Schoffelen Clubblad voor en door leden van vtv Streven naar Verbetering
Voorjaar 2011 Is er al een nieuwe Schoffelen uit? De afgelopen weken kregen we als redactie deze vraag regelmatig te horen. Nee, nog niet, binnenkort komt Schoffelen uit, was steevast het antwoord. We zijn misschien wat later met deze uitgave in vergelijking met de vorige jaren en toch mooi op tijd voor een voorjaarsnummer. Het voorjaar is voor de tuin dit jaar vroeg begonnen als ik kijk naar alle mooie en warme dagen die we al hebben gehad, dat was vorig jaar wel anders. We gaan al het derde jaar in met Schoffelen en ook voor komend seizoen hebben we als redactie ideeën genoeg om het blad te vullen. Helaas heeft Ati, een van de oprichters van Schoffelen, de redactie verlaten. Gelukkig heeft hij nog een bijdrage voor deze uitgave geleverd. Ati was, voor hij er zelf erg in had, in de redactie terecht gekomen en wilde wel aan een paar uitgaven meewerken. Het zijn twee volle jaargangen Schoffelen geweest en we zullen zijn bijdrage zeker missen. Schoffelen is een clubblad voor en door leden van vtv Streven naar Verbetering. En we zijn als redactie ook blij als leden een bijdrage willen leveren aan Schoffelen. In deze uitgave een artikel van de tuincommissie, waarin ze de achtergronden van de tuinkeuringen toelichten. De plannen voor het clubhuis, door Conny gemaakt en geschreven en die zij tevens gaat presenteren op de algemene ledenvergadering. Nico blikt terug op het eerste jaar bestuur onder zijn voorzitterschap. En Jaap Bakkers heeft weer een brief ingezonden. Wil je zelf een eenmalige bijdrage leveren, of reageren op een artikel in Schoffelen, pak een pen of voor de meeste onder ons, zet de pc aan, en maak het artikel of ingezonden brief. Wil je een structurele bijdrage leveren dan ben je van harte welkom in de redactie. Zeker na vertrek van Ati kunnen we nieuwe redactieleden goed gebruiken. Uiteraard hebben we in dit nummer de vaste rubrieken. Wie krijgt deze keer de gouden schoffel? Het gesprek met de winnaar van de gouden schoffel heeft een vervolg gekregen in het mosterd artikel. De column van Leo is wederom de moeite van lezen waard. Een vroegûr over de cabaretvoorstelling ’n rondje Rotterdam. Tuinieren voor dummies krijgt een vervolg. En we zijn op bezoek geweest bij de buren in de moskee. Gluren bij de buren hebben we deze keer overgeslagen maar gaan dit voor de komende nummers zeer zeker weer doen. Namens de redactie wens ik een ieder een mooi en goed tuinseizoen en veel leesplezier. Ellen Kruyswijk
pagina 2
Schoffelen
Aardappelproject Door Jane Niet gehinderd door enige kennis hebben Ellen en ik weer grootste plannen voor het komend tuinseizoen. Onze tuinen liggen tegenover elkaar als we op het pad staan bij te praten ontstaan steeds van dat soort plannen. Twee jaar geleden hadden we de mond vol over het zogenaamde vierkant tuinieren. In Amerika hartstikke hip en op de site van Jelle: www.makkelijkemoestuin. com kun je er alles over lezen. We hebben bakken getimmerd en aan het eind van het seizoen was er een veelzijdige oogst aan knoflookjes en allerlei groenten. Dit jaar beginnen we aan een nieuw project. We gaan aardappels telen in oude autobanden. Het neemt een maar vierkante meter in beslag en doordat je tijdens de groei van de plant steeds een autoband erop stapelt ga je dus de hoogte in. Trouwe kijkers van Zomergasten hebben vorig jaar Maarten ´t Hart met veel enthousiasme hierover kunnen zien vertellen. Er werd toen ook een BBC filmpje uit 1996 uitgezonden van Bob Flowerdew waarin het hele proces stap voor stap werd uitgelegd. Het filmpje kun je nog steeds vinden op internet bij de afleveringen van Zomergasten van de VPRO. Erg de moeite waard.
in gebruik hebt. Ik geloof Flowerdew op zijn woord, maar Ellen is wat kritischer. Naast de autobanden poot zij ook wat aardappels in de volle grond om te kijken welke opbrengst het grootst is. Maarten ´t Hart, zelf jarenlang enthousiast volkstuinder, vertelde in Zomergasten dat hij zelf het aardappelras Ratte d'Ardeche teelde en dat hij dat het lekkerste aardappeltje ter wereld vindt. Dat kan zo zijn maar wij gaan voor het aardappelras Eerstelingen. Gewoon omdat we de naam zo leuk vinden. Links en rechts nemen we nog goeie tips mee van tuinburen – we waren net te laat voor de tip om de aardappels op de 100e dag te poten. Een andere tuinbuur nam wat oude autobanden voor ons mee naar de tuin en vandaag zijn we er helemaal klaar voor. We zijn reuze benieuwd naar de uitkomst van ons experiment en houden jullie uiteraard via Schoffelen op de hoogte van onze aardappeltorens!
Eerste algemeen werk dag
De kennis die we hebben kunnen vergaren hebben we van het internet geplukt. Vooral door de site van Gardeners World kwamen we aan veel informatie. In theorie klinkt het heel simpel. De aardappel heeft één hoofdwortel en meerdere zijwortels. De aardappels worden gevormd aan die zijwortels. Als je de plant hoger laat groeien door steeds weer nieuwe grond (en banden) toe te voegen worden er steeds nieuwe zijwortels gemaakt, en dus aardappels. Aan het eind van de rit heb je dus op een kleine oppervlakte een boel aardappels omdat je de hoogte in gaat. Of het in de praktijk net zo simpel werkt als in theorie zullen we pas later merken, maar het concept klinkt goed. Een aardappeltoren. We gaan de methode van Bob Flowerdew proberen. De eerste autoband vullen we aan de zijkanten met papiersnippers en het midden met compost. We zetten daar 3 pootaardappels in. Als de plant gaat groeien dan leg je er de volgende autoband op. De band zelf vul je weer met papiersnippers en rond de aardappelplant vul je die 2e band weer op met compost. Nou moet erbij gezegd worden dat Maarten ´t Hart het een beetje veel compost vond en gebruikte zelf potgrond met compost om te vullen. De plant groeit weer verder en wanneer de plant weer boven de band uit groeit leg je er de volgende autoband op ………. en zo verder. Als je geluk hebt groeit de plant door tot september en wanneer het tijd is om te oogsten zitten de autobanden vol met heerlijke aardappels. Het is zaak dat je de aardappeltoren op een zonnige plek zet en ook regelmatig water geeft. Volgens Bob Flowerdew is de oogst dan weliswaar iets minder als met een aardappelveld, maar het scheelt een enorme hoeveelheid werk. Daarnaast scheelt het een boel ruimte omdat je alleen maar de oppervlakte van de autoband
Op zaterdag 5 maart was de eerste ochtend weer van het algemeen werk. Alle ‘ploegbazen’ hadden in de weken daarvoor de koppen bij elkaar gestoken over de verdeling van het werk en Rob had in de voorliggende periode alle roosters verstuurd. Op deze eerste ochtend was het nog best fris vanwege een beetje nachtvorst en om negen uur stond de eerste algemeen werker al voor de deur. Oeps …. een uur te vroeg. Nét op die ene ochtend dat er een beetje uitgeslapen kan worden sta je ingeroosterd. Ben je nog een uur te vroeg ook! Au. Een uur later was het nog verdacht stil voor de loods. Erkan had alle gereedschap al klaar gezet maar er was in geen velden of wegen een vrijwilliger te vinden, laat staan een hele ploeg. Nou ja, die ene dan die veel te vroeg op kwam dagen. En dan ineens om 10 uur werd het druk. Bijna iedereen van de oproepploeg was er. Met karren en gereedschap toog men naar de achtervelden om alle wintertroep van de afgelopen maanden eens flink op te ruimen. Regen, sneeuw en nog meer regen, en harde wind hadden voor een hoop rommel gezorgd op het achterste pad. De naalden en blaadjes die aan het eind van de winter nog aan de bomen zaten, werden er in de stormachtige dagen nog uit geblazen. Er werd goed huis gehouden, geveegd, geharkt en opgeveegd. Kortom, binnen een uur zag het achterpad er weer heel anders uit. Ook bij het clubhuis werd hard gewerkt. Er werd gesnoeid en opgeruimd en binnen een mum van tijd zagen de borders rond het clubhuis er stukken verzorgder uit. Na al het werk kon iedereen weer tevreden naar huis. Begin maart. Nog een paar weken en het is officieel lente. Het spits is eraf. Het algemeen werk is volop begonnen!
voorjaar 2011
pagina 3
De Pluktuin
Een insectenhotel maken
Op zaterdag 21 mei zal om 11 uur het startsein worden gegeven voor het opbouwen van de fruitboomgaard "De Pluktuin" op het al lang leegstaande terrein naast het oefenveld van JHR tussen de RFC weg en Essenburgsingel. Het is de bedoeling dat er een fruitboomgaard komt met zo'n 100 bomen. Mochten er na enkele jaren vruchten aan de bomen komen zal er een grote "pluk picknick" worden gehouden. na de pluk mogen de vruchten mee naar huis genomen worden of we beslissing gezamenlijk het fruit te schenken aan een instantie. Ook plukken voor eigen consumptie is toegestaan. Tevens zal de tuin zo worden opgebouwd dat er ruimte is voor recreatie, en andere activiteiten door een ieder die er wat dan ook zou willen organiseren. Denk dan aan, kindertheater, concertjes, marktjes, opzoomer dagen, barbecue, workshops en noem maar op. De tuin zal gedragen en onderhouden moeten worden door wie dat maar wil. ProGroen (initiatiefnemer van DE PLUKTUIN) roept een ieder op die graag mee wil helpen met de opbouw van deze tuin. Inzet hoeft uiteraard niet elke dag. Elke hulp hoe groot of klein dan ook is welkom. Ook kunnen wij nog allerlei goederen gebruiken voor de tuin zoals bankjes, picknicktafels, plantenbakken, zandbak, tuinverlichting, waterbakken, vijvers, bielzen, pallets etc. U kunt zich aanmelden op
[email protected] of ga naar de website: www.de-pluktuin.nl
Nodig je insecten uit in je tuin? Handig, want insecten zijn erg nuttig. Een bloemrijke tuin is niet per definitie een insectenrijke tuin. Veel tuinen zijn vaak veel te netjes. Dode stengels worden opgeruimd en oud hout wordt verbrand of afgevoerd. Nestgelegenheden voor nuttige insecten, zoals wilde bijen en solitaire wespen, verdwijnen daardoor. Wilde bijen zijn echter belangrijke bloembestuivers en solitaire wespen zorgen voor de biologische bestrijding van rupsen, haantjes en luizen in de tuin. Menselijke activiteiten vormen de grootste bedreiging voor deze insecten. Maar we kunnen wat terug doen! Door bijvoorbeeld dode (holle) stengels van planten te laten staan. En vooral door nestgelegenheden te creëren. Dit laatste kan bijvoorbeeld door het aanbrengen van holle stengels van bamboe, riet of braam. Ook blokken hout of bakstenen met gaten erin zijn een perfecte nestplaats voor wilde bijen en solitaire wespen. Zelfs in een kleine tuin of op een balkon kun je een insectenhotel aanleggen waarin allerlei materialen zijn verwerkt. Naast bijen en wespen zullen ook andere nuttige insecten, zoals kevers, spinnen en sluipwespen, dankbaar gebruik maken van deze nest- en schuilgelegenheid. Wilde bijen en solitaire wespen hebben slechts een hele kleine angel die niet eens door de huid heen komt, daarom ideaal voor kinderen om te observeren.
Op woensdag 27 april was er in het gebouwtje van de Educatieve tuin een informatie avond over dit initiatief. Deze is goed bezocht door enthousiaste bewoners die aangeven zeker mee te willen helpen met het project. Op deze avond werden ook de plannen in kaart gebracht door Scope Landscape architecten en Peter veer van Alterra Wageningen UR. ProGroen heeft Alterra 1,5 jaar geleden de opdracht gegeven in kaart te brengen hoe wij dit gebied tussen de RFC weg en de Essenburgsingel groen kunnen laten houden, en meer toegankelijk laten zijn. Op 21 mei zal het rapport "reis door PARK ESSENBURG" klaar zijn en worden overhandigd aan dhr. Carlos Consalves en mevr. Karen Bebelaar. Wij hopen hiermee aan te kunnen sluiten op de groene zone, waarbij dit gebied als tussenstuk zou kunnen fungeren. In de hoop om eventuele bouwplannen voorgoed van tafel te kunnen krijgen. Op dit momemt zijn er geen bouwplannen, maar het gebied is wel aangewezen door de gemeente Rotterdam als mogelijk bouwgebied! Wij hopen u te mogen ontmoeten op zaterdag 21 mei. U bent van harte welkom voor een hapje en drankje, maar ook om al eventueel mee te helpen.
