Servicetechnicus fotovoltaïsche systemen

Leerplan OPLEIDING

Servicetechnicus fotovoltaïsche systemen Modulair Studiegebied Mechanica-elektriciteit Goedkeuringscode: 2013/915/6/D

31 mei 2013

STRUCTUURSCHEMA

40

Basis elektriciteit PV systemen

80

Basis instal latietechnieken PV-systemen

40

Fotovoltaïsche techniek 1

Plaatsing PV-installaties Platte daken

40


40

Aansluittechnieken stand alone systemen

20

40

Plaatsing PV-installaties Schuine daken

Analyse fotovoltaïsche systemen

Aansluit40 technieken net gekoppeld systemen

80

40


Fotovoltaïsche60 installaties ontwerpen en berekenen Fotovoltaïsche120 installaties afstellen en foutenanalyse

Advies fotovoltaïsche systemen

40

Servicetechnicus fotovoltaïsche systemen 680 LT

Leerplan Servicetechnicus fotovoltaïsche systemen

31 mei 2013

MODULES Naam

Code

Basis elektriciteit PV-systemen

M ME G430

40


M ME G431

40

Plaatsing PV-systemen op platte daken

M ME G432

40

Plaatsing PV-systemen op schuine daken

M ME G433

40

Basis installatietechnieken PV-systemen

M ME G442

80


M ME G434

40

Aansluittechnieken stand alone systemen

M ME G435

20

Aansluittechnieken netgekoppelde systemen

M ME G436

40

Analyse fotovoltaïsche systemen

M ME 437

80


M ME 438

40

Fotovoltaïsche installaties ontwerpen en berekenen

M ME 439

60

Fotovoltaïsche installaties afstellen en foutenanalyse

M ME 440

120

Advies fotovoltaïsche systemen

M ME 441

40


Lestijden

31 mei 2013

2

INHOUDSTAFEL 1

Inleiding................................................................................................................... 4

2

Beginsituatie ........................................................................................................... 5

3

Algemene doelstellingen van de opleiding ........................................................... 6

4

Minimale materiële vereisten ................................................................................. 8

5

Evaluatie van de cursisten ..................................................................................... 9

6

Module: Basis elektriciteit PV-systemen (M ME G430 – 40 lestijden) ............... 10

7

Module: Fotovoltaïsche techniek 1 (M ME G431 – 40 lestijden) ........................ 13

8

Module: Plaatsing PV-systemen op platte daken (M ME G432 – 40 lestijden) .. 17

9

Module: Plaatsing PV-systemen op schuine daken (M ME G433 – 40 lestijden)21

10

Module: Basis installatietechnieken PV-systemen (M ME G442 – 80 lestijden)25

11

Module: Fotovoltaïschetechniek 2 (M ME G434 – 40 lestijden) ......................... 29

12

Module: Aansluittechnieken stand alone systemen (M ME G435 – 20 lestijden)32

13

Module: Aansluittechnieken netgekoppelde systemen(M ME G436 – 40 lestijden) ................................................................................................................ 35

14

Module: Analyse fotovoltaïsche systemen (M ME 437 – 80 lestijden) .............. 38

15

Module: Fotovoltaïsche techniek 3 (M ME 438 – 40 lestijden) ........................... 42

16

Module: Fotovoltaïsche installaties ontwerpen en berekenen (M ME 439 – 60 lestijden) ................................................................................................................ 46

17

Module: Fotovoltaïsche installaties afstellen en foutenanalyse (M ME 440 – 120 lestijden) ................................................................................................................ 51

18

Module: Advies fotovoltaïsche systemen(M ME 441 – 40 lestijden) ................. 54

19

Bibliografie ............................................................................................................ 56

1

INLEIDING

De opleiding Servicetechnicus fotovoltaïsche systemen behoort tot het studiegebied MECHANICAELEKTRICITEIT. Van de opleiding Servicetechnicus fotovoltaïsche systemen is er geen beroepscompetentieprofiel gemaakt.

De basis voor het ontwikkelen van deze opleiding is de bijlage IV van de RICHTLIJN 2009/28/EG VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD van 23 april 2009 ter bevordering van het gebruik van energie uit hernieuwbare bronnen en houdende wijziging en intrekking van Richtlijn 2001/77/EG en Richtlijn 2003/30/EG. De basiscompetentie uit het opleidingsprofiel Servicetechnicus fotovoltaïsche systemen dekken de inhoudelijke eisen die gesteld worden in bovenvermelde EU-richtlijn volledig af.

De opleiding werd opgesteld in samenwerking met Vormelek en BelPV, de Belgische federatie van PV-bedrijven en werd gevalideerd door beide organisaties.

We kunnen stellen dat het hier om een persoon gaat die zich bezighoudt met het plaatsen, aansluiten, berekenen, uitwerken, afregelen en opvolgen van de administratie noodzakelijk om een fotovoltaïsche systeem in nieuwbouw, op bestaande woningen of op afgelegen plaatsen uit te voeren.

Om deze opleiding aan te vatten zijn er naast de instapvoorwaarden opgelegd via het decreet betreffende het volwassenenonderwijs van 15 juni 2007, nog een specifieke instapvoorwaarde. De cursist zal moeten kunnen aantonen dat hij de basiscompetenties verworven heeft van de opleiding Residentieel Elektrotechnisch Installateur of Industrieel Elektrotechnisch Installateur. De opleiding leidt tot het certificaat van de beroepsopleiding SERVICETECHNICUS FOTOVOLTAÏSCHE SYSTEMEN. Het certificaat leidt in combinatie met het certificaat AANVULLENDE ALGEMENE VORMING’ tot het diploma Secundair onderwijs. Het behalen van het certificaat SERVICETECHNICUS FOTOVOLTAÏSCHE SYSTEMEN binnen het volwassenenonderwijs betekent echter niet dat men automatisch een certificering (kwaliteitscertificering) krijgt zoals deze binnen de sector gangbaar is. Voor het behalen van een kwaliteitscertificering binnen de sector dienen er een aantal specifieke criteria vervuld te zijn


31 mei 2013

4

2

BEGINSITUATIE

Er zijn geen bijkomende instapvoorwaarden bovenop de algemeen geldende instapvoorwaarden van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs. Om het certificaat Servicetechnicus fotovoltaïsche systemen te behalen dient de cursist wel eerst in het bezit te zijn van het certificaat van de opleiding Residentieel Elektrotechnisch Installateur of Industrieel Elektrotechnisch Installateur.


31 mei 2013

5

3

ALGEMENE DOELSTELLINGEN VAN DE OPLEIDING

3.1

ALGEMENE DOELSTELLINGEN

De cursist leert:  veilig, welzijns- en milieubewust werken;  het eigen werk plannen en organiseren;  de technische competenties voor het plaatsen van PV-systemen;  de technische competenties voor het installeren van PV-systemen;  De technische competenties voor het berekenen en uitmeten van PV-systemen.

3.2

SLEUTELVAARDIGHEDEN

Volgende sleutelvaardigheden komen in de verschillende modules aan bod. Code

Sleutelvaardigheid

Verklaring

SV02

Accuratesse

Erop gericht zijn binnen de voorgeschreven tijd een taak nauwkeurig te voltooien.

SV07

Creativiteit

In staat zijn om persoonlijke ideeën en oplossingen te bedenken en uit te voeren.

SV10

Een werkplan kunnen maken

In staat zijn om op systematische wijze te beslissen welke stappen men bij de uitvoering van een taak zal zetten.

SV12

Flexibiliteit

In staat zijn om zich aan te passen aan wijzigende omstandigheden, onder meer middelen, doelen, mensen en procedures.

SV16

Kunnen omgaan met informatie

In staat zijn om informatie te verzamelen, te verwerken en te verstrekken.

SV17

Kwaliteitsbewustzijn

In staat zijn om in te schatten aan welke vereisten een product of dienst moet voldoen en in staat zijn om aan die vereisten tegemoet te komen.

SV19

Leergierigheid

In staat zijn om actief te zoeken naar situaties om zijn competenties te verbreden en te verdiepen.

SV22

Planmatig denken

In staat zijn op methodische wijze over een opgave of probleem te redeneren.

SV23

Problemen onderkennen en oplossen

Zien dat er een probleem is, waar het precies gesitueerd is en er een oplossing voor aanreiken.

SV30

Veiligheids- en milieubewustzijn

In staat zijn om actief en proactief in te staan voor de veiligheid en om situaties te voorkomen die mens en milieu kunnen schaden.

SV31

Verantwoordelijkheidszin

Aandacht hebben voor de consequenties van een taak en beslissingen nemen op basis van mogelijke consequenties ervan.

