Samen voor een dementievriendelijk Brugge!
Welkom!
Samen voor een dementievriendelijk Brugge!
• Inleiding omtrent dementie • Getuigenissen • Toelichting project • Getuigenissen • Concrete acties • En (n)u? vraagstelling
Samen voor een dementievriendelijk Brugge!
• Inleiding – Misverstanden – Dementie algemeen – Dementie in Brugge
Misverstanden • • • • • • • •
vergeetachtig worden = dementeren men moet oud zijn om dement te worden een psychische ziekte? één en dezelfde ziekte? onvoorspelbaar en vreemd gedrag (weglopen, agressie,…) een zinnig gesprek is onmogelijk hun mening vragen is zinloos ze beseffen niet wat hen overkomt • ze worden terug kinds • niets helpt • …
Dementie: algemeen • Meerdere oorzaken: Ziekte van Alzheimer, hersenbloeding, Lewy Body, frontotemporale dementie, … • Hoofdkenmerken: – problemen met geheugen (2 ‘dementiewetten’) – verwarring in tijd, ruimte en persoon – problemen met taal, doen en herkennen • Bijkomend: Veranderingen in gevoelens & gedrag
Dementie: algemeen • Langzaam verloop (5-15 jaar) • Ouderdom > erfelijkheid: 5% van 60+, 25% van 80+ • Medicijnen helpen, maar genezen (nu nog) niet • 70-80% woont thuis • Mantelzorg: – 3,7/persoon met dementie – 80% versus 20% professionelen – 94,4% heeft psychische problemen, 84% lichamelijke problemen
Dementie in Brugge • België: 130.000 x 3 in 2050 → Brugge: 2.000 x 3, jongdementie: 100-tal • Geheugenklinieken: AZ Sint-Lucas, AZ Sint-Jan • Dag- en nachtopvang, kortopvang, woon- en zorgcentra, … • Diensten gezinszorg en vrijwilligers • Foton: Erkend Expertisecentrum- en Thuisbegeleidingsdienst Dementie, laagdrempelig ontmoetingshuis • Alzheimerliga-familiegroep, dementiecafé Labyrint • Overlegplatform Dementie (experts) • …
Getuigenissen
Samen voor een dementievriendelijk Brugge!
• Toelichting project – Dementiebevorderende samenleving – Dementievriendelijke samenleving – Oproep – Partners – Doelstellingen
Hoe onze werkelijkheid ontstaat
De ‘dementie-onvriendelijke’ samenleving Beelden en taal over dementie: –
eenzijdig negatief, foutief, laatste fase
–
taboe, afstand, onbekend (angst)
–
Westerse mens: rationeel, perfectionistisch, prestatie-gericht
Gedachten ‘kinds’, ‘afhankelijk’, ‘geen besef’, ‘mensonwaardig’, ‘triest’,… Omgang: negeren, uitsluiten, betuttelen, mijden, nawijzen, veroordelen, uitlachen,… Gevolgen –
stress → meer vergeten, meer moeilijkheden, …
–
(aangeleerde) hulpeloosheid en aantasting zelfwaardering
–
agressie, depressie, …
De ‘dementievriendelijke’ samenleving Beelden en taal over dementie: –
Beginfase tonen
–
Bespreekbaar maken
–
Positieve verhalen
–
Cultuur/mensbeeld
Gedachten Besef, waardigheid, innerlijke kracht Omgang: betrekken, overleggen, au sérieux nemen, aanspreken, gesprek Gevolgen –
Zelfwaarde
–
Aanpakken
–
Aanvaarden
–
Overgave
–
Rust
De oproep • Oproep Koning Boudewijnstichting – « maatschappelijk draagvlak creëren voor een betere, menswaardige omgang met dementie en het doorbreken van het isolement » – naar voorbeeld Duitse gemeentes & projecten • België: 16 projecten-gemeenten • Brugge: ‘Samen voor een dementievriendelijk Brugge!’ – Project: 5 jaar – Uitnodiging naar alle Brugse groepen voor eigen acties – Samenwerking tussen Foton, Stad Brugge, OPD & SEL
Partners
Overlegplatform dementie
Doelstellingen •
Genuanceerde beeldvorming – meer en betere informatie over dementie – klemtoon op mogelijkheden i.p.v. beperkingen
•
Doorbreken van taboesfeer – bespreekbaarheid, aanvaarding, begrip en verdraagzaamheid – zichtbaarheid, herkenning, nabijheid, mensen met dementie betrekken en beluisteren
•
Menswaardige en respectvolle omgang & taalgebruik
•
Sociale (re)integratie, solidariteit over generaties en groepen heen
•
Specifiek voor zorgsector: – Diagnose: correct en op tijd, bespreekbaarheid, … – Deskundige opvang, advies, doorverwijzing, ondersteuning en zorg
Getuigenissen
Samen voor een dementievriendelijk Brugge!