Je hebt nodig: Voor een insectenhotel van hout: een paar blokken hout een boormachine met houtboortjes in maten van 4 tot en met 10 mm Voor een insectenhotel van steen: ventilatie-bakstenen een aantal gewone bakstenen en of tuintegels eventueel een boor met steenboortjes in maten van 4 tot en met 10 mm Voor een insectenhotel 'rietjesstijl' : een aantal holle rietstengels, bijvoorbeeld bamboe stevig tape of dikke elastieken boetseerklei eventueel conservenblikken Wat moet je doen? Voor het houten insectenhotel neem je een flink houtblok, waar je met boortjes van verschillende maten gaten in boort. Zorg ervoor dat de gaten niet door en door zijn. De insecten houden van een wand achterin hun gangetjes. Plaats het blok vervolgens op een zonnige plek in de tuin. Insecten houden van goed verwarmde ruimtes en kiezen de ingangetjes die in de zon liggen. Voor het stenen insectenhotel kun je kant en klare ventilatiebakstenen kopen. Enige gaten kun je zelfs nog wat groter maken met een steenboor. Je kunt natuurlijk ook een aantal bakstenen nemen en daar zelf gaten in boren. Voor een rietjesstijl hotel bind je met tape of elastiek een bos holle rietstengels bij elkaar. Daarna hang je de bundel ergens op, liefst onder een rand van het dak of een vensterbank, zodat het hotel uit de regen hangt. De achterkant van de stengels sluit je af met boetseerklei. Je kunt ze ook in een conservenblik stoppen met de dichte achterkantjes op de bodem van het blik. Dan hoef je de stengels niet bij elkaar te binden. Maar dan moet je wel genoeg rietstengels hebben om het blik mee vol te stoppen. Bron: internet
pagina 4
Schoffelen
voorjaar 2011
pagina 5
De groeten ! door Ati Zoals Ellen al vertelde in haar voorwoord ben ik gestopt als Schoffelen redactielid. Al hoewel ik vast nog wel eens een stukje zal schrijven denk ik niet dat het interviews zullen zijn.. Ik heb met veel plezier meegewerkt aan de oprichting van ons aller clubblad. Al in het prille begin wisten we dat we vooral tuinders aan elkaar wilden voorstellen en wat is daar een beter middel voor dan het vraaggesprek? Dat bleek makkelijker gezegd dan gedaan, interviewen is een vak apart. Ellen en ik hadden er op zijn zachts gezegd wat moeite mee, dus daar gingen we weer met volle moed en gewapend met een dictafoon, pen en papier en natuurlijk een camera, het complex over. Langzaam maar zeker werden wij er beter in. Neemt niet weg dat zowel Ellen als ik wel eens geprobeerd hebben bij een voorbespreking van een komend nummer, er door heen te drukken om dat nummer eens geen interviews te doen. Een voorstel dat dan steevast met hoongelach ontvangen werd door de twee andere redactieleden. In de loop der tijd ontstaat er natuurlijk een verlanglijstje van tuinders die ik nog een keer wilde interviewen. Tot mijn grote tevredenheid heb ik voor dit interview iemand weten te strikken die hoog op dat lijstje staat. Gewapend met pen en papier en natuurlijk de onvermijdelijke camera ga ik voor de laatste keer het complex op. De man die niet groet......klapt uit de school.
Aan het einde van het Elsenlaantje, vlak voor het gereedschapsloodspleintje ligt tuin 216. Het valt op door zijn grillige vorm en de steeds veranderende naam op het huisje. Op het moment heet hij Kieker-Jan. Maar dat kan morgen zomaar weer anders zijn. Ik heb rond lunchtijd afgesproken met Edwin die al op me zit te wachten met broodjes en twee rode appels. Ik val maar gelijk met de deur in huis. Hoe zit het toch met die namen. "Een huis hoort een naam te hebben". Edwin laat een stapel houten bordjes zien die in een hoek van het huisje liggen. Zo kan hij al naar zijn luim de titel veranderen. Kieker-Jan komt uit een conference van Hans Teeuwen. Kieker-Jan, Kieker-Jan 't is een held, Kieker-Jan, Kieker-Jan jaagt de vogels van het veld. Kieker-Jan laat zich niet kisten, Kieker-Jan is sterk, Weer of niet, dag of nacht, altijd aan het werk, Kieker-Jan, Kieker-Jan! - Jahahaa! Edwin en Hanneke hebben drie dochters: Katrien, Klara en Lies. Ze zijn sinds drie jaar gebruikers van de tuin. Mark en Suzan en dochter Mattea, de oorspronkelijke tuinders, wilden mede-gebruikers en vroegen hun er bij. Ze namen dat aanbod graag aan. Wonend op een bovenwoning was de behoefte aan buitenlucht groot en om daar aan te voldoen gingen ze in het weekend altijd naar een camping op de Veluwe. Maar de reistijden waren lang en een tuin dichtbij huis voorzag in de behoefte. Vooral voor de meisjes is het fijn om een natuurlijke speelplek zo vlak bij huis te hebben. Veel schoolgenootjes hebben hier ook een tuin, dus aan
speelmaatjes geen gebrek. In de loop der jaren zijn het vooral Edwin en zijn dochters en Suzan en Mattea die gebruik maken van de tuin. Mark is de gezelligste van het stel en doet daarom het algemeen algemeen werk. Edwin is er vaak te vinden. Hij werkt als landschapsarchitect bij een bedrijf in de van Nelle fabriek. Zowel in de winter als in de zomer gaat hij in de pauze naar de tuin om te kijken hoe die erbij staat. Het valt mij op dat de tuin niet erg vormgegeven lijkt voor iemand die er zijn werk van gemaakt heeft. Edwin moet lachen en legt uit hoe hij tuinieren ziet. “Een tuin kun je zien als vormgegeven natuur. Het is de kunst om met zo min mogelijk inspanning en zo min mogelijk investering de natuur het werk te laten doen, maar de tuin toch een net, kleurrijk en weelderig aanzien te verschaffen.” Met dit proces is hij nu drie jaar bezig. Eerst door goed te kijken naar wat er uit zichzelf in de tuin gebeurde en daarna door de natuur een handje te helpen. Doordat aan het bedrijf waar hij voor werkt de economische onzekere tijden ook niet geruisloos voorbij gegaan zijn, heeft hij vanaf volgende maand daar alle tijd voor. Hij maakt zich niet zo druk over het verliezen van zijn baan. Er komt wel weer een nieuwe baan, En wat kan een betere tijd zijn om ‘in between jobs’ te zijn, dan nu met het losbarstende voorjaar; een goede tijd voor verandering. We praten nog even door over SNV. Hij moet hard lachen als ik vertel dat in mijn omgeving zijn bijnaam ‘de man die niet groet is. Hij zegt: “Misschien moet je die titel maar boven het stuk zetten.” Het is niet zo dat hij expres niet groet, maar hij is van nature erg op zichzelf en komt vooral op de tuin om uit te rusten van een drukke werkkring en een huis vol vrouwvolk. Zijn tuin ligt zeer centraal op het laantje, dat naar de parkeerplaats voert. De meeste mensen komen daar meermaal daags langs dus hij groet vaak wel, maar niet iedere keer. Wat hij fijn vindt van ons complex is dat het niet zo overdreven strikt is met regels over hoe je tuin er uit moet zien. Daardoor heb je veel verschillende tuinen. Wat hem wel opvalt, is dat er weinig met het algemene groen op SNV gebeurt. Ik vertel hem dat er een werkgroep is, die zich daar mee bezig houdt. Het moet hem nog wel van het hart dat hij vind dat we een leuk blad hebben en dat ben ik natuurlijk roerend met hem eens. Boekentip van Edwin. 1. Het geluk van de tuin, Pieter Verhagen 2. De zaadvergadering, Tony van der Meulen Als ik de volgende dag langs zijn tuin kom, zie ik dat het bordje veranderd is in "De Groeten". Zo zie je maar: er verandert altijd wel iets op ons complex.
pagina 6
Schoffelen
Rondom SNV : De Mevlana moskee Door Talea Op zaterdag 6 november togen we ( Ellen, Jane en Talea ) naar de Mevlana Moskee vlakbij ons volkstuinencomplex. Daar werden we allerhartelijkst ontvangen door de voorzitter, meneer Aydeger en de penningmeester, meneer Altintas.Toen kwamen we er ook achter dat ze ons om één uur hadden verwacht in plaats van twee uur want toen kwamen we pas aanlopen! Het bleek allemaal op een communicatief misverstand te berusten. Desalniettemin werden we meegenomen op een reis door de moskee waar we onze ogen uitkeken! Meneer Aydeger legde ons uit waar de naam Mevlana vandaan kwam. Mevlana was een filosoof van de Islam maar hij was geen orthodoxe moslim. Hij was ook bekend als Rumi. Zijn leer sprak zich uit voor een onbegrensde tolerantie, goedheid, naastenliefde, positieve argumentatie en bewustwording door liefde. Voor hem en zijn navolgers zijn alle religies min of meer waarheid. De Mevlevi orde is een mystieke benadering, ontstaan uit de leer van Mevlana, dat een grote invloed heeft gehad op het Turkse denken en de Turkse kunst. Allereerst kregen we een heerlijk kopje Turkse thee met Turkse koekjes aangeboden en werd ons verteld dat we op dat moment in de jongerenruimte zaten dat ook een sociëteitsfunctie heeft. En dat was te zien! Van een flink aantal beeldschermen met toetsenborden, een flat screen tv met van wat ik kon zien een dvd-speler en een rode stoffen hoekbank tot een prachtig aquarium met mooie vissen! De jongerenruimte word door jongens en meisjes tegelijk gebruikt. De Mevlana Moskee heeft duidelijk niet alleen een religieuze, maar ook een maatschappelijke functie. Als je de moskee binnenkomt zie je een vrij lange gang voor je, met aan de linkerkant een wasruimte voor de mannen en aan de rechterkant de toiletten voor de mannen. Verderop vind je aan de rechterkant de jongerenruimte en aan de linkerkant van de gang is een ruimte met een paar pooltafels en een kapper die op dat moment ook bezig is om iemand van een nieuw kapsel te voorzien! Dan heb je aan het eind van de gang aan de linkerkant een keukentje dat van alle gemakken is voorzien en recht voor je is dan een grote ontmoetingsruimte die in twee delen kan worden opgedeeld door middel van een verwijderbare wand. Daar worden vergaderingen gehouden of cursussen gegeven. Aan het eind van de gang kun je linksaf de invaliden wasruimte en toiletten vinden. Op de eerste verdieping bevindt zich de bestuurskamer en de gebedsruimte. De bestuurskamer is van alle gemakken voorzien en Jane riep gelijk dat ze ook wel zo'n bestuurskamer wilde! Daar kon ik me wel iets bij voorstellen want het was wel chic de friemel! Mooie houten bureaus en leren stoelen, foto's van Atatürk maar ook van Koningin Beatrix en kroonprins Willem-Alexander en prinses Maxima. Leuk! Vervolgens staken we de gang over en werd ons vriendelijk verzocht de schoenen uit te trekken. Jane en Ellen hadden schoenen aan met veters dus die waren even bezig. Ik had instappers aangetrokken, dat ging gelukkig wat makkelijker uit. De schoenen werden opzij gezet en we liepen de gebedsruimte in. En die was groot! Veel groter dan ik had vermoed wanneer je de moskee van buitenaf bekijkt! Heel hoog met een prachtig beschilderde koepel, schitterende kroonluchter en een tapijt waar je bij wijze van spreken tot aan je enkels in weg zakt... Tegelwerk waar je U tegen zegt, allemaal van die kleine mozaïektegels. Oef, daar hebben ze veel werk aan gehad! Op de muren zie je schilderingen van Koranteksten in het Arabisch, de 99 namen van Allah en de namen van de belangrijkste profeten uit de Koran. Ook de vrouwengebedsruimte is prachtig om te zien, miniatuur kroonluchters en hetzelfde enkel dikke tapijt. Het bevindt zich op
