Het antwoord komt van GTI

Op de cover

Het antwoord komt van GTI

GTI jaarverslag 2007

De vraag van Wageningen universiteit en Researchcentrum (WUR) Wij willen met onze kennis van de natuur en van natuurlijke processen de kwaliteit van leven verbeteren. Zo zetten we ons in voor het ontwikkelen van duurzame energievoorzieningen. We willen dan ook graag een windmolenpark bouwen en dit koppelen aan het landelijke hoogspanningsnet om zo te voorzien in groene energie. Hoe kunnen wij dit project zo betrouwbaar en meest economisch realiseren? Henk van der Meer, Beheerder Windmolenparken Wageningen UR

Het antwoord van GTI

Als partners zijn we samen op zoek gegaan naar kostenoptimalisatie. GTI Energy & Infra heeft nabij Lelystad het windmolenpark Kubbeweg via een eigen onderstation

GTI nv

op het landelijke hoogspanningsnet gekoppeld.

Postbus 2070

Door het windmolenpark van WUR op hetzelfde station

5300 CB Zaltbommel

aan te sluiten als het windmolenpark Kubbeweg,

tel. +31 (0)418 57 37 00

konden we een aanzienlijke besparing realiseren.

[email protected]

GTI Energy & Infra verzorgde de energie-architectuur,

www.gti-group.com

de engineering en tekeningen en de uitvoering van het totale project, van onderstation tot en met bekabeling in de windmolens. Aan het einde van de realisatie waren zowel WUR, windmolenleverancier Enercon en GTI Energy & Infra uitermate tevreden over het resultaat en de samenwerking. Dit heeft geresulteerd in een vervolgopdracht voor het onderhoud en beheer van de installatie voor 20 jaar. Ben Tuyp, Senior Projectleider


07

techniek

GTI laat

werken voor de klant

I nno v atie v e concepten , creatie v e oplossingen Van klein

Multidisciplinair, van ontwerp tot en met realisatie en onderhoud en beheer

tot groot,

tot complex Kernbegrippen:

van eenvoudig

Inspelend op maatschappelijke ontwikkelingen met

- Energy Efficiency - Asset Efficiency - Human Comfort

-

duurzaam intelligent & betrokken integer state-of-the-art flexibel verantwoordelijk innovatief

Thuis in alle financiële, proces- en beheersmatige aspecten van projecten.

7.300 samenwerkingsverbanden en strategische allianties

medewerkers in een netwerk van bedrijven,

Bedrijven* BEDRIJVEN DIE ZICH

BEDRIJVEN DIE ZICH

BEDRIJVEN DIE ZICH

COMPETENCE CENTERS

RICHTEN OP HUN REGIO

OP SPECIFIEKE

RICHTEN OP SPECIFIEKE

De kennis en ontwikkelcentra

In de buurt, gericht op optimale

MARKTEN RICHTEN

TECHNISCHE

waarin GTI werkt aan innovaties

technische dienstverlening in

Gespecialiseerd in en volledig

SPECIALISMEN

en de continue verbetering

de regio, zowel voor industrie

gericht op het bedrijfsproces

Experts op hun gebied,

van producten en diensten.

als voor in en rond gebouwen.

van de betreffende markt,

grotendeels samengebracht

GTI Competence Centers

Van klein tot groot, van

(inter)nationaal.

in één bedrijf.

helpen GTI-bedrijven en hun

nieuwbouwinstallaties tot

klanten met de nieuwste

onderhoud, beheer en service.

technologische oplossingen.

Cluster Noord

GTI KOUDETECHNIEK BV

GTI EXPERTS BV

GTI MODULAIR

GTI NOORDWEST BV

Zoetermeer

Amsterdam

INSTALLEREN

Zaandam

T 079 346 27 27

T 0800 484 48 44

Nieuwegein

GTI ENERGY & INFRA BV

GTI ELECTROPROJECT BV

GTI NOORD BV

Heinenoord

Zaandam

GTI INDUSTRIAL

Roden

T 0186 60 62 00

T 075 681 11 11

AUTOMATION

GTI HEALTHCARE

DELTA CONTROLS BV

GTI OOST BV

Utrecht

Emmen

Arnhem

T 030 252 55 00

T 0591 67 88 00

T 075 653 70 00

T 030 606 01 51

T 050 502 34 56

Zaandam

T 026 376 38 00

T 075 653 70 00 GTI Building AUTOMATION

GTI GROTE PROJECTEN BV

Arnhem

Cluster Zuid

(gebouwgebonden installaties)

T 06 51279102

GTI ZUID BV

Utrecht

Oisterwijk

T 030 252 55 00

T 013 529 26 26

Maastricht-Airport FABRICOM OIL & GAS BV

GTI ZUIDOOST BV

IJmuiden

Maastricht-Airport

T 0255 56 10 00

T 043 367 50 00

GTI WATER SOLUTIONS T 043 367 50 00 GTI FACILITY MANAGEMENT & MAINTENANCE

GTI ZUIDWEST

SOLUTIONS

Terneuzen

Arnhem

T 0115 68 65 00

T 026 369 29 11

GTI, GDF SUEZ en GDF SUEZ Energy Services

GDF SUEZ Energy Services telt 75.000 medewerkers en

GTI is een 100% dochter van GDF SUEZ Energy Services,

realiseerde in 2007 een omzet van 13,1 miljard euro.

Cluster West

Europees leider op het gebied van installaties en technische

GDF SUEZ Energy Services is een bedrijfsonderdeel van GDF

GTI WEST INDUSTRIE BV

Perscontacten

dienstverlening. GDF SUEZ Energy Services ontwikkelt

SUEZ, één van de grootste energieleveranciers van de wereld.

Rotterdam

Ingrid Clauwaert

T 010 283 12 00

Public Relations

totaaloplossingen voor opdrachtgevers in de industrie, utiliteit en infratechniek. Van ontwerp, realisatie en onderhoud van

Als partner van plaatselijke overheden, ondernemingen en

technische installaties tot het bieden van oplossingen op

particulieren ontwikkelt GDF SUEZ duurzame en innovatieve

GTI WEST UTILITEIT BV

het gebied van energie en langdurig multidisciplinair beheer

oplossingen in het beheer van nutsdiensten inzake

Capelle a/d IJssel

Leen Geschiere

en het beheer van nutsvoorzieningen.

elektriciteit, gas, diensten aan energie, water en milieuzorg.

T 010 258 65 86

Corporate Communicatie

Tel. 030 6569400

Tel. 030 6569400 De missie van GDF SUEZ luidt: ‘Rediscovering Energy’. * Situatie per juni 2008.

1

Inhoud 1 Inhoud 2 Kerncijfers 6 Missie en Waarden 8 Bestuur 9 Executive team 10 Functioneel Management 11 Bedrijven 12 GTI en haar markten 16 Voorwoord 22 Verslag van de Directie 36 Bestuurlijke gegevens

38 Geconsolideerde balans per 31 december 40 Geconsolideerde winst- en verliesrekening 41 Geconsolideerd kasstroomoverzicht 41 Overzicht totaalresultaat 42 Toelichting behorende tot de geconsolideerde jaarrekening 56 Enkelvoudige balans per 31 december 57 Enkelvoudige winst- en verliesrekening 58 Toelichting behorende tot de jaarrekening

66 Overige gegevens 67 Accountantsverklaring

2

Financiële gegevens GTI 2007

Kerncijfers

(1)

2007

Resultaten (in duizenden euro’s) Bedrijfsresultaat

(1)

(1)

(1)

Balans (in duizenden euro’s)

1.134.059 2,3%

16.710

1,5%

-1.628

-0,1%

5.903

0,5%

16.762

1,4%

28.490

2,5%

17.929

1,6%

-2.954

-0,3%

6.309

0,6%

20.126

1,7%

20.120

1,8%

18.295

1,6%

-1.703

-0,1%

8.027

0,7%

13.540

1,1%

9,1%

13,3%

17,7%

117.734 28,0%

112.614 27,4%

420.671

410.504

Nettowinst in % van

(2)

-1,9%

In % van balanstotaal

Eigen vermogen Vlottende activa/kortlopende schulden

2003

1.147.333 1.110.968 1.196.992

Balanstotaal Geïnvesteerd vermogen

2004

26.007

17,5%

Nettowinst in % eigen vermogen (gem.)

2005

In % van de omzet

1.140.462

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Nettowinst

Omzet

2006

94.319 22,0%

85.815 22,0%

428.472

390.143

90.788 23,4% 387.622

1,27

1,43

1,40

1,29

1,38

142.697

163.817

170.251

149.282

168.463

geïnvesteerd vermogen (gem.)

14,1%

11,0%

-1,1%

Investeringen

27.156

11.830

6.720

10.319

9.891

Afschrijvingen

8.885

10.631

12.602

13.339

15.103

8.030

9.156

10.103

8.630

9.495

10.276

132.947 117.006

116.484

Personeel (in aantallen) Medewerkers ultimo Medewerkers gemiddeld Omzet per medewerkers (gem. in euro’s)

7.309

5,1%

7.445

7.365

7.837

154.849

144.706

2.860

2.334

Nettowinst per medewerker (gem. in euro’s)

-197

(1)

Exclusief bijzonder resultaat (2005: herstructureringskosten, voorziening verkoop FIB en NMa en 2004: NMa)

(2)

Geïnvesteerd vermogen = vaste activa + werkkapitaal

7,6%

845

1.318

3

Nettowinst

Omzet

1197

1111

1147

1140

1134

1,8%

1,6%

20,1

18,3

1,1% 13,5

0,7% 8,0 -0,1% -1,7

03

04

05

07

06

03

04

05

07

06

Nettowinst in miljoenen euro’s

Omzet in miljoenen euro’s

Nettowinst in % omzet

Rendement op eigen vermogen 17,7% 13,3%

9,1%

90,8

85,8

03

04

-1,9%

Rendement op geïnvesteerd vermogen 17,5%

112,6

7,6%

117,7

5,1%

168,5

94,3

05

-1,1%

11%

170,3

163,8

05

06

149,3

06

07

03

04

14,1% 142,7

07

Eigen vermogen in miljoenen euro’s

Geïnvesteerd vermogen in miljoenen euro’s

Nettowinst in % gemiddeld eigen vermogen

Nettowinst in % gemiddeld geïnvesteerd vermogen

Omzet en nettowinst per medewerker -197 1318

845

116,5

117

132,9

2334 144,7

Bedrijfsresultaat en nettowinst

2860 154,8 36 27 26

33

03

04

05

06

07

17

17

20

14

6 8

03

04

Omzet per medewerker (gemiddeld), in euro’s (x 1.000)

EBITDA in miljoenen euro’s

Nettowinst per medewerker (gemiddeld), in euro’s

EBIT in miljoenen euro’s

20

18

15 -2 -2

05

06

07

Nettowinst in miljoenen euro’s

Nettowinst is exclusief buitengewoon resultaat over het jaar 2001, het bijzonder resultaat 2003, het resultaat uit verkoop deelnemingen over het jaar 2002 en 2004, alsmede de herstructureringskosten over het jaar 2005.

4

De vraag van United Biscuits Verkade Onze koekjes zijn voortreffelijk, maar het productieproces kan nog beter. Om te voldoen aan de strengste wettelijke eisen op het gebied van voedselveiligheid, willen we onze zeven productielijnen tot in detail kunnen volgen: van grondstofinname, via het maken van deeg en het uitsteken van de koekjes tot bakken en inpakken. We willen nauwkeurige, geautomatiseerde controle, direct bijsturen waar dat nodig is, en liefst zo efficiënt mogelijk. Het gaat niet alleen om bewaking en controle, maar om de precieze aansturing van het proces, optimale productie, doelmatige inzet van energie en grondstoffen. Wij stoppen alle recepturen in het systeem en dat moet de beste kwaliteit koekjes garanderen. Arie Visser, senior product manager

Het antwoord van GTI GTI Industrial Automation ontwierp en bouwde een up-to-date besturingssysteem voor de koekjesfabriek in Zaandam. Door koppeling met United Biscuits’ ERP-systeem is invoer van informatie slechts eenmaal nodig. Water-, gas- en elektriciteitsgebruik worden continu bijgehouden. Dat leidt tot efficiënt energiebeheer: je voorkomt piekbelasting, installaties die niet draaien worden automatisch uitgeschakeld. Permanente procesbewaking en kwaliteitscontrole garanderen een optimale productie en optimale producten. Van elk aangesloten werktuig worden draaitijden bijgehouden; technici kunnen onmiddellijk reageren op storingen. Alle informatie is beschikbaar via het intranet van United Biscuits Verkade. Het proces is op elke werkplek te volgen en bij te sturen, via een gebruikersvriendelijke interface. Het gevoel van rust en veiligheid bij de medewerkers is toegenomen. Alles onder controle! Siem Broersen, manager MES Expert Center

5

Siem Broersen, GTI

Arie Visser, United Biscuits Verkade

6


Missie en Waarden Missie GTI wil techniek laten werken voor de klant, zodat die zich volledig kan concentreren op de realisatie van de eigen doelstellingen. GTI doet dat met innovatieve concepten en integrale oplossingen en zet daarmee de toon voor het succes van klanten in industrie, utiliteit en infratechniek. GTI onderscheidt zich door haar efficiënte en effectieve toepassingen in technologieën te verbinden met vakkennis in financiële, proces- en beheersmatige aspecten van projecten. Zo spelen we op een verantwoorde manier in op maatschappelijke ontwikkelingen, actuele thema’s in werken leefomgevingen en de vraag naar zuinig energiegebruik. GTI ontzorgt haar klanten met intelligente oplossingen in Energy Efficiency, Human Comfort en Asset Efficiency en draagt zo op een duurzame wijze bij aan een zuiniger gebruik van hulpbronnen, een comfortabel, energiezuinig binnenklimaat en een zo optimaal mogelijke benutting van technische installaties in gebouwen.

7

Waarden Klantgerichtheid

Integriteit

De klant is leidend. Onze organisatievormen, keuzes en

GTI hecht grote waarde aan integer handelen door haar

werkwijzen bewegen mee met de vraag van de klant.

medewerkers. Dat laten we zien door duidelijke afspraken

GTI wil uitstijgen boven de verwachtingen van de klant.

met onze medewerkers, vastgelegd in de GTI Bedrijfscode.

Dat ligt elke dag in ons bereik: GTI is Smart & Involved.

Deze code betreft integriteit en mededinging. Het verplicht

Wij zoeken – en vinden – de beste balans tussen techniek

GTI-ers om zich in het zakelijke verkeer zorgvuldig, integer

en diepgaand inzicht in de bedrijfsprocessen van onze klant.

en maatschappelijk verantwoord te gedragen.

Zo dragen wij voortdurend bij aan zijn groei en succes. Duurzaamheid Mensen

De waarden van GTI komen samen in het begrip duur-

GTI dankt haar kracht en aanpassingsvermogen aan mensen.

zaamheid. Maatschappelijk verantwoord ondernemen en

Zij zijn GTI. Openheid en transparantie zijn maatgevend voor

duurzame ontwikkeling gaan hand in hand in de ontwikkeling

ons succes. Maar intelligentie en betrokkenheid van GTI-ers

die GTI doormaakt. GTI ambieert een voortrekkersrol op het

zijn de beslissende factoren. Daarom heeft GTI een scherp

gebied van duurzame ontwikkeling en stelt die, net als GDF

oog voor groei, veiligheid en welzijn van haar medewerkers en

SUEZ, centraal in haar strategie. Deze ambitie is zichtbaar

wordt het vergroten van kennis, prestaties en betrokkenheid

in de efficiënte oplossingen die GTI haar klanten biedt en de

gestimuleerd.

wijze waarop GTI zowel binnen als buiten haar organisatie werkt aan de bewustwording en vergroening in het doen en

Ondernemerschap GTI is partner van haar klanten. En GTI-ers zijn partners van elkaar. Ondernemerschap is te herkennen aan besef van verbondenheid, die aan samenhang en kracht wint als we kansen opzoeken, delen of elkaar toespelen. Zo is ondernemerschap bij GTI synoniem aan loyaliteit, transparantie en versterking van gezamenlijke netwerken. Continuïteit GTI wil continuïteit. Om dat te bewerkstelligen werken we voortdurend aan duurzame en winstgevende groei. Keuzes maken is daarvoor een voorwaarde. GTI kiest voor klanten en markten met een toekomst die bij GTI past. Zo creëren we de beste kans om onze meerwaarde te bewijzen. Samenwerking binnen GTI vergroot die kans. Door te kiezen én te delen kan GTI zich onderscheiden.

laten van GTI.

8


Bestuur Bestuur Raad van Commissarissen (1)

Executive team (2)

Jérôme Tolot

Ir. Edo H.M. van den Assem

Voorzitter

Chief Executive Officer

Chief Executive Officer Suez Energy Services

Executive Vice President Suez Energy Services

Didier Rétali

Gerard J. Krielen RA

Deputy Chief Executive Officer Suez Energy Services

Chief Financial Officer

Etienne Jacolin

Ing. (J.) Han Blokland

Executive Vice President Suez Energy Services in

Managing Director regiobedrijven cluster West

(3)

charge of Finance Ing. A. Hans Boot Arno Peels

Managing Director regiobedrijven cluster Zuid

(3)

Onafhankelijk commissaris Drs. (J.) Hans T.M. van Happen Managing Director regiobedrijven cluster Noord

(3)

Ruud F. Majenburg Managing Director marktsegmenten specialistische bedrijven

(3)

Mr. Arie Th. van Rhijn Director Human Resource Management Mr. Michiel R. van Zijl General Counsel

Situatie per 01.06.2008

(1)


(2)

Aangetreden Arno Peels per 1 mei 2007

Afgetreden drs. Eric V. Koenen (HRM & Strategy, tot 1 juli 2007) Aangetreden mr. Arie Th. van Rhijn (vanaf 19 maart 2007) Zie bedrijvenoverzicht op pagina 11

(3)

Drs. (J.) Hans T.M. van Happen

Ruud F. Majenburg

Mr. Michiel R. van Zijl

Mr. Arie Th. van Rhijn

Gerard J. Krielen RA


Ing. A. Hans Boot


9

Executive team

10


Functioneel Management* Marketing en Communicatie drs. F.J.L.L. van den Boorn Director Marketing & Communications

Human Resources drs. A.Th. Van Rhijn Director Human Resource Management

Informatie- & Communicatietechnologie C. Hus Director ICT

Legal Affairs mr. M.R. van Zijl General Counsel

Health, Safety & Environment ir. H.J. Boonstra Corporate manager Health, Safety & Environment

Procurement ir. J.W. Dressel

* Situatie per 01.06.2008

11


BEDRIJVEN DIE ZICH

BEDRIJVEN DIE ZICH

COMPETENCE CENTERS


OP SPECIFIEKE




MARKTEN RICHTEN

TECHNISCHE




SPECIALISMEN











(inter)nationaal.

in één bedrijf.






