Figuur 4. Leefstijl scholieren Beverwijk naar geslacht (%)
VERGELIJKING 2005 EN 2009
meisjes
Tabel 2 vergelijkt voor een aantal onderwerpen de resultaten van 2009 met die van 2005, het jaar waarin de GGD het vorige scholierenonderzoek E-movo heeft uitgevoerd. 46 18
Totaal Beverwijk 2009 Klas en jaar
45
33
7
Klas 2, 2005
17
8
41
29
6
Klas 4, 2005
22
21
72
56
13
Klas 2, 2009
18
9
28
20
5
Klas 4, 2009
18
22
66
49
11
EIGEN ERVARING GEZONDHEID
LICHAMELIJKE GEZONDHEID
PSYCHISCH WELBEVINDEN
SOCIAAL WELBEVINDEN
WOONOMGEVING
LEEFSTIJL
EIGEN ERVARING GEZONDHEID
LICHAMELIJKE GEZONDHEID
LEEFSTIJL PSYCHISCH WELBEVINDEN
Sixtyseven, Beverwijk
SOCIAAL WELBEVINDEN
Vormgeving en drukwerk
EIGEN ERVARING GEZONDHEID WOONOMGEVING
T: +31 (0)23 789 1786
De GGD voert regelmatig onderzoeken uit in de regio. Rapporten en factsheets zijn te downloaden vanaf de website van de GGD.
LEEFSTIJL
E:
[email protected]
EIGEN ERVARING GEZONDHEID
Postbus 5514, 2000 GM Haarlem
ONDERZOEKEN IN DE REGIO
LICHAMELIJKE GEZONDHEID
GGD Kennemerland, Epidemiologie
LICHAMELIJKE GEZONDHEID PSYCHISCH WELBEVINDEN
Contact
PSYCHISCH WELBEVINDEN
(epidemiologen)
SOCIAAL WELBEVINDEN SOCIAAL WELBEVINDEN
Resi Cluitmans, Regina Overberg, Jolanda ten Brinke en Saskia Mérelle
WOONOMGEVING
Tekst en figuren
WOONOMGEVING LEEFSTIJL
GGD Kennemerland, december 2010, www.ggdkennemerland.nl
EIGEN ERVARING GEZONDHEID
Uitgave
LICHAMELIJKE GEZONDHEID
In de factsheet ‘Scholierenonderzoek E-movo Regio Kennemerland’ zijn de resultaten van de regio te vinden. Deze regionale factsheet is te downloaden vanaf de website van de GGD (www.ggdkennemerland.nl). Daar is tevens een document te vinden met achtergrondinformatie over het onderzoek.
PSYCHISCH WELBEVINDEN
COLOFON
SOCIAAL WELBEVINDEN
BEVERWIJK IN DE REGIO KENNEMERLAND
WOONOMGEVING
Naast het eigen seksuele gedrag is naar de houding ten opzichte van homoseksualiteit gevraagd. Aan de scholieren is gevraagd wat ze ervan vinden als twee meisjes/vrouwen of twee jongens/mannen verliefd op elkaar zijn: 11% vindt dit ‘erg raar’ of ‘verkeerd’, meer jongens (19%) dan meisjes (4%), meer vierde- (14%) dan tweedeklassers (9%) en meer vmbo- (13%) dan havo/vwo-leerlingen (9%).
Risicogroepen in de regio Onderzocht is welke (achtergrond)kenmerken in de regio samenhangen met een negatieve gezondheidsbeleving. Uit deze analyse blijkt dat een matig tot slecht ervaren gezondheid significant vaker voorkomt bij leerlingen die (in volgorde van belangrijkheid): zich psychisch ongezond voelen, onvoldoende bewegen, wekelijks roken, meisje zijn en binge-drinken. Zich psychisch ongezond voelen komt significant vaker voor bij leerlingen die (in volgorde van belangrijkheid): psychosociale problematiek hebben, een matig tot slechte gezondheid ervaren, gepest worden, meisje zijn, zich wel eens onveilig voelen, bij twee ouders wonen van wie één stiefouder is of bij één ouder wonen, onvoldoende bewegen, niet-westers allochtoon zijn of gespijbeld hebben.
15
LEEFSTIJL
Van de scholieren die wel eens geslachtsgemeenschap hebben gehad, heeft 46% niet altijd een condoom gebruikt (regio 45%). Van deze groep denkt de meerderheid (85%) dat ze geen risico hebben gelopen op een soa. Regionaal is dit 84%.
Vrije tijd Een derde (32%) van de scholieren uit Beverwijk vindt dat er in de buurt voldoende leuke dingen voor jongeren georganiseerd worden, 55% vindt van niet en 13% weet het niet. De regionale cijfers zijn respectievelijk 35%, 53% en 13%. Op de vraag welke plekken men in zijn/haar buurt mist antwoordt 42% van de Beverwijkse scholieren dat hij/zij niets mist. Drie op de tien scholieren (30%) missen hangplekken, 20% mist pleintjes, 16% een jeugdhonk, 15% een voetbalveld, 14% een grasveld, 12% een skatebaan en 7% een buurthuis.
Criminaliteit en veiligheid Van zeven strafbare feiten is gevraagd of de scholieren er slachtoffer van zijn geworden in de 12 maanden voorafgaand aan het onderzoek. Bij 31% van de scholieren uit Beverwijk is dit het geval (regio eveneens 31%). Het meest werd genoemd: ‘er zijn spullen van mij vernield’ (13% van alle Beverwijkse scholieren), ‘er zijn spullen van mij gestolen’ (11%) en ‘er is geld van mij gestolen’ (9%). Veertig procent van de scholieren voelt zich wel eens onveilig (regio eveneens 40%). De meest genoemde plekken waar men zich wel eens onveilig voelt zijn ‘op het station (trein, bus, metro)’ (15% van alle Beverwijkse scholieren), ‘op straat buiten mijn eigen woonbuurt’ (13%) en ‘in de trein, tram, bus, metro’ (9%).
18
EIGEN ERVARING GEZONDHEID
Seksualiteit Bijna een vijfde van de scholieren uit Beverwijk (18%) heeft geslachtsgemeenschap gehad (regio 17%). Het gaat om meer vierde- (31%) dan tweedeklassers (8%) en om meer vmbo(22%) dan havo/vwo-leerlingen (12%).
WOONOMGEVING
afgelopen maand hasj of wiet gebruikt
In %
LICHAMELIJKE GEZONDHEID
Naast het gebruik van drugs is het aangeboden krijgen van drugs nagevraagd. Van de scholieren uit Beverwijk heeft 28% ooit hasj/wiet aangeboden gekregen (regio 30%). Als plaats waar men hasj/wiet kreeg aangeboden is het meest genoemd ‘op straat, in een park of bij een hangplek’ (16% van alle Beverwijkse scholieren). Vier procent heeft ooit harddrugs aangeboden gekregen (regio 6%). Ook harddrugs kreeg men het vaakst aangeboden ‘op straat, in een park of bij een hangplek’ (2% van alle Beverwijkse scholieren).
Het grootste deel van de recente gebruikers (76%) komt meestal aan hasj/wiet via vrienden. Vijfentachtig procent van de recente gebruikers gebruikt hasj/wiet meestal ‘op straat, in een park of een andere plek buiten’, 24% gebruikt ‘bij vrienden’.
GEMEENTE BEVERWIJK
2
binge-drinken afgelopen maand
2
Eén procent van de scholieren uit Beverwijk gebruikte ooit ghb (regio eveneens 1%) en 2% heeft ooit harddrugs gebruikt (regio 3%). In dit onderzoek zijn nagevraagd: xtc, cocaïne, amfetaminen, heroïne en lsd.
Drugs Zeven procent van de scholieren uit Beverwijk gebruikte hasj/ wiet in de maand voorafgaand aan het onderzoek (‘recente gebruikers’), dit is ongeveer evenveel als het regionale gemiddelde (8%). Recent gebruik van hasj/wiet komt meer voor bij vmbo-leerlingen (11%) dan bij leerlingen van het havo/ vwo (3%) en meer bij vierde- (11%) dan bij tweedeklassers (5%).
SCHOLIERENONDERZOEK E-MOVO
Tabel 2. Vergelijking tussen 2005 en 2009
afgelopen maand alcohol gedronken
7
17
geslachtsgemeenschap gehad
binge-drinken afgelopen maand
afgelopen maand alcohol gedronken
8
ooit harddrugs gebruikt
17
12
rookt wekelijks
ontbijt < 5 dagen per week
13
33
rookt wekelijks
32 24
Uit de tabel is af te lezen dat het alcoholgebruik is afgenomen. De psychische ongezondheid, roken en hasj/wietgebruik zijn niet veel veranderd.
psychisch ongezond (MHI-5)
43
34
afgelopen maand hasj of wiet gebruikt
50
beweegt < 7 uur per week
90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
jongens
Klas 2
56
54
Klas 4
44
46
Vmbo
56
42
Havo/vwo
44
58
Vmbo klas 2
33
24
Vmbo klas 4
23
19
Havo/vwo klas 2
23
31
Havo/vwo klas 4
21
27
Twee ouders (beide eigen ouders)
76
75
8
6
Twee ouders (van wie één stiefouder)
Etniciteit
Co-ouders (twee huizen)
3
5
Eén ouder
12
12
Anders
1
1
Autochtoon
78
81
Westers allochtoon
7
8
Niet-westers allochtoon
16
11
PSYCHISCH WELBEVINDEN Kwaliteit van leven Kwaliteit van leven is een belangrijke maat om een indruk te krijgen van de totale gezondheid en het welbevinden. Kwaliteit van leven wordt gedefinieerd als de eigen mening van een persoon over zijn functioneren op fysiek, psychisch en sociaal gebied. Van de scholieren uit Beverwijk ervaart 26% een hoge kwaliteit van leven, 45% een gemiddelde kwaliteit en 30% een lage kwaliteit. Dit komt grotendeels overeen met de regionale percentages. Een hoge kwaliteit van leven komt meer voor bij jongens (36%) dan bij meisjes (17%), meer bij tweede- (30%) dan bij vierdeklassers (20%) en meer bij vmbo-leerlingen (28%) dan bij havo/vwo-leerlingen (23%). Psychische gezondheid De psychische gezondheid is gemeten aan de hand van vijf vragen naar verschillende gevoelens: zenuwachtigheid, rustig voelen, neerslachtigheid, gelukkig voelen en in de put zitten
10
20
10
8
8
5
4
0
totaalscore psychosociale problematiek
16
16
hyperactiviteit
7
13
3
4
6
5
3
2
emotionele problemen
22
21 3
25
4 geslachtsgemeenschap gehad
10
afgelopen maand hasj of wiet gebruikt
binge-drinken afgelopen maand
afgelopen maand alcohol gedronken
rookt wekelijks
11
ooit harddrugs gebruikt
20
ontbijt < 5 dagen per week
beweegt < 7 uur per week
37
Pesten op school Van de scholieren uit Beverwijk wordt 9% regelmatig op school gepest (regio 7%). Meer jongens (11%) dan meisjes (7%) worden gepest en meer vmbo- (12%) dan havo/vwoleerlingen (5%). Tien procent pest zelf regelmatig andere leerlingen op school (regio 9%). Meer jongens (12%) dan meisjes (8%) geven aan regelmatig te pesten en meer vmbo-leerlingen (12%) dan havo/vwo-leerlingen (7%).