SV32

Zelfstandigheid

In staat zijn om zelfstandig zonder hulp of toezicht gedurende lange tijd aan een taak te werken.

SV33

Zelfvertrouwen

In staat zijn om een taak aan te pakken vanuit geloof in eigen kennen en kunnen.

SV34

Zin voor initiatief

In staat zijn om problemen en taken aan te pakken zonder dat het gevraagd wordt of de omstandigheden ertoe dwingen.


31 mei 2013

6

SV35

Zin voor samenwerking

In staat zijn om gemeenschappelijk aan eenzelfde taak te werken.


31 mei 2013

7

4

MINIMALE MATERIËLE VEREISTEN

Voor de opleiding dient men te beschikken over een ruime werkplaats, die beantwoordt aan de reglementaire eisen op het vlak van veiligheid, gezondheid, hygiëne, ergonomie en milieu. Ook moet er voldoende ruimte worden voorzien voor het stapelen van materialen, het bergen van machines en het opbergen van onderhoudsmateriaal. Een ruimte voor het wegbergen van dure of breekbare gereedschappen en meettoestellen is eveneens geen overbodige luxe. Daarnaast zijn volgende lokalen, liefst aangrenzend, noodzakelijk: een goed uitgerust klaslokaal met documentatiecentrum en voldoende PC’s.

4.1

ALGEMEEN  Projector  Pc’s met internetverbinding  Printer  Kleedkamer

4.2

GEMEENSCHAPPELIJK KLEIN MATERIAAL

4.2.1

ALGEMEEN GEREEDSCHAP  Accuboormachine  Dopsleutelset  Steek- en ringsleutelset  IJzerzagen  Slijpschijf  Montagematerialen

4.2.2

SPECIFIEK GEREEDSCHAP EN MATERIAAL  Universeelmeter  Kilowatt uur meter  Groene stroom meter  Differentieelautomaat  Temperatuurmeter  Lichtsterktemeter (lux)  Panelen (in monokristallijn, polyskristallijn en amorf):  Zonnepaneel Chinees : 210Wp, afmeting = 1,65m x 0,992m, module-efficiëntie = 210/1,65x0.992 = 128,30  Zonnepaneel Japans: 205Wp, afmeting = 1,5m x 0,99m, module-efficiëntie = 205/1,5x0,99 = 138,05  Zonnepaneel Duits: 185Wp, afmeting =1,628 x 0,84m  Omvormers DC/DC  Omvormers DC/AC  Accu set


31 mei 2013

8

5

EVALUATIE VAN DE CURSISTEN

Het leerplan voorziet niet in concrete opdrachten. Opgaven moeten opgesteld worden in functie van de te bereiken doelstellingen, de beschikbare tijd en het voorhanden zijnde materiaal en materieel. Elke doelstelling van het leerplan moet ten minste één keer geëvalueerd worden. Als alle cursisten alle opgaven uitgevoerd hebben en alle criteria geëvalueerd werden, is het duidelijk of de doelstellingen bereikt werden. Wanneer de cursisten een werkstuk vervaardigen of een opdracht uitvoeren, krijgt elk aspect hiervan de aandacht. Binnen de doe-activiteiten zijn een aantal factoren te onderscheiden: 

cognitieve factoren: bijv. inzicht, argumentatie, ideeën, technische kennis;



psycho-motorische vaardigheden: bijv. juiste weergave van verhoudingen, gebruik van materialen, oog-handcoördinatie, evenwicht;



werkmethode en attitudes: bijv. werken binnen vooropgestelde limieten, thema's, tijd, aantallen en formaten; orde en netheid, afwerking, presentatie, inzet, organisatie, sociale omgang, veiligheidsbewustzijn, verantwoordelijkheidsgevoel, nauwkeurigheid, zelfstandigheid;

 beoordelingsvermogen. Er kan ook op verschillende momenten worden geëvalueerd: tijdens het opstellen van een bewerkingsvolgorde, tijdens of na een bewerking of na een afwerking. Duidelijke afspraken met de cursisten zijn hierbij noodzakelijk. Indien deze openheid er niet is, ontstaan betwistingen en blijft zelfevaluatie uit. Evaluatie van de praktijkcomponent is een oordeel over: 

een proces: evaluatie van de vorderingen en attitudes op geregelde tijdstippen en bij momentopnames tijdens de realisatie of dienstverlening;

 een product: evaluatie van het product of de gepresteerde dienst. Een zinvolle opdracht werkt een zinvolle evaluatie in de hand. Stimuleer de cursisten door positieve appreciatie, maar wijs op fouten en tekortkomingen. Tussentijdse evaluaties en de evolutie van de cursist zijn van groot belang voor de eindevaluatie. Maak duidelijke afspraken met de cursist, zo wordt het werk voor iedereen eenvoudiger. Leg bij elke opdracht uit op welke aspecten de nadruk ligt. De cursist ontwikkelt zo het vermogen om het eigen werk te evalueren. Een vereiste eigenschap van elke volwassene in zijn arbeid is immers zelfevaluatie.


31 mei 2013

9

6

MODULE: BASIS ELEKTRICITEIT PV-SYSTEMEN (M ME G430 – 40 LESTIJDEN)

LEESWIJZER De leerplandoelstellingen, leerinhouden en specifieke pedagogisch didactische wenken werden steeds per basiscompetentie of cluster van basiscompetentie beschreven. Het is belangrijk dat de leerplandoelen en leerinhouden gelezen worden in relatie tot bovenliggende basiscompetentie(s). Om de duidelijkheid te bevorderen werden de basiscompetenties letterlijk uit het opleidingsprofiel overgenomen en aangeduid met de bijbehorende code. De sleutelvaardigheden die bij elk leerplan toegevoegd worden zijn attitudes die bij de cursist moeten nagestreefd worden tijdens het leerproces. Er moet daarbij niet bewezen worden dat deze sleutelvaardigheden effectief werden verworven, maar wel dat er inspanningen werden geleverd om ze te verwerven. De sleutelvaardigheden werden in de leerplannen verkaveld over de verschillende modules. Bij elke module wordt aangegeven welke sleutelvaardigheden er minimum in de module moeten nagestreefd worden.

6.1

ALGEMENE DOELSTELLING VAN DE MODULE

In deze module leert men de belangrijkste elektrische grootheden, het verschil tussen gelijk- en wisselspanning en de verschillende gebruikte draden en kabels zowel in een residentiële installatie als in een fotovoltaïsch systeem herkennen. Na het voltooien van deze module is men tevens in staat, met inachtneming van de nodige veiligheidsmaatregelen, elektrische testtoestellen te hanteren. Verder worden in deze module handmatige bewerkingen uitgevoerd op verschillende materialen, er wordt tevens rekening gehouden met de veiligheid en het milieu.

6.2

BEGINSITUATIE

Er zijn geen bijkomende instapvoorwaarden bovenop de algemeen geldende instapvoorwaarden van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs.

6.3

LEERPLANDOELSTELLINGEN, LEERINHOUDEN EN SPECIFIEKE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN

Leerplandoelstellingen met inbegrip van basiscompetenties (BC), eigen doelen (ED) en uitbreidingsdoelstellingen (U) (steeds cursief)

BC ED U

Leerinhouden

Specifieke pedagogischdidactische wenken

De cursisten kunnen veiligheidsnormen en reglementering naleven.

ME 403 BC 002

gevaarlijke stoffen identificeren.

ME 403 BC 003

gevaren van elektrische energie onderkennen.

ME 403


Veiligheid Wet welzijn op het werk AREI Werken op hoogte

31 mei 2013

Wet welzijn op het werk moet in behandeld worden in functie van de werkzaamheden.

10


BC ED U

Leerinhouden


De cursisten kunnen BC 004 verantwoord met elektrische energie omgaan.

ME 403 BC 005

courante elektrische grootheden verklaren.

ME 403 BC 036

het verband tussen de courante elektrische grootheden herkennen.

ME 403 BC 037

het verschil tussen wissel- en gelijkspanning herkennen.

ME 403 BC 038

met een testtoestel spanning detecteren.

ME 403 BC 018

de eigenschappen van serie- en parallelschakelingen toepassen

ED

Opstelling volt- en ampèremeter

Maak indien mogelijk gebruik van een proefopstelling met metingen

symbolen gebruikt in PV-systemen herkennen.

ME 403 BC 039

Symbolen Elektrische symbolen Gevarensymbolen Symbolen omvormer

Wijs cursisten op het herkennen van onder spanning staan van zones.

het onderscheid tussen een CE-label en een kwaliteitskeurmerk herkennen.

