Rstterdam naar Utrecht en Arnhem *I0-*. 6 '

No. 93.

Woensdag 3 April.

807.

NIEUWE ROTTERDAMSCHE COURANT.

ABOffMBH&HTfIte ff'RlJf».

b

S

|

|8 \j *g*

.

I . OCHTEND-EDITIE.

'JW

Rott. per 3/m. / 8.25 ***aix> door hetRp ».24

St '$

Bij deze Courant behoort een Bijvoegsel, de verslagen der Zittingen van de Tweede Kamer ?"■ Staten-Generaal van Maandag 1 en Dingsdag 2 April; een uittreksel uit de mem. van beantw.nopens het ont*efp tot Wijziging der begrooting van Ned. Indië voor 1867.

fittende

Algemeen Overzigt. Rotterdam, 2 April. ,/Polte face. De nieuwe toer is volbragt. Nadat de heer Jo nek-

had aangetoond hoe de min. van kololeo, die het programma van den heer Mijer als minister, niet 7* lid der kamer, had overgenomen, daarmede thans in strijd ,a> op gewigtige punten, zoowel wat art. 59 als art. 60 van ;t nadat hij daarna de rede van regerings-regle_nent t,ea heer Rochussen had beantwoord, wien hij zijne liberale pet eerst ten duidelijkste

°agres-rede in herinnering bragt, tegenover zijn streng con-

'fvatief systeem, gisteren er

ontwikkeld,

—

trad de heer van

Hucht op, die, hoewel voorstander van het algemeen van dezen minister, zich geen begrip kon vory aa (Ji ens houding op gisteren, waarbij hij de behandeling er wet op de uitgifte van gronden in erfpacht trachtte te verdatot na afloop van een in Indie ingesteld onderzoek nopens j^l 6 regtcn der inlanders op de woeste gronden. Zijn oordcel over F at onderzoek , hetwelk de heer Mijer, heeft bevolen , die zelf pt ontwerp nopens dc erfpacht had ingediend, met aanbeveling ?*? spoedige behandeling, was verre van gunstig; en van dezen '"'nister, die dat ontwerp later op nieuw had aangeboden en .elfs in de stukken had aangetoond dat geen onderzoek meer te jj> kwam, kon hij nog minder de poging tot uitstel begrijpen, f-ti verzocht, even als gisteren de heer Jonckbloet, eene afdoende *klaring van den minister. Datzelfde was het geval met den heer efro}> dieaantoonde, dat er noch bij de cultuurwet, noch bij de 'richtingvan het ontwerp-erfpacht des heeren Mijer, noch bij dat , & zijn. opvolger, ooit sprake is geweest van eene enquête nopens ïft cigendomsregt van onbebouwde gronden , waarmede de heer «orbecie instemde. Zij beiden niet den heer van der Hucht de houding van dezen minister onbegrijpelijk rf niette Zij zouhen er toe kunnen brengen ,om allo vertrouW&üficeeren. ett atn dezen minister te ontzeggen. Nu weetmen , dat gisteren , °owel de heer Rochussen als het orgaan die houding van denmin. J'Ogelijk geroemd en zeer natuurlijk gevonden hebben. De heer ."ehussen had gisteren, merkte de heer Jonckbloet op, de bedelen en de houding van den minister onder ziju patronaat ?6ttomen en onder zijne vlag trachten te dekken. In één woord, ***tt was in hooge mate ontstemd over de handeling van dezen gister, afgescheiden nog van het nieuwe staaltje der gedragslijn ,*ö deu heer Mijer, die nu een onderzoek geprovoceerdhad over ?" onderwerp,' dathij reeds geformuleerd had in een wetsvoorJ^gt met de verklaring, dat deswege geen verder onderzoke 'oodig was. Eindelijk besloot de minister, die blijkbaar inzag dat had laten lei?'"ea J zich door den heer Rochussen c. s. te ververklaarde, vol> aan den twijfel een einde te maken. Hij *rpekt geen plan te hebben de wet in te trekken, en zelfs af te ?c& van zijn voorstel tot schorsing. Zoo de kamer het ontwerp .?handelen wilde, zou hij, die het uit voile overtuiging had inge"""tö, het verdedigen. Vq beslissing liet hij geheel aan de kamer v*r. Zonderlinge verklaring vau ecu minister, die eene eigene iVettuiging behoort te hebben en zich niet door de kamer mag '*«tt leiden. Dat deze verklaring ook niet in den smaak 'el der volgende sjPceeh reactie-partij, bleek duidelijk uit cle daarop van den heer Wintgens, die de Indische enquête wel gelijk wilde afwachten en alle leed voorzag vnn de uitgifte iaa gronden in erfpacht, doch op dat punt door den heer 8'"«ooi werd teregt gewezen mot de opmerking, dat het hier °*strekt niets nieuws betrof, want dat de verhuring van woeste f°nden reeds lang bestond, en de nu voorgestelde uitgifte in ,rfpacht slechts een andere vorm was tot betere bereiking van doel tot bevordering der particuliere industrie. Voor c was de rede van den heer Wintgens gewijd aan overige c'ne ' hartstogtelijke philippica tegen den heer Oodefroi, dien hij ." inconsequentie beschuldigde, wiens vroegere en latereafwacho Qde houding hij aan eene scherpe kritiek onderwierp, waarop „ beer Godefroi op zijne beurt vuur vatte en de wijze van bcdes heeren Wintgens noemde eene bestrijding, die zich „''Jding {Host iv groote woorden, declamatiën en bombast; welke 'drukking de president zeker ietwat minder pailcmentair oordaar hij den spreker aan de parlementaire vormen berin zijn in 't zittingverslag opgenomen; ' De bijzonderheden ?*ar de heer Godefroi riep den heer Wintgen, zijne motie van 8e 0 in het geheugen, tot regeling der uitgifte van de cultuur°atracten bij de wet, waardoor deze nu zoo conservatieve afgea°rdigde het ministerieel leven van een conservatief minister "a koloniën had ondermijnd. Omtrent de verdere bijzonderheden van het debat, waarin de er Hoffman (voor zoo veel verstaanbaar) de nieuwe regeling r beurtbevrschting bestreed, eu de 's Jacob zich schaarde a dc zijde des ministers nopeus de heer i uitlegging van art. 55 van t " regerings-reglement, dat ook z. i. instandhouding der goui füernents-culturcs als hoofdzaak en hoofdtaak stelde; voorts de eer Stieltjes het betoog van den heer 's Jacob wederlegde tot Samarang— ■^■dediging van het gebeurde met den spoorweg Keuchenius en Moens eenige spet .°fBtenlanden, en de heeren vragen aau don minister deden, moeten wij naar het i ,«rslag verwijzen, waaruit tevens bljjkm zal, dat zoowel de e«rcn Jonckbloet, Godefroi en Brouwer niet bevredigd waren het antwoord des ministers omtrent het te volgen koloniale e'sel 0f de uitlegging, gegeven aan de artt. 56 en 60 van het Serings-reglement. Intusschen zou de heer Oodefroi ook ten °2ien van dezen minister welligt eene afwachtende houding aanolrl 00^ jjem in de gelegenheid te stellen zijnobeginselen " geformuleerde wetsvoordragten aan de beoordeeling der vertete onderwerpen. De lieer 's Jacob, die zeer goed kon dat de vorige minister van kolomen den weg der grijpen op wilde, verweet hem in de meest hcusche vormen, dpunt was er met genoeggedaan. Indien dit waar is cnmen L.e' aannemen, dat het vorige ministerie de wijze les der staat'shoudkunde heeft bedacht, welke verbiedt vooral in eene "tsehappij ala de Indische, in eens tabula rasa te maken, c UHr blUft dan de raison d'être van de felle oppositie tegen de tliurwet ? Wordt dan met de houding der conservatieven, cc e de heeren Mijer en Rochussen. aan bet hoofd, herleid (ot Woot persoonlijke oppositie en eene kwestie vanportefeuilles ?

l?f.

—

Ruiden

'

oerde.

.

—

V?

*'

.

«ta*

...

2.20, 5.55. !j Van Rotterdam naar Utrecht, Arnhem en Emmerik 8.15, Rstterdam naar Utrecht Arnhem 6.43. en Vsn Eotterdam paar Amiterdam 7.25,10ïï5,1.35, 3.25 , 7.40. i 3.10, 5.55, 8.15. Rotterdam natr Utrecht en Amsterdam 6.20, 8.15, 10.40, 12.15, » Rotterdam tot '»Hage 'tnam. 12.25, 'say. 5.45 en 10.2. smorg 6.50. ; en naar Arnhem echt, 2.35, 6.25, naar 5.20,11.20, Uti Arnhem en Emmerik Amst. Amsterdam n.Rjtterdam 8.30, 11.35, 2.5, 4.30 en 7.30. 4.30, 7.50. 2.35, 6.25, 9.30, 11.20, Amaterdam naar Utrecht en Rotterdam 6.50, 8.20, | ' '»Hage tot Rotterdam 7.5, 8.30 's merg. en 7.50 'sav. Utrecht naar Rotterdam 1.25. ll » Emmerik naar Utrecht, Amsterdam en Rotterdam 6.45, 10.55, 4.30.

v»n

.

..

Het was de heer v. Bennigsen, het bekende hoofd van het National Verein, die gisteren, uit naam der nationaal-liberale partij , de aangekondigde interpellatie in den Noord-Duitschen rijksdag over de Luxemburgsche kwestie deed. Hij verlangde bepaaldelijk te weten, hoe de regering zich in deze aangelegenheid had gedragen en hij deed hierbij nadrukkelijk uitkomen, dat de eer en het belang van Duitschland niet gedoogden, dat het groothertogdom, van oudsher eenDuitsch gewest, van Duitschland losgescheurd werd door verkoop aan eeno vreemde mogendheid. Mij verklaarde voorts, dat het hier geen partijkwestie gold; allen toch zullen eendragtig ziju, waar een deel van Duitschland bedreigd wordt, eu de regering, die ten deze haar pligt vervult, kan op de ondersteuning vanhet geheeleland rekenen. Zijne rede was, gelijk te denken is, voornamelijk gerigt tegen het streven van Frankrijk, om zich ten koste van Duitschland uit te breiden, en als zoodanig ademde zij een zeer oorlogzuchtigen geest, die niet verzwakt werd door de verklaring dat zijne partij deu vrede wil; want de heer v. Bennigsen liet er onmiddelijk op volgen: maar zij schuwt ook den oorlog niet, zoo Frankrijk eene poging doet om Duitschlanda eer aan te randen. Hij wilde dus dat de regering een vastberaden antwoord aanFrankrijk zou geven en om te meer indruk op de vergadering te maken , bragt hij het woord deskonings in herinnering, dat zelfs geen Duitsch dorp van het Duitsche vaderland verloren zal gaan. Dc heer von Bismarck antwoordde onmiddelijk. Om de niet opname van Luxemburg in den Noord-Duitschenbond te regtvaardigen, merkte hij in het begin van zijn antwoord op, dat elke Duitsche staat bij de oplossing van den voormaligen bond weer in het bezit kwam zijner volledige souvereiniteit, gelijk hij die v<sór de vorming van den bond bezeten had. De heer v. Bismarck heeft dus hierdoor erkend, dat elke Duitsche staat het regt had, om al of niet lid te worden van den nieuwen bond. De minister verklaarde verder, dat de grootlicrtoglijke regering ■in October eene dépêche aan Pruissen heeft gezonden, ten betooge dat het opgehouden heeft regt te hebben, bezetting in de vesting Luxemburg te leggen. Welk antwoord Pruissen hierop heeft gegeven, blijkt echter niet. De regering, aldus ging de minister voort, gelooft niet dat reeds eene overeenkomst betreffende Luxemburg tot stand is gekomen-, zij kan evenwel het tegendeel niet verzekeren, eu zij weet ook niet of die overeenkomst, zoo zij al niet getroffen is , niet eerstdaags zal tot stand komen. Zooveel is zeker, dat officieel aan den Pruissii-cben gezant te 's Hage de vraag is gedaan, hoe Pruissen het zou opnemen, als het groothertogdom aan eenander overging. De gezant verklaarde geene instructie te hebben om hierop stc antwoorden en liet de verantwoordelijkheid van zulk eene handeling aan den koning-groothertog zelf over, terwijl hij er bijvoegde dat Pruissen, alvorens op die vraag te kunnen antwoorden, in alle geval eerst het gevoelen zijner bondgenooten en van de mede-onderteekenaars van het tractaat van 1839 zou inwinnen en ook te rade zou gaan met de openbare meening in Duitschland, die haar orgaan heeft in den rijksdag. De Nederlandsche regering heeft ook aan Pruissen hare diensten aangeboden voor de onderhandelingen tusschen Pruissen en Frankrijk, doch

