Samen werken aan buurt, wijk en stad Jaar over zicht Wijkger icht wer ken 2 0 0 7
Samen werken aan buurt, wijk en stad Ja a r over zicht Wijkgericht werken 2007
Meer informatie? Meer weten over Wijkgericht Werken in Dordrecht? Bel 078 - 639 87 01 of 078 - 639 69 57 of kijk op: www.dordrecht.nl/wijken
Voorwoord Voor u ligt het overzicht van wat wij in 2007 hebben gedaan aan Wijkgericht Werken in Dordrecht. Het is geen uitputtend verslag van alle activiteiten op dit belangrijke werkterrein. Het geeft een beeld van wat wij samen doen met onze bewoners, woningcorporaties, maatschappelijke organisaties, ondernemers, scholen, instellingen en de diverse sectoren van de gemeente, om de leefbaarheid en veiligheid in onze mooie stad te waarborgen. Dit kan alleen door een integrale aanpak in de wijken. Om maar meteen met de deur in huis te vallen: ik ben erg trots op de resultaten van 2007. Je ziet dat de inspanningen van wijkgericht werken echt lonen. De cijfers geven dat klip en klaar aan. De waardering stijgt in de Leefbaarheidsmonitor. Gemiddeld halen we nu een 6.9. Onze ambitie voor 2010 stelden we enkele jaren geleden op een 7. Het lijkt erop dat we dit gaan halen! Een dik compliment voor onze medewerkers van Wijkgericht Werken, onze ambtelijke organisatie, onze bewoners in onze wijken en onze partners met wie we samenwerken. Chapeau! Het leukste van ons Wijkgericht Werken vind ik de mentaliteit van ‘samen verantwoordelijk’. We proberen niet alleen goed te communiceren met bewoners, maar bij de praktische aanpak van zaken in de wijk wordt van hen ook een actieve inbreng gevraagd. Op de ene plek gaat dit uiteraard makkelijker en beter dan op de andere plek. Maar deze ‘coproductie’ staat doorgaans garant voor zowel een betrokken overheid als betrokken bewoners. 2 Klaar zijn we niet natuurlijk. Er zijn nog genoeg verbeterpunten. De Leefbaarheidsmonitor geeft aan wat bewoners vooral ergert: hondenpoep, verkeersoverlast, vuil op straat, en overlast van jongeren. Op zichzelf misschien niet allemaal wereldschokkende dingen. De rode draad is wel dat het stuk voor stuk onderwerpen zijn die gaan over het gedrag van bewoners in de openbare ruimte. Op een aantal plekken kunnen mensen meer rekening met elkaar houden en zorgvuldiger omgaan met wat niet van hen is. Dit is één van de speerpunten in 2008. We denken aan een stadsbrede campagne die zich richt op het verbeteren van dat gedrag in de openbare ruimte. In allerlei buurten in de stad hebben we al eerder succesvolle projecten gedraaid. Die successen gaan we in andere buurten ook inzetten. Daarnaast zetten we zwaarder in op preventie. We mogen door onze focus op de wijken met een grote verbeteropgave, niet de wijken vergeten waar het nu goed gaat. Samen met andere grote steden nemen we deel aan een onderzoek van het Nicis onderzoeksinstituut. Dat gaat over de vraag waarom precies een wijk op enig moment in kwaliteit en leefbaarheid achteruit gaat. Ik ben nooit zo’n fan van onderzoek naar zaken die je ook aan bewoners zelf kunt vragen, maar dit lijkt me toch wel zinvol. Je wilt de factoren die een rol spelen ook graag in een rangorde van belangrijkheid plaatsen. Dan weet je beter wanneer je wat moet doen aan preventie. En een laatste mooie vraag die voor het komend jaar ligt te wachten, is hoe we de betrokkenheid van bewoners verder kunnen verbeteren. Dan gaat het over participatie en democratie. Je kunt drie niveaus onderscheiden. Soms geven we onze bewoners ruimte om hun mening te geven en vervolgens bepalen wij zelf wat er gaat gebeuren. Gewone ‘inspraak’ zeg maar. Een stap verder is ‘coproductie’. Dan wil je er samen uitkomen en het echt eens worden over wat er moet gebeuren. De meest vergaande vorm is als de bewoners ‘zelf beslissen’ wat er gebeurt. Wij stellen de gelden beschikbaar en faciliteren. De bewoners beslissen. Op initiatief van de gemeenteraad gaan we in 2008 op alle drie de niveaus nieuwe acties en verbeteracties voorbereiden. Kortom. Er is reden voor trots en realisme. Trots als we terugkijken naar de prima prestaties die zijn geleverd. En realisme omdat er ook nog mooie uitdagingen liggen voor de komende periode. Die realistische trots vindt u terug in dit overzicht.
Inhoud Daarom dit jaaroverzicht
4
Werken aan samenleven
6
Betere buurtcontacten dankzij een straatfeest
6
Leerpark: leren, wonen, werken, ondernemen en recreëren
8
Minder overlastgevende panden in de stad
10
Koloriet: op en top multifunctioneel!
11
Kinderen en Kunst ontmoeten elkaar in Oud-Krispijn
13
Versterking van de wijkeconomie
14
De werk- en kansenmakelaar biedt nieuw perspectief
14
Winkelstraatmanager blaast ondernemersvereniging nieuw leven in
16
Herstructurering Dordrecht-West
17
Herstructurering Dordrecht-West zeer noodzakelijk
17
Wielwijk en Crabbehof krachtwijken
19
Kijkje achter de voordeur in Wielwijk
21
Rol tussen gemeente, maatschappelijke organisaties en burgers
22
Samen werken aan terugdringen overlast GGZ-cliënten
22
Intensieve aanpak jongerenoverlast heeft duidelijk effect
24
Meer groen en ‘t vooral zelf doen
26
Jongeren als buurtbemiddelaar
27
3
Vernieuwing van de burgerparticipatie en communicatie met burgers op wijkniveau 28 In de Proefstraat testen hoe jouw straat er uit gaat zien
28
‘Vrouwenpower’ via speelcomité Verzetsbuurt
29
Kan wél!: ideeën van bewoners worden werkelijkheid
30
Bewoners doen het zelf!
32
Voor de wijk door de wijk: zeven ervaringsverhalen
35
Zij werkten samen aan Wijkgericht Werken
38
Colofon
39
Meer informatie
40
Ik wens u veel leesplezier. Jan Lagendijk Wethouder Wijkgericht Werken gemeente Dordrecht
straatfeesten • Koninginnedagfeest • winterfeesten • leerpark • haloweenviering
nationale straatspeeldag • zomerfeesten • • kerstmarkt • dialoog Staart West
Daarom dit jaaroverzicht Onder regie van Wijkgericht Werken wordt binnen Dordrecht met bewoners, ondernemers, scholen en maatschappelijke organisaties keihard gewerkt om de wijken van de stad leefbaar en veilig te houden. Gezamenlijk leveren zij een enorme inspanning en boeken daarmee goede resultaten. Die kleine én grote successen in de wijken zorgen voor een geleidelijke stijging van de score in de Leefbaarheidsmonitor. Een hele prestatie, want elk tiende puntje stijging betekent vaak een behoorlijke verbetering van het woon- en leefklimaat in de stad. De behaalde resultaten zijn niet altijd meteen voor iedereen zichtbaar. Dat komt omdat er veel gedaan wordt en de successen vaak kleine, alledaagse dingen zijn. Uiterlijk soms onopvallend, maar wel betekenisvol voor de leefbaarheid. Bovendien zijn ze verspreid over de wijken en werkgebieden en worden ze behaald door meerdere partijen. Een goede graadmeter blijft natuurlijk de Leefbaarheidsmonitor, het tweejaarlijkse onderzoek onder inwoners van de stad. Het is goed om de kracht van Wijkgericht Werken eens extra onder de aandacht te brengen en inzichtelijk en zichtbaar te maken. Daarom dit jaaroverzicht. 4
Herijking beleid Al begin jaren negentig van de vorige eeuw is in Dordrecht begonnen met Wijkgericht Werken. Er was toen behoefte aan maatwerk in de wijken. Die behoefte is er nog steeds. Er is alleen de afgelopen zestien jaar wel het een en ander veranderd in de stad en in de maatschappij. Daarom is in 2006 getoetst of het Wijkgericht Werken nog voldoet. Het antwoord op deze vraag was JA. Het bleek alleen wel nodig om de aanpak te wijzigen en andere thema’s te benoemen. In de nieuwe aanpak wordt de effectiviteit van de inspanningen vergroot door de wijkstrategie nog beter te verbinden met de strategie voor de stad of de regio. Verder wordt er vaker projectmatig gewerkt om de activiteit te vergroten en resultaatgerichter en slagvaardiger te zijn. Ten slotte is het Wijkgericht Werken verduidelijkt door de gezamenlijke geformuleerde, inhoudelijke koers, leidend te maken. Medewerkers gaan hierdoor niet langer meer ‘over alles’, maar richten zich vooral op deze koers.
Vijf thema’s Voor Wijkgericht Werken zijn vijf nieuwe thema’s vastgesteld die beter aansluiten bij de behoeften en eisen van deze tijd. Dit zijn: 1 Werken aan samenleven: bevordering van de integratie en verbetering van de sociale veiligheid in de wijken 2 Versterking van de wijkeconomie 3 Voortzetting van de herstructurering in Dordrecht-West 4 Aandacht voor de veranderende rol tussen gemeente, maatschappelijke organisaties en burgers 5 Vernieuwing van de burgerparticipatie en communicatie met burgers in de wijken
• Koloriet • campagne samenleven • speeldorp • achter de voordeur • tussen
De Leefbaarheidsmonitor: een 6.9 in 2007 De leefbaarheid in de stad wordt al sinds 1997 door de gemeente onderzocht via de zogeheten Leefbaarheidsmonitor. In dit onderzoek van het Sociaal Geografisch Bureau kunnen Dordtenaren aangeven wat zij vinden van hun woning en woonomgeving, de veiligheid in de buurt, voorzieningen in de buurt en de sociale samenhang. De optelsom van deze factoren vormt de leefbaarheidscore. De Leefbaarheidsmonitor van 2007 geeft een gemiddelde score van 6.9 tegenover een 6.8 in 2005. Vooral de scores voor de wijk Oud-Krispijn zijn een positieve uitschieter. De wijk is op bijna alle fronten vooruit gegaan. De herstructurering in Dordrecht-West draagt voor een belangrijk deel bij aan de positieve resultaten. Ook de veiligheid in deze wijk is volgens de bewoners verbeterd. De enige negatieve ontwikkeling is de toenemende verkeersoverlast. De bewoners van de wijk Crabbehof vinden juist dat hun buurt er op achteruit is gegaan. De score laat zien dat deze wijk extra aandacht vraagt. Stadsbreed voelen Dordtenaren zich steeds Leefbaarheidscore naar wijk en stadsdeel 2001 t/m 2007 veiliger. Het aantal dat zich (wel eens tot vaak) Veiligheid Leefbaarheidscore onveilig voelt, is opnieuw verminderd, zowel ‘01 ‘03 ‘05 ‘07 ‘01 ‘03 ‘05 ‘07 op stads- als wijkniveau. Het aantal diefstallen, Binnenstad 6,3 6,3 6,7 6,7 6,7 6,8 6,9 6,9 inbraken en vernielingen aan persoonlijke Noordflank 5,9 6,3 6,1 6,5 6,3 6,5 6,3 6,6 eigendommen is flink afgenomen. Sinds 2001 is Oud-Krispijn 5,8 5,3 5,8 6,3 6,2 5,8 6,3 6,5 dit cijfer met bijna 40 procent gedaald. Nieuw-Krispijn 6,7 6,1 6,4 6,6 6,4 6,1 6,5 6,4 Het gemeentebestuur heeft zich bij de start Het Reeland 6,5 6,9 6,9 6,9 6,7 6,9 6,9 6,9 van het Wijkgericht Werken Nieuwe Stijl in het Staart 6,0 6,4 6,4 6,7 6,1 6,3 6,3 6,4 meerjarenbeleidsprogramma 2006-2010 ten doel Wielwijk 5,6 5,7 6,1 6,4 5,8 6,1 6,1 6,5 gesteld om in 2010 een score van 7,0 te halen. Crabbehof/Zuidhoven 6,3 6,3 6,5 6,2 6,4 6,6 6,6 6,3 Sterrenburg 7,0 7,0 6,9 7,2 7,1 7,1 7,0 7,1 Dubbeldam 7,4 7,4 7,5 7,7 7,5 7,5 7,5 7,5 Praktijkvoorbeelden Wijkgericht Stadspolders 7,2 7,2 7,2 7,3 7,1 7,1 7,1 7,2 Werken Centrum1 6,5 6,7 6,6 6,7 In dit jaaroverzicht over 2007 vindt u West1 6,7 6,3 6,4 6,4 praktijkvoorbeelden van het Wijkgericht Werken Oost1 7,2 7,4 7,2 7,3 in Dordrecht. De voorbeelden zijn gerangschikt Dordrecht 6,6 6,6 6,7 6,9 6,7 6,8 6,8 6,9 onder de vijf nieuwe thema’s die in 2006 zijn Leefbaarheidscore is ongewogen gemiddelde van het rapportcijfer voor de vastgesteld. Versterking van de economie (thema woning, woonomgeving, veiligheid in de buurt, voorzieningen in de buurt 2) is nog in een voorbereidende fase. Dit thema en indicatiescore voor sociale samenhang. wordt de komende jaren verder uitgewerkt. Per 1 Gegevens over de stadsdelen Centrum, West en Oost zijn alleen thema vindt u enkele aansprekende resultaten beschikbaar over 2005 en 2007. die zijn behaald in de verschillende wijken.
