De diverse volkeren, zoals de Romeinen, Grieken, Elymiërs en Arabieren hebben allemaal hun sporen nagelaten op het zonnige eiland Sicilië. Vanuit Balestrate, Castellammare del Golfo, Alcamo Marina en Trappeto kunnen jullie eenvoudig de mooiste culturele attracties bereiken. Op deze pagina vinden jullie informatie over Agrigento, Caccamo, Calatafimi, Cefalù, Erice, Gibellina, Marsala en de saline, Monreale, Montelepre, Palermo, Salemi, Scopello, Segesta, Selinunte en Solunto. Segesta Vlakbij Balestrate en Castellammare ligt Segesta, dat je eenvoudig via de Autostrada (autosnelweg A29) of via de mooiere binnen- doorweg SS113 kunt bereiken (zie autoroutes). De grote trekpleisters zijn de Dorische tempel en het theater dat dateert uit de 3e eeuw voor Christus. Het zijn de enige overblijfselen van de door de Elymiërs gestichte stad. Dit volk dat gevlucht was nadat Troje was verwoest, maakte met de hulp van o.a. de Grieken en later de Romeinen van Segesta een invloedrijke stad en een belangrijke rivaal van Selinunte, dat na een waar slagveld in 409 voor Christus werd verwoest. De tempel bevindt zich op een fantastische locatie, onderaan de Monte Barbaro en is nog in prima staat. Het binnenwerk ontbreekt en gezien het feit dat hiervan ook nooit overblijfselen zijn gevonden, gaat men ervan uit dat de tempel nooit is voltooid. Het is in ieder geval een wonder dat hij de diverse plunderingen heeft overleefd. Het bijzondere aan het amfitheater is de positionering: in tegenstelling tot alle andere theaters werd het naar het noorden gericht. Men vermoedt dat dit te maken heeft met het schitterende uitzicht over de vallei dat je vanaf het theater hebt. Het heeft een diameter van 63 meter en biedt plaats aan 4000 personen. In de zomer worden er af en toe klassieke Griekse stukken gespeeld. Je kunt het theater te voet bereiken (wij raden je aan dit niet op het midden van de dag te doen!), maar er rijdt ook een kleine bus die jou tegen een redelijke vergoeding naar de top van de heuvel brengt. Het park is geopend van 09:00 uur tot een uur voor zonsondergang. Erice Hoog boven op de rots Monte San Giuliano, op 750 meter, ligt het pittoreske Erice met zijn vele Middeleeuwse kerken. De bekendste is de Chiesa Matrice gewijd aan de Maria-hemelvaart en gebouwd in 1314. De kerk heeft een losse klokkentoren, de campanile, die na de bouw in 1312 in eerste instantie dienst deed als uitkijktoren. Je kunt deze toren tegen betaling beklimmen, wat door het fantastische uitzicht over Trapani en Marsala en haar zoutvlakten (le saline) zeker de moeite waard is. Wij raden
jullie sowieso aan om een passe-partout aan te schaffen. Zo kunnen jullie voor ca. 5 Euro per persoon de diverse belangrijke bezienswaardigheden bezoeken. Van oudsher wordt het stadje beschermd door de grote stadsmuren en het Normandische kasteel Pepoli e Venere dat 's avonds romantisch is verlicht. Aan de kant van de Torretta Pepoli (zie foto), een klein burchtje dat in de 19e eeuw werd herbouwd tot een villa en tevens een van de symbolen van Erice is, en de Torri del Balio heb je een erg mooi uitzicht over San Vito lo Capo, dat in de zomer veel toeristen trekt. Aan de andere kant van Erice kijk je uit over Trapani, Marsala en de Egadische eilanden, Favignana, Levanzo en Marettimo. In de zomermaanden zijn er diverse middeleeuwse feesten, concerten, ballet- en (poppen-) theatervoorstellingen en processies. Deze maken een bezoek aan Erice nog aantrekkelijker! Je kunt Erice met de auto bereiken, maar je kunt ook de funivia (kabelbaan) nemen, die je vanaf Trapani tot aan de ingang van Erice brengt (zelfs tot na middernacht). In dit geval kun je de auto in Trapani parkeren, wat zeker in de drukke zomermaanden geen slecht idee is. Selinunte Selinunte, of Selinous in de tijd van de Grieken, is bij veel toeristen bij