de 2e verdieping. Daar bevindt zich ook de vrouwenbestuursruimte. Meneer Aydeger vertelde ons dat alles wat zich in de gebedsruimte bevond, dus de tegels, het tapijt, de kroonluchters enzovoorts allemaal uit Turkije kwamen en dat alle schilderingen door Turkse vaklui waren gedaan. Hij vertelde ook dat de Mevlana Moskee ontworpen is door een Nederlandse architect, Bert Toorman, van Toorman Architecten in Schiedam. Tijdens de ontwerpfase van de moskee heeft Bert Toorman veel gesproken met Hilmi Sahin in Izmir, Turkije, om meer te weten te komen over de oriëntatie van de moskee ten opzichte van Mekka en de plaatsing van de minaretten (42 meter hoog!) aan weerszijden van de as van de moskee. Voor de bouw hebben ze gebruik gemaakt van prefab beton dat in pastelkleuren is geverfd. De minaretten, de koepel en het interieur zijn gebouwd een in Turks-Ottomaanse stijl. De moskee was af op 6 oktober 2001 en is de eerste nieuw gebouwde moskee in Rotterdam. We waren in de gebedsruimte van de vrouwen en meneer Aydeger was aan het vertellen dat de vrouwen in de Islam ook erg belangrijk zijn toen we opeens hoorden dat het middaggebed begon. We wisten natuurlijk niet dat door dat uurtje later komen, dat we dan tijdens de rondleiding middenin het gebed terecht zouden komen! We hebben nog even staan kijken hoe dat allemaal ging en zijn toen terug gegaan naar de bestuurskamer. Daar legde meneer Aydeger uit hoe de moskee financieel onderhouden word. Iedereen draagt zijn steentje bij, de één wat meer dan de ander, al naar gelang hun financiële draagkracht. Zelfs als je maar € 5,- geeft, dan is dat ook goed. Het bestuur van de moskee bestaat uit vrijwilligers en alles in de moskee wordt ook door vrijwilligers gedaan, alleen de Imam wordt betaald uit een fonds van de Islamitische Stichting Nederland. Wilt u ook een keer een rondleiding in de Mevlana Moskee en genieten van de Turkse gastvrijheid? Dan kunt u naar het onderstaande telefoonnummer bellen of een email sturen naar
[email protected] Het is zeker de moeite waard om er een keer te gaan kijken! De moskee is op zaterdag van 10 uur ’s ochtends tot 5 uur ’s middags open voor bezoekers. Mevlana Moskee Mevlanaplein 1 3022 EP Rotterdam 010-4764107
[email protected] www.mevlanamoskee.nl
voorjaar 2011
pagina 7
Groei & Bloei door Ellen en Jo Een paar maanden terug liep ik tijdens mijn lunchpauze in een warenhuis om snel iets, wat weet ik niet meer, te kopen. Iets wat gehaast liep ik langs de tijdschriften en vanuit een ooghoek zag ik tuinrenovatie op de cover van een blad staan. Mijn nieuwsgierigheid werd direct gewekt, terwijl ik geen tijdschriftenlezer ben. Nadat ik het blad had opengeslagen en het bijbehorende artikel zag besloot ik het meteen te kopen want het leek wel voor mij geschreven te zijn. Niet dat ik in februari al in de tuin aan de slag wilde maar wel was deze wintermaand geschikt om plannen voor het komende seizoen te maken. En het artikel gaf mij de nodige handvatten, of te wel 4 basis regels voor de renovatie van mijn tuin. Welke dat zijn kan je te zijner tijd zelf lezen als het tijdschrift op de leestafel in het clubhuis ligt. De andere artikelen zijn uiteraard ook interessant om te lezen. Nadat ik het tijdschrift uit had besloot ik om de website www.groei. nl te raadplegen en die is de moeite van bekijken waard. Groei & Bloei is naast een tijdschrift ook een vereniging waar je lid van kan worden. Nadat ik de site had bekeken van de plaatselijke afdeling kwam me dit bekend voor. Ik had van een tuinierster wel eens verhalen gehoord over excursies naar landgoederen en workshops. Toch maar een keer navragen of zij wel lid is van Groei & Bloei. Gelukkig tref ik Jo van Rijs een paar weken later en we hebben het over de excursies. Enthousiast begint ze te verhalen over de landgoederen die ze bezocht heeft. Jane, die bij het gesprek aanwezig is en ik willen na de verhalen meteen een keer mee met zo’n excursie om daar uiteraard verslag van te doen voor Schoffelen, gluren op een landgoed lijkt ons fantastisch en we verheugen ons er nu al op.
Jo is afgelopen december naar Marienwaard geweest, een landgoed in de buurt van Beesd. Deze excursie begon pas om 16.00 uur en ze hebben in het donker en in de sneeuw tussen verlichte dennenbomen gewandeld. Tevens was er ook nog een rondleiding door het huis. Jo doet ook jaarlijks mee aan het bakfestijn. Aan de hand van een thema bakt iedereen wat. Alleen van het thema vergeten groente is ze afgeweken en heeft een ouderwetse grote appeltaart gebakken. Deze taart was ook als eerste op.
Omdat Jo van de meeste excursie een verslag maakt krijg ik er een om in schoffelen te zetten. Hieronder volgt haar verslag: Gewapend met paraplu en regenjas vertrokken we zaterdag 11 augustus naar het Akkerhuis in Achthoven en naar de Meijetuin in Loosdrecht. Gelukkig klaarde het weer op en werd het een mooie zonnige dag. Het Akkerhuis is omgeven door terrassen met groepen potplanten en borders. De tuinen liggen iets lager, bereikbaar via kleine natuurstenen trapjes. Dit niveauverschil was heel apart omdat ook tegen de hellingen was aangeplant. Bij het prieeltje dronken we koffie met koek. De tuin grensde aan een grasland met bruine schapen, die ons nieuwsgierig bekeken. Daarachter kronkelde de Hollandse IJssel Daarna met de bus naar de Meijentuin. Je kunt zien dat er aan deze tuin met opstallen veel werk is verricht. Alles ziet er verzorgd uit. De tuinkamers zijn op kleur gekozen. Mooie geschoren elzenhagen en waterpartijen met bijzondere planten. Ook stonden er tussen de planten mooie vogelsculpturen. Buiten aan lange tafels gebruikten we de lunch. Daarna in een open vlet gestapt, genaamd “De Botervloot”. Deze naam heeft te maken met een donatie van een boterfabrikant aan Natuurmonumenten. Met de bootsman Willem van Natuurmonumenten voeren we het stiltegebied in. “De Botervloot”is uitgerust met een fluistermotor, dus je hoort hem bijna niet. We voeren langs koeienboerengrasland zoals Willen het noemde. Op deze graslanden hebben de koeien de ruimte. Er wordt hier steeds meer Ecologisch geboerd. We voerden door manshoog riet, waartussen de Appelbes (Veenpest) welig tierde. Op een mooie plek werd de boot stilgelegd en kregen we biologieles. Potjes met waterbeestjes deden de ronde en werden uitvoerig besproken. De Nieuwkoopse Plassen zijn ontstaan door het veensteken. Er ontstonden moerasbossen ook wel natuur of genenbossen genoemd. In de bomen huizen de buizerd en de havik, de standvogel van de Nieuwkoopse Plassen. We genoten van de mooie horizon en het prachtige weer, maar we moesten weer terug. Na nog een heerlijk kop koffie in de Meijetuin gingen we weer richting Rotterdam. Mijn accu is deze dag weer flink opgeladen Jo van Rijs
pagina 8
Schoffelen
Terugblik De jaarvergadering van 2011 wordt gehouden op donderdagavond 12 mei. We beginnen om 19.30 uur vanaf 19.00 uur is het clubhuis open. De afgelopen jaren zijn de ledenvergaderingen steeds op zaterdagmorgen geweest. Een aantal leden heeft aangegeven dat ze op zaterdag liever iets op hun tuin doen. Daarom voor deze keer een ledenvergadering op een doordeweekse avond. We hopen op een goede opkomst. Net als andere jaren is het jaarverslag en het financieel verslag voor de ledenvergadering af te halen op de bestuurskamer. Daarnaast is het verslag ook afgedrukt in de april editie van Schoffelen. De verantwoordelijkheid voor de inhoud van dit verslag rust bij het bestuur. In het onderstaande komen thema-gewijs de belangrijkste onderwerpen aan de orde. Financiën In grote lijnen is het de vereniging in 2010 financieel voorspoedig gelopen. Wij schrijven voor het tweede jaar achtereen zwarte cijfers en teren niet verder in op de beperkte reserves. Een buitengewone verdienste van de penningmeesters is dat er aan het eind van het jaar geen schulden uitstaan bij de vereniging. Het heeft veel tijd en energie gekost om leden achter de broek te zitten dat ze hun financiële verplichtingen nakomen, maar in alle gevallen is dat gelukt. In een aantal situaties was er geen andere weg dan verkoop van de tuin. Een grote zorg is de contante betaling van contributie de eerste maanden van het jaar. De penningmeester en met haar het gehele bestuur wil niet langer de verantwoordelijkheid nemen voor grote hoeveelheden contanten. Dit geld is een veiligheidsrisico (overval!!!) en een intern risico binnen het bestuur (interne controle). Vanaf 2012 kan de contributie niet meer contant betaald worden. Het bestuur heeft moeten besluiten om het pinapparaat af te schaffen. Halverwege 2010 werden wen verplicht om een nieuw systeem te nemen maar de pinbetalingen waren zo zeldzaam dat we omgerekend de kosten per jaar per betaling uitkwamen op acht Euro per pinbetaling. Bij leden die gebruik maken van handgeschreven betalingsopdrachten is een aantal keer hun contributie/tuinhuur teruggestort. Hoe dit zo opeens is ontstaan is ook het bestuur een raadsel. Navraag bij de ING-bank leert dat vooral de eerste acht letters van de tenaamstelling goed moeten zijn. Nu wil dat SNV officieel te boek staat als Spaar- en Volkstuinver. Streven naarVerbetering. Dat was altijd al zo, maar vooral op dat Spaar gaat het dan mis. We zullen op de rekening van de jaarhuur voor 2012 dit probleem melden, zodat betalingen dan in een keer goed gaan. De ledenvergadering wordt gevraagd de volgende besluiten te nemen: ·Het vaststellen van het financieel jaarverslag. ·Kennisnemen van de adviezen van de kascontrolecommissie ·Het decharge verlenen aan de penningmeester Voorts besluiten dat ·De contributie kan vanaf 2012 niet meer contant betaald worden. Bestuurskamer. De bestuurskamer is het afgelopen jaar wekelijks open geweest op zaterdagmorgen tussen 10 en 12 uur. Ook op andere tijden vooral overdag was Jane van der Staaij aanwezig om de administratie van de vereniging bij te houden. Op die momenten is het bijna altijd mogelijk om voor leden met vragen of klachten binnen te lopen. Uit de enorme aanloop concludeert het bestuur dat het
gelukt is om een open sfeer uit te stralen. Het motto is dat we proberen om altijd te helpen. Het aantal ruzies en stemverheffingen is gelukkig beperkt gebleven. Veiligheid op het complex Gelukkig hebben zich in 2011 geen grote (geweld-)incidenten voorgedaan. Natuurlijk weten we niet alles. Er hebben zich wel overlast situaties voorgedaan. Vaak is de overlast gerelateerd aan geluid en alcoholmisbruik. Ook zijn er weer een aantal inbraken geweest. Het bestuur heeft een aantal tuinders voor een gesprek uitgenodigd op de bestuurskamer. Vaak had dit te maken met asociaal gedrag en met situaties van overlast.De lijn van het bestuur is dat tuinders onderling het beste tot afspraken kunnen komen. Pas als die niet mogelijk blijken dan is het bestuur aan zet. Een bijzonderheid was de overlast vanuit het Park. Er zijn afspraken gemaakt met de politie die ertoe moeten leiden dat er geen feesten met versterkte muziek in het park gehouden worden. Hat onderwerp zal ook aan de orde komen in het Unitoverleg met de deelgemeente. Het clubhuis. Door de inzet van een zeer beperkt aantal vrijwilligers, is het clubhuis in de zomer redelijk geopend geweest. De inkoop voor het clubhuis is vooral door Jane van der Staaij gedaan; Ed Fraaye heeft het merendeel van de bardiensten gedraaid en Conny de Vugt heeft met een klein groepje vrijwilligers de schoonmaak voor haar rekening genomen. De oproep aan leden om zelf activiteiten te organiseren in het clubhuis is maar zeer beperkt ingevuld. Dit was teleurstellend. Het uitlenen van het clubhuis aan leden voor feesten en partijen is een groot succes gebleken. Er blijkt hier een grote behoefte. De inkomsten van de vereniging zijn ruim 2000 euro Er zijn bij het bestuur weinig klachten bekend van overlast. De plannen met het clubhuis staan geagendeerd op de ledenvergadering. Huisjesverkoop De tendens van 2009 heeft zich doorgezet. Er staan maar weinig tuinen te koop en voor de tuinen die te koop komen (als de prijs niet uitzonderlijk is) bestaat er een grote belangstelling. In 2010 zijn er 23 tuinen van eigenaar veranderd. Het beperkte aanbod en de grote belangstelling leidt ertoe dat de tuinen onderhands en tot ver boven de taxatiewaarde verkocht worden. Het bestuur heeft maar beperkte mogelijkheden hier iets aan te doen. Omdat tuinen alleen maar verkocht kunnen worden aan ingeschreven leden, hebben we enige invloed, maar aan (te) hoge prijzen kunnen we maar weinig doen. Wat we wel doen is aspirant kopers zo goed mogelijk voorlichten en als het lukt zelf de regie te houden in het verkoopproces. In 2010 is de wachtlijst gesaneerd. Iedereen heeft opnieuw moeten aangeven of er interesse is in een tuin op SNV. Daarnaast wordt nu de ledenaanmelding geconcentreerd op de laatste zaterdag van de maand. Aspirant-leden worden naar die zaterdag verwezen. Ze doen dan mee aan een informatie bijeenkomst over het hebben van een volkstuin en kunnen zich na zo'n bijeenkomst inschrijven. Met deze werkwijze voorkomen we dat bestuursleden elke zaterdag hetzelfde verhaal moet vertellen. Gereedschapsloods Na een lange periode is vorig jaar Jaap van Steijn er als beheerder van de gereedschapsloods mee gestopt. Zijn werkzaamheden zijn overgenomen door Erkan Ozcelik en Pim Lie. Door de grote levereningen aan tuinaarde en zand vorig jaar, zijn er veel ritjes met de tractor gereden. Er is de afgelopen winter door deze heren weer heel veel tijd en energie in het onderhoud van het gereedschap gestoken. De trekker rijdt weer als nieuw en de aanhangwagen die door leden
