De Vlaamse
Schilder
13
November 2008 t Driemaandelijks vakblad voor schilders, behangers en plaatsers van soepele vloerbekleding t Lombardstraat 34 - 42 t 1000 Brussel t Post P608094 t afgiftekantoor GENT X
Wie zijn stiel kent, gebruikt goed gerief Uw aanvullend pensioen en dat van uw personeel Huis zoekt gemotiveerde jonge behangers Reuzenopkomst voor de familiedag 2008 in Walibi ‘Het penseel’ stoomt jonge schilders klaar voor World Skills Eerste editie van P.A.I.N.T. werd voltreffer
Confederatie Bouw Vlaamse Schilders
www.bouwmagazines.be
ColourKey M Y C O L O U R B Y B O S S PA I N T S
Open een nieuwe wereld van kleuren. De BOSS Colour Key is het revolutionaire kleurensysteem van BOSS paints. Exact 1032 kleurenwerden in dit systeem geordend op basis van hun emotionele waarde in plaats van hun wiskundige samenstelling. Hierdoor verloopt het kiezen van kleuren tot tien keer sneller. Ontdek de vele voordelen van de BOSS Colour Key op www.bosscolourkey.be
Inhoud
4
Voorwoord door André Mertens
Bedrijfsbeheer 6
Wie zijn stiel kent, gebruikt goed gerief
Productnews 8 Familiedag op pagina 16.
Geef wanden een natuurlijke frisse look
Bedrijfsinfo 10
Opening Novelta Service Center Gent
13
Uw aanvullend pensioen en dat van uw personeel
Project in de kijker
RAAD VAN BESTUUR
15 16
Maken deel uit van de Raad van Bestuur:
Gloednieuw voedingsbedrijf ingewijd met Libert Paints verf
Familiedag Reuzenopkomst voor de familiedag 2008 in Walibi
Vakkennis
Mertens André:
VOORZITTER
20
Meuleman Jan:
HONORAIR VOORZITTER
Infosessies Workshop
Fleurinck Etienne: O NDERVOORZITTER Klinkers Benoît:
O NDERVOORZITTER
De Potter Norbert: P ENNINGMEESTER De Roo Peter:
S ECRETARIS G ENERAAL
25
Het gebruik van gevaarlijke stoffen en preparaten bij schilderwerken Huis zoekt gemotiveerde jonge behangers
Wedstrijd 26
‘Het penseel’ stoomt jonge schilders klaar voor World Skills
Productnews
Ameye Claude
31
Nieuw: milieuvriendelijke maskeerproducten
De Munter Felix
33
Color Blindness Converter, designtool voor architecten en ontwerpers
Goutsmet Walter
34
Essence Original – for natural floors
Gulisano Aldo
Ledennieuws
Vanbillemont Alain
35
Eerste editie van P.A.I.N.T. werd voltreffer
Viaene Stefaan
37
Confederatie Bouw steekt licht op bij decoratiespecialist ORAC
Demaere Luc
Sociaal nieuws 38
Wonen eveneens de Raden van
Heeft uw medecontractant sociale schulden?
Productnews
Bestuur bij:
40
Festool demonstreert extreem lichte langnekschuurmachine
Van Eyken François
41
Een vloer op maat: van een wolkachtige babykamer tot een rebelse
Dekeyser Romain Van Den Berghe Henri Van Der Cruyssen Tony Huygens Saskia
tienerkamer Opleidingen 42
Restauratie van monumentale gebouwen met behulp van ambachtelijke .. schildertechnieken
Spetterinfo 44
Nieuws uit de sector
Van links naar rechts: Romain Dekeyser, Alain Vanbillemont, François Van Eyken, Aldo Gulisano, Norbert De Potter, Luc Demaere, Jan Meuleman, Henri Van Den Berghe, Felix De Munter, André Mertens, Etienne Fleurinck, Benoît Klinkers, Stefaan Viaene, Claude Ameye, Peter De Roo.
O O O O
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schilder
3
WWW.TRIMETAL.BE ONLINE SERVICE VOOR OR DE VAKMAN
DIGITAAL D IGITAAL FOTOBOEK FOTOBOEK EXTRANET OPLEIDINGEN INFORMATIE NIEUWS
Via het compleet vernieuwde www.trimetal.be wil Trimetal haar service naar de schilder ook online verder versterken. In het publieke gedeelte wordt de schilder er als vakman optimaal gepresenteerd aan zijn klanten. Op zijn beurt vindt de klant er volop inspiratie om zijn huis te (her)decoreren. Daarnaast vind je ook alle mogelijke technische en praktische informatie op Trimetal Professional, specifiek ontwikkeld voor de vakschilder. Registreer je daarom nu als professional op ons extranet en we staan ook online helemaal tot je dienst.
www.trimetal.be
DE PROFESSIONAL ACHTER DE PROFESSIONAL
Voorwoord van André Mertens
Om de huidige financiële vertrouwenscrisis te doorbreken, moeten we gepast en alert blijven reageren. Het wantrouwen mag, in ons algemeen belang, niet de bovenhand nemen. De Europese en federale overheden namen al de nodige beslissingen om het vertrouwen tussen de bank- en kredietinstellingen te herstellen. Zo kan de kredietverlening verzekerd en gewaarborgd blijven. Ondernemers en burgers hoeven niet te vrezen of te aarzelen om kredietdossiers in te dienen bij de banken. Goede en André Mertens
gezonde projecten zullen verder normaal gefinancierd kunnen worden. De Confederatie Bouw onderhandelt samen met het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) en de andere sectorfederaties bij de regeringen om extra maatregelen te voorzien en de economische groei met alle mogelijke middelen te blijven ondersteunen. De bouwsector is hierbij immers één van de belangrijkste hefbomen. Het wantrouwen mag daarom geen rem zijn voor de uitvoering van de geplande en toekomstige bouwprojecten zowel van private als van particulieren bouwheren en opdrachtgevers. De crisis moet zo snel mogelijk hersteld worden, dit is van belang voor al onze ondernemingen, maar ook voor de beloftevolle vakmannen die in aantocht zijn. Dat er in België beloftevol talent aanwezig is, konden we vaststellen tijdens de selecties van de schilderswedstrijd ‘Het Penseel’. Om ook internationaal meer op
We moeten gepast en alert blijven reageren
te vallen zullen we onze toekomstige vakmannen beter begeleiden en klaarstomen voor de internationale wedstrijd ‘World Skills’. U leest er meer over verder in dit nummer. Collegiale groeten,
André Mertens VOORZITTER CONFEDERATIE BOUW - VLAAMSE SCHILDERS
COLOFON Confederatie Bouw Vlaamse Schilders vzw Lombardstraat 34-42, 1000 Brussel Tel.: 02/545 57 05 - Fax: 02/545 58 59 www.vlaamseschilders.be
Administratie en redactie Eindredactie: Filip Coveliers Redactie: Wouter Rogiers Tel.: 02/545 57 57 - Fax: 02/545 58 59
[email protected]
De Vlaamse Schilder verschijnt in februari, mei, augustus en november.
Advertentieverantwoordelijke Steve Caufriez Tel.: 02/545 57 25 GSM: 0486/58 71 91 Fax.: 02/545 58 59
Realisatie Little BIG Band - Henri Farmanstraat 40 9000 Gent, tel.: 09/269 90 00
Coverbeeld ORAC ©
Drukwerk Drukkerij Geers, Oostakker Verantwoordelijke uitgever Filip Coveliers Lombardstraat 34-42, 1000 Brussel
O O O O
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schilder
5
Bedrijfsbeheer
Derde veiligheidscampagne NAVB richt zich tot de afwerkers
Wie zijn stiel kent, gebruikt goed gerief Op een persconferentie op de Brusselse werf Square heeft
oordopjes, enz. onder het motto “Wie zijn stiel kent, gebruikt
het NAVB ambitieuze doelstellingen geformuleerd. Door
goed gerief ”.
hard te werken aan preventie in de bouw zijn er vandaag al
Tijdens dit evenement ter lancering van deze derde doelgroepge-
28% minder ongevallen in vergelijking met 2001. Voorzit-
richte campagne “Afwerking”, hebben de mooie verschijningen
ter Joos Louage benadrukte dat de ambitie van het NAVB
Joyce de Troch en Miss Belgium Alizée Poulicek de eerste eye-
erin bestaat het aantal ongevallen tegen 2012 met nog eens
catchers - oordopjes in condoomverpakking - overhandigd aan
25% te doen dalen.
enkele bouwvakkers.
Doelgroep en doelstellingen
Op 16 september gaf het Nationaal Actiecomité voor Veiligheid en hygiëne in het Bouwbedrijf (NAVB), het preventie-instituut van de bouw, het startschot voor ondertussen alweer de
derde
doelgroepgerichte
cam-
pagne die zich dit keer toespitst op de afwerkingsector. Dekvloerleggers,
Met de campagne Afwerking wil het NAVB het welzijn in de betrokken sector bevorderen
Uit de cijfers van het Fonds voor Arbeidsongevallen (FAO) blijkt dat de ernst- en de frequentiegraad bij de afwerkingsberoepen tamelijk hoog liggen. Een tweede belangrijk gegeven is de hoge graad van co-activiteit: het gebeurt
tegelzetters, stukadoren, buiten- en
namelijk vaak dat verschillende onder-
binnenschrijnwerkers, glaszetters, schil-
nemingen tegelijkertijd of opeenvolgend
derdecorateurs
en
interieurbouwers
werken uitvoeren, dikwijls in gesloten
worden de komende weken en maanden aangemoedigd om
en/of besloten ruimtes met - in het laatste geval - een verhoogd
veilig te werken, onder meer door persoonlijke beschermings-
risico tot gevolg.
middelen (PBM) te gebruiken zoals handschoenen, stofmaskers,
Met de campagne “Afwerking” wil het NAVB het welzijn in de betrokken sector bevorderen en daarom worden een aantal meetbare doelstellingen geformuleerd. De primaire doelstelling bestaat erin het aantal arbeidsongevallen en de ernst ervan te doen dalen met 15%. Daarnaast werden er ook zeven secundaire objectieven opgelijst.
Campagne-aanpak De preventieve golf van deze sensibiliseringscampagne loopt in samenwerking met de sociale partners en tal van andere organisaties die het welzijn in de sector afwerking kunnen bevorderen. De adviseurs van het NAVB zullen tijdens hun bezoeken aan bouwplaatsen en ondernemingen dan ook speciaal aandacht besteden aan de afwerkingsactiviteiten. Er worden verder ook hulpmiddelen ontwikkeld, zoals een checklist en technische publicaties. Er zullen ook studiedagen en infomomenten worden georganiseerd. Gerichte advertenties in populaire Nederlandstalige en Franstalige magazines en in de vakpers zullen focussen op het gebruik van de persoonlijke beschermigsmiddelen, een belangrijk hulpmiddel om ongevallen en beroepsziekten te voorkomen.
6
De Vlaamse Schilder
O NOVEMBER 2008
O O O O
Bedrijfsbeheer
Voorzitter Joos Louage benadrukte dat de ambitie van het NAVB erin bestaat het aantal ongevallen tegen 2012 met nog eens 25% te doen dalen.
Joyce de Troch en Alizée Poulicek: ambassadrices voor veilige werven Er werd schoon volk uitgekozen als ambassadrices van deze actie, want tijdens de campagnelancering deelden Joyce de Troch
Primaire doelstellingen
en Miss Belgium Alizée Poulicek tientallen condoomverpakkingen uit aan de afwerkingstielmannen met daarin oordopjes
1. Daling met 15% van het aantal arbeidsongevallen
om te gebruiken tegen het vaak oorverdovend geluid op een
2. Daling met 15% van de ernst van de arbeids-
bouwwerf. Zij geven daarmee het startschot voor de actiecam-
ongevallen
pagne waarbij in totaal 20.000 paar oordopjes (in condoomverpakking) op de Belgische werven verdeeld zullen worden. Na
Secundaire doelstellingen
de preventieve fase volgt eind 2009 een handhavingsgolf die de
1. Daling met 15% van het aantal vaststellingen m.b.t.
FOD WASO voor zijn rekening zal nemen.
Algemene Directie Toezicht op het Welzijn op het Werk van de arbeidsorganisatie 2. Daling met 15% van het aantal vaststellingen m.b.t. het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen
Ambachtelijke Verfproducten
3. Daling met 15% van het aantal vaststellingen m.b.t. arbeidsmiddelen bij werken op hoogte 4. Daling met 15% van het aantal vaststellingen m.b.t. producenten 5. Daling met 15% van het aantal vaststellingen m.b.t. elektriciteit 6. Stijging met 15% van het aantal ondernemingen dat een beroep doet op een EDPB voor het risicobeheer 7. Stijging met 15% van het aantal opleidingsuren welzijn
Bestel nu gemakkelijk via onze site: www.linova.nl
NORIS BLADGOUD
exclusieve import
(vraag de bladgoud kleurenwaaier aan) Verder in ons assortiment:
Herfst & Helder Verf, Evert Koning Verf, Goudhaantje kwasten, Kalkverf Corical, Leonard penselen, Materialen voor hout & marmerimitatie, Grondstoffen, Zutphen Schildersgereedschap, Verguldmateriaal, Linova, T 0575 - 542300 Behangerslinnen F 0575 - 542311 E info @ linova . nl
www.linova.nl O O O O
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schilder
7
Productnews
Geef wanden een natuurlijke en frisse look
ele en originele manier decoreren. Erfurt biedt hiervoor
als lakverven geschikt. Voor hoogglanseffect moeten twee laklagen worden aangebracht.
Rauhvlies-Design® en Variovlies® aan. De fabrikant is duidelijk van alle markten thuis en speelt in Vaak kennen nieuwigheden hun ontstaan uit een combinatie
op nieuwe trends. Naast vliesbehang biedt de fabrikant zijn
van bestaande elementen. Zo combineert Rauhvlies-Design® de
klanten eveneens tatoos aan.
tijdloze optiek van Rauhfaser®. Het aspect van klassiek behang opent nieuwe perspectieven voor een creatieve vormgeving. Rauhvlies-Design® maakt van de wanden een buitengewoon unicum. Golven- en strependesigns, vervaardigd uit Rauhfaser 52 of Rauhfaser 70, geven het product een natuurlijke en frisse
Rauhvlies-Design® maakt van de wanden een buitengewoon unicum. Golven- en strependesigns
look met oneindig veel mogelijkheden wat vormgeving betreft. Hoogglansverven accentueren bovendien deze structuren en ze zorgen daarbovenop voor ophef. Rauhfaser-Design® is een kwalitatief product. Het is krasvrij, scheuroverbruggend en structuurstabiel.
Een duurzame look De moderne structuur van vliesbehang past in elk decor. De structuur biedt een hele reeks mogelijkheden: van pluche tot rustiek, tot en met grafisch. Aangezien het behangpapier hoogst krasbestendig is, schilfert de verf niet zo gemakkelijk af. Door het enorme succes van beide voorgeschilderde Variovlies®-soorten, V180 en V200S+, wordt het assortiment uitgebreid met een extra breedte. Naast de gekende breedte van 75 cm komt binnenkort de 1meter breedte x 25 meter lengte rollenmaat uit voor beide producten. Beide producten krijgen een speciale behandeling om het overeind komen van de vezels te voorkomen. Hiervoor werden de producten voorgestreken en voorgeschilderd. Het voorstrijken zorgt eveneens voor een ongeëvenaarde soepelheid van beide producten. Met een wandkleedtechniek, die droog op de bepleisterde wand kan worden aangebracht, kan een duurzame look gecreëerd worden. Voor het verven of spuiten zijn zowel dispersieverven
8
De Vlaamse Schilder
O NOVEMBER 2008
O O O O
&3'6357BSJPWMJFT
"MTIFUHMBENPFU[JKO 2VBOEVOFTVSGBDFMJTTFFTUEFNBOEnF
7BSJPWMJFT"#BTJD
)PPHFMBTUJTDIWFSTUFSLUWMJFTWPPS CJOOFOFOCVJUFO
-µJOUJTTnIBVUFSnTJTUBODFQPVS MµJOUnSJFVSFUMµFYUnSJFVS
7BSJPWMJFT.0CKFLU
NFUFSCSFFEWMJFTWPPS HMBEEFPOEFSHSPOEFO
-µJOUJTTnFONoUSFEFMBSHF QPVSTVQQPSUTMJTTFT
7BSJPWMJFT.
