Samenvatting Cultureel Jaarprogramma 2010 – 2011 Kunstcluster 4 : 13 scholen De Buut
Brakkestein
De Driemaster
Vossenburcht
De Muze
St. Nicolaas
Montessori Oost
De Hazesprong
De Oversteek
De Klumpert
De Kleine Wereld
NSV II
Sterredans Programma Kunstcluster 4: Dans • Groep 1 t/m 4: Pieter Prots - Improvi • Groep 5 t/m 6: Meekers-Splash! • Groep 6/7 t/m 7: Introdans – KYLIAN4KIDS2 • Groep 7/8 t/m 8: Introdans – MIXVANMATS Kunstcluster 5 : 9 scholen De Wieken
Groot Nijeveld
Michiel de Ruyter
De Kampus
Het Octaaf
Zonnewende
Aquamarijn
’t Driespan
PI-Ubbergen Programma kunstcluster 5: Beeldend • Groep 1 t/m 3: Lindy de Jong & Femmie den Ouden – Welke vogel ben jij? • Groep 3/4 t/m 5/6: Marian van Steen & Myrna Rasker – Verschrikkelijke Rekenkunst • Groep 6 t/m 8: Museum het Valkhof / Introdans – Onbeperkt Houdbaar Kunstcluster 6 Noord: 8 scholen Petrus Canisius
Windroos Goffert
De Klokkenberg
Entrea (PI-school)
Het Geldershof
De Akker
De Lanteerne
Martinus van Beek
Kunstcluster 6 Noord: Literair • Groep 1 t/m 2: Judith Richel &Rosanne Herksen & Bibliotheek Nijmegen – Ik voel een voet • Groep 3 t/m 5: Bibliotheek Nijmegen& Yvonne Jagtenberg - Prentenboekenmaker • Groep 6 t/m 8: Adrie Gloudemans – De meesterverteller Kunstcluster 6 Dukenburg: 7 scholen De Dukendonck
De Aldenhove
De Meiboom
Prins Claus
Prins Maurits
Nutsschool Lankforst
Montessori Dukenburg
Kunstcluster 6 Zuid: Audiovisueel • Groep 1 t/m 2/3: Marian van Steen & Myrna Rasker – Kiek, een stoel • Groep 3 t/m 5/6: Niek Michel - Lichtschrijven • Groep 6 t/m 8: Floor Adams – Alles kan! Kunstcluster 6 Lindenholt: 6 scholen Windroos Lindenholt
De Luithorst
De Wingerd
De Bloemberg
Montessori Lindenholt
De Lindenhoeve
Kunstcluster 6 Zuid: Muziek • Groep 1 t/m 2/3: Kruis en Mol - Ziezazoe • Groep 3 t/m 5/6: Kruis en Mol – Tot ziens in Timboektoe • Groep 6 t/m 8: Het Gelders Orkest – Tijl Uilespiegel
Programma Kunstcluster 4: Dans Scholen (14) De Buut
Brakkestein
De Driemaster
Vossenburcht
De Muze
St. Nicolaas
Montessori Oost
De Hazesprong
De Oversteek
De Klumpert
Klein Heyendaal
NSV II
Sterredans
De Kleine Wereld
Improvi – Pieter Prots De voorstelling Pieternel Prots is gek op spullen. Zij verzamelt dingen om te hebben. Niet om mee te spelen, of om uit te delen. Maar om trots mee te kunnen pronken. Samen spelen kent zij niet En wil zij eigenlijk ook niet leren. Totdat ze echt niet meer in haar eigen huis past! De gastles Improvi is vooral gericht op expressie, dans en bewegingskwaliteiten van mensen. In de wordt hier met de kinderen aan gewerkt. Groep: Inhoud: Duur: Periode: Locatie: Speelgegevens: Max. aantal leerlingen:
1 t/m 4 voorstelling, gastles voorstelling: 35 minuten gastles: 60 minuten gedurende het schooljaar op school, in aula, speellokaal of gymzaal speeloppervlakte: 5m breed x 4m diep x 3m hoog opbouwtijd: 50 min. afbouwtijd: 30 min. voorstelling 80 leerlingen gastles: per groep
Meekers - Splash! De voorstelling Water, overal water, maar nauwelijks een druppel te drinken! Niets is kostbaarder op onze aarde dan schoon drinkwater. Zonder water geen leven. Alles draait om water, ons fundament, het weefsel van onze dromen, maar ook bron van steeds meer conflicten in de wereld. Koortsachtig bevangen door water, dansen en spelen de dansers in hun watervisioenen. Zij toveren met simpele middelen een wereld die rijk is aan water, waar in feite geen water te vinden is. Splash! is een onderhoudende dansvoorstelling voor jong en oud, en meer: een beeldende reis door een reeks landschappen die iets vertelt over de aard van mens en dier en de toestand van onze planeet. Met kleine camera’s en inventief gebruik van attributen wordt de wereld verbeeldt als een microkosmos, met vliegende fata morgana’s, in een droomtaal vol suggestieve beelden. Voor iedereen vanaf 6 jaar met of zonder watervrees. De lesbrief In deze lesbrief staat naast informatie over ons dansgezelschap, de voorstelling en de choreograaf ook lesideeën en opdrachten rondom het thema 'Water'. Denk bijvoorbeeld aan; Waterraadsels of Wie Wat Water Weetjes! Kortom leuk om in de klas te ondernemen. DVD Altijd al willen weten hoe het er aan toe gaat tijdens een auditie bij een dansgezelschap? Dit is je kans. In deze DVD wordt het auditieproces bij MEEKERS belicht. Wat komt er allemaal bij kijken. En wie wordt er uiteindelijk gekozen om mee te mogen dansen in Splash! De gastles
