreffelijk van hun taak hebben gekweten. In een geanimeerde sfeer werd van gedachten gewisseld over het verleden en de toekomst van de Kerk en werden persoonlijke contacten aangehaald.

In de kapel van de Kruisheren werden aanpassingen gedaan zodat ook de zieken op een rustbed en in een draagstoel deel konden nemen aan het triduüm. Na de H. Mis werd het Allerheiligste in de dagkapel van het klooster bewaard. De mensen kwamen toen nog nuchter naar de H. Mis van 9.00 uur. Daarna kregen de deelnemers koffie of thee en een broodje en een krentenbol. Om 11.00 uur was er een conferentie door een pater en in de middag werden de mensen naar het college vervoerd voor de warme maaltijd. Er was genoeg plaats omdat de studenten in augustus vakantie hadden. Ook broeder Fons o.s.c. wilde graag koken voor de zieke medemens. Na de middag was er een rustpauze en om 15.00 uur was het sluitingslof. In de loop der jaren heeft de organisatie met de hulp van vele vrijwilligers in verschillende zaaltjes het triduüm kunnen houden. Ook het programma werd soms aangepast. In het bestuur was ook altijd een parochiegeestelijke benoemd als adviseur. Van 1970 tot 1993 heeft men het gemeenschapshuis De Schouw kunnen gebruiken. Dat was een grote verbetering. Nu hoefde men de zieken niet meer van de kerk naar een ander gebouw te verplaatsen. Er was een grote zaal en een podium zodat in de zaal de H. Mis kon worden opgedragen. Er konden nu ook meer zieken deelnemen aan het triduüm. Ook uit omliggende parochies kwamen de deelnemers. In De Schouw heeft men in 1989 het 50-jarig bestaan gevierd met een plechtige H. Mis. Voorganger was de toenmalige bisschop mgr. drs. J.W.M. Bluyssen. In 1994 was het moeilijk om een nieuwe accommodatie te vinden voor het ziekentriduüm. De Schouw in Uden werd toen afgebroken. In Odiliapeel, gemeente Uden, kon men echter een grote sporthal huren, Terra Victa. Deze heeft ook een keuken en enkele kleine zaaltjes. Door vrijwilligers werd daags voor het triduüm de hele zaal mooi aangekleed met stemmige gordijnen en veel mooie gladiolen. Ook vele tafels en stoelen werden klaargezet. Het aantal deelnemers uit de omliggende dorpen is ieder jaar groter.

16

Op woensdag 14 mei 2014 vond de jaarlijkse samenkomst plaats van de emeriti priesters en diakens, in aanwezigheid van mgr. drs. R. Mutsaerts. Mgr. drs. A. Hurkmans had zich geëxcuseerd vanwege zijn herderlijk bezoek aan het dekenaat Geldrop-Heeze-Valkenswaard.

Te midden van deze streek, met een keur van gelijkgestemde mensen, voltrok deze bijeenkomst zich in geest en hart, verblijding en dank!

Mgr. Hurkmans met de twee concelebranten.

Op 27 april 2014 werden zij door paus Franciscus heilig verklaard.

Men is even uit de dagelijkse sleur en geniet van het gezellig met elkaar praten en naar elkaar luisteren. Het geeft soms troost in je eigen leefsituatie. Het hoogtepunt van dit feest was de pontificale H. Mis, opgedragen door mgr. drs. A.L.M. Hurkmans, in concelebratie met em. pastoor L. de Bonth en de pater die leiding gaf aan dit triduüm, Pierre Paul Walraet o.s.c.

Heilige paus Johannes XXIII

Heilige paus Johannes Paulus II

(Angelo Roncalli)

(Karol Wojtyla) 17

RENOVATIE VAN DE 90 JAAR OUDE TECHNISCHE INSTALLATIES VAN HET SINT-JANSCENTRUM

I

n 2013 werden er plannen gemaakt voor het vervangen van het centraal verwarmingssysteem in de kruipruimte, alsmede electrakabels, oude loden drinkwaterleidingen en de asbestriolering. Om alles te kunnen vernieuwen was het wettelijk verplicht de isolatie, waarin in die tijd asbesthoudend materiaal was verwerkt, te verwijderen.

Het werk werd in opdracht van het Sonnius bestuur uitgevoerd en begeleid door de heer H. van Dinther. Onze gewaardeerde weldoeners en allen die zich betrokken voelen bij het seminarie zullen begrijpen dat het een hele grote klus was en een grote kostenpost. Het Sonnius Priesterfonds zal het zeer op prijs stellen wanneer u, trouwe weldoeners van het seminarie, deze zorgen met hen zou willen delen.

Bij de voorbereiding werd ons duidelijk dat tijdens de renovatie het gebouw niet bewoond en gebruikt kon worden. Op 1 juli 2014 zijn daarom de priesters, docenten, seminaristen en het gehele personeel verhuisd naar twee locaties, namelijk het bisschopshuis aan de Parade en het Van Gilshuis dat onderdeel uitmaakt van het Sint-Janscentrum, maar dat ook vrijstaat.

Ter gelegenheid van de 25e verjaardag van de val van de Muur hield het seminarie, in samenwerking met de theologische faculteit van de Johannes Paulus II-universiteit van Krakau, een colloquium op zaterdag 21, maandag 23 en dinsdag 24 februari 2015. Een colloquium in en rondom het thema “Godsdienstvrijheid, relativisme en secularisatie in onze moderne samenleving en de gevolgen voor de positie van de Kerk”. Hiervoor werden gerenommeerde sprekers uit binnen- en buitenland uitgenodigd.

TOEGANKELIJK BOEK OVER GELOOF In begrijpelijke taal, gelardeerd met de nodige humor, heeft mgr. drs. R.G.L.M. Mutsaerts een boek geschreven met als titel: “Gewoon over geloof” met voorwoord en inleidingen van drs. Frank Bosman, prof. dr. Anton C. Zijderveld en prof. dr. Paul Cliteur.

Daarna kon door een erkend en gecertificeerd bedrijf met de uitvoering van de asbestverwijdering worden begonnen, wat in totaal ca. 10 weken heeft geduurd. Om geen tijd te verliezen zijn de werkzaamheden tijdens de zomervakantie gewoon doorgegaan. Daarmee is het gehele gebouw thans asbestvrij. Na deze werkzaamheden is begonnen met het vernieuwen van alle leidingen. Dit alles was een groots en kostbaar karwei, dat heeft geduurd tot half december 2014. Tevens is dubbel glas aangebracht in de eetzaal en zijn ramen en deuren tochtvrij gemaakt. Ook zijn er energiebesparende maatregelen getroffen bij de verwarmings- en verlichtingsinstallaties. Verder is het gehele riool in de kruipruimte in herbruikbaar PVC uitgevoerd. Bovendien zijn alle werkplekken in het gebouw voorzien van een beveiligd datanetwerk.

COLLOQUIUM

Bij de presentatie van het boek op het bisschoppelijk paleis op 20 november 2014 waren vele mensen aanwezig.

Drs. Ch.H.A. Kuijpers, voorzitter van Sonnius Priesterfonds, geeft uitleg over het verloop van de renovatiewerkzaamheden.

De pers heeft het boek geprezen vanwege de leesbare schrijfstijl en de bijdrage tot een dialoog. De schrijver zoekt naar het debat, immers het christendom is redelijk, bevat praktische wijsheid en is kortom ergens op gebaseerd. Bestellingen via www.betsaida.org of telefonisch via 073 6132000.

ONTMOETINGSDAG MET PASTORAAL WERKERS Op dinsdag 8 april 2014 vond op het bisschopshuis de jaarlijkse ontmoeting plaats met de pastoraal werkers van het bisdom. Het is belangrijk om regelmatig een dergelijke dag te beleggen. De dag was georganiseerd door diaken drs. T. Bangert en vicaris-generaal dr. R. van den Hout. Prof. dr. H. Witte (Tilburg) hield een inleiding over de vraag naar wat Kerk zijn is in de moderne, digitale wereld. Door de introductie van de computer, het internet en de digitale media ontstaan er nieuwe vormen van verbondenheid, ook tussen gelovigen. Wat betekent dit voor contacten en momenten van verbondenheid die we traditioneel in de Kerk kennen? We komen op zondag voor de Eucharistieviering bij elkaar – althans dat is de bedoeling – maar het aantal mensen dat die vorm van samenkomen zoekt wordt steeds kleiner. Wel hebben gelovigen via andere communicatiemiddelen veel contact met elkaar en spreekt men met elkaar over geloofszaken. Hoe moeten we omgaan met deze ontwikkelingen? Om kracht en vreugde te vinden in hun werk voor de Kerk woonde de groep pastoraal werkers om 12.30 uur in de kathedrale basiliek van St. Jan Evangelist de Eucharistieviering bij. Aanraking met Gods liefde en ontferming komt de steun en verbondenheid met de Kerk ten goede.

18

19

GROTE EN FEESTELIJKE VIERING VAN HET 125-JARIG BESTAAN VAN DE CONGREGATIE DIENARESSEN VAN DE HEILIGE GEEST – MISSIEZUSTERS UIT ALLE WINDSTREKEN BIJEEN IN UDEN

O

p zondag 1 juni 2014 vierden de Missiezusters, Dienaressen van de Heilige Geest dit heuglijke feit dat zij gedurende 100 jaar in Uden zijn gevestigd. Enkele dagen tevoren werd reeds begonnen met een grote tent op te zetten voor ongeveer 220 gasten, onder meer zusters van Steyl, Den Haag, Treebeek, Tilburg, Amsterdam (velen uit andere landen in eigen klederdracht; een zeer kleurrijk geheel), alsmede voor enkele paters en andere genodigden en vrienden. Een hele grote steun hebben de zusters gehad aan mevrouw Jacqueline van Driel, die het feest tot in de puntjes liefdevol en vakkundig heeft voorbereid en aan de heer Adriaan Sanders, die verantwoordelijk was voor de publiciteit. WELKOMSTWOORD Zuster Melina, provinciaal overste, heette allen van harte welkom. “Dit feest staat in het teken van onze dankbaarheid voor het 100 jaar Missiezusters zijn in Uden. Ook gedenken wij het 125-jarig bestaan van onze congregatie. Wij zijn blij en heel dankbaar voor deze dag en voor ons samen zijn. Met een dankbaar hart gedenken wij de vele zusters die ons zijn voorgegaan: de pioniers van de Nederlandse provincie en van onze congregatie. Zij allen zijn toen baanbrekend bezig geweest. Zonder hun toewijding en overgave, zonder hun volledige inzet en onwankelbaar vertrouwen op God en zijn genade zouden we dit feest vandaag niet kunnen vieren.” PONTIFICALE EUCHARISTIEVIERING Het hoogtepunt van het feest was de Pontificale Eucharistieviering met als hoofdcelebrant mgr. drs. A.L.M. Hurkmans, bisschop van ’s-Hertogenbosch, geassisteerd door pastoordeken Th. van Osch en in concelebratie met em. pastoor I. Ponsioen, em. pastoor L. de Bonth en de paters R. Vaanhold o.s.c., Kees Maas, Vincent Wang en P. van Luyk. HOMILIE Mgr. Hurkmans begon zijn preek met op te merken: “Het lijkt erop dat men in Uden graag feest. Feesten zijn in Uden vaak aan de orde van de dag omdat hier in dit stadje een rijke kerkelijke traditie is. In de vluchtigheid noem ik de gouden feesten van de pastoors De Bonth, Ponsioen en Groothuyse en het zilveren priesterfeest vorige week zondag van pastoor Van Osch. Dankbaar verwijs ik naar het feest van de zusters Birgittinessen dat zij onlangs vierden. RETRAITE EN MISSIE Vandaag, op de zondag tussen Hemelvaart en Pinksteren, gedenken we plechtig dat de zusters Dienaressen van de Heilige Geest 100 jaar in Uden zijn en dat hun congregatie 125 jaar bestaat. 20

