jaargang 18 - voorjaar 2015
Ruimte! VanWestreenen informeert over ontwikkelingen in het buitengebied
Met o.a. • Nieuw soort vergunningverlening voor bouwwerken • Punten scoren in ruil voor bedrijfsuitbreiding • In gesprek met Gert-Jan Oplaat 1 Ruimte!
Onderhandelen om vooruit te komen! Om maar meteen met de deur in huis te vallen: op 1 juli aanstaande treedt de PAS in werking. De PAS moet de vergunningverlening voor Natuurbeschermingswetvergunningen weer vlot trekken. Hoewel er nog onzekerheid bestaat over de juridische houdbaarheid, lijkt er binnen de PAS inderdaad meer ruimte te komen voor het verkrijgen van de noodzakelijke Natuurbeschermingswetvergunning. De voorbereidingsperiode is lang geweest. Datzelfde geldt overigens voor de nieuwe Omgevingswet die in ontwikkeling is. Hiervoor is nog geen concrete datum vastgesteld,
voorwoord
maar dat de wet er gaat komen is inmiddels wel zeker.
2 Ruimte!
Woon- en leefklimaat Wat we steeds weer zien gebeuren is dat de ene wet over de andere heen rolt. Dat maakt het lastig om te anticiperen op de ruimte die wetgeving biedt voor bedrijfsontwikkeling. Een ontwikkeling die de onzekerheid nog verder versterkt, is dat vastomlijnde kaders steeds meer uit wet- en regelgeving verdwijnen. In plaats daarvan worden alleen randvoorwaarden gegeven en toetsingskaders opgesteld. De exacte invulling wordt daarmee flexibeler en het nemen van de beslissing komt op het bordje van de lokale politiek te liggen. In sommige gemeenten pakt dit gunstig uit voor agrarische ondernemers. Als het lokale bestuur agrariërs goedgezind is, is flexibilisering van de wetgeving een voordeel. Helaas betekent deze flexibilisering voor sommige ondernemers ook dat zij letterlijk overgeleverd zijn aan de grillen van de lokale politiek. De term woon- en leefklimaat wordt namelijk steeds belangrijker bij beslissingen over de inrichting van het buitengebied en het is aan de lokale partijen om hier invulling aan te geven. Als er vervolgens iedere vier jaar een ander college zitting neemt, kan de interpretatie van wat zo’n klimaat precies inhoudt ook steeds anders worden. Onderhandelingsplanologie Het verdwijnen van de rechtszekerheid over mogelijkheden tot bedrijfsontwikkeling kan dus zowel positief als negatief uitpakken. Gelukkig biedt deze situatie ook het voordeel dat er in goed overleg vaak veel mogelijk blijkt. De term onderhandelingsplanologie is al vaker aan bod geweest in onze nieuwsbrief, en ook nu haal ik die term weer aan. Als de directe omgeving van een onderneming betrokken wordt bij planvorming, vergroot dit de slagingskans aanzienlijk. Op pagina 6 en 7 van deze editie van Ruimte!, leest u hoe Gert-Jan Oplaat pleit voor zogenaamde gebiedsregisseurs. Zij spelen een belangrijke rol in het succesvol toepassen van onderhandelingsplanologie. Ondanks alle beperkingen die vanuit wet- en regelgeving worden opgelegd , zijn er gelukkig toch ook weer veel prachtige projecten opgeleverd in de afgelopen periode. Daar laten we u graag een aantal voorbeelden van zien, zoals u dat in onze nieuwsbrief gewend bent. Hopelijk biedt het u ideeën en inspiratie om ook uw eigen plannen voor bedrijfsontwikkeling in gang te zetten. We denken hierin graag met u mee. Steven van Westreenen Directeur
Nieuw soort vergunningverlening voor bouwwerken ’Als je focust op kosten, gaat de kwaliteit omlaag;
onderdeel gaat tijdens het bouwproces getoetst
Ingangsdatum
als je focust op kwaliteit, gaan de kosten omlaag’.
worden door middel van een soort toezichthouder,
Momenteel lopen er diverse proefprojecten waarbij
Dat zal het motto zijn geweest van de initiatiefne-
ook wel ‘kwaliteitsborger’ genoemd. Tijdens dit
goede resultaten worden gehaald. Eerst was de
mers voor de nieuwe wet die ‘Wet kwaliteitsbor-
bouwproces is er dus nog alle ruimte om te schuiven
verwachting dat de wet (Wkb) per 1 januari 2016 in
ging voor het bouwen’ (Wkb) gaat heten. Het doel
met binnenwanden, andere installaties toe te passen
zou gaan, inmiddels wordt steeds vaker de datum
van deze wet is: de bouwkwaliteit verbeteren zodat
of om een trap te veranderen, mits dit binnen de
van 1 januari 2017 genoemd. Ook zal het stelsel
de (vaak minder bouwtechnische) consument
regels van het Bouwbesluit gebeurt. Bij oplevering
gefaseerd worden ingevoerd, waarbij agrarische
uiteindelijk een beter bouwwerk krijgt. De eerste
zal de ‘kwaliteitsborger’ ook een certificaat
bouwwerken en woningen meteen aan de beurt
geluiden en initiatieven dateren al van ruim tien jaar
uitschrijven of het gebouwde bouwwerk ook
zullen zijn. De meer ingewikkelde bouwwerken
geleden en in het buitenland zijn er al langere tijd
werkelijk aan het Bouwbesluit voldoet. Zonder dit
volgen dan enkele jaren later.
diverse vergelijkbare wetten. Voor iedereen die wil
certificaat mag het gebouw niet in gebruik worden
bouwen, gaat er wat veranderen. Voor zowel
genomen. Of dit certificaat terecht is toegekend
Exacte invulling nog onbekend
opdrachtgever als aannemer, zowel architect als
wordt steekproefsgewijs gecontroleerd door de
Helaas zijn er momenteel niet meer feiten te
gemeente. Niemand komt er meer onderuit.
gemeentes (vergelijkbaar met de APK-keuring bij
noemen over de exacte invulling, maar dat de
auto’s).
vergunningverlening van bouwwerken gaat
Waarom?