Pruissen heeft die van de hand gewezen, omdat er geen onderhandelingen van dien aard bestonden. En dat nu is de Btaat van zaken op het tegenwoordige oogenblik. Hierna f ing de minister tot de beantwoording der vraag over, hoe de regering over de kwestie zelve dacht, en in dat antwoord lag uit den aard der zaak al het gewigt der discussie. De heer von Bismarck verklaarde , dat men yan hem niet verlangen kon, dat hij op dit oogenblik de voornemens der regering in dit of in dat geval openlijk zalkenbaar maken. De bondsregeringen gelooven,datgeene vreemde mogendheid onbetwistbare regten van Duitsche staten en van Duitsche bevolkingen zal benadeelen; zij hopen in staat te ziju die regten langs minnelijken weg te handhaven,en zij kunnen zich te veiliger aan die hoop overgeven, daar wij, zeide de minister, door onze beraadslagingen aan het onwrikbare vertrouwen op den onverbreekbaren zamenhang van het Duitsche volk met en onder zijne regeringen zullen beantwoorden. Het antwoord van den Pruissischen minister vinden onze lezers in zijn geheel onder het Binnejiland. Het belang, dat die zaak krijgen kan, vereischte dat het geheel gereproduceerd werd. Maar met dit al is men er weinig wijzer uit geworden. De heer von Bismarck heeft eene groote reserve in acht genomen, zoo als hij dan ook verklaard heeft, dat men redelijkerwijs geen opheldering van hem kan verlangen nopens hetgeen de regering in dit of in dat geval denkt te doen. De Correspondance Havas spreekt thans eok van de Luxemburgsche kwestie. Na te hebben doen uitkomen , hoe tegenstrijdig de geruchten zijn, die ten dien aanzien zijn verspreid, meent zij de verzekering te kunnen geven, dat men ten onregte meent, dat Frankrijk hetzij van Luxemburgs zijde, hetzij van een an-leren kant op diens grenzen, eenige mocijelijkhedcn zou ondervinden (ten aanzien van dea afstand, moest hierop volgen, doch Havas vult die zinsnede niet aan). De betrekkingen van Frankrijk , voegt zij nis redegevend er bij , met Nederland, België en Pruissen zijn van denlfmeest voldoenden aard en tot dus verre hesft niets hoegenaamd aan deze uitmuntende verstandhouding afbreuk gedaan. De keizer der Franschen heeft gisteren de algemeene tentoonstelling geopend, zonder eene rede te houden. Alzoo is deze dag voorbijgegaan tot teleurstelling van hen, die eene rede den keizer verwacht hadden en daaruit iets dachten op te vangen omtrent den staatkundigen toestand van het oogenblik. Het zwijgen von den keizer kan echter ook zijne beteekenis hebben , misschien meer dan eene op de staatkunde betrekkelijke phiase, die zoo ligt voor verschillende uitlegging vatbaar zou zijn geweest. Eene rede toch, gewijd aan ecu zoo karakteristiek werk des vrcdes als de algemeene tentoonstelling, zou een bij uitstek vredelievend karakter hebben moeten dragen en zulk eene

,

—

rede nu lieeft de keizer niet gehouden of niet willen houden. Het Engelsche kabinet gelijk trouwens reeds uit eene vroegere rede van den heer Disraeli verwacht kon worden, weeleen zijner voornaamste beginselen van de reform-bil! —■ de plulaten vallen. Er blijft ten slotte zoo raliteit vau stemmen weinig in de bill over, wat het karakter van het ministerie draagt, dat men te vergeefs naar een merk zal zoeken, dat'jhaar maker aanduidt. Hier en daar zal dit conciliant genoemdworden. Wij zien gr slechts eene verloochening van beginselen in. Wanneer de heer Disraeli en zijne partij niet geheel iets andera dachten to leveren, met den wil om het te handhaven, dan wat het kabinet Bussell-Gladstone had geleverd, hadden zij veel beter gedaan de reform-bill van dat kabinet aan te nemen. Wegens punten van ondergeschikt belang was het niet noodig geweest dat miniaterie omver te werpen. Zij hadden toch ook de bill in comité kunnen amenderen, gelijk zij thans van hunne tegenpartij verzoeken. Gisteren heeft de Italiaansche senaat.weer het proces vanden admiraal Pcrsano opgevat. Dc belangstelling in deze zaak is natuurlijk tegenwoordig zee? verminderd, even ala in het proces tegen Jeflerson Davis. Beide zaken hebben thans nog alleen be-

—

'

lang voor cle geschiedenis. De beer Tónelló , die maanden lang als Italiaansch onderhandelaar te Bome is geweest, heeft thans zijne zending volbragt en is te Florence teruggekeerd. Of hij geslaagd is, weet men natuur-

-

*

Auiw^rpm nmar JRotterd&m, Moe?d?.k m Breda IM, 3.3;, 6.10 alleen 10-*0I -*.6 ' n.*merf'«"» tot Breds en Moerdijk. Antw., Moerdijk en Bott. 7 , 10.15 't mor*. Brerls i..0, _.20 isvoad.. (De trein vsn 7.Ï0 loopt alleen to» Moerdijk en Antwerpen.) w- en Br<"-"'«more. 8.10,12.15, '»»t.5.15. f_?'*"

u:,Alf

lilb.n.BrerU, Antw.en Bott. 8.3, 12.57,4.2. 5.34,6.40.

—

dito 6 pCt, 1862 —; dito 1861 dito VpOt. lijk niet met zekerheid. Dc wijze, waarop het officieele orgaan Illinois Bon ds 7 pGt. — ii—; te Rome zich nog dezer dagen uitgelaten heeft over de groote Ver. Staten 6 pCt. 1532 74 % a staatkundige en financiecle kwestie, welke in Italië nog steedß dito Shnrcs — a—; Debent. Atl. Gr. West. S pCt. _£ 100 31V2' Italië a—. Atlantic 22y2 a asu de orde val den dag is. de kwestie der kerkelijke goederen a Wissel, 31 gePetersburg Parijs 25.37%; Amst. dat de heer Tonello Bome niet 3/m.: St. denken, althans & dost lie. :. bevredigd- heeft verlaten. De Italiaansche regering zal 11.18; Hamburg 13.09. r.-hen de afdoening dezer kwestie op nieuw voor de kamer Cred. Moh. [Slotkoers.) Reute 3 pCt. 68.67; uit. .en. Het ministerie maakt er eene ltabinctskwestie vau, en egering heeft thans wel kans in de afdoening dezer, aange- 400; Spnorw.-Act.: Noorder- —, Oostenr. 406, Spaansche leid te slagen, wel te verstaan bij dc tegenwoordige kamer, (Pereire) 272 Ned. Credit- en Deposito-Bank —, Hand.- en Ind. Tunische Loten Gest. Mexicanen 143; Spanje dc geestelijkheid, wier goedkeuring iv het vorige ontwerp Maatseh. vereischt werd, over dc zaak denkt, is eene geheelandere vraag. 3 pCt. Binnenl.-31-7J.; dito 2% pCr. —; Italië 5 pCt. 53.78; zal overigens Turkeche Consols 5 pCt. 29.90; Vereen. Staten 1882 H%'. De heer Depretis, de nieuwe minister van Rente 3 pCt. opende op CB.BO. het ontwerp van zijn voorganger wijzigen. Wissel, 3/m.: St. Petersb. 327.50; Londen 25.15 Hamburg 185.75; Amsterdam 210.75.

—

—

—.—-.

2

BUITENLAND. (Particuliere Correspondentie.)

,

Parijs 1 April. Het groote feest der opening van do tentoonstelling heeft alle staatkundige bemoeijingen doen staken. De geheele pers zingt een hymne aan den vrede , den vooruitgang en de beschaving. Als hingen er volstrekt geen donkere wolkjes aan hetpolitieke luchtruim als ware de gezigteinder zoo helder als een Italiaansche hemel, spreker, de dngbïaden van de broederlijke vereeniging der volkeren. Zij ciic verwacht hadden in dckeizerlijke rede tot opening der tentoonstel 'ing eenigepolitieke zinspeling te zullen vinden,ziju teleurgesteld, wmt de geheele keizerlijke rede is achterwege gebleven. Z. M. woonde met de keizerin de plegtigheid bij , maar heeft niet gesproken. Bij het doorwandelen van de lange galerij der machines op bet platform heeft de keizer zich de vreemde commissarissen laten voorstellen en die heeren vriendelijk toegesproken. Vervolge:: > stak de keizer de galerij der schoone kunsten over, met de keizerin aan den arm, die er bleek en treurig uitzag, hetgeen me:i toeschrijft aan haar verdriet over den lijdenden toestand van den keizerlijken prins. Het is niet onopgemerkt gebleven, dat vooral in de Engelsche sectie het vorstelijk echtpaar met luide juichkreeten werd begroet. De prins van Oranje, de graaf van Vlaanderen en de prins van Leuchtenberg woonden de plegtigheid bij na in het^ keizerlijk paviljoen, waar de keizer en de keizerin afstapten, de komst van HH. MM. afgewacht te hebben. Hoewel het werk der rangschikking van da verschillende voorwerpen nog niet voltooid is, ziet het geheel er toch vrij toonbaar uit. Men heeft dan ook in cle laatste dagen eene zeer groote werkzaamheid ontwikkeld. Men -ziet eerstdaags de benoeming van den heer Schneider tot voorzitter van het wetgevend ligchaam tegemoet. Delieer Alfred Le-jor.x zou worden benoemd tot eersten en de heer JerótneDavid tot tweeden onder-voorzitter. De commissie uit het wetgevend ligchaam, belast met het onvanhet ontwerp-drukperswet, houdt zich ijverig met hare derrok taal Bezig. Zij ontvangt van verschillende kanten aanzoeken van belc.nghebbendeu, die hunne bezwaren tegen het ontwerp mondeling aan de commissie wenschen mede te deelen.

,

Beurs van

2

April.

Oostenr. Metall. 5 pCt. 47% Vereen. Staten 6 pOt. 18SÏ 75% België 2% pCt. —. Beurs van Antwerpen, 2 April. Oostenr. Metcll. a pCt. Vereen. Staten 6 pCt. 18S2 77y2

Mïs

.