Vieren doe je omdat er iets te vieren valt. Daarom stel ik de vraag: wat is de rijkdom van de zusters hier in dit klooster? Twee woorden komen duidelijk naar boven: retraite en missie. Retraite staat voor de weg naar binnen gaan. In gebed ruimte geven aan de grote levensvragen. In de stilte komen die vanzelf naar boven. Is er een God? Zoals in de psalmen staat: Mijn hart dorst naar God, naar de God die leeft. Zoals een dorre akker dorst naar wat, zo dorst mijn hart naar God. Of, wat moet ik met mijn leven? In welke roeping vind ik rust? En, hoe kan ik verder, ik heb gezondigd tegen mijn vader, moeder, tegen mijn broeders, mijn zusters en tegen de hemel, tegen God. Is er een uitweg? Grote vragen. God antwoordt. Hij spreekt door de Heilige Schrift. Preken, conferenties en persoonlijke gesprekken helpen bij het luisteren naar God. LEVEN IN DIENSTBAARHEID VOOR DE ANDER De Heilige Geest werkt zacht, stil en teder. Hij dringt door tot in het diepste van de mens. Hij raakt de mens in de sacramenten aan en herschept hem. Christelijk leven is dan niet langer iets van dit mag niet of dit moet. De werkzaamheid van de Heilige Geest maakt het christelijk leven tot een leven in genade. Hij laat nieuw leven ontspruiten, dat zich uit in een diepe vreugde en een grote dankbaarheid. Die vreugde en dankbaarheid zijn de zachte krachten van de Heilige Geest, waardoor je vorm kunt geven aan de roeping die God je geeft. Leven in dienstbaarheid voor de ander, in het huwelijk, in het religieuze leven of in het gewijde ambt. Eenieder geeft leven aan de ander, door te spreken over God, door er te zijn in vrede en rust en door er te zijn met een inzet die tot het uiterste gaat. Aldus getuigen zij van een leven dat de kracht in zich draagt van geloof, van hoop en van liefde. In het Evangelie van deze zondag doelt Jezus op dit leven als Hij zegt: “En dit is eeuwig leven, dat zij U kennen, de enige ware God en Hem die Gij hebt gezonden: Jezus Christus.” In dit huis hebben de zusters, dienaressen van de Heilige Geest, talloze mensen begeleid op de weg naar binnen om daar God te leren kennen en Hem die Hij gezonden heeft: Jezus Christus.

Enthousiaste preek van Mgr. Hurkmans.

Een mens die overrompeld is door de vreugde van het Evangelie, zoals paus Franciscus dat zegt, staat als missionaris in het leven. Hiermee kom ik aan het tweede woord dat het feest van deze dag fundament geeft. Wanneer wij de weg kennen naar God, naar Jezus Christus en wanneer de Heilige Geest ons vervult met vreugde en dankbaarheid dan kunnen we dat niet voor onszelf houden. We komen in actie. We stellen ons open voor andere mensen, voor andere culturen. We delen hun leven door naar hen te luisteren. We zetten ons met hen in voor ontwikkeling, voor gerechtigheid,

voor vrede. Met liefde, met geduld, zijn we als missionarissen bij onze broeders en zusters in den vreemde. Als de tijd er is nemen we hen mee op de weg naar binnen. Die weg zal altijd weer nieuw zijn. Daarbij is Gods Woord altijd weer een Licht op onze weg. De Heilige Geest is de gids. Hij beweegt een mensenhart. Hij vernieuwt, geeft kracht, wijsheid en inzicht. Hij herschept. Door de Heilige Geest kan een nieuwe gemeenschap ontstaan die de opdracht heeft alle mensen in vrede samen te brengen. Een missionaris brengt vrede, is trouw en altijd dankbaar. “Wees altijd verheugd, bid onophoudelijk, dank God onder alle omstandigheden, want dat is wat Hij van u, die één bent met Christus Jezus, verlangt. Dit hield de eerste lezing ons voor.

Opnieuw wordt bij het retraitehuis een nieuwe weg ingeslagen om de dienende functie die het al 100 jaar heeft voort te zetten. Een nieuwe weg, die past in de moderne tijd waarin ouderen niet meer in retraite in afzondering willen verkeren, maar volwaardig en zelfstandig deel uit willen blijven maken van onze samenleving.” Hij feliciteerde de zusters, de medewerkers en de bewoners met het eeuwfeest van het retraitehuis en dankte de orde voor het vele werk dat door opeenvolgende generaties van zusters verzet is. De burgemeester wenste allen veel succes toe met de nieuwe ontwikkelingen en sprak de hoop uit dat de zusters nog lang in Uden zullen kunnen blijven.

Na het slot van de dienst verOPRECHTE FELICITATIE raste zuster Luchita uit India ons Broeders en zusters, aldus groeit in op een prachtige dans van dankde kracht van de Heilige Geest de baarheid. Mevrouw Ria Toonders, Kerk langs de wegen van de retraite en pastoraal medewerkster, deed het slotBijzondere ontmoetingen... van de missie. De zusters hier feliciteer ik woord: “Alles was zo gloedvol en intens, met hun werk in Uden, met hun werk in de dat het onze harten diep heeft geraakt.” Zelfs missie en met alles wat daaruit is voortgekomen. de directeur, de heer Bob Pluijter zei: “Ik heb een Er valt veel te vieren. Dank voor wat u de Kerk gegeven hebt, maand nodig om bij te komen.” Dat zegt toch wel wat! in het bijzonder ook aan de Kerk van het bisdom van ’s-HerIn de middag om 15.00 uur was er een ludiek programma togenbosch en aan de gelovigen in Uden. Al enige jaren is met veel afwisseling van toespraken, onder meer van: zr. in dit huis alles anders. Ouderenzorg, erg actueel, is hier nu Melina s.sp.s, generaal bestuurslid zr. Judy Vallimont, genebelangrijk. Ontwikkelingen die onontkoombaar waren. Laten raal bestuurslid pater Bert Wooning s.sp.s, directeur K.V.H. we deze ontwikkelingen van harte accepteren en ze bron dhr. B. Pluijter, een gedicht van zr. Henrianne s.sp.s. door maken van nieuw leven. Daarom is het goed deze jubilea te haar zelf gemaakt. Een van de ‘klapstukken’ was toch wel het vieren. God blijft met ons de weg gaan. Hij blijft ons allen toneelstuk van zr. Willibrord s.sp.s. waarin zij de persoon van toekomst geven. Deze zondag nodigt ons uit tot gebed. Sluipater Freinademetz ten tonele voerde met boodschappen en ten wij ons aan bij de leerlingen en bij Maria in de bovenzaal verlangens uit de hemel. Zij was fantastisch in haar rol! in Jeruzalem. Bidden wij om de Heilige Geest, om een nieuw Pinksteren, opdat er ruimte mag blijven voor retraite en voor Na dit alles was er een heerlijk warm en koud buffet, waar de missie. Dit omdat – ik citeer paus Franciscus – “... zovelen fijnste gerechten werden gepresenteerd. Alles klaargemaakt van onze broeders en zusters zonder de kracht, het licht en door de eigen kok Tonny en zijn personeel. de troost van de vriendschap met Jezus Christus leven, zonNa geruime tijd gezellig met elkaar getafeld te hebben ginder een geloofsgemeenschap die hen opneemt, zonder een gen de gasten dankbaar weer terug naar de plaats waar zij horizon die zin en leven geeft. Wat de paus zegt is waar voor leven en werken. Het feest is geweest, maar niet de grote, de grote wereld, maar ook hier bij ons, ook in de ouderendiepe blijheid en dankbaarheid hierbij te mogen behoren, bij zorg. Daarom mogen wij blij zijn dat we, broeders en zusters, zulk een gezelschap, allen toegewijd en dienstbaar aan Chrisaltijd opnieuw mogen beginnen ons te openen voor God, of tus. Alles werd besloten met de zegenbede: “De Heer, Hij we jong zijn of ouder worden, laat dit feest een begin zijn zeeg’ne en behoede u.” van een nieuwe toekomst. Voor de Kerk en voor de zusters, dienaressen van de Heilige Geest.” EEN NIEUWE WEG INGESLAGEN De burgemeester van Uden, drs. H. Hellegers, zei in zijn toespraak: “Uden is van origine een gemeente waar kloosterorden goed onderdak vonden. Het retraitehuis staat voor 100 jaar ontwikkeling. Een complex met een sociale doelstelling waar Uden 100 jaar veel nut en plezier van heeft gehad. Het retraitehuis staat nu honderd jaar later aan de vooravond van weer nieuwe ontwikkelingen, waar de Udense inwoners veel profijt van kunnen hebben. 21

