Samenvattingen per stelling Stelling 1 Om cultuur in Culemborg zichtbaar te maken zijn grote jaarlijks terugkerende evenementen noodzakelijk. Stadspromotie: Grote evenementen moeten er zeker zijn voor stadspromotie, Culemborg is beter zichtbaar. Maar is niet noodzakelijk voor cultuur. (Twee-)jaarlijks is goed voor de herkenbarheid en is goed voor economie en toerisme. Je bereikt een groot publiek. Groot evenement werkt ook verbindend in de stad, geeft reuring en je kunt elkaar ontmoeten. Houd grote evenementen laagdrempelig. Bij grote evenementen zijn meer samenwerkingen mogelijk: braderie, muziek, theater. Lek Art tweejaarlijks werkt prima. Zoek de samenwerkingen en kom tot nieuwe ideeën. Goede verspreiding over het jaar, afstemming, agenda. Cultuur in Culemborg: Om cultuur te promoten heb je niet de grote evenementen nodig. Ga voor de grote diversiteit, meer aandacht voor kleine evenementen. Activiteiten door het hele jaar zijn belangrijk voor het promoten van cultuur. Kleinschaligheid meer waarderen, coördinatie nodig, samenwerkingsverbanden tussen verenigingen, gebruik de binnenstad meer. Buitenlandse cultuur en jeugd ontbreken. Versterking groot en klein: Grote evenementen gebruiken om aandacht te vragen voor de kleine evenementen. Laat via grote evenementen mensen kennis maken met de stad, en laat ze daarna terugkomen voor andere culturele activiteiten. Kwaliteit: Blijf aandacht houden voor kwaliteit. Let bij grote evenementen op dat het braderie gehalte niet te hoog wordt maar juist ook gekeken wordt naar de uitstraling van de identiteit van de stad en hoe dit gepromoot wordt.
Stelling 2 Ontwikkeling als mens kan niet zonder impulsen vanuit kunst en cultuur. Infrastructuur kunst en cultuur afstemmen op van nature aanwezige culturele behoefte van kinderen: Met de stelling eens: waar moet onze creativiteit anders heen? Op moment dat kind er rijp voor is meer kunst en cultuur aanbieden; kunst centraal stellen, kunst spelend ontdekken (doen), opvoeding in gezin, in verenigingen en op school (humanistische waarde). Gemeente heeft taak dit te faciliteren en kunst en cultuur laagdrempelig aan te bieden aan de jeugd (cultuur educatie KPV’s, toegepaste kunst en cultuur, gelegenheden voor mensen met een beperking, exposities). Kunst en cultuur werkt verbindend: Kunst en cultuur maakt kinderen rijker en bevordert integratie, kunnen een kind diep raken en verwonderen, emoties beroeren, zorgt voor inspiratie en nieuwe ideeën, geeft de mogelijkheid om zaken vanuit een ander perspectief te zien. Door kunst en cultuur vinden mensen elkaar: werkt verbindend (interesse in andere culturen). Ze leren er facetten van zichzelf door kennen en de wereld van anderen beter begrijpen. Het geeft ruimte om uit je eigen kleine wereldje te stappen. Het bevordert het ontspannen, ontmoeten, het genieten van schoonheid wat je blik en ontwikkeling verrijkt en werkt als vitamine. Boort andere talenten aan (creativiteit etc.). Gaat dwars door alle sociale klassen heen.
