‘Nieuwe wijken krijgen veel te weinig en te kleine speelhoekjes! Veldjes missen we echt.’
Scholen in het groen
1
Scholen in het groen - Stichting Natuur en Milieu
Scholen in het groen Opgroeien in een groene omgeving is belangrijk voor kinderen en draagt bij aan een gezonde fysieke, mentale en sociale ontwikkeling. Toch laat de hoeveelheid en kwaliteit groen rond basisscholen nog wel eens te wensen over. Vaak is er wel een schoolplein met wat speeltoestellen, maar rondom de school is lang niet overal groen te vinden waar kinderen kunnen spelen en hun fantasie kunnen gebruiken. In haar advies ‘Groen opgroeien!’ stelt de Raad voor het Landelijk Gebied onder meer dat het opgroeien in een groene omgeving goed is voor de gezondheid.
2
Scholen in het groen - Stichting Natuur en Milieu
Omgeving
3
Scholen in het groen - Stichting Natuur en Milieu
Omgeving Kinderen zijn een groot deel van hun jeugd in of rond scholen te vinden. Daarmee is het een omgeving die veilig, vertrouwd en goed voor de gezondheid moet zijn. Maar is dat ook zo?
4
Scholen in het groen - Stichting Natuur en Milieu
Omgeving: steekproef Natuur en Milieu heeft een steekproef uitgevoerd onder 48 basisscholen verspreid door het land. In het kader van het programma Natuur = Gezond is gevraagd naar de hoeveelheid en kwaliteit openbaar groen in een straal van 100 meter rondom basisscholen waar kinderen kunnen spelen. Onder openbaar groen wordt verstaan: bomen, bosjes, voetbalveldjes, parken, bermen, struiken, vijvers en sloten, oftewel groen wat iedereen kan gebruiken. Het schoolplein is hierbij niet meegerekend.
5
Scholen in het groen - Stichting Natuur en Milieu
‘Het wordt niet onderhouden en daardoor is het een spannend stukje speelgebied voor kinderen.’
Omgeving: steekproef Op de vraag of er genoeg plekken rondom de school zijn waar kinderen kunnen spelen heeft 75% van de mensen positief gereageerd. Bij iets minder dan een kwart van de scholen is er helemaal geen of nauwelijks groen te vinden. Dat lijken hoopvolle cijfers, maar de kwaliteit van het groen en de voorzieningen daarop zijn vaak onvoldoende.
6
Scholen in het groen - Stichting Natuur en Milieu
Groene omgeving Hoewel er meestal wel een schoolplein met speeltoestellen is, laat dit vaak weinig aan de fantasie van kinderen over. Als scholen voldoende groen in en om hun terrein hebben, kunnen kinderen voetballen, een boomhut maken of over sloten heen springen. De aanwezigheid van voetbalkooien wordt vooral in de steden genoemd en in dorpen komen veel trapveldjes voor. ‘Bomen en struiken op de speelplaats; je hoeft niet altijd het schoolplein af als je een kevertje wilt bekijken’
7
Scholen in het groen - Stichting Natuur en Milieu
Groene omgeving Is het spannend en leuk om op groene plekken te spelen als kind en zo allerlei dingen te ontdekken? Daar zijn de meningen over verdeeld. Men vraagt zich af of bosjes en struiken wel echte speelplaatsen zijn. Ook wordt veelvuldig opgemerkt dat het groen ‘wel wat spannender mag dan een wipkip, een skatebaan en een vierkante meter gras’.
8
Scholen in het groen - Stichting Natuur en Milieu
Plantjes en beestjes
9
Scholen in het groen - Stichting Natuur en Milieu
Plantjes en beestjes Vogels, insecten en andere dieren zijn geregeld in de buurt van de school te vinden volgens de respondenten. Dit houdt in dat de planten waar deze dieren op af komen ook aanwezig zijn. Op deze manier komen kinderen in aanraking met de verschillende vormen van biodiversiteit en kunnen zo verwonderd raken over de natuur en tegelijkertijd lekker buiten zijn.