EEN NIEUWE START NAAR DE BRON VAN ONS GELOOF

W

ij zijn eens polshoogte gaan nemen naar het functioneren van de eerste twaalf nieuwe parochies in ons bisdom, te beginnen met de parochie Sint Joris te Eindhoven. Voor deze stad een vertrouwde naam, ze staat namelijk op eeuwenoude wortels. Wij spraken hierover met pastoordeken R.F.G. Wilmink. De parochiegids vermeldt: “Sinds 1 januari 2012 heeft Eindhoven nog maar twee parochies. In de laatste tientallen jaren zijn de voormalige parochies zo sterk vergrijsd en verkleind dat de keuze is gemaakt om met een veel kleiner aantal locaties een nieuwe start te maken. Een nieuwe start voor allen die vandaag parochiaan willen zijn in het zuidelijk deel van onze stad Eindhoven. De parochie Sint Joris beslaat een groot gebied: de halve stad Eindhoven. Nauwkeuriger gezegd bestaat de parochie nu uit de stadsdelen Strijp, Gestel, Stratum, Tongelre en het oude stadscentrum”. Op genoemde datum startten zij met elf kerken. Van de elf kerken zijn er inmiddels vijf gesloten. Zes kerken zijn nog open, een kerk per stadsdeel, plus vooralsnog een klein nieuw kerkje. Geleidelijk aan – de tijd zal het leren – zullen we naar elkaar toegroeien. Het was geen gemakkelijke opgave, voorwaar een moeilijke klus. Een breukvlak, een nieuw hoofdstuk dat zich met elan aan het ontwikkelen is. Het fuseren van parochies en het sluiten van kerken roept teleurstelling op. Het geeft, zoals de pastoor zich uitdrukt,

pijn en verdriet, maar wij moeten met zijn allen niet alleen in de pijn en het verdriet blijven hangen. Bij wijze van spreken opnieuw opstaan naar wat het hart van de parochie eigenlijk is. Het is een centrum, een middelpunt, wij zijn een gemeenschap in Christus. Daar ligt onze diepste identiteit. Gelukkig beginnen heel veel mensen aan de nieuwe situatie te wennen. Er is weer hoop en vertrouwen. En waar gezinnen zijn daar is ook toekomst. Kijken wij in deze naar paus Franciscus, die in zijn presentatie als herder op eenvoudige wijze veel in beweging zet. Hij is een paus van deze tijd, die past in onze huidige cultuur en die duidelijk wil delen in het leefklimaat van mensen. De pastoor, die rust uitstraalt en alert is zegt: “Wij zullen die duizenden parochianen niet allemaal leren kennen, maar wij blijven ons inzetten om een meer uitbreidend netwerk te vormen.” Met goede moed maakt de parochie zich op om de onderlinge samenwerking te bevorderen. Goede ideeën zullen niet nalaten effect te sorteren. Lid van de parochie betekent behorend bij de parochie! Mogen vele parochianen hun best doen om de nieuwe parochie mee op te bouwen. Ook aan de dienstdoende priesters zal het niet liggen. Priester zijn is een roeping, ook in onze tijd. Wij wensen hen wijsheid, moed en vastberadenheid bij de talrijke veranderingen, die zich voordoen. Zij verdienen terecht ons medeleven en gebed.

PAROCHIE H. MARIA EN H. JOHANNES IN ’S-HERTOGENBOSCH

E

nkele dagen voor de diakenwijding op 8 november 2014 en een half jaar voor de verwachte priesterwijding in mei 2015, waarover wij zeer verheugd zijn, hadden wij een gesprek met plebaan mr. drs. J.G.N.M. van Rossem. Het onderhoud ging over de Nieuwe Parochie H. Maria en H. Johannes.

NIEUWE EVANGELISATIE De plebaan verwijst voor de sacramentenvoorbereiding naar Brabant 60 jaar geleden. Toen werd het bisdom in het Evangelie gevormd door de hele samenleving, door het gezin. Daar werd gebeden. En eveneens door de school waar catechese werd gegeven. Ook de scouting, het vereni-

“Fuseren met de St. Jan was niet zo eenvoudig. Het vroeg ongetwijfeld de nodige samenwerking en vooral ook een wijs beleid. Deze kathedraal is niet alleen een parochiekerk, maar ook de bedevaartkerk van de Zoete Moeder en eveneens de kathedraal van het bisdom. Bovendien is het een nationaal monument met jaarlijks vele toeristen. Aanvankelijk hebben wij ernaar gestreefd dat de 4 parochies Rosmalen, Empel en een deel van ’s-Hertogenbosch met de 9 kerken één parochie zouden worden. Maar al snel merkten wij tijdens de onderhandelingen dat de St. Jan om een eigen structuur vroeg. Zodoende heeft de St. Jan beheersmatig toch een eigen parochiestatus behouden, namelijk de parochie H. Johannes Evangelist. De overige kerken in ’s-Hertogenbosch vormen wel samen één Mariaparochie met één pastorale eenheid en één pastoraal team. Wat intussen voor de 12 kerken goed loopt is de sacramentenvoorbereiding voor doopsel, vormsel en huwelijk. Voor de 3 kerken die niet meer als zodanig in gebruik zijn is een herbestemming in voorbereiding. De samenwerking wat betreft de sacramentenvoorbereiding is efficiënt en geeft meer kwaliteit aan de inhoudelijke voorbereiding.”

De plebaan zegent oldtimers tijdens een manifestatie op de Parade.

gingsleven, de katholieke tijdschriften, de radio en televisie droegen bij. Er was sprake van een uniforme katholieke cultuur, waarin je opgroeide en daarin werd je gevormd in het katholieke geloof. Inmiddels is onze samenleving volkomen veranderd. De wereld waarin wij leven is pluriform en geseculariseerd. Via internet, facebook en de media liggen de hele wereld en alle levensbeschouwingen open. De samenleving wordt niet meer in het Evangelie gevormd. Dus moeten er in de parochies vormingsprojecten gecreëerd worden waarin men de nieuwe evangelisatie kan leren om zich het katholieke geloof eigen te maken. Dat is een uitdaging waarvoor wij staan en waarmee we al begonnen zijn. Wij hebben intussen stappen gezet om de sacramentenvoorbereiding rond doopsel, vormsel en huwelijk meer te verbinden met de levende parochiegemeenschap, waarvan de zondagsviering het hart vormt. Een belangrijk begin van de nieuwe evangelisatie. In die aanpak gaan nieuwe moed, vertrouwen en dankbaarheid mee als innerlijke stemming en kracht. Voorwaar een doelgerichte arbeid in Gods wijngaard.”

Pastoor-deken R. Wilmink zegent de vormelingen.

22

Plebaan mr. drs. J.G.N.M. van Rossem.

23

PAROCHIE DE GOEDE HERDER TE TILBURG-ZUID EN GOIRLE NAAR TEVREDENHEID AFGEROND

O

ver deze Nieuwe Parochie met ca. 53.000 ingeschreven katholieken spraken wij met pastoor-deken drs. H.G.T.J. Miltenburg, die de ontwikkelingen tot dusver duidelijk verwoordde. De parochie Tilburg-Zuid en Goirle omvat de vroegere parochies H. Jozef, ’t Heike, H. Sacrament, Broekhoven, Trouwlaan, Korvel, Petrus en Paulus en Goirle. De meeste van deze parochies hebben al een eerdere fusie achter de rug en die ervaring namen zij mee, zij stonden er niet blanco tegenover. Zoals u zult begrijpen had deze ingewikkelde klus veel voeten in de aarde. Het kostte de nodige energie en doorzettingsvermogen. Maar met tact en het nodige geduld kwam er creativiteit, passie en onafgebroken inzet aan te pas en het is naar tevredenheid afgerond. De situatie is nu zo dat er één kerkbestuur is met gemeenschappelijke financiën. Eén pot met geld en één pastoraal team. Elke twee weken op dinsdagmiddag komt het pastoraal team samen voor een vergadering. Het programma is dan als volgt: a) eerst samen eten b) nadat zij gevoed zijn bidden zij gemeenschappelijk het getijdengebed (middaggebed), waarna hooguit 1½ uur wordt vergaderd. Het heeft de volgende uitwerking. Bij de maaltijd komt het sociale aan bod en de relatie onderling. Tijdens het gezamenlijk gebed komt het geestelijke aan de orde. Kortom een alles vruchtbare samenwerking. Het pastoraal team is een echt team dat bestaat uit 5 priesters, 3 permanente diakens, 2 pastoraal werkers en sinds kort een stagiair die priester wil worden. Van het team wonen er drie priesters en een stagiair in de pastorie aan de Bisschop Zwijsenstraat. Dat komt de teambinding ten goede en is niet gedaan omdat het goedkoper is, maar vooral omdat men samen het getijdengebed bidt, samen eet en samen het pastoraat draagt.

aspect. Zo is er iemand verantwoordelijk voor jeugd en jongeren voor de gehele parochie, een ander voor kerk en samenleving (diaconie) en weer anderen voor roeping en vorming en voor huwelijk en gezin. Het voordeel van deze nabijheid van het pastoraat is efficiency en een dichtbij zijnde locatie. Een samenwerking door het geheel van de parochie op de vier genoemde aspecten. Het komt de eenheid ten goede. De pastoor-deken geeft verder aan dat Tilburg in het verleden de meeste kerkgebouwen ter wereld per 1000 inwoners telde. “Destijds ging bijna iedereen naar de kerk. Nu hebben we niet meer alle kerkgebouwen nodig en het is te duur om deze te onderhouden. We willen 5 kerkgebouwen behouden, los van de kloosterkerken. Wij hebben alles goed op de rails staan, een gezonde structuur opgebouwd en een goede samenwerking. We hopen nog vele nieuwe projecten samen te kunnen realiseren”. De reeds bestaande projecten zijn: - de bekende altijddurende aanbidding in de St. Jozefkerk op de Heuvel - de Alphacursus waaraan 25 mensen deelnemen - biddend Bijbellezen - thema-avonden - de Samaritaan voor diaconale ondersteuning - gemeenschappelijke doop- en huwelijksvoorbereiding Moge Gods zegen rusten op al deze activiteiten en moge het heilzaam zijn voor de parochianen.

Het plan is om t.z.t. van deze vorm van samenleving een “oratorium” te maken. Philippus Neri was een Italiaans priester die ongeveer 4 à 5 eeuwen geleden deze vorm van samenleven heeft gesticht zonder dat daarbij sprake is van een klooster. Kardinaal John Henry Newman, door emeritus paus Benedictus XVI zalig verklaard, van origine een Engelsman, heeft dit vooral in Noord-West Europa ingevoerd. Er is reeds een “oratorium” in o.a. Maastricht, Aken, Oxford en Birmingham. Een vorm die goed past bij een stad, waarin het opvalt dat mensen deze keuze vanuit hun geloof hebben gemaakt. De basis voor de Nieuwe Parochie is gelegd en functioneert. Een voordeel van het werken met een team is dat er naast een verantwoordelijke voor een locatie ook een brede samenwerking is voor alle locaties, een inhoudelijk pastoraal

24

PAROCHIE ST. PETRUS’ STOEL TE ANTIOCHIË

E

indhoven, één van de grotere steden in ons bisdom, heeft sinds 1 januari 2012 nog twee parochies, die van de oorspronkelijk iets meer dan 40 parochies zijn overgebleven. Er is inderdaad in korte tijd veel gepresteerd, maar er moet nog heel veel werk verzet worden, zowel op materieel als op pastoraal gebied. Onze dank voor dit omvangrijke werk dat op vrij korte termijn is verricht, niet in het minst door vele parochianen.

een x aantal weken of hij kan gaan oogsten. Als een pastoor zaait dan weet hij niet wanneer hij kan oogsten. Daarom denkt pastoor Goris dat van de drie theologische deugden de hoop wel het belangrijkste is. Als de hoop weg is dan gaan we bijvoorbeeld ook niet meer liefhebben.