5
herinrichtingsspel • milieu doe-dag • kunst en krispijn • sinterklaasfeest •
Werken aan samenleven Werken aan samenleven moet de integratie van bewonersgroepen in brede zin bevorderen en de sociale veiligheid in de wijken verbeteren. Hoe pak je dat aan? Door samen te werken aan samenleven. Bewoners moeten elkaar kennen en met elkaar praten. Zij moeten betrokken raken en blijven bij hun buurt en wijk. Hun initiatieven voor verbetering zijn belangrijk. Wijkgericht Werken stimuleert en gebruikt die en vraagt maatschappelijke organisaties daarin een actieve rol te spelen. De wijk zelf wordt goed onderhouden en overlast wordt stevig aangepakt. Het gaat goed, want het cijfer uit de Leefbaarheidsmonitor stijgt geleidelijk.
Staart Noordflank Binnenstad Het Reeland Oud Krispijn
Nieuw Krispijn
Crabbehof Wielwijk Zuidhoven
6
Betere buurtcontacten dankzij een straatfeest
Stadspolders
Dubbeldam
Sterrenburg
7
Een gezellig straatfeest heeft meerdere functies. Bewoners ontmoeten elkaar en leren zo de buurtgenoten beter kennen. Met een drankje en een hapje in de hand praten ze makkelijker over wat er wel en niet goed gaat in hun buurt en wat ze daar aan kunnen doen. Mariëtte Kwakkenbos, coördinator straatfeesten bij de gemeente Dordrecht: ‘Het project Straatfeesten draait inmiddels voor het derde jaar succesvol in alle wijken van Dordrecht. In het eerste jaar werden er 130 feesten georganiseerd. Eind 2007 stond de teller al op 152.’ Wijkgericht Werken verstrekte in 2007 een subsidie van circa 300 euro per feest.
Enquête ‘Eind 2007 is er voor het eerst een enquête gehouden onder de organisatoren van de feesten’, aldus coördinator Kwakkenbos. ‘De exacte resultaten daarvan zijn nu nog niet binnen, maar één ding is zeker: de Straat- en Winterfeesten voorzien duidelijk in een behoefte. Wijkgericht Werken gaat er daarom ook in 2008 mee door.’
Wie werk(t)en mee? Straatfeesten Dordrecht is mogelijk gemaakt dankzij de samenwerking tussen: buurtbewoners, Stichting Dordrecht Marketing/Evenementenbureau, bureau Sportstimulering, afdeling Vergunning en Handhaving, afdeling Wijkgericht Werken (de laatste drie partners zijn onderdeel van de gemeente Dordrecht).
‘Gezelligheid en verbondenheid’ Ingrid Kreszner woont aan de Iroko in Oudelandshoek in Stadspolders. In september organiseerde zij samen met vier anderen voor alle buren een straatfeest. ‘Vorig jaar was de eerste keer en dat was zo goed bevallen dat we besloten het dit jaar weer te doen. Het voordeel van zo’n straatfeest is dat je elkaar op een ongedwongen manier leert kennen. Daarna is de drempel lager als je elkaar een keer nodig hebt. Je wisselt de laatste nieuwtjes uit, wie gaan er verhuizen en wie komen er voor terug, hoe gaat het met je werk en de kinderen, enzovoorts. Ik kan iedereen aanraden een straatfeest te geven want het zorgt voor gezelligheid en verbondenheid en als je de taken goed verdeelt, valt het werk erg mee.’
‘Je houdt wat sneller de liftdeur voor elkaar open’ In de Schipbeekstraat in de wijk Staart woont Renato Roubos. Hij is voorzitter van de bewonersvereniging Schipbeekstraat en organiseerde in 2007 een Winterfeest en een Straatfeest. ‘Dat winterfeest hebben onze straat en de omliggende straten elkaar cadeau gedaan nadat de nieuwe parkeerbestrating gereed Mariëtte Kwakkenbos, coördinator Straatfeesten was. De klinkers moesten eruit voor een nieuwe en Winterfeesten: stroomkabel en heel de buurt had er last van. Het ‘De kracht van Wijkgericht Werken is dat wij straatfeest in juli was ook heel gezellig. In onze flats van bewoners horen wat er leeft in de wijk en/ zie je steeds weer nieuwe gezichten voorbijkomen. of straat. Door de directe contacten, zowel in- als Door zo’n feest neem je even de tijd voor elkaar en ’ weet je naderhand wie wie is. Dan hou je ook wat extern, kan er snel actie worden ondernomen. sneller de liftdeur voor elkaar open. Het is wel een hoop werk die feesten en soms denk ik: ik laat het los. Maar elk jaar ga ik er toch weer voor.’
zomervakantieactiviteiten • kerstontmoeting je buren-dag • werk- en kansenmakelaar
• oudertoezicht jongerenhangplek • ontmoet • groendagen • mediatortraining •
Werken aan samenleven
8
Leerpark: leren, wonen, werken, ondernemen en recreëren
9
Leerlingen als ambassadeur
In het centrum van Dordrecht verrijst het Leerpark Dordrecht. Hier komen scholen,
Onderdeel van die stimulerende leeromgeving is het ambassadeurschap. Per school op het Leerpark worden vijf ambassadeurs aangesteld. De leerling-kandidaten moeten net als bij een echte baan solliciteren. Ze schrijven een brief, gaan op sollicitatiegesprek en krijgen nadat ze zijn aangenomen een speciale training. De ambassadeur houdt veertig uur per jaar toezicht op de veiligheid binnen en buiten de school. De veertig uur gelden als studiepunten, als maatschappelijke stage of als lessen maatschappijleer.
onderwijsleerbedrijven, bedrijven, winkels, maatschappelijke voorzieningen, recreatiemogelijkheden en woningen. De bouw ervan begon in 1995 en het duurt nog wel een aantal jaren voordat de voltooiing ervan gereed is. In het park staat onderwijsvernieuwing centraal. Doel is om de leerlingen een goede aansluiting te geven bij de echte wereld om hen heen door hen de handvatten aan te reiken om straks in onze complexe maatschappij succesvol te kunnen functioneren
Onder nemers
Jan Boele, directeur Conc ernadministratie en Facilitair Bedrijf van het Da Vinci College. ‘Wijkgericht Werken bie dt grote voordelen voor het Leerpark. De inz et vanuit de gemeente en overige in stellingen wordt al naar gelang de behoeft e ingezet. De afgelopen maanden is m et succes in met name veiligheid geïnv esteerd. De gemeente heeft hiervoor zelfs een procesmanager in de persoon van Ria de Wit aangetrokken.’
Jan Boele is directeur Concernadministratie en Facilitair bedrijf van het Da Vinci College, het regionaal opleidingen centrum op het Leerpark. Daarnaast is hij voorzitter van de beleidsgroep Veiligheid Leerpark waarin de gemeente Dordrecht, de scholen van het Leerpark, de politie en de aannemer vertegenwoordigd zijn. Hij is enthousiast over het Leerpark: ‘De scholieren die in het Leerpark bij het voortgezet onderwijs beginnen, bieden we de mogelijkheid om in doorlopende leertrajecten in het middelbaar beroepsonderwijs verder te gaan. De onderwijsomgeving is zo ingericht dat zij veel praktijkervaring kunnen opdoen bij (onderwijs)leerbedrijven in het Leerpark. Voor hen is het een stimulerende leeromgeving.’
oranjedagen • schoonmaakactie • kerstdiner wél! • integrale aanpak jeugdoverlast
Het Leerpark moet ook een stimulerende locatie voor ondernemers zijn. ‘Klopt’, zegt Jan Boele, ‘het is een omgeving met veel jonge mensen. Zij zijn de toekomst voor het bedrijfsleven, dat dringend op zoek is naar jonge mensen. Er ligt hier een ultieme kans om jongeren aan zich te binden omdat ze zelf intensief bij hun opleiding betrokken zijn.’
Omwonenden Ook de omwonenden hebben voordeel bij het Leerpark. Jan Boele. ‘Zij wonen in een mooie, schone en veilige wijk van Dordrecht en worden nauw betrokken bij de ontwikkeling ervan. In de loop van komende jaren komt er steeds meer bedrijvigheid waardoor het voorzieningenniveau in het Leerpark wordt vergroot.’
Wie werk(t)en mee? Da Vinci College, Insula College, Dalton College, Stedelijk Lyceum, Wartburg College, bedrijven, bewoners, gemeente Dordrecht: Politie, Stadsbeheer en Wijkgericht Werken.
• •
workshop marketing • project Kan graffitiplein • sociaal programma
Werken aan samenleven
Minder overlastgevende panden in de stad 10
De geluidsinstallatie te hard hebben staan, teveel lawaai maken, vuil om het huis, ruzie maken, drugs- en alcoholgebruik. Vrijwel elke stad heeft een aantal bewoners dat veel overlast veroorzaakt. In bestuurlijke taal heeft men het dan over ‘overlastgevende panden’.
Projectmanager voor dit thema is Angelique Meijer: ‘Bij aanvang van de aanpak zijn we gestart met een lijst van dertig overlastpanden. Na een gezamenlijke inventarisatie kon dat aantal worden teruggebracht tot acht. De overlast varieerde van geluidsoverlast uit de woning of door auto’s, rommel rond de woning en alcohol- en drugsoverlast. Een groeiend probleem is de overbewoning door Polen in kamerverhuurpanden.’
Wie lost probleem het beste op?
Angelique Meijer, projectmanager overlastgevende panden: ‘De kracht van Wijkgericht Werken is voor mij een andere dynamiek waar je mee te maken hebt. De signalen en emotie die ik uit de buur t meeneem hoeven niet eerst langs allerlei schijven, maar kan ik kwijt bij mensen die er echt iets aan willen doen en meehelpen om snel een oplossing te zoeken.’
Meijer: ‘Wijkgericht Werken gaat bij het aanpakken van de overlast als volgt te werk: Eerst wordt duidelijk in kaart gebracht om welke panden het precies gaat. Dan wordt de overlastvorm vastgesteld. Vervolgens wordt bepaald wie die overlast het beste kan aanpakken. Dat kan zijn de woningcorporatie, de politie, de gemeente of een andere partner. Wijkgericht Werken ontvangt meestal als eerste het signaal dat er sprake is van overlast, maar is daarmee nog niet automatisch eigenaar van het probleem. In overleg met de gemeentelijke afdeling Openbare Orde en Veiligheid - die de regie heeft - wordt bepaald welke partijen het beste tot actie kunnen overgaan.’
Koloriet: op en top multifunctioneel!
11
Eind 2007 werd in Oud-Krispijn ‘Koloriet’ opgeleverd. Een uniek multifunctioneel gebouw met twee basisscholen (school in de samenleving), twee peuterspeelzalen, buitenschoolse opvang, een ouderkamer, een plek voor alle informatie voor alle wijkbewoners, vergaderruimten voor bewonersorganisaties, ruimtes voor hobby’s en cursussen, sportmogelijkheden in een sportzaal, ontmoetingsmogelijkheden voor ouderen en een goede keukenvoorziening. ‘Koloriet speelt een belangrijke rol in het gehele vernieuwingsproces van OudKrispijn’, weet projectmanager Bert Sekeris. ‘Dat er in één gebouw zoveel functies samenkomen, is uniek. Een groot voordeel is dat wijkbewoners nu niet meer van de ene locatie naar de andere hoeven.’ Op zaterdag 17 november is open huis gehouden in Koloriet. Sekeris: ‘Boven verwachting kwamen er bijna 1.000 mensen een kijkje nemen.’
Kleurrijke naam Kamerverhuurpanden beperken Een apart probleem vormde in 2007 de overlast vanuit het groeiend aantal kamerverhuurpanden. Die zijn in particuliere handen, waardoor woningcorporatie en gemeente niet snel maatregelen kunnen nemen. Om de overlast te beperken, wordt in 2008 voorgesteld een limiet te stellen aan het aantal kamerverhuurpanden per wijk.
Koloriet betekent: effect van de gezamenlijke kleuren van een kunstwerk. De naam heeft ook alles te maken met de vele schildersnamen die in de buurt zijn te vinden zoals Jacob Maris en Vincent van Gogh. Koloriet verwijst verder naar de kleuren in het nieuwe gebouw en de veelkleurigheid van de wijkbewoners en de toekomstige bezoekers.
Wie werk(t)en mee? Woningcorporaties, buurtbemiddeling Dordtse WelzijnOrganisatie, meldpunt Zorg en Overlast GGD, politie, bewoners rondom overlastgevend pand, Vergunning & Handhaving (Regiokantoor), afdeling Openbare Orde en Veiligheid, afdeling Wijkgericht Werken (allebei gemeente Dordrecht).