lange na niet zo bekend als Agrigento. Selinunte was ooit een stad van betekenis, maar werd uiteindelijk door aanvallen van de Carthagers gereduceerd tot een plaats van weinig belang. Door de diverse opgravingen is Selinunte echter weer heel belangrijk geworden. Het is zelfs het grootste archeologische park van Europa! Op de prachtige locatie aan zee tref je o.a. de overblijfselen aan van zes grote dorische tempels en die van het stadje zelf! Selinunte is goed te combineren met Agrigento: Je kunt in de ochtend de Valle dei templi bezoeken en in de middag doorrijden naar Selinunte. Blijf je er tot laat in de middag, dan zul je zien dat het avondrood de locatie nog indrukwekkender maakt. Marsala en de saline Marsala ligt op het uiterste zuid-westelijke puntje van Sicilië en staat bekend om de heerlijkste wijnen. Het oude centrum van de kustplaats werd in de Tweede Wereldoorlog voor een groot deel verwoest. De naam komt van het Arabische Mars-el-Allah, dat haven van God betekent. De haven van Marsala speelde een belangrijke rol in de geschiedenis van de stad, omdat Garibaldi er met zijn 1000 man in 1860 aan land kwam om Sicilië te veroveren. Je kunt Marsala het best overdag bezoeken, want 's avonds is het er behoorlijk stil. Overdag is het echter een levendige stad en een bezoek aan de markt tussen de
opSicilie - bezienswaardigheden 1/5 © copyright 2012 opSicilie.nl
Piazza Addolorata en de Piazza del popolo is zeker de moeite waard. Er is elke ochtend markt, behalve op zondag, en met een beetje geluk brengt een van de markthandelaren in de stijl van Pavarotti spontaan een lied ten gehore! Er zijn twee belangrijke musea. Een ervan is het archeologische museum van Capo Lilybeo dat aan de kust ligt en waar je de overblijfselen van een schip daterend uit de 3e eeuw voor Christus en de lading, bestaande uit munten en kruiken, kunt bekijken. Het museum ligt dichtbij de uiterste punt van Sicilië en op 100 meter afstand tref je twee wijnhandelaren aan waar je gratis Marsala, Zibbibo of Crema di Mandorla kunt proeven. Ook kun je diverse wijnhuizen bezoeken, zoals de beroemde Cantine Florio en de Donnafugata SRL. Tijd voor een bezoek aan de saline! De saline zijn zoutpannen waar zout wordt gewonnen door middel van verdamping van het zeewater. Indien je vanaf Marsala in de richting van Trapani rijdt en de bordjes saline volgt, kom je uit op de weg die je langs de kust naar de zoutpannen brengt. Je ziet het azuurblauwe water van de Middellandse Zee waartegen de Egadische eilanden Favignana, Levanzo en Marettimo afsteken. Daarnaast zie je er ook enkele kleinere eilanden, zoals Mozia, die je vanaf de saline met een klein bootje kunt bereiken. Dit gebied is overigens erg in trek bij surfers en andere watersporters, want er staat altijd een prima wind om de sport te kunnen beoefenen. Door deze frisse wind kun je dit uitstapje in het bijzonder op de warmere dagen maken, zodat je heerlijk kunt uitwaaien! Het gebied wordt gekenmerkt door de typische Spaanse molens, waarvan één een zoutmuseum herbergt. Vlakbij het zoutmuseum bevindt zich een klein barretje waar jullie behalve van een drankje ook van een prachtige zonsondergang kunnen genieten. Solunto Solunto is niet zo bekend als Segesta of Selinunte, maar is zeker een bezoek waard. Deze door de Feniciërs gestichte plaats, is gelegen op een rots die boven het water uitsteekt. Je hebt er dan ook een prachtig uitzicht over zee! Solunto was een belangrijke nederzetting van de Carthagers, totdat zij in 254 voor Christus door de Romeinen werden verjaagd. Van de oorspronkelijke stad resten de ruïnes van enkele muren en die van een lijnrecht stratenplan. Vlakbij het belangrijkste kruispunt staan de resten van een patricierswoning waar je nog enkele mozaïeken en fresco's kunt bewonderen. Via de hoofdstraat kom je bij de overblijfselen van de agora (plein/ontmoetingsplaats), een theater en een waterput. Van het gymnasium is een deel van de zuilengalerij bewaard gebleven. In het museum aan de ingang van het