Volgens pastoor J.J. Goris is dat een logisch gevolg. Het werk in een parochie is nooit af. De herder van de parochie is er niet om in een ivoren toren te zitten, maar om tussen de parochianen te staan, één van hen te willen zijn in lief en leed. Enerzijds met hen, indien nodig, compassie hebben, desnoods het accent weten te leggen op de barmhartigheid en anderzijds simpel en duidelijk zeggen waar het in de leer van de Kerk om gaat. De Kerk dient haar opdracht in de wereld duidelijk te maken. Er staat nog veel op het programma, zoals: - één kerk dient nog gesloten te worden - de begroting in evenwicht zien te krijgen - voor de actie Kerkbalans nieuwe leden proberen te werven en voorts bestanden overzetten op Navision - wat betreft de kerkgebouwen: dit zijn vaak oude gebouwen die geregeld om onderhoud vragen WETTELIJKE CONSTRUCTIE Wat de kerken betreft die om een herbestemming vragen zou het zijns inziens verstandig zijn om te handelen zoals de abdij van Heverlee (B) dat heeft gedaan. Deze abdij is in erfpacht gegeven aan de stad voor de duur van 99 jaar. Dat heeft als nadeel dat men niet de hoogste prijs binnenhaalt, maar het voordeel is dat de abdij eigendom blijft van de orde. Na de 99 jaar valt het eigendom terug aan de orde. Dat is een wettelijke constructie die het overwegen waard is.

Pastoor J.J. Goris.

De grote uitdaging is om binnen alle verscheidenheid die er was of is tussen de voormalige parochies eenheid te krijgen. Dat vertaalt zich heel concreet in de manier waarop men spreekt over mensen van een ander kerkgebouw binnen dezelfde parochie. Het gebeurt nog wel eens dat het gaat over wij en zij, terwijl er binnen een parochie eigenlijk alléén wij zou moeten zijn.

Een priester is geen priester om een succesnummer te zijn. Wij mogen niet vergeten dat Onze Lieve Heer ook maar met twaalf mensen begonnen is en onder het kruis was alleen Johannes er nog van over. De rest had de benen genomen.

Aan ieder bedrijfsmatig aspect dient een bepaald plan/visie ten grondslag te liggen. Daar moeten we naar toe, dat is de weg erheen. Maar een parochie is geen bedrijf, dat wil zeggen dat we het belangrijkste niet kunnen plannen. Je weet niet hoe God werkt. Als een boer zaait dan weet hij binnen

Laten wij vastberaden verder gaan met de opbouw van de Nieuwe Parochie en vooral attent zijn ten opzichte van elkaar. Laten wij het nodige geduld betrachten en met toewijding en wijs beleid te werk gaan. En laat vooral de hoop weer in onze harten ontkiemen.

Pastoor-deken drs. H.G.T.J. Miltenburg.

25

“EEN NIEUWE GENERATIE WORDT WAKKER”

D

it zei pastoor-deken R.J.M. Kerssemakers van de parochie Maria, Moeder van de Kerk, die op 14 oktober 2011 is opgericht, tijdens het gesprek dat we eerder dit jaar met hem hadden. De parochie omvat 13 deelparochies, te weten St. Anthonis, Ledeacker, Oploo, Wanroij, Landhorst, Rijkevoort, Beugen, Oeffelt, Maashees, Vierlingsbeek, Groeningen, Overloon, Westerbeek en Stevensbeek. De parochie begon met 4 priesters. Thans zijn er nog twee over, de pastoor en kapelaan Peter Raaphorst. Gelukkig hebben zij de beschikking over 2 assistenten: pater dr. H.G.M. Tullemans cssp (voornamelijk voor Oeffelt) en pater G. van Tol cssp., overste van de communiteit congregatie van de paters van de Heilige Geest uit Gennep, die trouw zijn diensten in bredere zin aanbiedt. Het pastoraal team wordt verder aangevuld met mevrouw Anneke Linschoten. Zij bereidt de eerste communie- en vormselvieringen voor en probeert de kinderwoorddienst aan te bieden; daarnaast zal ze zich bezig gaan houden met de parochiële caritas. Op onze vraag: “Wat ging tot dusver goed en wat blijft een uitdaging?” antwoordt de pastoor: “Heel langzaam groeit er begrip voor de nieuwe situatie. Er komt gemeenschappelijkheid. Voor de opbouw van de parochie hebben wij elkaar nodig. De jonge mensen hebben daarvoor meer begrip dan de ouderen. Dat is best verklaarbaar, dat hoort bij hun geloofsbeleving, de plaatselijke kerk is hun thuis. Het is nu voor hen bewuster kiezen van bijvoorbeeld een volkskerk naar een keuzekerk. Jonge mensen moeten daarin nog groeien, maar de jongere mensen willen wel leven met de band van de geloofsgemeenschap. En die wil de parochie ook aanbieden. De parochie houdt daarom Foto: www.tunnis.nl vast aan de drie pijlers van het katholieke geloof: de liturgie, de catechese en de diaconie. Dit laatste dient in nogal wat dorpen te worden geactiveerd.“

dacht, daadkracht, veerkracht en de nodige energie gewerkt om de nieuwe parochie geleidelijk aan op te bouwen. Gelukkig heeft hij parochianen bereid gevonden om hem daarbij te helpen. Hij heeft ook een uitstekend en gewaardeerd kerkbestuur. Het zijn bekwame bestuurders met enorm veel levenservaring. In iedere vergadering doen zij, ondanks de grote problematiek, weer nieuwe energie op. Een nieuwe parochie opbouwen is geen gemakkelijke opgave. De gegeven krachten van de pastoor zijn niet onuitputtelijk gebleken. Het samenbrengen van 13 dorpen tot één geheel is geen sinecure. Herbronning is nodig gebleken. PASTOOR-DEKEN Kerssemakers heeft, met toestemming van mgr. Hurkmans, voor 2 jaar een periode van verdieping en verfrissing van zijn taak als priester ingelast. Begin september 2014 is hij vertrokken naar Chili, het land waar zijn broer woont en werkt. Onder de hoede van de aartsbisschop van Santiago zal hij daar in het pastoraat gaan werken. Met name in het rechtstreekse contact met parochianen hoopt hij een nieuw elan te vinden, de dagelijkse gang van zaken te doorbreken en te komen tot een hernieuwing van zijn priesterschap. Hij is ervan overtuigd dat voor zijn opvolging de basis is gelegd tot verdere vervolmaking van het geheel. Het inzicht in de parochie is gegroeid en dat is voor zijn opvolger een pluspunt.

NIEUWE PASTOOR, GEEN NIEUWE KOERS Inmiddels is pastoor-deken Kerssemakers opgevolgd door pastoor N. van der Sluis, die de laatste 9 jaar in Liempde parochieherder was. Eind oktober werd hij in een zeer feestelijke viering, met zang van 2 koren en aanwezigheid van maar liefst 3 gildes door hulpbisschop mgr. R. Mutsaerts geïnstalleerd. Een maand eerder al had hij zijn intrek genomen in de pastorie aan de fraaie Brink in Sint Anthonis. Vanuit die prettige woonomgeving zal hij zich wijUITDAGING den aan dezelfde taken als zijn De pastoor vroeg zich met voorganger. “Ik zal de koers van betrekking tot de jonge menpastoor Kerssemakers niet ingrijsen die zich interesseren voor pend veranderen, maar allicht het geloof en naar de kerk wilhier en daar wel iets andere len gaan af wat de parochie hun accenten leggen”, zo verklaarde te bieden heeft. “Overwegend hij. Ook hij realiseert zich dat het ouderen in de kerk en dito koorproces van eenwording bepaald leden spreekt de jonge mens nog niet voltooid is. ““Het niet zo aan. Zij willen weer leefgevoel echt één parochie te zijn, tijdgenoten in de kerk, met een alsmede de saamhorigheid en Pastoor drs. N.A.L. van der Sluis. koor waar ook jongeren deel solidariteit die dat veronderstelt, van uitmaken en met nieuwe moeten nog groeien. Nu is men impulsen en een repertoire waar de – hier meer, daar minder – toch nog Kerk zo rijk aan is.” Onze bisschop mgr. Hurkmans zei het erg gehecht aan de eigen identiteit en tradities. Soms kunzo treffend: “Kinderen en kleinkinderen die losser in de Kerk nen die behouden blijven, maar niet altijd.” Datzelfde geldt staan, zijn zoekend en kijken naar voorbeelden van ouderen; voor de kerkgebouwen, zo verklaart hij: “De parochie staat ook al heeft dat niet direct de schijn ervan, dat doen zij toch.” er financieel slecht voor. Bovendien is ook hier de trend van Priester zijn is een roeping en verdient de aandacht en steun afnemend kerkbezoek en vergrijzing duidelijk zichtbaar. Dat van de parochianen. De pastoor heeft in de vijf jaren met aanmaakt het feitelijk onmogelijk om alle kerkgebouwen open te 26

R.K. PAROCHIE H. NORBERTUS IN OPMARS

D

e Nieuwe Parochie H. Norbertus met ca. 17.000 ingeschreven katholieken is de naam na de fusie in 2012 en omvat de plaatsen Diessen, Haghorst, Esbeek, Biest-Houtakker en Hilvarenbeek. Deze naam werd bewust gekozen vanwege de verwantschap met de abdij van Tongerlo. Een toepasselijke naam daar de Norbertijnen in de Kempen heel wat werk hebben verzet ten aanzien van de ontginning van de heidegrond aldaar. De figuur van Norbertus is belangrijk omdat hij goed wist te combineren in de aandacht voor God en de mensen.

Stilletjes aan, niet forcerend zijn wij Goddank weer in opmars. En dat doet bemoedigend en vreugdevol aan. Er zijn gelukkig ook veel parochianen geweest, die met hart en ziel hun best hebben gedaan om de Nieuwe Parochie mee te helpen opbouwen. Dat verdient onze waardering. Samenvattend, voor de Nieuwe Parochie is er weer hoop op de toekomst en zij kan haar opdracht weer duidelijk maken. Wij hebben ervaren dat de parochianen hunkeren naar het echte!

Op onze vraag wat goed gaat in de parochie antwoordt pastoor S.F.M. Barberien: veranderingen zijn moeilijk voor mensen en het vraagt het nodige geduld van ons. Met betrekking tot deze vraag: wij hebben in 2013 drie kerken moeten sluiten, nl. Haghorst, Esbeek en Biest-Houtakker. Dat is een moeilijk proces, niet minder de herbestemming hiervan. Dankzij veel overleg en kalme bedaardheid in deze komt er uitzicht in de vorm van een herbestemming die maatschappelijk verantwoord en voor de Kerk aanvaardbaar is. Wat bovendien bevredigend verloopt is het kerkbezoek, zowel in Diessen als in Hilvarenbeek. Het is door de veranderingen eerder meer dan minder geworden. De drie weekendvieringen worden zeer goed bezocht. Er wordt alle moeite gedaan om een goed verzorgde liturgie te vieren. COLLEGIALITEIT Wij zijn gelukkig met de dagelijkse dingen en met de mensen die ons gegeven zijn. Het is wenselijk om niet teveel nieuwe dingen te introduceren. De parochie zal vooralsnog niet groeien in aantal gelovigen, maar wij moeten wel door als een kerkvriendelijke parochie, die open functioneert naar de mensen toe en hen het gevoel geeft dat geloven er wel toe doet. Onderling dienen wij elkaar vast te houden. Dat geldt niet alleen voor pastoors met hun kerkbesturen, maar evenzeer met de parochianen. Collegialiteit is in deze het sleutelwoord. Alleen kunnen we niets en samen heel veel. Zij die na ons komen zullen nooit beseffen wat een impact bijvoorbeeld de kerksluitingen hebben gehad op het leven van de parochianen.