• kerstinstuif • kunstspeurtocht • winkelstraatmanager • groenwagen
kleurige bloembakken • braderie • • herstructurering Dordrecht-West
Kinderen en Kunst ontmoeten elkaar in Oud-Krispijn Er was in de wijk Oud-Krispijn dit jaar opnieuw veel aandacht voor kunst en cultuur. Met het project ‘Tussen Kunst en Krispijn’ werd de kunst in de wijk gebracht en maakten vooral kinderen contact met de kunst. Eigenlijk heel vanzelfsprekend als je ziet hoeveel namen van dichters, schrijvers, schilders en componisten er op de straatnaamborden prijken. Op 7 juli 2007 werd er een speciale Kunstendag gehouden.
12
Wie werk(t)en mee? Oud Krispijn Vernieuwt (gemeente Dordrecht en Krispijn Wonen), Openbaar Primair Onderwijs Dordrecht, H3O, Dordtse WelzijnsOrganisatie en de sector Maatschappelijke Ontwikkeling (gemeente Dordrecht).
‘Ik zie een trots die weer extra energie geeft’ Een van de twee scholen die intrek heeft genomen in Koloriet, is de christelijke basisschool De Fontein. Directeur van deze school - de brede school inclusief de peuterspeelzaal en de buitenschoolse opvang - is Ed Verhage. ‘Ik kan wel zeggen dat dit de meest brede ‘brede school’ is die je jezelf kunt voorstellen. We hebben hier de zorg voor de peuters, de kleuters, zijn basisschool en zijn daarnaast ook verantwoordelijk voor de buitenschoolse opvang. We zitten hier met veel verschillende partijen die allemaal hun eigen stek hebben, maar we moeten ook een aantal gemeenschappelijke ruimtes met elkaar delen. Dat zal nog wel even wennen zijn. Waar ik erg blij mee ben, is de trots die ik zie bij al die mensen die hier komen werken. Dezelfde trots die ik eerder zelf al in de voorbereidingsjaren heb mogen ervaren. Een trots die ons allemaal extra energie geeft.’
‘Dit straalt zoveel kwaliteit uit’ Heleen den Hartog geeft les aan groep vier van De Fontein. Zij is erg enthousiast over de nieuwe behuizing. ‘Ik vind het echt te gek, het is zo mooi en zo modern. Een groot verschil met het oude gebouw waar we vandaan kwamen. Het is nog wel wennen waar alles is en hoe alles precies werkt, maar het straalt zoveel kwaliteit uit en het is allemaal zo schoon en fris. Ik ben er echt heel erg blij mee.’
Bert Sekeris, projectman ager Koloriet: ‘De kracht van Wijkgeric ht Werken is voor mij samenwerken in de wijk met de mensen om wie het gaat, voor wie je het allemaal doet. Je ziet de resultaten van je werk in de praktijk.’
• vermindering overlastgevende panden • • opleiding tot recreatiesportleider
Om bijvoorbeeld een idee te krijgen wat nu die schilder meneer Jacob Maris precies geschilderd heeft, zijn de kinderen uit de buurt op bezoek geweest bij het Dordrechts Museum en ging het ‘KinderPersBureau’ op onderzoek naar de herkomst van alle straatnamen. Kunstzinnig hoogtepunt dit jaar was het ‘Tussen Kunst en Krispijn-feest’ dat werd gehouden op 7 juli 2007. Een greep uit het programma-aanbod: een optreden van het Dordts Philharmonisch Jeugdorkest, een kunst-speurtocht door de wijk, Pius10rap (door de kinderen zelf geschreven), een kunstmarkt, workshop Jumpstyle, workshop Proza schrijven/kunstig schrijven en een optreden van het Ophelia Trio (wie houdt er van klassiek?). De Kunstendag op 07-07-07 was een groot succes en werd druk bezocht door honderden bezoekers.
13
Wie werk(t)en mee? ‘Tussen Kunst en Krispijn’ is een samenwerkingsverband tussen Basisschool Pius10, het Centrum Beeldende Kunst, Oud-Krispijn Vernieuwt en afdeling Wijkgericht Werken (gemeente Dordrecht).
‘Nu weet ik waarom de straat waar ik altijd doorheen fiets zo heet’ Lorenzo Beuk en Davey van Pelt zijn twee leerlingen van de katholieke basisschool Pius10. Lorenzo is 12 jaar oud. Hij verzorgde het ‘rappen’ tijdens Tussen Kunst & Krispijn op 7 juli. ‘Met de anderen uit mijn groep hebben we een raplied gemaakt over het leven op straat. Ik heb zelf de teksten geschreven en het lied werd opgenomen op een cd. Ook mochten we nog een keer extra optreden voor de stichting voor gehandicapten Gemiva.’ Davey is 11 jaar oud. Hij heeft met zijn groep informatie verzameld over de componisten Johannes J. en Hendricus A. Viotta (vader en zoon), waarnaar de Viottakade is vernoemd. ‘Ik reed er elke dag met de fiets doorheen, maar had geen idee wat die naam betekende. De mensen uit de straat weten het vaak ook niet, maar nu wel, want wij hebben het voor ze uitgezocht en op de website van school gezet. Op 7 juli ging de webpagina van start en je kunt er ook nu nog steeds naar kijken.’ (www.kbspiusx.nl)
Werken aan samenleven
dineroverleg bewoners en professionals A • leefregelborden • huisbezoek
Versterking van de wijkeconomie De wijkeconomie bestaat uit alle economische activiteiten in de woonwijk. Die activiteiten versterken de werkgelegenheid en het voorzieningenniveau in die wijk en in de stad. Economische bedrijvigheid zorgt ook voor dynamiek en levendigheid. Een sterke wijkeconomie maakt de wijk daarom aantrekkelijker om er te wonen. Versterking van de wijkeconomie is een nieuw speerpunt in het beleid van Wijkgericht Werken. Gestart wordt met drie wijken: Oud-Krispijn, Crabbehof en Wielwijk. Het eerste doel is om meer en meer verscheidenheid in bedrijven te krijgen. Om dit te realiseren zijn onder meer een werkmakelaar, een wijkeconoom en een winkelstraatmanager aangetrokken.
De werk- en kansenmakelaar biedt nieuw perspectief 14
Sinds februari 2007 werkt Max Suart als werk- en kansenmakelaar voor de westflank van de gemeente. Hij houdt kantoor in Wielwijk tussen en naast de bewoners. Hij probeert mensen die moeilijk toegang hebben tot de arbeidsmarkt toch aan werk te helpen of
ICT-centrum Het SSKW (Stichting Sociaal Kultureel Werk) bood in samenwerking met de gemeentelijke bibliotheek computercursussen aan. Dat werd gedaan door een betaalde kracht en vrijwilligers. Toen Suart begon als werk- en kansenmakelaar liepen de cursussen gevaar, omdat de bibliotheek zich terug trok. Suart: ‘Ik wilde er per se voor zorgen dat de cursussen behouden bleven. Veel mensen, ook jongeren, in deze wijken zijn digibeet en dat vergroot hun afstand tot de maatschappij weer. Het is gelukt en dat niet alleen. Ik heb voor elkaar gekregen dat een vrijwilligster nu als betaalde kracht de cursussen geeft.’
15
kansen te bieden. Kansen die kunnen leiden tot werk of een nieuw perspectief. Iemands leven kan al drastisch veranderen door een stageplek, een bijbaantje, vakantiewerk of passend vrijwilligerswerk. De dagelijkse routine van iemand verandert erdoor, men krijgt andere sociale contacten en daardoor meer mogelijkheden. ‘Ik kies voor een persoonlijke benadering’, zegt Suart, ‘en werk op basis van vertrouwen. Heel laagdrempelig. Bewoners een nieuw perspectief bieden, daar gaat het om. Als je tussen de bewoners staat, dan merk je pas hoeveel ellende er is en hoe vaak mensen tussen de regels en de verschillende voorzieningen vallen. Met elke persoon die ik verder help, bereik ik ook de mensen uit zijn omgeving. De wijk merkte het meteen toen ik begon. Met buurtgenoten hebben we het pand waar ik werk, helemaal opgeknapt. Het ziet er mooier uit, de vrijwilligers hebben werkervaring opgedaan en ik ben breed bekend in de buurt. Mensen kloppen nu al uit zichzelf bij mij aan. Ik kijk dan samen met de hulpvrager wat ik voor hem kan doen. Dit kost heel veel tijd. Een Afghaanse man wilde zijn taxidiploma halen. Het praktijkdeel was geen probleem, maar hij beheerst de Nederlandse taal onvoldoende. Ik begeleid hem nu om zijn theoriedeel te halen.’
Bouwmarkt in sloopmaterialen Suart heeft in een klein jaar al een behoorlijk aantal initiatieven ontwikkeld waar mensen werkervaring kunnen opdoen en kunnen wennen aan een werkritme. In het oog springen de bouwmarkt in sloopmateriaal die in maart 2008 opengaat en de sleutelwerkplaats (in voorbereiding) waar bewoners onder begeleiding kunnen sleutelen aan auto’s en motoren. ‘Zo creëer je kansen voor mensen die daarna verder kunnen’, zegt hij. ‘Ik begeleid ook startende ondernemers. Er is weinig goedkope ruimte te vinden in de wijken waar ik werk, dus wilde ik een kansenzone creëren nabij de A16. Een heel geschikt gebied hiervoor, maar dat gaat helaas niet door. Ik probeer zoveel mogelijk samen te werken met de bestaande ondernemers en winkeliersverenigingen. Ik investeer daar veel tijd in en probeer een vertrouwensbasis te leggen. Het is dankbaar werk, maar tijdsintensief. Daarom ben ik nu bezig mijn team te vergroten.’
• renovatie • minirommelmarkt • hangplek voor jongeren • groetzone
Computercursussen Sharmila Soekhram geeft de computercursussen aan geïnteresseerden in de wijk. ‘Ik vind het erg leuk en dankbaar werk’, zegt ze, ‘en het mooie is dat wat ik als vrijwilliger deed nu mijn baan is. Dankzij Max Suart. Ik leer mensen om te gaan met de computer, hoe ze moeten internetten en e-mailen en geef cursussen Word en Excel. Op dit moment komen veel ouderen voor een cursus. Ze zijn vaak eerst een beetje bang voor de computer, maar als ze het door hebben dan doen ze er echt wat mee. Vaak schaffen ze na de cursus een computer aan of krijgen ze er een van hun kinderen. Van veel ouderen wonen de kinderen en kleinkinderen niet in de buurt. Nu kunnen ze met hen e-mailen en chatten. Binnenkort ga ik twee groepen acht van de basisschool leren hoe ze een website, een presentatie of een werkstuk kunnen maken op de computer.’
Hé vrouwtje, kom je even bridgen? Tonny Klarenaar is coördinator bij SSKW en Sharmila’s leidinggevende. ‘Het ‘trapveldje’ is nieuw leven ingeblazen dankzij de kansen- en werkmakelaar. Het heet trapveldje omdat voormalig minister Van Boxtel dat zo noemde. Hij vergeleek het met een trapveldje voor voetballen. Mensen vergroten op een laagdrempelige manier hun kennis van computers en ICT. Het is leuk om te zien wat er gebeurt tijdens de cursussen. Roept een man van 73 die graag bridge speelt, van achter zijn computer: Hé vrouwtje kom je even bridgen? Die man kan nu goed met zijn computer omgaan, wat zijn aansluiting bij de maatschappij verbetert en zijn levensvreugde vergroot. Daar doe je het voor. Samen deelnemen aan de maatschappij.’
Wie werk(ten) mee? Woningcorporatie Woonbron, scholen in de wijk, wijkbewoners, wijkondernemers, Dordtse WelzijnsOrganisatie, Stichting Sociaal Kultureel Werk en de afdeling Wijkgericht Werken (gemeente Dordrecht).
lentefeest • • terugdringen
r en kansenmakelaa Max Suar t, werkgericht Werken is ‘De kracht van Wijk bij de mensen!’ heel simpel: dicht
Krispijn Festijn • overlast GGZ-cliënten
Winkelstraatmanager blaast ondernemersvereniging nieuw leven in In het kader van de versterking van de wijkeconomie is in 2007 in Oud-Krispijn een zogeheten winkelstraatmanager aangesteld. Zijn eerste taak was om de oude, minder goed draaiende winkeliersverenigingen nieuw leven in te blazen en te hergroeperen tot één sterke ondernemersvereniging. Winkelstraatmanager Murat Ersoy is daar samen met de winkeliers van Oud-Krispijn goed in geslaagd. Het ledenaantal groeit en er zijn 16
tal van activiteiten op touw gezet.
Herstructurering Dordrecht-West
Dordrecht-West omvat de wijken Wielwijk, Crabbehof, Oud-Krispijn en Nieuw-Krispijn. Tot en met 2015 vindt hier een grondige herstructurering plaats. De kwaliteit van de woningen en woonomgeving wordt vergroot. Er komt meer verscheidenheid aan woningen waardoor de bevolkingssamenstelling verandert. Ook wordt er zwaar ingezet op het verbeteren van de leefbaarheid in deze wijken. Wijkgericht Werken werkt hierin nauw samen met de aanwezige woningcorporaties.