veranderen is zeker. De wet zal de komende tijd de
De initiatiefnemers vinden dat er in Nederland te
Lagere bouwleges
politieke molen ingaan en er zullen ongetwijfeld
veel wordt ontworpen voor de vergunning. ‘Als de
In tegenstelling tot het huidige bouwtoezicht, zal de
nog zaken aangepast worden, maar het zal wel
vergunning er maar is, dan kijken we wel weer
‘kwaliteitsborger’ iemand van een bedrijf zijn, welke
binnen de bovengeschetste kaders blijven.
verder’, is een veelgehoorde uitspraak. Vaak
ingeschakeld wordt door de opdrachtgever. Dit
verandert er tijdens de bouw een wandje of worden
betekent wel een extra kostenpost, hoewel de
Binnenkort dus nóg een partij op de bouw, maar
er uiteindelijk andere materialen of installaties
bouwleges naar verwachting naar beneden zullen
wel ter ondersteuning van de consument en tot
toegepast. Meestal is dit zonder schokkende
worden bijgesteld. Een aanvraag voor een
verbetering van de bouwkwaliteit. Houd onze
gevolgen, maar feitelijk is er in afwijking van de
Omgevingsvergunning zal namelijk eenvoudiger
website in de gaten voor de laatste ontwikkelingen
vergunning gebouwd en dient er een nieuwe
worden, omdat er niet meer vooraf aangetoond
omtrent de ‘Wet kwaliteitsborging voor het
(revisie-)vergunning te worden aangevraagd.
hoeft te worden dat het bouwwerk aan het
bouwen’.
Bouwbesluit voldoet. De bezoekjes van de De veranderingen
‘kwaliteitsborger’ moeten natuurlijk wel betaald
Heeft u vragen over dit artikel? Neemt u dan contact
De bedoeling is dat dit in de nieuwe wet (Wkb)
worden en die kosten zullen naar verwachting
op met Mardik Koetsier. Hij is te bereiken via
wordt aangepast. Het Bouwbesluit-technische
hoger zijn dan de korting op de bouwleges.
telefoonnummer 0342 474255.
VanWestreenen informeert 3
“We konden het bestaande bouwsysteem doortrekken”
“Heb je nog plannen? Altijd!” Bedrijfsuitbreiding Kees en Jantine van den Berg, Onderstalstraat Herveld Kees van den Berg had al twaalf jaar ervaring in de pluimveesector en hij had eveneens een aantal jaar ervaring als zzp’er in de bouw, toen hij en zijn vrouw Jantine de trotse eigenaren werden van een legmoederdieren-bedrijf. Onlangs breidde de capaciteit uit van 24.000 naar 45.000 dieren.
‘Stiekem heb ik altijd gehoopt dat ik ooit mijn
verlengd en er is een geschakelde overkapte
eigen agrarische bedrijf kon starten’, vertelt Kees
mestopslag gemaakt. De nieuwe stal voldoet
van den Berg. Van jongs af aan hield hij zelf
mede door het beluchtingsysteem aan de Maatlat
dieren en toen hij van school af kwam, ging hij als
Duurzame Veehouderij. Dat gebeurt niet zo vaak
bedrijfsleider aan de slag in een grote pluimvee-
bij verbouwing van een bestaande stal.’
houderij. Twaalf jaar later liet hij de pluimveesector achter zich om als zzp’er in de bouw te
Overzicht
gaan werken. Via een bouwproject voor een
Het volièresysteem dat in de nieuwe stal gebouwd
leghennen-bedrijf, kwam hij toch weer met
is, is het natura-stepsysteem V13. Dit is voor een
pluimvee in aanraking. Het ‘kicken op kippen’
bedrijf in legmoederdieren uniek. Het systeem is
bleek niet over te zijn. Toen de tip kwam dat er
geconstrueerd met tussenbanden waar overheen
een pluimveebedrijf te koop stond, was de keuze
gelopen kan worden voor controlewerkzaamhe-
dan ook snel gemaakt.
den. Kees van den Berg wist door zijn ervaring in diverse bedrijven goed wat hij wilde: ‘Doordat we
Duurzame uitbreiding
een rij minder geplaatst hebben, zijn er brede
Na amper vier maanden als agrarisch ondernemer,
gangpaden ontstaan. Ik vind het belangrijk dat ik
deed zich de mogelijkheid voor om de bestaande
goed overzicht heb. De ruimte in het systeem is
stal uit te breiden. ‘Als iemand mij vraagt: heb je
ook bevorderlijk voor de bevruchting. Het is
nog plannen? Dan antwoord ik: altijd!’ Theo van
natuurlijk altijd afwachten hoe hanen en hennen
den Brink begeleidde het project vanuit
daadwerkelijk reageren, maar dat verloopt prima.
VanWestreenen: ‘We konden het bestaande
En het bevalt mij zelf ook hartstikke goed!’
bouwsysteem doortrekken. De stal is met 25 meter
4 Ruimte!
VanWestreenen heeft in dit project de volgende werkzaamheden uitgevoerd: • Het verzorgen van de aanvraag voor de Omgevingsvergunning milieu incl. tekeningen
• Het verzorgen van de aanvraag voor de Omgevingsvergunning bouw incl. tekeningen
• Het verzorgen van de aanvraag om Natuurbeschermingswetvergunning incl. tekeningen
A T
J
“Diergezondheid en comfort zijn daadwerkelijk verbeterd” Bedrijfsuitbreiding melkveebedrijf Leijzer, Tappenweg Etten Sinds mei 2014 is de capaciteit van het melkveebedrijf van Rik Leijzer uitgebreid van 130 melkkoeien plus 100 stuks jongvee, naar 325 melkkoeien. Na realisatie van een aanbouw, volgde renovatie van de bestaande stal. Binnenkort wordt de laatste interne verbouwing van het tanklokaal en de hygiënesluis afgerond.