Bovenstaande «lepeeïses weren resds la ome vurige Kdltle «pscaontea.

Berlijn , 2 April. Er loopen nihier allerlei elkander tegensprekende geruchten betreffende Laxcmburg. De Post Zeitung deelt een particulier telegram uit 's Gravci.hngc mede, waariu beweerd wordt dat bet plan tot den verkoop vnn Luxemburg is opgegeven. Parijs 2 April. Do Moniteur dn Soir iegt aangaande de interpellatie in den Noord-Duitschenrijksdag, betreffende Luxemburg , het volgende : Deze interpellaticn, die in den tegenwoorpigen toestand van Europa eene noodlottige uitwerking zouden kunnen hebben, geven ons over 't algemeen een goeden indruk. Terwijl vele beweringen van den heer Bennigsen voor eene ernstige wederlegging vatbaar zijn, heeft hij ronduiterkend hoe wenschelijk het is, dat de Duitsche en Fransche natiën hare betrekkingen van vriendschap en goed.» nabiiin-schap onderhouden, en hoe noodlottig een oorlog zou zijn. Graaf v.Bismarck heeft in bewoordingen vol verheffing de noodzakelijkheid doen gelden, dat Duitsohlan l acht geeft op dc .gevoeligheid der Fransche natie. Hij heeft bovendien-, onder zijne vele belangrijke verklaringen, geconstateerd dat Luxemburg eer, onafhankelijke staat is , waarover de koning der Nederlanden in volle souyerainiteit op zijne eigene verantwoordelijkheid kan beschikken. Hij heeft ook niet beproefd het allezins onwedcrlegbaar feit te betwisten, dat de inwoners van Luxemburg een levendigen tegenzin zouden gevoe'en ten opzigte eener inlijving bij Duitschland. Eindelijk heeft hij met nadruk gewezen op deu invloed , dien het verlangen naar de handhaving van vredelievendebetrekkingen met een magtigen nabuur op de politiek van het Pruissisch gouvernement moet hebben.

,

,

Corfll 31 Maart. In Grieksche berigten wordt gemeld dat er op Candia twee gevechten hebben plaats gehad, die ten gunste der Christenen zijn uitgevallen. In de vergadering der Candioteu is de politieke gelijkheid voor allen gedecreteerd, met eerbiediging van cle godsdienst en eigendommen der Muzelmannen. Luxemburg, 2 April. De onderhandelingen crer den afstand duren voort. De minister Tornaco is per telegraaf naar (A. C.) 's Gravenhage ontboden. uitbai-Bting eener omwenMadrid 2 April. Men vreest de teling. De koningin laat hare domeinen verkoopen en zendt hare (A. C.) ÏTJorence , 2 .April. De senaat heeft een aanvang gemaakt kleinodiën eu haar zilver naar het buitenland. met de behandeling der zaak van Perzano. De beer Tonello, die zijne zending te Bome heeft volbragt, is hier teruggekomen en heeft eene conferentie gehad met den minister-president. De heer Moncardi zal zich naar Bome begeven, tot regeling van de aangelegenheden der pauselijke schuld. Gisteren heeft de heer Sella eene langdurige conferentie gehad met den heer Bicasoli. Rotterdam, 3 April. Men gelooft dat deze hem eene portefeuille heeft aangeboden. ter zijn verkiezing; van één üd voor den gemeenteraad Heden Parijs 2 April. De Moniteur meldt, dst de keizer bij alhier ingekomen: de opening der tentoonstelling geene rede heeft uitgesproken. Getal Ingeleverde HH. MM. hebben van de keizerlijke commissie afscheid genoKiezers. Billetten. men , onder betuiging hunner tevredenheid wegens het tot nu lste afdeeling, wijk 1, 2, 3, 4, in hol toe verkregen resultaat. Dc keizerlijke prins was er niet bij teNotarish. aan cle Gcl905 12« genwoordig , omdat, ofschoon zijn gezondheidstoestand allezins clerschekade be.Tedigend is, het niet raadzaam werd geacht hem bloot te 2de wijk 5,6,7,8 en 15, iv " het Gemcenelandsh. stellen aan de vei-moeijenis eener zoo langdurige plegtigheid. vanSchie land, aan dc Pesth 2 April. Graaf Majlath heeft het presidium iv het 155 KorteHoogstraat 1188 Hoogerhuis aanvaard. Het besluit van het Lagerhuis omtrent 9, 10, 11, 12, 13 wijk 3de Woensdag van van is tegen het rapport het comité 67 aan de ords 122 «n 14, in het Kaadh. 1171 gesteld. Meu verwacht spoedig eone verdaging van den rijksraad. Londen 2 April. De heer Disraeli heeft in het Lagerhuis, 3271 403 Totaal * in antwoord op de interpellatie vnn d-m heer Gladstone verklaard, clat hij zal voorstellen iv de reformbill het dubbel stemregt te Het antwoord van graaf von Bismarck, op cic gisteren per doen verballen, en dat hij voor de overige geschilpunten de be- telegraaf gemelde interpellatie van den lieer Bennigsen, iv den handeling der bill in comité zal afwachten. Noord-Duitschen rijksdag, betreflende Luxemburg, luidt als volgt: hooge vergadering zal het wel zeer natuurlijk vmden, dat Weenen , 2 April. De Wanderer zegt: In eene zitting ik, »De bij een vraagstuk vau zoodanige beteekenis als dit , mij voor v«n het bestuur van de Credit Anstalt werd besloten, in de 't oogenblik in de beantwoording der interpellatie alleen bepaal ec.-sl volgende algemeene vergadering voor te stellen om den tot eene openlegging van den feitelijken staat van zaken, voor 3 tijeeden

Per Telegraaf.

,

BINNENLAND.

,

..

,

..

i

,

.

coupon niet fl. te voldoen. ÜSew-lfork, 1 April. De openbare schuld is in Maart met 15 millioen verminderd.

zoover deze bij de koninklijke regering en hare bondgenooten , bekend is. »Ik moet daarbij terugkomen op de oorzaken, waardoor het Er is van hier een stoomschip vertrokken naar Tampico. Men groothertogdom Luxemburg geen lid van den Noovd-Duitscheu zegt dat het voor de Mexicaansehe republikeinen geladen is met bond is. '--, _. van den vroegereu Duitschen bond «Bij en door dc ontbindingbehoorende ammunitie. staten zijne volle souveieder der daartoe New-York 1 April. (Slotkoersen.) Goud-agio 34. verkreeg terug, die hij vóór de vestiging van den bond bezeten reiniteit 6 1882 pCt. Koers op Londen in goud 108%. Vereenigde Staten en door de bij bondsverdrag aangegane verpligtingen vrijwillig 109&. Illinois 115%. Erie Spoorweg 58<_t. Katoen, middl. beperkt had. Na de ontbinding van den bondgenoot het groot" 30% c. Petroleum: geraffineerd 27 c. hertogdom Luxemburg en de groothertog dezelfde souvereiniteit Europeesch karakter, als de koning en het koningrijk der West-Ind. 6d. a 1/Londen 2 April. Suiker Nederlanden. Eene groote meerderheid der vroegere bondsstaten lager. Koffij onveranderd. Bijst stil. maakte, even als Pruissen van Schotsch IJzer 51/9. Talk 44/3. vrijheid gebruik, om terstond op den natioualen bodem hunne gebond te stichten, ladingeu : een nieuwen Suiker Zeilende (R.-A.) April. 2 Londen tot wederkeenge onverder nationale Koffij ondersteuning bescherming en onveranderd. en vraagd; in loco flaauw. Thee stil Deiangen. De groot-hertog van Luxemburg achtte het niet per Oct /Dec. 45/-. anderd. Rijst vast.— Talk in loco overeenkomstig met ziju belang, denzelfden weg in te slaan. Straits Tin £ 89. Schotsch IJzer 51/9. iJoor cle middelen, die ons binnen het groothertogdom en zijne £ 36.6/-. 36. Lijnolie Bruine Raapolie £ grenzen ten heden afgewerden dienste staan, werd ter onzer kennis gebragt, dat er Liverpool, 2 April. Van Katoen ui) alle standen der bevolking een bepaalde tegenzin bestond aandaan 7000 balen. De markt was vast. gaande de toetreding tot den Noord-Duitschen bond. Iv de Te Manchester was de markt beter gestemd. hoogere en vooral in de hoogste kringen werd die stemming 3 April. Londen, Beurs tam gevoed door een duidelijk uitgedrukte ongunstige gezindheid (Slotkoers.) Oon«ol« 90% a—; Braz. 5 pOt. 1865 jegens Pruissen en zijne verkregen resultaten; in de logere 1824 5 pCt. ; a h—, 1 Griek. gec. pOt. dito kringen door Eruad. N. cle ongezindheid tot overneming van zoodanige ; dito 1864 Grenada N. Mexico 3 pCt. Coup lasten, alg uit eenekrachtige landsverdediging voortvloeijen.De gepCt. Uitg. a Portugal —; ditolU 2pCt. 3 pCt_ dito der Luxemburgs che regering werd uitgedrukt in eene Russen 4% pCt, 1860 dito zindheid 1053 _!_-; dito 1356/63 dépêche, dito 5 die ons in October werd toegezonden en waarinzij ons 88; pCt. —; 1362 dito 1864 883 pCt 1559 trachtte aan te tconen, dat wij geen regt meer hadden om in Luxem—; dito 2% pCt. Pajsive dito pCt. 3 Spanje 21% " en Cert, Coup. 13^4 Turken 5 pOt. 29 h. ; Veijeü.2pCt burg bezetting te leggen. (Hoort ') Dckoninklijke staats-regering hare bondgenooten moesten zich dus tot vraag stellen: of' het

,

,

,

,

,

—

—

——

— — — — dito —

gepastware onder dezeomstandigheden eene inmenging of pressie nit te opdat het groothertogdom Luxemburg, dat tot het Tolverbond behoorde, toch tot den Noord-Duitschen bond zou toetreden. Na rijpe overweging heeft zij die vrang ontkenuend beantwoord. Zij moest het als een twijfelachtig voordeel beschouwen bij een zoo innigen bond, in den groothertog van Luxemburg een medelid te zien, die in zijne kwaliteit ala koning deiNederlanden zijn zwaartepunt buiten den bond kon hebben eu wiens belangen welligt menigmaal in strijd met deubond konden komen. De ervaringen die wij in dat opzigt in vroegere jaren hebben opgedaan, waren leerzaam genoeg, om ons terug te houden van eene dergelijke inrigting in volle kracht op de nieuwe instelling over te brengen. »De koninklijke staatsregeriiig heeft voorts gemeend, dat juist wegens de geographisehe ligging en de eigenaardige betrekkingen van het groothertogdom Luxemburg, de behandeling dezer kwestie vooral een hoogen graad van voorzigtigheid vereischt. 1 Men liet arm de Pruissische politiek regt wedervaren, toen op eene hooge plaats gezegd werd dat die politiek, zoover het met de eer des lands bestaanbaar waa, de gevoeligheidder Fransche natie zocht te verschoonen. De Pruissische regering vond