Wethouder Kamsteeg (Volkshuisvesting en Stedelijke Vernieuwing):
‘Herstructurering Dordrecht-West zeer noodzakelijk’ Dordrecht knapt in het westelijk deel van de stad haar oude wijken op. Omdat men ook daar schone, veilige,
Uit onderzoek blijkt dat bijna de helft van de Oud-Krispijnondernemers zich inmiddels heeft aangesloten bij de nieuwe Ondernemersvereniging Oud-Krispijn. Er is een zevenkoppig bestuur gevormd met veel nieuwe, enthousiaste bestuurders die geloven in de kansen van hun wijk. Onder hen zijn ook veel allochtone ondernemers, waardoor het bestuur een goede afspiegeling is van de OudKrispijnse samenleving.
Workshops en feestverlichting De nieuwe ondernemersvereniging houdt zich bezig met tal van activiteiten en er is een website ontwikkeld waar iedereen terecht kan voor informatie. In samenwerking met de Kamer van Koophandel zijn er voor leden van de vereniging cursussen gegeven over bijvoorbeeld bedrijfsadministratie, etalage-inrichting, marketing en uitstraling van een bedrijf. Verder heeft men gezamenlijk nieuwe feestverlichting aangeschaft voor de Sinterklaas- en Kerstkoopdagen, is er een schoonmaakactie gehouden, zijn er (in eigen beheer) kleurige bloembakken geplaatst op de Brouwersdijk en sloegen de ondernemers de handen ineen bij koopdagen en festiviteiten als Pasen, Moederdag en de jaarlijkse braderie Krispijn Festijn.
Wie werk(t)en mee? Ondernemers Oud-Krispijn, Oud-Krispijn Vernieuwt (gemeente en Krispijn Wonen), Kamer van Koophandel.
mmunicatieadviseur Peter van der Linden, co : Oud-Krispijn Vernieuwt ht Werken is het ric ge ijk ‘De kracht van W de mensen voor wie persoonlijk contact met stad en dé burger dat je het allemaal doet. Dé , door Wijkgericht zijn abstracte begrippen mensen dingen Werken ga je met echte en aanpakken.’ organiseren, oppakken
• jongeren als buurtbemiddelaars • tafeltennistafel • introductie wijkconciërge
17
leefbare wijken wil met voldoende voorzieningen voor jong en oud en woongenot in betaalbare woningen. Die herstructurering gebeurt volgens een heldere visie, duidelijke afspraken en een goede samenwerking met bewoners en overige partners. Op de vraag hoe noodzakelijk de herstructurering is, antwoordt Aaike Kamsteeg, wethouder Volkshuisvesting en Stedelijke Vernieuwing: ‘zeer noodzakelijk’. ‘Want in de wijken Oud- en Nieuw-Krispijn, Wielwijk en Crabbehof is de woningvoorraad van een dusdanige kwaliteit dat sloop-nieuwbouw of renovatie hard nodig zijn.’ Naast de aanpak van de woningen is ook de sociale structuur aan ‘renovatie’ toe. Dit gebeurt aan de hand van een uitgebreid sociaal programma. Een andere reden waarom herstructurering noodzakelijk is, is de eenzijdige sociale structuur in de West-wijken. Kamsteeg: ‘In die structuur zie je veel werklozen, mensen met een uitkering, een lage opleiding of allochtonen met weinig kansen. Omstandigheden die in combinatie met elkaar tot extra problemen leiden. We proberen die structuur te verbeteren door na sloop deels duurdere koop-nieuwbouwwoningen en duurdere huurwoningen te bouwen. Dit trekt mensen uit de middeninkomens naar de wijk waardoor de bevolkingssamenstelling meer in balans komt.’ Soms komen er nieuwe mensen van buiten, soms zijn het oude wijkbewoners die weer terugkeren. Een groot voordeel van het eigen woningbezit in oude wijken is de grotere betrokkenheid van de bewoners bij hun huis, straat en buurt.
Sociaal programma Omdat het sociale onderdeel zo van belang is in de herstructurering, is er voor elke wijk ook een sociaal programma. Zo zijn er projecten als ‘Achter de Voordeur’, waarbij de woningcorporaties en de gemeente op huisbezoek of beter op bewonerbezoek gaan om te zien welke problemen of kansen er zijn en welke hulp gewenst is.
vergaderruimte bewonersorganisaties • • ontmoetingsplaats voor ouderen • jong
Corporaties, bewoners, gemeente Wethouder Kamsteeg constateert een verandering in verantwoordelijkheden, taken en rollen bij de verschillende wijkontwikkelingspartners: ‘Je ziet dat corporaties zich niet langer alleen bezighouden met het pand, het onderhoud en de huur. Hun verantwoordelijkheid verbreedt zich ook naar de straat, de buurt en de wijk. Deze maatschappelijke betrokkenheid is mede in hun eigen belang, omdat een niet goed functionerende buurt nadelige effecten heeft op het woningbezit dat zij in eigendom hebben.’ De samenwerking tussen de woningcorporaties en de gemeente is volgens de wethouder zeer goed. Er is vertrouwen, openheid en een goede communicatie. Natuurlijk is er wel eens verschil van inzicht, maar tot nu zijn beide partijen altijd tot overeenstemming gekomen. Dan de rol van de bewoners zelf. Kamsteeg: ‘Die is in de loop van de tijd steeds belangrijker geworden. Dat begon in de wijk Oud-Krispijn al in de jaren negentig vorm te krijgen. Een aantal bewoners heeft zich daar georganiseerd en eiste een eigen rol in het besluitvormingsproces. Wij konden niet om hen heen en wilden dat ook niet omdat wij van mening zijn dat succesvolle herontwikkeling alleen kan in samenspraak met de bewoners.’
Herstructureringsvisie en wijkvisie 18
Dordrecht is gestart met een algemene herstructureringsvisie die voor alle wijken geldt. Deze visie was gereed in 2004. Daarna zijn er wijkvisies opgeteld voor de afzonderlijke wijken, behalve voor de wijk Oud-Krispijn omdat de herstructurering daar al eerder van start was gegaan. De wijkvisies van de andere wijken zijn dit jaar gereedgekomen en vastgesteld door de gemeenteraad. Vervolgens is in Wielwijk nu ook een start gemaakt met een wijkgericht uitvoeringsprogramma.
Vertrouwen groeit
ethouder Aaike Kamsteeg, w Stedelijke Volkshuisvesting en Vernieuwing: gericht Werken is ‘De kracht van Wijk wat de bewoners goed luisteren naar oet gebeuren in zelf zeggen dat er m eente moet je daar hun wijk. Als gem et een eenduidige dan op reageren m en er voor zorgen en passende aanpak en instanties hun dat alle afdelingen afstemmen.’ prioriteiten daarop
Mede dankzij de werkmethodiek van Wijkgericht Werken is de herstructurering op de goede weg, meent de wethouder. Niet alleen de plannen, de samenwerking en de wil om er iets moois van te maken, zijn daarvan het bewijs, maar vooral ook de tastbare resultaten. Met name in de wijk Oud-Krispijn waar de gemeente al in 1999 is gestart, worden nu de nieuwe woningen, pleinen en buurthuizen opgeleverd en zijn bovendien de onderzoeksgegevens positief. Kamsteeg: ‘De cijfers laten zien dat het vertrouwen van de wijkbewoners en hun beleving van de veiligheid enorm stijgen.’
Geboortehuis in Oud-Krispijn drie keer gerenoveerd Jan Plüs is geboren en getogen in Oud-Krispijn. Hij is onder meer bestuurslid van de ‘Oud-Krispijn Bewoners Zelforganisatie’ en lid van de huurderscommissie Mauvebuurt. De 67-jarige Plüs woont sinds zijn geboorte in zijn huis aan de Jozef Israëlsstraat. Dat huis nu, is niet meer hetzelfde als toen. Plüs: ‘Drie renovatierondes heeft het meegemaakt. De eerste keer kregen we voor het eerst een douche. De derde en meest ingrijpende keer was in 2001. Toen is het hele huis gestript, zijn alle tussenmuren en vloeren eruit gegaan en bleef alleen de buitenkant over. Na 9 maanden was de verbouwing klaar en kregen we in feite een nieuw huis terug, dat ook nog groter was door een aanbouw. Als ik zo al die jaren terugkijk, dan is er een hoop veranderd in Oud-Krispijn. De laatste tijd weer veel ten goede. Kijk maar eens naar zo’n gebouw als Koloriet, niet helemaal mijn smaak qua kleur, maar wel heel functioneel. De wijk heeft in Dordrecht en in het land misschien nog wel de slechte naam van vroeger, maar de werkelijkheid is anders. Ik woon hier met veel plezier.’
en oud samen aan het ontbijt • minder houden • nieuwbouw • ondernemersprijs
Wielwijk en Crabbehof krachtwijken De herstructureringsaanpak in Dordrecht-West verloopt succesvol en is ook in Den Haag niet onopgemerkt gebleven. Dat leidde er dit jaar toe dat Wielwijk en Crabbehof door de minister van Wonen, Wijken en Integratie Ella Vogelaar zijn aangewezen als krachtwijken. Bovendien kwam zij op 1 mei zelf ook langs in de wijken, vergezeld door haar collega-minister van Jeugd en Gezin, André Rouvoet. In december 2005 is er in Dordrecht een start gemaakt met de ontwikkeling van een herstructureringsvisie voor Wielwijk, Crabbehof en Nieuw-Krispijn. Oud-Krispijn neemt een aparte positie in omdat daar de daadwerkelijke vernieuwing al is gestart in 2000. Bij de ontwikkeling van de visies is niet eerst alleen gekeken naar het geld, maar vooral naar wat er voor de herstructurering in de wijken nodig was. De visie voor Wielwijk is dit jaar afgerond en in juli vastgesteld door de gemeenteraad, ook is er al een uitvoeringsprogramma. Voor Crabbehof en Nieuw-Krispijn geldt dat er voorlopig alleen een wijkvisie is ontwikkeld.
19
Levensduur wijken verlengen Projectmanager voor Wielwijk is Jacqueline Gommans: ‘In Wielwijk werkt de gemeente nauw samen met de wijkbewoners en woningcorporatie Woonbron die hier het grootste deel van de woningen in eigendom heeft. Wielwijk bestond in 2007 precies 50 jaar. Doelstelling is nu om samen met de bewoners, woningcorporatie Woonbron en alle andere partners er voor te zorgen dat de wijk weer minimaal 50 jaar meekan. Voor de eerste 3 jaar is het geld geregeld en wat er ook gebeurt: Wielwijk gaat door. Ook nu de wijk (net zoals Crabbehof) dit jaar door minister Vogelaar is aangewezen als een van de veertig krachtwijken. De trein rijdt en iedereen die wil meehelpen, meefinancieren mag opstappen maar de initiatiefnemers rijden door naar het volgende station en slaan voorlopig geen andere richtingen in.’ In Crabbehof is de eigendomsverhouding van de woningen anders dan in Wielwijk. Daar zijn de woningen in handen van Woningcorporatie Woonbron, Woningcorporatie Interstede, Woningstichting Progrez en zijn er ook relatief veel woningen in het bezit van particuliere verhuurders. Crabbehof heeft nog geen uitvoeringsprogramma, maar bij ingrepen in de wijk is de visie bepalend voor wat belangrijk is en wat de meeste haast heeft. De gemeente wil hoe dan ook voorkomen dat er ‘hap snap’-oplossingen worden bedacht en heeft inmiddels samen met de bewoners en de corporaties een sociaal programma. Uiteraard dient wat in Wielwijk als goed is ervaren daarbij als voorbeeld.
Herstructurering Dordrecht-West
geluidsoverlast • een buurt om mooi te Krispijntje • KinderPersBureau •
Herstructurering Dordrecht-West
Minister Vogelaar op bezoek in Wielwijk en Crabbehof
20
Op haar tournee langs veertig zelfbenoemde aandachtswijken in Nederland, deed minister van Wonen, Wijken en Integratie Ella Vogelaar op 1 mei Dordrecht aan. Zij werd vergezeld door de minister van Jeugd en Gezin, André Rouvoet. De ministers bezochten Wielwijk en Crabbehof. Vogelaar was blij verrast: ‘In deze wijken wordt al echt mét elkaar gepraat in plaats van alleen óver elkaar.’ Naar het oordeel van de minister heeft Dordrecht lef getoond door vanuit het belang van bewoners te redeneren. Iets dat volgens haar te weinig gebeurt bij de aanpak van aandachtswijken. Maar daarmee zorgt de stad dus wel voor een effectieve aanpak van de problemen. Zo benadert de woningcorporatie bewoners op actieve en positieve wijze. Slim, vindt Vogelaar: ‘Als huisbaas kom je achter de voordeur en kun je je een goed beeld vormen van wat bewoners eventueel voor ondersteuning of begeleiding nodig hebben.’ Enkele andere initiatieven, die Vogelaar kreeg voorgeschoteld tijdens het bezoek, vond ze fantastisch. ‘Bijvoorbeeld de moestuin waar bewoners met elkaar gewassen verbouwen. In de moestuin gaan de gesprekken opeens niet meer over de problemen in de wijk, maar bijvoorbeeld over de droogte van de grond en hoe dat aan te pakken.’ Door zoiets ontstaat onderling vertrouwen en zijn andere problemen ineens makkelijker op te lossen. Hoopgevend vond ze ook het initiatief van Marokkaanse en Antilliaanse vaders om hun kinderen te motiveren en te begeleiden. De minister was aan het eind dan ook heel stellig: ‘Ik zal regelmatig terugkomen in Dordrecht om met al deze mensen samen te werken aan een betere toekomst voor Wielwijk en Crabbehof.’ Als vervolg op het bezoek zal Dordrecht een zogeheten ‘charter’ sluiten met minister Vogelaar. Op 3 maart 2008 komt zij langs in Dordrecht om deze te ondertekenen.