Voeding Negentien procent van de scholieren uit Beverwijk ontbijt minder dan vijf keer per week en voldoet daarmee niet aan de ontbijtnorm (regio 16%). Meer meisjes (24%) dan jongens (13%) voldoen niet aan de ontbijtnorm, meer vierde- (26%) dan tweedeklassers (14%) en meer leerlingen van het vmbo (22%) dan van het havo/vwo (15%). Zeventig procent van de scholieren uit Beverwijk eet niet elke dag groente (regio 62%) en 63% eet niet elke dag fruit (regio 62%). De fruitnorm van minstens twee stuks fruit per dag wordt door 85% niet gehaald (regio 84%).
Alcohol In de maand voorafgaand aan het onderzoek heeft 45% van de scholieren uit Beverwijk alcohol gedronken (‘actuele drinkers’) en is 20% van alle scholieren dronken/aangeschoten geweest. Dit wijkt weinig af van de regionale cijfers, die respectievelijk 44% en 21% bedragen. Actueel drinken gebeurt meer door vierde- (66%) dan door tweedeklassers (28%) uit Beverwijk.
Binge-drinken komt meer voor bij vierde- (49%) dan bij tweedeklassers (20%) uit Beverwijk en meer bij leerlingen van het vmbo (37%) dan van het havo/vwo (27%). Van de binge-drinkers uit Beverwijk vindt een grote meerderheid (86%) van zichzelf dat hij/zij niet teveel drinkt. De scholieren die in de maand vóór het onderzoek alcohol hebben gedronken noemen als locaties of gelegenheden waar ze alcohol drinken het meest: ‘in een discotheek’ (53%), ‘bij anderen thuis’ (52%) en ‘thuis, met anderen’ (44%). Vier op de tien actuele drinkers uit Beverwijk (41%) zeggen dat hun ouders het goed vinden dat ze alcohol drinken.
Een derde van de scholieren uit Beverwijk (33%) heeft in de maand vóór het onderzoek tenminste eenmaal vijf of meer drankjes gedronken bij één gelegenheid. Dit wordt ‘binge-drinken’ genoemd. In de regio is gemiddeld 29% van de scholieren een binge-drinker.
Figuur 3. Leefstijl havo/vwo-scholieren vergeleken met de regio (%)
Beverwijk havo/vwo
regio Kennemerland havo/vwo
6
9
problemen met leeftijdsgenoten
37
SOCIAAL WELBEVINDEN
Spijbelen Tien procent van de scholieren uit Beverwijk heeft minimaal één lesuur gespijbeld in de vier weken voorafgaand aan het onderzoek (regio 13%). Spijbelen gebeurt meer door vierde- (14%) dan door tweedeklassers (7%) en meer door vmbo- (13%) dan door havo/vwo-leerlingen (7%).
10
22
49
6
7
gedragsproblemen
Mishandeling en ongewenste seksuele ervaring Van de scholieren uit Beverwijk geeft 5% aan op dit moment wel eens geestelijk mishandeld te worden, dit wil zeggen getreiterd, gekleineerd of uitgescholden (regio eveneens 5%). Dit gebeurt relatief vaak door een medescholier. Twee procent van de Beverwijkse scholieren geeft aan op dit moment wel
LEEFSTIJL De figuren 2 tot en met 4 geven voor een aantal leefstijl onderwerpen de resultaten weer van scholieren uit Beverwijk en die van de regio. Lichamelijke (in)activiteit Van de scholieren uit Beverwijk beweegt 7% minder dan 3 uur per week, 36% tussen de 3-7 uur per week, en 57% meer dan 7 uur per week. De regionale cijfers bedragen respectievelijk 7%, 28% en 66%. Minder dan 7 uur per week bewegen komt meer voor bij meisjes (50%) dan bij jongens (34%) en meer bij vierde- (48%) dan bij tweedeklassers (39%). Hierbij is niet gekeken naar de verdeling van lichaamsbeweging over de week en de intensiteit van de lichaamsbeweging. Daarmee geven
Roken Vijftien procent van de scholieren uit Beverwijk rookt wekelijks (minstens één keer per week). Dit is ongeveer gelijk aan het regionale percentage (14%). In Beverwijk roken meer vmboleerlingen (20%) dan havo/vwo-leerlingen (8%) wekelijks, meer vierde- (22%) dan tweedeklassers (9%) en meer meisjes (17%) dan jongens (12%).
90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
44
41 31
40 27
15
11
24
9
8
3
6
12 1
2
12
geslachtsgemeenschap gehad
50
22
regio Kennemerland vmbo
ooit harddrugs gebruikt
54
47
40
afgelopen maand hasj of wiet gebruikt
Meisjes
42
binge-drinken afgelopen maand
Gezinssamenstelling
50
30
90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
Beverwijk vmbo
afgelopen maand alcohol gedronken
Onderwijstype naar klas
46
psychosociale problematiek
Suïcidegedachten In de twaalf maanden voorafgaand aan het onderzoek heeft 19% van de scholieren uit Beverwijk er wel eens serieus over gedacht een eind te maken aan zijn leven (regio 17%). In Beverwijk heeft 13% er een enkele keer aan gedacht, 4% af en toe, 1% vaak en eveneens 1% heel vaak.
Figuur 2. Leefstijl vmbo-scholieren vergeleken met de regio (%)
rookt wekelijks
Onderwijstype
Jongens
grensgebied
bovenstaande uitkomsten niet de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB) weer. Twee derde van de scholieren uit Beverwijk (66%) sport in verenigingsverband; 34% sport niet bij een sportvereniging (regio 28%). Het betreft meer leerlingen van het vmbo (41%) dan van het havo/vwo (25%).
ontbijt < 5 dagen per week
Klas
Regio 7.674 scholieren (%)
40
eens lichamelijk te worden mishandeld (regio eveneens 2%). Zeven procent heeft wel eens zonder het te willen een seksuele ervaring met iemand gehad (regio eveneens 7%). Onder seksuele ervaring wordt verstaan: alles van zoenen, intiem betasten tot naar bed gaan. Van de scholieren uit Beverwijk wilde 3-5% bovenstaande vragen niet beantwoorden (regio 3-4%).
beweegt < 7 uur per week
Geslacht
Beverwijk 601 scholieren (%)
Figuur 1. Psychosociale problematiek volgens de SDQ vergeleken met de regio (%)
regio
Tabel 1. Achtergrondgegevens deelnemende scholieren Beverwijk en regio
Ongevallen In de drie maanden voorafgaand aan het onderzoek heeft een derde (33%) van de scholieren uit Beverwijk een verwonding, vergiftiging of blessure opgelopen waarvoor medische behan deling nodig was (regio 35%). Van deze scholieren heeft 57% het letsel opgelopen tijdens het sporten en 9% in het verkeer.
Beverwijk
Tabel 1 toont de achtergrondgegevens van de scholieren uit Beverwijk en de regio. In vergelijking met de regio hebben in Beverwijk relatief veel 2-vmbo-leerlingen aan het onderzoek meegedaan. Ook het percentage niet-westerse allochtonen is onder de deelnemers uit Beverwijk hoger dan regionaal.
Chronische aandoeningen en allergieën De door de scholieren meest genoemde ziekten en/of aandoeningen in het jaar voorafgaand aan het onderzoek zijn: migraine of regelmatige ernstige hoofdpijn (14%), astma of bronchitis (eveneens 14%), chronische vermoeidheid (11%) en eczeem (10%). Het gaat hier om ziekten en/of aandoeningen die al dan niet zijn vastgesteld door een arts. Zeventien procent van de scholieren uit Beverwijk is allergisch voor pollen en/of stuifmeel (hooikoorts), 12% voor huisdieren en 11% voor huisstof/huismijt.
regio
Deelnemende scholieren In totaal hebben 601 scholieren die in Beverwijk wonen een bruikbare vragenlijst ingevuld. Geschat wordt dat dit 68% is van alle tweede- en vierdeklassers die in deze gemeente wonen. De scholieren zijn afkomstig van verschillende scholen binnen en buiten Beverwijk.
LICHAMELIJKE GEZONDHEID
Beverwijk
De regio Kennemerland omvat tien gemeenten: Beverwijk, Bloemendaal, Haarlem, Haarlemmerliede en Spaarnwoude, Haarlemmermeer, Heemskerk, Heemstede, Uitgeest, Velsen en Zandvoort. Deze factsheet bespreekt de resultaten van de deelnemende scholieren die wonen in Beverwijk.
Ook voor de andere negen gemeenten en voor de regio in zijn geheel zijn factsheets opgesteld, die zijn te downloaden vanaf de website van GGD Kennemerland.
regio
In het najaar van 2009 hebben ruim 7.600 scholieren woonachtig in de regio Kennemerland meegedaan aan een vragenlijstonderzoek van de GGD, ook wel E-movo onderzoek genoemd. Leerlingen van klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs beantwoordden tijdens een lesuur op school via internet vragen over hun gezondheid, thuissituatie, leefstijl en vrije tijd. Het doel van het onderzoek is om gemeenten, scholen en de GGD inzicht te geven in de gezondheid en leefstijl van de jeugd.
Beverwijk
HET ONDERZOEK
Psychosociale problematiek De psychosociale problematiek is gemeten met de SDQ (Strengths and Difficulties Questionnaire). In figuur 1 staat de totaalscore weergegeven en de uitkomsten op vier deelgebieden van de SDQ. De figuur geeft tevens leerlingen weer die in het grensgebied zitten, in de tekst wordt op deze groep verder niet ingegaan. Van de scholieren heeft 5% psychosociale problematiek. Psychosociale problematiek komt meer voor bij vmboscholieren (7%) dan bij havo/vwo-scholieren (2%). Over de vier deelgebieden van de SDQ kan het volgende worden opgemerkt. Emotionele problemen komen meer voor bij meisjes (9%) dan bij jongens (2%). Gedragsproblemen komen meer voor bij vmbo- (10%) dan bij havo/vwoscholieren (minder dan 1%) en meer bij jongens (8%) dan bij meisjes (4%). Hyperactiviteit komt meer voor bij vierde- (19%) dan bij tweedeklassers (13%).
regio
Van de scholieren uit Beverwijk vindt 81% zijn gezondheid goed of heel goed, 16% antwoordt ‘gaat wel’ en 3% ervaart zijn gezondheid niet zo best of slecht. Dit wijkt weinig af van de regionale percentages. Jongens uit Beverwijk oordelen positiever over hun eigen gezondheid dan meisjes.
Beverwijk
Een onderzoek naar de gezondheid, het welzijn en de leefstijl van tweede- en vierdeklassers van het voortgezet onderwijs.