Stelling 3 en 16 Waarin verschilt de aanpak van kunst en cultuur voor jeugd/jongeren van die voor volwassenen? Cultuureducatie: Vanuit belevingswereld van jeugd op basis- en middelbare school (niet alleen historie). Jeugd/jongerencultuur moet belangrijk deel uitmaken van kunst en cultuur in Culemborg; ook
© 2014 Stadsgesprek Kunst en Cultuur - Culemborg
ouders en kunstenaars laten participeren. Buitenschoolse activiteiten zitten vaak bij sport maar niet bij cultuur (zit ook in de opleiding van BSO opleiding). Maar ook de plek om kennis te maken met kunst en cultuur (culturele excursies); vanuit onderwijs en ouders jeugd helpen om over schroom heen te helpen. Een eigen plek: Waar jeugd ruimte wordt gegeven om te experimenteren, af te zetten, te zoeken wat bij die leeftijd hoort: ze willen ontdekken wat belangrijk is voor persoonlijke ontwikkeling. Een laagdrempelige plek om cultuur op te snuiven en samen creëren/ontmoeten. Jeugdhonk met dingen die de jeugd interesseert. Hoe jongeren bereiken? Wat is een geschikt medium om ze te bereiken (uitkrant, jeugdcultuurpas, cultureel paspoort, cultuurstrippenkaart rondje Culemborg). Taal speken van de jongeren (social media, instagram etc.). Bij jeugd en jongere is plezier van belang. Vanuit hun belevingswereld c.q. belangstelling kunst/cultuur aanbieden. Laagdrempelig maken zodat jeugd er naar toe kan gaan. Ga uit van talent van het kind, tempo en identiteit. Denk ook aan straatcultuur. Breng cultuur via spelen bij de jeugd en haal inspiratie uit bijvoorbeeld televisieprogramma’s, zoals So you think you can dance (belevinsgwereld). Betrek jongeren bij cultuur door ze er deel van uit te laten maken: Kijk naar hun sociale netwerk. Cultuur voor jeugd zichtbaar maken. Verhouding professioneel/vrijwilligers: jeugd niet in de vrijwilligers hoek plaatsen, maar ook professionele kwaliteit aanbieden. Volwassenen moeten aandacht hebben voor cultuur bij jongeren. Voldoende ruimte creëren voor subculturen: niet-salonfähige cultuur- en kunstvormen, waar jongeren vaak juist behoefte aan hebben om hun identiteit te vormen en als expressiemiddel. Ook de allochtone jongeren hebben daarin een platform nodig, al of niet met andere jongeren. Zo kunnen ze hun gevoelens vertolken en uiten. Cultuurdragers zijn van belang: de centrale figuren (CVK-docenten, wijkgenoten die actief zijn in het buurttoneel, de lokale kunstenaar) sleutelfiguren naar kunst en cultuur toe. Aan tafel was er nog wel discussie over; is er ruimte om kunstenaar te zijn in Culemborg; door de bezuinigingen is het lastig om je te profileren en er waren ook kunstenaars uit Culemborg uitgeweken naar bijv. Tiel, terwijl ze dat liever niet wilden.
Stelling 4 en 14 In Culemborg ontbreken kleinschalige culturele en kunstzinnige initiatieven. De kleinschalige culturele initiatieven ontbreken niet maar ze zijn alleen niet of minder zichtbaar: Kleinschaligheid is noodzakelijk en moeten we blijven stimuleren; zit hem in de verbinding, integratie. Geld vrijmaken voor publiciteit van kleinschalige en kunstzinnige initiatieven (Cultuurpagina in de Culemborgse courant). Samenwerking tussen projecten kan PR verhogen. Kenmerk van kleinschaligheid is dat ze de diversiteit bevorderen. Culturele plekken zijn ontmoetingsplekken. Kleinschalige (jeugd) initiatieven moet wel professionaliteit (kwaliteit) uitstralen (oog voor talent in Culemborg). Suggesties: • • • •
De initiatieven verdienen een laagdrempelig podium dat voor iedereen toegankelijk. Collectieve ondersteunende faciliteiten (b.v. bus met basisvoorzieningen t.b.v. de initiatieven = kostenverlagend). Een (digitale-) coördinatie van het aanbod (filmpjes): agenda op interesse gebied clusteren t.g.v. verbindingen/uitwisseling (b.v. Home agenda. Clusters b.v. doelgroepen of thema’s jeugd/ouderen activiteiten en/of dans, muziek, theater). Een cultuur App.
