Sessie V 10.20 uur – 11.45 uur Epidemiologie van virale hepatitis in NL Moderatie Jim van Steenbergen & Hans Zaaijer
Jim van Steenbergen, INZI RIVM
Epidemiologie, bestrijding, preventie • HAV • HBV • Transmissie (jvs) • Casus Vanwolleghem • Preventiebeleid (jvs) • Casus Baak tandarts • Vaccinatiebeleid en opsporen dragers (jvs) • Casus Spanier
• HCV • HδV • HEV 2
HAV : meldingen sinds 1950
Termorshuizen 1998 NTvG
3
Termorshuizen 2004 NTvG Sept 28, 2013
JID 2004; 189: 471-82
4
Sonder 2004 Vaccine
Steeds minder import
Suijkerbuijk 2009 EJPH
5
Dijkshoorn 2003 NTvG
Verbeteringen land van herkomst
HDI: Human Development Index, SI: Sanitation Index, WSI: Water Source Index Baaten 2010 JTM
6
Import nog niet opgelost
Vaccineren (nog) niet kosten-effectief Whelan 2013 Vaccine
7
Suijkerbuijk 2012 Vaccine
Meer vatbaren Vaccineren?
Verhoef 2011 Epid&Infect
8
Suijkerbuijk 2012 Vaccine
Typering voor clusterdetectie
9 Petrignani Euro Surveill. 2010;15(20):pii=19572
Epidemiologie, bestrijding, preventie • HAV • HBV • Transmissie (jvs) • Casus Vanwolleghem • Preventiebeleid (jvs) • Casus Baak tandarts • Vaccinatiebeleid en opsporen dragers (jvs) • Casus Spanier
• HCV • HδV • HEV 10
Transmissie • 1999 – 2000 • Population based case (120) control (491) • 289 meldingen, 51 klopt niet, 120 doen mee • Controle vragenlijsten 7200: 4353 terug, 405 gevaccineerd 3948 controles, daarvan 2554 volwassenen, selectie 574 voor 2e vragenlijst, 491
Hahné Epid&Infect. 2007
11
Thomas Vanwolleghem
Sessie 5
Partner van patiënte: • succesvol gevaccineerd • anti-HBs titer van 20 IU/ml • Nog actieve seksuele relatie met patiënte
• The Hepatitis B Vaccine Protects Re-Exposed Healthcare Workers, but Does Not Provide Sterilizing Immunity. Gastroenterology 2013 in press • Anti-HBs after hepatitis B immunization with plasma-derived and recombinant DNA-derived vaccines: binding to mutant HBsAg. Vaccine 2001;19:3671. • Clinical and virological significance of the co-existence of HBsAg and anti-HBs antibodies in hepatitis B chronic carriers. Virology 2007; 367:30.
Stemvraag Is onbeschermd seksueel contact mogelijk?
1. Nee, anti-HBs antistoffen zijn niet neutraliserend 2. Tijdelijk niet, enkel na volledige suppressie van HBV DNA 3. Ja, na aanvullende HBsAg mutant analyse
Preventiebeleid NL • Hygiëne (schoon en veilig werken) • Zorg • Veilig werken • Screenen en vaccineren personeel (uitschakelen als bron) EPP Commissie Preventie Iatrogene Transmissie • Bloed (Sanquin) testen, (zelf)selectie
• Parenterale technieken • Tatouage-studio’s, pedicure/manicure, schoonheidsspecilisten
• Seksueel (prostituées, jongeren, migrantengroepen) • Voorlichting, condoomgebruik (Stichting soa-aids Nederland)
• Druggebruik • Spuitomruil, voorlichting
• Vaccinatie risicogroepen 15
Stemvraag mbt mogelijk HBV-geïnfecteerde donoren: 1. Sanquin vraagt mogelijk HBV-geïnfecteerden niet te doneren 2. Sanquin vraagt specifiek de ooit HBV-geïnfecteerden om te komen voor donatie (productie specifiek antiHBs IgG, HBIG) 3. Sanquin vraagt specifiek de ooit HBV-geïnfecteerden om te komen voor donatie vanwege productie HBsAg (vaccin)
Sessie 5 epidemiologie HBV en aanverwante zaken
L.C. Baak OLVG Sessie 5 epidemiologie HBV en aanverwante zaken
HBV in de praktijk van alle dag Mw M geb 1966 Chinees van geboorte- hele familie HBV positief Sinds 2008 Entecavir ivm oplopende ALT waarden (ALT 130) HBsAg en HBe Ag pos HBV DNA 3.8 x 10(6) IU/mL Gaat goed- HBV DNA onmeetbaar < 6 maanden Vraag patient: hoe veilig werkt mijn tandarts ? Ze meldt altijd haar HBV status. Bij praktijk A kon ze altijd tussendoor , bij praktijk B moet ze perse aan het eind. Dat vindt ze stigmatiserend maar ook verontrustend
Stemvraag mbt. een patient met hoge HBV load: 1. Tandartspraktijk A (gewoon tussendoor) handelt juist 2. Tandartspraktijk B (als laatste patient) handelt juist 3. Niet te zeggen, er is geen richtlijn
Typering ook voor bronopsporing 124 Genotype D 2004-2013 S-gen(656 nt) en C-gen (655nt) 18mutaties 3S 15C
Audry King, IDS/RIVM 2013
21
Hahné 2013 PLosOne
22
Epidemiologie, bestrijding, preventie • HAV • HBV • Transmissie (jvs) • Casus Vanwolleghem • Preventiebeleid (jvs) • Casus Baak tandarts • Vaccinatiebeleid en opsporen dragers (jvs) • Casus Spanier
• HCV • HδV • HEV 23
Vaccinatiebeleid • Wie zijn de risicogroepen voor nieuwe infecties?
