Sectorgids voor wegtransport en opslag in de voedselketen De “Sectorgids voor wegtransport en opslag in de voedselketen” is een practische handleiding met vele voorbeelden en HACCP-plannen voor de bedrijven uit de sector van het wegvervoer en opslag voor rekening van derden die aktief zijn binnen de voedselketen om het KB autocontrole, traceerbaarheid en meldingsplicht van 14 november 2003 toe te passen. Bedrijven die deze gids volgen stellen zich in orde met de wetgeving ter zake. Via deze gids en de HACCP-plannen kunnen wegtransport- en opslagbedrijven de overheid en hun verladers laten zien hoe hygiëne en kwaliteit gewaarborgd blijven. Om aan te tonen dat deze Gids daadwerkelijk wordt toegepast op de werkvloer kunnen de bedrijven zich laten auditen en certificeren door externe controle organismen (OCI’s) of hun systeem laten valideren door het FAVV zelf (zie ook http://www.favv.be/autocontrole-nl/sectorspecifieketools/wegtransport). Deze gids werd door het FAVV op 27/02/2009 gevalideerd, genotificeerd aan BELAC en aan de Europese Commissie.
Scope van de sectorgids wegtransport en opslag in de voedselketen Deze gids is van toepassing op het wegtransport en/of de opslag voor rekening van derden, die vallen onder de bevoegdheid van het Agentschap krachtens de wet van 4 februari 2000 (B.S. 18.02.2000), zoals gedefinieerd in het koninklijk besluit van 14 november 2003 betreffende autocontrole, meldingsplicht en traceerbaarheid in de voedselketen (B.S., 12.12.2003). Uit de wet van 4 februari 2000 houdende de oprichting van het FAVV kunnen we distilleren dat het o.a. om volgende producten gaat: bestrijdingsmiddelen en grondstoffen (vb. zaden, kunstmest,..) voor de landbouw, tuinbouw, bosbouw en veeteelt, levensmiddelen (zowel verwerkte als grondstoffen) drank (ook water), kauwgom, iedere stof die opzettelijk tijdens de vervaardiging aan het levensmiddel wordt toegevoegd,… Alle types van transportmiddelen vallen onder het toepassingsgebied van deze gids, bijvoorbeeld droge bulkvoertuigen en natte bulkvoertuigen, kipwagens, kipblazers, huifwagens, koelwagens…. (idem voor dezelfde types opleggers en aanhangwagens). Deze sectorgids is van toepassing op alle types van opslagruimten, bijvoorbeeld koelhuizen, vrieshuizen, magazijnen,… voor zover het bedrijf enkel opslag doet voor derden. Onder deze gids vallen niet: •
Transport en opslag van dierenvoeders en hun grondstoffen: zie autocontrolegidsdierenvoeders (G-001)(1)
•
Transport van rauwe melk: zie Gids voor autocontrole voor de ophaling en het transport van rauwe melk (G-009)(2)
•
Primaire productie en de volgende daarmee verband houdende bewerkingen zoals gedefinieerd in Verordening 852/2004, bijlage 1 Deel A I:
•
het vervoer, de opslag en het hanteren van primaire producten op de plaats van productie, voor zover hun aard hierdoor niet ingrijpend wordt gewijzigd
•
het vervoer van levende dieren, indien dit noodzakelijk is om de doelstellingen van Verordening 852/2004 te verwezenlijken
•
in het geval van producten van plantaardige oorsprong, visserijproducten en vrij wild, vervoershandelingen met het doel om producten waarvan de aard niet wezenlijk is veranderd, van de plaats van productie aan een inrichting te leveren.
(1) = Autocontrolegids Dierenvoeders, OVOCOM vzw, Gasthuisstraat 31, 1000 Brussel, Tel: 02/514 01 86, Fax: 02/514 05 29, www.ovocom.be (2) = Gids voor autocontrole voor de ophaling en het transport van rauwe melk, G-009, IKMQLF-QMK, Treurenberg 16, 1000 Brussel, tel. 02.510.63.15, fax: 02/510.63.08 Opgelet: schaaldieren (ook indien ontdaan van de schaal, levend, vers, gekoeld, bevroren, gedroogd, gezouten of gepekeld); schaaldieren in de schaal (gestoomd of in water gekookt, ook indien gekoeld, bevroren, gedroogd, gezouten of gepekeld); meel, poeder en pellets van schaaldieren, geschikt voor menselijke consumptie en weekdieren (ook indien ontdaan van de schelp, levend, vers, gekoeld, bevroren, gedroogd, gezouten of gepekeld); ongewervelde waterdieren (andere dan schaal- en weekdieren, levend, vers, gekoeld, bevroren, gedroogd, gezouten of gepekeld); meel, poeder en pellets van ongewervelde waterdieren, andere dan schaaldieren, geschikt voor menselijke consumptie worden beschouwd als levensmiddelen en vallen wel onder deze sectorgids.