(Mental Health Inventory-5: MHI-5). Van de scholieren in Beverwijk voelt 18% zich psychisch ongezond (regio eveneens 18%). Het gaat om meer meisjes (25%) dan jongens (9%).
regio
EIGEN ERVARING GEZONDHEID
Beverwijk
SCHOLIERENONDERZOEK E-movo GEMEENTE BEVERWIJK
Klas 2
56
54
Klas 4
44
46
Vmbo
56
42
Havo/vwo
44
58
Vmbo klas 2
33
24
Vmbo klas 4
23
19
Havo/vwo klas 2
23
31
Havo/vwo klas 4
21
27
Twee ouders (beide eigen ouders)
76
75
8
6
Twee ouders (van wie één stiefouder)
Etniciteit
Co-ouders (twee huizen)
3
5
Eén ouder
12
12
Anders
1
1
Autochtoon
78
81
Westers allochtoon
7
8
Niet-westers allochtoon
16
11
PSYCHISCH WELBEVINDEN Kwaliteit van leven Kwaliteit van leven is een belangrijke maat om een indruk te krijgen van de totale gezondheid en het welbevinden. Kwaliteit van leven wordt gedefinieerd als de eigen mening van een persoon over zijn functioneren op fysiek, psychisch en sociaal gebied. Van de scholieren uit Beverwijk ervaart 26% een hoge kwaliteit van leven, 45% een gemiddelde kwaliteit en 30% een lage kwaliteit. Dit komt grotendeels overeen met de regionale percentages. Een hoge kwaliteit van leven komt meer voor bij jongens (36%) dan bij meisjes (17%), meer bij tweede- (30%) dan bij vierdeklassers (20%) en meer bij vmbo-leerlingen (28%) dan bij havo/vwo-leerlingen (23%). Psychische gezondheid De psychische gezondheid is gemeten aan de hand van vijf vragen naar verschillende gevoelens: zenuwachtigheid, rustig voelen, neerslachtigheid, gelukkig voelen en in de put zitten
10
20
10
8
8
5
4
0
totaalscore psychosociale problematiek
16
16
hyperactiviteit
7
13
3
4
6
5
3
2
emotionele problemen
22
21 3
25
4 geslachtsgemeenschap gehad
10
afgelopen maand hasj of wiet gebruikt
binge-drinken afgelopen maand
afgelopen maand alcohol gedronken
rookt wekelijks
11
ooit harddrugs gebruikt
20
ontbijt < 5 dagen per week
beweegt < 7 uur per week
37
Pesten op school Van de scholieren uit Beverwijk wordt 9% regelmatig op school gepest (regio 7%). Meer jongens (11%) dan meisjes (7%) worden gepest en meer vmbo- (12%) dan havo/vwoleerlingen (5%). Tien procent pest zelf regelmatig andere leerlingen op school (regio 9%). Meer jongens (12%) dan meisjes (8%) geven aan regelmatig te pesten en meer vmbo-leerlingen (12%) dan havo/vwo-leerlingen (7%).
Voeding Negentien procent van de scholieren uit Beverwijk ontbijt minder dan vijf keer per week en voldoet daarmee niet aan de ontbijtnorm (regio 16%). Meer meisjes (24%) dan jongens (13%) voldoen niet aan de ontbijtnorm, meer vierde- (26%) dan tweedeklassers (14%) en meer leerlingen van het vmbo (22%) dan van het havo/vwo (15%). Zeventig procent van de scholieren uit Beverwijk eet niet elke dag groente (regio 62%) en 63% eet niet elke dag fruit (regio 62%). De fruitnorm van minstens twee stuks fruit per dag wordt door 85% niet gehaald (regio 84%).
Alcohol In de maand voorafgaand aan het onderzoek heeft 45% van de scholieren uit Beverwijk alcohol gedronken (‘actuele drinkers’) en is 20% van alle scholieren dronken/aangeschoten geweest. Dit wijkt weinig af van de regionale cijfers, die respectievelijk 44% en 21% bedragen. Actueel drinken gebeurt meer door vierde- (66%) dan door tweedeklassers (28%) uit Beverwijk.
Binge-drinken komt meer voor bij vierde- (49%) dan bij tweedeklassers (20%) uit Beverwijk en meer bij leerlingen van het vmbo (37%) dan van het havo/vwo (27%). Van de binge-drinkers uit Beverwijk vindt een grote meerderheid (86%) van zichzelf dat hij/zij niet teveel drinkt. De scholieren die in de maand vóór het onderzoek alcohol hebben gedronken noemen als locaties of gelegenheden waar ze alcohol drinken het meest: ‘in een discotheek’ (53%), ‘bij anderen thuis’ (52%) en ‘thuis, met anderen’ (44%). Vier op de tien actuele drinkers uit Beverwijk (41%) zeggen dat hun ouders het goed vinden dat ze alcohol drinken.
Een derde van de scholieren uit Beverwijk (33%) heeft in de maand vóór het onderzoek tenminste eenmaal vijf of meer drankjes gedronken bij één gelegenheid. Dit wordt ‘binge-drinken’ genoemd. In de regio is gemiddeld 29% van de scholieren een binge-drinker.
Figuur 3. Leefstijl havo/vwo-scholieren vergeleken met de regio (%)
Beverwijk havo/vwo
regio Kennemerland havo/vwo
6
9
problemen met leeftijdsgenoten
37
SOCIAAL WELBEVINDEN
Spijbelen Tien procent van de scholieren uit Beverwijk heeft minimaal één lesuur gespijbeld in de vier weken voorafgaand aan het onderzoek (regio 13%). Spijbelen gebeurt meer door vierde- (14%) dan door tweedeklassers (7%) en meer door vmbo- (13%) dan door havo/vwo-leerlingen (7%).
10
22
49
6
7
gedragsproblemen
Mishandeling en ongewenste seksuele ervaring Van de scholieren uit Beverwijk geeft 5% aan op dit moment wel eens geestelijk mishandeld te worden, dit wil zeggen getreiterd, gekleineerd of uitgescholden (regio eveneens 5%). Dit gebeurt relatief vaak door een medescholier. Twee procent van de Beverwijkse scholieren geeft aan op dit moment wel
LEEFSTIJL De figuren 2 tot en met 4 geven voor een aantal leefstijl onderwerpen de resultaten weer van scholieren uit Beverwijk en die van de regio. Lichamelijke (in)activiteit Van de scholieren uit Beverwijk beweegt 7% minder dan 3 uur per week, 36% tussen de 3-7 uur per week, en 57% meer dan 7 uur per week. De regionale cijfers bedragen respectievelijk 7%, 28% en 66%. Minder dan 7 uur per week bewegen komt meer voor bij meisjes (50%) dan bij jongens (34%) en meer bij vierde- (48%) dan bij tweedeklassers (39%). Hierbij is niet gekeken naar de verdeling van lichaamsbeweging over de week en de intensiteit van de lichaamsbeweging. Daarmee geven
Roken Vijftien procent van de scholieren uit Beverwijk rookt wekelijks (minstens één keer per week). Dit is ongeveer gelijk aan het regionale percentage (14%). In Beverwijk roken meer vmboleerlingen (20%) dan havo/vwo-leerlingen (8%) wekelijks, meer vierde- (22%) dan tweedeklassers (9%) en meer meisjes (17%) dan jongens (12%).
90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
44
41 31
40 27
15
11
24
9
8
3
6
12 1
2
12
geslachtsgemeenschap gehad
50
22
regio Kennemerland vmbo
ooit harddrugs gebruikt
54
47
40
afgelopen maand hasj of wiet gebruikt
Meisjes
42
binge-drinken afgelopen maand
Gezinssamenstelling
50
30
90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
Beverwijk vmbo
afgelopen maand alcohol gedronken
Onderwijstype naar klas
46
psychosociale problematiek
Suïcidegedachten In de twaalf maanden voorafgaand aan het onderzoek heeft 19% van de scholieren uit Beverwijk er wel eens serieus over gedacht een eind te maken aan zijn leven (regio 17%). In Beverwijk heeft 13% er een enkele keer aan gedacht, 4% af en toe, 1% vaak en eveneens 1% heel vaak.
Figuur 2. Leefstijl vmbo-scholieren vergeleken met de regio (%)
rookt wekelijks
Onderwijstype
Jongens
grensgebied
bovenstaande uitkomsten niet de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB) weer. Twee derde van de scholieren uit Beverwijk (66%) sport in verenigingsverband; 34% sport niet bij een sportvereniging (regio 28%). Het betreft meer leerlingen van het vmbo (41%) dan van het havo/vwo (25%).
ontbijt < 5 dagen per week
Klas
Regio 7.674 scholieren (%)
40
eens lichamelijk te worden mishandeld (regio eveneens 2%). Zeven procent heeft wel eens zonder het te willen een seksuele ervaring met iemand gehad (regio eveneens 7%). Onder seksuele ervaring wordt verstaan: alles van zoenen, intiem betasten tot naar bed gaan. Van de scholieren uit Beverwijk wilde 3-5% bovenstaande vragen niet beantwoorden (regio 3-4%).
beweegt < 7 uur per week
Geslacht
Beverwijk 601 scholieren (%)
Figuur 1. Psychosociale problematiek volgens de SDQ vergeleken met de regio (%)
regio
Tabel 1. Achtergrondgegevens deelnemende scholieren Beverwijk en regio
Ongevallen In de drie maanden voorafgaand aan het onderzoek heeft een derde (33%) van de scholieren uit Beverwijk een verwonding, vergiftiging of blessure opgelopen waarvoor medische behan deling nodig was (regio 35%). Van deze scholieren heeft 57% het letsel opgelopen tijdens het sporten en 9% in het verkeer.
Beverwijk
Tabel 1 toont de achtergrondgegevens van de scholieren uit Beverwijk en de regio. In vergelijking met de regio hebben in Beverwijk relatief veel 2-vmbo-leerlingen aan het onderzoek meegedaan. Ook het percentage niet-westerse allochtonen is onder de deelnemers uit Beverwijk hoger dan regionaal.
Chronische aandoeningen en allergieën De door de scholieren meest genoemde ziekten en/of aandoeningen in het jaar voorafgaand aan het onderzoek zijn: migraine of regelmatige ernstige hoofdpijn (14%), astma of bronchitis (eveneens 14%), chronische vermoeidheid (11%) en eczeem (10%). Het gaat hier om ziekten en/of aandoeningen die al dan niet zijn vastgesteld door een arts. Zeventien procent van de scholieren uit Beverwijk is allergisch voor pollen en/of stuifmeel (hooikoorts), 12% voor huisdieren en 11% voor huisstof/huismijt.
regio
Deelnemende scholieren In totaal hebben 601 scholieren die in Beverwijk wonen een bruikbare vragenlijst ingevuld. Geschat wordt dat dit 68% is van alle tweede- en vierdeklassers die in deze gemeente wonen. De scholieren zijn afkomstig van verschillende scholen binnen en buiten Beverwijk.
LICHAMELIJKE GEZONDHEID
Beverwijk
De regio Kennemerland omvat tien gemeenten: Beverwijk, Bloemendaal, Haarlem, Haarlemmerliede en Spaarnwoude, Haarlemmermeer, Heemskerk, Heemstede, Uitgeest, Velsen en Zandvoort. Deze factsheet bespreekt de resultaten van de deelnemende scholieren die wonen in Beverwijk.
