Schietveld Helchteren augustus 2004
2010 is uitgeroepen tot het Internationale Jaar van de biodiversiteit. Het is een symbooljaar voor planten en dieren op onze aarde. In 2001 kwamen de staatshoofden en regeringsleiders van Europa overeen om tegen 2010 het verlies aan biodiversiteit te doen stoppen. Dit jaar zullen de ogen gericht zijn op de resultaten die de inspanningen van de voorbije jaren hebben opgeleverd. Nu al is echter duidelijk dat de doelstelling om de negatieve trend om te buigen, niet gehaald werd. In oktober 2010 is er een beslissende conferentie over de opvolging van het Biodiversiteitsverdrag in het Japanse Nagoya. Vooral van de Europese Unie wordt veel verwacht, ook op financieel vlak
1
We zullen met z’n allen de inspanningen moeten opdrijven. Daarom hebben een aantal Europese schaapherders ,vooral onder impuls van Duitsland, de handen in elkaar geslagen.. Samen met het Europese project TRUNPA: (Transhumant Rangeland Use and Networking of Protected Areas) wordt er een Europese herderstocht georganiseerd. Herderen is één van de oudste beroepen dat er bestaat. Het is een cultuurhistorische gebeurtenis. Sommige landschappen zijn ontstaan door het eeuwenlang gebruik door herders. Over heel de wereld tref je herders aan. Het grote probleem is de versnippering in ons landschap Het is wetenschappelijk aangetoond dat rondtrekkende schapen in staat zijn biodiversiteit te verspreiden. In hun vacht, met hun pootjes en door de uitwerpselen kunnen de schapen zaden, sporenelementen, insecten en kleine diersoorten meedragen. Een herder met zijn kudde kan dus als het ware de versnipperde natuurgebieden met elkaar verbinden. Er zijn vogelsoorten die alleen in de buurt van een kudde schapen kunnen overleven. Om dit onder de aandacht te brengen en bij te dragen aan de biodiversiteit over de grenzen heen gaan de herders een Europese herderstocht maken. Deze tocht is op 5 juni in Berlijn gestart en eindigt dit jaar op 17 oktober in Trier op de Grünlandtages. Het is de bedoeling om deze tocht in 2011 verder te zetten naar ZuidEuropa om in 2012 te eindigen in Marokko. Marokko is de bakermat van het Merinoschaap dat door toedoen van Spanje over de hele wereld verspreid is en het uitgangsras is voor bijna al onze huidige schapenrassen. Op www.hirtenzug.eu kan u de tocht volgen.
Vertrek in Berlijn op 5 juni 2010 2
Van 1 september tot 14 september zal de herderstocht door Vlaanderen trekken van Maaseik tot Brussel. Bij het vertrek in Maaseik zal er een symposium gehouden worden over natuurbegrazing met schapen. Er komen zowel Nederlandse als Belgische wetenschappers op dit gebied aan het woord. De Gouverneur van Limburg heeft enthousiast beloofd om hier de herderstaf van Nederland over te nemen. In Brussel wordt de Europese Commissie bezocht en word het nut van rondtrekkende schapen nogmaals duidelijk gemaakt. Het is de bedoeling dat de kudde op haar traject zoveel mogelijk door de natuur trekt op onverharde wegen. Er zullen echter ook drukke verkeersaders, autosnelwegen, waterwegen en spoorwegen overgestoken moeten worden. Hier en daar zal de kudde een woongebied doorkruisen.
Zonhoven 2005
3
Voorstelling van de tocht. De tocht verloopt als een estafettetocht waarbij elke herder de herdersstaf, die van bij het begin door herder Knut wordt meegenomen, overneemt van zijn voorganger en dan weer doorgeeft aan zijn opvolger. In deze herdersstaf wordt de naam van elke herder gegrift en iedere stad gemeente of provincie waar de tocht passeert kan er zijn lintje of wimpel aan vastmaken. De deelnemers; In Berlijn start Knut Kucznik op 5 juni 2010. Hij trekt van Berlijn tot Perleberg. Klaus Seebürger en Wendelin Schmücker gaan van Perleberg over Winsen naar Winden. In Midden-Duitsland neemt Anton Hense over. Hij gaat over Paderborn naar Dortmund. Stefanie Trockel brengt haar kudde door het Rurhgebied over Duisburg naar Krefeld. Voor de aansluiting met Nederland zorgt Franz Eikermann. Aan de Duits- Nederlandse grens neemt Erich Rhöse over en hij trekt naar Maaseik. Aan de Nederlands-Belgische grens nemen Johan en Carla Schouteden- Boonen over en trekken door Vlaanderen naar Brussel. Door Luxemburg gaat Florian Weber naar de Duitse grens. Op 17-10-2010 komt de kudde van Marianne Vesley en Hermann Steines aan op de Grünlandtages in Trier. De totale afstand bedraagt ± 1200 km.