Cluster Noord


GTI EXPERTS BV

GTI MODULAIR

GTI NOORDWEST BV

Zoetermeer

Amsterdam

INSTALLEREN

Zaandam

Frank van der Heijden

Marien Orgers

Nieuwegein



GTI NOORD BV

Heinenoord

Zaandam

GTI INDUSTRIAL

Roden

Ruud Majenburg

Marien Orgers

AUTOMATION

GTI HEALTHCARE

DELTA CONTROLS BV

GTI OOST BV

Utrecht

Emmen

Arnhem

Ruud Majenburg

Marien Orgers

Hans van Happen

Jeroen Lammertse

Rieks Perdok

Zaandam Hans van Happen GTI Building AUTOMATION

Frans van de Visse GTI GROTE PROJECTEN BV

Zaandam

Cluster Zuid


Hans van Happen

GTI ZUID BV

Utrecht

Oisterwijk

Paul Diercks

Hans Boot


GTI ZUIDOOST BV

IJmuiden

Maastricht-Airport

Arno van Poppel

Peter Smeets

GTI WATER SOLUTIONS Ruud Majenburg GTI FACILITY MANAGEMENT & MAINTENANCE

GTI ZUIDWEST

SOLUTIONS

Terneuzen

Willem Vertregt

Hans de Rijk Cluster West GTI WEST INDUSTRIE BV Rotterdam Han Blokland GTI WEST UTILITEIT BV Capelle a/d IJssel Jeroen Lammertse

* Situatie per juni 2008

12


GTI en haar markten Projecten in

Activiteiten

Producten & Diensten

Utiliteit

Consultancy en advies

Aandrijftechniek/vermogenselektronica

Kantoren

Proces engineering

Apparatenbouw

Distributiecentra

Ontwerp

Beveiliging

Winkelcentra

Brandbeveiliging

Onderwijs

Engineering

Contractonderhoud

Horeca en recreatie

Detail engineering

Datacommunicatie

Laboratoria

Projectmanagement

Elektrotechniek

Gezondheidszorg

(Pre)fabricage en productie

Energiemanagement en -exploitatie

Parkeergarages

Realisatie (installatie/montage)

Energievoorzieningen

Bedrijventerreinen

Inbedrijfstelling

Engineering en automatisering

Cybercenters

Opleiding en training

Gebouwautomatisering Inspecties

Industrie

Onderhoud

Instrumentatie

(Petro)chemie

Beheer

Kleppen en actuators

Marine & Offshore

Keuringen

Koudetechniek

Voeding en genotmiddelen

Inspecties

Lekafdichtingen

Farma

Vervanging/reparatie

Modulair installeren

Water en milieu

Exploitatie

Onderhoud, beheer en service

Op- en overslag

Piping en mechanical

Metaal en elektro

Rotating equipment

Energie

Technisch Facility Management

Papier en karton

Transporttechniek

Oil & gas

Werktuigbouw

Infra & Energie Verkeerssignalering- en begeleidingssystemen Luchthavens Ondergrondse logistieke systemen Havenbedrijven Tunnels, bruggen, sluizen en keringen Hoogwaardig openbaar vervoer Energiedistributie, -management en -exploitatie

13

14

De vraag van ING Real Estate Bij Amersfoort ontwikkelen we een zeer representatief kantorenpark, Podium. We beloven bedrijven die er komen een perfect werken leefklimaat, een hoogwaardige uitstraling, moderne techniek en alle gemakken. Voor koeling en verwarming willen we state-of-the-art technologie toepassen; niet duurder dan conventionele technieken, wel beter. Sleutelwoord daarbij is duurzaamheid, dat wil zeggen een zo doelmatig – lees: laag – mogelijk energiegebruik en mede daardoor een minimale belasting voor het milieu. Als ontwikkelaar zien we bovendien graag dat een deskundige derde de investering voor zijn rekening neemt en zorgdraagt voor onderhoud en exploitatie. Johan Loeffen, projectmanager

Het antwoord van GTI Voor de twintig kantoren op Podium ontwierpen we warmte/koude-installaties. Die koelen de kantoorruimte in warme perioden, plus de computerruimtes, door warmte af te voeren en in de bodem op te slaan. In koude tijden wordt die warmte opgepompt om het kantoor te verwarmen. Het verbruik van primaire energie door het systeem is in de ideale situatie zeer laag, wat ook de uitstoot van CO2 beperkt. De installatie is gebouwd in de parkeergarage en beslaat niet meer dan zes parkeervakken. GTI financiert, bouwt en onderhoudt de installatie vijftien jaar lang. Het beheer gebeurt vanuit onze centrale, zodat bij problemen onmiddellijk een monteur uitrukt. Wij factureren aan de gebruiker. Het eerste gebouw van Podium is inmiddels opgeleverd aan financieel dienstverlener Stater, tot ieders tevredenheid. Herman Veenstra, consultant

15

Johan Loeffen, ING Real Estate

Herman Veenstra, GTI

16


Voorwoord Stabiliteit hersteld Rust. Stabiliteit. Consistentie. Dat zijn trefwoorden die me te binnen schieten als ik de balans opmaak van GTI in 2007. Niet dat het voorbije jaar rustig was, verre van dat. Er is keihard gewerkt, door iedereen. En het resultaat is ernaar. GTI ligt op koers na een aantal turbulente jaren. En daar word je vanzelf rustig van. We hoeven geen grote, dramatische ingrepen meer te doen, want onze meerjarenstrategie blijkt juist. We zijn een stabiele onderneming geworden, met het personeelsbestand dat bij onze omzet hoort. We slagen er steeds beter in onze plannen uit te voeren, omdat ze wortelen in een consistent beleid en omdat in- en extern de logica ervan wordt ervaren. 2007 is voor GTI een jaar van herstel geweest. Op een nagenoeg gelijke omzet is het bedrijfsresultaat, de beste illustratie van ons feitelijke werk, met bijna 9 miljoen euro gestegen. Een toename met ruim 50 procent! Het vertrouwen van onze moedermaatschappij GDF SUEZ in de effectiviteit van de turn-around is daarmee verder toegenomen. Toen we in 2005 plannen maakten om het bedrijf te reorganiseren, was dat hard nodig. Intern leefde het besef dat het anders moest, maar de vaart ontbrak. Het programma dat we ontwikkelden voorzag in grondige aanpassingen, die snel moesten worden uitgevoerd, en talrijke initiatieven om het bedrijf te versterken. SUEZ geloofde in onze plannen en steunde ons. Dat de turn-around een feit was, konden we eind 2006 vaststellen. We hebben dat jaar de weg omhoog ingezet. GTI maakte weer winst. We introduceerden de High Five!, vijf stappen naar succes die permanent aandacht krijgen. De eerste is bedoeld om een solide fundament te leggen onder de onderneming. Daarbij gaat het om onwrikbare basisvoorwaarden met betrekking tot de zorg voor gezondheid, veiligheid en het milieu. Voor iedereen binnen GTI. Ook gaat het om het vinden, binden en boeien van goed personeel, van eminent belang voor een bedrijf dat onderscheidend wil zijn in dienstverlening en daarmee klanten wil binden. Aandacht voor de interne processen is de tweede stap om, zoals we dat bij GTI noemen, “het huis op orde” te krijgen. Daar zijn we volop mee bezig. De volgende stappen zijn extern gericht. Die belichten ‘de drie van GTI’, drie doorslaggevende redenen om met ons bedrijf in zee te gaan. ‘De drie van GTI’ zijn Energy Efficiency, Asset Efficiency en Human Comfort.

17

Voor de verbetering van interne processen liepen in het

De introductie van het SAP ERP-systeem is in 2007 op

verslagjaar diverse programma’s - en dat zal in 2008 niet

stoom gekomen. Het bevindt zich in de pilot-fase. Een door-

anders zijn. Niet omdat we het langzaamaan doen, verre van

wrocht implementatieprogramma is ontwikkeld onder de

dat. Maar omdat het programma’s betreft die de onderneming

naam ImpAct. Dit programma helpt ons werkprocessen en

in de kern raken. Ik noem de vier belangrijkste:

-procedures te stroomlijnen. Die exercitie heeft diverse

de portfolioanalyse, de implementatie van SAP via het

doelen. De lappendeken aan ideeën, opvattingen, oplossingen,

programma ImpAct, het logistiek- en inkoopprogramma

structuren en systemen die het vorige GTI kenmerkte,

Sourcing en het programma voor beter projectmanagement

wordt vervangen door een coherente structuur, waarbij best

PROMIP.

practices binnen de onderneming tot leidraad dienen. Een uniforme werkwijze biedt goede mogelijkheden om

Een gedegen portfolioanalyse is zeer nuttig gebleken, en

belangrijke delen van de onderneming te koppelen aan een

die methodiek blijven we dan ook in alle geledingen van het

geïntegreerd automatiseringssysteem. Voorkomen van

bedrijf gebruiken. Door grondige evaluatie van projecten,

dubbel werk, eenduidige data en duidelijke afspraken zullen

klanten en markten weten we waar onze kracht ligt.

GTI aanzienlijke efficiencywinst opleveren.

We weten waar we onze klanten een meer dan concurrerend

Uniforme systemen maken het ook gemakkelijker dwars-

aanbod kunnen doen, waar onze opdrachtgevers zien dat

verbanden te leggen en uitwisselingen binnen GTI te

GTI echt het verschil maakt. Daar verdienen we een goede

organiseren, van informatie en van mensen. Het laat zich

boterham.

raden dat ImpAct voor de toekomst van GTI een buiten-

We hebben geleerd dat een marktleider niet alles moet

gewoon belangrijk programma is. Ook in 2008 en 2009

willen doen. Met onze kennis, ervaring, structuur en omvang

staat het bovenaan het lijstje met strategische speerpunten.

zijn we bij uitstek geëquipeerd om geavanceerde, grootschalige

Onder de vlag van ImpAct wordt bijvoorbeeld weer de basis

en innovatieve projecten te ontwikkelen, te organiseren en

gelegd voor de programma’s Sourcing en PROMIP.

te beheren. We definieerden eerder een viertal marktsegmenten waarin

Sourcing leidt tot verdere professionalisering van inkoop en

we een goede naam en een solide marktpositie hebben

inkoopverwante logistieke processen. Traditionele inkoop,

en/of veel perspectief zien. Onze organisatie is aangepast

versnipperd en gericht op inkoopprijzen, wordt vervangen

om die markten nog beter te bedienen.

door een veelomvattend geïntegreerd proces. Beter zicht op

Voor het drietal Healthcare & Education, Oil & Gas en

de inkoop en strakke controle van de logistieke keten

Energy & Infra is die situatie sindsdien alleen maar verbeterd.

kunnen tot aanzienlijke besparingen leiden. Ook kunnen

Voor het marktsegment Food & Pharma ligt dat anders. De

we met Sourcing ons risicomanagement verbeteren en

portfolioanalyse van die markt leverde ons nieuwe inzichten.

waarde creëren door nauwere samenwerking met goede en

Daarom brachten wij die activiteiten vanuit een zelfstandig

innovatieve toeleveranciers. Dat gaan we dus doen.

bedrijf onder bij onze regiobedrijven. Gelukkig konden we het overgrote deel van onze medewerkers soepel binnen de

Om faalkosten terug te dringen heeft GTI zich tot doel gesteld

onderneming herplaatsen.

in projectmanagement de beste te worden van Nederland.

De juistheid van de portfolioanalyse en de selectie van drie

Daartoe hebben we PROMIP ontwikkeld, het PROject

marktsegmenten blijkt uit de resultaten van de daarbij

Management Improvement Plan. Doel ervan is te komen tot

betrokken GTI-bedrijven. Door hun specialisatie kunnen ze

een GTI Projectmanagement Way, basis voor alle projecten

goede opdrachten verwerven, hebben ze de klanten die voor

waaraan GTI werkt. Deze aanpak moet garanderen dat we

hun kwaliteit willen betalen, en krijgen ze vaker langdurige

elke opdracht, met inachtneming van alle kwaliteitseisen,

beheers- en onderhoudscontracten. Voor onze specialistische

op tijd en winstgevend afronden.

bedrijven geldt eveneens dat ze hun specialismen steeds

In dat kader is een pool gevormd van onze beste project-

beter inzetten. Onze marktsegmenten specialistische

managers, die we door het hele land heen op de moeilijkste

bedrijven tonen stuk voor stuk rendementen die boven dat

klussen zetten. We bekijken met een speciaal team allerlei

van GTI als geheel liggen.

projecten, om te bezien of onze uniforme procedures worden

18


gevolgd en waar het eventueel beter kan. Ook is er een

Er zijn goede mogelijkheden om je te ontplooien binnen GTI.

leergang projectmanagement opgezet die op dit gebied het

Als je alles bij elkaar optelt, mogen we over 2007 toch heel

beste leerprogramma van Nederland wil bieden.

tevreden zijn. Wat we in 2005 bedachten, is volledig uitgekomen. We hebben ons lot in eigen hand genomen.

De effecten van al deze programma’s kunnen niet worden

We hebben veel meer mensen in het proces meegekregen

onderschat. Door ons eigen huis op orde te brengen,

dan we durfden te hopen, gewoon door precies en zorgvuldig

samen te werken, intelligenter met onze kennis en kunde

handelen. Dat geeft mij een kick. De mensen in dit bedrijf

om te gaan, is veel winst te behalen. De doelstelling van

mogen elkaar complimenteren.

2008 om een EBIT-resultaat van 32 miljoen euro te boeken, wat neerkomt op een rendement van bijna 3 procent, heeft

Onze Franse moeder kon aanvankelijk nog wel eens de

daar alles mee te maken.

wenkbrauwen fronsen, omdat wij hier zo vaak en zo lang met iedereen plannen bespraken. Maar ze ziet inmiddels dat we,

Tegelijk kijken we in toenemende mate buiten de muren

áls we eenmaal van start gaan, ook heel grote vorderingen

van ons eigen huis. De drie customer solutions waarmee we

maken. Dat men nu in onze keuken komt kijken hoe wij dat

GTI nadrukkelijk profileren als waardevolle en innovatieve

gedaan hebben, ervaar ik als compliment.

marktleider, worden nu met kracht op de markt gezet.

Ik ben blij dat we onze banden op deze manier versterken,

Ons bedrijf weet raad met Energy Efficiency, Asset Efficiency

want wij leren ook enorm veel van GDF SUEZ. Wat dat betreft

en Human Comfort.

verheugt het me dat we over 2006 al 15 miljoen euro dividend

Deze ‘drie van GTI’ raken steeds dieper verankerd in het

konden uitkeren. Dezer dagen hebben we nog eens 20

bedrijf. Dankzij succesvolle voorbeeldprojecten winnen ze

miljoen dividend over 2007 betaald. Dat voelt als de aflossing

dagelijks aan betekenis. Want energie, duurzaamheid en

van een ereschuld, want onze reorganisatie in 2005 werd

de zorg voor mensen worden de komende jaren alleen maar

door onze aandeelhouder ondersteund door een kapitaal-

belangrijkere vraagstukken. En GTI heeft het antwoord.

storting van 35 miljoen euro.

Dat antwoord danken we ook aan GDF SUEZ. Onze moeder beschikt over een schat aan kennis en kunde op het

We beginnen 2008 met een schone lei. We hebben geen

vlak van inkoop en productie van energie. Haar ervaring

grote problemen aan boord, anders dan de problemen die

benutten wij weer om onze klanten optimale oplossingen

we in ons dagelijks werk gewend zijn op te lossen. We denken

te bieden inzake Energy Efficiency, Asset Efficiency en

ook weer aan enige uitbreiding. Met bedrijven bijvoorbeeld

Human Comfort.

die een rol kunnen spelen in onze Customer Solutions, die waarde kunnen toevoegen. Belangrijk is dat we ons

Ging er dan niets mis in 2007? Weinig. Ja, een enkel

tempo handhaven, dat we de succesvolle en veelbelovende

project viel nog tegen, maar dat zagen we aankomen en we

programma’s goed blijven uitvoeren. Dan kan dit bedrijf

hebben er weer van geleerd. Wat ons vooral dwarszit is de

alleen nog maar krachtiger worden.

moeite die het kost goed personeel te vinden en te houden. GTI is een aantrekkelijke werkgever, wat bijvoorbeeld blijkt

De markt ziet er voor 2008 goed uit, hoewel Nederland in de

uit het personeelsverloop. Dat ligt bij ons lager dan in de

tweede helft van dit jaar ongetwijfeld het effect zal voelen

branche, maar het is nog wel te hoog. We moeten nog meer

dat instabiele financiële markten op de investeringen hebben.

doen om onze mensen vast te houden.

GTI is inmiddels echter goed toegerust voor tijden van minder economische groei. Ik ben daarom optimistisch.

Met het oog op de naderende pensioneringsgolf wordt de

We maken onze High Five! zeker waar. Ook waar die vijf

schaarste knellender. Bij de werving merken we gelukkig

staat voor 5 procent brutorendement. Dat gaan we op termijn

dat we een goed imago hebben – niet in de laatste plaats

zeker halen.

omdat we bezig zijn met milieu, energie en duurzaamheid; zaken die mensen aanspreken. Onze visie spreekt jonge

Edo van den Assem,

professionals aan, arbeidsvoorwaardelijk klopt het ook.

Chief Executive Officer GTI NV

19

20

De vraag van Cirrus Energy Nederland De exploitatie van de kleinere gas- en olievelden in de Noordzee is met de stijging van de energieprijzen beter haalbaar geworden. Als relatieve nieuwkomer op de Nederlandse offshoremarkt willen we ons daar onderscheiden. Energie uit kleine velden is rendabel te winnen, als je de kosten maar strak in de hand houdt. Efficiency en duurzaamheid staan daarom in onze bedrijfsvoering voorop. Voor ons project ten noorden van Ameland zoeken wij een onderneming die een volledig nieuw platform kan bouwen, installeren én onderhouden. En uiteraard is het zaak de gebruikskosten minimaal te houden. Rudy Weerheym, algemeen directeur

Het antwoord van GTI Fabricom Oil & Gas heeft alle specialismen in huis voor de bouw van een compleet platform, de installatie ervan op zee, en het onderhoud. Voor Cirrus fabriceren we een Minimal Facilities Platform. Het voorziet met windmolens en zonne-energiepanelen volledig in zijn eigen energiebehoefte. Ook het platform zelf is duurzaam: het is modulair opgebouwd en kan telkens opnieuw worden gebruikt. Dat is zeker voor energiewinning in kleine velden een groot voordeel. Veiligheid is een ander belangrijk punt: bemanning is niet nodig. Voor onderhoud zijn voorzieningen voor het Offshore Access System aangebracht. Zelfs bij slecht weer kunnen technici daardoor veilig het platform bereiken vanaf een bevoorradingsvaartuig. Jaco Fleumer, commercieel manager

21

Jaco Fleumer, Fabricom Oil & Gas

Rudy Weerheym, Cirrus Energy Nederland

22


Verslag van de Directie Omzet, kosten en resultaat GTI heeft in 2007 een omzet behaald van 1.140 miljoen euro. Dat is fractioneel hoger dan een jaar eerder, toen de omzet uitkwam op 1.134 miljoen. Het beleid om beter renderende omzet te genereren kwam tot uitdrukking in de resultaten. Zo verbeterde het bedrijfsresultaat aanzienlijk. Het kwam uit op 26,0 miljoen euro, 56 procent meer dan de 16,7 miljoen uit 2006. Het EBIT-cijfer, winst voor rente en belastingen als percentage van de omzet, steeg van 1,5 naar 2,3 procent. Dat is boven de geprognotiseerde 2 procent. De brutomarge nam toe van 15,2 tot 16,6 procent. Waar de kosten van materialen, salarissen en sociale lasten min of meer gelijk bleven, daalde vooral de post uitbesteed werk en andere externe kosten. GTI had gemiddeld 7.365 medewerkers in dienst gedurende het verslagjaar. Een jaar eerder bedroeg dat gemiddelde 7.837. Gemeten in volledige arbeidsplaatsen was de personele daling klein: het aantal arbeidsplaatsen nam af van 7.126 eind 2006 tot 7.093 eind 2007. Kosten in verband met de reorganisatie die in 2005 werd ingezet en nu is voltooid, bedroegen in het verslagjaar 9,7 miljoen euro. Daarvan is 5,9 miljoen euro gedekt door vrijval van een eerder getroffen voorziening. Het nettoresultaat steeg van 18,3 miljoen euro in 2006 naar 20,1 miljoen euro in het verslagjaar. Een positieve invloed op dit cijfer had het financiële resultaat, dat verdubbelde tot 2,5 miljoen euro. De belastingafdracht had een drukkend effect op het nettoresultaat van 8,8 miljoen euro. Een jaar eerder kreeg GTI nog 0,3 miljoen euro terug. De investeringen verdubbelden in 2007 en bereikten een niveau van ruim 27 miljoen euro. GTI investeerde onder meer bijna 5 miljoen euro in de ontwikkeling van haar ERP-systeem van SAP. Ruim 4 miljoen euro ging naar Windmolenpark Tholen. De omzet van GTI was min of meer gelijk gespreid over de vier clusters waarin de onderneming is verdeeld. Het cluster Noord (Noordwest-, Noord- en Oost-Nederland) droeg 29 procent aan de omzet bij. Het cluster Zuid (Brabant, Zeeland en Limburg) was goed voor 24 procent van de omzet. Voor het cluster West (Industrie & Utiliteit) kwam het omzetaandeel uit op 22 procent. Het cluster met de vaktechnisch gespecialiseerde bedrijven (zoals GTI Koudetechniek en

23

GTI Experts) en de bedrijven die zich richten op specifieke

opzichte van eenmalige projecten, meer accent op de sterkste

markten (Oil & Gas, Health & Education, Energy & Infra)

punten van GTI, een scherpere definitie van markten en ver-

droeg 25 procent aan de omzet bij.

sterking van de netwerkorganisatie. Onderlinge samenwerking, uitwisseling van kennis en ideeën moest het maximale uit het

De clusters Noord, Zuid en West hadden iets meer omzet

enorme potentieel van GTI en SUEZ halen.

dan in 2006. Het cluster met de gespecialiseerde en de zogenoemde marktsegmentbedrijven kwam iets lager uit.