Ook voor de andere negen gemeenten en voor de regio in zijn geheel zijn factsheets opgesteld, die zijn te downloaden vanaf de website van GGD Kennemerland.
regio
In het najaar van 2009 hebben ruim 7.600 scholieren woonachtig in de regio Kennemerland meegedaan aan een vragenlijstonderzoek van de GGD, ook wel E-movo onderzoek genoemd. Leerlingen van klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs beantwoordden tijdens een lesuur op school via internet vragen over hun gezondheid, thuissituatie, leefstijl en vrije tijd. Het doel van het onderzoek is om gemeenten, scholen en de GGD inzicht te geven in de gezondheid en leefstijl van de jeugd.
Beverwijk
HET ONDERZOEK
Psychosociale problematiek De psychosociale problematiek is gemeten met de SDQ (Strengths and Difficulties Questionnaire). In figuur 1 staat de totaalscore weergegeven en de uitkomsten op vier deelgebieden van de SDQ. De figuur geeft tevens leerlingen weer die in het grensgebied zitten, in de tekst wordt op deze groep verder niet ingegaan. Van de scholieren heeft 5% psychosociale problematiek. Psychosociale problematiek komt meer voor bij vmboscholieren (7%) dan bij havo/vwo-scholieren (2%). Over de vier deelgebieden van de SDQ kan het volgende worden opgemerkt. Emotionele problemen komen meer voor bij meisjes (9%) dan bij jongens (2%). Gedragsproblemen komen meer voor bij vmbo- (10%) dan bij havo/vwoscholieren (minder dan 1%) en meer bij jongens (8%) dan bij meisjes (4%). Hyperactiviteit komt meer voor bij vierde- (19%) dan bij tweedeklassers (13%).
regio
Van de scholieren uit Beverwijk vindt 81% zijn gezondheid goed of heel goed, 16% antwoordt ‘gaat wel’ en 3% ervaart zijn gezondheid niet zo best of slecht. Dit wijkt weinig af van de regionale percentages. Jongens uit Beverwijk oordelen positiever over hun eigen gezondheid dan meisjes.
Beverwijk
Een onderzoek naar de gezondheid, het welzijn en de leefstijl van tweede- en vierdeklassers van het voortgezet onderwijs.
(Mental Health Inventory-5: MHI-5). Van de scholieren in Beverwijk voelt 18% zich psychisch ongezond (regio eveneens 18%). Het gaat om meer meisjes (25%) dan jongens (9%).
regio
EIGEN ERVARING GEZONDHEID
Beverwijk
SCHOLIERENONDERZOEK E-movo GEMEENTE BEVERWIJK
Klas 2
56
54
Klas 4
44
46
Vmbo
56
42
Havo/vwo
44
58
Vmbo klas 2
33
24
Vmbo klas 4
23
19
Havo/vwo klas 2
23
31
Havo/vwo klas 4
21
27
Twee ouders (beide eigen ouders)
76
75
8
6
Twee ouders (van wie één stiefouder)
Etniciteit
Co-ouders (twee huizen)
3
5
Eén ouder
12
12
Anders
1
1
Autochtoon
78
81
Westers allochtoon
7
8
Niet-westers allochtoon
16
11
PSYCHISCH WELBEVINDEN Kwaliteit van leven Kwaliteit van leven is een belangrijke maat om een indruk te krijgen van de totale gezondheid en het welbevinden. Kwaliteit van leven wordt gedefinieerd als de eigen mening van een persoon over zijn functioneren op fysiek, psychisch en sociaal gebied. Van de scholieren uit Beverwijk ervaart 26% een hoge kwaliteit van leven, 45% een gemiddelde kwaliteit en 30% een lage kwaliteit. Dit komt grotendeels overeen met de regionale percentages. Een hoge kwaliteit van leven komt meer voor bij jongens (36%) dan bij meisjes (17%), meer bij tweede- (30%) dan bij vierdeklassers (20%) en meer bij vmbo-leerlingen (28%) dan bij havo/vwo-leerlingen (23%). Psychische gezondheid De psychische gezondheid is gemeten aan de hand van vijf vragen naar verschillende gevoelens: zenuwachtigheid, rustig voelen, neerslachtigheid, gelukkig voelen en in de put zitten
10
20
10
8
8
5
4
0
totaalscore psychosociale problematiek
16
16
hyperactiviteit
7
13
3
4
6
5
3
2
emotionele problemen
22
21 3
25
4 geslachtsgemeenschap gehad
10
afgelopen maand hasj of wiet gebruikt
binge-drinken afgelopen maand
afgelopen maand alcohol gedronken
rookt wekelijks
11
ooit harddrugs gebruikt
20
ontbijt < 5 dagen per week
beweegt < 7 uur per week
37
Pesten op school Van de scholieren uit Beverwijk wordt 9% regelmatig op school gepest (regio 7%). Meer jongens (11%) dan meisjes (7%) worden gepest en meer vmbo- (12%) dan havo/vwoleerlingen (5%). Tien procent pest zelf regelmatig andere leerlingen op school (regio 9%). Meer jongens (12%) dan meisjes (8%) geven aan regelmatig te pesten en meer vmbo-leerlingen (12%) dan havo/vwo-leerlingen (7%).
Voeding Negentien procent van de scholieren uit Beverwijk ontbijt minder dan vijf keer per week en voldoet daarmee niet aan de ontbijtnorm (regio 16%). Meer meisjes (24%) dan jongens (13%) voldoen niet aan de ontbijtnorm, meer vierde- (26%) dan tweedeklassers (14%) en meer leerlingen van het vmbo (22%) dan van het havo/vwo (15%). Zeventig procent van de scholieren uit Beverwijk eet niet elke dag groente (regio 62%) en 63% eet niet elke dag fruit (regio 62%). De fruitnorm van minstens twee stuks fruit per dag wordt door 85% niet gehaald (regio 84%).
Alcohol In de maand voorafgaand aan het onderzoek heeft 45% van de scholieren uit Beverwijk alcohol gedronken (‘actuele drinkers’) en is 20% van alle scholieren dronken/aangeschoten geweest. Dit wijkt weinig af van de regionale cijfers, die respectievelijk 44% en 21% bedragen. Actueel drinken gebeurt meer door vierde- (66%) dan door tweedeklassers (28%) uit Beverwijk.
Binge-drinken komt meer voor bij vierde- (49%) dan bij tweedeklassers (20%) uit Beverwijk en meer bij leerlingen van het vmbo (37%) dan van het havo/vwo (27%). Van de binge-drinkers uit Beverwijk vindt een grote meerderheid (86%) van zichzelf dat hij/zij niet teveel drinkt. De scholieren die in de maand vóór het onderzoek alcohol hebben gedronken noemen als locaties of gelegenheden waar ze alcohol drinken het meest: ‘in een discotheek’ (53%), ‘bij anderen thuis’ (52%) en ‘thuis, met anderen’ (44%). Vier op de tien actuele drinkers uit Beverwijk (41%) zeggen dat hun ouders het goed vinden dat ze alcohol drinken.
Een derde van de scholieren uit Beverwijk (33%) heeft in de maand vóór het onderzoek tenminste eenmaal vijf of meer drankjes gedronken bij één gelegenheid. Dit wordt ‘binge-drinken’ genoemd. In de regio is gemiddeld 29% van de scholieren een binge-drinker.
Figuur 3. Leefstijl havo/vwo-scholieren vergeleken met de regio (%)
Beverwijk havo/vwo
regio Kennemerland havo/vwo
6
9
problemen met leeftijdsgenoten
37
SOCIAAL WELBEVINDEN
Spijbelen Tien procent van de scholieren uit Beverwijk heeft minimaal één lesuur gespijbeld in de vier weken voorafgaand aan het onderzoek (regio 13%). Spijbelen gebeurt meer door vierde- (14%) dan door tweedeklassers (7%) en meer door vmbo- (13%) dan door havo/vwo-leerlingen (7%).
10
22
49
6
7
gedragsproblemen
Mishandeling en ongewenste seksuele ervaring Van de scholieren uit Beverwijk geeft 5% aan op dit moment wel eens geestelijk mishandeld te worden, dit wil zeggen getreiterd, gekleineerd of uitgescholden (regio eveneens 5%). Dit gebeurt relatief vaak door een medescholier. Twee procent van de Beverwijkse scholieren geeft aan op dit moment wel
LEEFSTIJL De figuren 2 tot en met 4 geven voor een aantal leefstijl onderwerpen de resultaten weer van scholieren uit Beverwijk en die van de regio. Lichamelijke (in)activiteit Van de scholieren uit Beverwijk beweegt 7% minder dan 3 uur per week, 36% tussen de 3-7 uur per week, en 57% meer dan 7 uur per week. De regionale cijfers bedragen respectievelijk 7%, 28% en 66%. Minder dan 7 uur per week bewegen komt meer voor bij meisjes (50%) dan bij jongens (34%) en meer bij vierde- (48%) dan bij tweedeklassers (39%). Hierbij is niet gekeken naar de verdeling van lichaamsbeweging over de week en de intensiteit van de lichaamsbeweging. Daarmee geven
Roken Vijftien procent van de scholieren uit Beverwijk rookt wekelijks (minstens één keer per week). Dit is ongeveer gelijk aan het regionale percentage (14%). In Beverwijk roken meer vmboleerlingen (20%) dan havo/vwo-leerlingen (8%) wekelijks, meer vierde- (22%) dan tweedeklassers (9%) en meer meisjes (17%) dan jongens (12%).
90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
44
41 31
40 27
15
11
24
9
8
3
6
12 1
2
12
geslachtsgemeenschap gehad
50
22
regio Kennemerland vmbo
ooit harddrugs gebruikt
54
47
40
afgelopen maand hasj of wiet gebruikt
Meisjes
42
binge-drinken afgelopen maand
Gezinssamenstelling
50
30
90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
Beverwijk vmbo
afgelopen maand alcohol gedronken
Onderwijstype naar klas
46
psychosociale problematiek
Suïcidegedachten In de twaalf maanden voorafgaand aan het onderzoek heeft 19% van de scholieren uit Beverwijk er wel eens serieus over gedacht een eind te maken aan zijn leven (regio 17%). In Beverwijk heeft 13% er een enkele keer aan gedacht, 4% af en toe, 1% vaak en eveneens 1% heel vaak.
Figuur 2. Leefstijl vmbo-scholieren vergeleken met de regio (%)
rookt wekelijks
Onderwijstype
Jongens
grensgebied
bovenstaande uitkomsten niet de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB) weer. Twee derde van de scholieren uit Beverwijk (66%) sport in verenigingsverband; 34% sport niet bij een sportvereniging (regio 28%). Het betreft meer leerlingen van het vmbo (41%) dan van het havo/vwo (25%).
ontbijt < 5 dagen per week
Klas
Regio 7.674 scholieren (%)
40
eens lichamelijk te worden mishandeld (regio eveneens 2%). Zeven procent heeft wel eens zonder het te willen een seksuele ervaring met iemand gehad (regio eveneens 7%). Onder seksuele ervaring wordt verstaan: alles van zoenen, intiem betasten tot naar bed gaan. Van de scholieren uit Beverwijk wilde 3-5% bovenstaande vragen niet beantwoorden (regio 3-4%).
beweegt < 7 uur per week
Geslacht
Beverwijk 601 scholieren (%)
Figuur 1. Psychosociale problematiek volgens de SDQ vergeleken met de regio (%)
regio
Tabel 1. Achtergrondgegevens deelnemende scholieren Beverwijk en regio
Ongevallen In de drie maanden voorafgaand aan het onderzoek heeft een derde (33%) van de scholieren uit Beverwijk een verwonding, vergiftiging of blessure opgelopen waarvoor medische behan deling nodig was (regio 35%). Van deze scholieren heeft 57% het letsel opgelopen tijdens het sporten en 9% in het verkeer.