voorjaar 2011 gebruikt kan worden is helemaal gerenoveerd. De vereniging heeft een nieuw aggregaat gekocht. Algemeen werk Het algemeen werk werd in 2010 weer georganiseerd door Rob Seepers. In grote lijnen is de werkwijze ongewijzigd. De deelname aan het algemeen werk is goed. De borders zijn opnieuw ingedeeld en is veel werk verzet door de algemeen werkploegen. Afgelopen jaar is weer twee keer de mogelijkheid geweest om hakselhout op de afvalplek te verzamelen en beide keren is een hakselaar gehuurd om de enorme berg weg te werken. Tuincommissie In 2010 is de tuincommissie grotendeels vernieuwd en uitgebreid. De tuincommissie controleert of tuinders zich aan de belangrijkste regels houden met betrekking tot hun tuin. De heg en een tuinnummer zijn terugkerende controle punten. Bij verwaarlozing probeert de tuincommissie te achterhalen wat er aan de hand is om van daaruit tot oplossingen te komen. De drijvende kracht is Anne Tombeur. De tuincommissie leden zijn in duo's verantwoordelijk voor delen van het complex, ze bekijken hoe de tuinen erbij liggen en spreken zo mogelijk zelf de tuinders aan. Ook het onderhoud van de borders wordt door hun gecontroleerd. Milieupark Coördinator van het milieupark is Leo Oosterveer In 2010 zijn de openingstijden van het milieupark gewijzigd op de zaterdagochtend. Daarnaast is het park in het hoofdseizoen ook op woensdag open, tenminste als er vrijwilligers zijn. In bijzondere situaties kunnen tuinders met het bestuur een afspraak maken om iets op het milieupark af te leveren. Winkel Vorig jaar 2010 is het laatste jaar geweest voor de fam. Laport als beheerders van de winkel. Na vele jaren hebben ze door gezondheidsproblemen moeten besluiten om te stoppen. Er hebben zich nog geen nieuwe vrijwilligers voor de winkel gemeld. Het bestuur heeft besloten om de gas- en aarde verkoop op zaterdagmorgen vanuit de bestuurskamer door te zetten. Heeft u een gasfles of potgrond nodig, loop dan even de bestuurskamer binnen. Kinderspeelplaats. In 2010 is er een begin gemaakt met de “wilgen” speelplek voor kinderen. Dit naar aanleiding van een presentatie van Sigrun Lobst op jaarvergadering. Een groep vrijwilligers heeft deze speelplaats geadopteerd. Gekoppeld aan het algemeen werk wordt de speelplaats verder uitgebouwd en onderhouden. Verlichting In 2010 is de verlichting op een van de parkeerplaatsen hersteld. Herstel is vooral te danken aan het werk van Rob Seepers en Ed Fraaye. Ook op de andere parkeerplaats moet de verlichting nog hersteld worden, maar we wachten op lantaarnpalen die ons door Gemeentewerken zijn toegezegd. Elektriciteitsmeters Er zijn een aantal tussenelektriciteitsmeters geplaatst, waardoor we beter zicht krijgen op het energieverbruik. Waar zitten de grote energieslurpers. Zijn het de koelkasten in het clubhuis, de kachel in de winkel of kost de bestuurskamer de meeste stroom. Water Afgelopen winter is het water niet afgesloten, de waterdruk is op het leidingennet gebleven. In het begin van de winter heeft dit geleid tot waterschade op enkele tuinen na bevriezing, maar in de meeste gevallen is het goed gegaan. Het grote voordeel ontstaat natuurlijk om deze tijd in het voorjaar. Traditioneel was dit de tijd met de meeste lekkages en moesten groepen vrijwilligers het complex rond om alles te controleren. Ook de druk op het Alge-
pagina 9 meen Werk en op Rob Seepers en Ed Fraaye is nu veel beperkter. Tuinders zijn zelf verantwoordelijk voor het vorstvrij inpakken van de watermeter en voor het afsluiten van de hoofdmeter op de tuin. In 2010 is een inspecteur van Evides voor een controle bezoek op het tuincomplex geweest. Zij hadden een aantal punten waar we echt iets aan moeten gaan doen. Het belangrijkste is dat de vereniging de verplichting op gelegd heeft gekregen om bij elke wateraansluiting op de tuinen keerklepjes aan te brengen die moeten voorkomen dat er water terug kan stromen in het waternet. Ook moeten de meters worden verzegeld door middel van een plastic kapje. Het bestuur gaat voor de uitvoering een plan maken. Elke lid wordt verplicht om deze voorziening aan te brengen. Unit Noord In 2010 heet SNV samen met de zustervereniging Tot nut en genoegen een unit gevormd. De twee tuinverenigingen zullen gezamenlijk overleggen met de deelgemeente. Het eerste overleg daarvoor is gepland in april 2011. Aan de orde komen dan: het onderhoud aan het complex (baggeren sloten en beschoeiing), de geluidsoverlast van het park en de evt. verplaatsing van het toegangshek. Ook wil de unit proberen meer onderhoud te krijgen als compensatie van de enorm gestegen grondhuur. De unit is ook het platform om gezamenlijk op te trekken binnen de Rotterdamse bond. Nico Reinhoud en Cees van Vuuren zijn namens SNV deelnemers in de Unit Noord Bestuur en bestuursleden De samenwerking en de sfeer in het bestuur van de vereniging is goed. Afhankelijk van het jaargetijde komt het bestuur eens per twee weken of maandelijks bij elkaar op de donderdagavond. Hoewel het bestuur uit zes leden bestaat, draait de vereniging vooral op het werk van Jane in de bestuurskamer en Erkan in de loods. Zonder hen zou het niet lukken! Als een van hen een tijdje uitvalt, dan vallen er gelijk gaten en lukt het niet om de service naar de leden op peil te houden. In 2010 heeft Wieke van der Velden die in het bestuur de eerste penningmeester is, haar tuin verkocht en haar lidmaatschap van vereniging en bestuur opgezegd. Het bestuur is weer dringend op zoek naar een nieuwe penningmeester. Ellen Tielemans tweede penningmeester, doet de hele financiële administratie, maar heeft dringend behoefte aan een maatje om het financieel beleid van de vereniging vorm te geven.
pagina 10
Schoffelen
Te oud of uit de tijd? Te oud of uit de tijd……., of pas ik niet meer in het hedendaagse volkstuingebeuren? Een tiental jaren geleden zag je vele tuinders ook in de wintermaanden op het complex bezig. Hun tuin, pad en slootkant op orde brengen voor de eerste zonnestralen van de lente zich aandienden. Natuurlijk was het toen ook koud, maar na gedane arbeid was het prettig toeven in het clubhuis, met een kop koffie, een hartversterkertje bij een spelletje klaverjas of gewoon even kwebbelen over te zaaien producten voor de eerstkomende bloemen – groente -en fruittentoonstellingen. Des te eenvoudiger zijn de werkzaamheden als het lente wordt. Het spijt mij te moeten constateren bij een wandeling over het complex dat de meeste tuinen er net zo bij liggen als na de schoolvakantie in september. Het tuinieren bij SNV is verbonden met de statuten en reglementen. En is hier geen draagvlak meer voor in deze tijd dan dienen deze te worden aangepast of aangepakt.!! Ik ben duidelijk zeer tevreden met het clubblad, dit zou ook een goede bijdrage kunnen leveren als er een pagina “van de bestuurstafel” bij zou komen. En eventueel wat minder foto’s. Het bestuur zou dan informatie kunnen geven over een en ander maar ook de nodige kritiek. Zoals ik heb begrepen is er een discussie over groene en/of zwarte tuinen. Zwarte tuinen zijn tuinen zoals het in ons reglement staat, en groene tuinen zijn als een ongeregelde bende vol onkruid, bamboe, zevenblad,en wingerd met een scheefhangend hekje of helemaal geen hekje. Graag zou ik de redactie en het bestuur willen adviseren toch ook eens in de oude clubbladen te kijken of daar nog dingen in staan die je nu nog zou kunnen gebruiken mogelijk met enige aanpassing aan deze tijd. Ook heb ik een angstig vermoeden dat de subsidie aan de speeldernis ten koste gaat aan het onderhoud van onze slootkanten en beschoeiingen . Ten slot nog een advies van een oud lid: Als je niets van het verleden weet kan je niets van de toekomst maken!!! J. Bakkers Tuin 720
Over divers gesproken Door Leo Een discussie over biodiversiteit en wat dat is en of dat nodig is, daar zijn natuurlijk diverse meningen over. Daar begint de diversiteit al. Zoveel mensen, zoveel meningen, zoveel tuinen. Maar ik denk dat onze vereniging er qua diversiteit op allerlei vlakken uitspringt. Ik kom voor mijn werk regelmatig op andere complexen, waarschijnlijk heb ik op zo ongeveer elk tuincomplex binnen Rotterdam weleens een rondje gelopen. Wat dam vaal opvalt in vergelijking met SNV, is de ongelooflijke uniformiteit in tuinen. Het lijkt wel alsof alle tuinen zijn ingericht volgens hetzelfde plan. Een vierkant grasveld (sommige mensen noemen dat een “gazon’) Hieromheen een border met zoveel mogelijk dezelfde eenjarigen. Deze dienen om en om en op één lijn geplant te worden. De grond hieromheen dient zo zwart mogelijk gehouden te worden. De borders worden elke winter in zijn geheel omgespit. (Dit schijnt ergens goed voor te zijn, ik heb er alleen nooit iets speciaals door zien te gebeuren). Op deze manier schijnt het mogelijk te zijn een gevoel van superioriteit te krijgen; “kijk eens, hoe goed ik de natuur in bedwang kan houden!” Als dat de manier is waarop je wilt tuinieren, mijn zegen heb je! Wie ben ik om te oordelen over smaak? Zelf zou ik me in zo’n geval van tuinieren toch eens gaan verdiepen in asfalt en kunstgras. Gelukkig is het op SNV niet zo éénvormig. We hebben een grote verscheidenheid aan mensen op de tuin en doordat eenieder z’n tuin anders beplant zit het met de biodiversiteit over het hele complex wel goed. Zelfs met een niet zo heel dichtbeplante tuin haal je al een enorme score als je het vergelijkt met planten in het wild. Op onze oude tuin (175 m2) hadden we 175 (echt toevallig) soorten planten. Als je zo’n soortenrijkdom (1 soort/m2) doortrekt op één hectare (100x100=10.000m2) heb je dus op een oppervlakte van 100x100m 10.000 plantensoorten! Dat we nooit klachten kregen over onze tuin (eerder het tegendeel) kwam omdat we het wel goed bijhielden. Laat je het echter gaan dan staat je tuin wel lekker vol maar gaan bepaalde soorten sterk overheersen. Dan hou je op een bepaald moment maar weinig over. In zo’n geval is een tuin met alleen zomergoed dam toch te verkiezen; heb je lekker bloemetjes en bijtjes en vlinders! Een goed tuinseizoen allemaal, met of zonder zomergoed!