)FUPSJHJOFMFWMJFTWPPSHMBEEF POEFSHSPOEFOFOTBOFSJOH
-µPSJHJOBMQPVSTVQQPSUTMJTTFT FUBTTBJOJTTFNFOU
7BSJPWMJFT7
7PPSHFTDIJMEFSEHMBEWMJFTWPPSFFO SBUJPOFMFXBOEDSFBUJF
-µJOUJTTnQSnQFJOUMJTTFQPVSEFT DSnBUJPOTSBUJPOOFMMFT
7BSJPWMJFT741MVT
7PPSHFTDIJMEFSEFOHFTBUJOFFSEHMBEWMJFT WPPSFFOIPPHXBBSEJHFBGXFSLJOH
&SGVSU4PIO,( )VHP&SGVSU4USBF %8VQQFSUBM
-µJOUJTTnMBRVnFUTBUJOnMJTTFQPVS VOF¾OJUJPOIBVUFRVBMJUn
5FM'BY (TN &.BJMKFBOGSBODPJT!BVTTFNTOFU *OUFSOFUXXXFSGVSUDPN
WMJFTGBTFS
Bedrijfsbezoek
Groothandel in verven en vloer- en wandbekleding nu ook in Oost-Vlaanderen
Opening Novelta Service Center Gent Met haar hoofdzetel in Kontich en vestigingen in Herentals
Voorgeschiedenis
en Borgerhout is Novelta al jarenlang een begrip in de provincie Antwerpen als groothandel in verven, vloerbekleding
In het verleden maakte Novelta deel uit van “Decorteam”, een
en wandbekleding. Ook elders in het land werd de vraag
overkoepelende vereniging van zelfstandige groothandels die
naar het grote aanbod en de goede service van de onderne-
diverse soorten en merken verf en toebehoren verdeelden.
ming alsmaar groter. Na twee jaar zoeken, onderhandelen
Gaandeweg werd het merk SIGMA alsmaar groter en een aantal
en werken is het nu zover: begin oktober opende Novelta
leden van de organisatie werden overgenomen door deze
Gent zijn deuren, zodat alvast de provincie Oost-Vlaanderen
fabrikant, totdat SIGMA zelf besloot een aantal servicecenters
op haar wenken kan worden bediend.
te openen. Dit betekende vrij snel het einde van “Decorteam”. Chris De Roo - eigenaar van Novelta - is ook de man achter
De goede ligging van de nieuwe vestiging is alvast een under-
Distripaints, eveneens een groothandel in verfproducten maar
statement, want wie op de E17 de gekende uitrit neemt van
dan in de retailsector. Een achttal jaren geleden nam deze on-
het Universitair Ziekenhuis moet op tijd remmen of hij rijdt de
derneming de groothandel Donza uit Deinze over en daardoor
showroom binnen.
groeide de vraag van de Oost-Vlaamse vakman nog meer naar een degelijk servicecenter, maar dan puur voor de professional.
“Ja, daar hebben we veel aandacht aan besteed, onze goede bereikbaar-
Vandaar dat dhr. De Roo nu ook met recht en rede trots het
heid is voor ons van zeer groot belang.”, bevestigt Miguel De Ruyck,
Novelta Service Center te Gent kon openen.
verantwoordelijke van dit nieuwe
Breed gamma
Service Center. “Bovendien zitten we hier ideaal gelegen aan de toegangspoort tot de stad Gent, op een beugscheut van de verkeerswisselaar van Zwijnaarde en de R4 van waaruit men in een mum van tijd alle windrichtingen op kan.”
"De opening van dit center gebeurde in samenspraak en uitstekende verstandhouding met SIGMA"
“De opening van dit center gebeurde in samenspraak en uitstekende verstandhouding met SIGMA, als één van onze voornaamste leveranciers.”, verduidelijkt dhr. De Ruyck. “Maar dat wil niet zeggen dat wij aan dit
10
De Vlaamse Schilder
O NOVEMBER 2008
O O O O
Bedrijfsbezoek
merk gebonden zijn…integendeel! SIGMA kent Novelta en onze manier
voldoen: alles wat ze nodig hebben aanbieden onder één dak en op een
van werken vanuit de jarenlange samenwerking in het Antwerpse en
gemakkelijk bereikbare locatie.”
weet dat wij hier een meerwaarde kunnen betekenen. Onze aanpak en doelstelling blijft onveranderd: alles voor de vakman onder één dak.
Meerdere troeven
Verven en vloer- en wandbekledingen maar ook een brede waaier aan gereedschappen en toebehoren zoals steigers, borstels, ladders, machines,
De troeven van de Antwerpse vestigingen zullen ook hier ge-
schuurpapier, enz…Men zou het misschien niet meteen verwachten,
hanteerd worden: geen franco’s, een grote voorraad, een ruim
maar wij hebben haast alle grote merken in ons aanbod: dus niet al-
assortiment en dagelijks leveringen.
len SIGMA, maar ook SIKKENS, CWS, LUCITE, MATHYS, FESTOOL,
“Zelfs voor één potje van een bepaald product kan men hier terecht…ja,
STORCH, 3M, ...”
we zullen het zelfs nog leveren…geen minimumquota’s hier bij ons. Ons
De nieuwe showroom is zeer groot, modern ingericht en
gamma is niet alleen zeer breed, maar we hebben alles in voorraad zodat
overzichtelijk per merk en productgroep ingedeeld. Er is een
er bliksemsnel geleverd kan worden. Tijd is nog steeds geld!”, bevestigt
speciale ontvangst- en koffiehoek met verfstalen, een kleur-
dhr. De Ruyck. “En wat ook zeer belangrijk is: wij zijn en blijven een
maakafdeling (met professionele dispenser Sigma, Sikkens en
100% professioneel gerichte groothandel: enkel de vakman kan bij ons
CWS-Lucite), grote receptie, een demohoek en nog zoveel meer.
terecht. Het is immers met en door hen dat Novelta groot geworden is.”
“Wij mikken zowel op de vakman die alleen werkt als op grotere firma’s
Newsletter
en zijn ervan overtuigd dat we aan een belangrijke behoefte van hen Novelta Gent is van maandag tot vrijdag geopend van 7 u 30 tot 17 u en doet ook dagelijks leveringen. Wat voor 11 u besteld wordt, wordt zelfs nog dezelfde dag geleverd. “Wij geven ook graag gratis technische ondersteuning waar nodig en houden onze klanten op de hoogte van alles wat er zich binnen onze onderneming afspeelt. Wij pakken geregeld uit met speciale aanbiedingen en promotieacties en lanceerden daarom een nieuwe full-colour newsletter. De eerste ging alvast de deur uit naar aanleiding van onze opening in Gent begin oktober. Ondertussen is ook de folder voor de Antwerpse vestigingen verspreid en het is de bedoeling om in de toekomst een gemeenschappelijke folder uit te brengen die beide provincies bedient”, besluit Miguel De Ruyck. “Wij nodigen iedere vakman in elk geval al uit op onze materialendag in onze hoofdzetel te Kontich op 21 november van 14 u tot 19 u en raden u ook al aan 23, 24 en 25 januari 2009 vrij te houden voor onze 25e Novelta vakbeurs, waarover later meer.”
O O O O
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schilder
11
HQHU]LMQ GLHYDQ )HGHUDOH 9HU]HNHULQJ
(U]LMQJHZRQH ERXZ YHU]HNHULQJHQ
)HGHUDOH9HU]HNHULQJZHUGPHHUGDQ MDDUJHOHGHQRSJHULFKWGRRU ERXZRQGHUQHPHUV'HVHFWRULVQRJ VWHHGVYHUWHJHQZRRUGLJGLQKHWEHVWXXU YDQGHPDDWVFKDSSLM:HZHUNHQUHHGV ODQJQDXZVDPHQPHWGH EHURHSVRUJDQLVDWLHVYDQGH ERXZVHFWRU=RGRHQGH]LMQZHSHUIHFW RSGHKRRJWHYDQGHULVLFR·VGLHXDOV VFKLOGHUORRSWRPX]RGHEHVWH EHVFKHUPLQJWHELHGHQ%RYHQGLHQ GHOHQZLMHONMDDURQ]HZLQVWPHWX
www.federale.be
12D e
R 2 0r 08 v eDe rVlaamse z eSchilder k eO NrO V EaM B Ea
d i e
O O O O
a l l e s
m e t
u
d e e l t ,
z e l f s
z i j n
w i n s t
Bedrijfsinfo
Uw aanvullend pensioen en dat van uw personeel Als onderlinge verzekeringsvereniging zonder te vergoeden externe aandeelhouders, delen wij onze winst enkel met onze verzekerden. Dankzij de jaarlijkse winstdeelnames genieten uw medewerkers en uzelf dan ook van een hoger rendement en dus van een beter aanvullend pensioen. Voor een contract met een looptijd van 25 jaar en met gelijke premies ligt het eindkapitaal bij ons, 10 tot 20 % hoger. Bovendien beschikt Federale Verzekering over de ISO 9001 certificatie voor het beheer van pensioenverzekeringen. Sterke troeven voor uw onderneming en uw huidige en toekomstige medewerkers!
Uw onderneming en uw personeel Onze formules zijn bijzonder voordelig op fiscaal vlak. Ze vormen een interessant alternatief voor een loonsverhoging, zowel voor uw onderneming die minder sociale bijdragen betaalt op de premies, als voor uw werknemers die duidelijk minder belast worden. Als werkgever beheert u uw kosten, aangezien u zelf het bedrag van de gestorte premies vaststelt. Bovendien genieten uw werknemers van een optimaal rendement, omdat ze naast een hoge gewaarborgde rentevoet ook aanzienlijke winstdeelnames ontvan-
beroepskosten, een premie aftrekken
gen. Dit uiterst voordelige rendement
die, na indexering maximum 8,17 % van
vertaalt zich bij afloop in een maximaal pensioenkapitaal. Weet tot slot dat de wet op de aanvullende pensioenen een gewaarborgd rendement op de gestorte premies oplegt.
Onze formules zijn bijzonder voordelig op fiscaal vlak. Ze vormen een interessant alternatief voor een loonsverhoging
uw netto belastbaar beroepsinkomen van 3 jaar geleden bedraagt. Dit bedrag is begrensd tot € 2.686,04 voor het jaar 2008. Berekend op basis van de marginale rentevoet, levert dit gemakkelijk een fiscaal voordeel van 50 % van de gestorte
Als u een verzekeraar met te hoge kosten
premie op!
en/of een te laag rendement kiest, kan u
Tot slot betaalt u minder sociale bijdragen. Ze worden berekend op basis van
verplicht worden eventuele tekorten bij te passen. Hou dit in het achterhoofd wanneer u uw verzekerings-
uw netto belastbaar beroepsinkomen, na aftrek van de gestorte
maatschappij kiest.
premies voor het VAPZ. De storting van premies voor het aanvullend pensioen zal dus leiden tot lagere sociale bijdragen na 3
Het Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen
jaar. Dankzij de fiscale en sociale voordelen kan u in totaal tot
Diamant Pensioen-VAPZ van Federale Verzekering garandeert u
Voor meer inlichtingen en/of voor een persoonlijke offerte kan
bijzonder aantrekkelijke financiële voorwaarden. U geniet van
u contact opnemen met de kantoorhouder of de adviseur uit uw
een gewaarborgde rentevoet op de gestorte premies, waaraan
regio.
75 % van uw premie VAPZ terugwinnen.
nog een jaarlijkse winstdeelname toegevoegd wordt. In 2007 ging het om een totaalrendement van 4,75 %!
0800 14 200 www.federale.be
Fiscale voordelen zijn er onmiddellijk. Elk jaar kan u, als
O O O O
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schilder
13
/
De verf van Libert Paints dankt haar uitstekende reputatie en kwaliteit aan indrukwekkende projecten overal ter wereld. Het is een uitdaging die slechts weinig verfmerken tot een goed einde brengen om in gure omstandigheden de natuurelementen te blijven trotseren. Met de gebouwenverven van Libert Paints geniet u van dezelfde hoge kwaliteit en wereldwijde ervaring om uw professionele troeven in de verf te zetten.
www.libertpaints.be
# !)+#&+*-!$$!)*(,+*+)+ -!&+-
- -#&"'%# !)+(#&+* !
12 kleuren
WOCA Colour Oil 12 basiskleuren 36 speciale effecten! (mits Pre Colour)
120 ZWART
Preparing today for tomorrow
VOC
FR
EE
314 EXTRA GRIJS
119 NOTELAAR
114 GRIJS
106 DONKER ROODBRUIN
105 MIDDENBRUIN
104 ROODBRUIN
102 DONKER BRUIN
101 LICHTBRUIN
118 EXTRA WIT
WIT
NATUREL
Pre Colour
www.woca.be Producent: WoodCare Denmark A/S · Tel.: +45 99 58 56 00 ·
[email protected] · www.woodcaredenmark.com Import België: Huys WoodCare BVBA · Tel: +32(0)50 31 31 36 · Fax: +32(0)50 31 31 39 · www.huys-woodcare.be · www.woca.be
wit en grijs Parket Line
Project in de kijker
Gloednieuw voedingsbedrijf ingewijd met Libert Paints verf
Om een voedingsbedrijf te runnen, dient u aan heel wat wette-
eenvoudig te onderhouden, erg duurzaam en volledig bestand
lijke voorschriften te voldoen. Mijnheer en Mevrouw Mylle van
tegen reinigings- en desinfecteringsproducten.
MB Quality Foods weten er ondertussen alles van. Zij runnen
In de ruimtes van MB Quality Foods werd als grondlaag Aqua-
al sinds 1996 een bloeiend vleesbedrijf en ze zijn fabrikant van
fix gebruikt, waarna 2 lagen Aquapox werden aangebracht.
allerlei hespen, vleeswaren, pasteien en allerlei andere lekker-
Aquapox is een waterafdunbare epoxyverf met een goede
nijen. Onlangs openden ze een gloednieuw pand in Zwevegem
chemicaliënweerstand en een bacteriostatisch en fungistatisch
nabij Kortrijk.
karakter. Dit verfsysteem werd met succes getest volgens de NBN S29-002 norm, en draagt dan ook bij tot het behalen van
Om de productieruimtes te schilderen hadden zij nood aan een
het HACCP-certificaat.
verfsysteem dat enerzijds aan de wettelijke normen voldeed
Dit maakt Aquapox de ideale verf voor voedingsbedrijven,
en over een voedingsattest beschikte. Anderzijds moest ook
grootkeukens, zuivelbedrijven, ziekenhuizen, laboratoria,
rekening gehouden worden met hun hoge kwaliteitseisen:
farmaceutische bedrijven, ...