Deze aanpak heeft in 2007 nadere uitwerking gekregen in

Dat houdt vooral verband met de gewijzigde aanpak ten

de vorm van een nieuw strategisch plan dat het executive

aanzien van GTI Food & Pharma, waarvan de activiteiten in

team eind 2006 onder het motto High Five! aan de Top 150

het verslagjaar zijn ondergebracht bij de regionale clusters.

presenteerde. De High Five! is niet alleen een internationaal

In termen van rendement scoorden de gespecialiseerde en

gebaar van succes, het verwijst ook naar GTI’s beoogde

marktsegmentbedrijven, gecorrigeerd voor de resultaten van

duurzame rendement van ten minste 5 procent. Het plan

GTI Food & Pharma, het best. Regionaal bezien rendeerde

kent vijf kernthema’s – twee intern, drie extern - waarmee

het cluster Zuid het best, gevolgd door West.

GTI zich wil onderscheiden van haar concurrenten.

Als uitvloeisel van het beleid scherp te letten op huisvestings-

1) L eggen en onderhouden van het fundament – de basis

kosten heeft GTI in 2007 opnieuw gebouwen verkocht.

onder GTI. Gezondheid, veiligheid en aandacht voor het

Ditmaal betrof het acht panden, waarvan er vijf zijn terug-

milieu staan nooit ter discussie. Medewerkers hebben

gehuurd. Op de verkoop is een boekwinst gerealiseerd van

de juiste kwaliteiten en technisch vakmanschap.

6,1 miljoen euro.

Hen vinden, binden en boeien is cruciaal. Leidend principe voor iedereen is customer intimacy, een wijze

Na balansdatum, op 10 januari 2008, verkocht GTI haar

van werken waarin de klant centraal staat.

deelneming Leak Repairs Specam. Deze onderneming droeg in het verslagjaar 12,6 miljoen euro aan de omzet bij.

2) H et huis op orde brengen – aandacht voor verbetering van interne processen. Een uniform automatiseringssysteem

Financiële positie

(SAP) verbindt straks alle essentiële processen. Het over-

De financiële positie van GTI blijft onveranderd sterk.

koepelende programma daartoe, ImpAct, is bedoeld om

Aan het eind van het boekjaar beschikte de onderneming

werkprocessen en informatiestromen te uniformeren.

over 98,9 miljoen euro aan liquiditeiten. Aan moeder-

Dat leidt tot standaardisatie, transparantie, beter inzicht

maatschappij SUEZ werd in het verslagjaar 15 miljoen

en beheer, hogere doelmatigheid, kostenbesparing en

euro dividend uitbetaald over 2006. Van de winst over

meer rendement. Portfolioanalyse maakt duidelijk waar

2007 is in 2008 20 miljoen euro uitbetaald als dividend.

GTI geld verdient en hoe het perspectief is voor de langere termijn. Beter projectmanagement dankzij het programma

GTI beschikt over een onverminderd sterke balans. Het

PROMIP (Projectmanagement Improvement Plan)

eigen vermogen groeide opnieuw en bedroeg ultimo 2007

reduceert faalkosten en verhoogt de winstgevendheid.

117,7 miljoen euro, een stijging met ruim 5 miljoen euro.

Inkoop en verwante logistieke processen worden naar

De solvabiliteit steeg met 1 procentpunt naar 28 procent.

een hoger niveau getild in het programma Sourcing. De andere drie kernthema’s zijn extern gericht, en ze sluiten

Strategie

naadloos aan bij de visie die de GTI-top in december 2006 vaststelde. Ze betreffen de ontwikkeling van zakelijke

GTI begon in 2005 met de uitvoering van een driejarenplan

activiteiten met meerwaarde, ‘business’ met een hoge

voor strategische heroriëntatie, Focus. Kern ervan is het

kenniscomponent, waarbij met klanten wordt meegedacht,

streven naar duurzame, rendabele groei. Kenmerken waren

waar GTI selectief bedrijfsfuncties overneemt die klanten

afstoting van onvoldoende renderende activiteiten, een

niet tot hun kernactiviteit rekenen. Functies als beheer,

effectiever bedrijfsstructuur, vergroting van het aandeel

onderhoud en exploitatie van technische installaties, die

onderhouds- en beheercontracten voor de lange termijn ten

opdrachtgevers graag overlaten aan een deskundige partner.

24


Een goede klantrelatie geeft GTI een voorsprong bij nieuwe

en renovatie. GTI nam licht- en krachtinstallaties,

opdrachten, reduceert de conjuncturele gevoeligheid

besturingssysteem, data-installatie, telefonie, verlichting

en vergemakkelijkt investeringen. Dat is voor beide partijen

en toegangscontrole voor haar rekening. Alle toepassingen

profijtelijk. Tegen die achtergrond heeft GTI drie Customer

zijn erop gericht bezoekers, musici en personeel het

Solutions gedefinieerd waarop het bedrijf zich wil profileren

verblijf in het gebouw zo aangenaam mogelijk te maken.

en waarin het kan excelleren. 3) Asset Efficiency – GTI optimaliseert het langetermijn-

ImpAct

rendement van technische installaties in gebouwen, kantoren en fabrieken, door efficiënte bouw en onderhoud

Om de netwerkorganisatie die GTI is goed te kunnen besturen,

ervan. Niet de laagste kosten van bouw óf onderhoud

zijn uniforme werkprocessen en informatiesystemen nodig.

zijn doorslaggevend, maar de totale kosten ervan over een

De fusies en overnames in de afgelopen jaren hebben de

reeks van jaren; de ‘total cost of ownership’.

noodzaak daarvan alleen maar onderstreept. Om die reden

Een voorbeeld hiervan is het meerjarig prestatiecontract

is sinds 2006 het programma ImpAct voorbereid, dat begin

met Rijkswaterstaat, waarvoor GTI het elektrotechnisch

2007 van start ging. Het scheppen van uniforme werk-

en mechanisch onderhoud verricht van acht tunnels in

processen en informatiesystemen ligt weer ten grondslag

Zuid-Holland. Door efficiënt en integraal onderhoud garan-

aan andere projecten, zoals PROMIP (projectmanagement),

deert GTI 99 procent beschikbaarheid van de systemen,

Sourcing (inkoop en logistiek) en de portfolioanalyse.

waaronder camerabewaking, verlichting, pompen, brandblusapparatuur, ventilatie en stilstanddetectie.

Een voorloper op het gebied van de uniformering was de financiële verslaglegging binnen GTI. Begin 2007 is gebleken

4) Energy Efficiency – GTI beschikt over kennis, methoden

dat GTI haar bedrijfsprocessen dusdanig beheerst en

en technieken voor efficiënt gebruik van energie.

controleert dat de financiële informatie betrouwbaar is, zoals

Dit bespaart op kosten en levert een positieve, duurzame

de strenge Amerikaanse wetgeving (Sarbanes-Oxley) vereist.

bijdrage aan het milieu. Met de kennis en ervaring van een mondiaal toonaangevende onderneming als moeder-

Uniformiteit is te meer noodzakelijk als bedrijfsprocessen

maatschappij GDF SUEZ kan GTI haar klanten de meest

moeten worden ondergebracht in een geïntegreerd

betrouwbare, doelmatige en zuinige verwarmings- en

geautomatiseerd systeem. GTI heeft gekozen voor de

koelsystemen bieden.

ERP-programmatuur van de marktleider op dit gebied,

GTI laat dit bijvoorbeeld zien in de nieuwbouwwijk Duindorp

SAP, net als moedermaatschappij GDF SUEZ.

in Scheveningen. Daar realiseert zij een internationaal

In het verslagjaar zijn zeven relevante processen in kaart

unicum: verwarming en koeling uit zeewater voor zeven-

gebracht die deel gaan uitmaken van het geïntegreerde

honderd woningen. Voor de bewoners betekent dit een

systeem. SAP kan alle bedrijfsprocessen omvatten, maar dat

lagere energierekening dan bij traditionele verwarming.

zou een te omvangrijke operatie worden. Het systeem gaat

Door het gebruik van warmte uit zeewater middels

de samenhang verzorgen tussen sourcing (inkoop);

warmtepompen en tegenstroomapparaten wordt een

commercie; projecten; onderhoud, beheer & services (OBS);

duurzaam, efficiënt en milieuvriendelijk energiesysteem

calculatie; finance; en human resources. Uitgangspunt is het

voor de gehele wijk gerealiseerd.

gebruik van standaardprogrammatuur, zonder toevoegingen, dat beheer en actualisering vergemakkelijkt.

5) Human Comfort – comfort in leef- en werkomgeving zorgt voor tevredenheid en minder ziekte. Goed licht,

GTI Noord voerde in december 2007 als eerste het geauto-

goede luchtkwaliteit, temperaturen binnen vastgestelde

matiseerde systeem voor Customer Relationship Management

grenzen, veiligheid; als veelzijdige ‘system integrator’

(CRM) van SAP in. In de blauwdruk daarvoor, die beschrijft

kan GTI integrale oplossingen aanbieden die de kwaliteit

hoe de commerciële activiteiten plaatsvinden, staat de klant

van een gebouw merkbaar verhogen.

centraal. Tests met het systeem verliepen goed. De eind-

Dat is te merken in het Concertgebouw Philharmonie

gebruikers werden adequaat getrained, met behulp van

in Haarlem, waar GTI betrokken was bij nieuwbouw

e-learning. Daarbij ligt de nadruk op zelf doen en heeft de

25

trainer een persoonlijke, coachende rol.

PROMIP

Bij de feitelijke pilot, die eind 2007 begon, werd duidelijk dat de aansluiting bij de wensen en eisen van de gebruikers

Om faalkosten terug te dringen heeft GTI zichzelf tot doel

verbetering behoeft. Om maximaal draagvlak te genereren

gesteld op het gebied van projectmanagement de beste

voor de invoering van een zo cruciaal systeem, en om

te worden in Nederland. Daartoe is begin 2007 het twee

het geplande tijdpad te kunnen handhaven, zal hieraan

jaar durende project PROMIP (PROject Management

ook in de loop van 2008 extra aandacht worden besteed.

Improvement Plan) van start gegaan. Doel ervan is alle

Het ligt in de bedoeling de CRM-module in de eerste helft

projecten waaraan GTI werkt, met inachtneming van alle

van dat jaar in het hele land in te voeren. Dit proces wordt

kwaliteitseisen, op tijd en winstgevend af te ronden.

aangemerkt als ‘release-0’. De implementatie van alle

Een projectgroep, waarin functionarissen met operationele,

werkprocessen ondersteund door SAP (release-1) volgt hierna,

financiële en juridische expertise, gaf dit vorm.

naar verwachting vanaf begin 2009. Elk GTI-bedrijf stelt een eigen implementatieteam samen.

Aandacht gaat daarbij onder meer uit naar verbetering van

Dit team zal samen met het Roll-out en het Change team van

de beheers- en rapportagestructuur en versterking van

ImpAct gedurende zes maanden de implementatie bij het

contractmanagement en projectbeheersing. Een rapportage-

desbetreffende bedrijf begeleiden.

methodiek werd ontwikkeld voor projecten vanaf 1 miljoen euro. Op basis van vijf indicatoren (projectomstandigheden,

De komst van SAP heeft ingrijpende gevolgen voor de manier

planning, financiën, contractbeheersing en veiligheid)

waarop informatietechnologie binnen GTI wordt ondersteund.

worden de problemen en risico’s van een project inzichtelijk.

In het verslagjaar is besloten tot oprichting van een

Het aantal contractmanagers binnen GTI is in het verslagjaar

Competence Center Business Applications, dat de behoefte

bijna verdubbeld. Door de uitbreiding in mankracht is

aan optimaal gebruik van informatie moet vertalen naar

het mogelijk geworden meer aandacht te besteden aan de

praktische SAP-toepassingen.

aanloopfase van projecten, zodat mogelijke problemen

Een en ander heeft ook personele consequenties. De verdere

tijdig worden ondervangen. Eerder lag het accent te veel

professionalisering van de automatisering vergt vergroting

op het oplossen van problemen tijdens de uitvoering van

van competenties van voorheen vooral op traditionele

het project.

hard- en software-oplossingen gerichte medewerkers. Ook is werving noodzakelijk van nieuwe medewerkers die

Er is een landelijk Project Review Team geformeerd om

vertrouwd zijn met modern informatiemanagement.

in eerste instantie bij alle GTI-vestigingen best practices

Binnen de ICT Board komen de automatiseringsfunctie en

in kaart te brengen. Het review team, bestaande uit drie

de bedrijfseisen samen. Hier wordt de strategische richting

ervaren professionals, bezoekt fulltime GTI-vestigingen.

bepaald voor de ICT-toepassingen binnen de onderneming.

Het heeft de processen en projectorganisatie van elk

Op tal van locaties binnen de ondernemingen worden

GTI-bedrijf in het verslagjaar doorgelicht. Bij de tweede

in 2008 en 2009 SAP-toepassingen geïmplementeerd.

ronde reviews bleek het management van de betrokken

Dit zal van de organisatie een forse inspanning vergen.

bedrijven actief bezig verbeteringen door te voeren en te werken aan de competentieontwikkeling van projectleiders.

Implementatie van de CRM-module zal direct profijt opleveren. Zo zal de verzameling van data ten behoeve van de portfolio-

Een Champions League voor projectmanagers is opgezet,

analyse aanzienlijk soepeler verlopen. In het verslagjaar was

waarvoor bewezen succesvolle en zeer ervaren project-

nog geen integraal, eenduidig systeem beschikbaar. Na een

managers zijn geselecteerd om overal in het land grote,

forse inspanning kon toen 85 procent van de in 2006 gereed

complexe en risicovolle projecten in goede banen te leiden.

gemelde orders voor portfolioanalyse worden gebruikt. De data over 2007 wordt in het eerste kwartaal van 2008

In de loop van het verslagjaar werden twee opleidings-

verzameld. De resultaten en trends die in nadere besprekingen

trajecten ontwikkeld, met behulp waarvan projectmanagers

naar voren komen, vormen de input voor het businessplan

respectievelijk projectleiders projecten beter kunnen managen.

2009-2011.

De ‘GTI Projectmanagement Way’, een optelsom van

26


de gevonden best practices binnen de onderneming,

kwaliteit en beschikbaarheid van goederen en diensten, en

is neergelegd in een Handboek Projectmanagement en

op tijdige levering ervan. De productiviteitsverhoging die

in de interne leergangen. De eerste cursussen zijn in

hiervan het gevolg is, vermindert tegelijk de druk op schaars

2008 gegeven.

technisch personeel en leidt tot betere resultaten. Een goed voorbeeld daarvan is de vergaande samenwerking

Voor enkele honderden projectleiders werd een project-

met leverancier Hagemeyer bij de renovatie van het Ministerie

managementdag gehouden in aanwezigheid van het

van Financiën. In dit project, Safire genaamd, is Hagemeyer

executive team.

verantwoordelijk voor de complete bouwplaatslogistiek. Het handelshuis is verantwoordelijk voor aanvoer, product-

Een succesvolle pilot werd gehouden met een zogeheten

stromen, voorraadbeheer, bestellen, factureren en dergelijke,

project start-up, een gezamenlijke sessie met een project-

en heeft zich verplicht ervoor te zorgen dat GTI’s monteurs

team van GTI en de opdrachtgever. Doel hiervan is team-

en onderaannemers altijd tijdig de beschikking hebben over

building en uitwisseling van de wederzijdse verwachtingen,

de benodigde materialen. Een en ander ontlast hen zodanig,

inventarisatie van risico’s en delen van eerdere ervaringen.

dat een productiviteitsverbetering van meer dan 10 procent

Dit soort sessies moet leiden tot een betere samenwerking,

is gerealiseerd. Daarnaast zijn de onderaannemers bereid

heldere verwachtingen en tijdwinst gedurende de looptijd

gebleken GTI een korting te verlenen.

van het project. De aanvankelijke scepsis tegen de project start-up is inmiddels omgeslagen in enthousiasme.

In het verslagjaar zijn de fundamenten gelegd voor de overgang naar sourcing. Werkgroepen hebben onder meer de relevante processen beschreven, mede met het oog op

Sourcing

voortgaande automatisering, en de strategische, juridische en andere relevante aspecten in kaart gebracht. In maart

Sourcing is een van de initiatieven om interne processen

2007 is een kernteam geformeerd, dat direct ressorteert

bij GTI te verbeteren. Het is een strategisch programma

onder het executive team. Daarnaast werd een Sourcing

dat het geheel van de inkoop van goederen en diensten

Board in het leven geroepen die de strategische lijnen voor

en van de gerelateerde processen omvat. GTI voorziet op

GTI uitzet. Voorzitter ervan is een lid van het executive team.

dit gebied aanzienlijke voordelen door bundeling van alle kennis en vakbekwaamheid binnen de eigen onderneming

In de zomer zijn alle voormalige hoofden inkoop benoemd

(en waar mogelijk die van GDF SUEZ).

in hun nieuwe functie, als Senior Project Buyer, (Cluster)

Kern van de nieuwe aanpak is verschuiving van de focus

Sourcing Manager of Commodity Manager. Zo’n zeventig

van louter inkoopprijzen naar de totale logistieke kosten,

productcategorieën zijn toegewezen aan Category Managers,

waardecreatie en beter risicomanagement. Daarbij hoort

die samen met de Directeur Sourcing en de Sourcing

ook delegatie van werkzaamheden naar toeleveranciers,

Managers van de regionale clusters een managementteam

die bijvoorbeeld complete modules kunnen aanleveren.

vormen. Dat dient een goede koppeling te garanderen tussen specifieke inkoop- en productkennis en de wensen

GTI verwacht door een meer integrale benadering van de

en behoeften van de GTI-bedrijven zelf.

inkoopfunctie het aantal leveranciers te kunnen beperken. Met de geselecteerde leveranciers zal een meer duurzame

Een Sourcing Business Plan is opgesteld voor de periode

en intensieve samenwerking ontstaan.

2008-2010. Het is door het executive team als ambitieus

Ook zijn belangrijke financiële voordelen haalbaar, zowel

én noodzakelijk gekenschetst. Implementatie is voorzien

in de kostensfeer als wat het beslag op financiële middelen

in 2008. Voor elk van de productcategorieën wordt bekeken

betreft, door betere benutting van GTI’s schaalgrootte.

hoe die in de nieuwe sourcing-opzet is in te passen.

De onderneming als geheel koopt op jaarbasis voor z’n

Met de eerste vijftien categorieën is in 2007 begonnen.

700 miljoen euro aan producten en diensten in. Daarop

Aan sourcing zal ook aandacht worden besteed in het

kan naar schatting ruim 30 miljoen euro worden bespaard.

opleidingentraject.

Nauwere samenwerking met minder leveranciers zal de

Met de manier waarop GTI de overgang van Inkoop naar

innovatie stimuleren en heeft een positief effect op de

Sourcing maakt, loopt het bedrijf binnen GDF SUEZ voorop.

27

GTI’s presentatie ervan op de internationale SUEZ Purchasing

Ook blijken wisselingen in het lijnmanagement een negatief

Convention oogstte veel bijval.

effect te hebben op andere medewerkers. GTI heeft daarnaast de handicap dat zij voor bepaalde specialisten moet concurreren buiten de eigen branche, waar andere

Human Resources

arbeidsvoorwaarden gelden, zoals lagere pensioenpremies.

GTI telde in het verslagjaar gemiddeld 7.365 medewerkers,

Met andere, vooral kleinere installatiebedrijven de slag om

tegenover 7.837 een jaar eerder. Ultimo 2007 had GTI

personeel aanbinden door mee te gaan in een salariswedloop

7.358 mensen in dienst. Voor het opvangen van tijdelijk

ziet GTI niet als de aangewezen weg, mede omdat dit al snel

personeelsgebrek zette GTI in het verslagjaar 263 mede-

raakt aan de marges van de onderneming. Ze ziet meer heil

werkers in van opleidingsbedrijf Goflex. Een jaar eerder

in een personeelsbeleid dat de persoonlijke en professionele

betrof het 156 mensen. GTI en Goflex hebben vanaf 2006

ontwikkeling ondersteunt door onder meer scholing en

een samenwerkingsverband waarbij ze gezamenlijk jonge

loopbaanontwikkeling.

mensen van 17 tot en met 23 jaar opleiden tot professionals

Daarnaast is in 2007 ruim aandacht gegeven aan mogelijk-

in de techniek. De formule slaat aan. In het hele land

heden om arbeidsvoorwaarden te verbeteren, zodat die

zijn leerlingen bezig met elektrotechniek, metaal, installatie-

meer aansluiten bij individuele wensen en behoeften.

techniek, meet- en regeltechniek en koudetechniek.