ME 403 BC 040

Regelgeving CE-label Relatie CE-label-veiligheid Kwaliteitskeurmerk

Belang van werken met gekeurde materialen.

bekabeling van een fotovoltaïsche installatie onderscheiden van de bekabeling van andere elektrische/elektronische installaties.

ME 403 BC 041

Bekabeling i.f.v. - Vermogen van panelen - Externe invloeden (weer, natuur …) Soorten kabel - XVB

Wijzen op kabelsectie i.f.v. vermogen. AREI Raadplegen van catalogi Voorschriften van leverancier.


Wet van Ohm Wet van vermogenberekening Wet van Pouilliet

Gebruik berekeningsvoorbeelden uit realistische situaties.

Symbolen Meettoestellen-metingen

31 mei 2013

11


BC ED U

Leerinhouden


De cursisten kunnen -

6.4

EXVB VOBst VOB

SLEUTELVAARDIGHEDEN

Volgende sleutelvaardigheden komen aan bod in deze module: Sleutelvaardigheid

Specificatie

Code



SV16



SV30


31 mei 2013

12

7

MODULE: FOTOVOLTAÏSCHE TECHNIEK 1 (M ME G431 – 40 LESTIJDEN)

7.1


In deze module leert men, zeer summier, een nieuw gegeven kennen nl. wat is duurzame energie, meer specifiek elektrische energie opwekken met fotovoltaïsche systemen. De cursist maakt kennis met de opbouw en de werking van de fotovoltaïsche cel. Het herkennen van de verschillende soorten fotovoltaïsche panelen, de verschillende systemen die gebruikt worden en de verschillende componenten nodig voor een fotovoltaïsche systeem komen aan bod.

7.2

BEGINSITUATIE

De cursist beschikt over het deelcertificaat van de module ‘Basis elektriciteit PV-systemen ’of voldoet aan één van de overige toelatingsvoorwaarden voor sequentieel geordende modules van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs.

7.3



BC ED U

Leerinhouden



ME 403 BC 002

Basisvoorwaarden van het AREI specifiek naar montage PV-panelen. Stedenbouwkundige voorschriften

AREI Gemeentebesturen en provinciebesturen raadplegen voor geldende wetgeving.


ME 403 BC 003

Gevaarlijke stoffen

Richtlijnen inzake veiligheid en verwerking inzake montage en verwerking van pv-panelen door OVAM



Asbesthoudende materialen



Silicium (poeder)



Afdichtingsproducten


ME 403 BC 004

Werken volgens de voorschriften:

verantwoord met elektrische energie omgaan.

ME 403 BC 005

 ARAB Code van de goede praktijk

met een testtoestel spanning detecteren.

ME 403

Multimeter




AREI

31 mei 2013

Werken zoals beschreven is de arbeidsveiligheid en AREI Veiligheidsprocedures benadrukken en inoefenen. Gebruik van verschillende

13


BC ED U

Leerinhouden


De cursisten kunnen BC 018



courante gegevens en opschriften van zonnestroom onderkennen.

ME 403 BC 019

Symbolen

verschillende soorten duurzame systemen herkennen.

ME 403 BC 045

Duurzame systemen

verschillende soorten PV-systemen herkennen.

ME 403 BC 046



Gebruiksvoorschriften

Regelgeving CE



Courante systemen: zonneboiler, warmtepomp, houtvergassingsystemen …



Voor- en nadelen van de systemen



Vergelijking met traditionele technieken: fossiele brandstoffen en kernenergie

Soorten PV-systemen 

Mono- / Poly- kristalijn Amorf o Kenmerken en toepassingsmogelijkheden: vormen, samenstelling (lagen) en rendement



Gebruik van verkoopsfiche en montagehandleiding.

spanningstesters en universeel meters demonstreren. Studie van gegevens aanwezig op elektrische panelen kunnen herkennen met behulp van de CEregelgeving. De nadruk ligt op het gebruik van de CE-regelgeving.

Verschillende fabrikanten productfiches opvragen. Normalisatie eigen aan de fabrikant. Toespitsen op realisatie in de nabije omgeving van het lescentrum. Belangrijk om cursisten de link tussen de verkoopfiche en de montagehandleiding te laten leggen.

technische informatie herkennen.

ME 403 BC 048

verschillende componenten nodig voor een PV-systeem

ME 403


De basiscomponenten:

31 mei 2013

Gebruik van documentenmateriaal:

14


BC ED U

Leerinhouden


De cursisten kunnen herkennen.

de werking van een PV-paneel omschrijven.

een autonoom PV-systeem aan de hand van een handleiding beschrijven.

verschillende soorten bekabeling toepassen.

BC 047

ME 403 BC 043

ME 403 BC 044



Registratiesysteem



Beveiligingen



Omvormers



Montagesysteem



Panelen

Werking PV-Paneel 

Omzetting zonlicht-elektrische energie



Zonnecel: reactie silicium-zonlicht, positieve onderlaag en negatieve bovenlaag

Autonoom PV-systeem 

Kenmerken



Toepassingsmogelijkheden

ME 403 BC 029

Bekabeling

elektrische verbindingen realiseren.

ME 403 BC 028

Soorten connectoren voor PV-systemen

eenvoudige bedradingschema’s gebruiken.

ME 403 BC 030

Bedradingsschema’s

7.4

brochures, catalogi …



Een eenvoudige basisopstelling begrijpen.

Tabellen fabrikanten gebruiken.

Relatie draadsectie en opbrengstvermogen



Lezen: symbolen



Monteren: verbindingen

Wijzen op de merkgebonden types van connectoren.

SLEUTELVAARDIGHEDEN

Volgende sleutelvaardigheden komen aan bod in deze module:


31 mei 2013

15

Sleutelvaardigheid

Specificatie

Code



SV16

Planmatig denken


SV22



SV30


31 mei 2013

16

8

MODULE: PLAATSING PV-SYSTEMEN OP PLATTE DAKEN (M ME G432 – 40 LESTIJDEN)

8.1


In deze module leert men de werkwijze voor het plaatsen van een netgekoppeld fotovoltaïsch systeem op platte daken. Ook het plaatsen van een autonoom fotovoltaïsch systeem op platte daken komt in beperkte mate aan bod in deze module.

8.2

BEGINSITUATIE

De cursist beschikt over het deelcertificaat van de module ‘Fotovoltaïsche techniek 1’of voldoet aan één van de overige toelatingsvoorwaarden voor sequentieel geordende modules van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs.

8.3



BC ED U

Leerinhouden


De cursisten kunnen instructies in verband met veiligheid, gezondheid, hygiëne, milieu, welzijn en kwaliteit uitvoeren.

ME 403 BC 001

veiligheidsnormen en reglementering naleven.

ME 403 BC 002



Persoonlijke beschermingsmiddelen.


ME 403 BC 003



Collectieve beschermingsmiddelen



Procedures

veilig werken aan PV-systemen.

ME 403 BC 008



Tiltechnieken



Instructiefiches bij gevaarlijke stoffen.

veilig stellingen, ladders en hoogtewerkers gebruiken.

ME 403 BC 009



Ergonomie

ME 403 BC 010



Gebruik van ladders en stellingen

veilig werken op hoogte uitvoeren.

Wet welzijn op het werk AREI Veiligheid:

Breng enkel de in deze module van toepassing zijnde voorschriften aan uit de “Wet welzijn op het werk” en het AREI. Het gebruik van werkpostfiches en risicoanalyses aanbrengen. Handleidingen leren interpreteren. Handelingen met betrekking tot veiligheidsprocedures zeker en vast inoefenen. Het werken met een hoogtewerker kan eventueel ook aangebracht worden. Let wel op nodige attesten voor het werken met bepaalde toestellen. Deze leerplandoelen en leerinhouden komen geïntegreerd


31 mei 2013

17


BC ED U

Leerinhouden


De cursisten kunnen aan bod in de opdrachten van de module. eigen werk organiseren en controleren.

ME 403 BC 012

op basis van een werkopdracht, in overleg, het eigen werk ME 403 plannen. BC 013 een werkvolgorde opvolgen.

ME 403 BC 015

tekorten van benodigde materialen en gereedschappen melden.

ME 403 BC 014

gebreken van materiaal en gereedschap visueel controleren.

ME 403 BC 020

gebreken van materiaal en gereedschap melden.

ME 403 BC 021

een werkstuk/onderdeel visueel controleren.

ME 403 BC 027

de werkplek tijdens en na het werk opruimen.

ME 403 BC 016

materiaal en gereedschap op de juiste manier gebruiken.

ME 403 BC 022

materiaal en gereedschap op de juiste manier opslaan.

ME 403 BC 023

constructies demonteren.

