RUIMTELIJKE ONTWIKKELING
RUIMTELIJK KADER KINDEROPVANG Geef kinderopvang de ruimte!
Ruimtelijk Kader Kinderopvang Geef kinderopvang de ruimte!
Colofon
Status, datum: definitief 30.08.2011 Dit is een uitgave van de gemeente Westland, afdeling Ruimte Omgeving en Veiligheid, team Ruimte, Economie en Duurzaamheid afdeling Samenleving, team Jeugd, Onderwijs en Sportbeleid Deze publicatie is op te vragen en te downloaden via www.gemeentewestland.nl
Samenstelling en coördinatie: Maarten Batenburg (ROV-RED) Ester van den Blink (SAM-JOS) Dennis Ruijgt (ROV-RED)) Bianca Sneevliet (SAM-JOS) Marcel Gordijn (ROV-RED) Advies: Joost van den Berk (ROV-RED) Bart Goedbloed (ROV-STB) Dominique van der Hoeven (ROV-STB) Jeroen Maliepaard (PO-VG) Vormgeving en Fotografie: Martina Wijler (ROV-STB) Meer informatie: Voor nadere informatie over kinderopvang kunt u contact opnemen met de gemeente Westland T (0174) 673 673 E
[email protected] l www.gemeentewestland.nl
2
Gemeente Westland Ruimtelijk kader kinderopvang
INHOUD Samenvatting 1. Inleiding
4 6
2.
Doel en ambitie
8
3.
Kinderopvang
9
1.1 1.2 1.3 2.1 2.2 2.3 3.1 3.2
3.3 3.4 3.5
4.
4.1 4.2 4.3
Kadering kinderopvang 3.1.1 Binnen beschouwing 3.1.2 Buiten beschouwing Wat is het belang? 3.2.1 Sociaal Maatschappelijke Visie 3.2.2 De brede school 3.2.3 Lokale educatieve agenda Aanbod in Westland Vraag in Westland 3.4.1 Praktijk 3.4.2 Model Knelpunten ruimtelijke mogelijkheden kinderopvang 3.5.1 Waarom vindt ‘kinderopvang’ geen ruimte? 3.5.2 Bekende initiatieven Maatschappelijk Vastgoedbeleid Ruimtelijk beleid 4.3.1 Visie Greenport Westland 2020 met evaluatie 4.3.2 Ontwikkelingkaders voor de kernen (ROK) 4.3.3 Westlands Verkeer- en Vervoerplan (WVVP) Integrale rol gemeente 4.4.1 Bestemmingsplannen 4.4.2 Schoollocaties
Randvoorwaarden kinderopvang 5.1 5.2 5.3
6 6 7
Doelstelling Resultaten Juridische mogelijkheden
Huidig beleid
4.4
5
Aanleiding Vraagstelling Leeswijzer
Wet kinderopvang Verkeer en vervoer 5.2.1 Bereikbaarheid en veiligheid 5.2.2 Parkeervoorzieningen Milieunormen 5.3.1 Geluid 5.3.2 Luchtkwaliteit 5.3.3 Aandachtspunten
6. Ruimtelijke Mogelijkheden kinderopvang 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 6.8 6.9 6.10
Rangorde in voorkeuren van vestiging Centrum grote kernen Kernwinkelgebied overige kernen Woongebieden Kantorenlocaties Bedrijventerreinen Sportterreinen en gebieden met maatschappelijke doeleinden Glastuinbouwgebied Natuur- / recreatiegebieden Gemeentelijk vastgoed 6.10.1 Tijdelijke vestiging 6.10.2 Permanente vestiging 6.11 Gebieden voor onderwijs
Gemeente Westland Ruimtelijk kader kinderopvang
8 8 8
9 9 9 9 9 9 10 10 10 10 10 12 12 12
13 13 13 14 14 14 14 14 15 15
16 16 16 16 16 17 17 17 18
19 19 19 19 20 20 20 20 22 22 22 22 22 22
3
SAMENVATTING
de bestemmingsplannen en de wet kinderopvang vormen de basis van het ruimtelijke kader voor de kinder-
Westland heeft op dit moment een sterke behoefte aan
opvang.
extra ruimte voor kinderopvang, waaronder dagopvang (0 t/m 4 jarigen) en BSO’s (4 t/m einde basisschool).
Het college heeft, vanwege het maatschappelijke
Het college geeft aan de kinderopvang van groot belang
belang, ten aanzien van de realisatie van kinderopvang
te vinden en hen te willen ondersteunen bij het vinden
reeds de volgende acties ondernomen:
van geschikte locaties. • Gebruik gemaakt van lege lokalen bij scholen. Waarom vindt ‘kinderopvang’ momenteel geen ruimte?
• Tijdelijke Regeling ontwikkeld.
• In Westland zijn te weinig locaties beschikbaar met
• In nieuwbouwwijken vierkante meters gereserveerd
de bestemming “Maatschappelijke doeleinden” en voldoende bijhorende parkeervoorzieningen. • De locaties (gebouwen en buitenterrein) moeten voldoen aan de eisen die in de Wet Kinderopvang
voor kinderopvang. • Kinderopvangorganisaties en aanbieders van locaties met elkaar in gesprek gebracht. • Opgetreden als investeerder en verhuurder tegen een
worden gesteld, en aan de milieuhygiënische en
kostprijsdekkende huur bij de ontwikkeling van brede
ruimtelijke randvoorwaarden zoals geluid, luchtkwali-
scholen.
teit en goede ruimtelijke onderbouwing. • Om interessant te blijven voor ouders dient kinderopvang een kostprijs te realiseren die binnen de kin-
• Ontwikkelen van nieuw accomodatiebeleid om te komen tot uniformiteit van de huurtarieven voor leegstaande schoollokalen.
deropvangtoeslag ligt. Daarom zijn vanuit kostentechnisch oogpunt niet alle beschikbare panden geschikt. De centrale vraag in deze beleidsnotitie is de volgende: Hoe kan door het opstellen van een ruimtelijk kader, de vraag naar en het aanbod van kinderopvang beter op elkaar afgestemd worden, zodat • aan de toenemende vraag naar kinderopvang plaatsen voldaan blijft worden? • er voldoende mogelijkheden voor doorontwikkeling van kinderopvang in Westland blijven? • er duidelijkheid aan de kinderopvang en andere organisaties wordt gegeven?
Het meewerken aan de vestiging van kinderopvang kan consequenties hebben voor andere ruimtevragers. Daarom is het belangrijk om alle belangen goed af te wegen. De Visie Greenport Westland 2020, evaluatie van de Greenportvisie, Ontwikkelingskaders voor de Kernen, het Westland Verkeer- en Vervoerplan,
4
Gemeente Westland Ruimtelijk kader kinderopvang
Dit ruimtelijk kader geeft een aantal randvoorwaarden en richtlijnen weer over de (on)mogelijkheden voor de
Samenvatting ruimtelijke voorwaarden
realisatie van kinderopvang binnen de verschillende
Parkeernormering
gebiedstypologieën.
De toe te passen rekenregel voor het aantal benodigde
Deze gebiedstypologieën met (on-)mogelijkheden zijn:
parkeerplaatsen (zie §5.2.2): aantal werknemers x 0,8
Kernwinkelgebied in vijf grote kernen
geen mogelijkheden
+ aantal kinderen x ..¹ % van het aandeel kinderen dat
Kernwinkelgebied in
onder voorwaarden
gehaald/gebracht wordt met de auto
overige kernen
mogelijk
x 0,25 (reductiefactor vanwege korte parkeerduur)
onder voorwaarden
x 0,75 (reductiefactor vanwege meerdere kinderen per
mogelijk
auto).