Kijkje achter de voordeur in Wielwijk Een schone omgeving en netjes onderhouden panden zijn belangrijke aspecten van een wijk. Maar wat een wijk echt tot leven brengt, zijn de mensen die er wonen. Daarom is het afgelopen jaar met de bewoners van Wielwijk hard gewerkt aan een sociaal programma. Daarin is een aantal speerpunten benoemd; een daarvan is het project Achter de Voordeur,
21
dat landelijk ook als voorbeeldproject dient. In dit project gaat het team van Achter de Voordeur in een deel van de wijk letterlijk van deur tot deur in gesprek met de bewoners. ‘Zo krijgen we zicht op wat hen bezighoudt’, vertelt Jacqueline Gommans, projectmanager Wielwijk. ‘En zien we ook wat hun mogelijkheden en kansen zijn. Tijdens zo’n vrijwillig bezoek komen allerlei vragen aan de orde: hoe ervaart u uw woning, spreekt u de mensen in de buurt, maakt u gebruik van de voorzieningen, zoekt u werk, zijn er gezins- of financiële problemen?’
Duwtje in de rug Welke hulp een bewoner ook nodig heeft om een probleem op te lossen: Achter de Voordeur biedt een helpende hand. En wie echt iets wil bereiken, krijgt een duwtje in de rug. Het projectteam zit midden in de wijk en is dus ook te vinden voor mensen waar nog geen contact mee is, maar die er al wel van hebben gehoord via buurtbewoners.
Wie werk(ten) mee? Woningcorporatie Woonbron, Dordtse WelzijnsOrganisatie, Bureau Jeugdzorg, GGD, Stichting De Stromen Opmaat Groep, scholen in de wijk, de bewoners zelf en de afdeling Wijkgericht Werken (gemeente Dordrecht).
‘Achter de Voordeur helpt me op weg’ Achter de Voordeur zorgt voor nieuwe kansen. Hier een aantal herkenbare situaties: ‘Ik ben inmiddels drie jaar werkloos. Ik beschik niet over de juiste papieren om snel weer een nieuwe baan te vinden. Maar dankzij Achter de Voordeur begin ik binnenkort met een cursus werken met de computer. Ik hoop dat dit mijn kansen op werk vergroot.’ ‘Sinds mijn vrouw drie jaar geleden is overleden, is mijn sociale leven eigenlijk ook stil komen te staan. We deden altijd alles samen, maar nu ze er niet meer is, kom ik de deur bijna niet meer uit. Met hulp van Achter de Voordeur probeer ik weer een sociaal leven op te bouwen. Tegenwoordig ga ik eens per week naar een biljartclub en dat gaat best goed.’
proefstraat • Mauveplein: groen of wijkvisie • bezoek ministers Vogelaar
Jacqueline Gommans, pr ojectmanager Wielwijk: ‘Wij zitten met ons team midden in de wijk en zien letterlijk en figuurlijk alles wat er in de wijk ge beurt. En de bewoners zelf kunnen on s niet missen, omdat we zichtbaar aa nwezig zijn. Als ze boodschappen doen, lopen ze ook even bij ons binnen.’
speelplein • goede keukenvoorziening • en Rouvoet • ouderkamer • speelcomité
Rol tussen gemeente, maatschappelijke organisaties en burgers De rol van de gemeente verandert sterk de laatste jaren. Het accent komt steeds meer te liggen op het inzetten en stimuleren van wat inwoners kunnen en willen. Zij beschikken over voldoende zelforganiserend vermogen om te voldoen aan hun sociale behoeften. Dordrecht stimuleert daarom haar burgers om zelf bij te dragen aan hun sociale omgeving. Frontlijnsturing speelt hierin een belangrijke rol. Hierbij staat de uitvoering centraal en wordt van beneden naar boven gewerkt in plaats van andersom. Dus van de straat naar de strategie. De frontlijnwerker krijgt hiervoor een groter mandaat. Deze andere wijze van werken vernieuwt de relatie tussen de gemeente, de maatschappelijke organisaties en de bewoners.
22
Samen werken aan terugdringen overlast GGZ-cliënten
23
In het centrumgebied zijn de drie zorginstellingen De Grote Rivieren, Leger des Heils en Bouman GGZ gevestigd. Met Dordrecht als centrumgemeente hebben deze instellingen een regionale functie. Een aantal van hun cliënten (die met een dubbele diagnose) veroorzaakt in meer of mindere mate overlast in de omgeving van de Noordflank (met name Kasperspadgebied en Dubbeldamseweg Noord e.o.) en in de binnenstad.
Toeleidingsteam Kees Tienhooven is projectmanager ketenaanpak overlastgevend gedrag GGZcliënten bij de gemeente Dordrecht. Hij legt uit om welke groep mensen het gaat: ‘Deze groep leidt - een voor de hulpverlening vaak onzichtbaar - marginaal bestaan of is juist zichtbaar vanwege de overlast die ze veroorzaakt.’
Rond de problematiek is een toeleidingsteam geformeerd dat tot taak heeft de overlast aan te pakken. In dit team zitten de GGD, politie, Bouman GGZ, De Grote Rivieren, het Leger des Heils, woningcorporaties, de Sociale Dienst Drechtsteden en de gemeente. Het team brengt de overlastgevers in beeld, koppelt ze aan een zogenoemde ‘casemanager’ en zo mogelijk aan een behandelingstraject.
Complexe problematiek
ojectmanager Kees Tienhooven, pr stgevend gedrag ketenaanpak overla GGZ-cliënten: ent Wijkgericht ‘Voor bewoners betek eente een gezicht Werken dat de gem lijker bereikbaar en krijgt. Ze is makke rloopt beter. Voor de communicatie ve ent Wijkgericht medewerkers betek len die uit de wijk Werken dat de signa jke input zijn voor komen een belangri tvoering ervan.’ het beleid en de ui
Bij deze GGZ-cliënten is nogal eens sprake van een complexe problematiek die om een specifieke aanpak vraagt. Tienhooven: ‘Deze mensen hebben een zogeheten ‘outreachende’ hulpverlening nodig, gezien hun overwegend meervoudige, complexe, ernstige en langdurige psychische- en/of verslavingsproblematiek. Meestal stellen ze hiervoor geen hulpvraag en de reguliere zorg heeft vaak geen passend hulpaanbod. Het gevolg van deze ontoereikende zorg is een vicieuze cirkel waarin de gezondheidstoestand van de groep steeds slechter wordt. Vanuit onderzoeksrapporten is daarom de aanbeveling gedaan dat er een gerichte aanpak moet komen voor de overlastgevers in Dordrecht en de regio Zuid-Holland Zuid (ZHZ). Deze aanpak moet zich richten op gedifferentieerde huisvesting, financiën, dagbesteding en zorg. Ook zijn gerichte interventies nodig gedurende een langdurige periode.’
• zomerterras • buurtbemiddeling voor/ Wielwijk • sentro di mama • extra
Aanpak op maat In 2007 is gewerkt aan de verbetering van de aanpak van de groep overlastgevers. Tienhooven: ‘Deze verbetering heeft zowel betrekking op de werkwijze van de betreffende zorg en hulpverleningsinstellingen, als op de samenwerking tussen de instellingen, politie, justitie en gemeente. Uiteindelijk doel is een aanpak op maat, in samenwerking met alle instanties en organisaties die daarbij een rol kunnen spelen. Dat is in het belang van de verslaafde zelf en maakt het mogelijk de overlast gericht en efficiënt terug te dringen.’
Vervolg De nieuwe werkwijze is op 1 januari 2008 gestart. In die maand vond eveneens een nulmeting plaats. Zes maanden later volgt een tweede meting om te zien wat het effect is van deze ketenaanpak.
Wie werk(ten) mee? GGD, politie, justitie, Bouman GGZ, De Grote Rivieren, het Leger des Heils, woningcorporaties, de Sociale Dienst Drechtsteden en afdeling Wijkgericht Werken (gemeente Dordrecht).
door jongeren • parkeerplaatsen
opening wijkinfopunt • Ramadanfestival •
Rol tussen gemeente, maatschappelijke organisaties en burgers
Intensieve aanpak jongerenoverlast heeft duidelijk effect Jongeren hangen graag rond op straat. Wisselen daar met groepsgenoten de laatste nieuwtjes uit. Bieden tegen elkaar op. Draaien harde muziek, scheuren op hun scooters, drinken bier en breezers, schreeuwen, brallen, bedreigen, gaan op het criminele pad. Jongerenoverlast in een notendop? Niet geheel terecht want niet elke luidruchtige jongere is gelijk ook een crimineel bendelid. Om de jongerenoverlast in Dordrecht doeltreffend aan te pakken werkt Wijkgericht Werken volgens de Beke-methode van de Arnhemse Advies en Onderzoeksgroep Beke. Deze methode helpt om een goede inschatting te maken van de groepen jongeren die overlast veroorzaken: is het een hinderlijke groep, een overlastgevende groep of een criminele groep? Vervolgens kijkt 24
de Beke-aanpak naar zowel de overlast als naar de omgevingsfactoren.
‘De Beke-aanpak kenmerkt zich door in een korte periode een zo’n breed mogelijke inzet te plegen met alle betrokken partijen’, zegt projectmanager Angelique Meijer. ‘Dat zijn jongerenwerk, politie, woningcorporaties, gemeente en wie er rond een specifieke locatie of probleem nog meer nodig zijn. Gaat het om het opnieuw inrichten van bijvoorbeeld een speelveld of hangplek, dan is de gemeente aan zet, heeft het te maken met criminaliteit of handhaving dan treedt de politie op. Maatwerk dat per situatie en per probleem verschilt.’
Top 25 Om grip te krijgen op de gevallen van jongerenoverlast wordt gebruik gemaakt van een top 25 van overlastplekken van de politie. Dit om te voorkomen dat elk incident een beetje aandacht krijgt van iedereen, zonder de echt urgente problemen daadkrachtig te kunnen aanpakken. Alhoewel de top 25-lijst geregeld wisselt van samenstelling, worden hiermee wel trends en ontwikkelingen op het gebied van jongerenoverlast gevolgd en aangepakt. Meijer: ‘Naast een duidelijke top 25-lijst gaf ook de groepsindeling van Beke duidelijkheid over wat de eerste aandacht opeist. Samen met de hinderlijke, overlastgevende en criminele groepen onderscheidt Dordrecht zelf ook nog een vierde groep: de aanvaardbare groep. Stel er is een groep van zes jongeren die ‘s avonds op hun hangplek wat luidruchtig zit te kaarten. Die veroorzaken naar de zin van een bewoner te veel overlast die avond. Dat is vervelend, hinderlijk zelfs voor de betreffende buurtbewoner, maar je kunt hier niet direct het etiket probleemjeugd opplakken. De straat is van iedereen en samen leven is een kwestie van geven en nemen.’
Ook ouders erbij betrekken De integrale aanpak kenmerkt zich verder door het zoveel mogelijk betrekken van de ouders. Soms zijn ze niet aanspreekbaar, omdat zij het zelf moeilijk hebben en daardoor kinderen onvoldoende aandacht kunnen geven. Meestal zijn de ouders graag betrokken bij het oplossen van de overlast die hun kinderen veroorzaken. Voorbeeld: in de wijk Stadspolders was een jongerengroep waarover in de periode 2006-2007 zo’n 341 overlastmeldingen waren binnengekomen. Het betrof een groep van circa 30 jongeren. Twintig ouders daarvan zijn medio 2007 uitgenodigd op het politiebureau om de situatie te bespreken. Achteraf vertelden elf ouders letterlijk dat zij toen dachten ‘dat zij van de politie op hun kloten zouden krijgen’. Maar het gesprek ging over de eigen rol bij de aanpak van de overlast: jongerenwerk, politie, gemeente maar ook de ouders. Op de vraag of zij als ouders hun rol wilden oppakken, werd volmondig ‘ja’ geantwoord. Immers de meeste ouders zitten zelf ook met de handen in het haar over een overlastgevende puber. Uit de gesprekken die naderhand ontstonden tussen gemeente, handhavers, jongeren en ouders, kwam uiteindelijk de wens naar voren om een hangcontainer in de wijk te plaatsen. De gemeente was bereid mee te werken, maar onder voorwaarde dat de ouders zelf het toezicht regelden en duidelijke afspraken maakten met de jongeren over het gebruik. Voor het plaatsen van een zeecontainer was eind 2007 een vergunningaanvraag in voorbereiding.