O O O O
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schilder
15
Familiedag
Reuzenopkomst voor de
Die zondagochtend stroomden de gasten vlot voorbij de in-
Leemans uit Borgloon teleurgesteld. Ze mocht niet meer op de
gang. Er hadden er zich zo’n 1.400 ingeschreven. Dat is zowat
pony’s met zus Silke, die er tien is. De Leemans’ waren met
het dubbele van de vorige editie. De organisatoren hadden dan
drie gezinnen op de familiedag. “Ik wil nog de Radja-river naar be-
ook voor een eigen sluis gezorgd. Met een oranje, blauw of
neden”, daagde ma uit. “Ik heb al pijn in mijn nek van de achtbaan”,
groen bandje om de pols wist iedereen ‘s avonds waar naartoe
lachte pa zuur.
voor de barbecue. De dag startte met een uitgebreid ontbijt in de reuzentent helemaal achterin het park. Zo ving men al
“Mag ik nog een keer?” gilde de 7-jarige Deaneira na een ronde op
eens een glimp op van al het leuke en vervaarlijke dat het park
de Weerwolf. Met acht waren ze van DW Construct uit Halen
te bieden had. Voor sommigen was de aantrekkingskracht te
-actief in de verandabouw- naar het park gekomen. De 13-jarige
sterk. Ze bleven hangen bij een of andere attractie in de hoop
Kenneth, wou absoluut nog op de ‘boomstam’ de waterheuvel
op een korte wachtrij. De meesten hadden er echter vertrou-
afrazen. “Vandaag mogen de kinderen beslissen”, zei vader. Ook bij
wen in en schoven lekker door naar de broodjes, croissants,
de familie van Bart Demeester -van DMB Interiors uit Zotte-
koffie, thee en prik. Het werd een lang en gezellig feest.
gem- zijn vandaag de kinderen aan zet. Voor Bart, die samen met Wendy net uit de stoomtrein stapte, was het de eerste keer
Op het bankje voor de ‘Challenge of Tutankhamon’ zaten twee
op de familiedag. Gesterkt door het rijkelijke ontbijt - “Hoe
dames te keuvelen. De mannen stonden verderop in de rij om
meer keuze, des te verder ga je” - waren ze er op uit getrokken om
elkaar met laserpistolen te lijf te gaan. In de koets verloor de
zoveel mogelijk attracties aan elkaar te rijgen.
zeven maanden oude Lars zijn mama geen seconde uit het oog. “Voor mij mag het er straks gerust iets wilder aan toe gaan”, zei Ka-
Iedereen heeft zo een eigen strategie om het park te lijf te
trien Smets uit Lubbeek. Ze denkt aan wildwater rafting. Haar
gaan. Bij de ene wijzen de kinderen de weg, bij de ander wil
moeder, Mieke, beaamt: “Wij doen alles samen.” Iets verderop
de papa alles meemaken en wordt er snel van het ene naar het
is schrijnwerker Pieter De Coninck uit Zwevegem van wacht
andere gerend. Bij anderen worden de kleinsten gepaaid met
terwijl ma en zoon op de drakenboot stappen. Het is zijn eerste
een triest ‘volgende keer’...
keer in Walibi. In Plopsaland was hij al geweest. Voor hem wordt het vooral een relaxe dag.
Aan de voet van de Dalton Terror explodeert plots de bank. Een wolk groene bankbiljetten sneeuwt de omstanders in. Kinde-
Joris Mincke, voorzitter van de schrijnwerkers van Zuidoost-
ren en volwassenen graaien uitgelaten naar het nepgeld. Dan
Vlaanderen, daagde met de gehele familie op. Elk jaar legt het
vallen er schoten. De Dalton-broertjes rennen door de menigte.
familiebedrijf uit Oudenaarde, dat overigens al 250 jaar aan
Gelukkig maakt Lucky Luke een einde aan de herrie. Hij kne-
de slag is, een bus in naar de familiedag. Deze keer zijn ze met
velt de rakkers en rekent ze in. Een uurtje later kiest het viertal
zesentwintig. Mincke wou nog op de Dalton Terror en de acht-
weer het hazenpad. Net op tijd voor de volgende vertoning.
baan. De echtgenotes kiezen dan weer voor de Radja River. De kleintjes zaten wel al twee keer joelend op het ‘vliegend tapijt’.
“Cela fait du bien”, lachte Stéphane Wautrecht (26) nog na. Hij stapte net van de woest denderende Cobra. De Franstalige
Ik ben twee centimeter te groot...
jongeman werkt al twee jaar bij Albitum waar hij vlakke daken asfalteert. Hij spoorde met zijn neef en schoonzus naar het
“Ik ben twee centimeter te groot”, kloeg de twaalfjarige Jolien
16
De Vlaamse Schilder
O NOVEMBER 2008
O O O O
park en had er duidelijk zin in.
Familiedag
familiedag 2008 in Walibi
Lekker niksen
Litto. “We hebben driekwartier in de rij gestaan voor de Turbine en op nauwelijks 30 seconden was het over. ’t Was leuk maar kort.” Naar ver-
John Pitchie (60) had net een bakje friet op toen we hem aan-
luidt was Litto met 90 mensen op de familiedag. Een twintigtal
klampten. “Deze ochtend waren veel attracties nog gesloten, omdat er
gezinnen. We klampten ook Operations Director Peter Schoon-
te weinig volk was. Nu is het overal lang aanschuiven.” Pitchie is op
baert aan die aanschoof voor een sandwich steak. “Wild water,
prepensioen maar werkte meer dan 25 jaar als glazenier bij
carting, de keverbaan en het springkasteel hebben we al gedaan. We
Kocken. “Voor mij is het een rustig dagje uit.”
moeten nog absoluut naar de grote Splash, de Turbine, de Weerwolf en
Iets verder in de schaduw slurpen drie meisjes, een jongen en
dat hij de familiedag kan meemaken. “We hebben een druk sociaal-
de mama van een frisdrank. “We wachten.” Wachten vinden ze
en familieleven. De zomer is ook de periode van de scoutskampen...”
dan recht naar Aqualibi,” somde hij op. Het is de allereerste keer
niet plezant. De jongen was al gaan laserschieten en de meisjes hadden al rondjes gedraaid in de ‘kopjes’. Plots zijn de anderen
“Iedereen mocht mee”, glundert François van het familiebedrijf
er ook. Drie koppels, elf mensen. Ze werken allen bij sponsor
Verbraecken -sterk in parket- uit Merksem. Vader Jozef vindt
Het WK van 2018 Aan de ingang van Walibi schitterde een promobus van Belto-
die peilen naar de mate waarin het kampioenschap in de ver-
mundial, de vzw die de kandidatuur van België promoot als
schillende landen leeft. Wat België betreft heeft de regering
gastland voor het wereldkampioenschap voetbal in 2018. De
zich alvast achter de kandidatuur gesteld. “Bij zo’n wereldkam-
Confederatie Bouw partnert in dit initiatief. “Als partner van
pioenschap valt er ook heel wat te bouwen”, stelt Véronique Van-
Beltomundial hebben we recht op drie manifestaties met de promobus.
derbruggen. Niet alleen moeten kandidaatlanden minstens
De familiedag -met zijn 1.400 deelnemers- was dan ook een ideale
tien stadions ter beschikking stellen. Drie daarvan moeten
gelegenheid om hiermee uit te pakken”, vertelde Véronique Van-
minstens een capaciteit van 60.000 toeschouwers hebben. De
derbruggen, directeur Communicatie van de Confederatie.
anderen moeten 40.000 kijkers kunnen opvangen. In België
De hele voormiddag gaf zij er met drie medewerkers tekst en
willen al zeven steden zo’n stadion bouwen...
uitleg. Wie wou kon zich in de bus registreren als supporter voor het houden van de wereldkampioenschappen in ons
“Zo’n wereldkampioenschap betekent ook dat men moet instaan voor
land. Naast de bus konden leden ook een schot op doel wa-
de ruimere infrastructuur. Denk aan wegen, hotels,... Dat belooft heel
gen. “Er kwamen 700 mensen shotten. Vijftig werkten de bal in doel.
wat werk. Als er dus ruim op voorhand gepland kan worden, des te be-
Tussen de winnaars verloten we drie prijzen.”
ter”, aldus Vanderbruggen. Het gaat er om ‘België op de kaart te zetten’. “Daarvoor lobbyen is een taak van de beroepsorganisatie”,
België en Nederland zijn kandidaat om in 2018 het Wereld-
stelde Vanderbruggen. De Confederatie, die zowel zetelt in
kampioenschap voetbal te organiseren. FIFA, de overkoepe-
het marketingcomité, als het promocomité van de coördi-
lende voetbalbond, zal daarover beslissen in december 2010.
nerende vzw, zal de komende maanden allerlei initiatieven
Daarbij zal men ondermeer gebruikmaken van steekproeven
versterken.
O O O O
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schilder
17
"/;"-FBEFSJOQBJOUJOHUPPMT 0OUXJLLFMJOHCJK "O[BTUFVOUPQ
1&*-&34
'6/$5*0/"-*5&*5 WFSGHFSFFETDIBQQFO
NFUNFFSFGGJDJÌOUJF
&3(0/0.*&
,8"-*5&*5
IBOEHSFQFOEJF NJOEFSCFMBTUFOE[JKO
EPPS*40 XPSEFO HFFODPNQSPNJTTFO BBOWBBSE
%&4*(/ LMFVSFOWPSNIFCCFO FFOQPTJUJFWFJOWMPFE PQDPNGPSU
UIFOFYUHFOFSBUJPO
" / ; " 7 & 3 * . & 9 UFM
Familiedag
de dag prima geslaagd. Een pluim voor de organisatoren. “De
van de Kaiser Chiefs. De zaal zinderde mee met het zeemzoete
aankomst was perfect georganiseerd en het weer valt best mee.” Zijn
‘You don’t know’ en het jonge volkje stroomde in drommen
woorden waren nog niet koud of de eerste druppeltjes van de
naar voor om mee te springen op ‘Footloose’, eentje van Kenny
dag lieten zich voelen. Tot nu toe kon men zich geen beter
Loggins “uit de goeien ouwen tijd”. Een vurige ‘Great balls of fire’
weertje wensen. Soms scheen de zon over het park en zodra
maakte de show rond.
het dreigde te warm te worden, zorgde een wolk voor luwte. Om kwart na drie vielen echter de eerste druppels, aarzelend,
Terwijl Dean tientallen foto’s signeerde haalde voorzitter
maar tegen het optreden van Dean moesten alle paraplu’s
Carmeliet de sponsors van de familiedag naar voor. Hoofdspon-
open.
sor RBS (Royal Bank of Scotland), Ritto, Snickers Work Wear,
Crazy little thing...
Group S,... Daarna was er prijsuitreiking voor wie scoorde
Rockwool, Europcar Caddy, de Confederatie Bouw, Mercedes, aan de Beltomundial promobus. De hoofdprijs, goed voor een Het werd rennen om droog te blijven. Ook Geert Impe uit Ou-
slijpschijf -nummer 231- verscheen evenwel niet op het appel.
denaarde en zijn gezin hijgden nog na in het Amfitheater. “We
De vijfjarige Saar Verstraeten won een Walibi-knuffel met haar
zaten daarnet nog in Aquilibi te plonzen”, vertelde Impe die vandaag
gevatte antwoorden op de quiz.
met zijn echtgenote, dochter Lisah en zoon Gilles zowat alle attracties op zijn palmares schreef. De kinderen moesten en zou-
Doordoen
den Dean nog zien. Het was dus lopen geblazen. Impe geeft les aan de technische school in de afdeling hout. Zijn echtgenote
Na het optreden van Dean zetten de meesten koers naar de tent
is studiemeester. Zodra Dean op het podium klom, kroop zoon
of de saloon waar nog een lekkere barbecue wachtte. Onder-
Gilles gezwind bij papa op schoot. Van daar had hij een beter
weg praatten we bij met Willy Simoens, die lid is van de raad
zicht op het podium. Eerst verwelkomde de voorzitter van de
van beheer van de Vlaamse Schrijnwerkers. “Vorig jaar, in Plop-
Vlaamse Schrijnwerkers, Rudi Carmeliet, de aanwezigen. Ook
saland, waren er 750 deelnemers. We mikten hier op duizend mensen.
in het Frans, want er waren ook een vijftigtal Franstaligen
Het werden er uiteindelijk veertienhonderd. Dat is een verdubbeling.”
opgedaagd. Daarna liet hij de winnaar van Idool 2007 op de
Volgend jaar? “De collega’s zeggen ‘doordoen’. Woensdag hebben we
zaal los.
een evaluatievergadering.” Aan de ingang van de tent kreeg iedereen een welkomstdrink
Dean brak aan met zijn versie van een ‘Crazy little thing called
aangeboden, om daarna vlot het bord te vullen aan de verschil-
love’ van Queens Freddy Mercury. De zaal had het onmiddel-
lende eilanden: wilde sla, maïs, geraspte wortelen, aardappel
lijk begrepen en zette de handen tegen elkaar. “Gotta be cool,
in de schil, steak op een stokje, worsten van soorten, kip,...
relaxed,...” Daarop volgde een promorondje voor zijn nieuwe
en drank naar believen. Plots kwam Lucky Luke aangespoord.
single “We don’t belong”. Traagzaam wiekte de jeugd met de ar-
Hij zette de dag nog wat extra kleur bij, alvorens wij naar huis
men heen en weer. Heel wat peziger werd het met Neil Youngs
terugkeerden.
‘Rockin’ in the Free World’ en Deans lievelingsnummer ‘Ruby’
Onder een afdak vonden we Rudi Carmeliet, voorzitter van de
De voorzitter zou straks de namiddagactiviteit openen. “We
Vlaamse Schrijnwerkers, schuilend voor de regen. De voorzit-
hebben zo’n 1.600 leden en groeien voortdurend.” Met de schilders,
ter, die straks de namiddagactiviteit zou inleiden, heeft er
glazenmakers en ‘platte daken’ zit de vereniging in de cluster
acht jaar op zitten en is in 2010 niet meer herverkiesbaar.
‘afwerking’. “De conjunctuur ziet er voor ons nog goed uit. De
“We hebben verjonging nodig. Anderzijds zijn schrijnwerkersbedrij-
CE-markering wordt nu wel brandend actueel”, stelde Carmeliet.
ven eerder klein en is het dus niet makkelijk kandidaten te vinden
Denk aan ramen en deuren die beantwoorden aan de
die de nodige tijd kunnen of willen vrijmaken voor de vereniging.”
CE-norm.
O O O O
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schilder
19
Vakkennis
Het gebruik van gevaarlijke stoffen Een schilder voert regelmatig spuitwerken uit in slecht
Gevaarlijke stoffen en preparaten
verluchte ruimten, vaak zonder ramen of deuren die open kunnen. De problemen die met deze werksituatie gepaard
Gevaarlijke stoffen en preparaten kunnen de gezondheid min
kunnen gaan, zijn de gezondheidsrisico’s en het ontplof-
of meer ernstige schade toebrengen, af hankelijk van hun
fingsgevaar die worden veroorzaakt door de verf- en
eigenschappen, de manier waarop ze het lichaam binnendrin-
solventnevels. Met welke beschermingsmiddelen kan je de
gen, de opgenomen hoeveelheden en bepaalde persoonlijke
gezondheidsrisico’s het hoofd te bieden? En welke maat-
levensomstandigheden van het slachtoffer.
regelen moet je treffen om het ontploffingsgevaar uit te
Die stoffen zijn evenwel niet op dezelfde manier gevaarlijk.
sluiten?
