SAMENSPEL VOOR
DE
OUDERS
EN
DE
KINDEREN
VAN
2SAMEN
12
BER EM
NUM
4
T ER
Een maand gratis maaltijden!
WIN
M
BLAD
ER DEC
2samen.nl
Pagina 6
Flexibele opvangpakketten
pagina 3
Advies aan de regering
pagina 4-5
Prijzen, tips en kortingen
Engels op de BSO
pagina 6
pagina 10
Pagina 4-5 Bereikbaar en betaalbaar voor ieder kind
Pagina 8-9 Gezond eten en bewegen met baby en peuter
“Kinderopvang betaalbaar en bereikbaar maken voor ieder kind en bovendien miljoenen overhouden om kwaliteit te verhogen en kosten voor ouders te verlagen.” Het is mogelijk zeggen de Bernard van Leer Foundation en Het Kinderopvangfonds
9% van de peuters heeft overgewicht en dat percentage wordt alleen maar hoger als kinderen ouder worden. Het Voedingscentrum geeft advies
Pagina 6 Activiteitentips en leuke prijzen • • •
Zing en dans met Kabouter Plop! Win een maand lang gratis maaltijden voor uw kind Boekenhoek: win een lees-, kijken kookboek in één
Pagina 7 Uit eten gaan Ouders genieten met de feestdagen vaak van de heerlijkste gerechten. Maar wat schotelen de restaurants onze kinderen voor?
Pagina 10-11 Nieuws van KICKs en Klantenraad • Engels op de BSO • Workshops Snackwijs over gezonde voeding • Column Klantenraad
Pagina 12 Column “Uit eten gaan? Voor mij is de maat vol!”
colofon
Voorwoord winter 2012
Het einde van 2012 nadert snel. We kijken uit naar een periode van genieten en gezelligheid. Een tijd waarin het gezin de welverdiende aandacht krijgt. Met de feestdagen in zicht is gezond maar ook lekker eten weer helemaal actueel. 2Samen vindt gezonde voeding, bewegen en buitenspelen erg belangrijk: in en buiten onze kindercentra. Onlangs schreven de media dat kinderopvang, volgens Amerikaans onderzoek, kinderen dikker zou maken. Ik ben ervan overtuigd dat dit bij 2Samen niet het
geval is. Ons voedingsbeleid is een belangrijk onderdeel van onze kwaliteitsvisie en is in samenspraak met diverse professionals en de Klantenraad opgesteld. Ook bij u thuis nadert de tijd van lekker eten en heerlijke hapjes. Een periode die voor uw kind(eren) ontzettend leuk en leerzaam kan zijn. Hoe u uw kind(eren) kunt betrekken en welke groenten zeker goed in de smaak zullen vallen, leest u in dit nummer van Samenspel. Ook besteden we aandacht aan ‘uit eten gaan’, want lang niet alle restaurants schotelen onze kinderen een gezonde maaltijd voor, integendeel! Initiatieven die gezonde voeding voor kinderen stimuleren, moedigen we als betrokken kinderopvangorganisatie dan ook graag aan. Zo gaat komend jaar een uitgebreid programma van start over gezonde snacks en kiezen we wat betreft warme maaltijden op onze kindercentra voor leveranciers die onze visie over gezonde en verse voeding delen.
2Samen is klaar voor de feestdagen. Door onze betrokkenheid bij de sintintocht waren we al snel helemaal in de stemming. We sluiten een voor de kinderopvang onrustig jaar gelukkig redelijk succesvol af. We zijn u er dankbaar voor dat u voor ons blijft kiezen. De doorgang van bezuinigingsmaatregelen in Nederland betekent zeker niet dat we bij de pakken neer gaan zitten. 2Samen blijft voorstellen doen en meedenken om de kwaliteit in de branche hoog en kinderopvang voor iedereen bereikbaar te maken. Ook proberen we u waar mogelijk tegemoet te komen door ons productaanbod flexibeler te maken en onze dienstverlening steeds meer op uw behoefte en die van uw kind(eren) af te stemmen. Ik wens u, mede namens alle collega’s bij 2Samen, prettige feestdagen en een heel gelukkig nieuwjaar toe! Wim van Ogtrop, directeur 2Samen
Coverfoto: © Iuliia Gusakova Redactie: Carla Harders, Judith Maas, Wim van Ogtrop, Francy Stribos, Astrid de Wit Eindredacteur: Freek van Bemmelen Hoofdredacteur: Yolande Michiels van Kessenich Aan dit nummer werkten verder mee: Arend Hilhorst, Lucent Danstheater, Madaga, Babycooking, Paagman, Joris Heijnen, Voedingscentrum (Patricia Schutte), Restaurant Hagedis (Freya van Wageningen), Elsien Smit, Marijn Smit, Marianne Lourens, kinderredactie: Noah, Jade, Eveline, Germain, Olivier en Tom Foto´s binnenwerk: DVB FOTO|Daniella van Bergen Fotografie, Freek van Bemmelen (pag. 2, 3, 7 en 11), tenzij anders aangegeven Vormgeving: Shape bv Druk: Drukkerij Holland, Alphen a/d Rijn Oplage: 6.200 ex.
Wat zeg je me nou?!! De leukste uitspraken van kinderen op een rij
We hebben getracht alle belanghebbenden m.b.t. foto’s en artikelen te achterhalen en toestemming te vragen. Degenen die menen rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot ons wenden.
Ouders zeer tevreden over warme maaltijden
Nieuws
De afgelopen maanden is bij 2Burchten, 2Noormannen en 2Zwanen een pilot met warme maaltijden gehouden. Onder de deelnemende ouders is een enquête verspreid, waaruit blijkt dat zij deze extra service bijzonder waardevol vinden. De meeste respondenten voelen zich in hun drukke bestaan ontlast en zijn tevreden over de prijs en kwaliteit. Aangezien de meeste respondenten aangaven maaltijden te willen blijven afnemen voor hun kind(eren) hebben wij besloten de maaltijdenservice op bovengenoemde centra structureel aan te bieden. 2Samen kiest bewust voor leveranciers van gezonde maaltijden met verse seizoensproducten. Hebt u ook interesse in warme maaltijden op het centrum van uw kind, of hebt u andere specifieke wensen, maakt u dit dan kenbaar bij de locatiecoördinator. Bij voldoende interesse kunnen we mogelijk ook bij uw centrum een pilot opstarten, met een ‘productaanbod op maat’.