De ruwe schetsen voor de uitbreiding lagen al
als ‘niet standaard, maar wel denkbaar’, waardoor
klaar toen Arjan Versteeg namens VanWestreenen
er groen licht kwam om de realisatie voort te
betrokken raakte bij het traject. Zo was al bepaald
zetten.
dat er een verlenging van de bestaande stal zou komen. Rik Leijzer legt uit: ‘Onze melkstal bevond
‘Niet alleen aan regeltjes voldoen’
zich in het oude gedeelte van de stal. We wilden
Rik Leijzer is ‘dik tevreden’ met het resultaat. ‘De
het qua arbeid zo efficiënt mogelijk inrichten. Een
koeien hebben meer ruimte doordat de paden en
aparte stal bijbouwen was geen optie, want dan
de boxen breder zijn geworden. We merken dat
zou je twee keer per dag met de koeien
ze daardoor beter produceren en dat de
buitenlangs van de ene naar de andere stal
klauwgezondheid ook is verbeterd. We hadden
moeten.’
vooraf genoeg collega-boeren gesproken die dat ook meegemaakt hebben, dus dit was ook
Niet standaard, wel denkbaar
allemaal wel de bedoeling. Maar het is toch mooi
Beperkende factor bij het uitwerken van de
als je nu ziet dat diergezondheid en comfort
bouwtekeningen, was de maximale nokhoogte.
daadwerkelijk verbeterd zijn, waardoor de dieren
‘We hebben er daarom voor gekozen met een
makkelijker en meer produceren. Dat geeft de
speciale nok te werken waarvan het bovenste stuk
bevestiging dat het niet alleen een investering
plat is uitgevoerd’, legt Arjan Versteeg uit. Door
was om aan regeltjes te voldoen.’
VanWestreenen heeft in dit project de volgende werkzaamheden uitgevoerd: • Het verzorgen van de aanvraag voor de Omgevingsvergunning milieu incl. tekeningen
• Het verzorgen van de aanvraag voor de Omgevingsvergunning bouw incl. tekeningen • Het verzorgen van het bestek en de aanbesteding
• Het verzorgen van de aanvraag om Natuurbeschermingswetvergunning incl. tekeningen
A T
J
de dakhelling met een aantal graden te verlagen, kon net binnen de maximale afmetingen gewerkt worden. De welstandcommissie beoordeelde dit
“De ruwe schetsen voor de uitbreiding lagen al klaar”
VanWestreenen informeert 5
“Intensivering is noodzakelijk om alle monden te voeden” Steven van Westreenen in gesprek met Gert-Jan Oplaat
Gert-Jan Oplaat was discussieleider tijdens de informatieavond van VanWestreenen op 2 maart 2015 in Barneveld. Al snel werd duidelijk dat de agrarische sector hem in z’n bloed zit en dat hij er een duidelijke visie op heeft. Hoogste tijd voor een gesprek met de man die een bekendheid is binnen de pluimveesector en het heerlijk vindt om vrij te mogen filosoferen over de toekomst van agrarisch Nederland.
‘Gert-Jan, hoe kijk je naar de toekomst van de agrarische sector in Nederland? Waar gaat het volgens jou heen?’ ‘Binnen vijf tot tien jaar zal de helft van alle agrarische bedrijven verdwenen zijn. De bedrijven die overblijven moeten dus dubbel zo groot worden. Ik heb het binnen mijn eigen familie zien gebeuren. Mijn opa startte ooit met 500 kippen en vijf koeien. Eén generatie later, staat er een groot bedrijf dat door de huidige generatie weer wordt doorontwikkeld. Intensivering is een gevoelig onderwerp. Aalt Dijkhuizen is één van de mensen die terecht stelt dat het noodzakelijk is om juist veel verder te intensiveren om alle monden in de wereld te voeden. Zijn uitspraken hebben veel maatschappelijke weerstand teweeg gebracht, maar dat heeft te maken met het beeld dat wordt opgeroepen door idealistische figuren. Er zullen altijd discussies blijven over een hot issue van dat moment. In de jaren ’80 was het fosfaat, daarna ammoniak. Toen volgde de welzijnshype, en die begint nu weer plaats te maken voor de aandacht voor fijnstof en intensivering. Het enige dat je als sector kun doen, is transparant zijn. Laten zien wat je doet. Biologisch boeren is natuurlijk mooi, maar alleen voor de selecte groep consumenten die bereid is ervoor te betalen. Het is niet voor de massa. Sterker nog: extensivering van de landbouw vind ik ethisch moreel onverantwoord. Je stoot hiermee wereldwijd mensen het brood uit de mond.’
‘Intensivering is een gevoelig onderwerp.’
Curriculum Vitae Gert-Jan Oplaat (1964) is sinds dit jaar voorzitter van Nepluvi (Nederlandse pluimveeverwerkende industrie). Daarnaast is hij directeur-eigenaar van Brook Consultancy bv, waarbinnen hij onder meer voorzitter van de Nederlandse organisatie jacht en grondbeheer is en voorzitter van de Nederlandse Vakbond Pluimveehouders was. In het verleden is hij agrarisch ondernemer, voorzitter van de Kamer van Koophandel Centraal Gelderland en politicus in de Tweede Kamer en het Benelux Parlement geweest. In de Tweede Kamer hield hij zich namens de VVD onder meer bezig met landbouw, ruimtelijke ordening en volksgezondheid.
6 Ruimte!
Zelfdenkende computers en een vogeltrek-app ‘Wij sporen onze klanten altijd aan om vooruit te kijken en na te denken waar ze over vijf jaar willen staan. Zo kun je als ondernemer ook al gaan voorsorteren als dat nodig is. Maar als we nu nog eens verder vooruit kijken, welke ontwikkelingen verwacht je dan?’ ‘Erg leuk om vrij te filosoferen. De innovatie in techniek vind ik interessant. Stel je toch eens voor dat er ooit stallen komen met een computer erin die op basis van allerlei factoren energie inkoopt op de wereldmarkt. Een computer die kan bepalen: ‘Vandaag is de olie goedkoop, ik stook vandaag op olie’. Of ‘Nu schijnt de zon, dus schakel ik over op zonne-energie.’ Zo zou je bijvoorbeeld een warmtepomp voor GEO-energie kunnen combineren met allerlei andere bronnen. Het gaat gebeuren, ik ben er van overtuigd dat dit gaat komen. Rondom alle discussies over de vogelgriep hebben we ook onlangs weer gezien hoe belangrijk het is om de vogeltrek beter in kaart te hebben. Ik heb al eerder geroepen: er zou een vogeltrek-app moeten zijn. Net als op de buienradar, kan een boer dan zien ‘Oei, er komt vandaag een hele groep smienten over, laat ik de kippen vandaag maar binnen houden.’ Er zijn inmiddels mensen die dit idee opgepakt hebben en de mogelijkheden voor zo’n app onderzoeken.’