park worden diverse archeologische vondsten tentoongesteld. In de periode van 20 april tot 25 oktober is het park van 09.00 tot 18.30 uur geopend. Kom je in november, dan kun je het park van Solunto tussen 09.00 en 16.00 uur bezoeken. In december ben je welkom tussen 09.00 en 17.30 uur. Op zon- en op feestdagen is het park van Solunto gedurende het hele jaar van 09.00 tot 14.00 uur geopend. Monreale Het plaatsje Monreale is bekend om de schitterende kathedraal die in opdracht van Willem II werd gebouwd. De bouwwerkzaamheden begonnen in 1172 op de plaats waar zijn vader, Willem I, een schat zou hebben begraven. De locatie werd getoond door de heilige Maagd die aan Willem II verscheen tijdens een jachtpartij. De duomo di Monreale is de perfecte synthese tussen Byzantijnse, Normandische en Arabische architectuur. De 18e eeuwse portiek aan de zuidkant van de dom wordt door twee torens geflankeerd. Een van deze werd beschadigd tijdens een blikseminslag in 1807 en dat is nog steeds te zien. De deurpanelen in de portiek zijn van de hand van Bonanno di Pisa en zijn gemaakt in de 12e eeuw. De kathedraal is van binnen nog veel indrukwekkender: het duurde bijvoorbeeld 15 jaar voordat de mozaïekcyclus , die de grootste ter wereld zou zijn, klaar was. Het resultaat is er dan ook naar (zie foto)! Wil je de prachtige mozaïeken nog beter bekijken en er foto's van maken, loop dan naar de ruimte links van het koor. Zodra je daar in een speciaal kastje 50 Eurocent stopt, worden de mozaïeken tijdelijk extra verlicht. Via de dom heb je toegang tot de kloostergang. Deze chiostro wordt gekenmerkt door zijn vele met beeldhouwwerken en mozaïeken versierde dubbele zuiltjes. In een van de hoeken tref je een fonteintje aan. De legende wil dat vrouwen die hun handen wassen in het water van dit fonteintje 10 jaar jonger worden! De kloostergang is dus ook om die reden zeker een bezoek waard! Om de chiostro te kunnen bekijken dien je aan de deur een kaartje te kopen. Indien je aan de zuidzijde om de dom heenloopt, kom je via een binnenplaats aan de achterkant van het klooster. Het pleintje waar je op uitkomt, wordt gekenmerkt door grote, typische bomen (de ficus magnolioides) waarvan de wortels voor een groot deel boven de grond zichtbaar zijn. Je hebt hiervandaan een prachtig uitzicht op Palermo (fotomoment). Een bezoek aan Monreale is goed te combineren met een bezoek aan Palermo. Op onze pagina met autoroutes staat een mooie route die via de bergweg naar Monreale leidt. Dit is naast de mooiste, eveneens de snelste route
opSicilie - bezienswaardigheden 2/5 © copyright 2012 opSicilie.nl
naar Monreale. Palermo De hoofdstad van de regio Sicilië (en met meer dan 750.000 inwoners de op vier na grootste stad van Italië) is rijk aan kunst en cultuur. Het is onmogelijk om in één dag alle bezienswaardigheden te bezoeken, maar het is wel direct duidelijk dat de diverse volkeren die Sicilië hebben overheerst, hun stempel op de stad hebben gedrukt. Je vindt er dan ook een interessante mix van gebouwen en monumenten in diverse bouwstijlen (Normandisch, Arabisch, Barok, enz.) uit diverse belangrijke perioden uit de Palermitaanse geschiedenis. Belangrijke bezienswaardigheden in deze stad zijn: het Palazzo dei Normanni (Palazzo Reale), de kathedraal, de Quattro canti het Teatro massimo, het Politeama theater, Piazza marina, het bekende park vlakbij de kust met de Santa Maria della Catena, de Palazzo Abatellis en het teatro / museo dei puppi (poppentheater met typisch Siciliaanse marionetten, de puppi), de catacomben, de botanische tuin en ga zo maar door. Vlakbij het Teatro Politeama en het Teatro Massimo