sails & the city
124
Palma de Mallorca Minimetropool van de Balearen
Palma de Mallorca
Als je de Bahía de Palma indraait valt meteen de kathedraal op die als een ruiter te paard op de oude stadsmuren prijkt. Daar ligt Palma de Mallorca; een nautisch walhalla met culturele ambities, midden in de kristalheldere Middellandse zee. Een stad die doet vergeten dat je op een eiland bent. Als je de Bahía de Palma indraait, valt meteen de kathedraal op die Tekst Kiki Baron Vertaling Paul Zickhardt als een ruiter te paard op Spierenburg de oude stadsmuren prijkt. Daar ligt Palma Fotografie Paul de Mallorca; een nautisch walhalla met culturele ambities, midden in de kristalheldere Middellandse Zee. Een stad die je doet vergeten dat je op een eiland bent. Tekst Arnout Krediet Fotografie Michel l’Huillier Illustratie René van Asselt
125
‘
M
allorca is het drukst bezochte eiland ter wereld. ’s Zomers landt er iedere minuut een vliegtuig vol toeristen. Het grootste deel hiervan verdwijnt snel in de grote flats langs de baai. Beruchte plaatsen als Magaluf en s’Arenal hebben het eiland een dubieuze reputatie bezorgd. Maar Palma de Mallorca onttrekt zich volledig aan deze malaise. Waarschijnlijk omdat het de meeste badgasten net te veel inspanning kost om vanaf het strandlaken naar de stad te togen. In het oude centrum van Palma kun je daarom nog ongehinderd door de straten slenteren, of romantisch in een paardenkoets door een verlaten steeg getrokken worden. Wachtrijen vind je eigenlijk nergens en een menu del día gaat er nog voor een niettoeristische prijs. Palma is een stad met ambitie. De
hoofdstad van de Balearen heeft zich – sinds de Spaanse eilandengroep in 1983 een autonome status kreeg – 126
ontwikkeld tot een kleine, zelfbewuste “stad van de wereld”. Het stoffige imago van een provinciestad op een slaperig eiland is afgeworpen. De vettige tapasbarretjes hebben er plaatsgemaakt voor hippe clubs, sushi-bars en moderne hotels en restaurants, zonder het klassieke Spaanse karakter aan te tasten. Je móet hier niet hip zijn, maar het kán wel. De invloed van grote broer Barcelona is daarbij goed te zien. Wellicht omdat in beide steden het Catalaans de voertaal is. Er is een nauwe verwantschap tussen de culturele scene van de twee provinciale hoofdsteden: exposities en voorstellingen steken met grote regelmaat de Mar Balear over, die de twee steden van elkaar scheidt. Inmiddels is Palma een culturele stad, met verzorgde, oude gebouwen en veel musea per hoofd van de bevolking. Een stad ook waar het Mallorcaans erfgoed met trots wordt gekoesterd. Van toptennissers Carlos Moya en Rafaël Nadal tot het werk dat Miró op het eiland voltooide, en
Voor zeevarenden Het bassin van Palma de Mallorca biedt plaats aan zo’n 2000 jachten tot 125 meter, verdeeld over zes havens. Ondanks de grote capaciteit kan het soms vechten zijn om een plekje. De meeste kans maak je op een van de 1000 ligplaatsen van de Real Club Nautico de Palma (RCNP). Dit is ook de beste plek om aan te meren. Het is raadzaam om te reserveren, vooral tijdens evenementen. In de directe omgeving van de RCNP vind je de beste tagrijns, onderhoudsfaciliteiten en hardware-winkels. De hoofdsteiger is uitgerust met een minimarket en een bar. (www.rcnp.es) Ten noordoosten ligt Pier 46 (Gruesa), voornamelijk bezet door locals. Aan de andere kant bevindt zich Marina Port de Mallorca, met 150 plaatsen voor voornamelijk zeer grote jachten. De nieuwe Marina Alboran is de volgende haven aan de Paseo Maritimo, voornamelijk gebruikt door charterorganisaties. 80 Kleine en 12 grote jachten kunnen terecht bij Pantalan de Cuarentenas. Aan de Pantalan del Mediterraneo is plaats voor zo’n 60 schepen van 20 tot 75 meter. De één na beste optie is de Club de Mar, aan de westkant van het bassin. De superluxe, prijzige haven biedt plaats aan 500 schepen tot 125 meter. Alle professionals voor het onderhoud van (grote) schepen zijn hier te vinden. (clubdemar-mallorca.com) Spendeer je het budget liever in een van de vele restaurants, dan kun je op een steenworp van de stad voor anker bij Las Illettas.
vorige pagina: restaurant Portixol (links) en La Seu, de imposante kathedraal boven: Museum Es Baluard
4
Eten en drinken De Mallorquins hebben een eigen keuken, al kan alleen een geoefende tong de nuances met andere Spaanse regio’s proeven. Verwacht geen experimenten. De kunst van het koken uit zich in het perfectioneren van de geijkte bereidingswijze. Uit eten kan heel goedkoop – menu del día beginnen bij 8 euro inclusief drank – en heel duur, bijvoorbeeld in de exclusieve beachclubs. Geroemd worden de gamba’s van de Balearen. Het wordt als een misdaad beschouwd als je de kop, het meest malse gedeelte, vergeet leeg 4
4 127
Hier maakt niemand zich druk. Ontspan, ‘no pasa nada’!