ME 403 BC 024


Werkorganisatie:  

Werkopdracht of omschrijving Werkvolgorde

Materialen: 

Te gebruiken materialen volgens opdracht en/of lastenboek Gereedschappen:  Manuele gereedschappen  Machines  Handmachines Ergonomie

Werkvolgorde Gereedschappen

31 mei 2013

Aandacht besteden aan het afvoeren van (schadelijke) materialen volgens de milieuvoorschriften.

18


BC ED U

Leerinhouden


De cursisten kunnen een technische handleiding gebruiken. constructies monteren volgens plannen en schema’s.

ME 403 BC 026 ME 403 BC 025

een dakinstallatie op een plat dak uitvoeren.

ME 403 BC 031

Voorschriften Handleidingen Schema’s Plannen Doorvoeringen:   

Doorvoeringen maken Doorvoeringen afdichten Dichtingsmethode afstemmen op gebruikte of reeds bestaande dakafdichting. Aanbrengen van ballast volgend voorschriften. Montage van platdakconsoles en andere draagconstructies

een dakinstallatie water- en dampdicht uitvoeren.

ME 403 BC 033

bij het plaatsen van een dakinstallatie op een plat dak volgens voorschriften ballast aanbrengen.

ME 403 BC 034

verantwoord met PV-panelen omgaan.

ME 403 BC 006

een autonoom PV-systeem plaatsen.

ME 403 BC 035

courante ferro- en non-ferrometalen onderscheiden.

ME 403 BC 042

Staal, aluminium, inox, koper,…

de nodige montagestukken op maat maken.

ME 403 BC 017

Afmeten Zagen Boren Schroeven

8.4

Gebruik maken van specifieke handleidingen van de fabrikant.

De wijze van verankeren van platdakconsoles is afhankelijk van de dakbedekking. Kabeldoorvoeringen water en dampdicht maken. Verschillende materialen van afdichting voor platte daken aanbrengen: dakrubbers, roofing, metalen daken,…

SLEUTELVAARDIGHEDEN

Volgende sleutelvaardigheden komen aan bod in deze module: Sleutelvaardigheid Accuratesse

Specificatie Erop gericht zijn binnen de voorgeschreven tijd een taak nauwkeurig te voltooien.


31 mei 2013

Code SV02

19



SV16



SV17



SV31

Zelfstandigheid


SV32

Zin voor initiatief


SV34



SV35


31 mei 2013

20

9

MODULE: PLAATSING PV-SYSTEMEN OP SCHUINE DAKEN (M ME G433 – 40 LESTIJDEN)

9.1


In deze module leert men de werkwijze voor het plaatsen van een netgekoppeld fotovoltaïsch systeem op schuine daken. Ook het plaatsen van een autonoom fotovoltaïsch systeem op schuine daken komt in beperkte mate aan bod in deze module.

9.2

BEGINSITUATIE


9.3



BC ED U

Leerinhouden



ME 403 BC 001


ME 403 BC 002





ME 403 BC 003






Procedures


ME 403 BC 008



Tiltechnieken





ME 403 BC 009



Ergonomie

ME 403 BC 010



Gebruik van ladders en stellingen



Breng enkel de in deze module van toepassing zijnde voorschriften aan uit de “Wet welzijn op het werk” en het AREI. Het gebruik van werkpostfiches en risicoanalyses aanbrengen. Handleidingen leren interpreteren. Handelingen met betrekking tot veiligheidsprocedures zeker en vast inoefenen. Het werken met een hoogte werker kan eventueel ook aangebracht worden. Let wel op nodige attesten voor het werken met bepaalde toestellen. Deze leerplandoelen en


31 mei 2013

21


BC ED U

Leerinhouden


De cursisten kunnen leerinhouden komen geïntegreerd aan bod in de opdrachten van de module. eigen werk organiseren en controleren.

ME 403 BC 012


ME 403 BC 015

tekorten van benodigde materialen en gereedschappen melden.

ME 403 BC 014

gebreken van materiaal en gereedschap visueel controleren.

ME 403 BC 020

gebreken van materiaal en gereedschap melden.

ME 403 BC 021


ME 403 BC 027


ME 403 BC 016

materiaal en gereedschap op de juiste manier gebruiken.

ME 403 BC 022

materiaal en gereedschap op de juiste manier opslaan.

ME 403 BC 023

constructies demonteren.

ME 403 BC 024

een technische handleiding gebruiken.

Werkorganisatie:  

Werkopdracht of omschrijving Werkvolgorde

Materialen: 

Te gebruiken materialen volgens opdracht en/of lastenboek Gereedschappen:  Manuele gereedschappen  Machines  Handmachines Ergonomie

Werkvolgorde Gereedschappen

ME 403 BC 026


31 mei 2013

Aandacht besteden aan het afvoeren van (schadelijke) materialen volgens de milieuvoorschriften.

22


BC ED U

Leerinhouden


De cursisten kunnen constructies monteren volgens plannen en schema’s.

ME 403 BC 025

een dakinstallatie op een schuin dak uitvoeren.

ME 403 BC 032

een dakinstallatie water- en dampdicht uitvoeren.

ME 403 BC 033

verantwoord met PV-panelen omgaan.

ME 403 BC 006

een autonoom PV-systeem plaatsen.

ME 403 BC 035

courante ferro- en non-ferrometalen onderscheiden.

ME 403 BC 042

Staal, aluminium, inox, koper,…

de nodige montagestukken op maat maken.

ME 403 BC 017

Afmeten Zagen Boren Schroeven

9.4

Voorschriften Handleidingen Schema’s Plannen Doorvoeringen:   

Doorvoeringen maken Doorvoeringen afdichten Dichtingsmethode afstemmen op gebruikte of reeds bestaande dakbedekking. Montage van consoles voor schuine daken en andere draagconstructies

Gebruik maken van specifieke handleidingen van de fabrikant. Kabels doorvoeren. Soorten pannen, leien en andere dakbedekkingen voor schuine daken. Dakhaken aanbrengen onder pannendak en leien

SLEUTELVAARDIGHEDEN


Specificatie

Code

Accuratesse


SV02



SV16


In staat zijn om in te schatten aan welke vereisten een product of dienst moet voldoen en

SV17


31 mei 2013

23

in staat zijn om aan die vereisten tegemoet te komen. Verantwoordelijkheidszin


SV31

Zelfstandigheid


SV32

Zin voor initiatief


SV34



SV35


31 mei 2013

24

10

MODULE: BASIS INSTALLATIETECHNIEKEN PV-SYSTEMEN (M ME G442 – 80 LESTIJDEN)

10.1


In deze module leert de cursist de basis installatietechnieken voor residentiële installaties die noodzakelijk zijn voor het aanleggen van fotovoltaïsche installaties. Tevens komen het lezen van schema’s en foutzoekmethodes aan bod.

10.2

BEGINSITUATIE

Er zijn geen bijkomende instapvoorwaarden bovenop de algemeen geldende instapvoorwaarden van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs.

10.3



BC ED U

Leerinhouden



ME 403 BC 001


ME 403 BC 002

Wet welzijn op het werk AREI Veiligheid: 







Procedures

Breng enkel de in deze module van toepassing zijnde voorschriften aan uit de “Wet welzijn op het werk” en het AREI. Het gebruik van werkpostfiches en risicoanalyses aanbrengen. Handleidingen leren interpreteren. Handelingen met betrekking tot veiligheidsprocedures zeker en vast inoefenen. Deze leerplandoelen en leerinhouden komen geïntegreerd aan bod in de opdrachten van de module.

eenvoudige bedradingschema’s lezen.


ME 403 BC 050

Symbolen

31 mei 2013

Normalisatie eigen aan fabrikant aanbrengen

25


BC ED U

Leerinhouden


De cursisten kunnen schema’s van residentiële installaties gebruiken.

ME 403 BC 063

 

elektrische verbindingen met geleiders en leidingen uitvoeren.

ME 403 BC 049

elektrische en logische basisschakelingen uitvoeren.

ME 403 BC 051

technische informatie raadplegen.

ME 403 BC 052

een verdeelkast plaatsen.

ME 403 BC 053

componenten in een verdeelbord plaatsen en aansluiten.

ME 403 BC 054

stroomkringen en voedingsspanning etiketteren.

ME 403 BC 065

verbindingen op de aardinginstallatie maken.

ME 403 BC 055

Specificaties aansluitingen:   

Groene stroom meter – net Groene stroom meter – omvormer Omvormer – verschillende zones panelen.

Voor- en nadelen van verschillende componenten kennen en begrijpen in functie van hun werking.