Regisseur als spielmacher ‘De verdeeldheid onder agrariërs is groot. Zouden ze zich niet veel meer
plannen. Hoewel het officieel niet binnen de regelgeving paste, heeft de
moeten verenigen om een statement richting de overheid en richting
lokale overheid toch toestemming gegeven. Dat is waar we naar toe gaan.
afnemers te kunnen maken?’
Als je maat en schaal afstemt met de omgeving, kun je behoorlijke stappen maken. De overheid moet er nog aan wennen dat deze roep er is. De
‘De vraag is, wat moet je bundelen? Alleen al binnen de pluimveesector heb
provincie Gelderland staat hier al steeds meer voor open.’
je de Avined, de NVP, LTO, stichting OVONED, en NEPLUVI. Zelfs binnen één sector is het lastig om de gemene deler te vinden, iedereen blijft toch z’n
‘Het is in ons aller belang dat de politiek stelling neemt. Dat is ook de
eigen belangen behartigen. Wat iedere keten nodig heeft, is een goede
oproep, in het bijzonder aan de staatssecretaris: Zeg ons waar we naar toe
regisseur. Datzelfde geldt voor het buitengebied: er is regie nodig.’
moeten. En geef de sector en de ondernemers in het buitengebied vervolgens de ruimte om met een integrale aanpak te komen om dat doel te
‘Welke rol zie je voor ons als VanWestreenen weggelegd? Ik denk zelf vooral
bereiken. Boeren zijn niet tegen regelgeving, als ze maar weten waar ze aan
aan vormen van een platform, een denktank.’
toe zijn en niet zoals nu om de paar jaar met nieuwe regels geconfronteerd worden. Als er onder supervisie van goede regisseurs gewerkt wordt, is dat
‘Klopt, je moet oppassen dat je geen belangenbehartigersorganisatie wordt,
ook in het voordeel van gemeentes, want zij zitten natuurlijk niet te wachten
want dan moet je altijd overal wat van vinden. Dat lijkt me niet wenselijk
op allerlei bezwaarprocedures. Deze vorm van samenwerking gaat er komen,
Maar als denktank en ook in de regierol voor het buitengebied zie ik zeker
maar het heeft wel tijd nodig en het zal niet vanzelf gaan. Binnen sommige
kansen voor jullie. Een regisseur moet spielmacher zijn. Niet op regionaal
samenwerkingsverbanden moet zelfs eerst een nieuwe generatie aan zet
ambtelijk niveau blijven hangen, maar betrokken tot en met de concrete
komen. Er is nog veel te doen.’
uitvoering van plannen. Het gaat om goed samenspel tussen sector en overheid.’ ‘De omgeving speelt ook een steeds belangrijkere rol. We hebben bijvoorbeeld een project begeleid waarin bedrijfsontwikkeling mogelijk werd doordat de omliggende ondernemers instemden met de voorgenomen
‘Wat iedere keten nodig heeft, is een goede regisseur.’
VanWestreenen informeert 7
“Ook op het gebied van dierenwelzijn is de nieuwe stal toekomstbestendig”
“Als ik ga bouwen dan doe ik dat echt op de toekomst gericht” Uitbreiding vleeskalverenbedrijf Maatschap van Deelen-Blankespoor, Kapweg Kootwijkerbroek Toen Gerard van Deelen in 2012 bij VanWestreenen aanklopte omdat hij de Natuurbeschermingswetvergunning voor zijn bedrijf in orde wilde maken, bleek er ontwikkelruimte beschikbaar te zijn. Hoewel de sector zich in zwaar weer bevond, besloot hij er toch voor te gaan. Doordat hij toen tijdig actie ondernam heeft hij zijn bedrijf recent kunnen uitbreiden van 700 naar ruim 1100 vleeskalveren.
‘Naast mijn bedrijf had ik er altijd nog een baan
verleend. Toen de subsidieaanvraag voor de
bij voor 20 tot 30 uur per week’, vertelt Gerard
regeling Integraal Duurzame Stallen werd
van Deelen. Nu hij begin dit jaar een extra stal in
toegewezen, kon de stal volledig volgens de
gebruik genomen heeft, is voorlopig zijn hele
wensen van Gerard van Deelen gebouwd worden.
week gevuld met het runnen van zijn eigen
‘Ik heb altijd gezegd: als ik ga bouwen dan doe ik
bedrijf. De nieuwe stal is ingericht op een zo hoog
dat echt op de toekomst gericht. Dus liggen er
mogelijke automatiseringsgraad. Zo rijdt er een
bijvoorbeeld zonnepanelen op het dak. In
voerrobot. ‘Deze is inmiddels in de oudere stal ook
combinatie met onze houtkachel heb ik daardoor
geïnstalleerd. Dat scheelt me een flink aantal uur
nagenoeg geen energiekosten. Ook wordt de mest
werk per week.’
gescheiden in dikke en dunne fractie, is er veel licht in de stal d.m.v. ramen (ongeveer 8% van
Toekomstgericht
het vloeroppervlak) en maak ik gebruik van led-
Vanuit van Westreenen Adviseurs waren voor de
verlichting.’ Verder zijn de roldeuren nog
procedure Henk Roelofsen en Sjaak van Schaik
gekoppeld aan de stand van de ventilatoren en
betrokken, zij hebben de desbetreffende
de weercondities buiten. Door deze zaken komt
vergunningen aangevraagd, met de daarbij
deze stal ook in aanmerking voor de Maatlat
behorende tekeningen. Het bedrijf ligt in een
Duurzame Veehouderij.