Om te beginnen zijn er stoffen die het lichaam in zijn geheel bedreigen
Een algemeen antwoord bieden op de gevaren die gepaard gaan met het gebruik van gevaarlijke stoffen bij het schilderen, is allesbehalve evident: er bestaan duizenden verven, vernissen en lakken en de invloed ervan op het menselijk organisme is
Een algemeen antwoord bieden op de gevaren die gepaard gaan met het gebruik van gevaarlijke stoffen is allesbehalve evident
meestal niet met zekerheid gekend.
20
en andere, die slechts plaatselijk effect hebben. De schema’s hieronder geven een beeld van de soorten stoffen waarmee schilders in contact kunnen komen.
Verplichtingen van de fabrikant
Bovendien staat de tijd niet stil. Er worden voortdurend
Productvereisten
nieuwe technieken en producten ontwikkeld, die nieuwe en
Het koninklijk besluit van 7 oktober 2005 inzake de reductie
soms onbekende gevaren meebrengen.
van het gehalte aan vluchtige organische stoffen in bepaalde
De Vlaamse Schilder
O NOVEMBER 2008
O O O O
Vakkennis
en preparaten bij schilderwerken verven en vernissen en in producten voor het over-
1 januari 2010 moet het VOS-gehalte nog verder
spuiten van voertuigen, legt een beperking op van
worden afgebouwd.
emissies van vluchtige organische stoffen (VOS),
Een aantal preparaten (o.a. diverse hout- en metaal-
omdat deze stoffen de verzuring van de neerslag en
verven, primers etc.) dienen de volgende vermeldin-
de aantasting van de ozonlaag in de hand werken.
gen op het etiket te dragen:
VOS zijn terug te vinden in bepaalde verven en
- de subcategorie van het preparaat en de overeen-
vernissen en in producten voor het overspuiten van voertuigen. De hoeveelheid vluchtige organische stoffen wordt uitgedrukt in gram/liter (g/l) bij de bereiding van het preparaat in gebruiksklare vorm.
stemmende VOS-grenswaarden in g/l - het maximale VOS-gehalte in g/l van het preparaat in gebruiksklare vorm Deze voorschriften, die vooral milieudoelstellingen beogen, zijn op de eerste plaats bedoeld voor fabrikanten en leveran-
Een oplosmiddel is een VOS die alleen of in combinatie met
ciers van verven. Op het etiket moet ook de maximale hoeveel-
andere agentia wordt gebruikt om grondstoffen, producten of
heid solvent staan die aan een bepaald preparaat mag worden
afvalmaterialen op te lossen of te verdunnen, of als schoon-
toegevoegd, zowel door de professionele als door de particu-
maakmiddel om verontreinigingen op te lossen.
liere (!) gebruiker.
Sinds 1 januari 2007 moeten de maximale VOS-concentraties in
Informatie bij de levering
verven en vernissen worden beperkt, zowel in watergedragen verven (die verdund worden door aan het preparaat water toe
De leverancier moet aan de werkgever de informatie bezorgen
te voegen) als in solventgedragen verven (die verdund worden
die hij nodig heeft voor het uitvoeren van de risico-evaluatie,
door aan het preparaat een oplosmiddel toe te voegen). Vanaf
het vaststellen van de preventiemaatregelen en het veilig
O O O O
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schilder
21
Vakkennis
gebruik van de stof of het preparaat, zelfs als de werkgever niet
den zijn aan het werken met gevaarlijke producten, moeten er
expliciet om die informatie vraagt. Het veiligheidsinformatie-
eerst organisatorische maatregelen getroffen worden en collec-
blad (MSDS) is een verplicht onderdeel van deze informatie.
tieve beschermingsmiddelen gebruikt worden. Als er dan nog risico's blijven bestaan, moet de werkgever geschikte persoon-
Etiket
lijke beschermingsmiddelen ter beschikking stellen.
Wanneer een fabrikant een gevaarlijk product op de markt brengt, moet hij de nodige informatie verstrekken aan de
Gezondheidstoezicht
gebruiker, o.a. via het etiket. Daarop staan de naam van de
Iedere werkgever moet samenwerken met een preventieadvi-
gevaarlijke stof of het preparaat, de verschillende gevaren
seur-arbeidsgeneesheer, zelfs al stelt hij slechts één werknemer
en de bijbehorende symbolen (max. 2), de R-zinnen (over de
tewerk. In de praktijk sluiten de bouwondernemingen zich aan
risico's bij het gebruik van het product), de S-zinnen (met de
bij een Externe Dienst voor Preventie en Bescherming op het
veiligheidsaanbevelingen) en de naam van de fabrikant of van
Werk (EDPB).
eender wie de stof ter beschikking stelt van de werknemers. Sinds 1 januari 2007 moet op een aantal preparaten ook VOS-
Veiligheidsmaatregelen
info staan (zie “Productvereisten” hierboven). Opmerking: We gaan hier niet in op de problematiek van
Verplichtingen van de werkgever
werken in een besloten ruimte. In dat geval moeten namelijk nog een aantal bijkomende veiligheidsmaatregelen worden
Risicoanalyse en risico-evaluatie
genomen (i.v.m. werkvergunningen, metingen, verluchting,
De risicoanalyse en de risico-evaluatie moeten deel uitmaken
veiligheidswacht…).
van een geïntegreerd preventiebeleid op alle beleidsniveaus
De twee gevaren waarmee we te maken hebben, zijn gezond-
van de onderneming.
heidsrisico’s en ontploffingsgevaar. Opteer bij voorkeur voor een degelijk afzuigsysteem en een goede luchttoevoer. Op die
Om de risico's te kunnen beheersen, moeten de volgende vier
manier worden schadelijke gassen of dampen afgevoerd en
stappen gebeuren, in deze volgorde: een risicoanalyse maken,
wordt er voldoende verse lucht binnengelaten.
een risico-evaluatie maken, een aantal preventiemaatregelen
Als voldoende luchtverversing onmogelijk blijkt, moet er
formuleren en toepassen en ten slotte het effect van de preven-
gewerkt worden met een volgelaatsmasker met luchttoevoer
tiemaatregelen evalueren.
van buitenaf of met zeer goede filters, op voorwaarde dat er voldoende zuurstof aanwezig is.
Instructiefiche
Om het ontploffingsgevaar te beperken moet je er in elk geval
De werkgever is verplicht voor de arbeiders een instructiefi-
voor zorgen dat de concentratie onder de 10% van de onderste
che op te stellen over alle producten en preparaten die in het
ontploffingsgrens blijft. Dat hangt af van het product dat je
bedrijf worden gebruikt.
gebruikt. Het valt sterk aan te raden om vóór de werkzaamheden steeds
22
Beschermingsmiddelen
contact op te nemen met een Externe Dienst voor Preventie en
Om de werknemers te beschermen tegen gevaren die verbon-
Bescherming op Werk (EDPB)!
De Vlaamse Schilder
O NOVEMBER 2008
O O O O
De warmte van kurk trekt iedereen aan.
Te verlijmen vloer- en wandtegels in 30 verschillende dessins, 10 formaten en 64 standaardkleuren. Mogelijkheid om uit de NCS- of RAL-kleurenwaaier uit een onbeperkt aantal tinten te kiezen. De eerste kurkvloer uitgerust met het revolutionaire Uniclickliksysteem. Legklaar in 8 dessins en 3 kleuren (naturel, champagne en wit). Ook mogelijk in een kleur naar keuze. De New Colour Collection voorzien van een Cork-Loc kliksysteem. Legklaar in 3 motieven en 12 verschillende kleuren. De Classic en Vintage collectie: een fineerhouten bevloering met alle thermische en akoestische voordelen van een kurkvloer door de tussen- en onderlaag uit geaglomereerde kurk! Beschikbaar in een 10-tal verschillende houtsoorten.
Industriezone E17-2003, Wolfsakker 3, 9160 Lokeren Fabriek, burelen en showroom (vrije ingang) 600 m2 Voor meer informatie over onze producten:
' &&&$!' %%!#
KURKCENTRUM
Zuiderlaan 73, 8790 Waregem, T 056 60 96 04, F 056 60 99 48 Showroom 400 m 2 (vrije ingang)
CLEARPRO Professionele kant-en-klaar lijm op waterbasis voor alle muurbekledingen op vlies en muurbekledingen op textieldrager.
Nieuw!
de ultieme verfijning in muurbekleding
www.arte-inter national.com
Infosessies Workshop
Huis zoekt gemotiveerde jonge behangers Onder deze noemer organiseerde de firma Schellaert uit Aalst samen met Arte midden september een unieke workshop ‘behangen van speciale muurbekleding’. Het idee en het opzet waren behoorlijk ambitieus. In één week tijd zouden en moesten vier grote kamers van een statig herenhuis volledig worden behangen. Een 20-tal jonge schilders schreven zich in, engageerden zich en gingen aan de slag.
bekleding zelf te plaatsen, want dit was het opzet: iedereen laten meewerken aan de realisatie. In primeur kon ook worden
Het was Yves Mathias van de firma Schellaert uit Aalst die het
gewerkt met de gloednieuwe Arte-lijm voor vliesbehang, Clear-
idee opperde en initiatief nam. Het idee ontstond doordat hij
pro.
en zijn mensen regelmatig geconfronteerd werden met pro-
Alle werken verliepen onder deskundige leiding van Arte-
blemen die hun vakcliënteel had bij het plaatsen van muur-
instructeur Jozef Meyers. Zijn jarenlange ervaring met Arte-
bekleding. Vooral hoogwaardige producten werden vaak met
muurbekleding, gekoppeld aan zijn gedegen vakkennis en
argwaan bekeken. Niet zozeer omdat de consument hierover
natuurlijke flair, maakte dat iedereen geboeid en met veel
bedenkingen had, maar vooral omdat de schilder-behanger in
energie een schat aan informatie en tips meekreeg.
kwestie het niet altijd aandurfde om deze te plaatsen. Ondanks
Daarenboven zorgde hij ervoor dat aan het einde van de week
het feit dat muurbekleding weer de volle aandacht krijgt die
de werken voltooid waren, want dit was één van de doelstellin-
het verdient, blijkt de drempel bij velen nog behoorlijk hoog
gen. Het was niet zomaar een oefening om een stukje behang te plakken. Neen, de situatie was reëel
te zijn. De drempel moest dus naar
en het werk was echt. Aan het einde
beneden. Training en opleiding moesten het vertrouwen opkrikken. Een workshop leek het ideale middel. Een geschikte locatie hiervoor werd gevonden in Aalst. De prestigieuze woning van de familie Corthals was dé
Een 20-tal jonge schilders schreven zich in, engageerden zich en gingen aan de slag
van de week diende de werf te worden opgeleverd aan de eigenaars. Dit was uiteraard een extra stimulans voor de deelnemers. Zij hadden de hele week een doel voor ogen en konden uiteindelijk ook genieten van het
plaats bij uitstek om te ‘oefenen’. Deze nieuwe eigenaars stonden voor de gigantische opgave om hun
eindresultaat.
pas verworven eigendom te renoveren. Een gelegenheid om
Dit eindresultaat mocht gezien worden. Iedereen was vol lof
deze workshop te laten doorgaan.
over het resultaat: perfect behangen muren en massa’s vaar-
De opdracht was niet eenvoudig. Bij de keuze van de muurbe-
digheden die werden opgedaan. Het ultieme doel werd bereikt:
kleding moest rekening gehouden worden met de ziel van het
de deelnemers kregen vertrouwen in mooie, hoogwaardige
statige herenhuis, maar toch mocht een eigentijdse toets niet
muurbekleding. In de toekomst zouden zij hiervoor niet meer
ontbreken. Hierin werden de eigenaars bijgestaan door interi-
terugschrikken!
eurstyliste Lydia Beunckens. Daarna konden de voorbereidende werken starten. Oud behang verwijderen, muren egaliseren,
Tot slot willen we nog alle sympathieke deelnemers bedanken voor
schuren, ontstoffen, enz.. Tot alles mooi ‘behangklaar’ was.
hun inspanningen:
Dan werden de plafonds en sierlijsten geschilderd. Hiervoor
BG Decor, Herzele - Annun-ciata, Berlare - Kenneth Bommels,
kon beroep worden gedaan op de spontane medewerking van
Aalst - Schildersbedrijf Werner Van Gestel, Mechelen - Touch
de firma Claessens die met hun kwaliteit Classidur een perfecte
Deco, Aalst - BVBA Marc Scheys Schilderbedrijf, Meerbeke -
oplossing kon bieden.
BVBA Peter De Backer, Sint-Niklaas - Algemene Schilderwerken De
Dan was het behangen aan de beurt. De workshop duurde
Wolf, Zele - Schilderwerken Schepens, Waasmunster - Interieur
vijf dagen, waarbij de deelnemers in twee groepen werden
Decoratie Gebroeders De Vijlder, Aalst
ingedeeld. Een eerste groep startte op maandag, een tweede op dinsdag, om dan verder alternerend de week vol te maken.
Ook dank aan:
Vier grote kamers moesten worden behangen, waarbij alle
De heer en mevrouw Corthals - Arte NV - De heer Jozef Meyers
deelnemers ruimschoots de gelegenheid kregen om elke muur-
Mevrouw Lydia Beunckens - Firma Claessens - Schellaert NV
O O O O
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schilder
25
Wedstrijd
'Het Penseel' stoomt jonge sc Wel een gezonde stress, maar zeker geen naijver. Dat was de sfeer tijdens de tweede uitgave van de nationaal schilderswedstrijd 'Het Penseel'. Elk gewest mocht hiervoor vijf beloftevolle jonge schilders uitsturen. De laureaat mag, indien de vakjury het daarmee eens is, België vertegenwoordigen op de volgende World Skills. Die wedstrijd vindt volgend jaar plaats in Canada. Met deze wedstrijd wil de beroepsorganisatie Confederatie Bouw – Belgische Schilders het beroep van schilder promoten en de opleiding opwaarderen. "Het is de bedoeling de contacten tussen leerkrachten, leerlingen en beroepsmensen te onderhouden en te versterken, de leerlingen te stimuleren in het versterken van hun vaardigheden en de scholen toe te laten hun opleidingsaanbod te evalueren," zegt Filip
André Mertens, voorzitter van de Vlaamse Schilders.
Juryvoorzitter Claude Ameye.
Coveliers, directeur van de Vlaamse Schilders. De finalisten moesten niet alleen hun vak technisch beheersen, ze moesten
Verder leverde alleen het KTA van Brugge een finalist. Kijken
tevens hun motivatie aantonen en zichzelf kunnen 'verkopen'.
we naar de studenten zelf, dan was Oost-Vlaanderen met twee
De preselectie bestond niet uit een technische opdracht, maar
van de vijf Vlaamse finalisten even sterk vertegenwoordigd als
uit het voorleggen van een degelijk gemotiveerde voorstelling
Antwerpen. De kandidaten waren allemaal Franstalig. De finale
van zichzelf, op papier. Dit was het enige onderdeel waarbij hun
was gespreid over twee dagen en vond plaats in een opleidings-
leerkrachten een handje mochten toesteken.
centrum van FOREM (de Franstalige tegenhanger van de VDAB)
De finalisten konden het goed met elkaar vinden.
in Ukkel. Ze omvatte een schilder- en
Hoewel de werkgevers kandidaten geboren na 1 januari 1986 mochten uitsturen, waren de Vlaamse finalisten stuk voor stuk nog aan hun opleiding bezig. Twee van de vijf Vlaamse finalisten waren vrouwen, wat het cliché van de
Een school die uitblinkt, zal ook meer beloftevolle, gemotiveerde leerlingen aantrekken
'mannelijke' bouwsector nog maar eens
een behangopdracht. Die laatste vergde door de het opgelegde patroon en snijvlakken van de deelnemers niet alleen technische routine, maar ook een flinke portie oplossinggericht denken. De vakjury beoordeelde niet alleen de technische uitvoering van het werk. "We
doorprikte.
gaven ook punten voor de netheid van de werkplaats en de uitrusting, Wat betreft scholen was Antwerpen de sterkste provincie, met
het respecteren van de tijdslimiet en voor zuinig materiaalgebruik,"
in de finale een vertegenwoordiger van SISA en het TNA uit
onderstreept juryvoorzitter Claude Ameye.
de stad Antwerpen, het GTI van Mortsel en Sint-Jozef in Geel.