Beverwijk
Tabel 1 toont de achtergrondgegevens van de scholieren uit Beverwijk en de regio. In vergelijking met de regio hebben in Beverwijk relatief veel 2-vmbo-leerlingen aan het onderzoek meegedaan. Ook het percentage niet-westerse allochtonen is onder de deelnemers uit Beverwijk hoger dan regionaal.
Chronische aandoeningen en allergieën De door de scholieren meest genoemde ziekten en/of aandoeningen in het jaar voorafgaand aan het onderzoek zijn: migraine of regelmatige ernstige hoofdpijn (14%), astma of bronchitis (eveneens 14%), chronische vermoeidheid (11%) en eczeem (10%). Het gaat hier om ziekten en/of aandoeningen die al dan niet zijn vastgesteld door een arts. Zeventien procent van de scholieren uit Beverwijk is allergisch voor pollen en/of stuifmeel (hooikoorts), 12% voor huisdieren en 11% voor huisstof/huismijt.
regio
Deelnemende scholieren In totaal hebben 601 scholieren die in Beverwijk wonen een bruikbare vragenlijst ingevuld. Geschat wordt dat dit 68% is van alle tweede- en vierdeklassers die in deze gemeente wonen. De scholieren zijn afkomstig van verschillende scholen binnen en buiten Beverwijk.
LICHAMELIJKE GEZONDHEID
Beverwijk
De regio Kennemerland omvat tien gemeenten: Beverwijk, Bloemendaal, Haarlem, Haarlemmerliede en Spaarnwoude, Haarlemmermeer, Heemskerk, Heemstede, Uitgeest, Velsen en Zandvoort. Deze factsheet bespreekt de resultaten van de deelnemende scholieren die wonen in Beverwijk.
Ook voor de andere negen gemeenten en voor de regio in zijn geheel zijn factsheets opgesteld, die zijn te downloaden vanaf de website van GGD Kennemerland.
regio
In het najaar van 2009 hebben ruim 7.600 scholieren woonachtig in de regio Kennemerland meegedaan aan een vragenlijstonderzoek van de GGD, ook wel E-movo onderzoek genoemd. Leerlingen van klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs beantwoordden tijdens een lesuur op school via internet vragen over hun gezondheid, thuissituatie, leefstijl en vrije tijd. Het doel van het onderzoek is om gemeenten, scholen en de GGD inzicht te geven in de gezondheid en leefstijl van de jeugd.
Beverwijk
HET ONDERZOEK
Psychosociale problematiek De psychosociale problematiek is gemeten met de SDQ (Strengths and Difficulties Questionnaire). In figuur 1 staat de totaalscore weergegeven en de uitkomsten op vier deelgebieden van de SDQ. De figuur geeft tevens leerlingen weer die in het grensgebied zitten, in de tekst wordt op deze groep verder niet ingegaan. Van de scholieren heeft 5% psychosociale problematiek. Psychosociale problematiek komt meer voor bij vmboscholieren (7%) dan bij havo/vwo-scholieren (2%). Over de vier deelgebieden van de SDQ kan het volgende worden opgemerkt. Emotionele problemen komen meer voor bij meisjes (9%) dan bij jongens (2%). Gedragsproblemen komen meer voor bij vmbo- (10%) dan bij havo/vwoscholieren (minder dan 1%) en meer bij jongens (8%) dan bij meisjes (4%). Hyperactiviteit komt meer voor bij vierde- (19%) dan bij tweedeklassers (13%).
regio
Van de scholieren uit Beverwijk vindt 81% zijn gezondheid goed of heel goed, 16% antwoordt ‘gaat wel’ en 3% ervaart zijn gezondheid niet zo best of slecht. Dit wijkt weinig af van de regionale percentages. Jongens uit Beverwijk oordelen positiever over hun eigen gezondheid dan meisjes.
Beverwijk
Een onderzoek naar de gezondheid, het welzijn en de leefstijl van tweede- en vierdeklassers van het voortgezet onderwijs.
(Mental Health Inventory-5: MHI-5). Van de scholieren in Beverwijk voelt 18% zich psychisch ongezond (regio eveneens 18%). Het gaat om meer meisjes (25%) dan jongens (9%).
regio
EIGEN ERVARING GEZONDHEID
Beverwijk
SCHOLIERENONDERZOEK E-movo GEMEENTE BEVERWIJK
Klas 2
56
54
Klas 4
44
46
Vmbo
56
42
Havo/vwo
44
58
Vmbo klas 2
33
24
Vmbo klas 4
23
19
Havo/vwo klas 2
23
31
Havo/vwo klas 4
21
27
Twee ouders (beide eigen ouders)
76
75
8
6
Twee ouders (van wie één stiefouder)
Etniciteit
Co-ouders (twee huizen)
3
5
Eén ouder
12
12
Anders
1
1
Autochtoon
78
81
Westers allochtoon
7
8
Niet-westers allochtoon
16
11
PSYCHISCH WELBEVINDEN Kwaliteit van leven Kwaliteit van leven is een belangrijke maat om een indruk te krijgen van de totale gezondheid en het welbevinden. Kwaliteit van leven wordt gedefinieerd als de eigen mening van een persoon over zijn functioneren op fysiek, psychisch en sociaal gebied. Van de scholieren uit Beverwijk ervaart 26% een hoge kwaliteit van leven, 45% een gemiddelde kwaliteit en 30% een lage kwaliteit. Dit komt grotendeels overeen met de regionale percentages. Een hoge kwaliteit van leven komt meer voor bij jongens (36%) dan bij meisjes (17%), meer bij tweede- (30%) dan bij vierdeklassers (20%) en meer bij vmbo-leerlingen (28%) dan bij havo/vwo-leerlingen (23%). Psychische gezondheid De psychische gezondheid is gemeten aan de hand van vijf vragen naar verschillende gevoelens: zenuwachtigheid, rustig voelen, neerslachtigheid, gelukkig voelen en in de put zitten
10
20
10
8
8
5
4
0
totaalscore psychosociale problematiek
16
16
hyperactiviteit
7
13
3
4
6
5
3
2
emotionele problemen
22
21 3
25
4 geslachtsgemeenschap gehad
10
afgelopen maand hasj of wiet gebruikt
binge-drinken afgelopen maand
afgelopen maand alcohol gedronken
rookt wekelijks
11
ooit harddrugs gebruikt
20
ontbijt < 5 dagen per week
beweegt < 7 uur per week
37
Pesten op school Van de scholieren uit Beverwijk wordt 9% regelmatig op school gepest (regio 7%). Meer jongens (11%) dan meisjes (7%) worden gepest en meer vmbo- (12%) dan havo/vwoleerlingen (5%). Tien procent pest zelf regelmatig andere leerlingen op school (regio 9%). Meer jongens (12%) dan meisjes (8%) geven aan regelmatig te pesten en meer vmbo-leerlingen (12%) dan havo/vwo-leerlingen (7%).
Voeding Negentien procent van de scholieren uit Beverwijk ontbijt minder dan vijf keer per week en voldoet daarmee niet aan de ontbijtnorm (regio 16%). Meer meisjes (24%) dan jongens (13%) voldoen niet aan de ontbijtnorm, meer vierde- (26%) dan tweedeklassers (14%) en meer leerlingen van het vmbo (22%) dan van het havo/vwo (15%). Zeventig procent van de scholieren uit Beverwijk eet niet elke dag groente (regio 62%) en 63% eet niet elke dag fruit (regio 62%). De fruitnorm van minstens twee stuks fruit per dag wordt door 85% niet gehaald (regio 84%).
Alcohol In de maand voorafgaand aan het onderzoek heeft 45% van de scholieren uit Beverwijk alcohol gedronken (‘actuele drinkers’) en is 20% van alle scholieren dronken/aangeschoten geweest. Dit wijkt weinig af van de regionale cijfers, die respectievelijk 44% en 21% bedragen. Actueel drinken gebeurt meer door vierde- (66%) dan door tweedeklassers (28%) uit Beverwijk.
Binge-drinken komt meer voor bij vierde- (49%) dan bij tweedeklassers (20%) uit Beverwijk en meer bij leerlingen van het vmbo (37%) dan van het havo/vwo (27%). Van de binge-drinkers uit Beverwijk vindt een grote meerderheid (86%) van zichzelf dat hij/zij niet teveel drinkt. De scholieren die in de maand vóór het onderzoek alcohol hebben gedronken noemen als locaties of gelegenheden waar ze alcohol drinken het meest: ‘in een discotheek’ (53%), ‘bij anderen thuis’ (52%) en ‘thuis, met anderen’ (44%). Vier op de tien actuele drinkers uit Beverwijk (41%) zeggen dat hun ouders het goed vinden dat ze alcohol drinken.
Een derde van de scholieren uit Beverwijk (33%) heeft in de maand vóór het onderzoek tenminste eenmaal vijf of meer drankjes gedronken bij één gelegenheid. Dit wordt ‘binge-drinken’ genoemd. In de regio is gemiddeld 29% van de scholieren een binge-drinker.
Figuur 3. Leefstijl havo/vwo-scholieren vergeleken met de regio (%)
Beverwijk havo/vwo
regio Kennemerland havo/vwo
6
9
problemen met leeftijdsgenoten
37
SOCIAAL WELBEVINDEN
Spijbelen Tien procent van de scholieren uit Beverwijk heeft minimaal één lesuur gespijbeld in de vier weken voorafgaand aan het onderzoek (regio 13%). Spijbelen gebeurt meer door vierde- (14%) dan door tweedeklassers (7%) en meer door vmbo- (13%) dan door havo/vwo-leerlingen (7%).
10
22
49
6
7
gedragsproblemen
Mishandeling en ongewenste seksuele ervaring Van de scholieren uit Beverwijk geeft 5% aan op dit moment wel eens geestelijk mishandeld te worden, dit wil zeggen getreiterd, gekleineerd of uitgescholden (regio eveneens 5%). Dit gebeurt relatief vaak door een medescholier. Twee procent van de Beverwijkse scholieren geeft aan op dit moment wel
LEEFSTIJL De figuren 2 tot en met 4 geven voor een aantal leefstijl onderwerpen de resultaten weer van scholieren uit Beverwijk en die van de regio. Lichamelijke (in)activiteit Van de scholieren uit Beverwijk beweegt 7% minder dan 3 uur per week, 36% tussen de 3-7 uur per week, en 57% meer dan 7 uur per week. De regionale cijfers bedragen respectievelijk 7%, 28% en 66%. Minder dan 7 uur per week bewegen komt meer voor bij meisjes (50%) dan bij jongens (34%) en meer bij vierde- (48%) dan bij tweedeklassers (39%). Hierbij is niet gekeken naar de verdeling van lichaamsbeweging over de week en de intensiteit van de lichaamsbeweging. Daarmee geven
Roken Vijftien procent van de scholieren uit Beverwijk rookt wekelijks (minstens één keer per week). Dit is ongeveer gelijk aan het regionale percentage (14%). In Beverwijk roken meer vmboleerlingen (20%) dan havo/vwo-leerlingen (8%) wekelijks, meer vierde- (22%) dan tweedeklassers (9%) en meer meisjes (17%) dan jongens (12%).
