Shape
› › ›
Een magazine van de Sapa Groep • Editie 1 2012
SLIMME FIETSENSTALLING IN NEDERLAND SCHITTERENDE BETROUWBAARHEID BIJ ZONNE-ENERGIECENTRALES HELDER LICHT VOOR EEN GROENE SECTOR
DE GROOTSTE ALUMINIUMMARKT TER WERELD:
CHINA SAPA IS ER AANWEZIG
6›
PAGINA
HEDENDAAGSE TECHNIEK
De toekomst vormgeven in Azië O
p 15 februari 2012 is Sapa’s eerste extrusiefabriek in China geopend, Sapa Profiles Jiangyin. Met onze Heat Transfer fabriek in Sjanghai, is Sapa al sinds 1996 actief in China. Op profielgebied beperkten de activiteiten zich echter tot de profielproductie unit, om de internationale klanten in de regio te bedienen. De afgelopen jaren hebben we hard gewerkt aan de uitbreiding van onze activiteiten in Azië. Door de overname van Alufit in India, de oprichting van Sapa btg in Vietnam, de joint venture met Chalco en de recente opening van Sapa Profiles Jiangyin, kunnen we klanten in de regio nog beter van dienst zijn. Door de ervaring en technische expertise van Sapa komen er nieuwe oplossingen naar deze markten, waarvan zowel nationale als internationale klanten profiteren. In Jiangyin voeren we nu diverse verbeteringen door om de capaciteit en de mogelijkheden van de fabriek te verbeteren. Onder andere door de verhuizing van een 6.800 ton pers uit Noord-Amerika naar hier. Zodra de pers is geïnstalleerd en de capaciteit van de fabriek is uitgebreid, is Sapa Profiles Jiangyin één van de twee grootste fabrieken binnen de Sapa Groep. Tegelijkertijd bouwen we aan een sterke organisatie die klanten in de hele regio kan bedienen. In 1996 was Sapa een van de pioniers in China. Eén van de mensen die heeft bijgedragen aan ons huidige succes in China is Torbjörn Sternsjö. Hij is nu ceo van scap, Sapa’s joint venture met Chalco, de grootste aluminiumproducent van China. Deze twee bedrijven bouwen samen een state-of-the-art fabriek bij Chongquin, voor de carrosserieën die nodig zijn voor de zeer snel groeiende transportbranche in China. In deze editie van Shape Magazine leest u meer over Torbjörn en hoe Sapa gerespecteerd partner werd van één van de grootste bedrijven in China. Het Aziatische avontuur is nog maar net begonnen.
INHOUD # 1 Met een bevolking van 1,3 miljard mensen vormt China de grootste aluminiummarkt ter wereld. Sapa startte in 1996 haar eerste bedrijf in Sjanghai en in 2011 werd de volgende stap gezet.
Maak kennis met Torbjörn Sternsjö, ceo van Sapa Chalco. In 2010 ontving hij de Sjanghai Honorable Citizenship Award.
› › ›
Een magazine van de Sapa Groep • Editie 1 2012
SLIMME FIETSENSTALLING IN NEDERLAND SCHITTERENDE BETROUWBAARHEID BIJ ZONNE-ENERGIECENTRALES HELDER LICHT VOOR EEN GROENE SECTOR
DE GROOTSTE ALUMINIUMMARKT TER WERELD:
CHINA
SAPA IS ER AANWEZIG
6›
PAGINA
Svein Tore Holsether, President & CEO van Sapa 2 SHAPE • # 1 2012
10
De uitdaging: het ontwikkelen van een gebruiksvriendelijke en markante fietsenstalling. De oplossing: een dubbellaags parkeersysteem van aluminium. Nu in Nederland in gebruik.
13
Er zijn veel bouwkranen te zien in Luanda, de hoofdstad van Angola. Een van de recentste projecten is het Sky Business gebouw, waarvoor Sapa een aluminium wand heeft geleverd.
20
Solardome Industries werkt al 20 jaar samen met Sapa Profiles. Hun koepels vormen een opvallend alternatief voor een kas.
Shape
6
Sapa is een internationaal industrieconcern dat veredelde aluminiumprofielen, op profiel gebaseerde componenten en –systemen, alsmede aluminiumstrips voor warmtewisselaars ontwikkelt, produceert en op de markt brengt. Sapa heeft een omzet van circa 3,3 miljard euro en heeft ca. 14.800 medewerkers in ondernemingen in heel Europa, Noord-Amerika, MiddenAmerika en China. Shape is het bedrijfsmagazine van de Sapa Groep. Het verschijnt tweemaal per jaar in zestien talen. Shape is ook te downloaden via www.sapagroup.com
22
Verantwoordelijke uitgever: Eva Ekselius Redactie: Evelina Stucki Grafisch vormgeving: Karin Löwencrantz Productie: OTW Communication Druk: Strokirk-Landströms Adreswijzigingen: klanten kunnen deze doorgeven aan hun contactpersoon bij Sapa, medewerkers aan de afdeling Personeelszaken en overige relaties aan de informatieafdeling in Nederland: tel. +31 (0) 598 319 216.
Wij geven de toekomst vorm
KOELE OPLOSSING VOOR HEAT SINKS Sapa Profiles Sjanghai heeft een nieuwe oplossing voor heat sinks ontwikkeld met koelbuizen die de thermische efficiëntie nog verder verhogen.
A
ls toonaangevend bedrijf voor het design en de productie van heat sinks van geëxtrudeerd aluminium, heeft Sapa de expertise en de productoplossingen in huis om de thermische efficiëntie te verhogen voor toepassingen in computers, elektrische apparatuur, de automotive branche, telecom, medische apparatuur, led’s en elektronica. Geëxtrudeerde aluminium heat sinks, die op maat geproduceerd kunnen worden, zijn nu beschikbaar met een koelbuisoplossing die de prestaties van het koelelement nog verder verbeteren. De oplossing met koelbuizen combineert aluminium extrusie met kopertechnologie. Koelbuizen worden aan het koelelement
bevestigd met soldeer, epoxy of press-fit. De vloeistofstroom, meestal water, in een koelbuis ontstaat door de zwaartekracht en daarom is er geen externe pomp nodig. Als 2-fasen (water en damp) koelelement, bieden koelbuizen superieure geleiding. “Heat sink technologie is voordeliger geworden en heeft aan populariteit gewonnen in ontwerpen voor thermisch beheer voor commerciële elektronica”, zegt Jianping Liu, Ingenieur bij Sapa Profiles Shanghai, en voegt eraan toe dat het productontwikkelingsteam van Sapa is gegroeid en expertise heeft verworven op het gebied van warmtebuisontwerp, thermische isolatie en thermisch testen. “Sapa heeft ook de expertise in huis voor prototyping en productie door de integratie van de lokale supply chain voor warmtebuizen en te investeren in las-, assemblage- en inspectieapparatuur”, zegt hij.
Electronic Co. (rxpe), dat voor de commerciële toepassingen heeft gekozen voor de heat sink oplossing van Sapa. rxpe is een beursgenoteerd bedrijf dat voornamelijk medium-voltage vermogenselektronica produceert. Hao Wang, Senior Mechanisch Ingenieur bij rxpe, zegt dat de nieuwe oplossing eenvoudig toegepast kan worden in hun vermogenselektronica. “De warmtebuisoplossing verbetert de warmteverspreiding van het koelelement zonder aanpassingen in de constructie of de toevoeging van extra apparatuur”, zegt hij. TEksT Cari Simmons
is eind 2011 begonnen met de productie van heat sinks met koelbuizen en diverse grote telecom- en elektronicabedrijven hebben al interesse getoond. Een van deze bedrijven is het Chinese Rongxin Power
SAPA PROFILES SJANGHAI
Heat sinks Een nieuwe oplossing van Sapa bevestigt koelbuizen aan koelelementen voor verbeterde thermische prestaties. De supergeleidende gesealde buizen zorgen voor een snelle warmteoverdracht. Koperen koelbuizen in combinatie met geëxtrudeerde aluminium koelelementen vormen de ideale oplossing voor branches die thermische efficiëntie willen verbeteren. # 1 2012 SHAPE • 3
KORTE BERICHTEN
HEDENDAAGSE TECHNIEK
SCHITTERENDE
Nieuw systeem in Cressona In de Sapa Cressona fabriek in Pennsylvania (usa), is dit jaar een volledig geautomatiseerd ctl (cut to length) systeem in gebruik genomen. Het nieuwe systeem is bedoeld voor de productie van abs-blokken voor Bosch, een toonaangevende leverancier van remsystemen in de automotive industrie. Het systeem kan tot 3,2 miljoen op maat geëxtrudeerde en gezaagde units van aluminiumlegeringen produceren, die later door de klant worden verwerkt. “Dit is een enorme operatie. Het automatiseren van dit proces geeft ons een voordeel ten op
zichte van onze concurrenten. We beschikken over een voordelige productieoplossing voor een uiterst complex en veeleisend product”, zegt Kevin Stuban, Directeur Fabrication bij Sapa Extrusions in Noord-Amerika. “Dit is de eerste keer dat we deze productievorm toepassen en we zijn klaar voor nieuwe uitdagingen”, zegt hij. De abs-blokken voor Bosch worden gemonteerd in het remsysteem van auto’s en kleine vrachtwagens in Noord-Amerika, een markt van 12 miljoen abs-blokken per jaar.