4
De tocht door Vlaanderen: De tocht doorheen Limburg, Vlaams-Brabant en het Brussels hoofdstedelijk gewest tot in Brussel, wordt uitgevoerd door de kudde van Schapenhoeve Sonnisheide. Sonnisheide beschikt over een 600-tal schapen van het ras Lovenaar. De kudde graast al bijna 30 jaar op het militair terrein van Helchteren. Dagelijks trekt deze kudde door dit enorme gebied. De tocht verloopt zoveel mogelijk door natuurgebieden omdat de schapen daar thuishoren . Twee belangrijke gebieden in Limburg zijn: hun thuishaven “Het schietveld in Helchteren” dat onder het Danah-project valt en waar de kudde haar nut al meermaals bewezen heeft. anderzijds trekt de kudde door “De wijers” , het vijvergebied in Midden –Limburg met een enorme rijkdom aan biodiversiteit. Elke dag tijdens de tocht wordt er een 15 tal km afgelegd. Het traject Maaseik- Brussel bedraagt 160 km. De tocht gaat door de volgende gemeenten: Maaseik, Dilsen-Stokkem, Meeuwen, Houthalen-Helchteren, Zonhoven, Heusden-Zolder, Hasselt, Herk De Stad, Lummen, Halen, Bekkevoort, Kortenaken, Glabbeek, Tienen, Boutersem, Bierbeek, Oud Herverlee, Huldenberg, Overijse, Tervuren, Oudergem, Waterrmaal-Bosvoorde, Ukkel en Brussel.
5
6
Schoonbeek 2005 De Europese tocht is zeer laagdrempelig en voor iedereen te volgen.
7
Vechmaal 2005 Sonnisheide kan deze tocht maken dankzij de hulp van vele vrijwilligers die zich inzetten om deze unieke Europese herderstocht vlekkeloos te laten verlopen. De bedoeling is om deze tocht vriendelijk en ludiek te laten verlopen. De provincies en de gemeentes krijgen ook de kans om via deze herderstocht zich van hun mooiste kant te laten zien. Stel je maar eens voor, een herder met een kudde schapen omringd door enkele herdershonden, in uw gemeente…. Geef toe dat het een prachtig beeld is dat je nog maar zelden ziet in onze streken. Voor de gemeente kan dit een echte attractie worden. We kunnen rekenen op een ruime persbelangstelling. Elke burgemeester werd uitgenodigd om de kudde te ontvangen in zijn/haar gemeente. In Limburg hebben ze allen zeer enthousiast gereageerd en ze gaan de kudde een eindje vooraf met de herdersstaf die zij ontvangen hebben van hun collega van de voorgaande buurgemeente. In elke Limburgse gemeente krijgen de medewerkers een maaltijd aangeboden en een picknick. De provincie Limburg steunt ons financieel en materieel om de tocht te verwezenlijken. Toerisme Limburg biedt 50 overnachtingen aan met de herder. Elke avond is er een activiteit gepland. De doortocht van de kudde door De Wijers wordt door de VLM in de verf gezet.
8
Albertkanaal Genk 2005
9
Route Tieske van de Goris In september 2005 heeft de kudde van Sonnisheide reeds een historische tocht gemaakt van Helchteren naar Vechmaal. Tieske van de Goris, grootvader van Carla, trok in het begin van de jaren 1900 met zijn schapen van Peer naar Luik. Hij verkocht in Luik aan de betere burgerij zijn lammeren en keerde met de ooien terug naar Peer. Deze tocht werd ondernomen naar aanleiding van de week van de landbouw en werd ondersteund door de provincie. De organisatoren waren de provinciale werkgroep schapen houders samen met de landelijke gilden. Bij de aankomst in Vechmaal was er massale belangstelling. De tocht duurde een ganse week en een verslag over deze tocht kan je vinden op www.sonnisheide.be
Op deze foto staat Tieske van de Goris klaar met zijn kudde om te vertrekken naar Luik.
10
De Teut Zonhoven 2005
Medewerkers AVL Achiel Tylleman, Norbert Vettenburg ANB: Eliane Verboven BB: kris Franssens, Diane Schoonhoven Defensie DGZ: Guido Bertels KHK: Michaël Cassaert KU Leuven: Rony Geers, Bert Driessen Regionaal landschap Kempen en Maasland SLE: Staf Van Den Bergh PVL: Toon Schouteden Universiteit Hasselt VLM: Huig Deneef VSH: Griet Dewaele, André Calus Guido Frederikx Jaak Coumans Jan-Roel Driessen Katrien Vaes Paul Boeckaerts Paula Coumans Rudi Kumpen 11