voorjaar 2011
De hangende tuinen van New York door Talea Heeft u wel eens gehoord van hangende tuinen? Bij die term kreeg ik het beeld voor ogen van balkons die mooie plantenbakken vol met bloemen aan de reling hebben hangen. Dat was een niet geheel juiste voorstelling zo bleek al snel! Ik kreeg het tijdschrift National Geographic onder ogen en daar stond een stuk in over een hangende tuin in Manhattan. Dat vond ik wel interessant, een beetje buiten de box denken als het gaat om een tuin. Ik heb geen flauw benul van tuinieren, dus na het lezen van dat stuk wilde ik u een samenvatting daarvan toch niet onthouden. De hangende tuin in Manhattan is een in ongebruik geraakte spoorlijn, de High Line genoemd, dat is omgetoverd tot een zwevend park, dat een wandelgebied, stadsplein en botanische tuin in één is! Stelt u zich eens voor dat u in New York op 7,50 meter hoogte dwars door de stad kunt lopen en geen verkeerslichten of zebrapaden tegenkomt! Je bevindt je middenin de stad maar toch ook weer niet. Lekker in het zonnetje zitten met uitzicht op de Hudson rivier of gewoon een wandeling maken en wat oude of futuristische gebouwen bekijken, wat u maar wilt. Het park is in de zomer van 2009 geopend en dat heeft nogal wat voeten in de aarde gehad!
Eigenlijk was de High Line een doorn in het oog van de meeste mensen die er dag in dag uit tegen aan keken. Een wegroestende staalconstructie voor je deur is tenslotte niet het meest favoriete uitzicht, denk ik zo. Dus werd er gezegd en sommigen eisten zelfs dat het gesloopt moest worden zodat er wat leukers voor in de plaats kon komen. Gelukkig is dat allemaal niet doorgegaan en hebben 2 mannen, Joshua David en Robert Hammond, de Vrienden van de High Line opgericht in de herfst van 1999. Die groep aanhangers groeide gestaag maar dacht dat na de aanslagen van 11 september 2001 niemand meer aan de High Line zou denken. Groot was dan ook de vreugde dat Michael Bloomberg, de burgemeester van New York het reddingsplan van de High Line steunde! Er werd een ideeënwedstrijd uitgeschreven in 2003 en ze ontvingen 720 inzendingen uit 36 landen! In Parijs was al een afgedankte spoorlijn tot een park omgetoverd en dat was voor de Vrienden van de High Line een voorbeeld dat navolging verdiende. Dat was nog altijd makkelijker gezegd dan gedaan! Er zat natuurlijk wel een aardig kostenplaatje aan vast. Het hele project werd op 153 miljoen euro geschat! De stad droeg 112,2 miljoen euro bij, 21,4 miljoen kwam uit de kas van de staat New York en de federale overheid en de resterende 19,4 miljoen euro en de lopende kosten van het voltooide park moesten de Vrienden van de High Line zelf bij elkaar zien sprokkelen. Ik geef het u te doen…
pagina 11
Maar het moet worden gezegd, het feit dat het hele project om de oude spoorlijn om te toveren tot een park met alles erop en eraan, dat het het politieke geharrewar, de bouwvoorschriften en het gehele ontwerpproces zo goed als ongeschonden heeft overleefd, dat is zeker in zo’n grote stad als New York een zeldzaamheid! De gemeentelijke opdracht hebben landschapsarchitect James Corner van Field Operations en architectenbureau Diller Scofidio + Renfro binnengehaald. Ze hadden een mooi evenwicht gevonden tussen het industriële uiterlijk van de High Line en het groen van het park. Het moest weliswaar één geheel worden maar toch ook wel weer met variatie zodat het niet een eentonig groen lint zou worden. Met de Nederlandse landschapsarchitect Piet Oudolf werd gekozen voor hoge grassen en riet waaruit houten bankjes leken te groeien. Ook veel van de oude rails werden in de bestrating en het groen opgenomen. De High Line is ingedeeld in secties, je hebt bijvoorbeeld het zonnedek, verschillende tunnels waar de spoorlijn zich door gebouwen heen boort, prachtige uitzichten op de skyline en de Hudson rivier. Als de High Line 10th Avenue oversteekt word het park een soort openluchttheater maar dan, in de 2e sectie krijg je een stuk wat heel dicht is beplant waardoor je het idee krijgt dat je in de jungle loopt! De 2e sectie word dit voorjaar officieel geopend, het is dat het een aardig eind uit de buurt van mijn gebruikelijke routes ligt maar anders zou ik echt een keer daar willen rondlopen!
Enig gesurf op het internet heeft mij geleerd dat in Den Haag het plan om bij Centraal station een hangende tuin te creëren is getorpedeerd! Zonde gewoon, ik zou bijna willen zeggen dat het cultuurbarbaren zijn maar ik denk dat het meer het kostenplaatje is dan een gebrek aan interesse voor wat groen in een betonnen omgeving.. Maar dat is mijn mening natuurlijk, daar mag u het gerust mee oneens zijn. Zou het niet mooi zijn als in Rotterdam de oude spoorlijn bij Blaak zou kunnen worden omgetoverd tot onze eigen hangende tuin? Het is maar een idee, ik zou niet weten hoe ik dat zou kunnen omzetten in daden! Als u ooit in New York komt en de hangende tuin van Manhattan kunt bezoeken, zeker doen, het zal de moeite waard zijn. Bron: National Geographic; editie april 2011 Tekst: Paul Goldberger
pagina 12
Schoffelen
Boekrecensie door Ellen James Wong : Grow your own drugs –De heilzame werking van planten, vruchten, bloemen en kruiden uit eigen tuin.
Het hoofdstuk met de recepten spreekt mij het meest aan. En ze zijn ook zo een eenvoudig om te maken. Ik popel om aan de slag te gaan om de middeltjes te maken met de planten uit eigen tuin. Wel moet ik de meest benodigde planten nog in de tuin zetten en moet nog even geduld hebben met het bereiden van de middeltjes. Deze zomer ga ik zeker de geheugen opkikker rozemarijnwijn maken, het kussen met de hopbellen tegen slapeloosheid, de weegbreecrème tegen insectenbeten en de verfrissende gezicht scrub. Ook zie ik allerlei recepten om kwaaltjes mee te behandelen die ik ga maken voor familie en vrienden. Leuk om iets zelfgemaakt te geven als verjaardagscadeau of om zo maar mee te nemen. Jammer dat ik niemand ken met zwemmerseczeem want dan zou ik direct het knoflookvoetbad gaan maken. Ben toch wel benieuwd hoe je voeten gaan ruiken of dat de lucht reuze meevalt in je sandalen. Deze knoflookazijn is gelukkig ook te gebruiken als dressing en misschien ga ik het wel voor de salades maken. In het hoofdstuk met de planten top 100 komen de vaak veel voorkomen soorten aanbod. De paardenbloemen, brandnetel, munt, tijm, knoflook en madelief ontbreken niet. Van elke plant wordt de eigenschappen benoemd en er wordt wat vermeld over groei en beschikbaarheid. Conclusie. Als je dit boek leest dan word je vanzelf enthousiast om direct aan de slag te gaan om allerlei middeltjes te gaan maken tegen eenvoudige kwalen. De meeste planten groeien in de eigen tuin of bij de buren. Eenvoudig keukengerei is over het algemeen ook voorhanden en de recepten zijn eenvoudig en makkelijk te maken.
Grow your own drugs laat zien hoe je op een makkelijke en natuurlijke manier huis–, tuin-, en keuken -middelen tegen verkoudheden,insectenbeten, slechte adem en andere ongemakken kunt maken. Van bloemen, vruchten, bladeren en wortels van veelkomende bomen, struiken en planten maakt James Wong niet alleen middeltjes voor medicinaal gebruik, maar ook verzorgingsproducten als bodyscrubs, handcrème en lippenbalsem. Het maken van deze middeltjes vergt weinig voorbereiding: aan de hand van de recepten kun je zelf crèmes, zalfjes en lotions maken, gewoon van planten die in je tuin en vensterbank groeien. Het maken van deze middeltjes is even makkelijk als het bereiden van een avondmaaltijd. Voor de recepten hoef je geen special gereedschap aan te schaffen, maar gebruik je gewoon de potten , pannen, weegschaal, maatbeker, zeef en pollepels uit de keukenkast. James Wong, etnobotanist , schrijft in zijn voorwoord dat alleen in de westerse cultuur planten slechts als decoratieve objecten worden gezien. In elke andere cultuur fungeren de daar groeiende planten als levende supermarkt, apotheek, bouwmarkt en slijterij. James Wong kijkt ook verder dan de esthetische kant van planten en beschouwd ze eerder als chemische fabriekjes die het leven op aarde mogelijk maken. .Op het Maleisische platteland heeft hij de planten leren kennen die onlosmakelijk verbonden zijn met het dagelijkse leven. Gefascineerd keek hij toe hoe zijn oma allerlei drankjes en smeerseltjes brouwden . Van jongs af aan heeft hij geleerd planten te zien als oplossing in het leven en niet als enkel een fraai decor. Het boek bevat na de inleidende hoofdstukken 2 belangrijke delen. Namelijk de recepten tegen allerlei kwalen en huidverzorgingsproducten en het andere deel bevat de planten top 100 met allerlei tuininformatie en wetenschappelijke feitjes over deze planten, bloemen en vruchten. Uiteraard wordt er ook gewaarschuwd voor het gebruik van de zelfgemaakte middelen. Raadpleeg uw huisarts ontbreekt natuurlijk niet.
Waar kun je Mosterd en Meer vinden? De website waar je Herma’s Mosterd en Meer kunt vinden is in ontwikkeling en daarvan houden we je natuurlijk op de hoogte! Wil je snel kennismaken met de heerlijke spullen van Mosterd en Meer dan kun je terecht bij: Boerenmarkt Oud Rijswijk Iedere 1e en 3e dinsdag van de maand van mei t/m september is het Boerenmarkt bij de kerk in Winkelcentrum Oud Rijswijk Korenmolen De Walvisch Westvest 229 - 3111 BT Schiedam www.molendewalvisch.nl Molen De Arend Molendijk 35 - 3214 VG Zuidland De molen is geopend op elke vrijdag en zaterdag van 9.30 tot 16.00 uur en wanneer de molen draait.e-mail:
[email protected] of telefoon 06 480 563 94 WARMOESMARKT Sumatraweg 22-24, 3072 ZS Rotterdam openingstijden: ma t/m vr: 10:00-18:00 uur en zaterdag: 10:00-17:00 uur De Warmoesmarkt is een kleinschalig concept waar streekproducten van kleine Nederlandse boeren te koop zijn: boter, kaas, eieren, melk, maar ook groenten en brood. `S Lands Smaeck/ Kwekerij Roest Achterdijk 23 Vierpolders - telefoon: 0181 453105 De producten van 's Lands Smaeck vind je in de streekwinkel van Kwekerij Roest. Naast deze producten verkoopt Kwekerij Roest ook diverse trendy bloemen en planten van het seizoen, landelijke decoratieartikelen en -cadeaus. Nieuw bij Kwekerij Roest is de koffieschenkerij. In de streekwinkel en bij mooi weer buiten onder de kalebasplantenboog kun je genieten van een kopje vers gemalen Granny's koffie of bijzondere thee. U bent van harte welkom op donderdag, vrijdag en zaterdag van 10 tot 17 uur. Voor meer info, kijk eens op www.kwekerijroest.nl.
voorjaar 2011
Mosterd en Meer door Jane
pagina 13 emmers om op de best verstopte plekjes in en rond Rotterdam kruiden te plukken. Als ik vraag waar die passie voor mosterd maken vandaan komt vertelt Herma dat het mooie van mosterd is dat dit niet seizoensgebonden is, je kan er het gehele jaar mooie producten mee maken. Herma werkt namelijk niet alleen vanuit de streek maar ook met de seizoenen mee. Ze vertelt met passie over de onbeperkte mogelijkheden van smaken en hoe zij op zoek blijft naar de perfecte combinaties.