@2Samen Maxima is ook VOOR 2Samen !!!!!! goed bezig Juliet 5 december
Flexibele opvang Met ingang van 2013 komen we ouders tegemoet met flexibelere opvangpakketten. Hiermee willen we ons aanbod beter op uw wensen aansluiten. Voor sommige ouders kan de keuze voor een ander pakket een kostenbesparing opleveren. Of dit zo is, hangt onder andere af van het aantal opvanguren, aantal kinderen en het (gezins)inkomen. Wilt u weten met welk pakket u het voordeligst uit bent? Dan kunt u een berekening maken op 2samen.nl of contact opnemen met onze afdeling Planning en Advies (T 070 338 55 00 of
[email protected]. Wanneer u een kleiner pakket wilt, geldt een opzegtermijn van twee maanden.
Uitbreiding Westland Per 1 oktober heeft de Westlandse kinderopvangaanbieder Bim Bam zich bij 2Samen aangesloten. Bim Bam was al langere tijd op zoek naar een manier om haar dienstverlening op een hoogwaardige en solide wijze te waarborgen. Door aansluiting bij 2Samen is dit volgens management en aandeelhouders prima mogelijk. Met trots kunnen wij u dan ook de namen van onze nieuwe kindercentra in Naaldwijk presenteren: 2Flamingo’s, 2IJsberen, 2Kampioenen en 2Pinguïns. Wij heten alle ouders en kinderen van harte welkom bij onze organisatie! De vestiging Zuideinde van Bim Bam was aan vervanging toe. Kinderen van deze vestiging worden inmiddels opgevangen in kindercentrum 2Eekhoorns. Na de informatieavond waarop personeelsleden persoonlijk werden geïnformeerd reageerde pedagogisch medewerker Joyce van Ruijven als volgt: “Ik ben opgelucht en blij, heel blij. Ouders, medewerkers en kinderen gaan er zeker op vooruit. We gaan er wat moois van maken!”
Bij het grootste kinderfeest van Den Haag mag een betrokken kinderopvangaanbieder niet ontbreken. Al vele jaren ondersteunen we de Haagse sintintocht en vangen we in de drukte ‘zoekgeraakte kinderen’ op. De sintintocht mocht ook dit jaar rekenen op koninklijke belangstelling.
Opnieuw genomineerd voor ‘Beste Leidsterteam’ 2Samen blijft investeren in kwaliteit, ook als het economisch minder gaat. We zijn er dan ook ontzettend trots op dat we dit jaar wederom zijn genomineerd in de verkiezing tot Beste Leidsterteam van het Jaar. Vorig jaar sleepte het leidstersteam van 2Ballonnen de prijs in de wacht. Dit jaar werd kindercentrum 2Krekels genomineerd. Met dank aan de enthousiaste inzending van enkele betrokken ouders.
Zondag 14 oktober waren wij vertegenwoordigd bij de Kinderboekenmarkt in het stadhuis, en bij de Kinderboekenparade in het Kinderboekenmuseum. Op beide locaties verzorgden we creatieve workshops waarmee we de ontwikkeling van kinderen stimuleren. Haha kind wil niet meer weg van de opvang... hang al een kwartier in de groep lol... gezellig op @2samen 2zwanen Monique 19 oktober
Foto © Marjon van Stijn 3
interview
Bereikbaar voor ieder kind Nieuw stelsel kinderopvang bespaart veel geld
Kinderopvang die voor iedereen betaalbaar en bereikbaar is en waar geen andere belangen spelen dan die van het kind, dat is wat de Bernard van Leer Foundation en Het Kinderopvangfonds willen bereiken met de campagne ‘Kies nu voor Kinderen’. Beide organisaties zetten eigen middelen in om de situatie van jonge kinderen te verbeteren en zien een belangrijke rol voor kinderopvang in Nederland. Door het stelsel aan kindvoorzieningen op een effectievere manier in te richten kan het de maatschappij ruim 248 miljoen euro per jaar opleveren, zónder de kinderopvangtoeslag te verlagen, zoals nu gebeurt. Voor de overheid is het programma budgetneutraal. Met de huidige bezuinigingen en economische malaise zijn de kosten van kinderopvang een probleem en neemt het gebruik van kinderopvang af. “Wij willen de financiële drempel juist stelselmatig verlagen”, vertelt Arend Hilhorst, voorzitter van het campagneteam Kies nu voor Kinderen. We waren al bezig met een plan voor hervorming van de kindvoorzieningen in Nederland. De val van het kabinet zagen we als een kans om versneld in actie te komen.”
Adviezen aan de regering “Een eerste stap was het manifest met tien
adviezen voor een volgende regering. Dit hebben we voor de verkiezingen aan alle politieke partijen toegestuurd om de partijprogramma’s te beïnvloeden. Vervolgens lieten we SEO Economisch Onderzoek het geschetste scenario doorrekenen. Die berekening toonde aan dat een andere opzet van kinderopvang, waarin een verdere harmonisatie van de kindvoorzieningen tot stand komt, geen hogere kosten maar juist 248 miljoen euro op kan leveren (en dat is nog exclusief het positieve effect voor kinderen). Het geld dat beschikbaar komt, kunnen we investeren om de kinderopvang toegankelijker te maken, ook
Jonge kinderen leren het snelst, dan is het toch ook logisch dat investeren in de ontwikkeling van jonge kinderen het meeste rendement oplevert?
voor ouders die niet werken. Ook kunnen we investeren in kwaliteit, zoals het opleidingsniveau van de medewerkers, wat grote invloed op de kwaliteit van de totale opvang heeft. De kwaliteit van veel Nederlandse kinderopvangaanbieders is uit pedagogisch oogpunt namelijk niet altijd voldoende en loopt achter
op sommige andere landen in Europa. Dat is jammer omdat middelmatige kinderopvang maar weinig bijdraagt aan de ontwikkeling van kinderen. Gelukkig zijn er ook organisaties die het wel goed doen, maar door de bezuinigingen op kinderopvang kan kwaliteitswinst een lagere prioriteit krijgen, terwijl dit voor ons juist een belangrijke voorwaarde is voor een succesvolle hervorming van de kinderopvang.”