115 jaar. Zo oud zijn de oudste producten van aluminium die nog steeds in tact zijn, zoals de Shaftesbury fontein op Piccadillly Circus en de koepel van de San Gioacchino kerk in Rome.
BETROUWBAARHEID De zonne-energiecentrales van Juwi krijgen wereldwijd panelen op aluminium steunen, gemaakt van Sapa profielen.
Juwi in vogelvlucht
TENTOONSTELLING VAN KUNST EN DESIGN Toen de bekende Italiaanse architect Renzo Piano de opdracht kreeg voor het ontwerpen van Vandalorum, een internationaal kunst- en designcentrum in ZuidZweden, stapte hij in een helikopter om een overzicht van de regio te krijgen. “In het landschap staan veel rode opslagschuren, die een inspiratiebron vormden voor de houten façades van Vandalorum”, vertelt Göran Almqvist, Sales Manager bij Flex Fasadia ab, leverancier van de bouwmaterialen voor het centrum. “Maar licht vormde een andere belangrijk element. Het centrum moest licht zijn,
maar wel het juiste soort licht om de kunstwerken niet te beschadigen. Voor dit projectonderdeel mocht er niets aan het toeval worden overgelaten en daarom zijn we met Sapa Building System ab in zee gegaan. We hebben goede ervaringen met hun producten en zij hebben verstand van bouwsystemen.” “Ook wilden we graag onderhoudsvrije deur- en raamkozijnen. Aluminium vereist nauwelijks onderhoud en de eigentijdse uitstraling van het materiaal past bij het ontwerp.” Vandalorum is in april 2011 geopend.
Veiliger grondwerk met aluminium schermen
Australian Lite Industries brengt in Engeland haar lichtgewicht modulaire systemen voor de bescherming van grondwerkers op de markt. Een voorbeeld is het populaire Trench Shield gemaakt van sterke aluminium profielen die het systeem de robuustheid van staal geven met slechts een fractie van het gewicht. Omdat aluminium schermen lichter zijn, kunnen ze gemakkelijk getransporteerd en gemonteerd worden en worden ze niet aangetast door corrosie of verontreinigde grond. Bij het betreden van de Engelse markt, was het vinden van een betrouwbare leverancier voor aluminium profielen cruciaal voor Lite Industries: “Het transporteren van producten van de andere kant van de wereld zou te veel tijd kosten en te duur zijn. Een Engelse fabrikant was voor ons dus een vereiste. In Sapa hebben we de gewenste synergie gevonden”, zegt Mike Davies, Directeur van Lite Industries in Engeland. “Naast hun eigen mogelijkheden met aluminium extrusie en eigen fabrieken, is de tech nische ondersteuning van onschatbare waarde geweest bij het aanpassen van onze producten voor de thuismarkt.”
4 SHAPE • # 1 2012
J
uwi is een Duitse reus op het gebied van duurzame energie en toonaangevend wereldleider in wind-, bio- en zonne-energie. Hun prestaties op het gebied van zonne-energie, de grootste en meest uitdagende groene energiebron, zijn indrukwekkend: er wordt wereldwijd bijna één gw elektrische energie opgewekt in grote free-field zonne-energiecentrales en centrales op daken. Juwi heeft veel ervaring met het plannen van fotovoltaïsche projecten van verschillende omvang en biedt diverse competenties op het gebied van engineering, inkoop en constructie. “Juwi Solar dekt de volledige keten, van financiering tot beheer, en één van onze krachten is onze betrouwbaarheid. We zitten nu bijna aan het 2000e zonne-energieproject en alle projecten zijn naar wens verlopen”, zegt Michael Löhr, Communicatie Manager bij Juwi. Sapa levert sinds 2010 aluminium profielen aan Juwi. Zij bouwen het raamwerk van de zonnepanelen en beide bedrijven werken sinds het begin samen aan de ontwikkeling van het eigen ontwerp van Juwi. De samenwerking omvat uitdagingen op productiegebied en grote volumes en is volgens Account Manager Jens Leppin van Sapa een voorbeeld van iets van het begin af aan goed doen. “De markt staat bol van de prijsreducties, bonussen en andere voordelen. Maar de grootste voordelen zijn te behalen door op tijd te starten, vertrouwen te laten groeien en kennis te ontwikkelen. Juwi had het volledige vertrouwen in ons als extrusie-experts en we hebben hen geholpen een efficiënter profiel te maken dat geld bespaart”, zegt Leppin.
“In 2010 hebben we 1.800 ton aluminium profielen gekocht van Sapa, in 2011 circa 5.500 en het volume blijft groeien. En we verwachten nog veel meer: technische knowhow voor productontwikkeling en hun ondersteuning bij de toetreding tot nieuwe markten, zoals India en Zuid-Afrika”, zegt Michael Löhr. zijn drie meter lang en bevatten tot 10 kilo aan aluminium onderdelen. Ze hebben een hoger prijskaartje dan stalen profielen, maar zijn lichter, beter bestand tegen corrosie en gemakkelijker te hanteren. “Aluminium profielen vereisen geen extra bewerkingen en zijn voorzien van functionele geometrieën, zoals een klikfunctie en sleuven voor schroeven, wat allemaal tijd en geld bespaart”, zegt Hans-Jörg Oestreich, Development Engineer bij Sapa. “We kunnen complexe profielen met verschillende wanddiktes maken en – in tegenstelling tot staal – alleen daar waar nodig voor de structuur materiaal toepassen.” En, niet minder belangrijk voor een groen bedrijf als Juwi, aluminium is een milieuvriendelijke materiaalkeuze. Aluminium kan, zonder kwaliteitverlies, telkens opnieuw gerecycled worden. “Grote volumes en geavanceerde profielontwerpen vragen om een gedegen producent. De tolerantieniveaus zijn zeer klein. Als Juwi, boven op daken in de grote stad of in uitge strekte gebieden in Afrika, honderden zonnepanelen gaat aanbrengen, dan moet alles perfect verlopen. Een iets grotere investering in profielen van topkwaliteit bespaart een enorme hoeveelheid geld op de werkplek”, zegt Oestreich. Terwijl de groei in Europa stagneert, groeit de
Juwi is in 1996 opgericht als een bedrijf voor windenenergieprojecten. Het hoofdkantoor bevindt zich in Wörrstadt (Duitsland) en er zijn 15 kantoren in Europa, Azië, Afrika en Amerika. Het bedrijf heeft ruim 1.700 medewerkers en een omzet van ca. 1 miljard euro (2011). Juwi is actief op het gebied van duurzame energiebronnen, waaronder zonne-, wind-, en bio-energie en hydro-elektrische en geothermische energie.
