Jean
Henri
Schets
van
van zijn
leven
Swinden
.
en
werken ,
DOOR
P.
Deez’
beeltenis
’t Zijn Dat
van
deugd
Geer .
behoeft
en
helder doorziende
Waarop Die
de
zoo
waar
hij
lessen
Deze
regelen
schreef
de
uitgegeven
Maatschappij
missie
was
in de zaal der
door was
de
benoemd van
het
Maatschappij
ratie
en
voorkomt
daar het
muziek
om
in de Felix
afsterven de
departement
moesten
dan
ter
B. KLIJN een
muziek
zeventig
zich
viering plaats, woordigheid
van
boeijen,
tooi
schetst
en
bij
een
bladzijden
de
hun medelid te
om
beslaat;
afwisseling van
zou
daarna
den 7den
Op plech-
plaats
alle klassen en
den indruk te
lofdicht
portret
Eene
gevierd.
regelen. Zij
deed hooren.
talrijk publiek,
het
zijne nagedachtenis,
Meritis te Amsterdam.
redevoering
uitgebreid
even
trek ingen des overledenen,
leest,
ons VAN SWINDENS geest.
aan
muziek, opdat
der
saamwerken
op den avond
van
te
daaraan konden deelnemen.Redenaar
minder
de
wist
in houding,
Hulde
plechtigheid
hoogleeraar VAN LENNEP sprak
H.
staat;
gekenmerkt
harten
sieren.
gelaat,
dichter BERNARD KLIJN onder
dat
wijze
vast
ons VAN SWINDENS aard,
van VAN SWINDEN,
tige
schedel
gaf, de zielen wist te ontgloeien;
Die kunstlooze achtbaarheid Schetst
eerlaurieren;
van
achtbren
dat vriendelijk
—
die
welbespraakte mond,
En,
die den
oog,
der ziel
rust
geen krans
wijsheid,
van
werd
vorhoogen. druk
door
den
voorgedragen; Aldus had
November
waartoe,
de Staatsraad Gouverneur
de
1823,
behalve van
leden
dichter, deco-
die in
uit,
com-
hebben
de
De
niet dich-
terwijl plechtige
in
tegen-
naaste be-
Noordholland, 1
2
JEAN
de
heeren
Burgemeesters
hooge ambtenaren school,
Tot
tige
inrichtingen
Is
deele
’t
ten
toch
ook
zichte
der
pilaar
had
die
op
heeft
tijd
naam
van
indruk
blijvendon
op
de
van
de
’s
de
’s
mans
terug
talrijke
werken
trachten
on
Doch
in
zijne
wij
vele
ons
en
Hij
die
de
zich ten op-
was
plechtigheid
een
steun-
plaats vond, haar ledental
verhoogd,
hij
was
de
ziel
en
invloed
grooten
die
een
groote
ons
en
de
van
hot
Moge
herinnering
van
afteleidon,
tookomt;
ontwikkeling
levensschets
moge
hieraan
van
ons
de
welke
land
tot sieraad
vertegenwoordit
door
gebied
tegenwoordige
geslacht
dorre
on
waardeeren.
opsomming
achtergelaten,
hem
door
die niet
die
bijdragen
kennen
plaats
mot
geleerden,
schets
hoeft
invloed
op
volgende
vaderland is
voorafgaan,
genoemd
waardige plaats
tot de
ons
het
hij
geen
in de eerste
dagen
oen
vaderland
eene
die
welke
in
loeren
in
begeven
eero
hdygens,
eeuige andoren,
wetenschap
waar
do De
beteekenis,
behoort ongetwijfeld,
hij
maar
verdiensten te niet
mot
naam
land in vroegere
eerbiedigen.
schappelijke
zijn
is
hooger
van
indien
nageslacht.
laten wel
curistiaan
herinnering
zijn,
het
voor
wetenschappelijk gebied,
wijze
do
word
kan
onze
do
en
betreuren
waren
gebied
als
gevuld
te
opgenoemd,
verhandelingen
daaruit
natuurkunde
van een
verdiensten
de hoofdstad
het
zij
verdiensten
deden
roepen; zullen
wis-
do
naam
Daartoe
liever
op
waardige
overlijden
gevorderden leeftijd,
klank
worden
niet,
ook
ook
maar
te
ijdele
MUssctiEN broek
,
de
plaats
zou
rijken verzekeren;
vreemdelingen
om
ledige
Toch
een
even
hij
het,
groote
alleen op
digden ,
do
groote vernuften,
oravensande
niet
hier
wetenschappelijk
verstrektenen nevens
de
inrichtingen
op
de
nut-
achterliet.
achter.
Wol staat
worden.
rij
ook
zoo
hoewel
dood,
swinden
die
boezem
uit
en
tijds toeteschrijven,
verworven.
leven in
zijn
uitgowischt.
van
verdiensten,
want ook
zijn
maatschappij
langzamerhand
had
nuttige
andere
van
zoodat
in de
Do
wier
wijze gedurende
verkregen, leegte
in
des
geest
van
het
van
voordrachten haar aanzien
van
Ook
gevolg
geleerde
zijne geleerde onderzoekingen,
inwoning
maatschappij
vermeerderd.
het
van
zijner
stad
door tal
had
en
de
van
den
gevestigde
doorluchtige
waren.
viering
aan
der
Instituut,
verdere
van
uitgenoodigd
deele
afgestorvene, afgescheiden
en
daar
professoren
en
Nederlandsch
Algemeen
gestichten
de
hoofdstad,
curatoren
indrukwekkende
man
zij
was
der
koninklijk
het
van
en
dergelijke
een
wetenschappelijk ten
uit
nut
SWINDEN.
VAN
Raden
en
Staat,
van
kommissiën
maatschappij
IIENRT
op
hom
het
op
uitgeoefend. voel
van
gebied de
de
maar
der
weten-
Een korte
merkwaardigs
kan
IIENRI
JEAN
bevatten,
omdat
den
van
zijn bijzonder
nieuwen
kenmerkt,
die
het
tijd
reeds
bovengenoemde
hoogleeraar schetsen aan
in
wij
iiENiu
geboren.
schijnt
wol
weid
zoowel
zooals
wij
voor
dat
hij
tuigen,
op
natuurkundige
geen
ontleden
vluggen
leerling bij
zpn van
swingen
liug
voor
Blijkbaar
dergelijk
niet
Jio
bereikt in
hage J
o
was
later
In
van
het
david
do
ambt
worden,
beter
hot
dagen
van
hij
alle
jean
algemeen
reeds
op
van
van
slaagde van
hetgeen
op
doch als
den vader
hij
horloges echter
do
hierin
van
Het Album
1763,
zoon voor
Mocht
dit
zijn jongeren van
onder
de rechten.
oudsten
Raadsheer in het hof
de om
als kweeko-
student in
met
in
vorderingen
opteleiden.
en
door
inspannen
leeftijd
zijn
werk-
zich
Augustus
om
van
van
ingeschreven.
10
aan-
wordt verhaald
moest
waven
hem,
door
henki
leermeester
zijn
jeugdigen
mocht worden
roven,
hij
staat
gemak-
gekomen.
hem
zetten
krachten
zelf bekleedde
ambt
pas
van
elkander
inschrijving
bedoeling als
hij
hierdoor in
in beide talen
is
on
zelf
Hij
fransche talen
en
deze
te
ook
den echt
Holland,
van
uittedrnkken,
getuigenis
het
hij
hoogeschool zijne
dat
loven
van-
aanzienlijke
geweest.
latijnsche
nog onderscheidde
dat
groot, dat
vermeldt
rectoraat
een
houden.
do Leidsche
studiosorum hot
te
zoo
in
deze
bewijst;
waar-
gemeente;
dan in hot samenstellen
schopte
Moer
zooals
geest,
wiskunde blassière
den
andere
Gravenhage
weinig bij
zijn
onderscheidde zich
weder
on
zooals
van
lozen,
’s
te
Hof
te
wijze
onderzoekingen;
dergeljjke kunststukken. oen
wijze,
schriftelijk,
grootcr behagen
het
in de
uitnemende
jeugdigen leeftijd
het
aan
verder
zijn
als
te
dagen
die anders
ontwikkeling
voortreffelijke
zullen,
blijven.
eenigo
en
vader bekleedde eene
Zijn
ouderwijs
gedurende
mondeling
zien
op
lemans
Juni 1746
8
op
Advocaat
hooge
zoon
eene
zich
kelijk,
redevoering
eene
vroeger
voornamen,
passen.
van
te
ontleenen.
fransche
zijnen
zulk
op
boeds
man
gebeurtenissen
geene
levensbeschrijvingen,
M.
van
regel bij geleerden
aaugeteekond
in
van
werd
namelijk
was
aan
gestold
verder
lijkrede
swxnden
familienaam
een
gaf althans
door
beide ouders behoorden tot de Waalsche
hij
ook
enkele
tijdschriften
volgende
ongetwijfeld zijne
betrekking,
leg
het
van
Zijne
hollandschen
en
moll,
ook
staat in
eene
zich
is,
Hulde,
verschillende
dan
Jean
daar
g.
zooals in den
geschiedenis
do
s
SWINDEN.
loven,
geval
verdienen in
Wat hieromtrent bekend is, de
VAN
doel
zoon,
’s Graven-
vervulde.