Woongebieden
onder voorwaarden
Kantorenlocaties
mogelijk
Bedrijventerreinen
geen mogelijkheden
Sportterreinen, scoutinggebouwen, campings e.d.:
Buitenruimte 3 m2 per kind Binnenruimte: 3,5 m2 speelruimte per kind, exclusief
onder voorwaarden
toiletten, slaapkamers etc.
mogelijk
Verblijfsruimten: minimaal 8-10 m2
Glastuinbouw
geen mogelijkheden
Natuur-/recreatie-
aan de rand onder voor-
gebieden
waarden mogelijk
Gemeentelijk vastgoed
Eisen vanuit de Wet kinderopvang (zie §5.1):
onder voorwaarden mogelijk
Gebieden voor
onder voorwaarden
onderwijs
mogelijk
Meerdere aansluitingen water en riolering Eis vanuit Besluit gevoelige bestemmingen Op 16 januari 2009 is het Besluit gevoelige bestemmingen in werking getreden. Met deze amvb wordt de vestiging van zogeheten ‘gevoelige bestemmingen’ -zoals scholen en kinderdagverblijven- in de nabijheid van provinciale en rijkswegen beperkt.
Voorkeurslokaties, willekeurig geordend, zijn: • In de kernen (uitgezonderd het kernwinkelgebied van de vijf grote kernen); • In een cluster van voorzieningen voor jeugd; • Bij locaties voor sport-, cultuur- of recreatiebeoefening en aan de randen van natuurgebieden (in een omgeving met voldoende ‘uitdaging’). Het verkrijgen van toestemming tot vestiging op een bepaalde locatie is maatwerk. Om voor toestemming in aanmerking te komen voor een andere locatie dan de voorkeurslocaties, moeten de kinderopvang-organisaties genoegzaam aantonen dat de voorkeurslocaties niet voorhanden zijn of waarom een bepaalde locatie hun voorkeur heeft. In de locatiekeuze spelen naast ruimtelijke ook sociale,
¹ Deze factor is afhankelijk van de locatie en de aard van de opvang (zie § 5.2.2)
economische, maatschappelijke en verkeerstechnische belangen belangen mee. Deze belangen worden integraal afgewogen.
Gemeente Westland Ruimtelijk kader kinderopvang
5
1.
INLEIDING
1.1
Aanleiding
de vestigingsproblematiek van kinderopvang, waarin de afdelingen Ruimte, Bouwen en Milieu (RBM), Planontwikkeling (PO) en Maatschappelijke Ontwikkeling (MO)
Regelmatig benaderen kinderopvangorganisaties de ge-
zijn vertegenwoordigd. In deze werkgroep zijn de lopende
meente met het verzoek om huisvesting. In de verschil-
formele zaken afgehandeld en is een aanzet gegeven
lende kernen bestaan lange wachtlijsten voor kinder-
voor de onderhavige ruimtelijke kaders. Nieuwe vesti-
opvang. Daarnaast zijn er recent een aantal verzoeken
gingsverzoeken lopen via de Quick-Scan, maar worden
tot afwijking van het bestemmingsplan ten behoeve van
meestal afgewezen op basis van het huidige vastge-
vestiging van een kinderopvanglocatie afgewezen, omdat
stelde ruimtelijk beleid.
ze niet in overeenstemming waren met het bestaande ruimtelijk beleid. Er is op dit moment dus een sterke
1.2
Vraagstelling
behoefte aan extra ruimte voor kinderopvang, waaronder
De centrale vraag in deze beleidsnotitie is de volgende:
dagopvang en BSO’s. Het college geeft aan de kinderopvang van belang te vinden voor Westland en hen te
Hoe kan door het opstellen van een ruimtelijk kader,
willen ondersteunen bij het vinden van geschikte en
de vraag naar en het aanbod van kinderopvang
beschikbare locaties (zie ook §6.1).
beter op elkaar afgestemd worden, zodat • aan de toenemende vraag naar kinderopvang-
De verzoeken om vestigingslocaties worden steeds diverser. Er is al een aantal kinderopvanglocaties op sportterreinen. Ook zijn er aanvragen voor het buitengebied, bedrijventerreinen en een camping. Kinderopvangorganisaties willen kinderen op deze locaties vaak meer laten bewegen op basis van thema’s als sport, scouting, etc.
plaatsen voldaan blijft worden? • er voldoende mogelijkheden voor doorontwikkeling van kinderopvang in Westland blijven? • er duidelijkheid aan de kinderopvang en andere organisaties wordt gegeven?
Bovendien zijn deze locaties betaalbaar én voldoen ze aan de eisen van de Wet kinderopvang. Bij een groeiend aantal aanvragen om kinderopvang te mogen realiseren wordt geconstateerd dat de gemeente daaraan, vanuit ruimtelijke overwegingen, geen medewerking kan verlenen. Ook wordt geconstateerd dat, door het afwijzen van de initiatieven, de kinderopvangorganisaties steeds creatiever worden in het vinden van mogelijke nieuwe locaties. Dit leidt echter niet tot meer medewerking bij de gemeente. Deze trend moet doorbroken worden. Westland erkent het belang van kinderopvang en wil daarom een oplossing, die zowel de ruimtelijke kaders recht doet als het maatschappelijk belang dient. De uitdaging waar de gemeente Westland voor staat is
Aan deze centrale vraag ligt een aantal deelvragen ten grondslag. Deze dienen als vertrekpunt voor de notitie en zullen in de verschillende hoofdstukken behandeld worden. • Wat is kinderopvang? • Wat is het belang ervan? • Wat is het huidige aanbod aan kinderopvang in Westland en wat is de behoefte? • Wat zijn de knelpunten in de ruimtelijke mogelijkheden van de kinderopvang? • Wat zijn relevante bestaande beleidskaders waarmee rekening moet worden gehouden? • Op welke locaties is kinderopvang wel of niet mogelijk?
om binnen aangepaste ruimtelijke kaders medewerking te verlenen aan de zoektocht naar kinderopvanglocaties om het aanbod en de vraag beter in evenwicht te brengen en een stimulans te geven aan de arbeidsparticipatie van ouders. Sinds enkele maanden is er een werkgroep gestart over
6
Gemeente Westland Ruimtelijk kader kinderopvang
1.3
Leeswijzer
Na de inleiding worden in hoofdstuk 2 het doel en de ambitie van de gemeente Westland ten aanzien van het Ruimtelijk Kader Kinderopvang beschreven. In hoofdstuk 3 wordt de kinderopvang, haar belang, het huidige aanbod, de behoefte en de knelpunten in ruimtelijke mogelijkheden nader uitgewerkt. Daarna wordt in hoofdstuk 4 het huidige gemeentelijk beleid beschreven. Hoofdstuk 5 zet de ruimtelijke randvoorwaarden voor kinderopvang uiteen. Tot slot beschrijft hoofdstuk 6 de mogelijkheden voor de kinderopvang opdat duidelijk wordt waar ontwikkeling van kinderopvang in Westland mogelijk is. Hiermee wordt duidelijkheid gegeven aan de kinderopvangorganisaties.
Gemeente Westland Ruimtelijk kader kinderopvang
7
2.
DOEL EN AMBITIE
mogelijk en in het buitengebied moet een projectbesluit (2.12, eerste lid, sub a, onder 3 Wabo) aangevraagd en
In onze gemeente bestaat een vraag naar extra kinder-
doorlopen worden. Dit planologisch instrumentarium kan
opvangplaatsen, die op dit moment niet kan worden
de gemeente niet loslaten. Er worden niet op voorhand
gehonoreerd. Vanuit maatschappelijk oogpunt is het
meer locaties voor kinderopvang aangewezen. Wel vormt
belangrijk dat dit wordt verbeterd. Dit hoofdstuk gaat
dit beleidskader het uitgangspunt om het doorlopen van
hier nader op in.
de afwijkingsprocedures en bestemmingsplanwijzigingen voor verzoeken om kinderopvang te realiseren te
2.1
Doelstelling
verbeteren.