VanWestreenen heeft in dit project de volgende werkzaamheden uitgevoerd: • Begeleiding bij het vergroten van het bouwvlak
R
redelijk intensieve omgeving, de gemeente was daarom zeer kritisch bij het beoordelen van de
Rubber matten
aanvraag. ‘Ze vroegen om die reden een vormvrije
Ook op het gebied van dierenwelzijn is de nieuwe
MER-beoordeling, dit is een extra rapport om aan
stal toekomstbestendig. ‘Ik heb veel in stalinrich-
te tonen dat we voldoende ons best doen om de
ting voor kalveren gewerkt. Daar zie ik steeds
druk op de omgeving zo laag mogelijk te houden.
meer aandacht komen voor rubber matten op de
Omdat de stal niet binnen het bouwvlak paste
roosters, dat wilde ik ook in mijn stal. Het is best
moest er ook een ontheffing van het bestem-
een behoorlijke kostenpost, maar wie weet is het
mingsplan gevraagd worden. Door de goede
binnen een paar jaar wel verplicht. En als ik de
onderbouwing heb ik die ook gekregen.’
kalveren zie lopen, zie ik ook echt dat het goed
Uiteindelijk werden de vergunningen door de
voor ze is. Zo heb ik geen enkel kalf met een dikke
gemeente en provincie zonder problemen
poot of knie, en zijn ze perfect schoon.’
8 Ruimte!
• Het verzorgen van de aanvraag voor de Omgevingsvergunning milieu incl. tekeningen
• Het verzorgen van de aanvraag voor de Omgevingsvergunning bouw incl. tekeningen
• Het verzorgen van de aanvraag om Natuurbeschermingswetvergunning
A T
J
Punten scoren in ruil voor bedrijfsuitbreiding De overheid stelt steeds meer eisen aan bedrijfsuitbreiding. Uitbreiding is steeds minder vanzelfsprekend en bedrijfsontwikkelingsruimte moet verdiend worden door de agrariër. In de provincie Brabant is dat bijvoorbeeld opgenomen in de Brabantse Zorgvuldigheidsscore Veehouderij (BZV). Ook de provincie Gelderland werkt aan een dergelijk systeem.
Zorgvuldige veehouderij
de MDV niet geschikt om in het eisenpakket van
Vooruitlopend op de verwachte wijziging van de
In de Verordening Ruimte 2014 van Noord-
het bestemmingsplan opgenomen te worden. Nu
Omgevingsverordening zijn enkele regio’s al bezig
Brabant werd de ‘Brabantse Zorgvuldigheidsscore
ook de BZV volgens de Brabantse Verordening
een ‘eigen’ toetsingskader op te stellen, teneinde
Veehouderij (BZV) geïntroduceerd. De BZV is
Ruimte 2014 vergelijkbare eisen vanuit duurzaam-
veehouderijen toch op korte termijn al uitbrei-
gebaseerd op de denklijn dat ontwikkelruimte
heid kent, is het afwachten hoe de jurisprudentie
dingsruimte te bieden. De acht gemeenten in de
door veehouders verdiend moet worden, maar
van de Afdeling zich op dit punt ontwikkelt. De
Regio FoodValley hebben in samenwerking met de
niet onbegrensd is. De veehouder die zijn bedrijf
provincie Brabant zal zich niet zomaar neerleggen
provincies Gelderland en Utrecht en het
wil uitbreiden, heeft de keuzevrijheid zelf een
bij het buiten werking stellen van de BZV.
Waterschap Vallei & Veluwe het initiatief
pakket van verbeteringen samen te stellen, op
genomen tot het opstellen van een ‘Menukaart’.
basis van de thema’s gezondheid, dierenwelzijn,
Gelderland
Deze ‘Menukaart’ biedt de mogelijkheid om een
geur, fijnstof, endotoxines, ammoniak, biodiversi-
Het stellen van voorwaarden aan uitbreidingen
bedrijf in het buitengebied te vergroten, waarbij
teit, mineralenkringlopen en verbinding met de
van veehouderijen speelt echter ook in andere
van ondernemers een maatschappelijke tegen-
omgeving. Een veehouder kan met zijn bedrijf
provincies een grote rol. In de Omgevingsvisie
prestatie wordt verwacht en een dialoog met
punten verdienen als hij duurzamer werkt dan de
van Gelderland is een voorzet gedaan voor het
omwonenden. De doelstelling is dat een
geldende wet- en regelgeving eisen.
toestaan van uitbreiding van veehouderijen via
bedrijfsuitbreiding gepaard moet gaan met een
een systeem van duurzaamheidseisen. Deze
verbetering van de kwaliteit van de leefomgeving.
Aansluitend op de BZV nemen Brabantse
regeling is uiteindelijk niet opgenomen in de
Deze tegenprestatie kan de ondernemer binnen
gemeenten de voorwaarden voor uitbreiding van
vastgestelde Omgevingsverordening van 2014,
de kaders en voorwaarden zelf kiezen.
agrarische bedrijven op in hun bestemmingsplan-
door een verondersteld gebrek aan een duidelijk
nen voor het buitengebied. Gemeente Reusel-De
toetsingskader, samenhangend met nieuwe
De exacte invulling van de ‘Menukaart’ is nog niet
Mierden heeft bijvoorbeeld opgenomen dat
wetgeving. In plaats daarvan is het voorheen
bekend, maar verwacht wordt dat veehouders bij
nieuwe stallen moeten voldoen aan de voorwaar-
geldende beleid inzake uitbreidingen opgenomen
bouwvlakvergrotingen (fors) moeten investeren in
den uit de certificering volgens de Maatlat
en wordt er dus geen extra uitbreidingsruimte
bijvoorbeeld dierenwelzijn, emissiebeperking,
Duurzame Veehouderij (MDV). In januari 2015
geregeld. Veehouderijen in de provincie
uitstraling en/of landschap. Het zal de vraag zijn
heeft de Afdeling Bestuursrechtspraak van de
Gelderland zijn daarom gebonden aan de
of de extra investeringen evenredig zijn aan de
Raad van State echter een belangrijke uitspraak
bouwvlakken en de uitbreidingsvoorwaarden die
gewenste bedrijfsuitbreiding. Vanaf de zomer van
gedaan over dit bestemmingsplan. De Afdeling
gelden volgens het huidige bestemmingsplan, in
2015 worden in de regio de eerste pilots
overweegt dat de voorwaarden die in de MDV
lijn met de Reconstructiewetgeving. Uitbreidingen
uitgevoerd om te testen of het systeem werkt.
worden gesteld ook betrekking hebben op
buiten de bestaande kaders zijn vooralsnog niet
De regio streeft ernaar de methode in 2016 in te
aspecten die niet ruimtelijk relevant zijn en dat de
mogelijk. De verwachting is dat de Gelderse
voeren.