Plaatsing conform AREI Onderscheiden basisaansluiting tot grotere eenheden. Het overzichtelijk houden een elektriciteitsvoorziening in het verdeelbord

Aardingsinstallatie  


Algemeen elektrische installaties volgens Soorten schema’s: gebruikt zoals in de installatiehandleiding de huidige regelgeving Specifiek symbolen PV: Omvormer: maximum DC vermogen, maximum DC-spanning, MPPT (PVspanningsbereik), maximum ingangsstroom, aantal MPP-tracker (aantal strings), AC-netfrequentie, rendement (euro-eta) Panelen: celtype, maximum vermogen, maximum vermogen-spanning, opencircuit-spanning, opencircuit-stroom, maximum systeemstroom

Verschillende equipotentialen verbindingen Meten aardingsweerstand.

31 mei 2013

Specifieke toepassingen op de werkvloer bekijken en eventueel uitvoeren.

26


BC ED U

Leerinhouden


De cursisten kunnen opbouwdozen plaatsen.

ME 403 BC 056

buizen bewerken, leggen en bevestigen

ME 403 BC 057

kabelgoten plaatsen

ME 403 BC 058

draden in buizen aanbrengen

ME 403 BC 059

kabels leggen en bevestigen

ME 403 BC 060

kabels in buizen en kabelgoten aanbrengen

ME 403 BC 061

muren, vloeren en wanden doorboren en afdichten.

ME 403 BC 062

elektrische installatie met behulp van een schema controleren, fouten en defecten opzoeken en herstellen.

ME 403 BC 064

fouten of defecten in elektrische installaties opsporen en verhelpen

ME 403 BC 066

10.4

Code van de goede praktijk:  Afstanden beugels  Verbindingsmoffen  Eindmof  … Goed vakmanschap   

Levensduur installatie Klimatologische en mechanische slijtage Brandweerstand

Fouten en defecten elektrische installatie    

Verwijs naar de procedure van BELSOLAR voor de kwaliteitsbewaking van netgekoppelde fotovoltaïsche systemen

Gebruik schema’s Meettoestel Spanningsfouten Spanningsonderbrekingen

Opbouw van een opstelling voor schemalezen en eventueel foutzoekanalyse is aangewezen.

SLEUTELVAARDIGHEDEN


Specificatie

Code

Accuratesse


SV02


In staat zijn om op systematische wijze te beslissen welke stappen men bij de uitvoering

SV10


31 mei 2013

27

van een taak zal zetten. Kunnen omgaan met informatie


SV16



SV17

Planmatig denken


SV22



SV30


31 mei 2013

28

11

MODULE: FOTOVOLTAÏSCHETECHNIEK 2 (M ME G434 – 40 LESTIJDEN)

11.1


In deze module leert de cursist de juiste bekabeling selecteren in functie van het fotovoltaïsch systeem, de verschillende componenten van een fotovoltaïsch systeem aansluiten en eenvoudige metingen zoals weerstand en spanning uitvoeren. Daarnaast leert de cursist een installatie te controleren en een eenvoudige foutenanalyse uit te voeren. Specifieke wetgeving m.b.t. fotovoltaïsche systemen komt eveneens aan bod in deze module.

11.2

BEGINSITUATIE

De cursist beschikt over het deelcertificaat van de modules ‘Basis installatietechnieken PV-systemen’ en ‘Fotovoltaïsche techniek 1’of voldoet aan één van de overige toelatingsvoorwaarden voor sequentieel geordende modules van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs.

11.3



BC ED U

Leerinhouden



ME 403 BC 002


ME 403 BC 003


ME 403 BC 004


ME 403 BC 005

Wet welzijn op het werk AREI Veiligheid: 





 Procedures Gevaarlijke stoffen 

Giftige dampen bij verhitting bekabelingen en verbindingen

verantwoord met PV-componenten omgaan.

ME 403 BC 007

Gevaren spanning/stroom in geleiders


ME 403 BC 009

Werken op hoogte volgens de huidige wetgeving


ME 403


Risicoanalyse voor deze werkzaamheden kunnen opmaken om de gevaren te leren inschatten.



ARAB



VCA regelgeving

31 mei 2013

Met behulp van een grafiek de gevaren visualiseren.

29


BC ED U

Leerinhouden


De cursisten kunnen BC 010 met meettoestellen elektrische grootheden interpreteren.

ME 403 BC 067

Elektrische grootheden 

Spanning



Stroom

 Weerstand Multimeter Referentiewaarden courante gegevens en opschriften van zonnestroom onderkennen.

ME 403 BC 019

Symbolen 

CE-regelgeving

technische informatie op componenten interpreteren.

ME 403 BC 079



Relatie zonnestroom-grootte van de installatie

technische informatie raadplegen.

ME 403 BC 052

spanningsloos fouten in een PV-systeem opsporen.

ME 403 BC 070

verschillende soorten bekabeling selecteren.

ME 403 BC 069

het onderscheid tussen labels en keurmerken identificeren.

ME 403 BC 076

de inhoud van specifieke wetgeving begrijpen.

ME 403 BC 077


Testprocedures 

Doormeten verbindingen



Controle aardingsverbinding

Bekabeling 

Relatie draadsectie en opbrengstvermogen



Wet van Pouillet

Labels en keurmerken 

Keurmerk: CE



Label: Belsolar

Instellen van de juiste grootheden op het meettoestel om beschadiging aan apparatuur te voorkomen. Gebruik van technische fiches om de referentiewaarden te controleren. Begrijpen van gegevens en eventueel omzetten naar gelang van de informatie van de leverancier. Raadplegen en controleren of alles conform installatiehandleiding en wetgeving is. Koppelen met herhaling van schema lezen.

Tabellen fabrikanten gebruiken.

In functie van plaats en herkomst materiaal de geleverde labels en keurmerken identificeren.

AREI Regelgeving netbeheerder

31 mei 2013

30


BC ED U

Leerinhouden


De cursisten kunnen Stedenbouwkundige voorschriften verschillende componenten nodig voor een PV-systeem identificeren.

11.4

ME 403 BC 078

De basiscomponenten: 

Registratiesysteem



Beveiligingen



Omvormers



Montagesysteem



Panelen

Gebruik van documentenmateriaal: brochures, catalogi …

SLEUTELVAARDIGHEDEN


Specificatie

Code

Accuratesse


SV02



SV16



SV17

Zelfstandigheid


SV32



SV31

Planmatig denken


SV22


31 mei 2013

31

12

MODULE: AANSLUITTECHNIEKEN STAND ALONE SYSTEMEN (M ME G435 – 20 LESTIJDEN)

12.1


In deze module leert men een fotovoltaïsch systeem voor transport en stand alone aansluiten.

12.2

BEGINSITUATIE


12.3



BC ED U

Leerinhouden



ME 403 BC 001


ME 403 BC 003





ME 403 BC 004






Procedures


ME 403 BC 005



Tiltechnieken





ME 403 BC 007


ME 403 BC 008


ME 403 BC 009


ME 403 BC 010



 Ergonomie Gebruik van ladders en stellingen

Breng enkel de in deze module van toepassing zijnde voorschriften aan uit de “Wet welzijn op het werk” en het AREI. Het gebruik van werkpostfiches en risicoanalyses aanbrengen. Handleidingen leren interpreteren. Handelingen met betrekking tot veiligheidsprocedures zeker en vast inoefenen. Het werken met een hoogte werker kan eventueel ook aangebracht worden. Let wel op nodige attesten voor het werken met bepaalde toestellen. Deze leerplandoelen en leerinhouden komen geïntegreerd aan bod in de opdrachten van de

31 mei 2013

32


BC ED U

Leerinhouden


De cursisten kunnen module. veilig met batterijen van een PV-systeem omgaan.

ME 403 BC 011


ME 403 BC 015

eigen werk organiseren en controleren.

ME 403 BC 012


ME 403 BC 016


ME 403 BC 027


ME 403 BC 019

met meettoestellen spanning meten.

ME 403 BC 068


ME 403 BC 070

onder spanning fouten in een eenvoudig PV-systeem

ME 403


Veiligheidsprocedures. Werken uit voeren en controleren. Specifieke beschermingsmiddelen Meettoestellen Gereedschappen Beschermingsmiddelen

Zorgen voor ventilatie bij batterijen Aandacht vestigen op het gevaar bij het werken aan batterijen. Gebruik rubber handschoenen en geïsoleerd gereedschap Procedures Batterijen en zonnepanelen hebben geen aan- uitknop!!!