Pastoor S.F.M. Barberien.

vervolg:

houden. Er zullen de komende jaren dus moeilijke beslissingen genomen moeten worden. We zullen ons best doen om een goede afweging te maken en de pijn eerlijk te verdelen, maar dat zal niet meevallen. Uiteindelijk gaat het er echter om dat de parochie als geheel de gemeenschap is zoals ze bedoeld is, waar mensen samen proberen Gods liefde te beleven door te vieren, door het geloof door te geven en door elkaar tot steun te zijn. “Het is een hele opgave, maar de nieuwe pastoor vertrouwt bovenal op de kracht van het

gebed. Zoals ik aangaf in mijn woordje tijdens de installatiemis: als we niet geloven houden we geen stand. Ik mag – met vele anderen die zich inzetten – planten en begieten, maar God zelf moet ons werken zegenen en de wasdom schenken.” We wensen pastoor Van der Sluis toe dat zijn pastoraat vruchtbaar mag zijn en bij mag dragen aan een goede toekomst voor de parochie Maria, Moeder van de Kerk. 27

PAROCHIE H. DAMIAAN DE VEUSTER BEWANDELT DE WEG DER GELEIDELIJKHEID

D

e eerste Nieuwe Parochie van het bisdom was destijds op 1 januari 2010 de parochie H. Damiaan de Veuster in Helmond. Een fusie van de parochies H. Lucia, Goddelijke Voorzienigheid, St. Trudo en O.L. Vrouw Tenhemelopneming. De centrale kerk, de Luciakerk, bevindt zich in Mierlo Hout. TOEKOMSTDROOM Het kernwoord van de fusie was en is de weg van de geleidelijkheid. De Nieuwe Parochie, aldus de rustige en evenwichtig ogende pastoor-deken J.M.M. van de Laar, is een toekomstdroom. Dat betekent dat wat goed gaat rond de vier torens zo wordt gelaten dankzij de inzet van de emeriti pastoors die daarbij betrokken zijn. In de weg van de geleidelijkheid kwam op ons pad dat de gemeente Helmond, met wie wij al jaren in gesprek waren, de vraag stelde om de Onze Lieve Vrouwekerk te mogen herbestemmen tot theater. Na de nodige informatierondes en niet minder de inspraak van de mensen is intussen de Onze Lieve Vrouwekerk een theater, tot volle tevredenheid van de bevolking. De ca. 40.000 ingeschreven katholieken blijven nu ‘kerken’ in drie kerken. Verder zet de parochie zich in voor een goede communicatie door middel van een huis-aan-huis parochieblad in een oplage van 15.000 stuks. Het blad heet uiteraard Damiaan

en wordt goed gelezen. Het wordt samengesteld door en voor parochianen en uiteraard ook door de pastores. DE BLIJDE BOODSCHAP De uitdaging is en blijft “De Blijde Boodschap” onder de aandacht te brengen van alle mensen van goede wil. De pastoor heeft de ervaring dat we de goede wil van de parochianen niet mogen onderschatten. Zoals pater Damiaan op zoek ging naar de kwetsbaren, zo wil de parochie open staan voor bij wijze van spreken Jan en alleman, niemand uitgezonderd. Het is en blijft een uitdaging en een voorrecht in deze tijd leiding te mogen geven aan de parochie. Niet alle mensen lopen even hard. Daarom benadrukken we telkens weer de weg van de geleidelijkheid. Er is tijd nodig om aan de situatie te wennen, zodanig dat de Nieuwe Parochie de parochie van de toekomst is. Binnen de stad Helmond is naast de Nieuwe Parochie Damiaan ook de Nieuwe Parochie van de H. Lambertus opgericht. Als deken kan hij stellen dat Helmond rijk gezegend is door deze twee Nieuwe Parochies, werkend op hun eigen unieke manier, met eigen accenten. Met name de Tridentijnse ritus krijgt bijzondere aandacht in deze laatste parochie (elke donderdagavond om 19.00 uur in de St. Jozefkerk).

PAROCHIE “DE TWAALF APOSTELEN” WIJCHEN IS EEN LEVENDIGE PAROCHIE

I

n het jaar 2009 werd de fusie een feit. De parochies “De Hoeksteen, De Maaskant” en de voormalige “Kruispuntparochie” werden in Wijchen één parochie, die de naam “De twaalf apostelen” kreeg. Een veelbetekenende naam in deze plaats met haar mooie dorpen eromheen in een afwisselend landschap. De parochie telt 31.000 ingeschreven parochianen en het kerkbezoek is in zijn algemeenheid bevredigend te noemen. De huidige pastoor is dr. Martin Claes, die aldaar zijn plaats heeft gevonden. Hij werkte voorheen in de Hoeksteenparochie. Vandaar dat hij met de fusie is meegegroeid. Toen er destijds een vacature kwam was het zo vanzelfsprekend dat hij de taken zou overnemen. En overtuigend zegt hij: “Het bevalt Goddank goed!” ALTIJD BEWEGING In de parochie, waar altijd beweging is, zijn momenteel nog 12 kerken. Een fusieproces begeleiden naar een vitale geloofsgemeenschap is geen sinecure. Dat neemt enkele jaren in beslag voordat het tot een eenheid komt. En wat te waarderen is, de mensen denken daarin mee. PRETTIGE COMBINATIE De pastoor vindt het een goede combinatie, enerzijds pastoraal bezig zijn en anderzijds les geven aan studenten en onderzoek doen. De studie is niet academisch, maar een vorm van nadenken over God, een vorm van geestelijk leven. Die wederkerigheid werkt bevruchtend. Wanneer je bijvoorbeeld in het pastoraat bezig bent dan neem je als het ware de rust en de stilte van de studie mee en voel je als het ware de betrokkenheid van de parochianen. Aan de andere kant geeft een levendige parochie voldoening. De kracht van de parochie is toch het gemeenschapsgevoel. De parochianen putten daar kracht en steun uit en hij vraagt aan hen dat zij een steentje zullen bijdragen. Je hebt het leven niet helemaal in de hand. Je zult genoegen moeten nemen, tot op zekere hoogte, om het te laten gebeuren. Het gaat niet alleen om het streven naar een doel. Door het geheel van de gemeenschap moet ook Christus spreken. Daar moet ook ruimte voor zijn en Hij is er ook door alles wat er gebeurt.

Pastoor dr. Martin Claes gaat voor in de viering van de Eucharistie.

UITDAGING De uitdaging is om op een goede manier de veranderingen in de samenleving waar te nemen en er op een evenwichtige manier op te reageren. Het heeft geen zin om met de waan van de dag om te gaan, het is de kunst op een goede manier op de veranderingen te reageren. De pastoor, met wie wij het gesprek voerden, is rustig, bedachtzaam en weloverwogen. Hij zegt: “Er is perspectief!”

ro de draa d. De Ke rk en Go d vo rm en wè l de

Ied er e da g op nie uw zich memit na rie . se ha rt en zie l inz et te n vo or het Pastoor-deken J.H.M. van de Laar op bezoek in Lourdes.

28

29

DE STAD NIJMEGEN HEEFT TWEE MEGAPAROCHIES

D

it zegt pastoor N.C.M. Swagemakers, die pastoor is van Nijmegen-Zuid en omstreken. De pastoor is een rustige en blijmoedige herder en probeert als enige priester zichzelf te blijven. Hij is met mensen begaan en probeert heel overtuigend, serieus en consequent inhoud te geven aan zijn omvangrijke taak als herder van deze parochie. De parochie Heilige Drie-eenheid met ca. 40.000 ingeschreven katholieken omvat de Cenakelkerk van de Heilig Landstichting, O.L. Vrouw van het Heilig Hart te Berg en Dal, Heilige Antonius en Sint Anna aan de Groenestraat in Nijmegen, de Lourdeskerk aan de Hatertseweg in Nijmegen en de Kruispuntkerk in Hatert. Tot de parochie behoort ook de wijk Brakkenstein waar de paters Sacramentijnen de rectoraatskerk bedienen. Op dit moment zijn er gesprekken met de Ontmoetingskerk van de parochie Dukenburg om samen te gaan en ook de parochie in Malden zal erbij komen. De samenwerking verloopt in een goede sfeer, de mensen denken mee en er wordt hard gewerkt. Op de naamdag van de parochie Heilige Drie-eenheid wordt de eenheid van al deze kerken uitgedrukt in één feestelijke Eucharistieviering. De betrokkenheid in de viering wordt versterkt door alle kerklocaties er actief bij te betrekken. Uit de achttien koren wordt bijvoorbeeld een gelegenheidskoor samengesteld met iedere keer een wisselende dirigent en organist. Ook de bloemenversiering wordt gezamenlijk door alle bestaande werkgroepen bloemenversiering verzorgd. Dit bevordert de samenwerking. Ook worden er nieuwe projecten opgezet die de oude parochiegrenzen overstijgen zoals gemeenschappelijke inhoudelijke avonden over geloofsonderwerpen. We kennen een parochieberaad waarin de werkgroepen worden uitgenodigd van alle kerklocaties met een inhoudelijk gespreksthema. Het bestuur werkt voortreffelijk om alle bestuurszaken georganiseerd te krijgen. De vijf kerken en de drie begraafplaatsen worden verantwoord beheerd. Verder wordt hard gewerkt om voor de Pauluskerk, die in 2012 aan de eredienst werd onttrokken, een goede bestemming te vinden. Voor het parochieblad zijn de tradities van drie parochiebladen in elkaar geschoven. Wat moeizaam verloopt is de opzet van een website omdat je daar accurate teksten op moet krijgen, die onder meer door de pastores worden aangeleverd, wat door de andere werkzaamheden vooruitgeschoven wordt. Dat wil echter geenszins zeggen, dat het niet de aandacht krijgt. De tweede met moeite gepaard gaande handeling is het vinden van een manier om voldoende aandacht te hebben voor de pastorale zorg, zó belangrijk voor de parochie. Dat heeft te maken met een te klein pastoraal team, de drukte van de organisatie, waardoor het pastorale werk in de verdrukking dreigt te komen. Men

30

zal trachten daarop attent te blijven. Gelukkig kunnen de pastoor en het team steunen op de fantastische medewerking van de secretariaten en de vrijwillige medewerkers. Voor de parochie blijft het constant een zoeken hoe dat op een verstandige manier kan worden aangepakt.