Uit belevingsonderzoek onder de eigen medewerkers bleek

Kortom alle disciplines waar GTI zich mee bezig houdt.

er veel animo voor te bestaan. Voor jongere werknemers kan hierbij worden gedacht aan kinderopvang, voor ouderen

Medio 2007 kwamen de directie van SUEZ, de Europese

aan functies in mentoraat, training en coaching, voor kader-

Ondernemingsraad en vakbonden een winstdelingsregeling

functionarissen aan combibanen. In 2008 zal een en ander

overeen die betrekking heeft op alle 149.000 medewerkers

concreter vorm moeten krijgen. Een verdieping van de relatie

van de onderneming, waar ook ter wereld. Ook werd

met medezeggenschapsorganen is daarbij onmisbaar.

een overeenkomst gesloten met het oog op het toekomstige personeelsbestand, met aandacht voor onder meer de

Het behoud van goede krachten behoort tot de primaire

inzetbaarheid van personeel en ouderenbeleid. GDF SUEZ

aandachtsgebieden. Maar ook werving van voldoende en

verwacht de komende vijf jaar 110.000 medewerkers aan

goed gekwalificeerde medewerkers heeft hoge prioriteit.

te nemen. Een derde akkoord legde gelijkheid van kansen

GTI vertoonde zich op tal van recruitmentbeurzen en laat

en bevordering van diversiteit vast. GDF SUEZ beschouwt

zich ook anderszins gelden als aantrekkelijke werkgever.

beide als economische en sociale troeven.

Onderzoek van Corporate Reserach Foundation naar de prestaties van middelgrote en grote werkgevers, in diverse

GTI’s aandacht voor human resources concentreerde

sectoren, plaatste GTI bij de vijftig best scorende organisaties

zich in 2007 op vier gebieden: werving van personeel,

in Nederland. Op grond van goede scores op aspecten

personeelsbehoud, ImpAct en differentiatie in het arbeids-

als arbeidsvoorwaarden, promotiekansen, werksfeer en

voorwaardenbeleid.

werkomstandigheden, opleiding en training en ziekteverzuim mag GTI in 2008 – net als in het verslagjaar – de titel

GTI kampt met een relatief hoog verloop, dat over de hele

‘Topwerkgever’ in haar arbeidsmarktcommunicatie voeren.

onderneming genomen op 7,7 procent ligt. In bepaalde onderdelen van de onderneming bedraagt het zelfs 12

GTI werft op jaarbasis bijna duizend medewerkers om de

procent. GTI stelt vast dat ze de vervanging van personeel

gevolgen van natuurlijk verloop en pensionering op te vangen.

wel onder controle heeft, maar er onvoldoende in slaagt

Van alle GTI-medewerkers trad 12,74 procent gedurende

het verloopcijfer na in diensttreding naar beneden te krijgen.

het verslagjaar bij de onderneming in dienst.

Een en ander houdt verband met de schaarste aan

GTI had in 2007 permanent zo’n vierhonderd vacatures

goed geschoold technisch personeel en een nog steeds

openstaan. Dit illustreert de noodzaak van goede werving

aantrekkende markt. Operationele medewerkers zijn in

en het belang van het behoud van eigen medewerkers.

die situatie eerder geneigd wegens enigzins betere primaire

Vinden, binden en boeien – het is het eerste kernthema

arbeidsvoorwaarden al van werkgever te wisselen.

van GTI’s High Five!

28

De vraag van Friesland College, Heerenveen Hoe krijgen we inzicht in de bezetting van ons ROC? Op onze locatie Heerenveen, met 6.700 vierkante meter vloeroppervlak, komen zo’n drieduizend cursisten voor beroepsonderwijs of volwasseneneducatie. Het gebouw is splinternieuw, maar nu al wordt geklaagd dat het te klein is. Het kan er inderdaad erg druk zijn, en mensen zoeken soms lang naar een werkpek. Moeten we uitbreiden? Dan hebben we eerst goede informatie nodig. Pas als je weet wanneer en hoe vaak lokalen en andere werkplekken in gebruik zijn, kan je vaststellen of je écht ruimte tekortkomt of dat het gebouw efficiënter kan worden benut. Rob Huyzer, manager nieuwbouw

Het antwoord van GTI GTI bedacht het ruimtemanagementsysteem RMS. Met dit systeem is direct duidelijk of een lokaal of spreekkamer gebruikt wordt, en krijgt de facilitair manager inzicht in de bezetting van alle ruimtes – per uur, dag, jaar. Beveiliging en beheer kunnen daardoor ook efficiënter worden. Je kan er vervangings- en onderhoudsplannen op baseren. Door koppeling van verlichting, ventilatie en verwarming aan het systeem, kunnen installaties in niet-gebruikte lokalen worden uitgeschakeld. Dit bespaart fors op energie. Ook de gebruikers varen er wel bij. Via touchscreens kunnen ze geschikte ruimtes zoeken en lokalen reserveren. Wat blijkt: het ROC is niet overvol, maar een prettige, ruime werkomgeving. Harry van Hoogmoed, regionaal accountmanager

Rob Huyzer, Friesland College

29

Harry van Hoogmoed, GTI

30


Tegen die achtergrond bleek de manier waarop GTI

het concern als geheel worden gedaan en waar aldus waarde

haar activiteiten in Food & Pharma onderbracht in de

wordt toegevoegd, wordt gecentraliseerd.

regiobedrijven succesvol. De bijna driehonderd betrokken

Zo is het credit management uit zeventien vestigingen gecen-

medewerkers kregen nagenoeg allemaal een bevredigende

traliseerd. Na een pilot in 2006, waarbij factuurafhandeling,

arbeidsplaats elders binnen GTI, zonder dat een sociaal

wagenpark- en debiteurenbeheer waren betrokken, werden

plan nodig was.

in het verslagjaar de processen crediteuren-, debiteuren- en wagenparkbeheer samengevoegd. Eind 2009 moet het

Op het gebied van de organisatieontwikkeling boekt GTI

Shared Service Center Finance volledig operationeel zijn.

vooruitgang. ImpAct, het programma dat uniformering van werkprocessen nastreeft, heeft een goede start gemaakt.

Structuurveranderingen

Voor nadere samenwerking op het gebied van human

Naast de genoemde veranderingen bij GTI Food & Pharma,

resources en financiën werd in het verslagjaar een cluster-

traden in de structuur van GTI gedurende het verslagjaar

organisatie ingevoerd. De bedoeling is synergievoordelen

meer veranderingen op.

te benutten waar die voor de bedrijven binnen zo’n cluster

Zo was sprake van de vorming van de joint venture Offshore

haalbaar zijn.

Solutions. Fabricom Oil & Gas tekende daartoe een contract met het Britse AMEC, een grote technisch dienstverlener

Met het vormgeven van een traject van Development Centers

met een sterke reputatie in de olie- en gasindustrie, voor de

is vanuit MD een impuls gegeven aan leiderschapsontwikke-

gezamenlijke verkoop van het innovatieve Offshore Access

ling binnen GTI. De afgelopen twee jaar hebben vrijwel alle

System.

MT’s een Development Center doorlopen. Deelnemers waren over het algemeent erg tevreden over de diepgang, de impact,

Bij aanvang van het verslagjaar nam GTI Zuid activiteiten en

het directe resultaat hiervan, en de mate waarin het geleerde

de vijftien medewerkers over van Goedhart Process Motion &

kon worden gerelateerd aan de dagelijkse werkpraktijk.

Control te Helmond. Goedhart is specialist in procesbesturing,

Het Development Center werd gecompleteerd met een

procesautomatisering en precisie-aandrijftechniek.

individueel feedbackgesprek, een werkelijke uitwisseling binnen het MT en maatwerkbegeleiding in de persoonlijke ontwikkeling. Dit maakte dat het traject door velen is beleefd

Health, Safety & Environment

als een integrale en krachtige ondersteuning in de verwerving van zelfkennis en authenticiteit, en een optimalisatie

Werken op een manier waarbij gezondheid, veiligheid en

van persoonlijke effectiviteit.

aandacht voor het milieu voorop staat, behoort tot de fundamenten van GTI. Permanente aandacht voor wat

Een aantal GTI bedrijven heeft op eigen initiatief het

binnen de onderneming valt onder het begrip Health, Safety

Development Center traject ingezet en ingebed in een breder

& Environment (HSE), wordt gegarandeerd door de HSE

en voor hun organisatie op maat gesneden leiderschapspro-

Board. Alle GTI-bedrijven moeten in hun jaarplan aandacht

gramma. Vaak had dat niet alleen betrekking op hun MT,

besteden aan HSE, en concrete maatregelen nemen om het

maar op een veel bredere managementpopulatie. Door zus-

niveau te verhogen. HSE is een van de prestatie-indicatoren

terorganisaties van GTI is vervolgens weer gebruikgemaakt

waarop iedere manager wordt afgerekend. De zorg ervoor

van best practices van deze ontwikkelprogramma’s.

maakt deel uit van elk management development traject.

Serviceorganisatie

De structurele aanpak van het HSE-beleid leidde in het

GTI bouwt sinds 2005 een Centrale Service Organisatie op.

verslagjaar tot bevredigende resultaten. Op alle fronten werd

Een reeks ondersteunende stafdisciplines is in Shared Service

een verbetering gerealiseerd, die bovendien gunstiger

Centers ondergebracht om efficiënt gestandaardiseerde

uitpakte dan de taakstelling. Het aantal arbeidsongevallen

diensten te verlenen, op terreinen als financiën, personeels-

nam af van 75 in 2006 naar 59, waarbij het aantal verloren

zaken en automatisering.

mandagen terugliep van 2.241 naar 1.254. Van dodelijke

De vorming van deze Shared Service Centers vordert gestaag.

ongevallen was geen sprake.

Waar werkzaamheden efficiënter zijn uit te voeren als ze voor

De incidentfrequentie – uitgedrukt in het aantal gevallen per

31

miljoen gewerkte uren – daalde van 5,33 tot 5,08. De ernst

Dat kan uiteenlopen van invoering van een ruimtemanage-

van de incidenten daalde eveneens. Waar de doelstelling

mentsysteem, het gebruik van hemelwater voor toiletten tot

voor SUEZ als geheel voor 2007 op 0,53 lag, zakte dit cijfer

warmte/koude-opslag systemen.

bij GTI van 0,16 naar 0,11.

Het executive team maakt zich sterk voor interne toepassing

Ook het ziekteverzuim nam af. Op de werkvloer daalde het

van duurzame, energie- en milieusparende oplossingen.

verzuim van 6,5 naar 5,4 procent. Voor projectgebonden

Dit is gunstig voor de onderneming zelf en past bij het aan-

medewerkers en staffunctionarissen daalde het verzuim van

bieden van onze Customer Solutions.

respectievelijk 3,8 en 4,3 procent naar 3,0 en 3,6. HSE heeft voortdurend prioriteit. Om het thema onder

Marketing en Communicatie

de aandacht te blijven houden, werden in het verslagjaar diverse initiatieven genomen. Zo bogen verschillende

Duurzaamheid is hét mondiale thema. GDF SUEZ, met

werkgroepen zich opnieuw over best practices op het gebied

haar kennis en ervaring in de sectoren afval, water en

van veiligheid, met het doel die binnen het hele concern tot

energie, geldt al jarenlang als leidende speler op dit gebied

standaardpraktijk te maken. Voor veiligheidsbewustzijn,

en een internationaal voorloper in technische oplossingen.

taakrisicoanalyse en bedrijfsnoodplan (hulpverlening bij

GTI, onderdeel van GDF SUEZ Energy Services, is op het

brand of ongeval) kon worden vastgesteld dat de gevonden

gebied van energieservices de Nederlandse voorpost.

best practices in heel GTI konden worden ingevoerd.

Ook de drie Customer Solutions waarin GTI excelleert, al

Op de werkvloer is de risicoanalyse een standaardprocedure.

voordat het bedrijf onderdeel van SUEZ werd, laten zich

Werknemers bekijken in groepsverband welke risico’s ze

verbinden door de term duurzaamheid. De relatie met SUEZ

kunnen lopen, zodat ze die op voorhand kunnen ondervangen.

heeft de positie van GTI wat dit betreft alleen maar versterkt.

Voor individuele werknemers is een last minute-check ingevoerd, die hun veiligheid ten goede komt voor aanvang

Hoewel GTI haar drie Customer Solutions elke dag in de

van de werkzaamheden.

praktijk toepast, is de bekendheid ermee nog onvoldoende. Uit onderzoek onder klanten is gebleken dat GTI zijn eigen

Als onderdeel van de best practice ongevalsanalyse volgden

kracht niet kent; die althans onvoldoende weet uit te dragen.

vijftien medewerkers, van allerlei GTI-bedrijven, een

Uit onderzoek onder medewerkers blijkt dat ze de kracht

ongevalsanalysetraining. Het is de bedoeling deze methode

en de prestaties van GTI als installateur/technisch dienst-

standaard toe te gaan passen voor uitgebreidere ongevals-

verlener onderkennen, maar onvoldoende de toegevoegde

analyses. Alle deelnemers aan de training behaalden het

waarde voor opdrachtgevers en de bredere maatschappelijke

daaraan verbonden certificaat.

betekenis inzien. Daarom werd medio 2007 een Merk Definitie Team opgericht, met de bedoeling het merk GTI te versterken.

In het verslagjaar zijn de voorbereidingen getroffen om in

Het team kreeg als opdracht duidelijk te maken waar GTI

2008 binnen de gehele GTI-organisatie minimumeisen

voor staat en wat klanten en medewerkers mogen verwachten.

te kunnen stellen aan het veiligheidsniveau. Ook zullen de opleidingen op het gebied van de veiligheid verder worden

Als onderdeel van dat proces werd in het najaar van 2007

gecentraliseerd, zodat de nu nog versnipperde kennis

een inventarisatie gemaakt van relevante voorbeeldprojecten

voor iedereen binnen de onderneming beschikbaar komt.

met betrekking tot de Customer Solutions.

Daartoe is een best practice-groep gevormd. Voor het hogere

Daarbij werden alleen al bij de regiobedrijven tientallen

management komen er masterclasses veiligheid.

projecten gedefinieerd die het bewijs zijn voor de kracht van de GTI-oplossingen. Oplossingen die tegelijk de dynamiek,

Op het vlak van milieu is in de tweede helft van 2007

de betrokkenheid en de innovatiekracht van GTI onderstrepen.

een programma uitgewerkt voor duurzame ontwikkeling. Oplossingen die gericht zijn op duurzaamheid en het

Een aantal van deze voorbeeldprojecten ondersteunt de

sparen van het milieu, zoals GTI die ook aan haar klanten

interne campagne over de Customer Solutions. Met deze

biedt, zijn daarbij geïnventariseerd. Dit met het idee om ze

campagne wijst GTI haar medewerkers nog eens nadrukkelijk

op bredere schaal binnen de onderneming toe te passen.

op de eigen sterke punten. Begin 2008 is een interne

32


website ingezet, een postercampagne en andere media.

georganiseerd. Zo belegde GTI Industrial Automation voor de

Ook dienen de projecten als referentie in de campagne over

tweede maal een landelijke bijeenkomst voor alle afdelingen,

de Customer Solutions die gericht is op de buitenwereld.

waar ruim 120 specialisten elkaar beter leerden kennen.

Die externe campagne is in maart 2008 gestart, met onder

Onderhoud, Beheer & Services (OBS) bracht de collega’s bij

meer radiocommercials, een speciale website, advertenties in

elkaar op de Landelijke Onderhoudsdag. Het Commercieel

vakbladen en banners op websites en in e-mailnieuwsbrieven.

Platform werd bezocht door zo’n honderd GTI’ers uit alle business units om hun gezamenlijke commerciële slagkracht

Nadrukkelijk zal in 2008 ook een koppeling worden gemaakt

te vergroten.

met de term sustainability die staat voor duurzaamheid, kwaliteit van leven en behoud van natuurlijke bronnen.

GTI voorzag zichzelf in 2006 van een nieuwe huisstijl,

Publieke opinie, klanten, regelgevers en anderen hechten

zij het dat de invoering later is getemporiseerd. Dit hield

in toenemende mate aan duurzame ontwikkeling, niet in de

verband met de fusie tussen moedermaatschappij SUEZ

laatste plaats door de mondiale klimaatverandering.

en Gaz de France, die sinds 22 juli 2008 een feit is.

Voor zowel GDF SUEZ als GTI raakt deze ontwikkeling het hart

Naar verwachting kan GTI in het laatste kwartaal van

van de onderneming. Verantwoord gedrag, goede omgang

2008 en begin 2009 vervolgstappen nemen voor haar

met natuurlijke hulpbronnen en zorg voor het milieu bieden

eigen huisstijl.

uitzicht op renderende groei, een goede leefomgeving en maatschappelijke waardering.

Prijzen Safire BV, een consortium waarin GTI participeert, won de

GTI organiseerde in het verslagjaar het Energy Efficiency

Nederlandse Bouwprijs in de categorie Integraal ontwerpen

Congres in combinatie met het Nationaal Energie Debat.

en bouwen. Safire is verantwoordelijk voor ontwerp, renovatie,

Tijdens het congres bracht GTI zowel het belang van

financiering en herinrichting van het ministerie van Financiën,

doelmatig en zuinig energiegebruik in het algemeen over

inclusief 25 jaar beheer en onderhoud van het gebouw.

het voetlicht als haar eigen Customer Solutions.

Voor dat project, een publiek-private samenwerking (PPS),

Een en ander vond plaats in Amsterdam, de stad die in 2015

kreeg Safire tijdens het gala van de Nederlandse Bouw

volledig klimaatneutraal wil zijn. Op het congres voerden

bovendien de publieksprijs toegekend. Bij de beoordeling

sprekers van naam het woord, onder wie oud-minister van

van de beste Europese PPS-projecten, bekroond met de

VROM Jan Pronk, voorzitter Jan Terlouw van het Innovatie-

Public Private Finance Award, werd Safire tweede in de

centrum Netwerk Nederland, directievoorzitter Harry Hendriks

categorie Best European project.

van Philips Nederland, hoogleraar milieukunde Lucas Reijnders, voormalig CEO World Life Fund Zuid-Afrika Tony

GTI Noord verwierf een tweede plaats in de competitie om

Frost en campagneleider Hans Altevogt van Greenpeace.

de Facility Innovation Award met het RuimteManagement-

Namens GTI sprak onder anderen Edo van den Assem.

Systeem dat het bedrijf ontwikkelde. Dit systeem, waarop GTI

Met tevredenheid kan op het congres worden teruggezien.

inmiddels octrooi heeft, verwerkt informatie over de bezetting

Het leverde de nodige media-aandacht op en GTI kon er haar

van ruimtes in gebouwen tot managementinformatie.

marktleiderschap onderstrepen. De circa 350 deelnemers

Eigenaren en gebouwbeheerders kunnen belangrijke kosten-

bleken tevreden tot uitermate tevreden over de geboden

besparing realiseren via het draadloze systeem. De registratie

informatie.

levert immers gegevens op over de intensiteit van gebruik. Hiermee kunnen kosten worden bespaard op facilitair gebied,

Uitwisselen en delen van kennis, tot gemeenschappelijk

zoals energie en schoonmaakkosten.

voordeel, wordt in toenemende mate onderdeel van de dagelijkse praktijk. Tussen GDF SUEZ en GTI, tussen de

GTI’s Competence Center Modulair Installeren won een

onderscheiden GTI-bedrijven en binnen de clusters. Die

SUEZ Innovatietrofee in de categorie Techniek. SUEZ reikt

samenwerking is soms incidenteel en op individueel niveau,

deze prijs jaarlijks uit om innovatieve ideeën te belonen en

dan weer structureel tussen de afdelingen en de bedrijven.

te promoten. De vernieuwing zit in de modulaire aanpak bij

Er worden bijvoorbeeld speciale dagen en bijeenkomsten

de bouw van installaties: alle leidingen, voor water, lucht,

33

verwarming, elektriciteit en dergelijke, zijn geïntegreerd in

kosten als gevolg van nieuwe afspraken in voor GTI

één, gemakkelijk te koppelen module. Dit leidt tot tijdwinst

relevante cao’s en duurdere materialen door aanhoudende

en grotere flexibiliteit bij de bouw. Aanbrengen ervan zorgt

prijsstijgingen op de internationale grondstoffenmarkten.

voor tijdwinst en dus financieel voordeel.