26
De Vlaamse Schilder
O NOVEMBER 2008
O O O O
Wedstrijd
hilders klaar voor World Skills Koen Mortelmans
Japanse deelnemer, die constant werd belaagd door Japanse media, maar zich allesbehalve onwennig voelde onder die aandacht, in tegenstelling tot onze eigen kandidaat." "Bovendien zagen we dat veel buitenlandse kandidaten al werkervaring hebben en daarom meer geroutineerd omspringen met stress en tijdlimieten," vullen bestuurslid Luc Demaere en voorzitter André Mertens van de Vlaamse Schilders aan. "We bekijken dan ook of we voor een mogelijke kandidaat voor Canada geen parcours kunnen uitstippelen, waarin hij of zij een tijdje kan meedraaien in schildersbedrijven en daar extra aandacht zal krijgen voor deze aspecten. Het Fonds voor Vakopleiding kan hierin mogelijk een rol spelen." Finalist Koen Paepe relativeert de Belgische zwakke punten enigszins. "Het klopt wel dat heel wat jongeren weinig relevante werkervaring hebben. Wanneer ze als student bijklussen doen ze dit doorgaans niet in hun eigen opleidingsgebied, maar bijvoorbeeld in de horeca. Mijn vader is zelfstandig schrijnwerker, ik weet wat stress en tijdsdruk in de praktijk betekenen. Ik denk niet dat Vlaamse schoolverlaters op dit punt echt achterstand hebben. Volgens mij zijn landen zoals Japan en Korea gewoon veel competitiever ingesteld." Claude Ameye, die op World Skills aanwezig was en die ook al heel wat wedstrijden in eigen land jureerde, blijft streng. "Op basis van wat ik
Een supergeconcentreerde Alladir Basar (SISA Antwerpen).
Elke deelnemer kreeg een soort box met drie wanden toegewezen, zodat ze langs de open zijden de gelegenheid kregen elkaar in actie te zien, al hadden ze daarvoor nauwelijks de tijd. De finalisten moesten met hun eigen gereedschap een ondergrond voorbereiden en daarop behangpapier aanbrengen, een tweede ondergrond voorbereiden en die daarna afwerken met watergedragen verf. Het schilderen van de opdrachtteke-
Alladir Basar (SISA Antwerpen) met leraar Urbain Schoeters.
ningen diende met de vrije hand te gebeuren, zonder gebruik van bijvoorbeeld maskingvellen. hier zag vrees ik dat onze jongeren nog heel wat te leren hebben inzake
Stressbestendigheid
snelheid, maar ook inzake netheid en precisie. Gelukkig hebben we nog bijna een jaar de tijd om een Belgische deelnemer op de volgende World
De vorige editie van World Skills vond plaats in Japan, maar
Skills voor te bereiden. Het puntensysteem van 'Het Penseel' is trouwens
de jonge Belgische vertegenwoordiger scoorde er niet hoog.
gebaseerd op dat van World Skills."
"Het grote verschil met de betere landen lag niet op technisch vlak, maar vooral op stressbestendigheid en werken onder tijdsdruk," merkt
"Ik zag deze wedstrijd vooraf als een boeiende uitdaging, achteraf als
juryvoorzitter Claude Ameye op. "De Belg werkte er vlak naast de
een leuke ervaring," getuigt Maaike Bogaert. "Op school zijn de taken
O O O O
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schilder
27
Wedstrijd
Het lijkt erop dat heel wat beloftevolle jonge krachten met wat vertraging in het arbeidscircuit terechtkomen. "Ik zou graag verder studeren," zegt Sandra De Koninck. "Restauratietechnieken of misschien kunstgeschiedenis." Koen Paepe daarentegen wil gauw werk vinden. "Eerst een tijdje voor een baas werken. Dat ligt al zo goed als vast. En op lange termijn zou ik me misschien ooit als zelfstandige willen vestigen."
Wesley Van Landeghem (GTI Mortsel) tijdens de finale.
eerder voorgeprogammeerd, hier kwam het erop aan zelfstandig oplossingen te vinden. Het lastigste onderdeel was voor mij het aflijnen van het schilderwerk. Dat behoorde wel tot onze schoolse opleiding, maar het was al lang geleden dat ik er nog mee te maken had."
Enige ervaring Voor Sandra De Koninck was het de allereerste keer dat ze aan een dergelijke wedstrijd deelnam. "Onze klastitularis had ervan gehoord en vroeg de drie beste leerlingen om hun kandidatuur in te dienen. Het is een unieke ervaring, mocht ik opnieuw zo'n kans krijgen, ik zou ze zeker met beide handen grijpen. De deelnemers aan de finale konden ter plaatse overnachten, zodat we uitgebreid met elkaar konden kennismaken. Met de Vlamingen toch, want de taaldrempel lag toch wel vrij
Maaike Bogaert (TNA Antwerpen) aan het werk.
hoog. We hebben natuurlijk veel over schilderen en producten gepraat. Niemand kende elkaar al eerder, schilderen was het enige dat ons bond."
"Onze leerlingen namen al regelmatig deel aan regionale wedstrijden, bijvoorbeeld voor het ontwerpen van affiches," vertelt leraar Frank Dewulf van het KTA Brugge. "Daarbij behaalden we al meermaals een ereprijs. "Het Penseel 2008" was onze eerste kans om uit te vissen waar we op nationaal vlak staan. Wat de einduitslag ook wordt, wij zullen met de nodige trots uitspelen dat één van onze leerlingen de finale bereikt". "Ik heb de indruk dat we aan elkaar gewaagd zijn," stelt Urbain Schoeters (leraar SISA Antwerpen). "Wij namen al aan andere wedstrijden deel, met andere accenten. Dit is bijvoorbeeld een individuele wedstrijd. De deelnemers leren er, wegens het competitieve aspect en de tijdsdruk, niet alleen hun eigen grenzen te verleggen, ze kunnen er ook nieuwe contacten leggen. Dat laatste geldt trouwens ook voor ons, leerkrachten. Er bestaan wel contacten, maar die beperkten zich doorgaans tot de eigen regio." Voor Wendy Janssens (Sint-Jozef Geel) vormde "Het Penseel" een gedroomde gelegenheid om haar leerlingen te tonen hoe ze zichzelf kunnen motiveren en presenteren en hoe een wedstrijd in elkaar zit. Leerlingen? "Jazeker. Want hoewel we slechts één finaliste mochten afvaardigen komt er een rapportering, zodat ook de andere studenten wat kunnen opsteken van Sandra's ervaringen hier."
Koen Paepe in actie.
28
De Vlaamse Schilder
O NOVEMBER 2008
O O O O
Wedstrijd
Sandra De Koninck (Sint-Jozef Geel) met lerares Wendy Janssens.
Sandra De Koninck (Sint-Jozef Geel) tijdens de behangersproef.
Blijvend karakter De Vlaamse Schilders willen zich met "Het Penseel" nog nadrukkelijker profileren in de scholen. "We moeten het iets persoonlijker aanpakken," denkt voorzitter André Mertens. "Een uitnodiging sturen langs de post is te onpersoonlijk. Anderzijds moeten de scholen ook meer beseffen dat het behalen van gunstige resultaten in dergelijke wedstrijden hun uitstraling ten goede komt. Een school die uitblinkt, zal ook meer beloftevolle, gemotiveerde leerlingen aantrekken. Ik vind dat deze wedstrijd een blijvend karakter moet krijgen. Niet alleen de scholen, maar ook de werkgevers zouden gerust wat meer wedstrijdgericht mogen worden."
De leraars Frank Dewulf, Wendy Janssens en Urbain Schoeters.
O O O O
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schilder
29
tesa® Easy Cover
Met tesa® Easy Cover, geen verfspatten meer De 2-in-1 oplossing Bescherming van meubelen, ramen en trappen in één enkele beweging Een handige hulp : tesa® Easy Cover dispenser
www.tesa.be
Productnews
Nieuw: milieuvriendelijke maskeerproducten Als belangrijke producent van zelfklevende tapes is tesa
tesa zet nieuwe labels op producten
zich bewust van de milieuproblematiek. Daarom kiest het nu voor milieubewuste tape.
Alle verkrijgbare oplossingen van tesa zijn sinds 1 september 2008 voorzien van nieuwe labels. Aan de hand van pictogrammen
Vanaf 2010 beperkt Europa strikt de hoeveelheid “Vluchtige
kunnen gebruikers voortaan in één oogopslag de voornaamste
Organische Stoffen” in lakken en verven. De door solvent
kenmerken en toepassingen van elk product herkennen.
gedragen verf en lak zullen in de toekomst vervangen worden
Op enkele producten zal je naast de vertrouwde iconen ook een
door nieuwe verff en laksystemen die milieuvriendelijker zijn
nieuw symbool herkennen. Het icoon ‘Alle verftypes’, geeft aan
en minder gezondheidsrisico’s stellen. Deze verandering zal
dat alle tesa oplossingen geschikt zijn voor zowel VOS-verven
nieuwe werkmethodes en materialen met zich meebrengen
als voor verfsoorten op waterbasis.
voor de schilders.
Vertrouwde producten blijven op de markt De kleefmassa van de maskeerproducten bestaat uit geëxtrudeerd natuurrubber en bevat geen solventen. De maskeerproducten van tesa voldoen aan de VOS-richtlijnen, dit terwijl deze niet bindend zijn voor tapeproducenten. De maskeertapes zijn niet alleen vrij van solventen, ze zijn ook geschikt voor zowel solventgedragen verf als voor verf op waterbasis. Alle maskeertapes zijn onder streng toezicht getest op
Het nieuwe icoon zal onder meer verschijnen op de volgende
vocht- en waterbestendigheid, rekening houdende met de VOS-
producten:
richtlijnen. Het grote voordeel voor de schilders en decorateurs
Ê WHVD 3UHFLVLRQ 0DVN 3UHFLH]H D¬LMQLQJ
is dat ze verder gebruik kunnen maken van hun vertrouwde
Ê WHVD (DV\ &RYHU ÀLQÁ PDVNHHUWDSH
producten.
Ê WHVD 89 3DSHU 0DVN 89
CONFEDERATIE BOUWVLAAMSE SCHILDERS AANGESLOTEN VERENIGINGEN Vragen? Neem contact op met uw vereniging! Desgewenst kunt u ook contact opnemen met de voorzitter uit uw regio. Koninklijke Vereniging van Aannemers-Schilders van Antwerpen vzw: Tel. 03 203 44 00 – Fax 03 232 79 37. Voorzitter: André Mertens Tel. 0497 44 12 56 Vereniging van Meester-Schilders van het arrondissement Turnhout vzw: Tel. 014 42 00 71 – Fax 014 42 04 34. Bond der Meester-Schilders van het arrondissement Leuven vzw: Tel. 016 22 40 84 – Fax 016 23 90 29 Vereniging Schilders en Behangers Aalst: Kareelstraat 138/1 - 9300 Aalst: Tel. 053 21 18 76 – Fax 053 79 03 16 Voorzitter: Etienne Fleurinck Tel. 0475 80 26 92. Wettelijk erkende Vereniging van Meester-Schilders der Stad Gent en Omliggende vzw: Tel. 09 244 45 00 – Fax 09 244 45 10. Voorzitter: Peter De Roo Tel. 09 386 18 24. Vereniging van Aannemers van Aanverwante Vakken van de Bouwnijverheid van Zuid-Oost-Vlaanderen vzw: Tel. 055 31 34 64 – Fax 055 31 09 16 Vereniging der Patroons Schilders en Behangers van Limburg vzw: Tel. 011 30 10 30 – Fax 011 22 29 38. Voorzitter: Benoît Klinkers Tel. 0475 94 66 57. Confederatie Bouw Waasland, Afdeling Schilders vzw: Tel. 03 760 15 80 – Fax 03 760 15 85. Confederatie Bouw West-Vlaanderen Afdeling Schilders vzw: Tel. 056 26 81 50 – Fax 056 26 81 55. Voorzitter: Claude Ameye Tel. 0475 67 98 82 & 056 20 20 73. Koninklijke Vereniging van de Aannemers-Schilders, Sieraadschilders en Plaatsers van Muur- en Vloerbekleding van Brussel-Halle-Vilvoorde: Tel. 02 230 14 20 – Fax 02 230 23 89
O O O O
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schilder
31
Gyproc
®
Voor de perfecte afwerking gebruik je toch gewoon Gyproc Premium
In onze snel evoluerende markt zullen binnen afzienbare tijd nieuwe technische richtlijnen en classificaties gelden voor voegafwerking van gipsplaat-oppervlakken in lichte scheidingswanden- en plafonds. Gyproc heeft reeds de nodige stappen ondernomen om aan deze eisen te voldoen. Binnen ons vernieuwde assortiment van voeg- en afwerkingsproducten worden maar liefst drie producten verheven tot een “Premium” status. Dankzij deze innovaties kan je feilloos voldoen aan de hoogste kwaliteitseisen op gebied van afwerking. Bovendien heeft Gyproc samen met Wagner, fabrikant van airless spuit-apparatuur, een systeem op punt gesteld om de vernieuwde kant-en-klare “Gyproc ProMix Premium” machinaal aan te brengen in een homogene dunne toplaag. Je hebt de keuze; handmatige of machinale verwerking; met de Gyproc Premium voegproducten haal je een nog beter rendement.
Dus als het perfect moet zijn, kies je toch voor Gyproc. Denk eraan, enkel het gebruik van Gyproc afwerkingsproducten toegepast in Gyproc systemen geven U een garantie qua conformiteit inzake brandwerende en akoestische eisen. Wil u hierover meer weten, consulteer dan www.gyproc.be SAINT-GOBAIN GYPROC BELGIUM
NV
- Sint-Jansweg 9 - Haven 1602 - 9130 Kallo - Tel. +32 3 360 22 11 - www.gyproc.be
Productnews
Color Blindness Converter
Nieuwe designtool voor architecten en ontwerpers Sikkens en het Nederlandse adviesbureau Blind Color hebben de handen in elkaar geslagen voor een initiatief dat architecten en ontwerpers moet helpen om betere producten, gebouwen
Kleurenblindheid: de feiten
en steden te creëren voor kleurenblinden. Ê RSPDQQHQHQRSYURXZHQOLMGWDDQNOHX-
Kleurenblindheid
renblindheid, één van de meest voorkomende gezichtsstoornissen die vaak over het hoofd gezien worden.