°°.
kwam
meiden
on
onze
jean
legde
henki,
zich
nauwelijks
onmiddcllijk
zeventien
jaar oud,
met allo kracht
op
als
student
do studie toe,
4
Jean
Zijne
rechtskundige
torkundige geheel
het
waren
veeleer
hom
te
danken,
digen:
door
als
uoBiNS
ook
in
hennert
on
de
stolde hem
in
daarvan
do
van
wier
verdedigd. van
in den
tijdolijk
der
wis-
vrucht
zijn
zulk
op
in-
vereoring
groote wiskun-
wij bij
oene
voortreffelijke
eone
engelsche beoefenaren,
De sporen dezer
der
natuur-
en
voortbouwdo.
de
levende
enkele
dool
een
maar
beroepen,
namen, zooals
swinden
kring
eenvoudig
neergezet,
hennert
nog
,
van
was
vestigde.
zooveel
moegedocld,
gegeven het
brachten;
Utrecht
naar
toon
dagen
als
zich Toch
wijden.
destijds
grondslagen
i.agrange
van
die
lot
de om
varen,
Leiden had
te
don invloed van
werd
,
zich
staat
word
geroepen te
clarcke
latere werken
in
studie
zijne
later mot
de aanvallen
togen
studio
welke
wiskunde
de vaste
hebben
gelegenheid
vroegere
w|jze
werken
d’alembeut,
eolek,
in
dan tot
natuurkunde te
wetenschap
hij
door
hij
dezo
en
wiskunde
die
waarop hom
do
voor
do
in
niet verder
die zich hennert,
met
in
hij
lessen,
richting
swinden
van
minder werd
goboozemd
wis-
beoefenaar der
grondig
Hieraan had
Niet
dezo
hooglceraar
als
kunde
tot
onderwijzer
als
der
academische
kennismaking
do
bijzonder later,
de
swinden.
weldra liet
beoefening
niet
die
worden,
naam
de
van
bracht
oefeningen
voorbereiding;
aan
iienri
toewijding zijn
gemakkolijk
fransche
nategaan;
uittemaken,
eeno
zij
toen
geleerden,
hij
eereplaats
verwerven.
Hoewel mocht
en
werd
do zuivere
lessen beide
van
dat
hij
hot
vaarwel
toon
do Leidscho
aan
in do anatomie
en
van
reeds
bdijen
12
den
in
doctor in
den
daarna, op
twiutigjarigen leeftijd,
vertrek
van
graad
do
aan
brugmans
de
zich
geheel
Dat
hij
rijke
dissortatiön,
aan
echter
ook
van
hoogeschool naar
studio, de
die
do
en
vrucht
van
geen
gaubius
drie
philosophio
wijsbegeerte
niet
van
de
wis-
aan
van
waren zoo
jaar
na
snel, in-
en
kort
wijsbegeerte
Hier
door
en
het
wijdde hij
natuurkunde.
blijkt de
de
zijne
verwierf
en
de
in de schei-
opengevallen
verzuimde,
gedurende zijn professoraat
ge-
volgde hij
natuurkunde,
word geroepen.
voornamelijk
geheel
behoorlijk onderwijs
moor
Frauekor,
Groningen,
do be-
krachten
tot don leerstoel der te
hennert
wijden. Volgens zijne
Zijne vorderingen nog
met
swinden
zijne
geen
physiologie,
Juni 1776, dus
schrijving,
natuurkunde
te
wijsbegeerte
do botanie.
van
om
wiskunde gegeven, doch mot te do
van
zeide,
hoogoschool
lulofs on allamand in
omgang
dat
gevolg,
natuurkundige wetenschappen
albinussen
kunde,
dezo
rechtsgeleerdheid
der
de wis-
tuigenis in
had
verheugen,
oefening aan
zich slechts kort in den persoonlijken
hij
uit
de
tal-
hoogoschool
te
JEAN
Praneker
worden in
onderworpen
geland
f
buitenlandsche
bekend
ecu®,
in
naam
den
delambre
geleerde 1772
waarnam
lande
sprake
er
hij
meermalen op
in
1795
werd
beroepen;
den;
hoogeschool
in
oeno
1808
vinden,
groot
plaatsen, Wel
hij
wiskunde ■Als
kunde
te
genoeg
en
in
belast,
Athenaeum
met
voortgezet,
en
zgner
lessen,
boeiden
Niedwland, in
de
zoowel als
is
don
gebleken.
waarneming
gebied
zijner
uit.
dor
zijne
Niet
zuivere
en
van
lessen.
heeft
alleen
hij
dat
zijne
ypey
nader,
het
gebied
op
helderheid
door middel
eigen
zijne
wis-
straks
De
op.
had
over.
do
lessen aanhot
school
Leiden werd
zijner
gemaakt, getuigenis
leerlingen beroepen,
was
doch
zijner uitstekende werk-
liet het
zich
in
nicolaas
dood uit veler
allerlei
bewogen
natuurkunde,
Amsterdam
waarover
onder
naar
Leiden af.
naar
met
hij zich,
zijn
naar
swinden
wetenschap,
te
waardig
die
te verbin-
bibliotheek te
philosophio,
do volle kracht
Op
daarheen
swinden
den bekenden
uitnemendste
hoogloeraar
in
echter geen huis kon
doorluchtige
na
van
uitgebroido
correspondentie,
zooals ook
Doch
hij
haar
aan
dat
thans
1823,
dor
werkelijk
verplaatsing
het
litteratuur,
zijner jaren
overleed.
zijne
wetenschappen
Do
hom
tussohenpoozen,
room
door
die later tot
werkzaamheid et
hij
uitgebreido
den bloei
zaamheden
'llge
hield
zijne leerlingen,
voldoende
hier
paar korte
een
in
dood,
natuurkundige
en
bibliotheek
zijn
aan
Reeds
op.
worden,
toen
hij
was
en
aldaar benoemd te
Athenaeum
werd
Praneker
want te
Tot
wis-
onderwijs
van
zjjn
in later
om
in de
het
naar
waarop
werd
Ook later deden curatoren der
oeno
hoogloeraar
zijne
ook
geslaagd,
om
van
leden
Leiden;
naar
om
pogingen
geschikt
hare
niedwland
hij.
zoover
goed
voor
voortreffelijke wijze
onder
Leiden omzag;
1785 als
vak
opgedragen.
der
in
sterrekunde
on
nieuw
deze
woning
hij
zag
ging
krachtige
de
,
door
buitenlandsche academiën
en
van
Envele
bonnet
leerlingen omging,
punt
dood
toon bedankte
waren
geschikte
het
den
na
doch
zijne
Charles
als
met
anderen. Zoowel
on
zijne overplaatsing
van
briefwisseling
naam, als
hem
namen
terwijl
Leidscho
in
hij
zijne eigene vele weten-
van
Duitschland
Frankrijk,
Binnen-
geïnspireerde
swinden
geschriften
als door do
mot
en
jaren stond
hij
in
laplace
,
gevestigd.
maatschappijen
was
van
behandelden. Door
kwam
grooten
van
onderzoekingen
lessen
zijne
zoowel
gemaakt,
geleerden
wetenschappelijke hij
door
do uitkomsten in
waarvan
5
SWINDEN.
alle
on
genootschappen
worden
sadssdre,
verdedigd
VAN
doorloopenden samehhang
onderzoekingen, schappelijke
HENRI
niet
gebied
bij
een
strekte
zorgvulzich
zijne
zijne onderzoekingen
waarvan
wij
zoo
op
aanstonds- do
6
JEAN
vruchten zich de
zullen
hoofdstad
breiden
wikkeling Zoo last de
van
stad
In
1795 werd
der
ter
rend
Hij
werd
pelijk Toen
don
namelijk,
weder
onderzoek
boven
koerde
nieuwe
naar
vermeerderd
werden.
eerste
schappen
,
in
daarna door
tijd
leden
hot
van
letterkunde de
dezer
commissie,
jaren
later
de
grondslag
hot
herstelde
bestuurder
van
hot
ouderwijs De
der
maakte
pulair
man.
ccnigo schoono
jaren
weldra Dit te
kunsten
noodzaakt
wijze
zag
bleek
voren
was
een
do
vooral, door
zich
hij
ingezetenen toon
do
nam
wist
Hot
rapport
werd toch vele het
van
van
een
weten-
hoogor
het
was
ou-
hij
Instituut tot
Zeevaart. uit
te
drukken
en
do
aan
anderen moe te deden
der
hoofdstad
Maatschappij
door hare
te
was
van
mot drie medeleden
gevolg,
voor
liefhebbers
zich
gebouw
hij
Nederlanden. Verder
onderzoek
eonige
gesticht,
nieuw
der
die met
Voorzitter
hoedanigheid
Hoogoscholon.
geen
kweekschool
waarop
tot
volbracht;
kerkgenootschap,
do
onder
van
verkoos.
groote geodesischc meting,
en
dor
post
vernieuwde
met
welke
vrijzinnige regeling
koninkrijk
wetenschappelijk
van
hom
do
van
iu
ge-
wetenschap-
staatstooneol
benoemd
werd
kunsten,
onmiddollijk
van
dor
dozen
legde van
Nederlaudsch Instituut
verbetering
Waalsche
blinden,
gomakkelijko
uitkomsten
schoouo
hij
gebied
het uitvoe-
werkzaamheden,
Waterstaat,
instellen
het
van
werkzaam
van
hervatte
on
vroegere
kuaijeniioff
tot
hoewel
in
derwijs
terug
Koninklijk
en
commissie
doch
toepassing
word
den
hot
de
en
als
beraming
Op
kort,
tot Lid
benoemd,
maken,
aangesteld
tot
en
slechts
bodrijvigor
zijn Zoo
van
hoofdstad
1800,
hij
zooveel
lust
meewerkte tot
korten
zitting
hot
Comité-Centraal
hij krachtig
daar
Amsterdam
onafgebroken
en
het
van
hij
Juni
be-
zeelieden mot
onze
bekend
ingezetenen
doch
te
aandeel.