Inhoudstafel van de sectorgids VOORWOORD DANKWOORD DEEL 1: ALGEMEENHEDEN Hoofdstuk 1 Toepassingsgebied Hoofdstuk 2 Verwachte gebruik Hoofdstuk 3 Totstandkoming van de gids 3.1. De auteurs stellen zich even voor 3.2. De sector wegvervoer 3.3. Op- en overslag en logistiek 3.4. Tewerkstelling in wegtransport en logistiek 3.5. Conclusie 3.6. Het overleg 3.7. Bronnen Hoofdstuk 4 Verspreiding van de gids Hoofdstuk 5 Basiswetgeving 5.1. De autocontrole 5.2. De traceerbaarheid 5.3. De meldingsplicht 5.4. De registratie, de erkenning en de toelating Hoofdstuk 6 Overige wetgeving 6.1. Temperatuurcontrole 6.2. HACCP, Verordening (EG) 852/2004 en K.B. van 22 december 2005 6.3 Bescherming van de gezondheid van de gebruikers 6.4 Specifieke wetgeving DEEL 2: OPSTELLEN VAN HET AUTOCONTROLESYSTEEM EN GOEDE HYGIENISCHE PRAKTIJKEN Inleiding Hoofdstuk 1 "Noteren wat men doet" 1.1. Algemene voorstelling en organisatie van de onderneming 1.2. Aanstellen van een verantwoordelijke voor het autocontrolesysteem 1.3. Beleidsverklaring 1.4. Richtlijnen voor het opstellen en beheren van procedures, instructies en formulieren 1.5. Personeel: verantwoordelijkheden, bekwaamheid, hygiëne en opleiding 1.6. Bedrijfsruimten, vervoermiddelen en opslagruimten: identificatie en hygiëne 1.7. Procesbeheersing transportactiviteit 1.8. Procesbeheersing opslagactiviteit 1.9. Beheer van controle- en meetmiddelen 1.10. Beoordeling leveranciers en onderaannemers 1.11. Behandeling van incidenten en te nemen maatregelen 1.12. Meldingsplicht Hoofdstuk 2 "Doen wat men geschreven heeft"
Hoofdstuk 3 "Aantonen dat men gedaan heeft wat men geschreven heeft" 3.1. Beheer van de gegevens (registraties) 3.2. Interne audits en traceerbaarheid 3.3. Directiebeoordeling 3.4. Externe audits DEEL 3: HACCP-PRINCIPES VOOR TRANSPORT EN / OF OPSLAG VAN LEVENSMIDDELEN Hoofdstuk 1 Inleiding 1.1. Algemeen 1.2. Het team en het toepassingsgebied Hoofdstuk 2 Gevaren en risico's 2.1. Onderzoek van de gevaren en hun oorsprong 2.2. Bepalen van de klassen van risico's en de daaraan verbonden beheersmaatregelen Hoofdstuk 3 Identificatie van de bedrijfseigen CCP (en PVA), hun kritische grenswaarden en bewakingsprocedures Hoofdstuk 4 Opstellen van overzichtstabellen van de risico-analyses (HACCP-plannen) 4.1. HACCP-plan per product of productcategorie 4.2. HACCP-plan voor het operatieschema 4.3 HACCP-plannen per type van vervoermiddel of opslagruimte 4.4 Nazicht en revisie van het HACCP-plan ALGEMENE BIJLAGEN Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX
Begrippenlijst Certificeringsregeling De A.T. P.-voorschriften Voorbeeld van incidentenformulier Belgische vrachtbrief voor nationaal en internationaal wegvervoer CMR-Verdrag Voorbeeld van checklist voor intern gebruik voor hygiënisch werken Model van formulier registratie, erkenning en toelating Voorbeelden van rittenstaat Concordantietabel Meldingsformulier Voorbeeld van checklist vraag/ontvangst transportorder Reinigingsvoorschriften Voorbeeld van inspectieformulier inkomende en uitgaande goederen Voorbeeld formulier evaluatie leveranciers en dienstverleners Voorbeeld formulier traceerbaarheidsoefening Voorbeeld algemeen controleplan Voorbeeld lijst van kritische punten en stappen in het transportproces Voorbeeld formulier transportopdracht (chauffeur) (Niet limitatief) Overzicht van procedures, instructies en documenten
(SECTOR) SPECIFIEKE BIJLAGEN : SPECIFIEKE SECTORGEBONDEN EISEN Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage
1 Koffie 2 Biscuit-, chocolade-, praline- en suikergoedindustrie 3 Zuivelindustrie 4 Vis 5 AGF (Aardappelen-Groenten-Fruit) 6 Grondstoffen en eindproducten in de maalderij 7 Bier 8 Vers vlees 9 Bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik 10 Meststoffen