Vereisten van Juwi • Ondersteuning bij productontwikkeling • Innovatie voor meer efficiëntie • Minimale toleranties • Grote volumes, snelle leveringen • Wereldwijde aanwezigheid
DE RAAMWERKEN VAN JUWI
De steunen van Juwi zijn drie meter lang en bevatten tot 10 kilo aan aluminium onderdelen.
markt voor zonne-energie wereldwijd. Michael Löhr van Juwi zegt: “We zien de toekomst voor de branche zonnig in. De technologie wordt steeds beter en de verkoop stijgt wereldwijd. Verder ben ik ervan overtuigd dat aluminium een belangrijke rol gaat spelen in de toekomst van de zonne-energiemarkt”. Dit heeft Sapa een andere kans gegeven om Juwi wereldwijd te ondersteunen. In projecten waar de prioriteit wordt gegeven aan lokale productie – ter bevordering van de lokale industrie of ter voorkoming van douane- en verzendproblemen – komt Sapa om de hoek kijken. “Onze wereldwijde aanwezigheid geeft ons de mogelijkheid om overal en altijd betrouwbare kwaliteit te leveren”, zegt Jens Leppin. TEksT Erico Oller Westerberg
# 1 2012 SHAPE • 5
INVESTEREN IN CHINA
Groeiende vraag Met een bevolking van 1,3 miljard mensen vormt China de grootste aluminiummarkt ter wereld. TEksT Cari Simmons
groeit omdat de nieuwe infrastructuur en gebouwen als paddenstoelen uit de grond springen. De Chinese transportbranche ontwikkelt zich in rap tempo, zowel in volume als in technologie en Sapa had er in 2010 een omzet van ca. 200 miljoen euro. Ondanks de gestage en sterke groei in de bouw- en transportsector, zegt Sapa Chalco CEO Torbjörn Sternsjö dat er nu tekenen zijn
DE VRAAG NAAR ALUMINIUM
6 SHAPE • # 1 2012
van een tempering in de bouwsector, omdat China ook de impact van de wereldwijde economische crisis begint te voelen. “De overheid investeert minder in de infrastructuur, maar er liggen nog veel groeikansen”, zegt hij. “Alles ging té snel en ik denk dat het heel gezond voor de branche is om het iets rustiger aan te doen om te herstellen en o.a. de kwaliteit te testen.” Hij verwacht een omzetgroei in aluminium profielen voor de automotive branche. “Vergeleken met Europa past China zeer weinig aluminium toe in auto’s, trailers en andere voertuigen en we zien hier een kans voor veel groei in de toekomst”, zegt hij. In 1996 heeft Sapa haar eerste bedrijf in
Sjanghai gevestigd, Sapa Heat Transfer Shanghai Ltd. In 1999 is er een nieuwe aluminiumfabriek in gebruik genomen. Sapa Profiles is in 2004 tot de markt toegetreden en in december 2011 heeft Sapa een aluminiumfabriek gekocht in Jiangying, 150 kilometer van Sjanghai. In april 2011 heeft Sapa een joint venture getekend met het Chinese staatsaluminiumbedrijf Chalco. Met de joint venture breidt Sapa haar activiteiten uit van het drukke en kosmopolitische Sjanghai naar Chongqing, een andere grote Chinese stad in een provincie met 28 miljoen mensen.
# 1 2012 SHAPE • 7
INZICHT: CHINA
Chinese samenwerking Voor Sapa Chalco Aluminium Products, Sapa’s joint venture in China, geldt: met volle kracht vooruit. TEksT Cari Simmons
applaus toen het grootste aluminiumbedrijf van China ging samenwerken met het grootste aluminiumextrusiebedrijf ter wereld. De Sapa-Chalco (Aluminium Corporation of China Limited) joint venture overeenkomst is in april 2011 getekend, waarbij beide partijen 50% van de aandelen verkregen. Sapa brengt haar management knowhow, extrusie technologie en kennis van Friction Stir Welding (fsw) in, en Chalco levert haar bijdrage door de leidende positie op de Chinese aluminiummarkt. “De joint venture was een zeer goede stap voor Sapa”, zegt Torbjörn Sternsjö, ceo van Sapa Chalco Aluminum Products. “De klanten in de transportbranche zijn staatsbedrijven en het is voor buitenlandse bedrijven moeilijk om daar zaken mee te doen. Samen met Chalco liggen er veel kansen om meer activiteiten op de Chinese markt te ontplooien, de investeringen te delen en onze risico’s te beperken.” De klanten van Chalco, voornamelijk staatsbedrijven, zullen ook profiteren van de joint venture. “Ik denk dat deze klanten en hun
ER KLONK EEN LUID
leveranciers de andere aanpak en manier van werken al beginnen te merken”, zegt Sternsjö. “Wij hechten veel waarde aan het luisteren naar onze klanten en ze te voorzien in hun behoeften. Er is veel concurrentie tussen de leveranciers onderling en we werken binnen onze nieuwe organisatie aan een grotere klantenfocus. De klant verwacht een betere services en een hogere productkwaliteit door onze samenwerking en we willen hierin graag voorzien.” Er wordt op dit moment gebouwd aan een state-of-the-art aluminiumextrusie- en productiefaciliteit en aan r&d centra. De totale investering, die de nieuwste technologieën op het gebied van extrusie, machines en productie omvat, bedraagt bijna 70 miljoen euro. DE NIEUWE FABRIEK wordt gebouwd in Chongqing, een stad in het zuidwesten van China die zich razendsnel ontwikkelt. De fabriek is begin 2013 klaar en tot die tijd maakt Sapa gebruik van de huidige productiefaciliteiten en lasinstallaties van Chalco. De Friction Stir Welding machine van Sapa is al geïnstalleerd, zodat het bedrijf nu al kan voorzien in de bestellingen van vooral lange profielen voor de transport branche. Volgens een vijfjarenplan (2011-2015), bedragen de investeringen in de spoorwegindustrie ca. 377 biljoen euro. Het hogesnelheidsnetwerk van China Railway wordt naar ver-
wachting uitgebreid van 13.000 kilometer eind 2012, naar 18.000 kilometer eind 2020. Hoewel de ambitieuze Chinese plannen voor de binnenlandse spoorwegen iets worden bijgesteld door politieke en financiële kwesties, is Sternsjö ervan overtuigd dat de vraag naar transportmiddelen blijft stijgen. “We verwachten ook dat het buiten China gaat stijgen. Door onze investeringen kan Sapa Chalco haar Chinese klanten ook bedienen als zij naar het buitenland gaan uitbreiden.” joint venture, was ook deze overeenkomst een ingewikkeld proces en hebben de onderhandelingen bijna een jaar geduurd. Beide bedrijven zijn groot en hebben enkele overeenkomsten. Er waren echter ook grote verschillen. Chalco is een staatsbedrijf en Sapa is eigendom van Orkla, een particulier Noors bedrijf. “Chalco is niet zo marktgericht als Sapa en het bedrijf is soms een beetje beschermd”, zegt Sternsjö. Joint ventures tussen twee culturen zijn niet altijd blijvend, maar Sternsjö is overtuigd van Sapa Chalco Aluminium Products. “Er heerst een zeer goede teamspirit. Ook heeft Chalco de management knowhow van Sapa erkend en wil men deze ook gaan toepassen”, zegt hij. “Ik denk dat we over een zeer goede basis beschikken om deze joint venture tot een succes te maken.”
ZOALS BIJ IEDERE
De Volksrepubliek China De Volksrepubliek China, gewoonlijk China genoemd Hoofdstad: Beijing Aantal inwoners: 1,3 miljard (2005) Oppervlakte: ca. 9,6 miljoen m²
Op 11 november 2011 namen het topmanagement van Sapa en Chalco en de gemeente Chongqing deel aan een ceremonie. 8 SHAPE • # 1 2012
Een deel van een metrowagon, gemaakt van diverse soorten profielen.
Een pakket profielen wordt opengemaakt. # 1 2012 SHAPE • 9
HET PROFIEL
had gedacht dat hij ooit wel eens een tijdje in het buitenland zou gaan werken, maar de Zweed uit Norrköping had nooit verwacht dat hij zo lang in China zou wonen. “In 1999 zei ik ‘ja’ tegen een aanbod om als Algemeen Directeur van start te gaan met Sapa Heat Transfer in Sjanghai”, zegt hij. “Mijn contract was voor maximaal drie jaar, maar ik ben hier blijven hangen!” Nu is Sternsjö ceo van Sapa Chalco Aluminium Products (zie artikel op pagina 7-8) en houdt hij zich bezig met de verhuizing van Sjanghai naar Chongqing in het zuidwesten van China. De verhuizing brengt hem wederom naar een nieuwe omgeving, die behoorlijk verschilt van het kosmopolitische Sjanghai waarmee hij bekend is. “Chongqing is ook een grote stad (10 miljoen inwoners en 20 miljoen inclusief de omringende gebieden), maar ligt op vele terreinen 10 jaar achter op Sjanghai”, zegt hij. “Er heerst een ‘go west’ houding richting Chongqing en een verlangen om dit gedeelte van China met nieuwe marktkansen en lagere kosten te ontwikkelen.”
Sapa Chalco’s CEO Torbjörn Sternsjö
“Toen we in 1999 naar China kwamen, waren we echte pioniers.”
Ereburger TORBJÖRN STERNSJÖ is blijven hangen in China. Drie jaar werden er dertien en onlangs is hij onderscheiden voor zijn prestaties.