Door het opstellen van een ruimtelijk kader, de vraag naar en aanbod van kinderopvang beter op elkaar af-
Voor ieder geval zal de gemeente Westland zich de
stemmen, zodat:
volgende vragen stellen:
• aan de toenemende vraag naar kinderopvangplaatsen
• Onder welke voorwaarden werkt Westland mee aan
voldaan kan blijven worden, • er voldoende mogelijkheden voor doorontwikkeling van kinderopvang in Westland blijven en • er duidelijkheid aan de kinderopvangorganisaties wordt gegeven.
2.2
Resultaten
Met de notitie “Ruimtelijk Kader Kinderopvang” wordt
een buitenplanse afwijking om kinderopvang mogelijk te maken in de kernen? • Onder welke voorwaarden werkt Westland mee aan een buitenplanse afwijking om kinderopvang mogelijk te maken in de overige gebieden van Westland? Op deze vragen zal in generieke zin een antwoord worden gegeven in het zesde hoofdstuk.
beoogd: • ruimtelijk beleid op het gebied van de kinderopvang vast te stellen vanuit het perspectief van de gemeentelijke afdelingen Ruimte Bouwen Milieu, Planontwikkeling en Maatschappelijke Ontwikkeling; • het nieuwe ruimtelijk kader richting de kinderopvangorganisaties uit te dragen; • een toetssteen te bieden voor nieuwe initiatieven. Om de lijn in deze notitie uit te dragen binnen en buiten de organisatie wordt een werkgroep geformeerd, waarin de afdelingen MO (Zorg & Welzijn), RBM (Ruimtelijke Ordening en Ruimtelijk Juridische Zaken) en PO (Vastgoed) zijn vertegenwoordigd. Deze werkgroep bewaakt de beleidslijn en adviseert (op verzoek van leden van het Quick-scanoverleg) bij initiatieven.
2.3
Juridische mogelijkheden
Deze beleidsnotitie biedt een handvat om buiten de bestemming “Maatschappelijke doeleinden” een afwijkingsmogelijkheid te ondersteunen of een basis te bieden voor een bestemmingsplanwijziging. In binnenkernse ontwikkelingen is een kleine buitenplanse afwijking (2.12, eerste lid, sub a, onder 2 Wabo)
8
Gemeente Westland Ruimtelijk kader kinderopvang
3.
KINDEROPVANG
3.1
Kadering kinderopvang
catie voor de 0 tot 4-jarigen is hierbij erg belangrijk. In
3.1.1
Binnen beschouwing
de tweede plaats maakt de opvang het ouders mogelijk
cognitief, sociaal en fysiek te kunnen ontwikkelen. De taalontwikkeling in het kader van de voorschoolse edu-
Sinds 2005 is kinderopvang geregeld in de Wet kin-
hun zorgtaken te combineren met werk.
deropvang. Vraagsturing is het uitgangspunt van deze wet: ouders betalen de volledige prijs aan het kinder-
Het college is van mening dat kinderopvang een basis-
dagverblijf en kunnen een deel daarvan terugkrijgen
voorziening voor kinderen en ouders behoort te zijn. Het
via de belastingdienst en hun werkgever. Kinderopvang
is bekend dat er problemen zijn bij het vinden van goede
stelt ouders in staat om werk en zorg te combineren.
locaties die ook aan bestemmingsplannen voldoen; in
De kinderopvangorganisaties hebben zich tengevolge
het Westland, en elders in Nederland. Het Ministerie
van deze wet ontwikkeld van gesubsidieerde welzijns-
van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen verwacht van
organisaties tot ondernemers op de markt waarin ouders
gemeenten een actieve rol in het steunen van scholen
‘consument’ zijn van het ‘product’ kinderopvang. De wet
en kinderopvang in het realiseren van opvanglocaties en
belegt de verantwoordelijkheid voor het handhaven van
het effectief gebruiken van schoolaccommodaties (brief
de kwaliteit van de kinderopvang bij de gemeente.
6 maart 2009).
Er zijn verschillende vormen van kinderopvang te on-
3.2.1
derscheiden, namelijk dagopvang (KDV) (0-4 jarigen)
In de Sociaal Maatschappelijke visie van Westland
en buitenschoolse opvang (BSO) (4 tot einde-basis-
spreekt de gemeente over een gemeente waar mensen
school). Daarnaast zijn er recente nieuwe vormen van
willen wonen, werken en ondernemen. Ook spreekt zij
kinderopvang in opkomst die een specifieke doelgroep
zich uit over samenwerking tussen publieke en private
aanspreken. Hierbij kan gedacht worden aan onder
partijen om een sociale en ondernemende gemeente
andere crisisopvang, 24-uursopvang, seizoensopvang of
met allure in 2020 te realiseren. Eén van de doelstellin-
zorgopvang. Indien deze vormen van opvang opgezet zijn
gen is het ontwikkelen van multifunctionele voorzienin-
binnen een organisatie die valt onder de Wet kinderop-
gen waarin een geheel van maatschappelijke voorzienin-
vang, dan vallen deze vormen ook onder de gemeente-
gen (waaronder de kinderopvang) wordt gevestigd om
lijke taak.
een aantrekkelijke woonomgeving te creëren. Voor jonge
Sociaal Maatschappelijke Visie
kinderen dienen voorzieningen direct beschikbaar te zijn
3.1.2
Buiten beschouwing
en in alle kernen.
Een andere vorm is gastouderopvang. De opvang vindt
De rol van de gemeente wordt in de Sociaal Maatschap-
dan plaats bij (gast)ouders thuis. Deze laatste vorm van
pelijke Visie als volgt gezien:
kinderopvang wordt in dit kader buiten beschouwing
”De rol van de gemeente is van wezenlijk belang. Als
gelaten, omdat er bij gastouderopvang geen sprake is
overheid verwachten wij van burgers en maatschappelijk
van een ruimteclaim die om een ruimtelijk juridische
middenveld een actieve rol. Zij hebben dan ook een
behandeling vraagt.
overheid nodig, die meedenkt en daar waar dat nodig is
3.2
Wat is het belang?
de regie pakt. Alleen samen kunnen we ons streefbeeld realiseren”.
Voor de gemeente Westland is de kinderopvang een belangrijke maatschappelijke voorziening. Ook de gemeen-
3.2.2
teraad stelt vragen over de toenemende behoefte aan
Het beleidsstuk ‘De brede school’ in het Westland heeft
kinderopvang en de manier waarop het college daaraan
de ondertitel “Een brede school bouw je niet, maar
wil voldoen (bijv. september 2009). Kinderopvang is in
maak je met elkaar”.
de eerste plaats de plek waar kinderen gelijke kansen
Juist nu moeten onderwijs en kinderopvang samen met
krijgen om zich in een veilige en geborgen omgeving
de gemeente nadenken over een duurzame samenwer-
Gemeente Westland Ruimtelijk kader kinderopvang
De brede school
9
king, waarbij de doorgaande lijn voor kinderen wordt
vaak voor continuïteit en laten hun kinderen van de
gewaarborgd. Werkende ouders moeten arbeid en zorg
wachtlijsten afhalen. Voor de toekomst is de vraag naar
goed kunnen blijven combineren, alle kinderen moe-
kinderopvang moeilijk te voorspellen omdat de wet- en
ten de kans krijgen zich positief te ontwikkelen. Het is
regelgeving (belastingteruggave) en het economisch tij
belangrijk dat de groep 20 tot 65 jarigen zoveel mogelijk
factoren zijn die van grote invloed zijn.
in staat wordt gesteld te participeren in het arbeidsproces. Intensieve samenwerking tussen kinderopvang en
Desalniettemin zijn er voldoende aanwijzingen dat het
onderwijs waarbij de gemeente een regiefunctie op zich
aanbod van het aantal kinderopvangplaat-sen in West-
neemt voorziet in deze aspecten.
land momenteel achterblijft bij de vraag. Dit blijkt zowel in de praktijk als in theorie.
