Krap aanbod, nieuwe eisen, één inkomen
Single op de woningmarkt Alleenstaanden moesten al meer moeite doen om een huis te kunnen kopen. Dat wordt er de komende jaren niet eenvoudiger op. TEKST SANDER VAN DER PLOEG ILLUSTRATIES CENSUUR.COM FOTOGRAFIE ADRIE MOUTHAAN
eigen huis magazine maart 2015 23
Z
e mogen dan in hun eentje wonen, de singles van Nederland zijn niet alleen. Maar liefst 2,8 miljoen van de 7,6 miljoen Nederlandse huishoudens bestaan op dit moment uit één persoon. En tegen 2060 zal hun aantal met nog eens een miljoen zijn toegenomen, denken de rijksstatistici van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Oorzaken: we worden individualistischer en ouder. Een op de drie huwelijken strandt. De bevolking vergrijst. En ouderen willen, of moeten, langer zelfstandig blijven wonen, ook na het overlijden van een partner. Al die alleenstaanden hebben een huis nodig, bij voorkeur een koopwoning. Want, zegt woningmarkteconoom Madeline Buijs van ABN Amro : ‘Singles zijn eigenlijk aangewezen op de koopmarkt. Vaak verdienen ze te veel voor een sociale huurwoning
of ze staan er jarenlang voor op een wachtlijst. Particuliere huurwoningen zijn schaars en duur.’ Maar op de koopmarkt is het voor alleenstaanden niet makkelijk. Om te beginnen is het aanbod beperkt, juist daar waar de jongere singles het liefst wonen: tussen alleenstaande leeftijdgenoten en daar waar de meeste banen en voorzieningen zijn. De Randstad dus, met name in singlessteden Amsterdam en Utrecht, waar nu al grofweg de helft van het aantal huishou-
‘Nu pas denken de bouwers erover na zich meer te gaan richten op alleenstaanden'
dens uit een persoon bestaat. Oudere alleenstaanden zijn evenrediger over het land verdeeld. Daarnaast is het aanbod zelden op alleenstaanden gericht. ‘Voor de crisis richtten bouwers zich vooral op eengezinswoningen, want daarop viel de meeste marge te pakken’, zegt Buijs. ‘Tijdens de crisis lag de bouw vrijwel stil. Nu pas denken de bouwers erover na zich meer te gaan richten op alleenstaanden. Van een dreigende woningnood wil ik nog niet spreken, maar het woningaanbod voor deze groep is beperkt.’ Een bijkomend probleem zijn de strenger geworden leennormen. Dit jaar mag een woningkoper maximaal 103 procent van de woningwaarde lenen. Dat percentage wordt komende jaren afgebouwd naar 100 procent in 2018. Wie wil kopen, moet voor de kosten koper en een verbouwing zelf geld inbrengen.
Thijs van der Kouwe (33), Rotterdam
‘Woningmarkt is meer gericht op stellen’ ‘Ik zocht een woning in RotterdamNoord, maar vond daar niets geschikts. Als single kom je al snel terecht in slecht onderhouden portiekwoningen in de mindere wijken van de stad. Veel te koop staande woningen zijn te groot voor een persoon. Je merkt dat de woningmarkt meer is gericht op stellen. Uiteindelijk kocht ik eind 2013 een tussenwoning in Hoogvliet. Rotterdam-Zuid dus, een gebied waar ik 24 eigen huis magazine maart 2015
aanvankelijk helemaal niet zocht. Ik had geluk: ik vond een seniorenwoning die ik redelijk goedkoop van Vestia kon overnemen. Die woningbouwcorporatie moest ervan af door de crisis. De financiering ging soepel. Ik heb een goed betaalde baan in de energiesector. De verbouwing betaal ik zelf, al is van verbouwen nog weinig terechtgekomen. Ik heb op mijn werk een waanzinnig druk jaar achter de rug. Maar het huis is goed onderhou-
den. Ik woon vlak bij een metrostation en ben in no time op mijn werk. Ik heb nog geen idee hoelang ik hier blijf wonen. Ik moet voor mijn werk waarschijnlijk een tijdje naar China en mogelijk andere landen, dus ik zal weinig thuis zijn. Ik vraag mij af of het dan nog zin heeft een vaste woning aan te houden. Tot die tijd ben ik er erg blij mee.’
Daarnaast eisen de banken van een hypotheekklant nog vaak een vast arbeidscontract. Singles hebben als bijkomend nadeel dat zij op één salaris een hypotheek moeten afsluiten. Ze mogen wel een groter deel van hun inkomen gebruiken voor woonlasten en kunnen dus op basis van hetzelfde totaal inkomen een hogere hypotheek krijgen dan een stel. Zo kan een stel dat samen 30 duizend euro verdient op basis van de huidige eisen maximaal 102.034 euro aan hypotheek krijgen. Een single die 30 duizend euro verdient, kan tot 137.017 euro lenen, berekende Vereniging Eigen Huis. Maar daar staat tegenover dat stellen vaak een hoger verzamelinkomen hebben, omdat beide partners werken. Mocht het nog een troost zijn voor de alleenstaande woningkoper: ‘Gelukkig’, zegt Buijs ‘kunnen ook singles nog profiteren van de zeer lage hypotheekrente.’