de gambas en langoesten uit de eigen wateren. Zoals in heel Spanje is de eetcultuur ook hier erg sterk. Het barst echt van de restaurants. Van simpele tapasbarren tot haute cuisine, van duistere kroegen tot gestileerde beachclubs. De uitstraling vertelt echter weinig over de kwaliteit. Spanjaarden leven op straat. Waarom zou je dan energie stoppen in het interieur? Een kale bar met spaarlampen en gammele tuinstoelen kan soms de beste mejillones (mosselen) serveren, een restaurant met vergeelde foto’s van de maaltijden aan de muur de allerbeste frit mallorquin (gebakken lever). Ook de houding van de obers kan aanvankelijk wat afschrikken. Beleefdheid is een omgangsvorm waar weinig camareros zich aan wagen. Kijk er niet van op als een bord met een plof voor 128
je neus belandt. Er zit geen kwade zin achter. Het is een cultuurverschil, waar je je maar beter relaxt aan over kunt geven. Dát is een eilandgewoonte die hier volop heerst: ontspan je, no pasa nada. De haven net buiten de stadsmuren is het echte centrum. Er wordt druk geklust. Schepen slalommen om elkaar heen op jacht naar een plek. Kinderen bewegen er handig tussendoor. Een groepje tienjarige veteranen laveert hun Optimist tegen de lichte bries in. Elk zuchtje wind wordt gebruikt om vooruit te komen. Op weg naar de startboei net buiten de havenmond. In een motorboot noteert de trainer hun voortgang. Wie zal de nieuwe kampioen worden? Palma is echt een stad van de zee. De bedrijvigheid in het havenbassin
boven: Zicht op de haven vanaf Bellver
4
te zuigen. Probeer ook zamburiñas (mosselen), die vooral gegrild (a la plancha) worden voorgeschoteld. Echt typisch Mallorcaans is de patéachtige chorizo (sombrasada). Aan de winkelstraat Santo Domingo vind je Colmado Sto. Domingo, dé specialist van de stad. Kies bij voorkeur de zwartverpakte worst (gemaakt van pata negra, een exclusieve varkensoort). Een andere specialiteit zijn ensaïmades, een soort gevulde croissants. Probeer er eentje uit in Ca’n Joan de S’aigo (Ca’n Sanç 10), de oudste chocolaterie van de stad. Voor een snelle, betaalbare hap loop je naar de wijk La Lonja, op nog geen vijf minuten van de Club Nautico. Vooral tapasbar La Bodeva (Boteria 3) is de moeite waard. In de rij staan is gebruikelijk, tenzij je meer Nederlandse etenstijden hanteert. Na het eten kun je uitgaan in de bars in dezelfde wijk. Abaco (San Juan 1) is de meest bijzondere plek voor een cocktail (vanaf 15 euro). Palma is in het trotse bezit van een keur aan luxe restaurants. Als je 4
129
4 130
geen zin hebt om te lopen kun je perfect eten in visrestaurant Nautic, in de Club Nautico (dagmenu vanaf 35 euro. Muele de San Pedro 1). Sinds april heeft ingrediëntengoeroe Mark Fosh een restaurant in hotel Convent de la Missió; Simply Fosh. Spaans eten met fantasie, in een opgehipte oude kloostertuin (dagmenu 18 euro. Carrer de la Missió 7a). Voor goede strandclubs moet je de stad uit. Een echte aanrader: in het hagelwitte Puro Beach vlakbij Plaja de Palma, is het gedistingeerd chillen. Een flûte Moët & Chandon met Beluga-kaviaar behoort tot de mogelijkheden. Een “gewone” hamburger kan ook, à 18 euro. Must sees Palma wordt vaak “Klein-Barcelona” genoemd. Musea en theaters worden gebruikt voor try-outs voor de grote stad. Ook het straatbeeld – smalle straten vol restaurants waarin je vlug verdwaalt – doet denken aan de metropool op het vasteland. Musea die u zeker niet wilt missen:
Alles wat de bootliefhebber wenst, is hier zeker in drievoud te krijgen
boven links: Dalt Murada boven rechts: Olijfboom waar je “u” tegen zegt, bij Santa Eulalia
gaat het hele jaar door, en er gaat geen dag voorbij of er strijden boten in de baai om trofee of eer. Alles wat de bootmens wenst, is in drievoud te krijgen. Ook de stranden langs de helderblauwe zee in de nabije omgeving liggen doorgaans vol. Het is geen aanrader om er een week te verblijven, maar het is absoluut de moeite waard om er een middag met een cocktail in de hand op het witte strand naar pronkende jongelingen te kijken. Waarvandaan je ook kijkt: de kathedraal – “la seu” in het Catalaans – blijft toch de meest indrukwekkende blikvanger. Het kolossale gotische bouwwerk is opgetrokken op de restanten van een moskee, die op haar beurt weer standhoudt op Romeinse fundamenten. Het schetst de rijke culturele geschiedenis van de stad. Zoals vele eilanden in de Middellandse Zee is het strategisch gelegen Mallorca strijdto-