“WAT IK MAG OOGSTEN DAT HEBBEN ANDEREN VOOR MIJ GEZAAID”

D

at zegt de Nijmeegse pastoor C.C.A. van Vught van de nieuwe megaparochie H. Stefanus. Deze heilige is sinds de middeleeuwen de patroon van Nijmegen. Pastoor Van Vught komt over als een vriendelijke, rustige en evenwichtige herder, die al 17 jaar priester is. In het jaar 2001 werd hij benoemd als kapelaan van de parochie Maria Geboorte te Nijmegen en was hij in de parochie onder meer belast met het jongerenwerk. In het jaar 2004 werd hij pastoor van genoemde parochie. De fusie werd aangegaan op 1 januari 2014 en omvat de volgende parochies: Lindenholt, de Goede Herder, Hees, Bethlehem, Petrus Canisius, H. Antonius van Padua, Maria Geboorte en Effata. Pastoor N.C.M. Swagemakers.

De wereld is veel veranderd en de invloeden van deze verandering is voelbaar in het gemeenschapsgevoel van een parochie. Door de mogelijkheid van velen om te reizen over de hele wereld komen er indrukken van andere culturen en levensbeschouwingen die meegenomen worden. Mensen leven niet meer op één plek, maar zijn veel in beweging. Contacten worden onderhouden maar er zitten soms heel wat kilometers tussen de contactpunten. Bovendien is het leven van de meeste mensen overvol met activiteiten waaraan men graag deel wil nemen. De tijd om zich vast te leggen en te verplichten aan de parochiegemeenschap staat daarmee onder druk. Het blijft continue een zoeken hoe men als parochie hier zo goed mogelijk mee omgaat. Samenvattend: de parochie is op de goede weg, die echter niet altijd even gemakkelijk is. Niettemin blijft de pastoor vol vertrouwen dat de Heer met Zijn onmisbare hulp en zegen de parochie en de voortgang ervan zal blijven vergezellen.

Pastoor Swagemakers met assistenten tijdens een kerkelijke plechtigheid.

Paus Franciscus zegt niet voor niets dat wij naar de mensen toe moeten en niet naar onze navel moeten staren. Het voordeel van de stad is dat de mensen meer bewust kiezen. Het is duidelijk te merken, de inwoners gaan bij zichzelf te rade en hebben het besef en het inzicht tot het maken van een meer bewuste keuze en zijn daardoor innerlijk gemotiveerd en betrokken. Wij hebben geprobeerd een deskundig draagvlak te vinden op het niveau van parochie, kerkbestuur. Wij hebben een uitgebreid pastoraal team met meerdere jongere priesters en kernvrijwilligers, die het nodige in te brengen hebben. Wij doen ons best ten aanzien van een netwerk van kerken en trachten verbindingen te leggen, onderling en ook naar andere bewoners in de stad. Een algemeen dalende lijn bij de gezamenlijke kerken heeft zijns inziens niets met de fusie te maken. In theorie staat het geheel goed op de rails. De structuur is er en moet zich verder gaan ontwikkelen/groeien.

In deze parochie met nog acht kerken werken vijf priesters, van wie er drie lid zijn van de gemeenschap Emmanuel. Verder werken er pater Th. van Drunen SJ en pater C. van Gorp SCJ, die op zijn 75e levensjaar nog dapper doorwerkt en een pastoraal werkster, mevr. A. Herinx. Op onze vraag wat naar tevredenheid verloopt antwoordt de pastoor: “Tijdens het proces van samengaan hebben wij ontdekt dat in al die Het gaat uiteindelijk om het geloof in het leven van iedevoormalige parochies met hart en ziel hard voor de Kerk en re mens, die bezig is met de zin van het leven. Het is de voor de Heer wordt gewerkt. kunst om daarin de juiste snaar Wij mochten betrokken te vinden en daarvoor doen Foto: parochie Heilige Stefanus Nijmegen mensen ontmoeten, die wij ons best. Dat neemt op verschillende manieren niet weg dat het meeste bezig zijn voor de Kerk. onzichtbaar blijft. Wij moeZodoende hebben wij de ten zaaien, zoals b.v. vorig bandbreedte leren kennen jaar toen de parochie een waardoor wij aangenaam nieuwe katholieke studenverrast waren”. Nijmegen, tenvereniging heeft opgein welke stad hij graag richt met enkele tientallen werkt, is al lang een paterleden. Een teken van hoop! stad en daardoor is er een Eveneens geeft het de pasgrote variëteit aan spirituatoor een grote voldoening liteit. Nog steeds een rijkwanneer hij volwassenen dom waarop zij verder kunmag begeleiden naar de nen bouwen. Dit is mede sacramenten en doopleerte danken aan de zusters lingen godsdienstonderwijs en broeders, die elk op mag geven voor de doop. hun eigen wijze een bijdrage hebben gegeven. Wij kijken met een geloPastoor C.C.A. van Vught. vige blik naar de toekomst, “Tijdens het proces van dan kun je het goede zien, samengaan hebben wij ook nu en straks. Samenvattend: reële bewust naar buiten gekeken en ons de vraag gesteld: wat mogelijkheden voor een goede toekomst met als uitdaging kunnen of moeten wij als Kerk doen om onze opdracht de evangelisatie van heel Nijmegen”. beter te kunnen vervullen?

31

PASTOOR TJEU TIMMERMANS O.CARM: “HET GELOOF WAAR HIJ VOOR LEEFT EN STAAT”

D

at is zijn mantra en dat probeert hij in praktijk te brengen, ook in de Onze Lieve Vrouweparochie sinds 2011 waartoe behoren Boxmeer, Sambeek en Vortum-Mullem. Vanaf 1653 is de kerk in Boxmeer toevertrouwd aan de Karmelieten. De oorsprong van de orde der Karmelieten ligt op de berg Karmel in Palestina. De eerste Karmelieten woonden bij een kapelletje dat toegewijd was aan Maria. Daaraan danken zij hun officiële naam: “Broeders van Onze Lieve Vrouw van de berg Karmel. Sindsdien is de Mariaverering een bijzonder kenmerk van de Karmelieten gebleven. De pastoor kan bogen op een ervaren priesterleven. Hij heeft op veel plaatsen de Kerk gediend, zoals onder meer in de steden Almelo en Dordrecht. Gedurende negen jaar was hij provinciaal van de Orde in Nederland en de Filippijnen en 6 jaar voorzitter van de Konferentie Nederlandse Religieuzen (KNR). Hij heeft veel gereisd en werkte 13 jaar als priester-arbeider aan de lopende band. Hij heeft daar veel geleerd en goede contacten in de wereld van de arbeid opgebouwd. EEN SLAG VOOR Al gauw na zijn benoeming in het jaar 2007 als pastoor van de parochie van de H. Petrus in Boxmeer was hij bezig met samenwerking. Zijn gedachten en die van de parochianen gingen uit naar een fusie, omdat de meesten ervan overtuigd waren dat men niet zelfstandig verder kon gaan omdat de kerkelijke beleving anders is geworden. Niet dat de Kerk dood is. Allerminst, zij dient gereactiveerd te worden. Met andere woorden nieuw leven inblazen oftewel weer meer werkzaam maken. WAT IS ER GOED GEGAAN NA DE FUSIE? - Het verloop is naar tevredenheid gegaan. Voor iedereen was het samengaan vanzelfsprekend geworden. Wij zagen dat het niet anders meer ging. En dat zegt genoeg! - In de verschillende kerklocaties worden de werkgroepen en viering naar tevredenheid op elkaar afgestemd - De eigen cultuur blijft behouden. Dat wordt erg op prijs gesteld. Dat is met name te merken aan de gildes, de harmonie, de fanfare en alle andere betrokken activiteiten. Een fusie begeleid je met wijs beleid. Dat houdt in

dat je niet alles op een hoop moet gooien. De eigenheid van ieder dorp is zo belangrijk. Hoe meer je afschaft, hoe meer mensen je verliest, terwijl het de bedoeling is om mensen voor de parochie te winnen. UITDAGINGEN 1) De parochie goed verder brengen naar de toekomst. 2) De parochie zo begeleiden dat zij van betekenis kan zijn voor de lokale samenleving en vooral voor de mensen die kwetsbaar zijn 3) Met jonge mensen durven na te denken over de zin van het leven en hun geloven 4) Mensen hebben vaak veel met spiritualiteit, met het zoeken naar God-menselijke verhoudingen. De beleving is meer daarop gericht 5) De pastoor vindt het belangrijk Kerk te zijn van de mensen, immers mensen zijn ook Kerk De pastoor heeft nog energie genoeg om met de bus pelgrimsreizen met parochianen te maken. Intussen zijn reeds bezocht Israel, Rome, Santiago de Compostela, Fatima en Lourdes. Op zo’n reis gebeurt van alles. De pastoor zegt: “We komen dichter bij elkaar en gaan zeer voldaan als een team naar huis. Dat wij elkaar beter hebben leren kennen brengt goede vrucht voort”. Celebrant pastoor Tjeu Timmermans o.carm.

EEN FUSIE AANGAAN IS GEEN SINECURE

“H

et is wel noodzakelijk, bewerkelijk of anders gezegd arbeidsintensief” zegt pastoor-deken Th. van Osch van de Udense St. Petrusparochie, waartoe behoren: Boekel, Odiliapeel, Venhorst, Volkel en Zeeland. “Wil je het goed doen dan kost het veel kruim, tijd en energie, want iedere fusie gaat gepaard met problemen, gevoeligheden en onbegrip. De andere kant van de medaille is dat er ook mensen zijn van uiteenlopende leeftijden die er begrip voor hebben. Het hangt er van af of de wil er is en of zij de realiteit onder ogen willen zien. Met andere woorden, als de wil ontbreekt zetten zij de hakken in het zand en praten wij bij wijze van spreken tegen een muur.”

ren, voor je zo’n groep hebt geformeerd van mensen die de schouders er onder willen zetten. Een ander positief punt van de parochie is dat vrijwilligers zich op veel praktische terreinen blijven inzetten, zoals bij uitvaarten, acolieten, bloemsiergroepen, kerkpoetsers, kosters etc.

LEREN, LEVEN EN VIEREN Maar er is zeker ook iets positiefs te melden. Het gaat over leren, leven en vieren, een goed plan, dat volledig ten goede kan veranderen. Het betreft de communie- en vormselvoorbereiding, wat centraal gaat gebeuren en wel van september tot en met juni en welke bestemd is voor alle gezinnen, die een vormeling of communicant hebben. Bij deze voorbereiding is het hele gezin betrokken, ouders en kinderen. Een keer per maand komen zij op zaterdag samen om 16.30 uur. De communicanten worden dan voorbereid op de eerste communie, de vormelingen op het vormsel, terwijl de ouders geloofsverdieping krijgen over de kern van het geloof en de sacramenten. De andere kinderen van het gezin krijgen geloofsvorming. Na de voorbereiding wordt er wat gegeten en gedronken waarna zij om 18.30 uur de Eucharistieviering gaan bijwonen. Van dat laatste wordt niet afgeweken want het hoort bij het vieren.

Pastoor-deken Th.H.M.C.M. van Osch.

GOED IDEE Deze elementaire aanpak betekent wel dat het zeker een jaar voorbereiding gaat kosten om het op te zetten, te organiseren, te plannen, maar ook om te informeren en te communiceren. Dat betekent al gauw dat daarvoor dertig mensen nodig zijn, zowel voor de inhoudelijke voorbereiding als voor de praktische zaken.