commissie,
gezondheidstoestand.
ook,
republiek
neer,
dor
uit
do ont-
hollandsche zeekaar-
gebrekkige
dor
20
die
moesten
bestuur
den
van
swinden
jaar
een
krachten
dor
van
kunst
der
hij
dan in
richting
werkzaam
een
werken,
hoogst
telling
bewind dor bataafscho
binnen
die
verbetering
staatkunde is
weest.
hunne
tot
deze
deed
beter
wenden. Aan
te
aan
weldra
hij
zulke
door het
hij
commissie
eener
middelen
in
in
gaven
toepassing
Nergens
benoemd tot lid
van
verbeteren der
dor
kennen.
zijne
nam
regoeringswogo
samenstellen
het
mot
hoofd
van
terrein
medeburgers
land
en
SWINDEN.
het
op
gelegenheid
zijner
vorderingen
nieuwe
ten.
hij
VAN
stuurman
ervaren
nutte
het
met
voorts
had
bij
word
een
ten
en
ook
nagaan,
weldra als
HENIU
van
Felix
oen
Meritis,
wetenschappen
groote
betrekken.
tot
Dit
uitbreiding gebouw
,
podie
en
ge-
moest
JEAN
feestelijk
worden
muziekstukken Onze
van
doch nen
zaal
de
hot
dat
kon
twee
avond
te
in
alle
volgenden
wijze
avond, op
het
kweet
hij
vrouwen
dames
te
de
hem
door het
dor
te
of
rijk
zonden tot op
kon
geven
hij,
andere
leeftijd
hij
nog
hij
on
;
nut
don
op
uitnemende
Op
om
wetenalleen
vervolg
1
elke
van
word
de
aan
der
wonen
hot
ijver
enkele
bezigheden
was
bij in
9dcn Maart
eer-
ware
ouderdom onvermoeid
inwoning
don
zoodat
en
jeugdigen
op
zijner
de
hare beoe-
aan
taak
worden.
tocgclaten
twee
op
werkzaamheid der
opgelegde
on
en
andere
eeno
“hot
kunsten.
hot
over
volgen-
hield,
kunsten
do
groote
leden
swinden
over
zoo
zouden de-
maar
van
over
van
hoogen
do
do
toebrengen”
on
hem
zij
voor
avonden
leden
mot onverflauwden
de stad
ongesteldheid,
lessen
Keeds
zich
de
uitgesloten
waren
swinuen
hij
dat
schoouc
do
waarom
geven,
beide
betrekkingen
van
bijwoning
feestviering
redevoeringen
wetenschappen
hierbij
avond
gebracht,
het,
en
tot
nomen,
de ingcze-
daarop onmiddellijk
Op
voor
te
aan
hunne dames in
vrouwenschaar,
ouderdom overleed
korte
zijn
zich
van
kweet
en
76jarigen na
do
voordrachten
was
zaam
1788,
feestviering
eerste
verschillende
redevoering.
zich
op
daarom do
gchooro
komt
bijzondere
gebied
do
taak
aanvrage
en
dames.
ton
Zoo
muziekuitvoeringen
Zoo
wel
fraaie lettoren
voor
kennen
schappelijke tot
worden
hunne
do
was
besloot
do
voor
October
wetenschappen,
dezer
verschillende
van
toepasselijke
deze
den tweeden
avonden
31
Vrijdag
fenaren
on
uitvoering
oener
leden
bestuur
uitgesproken.
achtereenvolgende
dat
alle
geuoodigden;
muziekstukken
op
houden
werd,
verdeden,
uitsluitend
redevoering
ste,
Hot
door do
programma
7
SWINDEN.
uitgonoodigd
onmogelijk
plaatsen.
mannelijke
zelfde
hot
werd
voorloopig
men
avonden
den
door
Amsterdam bekend
van
groot,
als
VAN
zoowel
ingewijd,
swinden
toen
HENllI
werkdie
taak,
opgelegd. Op
1823,
kalm
dagen
vóór
en
ruim zacht
zijn
dood
waarnomen.
gehuwd
met
saha
kiboulleaü ,
die
hem
verscheidene
jaren
overleefde.
vader op
zes-cn-dertig
jarigen
Ook
van
drie
o.
had
is
vrolik
swinden
gehuwd
leeftijd,
dochters,
'a
DC
beid
r "k .
sp'ong,
d °°r
ver8cll ™en dc
YAN
5
in
oprichting
SWIfiDEN
hut
en
zoon
overleed
vóór
zijn
die echter twee kinderen naliet.
waarvan
eene
met don
hooglecraar
geweest.
Vooral twee karaktertrekken
in m
Een
b
'j
dczc
voorbericht
eerste
worden door
Se
-
wordt
levensjaren
bcid
e un
S
eene
der
zijne tijdgeuooton
in
van
uitgesproken redevoeringen zijn
uitvoerige beschrijving
Maatschappij
Felix
van
den
ook
oor-
Meritis gegeven.
8
JEAN
het
van
zooals
don
bij
neer
aanleg
kracht
verliest
die
dagen
smaak, doen
Moritis
Moll
in
deren.
achter
dor
deftige
sprekendheid eenmaal
af
laudsche Een
taal
is
do
>
Koning
Zie
van
hot
gdede
Het
zich
hij
mate
of
was
van
minst
in
volgend hier
lofrede
uit
achtbare
oven
op
hem
hij
werd
mooiolijko
staaltje zijne
j.
ji,
van
juist,
minder
dagen
van
die
doen
in
als
de
ver-
zonder
vuur,
net
terwijl schenen
op
de
en
karakter,
sierlijk.
die
van
hij doorleefde,
zou
-
prijs gestold;
van lennep
audiëntie
swinden,
on
wel-
aan
do fransche of neder
altoos
wordt door
eerste
smaak,
opgozegd,
te
do aandacht
onafhankelijkheid
do
uren
hem
om
nooit
vlugheid
niet
was,
dagteekoningen;
latijuscho,
rode
zijne
zich
houding
do
zich,
beschaafde
alleen,
on
met
voor
en
door hem
oefening
om
do
doden verbaasd staan.
werden
en
om
op te hel-
en
uatuurljjk
zoo
door
verhaalt
behagen
gemakkelijkheid
getallen
karaktertrek
lodewijk
MNNEr,
verbinden, namen,
zijne
gebruikte,
grooto
spreidde.
Toen
te
spreekbeurt zoo
—
hij
den vol-
Maatschappij
eone
te schiften
hoorden,
diende
geheugen
aantal
on
Om
swinden, niet hot toon
eerst
natuurlijke,
eone
drukte
gelaat
tweede
het
voor
orde
groot
dwingen.
hom
duidelijkheid,
een
zijn
overijlen,
te
deftig
te
hot
hot
die
in
hieraan te de
ont-
zijne
Vooral
zeer
letter schrifts
een
is
niemand verstond boter
on
onderworpen
zonder
bijna
geleerde redevoeringen
met
bepaalde
in
gissen zich
met
en
,
hij dan,
om
schopte
—
behandelen,
te
do duisterste
viel
on
het
voor
insluimert.”
levens
zijns
wan-
allengs
lezingen
optrad
jaren
gedenkschrift
die hom
sprak
laatste
is
ons
alleen in
hij
niet,
men
berekeningen
gevoel
gomakkelijk dat
oor-
natuurkundige
Godsdienst
en
dat
aange-
ontstaat,
in
doodslaap
malen
welsprekendheid,
buiten
van
hij
maar
zijn
om
sprak
degenen,
Goeno
do
wetenschap
kunst
elkander,
welke
in
waardoor
feit,
honderd
aangohaald
Zoo
die
met
het
uit
die
dat
en
naar hun
vindt
wiskundige
gevoel,
zeer
en
hem
Bij
wetenschappelijke
swinden
dan
Vooral
geschiedenis do
van
meer
zijn
hij
populair
voldoende
vervullen.
dan
het
van
zedelijkheid
van
den killen
eindelijk
on
wis-
stroefheid, tot
edel
verfijnd,
en
waren
dat
blijkt
helix te
on
het
kunst,
en
“do
verstand
ook
aangckweckt
wikkeld,
in
natuur
van
het
van
niet
gevolgtrekkingen, schoono
1
zich
hij
waardoor
onderscheidde.
verklaart:
tijdgenoot
oen
gemakkelijke
gezellige,
der beoefenaren
gunstig
zoo
zijn
SWINDEN.
medeburgers,
ras
gewone
wetenschappen
oorsto
zijne
mot
omgang
deel
Ton
geroomd.
swinden
name
VAN
HEN UI
ton
meegedeeld.
geven,
had
do
bovengenoemde “Hulde”.
JEAN
II EN lil
VAN
dat elk hoofd
groot-ceremoniemeester verlangd, hom
aan
toch
opdat
niets
mede
den
afschrift
een
leeraren
der
scholier,
een
zoude,
wat
Doorluchte
van
run
vaa
vlag
Na W1
In
de
van
Do
1815 plaats vroegere
wijls
het
het
dagen
veel
onderwijs
afzonderlijk
niet
of
ischo
aan van
philosophie
opgedragen; °
s
-
te
te
bij
het
do
word
zou
doen
Leiden,
swinden
als
golooven,
Aan
in d
°
schbödeb te
gewone
Zuivüro
thans
en
en
01d
°P van
HCh
Uam '
zijn
geest
in
ceno
nog
too e g P asto
zoovele
of
meer
wiskunde
der natuur-
als
do
ver-
tegen-
worden.°Zoo
zoowel in do theoro-
(metaphysica)
uitgebreider,
wiskunde,
«ch
word dik-
krachtigo getuigen,
bovennatuurkunde
Daardoor laat zich
in
Utrecht, gestaafd
taak
van
hoogleeraren
Dat de laatste
qpleverdo
onderwijs
na-
duit-
besluit
vier
drie,
ouderwijs
*
U“
meeste
persoon
of met
on
philosophischo,
taak der
één
hot
de
de
hoogoschool wis-
on
koninklijk
kan door vele
te Prauoker hot
in do
de
philosophie.