3.2.3
Lokale educatieve agenda
Volgens de lokale educatieve agenda stelt de gemeente
3.4.1
Praktijk
zich tot doel het lokale onderwijsbeleid te verbreden
Het achterblijven van het aanbod aan kinderopvang bij
door het netwerk van samenwerkingspartners te vergro-
de vraag naar kinderopvang blijkt in de praktijk onder
ten met o.a. de partners van voorschoolse instellingen,
andere uit de wachtlijsten van de huidige kinderopvang
beroepsonderwijs en volwasseneneducatie. Naast de
en uit de wens van kinderopvangorganisaties om uit te
pedagogische afstemming en samenhang stimuleert
breiden.
de gemeente tevens de ontwikkeling van een sluitend systeem van onderwijs en opvang om arbeidsparticipatie
De wachtlijsten bij de kinderopvang en BSO zijn zeer
van ouders mogelijk te maken.
uiteenlopend per kern en afhankelijk van de gewenste opvangdagen. Ouders die hun kinderen op maandag,
3.3
Aanbod in Westland
dinsdag of donderdag willen laten opvangen, moeten
Op dit moment heeft iedere Westlandse kern een
veel langer wachten dan ouders die dit op woensdag of
kinderopvangorganisatie die de mogelijkheid biedt om
vrijdag willen. In het algemeen gesproken kan worden
kinderen op te vangen. In onderstaande tabel wordt de
gezegd dat kinderen in Westland gemiddeld een jaar op
ontwikkeling van de capaciteit van het aantal kindplaat-
de wachtlijst staan voordat zij op een opvangplek terecht
sen in Westland beschreven.
kunnen.
Ontwikkeling van het aantal beschikbare kindplaatsen in
3.4.2
Westland
Ook uit (gemeentelijke) onderzoeken blijkt dat West-
Model
land een tekort aan kinderopvangplaatsen heeft. Om Stijging van
de vraag naar kinderopvang in Westland te beschrijven
2006 tot 2009
is gekozen voor het model van het Sociaal Cultureel
2006
2008
2009
KDV
894
1.198
1.230
38%
Planbureau (SCP). Dit model berekent, uitgaande van
BSO
789
1.370
1.430
81%
het aanbod in 2008, een bovengrens aan de vraag.
Totaal
1.683
2.568
2.660
58%
Gemeenten die thans het grootste aanbod hebben, per 100 kinderen in de relevante leeftijdsgroep, staan model
3.4
Vraag in Westland
De toekomstige vraag naar kinderopvangplaatsen is moeilijk in beeld te brengen. Daar waar namelijk geen kinderopvangplaatsen voorhanden zijn, gaan ouders naar andere (sub-optimale) oplossingen op zoek, zoals laten oppassen van ouders of stoppen met werken. Wanneer deze oplossing is gevonden, kiezen ouders
10
voor de maximale vraag die kan worden verwacht. Voor dit model is gekozen, omdat het is ontwikkeld door een gerenomeerd instituut en rekening houdt met diverse kenmerken van een gemeente en haar bevolking. In 2011 wordt in overleg met de kinderopvangorganisaties afgestemd hoe de berekening kindplaatsen standaard uitgevoerd dient te worden. Deze cijfers zullen toekomstig half jaarlijks geactuali-
Gemeente Westland Ruimtelijk kader kinderopvang
seerd worden. De vernieuwde cijfers worden gepubliceerd op de gemeentelijke website.
Behoefte en aanbod aan dagopvang per kern in 2009 Kern
0-4 jarigen
Nodig
Aanbod
Verschil
s-Gravenzande
980
367
303
-64
Naaldwijk
760
285
191
-94
De Lier
580
217
90
-127
28
10
0
-10
Honselersdijk
320
120
83
-37
• bevolkingsdichtheid in 2008 (inwoners per km2)
Kwintsheul
160
60
51
-9
• percentage huishoudens met kinderen in 2005
Maasdijk
200
75
50
-25
• percentage hoger opgeleiden 15-65 jarigen in
Monster
532
199
162
-37
Poeldijk
260
97
104
7
Wateringen
720
270
196
-74
4.540
1.700
1.230
-470
Het SCP-model houdt rekening met • aantal kinderen van 0-4 jaar in de gemeente in 2008 • aantal kinderen van 4-12 jaar in de gemeente in 2008
2006/2008 • percentage tweeverdienerhuishoudens 18-65 in 2006 • percentage huishoudens met een laag inkomen in
Heenweg
Totaal
2005 • gemiddeld gestandaardiseerd inkomen per huishouden in 2005
Volgens het SCP-ramingsmodel zijn er in het Westland 17,7 kindplaatsen nodig per 100 kinderen voor de BSO.
De cijfers die voor Westland naar voren kwamen uit het SCP-model, zijn onderverdeeld naar verschillende kernen op basis van aantallen kinderen (0-4 jarigen en 4-12 jarigen) per kern. Volgens het SCP-ramingsmodel zijn er in het Westland 37,5 kindplaatsen nodig per 100 kinderen voor de dagopvang.
Gemeente Westland Ruimtelijk kader kinderopvang
11
Behoefte en aanbod aan BSO per kern in 2009 Kern
4-8 jarigen
s-Gravenzande
8-12 jarigen
Totaal
Nodig
Aanbod
Verschil
1.219
810
2.029
359
320
-39
Naaldwijk
949
660
1.609
284
180
-104
De Lier
752
501
1.253
221
100
-121
38
24
62
10
0
-10
Honselersdijk
455
294
749
132
70
-62
Kwintsheul
198
111
309
54
80
26
Maasdijk
269
114
383
67
40
-27
Monster
672
441
1.113
197
230
33
Poeldijk
301
180
481
85
180
95
Wateringen
938
525
1.463
258
230
-28
5.791
3.660
9.451
1.667
1.430
-237
Heenweg
Totaal
Hoewel met dit model de behoefte aan kinderopvang in
3.5.2
kaart is gebracht, ligt de uiteindelijke beslissing om al
Het onderwerp kinderopvang en het vinden van ge-
Bekende initiatieven
dan niet een nieuw opvangaanbod te realiseren, bij deze
schikte locaties is niet nieuw en er zijn ook al de nodige
organisaties zelf. Zij moeten deze beslissing nemen op
initiatieven geweest door de kinderopvang. Zo zijn er
basis van een eigen ondernemingsplan.
aanvragen ingediend om kinderopvang te mogen realiseren in winkelpanden, in woningen, in het agrarisch
3.5
Knelpunten ruimtelijke mogelijkheden kinderopvang
3.5.1
Waarom vindt ‘kinderopvang’ geen ruimte?
gebied, op bedrijvenlocaties, bij sportclubs en op een camping.