© 2014 Stadsgesprek Kunst en Cultuur - Culemborg
Stelling 5 Het verstrekken van projectsubsidies biedt ruimte voor vernieuwende culturele activiteiten. Projectsubsidies: Deze zijn vooral nodig om een project van de grond te krijgen; als goed project levensvatbaar zijn, zelfstandig worden. Dan moet er genoeg creativiteit aan de dag komen om aan geld te komen en verbindingen te leggen. Een project nooit 100% subsidiëren. Projectsubsidie alleen met een goed plan (gemeente moet zorgen voor een goed aanvraag formulier). Vernieuwend: maar vergeet de bestaande activiteiten niet. Projectsubsidie is een kraamkamer voor nieuwe initiatieven, maar hoeft niet perse vernieuwend te zijn. Bewezen successen voortzetten. Aandacht voor andere culturen: Aandacht voor doelgroepen en zoek verbinding met scholen. Kwaliteit bewaking is taak van raad voor de kunst. Mandaat: Wie bepaalt wanneer je wel/geen projectsubsidie krijgt? Wat zijn de randvoorwaarden? (wanneer is het vernieuwend en waar moet het aan bijdragen?) Kortom, definiëring, besluitvorming, randvoorwaarden.
Stelling 6 Alleen door de diverse culturen in Culemborg meer te betrekken, krijgt kunst en cultuur meer kleur. Verschillende vormen: Andere cultuurbelevers komen met verschillende vormen van cultuur aanzetten. Door diversiteit krijg je meer- talig maar ook meer kleur in de uitvoering door kleurrijk, multiculturele samenleving. Hoe aan te pakken? Begin bij culturen; elk huis heeft zijn eigen cultuur, er naar toe gaan en vragen wat hen raakt, wat omvat cultuur voor hen. Van groot belang welke culturen er zijn en waar, wie de contactpersonen zijn/aanspreekpunten/voortrekkers. Vraag is ook of ze wel willen. Goede infrastructuur, communicatie en kennis van elkaars culturen is van belang: Aanbod moet breed, laagdrempelig en vooral zichtbaar zijn. Alleen door de diverse achtergronden en culturen te betrekken, bepaald hoe kleurig, hoe breed en hoe laagdrempelig cultuur gedragen zal worden door de inwoners. Angst weerhoudt sommige culturen om aan te sluiten, er bij te zijn. Meer onderling begrip creëren door initiatieven die alle culturen raakt ( project Zoet en Zout, Lek Art, Pieter Plaatsje – tuintjes van de buurt-, film in de eigen taal, Turkse dansen, eten (ramadan en suikerfeest)) en zorgen voor continuïteit van dergelijke verbindende projecten. Ruim denken buiten eigen kader. Ga uit van excelleren: waar liggen de talenten en niet vanuit ‘zielig’ of ‘achterstand’ en denk niet vanuit ‘Eilandjes’. Trekken helpt niet. Uitnodigend zijn wel! Cultuuraanbod via jeugdcultuur: Jeugdcultuurfonds (2e en 3e generatie). Scholen en BSO, ouders betrekken, lokale aanbieders. Via (gesubsidieerd) onderwijs een mogelijkheid voor individuele personen maar hoe betrek je groepen? Begin bij de kids: kunst en cultuur als onderdeel van het leven: leuker, boeiender, verrijken ( ans, Pieterplaats, schilderen, andere instrumenten, hiphopdansen). Iedereen betrekken, zo mogelijk vanuit het onderwijs; jong en oud. Vraag is hoe je de ouders erbij betrekt. Welke aanbieders zijn er vanuit de diverse culturen? Bied een platform voor crossover benadering (cultuurmakelaar). Zet inwoner centraal: alle inwoners maken deel uit van de cultuur in Culemborg. Gezamenlijk; eetcultuur. Is cultuur alleen podiumkunsten of cultuur in kleinere kring en familieverbanden? Respect en genieten met andere culturen. Interesse en begrip. Behoefte afstemmen op groep. Hoe help je andere ‘culturen’ in Culemborg aan het delen van hun cultuur en de ‘Nederlandse cultuur’? (Zie wijk Lombok- Utrecht- : van leren). Respect voor andere culturele uitingen.