Amsterdam werd zijne
ndCrwijS
was
uitkomsten
verwerpelijke
elke
aan
nog
verbonden
theoretische
komen
gebied.
door het
waarvoor
Doch
wijken.
do Noderland-
on
persoonlijkheid
en
faculteit,
dan thans.
door
deed hoo-
wapperen.
thans
ons
taal
willen
literarische
verbinding
ruimer
voor;
zulke
gkavesande
word ook
deze
dit
aan-
moll
zeoprefect,
loeraarschap bezat
benoemd. Zoo kwam
met
woordige verdceling als ’s
hoeft
Pran-
zeevaart, groot
een
de
beleven,
zien
tot ééne
is,
den
besluit,
leven
zijn
als
opgedragen,
worden
wetenschappen
binding
geval
Door
te
te
een
zeggen
dor
voor
zulk
geweld
voor
dagen
tegenwoordige
even
afscheiding
gehad.
hoogleoiaren zelden
Do
toen,
waren
hoogescholen
verbonden.
alleen
swinden’s
van
faculteiten.
hij
dagen
zware
hij
toen het
wetenschappelijk
op
als
even
opgeheven. Nimmer, getuigt
van
van
de
swinden
dan
betere
beschouwing
verdiensten
dagen
vier
die
swin-
Hoog-
van
dat
maar
kweekschool
de
van
de kweekschool
van
Van
dacht.”
in
hij
ook
uitvoering
lieden,
korte
tuurkundige sche
toonde
werd
niet,
zenden,
betamelijk
on
geweest,
de
commissie vooraf
bcleedigen.
Amsterdam kon
uitbreiding
geluk gehad,
zijne
J
met
weder
deze
slechts
m
Toen
grooter
eerlijke
heeft het
scho
te
onder valsche voorwendsels
napoleon belast
hij
plichtmatig
swinden
mocht
ooren
verbetering
en
eenor
de voorgeuomeno aanspraak,
van
antwoordde: “dat do Voorzitter
School
tor
oprichting
had,
Konings
onafhankelijkheid
wier
deel
’s
vrij
overheersching.
aan
is
zoude toezendon
genoopt,
opstel
hem
Dezelfde sehe
te
daartoe
9
SWINDEN.
daar
hij
alsmede in do
verklaren dat de work-
richtingen heeft uitgestrekt.
10
JEAN
Zijn
eerste
Willem
V,
het
(naar
en
voorschrift
wiskundig
dit
do
do
gebied
slechts
oen
uit
hoogst
enkele
zijner
af
denkbeelden”; hulp
de
van
de
zaken
op
het
hebben,
nog
on
het af
hangen dat
die
den
van
zaken
standpunt heeft dan
noodig
Dat
zijne
van
die
gewicht” hot
zooals:
gehouden,
wijsgeerig dit
gebied,
verder
hot
Op in
enkele in
hot
Hot
te
op
dit
do
plaats
van
bewijs
werkelijk
de
dat
XII
1
niet
zuivere
eone
voor
dien
tijd
uitgegeven
deel,
1770.
der het
bevan
van
in
uit
ontstaan,
do is
Praneker
lossen
zijne ,
zijn geest
te Am-
dwalingen
der
Bij
en
onderwerpen,
doch
hij
voordo hem
op
over
heeft moer
gebied.
grootheid
vinden
a
-f-
binomium
de
wij
blijkt
guavesande
en
zeer
b
wij
tot
van
de
van
swinden
eeno
onbepaalde
newton
eenvoudig;
hollandsche
van
“behelzende
verhandeling,
nieuw
door
’s
van
wiskunde
korte
te
hypothesen.
met
die
beschouwing
doen
oorzaken
bewogen;
toegopast
verheffinge
hier
voor
Verhandelingen Haarlem
on
do
newton,
wij
warmte.”
aan
dagen
do
van
opvoeding
en
uatuurwijsgoerige
over
handleiding
gebied
der
gobjod
botooginge
1
van
gemis
menschen
wij verkeerden
verhief, te
van
blijken
de kracht
natuurkundige
ijs
dagen
der
daar
gewoonten
“om
algemeene
oordeel
welken
dagen
later
natuurkundige
experimenteel
de eerste
is
do
onderwerp volgde hij
zich
op
philosophie
de
ook
liepen
de
en
het
van
thans
het bost
verkrijgen
in
treffen;
van
kan
denkbeelden
staat,
ons
Zijne latijnsche redevoeringen, sterdam
kennis
on
het
van
oordeel,
omweu-
hetgeen
daden
vrije
nadenken; alle
handelingen.”
vuur
“do
de
die eerste
insloeg,
het
van
omgeving,
en
het
“het
anders
wil
in
tot
swinden
in
punten
geval
Het dier
lagkange
en
van
gelegen,
geest
gebied
“alle denkbeelden
en:
niet boven
iets
wil,
zintuigen
oogenblik,
stellingen:
do
zijn
zooals:
stellingen,
menschelijke
zich
wijsgeerig
op
geboortegrond
alle
die
richting
zich
op
lichaam
alge-
een
standpunt
alembeet
bepaalt
Prins
beschouwd.
hot gewone
eenvoudig
en
zoowel uit
wordt
n’
aan
belangrijk onderwerp
latijn)
van
Zoo
aantrekkende
De
den
van
het
oogpunt
niet boven
moesten.
bijzonder
werkzaamheid
hangen
den
het
uitmaakt.
vraagstuk
zich
welk
omwentolingsellipsoïden
van
buiten
tolingsas
in
dagen
ontdekkingen
volgen
nog
SWINDEN.
aantrekking,
wijsgeerig
grootsche
aantrekking
zijne
als
VAN
dissertatie, plechtig opgedragen
die
van
verheft
gedeelte
toen
dagen,
zijne
was
handelende over do
natuurkundig
meen
op
work
UENRI
machten'’
gegeven het
Maatschappij
der
nieuwe
wordt,
berust
niet,
wetenschappen
JEAN
zooals
de
een
koming
len
algebraïsche
van
volledigon
voor
do
eerst
later
volledig, Van
alle
doch
toen
gelieden
zyne
taal
öinsclon
,
Zoo
der
later
leerboek
vertaling,
bezorgd
leerboek
euclides
af
aangehaald, grooto
zich
rst
e
van
tot
het
’
dit
op
werk
geschikt
de
prof.
als
oen
zijn
om
le°rb0ek
een
door
van
in 1786
te
,
Amsterdam; aantal
jon-
de Neder-
noodzakelijkheid
om
gelegenheid
verbeteren
uitgave
gebruik
dor
hij
en
uit
“Grondbe-
dit leerboek
van
leerboeken
tot
het
is
vervan-
der
zijn
welk
VAN
van
dus
hoogduitsche
werk
gebruikt
nog on
steeds
door vele
door de in
bijgevoegde
staat
ge-
stellcn°ookde
meetkunde
terwijl
bronnen worden
vele
verkrijgt
stand
van
gebracht.
vraagstukken
oefening SWINDEN
gebleven;
toen
elementaire
kennis
voorraad
1834,
eone
laatstgeMet
punten vooral onderscheidt
leerling
tot
iu
geval;
eerste
volgen,
eigen
van
ovorgebracht.
Jena,
twee
den
van
verscheen
te
don
leerling
rijke
werken
taal
wel
Ten
te
gebied
Vraagstükkuu
was
om
latijn,
grooter
welke
leerboek wordt
die
dagen do
geval-
hot
tweeden “verbeterden en
een
talrijke
jacobi
ontwikkeling
die
op
waardoor
“r?" S
do
de
herzien,
gestorven,
anderen.
van
een
de Gelders
vreemde
aanteekoningen,
mannen
aan
1
was
door
in het
meetkunde in
Het
van
hot beste aanbevolen. Door
schiedkundige geschiedenis
geen der
duitseho scholen
docenten als
dat
aan
eerste
gevolgd.
dit echter
lang
de
geldt
dat hot buitenland geheel anders hoeft geoor-
oeue
was
reeds
sommige
het
in
leercursus die was
brengen, te
van
geven.
de
1816 door
onzent door
weet, is
woggolegd
tevens
te
1790 in
in al do
cauchy
van
werk
werd
zonderling
ik
ver
schrijver
op
ten
in
die
slechts
namelijk
verliest
Trouwens
te
over
hij
over
geheolo
druk
wiskundige
swinden’s
taal
verscheen
dagen
deeld. Zoo
die het
hope
dceling
heeft de tekort-
het Athenaenm te
lessen
gevoelde
do
wordt.
uitgave
aan
“iu
zijne
Meetkunde”,
doch hot is
noemden
do
om
eerste
lessen
houden, in
zijne
meetkundige
de
was,
zijn”,
vermeerderden”
is in
gen
te
waarnam
breiden.
voel
te
het
dat
kracht
het
vermenig-
van
van
Doch
tijd,
bewijs
wetten
die
op
wiskundige
Do
zijne
begonnen
handleiding
tevens te
hij
nuttig
landscho
is
uitgegeven. bij
en
afdoend
gevallen
handleiding
dien
grooten
bekendheid is
werd
maar
trancendenten aard
van
den
voor
meer
swinden
als
reeks
in
uit
do
op
tweeledigen.
machten
11
SWINDEN.