bevindt zich het stijlvolle restaurantje Il Ghiottone raffinato. Cefalù Cefalù is een prachtige kustplaats aan de oostkant van Palermo. De in de 12e eeuw gebouwde Normandische kathedraal zie je al van verre op de steile helling liggen. Het plaatsje heeft met de smalle straatjes een middeleeuws karakter. Dit wordt versterkt door de bijzondere Porta Marina, de enige overgebleven originele toegangspoort van Cefalù, met een schitterende doorkijk naar zee en de middeleeuwse wasplaats waar de vrouwen van het dorp tot voor kort nog hun was kwamen doen. De kathedraal is te bezichtigen tussen 08:00-12:00 en 15:30 en 19:00 uur en als je het Museo Mandralisca (museum met kunstwerken) wilt bezoeken, kun je dat doen tussen 09:30-12:30 en 15:30-19:00 uur. In de zomermaanden is het museum echter open van 09:00 tot 22:00 uur. Indien je een fantastisch uitzicht op het kustplaatsje wilt hebben, kun je de Rocca beklimmen, waar je o.a. ook de overblijfselen van een 13e eeuws kasteel ziet staan. Caccamo Op Sicilië staan meer dan 200 kastelen! Een van de mooiste is het Normandische kasteel van Caccamo. Dit bevindt zich op een grote rots en biedt een prachtig uitzicht over de vallei. Vlakbij de eerste toegangspoort hebben enkele bewoners van Caccamo een huisje op authentieke wijze ingericht. Dit kleine museum wordt beheerd door een groep plaatselijke vrijwilligers en indien je dat wilt, leiden ze je rond en vertellen de mooiste
verhalen over vroeger. Je zult je in ieder geval verbazen over de kleine ruimte die plaats moest bieden aan een complete familie. Na een bezoek aan dit huisje is er de gelegenheid om enkele typische streekproducten te kopen. Er is een klein toeristisch punt, waar een enthousiaste bioloog zijn best doet om heel Sicilië te promoten. Hij geeft je graag tips over de diverse bezienswaardigheden in en rond Caccamo en vertelt je ook waar je tegen een aantrekkelijke prijs heerlijk kunt eten. Het plaatsje Caccamo telt voor het aantal inwoners, ca. 8500 personen, opvallend veel kerken: 46! Niet elke kerk is meer te bezoeken, want enkele zijn in de loop der tijd vervallen of verkocht en dienen nu een ander doel. De dom van Caccamo, gewijd aan San Giorgio en gebouwd op een structuur die nog uit de tijd van de Noormannen stamt, werd gerenoveerd in 1477 en uitgebreid in het jaar 1615. De kerk bevat talrijke kunstwerken waaronder ook een schilderij van de Nederlandse schilder Simone de Wobreck (Haarlem). Andere kerken die het vermelden waard zijn, zijn de parochiekerk SS.Annunziata en de San Benedetto alla Badia die wordt gezien als de mooiste kerk van Caccamo met schitterende Barokke kunst. In de vallei van Caccamo ligt het grootste kunstmatige meer van Sicilië. Je bereikt dit meer via de Ponte Chiaramontano, een 12e eeuwse brug over de rivier de San Leonardo. De brug is vernoemd naar de toenmalige heer en meester van Caccamo, Manfredi I Chiaramonte, die de ponte liet bouwen nadat hij het kasteel van de burchtplaats had laten versterken. Montelepre Het gebied bij Montelepre was in de 15e Eeuw een zeer vruchtbaar gebied. In 1429 werd het gekocht door de bisschop van Monreale. Aangezien er veel bandieten in het gebied de rust verstoorden en er veel groente en fruit van het land werd gestolen, liet de bisschop in 1435 een uitkijktoren bouwen, die permanent werd bemand. De toren, Torre Ventimiglia genoemd, gaf een veilig gevoel aan de bewoners van het gebied, die daarom hun woningen rondom de grote stenen uitkijktoren begonnen te bouwen. Het plaatsje Munchilebbi, later "Montelepre", was geboren! Montelepre werd in de jaren na de Tweede Wereldoorlog bekend als thuisbasis van de bandiet Salvatore Giuliano, die streed voor een onafhankelijk Sicilië. In Montelepre zijn nog diverse monumenten te vinden ter nagedachtenis aan de politieagenten, carabinieri en soldaten die destijds door Giuliano en zijn mannen werden gedood. Van de diverse routes naar Montelepre is die via de kustweg van Castellammare del Golfo naar Terrasini absoluut de mooiste. Je komt via een slingerweg in het in de bergen gelegen plaatsje met smalle straatjes en