MDV bovendien uit een groot aantal zeer
Omgevingsverordening op dit punt pas vanaf 2016
gedetailleerde voorwaarden bestaat. Hierdoor is
een oplossing kan bieden.
Heeft u vragen over dit artikel? Neemt u dan contact op met Arjan Sikking. Hij is te bereiken via telefoonnummer 0342 474255.
Uitbreiding is steeds minder vanzelfsprekend en bedrijfsontwikkelingsruimte moet verdiend worden door de agrariër. VanWestreenen informeert 9
Het zijn de mensen die het doen:
Sabine Kool
Met ruim twintig betrokken en gedreven collega’s is VanWestreenen een van de grotere agrarische adviesbureaus in Nederland. Dagelijks zijn onze mensen bezig om het onderste uit de kan te halen voor onze klanten. Veel werk gebeurt op kantoor, minder zichtbaar voor onze klant. Hoog tijd om eens een kijkje achter die schermen te nemen en nader kennis te maken met de medewerkers van VanWestreenen. In deze editie van Ruimte!: Sabine Kool Sabine is geboren en getogen in Spijkenisse, een stadje onder de rook van Rotterdam. ‘Na de havo
ons team
ben ik plattelandsvernieuwing gaan studeren aan de HAS in Den Bosch’, vertelt Sabine. Na het
10 Ruimte!
afronden van de HAS heeft ze Ruimtelijke Planning gestudeerd aan de Wageningen Universiteit. Tegenwoordig woont ze met haar vriend op een melkrundveehouderij in Toldijk in de Achterhoek en werkt ze als junior adviseur milieu in onze vestiging in Lichtenvoorde. ‘Eigenlijk ben ik dus steeds meer richting het oosten opgeschoven, en dat bevalt me erg goed’, vertelt Sabine. ‘Het werk bij VanWestreenen vind ik erg leuk. Het is een uitdaging om in de complexe wet- en regelgeving de mogelijkheden te vinden om de plannen van de boer te kunnen realiseren. Vaak gaat het om de kleinste details. Dat is een groot contrast met mijn opleiding, want die gaat over de hoofdlijn, maar op een of andere manier geeft dit werk mij energie! En dat vind ik belangrijk.’ Doordat ze op een melkrundveehouderij woont, weet Sabine veel van de dagelijkse processen van een agrarisch bedrijf. ‘Ik denk dat het belangrijk is dat een adviseur de taal van de boer verstaat. Dan voel je elkaar snel aan.’ Naast het werk bij VanWestreenen en het meehelpen op de melkrundveehouderij van haar vriend maakt Sabine ook graag tijd voor haar hobby’s toneel en hardlopen. Sabine Kool 0544 37 97 37 /
[email protected]
“De stallen kregen het certificaat Maatlat Duurzame Veehouderij”
“Alles moest vooral degelijk zijn en kostprijsbewust” Bedrijfsontwikkeling maatschap Van ’t Erve, Sponturfwijk Balkbrug Jeroen van ’t Erve runt samen met zijn broer een bedrijf met vleeskuikens en kalveren. In de afgelopen jaren zijn ze volop bezig geweest met bedrijfsontwikkeling. De spoelwateropslag is vernieuwd, er kwam een nieuwe houtketel en oude stallen maakten plaats voor nieuwe.
‘Een kalverenstal helemaal vooraan op ons bedrijf
gekomen’, vertelt Roel ten Pas. ‘Een projectbesluit,
was op, daar moesten we iets mee’, vertelt Jeroen
sloopmelding, aanvraag van Omgevingsvergunning,
van ’t Erve. ‘Voor ons was al snel duidelijk dat we
onderdeel milieu, bouwen en kappen en de
nieuwbouw achter op het terrein wilden.’ In de
Natuurbeschermingswetvergunning. Daarnaast
voorbereidende fase bleek dat nieuwbouw van een
hebben we alle onderzoeken gecoördineerd,
kalvenstal qua vergunningen moeilijk te realiseren
waaronder geluids-, bodem- en flora en fauna-
zou zijn. De klap die de kalverensector door de crisis
onderzoek. Vervolgens hebben we het bestek
opliep kwam daar nog bij. Daarom volgde een
geschreven voor de nieuwe stallen.’ De bouwbege-
alternatief plan: uitbreiding van het pluimvee-deel
leiding namen de gebroeders Van ’t Erve zelf voor
van het bedrijf. Uiteindelijk werden er twee nieuwe
hun rekening: ‘Bij de bouw hebben we heel
vleeskuikenstallen gebouwd, inclusief de realisatie
nadrukkelijk ingezet op bewezen technieken. Alles
van een hygiënesluis. Toen alle bouwwerkzaamhe-
moest vooral degelijk zijn en kostprijsbewust. We
den afgerond waren, vormde vervanging van de
hebben geen behoefte aan de laatste technische
erfverharding het sluitstuk.
snufjes. Voor ons geen tierelantijntjes.’ De stallen kregen het certificaat Maatlat Duurzame Veehoude-
Geen tierelantijntjes
rij. Ze werden in oktober 2014 opgeleverd en
‘Dit is een voorbeeld van een project waarin vrijwel
herbergen inmiddels het vijfde koppel kuikens.