Gewenst is wel dat de pastores regelmatig naar deze kernen toegaan om hen te bemoedigen en te stimuleren. Het dient kortom een hecht team te worden, waarop verder kan worden gebouwd. Voorts dienen de parochianen bewust te worden gemaakt van het al dan niet sluiten van kerken. Zonder een financieel draagvlak is geen enkele vereniging in staat om overeind te blijven. Bij een kerk is dat niet anders.

GUNSTIG Het feit dat de parochie hiertoe bereid is kan als zeer positief worden aangemerkt. Uiteraard kost het tijd, zoals investeren, toelichten, veelvuldig uitleggen, motiveren, inspire-

Samenvattend geen gemakkelijke opgave, maar het geloof verwacht veel van ons. Vanuit je geloof ga je niet bij de pakken neerzitten en blijf je je inzetten voor de Kerk die ons zo dierbaar is”.

ie en sp iri tu ali te it log eo th or vo n zij st ru en e ilt St de n to t ee n we ze nli jke ele me nt en en lei vr eu gd evol lev en . mi ns te n de r Al wa t gij ge da an he bt vo orande” (M t 25 ,4 0) mi jne n he bt gij vo or mi j ge da 32

33

EEN POSITIEVE GEEST WERKT OVERAL DOOR

DE SCHOONHEID VAN DE SCHEPPING IN ZEVEN THEMA-AVONDEN

D

V

at is de kernachtige zin van drs. F.M. As, pastoor van de nieuwe parochie Heilige Michaël in Schijndel. Als vanzelf begon het gesprek over zijn onlangs gemaakte bedevaart per pedes apostolorum (te voet) naar Santiago de Compostela in Spanje van 5 mei tot en met 16 september 2014. Dit was voor pastoor Frank As een genadevolle reis waar hij inderdaad veel genade heeft ontvangen. Bovendien heeft hij de barmhartigheid van God mogen ervaren. Hij wilde groeien in zijn liefde voor Christus, maar Zijn liefde is altijd groter. Kortom, deze bedevaart heeft de pastoor heel goed gedaan. Hij heeft verslag van zijn reis gedaan aan zijn parochianen. Ruim 100 parochianen waren bij de bijeenkomst hierover aanwezig. De nieuwe parochie Heilige Michaël werd opgericht op 1 januari 2013 en omvat de dorpen Schijndel, Sint-Michielsgestel, Den Dungen en Gemonde. Dankzij een harmonieus pastoraal team/parochiebestuur functioneert de parochie naar tevredenheid. Dat wil niet zeggen dat er tijdens de voorbereidingen niet heel wat hobbels genomen moesten worden, zoals het overwinnen van vooroordelen en argwaan. Tegelijkertijd was er de wil om naar elkaar toe te groeien en elkaar het vertrouwen te geven. Als de bereidwilligheid er is dan overwint men gezamenlijk de moeilijkheden. Ook moesten er in Schijndel drie kerken gesloten worden. Dat was erg pijnlijk en emotioneel, maar het naar elkaar toegroeien en wederzijds begrip heeft veel troost gegeven. UITDAGINGEN De uitdaging blijft dat verschillende werkgroepen nog meer op één lijn komen, vooral ten aanzien van de sacramentele voorbereidingen, zoals doopsel, vormsel, eerste communieen huwelijksvoorbereiding. Deze dienen een nieuwe impuls te krijgen. Na bijna 2 jaar fusie ontstaat bij verschillende werkgroepen het verlangen om naar elkaar toe te groeien. Dat is de mooie vrucht van de geslaagde samenvoeging van het pastoraal team/parochiebestuur, temeer als zij zien dat iedere dorpsgemeenschap haar eigen waarde behoudt. Pastoor As vindt dat veel zorg besteed dient te worden aan de manier waarop het sacrament van Boete en Verzoening een prominente plaats kan krijgen in het gelovige leven van mensen. Dit is voor hem het Sacrament van de Vreugde omdat daardoor de vriendschap met Jezus Christus wordt hersteld. Daar ligt zijns inziens de toekomst

34

ia muziek, bouw- en schilderkunst kun je geïnspireerd raken door het katholieke geloof, maar ook via het gebed, liturgie, literatuur en de geneeskunde. Aan deze zeven invalshoeken besteden toonaangevende sprekers met een katholieke achtergrond dit en komend jaar aandacht in de Budelse pastorie. De eerste thema-avond met zangpedagoog Paul van den Bemt uit Eindhoven vond plaats op 8 oktober 2014 van 19.30 tot 21.00 uur. We spraken kapelaan Hans van der Donk, die de reeks laagdrempelige en interactieve avonden heeft opgezet.

Blijde terugkomst na een genadevolle reis.

van de Kerk, want zonder goddelijke vreugde kun je geen Kerk opbouwen. Als wij, mensen, de Kerk konden opbouwen, dan was dat al lang gebeurd. Christus zelf bouwt zijn Kerk op, niet buiten ons om maar in ons en door ons. Daarom willen we Jezus Christus in ons leven de eerste plaats geven. Terug naar de zin: “Een positieve geest werkt overal door”. Met bescheiden trots en vooral danbaarheid en blijdschap naar het pastoraal team en het parochiebestuur kan worden gezegd dat de parochie rechtstreeks en liefdevol op de problemen afgaand doortastend en vasthoudend de goede weg is ingeslagen.

Een dankdienst na de onvergetelijke reis.

Denk je aan het katholieke geloof dan verschijnt wellicht snel het beeld van een kerkdienst of een eucharistieviering. Tijdens zo’n mis kunnen de gezongen liederen en woorden van onder meer de pastoor je raken op spiritueel gebied. En dan kun je geïnspireerd worden door de schoonheid van de schepping, dus van God die de wereld heeft geschapen. Maar de Kerk is niet voor iedereen, zoals nieuwkomers, even aantrekkelijk om binnen te stappen. Hans van der Donk zocht daarom naar een andere, meer laagdrempelige invalshoek. “Ik ben zoveel al aan het woord in de kerk en laat nu anderen spreken bij de thema-avonden waarop zowel gelovigen als niet-gelovigen welkom zijn. De Kerk wordt vaak als ouderwets versleten, zo van “de eerste lezing op de zondag, die snapt toch niemand? Daarom is het misschien goed om mensen te benaderen met een nieuw vocabulaire. Daarbij gaan we kijken naar zeven verschillende ingangen naar het katholieke geloof”. De muziek kan zo’n ingang zijn. Op de eerste avond gaat Paul van den Bemt, zangpedagoog en docent aan onder meer het Centrum voor de Kunsten Eindhoven, hiermee aan de slag. Aan bod komt hoe de grote componisten zoals Bach zich verdiepten in de Bijbelse teksten en op welke manier ze verhalen over vreugde en lijden in de muziek hebben verwerkt. Denk bijvoorbeeld aan Bach, die de Matthäus-Passion in de vorm van een kruis heeft gecomponeerd. In vogelvlucht komen de geestelijke muziekstijlen van de afgelopen 2000 jaar voorbij, zoals het Gregoriaans en lie-

deren, gezongen in de volkstaal. Naast het luisteren naar de spreker en muziekfragmenten zal er op de bijeenkomst van 8 oktober ook gezongen worden met de aanwezigen. Hans: “De muziek kan soms veel meer zeggen en je meer raken dan bijvoorbeeld een kerkpreek van tien minuten. Muziek bereikt een hele andere laag van ons bewustzijn en kan een ingang zijn naar een ontmoeting. De ontmoeting naar Christus is misschien een brug te ver, maar als we drie millimeter verder komen die avond in onze zoektocht naar de zin van Kapelaan H.G.J. van der Donk. ons bestaan dan denk ik dat we al een heel eind verder zijn”. Naast muziek passeren ook de onderwerpen liturgie (4 november), gebed (2 december), bouwkunst (6 januari), literatuur (3 februari), schilderkunst (3 maart) en geneeskunde (7 april) de revue. Het zijn volgens Hans zeven manieren om naar de werkelijkheid te kijken, of anders gezegd een soort van katholieke brillen om de wereld te bekijken. Onder de sprekers bevinden zich Evert de Jong, een liturgiespecialist die filosofie en theologie studeerde en Jan van Mourik, toporthopeed en één van de beste heupchirurgen van Nederland. Hans: “Wat ik beoog met de thema-avonden is dat de aanwezigen nadenken over hun bestaan. Dat gebeurt dan door te discussiëren en interactief bezig te zijn met de zeven onderwerpen. Zelf zie ik bijvoorbeeld het gebed als een persoonlijke ontmoeting met God, als de zuurstof van de katholiek. Maar ik wil mensen vooral triggeren en inspireren en niet bepaalde waarheden opleggen”. Iedereen is welkom op de thema-avonden waarvoor geen entree wordt gevraagd. Graag van tevoren een mail sturen naar de kapelaan via [email protected]

35

NIEUWS VAN UITGEVERIJ BETSAIDA

GEBEDSDAG 12 APRIL 2015 In de anderhalf jaar sedert de oprichting van Uitgeverij Betsaida is er reeds een aanzienlijk aantal boeken gepubliceerd. Daarnaast verspreidt Betsaida ook films en CD’s. Het volledige aanbod – dat voortdurend groeit – vindt u op de website www.betsaida.org. U kunt ook een bezoekje komen brengen aan het Sint-Janscentrum (tijdens kantooruren), dan kunt u de producten van Betsaida zelf ter hand nemen.

Dag van Barmhartigheid

We stellen u graag de twee recentste artikelen voor:

Programma

In de leer bij het Evangelie Homilieën bij de evangelielezingen van cyclus B van het kerkelijk jaar Valeer Neckebrouck De boodschap die Jezus verkondigt is geen waarschuwend vingertje. Hij brengt een Blijde Boodschap. Wat houdt deze Blijde Boodschap precies in?   In dit boek worden de evangelielezingen van de B-cyclus van een kort commentaar voorzien. Het zijn bescheiden pogingen om oude bijbelfragmenten als een immer actuele, goddelijke boodschap te doen overkomen bij de hedendaagse gelovige christen.   Valeer Neckebrouck (1936) is priester van het aartsbisom Mechelen-Brussel, doctor in de theologie en in de sociale en culturel anthropologie. Hij werkte in verschillende landen van Afrika en Latijns-Amerika. Als hoogleraar was hij verbonden aan de Theologische Faculteit Tilburg en aan de Katholieke Universiteit Leuven. ISBN: 978 94 91991 127 • paperback • 313 pagina’s • € 14,95

Catholicism DVD-serie Een unieke reis door de wereld van het katholieke geloof. Gefilmd op meer dan 50 locaties in 15 verschillende landen. Ga met de Amerikaanse priester Robert E. Barron op reis en laat u inspireren door de geestelijke en artistieke rijkdommen van een wereldomvattende cultuur, die door meer dan een miljard mensen gedeeld wordt. Alle mysteries van het katholicisme worden ontsluierd, van het Heilige Land tot de binnenlanden van Afrika, van Europa’s eeuwenoude kathedralen tot de straten van Mexico, Calcutta en New York. Ontdek het geloof in alle dimensies. • • • • • • • • • •

Sint-Janscentrum, Papenhulst 4, 5211 LC ’s-Hertogenbosch

11.45 uur

Eucharistieviering in de Sint-Janskathedraal

aansluitend 13.00 uur 14.30 uur 15.00 uur 16.00 uur

ontvangst met koffie/thee ontmoeting informatie/boekenstands aanbidding met kinderen inleiding “Zr. Faustina en de barmhartigheid” door Mgr. S. van Calster* koffie/thee

16.30 uur

vespers en afsluiting

Gedurende de gehele dag zal er aanbidding zijn en is er biechtgelegenheid. Info en opgave vóór 1 april 2015: tel. 073-6132000 (kantooruren) of e-mail: [email protected]

* Mgr. dr. Van Calster is sinds 1988 docent homilitiek en pastoortheologie aan het Sint-Janscentrum. Hij is tevens pastoor te Mariadorp (bisdom Roermond) en lid van de redactie van het theologisch tijdschrift ‘Communio’. Op 26 juni 2010 is hij vanwege zijn inzet en verdiensten voor de Kerk benoemd tot erekapelaan van de Paus.  