De kinderopvang vindt geen ruimte, omdat er te weinig locaties in Westland met de bestemming “Maatschappelijke doeleinden” en voldoende parkeervoorzieningen beschikbaar zijn. Daardoor ‘knellen’ de ruimtelijke procedures. Ook de inpassing in de omgeving kan beperkingen geven. Omwonenden kunnen een bezwaaren beroepprocedure voeren tegen een voornemen tot vestiging van een kinderopvanglocatie. Vanzelfsprekend dienen de locaties (gebouwen en buitenterrein) te voldoen aan de eisen die in de Wet kinderopvang worden gesteld (zie §5.1). Bovendien zijn kinderopvangorganisaties marktpartijen die maatschappelijk ondernemen. Om interessant te blijven voor ouders dienen zij een kostprijs te realiseren die binnen de kinderopvangtoeslag ligt. Daarom zijn niet alle beschikbare panden geschikt vanuit kostentechnisch oogpunt.
12
Gemeente Westland Ruimtelijk kader kinderopvang
4.
HUIDIG BELEID
4.2
Vastgoedbeleid
De prijs die commerciële woningcorporaties rekenen is
4.1
Maatschappelijk
marktconform, omdat kinderopvang ten principale een commerciële activiteit is.
Vanwege het in het vorige hoofdstuk genoemde maat-
De gemeente rekende tot eind 2009 met een gemid-
schappelijke belang wil de gemeente de realisatie van
delde huurprijs van € 115,- p/m2 excl. BTW.
kinderopvang faciliteren. Hiertoe heeft zij de volgende
In de afgelopen jaren zijn de onderhouds- en investe-
acties ondernomen:
ringskosten flink zijn gestegen. Het bedrag van € 115,is echter niet geïndexeerd. Bovendien is het bedrag van
• Er wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van lege lokalen bij scholen.
€ 115,- berekend op basis van een maatschappelijke grondprijs. De gemiddelde huurprijs is daardoor niet
• De Tijdelijke Regeling 2008-2012 is na een motie
(meer) als representatieve- en actuele huurprijs te zien.
van de gemeenteraad vastgesteld. Door deze regeling kunnen instellingen voor kinderopvang meerjareno-
In het in december 2009 door de raad vastgestelde
vereenkomsten met schoolbesturen afsluiten voor
vastgoedbeleid is als uitgangspunt opgenomen dat de
de huur van leegstaande lokalen. Met deze regeling
gemeente voor verhuur van ruimte aan de kinderopvang
wordt afgeweken van de gebruikelijke praktijk op
streeft naar een ten minste kostprijsdekkende huur. Dat
grond van de onderwijswetgeving, waarbij alleen een-
betekent dat er per nieuw huurcontract een berekening
jarige contracten kunnen worden afgesloten en een
wordt gemaakt, waarin alle kostenelementen zijn opge-
huurder altijd moet wijken voor het onderwijs als deze
nomen, uitgaande van de op dat moment geldende prij-
het lokaal weer nodig heeft. Met de tijdelijke regeling
zen. Daarin is onder andere de grondprijs vertaald. De
wordt er niet naar leegstand verwezen en hoeft een
gemeente rekent nu standaard met een commerciële
kinderopvangorganisatie die een leegstaand lokaal
grondprijs voor verhuur aan de kinderopvang. Zolang het
huurt niet te wijken. Als de school op enig moment
gemeentelijk tarief kan worden uitgelegd als kostprijs-
een extra lokaal nodig heeft, wordt door de gemeente
dekkend, is er geen sprake van overheidssteun.
een noodlokaal geplaatst. Om de investeringskosten te dekken is er een gebruikstarief vastgesteld. Dit
Voor de verhuur van leegstaande lokalen ontwikkelen
tarief wordt doorberekend aan de huurder. In 2011
team Vastgoed en team Onderwijs in overleg met de
wordt de Tijdelijke Regeling geëvalueerd. Het is
schoolbebesturen beleid om te komen tot uniformering
uiteindelijk aan de politiek of deze regeling wel of niet
van huurtarieven.
wordt verlengd.De gemeente voert met de schoolbesturen overleg over regulering van leerlingenstromen bij basisscholen. Het is nodig om afspraken te maken over de manier waarop de schoolbesturen omgaan met groei en leegstand. Met dergelijke afspraken wordt ook duidelijk waar langdurig leegstand ontstaat en deze ruimte kan door de kinderopvang gebruikt worden.
Gemeente Westland Ruimtelijk kader kinderopvang
13
4.3
Ruimtelijk beleid
4.4
Integrale rol gemeente
De volgende ruimtelijke beleidsstukken vormen de basis
De gemeente heeft als bevoegd gezag volgens de
voor dit beleidskader.
Algemene wet bestuursrecht (Awb) als taak om: • Relevante belangen op een evenwichtige wijze af te
4.3.1
Visie Greenport Westland 2020 met evaluatie
wegen (art. 3.4) • Een besluit deugdelijk te onderbouwen (art. 3.46)
De Greenportvisie schrijft in Westland maatschappelijke voorzieningen, waaronder kinderopvang, van een
De memorie van toelichting Wet Kinderopvang meldt het
kwalitatief goed niveau voor. Deze voorzieningen dienen
volgende:
in voldoende mate aanwezig te zijn en geografisch
In de basis ligt het initiatief om nieuwe kinderopvanglo-
gunstig te liggen. Afstemming op ontwikkelingen in be-
caties te vinden en aan te dragen niet bij de gemeente,
hoefte en bevolkingssamenstelling is essentieel.
maar bij de kinderopvangorganisaties zelf. Wel dient dit maatschappelijk onderwerp in de ruimtelijke beleidska-
4.3.2
Ontwikkelingkaders voor de kernen (ROK)
ders te worden opgenomen, zodat het beter mogelijk wordt voor kinderopvangorganisaties om geschikte
De ontwikkelingskaders geven aan dat maatschappe-
locaties te vinden die aan dit gemeentelijke ruimtelijk
lijke voorzieningen waarin kinderopvang mogelijk is, in
beleid voldoen. Hierbij wordt gedacht aan het aanvullen
de kernen gewenst zijn. Het ROK De Lier is vastgesteld.
of aanpassen van de structuurvisie of de ontwikkelings-
ROK ‘s-Gravenzande, ROK Monster/Ter Heijde en ROK
kaders voor de kernen.
Honselersdijk worden in 2011 in procedure gebracht. Geprobeerd is een beleidskader te ontwikkelen waarin
4.3.3
Westlands Verkeer- en Vervoerplan (WVVP)
wordt opgenomen waar de uitbreiding wel en niet gewenst is op een bepaald abstractieniveau (zie hoofdstuk
Het verkeersbeleidsplan beschrijft de huidige en ge-
6) en dat goede samenwerking tussen de verschillende
wenste verkeersituatie in Westland. Onderdeel daarvan
gemeentelijke diensten onderling bevordert. Met het
is het beleid rondom parkeren, inclusief de reken-
kader is de gemeente richtingzettend en biedt ze dui-
kundige normen die hiervoor gelden. Aan de basis van
delijkheid aan initiatiefnemers. Hiermee vervult zij een
deze normen staan de landelijke aanbevelingen van de
regisserende en stimulerende rol en wordt het onderne-
ASVV 2004 (aanbevelingen voor verkeersvoorzieningen
mersklimaat positief beïnvloed.
binnen de bebouwde kom).