Ook de schaarste aan goed technisch personeel, in combinatie met groeiende concurrentie op de arbeidsmarkt van bijvoorbeeld IT-bedrijven, kan een drukkend effect hebben

Trends en vooruitzichten

op de expansieve mogelijkheden van GTI. De onderneming zal daarom meer aandacht besteden aan

GTI houdt onverminderd vast aan haar meerjarenstrategie.

geavanceerde technologische oplossingen die meerdere

Lopende programma’s zullen de interne efficiency bevorderen

malen verkoopbaar zijn. Modulaire installatietechniek en

en een gunstig effect hebben op de kostenontwikkeling.

het geoctrooieerde RuimteManagementSysteem zijn GTI-

Daarnaast zal een actievere marktbewerking, gericht op GTI’s

innovaties met een uitstekend marktpotentieel, waarvan de

proposities Energy Efficiency, Asset Efficiency en Human

afzet een relatief beperkt beroep doet op mankracht.

Comfort, moeten leiden tot meer projecten waarin de onderneming haar specifieke sterkten kan etaleren, met een

De marktsegmenten die GTI eerder al definieerde als

navenante verbetering van de marges. De relatie met GDF

buitengewoon kansrijk, blijven hun aantrekkelijkheid houden.

SUEZ versterkt de unieke positie van GTI en is een belangrijke

Het segment Energy & Infra biedt groeiend potentieel door de

commerciële toevoeging.

voortdurend stijgende energieprijzen. De maatschappelijke druk om zuinig met energie om te gaan, die zich bijvoor-

De samenstelling van de huidige orderportefeuille, 1,4 miljard

beeld uit in hernieuwing van de subsidie op zonnepanelen,

euro groot, schept vertrouwen in de te verwachten omzet.

vergroot de mogelijkheden voor GTI.

Hoewel de problemen op de internationale financiële markten

Het segment Oil & Gas biedt eveneens betere perspectieven.

ook in Nederland kunnen leiden tot een vermindering van

Hoge energieprijzen maken de ontwikkeling van eerder

de investeringsbereidheid, verwacht GTI dat het effect hooguit

onrendabele velden haalbaar. GTI, goed gepositioneerd in

gedempt in haar resultaten zal doorwerken. Een bijkomend

dit segment, zal daarvan profiteren.

effect van een economische crisis is immers dat potentiële

In het segment Healthcare & Education zal GTI vooral

opdrachtgevers meer oog hebben voor de hoge energielasten

kunnen aansluiten bij de forse investeringsbereidheid bij

en de integrale kosten van projecten en duurzaamheid,

ziekenhuizen en andere instellingen in de gezondheidszorg.

factoren die centraal staan in de aanpak van GTI. De sterke

De vergrijzingsgolf noopt tot hoge en verantwoorde

stijging van energieprijzen en hun maatschappelijke

investeringen. Concentratie op de kernactiviteit zorg, de

verantwoordelijkheid dwingen opdrachtgevers tot verhoogde

behoefte van instellingen risico’s te minimaliseren en

aandacht voor zuinige systemen, waarin zij GTI als deskun-

privatiseringstendenzen werken in het voordeel van GTI.

dige partner vinden. Groeiende aandacht voor de kostbare factor human capital speelt de onderneming eveneens in de

Onverkorte aandacht voor kosten en procesbeheersing zullen

kaart. In toenemende mate daagt het besef in de markt dat

andermaal leiden tot margeverbetering. GTI’s Customer

optimale werkomstandigheden en een in alle opzichten

Solutions bieden klanten een hoge toegevoegde waarde.

aangenaam binnenklimaat leiden tot verhoogd welbevinden,

Het stelselmatig uitrollen van de High Five!-strategie draagt

hogere productiviteit, betere motivatie en minder verzuim.

bij aan groeiende efficiency, effectievere inzet van mensen

Doordat GTI bovendien in toenemende mate inzet op lang-

en een sterkere positionering van GTI op haar markten, en

lopende contracten, met meer vormen van dienstverlening,

daarmee aan het resultaat.

neemt de conjuncturele gevoeligheid van de onderneming af. GTI streeft voor 2008 naar een gelijkblijvende omzet, van ruim Voor externe factoren die kunnen leiden tot hogere kosten is

1,1 miljard euro, en een brutoresultaat van 32 miljoen euro.

het zaak die tijdig in te calculeren en door te berekenen aan

Dat komt neer op 2,8 procent van de omzet, waar dit cijfer

de opdrachtgever. Onderaannemers zullen dit soort risico’s

over het verslagjaar nog 2,2 procent bedroeg. De brutomarge

mede moeten dragen. Te voorzien zijn hogere personeels-

zal naar verwachting stijgen van 16,5 naar 18,0 procent.

34

De vraag van Rijkswaterstaat Wil Zuidwest-Nederland geen verkeersinfarct oplopen, dan moeten al die snelwegen, tunnels en bruggen er accuraat en efficiënt worden beheerd. In de loop der jaren hebben we daarvoor nogal wat technologie in huis gekregen, maar die veroudert. Onze mensen moeten op de centrale voortdurend wisselen van systemen, met een veelheid aan schermen en knoppen. Dat draagt niet bij aan werkplezier en concentratie. Wie levert ons een toekomstbestendig, gebruiksvriendelijk systeem om de tientallen vitale installaties te bedienen waarmee we het verkeer zo veilig mogelijk in beweging houden? En wie garandeert ook voor een reeks van jaren een betrouwbare feilloze werking? Pierre Goovaerts, projectleider

Het antwoord van GTI We bouwden in Rhoon een van Europa’s modernste verkeersmanagementcentrales. Medewerkers hebben er nu één ergonomisch zeer doordachte werkplek, waar ze via touchscreen, muis en toetsenbord al hun systemen bedienen. Voor hen grootbeeld projectieschermen, op het hoofd een headsetje voor de communicatie. Zo werk je veel comfortabeler en plezieriger – en de werkruimte kon de helft kleiner worden. Ook het netwerk tussen al die systemen is innovatief. Door een dubbel uitgevoerd glasvezelnet, dat enorme hoeveelheden data aankan, kon veel bestaande infrastructuur behouden blijven, en het aantal bedieningslocaties teruggebracht tot één. Dat alles storingsvrij werkt is cruciaal. Daarom hebben we een beheer- en onderhoudscontract voor tien jaar gesloten, waarin wij minimaal 99,98 procent beschikbaarheid garanderen. Geert Schelpe, business unit manager

35

Pierre Goovaerts, Rijkswaterstaat

Geert Schelpe, GTI

36


Bestuurlijke gegevens Raad van Commissarissen (1)

Executive Team (2)

Jérôme Tolot


(1952) Voorzitter

Statutair directeur GTI NV

Chief Executive Officer Suez Energy Services

Chief Executive Officer

Franse nationaliteit

Executive Vice President Suez Energy Services

Benoemd in 2004 Gerard J. Krielen RA Didier Rétali

Chief Financial Officer

(1957) Deputy Chief Executive Officer Suez Energy Services Franse nationaliteit


Benoemd in 2006

Managing Director regiobedrijven cluster West

Etienne Jacolin

Ing. A. Hans Boot

(1961) Executive Vice President Suez Energy Services

Managing Director regiobedrijven cluster Zuid

in charge of Finance Franse nationaliteit

Drs. (J.) Hans T.M. van Happen

Benoemd in 2006

Managing Director regiobedrijven cluster Noord

Arno Peels

Ruud F. Majenburg

(1956) Onafhankelijk commissaris

Managing Director marktsegmenten

Nederlandse nationaliteit

specialistische bedrijven

Benoemd in 2007 Mr. Arie Th. van Rhijn Director Human Resource Management

Overige gegevens Mr. Michiel R. van Zijl De honorering van ieder van de commissarissen is

General Counsel

onafhankelijk van de resultaten van de onderneming. Geen van de commisssarissen heeft aandelen GTI of opties op aandelen GTI.


(1)


(2)

Aangetreden Arno Peels per 1 mei 2007 (1956, Nederlandse

Afgetreden drs. Eric V. Koenen (HRM & Strategy, tot 1 juli 2007)

nationaliteit)

Aangetreden mr. Arie Th. van Rhijn (vanaf 19 maart 2007)

37

Jaarrekening 2007 GTI NV

38


Geconsolideerde balans per 31 december In duizenden euro’s voor resultaatbestemming 2007

2006

Toelichting nr.

ACTIEF Vaste activa Immateriële vaste activa

14.849

10.481

1

Materiële vaste activa

45.738

43.501

2

Financiële vaste activa

8.271

4.280

3

68.858

58.262

39.825

22.719

4

213.093

214.843

5

98.895

114.680

6

351.813

352.242

420.671

410.504

Vlottende activa Voorraden Vorderingen Liquide middelen

39

In duizenden euro’s voor resultaatbestemming 2007

2006

Toelichting nr.

passiEF Groepsvermogen Eigen vermogen Voorzieningen Kortlopende schulden

117.734

112.614

7

24.963

51.203

8

277.974

246.687

9

420.671

410.504

40


Geconsolideerde winst- en verliesrekening In duizenden euro’s 2007

2006*

Toelichting nr.

Netto-omzet Opbrengsten Wijziging in voorraden gereed product en onderhanden werk Som der bedrijfsopbrengsten

973.598

948.903

10

166.864

185.156

11

1.140.462

1.134.059

Installatiematerialen en handelsgoederen

-400.078

-373.202

Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten

-233.341

-279.607

Lonen en salarissen

-300.289

-295.755

12

-61.408

-59.705

13

-8.885

-10.631

14

-957

210

14

6.126

5.267

Sociale lasten en pensioenlasten Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Overige waardeveranderingen van immateriële en materiële vaste activa Resultaat verkoop activa en deelnemingen Overige bedrijfskosten Som der bedrijfslasten Bedrijfsresultaat Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentelasten en soortgelijke kosten Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belastingen Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Aandeel in resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen Netto resultaat

* Aangepast voor vergelijkingsdoeleinden.

-115.623

-103.926

15

-1.114.455

-1.117.349

26.007

16.710

4.510

2.533

16

-2.027

-1.314

17

2.483

1.219

28.490

17.929

-8.768

284

398

82

20.120

18.295

18

41

Geconsolideerd kasstroomoverzicht In duizenden euro’s 2007

2006

26.007

16.792

8.885

10.631

Impairment immateriële vaste activa

345

-210

Impairment materiële vaste activa

612

Bedrijfsresultaat Afschrijvingen

Mutatie voorzieningen

-26.240

Mutaties in het werkkapitaal: - Mutatie voorraden - Mutatie vorderingen - Mutatie kortlopende schulden Interest Betaalde resp. ontvangen belastingen Kasstroom uit operationele activiteiten

-24.476

-17.106

11.723

1.750

38.692

31.287

-5.965

2.483

1.219

-8.768

284

19.255

48.690

Liquide middelen in aangekochte respectievelijk afgestoten deelnemingen Mutaties overige financiële vaste activa Investeringen in immateriële vaste activa Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen in materiële vaste activa

1.663 43

-6.392

-7.285

-20.764

-11.830

10.709

18.314

-127

-2.175

-16.362

-1.300

-3.883

-540

205

515

Investeringen in deelnemingen Kasstroom uit investeringsactiviteiten

- 212

Plaatsing lening u/g Aflossing lening u/g Betaald dividend

-15.000

-

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

-18.678

-25

Netto kasstroom

-15.785

47.365

Stand liquide middelen/effecten 1 januari

114.680

67.315

Stand liquide middelen/effecten per 31 december

98.895

114.680

Overzicht totaalresultaat In duizenden euro’s

Geconsolideerd nettoresultaat na belastingen toekomend aan GTI NV Totaal van de rechtstreekse mutaties in het eigen vermogen van GTI NV als onderdeel van het groepsvermogen Totaalresultaat van GTI NV

2007

2006

20.120

18.295

20.120

18.295

42


Toelichting behorende tot de geconsolideerde jaarrekening In duizenden euro’s, tenzij anders aangegeven

Algemeen

Toepassing vrijstelling artikel 382a lid 3 Boek 2 BW

Relatie met moedermaatschappij en voornaamste activiteiten

lid 3 Boek 2 BW, zijn honoraria voor diensten uitgevoerd door

GTI NV (“de vennootschap”) is statutair gevestigd te

de externe accountant en de accountantsorganisatie niet in

Zaltbommel, Nederland. GTI NV is een volledige dochter van

de jaarrekening vermeld. De financiële gegevens van de

Fabricom Nederland BV. Fabricom Nederland BV is op haar

groep zijn verwerkt in de geconsolideerde jaarrekening van

beurt weer een volledige dochteronderneming van Suez

SUEZ S.A., welke is opgesteld in overeenstemming met IFRS.

Op grond de uitzondering, zoals opgenomen in artikel 382a

Energy Services España S.A., onderdeel van Suez Energy Services, een volle dochter van SUEZ. SUEZ is genoteerd aan de aandelenbeurs van Parijs. De vennootschap is een holdingmaatschappij; de voornaamste activiteiten van de

Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en resultaatbepaling

Groep bestaan uit technische dienstverlening ten behoeve van utiliteitsbouw, industrie en infrastructuur in Nederland.

Voor zover niet anders is vermeld, worden activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde.

Toegepaste standaarden

Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het

De jaarrekening is opgesteld volgens de wettelijke bepalingen

waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen

van Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek en wordt

naar de onderneming zullen toevloeien en de waarde

gepresenteerd in euro, afgerond op het dichtstbijzijnde

daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld.

duizendtal.

Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer

De jaarrekening is opgesteld op basis van historische kosten

het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal

met uitzondering van de activa aangehouden voor verkoop.

gaan met een uitstroom van middelen en de omvang van

Deze activa zijn opgenomen tegen de laagste van boekwaarde

het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld.

of marktwaarde. Onder marktwaarde wordt verstaan de netto

Baten worden in de winst- en verliesrekening opgenomen

verkoopwaarde onder aftrek van de directe verkoopkosten.

wanneer een vermeerdering van het economisch potentieel,

De cijfers voor 2006 zijn, waar nodig, geherrubriceerd om

samenhangend met een vermeerdering van een actief of een

vergelijkbaarheid met 2007 mogelijk te maken.

vermindering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld.

Risico’s en onzekerheden

Lasten worden verwerkt wanneer een vermindering van het

Door de directie van de vennootschap zijn bij het opstellen

economisch potentieel, samenhangend met een vermindering

van de jaarrekening schattingen en veronderstellingen

van een actief of een vermeerdering van een verplichting,

gemaakt die van invloed zijn op de bedragen in de

heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan

geconsolideerde jaarrekening. Wijzigingen in schattingen en

worden vastgesteld. Indien een transactie ertoe leidt dat

veronderstellingen kunnen van invloed zijn op toekomstige

nagenoeg alle of alle toekomstige economische voordelen

resultaten. De wijziging in schattingen en veronderstellingen

en alle of nagenoeg alle risico’s met betrekking tot een actief

worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt

of verplichting aan een derde zijn overgedragen, wordt het

herzien en kunnen van invloed zijn op die periode en/of

actief of de verplichting niet langer in de balans opgenomen.

toekomstige perioden.

Verder worden activa en verplichtingen niet meer in de balans opgenomen vanaf het tijdstip waarop niet meer wordt voldaan

Toepassing van artikel 402 Boek 2 BW

aan de voorwaarden van waarschijnlijkheid van de toekomstige

De financiële gegevens van de vennootschap zijn in de

economische voordelen en betrouwbaarheid van de

geconsolideerde jaarrekening verwerkt. Derhalve vermeldt

bepaling van de waarde. De opbrengsten en kosten worden

de enkelvoudige winst- en verliesrekening van de

toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben.

vennootschap conform artikel 402 Boek 2 BW slechts het aandeel in het resultaat van ondernemingen waarin

Grondslagen voor consolidatie

wordt deelgenomen na belastingen als afzonderlijke post.

De geconsolideerde jaarrekening omvat de financiële

De overige baten en lasten zijn, na aftrek van belastingen,

gegevens van GTI NV en van de vennootschappen waarin

vermeld als “overig resultaat na belastingen”.

GTI NV een meerderheidsbelang heeft, of waarin GTI NV

43

beslissende zeggenschap in het bestuur kan uitoefenen.

Immateriële vaste activa

Bij de bepaling of beslissende zeggenschap in het bestuur kan worden uitgeoefend, voor zover van toepassing,

Goodwill

financiële instrumenten, die potentiële stemrechten bevatten

Goodwill wordt bepaald als het positieve verschil tussen

en direct kunnen worden uitgeoefend, betrokken. In de

de verkrijgingspijs van de deelnemingen en de netto reële

jaarrekening zijn alle geconsolideerde vennootschappen ten

waarde van de overgenomen identificeerbare activa en

minste een 50%-belang van GTI NV.

verplichtingen op het moment van verkrijging verminderd

Nieuw verworven deelnemingen worden in de consolidatie

met de cumulatieve afschrijvingen. Goodwill betaald bij

betrokken vanaf het tijdstip waarop beslissende zeggenschap

de acquisitie van buitenlandse groepsmaatschappijen

in het bestuur kan worden uitgeoefend. Afgestoten

en deelnemingen wordt omgerekend tegen de koers op

deelnemingen worden in de consolidatie betrokken tot het

moment van verkrijging.

tijdstip van beëindiging van deze invloed.

De geactiveerde goodwill wordt lineair afgeschreven over

Joint-ventures en andere samenwerkingsverbanden zijn

de geschatte economische levensduur, die is bepaald op

entiteiten waarover GTI NV gezamenlijk met derden

twintig jaar. Jaarlijks wordt getoetst of er sprake is van een

zeggenschap heeft en waarbij de zeggenschap is vastgelegd

bijzondere waardevermindering (impairment). Negatieve

in een overeenkomst. In de geconsolideerde jaarrekening

goodwill die bij een overname ontstaat, wordt direct ten

zijn deze entiteiten proportioneel opgenomen voor het

laste van het resultaat gebracht.

aandeel van GTI NV vanaf de datum waarop voor het eerst gezamenlijke zeggenschap wordt uitgeoefend tot aan de

Software

datum waarop deze gezamenlijke zeggenschap eindigt.

De software wordt gewaardeerd tegen verkrijgingprijs

Bij de opstelling van de geconsolideerde jaarrekening zijn

verminderd met cumulatieve afschrijvingen. De afschrijvingen

alle onderlinge vorderingen en schulden, baten en lasten,

worden berekend als een percentage over de aanschafprijs.

evenals binnen GTI NV gemaakte winsten geëlimineerd.

Hierbij wordt een afschrijvingstermijn van 2 – 5 jaar

Vorderingen en schulden, baten en lasten met andere

gehanteerd.

SUEZ-ondernemingen (buiten GTI NV), zijn afzonderlijk opgenomen onder de betreffende posten in de balans en

Licenties

winst- en verliesrekening.

Licenties worden gewaardeerd tegen de aanschafwaarde.

De belangrijkste deelnemingen zijn opgenomen op pagina 11.

Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire methode en

Een volledige lijst van deelnemingen is ter inzage gelegd ten

zijn gebaseerd op een verwachte levensduur van 10 jaar.

kantore van het Handelsregister te Tiel. Materiële vaste activa Grondslagen voor de omrekening van vreemde valuta’s

De bedrijfsgebouwen en -terreinen, machines en installaties,

Activa en passiva in vreemde valuta zijn omgerekend

andere vaste bedrijfsmiddelen en materiële vaste

tegen de actuele koers per balansdatum. Koersverschillen

bedrijfsactiva in uitvoering en vooruitbetalingen op materiële

op afgewikkelde transacties, alsmede op vorderingen en

vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgingprijs

op schulden in vreemde valuta worden in de winst- en

verminderd met de cumulatieve afschrijvingen.

verliesrekening opgenomen als overige bedrijfskosten.

De afschrijvingen worden berekend als een percentage

Koersverschillen op niet-afgewikkelde transacties worden in

over de verkrijgingprijs volgens de lineaire methode op

de winst- en verliesrekening opgenomen onder de financiële

basis van de economische levensduur. Op bedrijfsterreinen

baten of lasten. De omrekening van jaarrekeningen

en op materiële vaste bedrijfsactiva in uitvoering en

van buitenlandse deelnemingen vindt plaats tegen de

vooruitbetalingen op materiële vaste activa wordt niet

actuele koers per balansdatum. De hieruit voortvloeiende

afgeschreven. De volgende afschrijvingstermijnen worden

koersverschillen worden als een afzonderlijke niet-

hierbij gehanteerd:

uitkeerbare reserve omrekenverschillen binnen het eigen

- Bedrijfsgebouwen

vermogen verantwoord.