Kleurenblindheid komt voor bij 8% van de totale mannelijke bevolking en bij 0,5% van de vrouwelijke bevolking. De meest voorkomende vorm
De meest voorkomende vorm van kleurenblindheid is het onderscheid tussen rood en groen niet kunnen zien
van kleurenblindheid is het onderscheid tussen rood en groen niet kunnen zien. Dit vertegenwoordigt 99%
Ê 'HNOHXUHQEOLQGHJHPHHQVFKDSKHHIWJHHQHUNHQGHOREby-organisatie die hen vertegenwoordigt, terwijl lijders aan kleurenblindheid niet geneigd zijn om daarmee te koop te lopen. Ê .OHXUHQEOLQGHQZRUGHQRYHUGHKHOHZHUHOGJHZHHUG van functies in de elektrische, militaire en transportindustrie, hoewel dat in de EU niet overal het geval is. Ê .OHXUHQEOLQGKHLGLVQLHWWHJHQH]HQHQNDQQLHWPHWHHQ bril worden gecorrigeerd.
van alle gevallen
Ê (UEHVWDDQPRPHQWHHOJHHQEHWURXZEDUHVWDWLVWLHNHQ
van kleurenblind-
over het aantal ongevallen die worden veroorzaakt
heid. De levenskwa-
door of het gevolg zijn van kleurenblindheid of hoeveel
liteit van kleurenblinden wordt van 's morgens tot 's avonds
ongevallen voorkomen hadden kunnen worden door
beïnvloed door tal van hindernissen.
aangepaste ontwerpen. Ê (UEHVWDDQJHHQLQWHUQDWLRQDOHQRUPHQYRRUIXQFWLRQHHO
Color Blindness Converter
kleurontwerp van websites, boeken en andere media om ze toegankelijk te maken voor de kleurenblinde gemeenschap. Ê +HWVXFFHVYROOHOREE\ZHUNYDQKHW1HGHUODQGVHDGYLHVbureau Blind Color leidde ertoe dat de organisatoren van de Wereldbeker 2006 in Duitsland bepaalde dat minstens één team per wedstrijd in witte shirts zou spelen, zodat ook kleurenblinde kijkers het spel konden volgen. Eén op twaalf mannen die kleurenblind is, betekent statistisch twee personen op het terrein tijdens één match.
Sikkens heeft in samenwerking met Blind Color een revolu-
Ê 'H(XURSHVH&HQWUDOH%DQNVWDUWWHHHQRQGHU]RHNQDGDW
tionaire nieuwe tool ontwikkeld: de Color Blindness Converter.
was gebleken dat de nieuwe eurobankbiljetten in 2002
Deze Kleurenblinden Kleurenwijzer is een designtool voor
voor de meer dan 13 miljoen kleurenblinden in de euro-
architecten en andere professionele kleurgebruikers om een
zone niet te onderscheiden zijn. Blind Color verstrekt de
kleurrijke wereld te ontwerpen voor mensen met een kleur-
ECB advies over de kleuren van de nieuwe bankbriefjes.
zienstoornis. Deze wijzer toont hoe kleurencombinaties – gezien door normale ogen – worden waargenomen door
Bron: www.sikkens.be
mensen met een milde of ernstige vorm van kleurenblindheid. Ze laat zien welke kleurcombinaties geschikt en ongeschikt zijn voor kleurenblinden.
O O O O
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schilder
33
Productnews
Essence Original - for natural floors
Hoe wordt Essence Original het best aangebracht? Normaal gezien volstaan twee lagen van dit product. Gaat het Essence Original is de naam van het matte binnenvernis
om plaatsen die druk belopen worden, dan raadt BOSS paints
dat BOSS paints specifiek heeft ontworpen voor parket- en
een derde laag aan. Esscence Original kan ook aangebracht
plankenvloeren. Deze nieuwkomer is gegroeid uit een com-
worden op reeds behandeld hout. Dan moet er net als bij
promis tussen twee traditionele oplossingen: olie en vernis.
andere vernissen eerst een hechtingstest uitgevoerd worden.
De troeven van beide producten werden gebundeld in een
In geval van slechte hechting moet men de oude lagen eerst
gloednieuw product.
grondig verwijderen.
Wie parket wil afwerken met olie of vernis vindt in het assorti-
De matte vernis wordt aangebracht met een vernisrol. Zoals
ment van BOSS paints kwaliteitsoplossingen. Met olie bena-
steeds bij parketvernissen hangt het eindresultaat in grote
drukt men het natuurlijke karakter van hout. Helaas vergt deze
mate af van de voorbereiding.
afwerking meer onderhoud dan vernis. Vernis is sterker, maar soms lijkt het alsof er over het parket een fijne laag plastic zit.
- Meng vooraf de componenten grondig en verwerk ze binnen
Essence Original legt een onzichtbare bescherming die bijzon-
- Schuur lichtjes tussen de lagen.
der duurzaam en gemakkelijk te onderhouden is. Deze matte
- Breng na een 6-tal uur de volgende laag aan.
de 2 à 3 uur.
vernis biedt niet enkel de beste bescherming, het geeft houten vloeren ook een heel naturelle en klassevolle look. Essence
Essence Original is verkrijgbaar in verpakkingen van 0,75 liter
Original behoudt het natuurlijke karakter, de kleur en de
en 2,5 liter.
structuur van het hout terwijl men het parket zoals ieder ander gevernist parket kan reinigen. Essence Original is een krachtige tweecomponenten polyurethaanvernis die bijzonder slijt- en krasvast is. Toch is dit vernis waterverdunbaar en zo goed als reukloos. Uiteraard voldoet dit milieuvriendelijke product aan de komende wetgeving voor 2010. Essence Original laat zich bovendien toepassen op ander hout dan parket, denk maar aan trappen en meubels. Troeven Essence Original - ultramat, bijna onzichtbaar - voelt natuurlijk aan - slijtvast - onderhoudsvriendelijk - waterverdunbaar en zo goed als reukloos - sneldrogend
34
De Vlaamse Schilder
O NOVEMBER 2008
O O O O
Ledennieuws
Eerste editie van P.A.I.N.T. werd voltreffer delen, plamuren, kitten, decoratie, wandbekleding en verf. Ook Confederatie Bouw was op dit vakevenement aanwezig om extra informatie te verstrekken aan geïnteresseerden. P.A.I.N.T. was méér dan zomaar een beurs. Het werd een totaalbeleving met veel interactiemogelijkheden, demonstraties, workshops en catering. De eerste editie kon op een grote belangstelling rekenen. Zowel vrijdag als zaterdag werden er telkens meer dan 1800 genodigden ontvangen. Voor aanstormend talent werd de vrijdagmorgen opengesteld voor schoolbezoeken. Leerlingen konden er kennismaken met de nieuwe producten aan de hand van workshops en productpresentaties. Liefst 800 scholieren bezochten de beurs. Het bezoekersaantal overtrof alle verwachtingen, waardoor P.A.I.N.T. meer dan waarschijnlijk voor herhaling vatbaar is. De Confederatie Bouw-Vlaamse Schilders zorgde voor animatie op haar Op vrijdag 24 en zaterdag 25 oktober organiseerde BOSS
stand met “Bodypainting”
paints in Flanders Expo in Gent zijn eerste volwaardige vakbeurs P.A.I.N.T. Op dit evenement presenteerde BOSS paints de hipste trends en de nieuwste producten uit de verf- en decoratiewereld en rolde er de rode loper uit voor elke professionele schilder en/of decorateur. Omwille van het grote succes van haar ‘Machinedagen’ besliste BOSS paints om dit jaar een volwaardige beurs te organiseren in Flanders Expo Gent. Onder de noemer P.A.I.N.T., Professionals Attracted by Innovation and New Trends, werden tal van trends en nieuwigheden uit de verf- en decoratiewereld voorgesteld.
P.A.I.N.T. is meer dan zomaar een beurs In een professioneel kader werden een groot aantal nieuwe producten, diensten en collecties voorgesteld. In primeur stelde de verffabrikant er onder meer de nieuwe matte vernis voor parket ‘Essence Original’ voor en het revolutionair nieuw kleurenconcept ‘Colour Key’. Verder kon men ook kennismaken met ‘My Wall’, een gepersonaliseerd vliesbehang. Naast de producten en diensten van Boss stelden meer dan 60 leveranciers hun nieuwigheden voor. Verschillende Europese leveranciers uit België, maakten hun opwachting. Met een oppervlakte van 4000 m² en met niet minder dan 90 standen was dit meteen ook de grootste vakbeurs voor schilders en decorateurs. Op de vele standen kon men kennismaken met nieuwigheden uit verschillende productgroepen: machines, gereedschappen, toebehoren, kledij, vloerbekleding, vulmid-
O O O O
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schilder
35
ORAC INNOVEERT VERDER MET NIEUWE CREATIEVE PRODUCTEN ORAC AXXENT, het professionele alternatief voor polystyreen: 4 NIEUWE MODELLEN: KLEIN EN ELEGANT, SCHERP EN MOOI.
DECORATIEVE WANDPANELEN & BALKEN NMC
3 3
= 4,2
kroonlijst
CX154
3
4,5
= 5,4
CX148
wandlijst
PX144
1
5
kroonlijst
2,5
Wandpanelen WALLSTYL® 11
plint
SX155 / SX155F
kenmerken van de SX155:
-
uitzonderlijke handige diepte van 2,5cm kabeldoorgang langs achterzijde beschikbaar in Flex (Rmin. = 0,5m.) ideaal om onze LED spots IL003 in te integreren
100% waterproof beschimmelt niet gemakkelijk te schilderen gemakkelijk te installeren en te onderhouden schokbestendig verbetert de thermische isolatie
Balken NMC breed gamma balken breed gamma toebehoren houtaspect beschikbaar in heldere en donkere eik esthetische afwerking van de zijden gemakkelijk te installeren
w w w. n m c . e u
T H E
A R T
O F
D E C O R AT I O N
www.oracdecor.com -
[email protected]
NMC sa
Gert-Noël-Straße - B-4731 Eynatten Tel.: +32 87 858500 - Fax: +32 87 858511 e-mail :
[email protected]
Ledennieuws
Confederatie Bouw steekt licht op bij decoratiespecialist ORAC
‘Steek je licht op bij ORAC.’ Dat was het thema van het be-
singen mee – functioneel en/of decoratief. De avond werd
drijfsbezoek dat een 100-tal vakmensen van Confederatie
sfeervol met een walking dinner afgesloten in de vernieuwde
Bouw brachten aan decoratiespecialist ORAC. De Vlaamse
ORAC-lounge. Ideaal om interessante contacten te leggen én
schilders, schrijnwerkers en decorateurs kregen, naast een
de diverse mogelijkheden van de ORAC-producten verder te
algemene bedrijfspresentatie, ook een voorstelling en tech-
bespreken.
nische uiteenzetting van de nieuwste verlichtingssystemen
De Belgische familieonderneming ORAC Corporation nv,
van ORAC.
ontstaan in 1970, is vandaag uitgegroeid tot dé referentie in
De opkomst voor het bedrijfsbezoek aan ORAC was talrijk. Een 100-tal schilders, schrijnwerkers en totaalinrichters gingen via Confederatie Bouw in op de uitnodiging om ORAC en zijn decoratieproducten beter te leren kennen. De avond ging van start met een korte bedrijfsvoorstelling, gevolgd door een rondleiding door de productiehallen, met stichter Guy Taillieu als gids. De bezoekers kregen een technische toelichting bij de verschillende ORAC-producten, waaronder ook de nieuwe wandarmaturen en verlichtingssystemen. Daarnaast kregen de bezoekers tal van creatieve ORAC-oplos-
decoratieve kwaliteitsproducten in kunststof. Het assortiment is even breed als compleet en omvat naast verschillende sierlijsten ook talrijke ornamenten. De verschillende producten zijn vervaardigd van hoogwaardig polyurethaan (Purotouch®) of kwalitatief polymeer (Duropolymer®), wat een eenvoudige plaatsing met lijm en legendarische duurzaamheid inhoudt. Zo zijn deze lichte kunststof materialen – in tegenstelling tot gips – niet breekbaar en zijn ze – in tegenstelling tot hout – meteen overschilderbaar doordat al een primerlaag is aangebracht. Daarnaast zijn beide producten ook makkelijk manipuleer- en transporteerbaar, waterbestendig en maat- en stootvast.
O O O O
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schilder
37
Sociaal nieuws
Heeft uw medecontractant sociale schulden?
www.confederatiebouw.be handig hulpmiddel bij de controle van artikel 30bis Een aannemer moet controleren of zijn medecontractant
3) Klik op de groene knop Artikel 30bis. U krijgt dan het
sociale schulden heeft als hij aan die medecontractant
"Attest inhoudingsplicht" te zien. Dit attest geeft de gevraagde
geheel of gedeeltelijk de prijs betaalt van werken. Zijn die
informatie.
schulden er, dan is de aannemer verplicht een inhouding te doen en aan de RSZ storten. Dat staat in het befaamde
Er bestaan drie verschillende mogelijkheden:
artikel 30bis van de wet op de maatschappelijke zekerheid
- Inhoudingsplicht voor sociale schulden: NEEN. Dit bete-
der arbeiders. De website van de Confederatie Bouw is het
kent dat u deze onderneming kunt betalen zonder inhou-
ideale instrument voor deze controle.
ding voor de RSZ. Op het attest staat tot wanneer de vrijstelling geldt. De attesten worden ververst op de laatste vrijdag
Deze dienst van de Confederatie is er alleen voor de leden. Om
van elke maand.
de toestand van een onderneming te controleren, kiest u op www.confederatiebouw.be Toegang leden. U kunt dan inloggen
- Inhoudingsplicht voor sociale schulden: JA. Dan moet u
met het lidnummer en de toegangscode op uw lidkaart. U kunt
een inhouding doen en die aan de RSZ storten. De inhouding
als lid ook uw medewerkers als aparte gebruikers aanmelden.
bedraagt in principe 35% van het bedrag dat u betaalt (exclu-
Zij ontvangen per mail hun persoonlijke toegang (met de vorm
sief BTW). Bij een betaling hoger of gelijk aan € 7.143 kunt u
"coboXXXXXX" plus wachtwoord).
de inhouding beperken tot de reële schuld van de medecontractant. Deze reële schuld staat in een attest dat deze bij de
Controle van een individuele onderneming Uit het menu Bouwdatabank, links op uw scherm, kiest u de rubriek Bedrijven zoeken en controleren.
RSZ kan aanvragen. - Geen gegevens 30bis beschikbaar. In dat geval zit de gezochte onderneming niet in de databank van de RSZ waarop de "attesten inhoudingsplicht" gebaseerd zijn. In principe
Er zijn verschillende mogelijkheden om een onderneming te
gaat het dan om een onderneming zonder personeel of
zoeken. Wilt u zoeken op naam, kies dan Alle bedrijven. Zoekt u
om een buitenlandse onderneming die met gedetacheerd
op RSZ-nummer, kies dan RSZ. Zoekt u op erkenningsnummer,
personeel werkt. De betaling mag gebeuren zonder inhou-
kies dan Erkende ondernemingen, enzovoort.
ding voor de RSZ, want er is geen aanduiding voor sociale schulden (inclusief schulden in toepassing van de hoofdelijke
Wat u ook kiest, u kunt altijd zoeken op ondernemingsnum-
aansprakelijkheidsregeling).
mer. Dat is ook het beste, want voor artikel 30bis is het essentieel dat u de juiste onderneming controleert. Het zoeken zelf
Let op! Buiten de vermelde situaties, is het niet normaal dat er
bestaat uit drie stappen.
geen gegevens 30bis beschikbaar zijn. Probeer dan uit te zoeken of alles wel in orde is. Ga bijvoorbeeld na of het aanwezige
1) Tijp het zoekcriterium of de zoekcriteria in en klik op de
personeel geen werknemers zijn van een onderaannemer van
knop Zoeken (rechts). U krijgt dan alle ondernemingen die aan
uw medecontractant, enzovoort.
de criteria voldoen. In het attest staan altijd de identiteit van de onderneming en 2) Klik op de naam van de juiste onderneming. Een scherm met
de datum en het tijdstip van controle. Druk het voor de veilig-
algemene bedrijfsgegevens verschijnt. Onderaan staat een reeks
heid af en bewaar het samen met de factuur.
groene knoppen.