,

,

en vindt steeds tot zulk) eene politiek aanleiding in de regtmatige waardering, die voor deontwikkeling der Duitsche kwestie kan voortvloeijen uit vredelievendü eu vriendschappelijke betrekkingen met eene magtige naburig natie van gelijken rang. »Uit hetzelfde oogpunt als ik hierbij heb aangewezen, wil ik mij onthouden van een bepaaUt ja of neen op het tweede gedeelte der interpellatie. De bewoordingen van dat gedeelte zijn van zoodsnigen aard, als bij eem volksvertegenwoordiging op nationaal terrein moge passen, maar zij behooren niet te huis in de taal, die bij de diplomatie gebruikelijk is bij de behandeling van internationale belangen, zoolang deze langs vredelievendon weg kunnen gehandhaafd worden. Alleen voor zoo ver het eerste gedeelte der interpellatie betreft, wil it den staat van zaken, gelijk

deze ter kennis der regering is gekomen, openlijk bloot leggen. "De regering heeft geene reden cm aan te nemen, dat er omtrent het toekomstig lot van het groothertogdom reedg een besluit is genomen. (Sensatie.) Het tcgeideel kan zij natuurlijk niet bepaaldelijk verzekeren. Zij kan ook niet met zekerheid weten of, ingeval het nog niet ia genomen , het welligt onmiddelijk te wachten ig. "Het eenige waardoor de regering aanleiding vond cm officieel van deze kwestie kennis te nemen, is het volgende: "Eenige dagen geleden beeft Z. M. de koning der Nederlanden den te 's Gravenhage g;eaccrediteerden Pruigsischen gezant mondeling in de gelegenheid gesteld, zich er over uit te laten, hoe de Pruissische regering het zou opnemen, wanneer Z. M. dc koning der Nederlanden afstand cleed vaa cle souvereiniteit over het groothertogdomLuxemburg (Hilariteit).De Pruissische gezant, graaf Perponcher, heeft in last gekregen daarop te antwoorden ', dat de Pruissische regering en hare bondgenooten zich voor 't oogenblik omtrent die vraag niet konden uitlaten, dat zij aan Z. M. de verantwoordelijkheid zijne eigene handelingen moest overlaten, en dat de Pruissische regering, alvorens een gevoelen aangaande de zaak uit te spreken, wanneer zij nameiijk daartoe werd uitgenoodigd, zich in allen geval vooraf zou verzekeren hoe de vraag zou worden opgenomen door hare Duitsche bondgenooten, zoowel alg door de mede-onderteekenaars van het tractaat van 1839, alsook hoe zij zou worden opgenomen docr de openbare opinie iv Duitschland, 'die juist op dit oogenblik iv deze hooge vergadering een gepast orgaan bezit.

(Bravo !) "De tweede aanleiding lag hierin, dat de koninklijke Nedertandsche regeling, door den alhier aanwezigen gezant, ons hare goede diensten aanbood ten opzigte der doorhaar vooropgestelde onderhandelingen van Pruissen met Frankrijk aangaande het groothertogdom.(Hilariteit). Wij hebben besloten daarop te antwoorden, dat wij niet in de gelegenheid waren yan die diensten gebruik te makeu, omcUt er geene onderhandelingen van dien aard bestonden. (Bravo! Hilariteit). "Zisó_is, Mijne Heeren! voor zooverbij dekoninklijke regering bekend is nog op dit oogenblik de staat der zaak; ik zeg: voor zoover mij bekendis, en beroep mij op hetgeen ik zoo even over de mogeUjk'ütid van een besluit heb gezegd. Gij zult niet mij verlangen, dat ik op dit oogenblik, al zou het een volksvertegenwoordigerof eene vertegenwoordigingvoegen, openlijkopheldering zal geven omtrent de voornemens en besluiten derkoninklijke regering en bare bondgenooten in dit of eenig ander geval. (Zeer juist')Da verbonden regeringen zijn van meening, datgeene vreemde mogendhe'd de ontwijfelbare regten van Duitsche staten enDuitsche 1 evoïkingen zal benadeelen. Zij hopen in staat te zijn die regten te handhaven en te beschermen, langs den weg van vredelievende onderhandelingen en zonder gevaar voor de vriendschappelij:.j betrekkingen, die tot nog toe, tot tevredenheid der verbonden regeringen tusschen Duitschland eu zijne naburen bestaan. Zij zullen aan cïie hoop zooveelte zekerderkunnen toegeven, naar mate zich datgene voordoet, wat de interpellant vooraf tot mijne vreugde te kennen gaf, namelijk dat wij door onze beraadslagingen het onverwrikbaar vertrouwen op deu onverbreekbaren zamenhaiig van het Duitsche volk met en onder zijneregeringen

,

versterken." (Levendige bijval.) De president van deu rijksdag zeide hierop : »Er is geen voorstel gedaan tot behandeling der interpellatie. Ik meen nu het gevoelen der vergadering uit te drukken, met te zeggen: de wijze wan-op de rijksdag de interpellatie en hare beantwoording aanneemt, spreekt duidelijker en ondubbelzinniger, clan ooit door een iovm.el

.

voorstel kan geschieden."

Menmeldt aan deArnh. Ct. uit 'a Gravenhage, dd. 31 MaartZoo er volgens een mijner vroegere berigten kwestie geweest

moge zijn van kredietwetten, omdat het bijna onmogelijkwas om bij tijds, dat wil_ zeggen vóór 1 Mei, de begrotingswetten aangenomen te doen zien door cle eerate kamer, zoo moet ik nu de verzekering jreven, dat die profetie niet zal verwezenlijkt worden want reeds de*e weck wil de tweedekamer naar hui3en alles wat maar vcor afdoening vatbaar is afdoen. Minder gewaagd is eene tweede profetie, die ik thans de vrijheid neem u mede te deelen. De wet op de schutterijen, waarmede cle regering zulk een haast gemaakt heeft, en die. bepaald met 1 Mei in werking zou moeten komen, zal men vóór het reces onmogelijk kunnen behandelen. Gisteren avond is eerst de memorie van beantwoording ter perse gezonden, eu wel met eene nota van wijzigingen vande wet, naar aanleiding van bet voorloopig verslag, van «espagina druks. Het is wel niet denkbaar, dat zulk eene belangrijke wet, en vooral nu ze zoo veel wijzigingen schijnt ondergaan te hebben, onder den hamer van den president zal verdwijnen, eren alg men nu voornenieng gchijnt de koloniale kwestie en alles wat nog voor de deur staat te laten afhameren. Tevens kan ik de verzekering geven, dat men over 't algemeen niet verlangt naar een nieuwdebat over militaire zaken, dat onvermijdelijk zou zijn wanneer nog vóór Mei de schutterijwet moest behandeld worden. Daar men nu ook bezi^ is aan het departement van oorlog om eene wettelijke regeling van de verhouding der seherpschuttersvei-eenigingeu tot liet leger in het leven te roepen, is het welligt ookwenachelijker, dat men de zaak van de gewone schutters te gelijk met die vau de scherpschutters bij de wetgevende magt

-

behandelt. » (Wij deelen dit berigt van onzen correspondent mede zoo als hij het zendt. Wij hopen echter, clat hij zich bedriegt wat betreft il" vaststelling eener wettelijke regeling der scherpschuttersvereenigingen. Dit zou een middel zijn, om in zeer vele gemeenten de vrijwillige oefeningen te doen ophouden)."

Men schrijft uit 's Hage: Do jaarlijksche vergadering van het "ilgcineeu collegie van toezigt op het beheer van de goederen van gemeenten der Nederlandsche Hervormdekerk wordt in dezeweek te 's Hege gehouden. Dat- collegie heeft zoo veel zaken te behandelen , dat daartoe verscheidene zittingen noodig zullen zijn. De heeren Fopma, Feitsma en van de Windt te Deinum, die hunne bezwaren tegen de eyaugelie-prediking vnn ds. ïtingnalda roor de rogtbank der algemeenesynodalecommissie brasten, zagen hunne poging mc-t, geen gunstigen uitslagbekroond. Hunceklagten werden ongegrond verklaard, en de kosten, die zij gemaakt-hebben, lyn zeer aanzienlijk. (X m Aan der, h«eï K. Wijtsema, gezagvoerder van het te Veendam te huis behoorende schip Comelia is van wege den president der Vereenigde staten van Noord-Amerika een gouden . ogie eangoboden, roor sjja moedig gedrag bij ds reddüjg

van de bemanning van een Amerikaansch schip, op 20 November 1865.