10 SHAPE • # 1 2012
“Het hele land verandert”, voegt hij eraan toe. “China is ondernemingsgezind en alles is continu in beweging. Het is een zeer dynamische omgeving waar constant dingen gebeuren en je veel verschillende mensen ontmoet en nieuwe dingen kunt leren. Tegelijkertijd is het ook lastig om de snelle veranderingen te kunnen bijhouden.” betekent over het algemeen veel werken. Torbjörn Sternsjö zegt dat dit normaal is voor de meeste mensen die in het buitenland voor een buitenlands bedrijf werken. “Door de tijdverschillen werken de buitenlanders overdag en worden ze ‘s avonds bestookt met telefoontjes en e-mail”, zegt hij. “Omdat het werk steeds internationaler wordt, verwacht men van de mensen dat ze 24 uur per dag beschikbaar te zijn.” Maar het harde werken heeft zijn vruchten afgeworpen. Sapa is met de markt meegegroeid en heeft, ondanks de sterke concurrentie, een groot marktaandeel weten te verkrijgen. “Toen we in 1999 naar China kwamen, waren we echte pioniers”, zegt Torbjörn Sternsjö. “Er was geen concurrentie, maar we hadden het moeilijk op de toen nog zeer beperkte markt voor onze producten. Er werden destijds nog geen miljoen auto’s geproduceerd, en nu produceert het land er 16 miljoen per jaar.” Hij mag ook trots zijn op een persoonlijke prestatie: in 2010 heeft hij de Shanghai Honorable Citizenship Award gekregen. De prijs, toegekend door het stadhuis van Sjanghai, eert buitenlanders die hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van de stad.
Torbjörn Sternsjö beschrijft zichzelf als energiek op zakelijk gebied en verder relaxed, en zegt dat zijn managementstijl een combinatie is van de Zweedse en Chinese aanpak. “Sommige mensen uit Zweden vinden mij misschien te autoritair, terwijl de Chinezen me te Zweeds vinden – te voorzichtig en te veel bezig om overeenstemming te bereiken!” HIJ SPREEKT een beetje Chinees, maar zegt dat Engels gelukkig steeds populairder wordt bij leveranciers en klanten, in het bijzonder op het technisch gebied”. “De Chinezen zijn open en ambitieus en willen graag nieuwe dingen leren, vooral Engels”, zegt hij. “Miscommunicatie heeft overigens niet altijd met taal te maken”, zegt hij. “Het begrijpen van gedrag en mentaliteit is ook erg belangrijk. Toen ik als Algemeen Directeur werkte vond ik het belangrijk om goed lokaal management om me heen te hebben, omdat het soms moeilijk was de Chinese manier van werken te begrijpen en in te zien wat de mensen precies bedoelden.” Zo zijn Chinezen vaak minder direct in hun communicatie met buitenlanders omdat zij niemand in verlegenheid willen brengen of beledigen. Verder zijn persoonlijke relaties zeer belangrijk bij het zakendoen in China en is het zakelijke klimaat iets onpersoonlijker dan in het Westen. Na zoveel jaren in China te verblijven heeft Torbjörn Sternsjö enkele Chinese gewoonten overgenomen: “Ik storm ook altijd een lift in zonder de mensen eerst uit te laten stappen”, zegt hij lachend. “In een lift of bus stappen, zonder in de rij te staan, is typisch Chinees.” Dit komt waarschijnlijk door de competitieve samenleving in China, waar niemand achter wil blijven. “Maar ik denk dat China op dit gebied gaat veranderen”, zegt hij. “Er is nog steeds een enorme bevolking en er zal voorlopig nog veel competitie blijven, maar ik denk dat de Chinees steeds internationaler wordt, of beter gezegd meer ’urban’.”
ALLES KUNNEN BIJBENEN
TEksT Cari Simmons FOTO Niklas Björling
Torbjörn Sternsjö, CEO Sapa Chalco Leeftijd: 53 Woonplaats(en): Sjanghai en Chongqing, China Gezin: “Nog single” Vrijetijdsbesteding: Afspreken met vrienden en collega’s, golf (een grote sport in Azië), deelnemen aan activiteiten van de Kamer van Koophandel Lievelingseten: De behoorlijk pittige keuken van Chongqing Talen: Zweeds, Engels en basis Chinees
DESIGN
KORTE BERICHTEN
LAAT HET ZONLICHT iMAAR BINNENKOMEN Tijdens de Olympische Winterspelen van 2010 vonden de opening- en sluitingsceremonie plaats in het bc Place Stadium in Vancouver, de thuisbasis van het Canadese footballteam, de BC Lions en het mls voetbalteam, The Vancouver Whitecaps. Het stadion krijgt een nieuw dak en veel mensen in de stad zullen het opblaasbare dak van dit stadion gaan missen. Een baken, en het grootste in zijn soort, tot het kapot ging en leegliep. Maar het nieuwe dak dat nu wordt gebouwd is prachtig en zal na de opening, over enkele maanden, een nieuw record opleveren in Canada: het grootste
kabelschuifdak ter wereld. Hightex, een internationale aannemer op het gebied van “tensile engineering” – en betrokken bij de bouw van de WK stadions in Zuid-Afrika, de luchthaven van Bangkok en het center court van Wimbledon – levert het binnenschuifdak van ca. 6.700 m². Sapa heeft voor dit project ruim 15.000 meter (55.700 kg) aluminium profielen geleverd, waarvan de meeste geanodiseerd. Hightex bouwt vaste panelen rond het binnendak van 6.000 m2 transparant etfe membraan, dat zonlicht doorlaat en regen en wind buiten het stadion houdt.
Place in Vancouver, thuisbasis van het footballteam de bc Lions.
bc
Nieuwe frame- Minder brandstof en meer vracht
oplossingen
Het aluminium frame is zeer sterk en duurzaam. Sapa is door Twinfix (Engeland) gekozen om te assisteren bij de ontwikkeling van de profielen die worden gebruikt bij de nieuwe 500 mm Lexan Thermoclick panelen van polycarbonaat voor verticale beglazing. Het mooie – en de uitdaging – van dit systeem is dat de panelen via messing- en groefverbindingen aan elkaar geklikt kunnen worden. Ze passen in een robuust, thermisch geïsoleerd aluminium randframe, zonder verticale profielen die schaduwen veroorzaken, waardoor het licht zeer goed wordt doorgelaten. “Het Thermoclick Glazing Bar project is een perfect voorbeeld van samenwerking tussen ons, de systeemfabrikant en Sapa, de profielenleverancier”, zegt Martin Fleet, Directeur van Twinfix. “We zijn trots op onze uitstekende reputatie als leverancier en installateur van innovatieve beglazingsoplossingen en dit is mede te danken aan onze samenwerking met Sapa en de technische kennis van dit bedrijf.” 12 SHAPE • # 1 2012
Niet alleen vliegtuigfabrikanten en ontwerpers van motoren maken op hun ontwerptafel jacht op de kilo’s. Meer vracht en minder bruto gewicht is het ideaal in de transportbranche en aluminiumconstructies spelen daarbij een steeds grotere rol. “Nu gebruikt iedereen aluminium, maar eind jaren 70 waren wij pioniers”, vertelt Johan Pettersson, Hoofd Inkoop bij Sala Kaross, onderdeel van het industrieconcern Amymone. “Wij bouwen liever met aluminium dan met staal. Onze niche zijn vooral distributiekasten in de klasse van 12 ton en hoger”, vertelt hij.
Sala Kaross heeft naam gemaakt in de branche dankzij haar maatwerkconstructies. Het bedrijf bouwt wagens met verschillende temperatuurzones, in hoogte verstelbare kasthoogten of andere oplossingen om het beladen te vereenvoudigen, zoals zijkanten die open kunnen. “Het grootste deel van ons assortiment is gebaseerd op profielen van Sapa. Bij de ontwikkeling van nieuwe producten of oplossingen gaan we naar Sapa om de profielen te laten maken die we nodig hebben”, zegt Johan Pettersson.
SLIMME FIETSENSTALLING
D
e uitdaging voor mij als ontwerper, was het ontwikkelen van een fietsenparkeersysteem voor consumenten. Waar andere systemen op mechanische vallen lijken, wilden wij een opvallend en gebruiksvriendelijk systeem ontwerpen met zachte vormen en een gladde aluminium afwerking”, zegt Feiko Withagen, Senior Designer bij de Nederlandse fabrikant VelopA. En aan de marktrespons te zien is hij daarin geslaagd. Niet alleen heeft VelopA een con tract gekregen voor de levering van dit nieuwe dubbellaags fietsenparkeersysteem naast de treinstations van de Nederlandse Spoorwegen.