bewijzen,
een
bewijzen
positieve
VAN
vormen,
door
vorm
alle
van
geheele
waar
elementaire
gewone
vuldiging
HENRI
van
ten
don onz
Ten
in
vele
door
tweede
toegevoegd, leerling
°nt
althans in
hetgeen
van
die
te dienen.
onbruik
zijn
moderne leer-
12
IEAN
boeken
treft
die, hoewel het
aan
zonder
do
echter
dan
onderzoekingen ,
het
voltooid; de
vele
ingewikkelde door
beweging,
wordt
het
dor
nemingen vele
jaron
bozig
toen
nog
zijn
do
de
nieuwere van
was
de
werden
diende
lingen
om
lende
De
zoowel
verschaften
te
1775 een
zeer
zelfs
uitkomsten als
magnetischen
op te
meridiaan
veranderingen
het te
do en
bevinden,
in
nemen.
dienstbode,
de
boste zich
te
wijze
declinatie op
te
van
werden
om
elk
uur
hot
ijzer en
vijfmavan
hom in
het
leer-
zijne
in verschil-
opgenomen
en
waarnemin-
geleerden.
van
om
die
door
swinden
Zijne vrienden,
wetenschappen
te
do doclinatienaalden
verzekeren
benevens
van
gedeelte
magnetische
Akadomio
regeo-
de barometer
tijdschriften
Zijne
van
jaren
vervingen
,
Men kende
vervolgens
bovenste
der buitenlandsche
over
hangen
ook
zich
hij
dagelijks
tien
on
op
waar-
hulpmiddelen,
invloed
waarnemingen
koninklijke
prijsvraag uit,
den
werd
lang
buitenlandsche
do aandacht do
mot allo
gedurende
waar
zijner
heeft
gearbeid. Bij
buiten
in
eene
met
pkederik kaiser
waarmede
wordt
vermaardheid.
groote
schreef
vervaardigen,
lijksche
ja
vooral
met zooveel kosten
dag opgeteekend
vertrek
Noorderlicht
binnen-
hem
gen trokken
Parijs
het
tuin
jaren
den
van
bijzonder
huisgenooteu,
,
afwezigheid.
In
uur
den
buitenland do
meteorologie
uitgevonden,
ge-
heeft.
onderzoekingen
zooals later
had,
do
schrijvers
gevonden
hot
van
en
elk onder-
bij
proefnemingen ingericht.
afwijkingen
Zes
geplaatst.
Een
daags.
huis
in
waargenomen,
thermometer elk len
do
on
personen
wier
magneetnaald,
evenwicht
dan het in
verder
uitwerking
hier
natuurkunde;
laboratoria,
heeft
aangestelde
ook
zijne eigen
onderhouden, toegerust
wetenschap
daartoe
gehouwen
der
en
hij
het
nimmer
niet
gaat
fraaie
swinden
zijn
huis tot
uitgebroido
ringswege opgoricht
tal
Ook
eigen
werd
belezenheid des
van
van
magnetisme
gehouden.
van
niet
het
die
do
strekten
de natuurkunde uit.
van
waardeering,
proefondervindelijke
omtrent
gedeelte
naam
loer
grooto
hoeft gegeven,
ontleend.
opgesteld,
do
aan,
hand
volgende
zijn
uitgegeven,
door
litteratuur,
meer
of
wiskunde,
van
Latijn
do
vraagstukken
eerste
dat
werd
uit
de
van
werk
den
bekendheid
gebied
een
en
do
swinden
op
het
druk
uitgebreidc
gevoegd
echter
Hetgeen moeste
in
vraagstukken
de
van
grondbeginselen;
verdiende hot
tuigt,
in
in
dor zuivere
zich
swinden
dat
verscheidene
van
gebied
hot
leercursus,
mechanische
SWINDEN.
noemen,
leerboek
van
gedeelte
dan
VAN
oefeningen
bron te
op
van
natuurkundige
werp
de
oorspronkelijke
Meer
Zijn
onder
men
HEN UI
do
geven.
dat
zij
wetten De
zich in don der
dage-
dubbele prijs
Word
in
het
vragen,
van
eerste
werd
den
van
démie
volgende
tusschon
geschiedenis
hebben
dat
do
der
naam
hot
werp
die
dun
och
Recued
de
iiubneu,
men
van
daarbij
van
zijn,
do
Uiteenloopende
volledige is
zij
zoo
den
op
torsiebalans ka-
zijner
die
°
swinden’s
van
wordt
hoeveel
van
van
men
besluit
dat
en
oen
geen
met
’
eu
liet
";
is
dus
cl
’•‘V
daartoe
0"
alleen,
do
geeft
op
negatieve “«•
hoogstens
nog
wanneer
om
aan
magnetismus
dat
elkander
slechts
en
oogpunt
stuk ook thans
tusschon
hij een
verhande-
steigleiiner
zich
on-
magnétisme
eigene
afhangen,
oudorhaling)
zuid P°o1
L
du
in
die beide krachten
invloed
tracht
ujnt.
schrijver
verband
is,
zich
zonderling aangedaan,
moeite do
geen
dit
behaalde
bevindt
uitgebreid
van
niet anders
geschiedkundig
een
verschillende oorzaken
swinden
loktricitoit
Uit
hij
over
et
dag.
het sluiten
en
mededingers
den
van
lessen
Vélectricité
en
franklin
dit onder-
was
inzonden,
Behalve zijne
zijne
waren.
voor
kreeg
gehouden proeven
de
van
de orde
beantwoording
van
elektriciteit
uitwerkingen,
kennis
zijn
nieuwe
een
wetenschappen
van
kort
mag-
verkreeg
van
tusschen
aan
het
over
onderzoekingen
destijds
uitgegeven.
wetten werken
(schrijft
ltl6Ve
on
fraaie
zijner
Zijne
elektriciteit bestaat. Zijn zijn
akadomie
de prijsvraag
hoegenaamd
er
werk
echter
gebied
toevallige wijze,
op
toch
bespeurt,
uitgebreid
verschillende
daarin ook
dat
■c
l’aca-
a
natuurkundig
beantwoording
Vanalogie
sur
swinden
zonder vrucht
icht
de
dit
Boijorsche
uittreksel
bestudeeron
do
kringen
medaille.
VAN
men
verschillend
we
hare
slechts
Mémoires
te cn
do
invloed
meer
elk
gestelde
inneemt. Toch
eerst
in
do overeenkomst
welke mede bekroond
m°go
niet
de
beschrijving
gouden
vindt
plaats
op
door
over
en
een
oeno
1784 door
ling
en
termijn,
dan
on
de
het
voor
een
geschreven;
ditmaal
swinden
doen
derwerp
présentés
door
bladzijden
mededinger
zij
swinden
beschaafde
gestelden
'on
kwarto
zijn
der
verhandeling
talrijke waarnemingen
blijvende
handelde. Door
allo
van
van
bekendheid
elektriciteit
Hoewel
eeno
latijn
grootere
magnetismus
ln
had
vroeger
in
400
daar
Mémoires
opgenomen; de
en
van
gehad,
verdeeld. De
deel der
Paris
dan
beantwoording
coulomb
8e
d
meer
die sedert
in
de
hot
onderwerp
zij
uitgoschreven
over
in
do beste
en
13
swinden.
van
verkregen.
prijsvraag, had
wegens
onderzoekingen
behandelen,
Reeds
jaar,
swinden
wetenschap
binet hoeft
netisme
Henki
Sciences
het
van
uitgobreid,
loop
des
Royale
jean
in
geheel
zij°naar
uitoefenen; zoover, dat
een
noordpool
‘»i«
daartoe,
en
nog
14
JEAN
slechts
mot
op
deonschen
grooten door niet
van
vermeld)
deelte der
do
niet
niet uit
tot
feanklin
BEOEK
de
on
Loidsche
flesch,
De
nieuwe
de theorie van hot
vooral
belang
echter is
bewegingen sche
gang
deze
Parijs,
te
van
naald
is,
gevolgd
terwijl en
door
het
plaat
dor
begin
van swinden.
negen-
geopend.
volta
nog verscheidene andere van
do
over
mot
In
opstellen
een
van mesmee
en
vooral
storingen
zorg
,
daarvan welke iu
de
wetten
noorderlicht
op
de
hierin de
dagelijk-
opgespoord,
invloed
de
der
meer
onregelmatige
en
wordt
van
mdssciien-
ontzettendon opgang maakte. Van
do
donder
iu
van
afwijkingen
do
waaraan
meteorologische
bewegingen
dor
naald
nagegaan.
Hoe
van
tlfans
ook
men
zeker
oordeelen, roep
een
magneetnaald;
als
werd
uitsluitend
de
op
mag
stroomingen
zich
voren
dierlijk magnetismus
de
onderworpen
wordt
men
de hand
zijne verhandeling
van
verschijnselen
zulk
weg
onderzoekingen
van
den
voornamelijk te
ge-
uitkomsten op
dezer uitkomsten
do elektrische
kort
eerst
dit
als
elektriciteit
hij
mag-
oeestedt,
heeft in
zijne onderzoekingen
gebruikte
zoo
gemaakt.
dat
do
van
van
teweeggebracht,
verkregen
der statische
genoemde “Recuoil” vindt
tijd,
gevolgd,
swinden
zoodat
waren,
verwante onderwerpen,
bestrijdt hij
ampère
,
toonen,
Bosscha wordt
van
ontdekking
den
voor
lang gezochte
onderzoek
omkeer
deze uit-
en aan te
Deze
verliezen,
oog
de
ontdokken
juiste waardoeriug
door de bekende
eeuw
Iu het over
dien
het
van
zou
was
Natuurkunde
gehoelen
een
Ter
den invlood
bekend
tiende
door
magneetnaald;
de
van
alle
van
tusschen
Weldra
twintigjarig
oen
verschijnselen.
zijn geraakt.
bekend
bepaalden
na
onderzoekingen
waarvan
echter
nog
maar
natuurwetenschap
achtergrond men
Leerboek der
het
elektrische
en
door
gevolg
in
a.
bij toeval,
netische later
o.
te
ternggehracht
worden. Het
weggolegd,
oeestedt
ontkende overeenkomst
kan
natuurkundigen
vastgesteld.”
wijze gelogenstraft
natuurkundige
swinden
(zooals
hebben
magnotismus
en
de schitterendste
dat
waarschijnlijkheid, welke verscheidene
groote analogie,
elektriciteit
spraak
onzekere
eenigc
worden deze
swinden.