- Machines, installaties en inventaris 6 – 16 jaar - Transportmiddelen

10 – 40 jaar 4 – 8 jaar

44


Bij verkoop van materiële vaste activa wordt de historische

Magazijnvoorraden

kostprijs minus de cumulatieve afschrijving ten laste

Magazijnvoorraden worden gewaardeerd tegen aanschafprijs

van de verkoopopbrengst gebracht; het resterende bedrag

op basis van de “first-in, first-out” (FIFO) methode of lagere

wordt opgenomen in de winst- en verliesrekening.

actuele waarde. Bij de waardering van de voorraden wordt

Onderhoudskosten gerelateerd aan de materiële vaste

rekening gehouden met de eventueel op balansdatum

activa worden in de winst- en verliesrekening verantwoord

opgetreden waardeverminderingen.

op het moment dat ze optreden. Onderhanden werk Financiële vaste activa

De waardering van onderhanden werken geschiedt in het algemeen tegen de berekende opbrengstwaarde op basis

Deelnemingen

van benaderde gereedheidpercentages van de individuele

Deelnemingen waarin invloed van betekenis op het zakelijke

projecten. De gereedheidpercentages worden bepaald

en financiële beleid kan worden uitgeoefend, worden

aan de hand van de ontwikkeling van de bestede uren

gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode op

en kosten in relatie tot de voortgang van het project. Voor

basis van de nettovermogenswaarde. Bij de bepaling van de

projecten met een mate van gereedheid van 20% of minder

nettovermogenswaarde worden de waarderingsgrondslagen

wordt nog geen resultaat in de waardering betrokken gezien

van de vennootschap gehanteerd. Deelnemingen met

de mate van onzekerheid die dan nog bestaat over de

een negatieve nettovermogenswaarde worden op nihil

uiteindelijke vermoedelijke uitkomst. Ook projecten met een

gewaardeerd. Verdere verliezen worden niet meer in

opbrengstwaarde beneden D 100 worden niet gewaardeerd

aanmerking genomen. Wanneer GTI NV een in rechte

bij de voortgang. Het resultaat van deze projecten wordt

afdwingbare of feitelijke verplichting heeft tot betaling

genomen bij de oplevering van het project. Deze projecten

betreffende de schulden van de betreffende deelneming

hebben meestal een looptijd korter dan een jaar.

wordt een voorziening gevormd. Deze voorziening wordt

Voorzieningen voor verliezen op onderhanden werken worden

primair ten laste van de vorderingen op deze deelneming

getroffen als blijkt dat afzonderlijke projecten verliezen

gevormd en voor het overige onder de voorzieningen ter

zullen opleveren en deze projecten geen bijdrage leveren

grootte van het aandeel in de door de deelneming geleden

aan de (toekomstige) dekking van de algemene kosten.

verliezen, dan wel voor de verwachte betalingen door de vennootschap ten behoeve van deze deelnemingen.

Impairment of vervreemding van vaste activa De onderneming verantwoordt immateriële, materiële

Leningen u/g

en financiële vaste activa in overeenstemming met

De leningen u/g worden opgenomen tegen nominale waarde

in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor

onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen.

financiële verslaggeving. Volgens deze grondslagen dienen activa met een lange levensduur te worden beoordeeld

Overige financiële vaste activa

op impairment wanneer wijzigingen of omstandigheden

De overige financiële vaste activa omvatten gestorte waarborg-

zich voordoen die doen vermoeden dat de boekwaarde

sommen en worden gewaardeerd tegen de nominale waarde.

van een actief niet terugverdiend zal worden. De terug-

Dividenden worden verantwoord in de periode waarin zij

verdienmogelijkheid van activa die in gebruik zijn, wordt

betaalbaar worden gesteld. Rentebaten worden verantwoord

bepaald door de boekwaarde van een actief te vergelijken

in de periode waartoe zij behoren, rekening houdend met

met de toekomstige nettokasstromen die het actief naar

de effectieve rentevoet van de desbetreffende actiefpost.

verwachting zal genereren. Wanneer de boekwaarde van

Eventuele winsten of verliezen worden verantwoord onder

een actief hoger is dan de geschatte toekomstige kasstroom,

financiële baten en lasten.

wordt een bedrag voor impairment ten laste van het resultaat geboekt voor het verschil tussen de boekwaarde en de actuele waarde van het actief. Voor verkoop beschikbare activa worden gewaardeerd tegen boekwaarde of lagere actuele waarde, onder aftrek van verkoopkosten.

45

Vorderingen

Overheidssubsidies

Vorderingen worden gewaardeerd op de nominale waarde

Overheidssubsidies worden eerst als vordering verantwoord

onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid.

wanneer er een redelijke mate van zekerheid is dat ze zullen

Voorzieningen worden bepaald op basis van individuele

worden ontvangen en dat de onderneming heeft voldaan

beoordeling van de inbaarheid van de vorderingen.

aan de voorwaarden van subsidiëring. Overheidssubsidies die de onderneming compenseren voor kosten, worden op

Effecten

een systematische wijze in dezelfde periode als de kosten

De ter beurze genoteerde effecten worden gewaardeerd

zich voordoen in de winst-en-verliesrekening verantwoord

tegen marktwaarde. De overige effecten worden gewaardeerd

ten gunste van de kosten waarop ze betrekking hebben.

tegen verkrijgingprijs of lagere marktwaarde. De lagere

Overheidssubsidies die dienen als compensatie voor activa,

marktwaarde wordt per soort aandelen vastgesteld.

worden op een systematische wijze over de looptijd van het actief in de winst-en-verliesrekening verwerkt.

Voorzieningen Voorzieningen zijn opgenomen voor in rechte afdwingbare

Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten

of feitelijke verplichtingen van de onderneming als gevolg

Uitbesteed werk en andere externe kosten omvatten alle

van een gebeurtenis in het verleden die tot uitgaven in de

overige externe kosten die rechtstreeks verband houden

toekomst zullen leiden en waarvan de omvang betrouwbaar

met de productie, zoals onderaanneming en door derden

kan worden geschat. De langlopende voorzieningen zijn

verrichte werkzaamheden aan projecten.

daarbij opgenomen voor de contante waarde, de overige kortlopende voorzieningen voor de nominale waarde.

Aandeel in het resultaat van ondernemingen waarin

Met uitzondering van de voorziening latente belastingen,

wordt deelgenomen

worden rechtstreekse mutaties niet verantwoord op

Het aandeel in het resultaat van ondernemingen waarin

voorzieningen. De kosten worden rechtstreeks ten laste van

wordt deelgenomen omvat het aandeel van de Groep

het resultaat gebracht. De corresponderende vrijval van de

in de resultaten van deze deelnemingen. Resultaten op

voorziening wordt, op dezelfde regel, ten gunste van het

transacties, waarbij overdracht van activa en passiva tussen

resultaat wordt gebracht.

de Groep en de niet-geconsolideerde deelnemingen en tussen niet-geconsolideerde deelnemingen onderling heeft

Opbrengstverantwoording

plaatsgevonden, zijn niet verwerkt voor zover deze als niet

Omzet wordt alleen verantwoord als er een redelijke zeker-

gerealiseerd kunnen worden beschouwd.

heid bestaat dat toekomstige voordelen naar de onderneming

De resultaten van deelnemingen die gedurende het

zullen toevloeien en dat deze voordelen betrouwbaar kunnen

boekjaar zijn verworven of afgestoten worden vanaf het

worden geschat. Opbrengsten uit dienstverlening of levering

verwervingsmoment respectievelijk tot het moment van

tussen geconsolideerde deelnemingen zijn geëlimineerd.

afstoting verwerkt in het resultaat van de Groep.

Zodra de uitkomsten van een installatieproject betrouwbaar te schatten zijn, wordt de winst op het contract, naar rato

Belastingen

van mate van gereedheid van de opdracht, in de winst-en-

Belastingen hebben betrekking op acuut te verrekenen

verliesrekening verantwoord. De contractwinst is inclusief

belastingen en op latente belastingen. Vennootschaps-

het oorspronkelijke contractbedrag samen met afwijkingen

belasting wordt in de winst-en-verliesrekening verantwoord,

in het contractwerk, claims en prestatiebetalingen voor zover

met uitzondering van Vennootschapsbelasting die betrekking

het waarschijnlijk is dat deze bedragen tot opbrengsten

heeft op posten die direct in het eigen vermogen worden

zullen leiden en ze betrouwbaar te schatten zijn.

verantwoord. In dit geval wordt de vennootschapsbelasting

De mate van gereedheid wordt bepaald aan de hand van de

via het eigen vermogen verwerkt. De acuut te verrekenen

ontwikkeling van de bestede uren en kosten in relatie tot de

belastingen betreft de te verwachten belastingschuld over het

voortgang van het project.

resultaat voor belastingen, gebruik makend van de toepasbare

Voorzieningen voor geschatte toekomstige verliezen worden

belastingpercentages per balansdatum en eventuele

opgenomen in de periode waarin is komen vast te staan dat

aanpassingen van de belastingschuld met betrekking tot

er sprake is van een verliesgevende order.

voorgaande jaren.

46


Latente belastingen worden verantwoord, gebruik

de wetgeving. Latente belastingen kunnen tegen contante

makend van de balansmethode, waarbij een voorziening

of nominale waarde worden bepaald.

wordt gevormd voor de tijdelijke verschillen tussen de

Voor zover fiscale waarderingen afwijken van de vermelde

vennootschappelijke waarde en fiscale waarde van de

waarderingsgrondslagen en daaruit uitgestelde belasting-

activa en passiva. Er wordt geen latente belastingschuld

verplichtingen voortvloeien, wordt voor deze verplichtingen

(-vordering) gevormd voor tijdelijke verschillen die niet

een voorziening voor latente belastingen getroffen, berekend

leiden tot een belastingschuld of verrekening in toekomstige

tegen het actuele belastingpercentage.

periodes op de realisatie van een actief of de afrekening van

Actieve latenties worden gewaardeerd indien in redelijkheid

een schuld.

mag worden aangenomen dat realisatie te zijner tijd zal

Een latente belasting schuld (vordering) wordt verantwoord

kunnen plaatsvinden.

wanneer het voortkomt uit de eerste verwerking van goodwill (negatieve goodwill), voor zover de afschrijving op de

Kasstroomoverzicht

goodwill (negatieve goodwill) niet fiscaal aftrekbaar is.

Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de indirecte

Latente belastingen worden berekend op basis van de

methode. Kasstromen in buitenlandse valuta’s zijn herleid

belastingpercentages die naar verwachting van toepassing

in euro’s met gebruikmaking van de gewogen gemiddelde

zijn bij de afloop van de tijdelijke verschillen, gebaseerd op

omrekeningskoersen voor de betreffende periodes.

1. Immateriële vaste activa Het verloop van de immateriële vaste activa is als volgt weer te geven:

Goodwill

Software

Licenties

Totaal

Stand op 1 januari 2006

3.826

7.151

550

11.527

Investeringen

5.001

2.284

-

7.285

-184

-1.951

-

-2.135

-

-307

-

-307

8.643

7.177

550

16.370

6.392

6.392

Aanschafwaarde

Desinvesteringen (impairment) Afgestoten deelnemingen Stand op 31 december 2006 Investeringen

-

Desinvesteringen (impairment)

-733

Stand op 31 december 2007

7.910

-928 12.641

-1.661

550

21.101

Amortisatie/Afschrijving Stand op 1 januari 2006 Amortisatie/afschrijving Desinvesteringen Afgestoten deelnemingen Stand op 31 december 2006 Afschrijving

1.338

5.869

75

7.282

239

822

55

1.116

-394

-1.951

-

-2.345

-

-164

-

-164

1.183

4.576

130

5.889

391

1.233

55

1.679

-928

-1.316


-388


1.186

4.881

185

6.252

Boekwaarde 1 januari 2006

2.488

1.282

475

4.245

31 december 2006

7.460

2.601

420

10.481

31 december 2007

6.724

7.760

365

14.849

47

De in 2006 opgenomen investering ad D 5.001 betreft de

De in 2007 opgenomen investering in software van D 6.392

betaalde goodwill voor de overname van Genius Vos BV.

betreft voornamelijk de investeringen gedaan ten behoeve

In verband met de resultaten van de activiteiten van Evotech

van de implementatie van SAP, alsmede investeringen in

BV en Delta Services BV, is de resterende goodwill ten

software ten behoeve van het Shared Service Center.

bedrage van D 345 als impairment opgenomen in de winsten verliesrekening (zie ook punt 14).

2. Materiële vaste activa Het verloop van de materiële vaste activa is als volgt weer te geven:

Bedrijfs- gebouwen en -terreinen

Machines, installaties en inventaris

Transportmiddelen

Totaal

84.603

86.969

3.618

175.190

Aanschafwaarde Stand op 1 januari 2006 Investeringen Desinvesteringen

441

11.207

182

11.830

-38.456

-11.245

-616

-50.317

Verworven deelnemingen

108

718

-

826

Afgestoten deelnemingen

-190

-5.906

-68

-6.164

Herrubricering Stand op 31 december 2006 Investeringen

109

-89

-20

0

46.615

81.654

3.096

131.365

4.445

16.030

289

20.764


-14.063

-11.294

-620

-25.977


36.997

86.390

2.765

126.152

3.093

114.618

Afschrijvingen Stand op 31 december 2005 Afschrijving

41.643

69.882

2.360

7.018

137

9.515

-20.410

-11.085

-508

-32.003

Afgestoten deelnemingen

-46

-4.158

-62

-4.266

Herrubricering

-29

34

-5

0

23.518

61.691

2.655

87.864

1.628

5.426

152

7.206

Desinvesteringen

Stand op 31 december 2006 Afschrijving Desinvesteringen (impairment)

-5.341

-8.767

-548

-14.656


19.805

58.350

2.259

80.414

1 januari 2006

42.960

17.087

525

60.572

31 december 2006

23.097

19.963

441

43.501

31 december 2007

17.192

28.040

506

45.738

Boekwaarde

48


In 2007 heeft de vennootschap acht gebouwen verkocht, waarbij vijf panden op basis van operationele lease zijn teruggehuurd. De afzonderlijke verkoop- en leaseovereenkomsten zijn aangegaan op basis van de reële waarde. De gerealiseerde boekwinst van D 6,1 miljoen is derhalve als resultaat op verkoop activa in de winst- en verliesrekening opgenomen. Gedurende 2007 zijn de activiteiten van GTI Food & Pharma BV geïntegreerd in de regiobedrijven. In verband met deze integratie, is de nog opgenomen fair value aanpassing van vaste activa van GTI Food & Pharma BV ten bedrage van D 612 als impairment opgenomen in de winst- en verliesrekening (zie ook punt 14). De materiële vaste activa zijn niet bezwaard door enig zakelijk of persoonlijk genotrecht (hypotheek, cessie etc.). 3. Financiële vaste activa Het verloop van de financiële vaste activa is als volgt weer te geven: Deel- nemingen Stand op 31 december 2006 Mutaties gedurende 2007: - Investeringen en verstrekte leningen - Desinvesteringen en afgeloste leningen - Toevoeging interest - Aandeel in resultaat deelnemingen Stand per 31 december 2007

Leningen u/g

Overige financiële vaste activa

Langlopende vordering pensioenen

Totaal

945

130

1.612

4.280

1.593

127

3.883

-205

4.010

-28

-291

-524

107

107

398

398 2.118

4.623

102

1.428

8.271

306

-

40

-

346

Opgenomen Cumulatieve waardeverminderingen in stand per 31 december 2007

De leningen u/g betreffen leningen aan niet geconsolideerde

4. Voorraden

deelnemingen en voormalige deelnemingen met een looptijd

De voorraden bestaan uit de volgende posten:

langer dan één jaar. Van de leningen u/g vervalt D 491 binnen één jaar.

2007

2006

De overige financiële vaste activa omvatten gestorte

Magazijnvoorraden

5.165

5.544

waarborgsommen en langlopende vorderingen die zijn

Onderhanden werk

34.660

17.175

39.825

22.719

opgenomen tegen de nominale waarde.

De langlopende vordering in verband met pensioenen heeft

betrekking op vooruitbetaalde betalingen aan Stichting

Magazijnvoorraden

Vut-fonds GTI (zie verder ook onder vorderingen - punt 5). Aanschafprijs Af: Voorziening voor incourantheid Boekwaarde

2007

2006

6.070

6.492

-905

-948

5.165

5.544

49

De omloopsnelheid van de magazijnvoorraden is dermate

Vorderingen op groepsmaatschappijen

hoog, dat deze waardering de actuele waarde benadert.

De vorderingen op groepsmaatschappijen betreffen vorderingen in rekening-courant op zusterondernemingen

Onderhanden werk Kostprijs Af: Gefactureerde termijnen Nog te factureren bedragen (waarde van verricht werk > termijnen) Vooruitgefactureerde bedragen (waarde van verricht werk < termijnen)

en hebben een looptijd korter dan één jaar. 2007

2006

1.548.603

1.381.739

-1.513.943

-1.364.564

34.660

17.175

Overige vorderingen

2007

2006

123

123

-

4.774

Te ontvangen inkoopbonussen

2.762

2.591

Overige

4.876

4.090

7.761

11.578

Vooruitbetaling inzake pensioenen Te ontvangen verzekeringsuitkeringen

183.699

138.532

-149.039

-121.357

34.660

17.175

De vooruitbetaling inzake pensioenen betreft het kortlopende

deel van de vooruitbetaling aan de Stichting VUT-fonds GTI.

5. Vorderingen

Het langlopende deel van deze betaling is opgenomen onder de financiële vaste activa (zie punt 3).

2007

2006

196.309

196.592

Vorderingen op groepsmaatschappijen

3.081

572

Overige vorderingen

7.761

11.578

Overlopende activa

5.942

6.101

213.093

214.843

Vorderingen op handelsdebiteuren

Onder de overige vorderingen zijn ultimo 2007 vorderingen uit hoofde van proportioneel geconsolideerde deelnemingen opgenomen, ten bedrage van D 2,3 miljoen (2006: D 0.9 miljoen). Overlopende activa

Vorderingen op handelsdebiteuren Nominale waarde uitstaande vorderingen Af: Voorziening wegens oninbaarheid

2007

2006

niet-geconsolideerde deelnemingen

3.830

-

Vooruitbetaalde kosten

2.112

6.101

Vooruitbetalingen aan 2007

2006

Overige 201.798

203.360

-5.489

-6.768

196.309

196.592

5.942

6.101

2007

2006

65

58

8.559

12.539

6. Liquide middelen

Het verloop van de voorziening wegens oninbaarheid

is als volgt: Stand per 1 januari Afgestoten deelnemingen Vrijval ten gunste van het resultaat

Effecten 2007

2006

6.768

10.730

-

-159

Tegoeden op banken girorekeningen Deposito’s

90.271

102.083

98.895

114.680

-2.607

-6.123

Dotatie ten laste van het resultaat

1.328

2.320

Onder deposito’s zijn opgenomen deposito’s geplaatst bij

Stand per 31 december

5.489

6.768

Electrabel Finance And Treasury MGT (voorheen: Tractebel

Cash Management Services en onderdeel van de SUEZgroep) van totaal D 90 miljoen (ultimo 2006: D 102 miljoen) welke allen een kortlopend karakter hebben.

50


Een bedrag van D 0,8 miljoen (2006: D 0,9 miljoen) vormt het aandeel van GTI NV of een van haar deelnemingen in de liquide middelen van proportioneel geconsolideerde samenwerkingsverbanden. Over deze liquiditeiten kan niet vrijelijk worden beslist. 7. Groepsvermogen Het eigen vermogen bestaat uit:

2007

2006

8.870

8.870

Agioreserve

42.551

42.551

Overige reserves

46.193

42.898

Aandelenkapitaal

Onverdeelde resultaat

20.120

18.295

117.734

112.614

Het maatschappelijk kapitaal bedraagt vijfentwintig miljoen euro verdeeld in vijfentwintig miljoen (25.000.000) aandelen van elk één euro (D 1). Geplaatst en volgestort zijn 8.870.301 aandelen. De ontwikkeling van het eigen vermogen was als volgt: Gestort en opgevraagd kapitaal Stand 31 december 2005

8.870

Resultaatbestemming

42.551

Netto resultaat Stand 31 december 2006

Agio

Overige reserves

Onverdeeld resultaat

Totaal eigen vermogen

69.395

-26.497

94.319

-26.497

26.497

0

8.870

42.551

18.295

18.295

42.898

18.295

112.614

Dividenduitkering

-15.000

-15.000

Resultaatbestemming

3.295

-3.295

0

Netto resultaat Stand 31 december 2007

8.870

42.551

46.193

20.120

20.120

20.120

117.734

In 2007 heeft GTI NV een dividend van D 15 miljoen

8. Voorzieningen

over het resultaat van het jaar 2006 uitgekeerd aan haar

De samenstelling van de post voorzieningen is als volgt:

aandeelhouder Fabricom Nederland BV.