Het belang van goede opvang “Kinderopvang is veel meer dan de opvang van kinderen”, stelt Hilhorst. “Goede kinderopvang speelt een belangrijke rol bij de opvoeding en ontwikkelingsstimulering. Veel ouders en politici lijken zich daar onvoldoende van bewust. We willen de komende tijd dan ook veel energie steken in bewustwording. Er zijn veel hoogwaardige studies die het belang van ontwikkelingsstimulering van jonge kinderen aantonen. Amerikaans onderzoek (Heckman) wees bijvoorbeeld uit dat elke euro die je in ontwikkeling van jonge kinderen investeert, zich uiteindelijk zeven keer terugverdient. Door de huidige bezuinigingen lopen we het risico dat segregatie en een verschil in het ontwikkelingsniveau van kinderen voortduren. Denk bijvoorbeeld aan de taalvaardigheid. Jonge kinderen leren spelenderwijs het
Hoofdpunten van de campagne ‘Kies nu voor Kinderen’ zijn: Terugdraaien van bezuinigingen op de kinderopvang die per 2013 ingaan Voor kinderen in de leeftijd van 2 tot 4 jaar: • Integreren van de huidige voorzieningen (peuterspeelzalen, VVE-programma’s en kinderopvang). Naast de kostenbesparing die dit oplevert, verbetert de pedagogische kwaliteit van de kinderopvang doordat de VVE-middelen gericht blijven op vroeg- en voorschoolse educatie en doordat de kinderopvang beter afstemt op de overgang naar de basisschool; • Zowel werkende ouders als niet-werkende ouders hebben recht op kinderopvangtoeslag. Dit geldt voor minimaal vier dagdelen per week.
4
Voor kinderen in de leeftijd van 4 tot 12 jaar: • Kinderen van zowel werkende ouders als niet werkende ouders hebben recht op kinderopvangtoeslag. Het recht op kinderopvangtoeslag geldt voor minimaal twee dagdelen per week; • Basisschool en BSO komen tot samenhangende dagprogramma’s; • De groepsgrootte in de buitenschoolse opvang (BSO) kan eventueel iets worden aangepast (nu één pedagogisch medewerker op de tien kinderen). Aanpassen is echter niet noodzakelijk en stuit nog op weerstand. Wel zou het een extra besparing opleveren. De beroepskracht-kindratio is zelfs 1 op 18 in ons omringende landen zoals Zweden. In de Scandinavische landen is de kwaliteit juist hoog.
Foto © Andrea Ege
snelst, dan is het toch ook logisch dat investeren in de ontwikkeling van jonge kinderen het meeste rendement oplevert? Kwalitatief hoogwaardige kinderopvang is dan een belangrijke manier om deze maatschappelijke problemen versneld weg te werken; dat is in het belang van Nederland en de toekomstkansen van kinderen.”
Hilhorst: “Het is onacceptabel dat kinderopvang onbetaalbaar wordt voor ouders van kinderen die ontwikkelingsstimulering het hardst nodig hebben!” “Bovendien willen we ook de koppeling met wel of niet werken loslaten. Kinderopvang moet bereikbaar zijn voor ieder kind, ongeacht of ouders werken. Kinderen die met een achterstand beginnen kunnen daar hun hele leven last van hebben”, weet Hilhorst. “Het is onacceptabel dat kinderopvang onbetaalbaar wordt voor ouders van kinderen die extra ontwikkelingsstimulering het hardst nodig hebben.”
Kabinet bezuinigt 300 miljoen teveel “Alhoewel de aangekondigde bezuinigingen ondanks onze inspanningen doorgaan, vinden we elementen uit onze voorstellen terug in het regeerakkoord. De integratie van voorzieningen
met name. Maar er is zeker nog een strijd te strijden op het financiële vlak. De stijging van kosten voor ouders staat haaks op wat ons voor ogen staat. We onderzoeken of een deel van de bezuinigingen straks alsnog kan worden teruggedraaid. De vraag naar kinderopvang is namelijk zo hard teruggelopen dat de overheid op de kinderopvangtoeslag in 2012 veel meer bespaart dan ze had verwacht en dan noodzakelijk is. Wij verwachten dat het kabinet maar liefst 300 miljoen euro teveel bespaart. Redelijkerwijs moet dat geld terugvloeien naar de kinderopvang: enerzijds door te investeren in kwaliteit en toegankelijkheid, anderzijds door kosten voor ouders waar mogelijk alsnog te verlagen.”
2Samen blijft nauw betrokken 2Samen ondersteunt de visie en publicatie van de Bernard van Leer Foundation en Het Kinderopvangfonds van harte en draagt er graag aan bij om de kwaliteit in de kinderopvangbranche te verhogen en kinderopvang voor ieder kind bereikbaar te maken. Wim van Ogtrop, directeur van 2Samen, neemt deel aan een werkgroep van de Bernard van Leer Foundation en Het Kinderopvangfonds die zich bezighoudt met hervorming van het huidige stelsel aan kindvoorzieningen.
5
Lezerspagina
Leuke prijzen winnen
Op deze pagina vindt u tips en acties van partners van 2Samen.
Gezond en vers thuis besteld
Lucent Danstheater
Minder druk krijgen we het bij gezinsuitbreiding niet. Het is dan ook logisch dat ouders niet altijd zelf voor hun kleintje koken. Veel ouders
Kabouter Plop - Vakantie vol verrassingen (3+) Kabouter Plop en zijn beste kaboutervrienden gaan op vakantie en alle kinderen mogen natuurlijk mee! Kom zingen, dansen en lachen in de nieuwste theatershow van de leukste kabouters van het land!
Lezeractie:
vinden gezond en puur eten wel heel belangrijk. Voor hen is het tegen-
Datum: zondag 10 februari 2013 Aanvang: 13:00 uur en 15:15 uur Geschikt voor: 3+ Locatie: Lucent Danstheater, Dr. Anton Philipszaal, Spuiplein 50 Den Haag Prijs: € 19,Aanbieding van 2Samen: volwassenen € 10,Bestellen: via de kassa van het Lucent Danstheater: T 070 8800333 o.v.v. 2Samen Meer informatie: ldt.nl
woordig mogelijk om gezonde maaltijden voor baby of peuters vers bij de voordeur te laten afleveren. Madaga biedt 90 verse en pure gerechten die met advies van een kinderdiëtiste zijn samengesteld. Dat is belangrijk, want 80% van de kinderen tussen de 0 – 4 jaar oud eet te weinig groente, blijkt uit onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). “Reden genoeg om deze bronnen van vezels en voedingsstoffen op een originele manier te gebruiken”, vinden de koks van Madaga. “In sandwichspreads voor op brood, in sauzen voor de pasta, in de maaltijden en zelfs in cakejes.” E-nummers, geur- en kleurstoffen, conserveringsmiddelen en zout gebruiken ze
Wilt u met uw kind(eren) naar Kabouter Plop - Vakantie vol verrassingen? Mailt u dan vóór 1 februari naar
[email protected] o.v.v. Kabouter Plop en uw debiteurnummer. We geven 2 keer 3 gratis kaarten weg. Prijswinnaars krijgen uiterlijk 2 februari bericht.
niet. Waar ze wel van houden zijn ingrediënten met hoge concentraties vitaminen en mineralen, zoals quinoa, olijfolie, broccoli, linzen, kikkererwten en tofu. Erg handig voor kinderen die druk bezig zijn met groeien.” Ook een gezonde Madaga-maaltijd proberen? Lezers van Samenspel kunnen met de kortingscode ‘2S2012’ maaltijden laten thuisbezorgen met € 5,- korting. Ga naar madaga.nl en vul de code in bij het vakje ‘Bezorgbon’.