Cultureel Jaarprogramma 2010-2011 Cultuur en School Nijmegen d.d. 03.06.2010
2
Nee, deze workshop wordt geen waterballet! Toch werken we met het thema 'water'. We zakken weg in drijfzand, zwemmen onderwater, stampen in plassen en dansen als vissen. Met een flinke dosis fantasie komen de deelnemers in de meest waterige situaties terecht. In de workshop ga ik actief aan de slag met kinderen. Het is dus een echte dansles! Meestal kunnen de workshops plaatsvinden per klas in een speellokaal en/of gymzaal. Groep : Inhoud: Duur: Periode: Locatie: Max. aantal leerlingen: Educatief materiaal: Nadere informatie:
5 t/m 6 voorstelling, gastles, lesbrief, dvd en busvervoer voorstelling: 60 minuten gastles: 45 minuten voorstelling: dinsdag 22 maart 2011 gastles: na de voorstelling voorstelling: De Lindenberg gastles: op school in aula, speellokaal of gymzaal voorstelling: 400 leerlingen gastles: per groep lesbrief, dvd 2 begeleiders per groep bij de voorstelling
Introdans – KYLIÁN4KIDS2 In 2006 presenteerde Introdans Ensemble voor de Jeugd voor de eerste keer een compleet programma met werken van choreograaf JiřÍ KylÍan. Het programma werd door de VSCD Jeugdtheater- en concertjury bekroond met de prestigieuze Zilveren Krekel voor meest indrukwekkende productie. KYLIÁN4KIDS trok volle zalen in binnen- en buitenland. Pareltjes uit de geschiedenis van de Nederlandse danskunst worden opnieuw opgepoetst: het fascinerende ritmische Stamping Ground, het prachtig lyrische Evening Songs en het dolkomische en surrealistische Sechs Tänze. Het enthousiaste en gedreven danserstableau voert voor het eerst Indigo rose uit, in een waanzinnig decor. Puur genieten van topdans! De gastles Na de voorstelling geeft een danser van Introdans Ensemble voor de Jeugd een gastles aan de leerlingen, per groep. Introdans maakt met de school afspraken m.b.t. het rooster. Groep: Inhoud: Duur: Periode: Locatie: Max. aantal leerlingen: Nadere informatie:
6/7 en 7 voorstelling, gastles, en busvervoer voorstelling: 60 min. gastles: 50 min. voorstelling: maandag 18 april 2011 gastles: plant Introdans met de school voorstelling: De Schouwburg gastles: op school in aula, speellokaal of gymzaal voorstelling: 450 leerlingen gastles: per groep 2 begeleiders per groep bij de voorstelling en bus
Cultureel Jaarprogramma 2010-2011 Cultuur en School Nijmegen d.d. 03.06.2010
3
Introdans – MIXVANMATS De Zweed Mats Ek i een van de belangrijkste choreografen van de wereld en Introdans is erg trots om een hele jeugdvoorstelling van deze bijzondere maker te kunnen presenteren. Zijn bewegingsvondsten zijn vaak grappig, komisch en hoewel zijn werken niet per definitie zijn gemaakt voor kinderen, zijn ze er buitengewoon geschikt voor. Zijn muzikaliteit is zinnenprikkelend en de uitvoering door de energieke dansers van Introdans Ensemble voor de Jeugd plaatst jong en oud op het puntje van de theaterstoel. De gastles Na de voorstelling geeft een danser van Introdans Ensemble voor de Jeugd een gastles aan de leerlingen, per groep. Introdans maakt met de school afspraken m.b.t. het rooster. Groep: Inhoud: Duur: Periode: Locatie: Max. aantal leerlingen: Nadere informatie:
7/8 en 8 voorstelling, gastles, en busvervoer voorstelling: 60 min. gastles: 50 min. voorstelling: 1 november 2010 gastles: plant Introdans met de school voorstelling: De Schouwburg gastles: op school in aula, speellokaal of gymzaal voorstelling: 450 leerlingen gastles: per groep 2 begeleiders per groep bij de voorstelling en bus
Cultureel Jaarprogramma 2010-2011 Cultuur en School Nijmegen d.d. 03.06.2010
4
Kunstcluster 5 : Beeldend Scholen (9) De Wieken
Groot Nijeveld
Michiel de Ruyter
De Kampus
Het Octaaf
Zonnewende
Aquamarijn
’t Driespan
PI-Ubbergen