90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
44
41 31
40 27
15
11
24
9
8
3
6
12 1
2
12
geslachtsgemeenschap gehad
50
22
regio Kennemerland vmbo
ooit harddrugs gebruikt
54
47
40
afgelopen maand hasj of wiet gebruikt
Meisjes
42
binge-drinken afgelopen maand
Gezinssamenstelling
50
30
90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
Beverwijk vmbo
afgelopen maand alcohol gedronken
Onderwijstype naar klas
46
psychosociale problematiek
Suïcidegedachten In de twaalf maanden voorafgaand aan het onderzoek heeft 19% van de scholieren uit Beverwijk er wel eens serieus over gedacht een eind te maken aan zijn leven (regio 17%). In Beverwijk heeft 13% er een enkele keer aan gedacht, 4% af en toe, 1% vaak en eveneens 1% heel vaak.
Figuur 2. Leefstijl vmbo-scholieren vergeleken met de regio (%)
rookt wekelijks
Onderwijstype
Jongens
grensgebied
bovenstaande uitkomsten niet de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB) weer. Twee derde van de scholieren uit Beverwijk (66%) sport in verenigingsverband; 34% sport niet bij een sportvereniging (regio 28%). Het betreft meer leerlingen van het vmbo (41%) dan van het havo/vwo (25%).
ontbijt < 5 dagen per week
Klas
Regio 7.674 scholieren (%)
40
eens lichamelijk te worden mishandeld (regio eveneens 2%). Zeven procent heeft wel eens zonder het te willen een seksuele ervaring met iemand gehad (regio eveneens 7%). Onder seksuele ervaring wordt verstaan: alles van zoenen, intiem betasten tot naar bed gaan. Van de scholieren uit Beverwijk wilde 3-5% bovenstaande vragen niet beantwoorden (regio 3-4%).
beweegt < 7 uur per week
Geslacht
Beverwijk 601 scholieren (%)
Figuur 1. Psychosociale problematiek volgens de SDQ vergeleken met de regio (%)
regio
Tabel 1. Achtergrondgegevens deelnemende scholieren Beverwijk en regio
Ongevallen In de drie maanden voorafgaand aan het onderzoek heeft een derde (33%) van de scholieren uit Beverwijk een verwonding, vergiftiging of blessure opgelopen waarvoor medische behan deling nodig was (regio 35%). Van deze scholieren heeft 57% het letsel opgelopen tijdens het sporten en 9% in het verkeer.
Beverwijk
Tabel 1 toont de achtergrondgegevens van de scholieren uit Beverwijk en de regio. In vergelijking met de regio hebben in Beverwijk relatief veel 2-vmbo-leerlingen aan het onderzoek meegedaan. Ook het percentage niet-westerse allochtonen is onder de deelnemers uit Beverwijk hoger dan regionaal.
Chronische aandoeningen en allergieën De door de scholieren meest genoemde ziekten en/of aandoeningen in het jaar voorafgaand aan het onderzoek zijn: migraine of regelmatige ernstige hoofdpijn (14%), astma of bronchitis (eveneens 14%), chronische vermoeidheid (11%) en eczeem (10%). Het gaat hier om ziekten en/of aandoeningen die al dan niet zijn vastgesteld door een arts. Zeventien procent van de scholieren uit Beverwijk is allergisch voor pollen en/of stuifmeel (hooikoorts), 12% voor huisdieren en 11% voor huisstof/huismijt.
regio
Deelnemende scholieren In totaal hebben 601 scholieren die in Beverwijk wonen een bruikbare vragenlijst ingevuld. Geschat wordt dat dit 68% is van alle tweede- en vierdeklassers die in deze gemeente wonen. De scholieren zijn afkomstig van verschillende scholen binnen en buiten Beverwijk.
LICHAMELIJKE GEZONDHEID
Beverwijk
De regio Kennemerland omvat tien gemeenten: Beverwijk, Bloemendaal, Haarlem, Haarlemmerliede en Spaarnwoude, Haarlemmermeer, Heemskerk, Heemstede, Uitgeest, Velsen en Zandvoort. Deze factsheet bespreekt de resultaten van de deelnemende scholieren die wonen in Beverwijk.
Ook voor de andere negen gemeenten en voor de regio in zijn geheel zijn factsheets opgesteld, die zijn te downloaden vanaf de website van GGD Kennemerland.
regio
In het najaar van 2009 hebben ruim 7.600 scholieren woonachtig in de regio Kennemerland meegedaan aan een vragenlijstonderzoek van de GGD, ook wel E-movo onderzoek genoemd. Leerlingen van klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs beantwoordden tijdens een lesuur op school via internet vragen over hun gezondheid, thuissituatie, leefstijl en vrije tijd. Het doel van het onderzoek is om gemeenten, scholen en de GGD inzicht te geven in de gezondheid en leefstijl van de jeugd.
Beverwijk
HET ONDERZOEK
Psychosociale problematiek De psychosociale problematiek is gemeten met de SDQ (Strengths and Difficulties Questionnaire). In figuur 1 staat de totaalscore weergegeven en de uitkomsten op vier deelgebieden van de SDQ. De figuur geeft tevens leerlingen weer die in het grensgebied zitten, in de tekst wordt op deze groep verder niet ingegaan. Van de scholieren heeft 5% psychosociale problematiek. Psychosociale problematiek komt meer voor bij vmboscholieren (7%) dan bij havo/vwo-scholieren (2%). Over de vier deelgebieden van de SDQ kan het volgende worden opgemerkt. Emotionele problemen komen meer voor bij meisjes (9%) dan bij jongens (2%). Gedragsproblemen komen meer voor bij vmbo- (10%) dan bij havo/vwoscholieren (minder dan 1%) en meer bij jongens (8%) dan bij meisjes (4%). Hyperactiviteit komt meer voor bij vierde- (19%) dan bij tweedeklassers (13%).
regio
Van de scholieren uit Beverwijk vindt 81% zijn gezondheid goed of heel goed, 16% antwoordt ‘gaat wel’ en 3% ervaart zijn gezondheid niet zo best of slecht. Dit wijkt weinig af van de regionale percentages. Jongens uit Beverwijk oordelen positiever over hun eigen gezondheid dan meisjes.
Beverwijk
Een onderzoek naar de gezondheid, het welzijn en de leefstijl van tweede- en vierdeklassers van het voortgezet onderwijs.
(Mental Health Inventory-5: MHI-5). Van de scholieren in Beverwijk voelt 18% zich psychisch ongezond (regio eveneens 18%). Het gaat om meer meisjes (25%) dan jongens (9%).
regio
EIGEN ERVARING GEZONDHEID
Beverwijk
SCHOLIERENONDERZOEK E-movo GEMEENTE BEVERWIJK
Figuur 4. Leefstijl scholieren Beverwijk naar geslacht (%)
VERGELIJKING 2005 EN 2009
meisjes
Tabel 2 vergelijkt voor een aantal onderwerpen de resultaten van 2009 met die van 2005, het jaar waarin de GGD het vorige scholierenonderzoek E-movo heeft uitgevoerd. 46 18
Totaal Beverwijk 2009 Klas en jaar
45
33
7
Klas 2, 2005
17
8
41
29
6
Klas 4, 2005
22
21
72
56
13
Klas 2, 2009
18
9
28
20
5
Klas 4, 2009
18
22
66
49
11
EIGEN ERVARING GEZONDHEID
LICHAMELIJKE GEZONDHEID
PSYCHISCH WELBEVINDEN
SOCIAAL WELBEVINDEN
WOONOMGEVING
LEEFSTIJL
EIGEN ERVARING GEZONDHEID
LICHAMELIJKE GEZONDHEID
LEEFSTIJL PSYCHISCH WELBEVINDEN
Sixtyseven, Beverwijk
SOCIAAL WELBEVINDEN
Vormgeving en drukwerk
EIGEN ERVARING GEZONDHEID WOONOMGEVING
T: +31 (0)23 789 1786
De GGD voert regelmatig onderzoeken uit in de regio. Rapporten en factsheets zijn te downloaden vanaf de website van de GGD.
LEEFSTIJL
E:
[email protected]
EIGEN ERVARING GEZONDHEID
Postbus 5514, 2000 GM Haarlem
ONDERZOEKEN IN DE REGIO
LICHAMELIJKE GEZONDHEID
GGD Kennemerland, Epidemiologie
LICHAMELIJKE GEZONDHEID PSYCHISCH WELBEVINDEN
Contact
PSYCHISCH WELBEVINDEN
(epidemiologen)
SOCIAAL WELBEVINDEN SOCIAAL WELBEVINDEN
Resi Cluitmans, Regina Overberg, Jolanda ten Brinke en Saskia Mérelle
WOONOMGEVING
Tekst en figuren
WOONOMGEVING LEEFSTIJL
GGD Kennemerland, december 2010, www.ggdkennemerland.nl
EIGEN ERVARING GEZONDHEID
Uitgave
LICHAMELIJKE GEZONDHEID
In de factsheet ‘Scholierenonderzoek E-movo Regio Kennemerland’ zijn de resultaten van de regio te vinden. Deze regionale factsheet is te downloaden vanaf de website van de GGD (www.ggdkennemerland.nl). Daar is tevens een document te vinden met achtergrondinformatie over het onderzoek.
PSYCHISCH WELBEVINDEN
COLOFON
SOCIAAL WELBEVINDEN
BEVERWIJK IN DE REGIO KENNEMERLAND
WOONOMGEVING
Naast het eigen seksuele gedrag is naar de houding ten opzichte van homoseksualiteit gevraagd. Aan de scholieren is gevraagd wat ze ervan vinden als twee meisjes/vrouwen of twee jongens/mannen verliefd op elkaar zijn: 11% vindt dit ‘erg raar’ of ‘verkeerd’, meer jongens (19%) dan meisjes (4%), meer vierde- (14%) dan tweedeklassers (9%) en meer vmbo- (13%) dan havo/vwo-leerlingen (9%).
Risicogroepen in de regio Onderzocht is welke (achtergrond)kenmerken in de regio samenhangen met een negatieve gezondheidsbeleving. Uit deze analyse blijkt dat een matig tot slecht ervaren gezondheid significant vaker voorkomt bij leerlingen die (in volgorde van belangrijkheid): zich psychisch ongezond voelen, onvoldoende bewegen, wekelijks roken, meisje zijn en binge-drinken. Zich psychisch ongezond voelen komt significant vaker voor bij leerlingen die (in volgorde van belangrijkheid): psychosociale problematiek hebben, een matig tot slechte gezondheid ervaren, gepest worden, meisje zijn, zich wel eens onveilig voelen, bij twee ouders wonen van wie één stiefouder is of bij één ouder wonen, onvoldoende bewegen, niet-westers allochtoon zijn of gespijbeld hebben.