In de eerste plaats door te wijzen op de woorden van de grondwet, o. a. van artikel 178 eninhet bijzonder van artikel 181, waarin van loting gesproken wordt, Door de directie der Nederl. bank is openbaar gemaaKt de dat£wel het denkbeeld van algemeene dienstpligtigheid uitsluit. verkorte balans der Nederl. Bank op 1 April, des avonda. Men wees ook op de geschiedenis der grondwet en bepaaldelijk Daaruit blijkt het volgende: op de omstandigheid, dat noch bij het schriftelijk noch bij het Op 1 April. Op 25 Maart. mondeling debat over de voorstellen tot grondwet-herziening van Disconto-rekening f 40,898,083.17 f 43,437,060.46 algemeencn dienstpligt gesprokenis. Eindelijk meende men, dat » 29,861,010.— » 29,745,760.— Beleening-rekening algemeene dienstpligt niet in deu geest van onze natie ligt, en 94,986,595.34 » 94,256,639.23} dat het in elk geval niet te ontkennen is dat de verpligting om Munt enmuntmateriaal. » 2,577,042.50 » 2,577,042.50 gedurende korter of langer tijd in dienst te treden, voor velen Belegd reserve-fondg Gebouwen en maubelen hoogst belemmerend is. Een jaar uit het leven van von Hunij der bank 464,771.57} « 430,149.74 " boldt, zeide de heer Stieltjes , staat niet gelijk met een jaar uit " 213,205.41} het leven van een boerenjongen. 297,320.47 « Diverse rekeningen i *3llddelliarnlS, 30 Maart. De gemeenteraadheeft de ! f 169,084,823.05} f 170,659,857.35 jaarwedden der onderwijzers aan de openbare scholen verminderd. Als een gevolg daarvan hebben al de hulponderwijzers aan die 16,000,000.— Kapitaal 16,000,000.— j schoen huu ontslag aangeboden. Voor eene vacante betrekking » 2,835,353.65 !. Reservefonds » 2,835,353.65 van hoofdonderwijzer hebben zich zeer weinig sollicitanten opge| Bankbillettenin omloop.. «111,297,805.— <> 112,627,835.— j daan , omdat het aan die betrekking verbonden tractement met 1 407.30} « Bank-assignatiën in oml.. » 300 verminderd is. » 33,782,217.72} Kekening-courant saldo's. 34,093,441.43} Enkhuizen , 31 Maart. Gepasseerde week werden 210 tal '! Diverse rekeningen 5,103,227.26} haring (42,000 stuks) gevangen, waarvan de prijs ’1.40 a 1.50 » 5,169,039.37} » de 200 stuks bedroeg. Ook schelpvisch eu schol werd aangevoerd; 169,084,823.05} f 170,659,857.35 I prijs van de laatste 7 u, 8 het wigtje (50 N. ö?). Uit dezen staat blijkt alzoo, dat de Nederlandsche bank op 1 I Helder 31 Maart. Gisteren avond is hier de eerste ver94,986,595.34, voor eene gadering gehouden van het artillerie-vrijkorps. Zeer talrijk waa April, bij een muntmateriaal van som van f 92,396,008.32 minder aan banknoten in omloop had | de opkomst; men is overgegaan tot het kiezen een bestuur, clan waartoe zij geregtigd is, terwijl het muntmateriaal op cijne j en in eene volgende vergadering zal de zaak haar beslag krijgen. 36,958,423.33 meer bedraagt, dan in verhouding Mi de Naar wij vernemen, zijn eenige dames uit dezo gemeentevam plan beurt schuldvorderingentot dekking noodig zou wezen. een vaandel te borduren. De rijks hoogere burgerschool te Zwolle zal in het bcgiK.van * Helder 1 April. Met den laten Mei a. s. zal de 7de compagnie van het reg. vest.-art. van hier naar Utrecht verSeptember e. k. geopend worden. worden. Zr. Ms. fregat met stoomvermogen Adolf Hertog van Nassau' plaatst Groningen, 1 April. Op de heden gehouden voorjaarsMossel, kapitein onder bevel van den ter zee G. P. J. is in den paardenmarkt was de aanvoer niet groot en bestond meest uit zijne reis naar cle Middel- werkpaarden. De beste soort werd verkocht van namiddag den lsten dezer 400 tot landsche Zee ter reede van Texel teruggekomen. 47 5, de tweede soort, nl. werkpaarden, van 150 tot Mindere soorten werden naarkwaliteit weinig verBij beschikking des ministers van binnenlandsche zaken van f 350 aen375. tot lagere prijzen. De handel was over het algemeen 1 April jl., n°. 161, is, met wijziging derbeschikking van 29 Mei kocht 1864, n°. 137, betreffende de verdeeling van het hoofdkiesdis- niet bijzonder levendig. Zwolle, 1 April. De Waalseh Hervormde gemeente altrict Alkmaar voor de verkiezing van leden vau detweede kamer der staten-generaal, de gemeente Heilo afgescheiden van het on- hier, gehoord zijnde omtrent de vraag, of zij zelve hare prederkiesdistrict Castricum en gevoegd bij het onderkiesdistrict dikanten beroepen en ouderlingen en diakenen benoemen wil, dan wel dit voortdurend aan den kerkcraad overlaat, heeft met Alkmaar. meerderheid van stemmen tot het laatste besloten. De minister van binnenlandsche zaken heeft bij den rijkstelek, 1 April. Op den 17 den dezer moet voor * Harderwij graaf benoemd tot telegrafisten der derde klasse, na afgelegd Rotterdam overgaan aan boord van het schip Noach, gezagvoerexamen, de leerlingcn-telegraphist A. vau Pesch, J. A. H. Wisder J. C. T. Looijen, een detachement sterk 125 militairen sink, O, W. van der Bijll, H, Fluyt, C. L. Lütkebühl, A. waaronder 8 onderofficieren, bestemd naar Oost-Indië, onder Page, L. y consumtie als voor Engeland. AUeeu de beste gegeven. soorten vonden meende, dat vooral thans een langere oefenings- gretige koopers. De grijzen liepen van De heer Stieltj33 30—48 per Ned. ft. tijd noodig is, omdat de oorlogen veel spoediger dan vroeger Aangevoerd waren 310 varkeng. gevolg is, dat men minder tijd vanvooropkomen, waarvan het Aau de markt yan heden waren deprijzen der boter als volgt bereiding heeft. Men zou evenwel de oefeningen kunneu vereen- i eerste kwaliteit 56 tweede kwal. f 53 derde kwal. f 50. vondigen en daarom aan hetgeen liet voornaamste deel van die ' Verkocht werden 77/8 en 195/16 fusten.' tijd kuunen besteden. Te Gorinchem waren den lsten dezer de prijzen deioefeningen uitmaakt meer van den avond was gewijd aan de bespre- ï granen als volgt: Tarwe 12.25, 12.60, 13.20; Rogge 8, Het «rootste deelden heer de Roo aangegeven denkbeeld, om f 8.25, 9; Gerst/6, 6 50, 7; Haver ’4.25, 4.60, 5.20; Boekking van het door af te schaffen, dan toch te beperken I weit 225 & 230. de plaatsvervanging zoo nietreeds m de vorige bijeenkomst De prijs der aardappelen was te Amsterdam op 2 April De heer Bredius, die zich als j der afschaffing de plaatsvervanging van had lste kwaliteit. Zeeuwsche Jammen 5 Friesche dito 5.25 een voorstander doen kennen, verdedigde dat denkbeeld op nieuw, zich groudeude j Munstersche ’3.30; zwarte of Groningers 3.70; Pruissische 3.80; Grevelaars 3.80; roode f 4.25; Duin-zandaardop art. 177 der grondwet, dat zegt, dat het dragen der wapenen, I 7. tot handhaviug der onafhankelijkheid van den staat en tot be- fppelen veiligmg van zijn grondgebied, een der eerste pligten vaa alle , ingezetenen blijft. Hij meende , dat terwijl alle ingezetenen ver- j BURGERLIJKE STAK E» van 3 April. pligt j.ijn eene belasting in geld op te brengen, allen ook moeten OVEBLEDEN: H. van Oijen, ongeh., 72 j. —J. K k,Z., opbrengen eene belasting In bloed. Niemand moet, naar zijn 4 m. F. H. Klaaggen, huisvr. van T. F. Hagedoorn, 26 j. oordeel, le rijk en te voornaam zijn, om zelf het geweer op 'cle S. Boekbinder, D., 10 m. P. J. B. van Wijk, Z., lm.— schouders te nemen en z«2f tegen den vijand op te rukken en J. J. Breys, D., 3 m. J- M. H. Vonttteen, D., 1 m zich te laten dcodschieter. 1 wanneer het bélzzg yan het vader- A. C. Frensen, D., 6 d. H. T. Graat, huisvr. van G.Erenland dit eischt. zen, 40 j. D. P. J. Roole, Z., Ij. Dat denkbeeld van algemeene dienstpligtigheid, waarvan de gob. van Beek, D. BEVALLEN: J. A. M. van hoer Bredius zich zoo grooten voorstander betoonde, vond thans. Ingen, geb. Muller, Z. Qr. Nevens, geb. Koring, Z. — E. mmcjiyr ïelfs daa in de vorige bijeenkomst, cn-ierstsunirg. Hel Nikkel, geb. van 't Hart, Z. J. P. van den Breek, geb. van

-

1

■

’

word zells krachtig bestreden.

—

_

’

—

-

’

’ ’

’

’

,

,

’’

’*

,

**

—

—

—

■—

,

_

■

'

_

_

’

— —’

—

’

’ ’

’

’

—

’

——— ——

’

— .

—-

—

—

— —

der Pleeg, D. A. de Bruyn, geb. de Leeuw, Z. P. Wo°' geb. Smenk, Z. A. Maas, geb. Netten, Z. — M. A Koot, geb. Geul, Z. A. Roos, geb. cle Haas, D. C MKappclhof, geb. Laurena, D. A. E. Vroesom de Haan, gel)' Kuiler, Z. W. C. Coelera, geb. yan Driel, D.

—

■_,

.

—— —

_

op denjlden April 1867.

Barometer te Rotterdam

,n>,-

NAME*

enverschü.

PLAATSEN.

rTT T

j

gist. av. 8 u.jhed. m. 8 u.j rigting.

——

Groningen Helder

0.9

1.0 770.7

'

——

2.7 { 2.1 |

„

WIIfD

kracW-

ZW. ZW. WZW.

4 8

Rotterdam 765.9 ! R Vlissingen | + 0.4 + O.3JW.t,Z. i j -+■ 1.2 -r- 1.61 WZW. ' Maastricht 4 ®ia*e" M. 22 H. Grootste verschil j »«»* M. 4.3 G. ' Heden morgen NB, Uit Utrecht ontvangen: Den kegel te hijschen met & punt naar beneden. Beteekenis -. Gevaar voor ZW. storm.

—

- -—""" Aanbestedingen.

'

'^r^^^jii^^iserS^^^a^-^'

—

Op 18 April e. k., dea middags ten 12 ure, yan weged'1 minister van binnenlandsche zaken, in een der lokalen vandes2<^ ministerie .Het maken van wachterswoningen, afsluitingen enz., op &c> spoorweg van Zwolle naar Meppel.

Handcelsberigten. Rotterdam, 2 April. Heden werden afgedaan 1284 bn. Afrikaansche Kofftj Lodewijk, h, 36 c. Verkocht werden ca. 1000 yaatjca ZantiseheKrenten Anna, tot f 11.

Moutwijn, per * Ned. Jenever,

»

2 vat zonder fint

"

Spoeling

.

»

April.

. ..

*

,P , P*

/ 13.— zonder d* bc)»-' 18.50 " ' 19.75

-

'

1.50 per ketel.

Spoeling werd door de commissie verkocht voorf 1.50 perket^' Amsterdam, 2 April. Ter beurze van heden is bekend gemaakt het volgendetelegf*^ uit Liverpool, dd. 2 April: Katoen vast, maar stil. Afgedaan 8000 bn.

Siokvlsch.

Heden werd bij inschrijving verkocht

r*J

13,000kilo, diverse eorteringen, aangevoerd per Soeblomste» 1*

Bergen.

Kogge op levering vast, Mei f 206. Londen, 1 April. Suiker. De irarkt bleef flaauw in loco, masr er vrert 1* eenige .ladingen afgedaan, als de Casilda 707 vn., 130 vs- ? de Mousse de Nantes 350 zk. Cuba voor cle Clyde h vn. Eu 140 vs. dito a 21/- voor Engeland; de Kroonprin"* Louisa 941 kn. Havana n°. 14% & 26/6 voor het contin*'! de Katharina en Jane 814 kn. Havana n°. 12% a 25/6 ♦'f,

3*J

de Oostzee; en de Adouard 3150 zk. ordinair Bahia & ''ï Geraffd." in dalende stemming; goede tittlcrs 42/-. AaO* 1! in de vorige week 2042 ton tegen 2215 in A°. P O., afg6l.. verd 3840 tegen 2337 in A°. P°. Voorraad 65465 tegen A". P°. Jtoffij stil, maarvast. Aanvoer in devorige week 648 '. tegen 239 in A". P°. Afgeleverd voor consumtie 294 tegen * i in A°. P c., en uitvoer 435 tegen 437 in A°. P". Voort» 1? 8787 tegen 10768 iv A°. P°. Voor Thee is de markt stil, schoon de aflevering voldoende is. De veiling van China op mCKj beataat uit 13676 kn. Bïlijst gepeld goed gevraagd, ongepe j zonder handel. Afgeleverd de vorige week 103 ton; voorraad l",( ton tegen 25479 in A°. P°. Katoen met beperkte vraag, e» ( prijzen zijn flaauwer; 515 balen werden verkocht, fully f" good fair Tinnevellg 11 i\ 11% d. Slenncp Russische *"] £ ZZ a 34 voor Petersb. Rein. Talk gele Kaarsen I*1' loco, k 44/3 in en 44/6 Oct. tot Dee. Voorraad 26739 *»*L De vorige week afgeleverd 1536 en aanvoer 252. 0"i|l Lijn- £ 36.15/-, en te Huil £ 35.10/-; Raap- flaauw; vree»fj brume £ 37 , en Patent- £ 40 a 41 Olijf- met beperkte^! a £ 63 voor Oallipoli; Cocos Cochin £ 58, en Ceylon fraai Lagos Palm 6, £ 41 te koop. JLiijiizaad ord. Cafc*S3 eu dito Raapzaad 49/-. Petroleum geraff. -4"^| & 1/5 te koop, en men biedt 1/4%. Terpentijnolie \,) ter; Fransche 37 & 37/6, en Amerik. 33 a 38/6. Lood Spt»^'.f, Giet vaster k £ 19.2/6. Tln stil op vorige prijzen. Schotsch Giet 51/6. Boter. De aanvoer vreemde *! veel grooter en bij weinig vraag, daalden de prijzen 8 ó Granen. Engelsche ea vreemde Tarwe met weinig haBcl||, tot dc prijzen van 11. Vrijdag, of ca. 1/- per qr. beneden Maandag vonden eenige verkoopen plaats; Gerst door fl aanvoeren, 1/-lager; Haver vast. Eenige zeilende lading Odessa Ghirka Tarwe bedongen 55/9 & 56/3 per 492 pond, vracht en assurantie. Aanvoer 25 tot 30 Maart 919 qr- v, en 36698 qr. vr. Tarwe, 494 qr. ml. en 31501 qr. vr. W

7915^

"'

£'J

I^*Zs

'

cJ

538 qr. ml. en 31908 qr. vr. Haver. .