14
Gemeente Westland Ruimtelijk kader kinderopvang
4.4.1
Bestemmingsplannen
4.4.2
Schoollocaties
In sommige bestemmingsplannen is zoals genoemd kin-
De gemeente verstrekt de ondernemers informatie over
deropvang als maatschappelijke doeleinde opgenomen.
het beschikbare aanbod aan kinderopvang, zodat gaten
In een aantal bestemmingsplannen wordt kinderopvang
in de markt makkelijker zijn op te sporen.
met een aanduiding aangegeven, maar vaak is het nog
Bij sluiting van schoollocaties of andere gebouwen met
niet afdoende geregeld om kinderopvang mogelijk te
een maatschappelijke bestemming dient de gemeente
maken.
zich te realiseren dat dit negatieve gevolgen kan hebben
Kinderopvang kan bestemmingsplantechnisch in grond-
voor de vestiging van kinderopvang.
beginsel alleen worden gefaciliteerd op percelen met de bestemming “Maatschappelijke doeleinden”. Gelet op de druk die op deze bestemming ligt (denk aan scholen, verenigingen, genootschappen, etc.) en de eisen waaraan de locaties moeten voldoen in verband met de Wet kinderopvang is het erg moeilijk goede vestigingsruimten te vinden voor kinderopvang. Vestiging middels een ontheffing komt ook voor. De invulling van nieuwe bestemmingsplannen dient volgens de uitgezette lijnen van dit beleidskader geschieden, opdat er beter en meer rekening gehouden kan worden met de behoefte aan de bestemming “maatschappelijke doeleinden”.
Gemeente Westland Ruimtelijk kader kinderopvang
15
5
RANDVOORWAARDEN KINDEROPVANG
5.2.1
Bereikbaarheid en veiligheid
Ten behoeve van de verkeersveiligheid is het van belang dat de kinderen en hun ouders de kinderopvang veilig
De Wet ruimtelijke ordening (Wro, art. 3.1) schrijft voor
kunnen bereiken. Bij voorkeur ligt de kinderopvangloca-
dat een bestemmingsplan moet voldoen aan de criteria
tie in een straat waar zowel de intensiteit als de snel-
voor goede ruimtelijke ordening.
heid van het verkeer beperkt is. Uitgangspunt is dat de
In dit hoofdstuk wordt een aantal specifieke randvoor-
betreffende weg in de categorie ‘erftoegangsweg’ valt.
waarden –niet uitputtend– behandeld, die bepalen of
Daarnaast is het voor de verkeersveiligheid van belang
kinderopvang haalbaar is op een bepaalde locatie. Deze
dat op deze weg normaliter in beperkte mate vracht- of
specifieke eisen worden gesteld vanuit de Wet kinderop-
busverkeer rijdt, of dat er beschermende voorzieningen
vang en vanuit de sectoren verkeer en vervoer en milieu.
worden getroffen.
5.2.2
Parkeervoorzieningen
Elke vorm van kinderopvang moet voldoen aan
Het is belangrijk dat er voldoende parkeerplaatsen
wettelijke kwaliteitseisen over:
beschikbaar zijn. De normering voor het berekenen van
• de betrokkenheid en inspraak van ouders;
het aantal benodigde parkeerplaatsen bij een kinderop-
• de deskundigheid van het personeel;
vanglocatie is beschreven in het Westlands Verkeers- en
• de veiligheid en gezondheid;
Vervoerplan. De norm geeft het maximaal aantal beno-
• de accommodatie en inrichting;
digde parkeerplaatsen aan op de maatgevende momen-
• de groepsgrootte en het aantal kinderen per
ten van de dag, te weten de breng- en haalmomenten.
pedagogisch medewerker;
Twee factoren zijn bepalend voor de norm.
• pedagogisch beleid en praktijk;
Ten eerste het aantal werknemers. De norm voor
• de omgang met klachten.
crèches, peuterspeelzalen en kinderdagverblijven genoemd in het WVVP 2006: 0,8 parkeerplaats per arbeidsplaats (maximaal aantal gelijktijdig aanwezige
5.1
Wet kinderopvang
De eisen die door de Wet kinderopvang aan kinderopvanglocaties worden gesteld, zijn: • Buitenruimte: 3 m² per kind • Binnenruimte: 3,5 m² speelruimte per kind, exclusief toiletten, slaapkamers etc. • Verblijfsruimten: minimaal 8-10 m² • Meerdere aansluitingen water en riolering Op de website van het Waarborgfonds kinderopvang worden alle eisen waaraan de kinderopvang moet voldoen, beschreven (www.waarborgfondskinderopvang.nl, link ‘virtueel kinderdagverblijf’).
5.2
Verkeer en vervoer
Vanuit de sector verkeer zijn twee aspecten van belang
werk-nemers per dag). Ten tweede moeten er in de ochtend en aan het eind van de middag / begin van de avond ook nog parkeerplaatsen beschikbaar zijn voor het halen en brengen van de kinderen. Voor de kinderdagopvang bedraagt het aandeel kinderen dat met de auto gebracht en gehaald wordt 75% in de kern en 90% buiten de kern, uitgangspunt is het maximaal aantal gelijktijdig aanwezige kinderen per dag. Voor de BSO bedraagt deze factor respectievelijk 50% en 75%. Het aantal kinderen dat met de auto gebracht/ gehaald wordt in tabelvorm KDV
BSO
Binnen de kern
75%
50%
Buiten de kern
90%
75%
bij het beoordelen van potentiële locaties voor kinderdagopvang.
16
Gemeente Westland Ruimtelijk kader kinderopvang
De toe te passen rekenregel is voor kinderdagopvang:
vanuit verkeersoogpunt al dan niet geschikt is voor het
aantal werknemers x 0,8
realiseren van een kinderopvangvoorziening. Natuurlijk
+
wordt hierbij niet alleen gekeken naar de huidige situ-
aantal kinderen x .. % van het aandeel kinderen dat
atie, maar worden ook eventuele toekomstige ontwikke-
gehaald/gebracht wordt met de auto
lingen meegenomen. Wat dat betreft zal er voor iedere
x 0,25 (reductiefactor vanwege korte parkeerduur)
locatie maatwerk geleverd moeten worden, waarbij
x 0,75 (reductiefactor vanwege meerdere kinderen per
naast verkeerstechnische ook sociale, economische,
auto).
maatschappelijke en ruimtelijke belangen meespelen. Deze belangen worden integraal afgewogen.
Voorbeeld voor twee groepen kinderdagopvang binnen de kern
Parkeernormen zijn onderhevig aan (landelijke) ontwikkelingen, verwerkt in Westlands beleid. De vigerende methodiek is te vinden in het actuele Westlands Ver-
4 werknemers x 0,8 + 25 kinderen x 75% met auto x 0,25 x 0,75= 3,2 + 3,52 = 6,72 plaatsen Op het moment dat niet aan deze normen wordt voldaan, kan dit foutparkeren in de hand werken, wat nadelig is voor zowel de verkeersveiligheid, de leefbaarheid als de bereikbaarheid van de plaats waar de opvanglocatie is gevestigd.
keer- en Vervoerplan.
5.3
Milieunormen
5.3.1
Geluid
Geluidsoverlast van spelende kinderen was het afgelopen jaren flink in het nieuws. Als gevolg hiervan zijn per 1 januari 2010 in het Activiteitenbesluit aanvullende bepalingen opgenomen over stemgeluid van kinderen bij scholen en kinderdagverblijven (artikel 2.18). Hierin is vermeld dat het stemgeluid van kinderen op een onver-
Indien veel kinderen of medewerkers zonder de auto van en naar de opvanglocatie komen, werkt dit gunstig op het aantal benodigde parkeerplaatsen. Het meest duidelijke voorbeeld zijn kinderen van acht jaar en ouder die zelfstandig op de fiets of lopend naar de BSO komen en gaan. Daarom kan in dergelijke gevallen het rekenkundige aandeel kinderen dat met de auto komt licht gereduceerd worden. De aanvragende kinderopvangorganisatie kan ter onderbouwing met praktijkervaringen van vergelijkbare vestigingen ervaringscijfers noemen. Bij een menging van jonge en oudere kinderen wordt dit naar rato berekend.
warmd of onoverdekt terrein dat onderdeel is van een instelling voor kinderopvang buiten beschouwing blijft voor het bepalen van de geluidsniveaus van kinderopvang als geheel.