15
LEEFSTIJL
Van de scholieren die wel eens geslachtsgemeenschap hebben gehad, heeft 46% niet altijd een condoom gebruikt (regio 45%). Van deze groep denkt de meerderheid (85%) dat ze geen risico hebben gelopen op een soa. Regionaal is dit 84%.
Vrije tijd Een derde (32%) van de scholieren uit Beverwijk vindt dat er in de buurt voldoende leuke dingen voor jongeren georganiseerd worden, 55% vindt van niet en 13% weet het niet. De regionale cijfers zijn respectievelijk 35%, 53% en 13%. Op de vraag welke plekken men in zijn/haar buurt mist antwoordt 42% van de Beverwijkse scholieren dat hij/zij niets mist. Drie op de tien scholieren (30%) missen hangplekken, 20% mist pleintjes, 16% een jeugdhonk, 15% een voetbalveld, 14% een grasveld, 12% een skatebaan en 7% een buurthuis.
Criminaliteit en veiligheid Van zeven strafbare feiten is gevraagd of de scholieren er slachtoffer van zijn geworden in de 12 maanden voorafgaand aan het onderzoek. Bij 31% van de scholieren uit Beverwijk is dit het geval (regio eveneens 31%). Het meest werd genoemd: ‘er zijn spullen van mij vernield’ (13% van alle Beverwijkse scholieren), ‘er zijn spullen van mij gestolen’ (11%) en ‘er is geld van mij gestolen’ (9%). Veertig procent van de scholieren voelt zich wel eens onveilig (regio eveneens 40%). De meest genoemde plekken waar men zich wel eens onveilig voelt zijn ‘op het station (trein, bus, metro)’ (15% van alle Beverwijkse scholieren), ‘op straat buiten mijn eigen woonbuurt’ (13%) en ‘in de trein, tram, bus, metro’ (9%).
18
EIGEN ERVARING GEZONDHEID
Seksualiteit Bijna een vijfde van de scholieren uit Beverwijk (18%) heeft geslachtsgemeenschap gehad (regio 17%). Het gaat om meer vierde- (31%) dan tweedeklassers (8%) en om meer vmbo(22%) dan havo/vwo-leerlingen (12%).
WOONOMGEVING
afgelopen maand hasj of wiet gebruikt
In %
LICHAMELIJKE GEZONDHEID
Naast het gebruik van drugs is het aangeboden krijgen van drugs nagevraagd. Van de scholieren uit Beverwijk heeft 28% ooit hasj/wiet aangeboden gekregen (regio 30%). Als plaats waar men hasj/wiet kreeg aangeboden is het meest genoemd ‘op straat, in een park of bij een hangplek’ (16% van alle Beverwijkse scholieren). Vier procent heeft ooit harddrugs aangeboden gekregen (regio 6%). Ook harddrugs kreeg men het vaakst aangeboden ‘op straat, in een park of bij een hangplek’ (2% van alle Beverwijkse scholieren).
Het grootste deel van de recente gebruikers (76%) komt meestal aan hasj/wiet via vrienden. Vijfentachtig procent van de recente gebruikers gebruikt hasj/wiet meestal ‘op straat, in een park of een andere plek buiten’, 24% gebruikt ‘bij vrienden’.
GEMEENTE BEVERWIJK
2
binge-drinken afgelopen maand
2
Eén procent van de scholieren uit Beverwijk gebruikte ooit ghb (regio eveneens 1%) en 2% heeft ooit harddrugs gebruikt (regio 3%). In dit onderzoek zijn nagevraagd: xtc, cocaïne, amfetaminen, heroïne en lsd.
Drugs Zeven procent van de scholieren uit Beverwijk gebruikte hasj/ wiet in de maand voorafgaand aan het onderzoek (‘recente gebruikers’), dit is ongeveer evenveel als het regionale gemiddelde (8%). Recent gebruik van hasj/wiet komt meer voor bij vmbo-leerlingen (11%) dan bij leerlingen van het havo/ vwo (3%) en meer bij vierde- (11%) dan bij tweedeklassers (5%).
SCHOLIERENONDERZOEK E-MOVO
Tabel 2. Vergelijking tussen 2005 en 2009
afgelopen maand alcohol gedronken
7
17
geslachtsgemeenschap gehad
binge-drinken afgelopen maand
afgelopen maand alcohol gedronken
8
ooit harddrugs gebruikt
17
12
rookt wekelijks
ontbijt < 5 dagen per week
13
33
rookt wekelijks
32 24
Uit de tabel is af te lezen dat het alcoholgebruik is afgenomen. De psychische ongezondheid, roken en hasj/wietgebruik zijn niet veel veranderd.
psychisch ongezond (MHI-5)
43
34
afgelopen maand hasj of wiet gebruikt
50
beweegt < 7 uur per week
90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
jongens
Figuur 4. Leefstijl scholieren Beverwijk naar geslacht (%)
VERGELIJKING 2005 EN 2009
meisjes
Tabel 2 vergelijkt voor een aantal onderwerpen de resultaten van 2009 met die van 2005, het jaar waarin de GGD het vorige scholierenonderzoek E-movo heeft uitgevoerd. 46 18
Totaal Beverwijk 2009 Klas en jaar
45
33
7
Klas 2, 2005
17
8
41
29
6
Klas 4, 2005
22
21
72
56
13
Klas 2, 2009
18
9
28
20
5
Klas 4, 2009
18
22
66
49
11
EIGEN ERVARING GEZONDHEID
LICHAMELIJKE GEZONDHEID
PSYCHISCH WELBEVINDEN
SOCIAAL WELBEVINDEN
WOONOMGEVING
LEEFSTIJL
EIGEN ERVARING GEZONDHEID
LICHAMELIJKE GEZONDHEID
LEEFSTIJL PSYCHISCH WELBEVINDEN
Sixtyseven, Beverwijk
SOCIAAL WELBEVINDEN
Vormgeving en drukwerk
EIGEN ERVARING GEZONDHEID WOONOMGEVING
T: +31 (0)23 789 1786
De GGD voert regelmatig onderzoeken uit in de regio. Rapporten en factsheets zijn te downloaden vanaf de website van de GGD.
LEEFSTIJL
E:
[email protected]
EIGEN ERVARING GEZONDHEID
Postbus 5514, 2000 GM Haarlem
ONDERZOEKEN IN DE REGIO
LICHAMELIJKE GEZONDHEID
GGD Kennemerland, Epidemiologie
LICHAMELIJKE GEZONDHEID PSYCHISCH WELBEVINDEN
Contact
PSYCHISCH WELBEVINDEN
(epidemiologen)
SOCIAAL WELBEVINDEN SOCIAAL WELBEVINDEN
Resi Cluitmans, Regina Overberg, Jolanda ten Brinke en Saskia Mérelle
WOONOMGEVING
Tekst en figuren
WOONOMGEVING LEEFSTIJL
GGD Kennemerland, december 2010, www.ggdkennemerland.nl
EIGEN ERVARING GEZONDHEID
Uitgave
LICHAMELIJKE GEZONDHEID
In de factsheet ‘Scholierenonderzoek E-movo Regio Kennemerland’ zijn de resultaten van de regio te vinden. Deze regionale factsheet is te downloaden vanaf de website van de GGD (www.ggdkennemerland.nl). Daar is tevens een document te vinden met achtergrondinformatie over het onderzoek.
PSYCHISCH WELBEVINDEN
COLOFON
SOCIAAL WELBEVINDEN
BEVERWIJK IN DE REGIO KENNEMERLAND
WOONOMGEVING
Naast het eigen seksuele gedrag is naar de houding ten opzichte van homoseksualiteit gevraagd. Aan de scholieren is gevraagd wat ze ervan vinden als twee meisjes/vrouwen of twee jongens/mannen verliefd op elkaar zijn: 11% vindt dit ‘erg raar’ of ‘verkeerd’, meer jongens (19%) dan meisjes (4%), meer vierde- (14%) dan tweedeklassers (9%) en meer vmbo- (13%) dan havo/vwo-leerlingen (9%).
Risicogroepen in de regio Onderzocht is welke (achtergrond)kenmerken in de regio samenhangen met een negatieve gezondheidsbeleving. Uit deze analyse blijkt dat een matig tot slecht ervaren gezondheid significant vaker voorkomt bij leerlingen die (in volgorde van belangrijkheid): zich psychisch ongezond voelen, onvoldoende bewegen, wekelijks roken, meisje zijn en binge-drinken. Zich psychisch ongezond voelen komt significant vaker voor bij leerlingen die (in volgorde van belangrijkheid): psychosociale problematiek hebben, een matig tot slechte gezondheid ervaren, gepest worden, meisje zijn, zich wel eens onveilig voelen, bij twee ouders wonen van wie één stiefouder is of bij één ouder wonen, onvoldoende bewegen, niet-westers allochtoon zijn of gespijbeld hebben.
15
LEEFSTIJL
Van de scholieren die wel eens geslachtsgemeenschap hebben gehad, heeft 46% niet altijd een condoom gebruikt (regio 45%). Van deze groep denkt de meerderheid (85%) dat ze geen risico hebben gelopen op een soa. Regionaal is dit 84%.
Vrije tijd Een derde (32%) van de scholieren uit Beverwijk vindt dat er in de buurt voldoende leuke dingen voor jongeren georganiseerd worden, 55% vindt van niet en 13% weet het niet. De regionale cijfers zijn respectievelijk 35%, 53% en 13%. Op de vraag welke plekken men in zijn/haar buurt mist antwoordt 42% van de Beverwijkse scholieren dat hij/zij niets mist. Drie op de tien scholieren (30%) missen hangplekken, 20% mist pleintjes, 16% een jeugdhonk, 15% een voetbalveld, 14% een grasveld, 12% een skatebaan en 7% een buurthuis.
Criminaliteit en veiligheid Van zeven strafbare feiten is gevraagd of de scholieren er slachtoffer van zijn geworden in de 12 maanden voorafgaand aan het onderzoek. Bij 31% van de scholieren uit Beverwijk is dit het geval (regio eveneens 31%). Het meest werd genoemd: ‘er zijn spullen van mij vernield’ (13% van alle Beverwijkse scholieren), ‘er zijn spullen van mij gestolen’ (11%) en ‘er is geld van mij gestolen’ (9%). Veertig procent van de scholieren voelt zich wel eens onveilig (regio eveneens 40%). De meest genoemde plekken waar men zich wel eens onveilig voelt zijn ‘op het station (trein, bus, metro)’ (15% van alle Beverwijkse scholieren), ‘op straat buiten mijn eigen woonbuurt’ (13%) en ‘in de trein, tram, bus, metro’ (9%).
18
EIGEN ERVARING GEZONDHEID
Seksualiteit Bijna een vijfde van de scholieren uit Beverwijk (18%) heeft geslachtsgemeenschap gehad (regio 17%). Het gaat om meer vierde- (31%) dan tweedeklassers (8%) en om meer vmbo(22%) dan havo/vwo-leerlingen (12%).