38
De Vlaamse Schilder
O NOVEMBER 2008
O O O O
Sociaal nieuws
Controleren van een lijst van ondernemingen
uw volgende bezoek aan de website.
De ondernemingen waarmee u samenwerkt iedere keer contro-
In het vakje Voeg een bedrijf toe (links) worden lijsten aange-
leren, kan tijdrovend zijn. Op de website van de Confederatie
maakt of bedrijven toegevoegd aan een lijst: het ondernemings-
Bouw staat dus een handige tool waarmee u verschillende
nummer intikken onder Nr, op toevoegen klikken en dan OK
bedrijven tegelijk met één klik kunt controleren.
kiezen (of annuleren als u een vergissing gemaakt heeft). De resulterende lijst verschijnt in de bovenste helft van het scherm.
Kies daarvoor in het menu Bouwdatabank, links op uw scherm, weer Bedrijven zoeken en controleren en dan de optie Controlelijsten.
Ondernemingen verwijderen kunt u doen door ze aan te
Deze optie vertrekt van een lijst ondernemingen die u eerder
vinken in de lijst, en dan rechts onderaan in het vak Bedrijven
al ingegeven hebt. Om deze te controleren moet u alleen klik-
verwijderen op de knop Verwijderen te klikken.
ken op de rode knop Inhoudingsplicht rapport. U krijgt dan de gevraagde informatie, netjes verdeeld in drie groepen: geen
Midden onderaan staat de optie Ondernemingsnummers exporte-
gegevens 30bis beschikbaar / inhoudingsplicht / geen inhou-
ren. Daarmee kunt u een lijst opslaan in een tekstbestand. Dit
dingsplicht .
bestand weer invoeren, gebeurt door op Bladeren (links onderaan) te klikken, het bestand te kiezen, en dan op Toevoegen te
Het systeem bewaart de controlelijst die verbonden is aan uw
klikken.
inlogcodes. U kunt ze dus eenvoudig opnieuw gebruiken bij
Hulp nodig bij het uitvoeren van de controle via de website ? Neem gerust contact op met uw lokale confederatie die u graag op weg zal zetten.
O O O O
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schilder
39
Productnews
Festool demonstreert extreem lichte langnekschuurmachine
De Planex LHS 225 EQ voor systematisch stofvrij schuren Op PAINT 2008, de vakbeurs voor de schilder / decorateur,
Het apparaat bevat robuuste en betrouwbare aandrijfcompo-
demonstreerde Festool maar al te graag de brede toepas-
nenten met optimale krachtbenutting en voelt ook licht aan
singsmogelijkheden en de veelzijdigheid van haar uiterma-
dankzij de aanzuiging. De Planex 225 EQ is namelijk voorzien
te lichte langnekschuurmachine, Planex LHS 225 EQ, die
van een variabele stofafzuiging: binnenafzuiging voor fijn
toelaat wanden en plafonds makkelijk en vlot te schuren,
stof en een buitenafzuiging voor de grovere schuurresultaten.
zelfs bij beperkte bewegingsruimte. In combinatie met de
Met de binnenafzuiging wordt tegelijkertijd – via het 8-gats-
speciaal ontwikkelde stofzuiger is het overigens mogelijk
aanzuigsysteem – het aanzuigen van het toestel bij wand- en
haast stofvrij te werken.
plafondvlakken geactiveerd. Met als resultaat dus een duidelijk merkbare gewichtsreductie en een eenvoudigere bediening bij
40
Voor het ontstaan van Festool moeten
het dagelijks werk.
we terug naar het jaar 1925, toen de heer
De PLANEX langnekschuurmachine
Gottlieb Stoll het bedrijf Festo oprichtte,
is zelfs zo efficiënt en krachtig dat
met als doel de klanten praktijkgerichte
Festool er de speciale stofzuiger SRM
producten en systeemoplossingen aan
45 E met automatisch filter-reinigings-
te bieden, die de dagelijkse werkzaam-
systeem voor heeft ontworpen. Deze
heden vergemakkelijken. Deze gedachte
is uitgerust met een tweetrapsturbine
heeft geleid tot heel wat innovaties,
en is daardoor enorm geschikt om het
samenwerking en competentie in elek-
zeer hoge stofvolume dat het apparaat
trisch gereedschap. Vandaag, 75 jaar la-
vrijmaakt probleemloos en precies af
ter, zijn de markt en ook de werkzaam-
te zuigen. Het automatische filter-
heden veranderd, maar de onderneming
reinigingssysteem – dat geregeld zelf
is vanzelfsprekend mee geëvolueerd.
het fijne stof van de filter reinigt –
Sinds 1 januari 2000 is de naam Festo
houdt de capaciteit van de stofzuiger
veranderd in Festool en is de firma zich
op een constant hoog niveau en zorgt
blijven specialiseren in de nieuwste ont-
zodoende voor optimale werkresulta-
wikkelingen inzake elektrisch- en pers-
ten, een schone werkplaats en houdt
luchtgereedschap, verbruiksmaterialen
ook rekening met de gezondheid van
en accessoires.
de gebruiker.
Veelzijdig apparaat
Alle plaatsen bereikbaar
Moet u ook al eens geplamuurde gipskartonplaten schuren?
De PLANEX LHS 225 EQ is bijzonder ergonomisch ontworpen
Of op moeilijk bereikbare plaatsen behangresten verwijde-
en laat u toe enorm flexibel en efficiënt te werken, zelfs op
ren? Wel, de nieuwe Planex LHS 225 EQ is zonder twijfel een
moeilijk bereikbare plaatsen. Buiten de erg beweeglijke kop,
welgekome ontwikkeling voor de hedendaagse schilder, want
die u toelaat te draaien en te keren zoals u wilt, kunt u hem
deze innovatieve langnekschuurmachine is uitermate geschikt
in een oogwenk korter of langer maken om hoger en verder te
voor dit soort werk. Het schuren van grote plamuurvlakken en
werken dan u ooit mogelijk achtte. Het unieke snelspan-ver-
zelfs verwijderen van tapijtresten wordt haast kinderspel. De
bindingssysteem laat namelijk toe het bereik van het apparaat
vormgeving van het apparaat en het optimale zwaartepunt van
te verdubbelen, bliksemsnel en zonder enig gereedschap.
de schuurschijf laten toe te werken zonder vermoeidheid en dit
Daardoor kan men ook in nauwe ruimtes en bij hoge wanden
zelfs bij zeer hoge waarden van maar liefst 30 kg afname per
probleemloos werken. U kunt hem dus gebruiken als langnek
uur. Ook vlak langs de rand werken, gaat probleemloos dankzij
én kortnek schuurmachine, want hij bevat 2 lengtes in één
het afneembaar borstelsegment.
toestel.
De Vlaamse Schilder
O NOVEMBER 2008
O O O O
Productnews
Een vloer op maat:
Van een wolkachtige babykamer tot een rebelse tienerkamer
Geen enkele ruimte in het huis ondergaat zoveel gedaante-
Snelle en eenvoudige plaatsing
veranderingen als de kinderkamer. Vooral de muren, meubels en gordijnen worden hierbij aangepakt. De vloerbekle-
Quick-Step zorgt, met haar lijmloze Uniclic-systeem, dat je
ding blijft meestal onveranderd. Daarom is het belangrijk
een kamertje in één dag kan omtoveren tot een prachtig
goed stil te staan bij de juiste keuze van de vloerbekleding
kinderparadijs. De vloeren kunnen bovenop een bestaande
voor de kinderkamer.
vloer geplaatst worden, waardoor je grote verbouwingswerken en rommel vermijdt. Daarnaast is de vloer ook onmiddellijk
Groot aanbod kleuren
beloopbaar, zo hoef je de kamer niet volledig leeg te maken. Je schuift gewoon de meubels opzij en plaatst ze telkens terug op
Een lichtblauwe vloer is weliswaar erg schattig voor je kleuter,
het al geplaatste stukje vloer.
maar zal tien jaar later niet meer in de smaak vallen bij je puberende tiener. Quick-Step biedt je daarom heel wat zachte en lichte tinten aan. Ze zijn perfect voor de evoluerende leeftijd
Onderhoudsvriendelijke vloer zorgt voor hygiëne
en smaak van je kinderen. De vloeren zijn neutraal, zonder daarom saai te zijn. De subtiele ondertonen die je in bepaalde
Door het gesloten oppervlakte en de perfect aansluitende
designs terugvindt, laten het toe deze vloeren te combineren
planken kunnen bacteriën zich niet in de vloeren nestelen. Dat
met verschillende interieurstijlen.
zorgt voor een superhygiënische vloer. Ook aan het dagelijks onderhoud werd gedacht. De Quick-Step -flipper met microve-
Krasbestendig en duurzaam
zeldoek gebruik je zowel voor droog als licht vochtig onderhoud. Het is voldoende om de vloer om de twee à drie weken
Kinderkamers evolueren meer en meer van een slaapruimte
te onderhouden met wat onderhoudsproduct van Quick-Step.
naar een speel- en recreatiekamer. De vloer krijgt het hier vaak
Het product ontvet de vloer en geeft hem een frisse geur als
erg te verduren. Alle vloeren van Quick-Step hebben 20 tot 25
toemaatje.
jaar garantie en zijn door de hoge slijtweerstand bestand tegen rondvliegend speelgoed en dansende tienerschoenen.
Meer informatie: Quick-Step® - Ooigemstraat 3; 8710 Wielsbeke tel. 056 675211 - fax 056 675212 -
[email protected] www.quick-step.com
O O O O
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schilder
41
Opleiding
Restauratie van monumentale gebouwen met behulp van ambachtelijke schildertechnieken
Historisch interieur en prachtig oud schilderwerk wer-
Een gevolg van deze tendens was het verdwijnen van vele
den gedurende een lange periode overschilderd door
opleidingen voor jonge en veelbelovende ambachtslieden. De
een gebrek aan kennis van de oude schildertechnieken.
specifieke opleidingen aan onze kunstacademies verdwenen
Opleidingscentrum Eucora vzw organiseert daarom al een
en de opleidingen van deze (kunst)ambachten (schildersdecora-
tiental jaar opleidingen historisch schilderwerk, metsel- en
teur, stukadoor, moduleerder, steenkapper, siermetselaar enz.)
schrijnwerk en decoratief stukadoorswerk.
werden gedevalueerd en gewoon opgeleid in het beroepsonderwijs, waar geen of nog weinig oog was voor de sierkunstenaar.
42
De kennis van oude schilderstechnieken en inzicht in het
Het gevaar voor verminking van mooi patrimonium werd
historische interieur ging de laatste jaren enorm achteruit.
steeds dreigender. Daarom is het belangrijk dat ambachtslieden
Daarnaast werd door sommige architecten luidkeels verklaard
zich bekwamen in de restauratie van monumentale interieurs
dat oude schildertechnieken achterhaald waren. Dit cynisme
en gebouwen. Het gaat hier niet alleen om het uitbeelden van
zorgde ervoor dat soms de ziel uit een waardevol interieur
hout en marmer, polychromie, vergulden en vergeten schil-
werd weggerukt en prachtig oud schilderwerk schaamteloos
derstechnieken, maar ook om stukadoors die historische lijsten
werd overschilderd.
trekken, restauratiemetselen en voegtechnieken.
De Vlaamse Schilder
O NOVEMBER 2008
O O O O
Opleiding
laag aangebracht, een mengsel van (bruin)bier en niet dekkende pigmenten (Kasselaarde, karmijnrood, heliogroen en of pruisischblauw). Deze laag moet snel worden aangebracht met grote platte spalters of blokborstel, gezien het snelle aandrogen. Het ineenwerken vroeg snelle reactie. Je begon in de linkerhoek van een kamer en gaat verder naar de uitgang toe. Om de 2 m² loop je op een vochtige grote doek met de blote voeten, zodat deze altijd van het overtollige pigment werden ontdaan en het vlekpatroon er nogal gelijkmatig uitzag. Vervolgens werd het pigment na een paar uur geheel gefixeerd bij middel van een mengsel van lijnolie, droogsel en terpentijn. Dat mengsel werd aangebracht met een grote zachtharige borstel, snel en zonder veel te drukken op de borstel. Na een paar dagen droging kon men een vernislaag (vloer) aanbrengen. Ook de fixeerlaag zou verdunde vernis kunnen zijn.
Wie kent deze oude verftechniek nog?
Vandaag de dag zijn er nog oude gebouwen daterend uit de 18de eeuw, waarin dit systeem of een variant werd toegepast.
Deze techniek werd toegepast op planken vloeren en houten trappen in landelijke woningen en landhuizen. Oorspronkelijk werden deze blank geschuurd en gebleekt met zurkelzout. Dit
Opleidingen en cursussen
vroeg veel onderhoud en het was kwetsbaar bij veel beloop. Als oplossing werd door de bewoners een schilderstechniek toegede
past die later zou evalueren naar ”jasperen” (19 eeuw).
Met steun van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed (VIOE) en het Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid
De werkmethoden waren als volgt:
(FVB) organiseert Eucora initiatie- en vervolmakingoplei-
De houten oppervlakken werden geschuurd met droog schuur-
dingen in oude ambachtelijke technieken, met het oog
papier en geborsteld met harde cocoborstels, daarbij werden de
op de toepassing in de restauratiesector. FVB komt tussen
reten en voegen ontdaan van alle stof en vuil. De grondlaag op
in opleidingskost en loonkost, voor bouwvakarbeiders is
basis van loodmenie werd gemengd met lijnolie, 10% terpen-
de opleiding dus gratis. Een greep uit het aanbod: Fresco-
tijnolie en 5% droogsel. Deze verflaag werd schraal aangebracht
schilderen en trompe l’oeil, gevelrenovatie, kennismaking
en na droging lichtjes geschuurd. Nagelgaten werden opgestopt
met de problematiek van het vrijleggen van historische
met mastiek samengesteld uit krijtwit en op dikte gebracht met
lagen en vooronderzoek,…
gekookte lijnolie en siccatief (lood). De tweede laag had meestal
Meer info: Eucora vzw, Pathoekeweg 34 – 8000 Brugge
dezelfde samenstelling als de grondlaag. De gebruikte pigmen-
Tel. 050/32.23.10 – Fax 050/32.23.20
ten vormden met lijnolie metaalzepen, wat sterke elastische
Email:
[email protected] - www.eucora.be
verflagen gaf. Na doordroging werd lichtjes geschuurd met fijn schuurpapier en ontstoft. Vervolgens werd een transparante
Imitatiecursus Op dit moment loopt er een imitatiecursus in de lokalen van de
Walsort marmer, Abeel hout en imitatie van bamboehout. De
schildersafdeling van Edugo – Campus Glorieux te Oostakker.
lessen gaan door op zaterdag 10, 17, 24 en 31 januari en op 7 en
Op het programma staat de verschillende vormen van perspec-
14 februari 2009.
tief, de studie van schaduw en lichtinval en de toepassingen in trompe l’oeil technieken.
