Leg uit : het openbaar ministerie ( parket ) = hoeder van de openbare orde ! 1) opsporen en onderzoeken 2) vervolgen 3) uitvoering van de straf
samenstelling : federale en lokale parketten & parketten-generaal !
het beleid wordt uitgestippeld door een college van procureurs-generaal
politiek verantwoordelijke : minister van justitie !
Leg uit : een straf = een sanctie opgelegd en uitgevoerd door de overheid
-
voor alle burgers gelijk
-
sanctioneert een bepaalde materiële gedraging
-
preventief en repressief karakter
-
is niet enkel een vergoeding maar exemplarisch
-
is zwaar
-
De 4 voorwaarden of constitutieve bestanddelen van een misdrijf :
1234-
materiële gedraging wederrechtelijkheid schuld strafwaardigheid
Materiële gedraging
Wederrechtelijkheid
De gedachte dat je iemand wil vermoorden is niet strafbaar, het recht houdt zich bezig met het uiterlijk handelen !
De materiële gedraging mag niet gerechtvaardigd worden tenzij er rechtvaardigingsgronden zijn !
1) overheidsbevel -> betoger & politieman
2) wettige zelfverdediging of noodweer
* zichzelf beschermen maar niet zijn goederen * de aanval moet ernstig, actueel en zeker zijn * ogenblikkelijke noodzakelijkheid * evenredigheid tussen aanval en verweer
3) noodtoestand -> ambulance
4) toestemming van slachtoffer -> chirurg
Schuld
Iemand kan de schuld verweten of toegewezen worden, er zijn 2 vormen : opzet en nalatigheid (voor al in het verkeer)
4 schuldopheffingsgronden
Strafwaardigheid
1) strafrechtelijke immuniteiten 2) verschoningsgronden
strafuitsluitende bv. diefstal tussen echtgenoten
- minderjarigheid - krankzinnigheid - overmacht - dwaling
strafverminderende (verzachtende ) bv. onthullen van een hormonenmisdrijf
commissiedelict
ommissiedelict
bv. diefstal en slagen en verwondingen
bv. geen hulp bieden aan een persoon in nood
ogenblikkelijk / aflopend misdrijf
voortdurend misdrijf
bv. diefstal is afgelopen als het goed in handen is van de dief
bv. exploitatie zonder een milieuvergunning
enkelvoudig misdrijf
voortgezet misdrijf
bv. 1 keer een boek stelen in de bib
bv. elke dag een boek stelen in de bib
gelegenheidsmisdrijf
gewoontemisdrijf
bv. wie 1 keer slaat maakt zich schuldig aan slagen aan verwondingen
bv. 1 keer geld uitlenen aan hoge intrest is geen misdrijf maar wie dit geregeld doet is strafbaar als woekeraar
criminele straf Hof van Assisen
correctionele straf Correctionele rechtbank
misdaad of misdrijf
-
opsluiting hechtenis ontzetting van rechten boete
Politiestraf Politierechtbank
wanbedrijf
-
gevangenisstraf < 5 jaar ontzetting van rechten boete werkstraf
overtreding
-
gevangenisstraf ( max. 7 dagen) boete werkstraf
verbeurdverklaring = goederen worden door de overheid in beslag genomen (vluchtauto)
correctionaliseren
contraventionaliseren
Door verzachtende omstandigheden kan een misdaad geherkwalificeerd worden tot een wanbedrijf
Door verzachtende omstandigheden kan een wanbedrijf een overtreding worden
opschorting van de uitspraak
De feiten zijn bewezen en de persoon is schuldig, maar de rechter spreekt geen straf uit, het strafblad blijft leeg !
uitstel van de strafuitvoering
De straf wordt opgeschort, d.w.z. niet volledig of helemaal niet uitgevoerd. Maar er komt wel een melding op het strafblad !
probatievoorwaarden : ontwenningskuur, dienstverlening, therapie, opleiding
amnestie
genade
De wetgevende macht zegt: dit is geen misdrijf ! Wie veroordeeld was voor dit misdrijf moet de straf niet meer uitvoeren !
De uitvoerende macht stelt vrij van uitvoering. De koning heeft het recht om straffen kwijt te schelden of te verminderen.
Het strafblad wordt weer blanco.
De veroordeling blijft op het strafblad staan.
Het einde van de straf 1) normaal : de uitvoering van de straf
2) als de overheid stil zit : mogelijke verjaring
3) amnestie -> wetgevende macht zegt : dit is geen misdrijf -> leeg strafblad
4) genade -> uitvoerende macht zegt dat straf niet meer moet worden uitgevoerd
5) herstel in eer en rechten -> aanvragen aan rechterlijke macht -> leeg strafblad
6) uitwissing -> dit gebeurt automatisch bij kleinere misdrijven zoals overtredingen
Napoleontische code van 1808 => de wijze waarop een strafprocedure wordt uitgevoerd, wordt bepaald in het Wetboek van Strafvordering, een napoleontische code van 1808, op vele punten is de procedure sindsdien aangepast, maar de rode draad blijft dezelfde. In 1879 werd de napoleontische code pénal vervangen door een Strafwetboek !
Wet Franchimont Dit is een grote wijziging van de strafprocedure na de Witte Mars. Het is een verbetering van de rechten van het slachtoffer in de strafprocedure. Door deze wijziging kan een slachtoffer inzage vragen in het gerechtelijk onderzoeksdossier.
* de in verdenking gestelde -> gerechtelijk onderzoek * de verdachte -> opsporingsonderzoek * gedaagde, beklaagde, betichte -> iemand die gedaagd is door het openbaar ministerie * beschuldigde -> Hof van Assisen
eenvoudige procedure
Er wordt een PV opgesteld.
opsporingsonderzoek
gerechtelijk onderzoek
De politiediensten voeren een opsporingsonderzoek o.l.v. het openbaar ministerie.
De onderzoeksrechter treedt in actie :
1) Het parket gaat over tot : -
1) op vordering van het parket
dagvaarding Bijzondere methodes :
-
seponering ° infiltratie
-
minnelijke schikking
2) als een benadeelde zich burgerlijke partij stelt
° observatie 2) rechtstreekse dagvaarding door benadeelde
° informantenwerking inquisitoire procedure = Drugshandel, slagen & verwondingen en diefstal
bewijzen à charge en à décharge verzamelen van de verdachte
verregaande bevoegdheden :
=> De staande magistratuur oordeelt over de seponering of de dagvaarding.
-
huiszoeking inbeslagneming voorlopige hechtenis
=> beoordeling Raadkamer (buitenvervolgingstelling of verwijzing)
Hof van Assisen -> voor niet gecorrectionaliseerde misdaden
-> gerechtelijk onderzoek (onderzoeksrechter) Daarna: doorverwijzing naar kamer van inbeschuldigingstelling Daarna: Hof van Assisen • • •
Voorlopige hechtenis
lekenjury van 12 gezworenen niet permanent 1 per provincie
( onderzoeksrechter )
- voor misdrijven met min. gevangenisstraf van 1 jaar - enkel bij volstrekte noodzakelijkheid voor de openbare veiligheid - het is een veiligheidsmaatregel - voor feiten met max. 15 jaar dwangarbeid -> vrees voor vlucht, contact met derden, bewijzen vernietigen - eventueel : op secreet stellen = 3 dagen enkel contact met raadsman !
Commissie voor financiële hulp aan slachtoffers van opzettelijke gewelddaden -het moet gaan om opzettelijke gewelddaden -het is een financiële hulp die informeel kan aangevraagd worden -feiten moeten in België gepleegd zijn - fysieke schade of ernstige aantasting aan gezondheid