Lindy de Jong & Femmie den Ouden – Welke vogel ben jij? Lindy de Jong en Femmie den Ouden zijn twee Nijmeegse kunstenaars en tevens docent beeldend. Ze maken kunst voor kinderen. De schilderijen die ze maken sluiten goed aan bij de belevingswereld van kinderen. Daarnaast werken ze graag mét kinderen en hebben een grote passie om kinderen te stimuleren in hun creativiteit. Wat leren de kinderen in dit project? Ze maken kennis met kunstenaars, hun werk en atelier en beleven een echte expositie in hun klas. De leerlingen krijgen zicht op het creatieve proces van deze kunstenaars. Ze gaan dit creatieve proces zelf ook ervaren en uitvoeren en ontwikkelen een eigen beeldtaal. In dit project worden de receptieve, onderzoekende en creërende competenties van de leerlingen aangesproken. Door zelf iets te bedenken kunnen de kinderen iets nieuws creëren. Ze gebruiken onderzoek, experimenteren met materialen en reflecteren op hun schilderij. Opzet en werkwijze In een introductiebijeenkomst voor leerkrachten in het atelier van de kunstenaars wordt het project duidelijk gemaakt. Femmie en Lindy laten de leerkrachten het creatieve proces van tekenen en schilderen zelf ervaren, door dezelfde opdracht als de leerlingen te doen: teken of schilder een vogel op doek. Dan komt er een expositie van schilderijen van Lindy en van Femmie op ezels in de klas. De leerkracht introduceert het project met een dvd “Welke vogel ben jij?” met bijbehorende lesbrieven waarin het schilderproces van Femmie en Lindy beschreven is. Op de dvd zien we twee kinderen die een bezoek brengen aan hun ateliers. Te zien is wat ze maken, hoe ze beginnen met schilderen en het verdere verloop van dit creatieve proces. Door twee kunstenaars te laten zien krijgen de kinderen zicht op de overeenkomsten en verschillen. Er is een CD met vogelgeluiden. Femmie of Lindy komen in de klas en voeren een workshop uit met de leerlingen. De les heeft eenzelfde opbouw als getoond op de dvd. De leerlingen worden gestimuleerd om met hun fantasie een eigen beeld te vormen. Dit kunnen ze doen door schetsen te maken of door direct te schilderen op het doek. Daarna krijgen de leerlingen gelegenheid om in de volgende dagen verder te werken aan hun schilderij in de klas met de leerkracht. Het project wordt afgesloten met een expositie van alle ‘vogel schilderijen’ van de kinderen. De kinderen presenteren hun schilderij in de klas. Vervolgens worden alle ouders uitgenodigd. Een format van deze uitnodiging is bij het project inbegrepen: op een computer kan de leerkracht eenvoudig deze uitnodigingen maken en aan de leerlingen meegeven. Elk kind krijgt een ansichtkaart en elke klas krijgt 2 posters van het werk van de kunstenaars. Groep: Inhoud: Duur:
1 t/m 3 introductiebijeenkomst voor alle leerkrachten groep 1 t/m 3 tentoonstelling, gastles en divers lesmateriaal 3 weken, gastles 50 minuten
Cultureel Jaarprogramma 2010-2011 Cultuur en School Nijmegen d.d. 03.06.2010
5
Periode: Locatie: Max. aantal leerlingen: Educatief materiaal:
Introductiebijeenkomst 120 minuten gedurende het schooljaar school (introductiebijeenkomst in atelier!) 1 groep 4 Schilderijen van de kunstenaars, leskist met materialen voor demonstratie, DVD en lesmateriaal voor de leerkracht
Cultureel Jaarprogramma 2010-2011 Cultuur en School Nijmegen d.d. 03.06.2010
6
Marian van Steen & Myrna Rasker – Verschrikkelijke Rekenkunst
Marian van Steen ontwikkelt interdisciplinaire kunstprojecten. Myrna Rasker is beeldend kunstenares/docent. Samen ontwikkelen zij sinds enige jaren succesvolle kunstprojecten in en buiten het onderwijs. Leerlingen genieten van kunst en maken zelf - middels speels rekenen en lenig bewegen kunstzinnige vogelverschrikkers die buiten voor het schoolraam in de wind een lust voor het oog zijn. Eindelijk mag je eindeloos naar buiten kijken! Leerlingen doen speels aan rekenen op het eigen niveau en aan beweging: concentratie, tellen, ritme en conditie. Opzet van het project Per groep worden maximaal acht vogelverschrikkers gemaakt van eenvoudige materialen, geïnspireerd op afbeeldingen van kunst / echte vogelverschrikkers en geïnspireerd op een beeldend verteld verhaal. Het ontwerp van de kostuums van de verschrikkers komt voort uit een ‘tel’compositie, gebaseerd op het mobiele werk van kunstenaar Calder. Door gekleurde gescheurde stukjes papier via een bewegingsspel op te tellen en af te trekken en te vermenigvuldigen ontstaan composities. Een puzzeltocht langs de verschrikkers is daar een onderdeel van. Het project vindt plaats binnen in de eigen klas of buiten op de speelplaats/grasveld. 3/4 t/m 5/6 gastles incl. materiaal, lesbrief gedurende het schooljaar, een hele ochtend op school in de eigen klas of buiten op de speelplaats/grasveld De begeleiding van het project doen Myrna en Marian, incidenteel aangevuld met een stagiaire van Artez, (Kunstacademie te Arnhem).