Jezus, God en mens Het onderricht van Jezus Het mysterie van God Maria, de Moeder van God Petrus en Paulus Christus en de Kerk Liturgie en Eucharistie De gemeenschap van de heiligen Gebed en geestelijke leven Het eeuwig leven

5 DVD’s met ieder twee afleveringen. Prijs van de serie € 39,90

36

Uitgeverij Betsaida is gevestigd in het Sint-Janscentrum te ’s-Hertogenbosch Papenhulst 4 NL - 5211 LC ’s-Hertogenbosch +(31) 73 - 612 30 55 www.betsaida.org

37

NACHTELIJKE EUCHARISTISCHE AANBIDDING

V

anaf de oprichting van het Sint-Jans­centrum in 1987 maakt eucharis­tische aanbidding een wezen­lijk onderdeel uit van het religieuze leven in de kapel. De seminarie­gemeen­schap is onlangs, naast de gebruike­lijke aanbid­dings­tijden overdag (maandag t/m vrijdag 16.00-18.00 uur), gestart met nachte­lijke aanbidding. De aanbidding vindt plaats in de nacht van donderdag op de eerste vrijdag van de maand. DATA EERSTE HALFJAAR 2015 5-6 februari 5-6 maart 2-3 april (Witte Donderdag) 30 april-1 mei 4-5 juni GEBEDSINTENTIES Er zijn twee bijzondere gebeds­intenties voor de nachtelijke aanbidding: - Voor religieuze roepingen en voor de heiliging van de priesters - Voor de gezinnen De aanbidding begint op donderdag met de reguliere uitstelling van het H. Sacrament om 16.00 uur en eindigt met het ochtend­gebed van vrijdag om 7.15 uur. Met uitzondering van het getijdengebed, dat de seminarie­gemeen­schap op vaste tijdstippen bidt, vindt de aanbidding plaats in volledige stilte (18.00 uur vespers, 22.00 uur completen, 7.15 uur lauden en zegen, 7.40 uur eucharistie­viering). Omwille van de veilig­heid van de aanwezigen en van de bewoners is deelname enkel mogelijk na eenmalige vooraf­ gaande aanmelding (tel. 073-6123055). Onze receptio­nistes leggen u dan ook graag uit op welke wijze u toegang krijgt tot het pand. Tijdens de aanbidding is er parkeer­gelegen­heid op het terrein van het seminarie. OVERZICHT VAN BESCHIKBARE GEBEDS­TIJDEN Wij willen u van harte uitnodigen om eenmaal per maand op een vast tijdstip te komen bidden in onze kapel. Een overzicht van de beschikbare gebeds­tijden vindt u op: www.sint-janscentrum.nl/nachtaanbidding

Avé Maria Hil de wirreld die kent ’t beeld van ons lieve vrouwke. In D’n Bossche Sint Jan, in Lourdes, bij ons op het schouwke. En verlies ik soms efkes de moed, dan vouw ik m’n handen, Bid dan zachtjes een Wees Gegroet, laot een kèrske branden. Bid vur ons lieve vrouwke, Avé Maria. Moeder van alle mensen en ok van jou en van men. Lot me hier efkes zitten, Avé Maria. Bij uw bild en de bloemen, efkes veilig zen. Iedereen die op zoek is naar troost en heil in ’t leve Brand een kèrske en vroagt Maria dan um heur zegen. Lieve vrouw, gift ons kracht, wil ons helpen in moeilijke tijden. Bid vur ons, sta ons bij, blef ons steeds in ‘t leven begleiden. Bid vur ons lieve vrouwke, Avé Maria.

Uitstelling van het Allerheiligste in de seminariekapel.

OM ALVA ST TE NO TE RE N: CHRISTMAVIERING De jaarlijkse Chrismaviering (oliewijding) vindt plaats op de vooravond van Witte Donderdag, woensdag 1 april, in de Kathedrale Basiliek van Sint-Jan te ’s-Hertogenbosch. Aanvang is 19.00 uur. JAARLIJKSE GEBEDSDAG Op zondag 12 april a.s. wordt de jaarlijkse gebedsdag gehouden. Het programma vindt u pagina 37 van deze uitgave. U bent van harte welkom. PRIESTERWIJDING Op zaterdag 30 mei a.s. worden in de Kathedrale Basiliek van Sint-Jan te ’s-Hertogenbosch nieuwe priesters gewijd. De plechtigheid begint om 10.30 uur. U bent van harte welkom.

38

DIAKENWIJDING Op zaterdag 7 november a.s. vindt in de Kathedrale Basiliek van Sint-Jan te ’s-Hertogenbosch de diakenwijding plaats. De plechtigheid begint om 10.30 uur. U bent van harte welkom.

39

SLOTWOORD

N

aast diverse onderwerpen hebben wij dit jaar ondermeer de aandacht willen vestigen op 12 nieuwe parochies, die zoals mgr. Hurkmans het verwoordt, zich inzetten om “De Kerk van de Heer toekomst te geven onder de omstandigheden van deze tijd.”

Als u deze uitgave hebt gelezen, zouden wij het op prijs stellen als u anderen in de gelegenheid stelt hiervan kennis te nemen. Bij voorbaat onze dank!

HET SINT-JANSCENTRUM HEEFT UW STEUN NODIG Het Sint-Janscentrum, de priester- en diakenopleiding van ons bisdom, bestaat al meer dan 25 jaar. Dankzij de steun van velen gedurende de afgelopen jaren heeft het seminarie naar tevredenheid kunnen functioneren. De R.K. Instelling Sonnius, genoemd naar de eerste bisschop van ’s-Hertogenbosch, is verantwoordelijk voor de financiële en materiële ondersteuning van de priesteropleiding. Tot dusver werden vele priesters en permanente diakens gewijd. Voor het voortbestaan van de kerk in ons bisdom is het belangrijk om te bidden voor goede roepingen. Alleen dan kan de kerk delen in de zending die Christus kreeg: mensen in de sacramenten de weg ten leven laten vinden. Zo is de Eucharistie, waarin de priester voorgaat, een bron van leven voor ieder persoonlijk. De Eucharistie is ook een bron voor de verbondenheid met elkaar die we door hartelijkheid en meeleven gestalte proberen te geven. De ondersteuning door weldoeners van het Sonnius Priesterfonds is onontbeerlijk voor de instandhouding van de priester- en diakenopleiding in ons bisdom. Het Sonnius Priesterfonds is de begunstigers daarvoor héél dankbaar. Het Sonnius Priesterfonds is aangemerkt als een Algemeen Nut Beogende Instelling. Uw gift is aftrekbaar van de belasting. R.K. Instelling Sonnius Papenhulst 4, 5211 LC ’s-Hertogenbosch, (073) 61 23 055 Bank Van Lanschot: IBAN: NL46 FVLB 0225 2030 22, BIC: FVLBNL22 Bank in België: IBAN: BE18 5210 0532 0165, BIC: FVLBBE22

GEBEDSKRING SINT-JANSCENTRUM “Bid mee voor nieuwe roepingen”! Roepingen komen niet vanzelf! Zij zijn een geschenk van God en wij mogen er Hem om vragen. Jezus zei: “Bid om arbeiders voor de oogst” (Mt. 9, 38). Het seminarie is dan ook blij met de Diocesane Gebedskring Sint Jan. Elke dag bidden de leden van deze gebedskring voor nieuwe roepingen. Graag nodigen wij u uit zich aan te sluiten bij deze gebedskring, als u nog geen lid bent. U kunt kiezen uit drie groepen: • Thuisbiddersgroep; u bidt thuis in uw vertrouwde omgeving om roepingen. U ontvangt hiertoe een kaart met het Roepingengebed. • Kapelbezoekersgroep; u bezoekt van tijd tot tijd de kapel van het seminarie waar elke middag van 16.00 tot 18.30 uur het Heilig Sacrament is uitgesteld. Om 18.00 uur bidt de seminariegemeenschap de vespers, die worden besloten door de zegen met het Allerheiligste. (Met uitzondering van maandag, dan worden de vespers gebeden om 17.30 uur en is er om 18.00 uur een Eucharistieviering) • Aanbiddingsgroep; u kiest een vaste tijd waarop u wekelijks in de kapel van het seminarie aanwezig bent bij het uitgestelde Allerheiligste (dagelijks van 16.00 tot 18.30 uur). Als u interesse heeft om lid te worden van de gebedskring dan heten wij u van harte welkom. Er zijn geen kosten aan verbonden. Als lid ontvangt u het roepingengebed en het Kringblad, een periodiek dat drie keer per jaar verschijnt. U kunt lid worden door het SintJanscentrum te bellen (073-6132000).

MISINTENTIES Dagelijks wordt in de kapel van het seminarie de Eucharistie gevierd. Het is mogelijk voor uw intenties een H. Mis te laten opdragen. De Misstipendia à € 8,- per intentie, komen ten goede aan de priesteropleiding. Betaling: IBAN: NL12 FVLB 0225 20 3634 / BIC: FVLB NL22 t.n.v. Seminarie Bisdom ’s-Hertogenbosch, o.v.v. intentienaam en de gewenste datum. Misintenties kunt u sturen naar: Receptie Sint-Janscentrum, Papenhulst 4, 5211 LC ’s-Hertogenbosch.

COLOFON

40

Dit is een uitgave van de R.K. Instelling Sonnius Papenhulst 4, 5211 LC ’s-Hertogenbosch Telefoon (073) 6132000, fax (073) 6145315 E-mail Sint-Janscentrum: [email protected] Website Sint-Janscentrum: www.sint-janscentrum.nl E-mail Sonnius: [email protected], website Sonnius: www.sonnius.nl Ontwerp & grafische verzorging: Elan Media, Gemonde, www.elanmedia.nl Vergeet u bij verhuizing niet ons uw nieuwe adres te melden!