Safe & Sound
Foto uit Limburgs dagblad Maart 2016 Fotograaf, Roger Dohmen
Sander van Goor www.musicahumana.nl
Safe & Sound
Stabilisatie en integratie methode voor kinderen en jongeren die opgroeien in instabiele/kwetsbare gebieden en omstandigheden Focus op vluchtelingenkinderen
Sander van Goor www.musicahumana.nl
Safe & Sound Safe • Een kind moet zich veilig voelen om te kunnen leren en te ontwikkelen. • Veiligheid en vluchtelingenkinderen ✴Oorlogsdreiging voorbij ✴In Nederland asielprocedure ✴Huisvesting ✴Integreren ✴Langdurige stress ——-> risico traumatisering
Sound • Muziektherapie • Muziek wordt methodisch ingezet om veerkracht te versterken en om te komen tot stabilisatie. • Gezond, solide/stabiel, betrouwbaar en ongeschonden.
Safe & Sound • Safe & Sound is een stabilisatie methode die ingezet kan worden als de leefsituatie nog niet stabiel en veilig is. • De methode kan probleemgedrag verminderen en werkt preventief. • De methode is in ontwikkeling en is theoretisch onderbouwd.
Sander van Goor www.musicahumana.nl
Safe & Sound Start pilot april 2015 - juli 2015 op NT2 klassen Petrus Canisius Basisschool in Puth Vervolg is een driejarig project, gefinancierd door Gemeente Schinnen en Stichting Kindante. Dit project is gestart vanaf februari 2016.
Sander van Goor www.musicahumana.nl
Stabilisatie Trauma behandeling Drie fasenmodel 1. Stabilisatie van functioneren en symptoomreductie 2. Behandeling van traumatische herinneringen 3. Persoonlijkheidsintegratie en perspectief op de toekomst Uit “Stofsel/Mooren, Complex Trauma en diagnostiek 2010”
Fase 1: Stabilisatie • • • • •
Veiligheid Opbouw therapeutische relatie m.b.v. muziektherapie Kalmeren van brein en lichaam m.b.v. muziektherapie Observeren en versterken van kwaliteiten van het kind, muzikaal en persoonlijk Positieve connotatie van probleemgedrag, muzikaal en persoonlijk Sander van Goor www.musicahumana.nl
Window of tolerance Hyperarousal Fight, flight, active freeze
S T R E S S
Optimale arousal zone
Hypo-arousal Passive freeze, submissie
Window of tolerance (Siegel 1999, Ogden & Minton 2000) Een kind moet binnen zijn window of tolerance blijven om zijn traumatische ervaringen te kunnen verwerken. Arianne Struik, “Slapende honden wakker maken” (2010)
Sander van Goor www.musicahumana.nl
Stabilisatie
Integratie
• Binnen Safe & Sound gaan we niet in op behandeling van traumatische herinneringen. • Als de situatie waarin kind opgroeit niet stabiel is, is traumaverwerking niet mogelijk. Bij vluchtelingenkinderen kan hiervan sprake zijn. • Door stabilisatie is het wel mogelijk om kinderen te helpen veerkrachtiger te worden en probleemgedrag te verminderen. • Preventief
Sander van Goor www.musicahumana.nl
Integratie Welk gedrag willen we zien, willen we versterken? Welk gedrag willen we verminderen? Enkele voorbeelden: • • • • • • • •
Beter concentreren Meer samenspel Meer vrienden hebben Meer open Beter delen van emoties en ervaringen Meer zelfvertrouwen Beter leren Meer spontaniteit
• • • • • • • • •
Minder boosheid Minder terugtrekken Minder ruzie Minder waakzaam Minder onrust Minder roekeloos/impulsief Minder defensief Minder angst Minder emotioneel vlak
Sander van Goor www.musicahumana.nl
Systeem gericht Samenwerking met • Leerkracht • Intern begeleider • Ouders • Schoolarts • Schoolpsycholoog • Andere opvoeders/belangenbehartigers
Sander van Goor www.musicahumana.nl
Therapeutische houding • Stabiel • Open • Nieuwsgierig • Weten vs niet weten • Empathisch • Leading from one step behind • Etnocentrisme • Houding ook muzikaal hoorbaar • Muziek-therapeutische technieken en parameters
Sander van Goor www.musicahumana.nl
Foto’s uit Limburgs dagblad Maart 2016 Fotograaf, Roger Dohmen
Sander van Goor www.musicahumana.nl
Oplossingsgerichte muziektherapie • Werken vanuit het kind • Uitzonderingen op probleemgedrag in de muziek, dit versterken • Herhalen wat werkt • Begin met kleine veranderingen • Muzikale, positieve connotatie van probleemgedrag • Kijken naar nut van probleemgedrag • Keuze mogelijkheden stimuleren • Complimenteren • Succeservaringen • Yes-set, bereidheid om samen te werken • Eerst relatie opbouw, dan de rest • Thema’s van de liedjes zijn • Toekomstgericht • Gericht op oplossingen (hoe ga je met moeilijke dingen om) • Bepaald dor de kinderen, wat is voor hen belangrijk Sander van Goor www.musicahumana.nl
Muziektherapie • Effect van muziek op brein • Effect van muziek op lichaam • Effect van muziek op therapeutische relatie • Relatie tussen trauma, brein en muziek • Analogie tussen muzikale ontwikkeling en persoonlijke ontwikkeling • Hypotheses, theorie en wetenschappelijk onderzoek
Sander van Goor www.musicahumana.nl
Drieklank-model Safe & Sound bestaat uit drie fases 1. Opmaat 2. Componeren 3. Dirigent Groeps- en individuele therapie In overleg met leerkracht en intern begeleidster wordt bepaald welk kind in aanmerking komt voor individuele sessies.