opSicilie - bezienswaardigheden 3/5 © copyright 2012 opSicilie.nl
diverse uitkijkpunten. In de Middeleeuwse toren zijn foto's uit de periode van Giuliano tentoongesteld. Je hebt er eveneens een fantastisch uitzicht. Via een bergweg kun je naar het plaatsje Carini rijden. Halverwege is er gelegenheid om een bergwandeling op de Monte Saraceno te maken, of om te picknicken in het van tafels en vaste barbecues voorziene Bosco di Santa Venera op de Monte Longa. Gibellina en Gibellina Nuova Het op een helling gelegen plaatsje Gibellina werd in 1968, toen een zware aardbeving de Valle del Belice trof, volledig verwoest. Na de ramp stonden van het plaatsje letterlijk nog slechts enkele muren overeind. De kunstenaar Alberto Burri heeft van de overblijfselen van Gibellina een groot kunstwerk gemaakt. Grote betonnen plateaus geven nu aan waar vroeger de huizen hebben gestaan. Om dit monument ter nagedachtenis aan de slachtoffers te bezoeken, moet je de bordjes "Ruderi di Gibellina" volgen. Gibellina nuova: Men besloot het plaatsje 18 kilometer verderop, op een vlakker stuk grond te herbouwen. Dit nieuwe Gibellina, dat de naam Gibellina nuova kreeg, is een lust voor het oog: door de vele kunstwerken en bijzondere gebouwen lijkt Gibellina wel één groot openluchtmuseum. Het bekendste kunstwerk is de indrukwekkende betonnen ster aan de ingang van Gibellina, die door de kunstenaar Consagra werd ontworpen. De Chiesa madre, een grote witte bol, is misschien wel de meest bijzondere kerk van Sicilië! Een 19de eeuwse boerderij herbergt het Museo delle Trame mediterranee. In dit museum vind je naast diverse archeologische vondsten ook kunstwerken van hedendaagse kunstenaars die destijds hebben meegewerkt aan de wederopbouw van Gibellina.
De bakker van het plaatsje bakt zijn brood in de houtoven en zijn bakkerswinkel is hèt adres voor de pani cunzatu, een typisch lokaal brood dat wordt belegd met o.a. tomaat, ui, ansjovis en kruiden, of de sfincione, het heerlijke Siciliaanse equivalent van de alom bekende pizza. Aan de voet van het dorp bevindt zich de tonnara. Je kunt hier niet alleen zwemmen, maar je vindt er ook sporen van een activiteit waar de streek eeuwenlang van heeft geleefd. De verroeste ankers, waarmee de tonijnnetten werden vastgemaakt, herinneren aan de vroegere bestemming van deze plek. In de jaren tachtig van de vorige eeuw kwam er een einde aan de tonijnvangst. We organiseren bij de tonnara diverse duikactiviteiten, zoals de zeedoop. Calatafimi Calatafimi werd in de Arabische tijd gesticht. De Arabieren noemden de plaats Kalat-al-Fimi, dat "kasteel van Eufemius" betekent. In de veertiende eeuw werd de strategische rol van Calatafimi geconsolideerd door het versterken van de Byzantijnse burcht en het optrekken van muren rondom de stad. Op 15 mei 1860 vond een grote veldslag plaats tussen Garibaldi en zijn mille (verzetsleger) en de Bourbons, die verreweg in de meerderheid waren. De slag, die uiteindelijk door Garibaldi werd gewonnen, was beslissend voor de organisatie van Sicilië en de eenwording van Italië. Op de berghelling waar de strijd werd gevoerd, een paar kilometer van Calatafimi en Segesta, staat nu een obelisk ter nagedachtenis aan de soldaten die hun leven hebben gegeven aan de eenwording van Italië. In Calatafimi staan veel kerken, waarvan de San Silvestro Papa uit de 12e eeuw - de chiesa madre ("moederkerk") en de Chiesa del Santissimo Crocifisso zeker een bezoek waard zijn. De laatste werd door Goethe, Samuel Butler en Jean Houel zelfs de mooiste kerk van heel Sicilië genoemd!