© 2014 Stadsgesprek Kunst en Cultuur - Culemborg
Stelling 7 en 13 Kunst en cultuur kunnen alleen bestaan als je bereid bent ervoor te betalen. Kwaliteit heeft wel een prijs: Kunst en cultuur blijft altijd bestaan ook zonder subsidie/sponsoring. Maar de ontwikkeling daarvan is een zaak van ons allemaal. Mensen bewust maken dat kunst en cultuur geld kost. Subsidies geschikt voor bijdrage aan de culturele ontwikkeling; fondsen voor de uitvoering. Wil wel betalen maar niet voor op de openbare weg, dit moet de gemeente ondersteunen: financieel faciliteren vind men bij de overheid horen. Bijdrage van de gemeente moet vanzelfsprekend zijn omdat het de stad aantrekkelijk maakt. Aandacht voor educatieve aspect: Kunst en cultuur met de paplepel ingieten (investeren in onderwijs). Vraag is hoeveel men wil/kan betalen en voor welke kwaliteit (professioneel begeleid). Er moet wel een aanbod blijven van voor publiek gratis toegankelijke culturele activiteiten (wel vergoeding van uitvoerenden). Tips. • • •
Heb aandacht voor de financiering vooraf aan de culturele uitingen (ontwikkeling, auteursrechten). Er moet een goede mix zijn van gratis en betaalde culturele activiteiten en breed toegankelijkheid in verband met laten kennismaken met kunst en cultuur. Aandacht voor onderscheid professioneel en amateurkunsten.
Kunst en cultuur is geld waard, want het genereert geld. Het geeft een impuls en geeft ruimte aan groei, vernieuwing en bedrijvigheid t.g.v. ondernemersklimaat.
Stelling 8 Het vinden van gemeenschappelijke belangen versterkt het samenwerken op cultureel en kunstzinnig gebied. Deze stelling ziet men graag omgedraaid: Het samenwerken op cultureel en kunstzinnig gebied versterkt het vinden van gemeenschappelijke belangen. Gemeenschappelijke belangen en Samenwerken zijn de kernwoorden van de stelling. Samenwerken betekent meer kracht, synergie en winst. Samenwerken door gedeeld belang (WIN-WIN, kruisbestuiving). Ruimte om aan elkaar te spiegelen waardoor je kwaliteit beter wordt. Eerst samenwerken, dan kennisdeling, gezamenlijke locatie waardoor gemeenschappelijkheid beter zichtbaar. Durf te delen, te vragen en buiten gebaande paden te komen. Gezamenlijke belangen: op niveau van stadsdoelen; op elkaar afstemmen; op inhoudelijk niveau en faciliterend niveau. Het gezamenlijk belang vanuit de kunst en cultuur sector is om een gevarieerd aanbod voor een breed publiek te kunnen bieden. We zagen het belang van het vitaliseren van locaties die voor kunst en cultuur belangrijk zijn, zoals het net heropende Elisabeth Weeshuis, Werk aan het Spoel, en de Fransche School. Ook een gezamenlijk belang is om de kosten te beheersen, bijvoorbeeld door samenwerking op facilitair niveau, of in de administratie, kaartverkoop of promotie. Eilandjes verbinden. Afstemming programmering op elkaar. Nieuwe samenwerkingsverbanden ontstaan waardoor nieuw aanbod, vergroot de mogelijkheden. Facilitaire ondersteuning (techniek, programmering, PR Communicatie, marketing, administratie) waar mogelijk. Locaties uitwisselen; gezamenlijke plekken, podia. Cultureel stemadvies. Zoek de gezamenlijkheid op praktisch niveau en visie niveau. Samenwerken centraal stellen: binnen de kunst en cultuur sector en erbuiten, bijvoorbeeld in relatie tot scholen, de moskee of andere organisaties of instellingen. Samenwerken kan bijvoorbeeld door informatie en kennis te delen, samen producties of voorstellingen te bouwen, of door beschikbare middelen met elkaar te delen. Bijvoorbeeld de rode loper van ORS Lek en Linge die voor opening van het Elisabeth Weeshuis is gebruikt.