VanWestreenen heeft in dit project de volgende werkzaamheden uitgevoerd: • Projectbesluit / Omgevingsvergunning buitenplanse afwijking • Begeleiding en coördinatie bestemmingsplanwijziging
R
• Het verzorgen van de aanvraag voor de Omgevingsvergunning milieu incl. tekeningen
• Het verzorgen van de aanvraag voor de Omgevingsvergunning bouw incl. tekeningen • Het verzorgen van de aanvraag voor de Omgevingsvergunning, slopen • Het verzorgen van de aanvraag voor de Omgevingsvergunning, kappen • Het verzorgen van het bestek
A T
alle facetten van onze dienstverlening aan bod zijn • Het verzorgen en coördineren van diverse onderzoeken en rapportages
T
• Begeleiding bij de beroep- en bezwaarprocedure • Het verzorgen van de aanvraag om Natuurbeschermingswetvergunning incl. tekeningen
J
VanWestreenen informeert 11
“We realiseren ons dat onze loods het dorpsaanzien beïnvloedt omdat deze zo groot is”
“We hebben het pluspakket aan onderzoeken gehad” Nieuwbouw loods Gunnewick Mengvoeders, Winterswijkseweg Vragender De zware storm die op 12 juli 2010 over de Achterhoek raasde, rukte de torenspits van de kerk van Vragender af, blies tenten van de Zwarte Cross omver en vernielde de grondstoffenloods van Mengvoederbedrijf Gunnewick. Het duurde tot november 2014 tot de nieuwe loods in gebruik genomen kon worden.
‘De burgemeester en wethouder deden ons
waar oude en nieuwe techniek zo dicht naast
gebied van diervoeders zijn wij verplicht om
destijds mondeling de toezegging dat ze mee
elkaar in functie zijn. Die röring rond de molen
iedere partij grondstoffen die binnenkomt,
zouden werken om zo snel mogelijk weer te gaan
vond hij geweldig.’
separaat op te slaan. Als zich namelijk een
bouwen’, vertelt Ton Gunnewick. ‘Toch heeft de
incident voor zou doen, moeten wij binnen enkele
hele procedure uiteindelijk ruim vier jaar geduurd.
Bedrijfsverplaatsing
uren de partij tot aan aanlevering per schip in de
In de vergunning is opgenomen dat ons plan
Vanuit VanWestreenen waren Barry Wopereis en
havens terug kunnen traceren. Daardoor hebben
uiteindelijk op 37 regels, wetten en verordenin-
Roel ten Pas bij het traject betrokken. ‘Vanwege
we de oppervlakte dus nodig. En om een
gen getoetst is. We hebben echt het pluspakket
de ligging van het bedrijf ten opzichte van het
vrachtwagen binnen volledig te kunnen laten
aan onderzoeken gehad.’
dorp en de aanwezigheid van de molen, is
lossen is 12 meter de minimale hoogte. Gelukkig is
bedrijfsverplaatsing ook aan de orde geweest’,
er vanuit het dorp nagenoeg geen bezwaar
De Hollandsche Molen
vertellen zij. Omdat er niet voldaan kon worden
gemaakt. Ik denk dat veel van de 900 inwoners
Op het terrein van Gunnewick Mengvoeders staat
aan voorwaarden voor subsidie vanuit Europa,
van Vragender ook wel wat met ons bedrijf
al sinds 1860 een molen. De huidige molen
bleek verplaatsen financieel niet haalbaar. Ton
hebben. Ze hebben alle ontwikkelingen in elk
dateert uit 1958 en is nog volop in gebruik. Voor
Gunnewick: ‘We hebben al heel vaak gedacht over
geval op de voet kunnen volgen.’
toeristen, met name fietsers, is het een mooie
het verplaatsen van ons bedrijf naar een
attractie en het brengt dan ook veel levendigheid
industrieterrein. Maar als we dat zelf hadden
op het terrein. De keerzijde is dat de aanwezig-
moeten financieren, waren de kosten zo hoog
heid van een molen veel extra aandachtspunten
geworden dat we onszelf uit de markt zouden
met zich meebrengt bij plannen voor bedrijfsont-
prijzen.’
wikkeling. Zo moet er bij ieder aspect rekening worden gehouden met de molenbiotoop en is
Dorpsaanzien
goedkeuring van stichting De Hollandsche Molen
De nieuwe loods is 90 bij 37 meter groot en 12
nodig. ‘We voorzagen wel wat problemen toen de
meter hoog. ‘We realiseren ons dat onze loods het
inspecteur langskwam. Maar hij zei dat hij
dorpsaanzien beïnvloedt omdat deze zo groot is.
nergens in Nederland zo’n unieke situatie kende
Maar vanwege de strenge wetgeving op het
12 Ruimte!
VanWestreenen heeft in dit project de volgende werkzaamheden uitgevoerd: • Begeleiding bij het wijzigen van het bestemmingsplan
R
• Het verzorgen van de aanvraag voor de Omgevingsvergunning milieu incl. tekeningen
• Het verzorgen van de aanvraag voor de Omgevingsvergunning bouw maalderij incl. tekeningen • Het verzorgen van de aanvraag voor de Omgevingsvergunning bouw loods incl. tekeningen • Het verzorgen van het bestek en de aanbesteding • Het verzorgen van sloopmelding voor de maalderij
• Het verzorgen en coördineren van diverse onderzoeken en rapportages
A T
T
VanWestreenen informeert 13
“Aan de slag met nieuwe welzijnseisen” Nieuwbouw vleesvarkensstal Maatschap Hegeman, Steenkampweg Vragender
VanWestreenen heeft in dit project de volgende werkzaamheden uitgevoerd: • Begeleiding en coördinatie van de bestemmingsplanwijziging
R
• Het verzorgen van de aanvraag voor de Omgevingsvergunning milieu incl. tekeningen
Het kerkdorp Vragender mag dan klein zijn in omvang, de agrarische ondernemers deinzen er niet voor terug groot te denken. Richard Hegeman is één van die ondernemers. Op zijn bedrijf met melkvee
• Het verzorgen van de aanvraag voor de Omgevingsvergunning bouw incl. tekeningen
A
• Het verzorgen van de aanvraag om Natuurbeschermingswetvergunning incl. tekeningen
J
T
en vleesvarkens, staat sinds dit voorjaar een nieuwe stal die ruimte biedt aan ruim 1100 vleesvarkens.