5.3.2
Luchtkwaliteit
Op 16 januari 2009 is het Besluit gevoelige bestemmingen in werking getreden. Met deze amvb wordt de vestiging van zogeheten ‘gevoelige bestemmingen’ -zoals scholen en kinderdagverblijven- in de nabijheid van provinciale en rijkswegen beperkt. Het besluit is gericht op bescherming van mensen met
Overwegenswaardig is de mogelijkheid van speciale parkeerplaatsen voor kort parkeren (bijvoorbeeld maximaal 30 minuten), met een verkeersbord aangewezen. Het is aan te raden deze kort parkeerplaatsen dichtbij de ingang te leggen, zodat deze een natuurlijke voorkeur boven de andere parkeerplaatsen hebben. De aanleg van een Kiss & Ride beperkt het aantal benodigde gewone parkeerplaatsen. Vanuit deze punten wordt dus beoordeeld of een locatie
Gemeente Westland Ruimtelijk kader kinderopvang
een verhoogde gevoeligheid voor fijn stof (PM10) en stikstofdioxide (NO2). Daartoe voorziet het besluit in zones waarbinnen luchtkwaliteitsonderzoek nodig is: 300 meter aan weerszijden van rijkswegen en 50 meter langs provinciale wegen, gemeten vanaf de rand van de weg. Waar in zo’n onderzoekszone de grenswaarden voor PM10 of NO2 (dreigen te) worden overschreden, mag het totaal aantal mensen dat hoort bij een ‘gevoelige bestemming’ niet toenemen. Dit wordt bereikt door op
17
zo’n plek de vestiging van bijvoorbeeld een school niet
• Vuurwerkverkooppunten
toe te staan. Bij uitbreidingen van bestaande gevoelige
• Bestaande bedrijven en hun contouren
bestemmingen is een eenmalige toename van maximaal
• Besluit glastuinbouw (met het oog op
10% van het totale aantal blootgestelden toegestaan.
bestrijdingsmiddelen) • Besluit landbouw (geurcontouren o.a. maneges)
5.3.3
Aandachtspunten
Aandachtspunten bij het zoeken naar alternatieve
Is (dreigende) normoverschrijding niet aan de orde,
locaties voor kinderopvang zijn onder andere:
dan is er ook geen bouwverbod voor gevoelige bestem-
• Afstandsmaten uit het Besluit gevoelige
mingen binnen de onderzoekszone. Wel moet in die
bestemmingen (luchtkwaliteit)
situaties de locatiekeuze goed gemotiveerd worden; dat
• Zone industrieterrein Rotterdam
gebeurt in de context van de goede ruimtelijke ordening.
(Europoort/Maasvlakte)
Ook kunnen aanvullende maatregelen getroffen worden.
• Zones wegverkeerslawaai • Route gevaarlijke stoffen / buisleidingen • Hoogspaningmastenstracé en schakel-, en transformatorstations • Bedrijven die vallen onder het Besluit Externe veiligheid
18
Gemeente Westland Ruimtelijk kader kinderopvang
6. RUIMTELIJKE MOGELIJKHEDEN KINDEROPVANG
de gemeente ook de vestiging van kinderopvang op andere locaties wil toestaan. Om voor toestemming tot vestiging op andere locaties in aanmerking te
Dit hoofdstuk geeft de uiteindelijke richtlijnen weer
komen, moeten de kinderopvangorganisatie ge-
over de (on-)mogelijkheden van realisatie van kinder-
noegzaam aantonen dat deze voorkeurslocaties niet
opvang binnen de verschillende gebiedstypologieën. In
voorhanden zijn of waarom bepaalde locaties de
voorkomende gevallen kan het college afwijken van het
voorkeur hebben.
vastgestelde beleid. Naast deze algemene richtlijnen zijn in dit hoofdstuk De doelstelling van de gemeente Westland om een
verschillende gebieden omschreven met de bijhorende
ruimtelijk kader op te stellen dat de toenemende vraag
uitgangspunten die de gemeente bij de toetsing van
naar kinderopvangplaatsen stuurt en faciliteert, zodat
initiatieven zal hanteren.
er voldoende mogelijkheden voor doorontwikkeling van kinderopvang in Westland blijven en duidelijkheid aan
6.2
Centrum grote kernen
de markt wordt gegeven, wordt in dit hoofdstuk voorzien
Voor de vijf grote kernen in het Westland zijn de kern-
van een ruimtelijke vertaling.
winkelgebieden voorbehouden aan de winkeliers en horecaondernemers. Het voorzieningenniveau in deze
6.1
Rangorde in voorkeuren van vestiging
kernen moet op stand blijven en het veranderen van de functie doet daaraan afbreuk. Dit wordt om die reden
Voor iedere gebiedstypologie, die Westland kent, zijn
niet voorgestaan. Bovendien is de bereikbaarheid voor
de uitgangspunten en basishouding anders. Hoe de
de auto vaak ongunstig.
gemeente Westland aankijkt tegen het ontwikkelen van
Het betreft ‘s-Gravenzande, Naaldwijk,
kinderopvang in de verschillende gebiedstypologieën is
Monster, Wateringen en De Lier. Het kernwinkelgebied
hieronder uitgeschreven.
bestaat uit de belangrijkste winkelstraten /-pleinen met de volgende functies
Een aantal richtlijnen zal bij de beoordeling van initiatie-
• - detailhandel ‘dagelijks aanbod’ (food, drogist),
ven gehanteerd worden in het hele Westland:
‘kleinschalig doelgericht’ en ‘recreatief’ (mode, hobby)
1. Voldoen aan de wettelijke eisen en bepalingen zoals
• - horeca centraal in het kernwinkelgebied en/of op
verwoord in hoofdstuk 5. 2. Bij toekomstige integrale ruimtelijke planvorming
strategische locatie in winkelroute • - Ambachtelijke dienstverlening (kapper, schoen-
moet de ruimtevraag van de functie kinderopvang standaard worden meegenomen. 3. Ontwikkelingen hebben bij voorkeur plaats op basis van meervoudig ruimtegebruik.
maker, fietsenmaker) • - geen woningen op de begane grond Buiten het kernwinkelgebied zijn wel mogelijkheden voor kinderopvanglocaties.
4. Voorkeurslocaties, willekeurig geordend, zijn:
6.3
• In de kernen
Kernwinkelgebied overige kernen
(uitgezonderd de kernwinkelgebieden van
Voor de overige Westlandse kernen kan een maatschap-
‘s-Gravenzande, Naaldwijk, Monster, Wateringen,
pelijke voorziening als een kinderopvang juist bijdragen
De Lier)
aan het verlevendigen van het kernwinkelgebied. Hoewel
• In een cluster van voorzieningen voor jeugd
de centrumfunctie met winkels leidend blijft, liggen hier
• Bij locaties voor sport-, cultuur- of recreatiebeoe-
mogelijkheden mits voldaan wordt aan de genoemde
fening en aan de randen van natuurgebieden 5. De constatering dat locaties die onze voorkeur hebben, onvoldoende beschikbaar zijn, maakt dat
Gemeente Westland Ruimtelijk kader kinderopvang
ruimtelijke eisen. Clustering van de onderwijs- en kinderopvangvoorzieningen is als een gewenste ontwikkelrichting benoemd
19
in de sociale ontwikkelingskaders voor de kernen Ter
6.6
Bedrijventerreinen
Heijde, Heenweg, Maasdijk, De Lier, Honselersdijk en
Op bedrijventerreinen wordt geen kinderopvang toege-
Kwintsheul.