25
manager Ria de Wit, project n: Wijkgericht Werke gericht Werken ‘De kracht van Wijk zet is! Dan kan is dat de buur t aan d komen.’ er heel veel tot stan
Resultaten Onder regie van de gemeentelijke afdeling Openbare Orde en Veiligheid is de jongerenoverlast op vijf locaties intensief en integraal aangepakt volgens de Bekemethode. Meijer: ‘Over de hele linie heeft dit goed gewerkt. Voor heel Dordrecht is het aantal meldingen van overlast gedaald van 1.057 in 2006 naar 722 in 2007 - berekend tot 26 november. Een vermindering van ruim dertig procent. Voor 2008 zal de intensieve inzet volgens de Beke-aanpak worden voortgezet.’ Naast de genoemde aanpak vinden er diverse acties en maatregelen plaats voor overige overlastgevende plekken. Dit is altijd maatwerk, een zogeheten groepsgebonden aanpak. Hoe die er in 2008 uit komt te zien, is dus niet precies te zeggen. Het hangt van de groep af wat er nodig is.
Wie werk(t)en mee? De voornaamste partners in het tegengaan van jongerenoverlast zijn: Bureau Jeugdzorg, Dordtse WelzijnsOrganisatie, politie, woningcorporaties Interstede, Progrez en Woonbron, afdeling Openbare Orde en Veiligheid, afdeling Toezicht, bureau Sportstimulering, afdeling Wijkgericht Werken (de laatste vier partners zijn van de gemeente Dordrecht).
extra speelplekken • sleutelwerkplaats • buurtmoestuin • workshop proza
• Baanbrekersprijs • toneelwinkel schrijven • inspraak • energie op maat
Rol tussen gemeente, maatschappelijke organisaties en burgers
Jongeren als buurtbemiddelaar Jongeren gaan als buurtbemiddelaar aan de slag in Dordrecht om te bemiddelen bij overlast door jongeren. Bemiddeling door jongeren is een initiatief van Clickbemiddeling. Zij hebben succesvolle projecten lopen in Ridderkerk en Deventer.
Meer groen en ‘t vooral zelf doen Stadspolder (een buurt in de wijk Stadspolders) is 25 jaar oud. De buurt heeft veel sociale woningbouw. De laatste jaren zijn de bewoners van Stadspolder minder tevreden over hun buurt, met name wat betreft de veiligheid en het onderhoud. In 2007 is daarom het project 26
‘Stadspolder, een buurt om mooi te houden’ deel 2 van start gegaan.
Monica van ‘t Hof, med ewerker leefbaarheid Stadspolde rs en Dubbeldam van woningstichting Pr ogrez: ‘De kracht van Wijkgeric ht Werken is de ketenaanpak, het on derlinge overleg en de duidelijke, eerlijke en open communicatie.’
Monica van ‘t Hof is medewerker leefbaarheid Stadspolders en Dubbeldam van Woningstichting Progrez. Zij coördineert dit project voor Progrez: ‘Stadspolder moet mooier, groener en veiliger worden. Dus richten we straten opnieuw in, knappen we gebouwen op en zorgen we voor meer en mooier groen. Hoewel wij samen met de andere woningcorporaties in deze buurt het project trekken, willen we vooral het talent van de bewoners benutten. Zij moeten hun huis uit en aan de slag gaan. Want alleen commentaar leveren op het openbaar groen schiet natuurlijk niet op. Door bijvoorbeeld de eigen voor- en achtertuin mooi te houden, werken ze ook zelf aan een mooiere buurt.’
Mariska de Vos is jongerenwerker bij DWO (Dordtse WelzijnsOrganisatie). Zij coördineert de start van dit project. ‘Bemiddeling door jongeren is succesvol in die gevallen van overlast waar jongeren bij betrokken zijn. Jongeren zijn vaak beter in staat dan een volwassene om leeftijdgenoten aan te spreken en hun gedrag te veranderen. Vanaf oktober zijn we druk bezig jongeren tussen 16 en 23 jaar te werven die als buurtbemiddelaar aan de slag willen. De jongeren doen dat op vrijwillige basis, maar ze kunnen er wel studiepunten mee verdienen. We beginnen met tien jongeren die in januari 2008 eerst een mediatortraining krijgen en daarna meteen aan het werk kunnen. Er is echt behoefte aan, we hebben nu al een aanvraag binnen. Een oudere vrouw heeft last van jongeren die het volgens haar op haar gemunt hebben. Zij denkt dat bemiddeling door een andere jongere kan helpen. We starten in het centrum van Dordrecht. Daarna moet het zich als een olievlek verspreiden over de gehele gemeente. In 2008 willen we op deze manier minimaal tien gevallen van
27
jongerenoverlast oplossen.’ Wie gebruik wil maken van een jongere als buurtbemiddelaar, kan zich aanmelden bij DWO. Via de e-mail (
[email protected]) of bij Mariska Vos van DWO: 06 - 204 94 881. Jongeren die zich willen aanmelden als buurtbemiddelaar kunnen hier ook terecht.
Wie werk(t)en mee? Activeren bewoners kost moeite Dat activeren van bewoners gaat niet altijd vanzelf. Van ‘t Hof: ‘We hebben de ervaring dat bewoners in eerste instantie afwachtend reageren. Maar inmiddels hebben we al een behoorlijk aantal activiteiten georganiseerd. We zijn met de groenwagen door de wijk gereden. Mensen konden hier plantjes kopen voor in hun tuin. Verder hebben we schoonmaakacties gehouden, zijn er speelactiviteiten voor de kinderen georganiseerd en hebben we een minirommelmarkt gehouden. Je merkt dat bewoners dan toch over de brug komen.’
Doorgaan ‘In 2008 gaan we enthousiast door’, zegt Van ‘t Hof, ‘we geven het project dan extra stimulans. Zo moedigen we bewoners nog meer aan om hun vooren achtertuinen te verbeteren. We zetten steviger in op het terugdringen van de overlast en woningcomplexen worden opgeknapt. Daarnaast kijken we of bewoners willen deelnemen in een huurderscommissie. Belangrijk, want zo komt er meer interactie en daardoor duidelijkheid over wat de mensen vinden van hun wijk. Hieruit kunnen mooie initiatieven ontstaan.’
Wie werk(t)en mee? Woningstichting Progrez, Interstede, Dordtse WelzijnsOrganisatie, Woonactief, Stadsbeheer, politie, de bewoners van Stadspolder en afdeling Wijkgericht Werken (gemeente Dordrecht).
• kinderclub • school in de samenleving Casablanca • communicatie OK: jong en
Clickbemiddeling, Dordtse Welzijnsorganisatie, jongeren uit de wijk Stadspolder die werken als buurtbemiddelaar, afdeling Wijkgericht Werken (gemeente Dordrecht).
Twee jongeren die zich als buurtmiddelaar hebben aangemeld Fadma, 17 jaar: ‘Ik wil graag een buurtmiddelaar zijn, omdat het mij aanspreekt en ik het leuk vind om met jongeren te werken. Ik leg makkelijk contacten en ik help graag andere mensen. Het voelt goed als ik iemand heb geholpen. Ik wil graag rust creëren en behouden in de buurt, zodat ik het leven aangenaam kan maken voor de bewoners van die buurt. Daarnaast wil ik graag deel uitmaken van en iets betekenen voor de maatschappij. Als buurtbemiddelaar verwacht ik dat ik mijn competenties als maatschappelijk hulpverlener verder kan ontwikkelen en nieuwe vaardigheden leer. Ook wil ik de theorie die ik gedurende mijn opleiding heb geleerd, in de praktijk brengen en mijn vaardigheid om die toe te passen, testen en verder ontwikkelen. Kortom, ik zie buurtbemiddelaar als een uitdagende functie met veel leermogelijkheden. Mijn rol daarin is belangrijk, omdat het mijn taak is om het proces van het herstel van de communicatie tussen de partijen te begeleiden.’
ngerenwerker Mariska de Vos, jo anisatie: Dordtse WelzijnsOrg gericht Werken ‘De kracht van Wijk le mensen in is aandacht voor al alle wijken.’
Madelon, 17 jaar: ‘Ik wil graag buurtbemiddelaar zijn omdat ik het leuk vind om mensen met problemen te helpen. Het is goed om te zien hoe ze langzamerhand veranderen en dat het probleem verdwijnt. Verder wil ik bemiddelen omdat er incidenten zijn die er niet hoéven te zijn en dan is het mooi dat je daar iets aan kunt doen. Ik verwacht dat ik mensen kan helpen en er voor hen kan zijn als ze iemand nodig hebben.’
• project jong en oud • rolstoelen voor oud in gesprek • inbraakpreventie •
‘Vrouwenpower’ via speelcomité Verzetsbuurt Vernieuwing van de burgerparticipatie en communicatie met burgers op wijkniveau Dordrecht streeft ernaar meer bewoners dan normaal via participatie en communicatie te bereiken. Het blijkt steeds moeilijker in onze geïndividualiseerde samenleving om alle inwoners te bereiken. Daarom zet Dordrecht andere, nieuwe middelen in. Een voorbeeld hiervan is de Proefstraat in het Noorderkwartier. Bewoners konden hier uittesten wat zij wilden. Verregaande vormen van participatie zijn in voorbereiding. Bijvoorbeeld het plan om een aantal wijken een van te voren vastgesteld budget te geven dat zij zelf mogen besteden. Ook zet Dordrecht steeds vaker de zogenoemde E-participatie in. De ervaring leert bij eerdere gebeurtenissen dat hierdoor veel mensen bereikt worden. De rode draad in dit thema is de Wet op de maatschappelijke ondersteuning (Wmo) die vooral een beroep doet op de draag- en werkkracht van de bewoners zelf.
28
In de Proefstraat testen hoe jouw straat er uit gaat zien De tijd is voorbij dat alleen de gemeente bepaalt hoe de woonomgeving eruit komt te zien. Bewoners mogen daarin mee beslissen. Dat vergroot hun betrokkenheid en daarmee de leefbaarheid in hun buurt en wijk. Bovendien investeert de gemeente dan in wat bewoners willen in plaats van wat de ambtenaar bedacht heeft en waar bewoners geen boodschap aan hebben. Alleen hoe kom je erachter wat die bewoners willen en
In het voorjaar van 2007 startten twee moeders uit de Verzetsbuurt een speelcomité. Ze vonden dat er te weinig sport- en speelmogelijkheden waren voor hun kinderen in de buurt en daar wilden ze wat aan gaan doen. Allereerst gingen ze op zoek naar nog meer vrouwen. Inmiddels doen er tweeëntwintig vrouwen mee. Een aantal vrouwen heeft een korte opleiding gevolgd om te leren hoe je een project opzet en uitvoert en hoe je spelactiviteiten begeleidt.
Yildiz Bulut (35 jaar) is nauw betrokken bij het Speelcomité: ‘Ik hou niet van stilzitten. Dus als ik niet te ziek ben, ga ik dingen doen. In mijn buurt en voor mijn buurt. Ik ben directeur van het Speelcomité Verzetsbuurt. We organiseren van alles voor de kinderen in de buurt. En we hebben nog veel meer ideeën. Toen heb ik een e-mail gestuurd naar de gemeente. De andere moeders in de buurt zeiden: ‘Yil, als je dat voor elkaar krijgt…’ Nu is al het grit weggehaald en zijn er klinkers voor in de plaats gekomen. Ze zijn hier in de buurt helemaal verbaasd dat het gelukt is. Ook is er een speeltoestel geplaatst.’ Ook Anouskha Ganesh (31 jaar) is ook actief voor het comité: ‘Ik heb vier kinderen en vind het belangrijk dat het leuk is in de buurt. Dat er voor hen en de andere kinderen leuke dingen te doen zijn, dichtbij huis. Daar wil ik graag een bijdrage aan leveren. Zo ben ik bij het Speelcomité betrokken geraakt en eigenlijk ben ik er steeds meer voor gaan doen. Met vier kinderen en werk erbij is het best druk. Maar ik doe het voor de kids. En omdat ik het leuk vind. Je kunt ’s avonds wel uitgezakt op de bank gaan zappen, maar hier krijg ik positieve energie van.’
hoe maak je inzichtelijk wat er nodig is? Door een Proefstraat in te richten bijvoorbeeld.
Computercursus en website In 2007 is het project Proefstraat Noorderkwartier succesvol afgesloten. Alle straten in deze wijk worden in 2008 heringericht. Eén straat, de Waalstraat, was ingericht als proefstraat. Hier konden de bewoners de plannen voor de nieuwe inrichting eerst testen en daarna aangeven wat zij ervan vonden. Op grond daarvan werden de plannen voor de herinrichting aangepast aan de wens van de bewoners.