KaapollC

*■

Keulen, 1 April. hooger; vliegend IV/i 9 B, per Mei 12/'f

12V,0 G-., Oct. 13 betaald en B, 12 19/„ G. Lijnolie o^

j.' anderd. Granen. Tarwe per Maart lager; ml. in loco 6% Treef per Maart 8.7 betaald, 8.6 G, Mei 8.6 betaald, 8.65.(! 8% Rogge hooger; in loco iniandsche 6 1/.-) B; vreemde 5 3/a%' Maart 5.20 betaald. Gerst onveranderd. Hamburg, 1 April. Granen. Tarwe in loco stil; 123 h, 124 pd. Saai »U 187 verk. Aangeboden werd 123 il 157 pd. Holstein to\'
fiH

* St. Petersburg, 17/29 Maart. Voor Talk ziju de houders zeer geretireerd, mnnr er l9L>i| nig vraag, en zoo de berigten uit Londen niet beter

wo*"%!

zal men wel verpligt zijn lager te realiseeren. Tot heden "erVmaar 10000 vaten gekocht, tegen 55000 yn. gelijktijdig &!& »«*"}, P°. Per Augs. z_ijii geen koopers dan tot rs. 47 a handgeld voorprima gele Kaarsen; prima Ukraine per Junij met ra. 3 handgeld; per Mei prima gele Kaarsen rs. 49 t^fjf', 3 handgeld. PotaSCll. Voor prima Casan werd V eti ss\ rs. 21% met ra. 3 handgeld, per Julij rs. 20% met haß, y'; gevorderd, waartoe niet te koop iq, maar per Julij *i.**y\ spoedig a rs. 20, met 3 rs. handgeld aan to komen zijn. 'V^v. olie per Mei rs. 4.10, met inbegrip von Petroleum r\i tr\ met rs. 1 handgeld. Hennepolie in loco rs. 3.35. s°%i-l Traan rs. 4.1r) e. met 1 roebel handgeld per Julij vo pr V nigheden betaald. Rennep vast, ofschoon de vraag wd geland iets minder was. Men noteert 1866r. -Beiwre. 31, met ge ê voorschot, ui'schot re. 29, en half-Rein rs. 28, enrs. 33, 3L eyl met 10 ra. handgeld per Junij- Julij in gewone leveringskw»l-'tj..i Duitschland geschikte 1roebel hooger. Lijnzaad Ukraine"$& *t rs. 13%, met 9 rs. handgeld gevorderd en 13 geboden. &°,fg Julij 6i£, Augs. 6,15, met rs. 3 bandgei%i'per Mci rs. vorderd. Van Sïaver werden 30,000 tschw. per Mci cay & % met ra, 3 & 4 handgeld verk. Koers of v tot rs. den 31 % a 32% , Amsterdam 158 & 158% c. Riga, 27 Maart. Cranei) met weinig handel; Koerlandsche Gerst W'aP rs. 105 betaald, met 50 pet. voorschot. Saai- I4I«* j,<_i>' schaarsch, en vast op rs. 10 gehouden. Vlas met eenigeo et den h rs. 64% yoor WFPK, en 63% GFPK. -4*l"

fB'^

'

*"*

m

deze maand 13500 Berk. ti-_tCCn

New-York, 19 Maart.

met veel vraag op speculatfe, door de gaaH'c

—.