Organisatie - Planning - Opvolging - Controle - Opruimen

Specificaties van fotovoltaïsche systemen interpreteren. Controle door vergelijking met de specificaties van voorgeschreven componenten. Meetinstrumenten:  Spanningstester  Universeel meettoestellen Meetmethode

31 mei 2013

Bijv. kunnen ook ampèretang, wattmeter …aangebracht worden. Zoeken door deductie en/of eliminatie. Foutzoekboom opstellen Veiligheidsprocedures

33


BC ED U

Leerinhouden


De cursisten kunnen Schema’s specificaties van onderdelen raadplegen. Foutzoekmethodes Veiligheidsprocedures. Bedrading aanpassen en eventueel onderdelen vervangen.

benadrukken en inoefenen. Veiligheidsprocedures die kunnen aangebracht worden, bijvoorbeeld: “De Vitale 5” of “De Vitale 8” Aandacht vestigen op het gevaar dat een belicht pv-paneel steeds onder spanning staat. Gebruik rubber handschoenen en geïsoleerd gereedschap

ME 403 BC 073

Specificaties van een installatie en de onderdelen.

Voorbeelden van specificaties van omvormers en zonnepanelen opgeven en bespreken.

ME 403 BC 074

Gangbare normen en symbolen.

Een eenvoudige CAD-toepassing gebruiken.

opsporen.

BC 071

onder spanning fouten in een eenvoudig PV-systeem verhelpen.

ME 403 BC 072

technische informatie verwerken.

schema’s voor elektrische keuring van een PV-systeem tekenen.

12.4

SLEUTELVAARDIGHEDEN


Specificatie

Code

Accuratesse


SV02



SV16


31 mei 2013

34

13

MODULE: AANSLUITTECHNIEKEN NETGEKOPPELDE SYSTEMEN(M ME G436 – 40 LESTIJDEN)

13.1


In deze module leert men een netgekoppeld fotovoltaïsch systeem aansluiten met en zonder batterij back-up.

13.2

BEGINSITUATIE


13.3



BC ED U

Leerinhouden



ME 403 BC 001


ME 403 BC 003


ME 403 BC 004


ME 403 BC 005


ME 403 BC 007

Plaatsing- en aansluitvoorschriften fabrikant


ME 403 BC 008


ME 403 BC 009


ME 403 BC 010

Veiligheidsaspecten - Onder spanning werken - Keuze en gebruik gereedschappen - Kennis gevaren werken op hoogte - Voorschriften gebruik stellingen, ladders en hoogtewerkers


Wet welzijn op het werk AREI Milieu- en recyclagevoorschriften

31 mei 2013

Deze leerplandoelen en leerinhouden komen geïntegreerd aan bod in de opdrachten van de module.

Voor het werken op hoogte zijn er specifieke opleidingen voorzien. De inhoud van dergelijke opleiding wordt besproken in de les.

35


BC ED U

Leerinhouden


De cursisten kunnen eigen werk organiseren en controleren.

ME 403 BC 012


ME 403 BC 015


ME 403 BC 016


ME 403 BC 027


ME 403 BC 019

technische informatie verwerken.

ME 403 BC 073

met meettoestellen spanning meten.

ME 403 BC 068


ME 403 BC 070

onder spanning fouten in een eenvoudig PV-systeem opsporen.

ME 403 BC 071

onder spanning fouten in een eenvoudig PV-systeem verhelpen.

ME 403 BC 072


Organisatie - Planning - Opvolging - Controle - Opruimen

Specificaties van een installatie en de onderdelen Voorbeelden van specificaties van interpreteren. omvormers en zonnepanelen opgeven en bespreken. Controle door vergelijking met de specificaties van voorgeschreven componenten.

Meetinstrumenten: - Spanningstester - Universeel meettoestel Meetmethode Schema’s specificaties van onderdelen raadplegen. Bedrading aanpassen. Eventueel onderdelen vervangen. Foutzoekmethodes. Veiligheidsprocedures

31 mei 2013

Bijv. kunnen ook ampèretang, wattmeter …aangebracht worden. Zoeken door deductie en/of eliminatie. Veiligheidsprocedures benadrukken en inoefenen. Veiligheidsprocedures die kunnen aangebracht worden, bijvoorbeeld: “De Vitale 5” of “De Vitale 8” Aandacht vestigen op het gevaar dat een belicht pv-paneel steeds onder spanning staat. Gebruik rubber handschoenen en

36


BC ED U

Leerinhouden


De cursisten kunnen geïsoleerd gereedschap schema’s voor elektrische keuring van een PV-systeem tekenen.

ME 403 BC 074

Gangbare symbolen en normen.

CAD-toepassing gebruiken. Informatie opvragen bij keuringsorganisme.

een kilowattuurmeter (kWh) aansluiten.

ME 403 BC 075

Gegevens zoals meetbereik van de kWh-meter respecteren bij aansluiting. Aansluit- en installatietechnieken.

Soorten kWh-meters aanbrengen:

13.4

SLEUTELVAARDIGHEDEN


Specificatie

Code

Accuratesse


SV02



SV16



SV35


31 mei 2013

37

14

MODULE: ANALYSE FOTOVOLTAÏSCHE SYSTEMEN (M ME 437 – 80 LESTIJDEN)

14.1


In deze module leert de cursist de verschillende soorten en werking van de basiscomponenten die in regelaars gebruikt worden en leert daarnaast ook elektronische schema’s lezen en analyseren. Verder wordt in deze module ook aandacht besteed aan de soorten regelaars en hoe deze te gebruiken en in te stellen. Ook komen de soorten, werking en aansluiting van de verschillende DC en AC motoren aan bod.

14.2

BEGINSITUATIE

De cursist beschikt over het certificaat van de opleidingen Residentieel Elektrotechnisch Installateur of Industrieel Elektrotechnisch Installateur of voldoet aan één van de overige toelatingsvoorwaarden voor sequentieel geordende modules van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs.

14.3



BC ED U

Leerinhouden



ME 403 BC 001


ME 403 BC 002


ME 403 BC 004


ME 403 BC 005


ME 403 BC 007


ME 403


Welzijn op het werk AREI Veiligheid: 

Persoonlijke beschermingsmiddelen




 Procedures Veiligheidsprocedures met gereedschappen en persoonlijke beschermingsmiddelen.

31 mei 2013

Breng enkel de in deze module van toepassing zijnde voorschriften aan uit de “Wet welzijn op het werk” en het AREI. Het gebruik van werkpostfiches en risicoanalyses aanbrengen. Handleidingen leren interpreteren. Handelingen met betrekking tot veiligheidsprocedures zeker en vast inoefenen. Zorgen om spanningsloos veilig te kunnen werken. Indien niet: zorg voor de nodige PBM’s

38


BC ED U

Leerinhouden


De cursisten kunnen BC 008 op basis van een werkopdracht, in overleg, het eigen werk ME 403 plannen. BC 013

Organisatie 

Planning (

een werkvolgorde opvolgen.

ME 403 BC 015



Opvolging



Controle


ME 403 BC 012



Opruimen


ME 403 BC 016

met verschillende soorten halfgeleiders omgaan.

ME 403 BC 080

met de verschillende soorten besturingssystemen omgaan.

ME 403 BC 081

besturingssystemen instellen.

ME 403 BC 082

elektronische schema’s van besturingssystemen analyseren.

ME 403 BC 083

de verschillende soorten elektromotoren voor PVsystemen herkennen.

ME 403 BC 084

de verschillende soorten elektromotoren voor PVsystemen aansluiten.

ME 403 BC 085


Soorten halfgeleiders, o.a op vlak van opbrengst: 

Monokristallijn



Polykristallijn



Amorfe siliciumtechnologie



…

Schema’s van invertoren en PV-installaties Instelling van de parameters van een invertor of laadregelaar

Aandacht besteden aan uitwisselbaarheid van omvormers.

Eigenschappen en aansluitvoorschriften van: 

Motoren,



Sensoren en



Stuureenheden voor trackersystemen

31 mei 2013

39


BC ED U

Leerinhouden


De cursisten kunnen een foutanalyse op een PV-systeem uitvoeren.

ME 403 BC 099

meetresultaten van meetapparatuur voor PV-systemen interpreteren.

ME 403 BC 100



Foutanalyse op basis van foutcodes van Zoeken door deductie en/of eliminatie. Foutzoekboom de inverter. opstellen.  Foutcorrectie.  Via de geïnstalleerde communicatieprotocollen meer informatie over de fout uitlezen of achterhalen. Installatietester:  De eigenschappen en mogelijkheden  Het gebruik.. Diagnosemetingen uitvoeren met voltmeter en installatietester.

de verschillende soorten regelaars herkennen.

ME 403 BC 101

de werking van de verschillende regelaars uitleggen.