Groep: Inhoud: Periode: Plaats:
Cultureel Jaarprogramma 2010-2011 Cultuur en School Nijmegen d.d. 03.06.2010
7
Onbeperkt houdbaar Museaal dansproject van Museum Het Valkhof en Introdans. Het repertoire van Introdans is wereldberoemd: het werk van Oude meesters en Nieuw talent vervult een schatkistfunctie in het Nederlandse dansbestel. Het conserveren van dit danserfgoed is de missie van Introdans. Museum Het Valkhof in Nijmegen (met haar beroemde collectie archeologisch erfgoed, oude en moderne kunst) verzamelt, beheert en toont kunstschatten uit het verleden en het heden. Deze instituten slaan de handen in elkaar voor het bijzondere project Onbeperkt houdbaar, waarin kinderen de functie van beide schatbewaarders leren kennen: het museum en het dansgezelschap. Een object in het museum wordt gerestaureerd, stofvrij bewaard of zelfs voor de eeuwigheid geconserveerd voor toekomstige generaties. Hoe gaat dat bij een “levende” kunstvorm als dans, dat van lichaam op lichaam wordt doorgegeven? Hoe leg je dans vast voor de eeuwigheid? Door middel van interactieve kijkopdrachten in het museum en dansworkshops ervaren kinderen hoe belangrijk erfgoed is en welk belang het heeft dat te bewaren en te laten zien. Doelgroep: Inhoud: Duur: Periode: Locatie: Max. aantal leerlingen: Nadere informatie:
6 t/m 8 bezoek museum, dansworkshop, incl. busvervoer 2 uur januari t/m maart 2011 Museum Het Valkhof 60 leerlingen, die werken in 4 groepjes van 15 leerlingen 4 begeleiders per 4 groepjes museumbezoek en busvervoer
Cultureel Jaarprogramma 2010-2011 Cultuur en School Nijmegen d.d. 03.06.2010
8
Kunstcluster 6 Noord : Literair Scholen (8) Petrus Canisius
Windroos Goffert
De Klokkenberg
Entrea (PI-school)
Het Geldershof
De Akker
De Lanteerne
Martinus van Beek
Judith Richel & Rosanne Herksen en Bibliotheek Nijmegen – Ik voel een voet
Bij dit project van de Bibliotheek Nijmegen staat centraal het prentenboek “Ik voel een voet!” van
Marancke Rinck met illustraties van Martijn van der Linden. Onderdeel van het project is een interactieve voorstelling, gespeeld door Judith Richel en Rosanne Herksen.
Doel Het programma “ik voel een voet” richt zich op de concrete ervaringen van kinderen rond het voorlezen en het actief experimenteren met het thema dat wordt aangeboden: voelen en benoemen van wat je voelt. Voelen kan letterlijk genomen worden, maar ook ruimtelijk en emotioneel. Daarnaast speelt fantasie een rol: “iets is niet wat het lijkt”. Opzet Het programma begint met een introductiebijeenkomst voor de leerkracht. Daarna ontvangt de school een leskist met materiaal. De leerkrachten gaat aan de slag gaan met de diverse opdrachten en lesbrief. Belangrijkste opdracht: de leerkracht introduceert het boek ‘ik voel een voet’ bij de leerlingen, leest het diverse malen aan hen voor, zodat ze het verhaal kennen. Dan wordt de interactieve voorstelling gespeeld op school door Judith Richel en Rosanne Herksen. De leerlingen zien en horen in deze afsluitende voorstelling elementen terug van datgene wat zij in de voorgaande weken met de leerkracht hebben gedaan. Leskist Er wordt een leskist geleverd met prentenboeken en voorleesboeken rond hetzelfde thema. In de lesbrief zijn lessuggesties en verwerkingsopdrachten beschreven. De opdrachten in de lesbrief zijn facultatief, maar dragen zeker bij aan de verwerking van het boek. In de leskist zitten de volgende materialen om het verhaal te introduceren en te verwerken: • een lesbrief voor de leerkracht • 2 versies van het boek “Ik voel een voet!” • andere prentenboeken rond het thema • een poster van het boek • een mapje met kleur- en plakplaten van de dieren • materialen om te voelen en te verwerken • zwart A4 papier Cultureel Jaarprogramma 2010-2011 Cultuur en School Nijmegen d.d. 03.06.2010
9
Doelgroep: Inhoud: Duur: Periode: Locatie: Speelgegevens: Max. aantal bezoekers:
Groep 1 t/m 2 Leskist met divers materiaal, voorstelling Introductiebijeenkomst voor alle leerkrachten groep 1 t/m 2 4 weken voorstelling 30 minuten gedurende het schooljaar voorstelling: speellokaal, aula of gymzaal op school speeloppervlakte: wordt nader bekend gemaakt voorstelling: 75 leerlingen
Cultureel Jaarprogramma 2010-2011 Cultuur en School Nijmegen d.d. 03.06.2010
10
Bibliotheek Nijmegen & Yvonne Jagtenberg - Prentenboekenmaker Leerlingen maken een groepsverhaal, waarvan een of meer belangrijke momenten door een kinderboekenillustrator in de klas worden uitgetekend. Doel De leerlingen maken kennis met (het werk van) een prentenboekenmaker. De leerlingen bedenken een verhaal voor een eigen prentenboek, dat ze, met behulp van de illustrator gaan vormgeven. Opzet Iedere leerkracht kiest uit de projectmap een verhaallijn en werkt deze met de eigen groep uit. - De illustrator komt in de klas en tekent enkele onderdelen van het door de leerlingen bedachte verhaal. De leerlingen tekenen mee of geven aanwijzingen. - Na dit bezoek geven de leerlingen de tekeningen verder vorm (beschilderen, tekst toevoegen, (in)kleuren, plakken, enzovoort). - Het resultaat is een eigen prentenboek, dat tentoongesteld kan worden op school Groep: Inhoud: Duur: Periode: Locatie: Max. aantal leerlingen: Educatief materiaal:
3 t/m 5 Introductiebijeenkomst voor alle leerkrachten groep 3 t/m 5 gastles en divers lesmateriaal 4 weken (minimaal 3 dagdelen) gastles van illustrator 50 minuten Introductiebijeenkomst 90 minuten gedurende het schooljaar op school 1 groep lesbrief, leskist met prentenboeken
Cultureel Jaarprogramma 2010-2011 Cultuur en School Nijmegen d.d. 03.06.2010
11
Adrie Gloudemans – De Meesterverteller U herinnert zich vast nog die leerkracht die zo meesterlijk kon vertellen. Ook kinderen komen als geboren vertellers de school binnen. Ze kunnen nog niet lezen of schrijven, maar vertellen kunnen ze wel. Van verschillende kanten horen we alarmerende berichten over de taalvaardigheid van onze kinderen. Er lijken steeds meer kinderen te zijn die een taalachterstand hebben. Onze kinderen leren praten door te praten. Ze leren mondelinge taal begrijpen door te luisteren. Als peuters eerst losse woorden of de regels van zinsbouw zouden moeten leren voordat ze iets mochten zeggen, zouden ze verschrikkelijk gefrustreerd raken. Al pratend en luisterend bouwen ze op eigen kracht taalkennis op. Dat vermogen blijft bestaan als ze naar school gaan. ‘Vertellen in de klas’ sluit aan bij dat aangeboren vermogen. Inhoud Meesterverteller Adrie Gloudemans komt naar school. In zijn verteltheater ‘watverteljemenu’ combineert hij zijn fascinatie voor verhalen en muziek. Hij schildert beelden met woorden en laat woorden dansen op muziek! Adrie Gloudemans vertelt centraal op school een kort verhaal. Daarna gaat hij met de kinderen in gesprek, in de klas. Vervolgens laat hij zo’n 30 makkelijk te vertellen verhalen achter met een bondige instructie. De kinderen lezen een aantal verhalen; kiezen hun favorieten uit; maken van één favoriet een verhaalplattegrond (tekeningen/stripverhaal; dat hoeft niet mooi). Dan gaat de tekst weg en gaan de kinderen met de tekeningen oefenen om het verhaal in hun eigen woorden te vertellen. Er zijn ook vertelspelletjes om extra plezier te krijgen in het oefenen van vertellen in je eigen woorden. Eventueel is er aan het einde van het project een vertelfestival of vertellen de kinderen voor groep 1, 2 en 3. Opzet project Het programma begint met een introductiebijeenkomst voor de leerkracht. Dan komt Adrie Gloudemans op school. Hij start met een verhaal voor alle groepen samen, in de aula. Daarna gaat Adrie de klassen in, en gaat hij aan de slag met kinderen, verhalen vertellen en luisteren. Vervolgens gaan de leerkrachten hiermee verder, waarvoor ze het verhalenboek met 30 korte verhalen, een handleiding met beschrijving kunnen gebruiken. Doelen Door het lezen van de verhalen, het uitkiezen van favorieten en het maken van een verhaalplattegrond leren de kinderen hoe ze kunnen werken met verhalen. Daarna blijven we zo dicht mogelijk bij het ‘natuurlijke vertellen’, dicht bij de natuurlijke taalverwerving. Al doende kunnen kinderen de noodzakelijke taalvaardigheden leren. Ze kunnen hun verbeeldingskracht aanscherpen. Een taal leren begrijpen, spreken, lezen en schrijven gebeurt het best ‘al doende’. Daarom is de werkwijze van ‘vertellen in de klas’ ervaringsgericht met de leerkracht als coach. ‘Vertellen in de klas’ sluit aan bij de kerndoelen van het basisonderwijs (taalontwikkeling, leesbevordering, cultuureducatie), stimuleert de verbeeldingskracht en brengt kinderen in contact met de oudste vorm van cultuuroverdracht: het vertellen van verhalen. Groep: Inhoud: Duur: Periode: Locatie: Max. aantal leerlingen: Educatief materiaal:
6 t/m 8 gastles/voorstelling en divers lespakket gastles 50 minuten september t/m december 2009 en april t/m juni 2010 op school, in de klas 1 groep lesbrief, handleiding en verhalenboek
Cultureel Jaarprogramma 2010-2011 Cultuur en School Nijmegen d.d. 03.06.2010
12
Kunstcluster 6 Dukenburg : Audiovisueel Scholen (7) De Dukendonck
De Aldenhove
De Meiboom
Prins Claus
Prins Maurits
Nutsschool Lankforst
Montessori Dukenburg
Marian van Steen & Myrna Rasker – Kiek, een stoel
Kiek, een stoel