d*> i Queenstown 28 Maart. Zwaantje Klein, Drent. iframche / 55% Beigiache f Pruiaa. f 34%; Spoorwegen onveranderd. uit Liverpool en Manchester, zoodat er zeer veel omging £ f Reina, de Wal, 3 c. per pond hooger dan de vorige week. Dc markt sloot Harr.h. Rus-en 30 ft; Russen in Z. B. f 30% Pooïsche De bank ontving £ 79,000 aan specie. Londen ] Het schip Friedrich, kapt. Fasme, Cath. Maria, de Roth, Amst. ivan New-York naar Liverpool, gisteren op 32 a 32% c. voor Middl. Upland maar heden was in fl. 27%; Pools, par Z. R. f 36ft Spaans, ’—; Amerikaans. De gunstige staat van 's lands inkomsten gedurende het finanhet stiller. De aanvoer bedroeg de vorige week hoogstens DolL 2.38% dito papier f 1.68% Öpaansch-Fransche Anna Sophia, d°. iiq op de hoogte van Tuskar gecieelejaar van 1866—67 zou een gunstigen invloed op de Engelsche 2 Gebroeders, Bos, Hartlepool izonken zijnde in aanzeiling ge47,000 balen, en men rekent nu elke week op eene vermindering Piasters —. markt hebbeu uitgeoefend, doch de Amerikaans che en PruissiVr. Aaltje, Voogd, en in het geheel op 1,800,000 d 1,850,000 balen. Men verGron. iweegt met het stoomschip City sche telegrammen hadden eene tegenovergestelde uitwerking, eu Argonaut, Steengrafe, N.-Vork i of Antwerp het volk gered. wacht de volgende 5 maanden meer handel voor de spinBeurs van Rotterdam. Consols blijven ten slotte nog % lager. Frederika, Kramer, Rotterdam Rueenstown 30 Mrt. Het nerijen en niet alleen de instandhouding van de tegenwoorVan buitenlandsche fondsen zijn Turksche 5 pCt. 3/8 . 5 pet. DINGSDAG 2 APRIL. dige maar ook nog hoogere prijzen. De notering is voor Amst. i schip Queen of India,kapitein Italianen % pCt. en oude 3 pCt. Mexicanen, benevens Nieuwe Dankaarbeid, i ISederl. Werkelijke Schuld ..2% % 53% 54 Vertrokken. van Liverpool naar Calvrd. 29 a 31 c, good ord. ZO & 33 c low Middg. 31 a 32% Bussen (Eecepisaen) 1866 % lager. 53% Stad Rmdén, Kat, « 64 dito Middg. 32 a 33% good Middg. 33% ü 35% c. Aanvoer in 3 dito Peruaansche 5 pCt. 1865 waren 1 pCt. hooger, en Sardinisehe Saardami i cutta bestemd, is alhier lek bindito dito 4 85 r 4 5 pCt. 1 pCt. lager. Oude Gr. ex. en beide soorten niet rentegevende Geestemunde. Aangekom. nengeloopen. alle havens sedert 1 Sept. 1,424,000 bn. Uitvoer 779000 bn. Voorraad 631000 tegen 572000 in A°. P°. Deze week werden Amort. Syndicaat Hetschip KaapstadPacquet, Spaansche fondsen rezen % pCt. In laatstgenoemden werden 29Mrt. Rolf. Johanna, Drcwes, 3% » 86 Niewold, 't welk den 29 de53000 bn. verzonden tegen 44000 a A°. P". Meel is weer Aand. Rotterd. Bank «96 Londen .kapt. 1 de inkoopen voortgezet. Lieer. Aangekomen.. ■" 93 dito dito 2e serie zer alhier van Matanzasis binnenop de prijzen voor de laatste daling teruggekomen; de voorraad 93% 93% 2 7 Mrt. Remgina, Beerthuis, beloopt maar 300,000 geloopen (vroeger vermeld), heeft eu men noteert stiperfinestate $ 6.87 Internationale Bank Ramsgate. Vertrokken. " 87% a 7.69, Extra $ 7.91 b. 8.58 c. Tarwe door de geringe aante Londen 1856/63 ..3 f Weenen i de kombuis en booten op de reis Maria, rttida '39% 3lM.rt.Geer Immehna Goorn, Menholz, » 92% voeren meer gevraagd, en vooral voor de superieure kwal. is cle Rusl. bij Hope 1798/1816. 5 verloren. deLigny (v. Rott.) Oardiff Dokkum GreatYarmouth 31 Mrt. , markt stijgende, Chicago yoorjaarstarwe $ 1.75 K 1.83 c. Voor 1864 5 reparatie. dito dito volbragte 87% 87% na 87% 28Hillechiena, Scherphuis, ]Het schip Brabo, 5 Rogge wns meer vraag op speculatie en de prijzen zijn iets dito dito 1866 8654 86% 86% Portsmouth. Vertrokken. kapt. van der Noorwegen ]Heyden, van Newcastle » 75% hooger op 97 a 105 c. naar kwal. Kolf ij. De markt is vaster; dito by Sticglitz 1855. 5 __ra_*sino,olfers,Duinkerk. 75% Mrt. naarPhi753£ 30 Brouwershaven. (WZW.) Straalsund. Vertrokken. ladelpbia 1 dito Spoorw.-Aand. / 236 de voorraad van Rio is verminderd en de houders zijn meer ge180% 180% 180% Greenock. Aangek. bestemd en geladen met Aangekomen. Bertha, Nagel, Antwerp. steenkolen, 12Mrt. e retireerd; 10,350 bn. werden verkocht h 12% c. in entrepot en Oostenr. Metatlieken Oude. 5 % 44% 't welk gisteren op the 29Mrt. Virginia, Richardson, 2 Apr. Trewartha, Steele, Marie, Rosenberger, Holland Scroby S dito «59 dito 1865. .5 Sand stootte, is met den 17 c. in consumtie; Java 24% a25 c. Voorraad 6131 balen. Mauritiuß Charlestown y d°. Paul, Peuss, vloed door assistentie vlot gekodito 1566. .5 44 Suiker vast; fair ït goede raff. 10% d % c. papier. Spedito «43% Callao . 29 43% ! Beckles, Bilby, Newcastle 30 Oracle, Wood, i Colberg men Nagel, en een weinig lek op de reede dito Nationale 1854.... 5 " 50% cerijen goed voor consumtie gevraagd. Penang Peper 6c. om orders. 50?i6 50% opgezeild naar Dordt 30Friedrich, Kaning, Rotterdam ealhier geankerd. in goud. Metalen Koper onveranderd; Tin hooger in prijs dito Aandeelen fl. 100 1564 73 Aangek. Grangcmouth. Catherine,Beliham,Sunderland Zeilklaar. 5 7„ 27% gehouden: Banca 23% a 24% c. in goud. Voor Petroleum Turken Ramsgate 31 Mrt. Het 27 % 27% Sarah Arm, Muir, Odessa 29Mrt.Barteld Herman, Rasker, Drammen. 18-21Mrt. Indith, Stiboldt, Holl. tschip Albrecht Frederik j was meer vraag voor uitvoer, en er ging veel om op lev. a 28 c. Mexico Nieuwe Leening 3 10!% Bremerhaven is alhier Vertrokken. "» \ per Junij tot Augs. De markt sluit zeer vast, en 1 c. hooger Vereenigde Staten !o»b. iSSÏ. 6 77 3/$ ouder het bevel Aangekomen. Alida, Calmeyer, Nieuwediep binnengeloopen Charlestown. Heivoet Drammen, Frost, «■ 211/8 Holland van den stuurman de kapitein Atlantic 7 vaor geraff. Men noteert 26% & 27 c. in loco n. kwal. Ruwe 21% 21% Ironmastsr (s), y. Middlesbro 30Mrt.Fenna, Woudsma, Bergen Elis. Catharina, Hegaard, d\ - H. Meijers, isop dereis van Suri7 stil op 16 h 16% c. Te Philadelphia sluit de markt vast op Ohio Spoorweg-Oblig. '39% Aangekomen. Plymouth. stoomt op naar Dordt. dito Deoentures 8 d°.' ]name naar Amaterdam overleden. y Fidelia^arner, 26 h % c. in loco naar kwal., en 27 c. voor wit; ruwe 15% c. 29 Pensgmore, «29% 29% flellevoct. (ZW.) Aangek. 29M.rt.Qitana, » Knudsen, dito Onbepaalde. 8 Purmerend 1 Het heeft zeilen verloren en is lei. Terpentijnolie stil op 70 ü 71c. üEarst infrieurekwal. 25 27% Newfoundland[ Lyna, 2 Apr.Arcturus, Bichards, Forenivgen, d. Het zal boven de waterlijn op c. lager; naar Rotterdam werden 2200 vs. verzonden. VertVoortdurend verkeerde de beurs, bij eenigen omzet, in flaauwe Gepasseerd. Portmadoc Amaterdam1 J nieuw doen levendig; Domingo markt was St. stemming. liout. Dewel zoo CamOusel (s), kalefateren nieuwe Liverpool 30Mal7dlde, de Jonge, Arendal. Aangekomen. pêsche 50 c. hooger gehouden, en $ 15 a 16% gehouden; v. Montevideo n. zeilenaanslaau en dan dereis ver'. v. Prijzen ten drie ure: Aand. Bott. Bank 2de aerie 94, Vasco de Minerva, 17Mrt. Harlingen Maraeaibo Geelhout $ 21 in goud. Rijst stil, maar Bobinson, Newcastle Penzance. Aangekomen. Kopenhagen. Aangekomen. volgen. % Portugal 3 pCt. 39% Oostenr. Metall. 5 pCt- Echo, vast, eu iets hooger; Rangoon 6% a 7 e. in goud. Honig Oude 443/ dito 1866 Nieuwe 44, Mumbles 30 Maart. Het d°. .Drie Gebroeders, Breems,Newry 30Mrt. Marie Lehman, Darlington, Reaby, 43%; dito Nation. 503/8 y. Salonica n. ' meer gevraagd; 150 tierceg en 115 nieuwe oogst verkocht, dito Loten 8 1864 73%;43% fschip Maid of Olanwern, van d°. Rosé, Champlin, Turken 27%, %, 3^; spCt. VereenAmsterdam ]Newport naar West-Indie been 119 d°. tot 62% il % e. in goud voor uitvoer. BuiGoodintent, Morray, Staten 6 1882 77%; Gecons. Atlantic 7 pOt. d°. Falmnuth. Vertrokken. Vertrokken. den 1 c.lager, waardoor 115000 gtuka verk. werden; 8.-Ayres 20 h %, %" pCt. stemd is alhier binnengeloopen, v. Leeuwen, Albert(s), Huil 23 pd. 18% a 19 c. Reuzel met weinig vraag, maar vagt op v. Rio Janeiro n. Londen Rebecca Abrahams, Norby, zijnde lek en hebbsnde Het Committê der Effectenhandelaren .JamtsRankine (s), Glasgow Amsterdam van het roer beschadigd.den kop 13% & % c. Talk iets vaster op 11% a % c. Spek $ 1 G ______AEDUB Eek Junior, Pret. A. J. Db Jonoh, Seer. Rocco del Mare, Grandy, Riga Drie Gebroeders, Breems, k 1.50 c. per vaatje hooger. bracht n. Liverpool per stoomboot Liverpool Elseneur. Gepasseerd. Gibraltar 30 Mrt. Volgens laatst Grimby. Beurs van Amsterdam. 29Mrt. Rieka, Puister, Laatste Concurrent, | telegrafisch berigt is het barkschip Aangekomen. % d., en per zeilschip % d. Koert op Londen in goud 108% Ouwehand, 6 Hoogste Geblcv. prijz. v. Schiedam n. deOostzee1 Thomas Fielden, kapt.Wate, op de a % c,, en op Amsterdam 40% it 41 c. DINGSDAG .UIJNtt&JJAtt 2 AFBIL.. Brouwershaven 1 April. Ortitie,Dixon, Havana ;30 Weeja, Wortel, Eisen. j. ocrßi kow||> ko _,ri giBteren n. Dantz. reis van Sunderland naar galoNew-Orleans 18 Maart. Cuba Orto», Jackena, Vriendschap, Terbruggen, d°. 3 lContent,Kuiper, Hatoen vast; low Middg 30% c. verk. 4500 bn. Aanvoer Nederl. Werk. Schuld 2% c/c 53% 54% 54% 53% om order. brena(?), geladen met steenkolen Vertrokken. dito 3 dito Alloan. Koningsb. den 14 dezer in de Golf van Bis633/„ 64 % Aangekomen. 5500. Uitvoer 1300. Koers op Londen 145% i 1463£. 63% Bristol. Elve (s), Hamburg 4 dito dito Zwerver, Visser, Holl. n. Dantz.' ( caye gezenken;de equipage ia alPhiladelphia, 15 Maart. 84% 85 ft 30Mrt.CarZXr,Norman, Surin. 84% 85% Amicitia (s), Thegaurie.... Bergen Amat. » 80 wat in 80 lager prijs, zoo in loco 3% vrij Exe, , Petroleum weer ala op d°. 30Venus, Vertrokken. Belle of the hier aangebragt. Maassluis. Vertrokken Visser, 86 levering. Deze week werden 45000 vs. verkocht, meest Wit, en Amortigatie Syndicaat 3% " 85% lading. Liverpool. 85% In April.Orio» 2 (s), Londen (y. op h, rescontre Geeatemunde) Oostzee Velde, in de 2de hand. Men noteert helder geel wit in loco, enper Handelm. 141% 142% 1*2% 142% Avalon (a), Harwich 31Mrt. Cornelia, v. d. Vieka, Wortel, (y. Delfzijl) d°. dito Ik content. 4% » 141% 142ft Texel. Maart, en April 25%. Mei 26, Juuij/Augs. 28, Sept./Nov. 28 Nantes (NNW.) Aangekomen. Op de Eivc. Aangekom. 99 & %-; wit in loco 26 d % Julij/Sept. 28 E 29 c.; ruwe stil op Aand. Holl. Sp.-Maat. 100 schoou. Zeilklaar. 1 Apr. Felicia, Mayor, Samarang 1 Apr. Willem (s), Amsterdam 15 h %. Uitvoer 4996 vs. geraff. deze week, en vroeger 16491. Ned.Rijn-Sp.(Shares) f 271% 271 Imker, ZOFenna. Gezina, laatstvan Falmouth. 13 Febr., op 8" ZBr. en 31' » 45 Oblig. Centr.Sp.-Maat. 46 omgang; voor grootere schepen lager, en Vrachten met veel St. Peteraburg WL-, vertrok 6 AegidiaSf Panlina, HoogNovember. TTBM Spanje Obligatiën kleinere als vroeger. De notering is naar Antwerpen 5/3 a 6/-. 