neel van diverse oorlogen geweest. De sleutel van de stad ging geregeld van hand tot hand. Deze cultureelhistorische lappendeken is terug te vinden in Romeinse opgravingen, moorse mozaïeken, islamitische badhuizen en christelijke kerken. De Mallorquins hebben in de geschiedenis bewezen dat ze hun strategische ligging nuttig weten te gebruiken. Lange tijd was het eiland een doorn in het oog van mediterrane handelsnaties, omdat er een sterke piratenvloot huisde. Tegenwoordig beperkt de strategie zich tot het stroomlijnen van het toerisme. En met succes. Terwijl het eiland miljoenen mensen een strand- en feestvakantie biedt, houdt Palma zich met klasse staande. Het is een levendig oord, daar middenin de Middellandse Zee. Een paradijs voor zeelieden, en een goed alternatief voor cultuurliefhebbers. 131
Es Baluard Museu d’Art Modern i Contemporani (Plaza Porta Santa Catalina 10), waar vooral de tijdelijke exposities van bijzonder hoog niveau zijn. Museu d’Art Espanyol Contemporani (Sant Miquel 11), met een degelijke vaste collectie van grote Spaanse namen uit de vorige eeuw (o.a. Dalí, Miró en Chillida). Het stadsgezicht wordt bepaald door de kathedraal op de oude stadsmuur, met interieurontwerpen van Gaudí en een kapel van Barceló. Erachter bevindt zich het centrum. Verschillende oude woningen hebben hun weelderige patio’s opengesteld voor het publiek, waarvan Ca’n Vivot (Savella) en Ca’n Oleza (Morey) er het meest uitspringen. Het centrum (met name Santo Domingo, Jaume II en Sant Miquel) is hét gebied om te shoppen. Net buiten de stad vindt u Castell Bellver. Op zomeravonden worden hier klassieke muziekvoorstellingen opgevoerd (+34 971 713 369). Minder cultureel verantwoord zijn de stranden in de buurt, prima te bereiken met vouwfiets of taxi. Het mooiste, meest belegen strand is Plaja de Palma, ten zuidoosten van de stad. Dé plek waar alles wat jong en mooi is, zich tentoonstelt. Aan de andere kant ligt het subtielere las Illetas, met groene hellingen en kleine stranden. Info: www.palmademallorca.es
Mekka van de zeilsport Palma is een Mekka voor zeilsporters. De Real Club Nautico de Palma is het kloppende hart. Het wemelt er van de kinderen die ’s zomers spelend leren omgaan met het water en die vanaf 6 jaar worden klaargestoomd voor de sterke Spaanse wedstrijdvloot. ‘Kinderen leren bij ons al heel jong omgaan met boten en water. Het worden vanzelf goede zeilers,’ aldus Jaume Carbonell, Directeur Sportzaken van de club. Jaume is de grote man achter roemruchte races als de Copa del Rey, de Trofeu Princesa Sofia, de Palma Vela voor Maxi’s en de Superyacht Cup. ‘Voor bijna alle soorten boten organiseren we wel een evenement. Bijna wekelijks. Voor professionals en voor amateurs.’ Het valt op hoe goed de club erbij ligt. Een eigen fitnesscentrum, een binnenen een buitenbad, leslokalen voor jong en oud, en een prachtig blinkende ontvangsthal. ‘Wij zijn eigenaar van de jachthaven. Al het geld dat we hiermee verdienen, investeren we in de zeilsport. Daarom kunnen we perfecte faciliteiten bieden aan onze sportieve leden, en kunnen we een professionele wedstrijdorganisatie neerzetten. Teams uit ruim 60 landen trekken jaarlijks naar Palma om aan een van de races deel te nemen.’ Waarom Palma zo’n trekpleister voor de zeilsport is? ‘Ik denk het heldere en schone water, de nabijheid van de andere Balearen en de centrale locatie in de Mediterranée. En, kijk zelf maar eens rond. Wie wil hier nou niet zeilen?’
132
Jaume Carbonell, van Real Club Nautico
Slapen Hotel Dalt Murada is een klein familiehotel van de familie Moragues. Hemelbedden, oude meesters, donkere kasten, en overal ornamenten. (Almudaina 6, +34 971 425 300) Convent de la Missió is juist een designhotel in een oud klooster. De chill-out, het dakterras, het restaurant (Simply Fosh) en de galerie op de benedenverdieping vullen het minimalistische design stijlvol aan. De mini-spa in de middeleeuwse keldergewelven maakt het af. (Calle de la Missió 7A, +34 971 227 347) Nog net ín de stad ligt resorthotel Portixol. Buitengewone service. Spa, fitness, luisterruimte met duizend vinylplaten, een legioen personeel. En... wie boekt op een wedstrijddag is welkom bij Real Mallorca. (Sirena 27, +34 971 271 800).
133