2007

2006

De directie stelt voor om van de winst van D 20.120.000

Latente belastingen

7.198

24.265

een dividend van D 20.000.000 uit te keren en het restant

Garantieverplichtingen

2.397

2.790

van D 120.000 toe te voegen aan de overige reserves.

Onderhanden werk

Dit voorstel is niet in de jaarrekening verwerkt.

Personeelsregelingen

1.316

1.467

12.035

12.175

Reorganisatiekosten

1.000

6.856

Overige verplichtingen

1.017

3.650

24.963

51.203

51

De ontwikkeling van de voorzieningen is als volgt:

Stand 31 december 2005 Vrijgevallen ten gunste van het resultaat door tariefsverlaging

Latente belastingen

Garantie verplichtingen

27.208

3.633

Reorgani- satie kosten

Overige verplichtingen

Totaal

12.648

9.050

75.932

-3.693

-3.693

Vrijgevallen ten gunste van het resultaat Getroffen ten laste van het resultaat Voorzieningen gekochte deelnemingen Voorzieningen verkochte deelnemingen

Onder- handen Personeels- werk regelingen

11.500

11.893

-1.990

-10.226

-504

-5.942

-5.987

-24.649

1.250

193

467

150

488

3.430

882

421 -553

Oprenting

-103

99

568

24.265

2.790

1.467

12.175

6.856

3.650

51.203

Vrijgevallen ten gunste van het resultaat

-23.576

-1.781

-2.512

-1.464

-5.856

-2.803

-37.992

6.509

1.388

2.361

801

138

11.197

Oprenting Stand 31 december 2007

7.198

2.397

1.316

469

-806

Stand 31 december 2006 Getroffen ten laste van het resultaat

421

-150

523 12.035

1.000

32

555

1.017

24.963

De vennootschap verantwoordt geen rechtstreekse mutaties

lager uitkomt dan de verwachte directe kosten van die

op voorzieningen (met uitzondering van de voorziening latente

projecten. Bij het onderhanden werk worden alle projecten

belastingen). De kosten worden geboekt op de betreffende

afzonderlijk beoordeeld om te bepalen of een voorziening

kostensoort waartegenover het betreffende deel van de voor-

noodzakelijk is. De voorziening onderhanden werken heeft

ziening ten gunste van het resultaat wordt gebracht. Hierdoor

een kortlopend karakter.

ontstaat een beter onderscheid tussen kasmutaties en nietkasmutaties. De in het verloopoverzicht opgenomen vrijvallen

De voorziening personeelsregelingen betreft de verwachte

ten gunste van het resultaat zijn in veel gevallen ter dekking

kosten inzake jubileumuitkeringen bij een langdurig dienst-

van rechtstreeks ten laste van het resultaat gebrachte kosten.

verband en het cadeau bij pensionering. De gehanteerde veronderstellingen bij de bepaling van de voorziening, die is

De voorziening voor latente belastingen betreft de belasting-

opgenomen tegen de contante waarde, zijn een discontovoet

component op de verschillen tussen de commerciële en fiscale

van 4,9% en een verwachte inflatie van 1,9%. Van de

waardering van onder andere bedrijfsgebouwen, onderhanden

voorziening personeelsregelingen komt circa D 860 in 2008

werken en de herinvesteringreserve. Van de voorziening

tot uitkering.

latente belastingen vervalt circa D 0,4 miljoen in 2008; het restant heeft grotendeels een looptijd van één tot drie jaar.

De voorziening voor reorganisatiekosten heeft voornamelijk

De voorziening is berekend op basis van een tariefspercentage

betrekking op de in 2005 aangekondigde reorganisatie-

van 25,5% (2006: 25,5%). Zie ook de toelichting bij punt 18.

maatregelen, die leiden tot het gedwongen ontslag van medewerkers. De uitvoering van de reorganisatie, waarvoor

De voorziening voor garantieverplichtingen betreft de op

een gedetailleerd plan is opgesteld en overleg heeft plaats-

basis van ervaringscijfers opgebouwde garantieverplichtingen

gevonden met de centrale ondernemingsraad en de vak-

rekening houdende met het type installatie en de duur van

bonden, heeft hoofdzakelijk plaats gevonden in het boekjaar

de garantieperiode. Van de voorziening voor garantie-

2006. In 2007 is de reorganisatie nagenoeg geheel voltooid.

verplichtingen vervalt naar verwachting circa 65% in 2008. Het restant in 2009.

De voorziening voor overige verplichtingen betreft de afwikkeling van lopende schadegevallen, claims, geschillen

De voorziening onderhanden werken betreft verlieslatende projecten waarbij de verwachte opbrengst van de projecten

met personeel en diverse overige verplichtingen.

52


9. Kortlopende schulden

Overige schulden uit hoofde van proportioneel geconsolideerde deelnemingen bedragen ultimo 2007

2007

2006

118.413

121.861

Te betalen vennootschapsbelasting

29.688

2.219

Te betalen overige belastingen en premies sociale verzekeringen

15.297

19.257

1.492

2.657

Overige schulden

14.974

17.673

Overlopende passiva

98.110

83.020

277.974

246.687

Schulden aan leveranciers en handelskredieten

Schulden ter zake van pensioenen

D 1,0 miljoen (2006: D 2,6 miljoen). Overlopende passiva

De te betalen vennootschapsbelasting betreft de schuld in

2007

2006

Vakantiegeld en -dagen

30.498

29.589

Resultaatafhankelijke uitkeringen

13.426

6.701

Te betalen loonkosten

4.554

10.529

Vooruit ontvangen aansluitbijdragen

5.274

-

Inleen derden

12.138

6.100

Overige

32.220

30.101

98.110

83.020

rekeningcourant aan Fabricom Nederland BV inzake de acuut verschuldigde belastingen over het resultaat van het

Niet in de balans opgenomen verplichtingen

boekjaar, rekening houdend met het effect van de wijziging

Eind 2007 heeft de onderneming de volgende niet in de

van de belastingwet per 1 januari 2007 (zie punt 18).

balans opgenomen verplichtingen: - Huur- en erfpachtovereenkomsten met een totale

Te betalen overige belastingen en

verplichting van D 64,3 miljoen (2006: D 38,0 miljoen).

premies sociale verzekeringen

Van de totale verplichting vervalt circa D 10,4 miljoen in 2008, in de jaren 2009 – 2012 vervalt circa D 29,3 miljoen

en D 24,6 miljoen na 2012.

2007

2006

Loonheffing

5.618

6.691

Omzetbelasting

7.517

9.077

van D 58,2 miljoen (2006: 31,7 miljoen). De autolease-

2.162

3.489

overeenkomsten hebben een gemiddelde resterende

15.297

19.257

Premies sociale verzekeringen

- Autolease-overeenkomsten met een totale verplichting

looptijd van circa 2 jaar. Van de totale verplichting vervalt circa D 21,2 miljoen in 2008 en D 37,0 miljoen in de jaren

Overige schulden

2009 – 2013. - Verstrekte garanties tot een bedrag van D 91,0 (2006:

NMa sanctie Samenwerkingsverbanden Overige

2007

2006

8.544

8.544

-

980

6.430

8.149

14.974

17.673

D 98,5) miljoen ten behoeve van werken in uitvoering. Dit betreffen voor D 63,3 (2006: D 71,7) miljoen bankgaranties en voor D 27,7 (2006: D 26,8) miljoen afgegeven borgstellingen. - De vennootschap vormt samen met haar dochter-

ondernemingen een fiscale eenheid voor de heffing

Voor de sanctie inzake overtreding van de Nederlandse

van vennootschapsbelasting, omzetbelasting en

Mededingingswet was ultimo 2006 een reservering van

loonbelasting; elk der vennootschappen is volgens de

D 8,5 miljoen opgenomen voor de totale afwikkeling

Standaardvoorwaarden aansprakelijk voor te betalen

(sanctie, juridische kosten, etc.). In het eerste halfjaar van

belasting van alle bij de fiscale eenheid betrokken

2008 is een bedrag van D 7,3 miljoen betaald. Ultimo 2007

vennootschappen.

is geen sprake van nadere informatie op grond waarvan het restant van de reservering van D 1,2 miljoen gewijzigd zou moeten worden.

53

10. Netto-omzet De netto-omzet uitgesplitst per type bedrijf is als volgt: 2006 2007 2006

Toename/ afname t.o.v. 2006

Toename/ afname t.o.v. 2006 in %

Regiobedrijven

851.214

796.422

54.792

6,88%

Marktsegmentbedrijven

218.348

199.327

19.021

9,54%

Specialistische bedrijven

71.348

52.380

18.968

36,21%

8.736

102.528

-93.792

-91,48%

1.149.646

1.150.657

-1.011

-0,09%

-9.184

-16.598

7.414

-44,67%

1.140.462

1.134.059

6.403

0,56%

Overigen Onderlinge leveringen Netto-omzet

11. Mutatie onderhanden werk

De pensioenlasten betreffen het werkgeversdeel in de

De mutatie in de onderhanden werken, gewaardeerd tegen

pensioenpremies aan de fondsen waar de pensioenrechten

de berekende opbrengstwaarde, is als volgt:

van de werknemers van GTI NV zijn ondergebracht. De pensioenregelingen zijn ondergebracht bij de bedrijfstak

Stand op 1 januari

2007

2006

1.381.739

1.203.795

-

13.998

Onderhanden werken van aangekochte deelnemingen Onderhanden werken van afgestoten deelnemingen Stand 31 december

-

-21.210

1.381.739

1.196.583

1.548.603

1.381.739

166.864

185.156

pensioenfondsen voor de Kleinmetaal (Metaal en Techniek) en voor de Grootmetaal (Metalelektro). 2007

2006

Sociale lasten

38.260

35.893

Pensioenlasten

22.298

23.339

850

473

61.408

59.705

Sociale lasten winstafhankelijke uitkeringen

12. Lonen en salarissen

Verplichtingen in verband met bijdragen aan

De lonen en salarissen omvatten alle bruto betalingen aan

pensioenregelingen op basis van toegezegde bijdragen

personeelsleden, inclusief vakantietoeslag, overwerk- en

worden als last in de winst- en verliesrekening onder

reisloon en winstafhankelijke uitkeringen. De lonen en

de pensioenlasten opgenomen wanneer de bijdragen

salarissen kunnen als volgt worden gespecificeerd:

worden verschuldigd. Deze regeling is van toepassing op de bedrijfstakpensioenfondsen. Een klein aantal

2007

2006

289.161

290.051

11.128

5.704

300.289

295.755

Lonen en salarissen Resultaatafhankelijke uitkeringen

medewerkers ontvangt bij pensionering voor de leeftijd van 65 jaar een aanvulling op de uitkering. Deze toezegging is ondergebracht in Stichting Vut-fonds GTI en is te kwalificeren als een toegezegde pensioenregeling.

De toezegging is in de Stichting volledig afgefinancierd.

13. Sociale lasten en pensioenlasten

Het teveel gefinancierde bedrag, op basis van de bepalingen

Sociale lasten hebben betrekking op het werkgeversdeel

van RJ 271, is opgenomen onder financiële vaste activa

in de premies van de verzekeringswetten betreffende

(zie hiervoor de toelichting bij punt 3). Actuariële winsten en

de lonen en salarissen zoals vermeld onder punt 12.

verliezen zijn volledig verwerkt in de jaarrekening.

54


Personeelsbestand

15. Overige bedrijfskosten

Gedurende 2007 waren gemiddeld 7.365 werknemers

De overige bedrijfskosten zijn als volgt te specificeren:

(2006: 7.837) in dienst van de onderneming. Deze gemiddelde personeelsomvang is als volgt onder te verdelen naar verschillende personeelscategorieën: Directe medewerkers

2007

2006*

Huisvestingskosten

17.684

16.415

2007

2006

Reis-, verblijf-, auto- en representatiekosten

37.909

36.819

4.273

4.629

Inleen derden

14.837

10.780

ICT kosten

12.260

11.838

Project gebonden indirecte medewerkers

1.653

1.650

Opleidingskosten

6.934

7.393

Overhead

1.439

1.558

Reorganisatiekosten

3.800

5.894

Totale personeelsomvang

7.365

7.837

Diverse kosten

22.199

17.069

-

-2.282

115.623

103.926

Bijzondere bate inzake NMa sanctie

Per type bedrijf is de personeelsomvang als volgt

te verdelen:

De reorganisatiekosten houden verband met de vanaf 2007

2006

2005 doorgevoerde herstructurering. De kosten hebben

Regiobedrijven

5.436

5.449

betrekking op het gedwongen ontslag van medewerkers

Marktsegmentbedrijven

1.187

1.176

en rechtstreeks daaraan gerelateerde posten.

Specialistische bedrijven

529

379

De totale reorganisatiekosten bedroegen in 2007 D 9,7

Overige

213

833

miljoen (2006: D 11,8 miljoen), waarvan D 5,9 miljoen

7.365

7.837

Totale personeelsomvang

(2006: D 5,9 miljoen) gedekt is door de vrijval van de

voorziening voor reorganisatiekosten (zie hiervoor de

14. Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa

toelichting bij punt 8). Het aandeel in het resultaat van ondernemingen waarin

Immateriële vaste activa Materiële vaste activa

2007

2006

wordt deelgenomen, wordt met ingang van de jaarrekening

1.679

1.116

2007 separaat gepresenteerd in de winst- en verliesrekening.

7.206

9.515

Voorgaande jaren maakte dit resultaat uit van de overige

8.885

10.631

bedrijfskosten. Begrepen in de diverse kosten zijn waarde-

verminderingen van vorderingen op handelsdebiteuren en

Overige waardeveranderingen van immateriële

voorraden, van D 1.328 respectievelijk D 66 (2006: D 2.320

en materiële vaste activa

respectievelijk D 180).

Impairment goodwill Impairment materiële vaste activa

2007

2006

345

-210

612

-

957

-210

16. Rentebaten en soortgelijke opbrengsten De rentebaten omvatten de rentebaten op banksaldi, kortlopende vorderingen en op deposito’s. 17. Rentelasten en soortgelijke kosten

Voor de toelichting op de overige waardeveranderingen van

De rentelasten omvatten de betaalde rente op banksaldi en

immateriële en materiële vaste activa wordt verwezen naar

op kortlopende schulden en de rentelasten die betrekking

toelichting bij punt 2 respectievelijk punt 3.

hebben op het oprenten van de tegen contante waarde opgenomen voorzieningen.


55

18. Belastingen

Door de fiscale herwaardering van het onderhanden

GTI NV is met het overgrote deel van haar dochteronder-

werk, heeft de vennootschap ultimo 2007 geen fiscaal

nemingen sinds 2002 onderdeel van de fiscale eenheid

compensabele verliezen meer (2006: D 46,5 miljoen).

Fabricom Nederland BV. Met de Nederlandse belastingdienst is per 1 januari 2003 een rulingovereenkomst gesloten

Transacties met verbonden partijen

onder andere betreffende de werking van de fiscale eenheid

Van transacties met verbonden partijen is sprake wanneer een

en de toerekening van het totale resultaat aan de diverse

relatie bestaat tussen de vennootschap, haar deelnemingen

bedrijven die deel uitmaken van de fiscale eenheid.

en hun bestuurders en leidinggevende functionarissen.

Als gevolg van de wijzigingen in de belastingwetgeving per

De transacties met verbonden partijen gedurende het jaar

1 januari 2007, heeft in 2007 een fiscale herwaardering

bestaan hoofdzakelijk uit financieringstransacties. Daarnaast

van het onderhanden werk plaatsgevonden. Gezien de

heeft de onderneming D 3,3 miljoen (2006: D 3,0 miljoen)

onzekerheden rondom de praktische invulling van dit

aan management fees en D 2,2 miljoen verzekeringspremies

aspect van de wetswijziging, is in de jaarrekening 2007

(2006: D 1,4 miljoen) aan SUEZ betaald.

voorzichtigheidshalve gekozen de fiscale waardering per 31 december 2007 gelijk te stellen aan de commerciële waardering. Deze fiscale herwaardering leidt in 2007 tot een fiscaal resultaat van circa D 142 miljoen, waarvoor in het verleden latente belastingschulden zijn gevormd. In 2008 zal in nauw overleg met de Belastingdienst de werkelijke impact van de wijziging in de belastingwetgeving op de fiscale waardering van het onderhanden werk bepaald worden. Het toepasselijke belastingtarief bedraagt 25,5% (2006: 29,6%). De belastinglast in de winst- en verliesrekening over 2007 bedraagt D 8.768, ofwel 30,8% van het resultaat vóór belastingen (2006: -1,6%) en bestaat uit de volgende componenten: Belastinglast huidig boekjaar

2007

2006

7.265

5.307

-1.647

974

495

-3.041

Effect tariefsverlaging op latente belastingen

-3.693

Belasting over effect ruling Belastingen over permanente verschillen

Correctie voorgaande perioden

2.655

169

Totaal belasting

8.768

-284

56


Enkelvoudige balans per 31 december In duizenden euro’s voor resultaatbestemming 2007

2006*

Toelichting nr.

14.342

9.912

19

ACTIEF Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa

1.467

1.342

20

Financiële vaste activa

27.198

1.304

21

43.007

12.558

143.795

148.117

22 23

Vlottende activa Vorderingen Liquide middelen


90.925

102.717

243.720

250.834

277.727

263.392

57

In duizenden euro’s voor resultaatbestemming 2007

2006*

117.734

112.614

24

18.492

34.799

25

141.501

115.979

26

277.727

263.392

Toelichting nr.

PASSIEF Eigen vermogen Voorzieningen Schulden op korte termijn

Enkelvoudige winst- en verliesrekening In duizenden euro’s 2007

2006

Aandeel in resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen na belastingen

26.942

6.532

Overig resultaat na belastingen

-6.822

11.763

Nettoresultaat

20.120

18.295


Toelichting nr.

27

58


Toelichting behorende tot de jaarrekening In duizenden euro’s tenzij anders aangegeven

Algemeen

het Handelsregister, stelt GTI NV en/of Fabricom BV zich hoofdelijk aansprakelijk voor de door deze geconsolideerde

De geconsolideerde jaarrekening maakt deel uit van de

vennootschappen uit rechtshandelingen voortvloeiende

jaarrekening 2007 van GTI NV. De cijfers voor 2006 zijn,

schulden. Deze aansprakelijkheidsstellingen zijn

waar nodig, geherrubriceerd om vergelijkbaarheid met 2007

gedeponeerd bij de Handelsregisters waaronder deze

mogelijk te maken.

geconsolideerde vennootschappen ressorteren. Voor Fabricom BV heeft GTI NV geen aansprakelijkheidsstelling

Grondslagen voor de waardering van activa en

gedeponeerd. De jaarrekening van Fabricom BV wordt

passiva en de resultaatbepaling

afzonderlijk bij het Handelsregister gedeponeerd. (Fabricom

Voor de enkelvoudige balans en winst- en verliesrekening

BV is een dochteronderneming van GTI NV. Fabricom

gelden dezelfde waarderingsregels en grondslagen als voor

Nederland bv is de moedermaatschappij van GTI NV).

de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening. Derhalve wordt verwezen naar de toelichting behorende tot

Toepassing van artikel 402 Boek 2 BW

de geconsolideerde jaarrekening.

De financiële gegevens van de vennootschap zijn in de geconsolideerde jaarrekening verwerkt. Derhalve vermeldt de

Aansprakelijkheid

enkelvoudige winst- en verliesrekening van de vennootschap

Ter verkrijging van vrijstelling van de wettelijke verplichting

conform artikel 402 Boek 2 BW slechts het aandeel in het

tot neerlegging van de jaarrekening van geconsolideerde in

resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen na

Nederland gevestigde vennootschappen ten kantore van

belastingen en het overig resultaat na belastingen.