Easylift+ heeft ook de prestigieuze Red Dot Design Award in de wacht gesleept en het bedrijf krijgt aanvragen uit diverse Europese landen. Er is om meerdere redenen voor een aluminium constructie gekozen: minder gewicht, de mogelijkheid tot integratie van diverse functies in de profielen binnen nauwkeurige toleranties en de juiste afwerkingslaag. “We hebben eigenlijk geen ander materiaal overwogen”, aldus Withagen. “Sapa Nederland heeft onze voorkeur voor het leveren van aluminium profielen en zij hebben ons in de ontwikkelingsfase waardevol advies gegeven.”
TEksT ERICO OLLER WESTERBERG
Wist je dat? 40% van de verkeersbewegingen in Nederland per fiets plaats vindt? In 2011 werden er in Nederland 1,7 miljoen fietsen verkocht. Er zijn hier meer fietsen dan inwoners en meer dan 20.000 kilometer fietspaden.
#1 2 2012 2011 SHAPE • 13
BAANBREKEND
BAANBREKEND
Een frisse
WIND
FEL LICHT VOOR EEN GROENE SECTOR Fionia Lighting gaat zorgen voor een technologische verschuiving in de tuinbouw. Door LED verlichting te gebruiken, biedt dit Deense bedrijf professionele kwekers enorme energiebesparing en en de mogelijkheid om hun milieu-impact aanzienlijk te beperken. led verlichting is niet nieuw. Maar de toepassing ervan wel. De armaturen van Fionia Lighting – een onderzoeksbedrijf gelieerd aan ZuidDeense universiteit – zijn hier een lichtend voorbeeld van. Na vijf jaar onderzoek en productontwikkeling lanceert Fionia haar led verlichting dat 40% van de energie bespaart die wordt verbruikt door conventionele verlichting. “Kostenbesparingen is ons grootste verkoopargument. Een producent die jaarlijks twee of drie miljoen euro uitgeeft aan elektriciteit, zal buitengewoon geïnteresseerd zijn in een systeem dat 40% minder energie verbruikt en dat is uitgerust met lampen die vijf tot zes keer zo lang meegaan”, zegt Thomas Rubaek, Projectleider bij Fionia. “led verlichting is bovendien ook beter voor de planten door het fotosynthesevriendelijke lichtspectrum, en voor onze aarde door de lagere co2 uitstoot, omdat er minder chemische stoffen voor gebruikt worden.” De led verlichting voor de tuinbouw concurreert met technologieën uit het verleden. Naast de toepassing van tl-verlichting en gloeilampen, wordt er in de meeste kassen gebruik gemaakt van High Pressure Sodium (hps) lampen. Dit is al sinds lange tijd de beste keuze, ondanks het feit dat meer dan 70% van de energie die deze lampen verbruiken eindigt als nutteloos infraroodlicht of warmte. “Fionia loopt voorop bij toepassingen van led verlichting in kassen. We waren de eersten op r&d gebied, maar niet de eerste op de markt. We wilden namelijk pas de markt opgaan als we een volwassen technologie en een goed getest product hadden. En nu is het zover”, zegt Rubaek. Een gemiddelde Fionia armatuur is een complex product met maximaal 300 led’s. Het lichtsysteem van één professionele kas kan bestaan uit 500 armaturen met circa 150.000 led’s. Een grote investering voor de producent waarvan dan ook veel verwacht wordt. 14 SHAPE • # 1 2012
Het mooie van deze nieuwe technologie is dat de investering zichzelf snel terugverdient. Koeling is cruciaal bij alle led-toepassingen en dit vormde een van de uitdagingen die Fionia Lighting moest oplossen voordat ze het product op de markt wilden brengen. Sapa Profiler a/s uit Denemarken werd er in een vroeg stadium bij betrokken en had de vereiste oplossing. Fionia had gewerkt aan een waterkoelingsysteem dat te zwaar, te complex en te duur bleek te zijn. Al gauw kwam de luchtgekoelde oplossing van Sapa in beeld. “Sapa beschikt over koeltechnici met veel ervaring. Het personeel is goed voorbereid, neemt initiatief, denkt buiten de kaders en voldoet aan alle vragen”, zegt Thomas Rubaek, Projectleider bij Fionia. Jonas Bjuhr, van Global Application Development bij Sapa, is ook zeer tevreden met deze samenwerking. “Ook voor ons betekent het een doorbraak. Dankzij deze nieuwe productietechniek, waarbij koelvinnen samengeperst worden, kan Sapa nu koelelementen met extreme koelvinverhoudingen leveren. Deze vormen zijn niet mogelijk bij extrusie uit één stuk.” De koelelementen met hoge koelvindichtheid worden in steeds meer toepassingen gebruikt en Sapa heeft laten zien dat het de kennis en capaciteit in huis heeft om geavanceerde maatwerkkoeloplossingen te leveren. TEksT ERICO OLLER WESTERBERG
Over Fionia Lighting Fionia Lighting a/s is een spin-off van de Zuid-Deense universiteit (sdu) en draagt bij aan de ontwikkeling van duurzame, energiezuinige kasverlichting. Het bedrijf is in 2007 opgericht en heeft in 2009 de Spies Foundation Climate Award voor innovatieve klimaatprojecten gewonnen. Via het verkoop- en distributienetwerk van klimaatbedrijf Senmatic, een van de eigenaren, hoopt Fionia wereldwijd een groter marktaandeel te krijgen, met circa twee miljoen tuinbouwarmaturen per jaar.
Windenergie biedt als nieuwe technologie diverse mogelijkheden voor productinnovatie. Windturbines zijn meestal gemaakt van staal en met glas versterkt plastic (Glass Reinforced Plastic – grp). Maar door de toegenomen concurrentie binnen deze branche, zoeken windturbine-
fabrikanten naar manieren om de productkosten te verlagen. Aluminium is dankzij het relatief lage gewicht, grote vervormbaarheid en de lage onderhoudseisen, interessant voor windturbineproducenten. En Sapa ondersteunt hen bij de overgang naar oplossingen met aluminium profielen.
TRANSMISSIELOZE TURBINES
Van knowhow naar praktijk
Aluminium PROFIELEN VOOR: 1. rails (in plaats van koper) 2. motorgondel behuizing 3. motorgondel bodems 4. constructieonderdelen 5. koeling 6. torenplatforms
Transmissieloze turbines gebruiken een ander koelsysteem dan turbines met transmissie. Daarom nam Leitwind, specialist op het gebied van transmissieloze turbines, contact op met Sapa toen het bedrijf een partner zocht voor de ontwikkeling van een gespecialiseerde warmtewisselaar voor hun ‘direct drive’ turbine. Dankzij haar jarenlange ervaring met koelingprofielen en heat sinks, combineerde Sapa de perfecte thermische geleiding van aluminium met haar productiekennis om een maatwerkwarmtewisselaar voor de ‘direct drive’ generator van Leitwind te ontwikkelen. Als one-stop leverancier was Sapa volledig verantwoordelijk voor de complete supply chain; van extrusie, productie, lassen, solderen en het testen op lekkages tot en met de logistiek. Sapa en haar in- en externe partners, hielden iedere processtap nauwlettend in de gaten om een optimaal en betrouwbaar, volledig getest en kant-en-klaar product te ontwikkelen en te leveren, dat volledig voldeed aan de specifieke vereisten van Leitwind.
Bladt Industries
Het oog wil ook wat! Bladt Industries, een internationaal staalbedrijf dat staaloplossingen voor de windenergiesector en andere industrieën levert, had een kli-
maatschild nodig voor een mega transformator in het Deense Rødsand 2 offshore windpark, dat vanaf land zichtbaar is. Het schild moest niet alleen lichtgewicht, duurzaam en corrosiebestendig zijn, maar er ook mooi uitzien.
Sapa is voortvarend te werk gegaan en ontwikkelde en leverde de profielen, machines en afwerking voor deze zeer geavanceerde en prachtige oplossing TEksT Michele Jiménez
# 1 2012 SHAPE • 15
KORTE BERICHTEN
HEDENDAAGSE TECHNIEK
Straatverlichting zonder uitstoot
Het aluminium raamsysteem Maximal Compact is een bestseller geworden.
ENERGIE VOOR
Oregon
Sapa heeft alle aluminium onderdelen geleverd, inclusief de productie en de montage, voor het bevestigingssysteem, geleverd door HatiCon Solar.