• Concrete acties – – – –
Doelgroepen Criteria Mogelijke acties Overkoepelende acties
Doelgroepen Mantelzorgers Familie
Hulpverleners Zorgsector Artsen, apothekers Vrederechters, notarissen, bewindvoerders
Burgers Stadsomgeving Cultuuraanbod Verenigingsleven Vorming & onderwijs Horeca, ondernemingen, diensten
Criteria voor acties 1.
Genuanceerde beeldvorming
2.
Klemtoon op & gebruik van mogelijkheden
3.
Sociale (re)integratie (buurt-samenleving)
4.
Levenskwaliteit
5.
Actieve betrokkenheid & inspraak
6.
Solidariteit tussen generaties
7.
Samenwerking tussen verschillende sectoren
8.
Bevorderen van gezamelijke verantwoordelijkheidszin
9.
Kwaliteitsvolle zorg, aandacht & omgang
…voor persoon met dementie én de mantelzorger(s)! …hoeft niet duur of ingewikkeld te zijn! …waar mogelijk met blijvend gevolg
Mogelijke acties • Gekende film-, dans-, televisie-, theater- of kunstproducties rond dementie naar Brugge brengen of werken aan nieuwe producties, bijvoorbeeld samen met mensen met dementie of mantelzorgers bv. Tentoonstelling ‘tijd-loos heden’ (31/5-31/7, Fotonhuis)! bv. Boek Herman Leys
• Technische hulpmiddelen & aanpassingen … • Aanduiden aanspreekpersoon rond dementie
Mogelijke acties • Ontmoetings- en gespreksmomenten met personen met dementie, mantelzorgers, familie en burgers • Een dementievriendelijke zaak of dienst: – Inrichting: duidelijke aanduidingen toilet/uitgang/ tafelnummers, menukaart…
– Vorming voor personeel
→ label • Themadagen, workshops of spelmateriaal op school
Mogelijke acties • Vormingsaanbod voor mensen met dementie en mantelzorgers bv. rond omgaan met stress, verlangzamen, versterken van weerbaarheid, …
• Zorgsector
bv. versterken vrijwilligerswerk, schoolprojecten, contact met buurt, familie, activiteiten, zorgplanning, tips,…
• Financiële tegemoetkomingen of andere voordelen voor mantelzorgers en mensen met dementie • Activiteiten voor mantelzorgers en mensen met dementie bv. maken van herinneringsboeken, wandelingen, vakanties…
Overkoepelende acties • Advies & informatie bv. Brochures zoals ‘Een andere kijk op dementie’, flyers, ‘Dementiewijzer’, …
• Vorming & workshops op maat
bv. rond gevoelsmatig spreken, goede omgang, herkenning, juridische aspecten,… geïnspireerd door concrete ervaringen & vragen
• Website: – Bekendmaking acties & ondernemers – Lijst vragen, noden & behoeften – Lijst ideëen & voorbeelden van acties – Informatie & links
Overkoepelende acties • Affichecampagne & themaweek • Kwaliteitslabel & badge • Samenwerkingsacties bv. HEKLA-project
Samen voor een dementievriendelijk Brugge!
• En (n)u? – – – –
Oproep Blijf in contact! Vragen Slotwoord
Oproep… • Uw noden, behoeften, problemen, wensen… • Uw ideëen, suggesties, voorstellen,… • Concrete acties • Vragen naar vorming • Vormingsmedewerkers • Ervaringsdeskundigen en getuigenissen • Vrijwilligers
[email protected]
Blijf in contact… www.dementievriendelijkbrugge.be • Elektronische nieuwsbrief • Fotonhuis, Biskajersplein 2, 8000 Brugge (elke werkdag 10-12, 14-17) • Infofiche
Vragen
Blijf in contact… het gaat er niet om te spreken of te zwijgen: het gaat erom tussen woord en stilte iets open te maken. mogelijk blijft, als alles - ook woord en stilte - afloopt dat gebied open, als een tegendraadse hoop. en mogelijk geeft dat averechtse teken een signaal om de aandacht te trekken van dat grenzeloze zwijgen waar wij voelbaar in verzinken Roberto Juarroz