Programma van 60 minuten in een klas, de leerkracht is erbij aanwezig. Begeleid door Myrna Rasker & Marian van Steen. Kinderen zitten in een kring op een stoel, in de ruimte waar een digitaal schoolbord beschikbaar is. Als er geen digitaal schoolbord aanwezig is, dan wordt in de pauze in de eigen klas een scherm opgesteld met beamer. Verder is een computer nodig. Doel Kinderen krijgen plezier in dingen anders zien dan ze zijn. Door het gezichtsveld te kaderen en door in te zoomen op een – te fotograferen – voorwerp, worden details, vormen en kleuren van een voorwerp voor even belangrijker dan het voorwerp zelf. Kinderen leren “still” [en geconcentreerd] kijken naar een detail door er een foto van te maken. Dit verhoogt tegelijkertijd de concentratie in het kijken. Omdat het te fotograferen voorwerp een kunstwerk is, een door Myrna Rasker vormgegeven grote stoel, ontdekken kinderen spelenderwijs dat er veel te zien is op of aan een kunstwerk. Wat gebeurt er in de klas Kunstenares Myrna komt de klas binnen en pakt een aantal opvallende tassen uit: allerlei kleurrijke grotere en kleinere voorwerpen. Later blijken deze onderdelen in elkaar te passen tot een stoel. Er is een poot van stukjes lego, een poot met mozaïek, een poot met spiegeltjes, een leuning van auto’s en eentje van poppenkoppen… Myrna gaat swingend aan het werk: kunst maken en draait er een lekker muziekje bij. Meteen daarna komt Troel binnen, gespeeld door Marian. Zij is een beetje een gekke toerist met veel fototoestellen om haar nek. Zij fotografeert overal van alles, voor het plezier. Nu is ze toevallig hier en ze is meteen onder de indruk van de klas en van de mooie leuke voorwerpen waar Myrna mee bezig is. Ze vertelt over het plezier in “still” kijken. Ze kijkt door een kartonnen camera en vertelt wat ze allemaal ziet: hele andere dingen! Ze geeft alle kinderen ’n kartonnen fototoestel. Terwijl Troel uitdeelt, zorgt Myrna ervoor dat op een scherm of op digitaal schoolbord de kiekjes van Troel verschijnen: allerlei voor kinderen boeiende kunstvoorwerpen, ook ondersteboven en schuin, want Troel is niet zo’n beste fotograaf. De kinderen kijken door het gaatje in hun camera mee naar de foto’s van Troel op het scherm. Dit gebeurt middels een spelletje zoals ‘ik zie ik zie wat jij niet ziet’. Troel begeleidt de kinderen in het kijken: dingen zijn nu anders dan ze zijn zonder “still” kijken. Door KLIK te zeggen, in de vorm van een liedje, maken de kinderen vervolgens met hun kartonnen camera een foto van details van de grappige voorwerpen van Myrna. De foto’s worden getoond op het scherm. Dit lijkt op toveren: hoe kan mijn kartonnen fototoestel echte foto’s maken? Vooraf zijn er natuurlijk talloze foto’s van details van de voorwerpen gemaakt.
Cultureel Jaarprogramma 2010-2011 Cultuur en School Nijmegen d.d. 03.06.2010
13
De details van de voorwerpen op scherm zien eruit als puzzelstukken. Kinderen krijgen kartonnen puzzelstukken en samen passen ze alles in elkaar. Net zolang tot er een stoel tevoorschijn komt. Myrna puzzelt de echte stoel in elkaar. Troel maakt tot slot echte foto’s: elk kind mag op de stoel op de foto, alleen of samen. De foto’s blijven achter op de computer in de klas. Als er – eventueel – samen naar gekeken is, vertrekken Myrna en Troel. Myrna neemt de stoel mee en Troel vertrekt ook, op zoek naar nieuwe details. ©Myrna Rasker, www.rasecht.info & Marian van Steen, www.bureaubuitenkans.nl Doelgroep: Inhoud: Duur: Periode: Locatie: Max. aantal bezoekers: Benodigdheden:
1 t/m 2/3 project met gastles, foto’s 60 minuten gedurende het schooljaar in de klas, op school 1 groep computer en digitaal schoolbord in de klas (of beamer met scherm)
Niek Michel – Licht Schrijven
Fotografieproject met als uitgangspunt het fotowerk van Niek Michel. In zijn werk speelt fotograferen in het donker een belangrijke rol. De fotowerken laten de verscheidenheid van zijn werk zien. De leerlingen gaan zelf lichttekeningen maken met een zaklantaarn in het donker. Deze lichttekeningen zijn alleen zichtbaar op de foto die ze met Niek daarvan gaan maken. Opzet van het project: 1. De leerlingen maken de vragenlijst bij het werk van Niek Michel. (door de leerkracht) 2. Introductie en groepsgesprek door Niek Michel over fotografie. 3. In 2 subgroepen van circa 15 leerlingen maakt lichttekeningen in groepjes van 3.* 4. Niek laadt de foto’s op in computer op school. 5. Bekijken bespreken van de foto’s via het digitale schoolbord of beamer met scherm. * de lichttekeningen worden gemaakt in een donkere ruimte op school. Dit kan bijvoorbeeld een keler die makkerlijk donder te maken is, of in een gang of een opslagruimte. Om een lichttekening te kunnen maken, moet de afstand tussen de camera en de leerling minstens 3 meter zijn. De donkere ruimte moet 4 x 5 meter zijn. Als er meubels aanwezig zijn, moeten deze aan de kant worden geschoven. Niek neemt camera’s, statieven en zaklantaarns mee. De school krijgt de resultaten van de leerlingen op een cd ROM. Deze foto’s worden klassikaal nabesproken door de leerkracht.