Van
IIENRI
is
geleerdheid
onderzoekers
van
de
over
het
dat
zij
onderzoekingen hem
verschaften,
zijn
tijd
door
gedurende
zoodat do
van
zijn
geheele
van
zijn naam
swinden
loven onder
beschaafde
moge
grooten
een
de
natuur-
wereld word
geroemd. Al na
zijne
zjju
natuurkundige
overgaug
onderzoekingen
tot
het
gestaakt
te
waarnemingen
zijn
Amstordamsche
hebben;
zijn
te
Prauekcr
atheuaenm
geest
noemt
volbracht;
schijnt
van
hij
dien
deze
tijd
af
JEAN
een
meer
HEN11X
richting,
praktische
VAN
15
SWINDEN.
vele
zijn
waarvan
werken
de
getuigenis
afleggen. In die
hooge in
hij
mate maakte
do
tegenstand len
der
in
do
lengte door
nieuwe
vond
theorie
over
hem in
gaf
eene
Ook
de
in
do
verklaring do
weaschen
ovorliet,
jaarde
misbruiken
porten
opengelegd
/o °
bewerkte
gegeven ver
zij
en
zooveel
de
voorzicht kwam.
den
Van
de
zijn
on
wordt
gasthuizen
en
al
volkrijkheid van
de
in
vaderland eere
te
uoker
zijnde, i
‘
hot
ISINGA
dienstig
en
van
welvaren. der
van
is
commissie door komen do orde
aan
te
oordoelen het
heeft
krachtig
hebben.
over
do
over
den
af-
hij
of
tot
de vaderlandscho
van
ook
door
het
landgonooten
gaf hij
eene
uit edacbtc g
geschiedenis
hij
en
aan
volledige beschrijving
en
van
vervaardigde dergehjko
der
beide staat
toenemen
eene
juiste
meegeworkt.
beoefenaren
verheffen
werkte
er
van
de onzuiverheid
ongelukken;
Evenzoo
hoofdstad
.
volledige
om
toceinde
een
verschonen,
der. ziekten,
van
zijne eigene onderzoekingen trachtte hij don naam
dien
zijner
lessen
dezer
on
tot
pogingen
geneeskundig
zijne
Amsterdam
vuilnis
zoo
Doch
nemen.
hare actualiteit verloren
do
over
uitgestrektheid
bevolking
en
niet
voorkomen
hetgeen
houden;
uitvindingen
volstrekt
voor
eenigo jaren
na
van
aan
druk
tc
te
welgemeende hij
werd
geneeskunde
waar
den boezem
steeds
de
Niet alleen door ons
die nog
dag gebracht.
natuurkunde,
is,
ook
later in
den
aan
de
de
commissie
in
on
gehandeld:
over
gezondheid,
telling
dus
toch
de
welke
uitgebracht
in
dat
toestanden,
te
rap-
over
deze
bij
waardoor
rapporten,
zijn
hij
uit
gedrongen,
onderwerpen,
over
dag
ondervond
zooveel
reeks
hierover uitgebrachte
toepassing
van
zeelieden.
nog
ver-
dwalingen
lessen
on
van
ouderwijs
de
zich,
verachtende
werd
door hem
beter
or
op
geneeskunde
stadsgrachten;
van
dat
der
Een
schreef
sextanten
on
dienste
de
methode
Evonzoo
plaats,
bepa-
herdrukt;
voorgeslagen
krachten.
zijne
aantal oude
werkzaamheid
swinden
Daarin
van
de
zelf
van
voorbeeldige
voor
werden in
tegenstand
verbetering
VAN
hij
nam
op
hij
grooten
het
over
zesmaal
octanten
ten
verbeteringen
zonder
die toenmaals
hoofdstad,
der
een
der
almanak
beproefde
en
blijvende
gebruik
den
van
statistiek
leven
niedwland
eeno
hot
en
do
niet
en
verhandeling
zijn
mot
toepassing
uit
bracht
Zijne
bij
nog
veroeniging
inrichting
aan
invoerde.
word
zee,
door
verdienstelijk
zich
zeevaartkunde
praktijk
op
eindelijk
hij
hij
der
dor
bekend maken dit uit
doel. van
Nog
van
do
te Fra-
het aldaar door
planetarium, waarbij hij
kunststukken
van
wetenschap
voegde.
eeno
Naar zijn
16
oordeel
het
was
Later vertaalde
het
planetarium
van
aeneae
ook
buitenslands bekend in
schrijving
iiabtog
van
handeling
van
deel
nauwelijks
betoog;
hij
elders
van
daaruit
diensten noemde do
kon
verricht
nog
Ook
don
om
op
gebracht,
uit
oalilei’s
wijzen was
bedacht do
naar
of
tookomt.
Uitvoerig
vaardigde
of
zins
op
eerste do
de
niet
juiste
zijne regelmaat
voortdurende
ontdekking
aan
werktuigen
het
hüygens
op
van
op dan
do
het
van
slinger
wijzen
den eersten
was.
van
Uit velerlei
aangetoond:
door
dat
en
hüygens
toepassing
tijd,
onderhoudt.
de
galilei ver-
maar
omgekeerd
volgens
zoon,
zoodat
aan
door
op de den
galilei
door diens
uurwerk, zoodanig
do uurwerken
den
van
ten uitvoor
gebracht;
sommige
on
en
uitsluitend
meten
der
dienen
ontkenden de
hetgeen
hetgeen
tot stand
wel
die
door middel hiervan be-
men
dat
tijdmeters;
beweging
toepassing
bedacht
swingen
van
vele wetons-
der
der
bekend
van
tweede meedeelt
zijn
do ge-
aanspraken
werktuigen,
dat
uitvinding
van
In
on
ver-
nauwkeuriger
on
wetten
droeg
was
aangetoond
beweging
van
de
vinding
kennis
vader,
verbinding
die
doorzocht
verhandeling
op de
door
evenmin
slingerbeweging
zoowel
als die welke
aangeteekend.
geschiedenis
eene
van
hetgeen
gewichtige
wordt
behoeft
was
wetenschappelijke
galilei was
deze
geen
ver-
Instituut. Dat
hüygkns,
rechtmatige
beweren
nu
volgt,
zijns
voorgestelde
regelmatige
met
vervaardigd,
deze
van
mot
door
wordt
hüygens
aanwijzingen
verdienste
door te
hüygens
dat
wilde;
de
zijne
stollen.
toepassing
reeds
stukken
brieven
hot
geleerde
te handhaven
ontdekking
hüygens,
terwijl
diens
be-
cene
voorkomende
nauwkeurigheid
bevat deze schoono
hare
echter
Sommige buitenlandsche geleerden
uurwerk
oorspronkelijke
van
van
hdygens
om
op
Zij begint
de
meten.
van
hot
van
licht te
galilei en
te
tijd
verdiensten
slinger
het
tot
over
door
slingers
leven
hij
opzichten
bijzonderheden.
daarna
gaat
in
was
,
aanwezig zijn,
omtrent
slingeruurwerken
dor
in andere
waardige
het trad
verhandeling
uitvinding
grooto
bijzonderheden
ander
dit kunststuk
slingeruurwerken,
hoogeschool
eenig
verhandeling
tellurium on lunarium
waarde is
handschriften
met
bekomen,
aangaande
on
planetarium
der
de
Amsterdam
dezen vaderlandschen
had de
hij
menigte
eonc
te
werken der eerste klasse
van
dan
ten einde
adams,
terwijl hij
uitvinder
de bibliotheek der Loidsche
op
de
do
van
vereerder
groot
oen
vollediger
in hot fransch
blijvende
meer
als
HUYGENS
veel
van
hot
van
Van
laun.
SWINGEN.
hij
maken,
te
het licht zond
over
in hot
hij
over
VAN
kunststuk
genoemde
denzelfden aard.
van
de
HENRI
•tFAN
van
geensdat
de
hot laatste
Terstond
na
diens voorschrift
3EAN
Vervaardigd Het in
in
cn
betoog
van
de
van
hot buitenland
erkend.
land, waarin
grond
aangerand,
toepassing
Daar het hier do zaak
te
treden,
dat
oen
aanval
,
zal
Nog
groote
5
1
(
Na
'^üls
K
|
van
001
swinden
zoowel
de eoisto
ovoi
a
zijn
met
dan
gebruik
saamtostellen,
iet
lushtuut
op,
U
de
om
verdere
onder
eenige
gemaakt
ding te
met,
gelijk
do do
dat ook
losse om
als
fideel ■
ese
werd.