19. Immateriële vaste activa Het verloop van de immateriële vaste activa is als volgt weer te geven:

Goodwill

Software

Totaal


3.642

4.111

7.753

Investeringen

5.001

2.069

7.070

Aanschafwaarde

Desinvesteringen Stand op 31 december 2006 Investeringen Desinvesteringen (impairment) Stand op 31 december 2007

-

-1.790

-1.790

8.643

4.390

13.033

-

6.275

6.275

-733

-

-733

7.910

10.665

18.575

Amortisatie


838

Amortisatie

239

632

871

Overige mutaties

106

-1.790

-1.684

1.183

1.938

3.121

391

1.109

1.500

Stand op 31 december 2006 Amortisatie Desinvesteringen (impairment) Stand op 31 december 2007

3.096

3.934

-388

-

-388

1.186

3.047

4.233

Boekwaarde

1-jan-06

2.804

1.015

3.819

31-dec-06

7.460

2.452

9.912

31-dec-07

6.724

7.618

14.342

59

In verband met de resultaten van de activiteiten van Evotech BV en Delta Services BV, is de nog opgenomen goodwill ten bedrage van D 345 als impairment opgenomen in de winst- en verliesrekening (zie ook punt 14). De in 2007 opgenomen investering in software van D 6.275 betreft voornamelijk de investeringen gedaan ten behoeve van de implementatie van SAP, alsmede investeringen in software ten behoeve van het Shared Service Center. 20. Materiële vaste activa De materiële vaste activa bestaan uit kantoorinventarissen. Het verloop is als volgt: I

Inventaris

Aanschafwaarde Stand op 1 januari 2006

5.586

Investeringen Desinvesteringen

949 -3.207

Overdracht binnen GTI

403 3.731

Stand op 31 december 2006 Investeringen

626 4.357

Stand op 31 december 2007 Afschrijving Stand op 1 januari 2006

4.062

Afschrijving Desinvesteringen

1.203 -3.207

Overdracht binnen GTI Stand op 31 december 2006 Afschrijving Stand op 31 december 2007

331 2.389 501 2.890

Boekwaarde 1 januari 2006

1.524

31 december 2006

1.342

31 december 2007

1.467

De materiële vaste activa zijn niet bezwaard door enig zakelijk of persoonlijk genotrecht (hypotheek, cessie etc.).

60


21. Financiële vaste activa Het verloop van de financiële vaste activa is als volgt weer te geven: Geconso- lideerde deelnemingen Stand per 1 januari 2007

Overige deelnemingen

Leningen u/g

Langlopende vordering pensioenen

Totaal

86

1.245

1.612

1.304

-5.329

-5.329

18

1.633

1.651

-1.639

Mutaties: Ontvangen dividenden

Investeringen en verstrekte leningen Desinvesteringen en afgeloste leningen

Toevoeging interest

Overdracht binnen GTI groep Aandeel in resultaat deelnemingen Stand per 31 december 2007

37

-258

-291

-512

107

107

3.035

3.035

26.942

26.942

23.027

123

2.620

1.428

27.198

306

-

-

-

306

Cumulatieve waardeverminderingen per 31 december 2007

Overige vorderingen

De geconsolideerde en overige deelnemingen zijn opgenomen tegen de netto vermogenswaarde. De leningen u/g betreffen leningen aan niet geconsolideerde

deelnemingen en voormalige deelnemingen met een looptijd

Vooruitbetaling inzake pensioenen

langer dan één jaar. De langlopende vordering in verband met pensioenen heeft

Te ontvangen verzekeringsuitkeringen

betrekking op vooruitbetaalde betalingen aan Stichting Vut-

Te ontvangen inkoopbonussen

fonds GTI (zie verder ook onder vorderingen bij punt 22).

Overige

2007

2006

123

123

-

4.774

2.642

2.591

1.279

2.164

4.044

9.652

22. Vorderingen De vooruitbetaling inzake pensioenen betreft het kortlopende

De vorderingen bestaan uit:

2007

2006

-

1.004

136.605

136.134

Vorderingen op gelieerde maatschappijen

2.945

-

Overige vorderingen

4.044

9.652

Belastingen en premies sociale verzekeringen Vorderingen op geconsolideerde deelnemingen

Overlopende activa

Het langlopende deel van deze betaling is opgenomen onder

201

1.327

143.795

148.117

De vorderingen op geconsolideerde deelnemingen betreffen de vorderingen in rekeningcourant van de vennootschap op haar dochterondernemingen. De vorderingen hebben een looptijd korter dan één jaar.

deel van de vooruitbetaling aan de Stichting VUT-fonds GTI. de financiële vaste activa (zie punt 21).

61

23. Liquide middelen De liquide middelen bestaan uit: Tegoeden bij banken Deposito’s

2007

2006

760

634

90.165

102.083

90.925

102.717

Onder deposito’s zijn opgenomen deposito’s geplaast bij Electrabel Finance And Treasury MGT (onderdeel van de SUEZ-groep) van totaal D 90 miljoen (ultimo 2006: D 102 miljoen) welke allen een kortlopend karakter hebben. 24. Eigen vermogen Het eigen vermogen bestaat uit:

2007

Aandelenkapitaal

2006

8.870

8.870

Agioreserve

42.551

42.551

Overige reserves

46.193

42.898

Onverdeelde resultaat

20.120

18.295

117.734

112.614

Het maatschappelijk kapitaal bedraagt vijfentwintig miljoen euro verdeeld in vijfentwintig miljoen (25.000.000) aandelen van elk één euro (D 1). Geplaatst en volgestort zijn 8.870.301 aandelen. De ontwikkeling van het eigen vermogen was als volgt: Gestort en opgevraagd kapitaal

Agio

Overige reserves

Onverdeeld resultaat

Totaal eigen vermogen

42.551

69.395

-26.497

94.319

-26.497

26.497

0

Netto resultaat

18.295

18.295

Stand 31 december 2005

8.870

Resultaatbestemming Stand 31 december 2006

42.898

18.295

112.614

Dividenduitkering

-15.000

-15.000

Resultaatbestemming

3.295

-3.295

0

Netto resultaat

20.120

20.120

46.193

20.120

117.734


8.870

8.870

In 2007 heeft GTI NV een dividend van D 15 miljoen over het resultaat van het jaar 2006 uitgekeerd aan haar aandeelhouder Fabricom Nederland BV. De directie stelt voor om van de winst van D 20.120.000 een dividend van D 20.000.000 uit te keren en het restant van D 120.000 toe te voegen aan de overige reserves. Dit voorstel is niet in de jaarrekening verwerkt.

42.551

42.551

62


25. Voorzieningen De samenstelling van de post voorzieningen is als volgt: Latente belastingen Overige verplichtingen

2007

2006*

5.273

21.131

13.219

13.668

18.492

34.799

De ontwikkeling van de voorzieningen is als volgt: Latente belastingen Stand 31 december 2005

Personeelsregelingen

Reorganisatie- kosten

Overige voorzieningen

Totaal

11.919

9.483

46.061

-3.382

24.659

Vrijgevallen ten gunste van het resultaat door tariefsverlaging

-3.382


-2.786

-504

-8.488

Getroffen ten laste van het resultaat

2.158

467

447

3.072

Overdracht binnen GTI groep

1.035

-26

51

1.060

Voorzieningen verkochte deelnemingen

-553

Oprenting

-150

21.131

12.175


-22.367

-1.464

6.509

801

Getroffen ten laste van het resultaat Overdracht binnen GTI groep

Oprenting Stand 31 december 2007

5.273

469


-703

469

1.493

34.799

-2.580

-26.411

1.271

8.581

1.000

1.000

523 12.035

-11.778

1.000

184

523 18.492

De vennootschap verantwoordt geen rechtstreekse mutaties

in 2008; het restant heeft grotendeels een looptijd van één

op voorzieningen (met uitzondering van de voorziening

tot drie jaar. De voorziening is berekend op basis van een

latente belastingen). De kosten worden geboekt op de

tariefspercentage van 25,5% (2006: 25,5%).

betreffende kostensoort waartegenover het betreffende

De voorziening personeelsregelingen betreft de verwachte

deel van de voorziening ten gunste van het resultaat wordt

kosten inzake jubileumuitkeringen bij een langdurig dienst-

gebracht. Hierdoor ontstaat een beter onderscheid tussen

verband en het cadeau bij pensionering. De gehanteerde

kasmutaties en niet-kasmutaties. De in het verloopoverzicht

veronderstellingen bij de bepaling van de voorziening, die is

opgenomen vrijvallen ten gunste van het resultaat zijn in

opgenomen tegen de contante waarde, zijn een discontovoet

veel gevallen ter dekking van rechtstreeks ten laste van het

van 4,9% en een verwachte inflatie van 1,9%. Van de

resultaat gebrachte kosten.

voorziening personeelsregelingen vervalt circa D 860 in 2008.

De voorziening voor latente belastingen betreft de belasting-

De overige voorzieningen betreffen de afwikkeling van

component op de verschillen tussen de commerciële en

lopende schadegevallen, claims, geschillen met personeel

fiscale waardering van onder andere bedrijfsgebouwen,

en diverse overige verplichtingen. De voorziening vervalt

onderhanden werken en de herinvesteringreserve. Van de

nagenoeg volledig binnen één jaar.

voorziening latente belastingen vervalt circa D 0,5 miljoen


63

26. Kortlopende schulden

Overlopende passiva

De schulden op korte termijn bestaan uit: Schulden aan kredietinstellingen Handelscrediteuren

2006*

Resultaatafhankelijke uitkeringen

7.494

1.466

17.519

Overige

4.712

3.734

20.892

13.397

1.796

3.585 58.666

Te betalen vennootschapsbelasting

29.688

-

Te betalen overige belastingen en premies sociale verzekeringen

9.255

10.577

Schulden ter zake van pensioenen

1.446

2.657

8.197

2007

43.706

Overige schulden

2006

8.686

25.672

Schulden aan groepsmaatschappijen

Overlopende passiva

2007

Vakantiegeld en -dagen

Niet in de balans opgenomen verplichtingen Eind 2007 heeft de onderneming de volgende niet in de balans opgenomen verplichtingen: - Huur- en erfpachtovereenkomsten met een totale

9.046

9.578

verplichting van D 64,3 miljoen (2006: D 38,0 miljoen).

20.892

13.397

Van de totale verplichting vervalt circa D 10,4 miljoen in

141.501

115.979

2008, in de jaren 2009 – 2012 vervalt circa D 29,3 miljoen en D 24,6 miljoen na 2012.

De te betalen vennootschapsbelasting betreft de schuld in

- Autolease-overeenkomsten met een totale verplichting

rekeningcourant aan Fabricom Nederland BV inzake de

van D 58,2 miljoen (2006: 31,7 miljoen). De autolease-

acuut verschuldigde belastingen over het resultaat van het

overeenkomsten hebben een gemiddelde resterende

boekjaar.

looptijd van circa 2 jaar. Van de totale verplichting vervalt circa D 21,2 miljoen in 2008 en D 37,0 miljoen in de jaren

Te betalen overige belastingen en premies

2009 – 2013.

sociale verzekeringen

- Verstrekte garanties tot een bedrag van D 91,0 (2006: D 98,5) miljoen ten behoeve van werken in uitvoering.

Loonheffing Omzetbelasting Premies sociale verzekeringen

2007

2006

Dit betreffen voor D 63,3 (2006: D 71,7) miljoen

5.597

7.528

bankgaranties en voor D 27,7 (2006: D 26,8) miljoen

70

-438

3.588

3.487

9.255

10.577

afgegeven borgstellingen. - De vennootschap vormt samen met haar dochterondernemingen een fiscale eenheid voor de heffing van vennootschapsbelasting, omzetbelasting en

Overige schulden NMa sanctie Overige

loonbelasting; elk der vennootschappen is volgens de 2007

2006

standaardvoorwaarden aansprakelijk voor te betalen

8.544

8.544

belasting van alle bij de fiscale eenheid betrokken

502

1.034

vennootschappen.

9.046

9.578

Voor de sanctie inzake overtreding van de Nederlandse Mededingingswet was ultimo 2006 een reservering van D 8,5 miljoen opgenomen voor de totale afwikkeling (sanctie, juridische kosten, etc.). In het eerste kwartaal van 2008 is een bedrag van D 7,3 miljoen betaald. Ultimo 2007 is geen sprake van nadere informatie op grond waarvan het restant van de reservering van D 1,2 miljoen gewijzigd zou moeten worden.


64


27. Overig resultaat na belastingen Het overig resultaat na belastingen is het resultaat van de vennootschappelijke resultaatrekening van GTI NV. Omdat GTI NV met haar dochtermaatschappijen een fiscale eenheid vormt, zijn niet alle kosten en baten tussen GTI NV en haar dochtermaatschappijen doorberekend. Bovendien kunnen door de horizontale verliescompensatie binnen de fiscale eenheid verschuivingen optreden tussen het enkelvoudige resultaat van GTI NV en haar dochterondernemingen. 28. Bezoldiging van bestuurders en commissarissen De volgende salarissen, tantièmes en pensioenpremies zijn ten laste van het boekjaar gebracht bedragen x D 1): 2007

2006

Bruto salaris

318.741

302.100

Tantième

229.054

173.361

Pensioenpremies

127.914

120.988

Voor zowel 2007 als 2006 hebben de bedragen betrekking op ir. E.H.M. van den Assem. Het tantième is toegekend vanwege het realiseren van (resultaat)doelstellingen. Er zijn geen leningen of voorschotten verstrekt noch garanties afgegeven ten behoeve van de statutair bestuurder. Aan één van de commissarissen is in 2007 een vergoeding van D 12.467 uitgekeerd. De overige commissarissen hebben, evenals in 2006, over het boekjaar 2007 geen beloning ontvangen.

65

66


Overige gegevens Statutaire bepalingen omtrent de resultaatbestemming Laatstelijk vastgesteld bij akte d.d. 18 januari 2005. Artikel 25: De winst staat ter beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.

Voorstel resultaatbestemming 2007 De directie stelt voor om van de winst van D 20.120.000 een dividend van D 20.000.000 uit te keren en het restant van D 120.000 toe te voegen aan de overige reserves. Dit voorstel is niet in de jaarrekening verwerkt.

Gebeurtenissen na balansdatum Op 10 januari 2008 heeft GTI NV haar deelneming Leak Repairs Specam BV voor een bedrag van D 12,1 miljoen verkocht. De verkoop omvat tevens de belangen van Leak Repairs Specam BV in Leak Repairs België en Team Inc. Europe. Leak Repairs Specam BV was integraal geconsolideerd; de belangen in Leak Repairs België en Team Inc. Europe waren opgenomen onder de financiële vaste activa. In 2007 heeft Leak Repairs Specam BV een omzet behaald van D 12,6 miljoen (2006: D 10,6 miljoen). Op 12 juni 2008 heeft GTI NV haar 50%-belang in Schaafen Boorwerk Rotterdam BV voor een bedrag van D 1,5 miljoen verkocht. Schaaf- en boorwerk was proportioneel geconsolideerd. In 2007 bedroeg het aandeel van GTI NV in de omzet van Schaaf- en Boorwerk Rotterdam BV D 1,8 miljoen (2006: D 1,7 miljoen). Met ingang van 2008 worden naast de acute ook de latente belastingvorderingen en –schulden verantwoord in de jaarrekening van het hoofd van de Fiscale Eenheid, Fabricom Nederland BV. Als gevolg daarvan is in de loop van 2008 de voorziening voor latente belastingen van D 7,2 miljoen in rekening courant verrekend met Fabricom Nederland BV.

67

Accountantsverklaring

kunnen maken van de controle-werkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet

Verklaring betreffende de jaarrekening

tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit

Wij hebben de jaarrekening 2007 van GTI NV te Zaltbommel

van het interne beheersingssysteem van de entiteit. Tevens

bestaande uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans

omvat een controle onder meer een evaluatie van de aan-

per 31 december 2007 en de geconsolideerde en

vaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële

enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2007 met

verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die het

de toelichting gecontroleerd.

bestuur van de entiteit heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.

Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de entiteit is verantwoordelijk voor het

Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-

opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het

informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.

resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met

Oordeel

Titel 9 Boek 2 BW. Deze verantwoordelijkheid omvat onder

Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld

meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een

van de grootte en de samenstelling van het vermogen van

intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van

GTI NV per 31 december 2007 en van het resultaat over

en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en

2007 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.

resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en

Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften

toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële

en/of voorschriften van regelgevende instanties

verslaggeving en het maken van schattingen die onder de

Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel

gegeven omstandigheden redelijk zijn.

2:393 lid 5 onder e BW melden wij dat het verslag van de directie, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar

Verantwoordelijkheid van de accountant

is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.

Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht.

Amsterdam, 7 augustus 2008

Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze

Deloitte Accountants B.V.

controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke

Was getekend: K.L. van Dorp RA

mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te

68


Op de cover






GTI nv


Postbus 2070


5300 CB Zaltbommel


tel. +31 (0)418 57 37 00


[email protected]


www.gti-group.com



07

techniek

GTI laat

werken voor de klant

I nno v atie v e concepten , creatie v e oplossingen Van klein

Multidisciplinair, van ontwerp tot en met realisatie en onderhoud en beheer

tot groot,

tot complex Kernbegrippen:

van eenvoudig

Inspelend op maatschappelijke ontwikkelingen met

- Energy Efficiency - Asset Efficiency - Human Comfort

-

duurzaam intelligent & betrokken integer state-of-the-art flexibel verantwoordelijk innovatief

Thuis in alle financiële, proces- en beheersmatige aspecten van projecten.

7.300 samenwerkingsverbanden en strategische allianties

medewerkers in een netwerk van bedrijven,


BEDRIJVEN DIE ZICH

BEDRIJVEN DIE ZICH

COMPETENCE CENTERS


OP SPECIFIEKE




MARKTEN RICHTEN

TECHNISCHE




SPECIALISMEN











(inter)nationaal.

in één bedrijf.






Cluster Noord


GTI EXPERTS BV

GTI MODULAIR

GTI NOORDWEST BV

Zoetermeer

Amsterdam

INSTALLEREN

Zaandam

T 079 346 27 27

T 0800 484 48 44

Nieuwegein



GTI NOORD BV

Heinenoord

Zaandam

GTI INDUSTRIAL

Roden

T 0186 60 62 00

T 075 681 11 11

AUTOMATION

GTI HEALTHCARE

DELTA CONTROLS BV

GTI OOST BV

Utrecht

Emmen

Arnhem

T 030 252 55 00

T 0591 67 88 00

T 075 653 70 00

T 030 606 01 51

T 050 502 34 56

Zaandam

T 026 376 38 00

T 075 653 70 00 GTI Building AUTOMATION

GTI GROTE PROJECTEN BV

Arnhem

Cluster Zuid


T 06 51279102

GTI ZUID BV

Utrecht

Oisterwijk

T 030 252 55 00

T 013 529 26 26


GTI ZUIDOOST BV

IJmuiden

Maastricht-Airport

T 0255 56 10 00

T 043 367 50 00

GTI WATER SOLUTIONS T 043 367 50 00 GTI FACILITY MANAGEMENT & MAINTENANCE

GTI ZUIDWEST

SOLUTIONS

Terneuzen

Arnhem

T 0115 68 65 00

T 026 369 29 11

GTI, GDF SUEZ en GDF SUEZ Energy Services

GDF SUEZ Energy Services telt 75.000 medewerkers en

GTI is een 100% dochter van GDF SUEZ Energy Services,

realiseerde in 2007 een omzet van 13,1 miljard euro.

Cluster West

Europees leider op het gebied van installaties en technische

GDF SUEZ Energy Services is een bedrijfsonderdeel van GDF

GTI WEST INDUSTRIE BV

Perscontacten

dienstverlening. GDF SUEZ Energy Services ontwikkelt

SUEZ, één van de grootste energieleveranciers van de wereld.

Rotterdam

Ingrid Clauwaert

T 010 283 12 00

Public Relations

totaaloplossingen voor opdrachtgevers in de industrie, utiliteit en infratechniek. Van ontwerp, realisatie en onderhoud van

Als partner van plaatselijke overheden, ondernemingen en

technische installaties tot het bieden van oplossingen op

particulieren ontwikkelt GDF SUEZ duurzame en innovatieve

GTI WEST UTILITEIT BV

het gebied van energie en langdurig multidisciplinair beheer

oplossingen in het beheer van nutsdiensten inzake

Capelle a/d IJssel

Leen Geschiere

en het beheer van nutsvoorzieningen.

elektriciteit, gas, diensten aan energie, water en milieuzorg.

T 010 258 65 86

Corporate Communicatie

Tel. 030 6569400

Tel. 030 6569400 De missie van GDF SUEZ luidt: ‘Rediscovering Energy’. * Situatie per juni 2008.

Op de cover






GTI nv


Postbus 2070


5300 CB Zaltbommel


tel. +31 (0)418 57 37 00


[email protected]


www.gti-group.com



07

Het antwoord komt van GTI

Recommend Documents