Lezeractie:
Workshop Babycooking groot succes
Win 1 maand lang het ‘Elke-week-anders-menu’ van Madaga. Vers, thuis of op uw werk bezorgd! Wilt u kans maken? Stuur dan voor 1 februari een e-mail naar
[email protected] o.v.v. Madaga en uw debiteurnummer. We mogen twee winnaars blij maken! Prijswinnaars krijgen uiterlijk 2 februari bericht.
Prijswinnaars aan het woord
In het cursusaanbod van Jong Florence zitten twee trendy kookworkshops gericht op ouders van jonge kinderen. Het betreft de kookworkshops Koken voor je Peuter (voeding 1 t/m 3 jaar) en Babycooking (bijvoeding 4-12 maanden). In het zomernummer van Samenspel konden onze lezers een
Prijswinnaar Jef
workshop Baby- of Peutercooking winnen. De prijswinnaars waren
“De zoete aardappel overtrof alle verwachtingen! Wat een heerlijk maal was dit,
dolenthousiast.
niet alleen voor onze kleintjes maar ook voor papa en mama.” “Ik ben de kok in huis en heb met veel plezier meegedaan en veel geleerd. Zo wist
Prijswinnares Lindsay
ik niet dat je knoflook en ui als smaakmaker kunt gebruiken voor baby’s zonder het
“Wat een eyeopener om geblinddoekt te proeven wat ik mijn kind te eten
daadwerkelijk te geven. Onze kleine man heeft er heerlijk van gesmikkeld. Zijn menu
gaf: wat een verschil tussen vers en een potje!”
is een stuk gevarieerder geworden.”
BOEKEN
“Ingrediënten als peer, courgette en amandelmeel had ik nog nooit gebruikt. Vooral het exotische dessert van mango en dessertrijst viel erg in de smaak
Wilt u in 2013 deelnemen aan één van de workshops, reserveer dan snel. Kijk voor
bij mijn zoontje!” Kijk op 2samen.nl voor dit recept.
data, aanmelden en informatie op jongflorence.nl of bel met T 070 3795750.
HOEK Boekentip van Paagman
Genomineerd Kookboek van het Jaar 2012
Niet alle kinderen zijn makkelijke eters. Toch zouden ze in principe alles moeten
Wereldeters is onlangs genomineerd voor Kookboek van het Jaar 2012,
lusten. Als u ze maar kunt boeien aan tafel. Het geheim is kinderlijk eenvoudig:
categorie beste initiatief.
vertel leuke verhalen en weetjes over het land waar het eten vandaan komt. Het boek Wereldeters van Marjolein de Vlaam staat er vol mee. Door te vertellen over landen, culturen en eetgewoonten hebt u al snel de aandacht van uw kinderen en wordt de maaltijd een groot succes. Ook uw kinderen kunnen ‘wereldeters’ worden.
Behalve de vakjury kan vanaf nu óók het publiek zijn mening geven door te stemmen op het favoriete kookboek. Stemt u ook op Wereldeters? Stemmen kan heel gemakkelijk via de button op wereldeters.nl.
Het boek Wereldeters is een leesboek, kijkboek en kookboek in één. Het gaat over kinderen, het eten van wereldse gerechten en hoe het dan óók nog eens gezellig blijft aan tafel. Voor kinderen van 4 – 12 jaar én hun ouders. De couscous staat op tafel, maar dan … Hoe krijgt u uw kinderen zo ver dat ze daadwerkelijk gaan eten? Bij het boek krijgt u een receptenschrift, twee paspoortjes en een stickervel om de kinderen te belonen als ze goed hebben gegeten.
6
2582 CB Den Haag T. 070 338 38 38 www.paagman.nl
HOEK
Wilt u kans maken op dit leuke lees-, kijk- en kookboek? Mail dan voor 6 februari naar
[email protected] o.v.v. ‘Actie Wereldeters’ en uw debiteurnummer. De winnaar krijgt uiterlijk 8 februari bericht.
Paagman Den Haag Frederik Hendriklaan 217
BOEKEN
Lezeractie:
Uit eten met kinderen
Bijzonder of fast-food-ervaring? “Het is van de zotte dat kinderen in restaurants kipnuggets, frietjes en appelmoes krijgen in plaats van lekker eten”, vindt Joris Heijnen, initiatiefnemer van de stichting Variatie op de Kaart. “Gefrituurde plofkip is kleutergastronomie en zeker geen kookkunst”, vertelt hij. “Ik vind het heel belangrijk dat we kinderen vanaf jonge leeftijd laten wennen aan andere smaken, anders blijven ze frietjes, kipnuggets en kroketten het lekkerst vinden. In het buitenland is het heel normaal dat kinderen gewoon meeeten, dat willen we in Nederland ook bereiken.” “Ons doel is gezonde en duurzame voeding op de kaart te zetten. Minder vlees en meer groente. Met name vegetarisch eten is in Nederland een ondergeschoven kindje. Restaurants bieden meestal niet meer dan een geitenkaasje. Ook ‘Kinderen lekker de helft’ is een initiatief dat we landelijk helpen uitrollen, vertelt Joris Heijnen enthousiast. “Voor veel gezinnen is uit eten gaan iets
bijzonders. Ze maken er vaak echt een uitje van. Het is belangrijk dat kinderen dat niet gaan associëren met ongezond eten en fastfood. Laat kinderen daarom rustig mee-eten van de grote-mensen-kaart,” adviseert Heijnen, “dat is veel beter voor het kind en de smaakontwikkeling. Het is ook veel gezelliger: kinderen zijn minder snel klaar en gaan zich niet vervelen. Je hebt
Kinderredactie
Olivier (9)
Vegetarisch proeven Bij restaurant
bovendien de kans om over eten te praten en kinderen iets te leren. Wanneer je ze vooraf vertelt dat ze iets speciaals gaan doen en dat ze iets bijzonders mogen proeven, ervaren ze uit eten gaan heel anders. Ze vinden het ook leuk om als volwaardig te worden gezien.” Kijk voor meer informatie op: kinderenlekkerdehelft.nl en variatieindekeuken.nl.