Het geeft schone zonne-energie aan het elektriciteitsnet en genereert ruim een derde van de benodigde energie voor snelwegverlichting – het eerste zonne-energieproject van Amerika langs de snelweg in Oregon.
heeft ook diverse voorgemonteerde en gekitte onderdelen geleverd, wat de installatietijd aanzienlijk heeft teruggebracht.”
V
liegen met je eigen vleugels”, is het motto van Oregon, een ruige bergachtige Amerikaanse staat gelegen aan de Grote Oceaan. Nu hebben de onafhankelijke inwoners van de staat zich gestort op zonne-energie en geïnvesteerd in het eerste zonne-energieproject langs de snelweg. Een opstelling met 6.994 zonnepanelen, 48 km ten zuiden van Portland, moet per jaar 1,97 miljoen kilowattuur schone en duurzame energie gaan opwekken. Het Baldock Solar Highway Program, dat deel uitmaakt van het zonneenergieproject langs de snelweg van Oregon, is begin 2012 voltooid. Een deel van de opgewekte energie wordt gebruikt voor de elektriciteitsvoorziening en het onderhoud van de snelwegen, waaronder de elektriciteit voor de Baldock Safety Rest Areas. De zonnepanelen leveren ook elektriciteit aan 165 huizen in de buurt. Sapa heeft alle aluminium onderdelen geleverd, inclusief de productie en de montage, voor het fotovoltaïsche bevestigingssysteem van 16 SHAPE • # 1 2012
het Baldock Solar programma, geleverd door HatiCon Solar. Sapa heeft ook de aluminium profielen gemaakt voor de afzonderlijke fotovoltaïsche modules die door het lokale SolarWorld zijn gemaakt. “Door gebruik te maken van de aluminium profielen van Sapa kon HatiCon Solar optimale vormen ontwerpen met een maximale robuustheid en zo min mogelijk materiaalverbruik”, zegt Eduardo Lainez, Sales and Marketing Coordinator, HatiCon Solar. HatiCon Solar geeft de voorkeur aan aluminium vanwege de corrosiebestendige eigenschappen en de veelzijdigheid van het materiaal. SPECIALE PRODUCTIE – en project managementteams zorgden ervoor dat alle componenten volgens de juiste specificaties werden gemaakt en volgens het projectschema werden afgeleverd, aldus Peter Hedman, Manager, Sapa’s North American Technical Center. “Sapa Portland’s Fabricated Components-divisie
SAPA IS EEN GROTE SPELER op de markt voor zonne-energie, en levert geëxtrudeerde aluminium producten voor bevestigingssteunen, moduleframes, omvormers en andere randapparatuur voor zonne-energie installaties in NoordAmerika, Europa en Azië. “Sapa’s uitgebreide ervaring en kennis, ongeëvenaard productie-, fabricage- en project management, en technische resources maken het bedrijf tot de perfecte partner voor de zonne-energie-branche”, zegt Peter Hedman. Zonne-energieprojecten langs de snelweg, zoals het Baldock-programma, zijn al ruim 20 jaar een begrip in Duitsland en andere Europese landen. Het project in Oregon is het eerste project in Amerika. “Projecten als de Oregon Solar Highway laten zien hoe niet gebruikte grond kan worden gebruikt voor de productie en het onderhoud van onze nationale infrastructuur”, zegt Lainez. “Diverse staten, waaronder Californië, onderzoeken locaties voor solarfarms.” De toekomst van de zonne-energie ziet er zonnig uit. TEksT Cari Simmons
Maximaal
succes
Het raamsysteem Maximal Compact is de bestseller van de Zweedse fabrikant Maximal Aluminiumfönster. Het succes is te danken aan een constructie die geheel van aluminium is (met uitzondering van een thermische brug van composiet), waardoor de droom van elke renoveerder waargemaakt kan worden: snel en eenvoudig een oud raam vervangen door een nieuw en hypermodern venster, zonder het oude kozijn te hoeven vervangen of de glasplaat op te offeren. Dat betekent een enorm voordeel voor verhuurders en woningcorporaties met vele huizen. “Het vervangen van een raam met onze Maximal Compact kost slechts 70% van de tijd vergeleken met een conventionele raamvervanging. De gevel raakt niet beschadigd en je hoeft geen concessies te doen qua raamoppervlak”, zegt Christer Bäck, Hoofd Verkoop en een van de oprichters van het bedrijf. De materiaalkeuze was doorslaggevend voor de productontwikkeling omdat de constructie sterk, maar ook compact moest zijn. Sapa heeft het vertrouwen gekregen om de zelfontworpen aluminiumprofielen voor het product te maken en te leveren.
Het Deense bedrijf Scotia ontwerpt en levert straatverlichting op zonne-energie die duurzame energie opwekt en steden helpt hun milieudoelstelling van straatverlichting zonder uitstoot te behalen. Een van de producten van Scotia is de SunMast, Europa’s eerste op het elektriciteitsnet aangesloten lantaarnpaal op zonne-energie, dat is ontworpen om meer elektriciteit op te wekken dan deze verbruikt. De lantaarnpaal slaat energie op en herleidt deze naar het elektriciteitsnet, zodat klanten geld kunnen verdienen en de co2-uitstoot verlagen, terwijl straten en snelwegen worden verlicht. De SunMast is in 2009 als eerste geplaatst op het terrein van de Copenhagen Climate Conference om de mogelijkheid voor straatverlichting zonder uitstoot te laten zien. Scotia heeft dochterbedrijven in Engeland en Italië en wordt ook vertegenwoordigd in Spanje en Duitsland. Sapa in Denemarken heeft een belangrijke rol gespeeld bij de ontwikkeling van de SunMast. “We hebben ervaren dat de hele Sapa organisatie, met haar expertise op het gebied van logistiek, constructie en uiteraard productie, aan het succes heeft bijgedragen. De geweldige samenwerking met Sapa heeft ervoor gezorgd dat wij op dit moment de enige op de markt zijn met een volledig ce-gecertificeerde lantaarnpaal”, zegt Heine Olsen, Directeur Business Development bij Scotia.
Focus op veilige wegen en landingsbanen Zacht, maar zo sterk als staal en maar een derde van het gewicht. De Noorse fabrikant Lattix ontwikkelt en produceert sinds halverwege de jaren 80 lichtgewicht aluminium masten, die in acht landen naast de snelweg staan en wereldwijd in de buurt van 200 luchthavens. “Ons systeem is net zo flexibel als Lego waardoor we masten voor een groot aantal toepassingen kunnen leveren, van losse lantaarnpalen tot
snelwegverlichting en verlichting voor landingsbanen”, zegt Kim Heglund, Directeur van Lattix. “Deze masten zijn botsveilig, volledig recyclebaar en gemakkelijker te transporteren omdat ze licht zijn en op de locatie kunnen worden gemonteerd.” Lattix en Sapa werken al lang nauw samen. De ruige Noorse kust was de eerste plek waar de aluminium legeringen van de profielen aan de wereld moesten tonen dat ze duurzaam en weersbestendig waren.
“Ons systeem is net als een Lego set, met de flexibiliteit voor een groot aantal toepassingen” # 1 2012 SHAPE • 17
INZICHT: DUURZAAMHEID
INZICHT: DUURZAAMHEID Drie musts voor duurzaamheid • Bewustzijn in de organisatie verhogen • Betrokkenheid van en samenwerking met leveranciers en klanten • Ontwikkelen van duurzame innovatie om de concurrentie voor te blijven
DUURZAAMHEID: GEEN KEUZE MEER Het was eerst een hype, maar sociale- en milieuverantwoordelijkheid zijn blijvend. En nu integreert Sapa zijn duurzaamheidsbeleid met leveranciers en klanten. MEER DAN DE HELFT VAN de multinationals laat zien wat ze doen op het gebied van sociale verantwoordelijkheid en het milieu. In een geglobaliseerde wereld zijn duurzaamheidsprincipes van cruciaal belang voor de geloofwaardigheid en het voortbestaan van een bedrijf. Ye Yan, Development Engineer en gespecialiseerd in duurzaamheid bij Sapa Heat Transfer, ziet de groeiende interesse voor zowel milieutechnische als sociale duurzaamheid als een logische ontwikkeling. “Een gezonde werkomgeving en goede relaties met de lokale bevolking, leveren veel voordeel op voor de activiteiten van een bedrijf ”, zegt ze. “En het spreekt voor zich dat energiebesparingen en investeringen in duurzame energie en energiebesparende producten gestimuleerd worden, omdat de bronnen uitgeput raken en de prijzen stijgen.” Sapa Heat Transfer werkt nu actief aan de integratie van duurzaamheid via een Sustainability Value Chain, die de samenwerking met leveranciers en klanten stimuleert. Een workshop die Sapa onlangs in Zweden 18 SHAPE • # 1 2012
organiseerde, bood het bedrijf een uitgelezen kans om deze kwesties met klanten en onderzoekers te bespreken. TitanX, een internationale leverancier van warmtewisselaars voor commerciële voertuigen en off-highway markten en Volvo Construction Equipment, één van ‘s werelds grootste automobielfabrikanten, waren aanwezig bij de workshop, omdat ook zij met een duurzame waardeketen werken. Het Blekinge Institute of Technology (bth), waar Sapa onderzoeksprojecten voor duurzaamheid sponsort, nam ook deel aan het evenement. bth presenteerde er het onderzoek van haar Masterprogramma voor duurzame productinnovatie. dat de consument en de samenleving bezig zijn met duurzaamheid, door te letten op de milieu-impact, het energiever-
“WE DEELDEN DE MENING
Ye Yan, Development Engineer, houdt zich bij Sapa Heat Transfer bezig met duurzaamheid.