Sander van Goor www.musicahumana.nl
Opmaat Opmaat
Strategie
Muziektherapie/werkvormen en technieken
Verbaal
• Veiligheid • Voorspelbaarheid • Succeservaringen • Klein beginnen • Zoeken naar hulpbronnen, muzikaal en persoonlijk. • Relatie opbouw • Observeren • Signaleren • Bij individueel zoek naar verbale persoonlijke en/of muzikale hulpvraag
• Keuzemogelijkheden • Receptief • Actief • Imitatie spellen • Improvisatie • Eigen inbreng stimuleren • Structuur/voorspelbaarheid • Herhaling • Luisteren naar en zingen van muziek uit eigen land • Aanvul-liedjes
• Complimenteren • kwaliteiten en hulpbronnen benoemen. • Luisteren naar verhaal • Positieve connotatie
Sander van Goor www.musicahumana.nl
Componeren
Componeer fase
Strategie
Muziektherapie/ werkvormen en technieken
Verbaal
• Improviseren, • Componeren. • Ideeën verzamelen • Keuzes maken • Aanleren en oefenen. • Gebruik maken van hulpbronnen en kwaliteiten en deze uitvergroten.
• Tekst schrijven • Lied schrijven • Thema's bedenken • Keuzemogelijkheden bieden in instrumenten en muzikale parameters • Samenspel oefenen • Lied oefenen • Instrumenten oefenen
• Complimenteren • Kwaliteiten en hulpbronnen benoemen. • Ideen uit de groep stimuleren, • Voorrang geven aan ideeen uit de groep, indien haalbaar.
Sander van Goor www.musicahumana.nl
Dirigent
Dirigent-fase
Strategie
Muziektherapie/ Verbaal werkvormen en technieken
• Resultaten muzikaal koppelen aan doelen van kind. • Integratie, persoonlijk en naar omgeving. • Dirigent van eigen oplossing persoonlijk doel • Dirigent van eigen nummer
• Opname maken van muziekstuk • Er samen naar luisteren • Anderen (systeem) er deelgenoot van maken • Presentatie geven
Sander van Goor www.musicahumana.nl
• Samen met anderen ervaring delen • Terugkijken op proces • Benoemen waar ieders kwaliteiten liggen, wie heeft wat goed gedaan en wat bedacht
Diverse films van de sessies worden vertoond tijdens de presentatie. Deze geven een beeld van Safe & Sound, zowel individueel als groepssessies.
Sander van Goor www.musicahumana.nl
Observatieformulier • Reden van aanmelding • Doel • Probleemgedrag tijdens de sessie plus positieve connotatie, (waarvoor is gedrag nuttig en verwoorden in kwaliteiten • Probleemgedrag hoorbaar en/of zichtbaar in muziek maken, positief connotatie en verwoorden naar kwaliteiten • Uitzonderingen op probleemgedrag muzikaal • Uitzonderingen op probleemgedrag • Neiging naar hypo of hyper arousal • Kwaliteiten muzikaal • Kwaliteiten persoonlijk
Sander van Goor www.musicahumana.nl
Rap de angst weg! Iedereen is wel eens bang Voor een leeuw of voor een slang Voor een spin, een hond of zelfs een poes Maar als ik bang ben weet je wat ik dan doe Als ik bang ben ga ik zingen Over allemaal goede dingen Ik ren weg, verstop me in een hoek Of ga naar papa, mama of naar mijn vrienden toe Ik was bang voor de eerste keer Voor de eerste keer op het AZC Ik sprak nog geen Nederlands En ik vroeg me af, waar is hier de wc Waar is hier de winkel, de keuken en de douche Hoe laat gaat de bus naar school toe Ik was een keer mijn kamernummer vergeten Verdwaald door de gangen is niet leuk moet je weten Ik wil vrienden maken, vrienden om te spelen Ik wil vrienden maken, vrienden om te delen Ik wil vrienden maken, samen is het leuker Ik wil vrienden maken Ik wil vrienden maken, vrienden om te spelen Ik wil vrienden maken, vrienden om te delen Ik wil vrienden maken, samen is het leuker Ik wil vrienden maken Iedereen is wel eens bang Voor een leeuw of voor een slang Voor een spin, een hond of zelfs een poes Maar als ik bang ben weet je wat ik dan doe Als ik bang ben ga ik zingen Over allemaal goede dingen Ik ren weg, verstop me in een hoek Of ga naar papa, mama of naar mijn vrienden toe
Sander van Goor www.musicahumana.nl