Naar aanleiding van het gesprek met Gerda Lagendijk over het werk van haar dochter Herma, was ik razend nieuwsgierig geworden. Op mijn email met de vraag of ik haar een keer mocht interviewen voor Schoffelen kreeg ik van Herma een hartelijke email terug. Kort daarna ontmoetten we elkaar en vertelde Herma alles wat ik wilde weten over de potjes met lekkers waar ik al zoveel De smaak van mosterd moet in balans zijn, zo vertelt Herma over had gehoord. verder, en is vooral een zoektocht. Wanneer een nieuwe mosterd aangemaakt is met kruiden, bier, vruchtensap, suiker, citroensap of wat er dan ook in gaat, dan begint het wachten. Mosterd heeft namelijk tijd nodig om in balans te komen. Elke 2 weken wordt geroerd en geproefd en weer afgewacht. Meestal na een maand of drie blijft de smaak onveranderd. Wanneer een smaak dan niet naar de zin is van Herma moet het hele proces van voren af aan. Aan een opdracht van een brouwer voor een biermosterd heeft Herma een jaar gewerkt eer zij helemaal tevreden was met de smaak en structuur van de mosterd. In dat specifieke geval duurde het maanden en maanden eer de smaak gestabiliseerd was en goed genoeg om op de markt te brengen. Het is vooral die zoektocht die het proces zo spannend maakt, vertelt Herma. Op dit moment werkt zij aan een opdracht voor een jenevermosterd maar met die nieuwe mosterd zullen wij pas volgend jaar kennis kunnen maken, want vooral een mosterd met sterke drank vraagt veel tijd om tot rust te komen.
Herma kreeg van huis uit de liefde voor de natuur mee. In het gezin was het altijd al volkomen normaal dat alles wat maar wilde groeien in de volkstuin van haar ouders op de een of andere manier op tafel kwam. Maar Herma ging veel verder dan de gekookte bietjes of boontjes. Ze experimenteerde met smaken en combinaties en al snel waren haar vrienden, kennissen en daar weer buren van, vaste afnemers van de postjes mosterd, jams, dressings. Iedereen verzamelde glazen potjes die dan weer door Herma gevuld werden met allemaal lekkers. Het was dus al snel duidelijk dat de keuken-experimenten van Herma goed in de smaak vielen. Met die kennis op zak ging Herma een stap verder en maakte van haar hobby haar werk. Onder de naam ‘Wereldmosterd’ werden haar producten al snel bekend onder een groter publiek. Inmiddels heeft Herma de naam veranderd in ‘Mosterd en Meer’, omdat deze naam de filosofie van het bedrijf meer benadrukt. Herma wil namelijk niet alleen werken met biologische producten, ook haalt zij alles uit haar directe omgeving. Geen ingevlogen kruiden en producten dus. Alles wordt zoveel mogelijk uit eigen tuin gebruikt, maar, zo zegt Herma er achteraan,” ook uit de tuin van buurman Kees hoor”. Herma doet daarnaast ook aan ‘wildplukken’. ’s Ochtends als iedereen nog slaapt trekt zij er op uit met
Hoewel mosterd de kern en basis is van het bedrijfje, blijft het daar natuurlijk niet bij. In de loop van de seizoenen komt daar van alles bij, vertelt Herma. Zoetzuur van courgettes – heerlijk bij de bbq -, atjars van komkommer,picalilly’s, zwarte bessen en frambozen voor de jam. Dressings (sommige met mosterd), marinades, kruidenazijn, kruidenolie, pesto’s ……….er komt geen einde aan de ideeën en producten. De laatste jaren is het geitenwollensokken- imago van biologische producten er gelukkig af. Kon je voorheen alleen terecht bij speciaalzaken, tegenwoordig hebben steeds meer winkels en supermarkten door dat de consument een stuk kritischer is geworden. Er is veel aandacht voor ‘beter eten’ in verschillende media en mede door de toename van streekmarkten wordt het belang van de lokale boer steeds duidelijker. De producten van Mosterd en Meer zullen, als het aan Herma ligt, niet grootschalig te verkrijgen zijn. Hoewel de vraag naar haar producten na anderhalf jaar enorm is gestegen, wil zij vooral eten blijven maken waar zij haar gevoel in kwijt kan. En haar gevoel zegt dat eten eerlijk en heerlijk moet zijn en vooral uit de eigen omgeving. Wat geweldig dat een klein stukje van die eigen omgeving zich op ons eigen complex bevindt! Veel dichterbij dan dat kan eigenlijk niet.
pagina 14
Schoffelen
Van de tuincommissie Nu er een zo goed als verse tuincommissie is opgericht nemen wij de gelegenheid te baat, om een en ander in Schoffelen te schrijven. Er zijn zes tuincommissie leden, waarvan alleen Anne oudgediende is. Maryam, Koos, JP, Mirjam en Gelske zijn nieuwe commissie leden. Wij zullen de tuinkeuringen gaan doen het komende jaar. Omdat het voor een deel van ons, die net een tuin hebben, een nieuw fenomeen is, bleek dat er tijdens de vergadering veel vragen over het hoe en waarom van de regels waren. Over sommige regels was ook onbegrip en bleek een tuincommissielid zelf vorig jaar heel verontwaardigd te zijn geweest over een mededeling over haar tuin van de tuincommissie. De regels echter zijn van overheidswege ingesteld, niet door het bestuur of de leden van SNV. De ledenvergadering van twee jaar geleden heeft gelukkig zelf om die reden naar een tuincommissie gevraagd. Na uitleg en toelichting leerden wij dat er voor iedere regel een reden is die toepassing begrijpelijk en inzichtelijk maakt. Sommige regels zijn wellicht uit een andere tijd, toch geven deze ons als tuinvereniging bestaansrecht naar de grondeigenaren; de gemeente en het OBR (Ontwikkelings Bedrijf Rotterdam). Als leden hebben we een gezamenlijke verantwoording om ons bestaansrecht als volkstuin complex te waarborgen. Hoewel alles in de huishoudelijke reglementen staat en iedereen wordt geacht hiervan op de hoogte te zijn als een tuin wordt aangekocht, is niets menselijks ons vreemd en lichten we hieronder punt voor punt het keuringsrapport toe. Hopelijk wordt het hiermee allemaal heel logisch. Wij van de nieuwe tuincommissie zullen ons best doen ons zo goed en in prettige samenwerking met iedereen van onze taak te kwijten. Resultaten van de keuring worden op het bord van de bestuurskamer gehangen zodat iedereen kan zien of er nog iets gedaan dient te worden aan de tuin. De tuincommissie keurt en geeft door aan het bestuur a.d.h.v. regels, zoals hieronder genoemd. Als men het er niet mee eens is, of als er hulp nodig is kan men zich richten tot het bestuur om het te bespreken. Omdat wij ook snappen dat niet iedereen onmiddellijk tijd heeft, wordt er dit jaar vier keer gekeurd, zo kunnen we zien of er n.a.v. de keuring voortgang wordt geboekt of niet.
WATERMETER Goed vindbaar en bereikbaar Voor degenen die het onderhoud doen bij calamiteiten moet de meter makkelijk vindbaar zijn en goed toegankelijk. Als een watermeter bij de buren staat meld dit dan even in de bestuurskamer s.v.p. HEKJE Hekje aanwezig Het terrein van SNV is openbaar groen, daarom is het tuinencomplex van zonsopgang tot zonsondergang toegankelijk voor publiek. Een hekje betekent privé en dus niet te betreden door publiek. Tuinnummer op/bij hekje Een landelijk bepaalde regel i.v.m. noodsituaties waarbij dokter, brand- en/of ziekenauto direct een tuin moet kunnen vinden. Overigens is dat ook de reden dat de karren van de gereedschapsloods niet dagen op het pad mogen staan (de regel is daarbij lenen, direct gebruiken en weer terug brengen). HEGGEN EN PADEN Heg bijhouden Schoon onder de heg Pad schoon Deze drie regels hebben ook te maken met het terrein van SNV dat onder openbaar groen valt, waar van zonsopgang tot zonsondergang gewandeld kan worden door publiek. Bij de gemeente wordt het terrein afgeschreven onder openbare groen voorziening, wat betekent dat wij als vereniging ons dienen te houden aan regels die voor alle openbaar groen gelden. Zoals in aanzicht uniformiteit en een bepaalde netheid. De heg dient een hoogte van ca 80 cm te hebben en het liefst door te lopen in de hoogte van de burenheg. Onder de heg dient het onkruid weggehaald te worden en het pad voor de eigen tuin graag regelmatig vegen en schoon houden. N.B. Bovendien is het terrein van de SNV in principe geen recreatieve plek, maar een volkstuinen complex. Dit geeft de vereniging haar bestaansrecht. Het is dus goed dat er zoveel tuinen groenten telen. Geen overhangende takken Ook een landelijke overheidsregel i.v.m. veiligheid. Nu kan er in de breedte precies een zieken- of brandweer auto door de paden, ook de reden waarom de paden zijn geasfalteerd overigens, en moeten de overhangende takken voor de wagens tot 3 meter in de hoogte worden verwijderd. Hier moeten wij als vereniging zelf op toezien, bij constatering vanuit de gemeente dat dit niet is gebeurd, krijgt de vereniging een boete.
voorjaar 2011
SLOOT Dit is een lastig, maar belangrijk punt. Zoals gezegd is het terrein eigendom van de gemeente en het OBR, wij als vereniging huren de grond. Daarmee heeft de gemeente de verplichting paden, beschoeiing en doorstroom van de sloten te onderhouden. Ieder jaar komt de gemeente i.v.m. de doorstroming 'schouwen' of alle sloten vrij zijn van bijvoorbeeld overhangende takken en waterplanten, omdat wij als vereniging daar zelf verantwoordelijk voor zijn. SNV staat op de nominatie van de gemeente om de beschoeiing aan te gaan pakken, ofwel repareren en mogelijk vernieuwen van de wallenkant. De beschoeiing is de verstevigde grens tussen sloot en land (die niet overal aanwezig is trouwens). Als de sloten niet pico bello in orde zijn tegen de tijd dat men daaraan begint, zal de rommel door de onderhoudsmensen van de gemeente zelf opgeruimd worden, zodat zij verder kunnen en stuurt de gemeente een rekening hiervan naar de vereniging. Slootkant 60 cm vrij van planten en bomen 60 cm vanaf de sloot naar binnen toe, mag geen beplanting staan, noch afscheidingen als schotten, hekken e.d. Sloot vrij van (water)planten Iedereen dient de sloot achter zijn tuin, net als het pad, schoon te houden. Dus af en toe rommel eruit halen, overhangende planten en waterplanten verwijderen. Geen bestrating tegen beschoeiing Door het gewicht van bestrating zakt de beschoeiing weg in de sloot.
pagina 15
Rotterdamse Oogst Zaait Geen woorden, maar zaden! Waarom je peultje 1600 kilometer laten reizen, als je hem ook uit je achtertuin kunt oogsten? Gelukkig schieten initiatieven voor buurtmoestuinen, groene daken, geveltuinen en kruidenpotten als paddenstoelen uit de grond. De opkomst van de moestuinierder is niet meer te stuiten: de stedelijke consument wordt stadslandbouwer en oogst met liefde zijn maaltje bij elkaar. Maar om te oogsten, moet je wel eerst zaaien In navolging van het Oogstfestival organiseert Rotterdamse Oogst daarom op 14 mei de eerste editie van Zaait!. Hét voorjaarsfestival waarbij het Noordplein te Rotterdam verandert in een grootstedelijke akker en zo voor even oude dagen herleven. Noordplein: groenteparadijs toen & nu weer Tot in de jaren ‘60 van de vorige eeuw was het Noordplein dé schakel naar het achterland. Via de Rotte brachten boeren uit het Westland hun waar naar de veiling en markten op dit volksplein om de Rotterdammers van groente en fruit te voorzien. Tijdens het festival Zaait! laat Rotterdamse Oogst deze tijden herleven en presenteren boeren van stad en platteland hun waar, kennis & kunsten. Onder het mom van “zo vraagt men boeren de kunst af” worden prille kwekers op unieke wijze bevrucht met de kennis van rotten in het volkstuinvak. Wie biedt? Eenmaal, andermaal... Het programma van Zaait! wordt nog bekend gemaakt. De Rotterdamse Oogstmarkt en het Schafthof zijn in ieder geval onderdeel van het programma. Evenals de van Rotterdamse Oogst zo bekende mix tussen kunst, design en boerenwijsheid. Daarnaast wordt voor het eerst de Rotterdamse Moesplantenmarkt georganiseerd, een vrijmarkt voor liefhebbers en ‘kwekers’ van eetbaar groen. Kweek mee! Kweek nu de zaden van je favoriete pompoen, snijboon of bietjes op en verkoop of ruil ze zaterdag 14 mei op de Rotterdamse Moesplantenmarkt. Zaden, zaailingen, zaadbommen en stekkies van moesplanten: alles is welkom.