Noah (9)
Jade (9)
Eveline (10)
Gezond uit eten gaan, wat vinden kinderen daar zelf eigenlijk van? De kinderredactie testte verschillende, bekende en minder bekende, groenten en vegetarische ingrediënten bij Restaurant Hagedis aan de Waldeck Pyrmontkade 166 in Den Haag. Freya van Wageningen, eigenaar: “Niet te geloven dat jullie zó van spruitjes houden!” Nieuwe dingen proeven is ontzettend leuk. Ook al springen de tranen je in de ogen bij radijs of rettich, de kinderen kunnen er wel om lachen! “Gele peen, pastinaak en bleekselderij zijn wel lekker, een 7”, besluiten ze. Cherrytomaatjes? “Saai, een 6.” Met stip op één: “Gele biet, dat smaakt naar snoep!” Tofu (gemalen, gekookte sojaboon) en seitan (gluten van de tarwe) vinden de kinderen of heel lekker, of juist heel vies. “Net kattenbrokjes!”, vindt Eveline. “Maar tempé (hele sojaboon) vinden we echt niet lekker, die geven we een -1!” Eiwitrijk? Germain: “Dan houden we maar niet van ei!” Restaurant Hagedis is een biologisch, vegetarisch restaurant. Kinderen zijn meer dan welkom en
Tom (10)
Germain (10)
kunnen een dagschotel of gezond kindermenu bestellen voor €6,-. De kinderredactie: “Wij geven het restaurant gemiddeld een 9!” Lekkerste groente Gele biet Romanesco Romaanse sla Spruiten
Gemiddeld cijfer 10 (unaniem!) 9,5 9 8
Minst lekkere groente Gemiddeld cijfer Knolselderij 5 Pompoen 4 Rettich (Japanse wortel) 2
Noah: “Ik vind het veel lekkerder dan ik dacht dat het zou zijn!” Eveline: “Lekker en goed in plaats van patat, mijn vader zou doordraaien van vegetarisch eten, maar mijn moeder zou het te gek vinden!”
Wij geven het restaurant gemiddeld een 9!
7
interview
Veel gezond bewegen en eten Niet alleen potjes, maar met de pot mee!
“Van jongs af aan een gezond voedingspatroon en gezonde levensstijl kan gezondheidsproblemen op latere leeftijd (helpen) voorkomen”, meent Patricia Schutte, voedingsdeskundige bij het Voedingscentrum. “Ik merk dat veel ouders, ondanks alle adviezen van het consultatiebureau, veel vragen hebben over wat wel en niet goed is voor hun kind. Daarom hebben we het boekje Alles over gezond eten en bewegen met baby en peuter uitgebracht.”
Het Voedingscentrum stimuleert gezond, duurzaam en veilig eten. “Wat betreft het voedingspatroon van kinderen in Nederland is er nog veel te verbeteren”, zegt Schutte. “Op vierjarige leeftijd heeft 9% van de kinderen al overgewicht. Dit peutervet gaat er later niet vanzelf af. Integendeel: overgewicht op jonge leeftijd zet zich gemakkelijk door naar overgewicht op volwassen leeftijd. En dat kan schadelijke gevolgen hebben. Een gezond voedingspatroon, in combinatie met voldoende beweging, is daarom al op jonge leeftijd van groot belang.” Voedingsstoffen zijn belangrijk voor een gezonde groei en ontwikkeling. Ook voor kinderen is de Schijf van Vijf de basis voor een gezonde en evenwichtige voeding. “Eet dus brood, zuivel, groente en fruit en goede vetten”, verklaart Schutte. Met name vitamine D is heel belangrijk voor het vasthouden van kalk en een gezonde botgroei. Wij adviseren dagelijks 10 microgram vanaf het eerste levensjaar tot een leeftijd van 4 jaar.” Vitamine D per portie • stukje zalmmoot (gegaard in magnetron, 120 gram) • stukje makreel voor 1 snee brood (gerookt, 40 gram) • ongezouten boter (voor 1 snee brood, 5 gram) • stukje bereide varkensfiletlap (70 gram) • margarine/halvarine (voor 1 snee brood, 5 gram) • gekookt ei (50 gram)
Microgram 10,4 3,2 0,06 0,3 0,4 0,8
Stop dan ook niet als je weer gaat werken. Het geven van borstvoeding op het werk is bij wet geregeld.”
Smaken leren kennen Gemakkelijk is de voeding uit potjes zeker, maar is het ook goed voor uw kind? “Alle voedingsstoffen zijn in principe in deze producten aanwezig”, zegt Schutte. “Potjes geven is dus prima. Wij adviseren echter om niet alleen deze kant-en-klaar-voeding te gebruiken, maar uw kind vooral ook ‘met de pot mee’ te laten eten. Dan leert het kind verschillende smaken kennen en waarderen. Bovendien went hij of zij zo aan de kookstijl van de ouder(s), waardoor het kind ook op latere leeftijd makkelijker mee-eet. Dan krijg je later minder ‘dat lust ik niet.’” Schutte: “Geef uw kind per keer één soort fruit of groente zodat het de afzonderlijke smaken leert kennen. Potjes bevatten vaak een mix van producten waardoor afzonderlijke smaken onherkenbaar zijn. Als u zelf kookt, kies dan voor onbewerkte producten als aardappelen, groente en vlees. Gebruik geen zout. Ook honing is niet goed voor kleine kinderen (tot één jaar), daarin kan een bacterie zitten die slecht is voor het kind. In sommige culturen wordt honing gegeven om baby’s te troosten, dat is dus niet verstandig. Wanneer uw kind aan de smaken is gewend, kunt u combinaties maken. Voorbeelden daarvan vindt u op onze website.”
Voorbeelden van vitamine D in voeding (bron: Voedingscentrum)
Wat als mijn kind iets niet lust? Belang borstvoeding “In borstvoeding zijn alle voedingsstoffen van nature en in de juiste hoeveelheden aanwezig”, vertelt Schutte. “Wij zeggen daarom: geef zoveel mogelijk en zolang mogelijk. De grootste winst boek je tot een leeftijd van zes maanden, maar elke maand langer is meegenomen!