ME 403 BC 102

Soorten omvormers:     

14.4

Laadregelaars voor autonome systemen invertoren voor netgekoppelde systemen invertoren voor eilandbedrijf (autonome systemen). De werking Toepassingsgebied van oplaadregelaars en omvormers.

Didactische opstelling om zelf omvormers samen te stellen eventueel gebruiken.

SLEUTELVAARDIGHEDEN


Specificatie

Code

Leergierigheid


SV19



SV16

Zelfstandigheid

In staat zijn om zelfstandig zonder hulp of toezicht gedurende lange tijd aan een taak te

SV32


31 mei 2013

40

werken. Zin voor initiatief



31 mei 2013

SV 34

41

15

MODULE: FOTOVOLTAÏSCHE TECHNIEK 3 (M ME 438 – 40 LESTIJDEN)

15.1


In deze module gaat men dieper in op het verschil in werking tussen de soorten fotovoltaïsche panelen en leert men de juiste terminologie hanteren. De cursist leert welke fotovoltaïsche panelen kunnen gebruikt worden rekeninghoudend met de omstandigheden. Ook de werking, de soorten en de afregeling van de omvormers komt aan bod in deze module.

15.2

BEGINSITUATIE

De cursist beschikt over het deelcertificaat van de modules ‘Fotovoltaïsche techniek 2’ en ‘Analyse fotovoltaïsche systemen’ of voldoet aan één van de overige toelatingsvoorwaarden voor sequentieel geordende modules van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs.

15.3



BC ED U

Leerinhouden



ME 403 BC 001


ME 403 BC 002


ME 403 BC 004


ME 403 BC 005


ME 403 BC 007


Welzijn op het werk AREI Veiligheid: 

Persoonlijke beschermingsmiddelen




 Procedures Veiligheidsprocedures met gereedschappen en persoonlijke beschermingsmiddelen.

Voorschriften leverancier Manipulatie van de verschillende onderdelen. Garantieregeling

31 mei 2013

Breng enkel de in deze module van toepassing zijnde voorschriften aan uit de “Wet welzijn op het werk” en het AREI. Het gebruik van werkpostfiches en risicoanalyses aanbrengen. Handleidingen leren interpreteren. Handelingen met betrekking tot veiligheidsprocedures zeker en vast inoefenen. Zorgen om spanningsloos veilig te kunnen werken. Indien niet: zorg voor de nodige PBM’s De voorschriften van de leverancier naleven om garantie tijdens plaatsing en normale werking te behouden.

42


BC ED U

Leerinhouden


De cursisten kunnen veilig werken aan PV-systemen.


ME 403 BC 008

ME 403 BC 012

op basis van een werkopdracht, in overleg, het eigen werk ME 403 plannen. BC 013

Werken aan PV-systemen 

Gevaren: elektrocutie en verliesstroom



Ontkoppelen van kringen



Gebruik PBM’s

Werkplan: 

Selectie materialen en gereedschappen



Werkvolgorde

Veiligheidsprocedures Vitale 5 of Vitale 8. Geïsoleerd gereedschap, rubberhandschoenen of specifiek gereedschap volgens voorschriften. Inrichten van een veilige, ordelijke en rendabele werkplek

 Tussentijdse controle en eindcontrole Werkplek:

een werkvolgorde opvolgen.

ME 403 BC 015


ME 403 BC 016

het verschil in werking tussen de verschillende soorten PV-panelen uitleggen.

ME 403 BC 103

Soorten panelen Werkingsprincipes Relatie paneel-omvormer

Gebruik van verkoopsfiche en montagehandleiding van de fabrikant.

de componenten in PV-systemen toelichten.

ME 403 BC 104

Omvormers

de functie van de componenten van een omvormer verklaren.

ME 403 BC 105

de verschillende soorten omvormers herkennen.

De werking van een omvormer uitleggen aan de hand van een schematische voorstelling. Visualisatie: projectie van een omvormer.



Veilig inrichten



Beëindigen werkzaamheden



ME 403 BC 106

Componenten en functie: gelijkstroomzijde, wisselstroomzijde, omvormmodule, meet- en monitoringmodule



de werking van een omvormer met eigen woorden uitleggen.

ME 403 BC 107

Soorten omvormers: centrale-invertor, serie-invertor en module-invertor



Werkingsprincipes

omvormers aansluiten.

ME 403 BC 086


Aansluitingsmodaliteiten: 

Documentatie netbeheerder

Aantal stringen

31 mei 2013

43


BC ED U

Leerinhouden


De cursisten kunnen

omvormers afregelen.

ME 403 BC 087



Beschikbare net



Regelgeving: AREI en netbeheerder

Afregelen 

Manueel



Automatisch (via meet- en controlemodule)

de specifieke begrippen in verband met PV-systemen op een eenvoudige wijze omschrijven.

ME 403 BC 108

Vakterminologie

Nadruk leggen op het correct gebruik van de specifieke terminologie.

een kilowattuurmeter (kWh) aansluiten.

ME 403 BC 075

Verschillende meters aansluiten

De verschillende soorten kWh tellers. (gewoon, slimme meter, budget meter,…) De verschillende soorten groen stroom meters met hun voor- en nadelen.

15.4



KWh-meter



Groene stroom meter

SLEUTELVAARDIGHEDEN


Specificatie

Code

Creativiteit

In staat zijn om persoonlijke ideeën en oplossingen te bedenken en uit te voeren.

SV07



SV10

Flexibiliteit

In staat zijn om zich aan te passen aan wijzigende omstandigheden, onder meer middelen, SV12 doelen, mensen en procedures. Leergierigheid




31 mei 2013

SV16

44

Zelfstandigheid


SV32

Zelfvertrouwen


SV33



SV35


31 mei 2013

45

16

MODULE: FOTOVOLTAÏSCHE INSTALLATIES ONTWERPEN EN BEREKENEN (M ME 439 – 60 LESTIJDEN)

16.1


In deze module leert de cursist aan de hand van een aantal parameters een fotovoltaïsch systeem te berekenen. Hij houdt hierbij rekening met de dakconstructie en leert hoe een dak opgemeten moet worden. Ook wordt er aandacht besteed aan het uitwerken van de schema’s en plannen noodzakelijk voor de uitvoering van een keuring. Tevens wordt in deze module ook de configuratie van de componenten van een fotovoltaïsch systeem behandeld.

16.2

BEGINSITUATIE

De cursist beschikt over het deelcertificaat van de module ‘Fotovoltaïsche techniek 3’ of voldoet aan één van de overige toelatingsvoorwaarden voor sequentieel geordende modules van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs.

16.3



BC ED U

Leerinhouden



ME 403 BC 001


ME 403 BC 002





ME 403 BC 003






Procedures


ME 403 BC 004



Tiltechnieken





ME 403 BC 005


ME 403 BC 007


ME 403




31 mei 2013

46


BC ED U

Leerinhouden


De cursisten kunnen BC 008 veilig stellingen, ladders en hoogtewerkers gebruiken.

ME 403 BC 009


ME 403 BC 010


ME 403 BC 012


ME 403 BC 015


ME 403 BC 016

Organisatie - Planning - Opvolging - Controle - Opruimen De handleiding van een PV omvormer, specificaties van PV panelen en bekabeling lezen en interpreteren. De ontwerprichtlijnen van de fabrikanten van onderdelen voor PV systemen kunnen toepassen.

een eenvoudig PV-systeem uitwerken.

ME 403 BC 088

De algemene theoretische principes kennen voor: 

Autonome systemen



Netgekoppelde systemen

Een autonoom PV systeem ontwerpen met inbegrip van 


Keuze van het bevestigingssysteem en de componenten van de installatie. Oriëntatie en hellingshoek van de installatie.

bepalen van het aantal benodigde PV panelen adhv verbruiksgegevens en

31 mei 2013

47


BC ED U

Leerinhouden


De cursisten kunnen gewenste autonomie. 

keuze van de laadregelaar, batterijen, bekabeling en beveiligingen.

Een netgekoppeld PV systeem ontwerpen met behulp van fabrikantspecifieke ontwerpsoftware met inbegrip van

een PV-systeem uitmeten.

problemen met betrekking tot de stabiliteit van het dak herkennen.



bepalen van het aantal benodigde PV panelen



keuze van de omvormer, bekabeling en beveiligingen

ME 403 BC 089

Meetinstrumenten:

ME 403 BC 090

Volgends de regels van goed vakmanschap kunnen inschatten of een bijkomende stabiliteitsstudie aangewezen is.

Opm. fabrikantonafhankelijke software wordt in de praktijk minder gebruikt en is doorgaans betalend in tegenstelling tot de fabrikantafhankelijke software.