© 2014 Stadsgesprek Kunst en Cultuur - Culemborg
Vrijwilligers in deze sector gemotiveerd houden, en voldoende nieuwe mensen aan te trekken, want veel activiteiten zijn erg afhankelijk van vrijwilligers. Talent ontwikkeling en het benutten van talent is daaraan gekoppeld, en dat kan mogelijk nog beter met een vrijwilligerspool waarin de talenten van de vrijwilligers beter beschreven zijn. Structuur moet niet doorslaan in vrijwilligers; creëren van gezamenlijkheid wel met professionele ondersteuning. Vergroot je publiek naar scholen en allochtonen. Culturele vrijwilligerspool: meer mensen vrijwilliger op verschillende plekken creëert verbinding en zorgt voor afwisseling en vergroot het culturele vrijwilligersnetwerk. Elkaar kunnen vinden op cultureel gebied: Elkaar kunnen vinden op een gezamenlijke culturele plek en internetplatform. Elkaar versterken, zodat elke activiteit uit de verf en uit de kosten kan komen, en er regelmatig iets leuks in Culemborg te doen is. Dat vraagt om afstemming in de programmering.
Stelling 9 en 15 Aan welke kunst en cultuur is er behoefte in Culemborg? Behoefte: Aan een breed en ook op alle doelgroepen gerichte kunst en cultuur aanbod (bibliotheek, musea, theater, muziek). Juiste mix, klein/grootschaligheid, grote diversiteit en continuïteit. Cultureel, breed gezien, ambachten en historie, nadruk op bijzondere locaties versterkt de schoonheid van de stad. Grootschaligheid toetsen op waarde en hoeft niet altijd gratis. Doelgroepen: de behoefte peilen bij jongeren en ouderen en andere culturen die nu om een of andere reden niet deel hebben genomen (b.v. via ELK, moskee, scholen). Kunst en Cultuur: Taak van alle betrokkenen, gemeente en professionals, om dit te faciliteren. Enerzijds op school maar ook in de stad uitoefening van kunst en cultuur. Mogelijkheid bieden dat kinderen laagdrempelig met kunst en cultuur kunnen kennismaken en met de uitvoerenden (b.v. via Volksuniversiteit). Cultureel ontmoetingsplek voor jongeren (b.v. Salaamander?). Beelden/kunst plaatsen in de openbare ruimten. Het ontbreekt aan: een oefenplek voor bandjes. Een laagdrempelig podium voor iedereen om uit te voeren (niet alleen uitvoering op school), uitgaansgelegenheid voor jongeren (12-20 jaar). Onderscheid professionele en amateurkunsten. Theater moet blijven.
Stelling 10 Een specifiek aanbod voor verschillende doelgroepen gaat in Culemborg niet werken, daarvoor hebben we te weinig cultuurliefhebbers. Er zijn veel cultuurliefhebbers en een grote diversiteit aan mensen. Het aanbod is nu veelzijdig en daar wordt veel belang aan gehecht. Het aanbod hoeft niet alleen vraag gestuurd te zijn, omdat het leuke aan cultuur is dat het onverwachte kan verrassen en prikkelen. Cultuur brengt verbinding tussen de diversiteit van mensen. Meer communicatie omtrent kunst en cultuur: Het is niet makkelijk om een beeld te krijgen van wat er allemaal in Culemborg te doen is (Uitkrant). De Culemborgse Courant is niet voldoende. Online kanalen zijn nog niet voldoende bekend. Eigen initiatieven moeten beloond worden. Sommige mensen hebben negatieve ervaringen met de gemeente, voelen zich geremd of tegengewerkt, terwijl anderen dat weer helemaal niet zo ervaren. Voor het krijgen van een divers aanbod is het stimuleren en faciliteren van eigen initiatief belangrijk. Bewaak het niveau van culturele activiteiten; mensen gaan vanwege bekende namen/professionals soms naar andere steden. Kwaliteit: geldt niet alleen voor amateurkunst maar ook voor professionals. Aanbod met respect voor diverse doelgroepen.
Stelling 11 Een levendige (binnen)stad is er alleen als ondernemers en kunst- en cultuuraanbieders continue en goed samenwerken.