De vrouwen van het Speelcomité hebben meer ambities dan alleen speelplekken of sportactiviteiten voor hun kinderen. In het wijkcentrum willen zij een computercursus organiseren voor vrouwen. Het lesmateriaal stellen ze zelf samen. De kinderen van de cursisten vangen ze op in een kinderclub. Ook zijn de vrouwen druk bezig om zelf een website te maken.
29
ofd afdeling Guusje Schreven, ho n: Wijkgericht Werke gericht Werken is ‘De kracht van Wijk externe en interne gezamenlijk met de tbij de bewoners de partners heel dich en. veiligheid verbeter leefbaarheid en de n te om anderen te la De kunst daarbij is podium. Wij zijn scoren op hun eigen , zelf niet in de film vooral de regisseur or el beeldbepalend vo aanwezig, maar w hoe die er uit ziet.’
Wie werk(t)en mee? Vrouwen uit de Verzetsbuurt, afdeling Wijkgericht Werken (gemeente Dordrecht).
Publiciteit Er is veel publiciteit geweest rondom de Proefstraat. Zo wijdde de omroep RTV Dordrecht er een televisieserie aan, op de website van de gemeente Dordrecht stond (en staat) uitgebreide informatie hierover en er is een folder verspreid. Daarnaast is er een spel ontwikkeld dat bewoners konden spelen om zo inzicht te krijgen in het (her)inrichten van straten. Ook zijn diverse activiteiten georganiseerd zoals etentjes bij bewoners van de Proefstraat en het testen van onderdelen van de herinrichting op bijvoorbeeld de verkeersveiligheid.
Wie werk(t)en mee? Bewoners Noorderkwartier, Woningcorporatie Woonbron, gemeente Dordrecht: Stadsbeheer en afdeling Wijkgericht Werken.
kunstmarkt • workshop etalage-inrichting feestverlichting • vertrouwen • bouwmarkt
• vakantiewerk • in sloopmateriaal
website maken • computerclub
• •
Vernieuwing van de burgerparticipatie en communicatie met burgers op wijkniveau
Kan wél!: ideeën van bewoners worden werkelijkheid Bewoners hebben vaak leuke of goede ideeën voor buurt- of wijkactiviteiten die de sociale samenhang verbeteren. Het project Kan wél! speelt hierop in. Het richt zich op de eigen initiatieven en ideeën van bewoners die zij zelf willen opzetten en uitvoeren. Halverwege 2007 is Kan wél! in de wijk Sterrenburg van start gegaan. Kan wél! is een landelijk project waarbij steden zich kunnen aansluiten.
30
Kan wél! werkt met een buurtcoach. Die maakt het project breed bekend in de wijk, spoort de plannen en ideeën van de bewoners op en begeleidt de uitvoering ervan. De buurtcoach van Kan wél! in Sterrenburg is Vildan Ayaz: ‘Ik ben buurtcoach geworden om de bewoners te laten zien dat hun ideeën er mogen zijn. Juist zij kunnen zaken veranderen, verbeteren en versterken. Kan wél! is heel positief ontvangen door de bewoners. De mensen zijn enthousiast dat er iemand is die naar hen luistert en serieus neemt wát zij belangrijk vinden. En die waar maakt wat zij nodig achten. Kan wél! is er voor de bewoners, door de bewoners. De kracht zit in de bewoners.’
Bruist van activiteiten In Sterrenburg is Kan wél! na een half jaar al een doorslaand succes! Het bruist er van de activiteiten. Vildan is trots op de resultaten die al in korte tijd zijn bereikt. ‘Om een paar voorbeelden te noemen: uitbreiding van de fitnessruimte bij het Theehuis, een gezellige avond met line dancing, een Zoetdag na de Ramadan, een puzzeltocht voor scootmobielers, een kerstrommelmarkt met gezamenlijk luiden van de kerstklokken, een bingoavond met kerstbuffet voor ouderen.’ Max Karelse is penningmeester van een bewonersvereniging. Hij zag direct mogelijkheden. ‘Kan wél! was voor mij een eye-opener. Ik dacht: hé nu kunnen dingen die je altijd al in gedachten had maar financieel niet haalbaar waren toch gerealiseerd worden. Onze buurt vergrijst en ik wilde graag tussen mijn wooncluster (kleine woonbuurt, red.) en het aangrenzend cluster een jeu-deboulesbaan aanleggen vooral voor de 50plussers uit beide clusters. Voor onze vereniging is dat te duur. De buurtcoach en de gemeente waren positief. Ze hielpen me meteen en voortvarend. De gemeente leverde me de voorwaarden en regelde zelfs nog subsidie uit een andere pot, omdat het maximale bedrag vanuit Kan wél! niet voldoende was. Mijn vereniging was voor. De mensen in het andere cluster hebben geen vereniging, die moest ik individueel benaderen. Helaas
31
wilde een groot aantal omwonenden het niet. Ze waren bang dat de baan hangjongeren aantrekt. Dus is de jeu-de-boulesbaan er nog niet. Maar ik geef niet op, ik denk dat de baan er toch komt. Via Kan wél! hebben wij in ons woonbuurtje in de kerstperiode de straat versierd en op kerstavond een lampionnenoptocht gehouden, waarbij ieder huis een presentje gebracht werd. Met oud en nieuw is op straat een (goedkope) champagnetoast uitgebracht. Kan wél! verlaagt de drempel om activiteiten te organiseren.’ Ellen Spaninxs is een actieve vrijwilligster in de buurt rond de Blauwweg. Zij vindt Kan wél! geweldig. ‘Kan wel! stelt ons in de gelegenheid te doen wat anders niet zou kunnen. We wilden de fitnessruimte in Het Theehuis (ontmoetingscentrum voor wijkbewoners) uitbreiden met een roeiapparaat. Dat was niet makkelijk te regelen, maar het lukte met Kan wél! De fitnessruimte wordt vooral gebruikt door oudere mensen die normaal niet naar een sportschool gaan. Na de aanschaf van het roeiapparaat hebben we een open dag gehouden voor de wijkbewoners om hen ervan in kennis te stellen. In oktober was er een gezellige avond voor buurtbewoners met line dancing. De toegang was gratis dankzij het geld van Kan wél! Er kwamen veel mensen op af. De avond was een groot succes. Iedereen vroeg me: Ellen, wanneer doe je het weer? Nou in februari dus, dan organiseren we weer een leuke avond. Die wordt niet meer betaald door Kan wél!, maar door de mensen zelf. We hebben al 25 deelnemers die bereid zijn te betalen. Kan wél! heeft dit in gang gezet. In mei willen we via Kan wél! nog een dagreisje organiseren voor 25 mensen met een rollator die één begeleider meenemen. Daar zijn we nu ook druk mee bezig.’
tcoach Kan wél! Vildan Ayaz, buur wijk opgezet om ‘Kan wél! is in deze te werken en elkaar met elkaar samen aatschappelijke te stimuleren tot m de achtergrond van binding. Dit tegen aatschappij waar het een verhardende m sen ar afneemt en men vertrouwen in elka in de eigen kring.’ zich terugtrekken
Wie werk(t)en mee? Woningcorporatie Interstede, woningcorporatie Progrez, mensen uit de wijk Sterrenburg, afdeling Wijkgericht Werken (gemeente Dordrecht).
kennen en gekend worden • wereldvrouwen• peuterspeelzaal • feestsubsidie •
middag • eigen opleidingsplek jongeren heibel in de Dusto • workshop Jumpstyle
Vernieuwing van de burgerparticipatie en communicatie met burgers op wijkniveau
Samen sporten
32
Bewoners doen het zelf!
In de wijk Lijnbaan wilde een groep van ongeveer 20 allochtone vrouwen graag sporten. Liefst met elkaar. Zomaar naar een openbare sportschool gaan, was een te hoge drempel voor deze vrouwen. Wijkgericht Werken heeft ze in contact gebracht met een sportschool. Die zag daar wel brood in. De vrouwen sporten nu wekelijks in een voor hen gereserveerde ruimte en met een vrouwelijke instructeur. De vrouwen betalen de sportschool zelfs zonder subsidie. De rol van Wijkgericht Werken beperkte zich tot bemiddeling. Wijkgericht Werken werkte hierbij samen met DWO (Dordtse WelzijnsOrganisatie), de allochtone vrouwen en de sportschool.
33
Bewoners die zelf aan de slag gaan in hun wijk en hulp en ondersteuning krijgen van Wijkgericht Werken als dat nodig is. Een formule die werkt, zoals blijkt uit onderstaande praktijkvoorbeelden.
Buurtbewoners houden een oogje in het zeil Overlast in een buurt wordt vaak veroorzaakt door vervelend gedrag van bewoners zoals rondhangen, lawaaioverlast, vuil laten slingeren en kleine criminaliteit. Voldoende sociale controle kan die overlast beperken, maar dat kent men eigenlijk niet meer. In verschillende buurten wordt dat sociale toezicht opnieuw geïntroduceerd. Bewoners is gevraagd om toezicht te houden in hun buurt. Het gaat om mensen met natuurlijke autoriteit. Zij worden in hun eigen omgeving de ogen en oren voor dat wat er mis gaat. Als het nodig is, treden ze op of bemiddelen ze. De buurt leert deze mensen kennen en zij de buurt. Overlastgevers verliezen hierdoor hun anonimiteit en dat leidt meestal tot ander (beter) gedrag. Wijkgericht Werken werkte hierbij samen met DWO (Dordtse WelzijnsOrganisatie).
Sportopleiding als nieuwe kans en middel tegen overgewicht Twee vliegen in één klap. De gemeente biedt inwoners die hiervoor in aanmerking komen, de mogelijkheid de opleiding recreatiesportleiding A te volgen. Een officiële landelijke opleiding als startkwalificatie en mogelijk opstapje naar een baan of verdere opleiding. De tegenprestatie is dat deze mensen activiteiten in hun buurt ontwikkelen om het overgewicht bij kinderen en volwassenen tegen te gaan. Wijkgericht Werken werkte hierbij samen met de het gemeentelijke bureau Sportstimulering.
Kerstdiner voor ouderen Actieve bewoners hebben zelf een gratis kerstdiner voor ouderen georganiseerd. Het geld ervoor kwam uit de pot van Wijkgericht Werken. De organisatoren deden alles zelf. Het maken van de flyers en uitnodigingen, het verspreiden en/of versturen ervan, het inkopen van de kerstversieringen en het regelen van de catering. Wijkgericht Werken werkte hierbij samen met de bewoners.
Website als platform voor buurtbewoners Heel handig! Een website voor buurtbewoners waarop alle informatie staat over de wijk en waar zij zelf ook informatie aan kunnen toevoegen. Onder andere in de wijk Sterrenburg is dit realiteit. Doel van de website is een platform te zijn voor de buurtbewoners. Voor en door hen, want de redactie wordt gevormd door vrijwilligers uit de wijk. Op www.sterrenburgstart.nl vinden de bewoners onder meer het nieuws uit de wijk, de evenementenagenda, een discussieforum, interviews met bewoners en een vragenrubriek. Bewoners die informatie willen leveren voor de website kunnen dit rechtstreeks sturen naar de webredactie.
Bewoners praten mee over speelplekken en Cruyff Court Goede communicatie met bewoners en luisteren naar hun wensen, is essentieel om als gemeente succesvol wijkgericht te kunnen werken. Voorbeelden daarvan zijn in Stadspolders de aanleg van speelvoorzieningen in de Atmosfeerstraat en de aanleg van een Cruyff Court* aan het Selma Lagerlof-erf. In beide gevallen ging Wijkgericht Werken met een grote tent naar de betreffende locaties en konden de buurtbewoners tijdens deze ‘thuiswedstrijden’ hun mening geven. Bij de speelvoorzieningen werd uiteindelijk een geheel nieuwe inrichting gekozen (geen voetbalkooi, maar een open veld). Bij het Cruyff Court waren er opmerkingen over de inrichting van het veld. Naar aanleiding daarvan is het conceptplan aangepast. * Een Cruyff Court is een kunstgras-voetbalveld met een hek eromheen, waar jongeren plezierig
• veiligheidsambassadeurs • samen bijbaantje • speeltoestellen • buurtcoach
en veilig kunnen sporten in hun wijk. De Cruyff Foundation betaalt de helft van de kosten.
naar een 7 • klussenhuis Vadergroep • • Pius10-rap • leefbaarheidsmonitor •
Vernieuwing van de burgerparticipatie en communicatie met burgers op wijkniveau
Theehuisproject Jong en Oud: waardevol voor elkaar Senioren die al aardig op leeftijd zijn en jongeren in de groei van hun leven hebben meestal niet dezelfde interesses en komen dus niet snel bij elkaar op de thee. Geheel anders is dit in ontmoetingscentrum Het Theehuis aan de Atmosfeerstraat in Sterrenburg. Daar draait het project Jong en Oud, een samenwerking tussen zorgorganisatie Het Spectrum en de nabijgelegen RMPI-school De Drechtster (richt zich op leerlingen met onderwijsbelemmeringen door psychiatrische problemen of gedrags- en leerproblemen).