Van oudsher is het bedrijf van de familie Hegeman altijd al gemengd geweest. ‘Ik kan me geen leven voorstellen zonder de afwisseling van het melken van koeien en het voeren van varkens. De omvang heb ik bovendien nodig om op het bedrijf medewerkers en stagiairs te kunnen hebben.’ Ook de nieuwe generatie komt er al weer aan: ‘Mijn oudste zoon start binnenkort een opleiding aan het AOC (agrarisch opleidingscentrum).’ Welzijnseisen ‘Een jaar of tien geleden hebben we een nieuwe ligboxenstal gebouwd, en sindsdien is bij de koeien alles op orde’, vertelt Richard Hegeman. Voor het vleesvarken-gedeelte van zijn bedrijf lag dat anders: ‘Daar moest ik aan de slag om aan de nieuwe welzijnseisen te voldoen.’ In het ontwerp van de stal is al rekening gehouden met een mogelijke verlenging in de toekomst. Barry Wopereis was vanaf het begin van het project betrokken: ‘Het bedrijf ligt dicht bij het Natura2000-gebied Korenburgerveen. Daardoor was het verkrijgen van de Natuurbeschermingswetvergunning wat lastiger dan normaal. Verder was er een wijziging van het bouwblok en het bestemmingsplan nodig. Toen we uiteindelijk ook met de buren overeenstemming bereikten over de situering van de stal, was alles rond.’ ICV-systeem in mestkelder De stal is voorzien van een ICV-systeem. Dit rioleringssysteem met schuine putwanden in de mestkelder reduceert de ammoniakemissie aanzienlijk. ‘Op een andere stal heb ik een luchtwasser, maar dat brengt hogere jaarkosten met zich mee. En mochten we deze stal ooit nog gaan verlengen, dan kan er altijd nog een luchtwasser bijgeplaatst worden’, vertelt Richard Hegeman. Voorlopig is dat nog niet aan de orde en is zijn bedrijf klaar voor de toekomst. ‘Over acht of tien jaar kijken we weer verder.’
14 Ruimte!
“Mijn oudste zoon start binnenkort een opleiding aan het AOC”
nieuws Land- & Tuinbouwbeurs Oost-Nederland/Achterhoek Van 3 tot en met 5 juni 2015 vindt de tweede editie van de Land- & Tuinbouwbeurs Oost-Nederland/Achterhoek plaats in Zelhem. VanWestreenen zal hier wederom met een stand aanwezig zijn. Wij ontmoeten u graag in onze stand. Meer informatie over deze beurs is te vinden op www.landentuinbouwbeursachterhoek.nl
Tussentijdse update bedrijfsverplaatsing familie Wijers
In de vorige nieuwsbrief berichtten we over de terp die aangelegd is in de IJssel-uiterwaarde voor het bedrijf van de familie Wijers. Inmiddels is het nieuwe melkveebedrijf bouwkundig opgeleverd en voor een deel in gebruik genomen. In de volgende nieuwsbrief volgt een artikel over het eindresultaat. Voor augustus / september staat een open dag gepland. Zodra de definitieve datum bekend is, leest u dit op onze website.
Team Barneveld Van links naar rechts: ing. Robert Kamphuis (adviseur), Thirsa van Veldhuisen (secretaresse), ing. Sjaak van Schaik (adviseur), ing. Gert-Jan Nap (adviseur), Albert van Deelen (bouwkundige/ tekenaar), Hanneke van Wessel (secretaresse), Julia van Wijk (adviseur), Theo van den Brink (bouwkundige/tekenaar), Mardik Koetsier (bouwkundige/tekenaar), Henk Roelofsen (bouwkundige/tekenaar), Steven van Westreenen (adviseur/directeur) Op de foto ontbreekt: drs. Arjan Sikking (adviseur)
Team Lichtenvoorde Van links naar rechts: ing. Sabine Kool msc. (junior adviseur), Ingrid ten Have (secretaresse), Arjan Versteeg (bouwkundige/tekenaar), ing. Barry Wopereis (adviseur/vestigingsmanager), Edwin Gierkink (bouwkundige/tekenaar), drs. ing. Björn Domhof (adviseur), ing. Roel ten Pas (bouwkundige/tekenaar) Op de foto ontbreekt ing. Wieteke Schotsman msc. (adviseur)
VanWestreenen informeert 15
De dienstverlening van VanWestreenen, adviseurs voor het buitengebied, omvat: ilieuwetgeving Het doorlichten van bestaande vergunningen en onderzoek naar uitbreidings- en wijzigingsmogelijkheden, het verzorgen van complete aanvragen voor Omgevingsvergunningen en Natuurbeschermingswetvergunningen.
R uimtelijke ordening Het adviseren inzake bestemmingswijzigingen, tweede bedrijfswoningen, functieveranderingen, het begeleiden van bedrijfsbeëindiging en/of verplaatsingen.
J uridisch advies Het voeren van bezwaarprocedures, beroepsprocedures en planschadeprocedures, het adviseren op het gebied van (bestuurlijke) handhavingprocedures en begeleiding van onteigeningsprocedures.
A rchitectuur Het verzorgen van tekeningen ten behoeve van omgevingsvergunningaanvragen van woningen evenals agrarische bedrijfsgebouwen, het opstellen van inrichtingsplannen.
T echnisch advies Advisering stallenbouw, coördinatie vuurlastberekening, coördinatie constructieberekening, opstellen bestek, verzorgen bouwbegeleiding.
Colofon Dit is een uitgave van VanWestreenen te Barneveld en Lichtenvoorde. Voor meer informatie over deze uitgave kunt u contact opnemen met Robert Kamphuis Aan het gestelde in deze editie van Ruimte! kunnen geen rechten worden ontleend.
Telefoonnummer: 0342 47 42 55 / 0544 37 97 37 Faxnummer:
0342 47 42 81 / 0544 37 83 64
Internet:
www.vanwestreenen.nl
E-mail:
[email protected]
Redactie:
Robert Kamphuis en krb.communicatie
Vormgeving:
krb.communicatie