Met de pot mee-eten, wanneer geef je wat? Na een half jaar krijgen de eerste hapjes de vorm van kleine maaltijden die de borst- of flesvoeding (volledige zuigelingenvoeding) deels vervangen. Deze melkvoedingen blijven het belangrijkst tot een leeftijd van ongeveer 8 maanden. Koemelk of geitenmelk is geen volwaardige voeding voor baby’s. Vanaf 6 maanden: volledige melkvoeding en oefenhapjes na de borst- of flesvoeding of tussen twee voedingen door. Geef pap, stukjes brood zonder korst, geprakte groente, fruit, aardappel, rijst gemalen vlees of vis. Na 7 maanden aangevuld met stukjes broodkorst, zo leert uw kind kauwen, ook als het nog geen tanden en kiezen heeft. Prak het eten geleidelijk minder fijn. Vanaf 8 tot 10 maanden: het is tijd voor ‘echte maaltijden’, zoals groentehapjes met aardappel, rijst en een beetje vlees, vis of vleesvervanger. Misschien zelfs een toetje, een beetje magere yoghurt bijvoorbeeld. Op voedingscentrum.nl vindt u voorbeeldgerechten. Geef nooit teveel nitraatrijke groenten zoals spinazie (tijdens bewaren en opwarmen kan nitraat worden omgezet in giftig nitriet), smeerkaas (te zout) en smeerleverworst (hierin zit vitamine A, teveel ervan is niet goed).
8
Schutte adviseert de tijd te nemen om uw kind aan smaken te laten wennen: “Veel ouders zijn geneigd iets anders te proberen als hun kind iets niet direct lust. Het is juist belangrijk om een kind die smaak dan zo vaak mogelijk aan te bieden. Dat een kind iets de eerste keer niet lekker vindt, is heel normaal. Tien tot vijftien keer dezelfde smaak aanbieden om een kind eraan te laten wennen, is niet ongebruikelijk. Dat hoeft niet achter elkaar, maar kan uiteraard worden afgewisseld. Variatie is juist goed.”
Denk niet te snel aan voedselovergevoeligheid Slechts drie procent van de kinderen heeft last van een voedselallergie. Toch denken ouders bij darmkrampen, diarree, problemen met de luchtwegen, of huiduitslag regelmatig aan een allergie. “Ouders stellen steeds vaker zelf een diagnose,” zegt Schutte, “wat door de beschikbare informatie op internet steeds gemakkelijker lijkt. Maar daar waarschuwt het Voedingscentrum specifiek voor. Het vermijden van bepaalde producten, kan leiden tot tekorten. Overleg dan ook altijd met een arts als u een allergie of overgevoeligheid voor bepaalde voedingsstoffen vermoedt. Een diëtist kan aangeven hoe u bepaalde voedingsmiddelen kunt vermijden zonder dat er een tekort aan essentiële voedingsstoffen ontstaat.”
Combineer gezonde voeding met voldoende beweging “De basis voor een goede motorische ontwikkeling wordt gelegd in de eerste zes maanden”, zegt Schutte. “Veel en gevarieerd bewegen, is leuk, voorkomt overgewicht en is bovendien goed voor de lichamelijke, verstandelijke, sociale en emotionele ontwikkeling. Toch signaleren we steeds meer jonge kinderen in Nederland met een bewegingsachterstand. Dat zie je al in de dagelijkse praktijk: de kinderwagen en even zelf de trap optillen is nu eenmaal sneller, maar zeker niet altijd beter voor het kind. Ga dus veel naar buiten en laat uw kind vooral dingen zelf doen.”
Bewegen in de eerste zes maanden “Oefenen met de motoriek is goed voor de ontwikkeling. Geef uw kind daarom niet teveel speelgoed in de box of op het speelkleed,
dan kan het zich lekker vrij bewegen. Zet hem/haar zo min mogelijk in een wipstoeltje, babybouncer of maxicosi. Veel kinderen vinden het prettig om op hun rug te liggen. Voor de ontwikkeling is het goed ook de buik- en zijligging te oefenen, dat is goed voor de rugspieren en zo leert uw kind andere bewegingen. Blijf er voor de veiligheid bij.”
Zelfvertrouwen door vallen en opstaan Schutte vindt ouders soms te voorzichtig: “Een peuter doet uit zichzelf geen dingen die het niet kan. Blijf in de buurt, maar laat uw kind gerust zijn gang aan en grijp niet te snel in. Kinderen bouwen zelfvertrouwen door vallen en opstaan. Gun uw kind het dan ook om te mogen vallen”, adviseert het Voedingscentrum. “Daarvan leert het ook. Probeer natuurlijk wel te voorkomen dat het te hard valt.” Bewegen is niet alleen belangrijk om overgewicht en bewegingsachterstanden op
jonge leeftijd te voorkomen. Het is ook belangrijk bij het leren van taal. Begrippen als onder, boven, over, achter, links en rechts leren kinderen alleen door zich deze bewegend eigen te maken. Tijdens bewegingsspelletjes en samen buitenspelen legt een kind bovendien contact met leeftijdsgenootjes. Samen spelen, ruzie maken en teleurstellingen verwerken zijn dingen waar een kind spelenderwijs veel van leert. Kinderen die veel (buiten) spelen hebben minder kans op ongevallen, herstellen sneller bij ziekte en zijn mentaal sterker.” Het nieuwe boek Alles over gezond eten en bewegen met baby en peuter van het Voedingscentrum geeft op veel vragen een antwoord en zit boordevol tips voor jonge ouders. Het boekje is voor € 9,95 te bestellen op voedingscentrum.nl.
Lezeractie:
Wilt u het boekje winnen? Stuur dan voor 1 februari een e-mail met “actie Voedingscentrum” en uw debiteurnummer naar
[email protected]. Winnaars krijgen uiterlijk 2 februari bericht.
Voedingsbeleid 2Samen Op al onze kindercentra hanteren wij een voedingsbeleid waarin gezonde voeding centraal staat. Dit is met advies van het Voedingscentrum opgesteld. Vooral de keuze om geen smeerleverworst aan te bieden, leidde recent tot vragen van ouders. Kinderen vinden het vaak erg lekker, als alternatief bieden wij daarom de vegetarische variant.
De afgelopen maanden hebben eten en drinken ook centraal gestaan in ons online scholingsprogramma (Web-TV). Daarin kwamen gezondheidsaspecten en de ontwikkelingsstimulering van kinderen tussen de 0 en 4 jaar aan bod. Zo besteden we aandacht aan de zelfstandigheid en aan het aanleren van sociaal gedrag. Bij 2Samen gaan we veel met uw kind naar buiten en stimuleren we gezonde beweging van babyleeftijd tot kinderen op de buitenschoolse opvang.