• Is het kosten-effectief hen te vaccineren?
24
Meldingen acute HBV-infecties
Hahné 2013 PlosOne
Boot 2008 JMV
25
1992-97
1998 -2003
Houdt 2009 JMV
JMV 2002; 66: 159-65
26
Houdt 2007 Vaccine
Vaccinatiebeleid NL • 01-10-’89 Zwangerenscreening en neonatale vaccinatie • Medische risicogroepen • (nauwe) contacten van HBsAg+ personen • Huisgenoten • Seks-partners • Reizigers • Gezondheidswerkers (na incident Veghel, Spijkerman2000) • Commissie Preventie Iatrogene Transmissie HBV, HCV, hiv • Gedragsgebonden risicogroepen (na proefproject ’98-’02) • Druggebruikers/ prostituees-prostituanten/ MSM/ HSW • Kinderen van (1 of 2) ouders uit midden en hoog endemische landen 1743 = 0,7%
• 01-10-’11 Universele vaccinatie kinderen (KEA en discontering) 27
Boot 2010 JoVH
Vaccinatiebeleid NL • 01-10-’89 Zwangerenscreening en neonatale vaccinatie • Risico-patiënten (dialyse, hemofylie, e.a.) • (nauwe) contacten van HBsAg+ personen • Huisgenoten • Seks-partners • Reizigers • Gezondheidswerkers (na incident Veghel, Spijkerman2000) • Commissie Preventie Iatrogene Transmissie HBV, HCV, hiv • Gedragsgebonden risicogroepen (na proefproject ’98-’02) • Druggebruikers/ prostituées-prostituanten/ MSM/ HSW • Kinderen van (1 of 2) ouders uit midden en hoog endemische landen • 01-10-’11 Universele vaccinatie kinderen (KEA en discontering)
Spijkerman 2002 IC&HE
28
Werkt het vaccinatiebeleid?
Xiridou 2013 STI
29
Hahné 2013 PLosOne
Wat kost het?
30
COST-EFFECTIVENESS RATIO
Opsporen chronisch geïnfecteerden? • Zwangerenscreening • Zwangere zelf • Contacten
• Gedragsgebonden risicogroepen • Druggebruikers • Prostituées • MSM
• Contacten van gemelde patiënten met acute HB
32
Marcel Spanier, MDL-arts Rijnstate, Arnhem Sessie 5 Epidemiologie virale hepatitis in Nederland
Stemvraag Vindt u screening op HBV van immigranten, zoals bijvoorbeeld Chinezen, zinvol? 1. Ja 2. Nee
“China aan de Maas, Noordzee, onder de Dom, in het Oosten ” Aanleiding: – hoge prevalentie van hepatitis B in de Chinese gemeenschap – terug dringen morbiditeit en mortaliteit
“China in het Oosten” • Hepatitis B screening Chinese gemeenschap regio Nijmegen/Arnhem, jan/feb 2013 • Samenwerkingsproject tussen – GGD Gelderland-Midden/ Regio Nijmegen – het Nationaal Hepatitis Centrum – Ziekenhuizen: UMC St Radboud, Gelderse Vallei, CWZ en Rijnstate
Resultaten • 747 getest: 4 anti-HCV positief (0,5%) ⇒ aanvullend HCV-RNA bepalen 286 anti-HBc positief (38%), 6 anti-HBc dubieus 442 anti-HBc negatief (59%) ⇒ vaccinatie • 28 HBsAg positief (3,75%), dus ws. chronische HBV-infectie ⇒ komen wellicht in aanmerking voor behandeling - 20 HBV pat in Rijnstate, allen HCV neg, 18 (90%) HBe neg, 5 met behandelindicatie (hoge VL en ALT stijging, 1 cirrhose)
Resultaten voorgaande “China screeningsprogramma’s”
Arnhem/ Nijmegen 2013 747 442 (59%) 28 (3,7%) 4 (0,5%)
Stemvraag Voldoende argumenten voor landelijke screening?
1. Ja 2. Nee
Criteria voor bevolkingsonderzoek
V
V V
V
Opsporen dragers? • Zwangerenscreening • Zwangere zelf • Contacten
• Gedragsgebonden risicogroepen • Druggebruikers • Prostituées • MSM
• Contacten van gemelde patiënten met acute HB • EERSTE GENERATIE MIGRANTEN 42
Opsporen?
43
Epidemiologie, bestrijding, preventie • HAV • HBV • Transmissie (jvs) • Casus Vanwolleghem • Preventiebeleid (jvs) • Casus Baak tandarts • Vaccinatiebeleid en opsporen dragers (jvs) • Casus Spanier
• HCV • HδV • HEV 44
Hepatitis C en public health
kaliumantimoontartraat, KSbC 4 H 4 O 7 · 1/2H 2 O. 45
Strickland 2005 Hepatology
Hiv+ MSM
Thijs46vd Laar 2008 Thesis
Meldingen….. Screenen? • IDU in zorg (methadonpost)
zorg
• Hiv+ MSM in zorg
zorg
Hiv+ MSM onbekend test!
“actief testbeleid” website/outreach
• 1e generatie migranten
Gezondheidsraad
• Zwangeren? KEA -
1e generatie migr
• Overigen?
internet (Freeke Zuure)
47
48