bruik en de sociale prestaties van bedrijven en hun producten. Deze publieke betrokkenheid leidt tot verandering”, zegt Ye Yan over de uitkomsten van de Sapa Heat Transfer duurzaamheidworkshop. Het werd ook duidelijk dat duurzaamheid als een rode draad door de gehele waardeketen moet lopen. “Vanuit het ‘cradle to grave’perspectief wordt de duurzaamheid van een product niet alleen bepaald door het ontwerp en de productiemethodes, maar ook door de duurzaamheid van de leveranciers van grondstoffen en onderdelen ervan”, zegt Ye Yan. “Op dat vlak neemt Sapa een bevoorrechte positie in als je kijkt naar het hoge percentage gerecycled aluminium dat in ons productieproces wordt toegepast”, vertelt ze. TEksT ERICO OLLER WESTERBERG
Een duurzaam Sapa Heat Transfer “We implementeren duurzame ontwikkeling op twee niveaus: organisatie en product. Om een duurzame organisatie te creëren, richten we ons op een harmonieuze samenwerking met de lokale bevolking, bouwen we aan stabiele en betrouwbare relaties met klanten en leveranciers, verbeteren we de efficiëntie en creëren we een betere werkomgeving voor onze werknemers. Op productniveau streven we naar duurzame productinnovatie, door meer gebruik van gerecycled aluminium als grondstof terwijl we de concurrerende prestaties van het product niet uit het oog verliezen.”
GROENER DAN GROEN Met betrekking tot “groene” certificering, zijn er geen slechte producten, maar wel slechte ontwerpen, zeggen de Duitse chemicus Michael Braungart en de Amerikaans architect William McDonough, oprichters van ‘s werelds meest vooraanstaande cradle-to-cradle certificeringsprogramma.
D
e meeste ideeën rond duurzame ontwikkeling richten zich op het minimaliseren van de menselijke invloeden op het milieu. Cradle-to-cradle (c2c) streeft er echter naar de positieve effecten van menselijk handelen en producten te vergroten, zonder dat er aan het einde van de productlevensduur restproducten overblijven en er kwaliteitsverlies optreedt bij de materialen waarvan nieuwe of andere producten worden gemaakt. Of zoals Braungart en McDonough het zeggen, ‘afval is voedsel’: als een product goed ontworpen is kunnen de gebruikte materialen na hun functioneren in dit product worden afgebroken tot basiselementen die kunnen worden ingezet in andere producten. In plaats van minder afval is het doel geen afval. In het c2c-model circuleren productmaterialen in een eindeloze cyclus die niet van invloed is op het milieu. Tot op heden zijn wereldwijd meer dan 200 bedrijven c2c-gecertificeerd.
EEN AANTAL EUROPESE STEDEN
en gemeenten, waaronder de Nederlandse provincie Limburg, hebben c2c duurzaamheid als strategie omarmd. Niet alleen om het milieu te beschermen, maar ook om het welzijn en de economische perspectieven van de mensen te versterken door nieuwe zakelijke mogelijkheden. Dit past Het cradle-to-cradle logo. goed bij de aanpak van Sapa. SILVER “Wij streven ernaar klanten van dienst te zijn, inclusief klanten die vragen om milieuvriendelijke materialen en groene energie, en hen te helpen om hun milieudoelstellingen te behalen. Wij zijn overigens de eerste aluminiumleverancier ter wereld van c2c gecertificeerde lichtmasten”, zegt Nicole le Sage, Marketing & Communications medewerker van Sapa Pole Products in Nederland. proces van ontwikkeling en verbetering. Zo lanceert Sapa Pole Products in 2012 een retourprogramma om klanten een volledig servicepakket te bieden. Aan het einde van de productlevensduur zamelt Sapa oude lichtmasten in en wordt het metaal hergebruikt om er nieuwe van te maken. Hiermee is de technische kringloop helemaal rond en wordt de c2c duurzaamheid ondersteund.
C2C DESIGN IS EEN VOORTDUREND
TEksT Michele Jiménez
# 1 2012 SHAPE • 19
Angola
INZICHT: ANGOLA
Gelegen aan de Westkust van zuidelijk Afrika. Tot de onafhankelijkheid op 11 november 1975 was Angola een kolonie. Hoofdstad: Luanda Aantal inwoners: ca. 11,2 miljoen. Oppervlakte: 1.246.700 km²
WEDEROPBOUW VAN
Angola Na bijna drie decennia burgeroorlog is de wederopbouw van Angola gestart en Sapa Building System helpt mee. ER ZIJN VEEL BOUWKRANEN te zien in Luanda, de hoofdstad van Angola, omdat de export van diamanten, goud en olie de huidige bouwexplosie helpt groeien. Angola heeft de snelst groeiende economie van Afrika en veel buitenlandse bedrijven, die op hun thuismarkt een teruggang bespeuren, treden toe tot deze lucratieve markt. Vooral voor Portugese bedrijven is de voormalige kolonie een aantrekkelijke plek om zaken te doen. Sapa Building System in Portugal heeft veel projecten in Angola uitgevoerd. Eén van de meeste recente projecten is het Sky Business gebouw dat op dit moment in aanbouw is. Sapa heeft een aluminium “gordijn” geleverd voor het 100 meter hoge kantoorgebouw met 25 verdiepingen. Het bevindt zich in het nieuwe Sky Center complex en deelt een kelder van twee verdiepingen met een appartementsgebouw. Sapa is door Teixeira Duarte, de hoofdaannemer van het Sky Center project, gevraagd de wand te leveren. Sapa en Teixeira Duarte hadden al eerder samengewerkt en de aannemer nam voor expertise en ondersteuning contact op met Sapa. “De uitdaging lag in de ontwikkeling van een oplossing van aluminium in plaats van staal, dat oorspronkelijk was gepland als afwerking van het gebouw”, zegt Sapa Marketing and Sales Manager Pedro Maçarico. 20 SHAPE • # 1 2012
DE OVERSTAP VAN STAAL NAAR ALUMINIUM leverde
een aanzienlijke kostenbesparing op, omdat er gewoon beton gebruikt kon worden en een dure stalen constructie voor het gebouw niet meer nodig was. Wel moest de aluminium constructie dezelfde uitstraling krijgen als het oorspronkelijke ontwerp van staal. “Sapa was van cruciaal belang voor de ‘redding’ van ons ontwerp”, zegt Luís Torgal van Risco Architects, de ontwerper van het gebouw. “Toen de klant zich realiseerde dat de stalen constructie een stuk duurder zou uitvallen, vreesden we het ergste. Het had kunnen uitmonden in een gewone façade van glas, maar Sapa heeft geweldige oplossingen bedacht om ons originele ontwerp zo veel mogelijk te behouden.” Het Elegance 52 systeem, met zonwering, werd aangepast aan de unieke eigenschappen van het gebouw. “Sapa haalt echt alles uit de kast om met oplossingen te komen die bij onze ideeën passen”, zegt Torgal. “Ze weten dat architecten intelligente constructies bedenken. Niet alle bedrijven staan zo open voor samenwerking met architecten die hun producten willen veranderen of aanpassen.” Het bevestigen van de zonwering op de wand vormde een behoorlijke uitdaging voor de ontwerpers van Sapa. “De constructie van 40
cm diep en 5 cm breed zorgde voor een “zeileffect”, zegt Maçarico. Er was een zeer sterke en betrouwbare verankering nodig om te voorkomen dat de zonwering tijdens harde wind zou afbreken. “Een andere grote uitdaging vormde de bevestiging van de aluminium constructie aan de wand”, voegt Maçarico toe. Sapa’s snelle en efficiënte werk zorgde ervoor dat de bouw van het Sky Business gebouw voorliep op de andere gebouwen van het project. “Het zo snel mogelijk afronden van projecten is erg belangrijk, vooral in Angola, waar de woonlasten zelfs voor buitenlanders hoog zijn”, zegt Maçarico. “Alles kost in Angola tien keer zo veel vergeleken met Europa. Als je een installatieteam laat overkomen, wil je het proces dus zo kort mogelijk laten duren om zoveel mogelijk kosten te besparen.” Sapa heeft in Angola diverse projecten uitgevoerd en werkte daarbij nauw samen met architecten en aannemers van maatwerkoplossingen. “Werken in Angola is zwaar omdat er veel kan misgaan”, zegt Maçarico. “Maar het helpt enorm dat Sapa ervaring heeft met werken in Angola en kennis heeft van o.a. logistiek, onderhoud en montage.” TEksT Cari Simmons
# 1 2011 SHAPE • 21
En er was licht
KORTE BERICHTEN
15 miljoen theelichtjes hebben Zweedse schoolkinderen ingezameld tijdens de wedstrijd “De grote theelichtjesjacht”. Dat komt overeen met 10 ton aluminium. Ruim 18.000 kinderen deden mee. Groep drie van een school uit het Zuid-Zweedse Skåne won de wedstrijd.