9
&
Nieuws van KICKs Klantenraad Goede voornemens beginnen met Snackwijs Onze vestigingen in Naaldwijk geven begin volgend jaar het goede voorbeeld als het gaat om gezonde voeding. Kinderen, ouders en medewerkers krijgen de training Snackwijs. Een programma in de BSO over gezonde tussendoortjes en drankjes. Het programma wordt mede mogelijk gemaakt door de gemeente Westland. Esther van Ruijven, dit jaar afgestudeerd als diëtist/ voedingscoach, ontwikkelde het programma Snackwijs en gaat de workshops voor KICKs verzorgen: “Uit mijn onderzoek naar overgewicht blijkt dat kinderen dagelijks teveel ongezonde snacks en frisdrank binnenkrijgen. Hierdoor hebben ze minder trek tijdens reguliere maaltijden en eten ze te weinig groente, fruit, zuivel en granen. Eenzijdige en calorierijke voeding vergroot de kans op overgewicht.” “Snackwijs is gericht op kinderen tussen de acht en twaalf jaar”, aldus Van Ruijven. “Ze krijgen voorlichting over gezonde voeding zonder dat ze dit doorhebben. Zo doen we een wedstrijd wie de lekkerste smoothie maakt. Met professor Snackwijs doen we leuke proefjes met voeding, waardoor kinderen veel
kennis opdoen. We onderzoeken bijvoorbeeld welke smaken er zijn en hoeveel suiker er in diverse frisdranken zit. Kinderen drinken tegenwoordig veel te veel energiedrank. Ze krijgen het soms zelfs mee bij de lunch. Het levert veel verbaasde gezichten op, als ze zien hoeveel suikerklontjes daar in zitten.” Snackwijs bevat, naast het programma voor kinderen, een workshop voor pedagogisch medewerkers en een inloopavond voor ouders over gezonde voeding. Daar zullen ook leuke filmpjes en foto’s van de kinderen te zien zijn. Van Ruijven: “Op de BSO zijn het de medewerkers en thuis de ouders die een gezonde omgeving creëren, daarom vind ik het belangrijk om ook hen in de cursus te betrekken.”
@2Samen leuke #kunsttentoonstelling gezien bij #2ballonnen! voor herhaling vatbaar! Moreice 5 oktober
Play based learning Vanaf januari: Engels op de BSO
De meeste basisscholen bieden Engelse les aan vanaf groep 7. Bij 2Samen beginnen we er liever eerder mee, want op jonge leeftijd zijn kinderen zeer ontvankelijk voor het leren van een nieuwe taal. Ze hebben nog geen moeite met het uitspreken van bepaalde klanken en pakken de uitspraak van een vreemde taal dan ook gemakkelijk op. Vanaf januari 2013 kunnen kinderen bij 2Samen spelenderwijs Engels leren in BSO-tijd. Een eerste project gaat van start bij 2Weidevogels. De organisatie Bilingual Kids heeft daarvoor een eigen methode ontwikkeld, Easy Peasy Lemon Squeezy, waarin verschillende thema’s aan bod komen die dicht bij de belevingswereld van kinderen liggen. Elk thema duurt vier weken en wordt afgesloten met een Art project, waarin kinderen actief aan de slag gaan met het thema van die periode. Er wordt alleen Engels gesproken, door de docent maar ook door de kinderen zelf. Zo leren de kinderen op een creatieve en actieve manier de Engelse taal. Het vroeg aanleren van een tweede taal heeft een positief effect op de cognitieve ontwikkeling, het vermogen om nieuwe dingen te leren, en op de
10
cognitieve flexibiliteit, in staat zijn om de wereld door een andere bril te bekijken. Het verbreedt de horizon en draagt zo ook bij aan de algemene en emotionele ontwikkeling van het kind. Hersenonderzoek toont bovendien aan dat meertaligen gemiddeld een beter geheugen hebben dan ééntaligen. Kortom, tweede taalverwerving op jonge leeftijd heeft een positieve invloed op het emotionele en intellectuele welzijn van kinderen. En last but not least, beleven kinderen er veel plezier aan om spelenderwijs een taal te leren. Na elke twaalf lessen (dus na drie thema’s) krijgen de kinderen een certificaat. Desgewenst kan de serie weer met twaalf lessen worden uitgebreid.
Voorbeelden van de Art projects: Andy Warholl, Calder, Matisse, Cobra, Jackson Pollock
De lessen worden alleen aangeboden bij voldoende vraag van ouders. Opgeven kan voor minimaal twaalf lessen. Bij voldoende interesse worden de eerste vier lessen, ter kennismaking, door KICKs aangeboden. Ouders betalen de daaropvolgende lessen. Kosten zijn afhankelijk van het aantal deelnemers en bedragen bij acht deelnemers ongeveer € 7,50 per kind per les. Voor meer informatie kunt u terecht bij de BSO van uw kind.
@2Samen Sinterklaas op het kdv.Vol verwachting kloppen er hartjes.Maar we gaan écht geen handje geven hoor mama, zeggen ze in koor.#tweeling Juliet 5 december
Prinses Ariane bij de Sinterklaasintocht in Scheveningen
Nieuws van de Klantenraad Toen wij ons huis kochten en we nog geen dochter hadden, was de openhaard een symbool van romantiek waar we vele uren voor door zouden brengen met een goed glas wijn in de hand. Het zal best een keer gebeurd zijn, maar tijdens de afgelopen sinterklaasdagen deed hij toch vooral dienst als middelpunt van sinterklaasliedjes en schoentjes zetten. Wortels en bakjes water voor het paard ruilen tegen pepernoten voor onze dochter. Vroeg opstaan is tijdelijk wat minder zwaar want de mooiste wekker is toch wel je eigen kind dat je, nog liggend in bed om zes uur ‘s ochtends, door de babyfoon het hele haar bekende “De mooiste wekker is toch oeuvre aan sinterklaasliedjes wel je eigen kind dat je, nog hoort voordragen.
liggend in bed om zes uur ‘s
ochtends, door de babyfoon het hele haar bekende oeuvre aan sinterklaasliedjes hoort voordragen”
Inmiddels hebben we de Sint weer ingeruild voor een kerstboom. En na de kerstballen, komen de oliebollen. Heerlijk die feestdagen.