Scopello Scopello (van het Griekse skopelos, dat klif betekent) bevindt zich vlakbij zee, op een helling van de Monte Sparagio. Vanuit het plaatsje heb je uitzicht op het natuurreservaat Lo Zingaro en de Golfo di Castellammare. Scopello was vroeger beroemd om de tonijnvisserij. De tonijnvangst is nu echter niet meer dan een vage herinnering aan het verleden. Toch heeft Scopello, ongetwijfeld dankzij zijn kleine omvang, zijn authentieke sfeer weten te bewaren. In Scopello vind je een mooie baglio uit de 16de eeuw, die onderdak biedt aan keramiekboetiekjes, een bar en een restaurant in de schaduw van een grote eucalyptus.
Bovenop de heuvel waarop Calatafimi werd gebouwd, vind je de ruïnes van het middeleeuwse kasteel. Vanaf dit punt heb je een mooi uitzicht over de vallei en kun je de tempel van Segesta zien, die onderaan de Monte Barbaro ligt. Je kunt een bezoek aan Calatafimi prima combineren met een bezoek aan het plaatsje Salemi. Agrigento Agrigento werd door de Grieken gesticht en droeg de naam Akragas. Helaas werd de prachtige stad grotendeels verwoest door de Carthagers onder leiding van Hannibal Mago. Er zijn echter nog diverse tempels bewaard gebleven in de Valle dei templi (de tempelvallei). Het gebied met archeologische vondsten is erg groot en je treft er een door vrijwilligers onderhouden tuin aan met
opSicilie - bezienswaardigheden 4/5 © copyright 2012 opSicilie.nl
zeldzame planten. Agrigento is goed te combineren met een bezoek aan het archeologische park van Selinunte: Je kunt in de ochtend de Valle dei templi bezoeken en in de middag doorrijden naar Selinunte. Blijf je er tot laat in de middag, dan zul je zien dat het avondrood de locatie nog indrukwekkender maakt. Salemi Salemi ligt precies in het geografische centrum van de provincie Trapani, op de helling van de Monte delle Rose op 442 meter boven de zeespiegel. Het plaatsje heeft een belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis van Sicilië. Het was namelijk in Salemi, waar Giuseppe Garibaldi op 14 mei 1860 de overwinning op Koning Frans II afkondigde, nadat hij twee dagen eerder met zijn mille (1000 man) in Marsala aan land was gekomen om te strijden voor de Italiaanse eenwording. Net zoals Gibellina werd ook Salemi in 1968 zwaar getroffen door de aardbeving die de hele Valle del Belice teisterde. Om het plaatsje weer in oude glorie te herstellen, lanceerde burgemeester Vittorio Sgarbi in september 2008 een bijzonder plan: diverse door de aardbeving getroffen woningen konden voor het symbolische bedrag van 1 Euro worden gekocht. De voorwaarde die aan de koop was verbonden, was dat de nieuwe eigenaren hun pand binnen twee jaar na aankoop moesten hebben gerenoveerd, gebruikmakend van de diensten van lokale arbeiders, architecten en ingenieurs. Het oude centrum van Salemi wordt gekenmerkt door smalle straatjes, kleine binnenplaatsjes en diverse uitkijkpunten. Op het hoogste punt van het dorp vind je het Piazza Alicia. Aan dit plein ligt de voor het grootste deel verwoeste Chiesa madre en het Castello, dat in de 13e eeuw werd gebouwd op de plek waar zich vroeger een Romeinse fortificatie bevond.
opSicilie - bezienswaardigheden 5/5 © copyright 2012 opSicilie.nl