staan. In verband met verwachte verkeershinder, milieuhinder door de bedrijvigheid die hier plaatsvindt en de
6.4
Woongebieden
vele verkeersbewegingen van vrachtwagens zijn bedrijventerreinen ongeschikte locaties om een kinderopvang
In veel kernen zijn in de woonwijken reeds nu al maat-
te vestigen. Bovendien moeten de bedrijventerreinen
schappelijke voorzieningen aanwezig. Denk hierbij aan
gereserveerd blijven voor bedrijven, zodat Westland niet
scholen, bestaande kinderopvang, kerken en
binnen afzienbare tijd weer is aangewezen op nieuwe
ontmoetingsplaatsen. Hier blijft het mogelijk om een
bedrijvenlocaties die weer ten koste gaan van andere
kinderopvang te realiseren.
functies. Onder bedrijventerreinen worden in dit geval ook de verschillende agrologistieke transportterreinen
In een nieuw woongebied is kinderopvang goed te
verstaan.
combineren met bijvoorbeeld een woonzorgcomplex en of appartementen. Bij nieuwbouwplannen van enige
Zoals de kaarten van de Kantorenvisie en de Bedrij-
omvang moet worden onderzocht of er ruimte voor
venterreinenvisie laten zien, zijn er locaties waar zware
kinderopvang gereserveerd moet worden. Er dient te
bedrijvigheid en kantoren gecombineerd zijn. Voor deze
worden bekeken of de huisvesting van de kinderopvang
locaties geldt dat, met inachtneming van de hiervoor ge-
deels flexibel moet worden vormgegeven, zodat deze
schetste aandachtspunten, vestiging van een kinderop-
na bijvoorbeeld 10 jaar kan worden aangepast voor
vang mogelijk is op die gedeelten die als kantorenlocatie
ingebruikname door andere doelgroepen. Een voordeel
zijn aangemerkt. Dit is ter beoordeling en onderbouwing
bij nieuwbouw is dat de uitgangspunten ten aanzien van
van de gemeente Westland.
verkeer en andere randvoorwaarden in de initiatieffase meegenomen kunnen worden.
6.7
In bestaande woningen is kinderopvang, met uitzon-
Aan de rand van de kernen zijn bijvoorbeeld sportvereni-
dering van gastouderopvang, vaak niet mogelijk. In
gingen, scoutinggebouwen, campings en kinderboerde-
uitzonderlijke gevallen is de vestiging van kleinschalige
rijen te vinden. Op deze locaties, of hier direct aangren-
wijkgerichte kinderopvang wel mogelijk zijn. Gedacht kan
zend, is de vestiging van kinderopvang goed mogelijk.
worden aan een vrijstaand huis. Het betreft echter geen
Oudere jeugd (8-plussers) heeft vaak behoefte aan
voorkeurslocatie. Mogelijk is een onttrekkingsvergunning
locaties waar ze lekker kan buitenspelen en ‘vies’ mag
benodigd om een woning te ontrekken aan de woon-
worden. Daarvoor zijn uitdagende locaties buiten de
functie.
kernen, die zijn ingericht voor sport-, cultuur- of recrea-
6.5
Kantorenlocaties
Sportterreinen en gebieden met maatschappelijke doeleinden
tiebeoefening, juist geschikter. De combinatie van maatschappelijke functies biedt kan-
Op kantorenlocaties kan medewerking worden ver-
sen voor samenwerking tussen organisaties en uitwisse-
leend aan de vestiging van een kinderopvang, mits de
ling van elkaars faciliteiten. Bij deze ontwikkeling geeft
omgeving daartoe ruimte biedt. Aspecten als veiligheid,
de gemeente Westland de voorkeur aan intensief en
parkeernormen en bereikbaarheid zijn belangrijke rand-
waar mogelijk dubbel ruimtegebruik. De gemeente zal
voorwaarden zonder hierbij uitputtend te zijn. De kinder-
dan ook meewerken om vestiging van kinderopvang op
opvang moet gericht zijn om de directe omgeving, met
dergelijke locaties mogelijk te maken.
name de werknemers van de kantoorlocatie zelf, of een intensieve woon-werkverbinding in de buurt. Voorkeur
6.8
heeft een locatie aan de ingang van de kantorenlocatie
In het duurzame glastuinbouwgebied wil Westland niet
om de verkeersbewegingen te beperken.
meewerken aan een functiewijziging voor de vestiging
20
Glastuinbouwgebied
Gemeente Westland Ruimtelijk kader kinderopvang
Figuur 1 Kantorenlocaties Westland Bron: Kantorenvisie Westland 2007-2015
Figuur 2 Bedrijventerreinen Bron Bedrijventerreinenvisie Westland, 2006
Gemeente Westland Ruimtelijk kader kinderopvang
21
van kinderopvang. In deze gebieden, zoals aangegeven
6.11
in het Regionaal Structuurplan Haaglanden uit 2008,
Op schoollocaties vindt kinderopvang al volop plaats (zie
vindt economische ontwikkeling plaats om de Greenport-
§4.4.2). Dit moet worden gecontinueerd. De combinatie
functie te versterken.
van kinderopvang met scholen kan meervoudig ruimte-
6.9
Natuur- / recreatiegebieden
In stiltegebieden zoals de Natura2000-gebieden (Solleveld & Kapittelduinen) is kinderopvang niet gewenst, omdat dit gepaard gaat met verkeersbewegingen en mogelijke geluidsoverlast. Aan de rand van recreatie- of natuurgebieden is kinderopvang mogelijk en juist wenselijk. Een natuurlijke
Gebieden voor onderwijs
gebruik betekenen. Zoals bijvoorbeeld het gebruik van de gymzaal of het schoolplein door beide partijen. Zeker bij de combinatie met de BSO zijn de mogelijkheden groot. Afhankelijk van de schaal en kenmerken van de kern kan dit centraal (centrum) of decentraal. In dit laatste geval bij voorkeur in een cluster van voorzieningen voor jeugd (bijvoorbeeld een brede school).
omgeving is uitdagend voor wat oudere kinderen en kan ook een educatieve meerwaarde hebben.
6.10
Gemeentelijk vastgoed
6.10.1
Tijdelijke vestiging
De gemeente Westland beheert een behoorlijk aantal panden, waarin verschillende doelgroepen tijdelijk huisvesting vinden of functies uitoefenen. Soms blijkt dat deze panden leeg komen, wachtend op een toekomstige ontwikkeling. De periode van leegstand varieert van enkele maanden tot zelfs jaren. Indien vooraf met zekerheid gesteld kan worden dat de ontwikkeling een aantal jaren op zich laat wachten, de terugverdientijd van mogelijke tijdelijke investeringen gezekerd is en als wordt voldaan aan de gestelde voorwaarden, dan zou kinderdagopvang de best passende huurder kunnen zijn. Dit zal worden opgenomen in het uitvoeringsplan van het vastgoedbeleid.
6.10.2
Permanente vestiging
Voor permanente vestiging van kinderdagopvang bij nieuwbouw kan team Vastgoed in nauwe samenwerking met andere gemeentelijke teams kijken naar de mogelijkheden voor vestiging in combinatie met andere functies. Permanente vestiging is bijvoorbeeld mogelijk in nieuwbouw voor brede scholen of multifunctionele accommodaties.
22
Gemeente Westland Ruimtelijk kader kinderopvang
Postadres: Postbus 150, 2670 AD Naaldwijk Bezoeksadres: Stokdijkkade 2, 2671 GW Naaldwijk T (0174) 673 673 F (0174) 673 600 E
[email protected] I www.gemeentewestland.nl