TUIN Onderstaande regels komen weer voort uit landelijke verordeningen i.v.m. het aanzien van openbaar groen, het terrein is een wandelgebied. Tuin vrij van vuil (en vuilniszakken) Tuin ordelijk en netjes Hier gaat het niet om een privé oordeel, de tuin mag geen opslag zijn. Compostbak niet vooraan in tuin Compost bakken mogen wel ombouwd worden of achter een planten haag staan, als ze het zicht maar niet storen. Onderhoud pergola's Net als de heg, dient deze bijgeknipt te worden. Gebruik kas niet als opslag / schuur De SNV is een tuinvereniging, waar in het verleden vergunningen zijn afgegeven voor kassen, want die mogen zonder niet geplaatst. Als de kas (zichtbaar) wordt gebruikt als schuur of opslag geldt de vergunning niet meer en krijgt de vereniging daar last mee. Wij hopen dat de reglementen veel duidelijker voor iedereen zijn geworden. Zijn er nog vragen, dan kan het bestuur deze wellicht beantwoorden. Wij wensen iedereen een mooi tuinjaar toe! Namens de tuincommissie
Deelname aan de vrijmarkt is gratis.
pagina 16
Schoffelen
De Gouden Schoffel Bij de vorige Gouden Schoffel vertelde Sigrun ons dat ze deze tuin van harte de Gouden Schoffel gunde. Met name het krachtige doorzettingsvermogen van de tuinster wekte haar bewondering. De tuin ligt er prachtig lente-achtig bij. Een volkstuin zoals een volkstuin ooit bedoeld was …. grote groentebedden, fruitstruiken en daartussen bloeien veel verschillende kleuren aan tulpen en andere bloemen. Je ziet het al vanaf het tuinhekje: dit is een tuin waarvan gehouden wordt.
“Zeg maar gewoon Gerda hoor”, zegt mevrouw Lagendijk hartelijk tegen me en daarmee is meteen het ijs gebroken. Ik ben op de tuin van Willem en Gerda Lagendijk – tuin 448. Sinds 1959 hebben zij zelf een tuin op SNV, maar voor die tijd tuinierde Willem al op de tuin van zijn ouders. Als ik verhalen over de geschiedenis van onze tuinvereniging wil horen ben ik hier helemaal aan het juiste adres. Tot het moment dat SNV 67 tuinen moest inleveren ten koste van de uitbreiding van diergaarde Blijdorp, hadden Willem en Gerda een tuin achterin het complex. Daarna zijn zij verhuisd naar tuin 448 en weer wisten Willem en Gerda een paradijsje te maken van hun tuin. Vorig jaar hebben we afscheid van Willem moeten nemen toen hij plotseling overleed, maar in alles is hij nog aanwezig op de tuin. Zijn tuinvest hangt nog over de stoel en ook zijn dikke jas hangt nog aan een haakje. Daarnaast is Willem in alle verhalen over het tuinleven aanwezig. Gerda was 15 jaar oud toen zij verkering kreeg met de man die zij 7 jaar later trouwde. Een leven lang later feliciteerden Willem en Gerda elkaar op de ochtend dat zij 52 jaar getrouwd waren. Even later kreeg Willem een hartaanval; later die dag gaf zijn hart het op.
Voor Gerda brak toen een moeilijke tijd aan. Naar de tuin gaan was een moeilijke en zware weg voor haar en vaak kwam het voor dat zij onder het spoorviaduct besloot om weer terug naar huis te gaan omdat de confrontatie met de tuin te zwaar was. Toch zette zij door en eindelijk kan zij weer genieten van haar tuin. Niet in de laatste plaats door haar tuinburen Cees en Carla over wie Gerda vol genegenheid praat. Na het overlijden van Willem lag de tuin
er een poosje treurig bij. “Die Gouden Schoffel kan ik nooit gekregen hebben omdat mijn tuin er zo mooi bij lag’, vertelt Gerda. “Het zag er allemaal nogal onverzorgd uit in die periode. Later vertelde Sigrun dat zij me met de Gouden Schoffel een hart onder de riem wilde steken’. Een lief gebaar wat bijzonder op prijs gesteld is. Zo te zien is de tuin weer helemaal op orde hoewel Gerda aangeeft dat er wel dingen zullen gaan veranderen. De groententuin was meer Willem zijn ding. Ook omdat dat best zwaar werk is zal Gerda meer en meer bloemen in de tuin gaan zetten om het wat gemakkelijker te maken. Willem en Gerda kregen drie kinderen waarvan er eentje behept is met groene vingers en de anderen helemaal niet. Zoons Arie en Peter helpen hun moeder met het kluswerk op de tuin maar de groene vingers zijn doorgegeven aan dochter Herma. Gerda begint te stralen wanneer zij vertelt over de bijzondere passie van haar dochter. Herma maakt mosterd en niet zo’n beetje ook! Heel veel verschillende soorten mosterd, chutney’s, mayonaises, sauzen, jams, pesto’s …… alles wat zo’n beetje groeit en bloeit op de tuin komt uiteindelijk in een heerlijk gerecht terecht door de ondernemingszin en kookkunsten van Herma. De verhalen van Gerda werken aanstekelijk als zij de plekken op de tuin aanwijst waar Herma van-alles-en-nog-wat heeft geplant om later dit jaar in iets lekkers te verwerken. Als ik naar Gerda luister heb ik al snel door dat Herma dit talent niet van een vreemde heeft. Als Gerda me haar recept vertelt van gebakken krieltjes met rozemarijn en olijfolie loopt het water me in de mond. Ik krijg het emailadres van Herma om een interview voor Schoffelen te vragen en ik kan niet wachten om dit nieuwtje met jullie te delen. Ik vermoed dat het best druk kan gaan worden aan het hekje van tuin 448 omdat mosterd, chutney of jam van eigen volkstuin wel heel erg aantrekkelijk is. Ik kan in ieder geval niet wachten op mijn eerste potje dille mayonaise en bijzondere mosterd. Ergens op internet las ik dat als je eenmaal de mosterd van Herma Lagendijk hebt geproefd je nooit meer naar de saaie mosterd in de supermarkt grijpt.
voorjaar 2011
pagina 17
Uit de tuin geklapt Gerda heeft fotoalbums meegenomen naar de tuin en samen bladeren we door de oude zwart-wit foto’s. Tuinhuisjes met lachende familieleden … op de achtergrond prijkt nog de uitkijktoren van de diergaarde. Als ik opmerk dat het er allemaal heel ontspannen uitziet vertelt Gerda me dat dat lang niet altijd zo was. Vaak hadden de mannen een zware baan en als ze dan uit hun werk kwamen moest er nog op de tuin gewerkt worden. Iedereen stak dan ook de handen uit de mouwen. De tuin moest bewerkt worden en er was van alles te repareren. Vaak voerde men oud hout achterop de fiets aan om huisjes en schuurtjes te repareren. Tegen etenstijd toverde moeder een lekkere pan soep of prakje op tafel waarna de hele familie eindelijk kon genieten van een paar momenten rust. Terwijl Gerda dit vertelt sla ik een bladzijde van het fotoalbum om en zien we een paar foto’s waarop de schoonvader van Gerda op de tuin een dutje doet en we schieten tegelijk in de lach. Het fotoalbum geeft een tijdsbeeld weer die alweer een poos achter ons ligt. Het volkstuinleven in zwart-wit. Uit een tijd waar men met elkaar aan tafel geniet van het lekkere verse eten van de volkstuin na een lange dag hard werken. Wat leuk dat we dat nu terug zien in de derde generatie Lagendijk op SNV – waar kleindochter/dochter Herma Lagendijk in een nieuw tijdsbeeld van gezond en ecologisch voedsel haar streekgerechten aanbiedt. Als ik Gerda aan het eind van ons gesprek vraag aan wie zij de Gouden Schoffel wil geven is zij helemaal voorbereid. De volgende Gouden Schoffel gaat naar een tuin die de afgelopen jaren helemaal veranderd is. De tuinders die 8 jaar geleden deze tuin kochten hebben er veel werk in verzet om het tot een gezellige plek te maken. Gerda, vanaf deze plek heel erg bedankt voor het mooie gesprek. Ik vond het boeiend om herinneringen van ruim 50 jaar SNV langs te zien komen door je verhalen en oude fotoboeken.
Door Ati. Na een zacht begin van het nieuwe jaar, breekt de lente weer uit op ons complex. Alles bloeit tegelijk. De vogels maken een hels kabaal terwijl ze druk op zoek zijn naar nestmateriaal. Ook de beestenboel naast en op ons SNV heeft de lente in de bol. Olifanten trompetteren, de leeuwen brullen, en alle tuinen worden weer bezocht door eenden op zoek naar een veilige broedplek. Je zou bijna vergeten dat er een winter is geweest. Tijdens de koude witte decembermaand was het heel stil en uitgestorven op het terrein. De enige tekenen van leven die ik zag, als ik braaf de poezen eten kwam brengen, waren de voetstappen van Erkan en Pim. Zelfs in de winter is er nog van alles aan onderhoud te doen. Als ware mannen van stavast laten zij zich niet weerhouden door winterse ongemakken. HULDE. Op een dag vond ik een plastic zakje aan mijn deur met daarin een prachtige pastinaak. Pim had die in zijn tuin gevonden. ooit gezaait en vergeten, leverde het een vers maaltje op, van eigen tuin, in januari. Pim had hem gegratineerd met kaas. De Pastinaak. Toen een groot gedeelte van de Nerlanden nog onder water lag, was de pastinaak al een zeer belangrijk volksvoedel. De aardappel was nog niet ontdekt en al vanaf de middeleeuwen werd er veel en vaak een pot pastinaak op tafel gezet. Een zeer beroemd Nederlands gerecht Is natuurlijk de befaamde hutspot van Leiden. Na het doorsteken van de waterlinie ontvluchten de Spanjaarden het bezette Leiden op drie oktober 1574. Volgens de overlevering vonden de troepen van Willem van Oranje, in de uitgehongerde stad, op een vuurtje in het Spaanse legerkamp een pannetje met pastinaak , klapstuk, witte bonen en wortels. De oerversie van onze hutspot met aardappelen. Hutspot. Ingrediënten (voor 4 personen): 300 gram mager vers spek 300 gram klapstuk 400 gram witte bonen 1 kg. winterwortel 500 gram pastinaak 500 gram uien zout en peper Bereiding: Zet de bonen een nacht van tevoren in de week, en laat ze in het weekwater bijna gaarkoken met het spek, en het klapstuk. Zorg dat er niet al te veel water meer op staat. Voeg dan de kleingesneden wortelen, pastinaak en uien toe, en laat alles met elkaar zachtjes gaar koken. Roer het losjes door elkaar (hutsen, niet stampen!), en breng het op smaak met wat zout en royaal vers gemalen peper. Tegenwoordig is de antieke pastinaak met recht een vergeten groente. De biologische boeren uit onze streek hebben hem herontdekt. Het fijne van pastinaak is dat hij niet bevriest in de grond. Zodat je, zoals Pim al had ontdekt, tot laat in de winter de knol kunt rooien. De fijne smaak maakt hem een welkome winterse aanvulling van het o zo bekende groente assortiment. April is de tijd om te zaaien. Geduld is wel vereist want het is een tweejarige plant. Als je hem helemaal vergeet word je beloond met prachtige schermbloemen.