Word lid van d Klantenrae ad
Voor het laatst zal dit jaar 2Samen gesloten zijn tussen kerst en oudjaar. Volgend jaar komen er gedifferentieerde pakketten. De klant krijgt meer keuze en dat is nooit slecht. Maar je moet er wel over nadenken. Niet alleen hoeveel dagen per week, maar ook hoeveel weken per jaar. Wat past het beste bij mijn omstandigheden? Ben ik thuis tijdens de vakanties of heb ik ook dan behoefte aan opvang? En als u dan toch aan het nadenken bent over het komende jaar, denk dan ook eens na over het volgende: de Klantenraad is meer dan ooit dringend op zoek naar nieuwe leden. Komt u ons versterken? Komt u meepraten over zaken als voedingsbeleid, prijsbeleid en kwaliteit? Het enige wat van u gevraagd wordt, is een paar keer per jaar meedenken en -praten over een aantal zaken waar u en vooral uw kind(eren), misschien ongemerkt, veel mee te maken hebben. Wij horen graag van u. Namens de Klantenraad fijne feestdagen en het allerbeste voor 2013. Marijn Smit, voorzitter Klantenraad
Vandaag weer bij @2Samen om skateboardles te geven, weer zo’n leuke locatie met enthousiaste kinderen! DreamsEvents 11 oktober 11
Column
Marianne Lourens
Hollen vliegen rennen
‘Marianne is moeder van de vierjarige Ocean. Ocean gaat met veel plezier naar bso 2Orka’s.’
Je zou ze de kost moeten geven
Het leuke is er wel vanaf. Als wij genieten van een krokant gebakken kalfszwezerik met balsamicosaus op een bedje van spruitenmousse moet Ocean aan de vette hap. Niet omdat hij dat zelf zo graag wil, maar de meeste restaurants hebben vaak geen ander kindermenu dan kipnuggets, hamburger of vissticks met appelmoes en patat. Voor een keer zou het nog niet eens zo erg zijn, maar Ocean houdt helemaal niet van patat. Wel van appelmoes, maar dan zonder kers, kaneel, brokken peer of meegekookte appelschilletjes, gewoon grootmoeders appelmoes. En wat is er mis met een gehaktbal en een paar roosjes bloemkool als kindermenu? Zou het restaurant dat serveren, dan hebben we de hele maaltijd geen kind aan hem. Kunnen wij genieten van ons dinertje en een goed gesprek.We overwegen Ocean met ons te laten mee-eten. De ober, reeds getergd door ons verzoek voor Ocean om ongezoete appelsap, roosviceelimonade, nee dan maar kraanwater, vraagt nurks wat onze zoon wil bestellen. “Doet u maar de plofkipnuggets, meneer”, hoor ik mezelf lafjes zeggen. Bij de
“Ineens slaakte hij een ijselijke gil.”
pizzeria was het anders, een macaronischotel met ham en kaas zou Ocean krijgen. Dat klonk veelbelovend en hij zag er ook lekker uit. Jammer dat de portie ruim voldoende was voor een hongerige volwassene. Nog groter was de verrassing toen de serveerster er een dekschaal groente bij serveerde. Het optillen van het deksel onthulde drie vakken met fijngemalen babyvoeding, iets oranje, iets groens en iets met onbestemde kleur. Vol afgrijzen keek Ocean naar de tot de nok toe gevulde vakjes. De enige voorwaarde die Ocean aan zijn eten stelt, is herkenbaarheid. Liever een toastje met kaas dan met krabsalade. Liever een handje cashewnoten dan paprikachips. Een roze spekkie of glimmende toverbal wil hij nog wel eens in zijn mond stoppen, maar als het op warm eten aankomt, wil hij weten wat hij eet. Geen sausjes, mixjes of prakjes, liefst het pure onbewerkte product. Een keer hebben we onbehoorlijk lang aangedrongen om witlof met een kaassaus te eten. Dat hebben we geweten. Met dezelfde kracht spoot het er weer uit, gelukkig belandde de massa op de wit
gesteven servet die keurig naast zijn bord lag en keek de ober net de andere kant op. Steeds meer mensen eten bewust, kopen eerlijke producten en zetten biologisch voedsel op tafel en in de restaurants laten we onze kinderen vergiftigen met een dosis verzadigde vetzuren, zout en smaakversterkers waar ze nog een maand op nastuiteren. Daarom eten wij alleen nog maar in biologische restaurants die werken met verse, onbespoten producten. Ocean kreeg een reepje scharrelkalkoen, aardappelpuree en salade. Blij begon hij in zijn bord te prikken maar slaakte ineens een ijselijke gil. Ik keek naar zijn bord en twee miniscule oogjes keken mij aan. We hebben de larve netjes in het bergje puree verstopt en zonder blikken of blozen de rekening gevraagd. Voor mij is de maat vol. Baldadig heb ik thuis een bakje opengerukt met emulgatoren, suikers, glansmiddelen, ethylvanille en een serie E-nummers - een Danoontje - waar we zonder schuldgevoel van hebben gesmuld.
Reageren? Mail:
[email protected] of stuur een tweet: @2Samen
.... Wat zeg je me nou?!! Koop tegen Chavanel (beiden 3): “Chavanel is een béétje mijn vriend, want hij is megaklein.”
Nisrine (6) “Ik heb zin in de ‘dumbalessen’” (red. Zumbalessen).
12
Beatriz (4) tegen zwangere pedagogisch medewerker die moeite heeft met opstaan: “Dan laat je je baby toch gewoon thuis?!”
Uitspraken van Koop, Nisrine, Guusje, Jason, Beatriz, Xavier en Vanessa (2Zonnebloemen, 2Pinguïns, 2Schelpen, 2Penselen, 2Onder Elkaar, 2Krekels, 2Knuffels)
Xavier (3): “Ik word er ZO moe van!” Pedagogisch medewerker: “Waarvan?” Xavier: “Dat gezeur” (wijst naar de meisjes…)
Vanessa (3): “Mijn moeder heet mama en weet jij hoe mijn oma heet? (...) Mama’s mama!”
Pedagogisch medewerker Ayla is net getrouwd. De kinderen, enthousiast: “Kijk, een prinses!” Unitmanager: “Met wie is Ayla getrouwd?” Guusje (3), verontwaardigd: “Met de koning natuurlijk!”
Jason (9): “Geloof jij in Jezus, juf? Pedagogisch medewerker: “Ik ben moslim, dus ik geloof in Mohammed!” Jason: “Oh, die zit bij mij in de klas!”