Cultureel Jaarprogramma 2010-2011 Cultuur en School Nijmegen d.d. 03.06.2010
14
Doelgroep: Inhoud: Duur: Periode: Locatie: Speelgegevens: Max. aantal bezoekers:
3 t/m 5/6 gastles, fotoworkshop, lesbrief met fotomateriaal, foto’s Introductiebijeenkomst voor alle leerkrachten groep 3 t/m 5/6 project 2 weken, gastles circa 1,5 uur. gedurende het schooljaar voorstelling: speellokaal, aula of gymzaal op school verdonkerde ruimte van min. 4 x 5 meter (bijvoorbeeld kelder, opslagruimte, of een gang) 1 groep, foto’s maken in kleine groepjes leerlingen
Floor Adams – Alles Kan ! Over kleianimatie en metamorfose Beschrijving van thema Hé, mijn kleimannetje schiet naar de maan! Met animatiefilm is alles mogelijk. De dingen die in het echt niet kunnen, kunnen wel met animatiefilm. Animatie wordt momenteel meer dan ooit gebruikt, zowel in films, reclames, internet als in games. Animatiefilmer Floor Adams vertelt over haar werk en laat zien hoe ze werkt. Ze maakt vooral getekende animaties, en naast haar eigen films werkt ze ook in opdracht voor bijvoorbeeld televisie. In deze uitleg wordt duidelijk hoe animatie werkt, welke soorten animatie er zijn en hoe je zelf een goede animatie kunt maken. Hierna gaan de leerlingen zelf aan de slag met kleianimatie, en krijgen de leerkrachten een instructie om animatie zelf toe te kunnen passen in de les. Nadat in de klas alle voorbereidingen zijn getroffen voor de karakters, het verhaal en de decors komt Floor op school om met de leerlingen in groepjes te animeren. De animaties worden uiteindelijk op een dvd gezet en er wordt afgesloten met een spetterende presentatie. Binnen dit aanbod krijgen kinderen een beeld van wat animatiefilm is, hoe het is ontstaan, wat je ermee kunt doen en gaan ze zelf aan de slag met het maken van een kleianimatie. Dit project geeft ze een goede basis, zodat ze later zelfstandig aan de slag kunnen. Opzet van het project 1. Instructiebijeenkomst voor alle leerkrachten van groepen 6 t/m 8 Toepassing animatie, uitleg van de gebruikte software (freeware) en de instructie voor de opdracht waar de leerlingen mee aan het werk gaan en hoe ze een animatiefilmpje snel sterker kunnen maken. Leerkrachten krijgen een instructie op papier en een gebruikshandleiding van MonkeyJam, zodat ze het in de toekomst makkelijk zelf kunnen toepassen. 2. Instructieles animatie voor de leerlingen, klassikaal 3. Voorbereiding door de leerlingen – begeleidt door de leerkracht Leerlingen maken in groepjes van 3 in de klas de figuren van klei en de decors. Ze bekijken hoe hun figuurtjes elkaar kunnen ontmoeten in de animatie en maken van dit verhaaltje een storyboard (een soort stripverhaaltje van de film). Instructie leerlingen animatiefilm De klassen krijgen storyboardpapier, gekleurd klei en kraaltjes om te gebruiken als oogjes. De school zorgt zelf voor nutteloos materiaal/knutselmateriaal om decors mee te bouwen. De leerlingen krijgen een lesbrief. Cultureel Jaarprogramma 2010-2011 Cultuur en School Nijmegen d.d. 03.06.2010
15
4. Opnames van klei Met 4 computers en 4 webcams gaan de leerlingen in hun groepje animeren, per groep een uur. Voor 4 webcams wordt gezorgd. De school zorgt zelf voor 4 computers. Hieraan kunnen 12 kinderen in groepjes van 3 leerlingen tegelijk werken. Floor Adams begeleidt de leerlingen hiermee. 5. Afsluiting De gemaakte animaties wordt per school in een afsluitende presentatie vertoond. De animaties worden door Floor achter elkaar op een DVD gezet. Iedere school krijgt een DVD. Algemeen De installatie van noodzakelijke software gebeurt door CESN in samenwerking met Connexus/Joseph. De school heeft de gelegenheid deze webcams aan te schaffen om daarmee regelmatiger aan de slag te kunnen met audiovisueel. De scholen zorgen zelf voor een digitaal schoolbord of beamer met scherm. De school krijgt een handleiding op papier waarin alles terug te lezen is. Doelgroep: Inhoud: Duur: Periode: Locatie: Speelgegevens:
6 t/m 8 instructieles, animatieles, lesmateriaal, DVD introductiebijeenkomst voor alle leerkrachten groep 6 t/m 8 project 4 weken instructieles: 60 minuten animatieles: per 12 kinderen 60 minuten gedurende het schooljaar op school digitaal schoolbord of beamer en scherm 4 computers van de school (4 webcams regelt CESN)
Cultureel Jaarprogramma 2010-2011 Cultuur en School Nijmegen d.d. 03.06.2010
16
Kunstcluster 6 Lindenholt : Muziek Scholen (6) Windroos Lindenholt
De Luithorst
De Wingerd
De Bloemberg
Montessori Lindenholt
De Lindenhoeve