pagina 18
Schoffelen
VROEGÛR ‘n Rondje Rotterdam. Een mini musical over Rotterdam van verleden tot heden. Door Ellen In gesprekken met tuinders komt regelmatig het rijke verenigingsleven van SNV ter sprake. Vroeger werd er zoveel georganiseerd en gedaan tot groot genoegen van vele leden. Zo was er een cabaretgroep op SNV, die ook in verschillende theaters in de stad een optreden heeft verzorgd. En om meer te weten te komen over deze cabaretgroep zit ik aan tafel met de dames Hennie Bakkers en An de Jonge. Beide hebben een dik plakboek bij zich met foto, s, krantenartikelen, liedjes en andere herinneringen aan de voorstelling ’n rondje Rotterdam. Enthousiast beginnen ze te vertellen over de voorstelling en ze vullen elkaar naadloos aan als ze verhalen ophalen uit die tijd. Het is inmiddels al 23 jaar geleden dat ze optraden met de cabaretgroep maar praten erover alsof ze vorige week hun laatste voorstelling hebben gegeven. De aanleiding. Op een dag kwamen er mensen van het bejaardenhuis de Hogeban langs op de zaak waar Jaap Bakkers werkte. Ze waren bezig om een middag te organiseren voor de oudjes met allerlei Rotterdamse liedjes die aan elkaar gepraat werden. Ze wilden daar een passend decor bij en hadden 250 gulden te besteden. Ook in die tijd maakte je voor dat geld er niet veel van. Het bedrijf heeft toen gratis een decor voor het bejaardenhuis gemaakt en de personeelleden mochten aanwezig zijn bij het optreden. Jaap en Hennie zijn daar naar toe gegaan en zo is het idee voor een cabaretvoorstelling geboren. En dat kwam mooi uit met het 50 jarig bestaan van SNV wat eraan zat te komen. In familie en vriendenkring werd gezocht naar mensen met een redelijk goede stem en die brutaal genoeg waren om op een podium te staan. Deze groep was snel gevonden en ze zijn voortvarend aan de slag gegaan. Er moesten natuurlijk Rotterdamse liedjes komen. Hennie heeft toen Jaap Valkhof opgebeld en werd doorgewezen naar Johnny Hoes. De dochter van Johnny Hoes heeft een pakket met liedjes opgestuurd.
De groep begon met wekelijks te repeteren en al gaande weg kwamen er steeds ideeën bij voor de teksten tussen de liedjes door. Met een vanzelfsprekendheid werden de liedjes en sketches verdeeld over de groepsleden. Het decor werd het kroegje van Janus. En het kroegje werd bevolkt door zeelui, meisjes van lichte zeden en gewone Rotterdammers. In eerste instantie werd er geoefend in de jeugdkantine maar omdat het steeds drukker werd op het complex en mensen steeds nieuwsgieriger, werd besloten om de repetities ergens anders te doen. Eerst nog bij Trees thuis en vervolgens was er een ruimte op de zaak van Jaap Bakkers waar geoefend mocht worden. De groep was een hechte club en omdat het de bedoeling was om eenmalig op te treden ter gelegenheid van het 50 jarig bestaan van SNV is er niets naar buiten gelekt. De tuinders op SNV werden steeds nieuwsgieriger en probeerde informatie los te peuteren, tevergeefs. Opmerkingen als ’n rondje Rotterdam wat is dat dan? Zeker wie het meeste bier kan drinken? Of ’ bezorgd werd gevraagd “ ‘n rondje Rotterdam, moet ik dan door de stad gaan lopen? Mijn man is slecht ter been. De kaartjes voor de voorstelling in het clubhuis waren in een mum van tijd uitverkocht terwijl er veel vraag was naar kaartjes. Besloten werd om nog 2 voorstellingen te geven op SNV, en ook deze waren snel uitverkocht. De voorstellingen waren een groot succes en de groep heeft ook vele bedankbriefjes gekregen, onder andere van SNV leden en vertegenwoordigers van de Rbvv. Ook is er veel publiciteit geweest voor ’n rondje Rotterdam wat tot gevolg had dat er ook buiten het tuincomplex belangstelling was voor de voorstelling. Zo waren er artikelen aan hun gewijd in de havenloods, Rotterdams dagblad en andere wijkblaadjes. Ze werden gevraagd en de groep besloot om ook elders op te gaan treden. Zo was er optreden in de Mathenesser bogaard, Pier 80,’t Kapelletje en theater Zuidplein. Het optreden in theater Zuidplein was op verzoek van de VARA. Deze omroep had een Rotterdam dag georganiseerd waarbij zij werden uitgenodigd. In het programmaboekje staan ze vermeldt als Rotterdams volkstoneel met de minimusical” Een rondje Rotterdam” Rotterdamse gouden oude van voor en na de oorlog. Ook is er een optreden geweest bij volkstuinvereniging Venhoeve, ter ere van hun jubileum. Van dit optreden is vooral de hitte hun bijgebleven. De voorstelling vond plaats in het clubgebouw aldaar en het was er te klein, te laag, te smal en vooral veel te warm. Toch door het enthousiasme van de groep is het wederom een succesvolle voorstelling geweest. Zowel voor als na de voorstelling was er veel lol in de groep. Ze deden alles zelf en een ieder had ook een rol in het geheel. De kleding die gedragen werd was bij elkaar gesprokkeld op rommelmarkten, leger des heils en uit de zak van max. Het decor was door hun gemaakt en samen met de inrichting van het kroegje van Janus ging alles in de bestelbusjes om het vervolgens weer in een theater op te bouwen. Het was een hoop werk omdat alles zelf meegenomen werd, van bierglazen tot geluidsinstallatie. Omdat de voorstelling plaatsvond in een kroegje zaten ze op het toneel
voorjaar 2011 met bierglazen voor zich. Ook het publiek werd niet vergeten en tijdens de voorstelling werd rondgegaan met toastjes haring, plakjes leverworst en rotterdammertjes. Dat het een hechte groep was bleek wel dat iedereen bij elke repetitie en optreden aanwezig was en er geen wisselingen zijn geweest. De taakverdeling ging met een vanzelfsprekendheid en niemand eiste de hoofdrol op. Uiteraard waren er ook de geintjes onderling. Zo hadden ze in het boek Dries, die de voorstelling aan elkaar praatte, wat smerige plaatjes geplakt. Tijdens de voorstelling hadden ze al veel voorpret en op het moment dat het boek werd opengeslagen was de gein mede door de reactie van Dries compleet. Het publiek had niet in de gaten dat er een poets gebakken werd op toneel want het paste goed in de voorstelling. De liedjes die werden gezongen waren onder andere Ben je in Rotterdam geboren, Aan de maas, kroegje van Janus, Ketelbinkie, Laurenstoren, Spartalied en Ali Cyaankali. De meeste liedjes werden gezongen en een paar werden geplaybackt. Tijdens het liedje “daar komen de schutters”viel er een kale kip naar beneden en bij het liedje “duivenvrouwtje”dwarrelden er donsveertjes over het toneel. Na het laatste optreden is het hele decor in de container gegooid. Er was het plan om te werken aan een volgende voorstelling met liedjes over Amsterdam. Maar door omstandigheden zijn er wat mensen uit de groep gegaan en is een volgende voorstelling niet van de grond gekomen. Het enthousiasme en het er weer helemaal voor gaan was uit de groep en ze besloten om te stoppen.
pagina 19 Als ik denk aan m'n jonge jaren, die ik in de zomer heel vaak doorbracht bij mijn opa en oma in Westerlee, dan kan ik me absoluut niet herinneren dat m'n opa met compost en dergelijke dingen aan het rondsjouwen was. Wel kan ik me herinneren dat opa elke dag met z'n schoffel in de weer was in die enorme moestuin en dan bedoel ik ook echt enorm! Ik denk dat die tuin al snel zo'n 40 meter breed en zo'n 100 meter diep moet zijn geweest. Misschien nog wel groter. Er stond van alles in, zoals appelbomen, perenbomen, pruimenbomen, de befaamde kersenboom, allerlei soorten bessen, aardappels, asperges, verschillende soorten bonen, jongens met leren jekkers (dat zijn de tuinbonen in het Gronings, even in ABN opgeschreven ) allerlei slasoorten en koolsoorten en ga zo maar door en dan stond er ook nog een kas met tomaatjes en druiven. Mijn oma kon heerlijk koken en alles vers uit de tuin, ze maakte zelfs haar eigen fruitijsjes! Die ik met m'n tweelingzus en onze vriendinnetjes sneller opat dan oma ze kon maken... Dat zijn hele mooie herinneringen, als het kon zou ik ze nu willen bellen maar dat gaat helaas niet meer. Maar nu dwaal ik af, laat ik even terug gaan naar het heden. Ik heb nog een leuke website gevonden voor beginnende tuinierders: www.vergetengroente.be Op die website staat echt van alles over groenten en het telen van groenten en wat daar allemaal bij komt kijken, heel handig! Over één ding zijn de meeste boeken en websites het eens, zorg voor een goede grond want anders groeit er bar weinig! Dus ik zoek me een slag in de rondte, en eureka! Ik heb het gevonden! Humus, een composthoop, organische producten en een royale bodembedekking zijn de toverwoorden. Juist ja. Humus, ergens in m'n achterhoofd een biologieles en een lampje dat gaat branden.. Dat had te maken met een bepaalde bodembedekking, beestjes die dode bladeren en planten opeten en dat vergaat dan en dan wordt alles weer opgegeten door regenwormen en bacteriën en zo. Dat is dus een kwestie van tijd. Een composthoop, die hebben we liggen in onze tuin! En wat voor één! Meer dan een meter hoog en bijna 2 meter breed! Verse koeienmest zo van de koeien! En dan hebben we ook nog een bak waar plantenafval en aardappelschillen in zitten, dus dat is ook aanwezig. Voor de organisch producten moest ik toch even verder kijken. Dan kom ik weer terecht bij plantenafval. Hmmm.. Al met al kom ik tot de conclusie dat tuinieren helemaal niet meevalt! Of u nou een siertuin, een moestuin, of een mengelmoesje daarvan hebt, er bestaat geen onderhoudsvrije tuin!
Tuinieren voor Dummies - deel 2 door Talea Nou, nou, poeh poeh.... Ik lees m'n ogen scheel! Dan vraagt u zichzelf natuurlijk af: Waarom dan wel? Ik probeer mezelf namelijk een beetje te onderrichten in het tuindersleven. En ik kan wel gillen! Ik weet er echt helemaal niets van! Wist u bijvoorbeeld dat je ervoor moet zorgen dat de grond geschikt is voor de planten die je uitzoekt? En dat je niet zomaar elke plant, boom, struik, of wat je dan ook maar zou willen planten in je tuin, op een plekje neer kan zetten waar je het zelf het leukst vind staan?? Want, zo lees ik op elke website en in elk boek dat ik opensla, alle planten en bomen hebben hun eigen stekkie nodig.. Anders worden ze heel erg ongelukkig en willen ze niet groeien.. En ze hebben niet alleen water nodig, welnee! Ze hebben goed verteerde compost en organische grondverbeteraars nodig?! Gloeiende gloeilampen!!! Weet u dan waar ze het over hebben? Ik weet dat ik blond ben, maar hier had ik allemaal toch geen idee van hoor!
Maar toch kan ik me niet aan de indruk onttrekken dat de tuinders op ons complex hun tuinen met heel plezier en liefdevolle aandacht onderhouden. En ik ben van mening dat een tuin ook een bepaalde rust geeft, even geen getob of gepieker over de wereldse ellende zoals schietpartijen, politieke wantoestanden, overstromingen en ik mag aannemen dat u vast en zeker hier zelf ook nog heel wat ellende aan toe kunt voegen. Maar gewoon lekker rondwroeten in de aarde, een plantje hier en een boompje of struikje daar, de boel een beetje op orde houden in je tuin, dan ziet de wereld er opeens een stuk mooier en rustiger uit. Of zoals ik met de regelmaat van de klok doe, languit in m'n ligstoel, met een boek over tuinieren en een mooi uitzicht op manlief die zich een slag in de rondte schoffelt en die met man en macht probeert de tuin weer op orde te krijgen. Ik wil wel helpen maar op de één of andere manier durft hij me nog steeds geen vierkante meter toe te vertrouwen om mijn opgedane kennis op te kunnen botvieren… En ik moet eerlijkheidshalve toegeven dat ik niet echt bekend sta om mijn groene vingers. Ik vrees dat ik dit tuinseizoen nog in m’n ligstoel zal doorbrengen, met een boek over tuinieren op m’n schoot. Ik wens iedereen een fijne lente toe met veel tuinplezier!