WOONOMGEVING
afgelopen maand hasj of wiet gebruikt
In %
LICHAMELIJKE GEZONDHEID
Naast het gebruik van drugs is het aangeboden krijgen van drugs nagevraagd. Van de scholieren uit Beverwijk heeft 28% ooit hasj/wiet aangeboden gekregen (regio 30%). Als plaats waar men hasj/wiet kreeg aangeboden is het meest genoemd ‘op straat, in een park of bij een hangplek’ (16% van alle Beverwijkse scholieren). Vier procent heeft ooit harddrugs aangeboden gekregen (regio 6%). Ook harddrugs kreeg men het vaakst aangeboden ‘op straat, in een park of bij een hangplek’ (2% van alle Beverwijkse scholieren).
Het grootste deel van de recente gebruikers (76%) komt meestal aan hasj/wiet via vrienden. Vijfentachtig procent van de recente gebruikers gebruikt hasj/wiet meestal ‘op straat, in een park of een andere plek buiten’, 24% gebruikt ‘bij vrienden’.
GEMEENTE BEVERWIJK
2
binge-drinken afgelopen maand
2
Eén procent van de scholieren uit Beverwijk gebruikte ooit ghb (regio eveneens 1%) en 2% heeft ooit harddrugs gebruikt (regio 3%). In dit onderzoek zijn nagevraagd: xtc, cocaïne, amfetaminen, heroïne en lsd.
Drugs Zeven procent van de scholieren uit Beverwijk gebruikte hasj/ wiet in de maand voorafgaand aan het onderzoek (‘recente gebruikers’), dit is ongeveer evenveel als het regionale gemiddelde (8%). Recent gebruik van hasj/wiet komt meer voor bij vmbo-leerlingen (11%) dan bij leerlingen van het havo/ vwo (3%) en meer bij vierde- (11%) dan bij tweedeklassers (5%).
SCHOLIERENONDERZOEK E-MOVO
Tabel 2. Vergelijking tussen 2005 en 2009
afgelopen maand alcohol gedronken
7
17
geslachtsgemeenschap gehad
binge-drinken afgelopen maand
afgelopen maand alcohol gedronken
8
ooit harddrugs gebruikt
17
12
rookt wekelijks
ontbijt < 5 dagen per week
13
33
rookt wekelijks
32 24
Uit de tabel is af te lezen dat het alcoholgebruik is afgenomen. De psychische ongezondheid, roken en hasj/wietgebruik zijn niet veel veranderd.
psychisch ongezond (MHI-5)
43
34
afgelopen maand hasj of wiet gebruikt
50
beweegt < 7 uur per week
90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
jongens
Figuur 4. Leefstijl scholieren Beverwijk naar geslacht (%)
VERGELIJKING 2005 EN 2009
meisjes
Tabel 2 vergelijkt voor een aantal onderwerpen de resultaten van 2009 met die van 2005, het jaar waarin de GGD het vorige scholierenonderzoek E-movo heeft uitgevoerd. 46 18
Totaal Beverwijk 2009 Klas en jaar
45
33
7
Klas 2, 2005
17
8
41
29
6
Klas 4, 2005
22
21
72
56
13
Klas 2, 2009
18
9
28
20
5
Klas 4, 2009
18
22
66
49
11
EIGEN ERVARING GEZONDHEID
LICHAMELIJKE GEZONDHEID
PSYCHISCH WELBEVINDEN
SOCIAAL WELBEVINDEN
WOONOMGEVING
LEEFSTIJL
EIGEN ERVARING GEZONDHEID
LICHAMELIJKE GEZONDHEID
LEEFSTIJL PSYCHISCH WELBEVINDEN
Sixtyseven, Beverwijk
SOCIAAL WELBEVINDEN
Vormgeving en drukwerk
EIGEN ERVARING GEZONDHEID WOONOMGEVING
T: +31 (0)23 789 1786
De GGD voert regelmatig onderzoeken uit in de regio. Rapporten en factsheets zijn te downloaden vanaf de website van de GGD.
LEEFSTIJL
E:
[email protected]
EIGEN ERVARING GEZONDHEID
Postbus 5514, 2000 GM Haarlem
ONDERZOEKEN IN DE REGIO
LICHAMELIJKE GEZONDHEID
GGD Kennemerland, Epidemiologie
LICHAMELIJKE GEZONDHEID PSYCHISCH WELBEVINDEN
Contact
PSYCHISCH WELBEVINDEN
(epidemiologen)
SOCIAAL WELBEVINDEN SOCIAAL WELBEVINDEN
Resi Cluitmans, Regina Overberg, Jolanda ten Brinke en Saskia Mérelle
WOONOMGEVING
Tekst en figuren
WOONOMGEVING LEEFSTIJL
GGD Kennemerland, december 2010, www.ggdkennemerland.nl
EIGEN ERVARING GEZONDHEID
Uitgave
LICHAMELIJKE GEZONDHEID
In de factsheet ‘Scholierenonderzoek E-movo Regio Kennemerland’ zijn de resultaten van de regio te vinden. Deze regionale factsheet is te downloaden vanaf de website van de GGD (www.ggdkennemerland.nl). Daar is tevens een document te vinden met achtergrondinformatie over het onderzoek.
PSYCHISCH WELBEVINDEN
COLOFON
SOCIAAL WELBEVINDEN
BEVERWIJK IN DE REGIO KENNEMERLAND
WOONOMGEVING
Naast het eigen seksuele gedrag is naar de houding ten opzichte van homoseksualiteit gevraagd. Aan de scholieren is gevraagd wat ze ervan vinden als twee meisjes/vrouwen of twee jongens/mannen verliefd op elkaar zijn: 11% vindt dit ‘erg raar’ of ‘verkeerd’, meer jongens (19%) dan meisjes (4%), meer vierde- (14%) dan tweedeklassers (9%) en meer vmbo- (13%) dan havo/vwo-leerlingen (9%).
Risicogroepen in de regio Onderzocht is welke (achtergrond)kenmerken in de regio samenhangen met een negatieve gezondheidsbeleving. Uit deze analyse blijkt dat een matig tot slecht ervaren gezondheid significant vaker voorkomt bij leerlingen die (in volgorde van belangrijkheid): zich psychisch ongezond voelen, onvoldoende bewegen, wekelijks roken, meisje zijn en binge-drinken. Zich psychisch ongezond voelen komt significant vaker voor bij leerlingen die (in volgorde van belangrijkheid): psychosociale problematiek hebben, een matig tot slechte gezondheid ervaren, gepest worden, meisje zijn, zich wel eens onveilig voelen, bij twee ouders wonen van wie één stiefouder is of bij één ouder wonen, onvoldoende bewegen, niet-westers allochtoon zijn of gespijbeld hebben.
15
LEEFSTIJL
Van de scholieren die wel eens geslachtsgemeenschap hebben gehad, heeft 46% niet altijd een condoom gebruikt (regio 45%). Van deze groep denkt de meerderheid (85%) dat ze geen risico hebben gelopen op een soa. Regionaal is dit 84%.
Vrije tijd Een derde (32%) van de scholieren uit Beverwijk vindt dat er in de buurt voldoende leuke dingen voor jongeren georganiseerd worden, 55% vindt van niet en 13% weet het niet. De regionale cijfers zijn respectievelijk 35%, 53% en 13%. Op de vraag welke plekken men in zijn/haar buurt mist antwoordt 42% van de Beverwijkse scholieren dat hij/zij niets mist. Drie op de tien scholieren (30%) missen hangplekken, 20% mist pleintjes, 16% een jeugdhonk, 15% een voetbalveld, 14% een grasveld, 12% een skatebaan en 7% een buurthuis.
Criminaliteit en veiligheid Van zeven strafbare feiten is gevraagd of de scholieren er slachtoffer van zijn geworden in de 12 maanden voorafgaand aan het onderzoek. Bij 31% van de scholieren uit Beverwijk is dit het geval (regio eveneens 31%). Het meest werd genoemd: ‘er zijn spullen van mij vernield’ (13% van alle Beverwijkse scholieren), ‘er zijn spullen van mij gestolen’ (11%) en ‘er is geld van mij gestolen’ (9%). Veertig procent van de scholieren voelt zich wel eens onveilig (regio eveneens 40%). De meest genoemde plekken waar men zich wel eens onveilig voelt zijn ‘op het station (trein, bus, metro)’ (15% van alle Beverwijkse scholieren), ‘op straat buiten mijn eigen woonbuurt’ (13%) en ‘in de trein, tram, bus, metro’ (9%).
18
EIGEN ERVARING GEZONDHEID
Seksualiteit Bijna een vijfde van de scholieren uit Beverwijk (18%) heeft geslachtsgemeenschap gehad (regio 17%). Het gaat om meer vierde- (31%) dan tweedeklassers (8%) en om meer vmbo(22%) dan havo/vwo-leerlingen (12%).
WOONOMGEVING
afgelopen maand hasj of wiet gebruikt
In %
LICHAMELIJKE GEZONDHEID
Naast het gebruik van drugs is het aangeboden krijgen van drugs nagevraagd. Van de scholieren uit Beverwijk heeft 28% ooit hasj/wiet aangeboden gekregen (regio 30%). Als plaats waar men hasj/wiet kreeg aangeboden is het meest genoemd ‘op straat, in een park of bij een hangplek’ (16% van alle Beverwijkse scholieren). Vier procent heeft ooit harddrugs aangeboden gekregen (regio 6%). Ook harddrugs kreeg men het vaakst aangeboden ‘op straat, in een park of bij een hangplek’ (2% van alle Beverwijkse scholieren).
Het grootste deel van de recente gebruikers (76%) komt meestal aan hasj/wiet via vrienden. Vijfentachtig procent van de recente gebruikers gebruikt hasj/wiet meestal ‘op straat, in een park of een andere plek buiten’, 24% gebruikt ‘bij vrienden’.
GEMEENTE BEVERWIJK
2
binge-drinken afgelopen maand
2
Eén procent van de scholieren uit Beverwijk gebruikte ooit ghb (regio eveneens 1%) en 2% heeft ooit harddrugs gebruikt (regio 3%). In dit onderzoek zijn nagevraagd: xtc, cocaïne, amfetaminen, heroïne en lsd.
Drugs Zeven procent van de scholieren uit Beverwijk gebruikte hasj/ wiet in de maand voorafgaand aan het onderzoek (‘recente gebruikers’), dit is ongeveer evenveel als het regionale gemiddelde (8%). Recent gebruik van hasj/wiet komt meer voor bij vmbo-leerlingen (11%) dan bij leerlingen van het havo/ vwo (3%) en meer bij vierde- (11%) dan bij tweedeklassers (5%).
SCHOLIERENONDERZOEK E-MOVO
Tabel 2. Vergelijking tussen 2005 en 2009
afgelopen maand alcohol gedronken
7
17
geslachtsgemeenschap gehad
binge-drinken afgelopen maand
afgelopen maand alcohol gedronken
8
ooit harddrugs gebruikt
17
12
rookt wekelijks
ontbijt < 5 dagen per week
13
33
rookt wekelijks
32 24
Uit de tabel is af te lezen dat het alcoholgebruik is afgenomen. De psychische ongezondheid, roken en hasj/wietgebruik zijn niet veel veranderd.
psychisch ongezond (MHI-5)
43
34
afgelopen maand hasj of wiet gebruikt
50
beweegt < 7 uur per week
90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
jongens