1
tot
wel
volmaking
vroeger
na.
van
hier wordt
degelijk
het
over
dat
beweerd, is
“door
aan
komen
wij
door hom maten
der
en
Physik
tot
don
van
werd
zijn
van
roem
en
de
Chemie.
en
do
Neue
wolk
van
hoofdbreken
eerst
in
is
toe
onderzoek on
on 1
fun-
swxnden, die niet het
bijgedragen;
vaststelling
Baad.
krachtig
bloot toeval
invoering hiervan
Folge.
der
janssens
gewichtige uitvin-
geweest
van
heeft
genomen in de
gewichten
nnd
arbeid
is
on-
wordt de vol-
verrekijker
deze
dit
over
aanspraken
aangetoond de
onderwerp Hiervan
verhandelingen
de
lippershey
voorle-
verrekijkers
dit
verhandeling
meegedeeld,
gevolg
getuigt
van
stuk
blijkt,
Neder-
van
zijn overlijden
aanteekeningen.
onderzoekingen
Ook
zichzelven
van
verspreiding
dat
Annalcn
dat
Gravenhage,
belangrijke
tevens
maar
voor
deel der nieuwe
dit
Alkmaar,
van
dikwijls
zoo
maar
slotte
van
dezer
dezen nieuwen
aanspraken
Kort te ’s
eene
derde In
sterrekundigo
zooals
metius
i'on
galilei
hoop uittespreken
dament”.
minst
op
gebracht.
opmerking
nieuw,
zijne papieren
deze uitvinding
METIDS
galilei
schrijven,
hot
uiteengezet,
voor
van
die in
van
JAC °*
Middelburg
Paddel
handen
en
op
verdedigen.
cn
uitgegeven.
is
geschiedenis
eilanders van
geopperd
van hdygens
stand heeft
landgenoot tegenover
Amsterdam als
dood werd
gevonden
M0LL
te
te
ontdekking
'ip
tige
eer
e. reu-
uitvoerige beschouwing
,
van
Dr.
van
wordt
toouen,
tot
voorkomt,
onzen
uitvindingen
hij namelijk,
rillen.
,
oene
natuurkundigen
van
te
aan
uitvinding zijn
opstel
aanspraken
gekomen.
zoodat ook
handhaven.
op
qOh en
aanspraken
deze
op
een
volstaan
niet afdoende
eenmaal trad
andois neld
de
in
om
gebruik
gevonden,
Hoewel daarin do
schrijver
kunnen
nederlandsche
onzer
swinden
1
op hot uurwerk
niet is
ik te
betoog mij
oerlands
deze
aan
de
slinger
plaats
meen
iilygens
verscheen
geschriften.
tracht
den
van
van
echter
twijfel
nieuw ontdekte
van
niet wordt do
op nieuw
wereld in
heeft weerklank
aanspraken
geleden
17
SAVINDÉN.
VAN
beschaafde
geheelo swinden
do
Eerst kort
I1ENRT
IV,
S.
in
van
ons
Het een
is
het
nieuw
vaderland.
585.
2
JEAN
18
geschiedenis
Do
stelsel is
Toen
vouwen.
nituoodigde stelsel
van
aan
maten
en
hot
gebruik don om
kort
wonsch
op
de
later
met
aeneae
inspecteur
gewichten
dat
stelsel
maten
Met
het
bekend
de
hem
zij
zoekingen fransche naam
ontvangen.
nooit
tijdschriften “lo
dien
schijnt
natuurkundig
op
van
rol
men,
Zoo
der
hij
dit
in
vooral ook
makkelijkheid,
waarmede
uitnemend te
onderzoekingen hierbij
1
Zie:
op
nam
toevallige
Vragen
des
bekend
Hier
hij
do
pas.
genoemde kennis
zich Aan
deel. Ook
voor
gemaakt,
te
oud
do
dit
de
dooivoor-
hadden
die moereudeels iu
bij-
omgang
getuigt
althans
zijn
uitgede
be-
vervulde.
fransche
gewichtigste
1880.
al
en
vele onder-
ook
do hollandscho
September
zijne
mot
terwijl
schriftolijk
fransche
zoowel
hij
persoonlijke
commissie van
de maten
bekende, ,
van
dagen,
hadden hem reeds don
Zijn
hebben,
daarin
wijze tegenover
Tijds
een
die
geleerden
prijsvraag
gewaardeerd;
zijne hij
hen
nieuwe
najaar
uit
op
werd
aange-
bereiken,
ceno
in het
wet
goheelo
werden
liever
hij
wiskunde
nieuwe
bezorgd.
verhoogd
hij
toen reeds
hij
doel te
maar
meteorologisch gebied,
en
word
Hier kwam
drukto,
voor
had
do
voor
wees
vertrok
Parijs.
bekroonde
Hollaudais”
dunk
hoogelijk welke
was
Do
waren
savaut
goeden
breide kennlp
langrijke
Hij
aanschouwd.
aaugetoond,
tevens
gaf;
de leden dor commissie als door do beroemde fransche komendheid
geen
Amsterdam,
land
Frankrijk om
leeraar dor
naar
gebied
te
gewichten
aaunemen,
uitvoering
afgevaardigde
en
naburige
grondslag
aan-
vader-
verschillende doelen in
welgevallen
moest
dit
op
ons
de
ons
do handen ineen mocht slaan
men
van
nemen.
meeuing
een
—
voor
als
—
te
in
ook
die in
maten,
universeel
swinden
lezing
eono
mogendheden
een
destijds
hij
was
in
nog,
van
(zooals
Reeds
hij
van
nomen, was
republiek
natuur ontleenen.
de
vaststelling
te
decimale
belangrijk
genomen, nader te ont-
verwarringen aanleiding
maten tot
aan
had
hiertoe in
zijne
naar
oude geene der
1798
die
pogingen
uitsluitend
deel
gegeven
aan
word
hot
van
slechts hot
wij
1798 do bevriende
bestaande stelsel
vele
kennen
wereld
Ook
wend.
tot
uiteonloopende
gemeenschappelijk
beschaafde
congres
voren
tot
te
rogeoring
in
Bataafsche
het
van
ontwikkeling
weuschen
swinden
gewichten
te
door de
waren,
een
; van
SWINDEN.
en
hier
vertegenwoordigen.
te
onhoudbare
daar
1
het
do
om
heette)
vreemdeling; het
franscho
de
om
man
gewezen land
wording
daaraan door
dat
aandeel,
de
van
moegedeeld
elders
VAN
HENIU
en
taal
on
do
mondeling
beraadslagingen
nauwkeurigheid
zorgeloosheid
aan
geuit-
en
kwam
het licht.
3EAN
Want toen verbaal
men
afloop
na
het
van
keniugen hare
te
eenige
hot
om
verzuimde te van
bracht
hij
door de
vaux
eerst
“un l°
spécialement zaamheden hidd
hij
tin
ovoi
et
van
iee
alg
want
verliet
commissie
bezig
I
De
arijs bozig
zich
mot
meest kennis
den
rankrijk de
hij
reeds
in
swinden
tralles,
waren
van
volgend
nieuwe
Parijs,
na
hield. Van leeraar
werd
ging
borda
onder do
op en
geen
vriendschappelijke zoovele andere
vreemdelingen
waren;
het
en
mot
het
hooren.
reeds
mannen
van
onderhouden. “Vereerd met de
getuigt
sc
ap
uitstekend
was,
“van
hooggeschat
al,
wat
in
door allen ,
6
0
hlJ
’
0Verladen
met
cor
cn
lof -
in
het
van
afdeeling aan-
arbeid vol-
groote
In October 1799
aldaar
vertoefd
leerling,
en
om
hot
hem
te te
schaarde
do lessen hunner
maakte
persoonlijk
laplace, lalande, van
die
dagen,
vroeger gevoerde
trouwen”,
moll,
elke
wat
met
correspondentie zoo
mededinger
eenige
Hij
om
velen
de
graadme-
werkzaam
oen
jaar
jongelieden,
bekende
legendes
waartoe
ouden
aan
point
al de werk-
aan
eindverslag uitgebracht,
een
wijze
leurs tra-
n’ont
grooto
gevestigd.
daar weder
hij
te
aan
hem meerendeels door hunne werken
ling
is
werd
echter niet
fransche
hooglceraren
kortom
wetenwerden
vaststellen
word deze
ongeveer
was
zijn
het
door hem
tijd
jaar
stolsel
zijne
met
gewicht;
korten
qui
hij
was,
gemakkelijk
driehoeken,
voor
werd
nam
bij ;
en
delambre en
der
geleverd
proeven
genoemde arbeid
blijdschap
deel. Met
berekenen
onderzoek
het
Zoo
gehot
zoodanig
d’expliquer
porsonnes,
eerstgenoemde
eenheid
het
aux
niet
nu
gereed
als
verslagen
waarlijk
dans l’art
genoemd.
—
ijverig
betrekkolijk
beroemde en
möme
noodige
nieuwe
anders
uit
zitting
wijze
kunsten
van
Lichaam. Deze
perfection
het
benoemd;
Instituut
opzicht
een
met
door
waarvan
van
hebben. i
der
genomen. In
ooid,
la
comprendre
veel omvattend
ingevolge
dit
de
het
aan
op deze
haar arbeid
rapporteur
Wetgevend
cnltivé les sciences”
nam
°gi mime
uit het
met
elke
werden deze
en
wilde
aantee-
commissie
gedurende
stellen
proces-
noodige
do
swinden
hij
een
bijeenkomsten
gretigheid
te
saam
verslag
die in
fa i ,e
geheel
D
i
s
gegevens
ulomb
van
had
met
on
algemeen
aan
modóle
zich
noodige
redde zelvon
gemaakt,
verslag ook
Franschen,
’
der commissie
verzuimd had hiertoe de
zich
tot
19
verschillende
herstellen. Toen de commissie
later
doelen,
swinden.
zittingen
do
Gelukkig
verlangde
swinden
schappen,
in
men
voor
aanteokoningen
werd
ooi
dat
honden.
verlegenheid;
bruikt
do
van
verhandelde
samonstellon, bleek,
van
henri
dié
briefwisse-
hen werd ook later deze
vriendschap Frankrijk
en
dio hem ontmoet
Vaderland
het
ver-
door weten-
hadden,
terug.”