34
‘Een van de doelstellingen van ‘Jong en Oud’ is dat de leerlingen beter socialiseren en leren hoe ze maatschappelijke contacten aangaan, bijvoorbeeld met ouderen’, vertelt Berta Hurkens, coördinator Extramuraal bij Het Spectrum en projectbegeleider van Jong en Oud. ‘Bovendien leren ze dat ze waardevol kunnen zijn in het helpen van anderen. Ze hangen bijvoorbeeld een schilderijtje op of doen een ander klusje.’ In 2007 zijn verschillende gezamenlijke activiteiten georganiseerd zoals een viswedstrijd, een kerstmarkt , biljarten en sjoelen. Hurkens: ‘Zowel de jongeren als de ouderen vinden het leuk om met elkaar in contact te komen. Al met al leidt het tot meer wederzijds respect. De jeugd zorgt voor nieuwe dynamiek en de ouderen vinden het een leuke afleiding. Het is een mooi project en we gaan er ook in 2008 mee door.’ Het project ‘Jong en Oud’ is een volledig eigen initiatief van de organisaties zelf. Wijkgericht Werken zorgt alleen voor een financiële bijdrage.
Voor de wijk door de wijk: zeven ervaringsverhalen
35
Bevorderen van leefbaarheid en veiligheid in de buurt. Dat is het doel van Wijkgericht Werken. Maar hoe doe je dat? Zijn de wijkbewoners in Dordrecht anno 2008 eigenlijk nog wel te enthousiasmeren, te motiveren en te ‘empoweren’? En willen zij zich nog
Een van de deelnemers aan ‘Jong en Oud’ is de 79-jarige mevrouw Paans. Zij heeft 6 kinderen, 34 kleinkinderen en 17 achterkleinkinderen. Mevrouw Paans werkt als vrijwilligster in Het Theehuis. Ze werd gevraagd mee te doen met de viswedstrijd. Mevrouw Paans: ‘Er zijn niet veel vrouwen die vissen, maar ik ben een echte liefhebber. Ik doe het van jongsaf aan en vis ook regelmatig hier in de vijver van Het Theehuis. Tijdens de wedstrijd kwam er een jongen naar me toe en die vroeg of hij mijn gevangen vissen eraf mocht halen. Natuurlijk vond ik dat goed. Ik ving er maar twee en uiteindelijk werd de Drechtster de winnaar. Omdat het zo gezellig was, spraken we af om later nog eens een keer te gaan vissen, maar helaas regende het die dag. We hebben toen besloten om spelletjes te doen. We hebben veel gepraat met elkaar en het was erg gezellig.’
Jan Lagendijk, wethouder Wijkgericht Werken: ‘De kracht van Wijkgericht Werken is het netwerk en de mentaliteit om samen met de bewoners de problemen aan te pakken. De gedeelde verantwoordelijkheid van de overheid en de bewoners maken Wijkgerichtgericht Werken tot een krachtig instrument dat werkt. De medewerkers van Wijkgericht Werken hebben het vinden van de balans, in samenwerking tussen enerzijds het bestuur en de ambtenaren, en anderzijds de bewoners, tot kunst verheven. Zij passen daarbij een uitgekiende combinatie toe van geduld en doorzettingsvermogen. Groot voordeel daarbij is de uitstekende samenwerking tussen de medewerkers in het veld en de ambtelijke organisatie.’
burgerparticipatie • bingoavond met buitenschoolse opvang • buurtbemiddeling
wel inzetten voor hun buurt? In het kader van het Adviestraject Vrijwillige Inzet (AVI 130) tekende bureau DSP-groep negen ervaringsverhalen op. Eerlijke verhalen van Dordtenaren, die duidelijk maken dat het ‘voor de wijk door de wijk’-principe nog wel degelijk toekomst heeft. Makkelijk is het niet, maar zo lang niet wordt gedacht in problemen maar in kansen, blijkt er veel mogelijk. Het vraagt om durf. Durf van de wijkbewoners om hun eigen wijk in eigen hand te nemen. En durf van betrokken professionals om daarop te vertrouwen en daarin te investeren. Voor de wijk en door de wijk: de wijk is het waard!
Gebiedsmanager Centrum Jan Wind: ‘Als gebiedsmanager bij de gemeente Dordrecht hou ik me bezig met de leefbaarheid en veiligheid in vier wijken: Staart, Reeland, Binnenstad en Noordflank. Van oudsher zijn bij wijkbeheer vrijwilligers betrokken als coproducent. Er zijn buurtbewoners die meedoen aan een wijkschouw, mensen die zitting nemen in een werkgroep of buurtcomité en bewoners die meedoen en meehelpen als er dingen in de buurt ondernomen worden. Het belangrijkste is dat je met wijkbewoners in contact komt. Dat je weet wat ze bezighoudt en dat ze jou ook weten te vinden. Waar het mee staat of valt, is een goeie projectmanager in de wijk. Iemand die waarneemt en luistert, uitdaagt en teruggeeft, prikkelt en beloont. Je wilt dat bewoners zich gaan opstellen als prosument.’ * * als een consument die tegelijkertijd ook producent wil zijn doordat hij of zij actief meewerkt
kerstbuffet • versterking wijkeconomie • • stageplek • nieuwe sociale contacten •
Vernieuwing van de burgerparticipatie en communicatie met burgers op wijkniveau
Projectmanager Ria de Wit: 36
37
‘Ik ben projectmanager Wijkgericht Werken in de Verzetsbuurt, Noorderkwartier en Lijnbaan. Mijn taak is het bevorderen van de leefbaarheid en sociale cohesie in deze buurten. Daar ben ik voorjaar 2007 mee begonnen en langzaamaan begin je nu resultaat te zien. Er was heel veel onvrede bij de bewoners. ‘Oke’, zeiden we toen, ‘als jullie met een groep mensen komen die meedenken en meedoen, dan gaan wij vanuit Wijkgericht Werken met jullie plannen aan de slag.’ Met elkaar hebben we toen plannen gemaakt. Ze zagen toen dat ze echt invloed hebben. Er ontstond een gevoel van: Wij doen er toe en wij horen erbij.’
A ysen Guven (37 jaar): ‘Ik ben vrijwilliger. Eerst ben ik bij een bejaardentehuis gekomen. Daar heb ik af en toe geholpen met eten klaarmaken. Dat heb ik een paar maanden gedaan. Nu ben ik bezoekvrouw. Ik ga naar vrouwen die thuis zitten. Vrouwen uit het buitenland. Ik ken hun problemen. Want ik ben zelf ook naar Nederland gekomen. Drie keer bezoek ik de vrouwen. Het is om ze snel te helpen. Dat is leuk. Ik sta nu aan de andere kant.’
Joop Schreuders (57 jaar): ‘Ik heb de wijk zien veranderen. Juni 2005 ging ik met de VUT. De wekker loopt niet meer af. Dat is in het begin wel lekker, maar ik was het al snel zat. Toen ben ik weer vrijwilligersactiviteiten gaan oppakken. Zolang ik de regie zelf in de hand heb en mijn eigen tijd een beetje kan indelen, blijf ik het doen. Je hebt trekkers nodig, die meedenken en de zaak op gang helpen. En je moet mensen in hun waarde laten. Tijdens zo’n buurtavond hoor je soms twee keer hetzelfde verhaal over een hekkie. Dat zijn wel de dingen waar de mensen zich druk over maken.’
Carina Truideman (64 jaar): ‘Er verandert heel veel in de buurt. Bewoners komen en gaan. Maar gelukkig is het op mijn galerij hartstikke goed. Bovendien, ik ben niet vaak thuis, ik ben altijd bezig. Voor mijn geloofsovertuiging. Voor de Vijverhof, een verzorgingstehuis. En bij PAD (*) doe ik mee aan het project Taalmaatjes. Ik ben nu een paar weken bezig met iemand uit Afghanistan. We komen elke week bij elkaar. Het is de bedoeling dat we samen leuke, gezellige dingen gaan doen. Op die manier moet ze de Nederlandse taal beter leren spreken. In de dagelijkse praktijk. Het is leuk om mensen te helpen en het verruimt je eigen blikveld.’
Jan Vogelaar (78 jaar): ‘Ik ben hier gekipt en gebroeid. Het is hier hartstikke mooi, maar mensen zien het niet meer. Zolang ik leef, zal ik me inzetten voor de Staart. Twee à drie jaar geleden zijn we weer een Buurtcomité begonnen. In drukke tijden ben ik wel 15 uur per week bezig met dingen in de buurt. Ik kom altijd een dag in de week tekort. Andere mensen, vooral ook uit andere culturen, moeten van lieverlee meer betrokken raken. Je moet mensen echt betrekken bij de wijk. Net zo lang zeuren en emmeren totdat ze komen.’
sportactiviteiten • biljarten • versierpakket respect • bezoekvrouw • lampionnenoptocht
trum: Jan Wind, gebiedsmanager Cen ken ‘Dankzij Wijkgericht Werken her de en en ron je in de incidenten de pat en mensen samenhang. Zie je organisaties en oplossingen en technieken bedenk aar zijn. die ook elders in de stad bruikb opnieuw Daardoor hoef je dus niet steeds is ook: het wiel uit te vinden. De kracht delen.’ de lusten en de lasten gelijk ver
* Participatie & Activering Drechtsteden, een onderdeel van Dordtse WelzijnsOrganisatie
Jolanda van Berkum (43 jaar): ‘De wijk Nieuw-Krispijn kende ik eigenlijk niet. Ik kende alleen Oud-Krispijn. Daar had ik geen hoge pet van op. Maar toen ik in Nieuw-Krispijn ging kijken voor een huis, kwam het op mij over als een vriendelijke, rustige omgeving. Toen ik hier kwam wonen, ben ik gevraagd voor het project ‘Nieuw Krispijn zegt Hallo!’ van de DWO. Ik werd door een bewoner van de wijk welkom geheten. Dat vond ik een heel leuk initiatief. Zo leuk, dat ik nu zelf aan dit project meewerk. Ook werk ik inmiddels als journalist/fotograaf voor de wijkkrant. Heel leuk en bevredigend als je iets voor de mensen in je buurt kunt betekenen. Vaak komt van het één het ander.’
• •
workshop bedrijfsadministratie • uitvoeringsprogramma • puzzeltocht
Zij werkten samen aan Wijkgericht Werken De projecten beschreven in dit jaaroverzicht werden werkelijkheid dankzij de inzet en samenwerking van bewoners, woningcorporaties, verenigingen, instanties, welzijnsinstellingen, ondernemers, scholen, gemeente en tal van anderen. Onderstaand ziet u een (niet volledige) opsomming van de deelnemers die in de beschreven cases een rol hebben gespeeld. Het maakt duidelijk dat Wijkgericht Werken vooral een kwestie is van SamenWerken.
38
Els van Leeuwen, gebie dsmanager Oost: ‘De kracht van Wijkgeric ht Werken is samen optrekken met de bewon ers en alle partners in de wijken en gebruik maken van elkaars kennis en kwaliteiten. Van iedereen krijgen wij signalen door. Het is onze kwaliteit die op de juiste plek op de ag enda te krijgen. Uiteindelijk gaat het ero m dat we ‘winwin-situaties’ creëren.’
Buurtbewoners Bouman GGZ Brandweer Dordrecht Bureau Jeugdzorg Buurtbemiddeling Centrum Beeldende Kunst Christelijke Basisschool De Fontein Clickbemiddeling Da Vinci College Dalton College De Grote Rivieren Dordrechts Museum Dordts Philharmonisch Jeugdorkest Dordtse WelzijnsOrganisatie Gemeente Dordrecht GGD H3O Insula College Justitie Katholieke Basisschool Pius10 Leger des Heils Meldpunt Zorg en Overlast GGD Ontmoetingscentrum Het Theehuis
Openbaar Primair Onderwijs Dordrecht Oud-Krispijn Vernieuwt Politie RMPI-school De Drechtster Scholen in de wijk Sociale Dienst Drechtsteden Stedelijk Lyceum Stichting De Stromen Opmaat Groep Stichting Sociaal Kultureel Werk Stichting Dordrecht Marketing/ Evenementenbureau Vrijwilligersorganisaties Wartburg College Wijkgericht Werken Wijkondernemers Woningcorporatie Interstede Woningcorporatie Krispijn Wonen Woningcorporatie Progrez Woningcorporatie Woonbron Woonactief Zorgorganisatie Het Spectrum
voor scootmobielers • kerstrommelmarkt • buurttoezicht door bewoners • Cruyff
Colofon Idee, concept en realisatie Associé, adviseurs in communicatie, Rotterdam Teksten Associé, adviseurs in communicatie Communicatie, gemeente Dordrecht Paul Duijvestijn, DSP-groep (Voor de wijk door de wijk, zeven ervaringsverhalen) (In het kader van het Adviestraject Vrijwillige inzet; een projecte van Movisie en DSP-groep in opdracht van het ministerie van VWS)
Fotografie Jan Beun Etiënne Busink Clickbemiddeling Frank Horemans Peter van der Linden Henk Veenstra Bureau Halt Dordrecht Vormgeving Van den Berg & van Schaik reklame, Dordrecht Druk Drukkerij Dekkers, Dordrecht Uitgave Wijkgericht Werken en afdeling Communicatie gemeente Dordrecht
• nieuwe fitnessapparatuur • open dag Court • viswedstrijd • taalmaatjes