Meer info: Patrick Laheyne
In januari start er een tweede periode met als onderwerpen: Het
TEL. 09/255.91.15 of 0478/57.55.39 -
[email protected]
O O O O
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schilder
43
Spetterinfo
Confederatie Bouw verdedigt uw beroepsbelangen
melden. Daarnaast moeten ook het woord
Conjunctuur
“rechtspersonenregister” (of de af korting “RPR”), gevolgd door de vermelding van de zetel van de rechtbank van het rechtsgebied waarbinnen de vennootschap haar
Alle indicatoren laten zien dat de bouw aan het einde van zijn groeicyclus is
zetel heeft en, in voorkomend geval, de vermelding dat de vennootschap in vereffening is, vermeldt worden. Dit is verplicht
gekomen (minder dan 1%) en dat de economische omgeving niet gunstig is voor een herstel van de vraag op korte termijn. Bovendien heeft het vertrouwen, omwille
voor alle handelsvennootschappen, met uitzondering van de vennootschap onder firma en de gewone commanditaire vennootschap.
van de bankcrisis, een flinke deuk gekregen en zal het krediet duurder worden. De werkgelegenheid in loondienst in de bouw
Europa beslist over verlaging BTW-tarief
zal de komende maanden waarschijnlijk afnemen. In deze sombere economische context staat de Confederatie erop de bouwmaterialenproducenten te verzoeken hun prijzen te verlagen. Zij heeft ook de overheid opgeroepen om de activiteit in het woningbouwsegment te ondersteunen door het hypothecaire bouwkrediet te voorzien van een verzekering “tegen inkomensverlies” die voldoende efficiënt is om de toekomstige leners gerust te stellen.
nemers niet voldoen aan het wettelijke kader en dat zij dan ook mogelijk kunnen leiden tot sancties voor de bedrijven die hiervan gebruik maken.
Resultaatsgebonden voordelen: een enquête van de Confederatie
voorzichtigheid moeten omgaan met de diverse voorstellen tot terbeschikkingstelling of samenwerking die bij hen aankomen.
Dankzij de reglementering over de resultaatsgebonden voordelen, die op 1 januari 2008 van kracht is geworden, kunnen bedrijven aan hun werknemers niet-recurrente en belastingvrije financiële voordelen toekennen die zijn gebonden aan het halen van vooraf vastgelegde doelstellingen. De Confederatie evalueert nu voor de eerste keer de toepassing van deze regeling aan de hand van enkele eenvoudige vragen waarop de ondernemingen verzocht worden te antwoorden op de site www.confederatiebouw.be.
Bouwbedrijven worden geregeld benaderd door uitzendkantoren of vermeende bouwbedrijven die in het buitenland zijn gevestigd en hun arbeidskrachten voorstellen. De ervaring heeft geleerd dat de meeste aanbiedingen van buitenlandse marktdeel-
De Vlaamse Schilder
O NOVEMBER 2008
De Confederatie wil daarom haar leden eraan herinneren dat zij met de grootste
O O O O
BTW-tarief van 6% voor de renovatie van woningen ouder dan 5 jaar en voor een uitbreiding van dit verlaagde tarief naar andere bouwactiviteiten, zoals het bouwen van nieuwe woningen. Deze verlaagde BTW is immers een effectief instrument in de strijd tegen zwartwerk in de bouw en heeft een positieve impact op de tewerkstelling.
Huwelijkspremies: aftrekbaar sociaal voordeel De belastingadministratie heeft onlangs in een stelsel aangenomen dat huwelijkspremies van maximaal € 200 als een vrijgesteld sociaal voordeel worden aangemerkt. Bij overschrijding van dit bedrag wordt het verschil tussen de premie en de maximumgrens van € 200 als belastbaar voordeel van alle aard aangemerkt. De werkgever kan bovendien de kosten van de premie als beroepskosten aftrekken.
Vennootschappen: verplichte vermeldingen
Tijdelijke arbeidskrachten: let op voor onwettige voorstellen
44
De Confederatie pleit voor het definitief verlengen (na 2010) van het verlaagde
Alle akten en documenten van vennootschappen (facturen, aankondigingen, bekendmakingen, brieven, bestelbonnen, internetsites, enz.) moeten een aantal verplichte gegevens vermelden. Zo ben je verplicht de naam, 'de rechtsvorm, de nauwkeurige aanduiding van de zetel' en het ondernemingsnummer te ver-
De Europese Commissie is nu ook gewonnen voor een dergelijke verlenging en uitbreiding, zoals blijkt uit haar ontwerprichtlijn die zij in juli van dit jaar heeft voorgesteld. Het overleg over deze ontwerprichtlijn zal echter niet voor 2010 afgerond zijn en de tekst zal unaniem moeten worden goedgekeurd door alle lidstaten. Dit zal niet zo gemakkelijk gaan als men rekening houdt met het verzet van bepaalde landen, zoals Duitsland.
Spetterinfo
Geperfectioneerde matte binnenmuurverf Sigmacryl Decor Premium Matt van Sigma is een hoogkwalitatieve binnenmuurverf die gemakkelijk aan te brengen is. Hij heeft een duurzaam eindresultaat en is bovendien stof- en vuilwerend, wat tot nu bij matte binnenmuurverven een aandachtspunt was. Unieke kenmerken Sigmacryl Decor Premium is gemakkelijk aan te brengen en geeft de verf bij het schrobben na droging zeer weinig pigment af. De verf is probleemloos nat reinigbaar. Door zijn unieke compositie is de verf stofwerend. Deze eigenschap biedt heel wat nieuwe perspectieven op het vlak van hygiëne. Toepassing Sigmacryl Decor Premium Matt is uitermate geschikt voor stofgevoelige ruimtes. Mits een goede ondergrondvoorbereiding is de verf geschikt voor het decoratief afwerken van voldoende droog pleisterwerk, gipsplaten, metselwerk, beton, behang, structuurpleisters, glasweefsel en oude intacte (muur)verflagen. Sigmacryl Decor Premium Matt wordt aangeboden in verpakkingen van 1,5 en 10 liter.
is onze Aarde’. Sigma neemt hiermee een engagement om ecologisch verantwoorde producten te ontwikkelen. Duurzaamheid en de impact van de mens op de aarde is
ORAC op Maison&Objet, een stand die er stond
dan ook het thema van de tentoonstelling. “Ecologie is een absolute basispijler van onze visie op ondernemen. Naast de milieuvriendelijke verven in ons gamma brengen we sinds kort een Ecolabel op de markt”, zegt Ann Heylen van Sigma. "Bovendien werken we aan een bevorderingsprogramma van afvalrecuperatie bij schilders". De tentoonstelling loopt nog tot 26 april 2009 in Tour & Taxis in Brussel. ‘Dit is onze Aarde’ is een interactieve reis die de menselijke impact op de regenwouden, de oceanen, de poolkappen, kortom alle natuurlijke rijkdommen via allerlei doe-elementen en zelfs de inbreng van kunstenaars aan de kaak stelt.
Te koop, wegens stopzetting bedrijf Spuitapparaat, merk GRACO H.V.L.P. 4900, drukvat, pistool, alles compleet, model 2003, goed onderhouden, amper 2x gebruikt. Vraagprijs: € 1200. Contact: Ludo AUWERIJCKX; 0476 542 109
167 buitenlandse bouwvakkers, met 20 schrijnwerkers en 2 schilders, komen werken in België
Sigma ondersteunt tentoonstelling ‘Dit is onze Aarde’
De NV FIBS (Flemish International Buil-
Allesbehalve alledaags was hij, de ORACstand op ‘Maison&Objet’. ORAC Corporation biedt decoratieve kwaliteitsproducten in kunststof aan. Pieter Porters creëerde een eigen universum met de decoratieve
ding Services) beschikt momenteel over 167 ervaren bouwvakkers die in België
sierelementen van ORAC. Een universum dat heel wat decorateurs uit binnen- en
Verfproducent Sigma Coatings levert verf
willen komen werken, waaronder 20 schrijnwerkers en 2 schilders. Zij kunnen worden ingezet na de bouwvakantie. Dankzij een uitgebreide begeleiding van zowel het bedrijf als de buitenlandse
buitenland wisten te smaken, de stand kon op heel wat enthousiasme rekenen.
www.sigma.be
voor de internationale tentoonstelling ‘Dit
arbeidskrachten zorgt FIBS voor een vlotte integratie van de nieuwe werknemers op de Belgische werkvloer. Met haar dienstverlening beoogt FIBS voor de buitenlandse arbeidskracht een tewerkstelling op lange termijn in vaste loondienst. Geïnteresseerde bedrijven kunnen FIBS bereiken via tel. 02/545.57.49, fax 02/545.59.07, mail info@fibs.be en de website www.fibs.be
O O O O
NOVEMBER 2008 O
De Vlaamse Schilder
45
Spetterinfo
Voor Porters is wonen een kwestie van gevoel en authenticiteit. Hij houdt van
helemaal rond. Forbo versterkt hiermee haar leidinggevende positie als leverancier
interieurs waarin geleefd mag worden. Dat was meteen ook het uitgangspunt voor de ORAC-stand op ‘Maison&Objet’ in Parijs. Pieter Porters creëerde een tijdloze, inspi-
van systemen voor veerkrachtige vloeren. Forbo is een toonaangevende producent van systemen voor vloeren. Inclusief deze
ratievolle stand met de decoratieve ORACsierelementen. Een leuk decor alvast om het brede productassortiment van ORAC te
overname heeft het bedrijf nu ongeveer 6800 mensen in dienst en heeft het een rijk internationaal netwerk opgebouwd. Forbo heeft haar hoofdkantoor in Baar in
ontdekken.
het kanton Zug, Zwitserland. de trend die vandaag meer en meer om-
De verschillende producten van ORAC zijn vervaardigd uit hoogwaardig polyurethaan (Purotouch®) of kwalitatief polymeer (Duropolymer®), wat een eenvoudige plaatsing met lijm en legendarische duurzaamheid inhoudt. Beide producten zijn gemakkelijk manipuleer- en transporteerbaar, waterbestendig en maat- en stootvast. Bijzonder gebruiksvriendelijk dus. Meer info : ORAC Corporation nv ; Oudenburgsesteenweg 90 - B-8400 Oostende Tel. 059 80 32 52 - Fax 059 80 28 10
[email protected] www.oracdecor.com
Waterdichte koffers en gereedschapswagens van Stanley
buigt richting glanzende lakken. Deze silicoongemodifieerde urethaanalkydlak heeft een extreem hoge weerstand tegen UV-stralen en kent een unieke keuringsweerstand en glansbehoud. ‘Glostalgi’ is waterafstotend en daarom ideaal voor schrijnwerk, zowel binnen als buiten. De hoge elasticiteit, dekkracht en verkrijtingsweerstand liggen aan de basis van een luxueus en duurzaam product dat tot spraakmakende resultaten leidt. In het ‘Glostalgi’ gamma biedt Libert Paints eveneens diepe kleuren aan. De extreem duurzame pigmenten werden gevonden in de auto-industrie. ‘Glostalgi’ is bovendien geurarm en voldoet aan de VOC-wetgeving van 2010.
www.forbo.com
Zijdeglanzende acrylaatverf met hoge decoratie en bescherming Trimetal brengt ‘trimetal Acryl Decor Satin’ op de markt. Een ecologische, zijdeglanzende acrylaatverf, perfect om binnenshuis te decoreren en te beschermen. De verf is ideaal voor binnenmuren en ruimtes met een intensief gebruik. Het is toepasbaar op baksteen, beton, gipskarton, fibrocement en pleisterwerk.
www.libertpaints.be
De Eco Degreaser van Libert Paints: een krachtige watergedragen ontvetter Libert Paints stelt zijn watergedragen ontvetter voor: de ‘Eco Degreaser’. ‘Eco Degreaser’ is een krachtige, watergedragen ontvetter voor het reinigen en ontvetten van sterk vervuilde, vettige oppervlakken zoals galva, staal, aluminium en reeds geschilderde vloeren en muren. Onder het label FatMax heeft Stanley waterdichte koffers en gereedschapswagens op de markt gebracht. De koffers zijn makkelijk te ontgrendelen en af hankelijk van het type heb je een anders geordende laadbak. Er zijn zowel standaard koffermodellen te verkrijgen als koffers op wielen. Richtprijs tussen de € 30 en € 130.
De Eco Degreaser heeft een sterke oppervlakte- en dieptereiniging zonder agressief karakter naar de ondergrond, maar heeft toch een sterk oplossend vermogen. Eco Degreaser ontbindt de vetten volledig, is geurloos, VOC-vrij en biologisch afbreekbaar, zodat naspoelen geen problemen geeft.
http://nl.stanleyworks.be
www.libertpaints.be
De ‘glostalgie’ van het verven ...
Forbo neemt Bonar Floors over
Libert Paints pakt uit met ‘Glostalgi’: een van de jongste innovaties die inspeelt op
Op 30 september’08 was de overname van Bonar Floors door Forbo Flooring Systems
Eigenschappen De verf heeft een zijdeglanzend uitzicht en een gladde film. Gezien zijn hoog gehalte aan bindmiddel is de verf bijzonder geschikt voor ruimtes die vaak gebruikt worden. Hij is zeker ideaal voor licht vochtige ruimtes zoals badkamers en keukens en biedt een optimale bescherming dankzij zijn hoog gehalte aan bindmiddel. Bovendien is hij goed afwasbaar na volledige doorharding. ‘Acryl Decor Satin’ is daarbovenop nagenoeg vrij van solventen en dus een ecologische verf. De verf heeft één uur droogtijd nodig en is overschilderbaar na zes uur. ‘trimetal Acryl Decor Satin’ is verkrijgbaar in wit en de 3 basiskleuren en is aankleurbaar via de kleurmengmachine. www.trimetal.be
46
De Vlaamse Schilder
O NOVEMBER 2008
O O O O
De schilder van morgen kan vandaag al klaar zijn.
OOR GESCHIKT V EEM ST SY IT ELK SPU ARMD GEEFT VERW ER ET B G Ó N N EE T A A LT RESU
Sigma S2U Nova Spray: duurzaamheid en efficiency in één kwaliteitsverf. Wanneer het gaat om grotere oppervlaktes en repeterend werk, maken veel schilders steeds vaker gebruik van mechanische applicatie. Immers, waar u met de borstel twee lagen moet aanbrengen, geeft één spuitbeweging hetzelfde resultaat. Welke spuittechniek u ook gebruikt, Sigma Coatings heeft er het juiste, hoogwaardige verfsysteem voor. Sigma S2U Nova Spray is verkrijgbaar als primer en als aflak in de glansgraden Satin en Gloss. Door verwarmd verwerken levert Sigma S2U Nova Spray nóg betere prestaties: mooiere vloei, snellere droging en minder overspray. Kortom, nauwkeuriger werken met hogere productiesnelheid. Snel meer weten? Ga vandaag nog naar uw Sigma-verkooppunt of kijk op www.sigma.be.
1UICK3TEP ,AGUNE OOK VOOR BADKAMERS [{ gy©i{®
{
}{y~
y~}{ {U Zw gy©i{® Lagune. De vijf scheepsdekdesigns uit dit gamma zijn geschikt voor alle {B w
C
xwzw{D m { zw
zy{ {
|{
{{ ww} {{ x{
{y~{ gy©i{®-partner voor uw regio zijn? iy~| { zw {
{{ y
{y{ { {y~y~{ gy©i{®-opleiding bij uw regionale groothandel.
© f
y{ m{Clwwz{{P j^kod dl, Blankenbergsesteenweg 378, 8000 Brugge, Tel. 050 31 73 00, Fax 050 31 73 03,
[email protected] © f
y{ lww XwxwP j^_ho Z{y
, Brusselsesteenweg 10, 3020 Herent, Tel. 016 23 02 50, Fax 016 23 06 50,
[email protected] © l
w{ wz{{
y{P ww} |
x w{ Y
w}
{z{ w
y{ >ww| GK |{xw HFFN?
www.quick-step.com Dy
w}
Dy
e\\_Y_Wb ifedieh e\ j^[ gk_Ya©ij[f® CYCLING TEAM