Ook
20
JEAN
doov
andere
lodewijk
hem
hij ten
dan
geweldenaar het
door
van
tot
daarom
dat
is
,
als
Uit
rapport
voorvechter
verbod
daar
een
Parijs
bezig hield,
hot
niet
bij
te
gewichten
dringen;
twee van
der
'■'Base
du
moge
slechts
in
geschiedkundig opzicht
is
nieuwere oude als
Europa
eene
stelsel
nieuwe; tot
do
eene
do
aan
do
staatstooneel Het
is
bekend
hij
en
voor-
ge-
onvoorwaar-
belemmerend
van
wat
treedt
gebruikelijke
maten
van
van
van
do in
on
land
en
aan
niet opgode
uitgave
dat in
1802 in
grondvesting
bekende op den
werk
achtergrond.
die ten
werd
van
behoeve
afgeleid,
zijn
verschillende subcommisvindt
vroeger
verhaal
hij
de
over
m'etre
swinden
in
mot
heeft
hierbij
der
hem
maten
ons
hiertoe' is
het
de
van
verklaring
vergelijking
in
vermelden,
uiteenzetting
eene
nieuwe
gewigten",
ook
stukken
boeiend
dor
leven
en
dat
onderwerp
invoering
verhandeling
lengte
al
bet
stelde zich thans tot taak
poging
maten
vindon;
van
van
duidelijke
dusver
op
-waarnemingen
werk
berust;
de
verdere
betere te
do officieülo
een
het
tegen cenig
en
zijn
dat ,
waarin
hij
eerste
Zijne
is
de
hot
opgang van
merkten hierboven
wij
beschouwing
krachtig
Geen
waaruit
verricht;
volbracht;
integendeel,
volmaakte
overzicht
de
was
meende
staatsman
swinden
systhne métrique"
al
benevens
van
zijn geheele
stelsel
graadmeting,
volbracht, sie,
“Over
nionwo
laatste
liet
arbeiden.
doelen verscheen.
DELAMBRE, Het
te
handel
vrijen
ook
werkkring torugkeerde. als
den
instandhouding
de
was
voor
geval
optreedt.
maar
gedurende
werk:
hot
den
varen;
laten,
was
groe-
aan
regeeriugskringeu
graanhandel,
theoretische
eeue
houden daaraan hot
den
teruggekeerd niet
man
het
men
aanleiding
komen. Doch
zou
geen
over
van
de
frausche
vroegereu
nit- of invoer
van
de
werkzaamheden
zijne
van
in
goede
zijne
die
Het
Uitvoerend Bewind. Men
swinden
tot
spoedig
Instituut.
voegde
vriéndelijker
geleerden
wanneer
zooals
verzoeken,
koniug
daar
n
napoleon
uitgezonden,
bot
naam
ten
door
hebt
en
hollaudsche
gemaakt,
het
van
van
te
van
Parijs
zijn
van
naamste wat bleven
te
republiek
op,
of
geweest
hij
do
word
had
gunst
lid
met
regel
steeds
hij
swinden
Bataafsche reeds
van
den
een
klank
goede
te
in
werd
naderhand
audiëntie zag,
eene
op
Parijs
te
later
Toon
bevestigd.
swinden
zijt
Ook
SWINDEN.
VAN
dit
van
“Gij
Athenaeum
benoeming
om
toe:
Vandaar dat
van
eerst
verworven.”
bejegend,
lijk
het
dadelijk
roem
was.
wordt
getuigen
voor
IIENR1
en
men
later
hetgeen de
te
gronden,
allo
een
volledig in
tijden Parijs
werd
waarop
benamingen
dit
het
zoowel
do beschaafde landen van
gewichten,
on
eindelijk
een
II EN lil
JEAN
krachtigen goed
stonden
Talloos
gere
de
zijn
hetzelfde
doel
kingstafels Holland
verhandelingen In
overal
in
stelsel,
het
ten einde
moten
on
terwijl
den
om
gebruikelijke,
tot
hij
gaf hij
tevens
voor
be-
wegen
nieuwe
hij
later
verslag
van
menigte
oeno
do verschillende
van
overgang
do
die
berekeningen,
on
den “Letterbode”
graadmetingen,
opstolde,
hot nieuwe
van
die
21
SWINDEN.
maken.
opstelde.
latere
on
invoering
verwarringen,
einde te
een
,
tot
aandrang alle
aan
VAN
maten
vroe-
vergelijin
oude, te
gewichten
on
met
verge-
makkelijken. Dozb
arbeid is
Frankrijk, als
het
ten onzent.
zonder
Op
grond
lepubliek
bovengenoemde te
werk
voiklaren
'sselin
in
eu 0
te
s
ooi
s
on
don
o
zaak
wodei
se
eS
U^
6
’
SC
f ?
het
sel
et
als
on
Slechts
den oen
X "dl Uit
oude
Z
uitslag
hot
l T t k0rfcü
J
V00rS °Steld alS
ovorz
icht,
dat
hier
de
van
bij
vaderland,
het metrieke
het
van
goed
voor
dit nieuwe den
swinden
door hom
met
tot
in Frankrijk
een
tot
***
van
tot
was
nieuw stel-
swinden
minder
in
menigte deze
later
werd do
op
stolsel
der
tafels
richtin*
ten
do eenheid
onzent was
ou-
met ook
niet
universeele eenheid ™or
de
Vurige rijken
zijné
ijver
tiendeelige
eene
werd
maar
der
ook
door
fraaie
stelsel
ook
De
stoor-
nogmaals
ons
werd
niet
pogingen
aangenomen,
geen mmitst6lsel
hi t
met
Vel
bekroond.
voel
onafscheidelijk gedeelte van
ook
daartoe ook
zijne
oorspronkelijke
-1 r
hij
door hot
en
zijn
muntstelsel
m
g
aandrong
een
gewichten;
was
maken.
landen, dat
mocht
gedeelte
gelukkig
zoodat
1816
eerste Zoo
dit
te
inlijving
om
het
het nieuwe stel-
hier
van
de Ba-
verscheen
werd
bevrijding
van
groot
was
en
munten
gedeeltelijk
gewenschten
die
maten
do
was
der
huldigde.
om
ook
rogoering,
wet
een
een
beschouwd,
centimes
üendeehg
franc
van
onzer
stelde.
wettige
g
Oorspronkelijk
zoodanig
fmnes
de
bij
derland
de
de toenmalige
gelijkertijd
Bodewijk
van
Na de
van
bij
na
ingang
1802 door
gemakkelijkcr
daarna
nog beleven. Minder
munten.
vervanging
va
stolsel, dat voor
het metriek stelsel het
zorgen
in
echter
vond,
spoedigen
opgesteld
bracht
afwijkingen.
geen land
swinden
stelsel
ingang
koningschap
voeren;
° ns
eou *
gebracht,
van
te
WaS
van een
van
hot
swinden
doch kort
eerste
in
™
a S
iium
stand
dor
oen
van
daardoor don
andere
van
door
In
betrekkelijk
een
werd
regeeringsvorm
weeg, onder
iet
as
de
van
door
voeling besloten,
‘
zulk
verbindend verklaard. Te ,
sel
gebleven.
vrucht
stelsel
ingediende rapporten
regeenng taafsoho
niet
metriek
de
van
doch
de
aansluit,
voornaamste werken is
ge-
22
JEAN
geven,
vaderland halve
zijne
zijn
invloed
krachten aan
zijn
zijner inwoning
zijn
is
spoor
zijn
geen
Duitschlaud en
dat hot
door allo
do
kroon
werken
in
gehuldigd
zijn deze
op
spoedige
den
nieuw het
blijven.
algcmoone
zeker
was
Engeland,
beschaafde
werd
van
zal,
van
hoe
onzen
geschetst.
van
hut
me-
De schitterende
zijn
niet
heeft dit althans dit nieuwe stel-
zijne
tegenstand gebroken;
volken
worden. Dit arbeid
van
zal
zelfs in do meest beschaafde
ondervonden. Door
hoeft het dien
dat
iugeslagen
invoering
do intocht
aanvankelijk,
stad
zuivere
vaderland
invoering
en
grooto
do
en
zijn geweest,
of
buiten
verbonden
en
,
oorspronkelijke ontwerpers
maar
bladzijden
als
de
Mogo
mogen zijne
dien aard
van
vaststelling
do
heeft hot
schappelijke grondslagen ver,
do
gewichten
der
opzicht
opgehouden
hot
van
verdient der-
zijne omgeving
op
binnen
on
Langzaam
sel; grooten tegenstand
bruikbare zal
niet
uitbreiding
beschaving
te worden.
groote ontdekking
oen
aan
maten
geworden;
als
hebben
Je
aan
en
dubbel
ontrukt
omgang
zoowel
—
omtrent
mogen beloven.
lauden,
aan
niet alleen
In
gewijd.
dood
zijn
SWINDEN.
ontwikkeling
vergetelheid
altijd
van
verwachtingen vervuld
altijd
voor
stolsel
de
onderzoekingen
verbonden,
uaam
trieke
de
mot
voor
hooft
VAN
swinuun
aan
persoonlijken
wetenschappelijke uaam
van
ook
maar
uaam
van
hoe
blijken
mogo
wetenschap,
der
HEN III
vaste wetende tijd is niet
do aarde als laat
zij
landgenoot
hot
eeuigo
ook komen moge, wiens ,
loven
en