Vijf speciaal ontworpen profielsoorten waren er nodig voor de bouw van de enorme lampen in de entree van het nieuwe cultureel centrum Spira.
Een stimulerende omgeving Solardome Industries is in Engeland marktleider van glazen en aluminium geodetische koepels en werkt al 20 jaar samen met Sapa Profiles voor de productie van hun onderhoudsvrije aluminium profielen. De koepels vormen een opvallend alternatief voor een kas en kunnen veelzijdig worden ingezet, van tuinoverkapping tot educatieve kas voor tropische planten. Vooral scholen zijn belangrijk voor Solardome Industries en hun assortiment koepels in deze sector groeit gestaag. Zowel basisscholen als middelbare scholen
profiteren van de koepels die een unieke, praktische leeromgeving vormen voor vakken als natuurkunde en aardrijkskunde. Bij alle koepels wordt hetzelfde aluminium frame toegepast en daarom is er maar één soort profiel nodig voor de aluminium profielen die daarna ter plaatse op maat gezaagd worden. De koepel is onderhoudsvrij omdat deze bestaat uit een aluminium frame met vier mm gehard glas. Hierdoor is de koepel wind- en stormbestendig en heerst er binnen een constante en behaaglijke temperatuur.
Naadloze bewaking WETENSCHAP GLANS GEVEN Inspiria Science Center in Sarpsborg (Noorwegen) aan de hoofdweg naar Oslo, kun je bijna niet missen. De prachtige façade van glas en aluminium symboliseert de focus op duurzaamheid van het nieuwe centrum. Glas en aluminium zijn perfecte bouwmaterialen voor energiezuinige constructies. Beide materialen zijn volledige recyclebaar en de 4150 sx (façade) en 1074 sx (ramen) aluminium profielen van Sapa vormen een perfecte ondersteuning voor de enorme ramen die voldoende licht doorlaten, maar zeer energiezuinig zijn – ca. 0,8 w/m²k. De ramen isoleren ook tegen het lawaai van de nabijgelegen snelweg. “Sapa heeft ons bij de technische aspecten van het project geholpen. De communicatie met het bedrijf verliep uitstekend”, zegt Jørgen Slydahl, Project Engineer bij Saint-Gobain Bøckmann, de leverancier van de façades. 22 SHAPE • # 1 2012
Geutebrück is een bekende fabrikant van hoogwaardige videobewakingssystemen. Het bedrijf staat bekend om de naadloze integratie van geavanceerde digitale technologieën in bestaande systemen en een ongeëvenaarde gebruikersinterface, allemaal voorzien van het kwaliteitsstempel “Made in Germany”. Logistiek managers die verzendingen in grote gebouwen willen volgen, casinopersoneel dat vraagt om snelle en eenvoudige bewaking, zonder het spel te verstoren, om eventueel valsspelen aan het licht te brengen of retail marketing managers die het aankoopgedrag van klanten willen bekijken,
zijn klanten die gebruiksvriendelijke bewakingssystemen willen. De nieuwe Pilot console van Geutebrück is hier een perfect voorbeeld van. Sapa levert al jaren de geavanceerde geanodiseerde aluminium profielen voor de fronts van Geutebrück producten en heeft meegewerkt aan de ontwikkeling van het nieuwe Pilot systeem. “We hebben de technische- en verkoopmedewerkers van Sapa er vanaf het begin af aan bij betrokken en zij leverden ons de benodigde oplossingen voor de aanpak van vorm- en geleidingsproblemen”, vertelt Arno Lentz, Geutebrück, Teamleader Platforms & System Integration.
Een videobewakingssysteem moet gebruiksvriendelijk zijn. Het Duitse bedrijf Geutebrück heeft een nieuw Pilot systeem ontwikkeld.
Het cultureel centrum Spira in Jönköping (Zweden), een groot complex voor muziek en theater, is in november 2011 geopend en is nu al een bijzonder herkenningspunt. Vijf lampen met een hoogte van drie meter en waarvan de grootste 1,2 ton zwaar is, sieren de foyer en decoreren het gebouw qua vorm en kleurstelling. De lampen zijn ontworpen door glaskunstenares Ingegerd Råman. Fagerhults Belysning ab maakte de constructie, een opdracht die István Magyarovari omschrijft als een spannende uitdaging. “Deels wilden we de visie van de kunstenares verwezenlijken: een luchtige en stijlvolle constructie zonder bouten, schroeven, elektrische leidingen of zichtbare naden. Aan de andere kant moesten we praktisch denken en de vraag oplossen hoe de lamp onderhouden moest worden zonder hem omlaag te hijsen of op grote hoogtes te werken”, verklaart hij. De technische oplossing is gebaseerd op lange staven van plexiglas en aluminium, die gemakkelijk losgemaakt kunnen worden om te repareren of om de ingebouwde ledlampen en andere mechanismen te vervangen. Aluminium bood de juiste balans qua gewicht en kracht, en ondanks het krappe productieplan, kon Sapa de vijf verschillende en speciaal ontworpen profieltypen voor de armaturen op tijd leveren.
# 1 2012 SHAPE • 23
Bennington Carriages GAAT MET ZIJN TIJD MEE Michael Mart, eigenaar en oprichter van Bennington Carriages, ontwierp halverwege de jaren 60 zijn eerste rijtuig voor paarden, om veilig te kunnen rijden met de nieuwe pony’s van het gezin. Geïntrigeerd door het project en paardrijden, ging hij al snel meedoen aan wedstrijden in de groeiende paardensport.
H
et was toen de gewoonte om zware wielen te gebruiken om te voorkomen dat de rijtuigen omvielen. Maar Michael Mart wist door het observeren van de rijtuigen tijdens wedstrijden al snel dat het probleem niet het gewicht, maar het ontwerp was. Aangespoord door de beschermheer van de sport, prins Philip, de Hertog van Edinburgh, ontwierp Michael nieuwe rijtuigen en ontwikkelde een sterk, lichtgewicht wiel van aluminium dat leek op 24 SHAPE • # 1 2012
een traditioneel houten wiel, maar dat sneller en veiliger was. In 1979, ontving Bennington Carriages het predicaat Hofleverancier, dat het bedrijf nu nog steeds draagt. “MET HET JUISTE ONTWERP hebben aluminium wielen
een groter voordeel voor het paard omdat, door het lagere gewicht, het dier beter uit de voeten kan op oneffen terreinen van modder en zand”, zegt Sue Mart, wedstrijdrijdster en dochter van Michael. Samen met haar zus Wendy is ze mededirecteur van het familiebedrijf.
Terugkijkend op zijn 30-jarige samenwerking met Sapa, dat alle aluminium voor Bennington Carriages produceert, zegt Michael Mart: “De mensen van Sapa zijn fantastisch en heel fijn om mee samen te werken. Een geweldige service; van design tot productie! Hun expertise en flexibiliteit zijn van dusdanig belang voor onze ontwikkeling, dat we nu de belangrijkste fabrikant van rijtuigen voor paarden voor wedstrijden en de recreatiesector in Groot-Brittannië zijn.”
TEksT Michele Jiménez