Kruis en Mol - Ziezazoe Meneer Kruis en meneer Mol zijn een dierentuin begonnen: de ZieZaZoe (een oude liefde). We hebben een giraf met hoogtevrees, een olifant die zijn stem kwijt is, maar die vinden we samen wel terug, een muzikale friettent Fijn-voor-de-lijn, en de kinderen leren het Dieren-A-B-C zingen. Meneer Mol speelt de baas en meneer Kruis moet de dikke-dieren-drollen opruimen, dat zegt meneer Mol tenminste. Er zijn 4 vreemde vogels, rare dieren, of valt dat mee als je ze van dichtbij bekijkt? Alle beesten zijn zeer muzikaal, ze toeteren en ze fluiten, ze ratelen en ze rammelen er vrolijk op los. Ieder vogeltje zingt zoals ie gebekt is en de kinderen ook trouwens. Na het concert volgt een gastles, waarin meneer Kruis of meneer Mol op enthousiasmerende wijze met de kinderen liedjes van de CD gaan oefenen. In dit splinternieuwe programma worden kinderen op speelse wijze in aanraking gebracht met diverse muziekstijlen, een veelvoud aan instrumenten, geluiden, ritme, zang en beweging. Ze kunnen meedoen, meezingen, dansen, ritme-instrumenten bespelen of gewoon ademloos kijken en genieten van onze geïllustreerde muziek. Welkom in de ZieZaZoe! Groep: Inhoud: Duur: Periode: Locatie: Speelgegevens: Max. aantal leerlingen: Educatief materiaal: Nadere informatie:
1 t/m 3 concert, gastles, lesbrief, cd concert: 50 minuten gastles: 50 minuten gedurende het schooljaar concert: in aula, speellokaal, gymzaal op school gastles: in de klas speeloppervlakte: 4m breed x 3m diep x 3 m hoog opbouwtijd: 50 min. afbouwtijd: 30 min. concert: 90 gastles: per groep lesbrief, cd lesbrief en cd wordt na het concert uitgedeeld door Kruis en Mol
Cultureel Jaarprogramma 2010-2011 Cultuur en School Nijmegen d.d. 03.06.2010
17
Kruis en Mol - Tot ziens in Timboektoe
Vertrekkend vanuit Nederland, waar de muzikanten zich voorstellen met een rap, begeleid door Oudnederlandse percussie-instrumenten, wordt het publiek meegevoerd op een muzikale wereldreis: er worden allerlei exotische locaties aangedaan. We gaan we dansen in Suriname, anklung spelen in Indonesië, raadsels oplossen in Siberië, op de djembé trommelen in de binnenlanden van Afrika. In Turkije vertolkt de saz een muzikale menukaart. En van Chief Threefingers leren we de indiaanse trommeltaal: iedereen meedoen, meester ook! "Tot ziens in Timboektoe" is een muziekprogramma in de beste schoolconcerttraditie. Dat betekent dat er veel te zien en te horen is en dat bij een aantal onderdelen van het programma een actieve bijdrage van het publiek gevraagd wordt. Op speelse wijze maken de toeschouwers kennis met allerlei muziekstijlen die men ook in de multiculturele Nederlandse samenleving kan tegen komen. Niet alleen de vakleerkracht muziek zal met dit programma aan de slag kunnen: er zijn ook genoeg verbindingen te maken naar de aardrijkskunde- en geschiedenisles. Na het concert volgt een gastles, waarin meneer Kruis of meneer Mol op enthousiasmerende wijze met de kinderen liedjes van de CD gaan oefenen. Groep: Inhoud: Duur: Periode: Locatie: Speelgegevens: Max. aantal leerlingen: Educatief materiaal: Nadere informatie:
3/4 t/m 5 concert, gastles, lesbrief, cd concert: 50 minuten gastles: 50 minuten gedurende het schooljaar concert: in aula, speellokaal, gymzaal op school gastles: in de klas speeloppervlakte: 5m breed x 3m diep x 3m hoog opbouwtijd: 50 min. afbouwtijd: 30 min. concert: 120 gastles: per groep lesbrief, cd lesbrief en cd wordt na het concert uitgedeeld door Kruis en Mol
Cultureel Jaarprogramma 2010-2011 Cultuur en School Nijmegen d.d. 03.06.2010
18
Het Gelders Orkest - Tijl Uilenspiegel
Voor de bovenbouw van het basisonderwijs speelt Het Gelders Orkest een speciaal programma gebaseerd op het schelmenverhaal Tijl Uilenspiegel. Tijl Uilenspiegel is een persoon in Nederlands-Duitse folklore, die later beroemd werd in een Vlaamse roman. Volgens de legende was Uilenspiegel een vreselijke deugniet die in de zestiende eeuw vrij als een vogel door de Nederlanden en Duitsland trok en iedereen voor de gek hield met zijn streken. De Duitse componist Richard Strauss schreef een prachtig symfonisch gedicht met als titel Tijl Eulenspiegels lustige Streiche (Tijl Uilenspiegels schelmenstreken). Het Gelders Orkest brengt dit werk in de concertzaal helemaal aangepast aan de jeugdige luisteraar, met een groot orkest, met een verteller en veel aandacht voor sfeer, aankleding en rekwisieten. En natuurlijk verzorgt HGO voor de scholen een mooi lespakket en - op aanvraag - het busvervoer. Groep: Inhoud: Duur: Periode: Locatie: Max. aantal bezoekers: Educatief materiaal: Nadere informatie:
6 t/m 8 concert, lespakket, vervoer 55 minuten dinsdag 16 november 2010 De Vereeniging 500 leerlingen per concert lespakket inclusief vervoer, verzorgd door HGO i.s.m. CESN
Cultureel Jaarprogramma 2010-2011 Cultuur en School Nijmegen d.d. 03.06.2010
19