© 2014 Stadsgesprek Kunst en Cultuur - Culemborg
Samenwerking moeilijk: Gebrek aan beleid en ondernemers in de binnenstad die te terughoudend zijn, maakt het niet eenvoudig om samen te werken. Samenwerking tussen ondernemer en cultuuraanbieder de sleutel om er iets van te maken, het ‘samen’ ontbreekt echter. Kunst en cultuur staat los van ondernemers; belangen verschillen. Er moet inderdaad ‘omzet verhoging’ voor de ondernemer inzitten en dit betekent dat niet alles van een cultuuraanbieder kan. Samenwerking met ondernemers is niet perse nodig (geen afhankelijkheid): Initiatief moet je zelf nemen en niet afwachtend zijn. Verbindingen leggen is belangrijk, het zichtbaar zijn van de goede initiatieven lijkt te ontbreken Samenwerking must: Binnenstad leeft niet. Opmerking van geboren Culemborgse: het ontbreken van levendigheid is van alle tijden! Samenwerking maakt stad interessanter. Een levendige binnenstad ontstaat als kunst- en cultuur aanbieders goed ‘verkopen’ en daarmee mensen de stad in lokken. Communicatie nodig. Wederzijds commercieel belang moet er zijn (WIN-WIN). Als synergie is werkt het altijd. Voorbeeld: zie hoe stad meer leeft nu bibliotheek en weeshuis weer open zijn (gaan); Andermaal met Theater de Fransche School; Theater aan de Slag/Griek, combi ticket. Leren van elkaar: Een ondernemer kan creativiteit en ‘out of the box’ van een cultuuraanbieder leren en benutten; het commerciële aspect kan weer door de ondernemer worden overgedragen. De samenwerking is succesvol wanneer beiden uitgangspunten worden meegenomen. Economisch: Aantrekkelijke woonomgeving met cultuuraanbod is goed voor ook grote bedrijven
(vestigingsklimaat). Het “WIJ Culemborgers gevoel” is zeker een belangrijke kracht wat benut kan worden voor promotie van (binnen)stad en cultuur/kunst. De cultuurvisie: Moet zeker het levendig van de (binnen)stad als doel bevatten; NOODzakelijk zelfs! Projectsubsidies: Stimulering en promotie van ondernemer + cultuuraanbieder initiatieven is nodig, echter voor het opstarten of zichtbaar maken, niet blijvend, moeten ze zelf doen.
Stelling 12 Het zijn altijd dezelfde cultuuraanbieders die wat organiseren. Is dat wel zo en is het dan erg? Men vind het niet erg. Als het aanspreekt is het prima. Er zijn veel aanbieders en er is genoeg variatie, maar niet iedere initiatiefnemers heeft geld voor promotie. Het gaat niet alleen om cultuur met een grote ‘C’ maar om kleine en laagdrempelige cultuur. Culemborg heeft breed aanbod. Culemborg is erg in beweging; er komen steeds meer cultuuraanbieders bij. Het cultuur aanbod kan wel groter maar moeten er wel faciliteiten zijn; podia, Markt, ruimte bij Centraal Boekhuis). Wat is er nodig? PR is niet voldoende, bewoners kunnen het niet vinden. Verbeter communicatiekanalen en samenwerking. Behandel elkaar gelijkwaardig; nieuwelingen moeten ook en kans krijgen. Moet laagdrempelig zijn: betrek scholen en ondernemers. Krant blijkt niet toegankelijk voor kleine initiatieven (van willekeur afhankelijk- regelmatige PR is alleen in combinatie met adverteren mogelijk). Één communicatie punt! Stadsmarketing extern en intern! Concrete voorbeelden: Bibliotheek als plaats waar je folders kunt neerleggen. Stadsmuis bekendheid geven. Verbinden (bijv. de Scouting die clubgebouw deelt met Natuur- en vogelwacht, 1 en 1 is 3).
© 2014 Stadsgesprek Kunst en Cultuur - Culemborg
Nabranders: • • •
Oproep: help deze avond succesvol maken; we maken ons zorgen of de gemeente het oppakt. Klaagkleed. Opmerking eind van de bijeenkomst: teleurstelling erkennen: er is ook pijn en verlies. Pijn: Er is nu al weinig plaats voor kunst en cultuur, wat voegt dan een ondernemer toe. Kunst en cultuur kan beleving versterken. Goed dat er een cultuurplatform en Stadsmuis is.
© 2014 Stadsgesprek Kunst en Cultuur - Culemborg