10
Scholen in het groen - Stichting Natuur en Milieu
Zwerfafval en hondenpoep
11
Scholen in het groen - Stichting Natuur en Milieu
Zwerfafval en hondenpoep Veel mensen ergeren zich aan het zwerfafval dat overal ligt. Hondenpoep wordt door bijna 30% genoemd. De kans dat er in de hondenpoep gelopen kan worden in het openbare groen is groot. Beide ergernissen zijn niet alleen vervelend om te zien maar in veel gevallen ook gewoon ongezond.
12
Scholen in het groen - Stichting Natuur en Milieu
Wegen en veiligheid Een laatste belangrijk aspect waar in de enquête naar gevraagd is, is de aanwezigheid van drukke wegen en veiligheid. In veel gevallen zijn er drukke wegen rondom scholen waardoor kinderen niet in het aanwezige openbare groen kunnen spelen.
13
Scholen in het groen - Stichting Natuur en Milieu
Conclusie
14
Scholen in het groen - Stichting Natuur en Milieu
Conclusie Met de hoeveelheid groen rondom basisscholen is het op zich niet slecht gesteld hoewel het altijd beter kan. Aan de kwaliteit van het groen kan nog veel worden verbeterd.
‘Door de variatie is het mooi en spannend; oudere en jongere kinderen kunnen daar genieten en actief zijn.’
15
Scholen in het groen - Stichting Natuur en Milieu
Aanbevelingen
16
Scholen in het groen - Stichting Natuur en Milieu
Aanbevelingen Aanbevelingen voor plezieriger spelen in het openbare groen rondom scholen: • •
•
17
Zorg voor voldoende groen op het speelterrein maar ook daarbuiten. Creëer groene plekken waar kinderen hun fantasie kunnen gebruiken, waar niet alleen speeltoestellen staan waar bij voorbaat duidelijk is hoe er gespeeld kan worden. Dit kan ook gewoon een stuk openbaar groen zijn: kinderen zijn creatief genoeg om hun eigen spel te bedenken of zelf interessante dingen te ontdekken. Denk ook aan de wat oudere kinderen. Een voetbalveld is goed, maar juist een uitdagende klimboom waar een boomhut in gebouwd kan worden prikkelt de fantasie meer.
Scholen in het groen - Stichting Natuur en Milieu
Aanbevelingen Aanbevelingen voor plezieriger spelen in het openbare groen rondom scholen:
18
•
Plaats drempels en wegversmallingen zoals bloembakken rond scholen om de veiligheid te vergroten.
•
Een simpel idee voor een creatieve speelplek: een omgevallen boom als speelplek in openbaar groen of op het schoolplein.
•
Zorg voor hondenpoep- en zwerfafvalvrije speelplekken.
Scholen in het groen - Stichting Natuur en Milieu
Verantwoording
19
Scholen in het groen - Stichting Natuur en Milieu
Verantwoording Het onderzoek naar de hoeveelheid groen in de buurt van scholen is gedaan in het kader van het programma Natuur = Gezond. De uitvoering van. dit programma is mede mogelijk gemaakt door het Ministerie van LNV. Het onderzoek naar de hoeveelheid groen rondom scholen is ook opgenomen als lesmodule in de campagne www.gavoorgezond.nl. Leerlingen van basisscholen kunnen hierbij zelf de hoeveelheid en kwaliteit van het groen rondom scholen onderzoeken. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Frits Backer, Stichting Natuur en Milieu, 030-2348227,
[email protected].
20
Scholen in het groen - Stichting Natuur en Milieu
Stichting Natuur en Milieu Postbus 1578, 3500 BN Utrecht NL Hamburgerstraat 28a, Utrecht NL T. +31 (0)30 233 1328 F. +31 (0)30 233 1311
[email protected] www.natuurenmilieu.nl
21
Scholen in het groen - Stichting Natuur en Milieu