Claudia Meijer (35), Amersfoort
‘Ik moest ineens alles zelf doen’ ‘Nadat mijn relatie strandde, verruilde ik onze eengezinswoning in Enschede voor een eigen appartement in Amersfoort. Ik kende de stad niet, ik kwam hier wonen voor mijn werk. Daarom schakelde ik een aankoopmakelaar in om een geschikte woonruimte te vinden. Het duurde even voordat ik een mooi appartement vond. Ik heb er heel wat gezien, maar die voldeden niet aan mijn wensen. Mijn huidige appartement maakte een eind aan de zoektocht. De financiering was geen probleem. Ik wilde eigenlijk de hypotheek van mijn vorige woning in Enschede overzetten naar het Amersfoortse appartement, maar dat ging niet. Geheel tegen de verwachting in was de eengezinswoning binnen een maand verkocht. En dat in crisistijd. Ik moest dus wel een nieuwe hypotheek aanvragen. Gelukkig verliep dat soepel. Achteraf gezien is het allemaal erg snel gegaan. Als single ondervond ik geen nadelen. Het enige is dat ik ineens alles zelf moest doen. Je kan bijvoorbeeld niet even met je partner overleggen. Maar ik was prima in staat alles zelf te regelen, en anders kon ik voor tips en hulp altijd bij familie en vrienden terecht.’ eigen huis magazine maart 2015 25
Antje van Keimpema (70), Dokkum
‘Zoveel trappen, dat gaat niet langer’ ‘Mijn grachtenpand in Dokkum staat al zes jaar te koop. Helaas, want ik moet hier zo snel mogelijk weg. Ik heb reuma, drie gebroken ruggenwervels en mijn knieën moeten worden vervangen. Ik heb al tien operaties achter de rug. Ik woon in een prachtig huis, maar in mijn toestand en met het oog op de toekomst moet ik gelijkvloers gaan wonen. Die trappen in mijn huis, dat gaat echt niet meer. En sinds het overlijden van mijn man zeven jaar geleden, is het ook te groot voor mij. Een tijdje geleden had ik een mooi appartement op het oog, vlak bij een verzorgingstehuis. Dat zou ideaal zijn voor mij. Alleen raak ik mijn huis maar niet kwijt. Het staat voor 375 duizend euro te koop. Ik heb de vraagprijs al met een ton verlaagd, verder kan ik niet zakken. Ondertussen werd dat appartement snel verkocht. In het centrum van Dokkum is veel behoefte aan woonruimte voor alleenstaande ouderen. Wellicht begint hier binnenkort de bouw van een nieuw appartementencomplex, dat hangt van de belangstelling af. Zolang mijn huis niet verkocht raakt, hoef ik mij daarover niet druk te maken. Ik weet dat de vraagprijs vrij hoog is voor hier – alle goedbetaalde banen zijn uit de regio verdwenen. Maar gelukkig komt binnenkort een serieuze kijker. De eerste in zes jaar. Ik hoop zó dat het gaat lukken.’
'Sinds het overlijden van mijn man is het te groot voor mij' eigen huis magazine maart 2015 27
Arno Martens (63), Leiden
‘Mijn nieuwe buren houden mij jong’
'Ik had geluk: ik vond een seniorenwoning die ik redelijk goedkoop van een woningcorporatie kon overnemen'
‘Over een paar maanden hoop ik te verhuizen naar een nieuw appartement in Leiden. Dat maakt deel uit van een groot project met koop-, starters- en studentenwoningen. Mijn nieuwe buren zullen wel wat jonger zijn dan ik, maar dat vind ik juist leuk. Ik heb voor mijn pensionering in de jeugdpsychiatrie gewerkt. De omgang met jongeren houdt me jong. Sinds mijn scheiding woon ik tijdelijk in een appartement in een voormalige serviceflat, in afwachting van de oplevering. Helaas gaat dat langer duren dan verwacht. Mijn nieuwe appartement zou afgelopen december worden opgeleverd. Laatst las ik in de krant dat het waarschijnlijk pas juni dit jaar wordt. Daar ben ik uiteraard niet blij mee. Ik ben juridisch best goed onderlegd, maar er is niets wat ik eraan kan doen. Ik krijg geen financiële compensatie voor bijvoorbeeld de extra maanden huur die ik nu voor de serviceflat moet betalen. Los van de opleveringskwestie, ondervond ik geen enkel probleem bij de aanschaf van het appartement. Ik ben aardig ervaren op de woningmarkt. Mijn vorige huis kocht ik ook zelf en ik weet hoe het allemaal werkt. Toen dit project van start ging, wist ik dat het wat voor mij was. Het complex is gunstig gelegen, vlak bij de snelweg, het centrum en het station. Geen wonder dat alle appartement snel waren verkocht.’ eigen huis magazine maart 2015 29