 Spanningstester  Universeel meettoestellen Meetmethode Schema’s specificaties van onderdelen raadplegen. Informatie inwinnen bij o.a. FVB brochures.

De gegevens van de PV installatie correct doorgeven aan een architectenbureau/studiebureau voor controle van de stabiliteit van het gebouw. een eenvoudig PV-systeem aan de hand van verkregen informatie afstellen.


ME 403 BC 091

Gebruik van vigerende wetgeving.

31 mei 2013

Gebruik het AREI, Europese richtlijn, Synergrid.

48


BC ED U

Leerinhouden


De cursisten kunnen de controle van een installatie uitvoeren.

ME 403 BC 092

Regelgeving, Schema’s en specificaties van onderdelen raadplegen.

elektrische schema’s en plannen maken.

ME 403 BC 093

De algemene theoretische principes kennen voor: 

Autonome systemen



Net gekoppelde systemen

De elektrische schema’s voor een netgekoppeld systeem tekenen met inbegrip van de nodige beveiligingen en de groenestroommeter volgens de bepalingen in het AREI. Het dossier voor de keuring van de elektrische installatie. Opmetingen op een dak uitvoeren.

de onderdelen van een PV-systeem configureren.

ME 403 BC 094 ME 403 BC 109

Studie van de optimale plaatsing in functie van:  

de beschikbare oppervlakte, De oriëntatie.



Het aankoppelen van een communicatieunit Kennis van de verschillende netwerkverbindingen Kennis van de verschillende communicatieprotocollen o.a.: o Ethernet o Blue tooth o Wifi o RS 232 seriële data communicatie o RS 485 seriële data communicatie o X-Bee

 


31 mei 2013

Informatie inwinnen bij keuringsorganisme. 





Aan de hand van een software programma van de fabrikant, een software simulator, de berekening leren maken. Eventueel gebruik maken van een merkonafhankelijk programma, maar deze zijn niet meer gratis. CAD-toepassing.

Gebruik van moderne meetinstrumenten zoals lasertoestellen.

49


BC ED U

Leerinhouden


De cursisten kunnen o

16.4

…

SLEUTELVAARDIGHEDEN


Specificatie

Code



SV10

Planmatig denken


SV22


31 mei 2013

50

17

MODULE: FOTOVOLTAÏSCHE INSTALLATIES AFSTELLEN EN FOUTENANALYSE (M ME 440 – 120 LESTIJDEN)

17.1


In deze module leert de cursist de controller, tracker en de nodige software in functie van een fotovoltaïsch systeem toepassen. Daarnaast leert de cursist een fotovoltaïsch systeem instellen, afregelen en een foutanalyse uitvoeren.

17.2

BEGINSITUATIE

De cursist beschikt over het deelcertificaat van de module ‘Fotovoltaïsche techniek 3’ of voldoet aan één van de overige toelatingsvoorwaarden voor sequentieel geordende modules van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs.

17.3



BC ED U

Leerinhouden


De cursisten kunnen

instructies in verband met veiligheid, gezondheid, hygiëne, milieu,

ME 403 BC 001

welzijn en kwaliteit uitvoeren.


ME 403 BC 002








ME 403 BC 004



Procedures



Tiltechnieken


ME 403 BC 005





ME 403 BC 008


ME 403 BC 007


ME 403




Organisatie

31 mei 2013

51


BC ED U

Leerinhouden


De cursisten kunnen

BC 012 op basis van een werkopdracht, in overleg, het eigen werk ME 403 plannen. BC 013 een werkvolgorde opvolgen.

ME 403 BC 015


ME 403 BC 016



Planning



Opvolging



Controle

 Opruimen De handleiding van een PV omvormer, specificaties van PV panelen en bekabeling lezen en interpreteren. De ontwerprichtlijnen van de fabrikanten van onderdelen voor PV systemen kunnen toepassen.

specifieke meetsystemen en controleonderdelen installeren.

ME 403 BC 095

specifieke meetsystemen en controleonderdelen aansluiten.

ME 403 BC 096

de nodige software voor een PV-systeem installeren.

ME 403 BC 097

de nodige software voor een PV-systeem gebruiken.

ME 403 BC 098

een eenvoudig PV-systeem aan de hand van verkregen informatie afstellen.

ME 403 BC 091


Standaard communicatiesystemen tussen PVomvormers:  

Internettoegang. Gebruikte communicatieprotocollen (o.a.: Ethernet, RS232, RS485, modbus,XBEE…)

De diagnosegegevens van een PV omvormer. Software voor de opvolging van de prestaties van een PV-installatie Uit een combinatie van diagnosegegevens en specifieke installatietesten het PV systeem correct afstellen rekening houdend met de wettelijke bepalingen.

31 mei 2013

 

Eventueel werken met een PV-bron bij onderwijs ’s avonds. Eventuele simulaties aan de hand van een PVsimulator binnen een samenwerkingsverband.

52


BC ED U

Leerinhouden


De cursisten kunnen

een foutanalyse op een PV-systeem uitvoeren.

ME 403 BC 099

  

17.4

Foutzoekboom opstellen. Zoeken Aan de hand van de voorkomende door deductie en/of eliminatie. foutcodes de fout opzoeken en corrigeren. Via de geïnstalleerde communicatieprotocollen meer informatie over de fout uitlezen Installatietester: o De eigenschappen o Mogelijkheden o Het gebruik. o Diagnosemetingen

SLEUTELVAARDIGHEDEN


Specificatie

Code



SV16

Problemen onderkennen en oplossen

Zien dat er een probleem is, waar het precies gesitueerd is en er een oplossing voor aanreiken.

SV23


31 mei 2013

53

18

MODULE: ADVIES FOTOVOLTAÏSCHE SYSTEMEN(M ME 441 – 40 LESTIJDEN)

18.1


In deze module leert de cursist advies te verlenen op basis van wat de voorwaarden zijn om een fotovoltaïsche installatie te plaatsen rekening houdend met de mogelijkheden. Daarnaast leert de cursist ook advies te verlenen omtrent de vergunningen die dienen aangevraagd te worden, de gunstmaatregelen, de investeringen en de terugverdientijd.

18.2

BEGINSITUATIE

De cursist beschikt over het certificaat van de opleidingen Residentieel Elektrotechnisch Installateur of Industrieel Elektrotechnisch Installateur of voldoet aan één van de overige toelatingsvoorwaarden voor sequentieel geordende modules van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs.

18.3



BC ED U

Leerinhouden



ME 403 BC 002

AREI Stedenbouwkundige regelgeving en vergunningen.

Enkel de van toepassing zijnde voorschriften aanbrengen.


ME 403 BC 004

De gevaren eigen aan PV installatie.

Bespreek zowel gevaren die onderschat als overschat worden t.a.v. PV-installaties



Bij elektriciteitswerken



Spanningsuitval



Blikseminslag



brand (onderliggende isolatie


ME 403 BC 005

De juiste installatie selecteren in verhouding van energiebehoefte

advies verlenen betreffende de installatie van een eenvoudig PV-systeem.

ME 403 BC 110



Gezin of onderneming



Huidige situatie en de toekomstvooruitzichten.



Netvergoedingen


31 mei 2013

Informatie netbeheerder en energieleverancier om een evenwicht te bepalen tussen de investering en opbrengst van de installatie. De leerplandoelstellingen en leerinhouden met voorafgaande uit

54


BC ED U

Leerinhouden


De cursisten kunnen

18.4



Levensduur installatie



Terugverdientijd

andere modules kunnen koppelen met als doel: juiste klantinformatie verstrekken.

SLEUTELVAARDIGHEDEN


Specificatie

Code



SV16

Leergierigheid


SV19

Zelfvertrouwen


SV33


31 mei 2013

55

19

BIBLIOGRAFIE

AREI Synergrid: http://www.synergrid.be/index.cfm?&language_code=NED Europese richtlijnen: Richtlijn 2001/77/EG en Richtlijn 2003/30/EG; RICHTLIJN 2009/28/EG VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD van 23 april 2009 Vreg: http://www.vreg.be/ Creg: http://www.creg.be/nl/index.html Gemeentelijke voorschriften voor subsidiëring Confederatie Bouw: http://www.confederatiebouw.be/Home/tabid/2126/language/nl-BE/Default.aspx FVB: http://fvb.constructiv.be Landelijke Federatie voor meesterelektriciens België: http://www.lvmeb.be/ Vormelek: http://www.vormelek-formelec.be/onderwijs/?save=onderwijs


31 mei 2013

56

Servicetechnicus fotovoltaïsche systemen

Recommend Documents