2% °/0 30% 30% 30% 30% Mary Redley, Elles, Kerscb West-HartJepool.^o».?**: land, v. Botterdam n. Batavia. » 34 dito dito 3 34 Koers % h, % % lager; op Londen in goud 108% a %. Amst. -29Mrt.3 Broeders, laat vanFalmonth 17 Febr., op 2° 35' ZBr. en » 39% Portug. Obligatiën. .3 39 %6 I 39% Buenos-Ayres, 26 Februari!. Vertrokken. < 29° 15' WL., Ned. schip HolDiana (s), Londen Ipswlch. » 39% dito dito 1856/63 3 39% 3931 Hulden gezouten Ossen- rl. 32%. Aanvoer 53000 stuks, 30Mrt. Broedertrouw, Zeven, 2 April. Vol-< land , van Botterdam, koersende Rotterdam Min. Thorbecke Huil (a), verkocht 60500. Uitvoer naar het Kanaal en Engeland 39370. Rusl.Oblig.Hope&Co. 5-92 92% de Noord t gens een ontvangen berigt uit < om de Z. StadEnschede^eldhuisflundee iVewcastle. InOmlading. Insehr. sde Serie 5 57 Drooge % Ossen- en % Koe- voor Duitschland rl. 42% ver57 New-York, heeft het schip Hugo Dyson, Newcastle Gibson, Insehr. 6de Serie 5 » 753/8 kocht 29000. Uitvoer 5970. Voorraad 28000. Vracht n. Ant75% 753^ 75% 30 Mrt. lyssitna, Poorta, Bergen\ Grotius kapitein Ebes, naar Middelberg, d°. Suriname, » 84% Oblig. teLond. 1862 5 Carga-Lijsten. Gebroeders,Feninga, Riga Botterdam begtemd, hetwelk op werpen 40/- voor drooge huiden. Koers 50 ft a %. als bijlegger naar Suriname met Drie » 87% Oblg. te Amst. 1864 5 87% Hendrika Alida, St. Pet. \ de West-Bank aan den grondheeft 87% lekkage. ROTTERDAM. Oblig. teLond. 1864 5 Hillechiena, Hooghout, ~°. gezeten, heeft veel geleden, en 87% 87% 87ft 87% Vertrokken. j.\ zou de lading Marg. Phi» 86% Oblg. te Amst. 1866 5 Wege" Hendrika, r, 86% 86% Alida in andere Bijkerk, schepen Londen lips, 85 een » 84% Jac., Pape: lading klipzout, dito te Londen 1866 5 ci°. Christina Groningen 2 April (Per telegraaf.) Aanvoeren zeer Groot, tmoeten worden overgeladen. Perteverance,Elliot, d°. Anna JA. A. Nieuwkamp. dito Hope&Co. 1860 4% » 81 Vt Marg., Hoeksma; klein. Rogge en Boekweit 10 c. hooger. Overigens onveranderd. 81% d". gedeelte daarvan zou met Een Alert Huil het (.e), Raapolie f 35. Lijnolie ’36 %. Insehr. t, 3, 4de Lg. a°. schip Wilhelmina, kapt. WilAMSTERDAM. * 58% 583,4 Yarmouth Eersteling, Wiersema, Zenobia, Child, » 52% 52% Vlissingen. Insehr. te Londen. 3 52% 52% Enjetta, Boswijk, d. lenbrink worden verscheept. MACASSAR, Candati, Aangekomen. | 180% 180 Aand.Gr.M.Spoorw. 5 180% Gebroeders, Loodijzen, f 180 d" —: Heden ia gestrand bij Ca- Krijnen i .- 750 b. Koffij, N. H. M.; % April. Neptunus, Gaast, 173 Aand.spOts.Es.mo 1864 " 172% 173 Engelina. d".■ "landsoog, wegens mist, het Noord- 2625 b. dito, van Staphorst, Kouter, y. Antwerpen Havana n. » dito 186 G 163 I 163 Copeuhngcn \ sche barkschip Alida, kapitein ;Lantz & CS;'l492 b. dito, van Elisa, Top., BOTTiSUDAM. 2 April PolenAand.lB3sfl.soo 162 'SiüascSkocrse?». Good Int nl, Seymour, Dorjt Calmeijer, yan Drammen naar ■ Eeghen & C°- i 81 b. dito, 12kr. Vp.c. 3.m. Polen 4 i Obligatiën Per S/m. °/ Kort. 59% 0 59% Wanderer, Atkins, Rotterdam 1 Nieuwediep bestemd. De equi- Gutta Percha, 5 k. Schilpad-' Lorden I f 11.79* / 11-85 Oostenr. Metall. (Mei) 5 °/0 44 11.76* 44 443^ 44^ Rotterdam 2 April. Ewerelta, Annis, d°. page en loods zijn door een jvis- schalen, 1026 Buffelhoorns, 1180 46.65 » Fr. 100, dito Parij». 3 46.75 47.05 22 2% 21% 22 ft 22% 1 Garland, * burin, Nieuwediep Mat Skeen schersbom gered en te Nieuwediep boss. Bindrott., Order. dito » 100 46.60 <46 90 betaalb. Amst. 5 Antwerpen. 3 C43/4 64% 64% Jeune Nollen, de 64% 1 Vooruit, HUStettin Lecouteur, Wesley, Jersey aangebragt. 34 90 » 34 95 dito in Zilver 1864 5 Hamburg 2 M. B. 40 55 % 35.10 55 ft 55% 55% Zierikzee Brouwershaven 2 April. brandt.- 87 fusten roode Wijn Blanche, Thébaud, Newc. Jenny, Marshall, Anna » Bremen. dito dito 5 1865 3%. La.d'Orth-iOO .188.50 58% 59% 58% 59ft Helle voet 2 April. Com. Heijden, Biga De Concurent is heden nacht met G. M. S. Steins Bisschop 10 f. « 50 Berlijn 3 .Th. 103. .171.50 -173.25 dito Nationale 1854 5 50£ 50% 50 Zwanette Jantina, Redeker, d°. assistentie van de sleepbootRot- ( dito Wed. H. Rhader en Zn.; Buaman, Jason, Batavia dito O. W. » 43% Bt.Petersburg 5 1866 5 Re. U-G. .150 43% 43% 44% d°. r terdam 11,vlot gekomen en op de 6 i. dito, Schimmelpenninck eu Zeemeeuw,Sikkema, Hapsal Christina, Staal, Franke a/M. 3 » 2. w. 3.100 98.10 400 -98.90 Weeu.Aand.fl.2solB6o * 398 Ecliptica, Kruymel; 10 pijpen ,4 f. dito d°. Hoeksma, JeltinOj Mulder, Arendaburg reede gesleept. 4 dito 72 Augsburg s. w. 105 97.75 fl.loo 1864 71Ü 728% Kladder, Elseneur Hellevoet 2 April. Men JH. N. van Veen; 5 f. dito, BicMaarhuizen, " Margaretha, " Brambergen, Fr.-Oostr.Spoorw.-Obl. | 113% Weetoefa. 5 7„ 113% 113% o. w. 100 .89 Avontuur Catherina Lutgerdina,Hos, d°. gaat steeds yoort met het bergen'ker en Modderman; J 4f. dito, Ital. Cert. Insehr. ..5 Triest. 5 »50 o. *. 100 f8.75 49% d°. der lading van de Jessie Jamie- Le 1 Jolle en Landmeter; 3 f. dito, d°. Themis, Blok, Jacoba, Menaea, Arentina Zuid-Ital. Spoorweg. Venetië. .5 o.w.sdv. 0.100 59% Vollenhove,'Komng, d°. Canne en Rouffaer; 11 f. witte met water laag son, schip het zit » 13% Livorno. 44 Griek. Obl. 1825 13 ft 5 « La. 100 5 ( dito 13% Johanna Margaretha, Ei, Lappé eu Donkelman 12 sleepboot de Rotterdam 1 droog, 44 Turken Oblig. Buit. 5 Genua 5 100 27% 27% Rivierberigt. 27% Spiritus Wijnand Foc271% St.Petersburg Btukken 1 is tot assistentie in dienst. 44 Vereen. Staten 1874. 5 Napei» 74% » 74% b 100 74% 7-1% Karsina jf. roode Wijn 18 st. Harm., kink 81 Waterborg,d°. 5 ure nam. Van bovengefsotterdasßs 3 April. Hoog Gezina, Ei, dito .I. 40 dito 1882. 6 Lbtabon. M%. Cr». 40 77% 77% 77% 77% water: 'd°. noemd schip zijn eenigekranjangs i Spiritus, 44 v. witte Wijn, Order. getijde min.; lste 3 ure 38 Proi-iesjüu Disconto v«u Wisselbrieven 3 en von 3% pOt, Illin. Amst. Oert. 84% dito Oblig. O. B. 7 pCt. 78%, % 2de getijde 4 ure 2 min. Amsterdam Pocket, (Voorloopige opaave.) suiker en ruim 300 blokken tin al%; Braz. Geldl. 1865 5 pCt. 701%, Mex. Obi. 1851 Elseneur hier aangebragt. SAMARANG, FeUcia, Kort, SÉeolea 2 April. Rynhoogte: i maanden. AMSTERDAM, 2 April. \ 3pCt. 15% 1%; dito 1864 3 pCt. 101%; Gren. Gest. Werk. 15 Gezina, Jansen, Stettin 1 8u.15 m. Het sleepschip Mavor .- 20,622 pie. Suiker, 5942 v., 4d.; gew. 3 d. 2 maande». ' g Kort. iMadrid. .232 13; dito Uitg. 6%; Venezuela Oblig. 3 pCt. 10; Nat. Hyp. B. Alma, Mellema, v Rotterdam 1, is sedert Zondag, stuks Huiden 199pie. Pernau |Oadix Londen. 11.77% g 333 g 82; Ohio Sp. 39, % 39; Debent. Noord-Amer. Ir. Grace,, Carr, Dordt werkzaam om het schip Jessiej particuliere aanvoer. 232 g d". zigt.. 11.83, p Sevilla. Gecons. Atlantic 203/8 21% 20% Debent. onbep. 27%, Dugald Steioart, Jarvis.Helvoet Jamieson 29% te en bragt Parijs. g 232 56Jf6 g 56%, g Bilbao 28%; Loten Paleis Volksvl. 6ft, %. Wilhelmina, Meijer, Kopenh. ■ hedeneen vlot krijgenmet Aangekomen. IHavana. werpanker eigen uit d°. l/m.. Lissabon 40% g Koer» van het Geld ter beurze heden: Bdeenicg —1 lOMrt.Poseidon, Deddes, Alberdine, DORDRECHT. Loman, St. Petersb.■; trossen, terwijl het zelf stootende jg Bordeaux. J5% g Oporto. Prolongatie 4 pCt. Vries, Neptunes, de d° Arm Jewitt, I LONDEN Chriatiansund was op strand, laadde vervolgens Bt_Petersb. 152 d°. 15,d. hoi/s g Koers van het Geld bij de Nederlandsche Bank: Wiseel- Callao. Vertrekken. Wilhelmina, Bijl, ton Glas, Visser & * Spence; d°. 102 de " grootste tin, weken, Geaiva 6 hoeveelheid g *3ü 3 pCt.; Promesscn-Öisconto 3% pCt.; Beleening op Phoenix, Veldhuia, d°. der Sande. alhier heeft aangebragt.' van gl Livorno. Weenen. I 90 43% g j binnenl. Effecteu 3% pOt.; idem op buitenl. Effecten 4 pOt.; 1ÏFébr.Meggie, Armstrong, Maria Reifina, de Groot, d°."" welke NEWCASTLE, Franeols, i Duinkerken Het Napel». .43% g schip zit steeds in denzelflugsbra-... 3814 g idem op Goederen 3% pOt. Ceres, deBoer, d°. ''t Hart.- 68 chaldrons Gazkolen, JBoston. Aangek. toestand en blijft digt. Hamburg. ?.i% ■-! 35yf6 g Fr»uklor»-. | 98{_É Met uitzondering van Russ. en Portug. verkeerde de markt iv 17 Mrt._Bai»Jo-o,Ereeman,Padang Juffer Zwanette, Pekelder, d°.■' den & van der Sande. Ouddorp 31 Maart. Heden ENSCHEDE, 2 April. Koers vsn Wissels, d/n.: op Fr-,..;,. eene zeer gedrukte stemming, waarin inzonderheid Holl., Oostenr Philadelphia. In lading. ' Beciles, Bilby, Dordt nacht strandde b\j de ijzeren NEWCASTLE.BIII Point, iHcfcc b-inkpia».tecn / 171% met 3 pöt. rente voor korter; en Turken deelden. Amst." vuurbaak in deze gemeente het Grunson .- 131 chaldrons Steen16Mrt. MariaAdelaide, Bott. George, Kitching, " Vju Londen, 1 April. Pruiss. banknoten/ 1.-3^ a 1.73% van sigt op Londo'j Jantina, van Pernau1 Engelsche barkschip Jessie Ja- ' kolen, van Wageningen & Keijser. Kensington, Beurs d°. -lagen dato / 11.84% h John d. 11.84% & 11.86%, anb' Zwerver, Ates, Consols 3 pCt. cont. 91; dito op 10 April 91 a 91% Brazi- Cadix. Vertrokken. Amsterdam-1 mieson, 11.85^. West, komende;' Arm, 114 chaldrons Ltadley; Exertion, Elder, Rotterdam met koffijkapitein LONDEN, 29 Maart. PARIJS, 1 April. lië 5 pOt. 99 & 101; dito 4% pCt. 1852/60 66 & 68; dito 25 Mrt. Adriana Buiker enz. van Ba- ' Wilhelmina, van Wageningen , Elvira. Bobinson, Dordt tavia en bestemd naar 3 maanden. Kort. 1863 65 & 67; Buenos-Ayres 6 pOt. op 16 April 79 & 81 dite 3/m. 211 ït 210?_t. Botterdam. ' Keijser. Sevilla Dijk, 6 36; 101; pCt. 33 99 & dito Uitgest. pOt. & Chili —a Sunderland. Vertrokken. (vroeger vermeld). De equipage Amst. 11.19 44. 11.16% & 17% Kort. 210% & 210 4% Aangekom. 30 Mrt. Echo, Robinaon, Rotterd.' en de familie des kapiteins zijn NEWCASTLE, JAght & Ecuador 12 «13; Egypte 7 pOt. 81 a 82; Grieken 5 cOl. Venetië. Rott. 11.19 & %. 27 Mrt. 104 chaldrons Scholtens, Neptunus, ] ANTWERPEN, 1 April op 16 April 14%a 15% dito Coup. 5% &6 Mexico 3 pCt. , Hamburg. Aangekomen. aan waljgebragt en worden door fèlgn Bobinson: HAMBURG, 29 Maart. Newcastle van Wageningen & 17; spCt-.94a Marokk. Leen. 96; Gren. 13% op 16 April 16% & de zorgvan den heer burgemeester Keijser. 31Mrt. Amphitrite, Potgieter, 2/m. 35.43 Us.s3;;Amst. Kort 212.75. Amrterum. K0rt35 IjOnden. Aangekomen. 36; 14 van het voorzien. De 7j noodige Uitgestelde & dito Nieuwe 34 a dito 4 dito Shields i 2 0 35.30ÜR0tt. 212.75. 6% PAR, Aniy, Quick.- 176 per hectare 3a 5; Peru 4% pOt. 1862 op 16 April 66% k 67% 1 Kx>r,Anna, Hoefner, Demerara 1 Apr. Marg. Petronella, lading, nog geheel droog zijnde, 'ton China Klei, Visser & van der Speciekeers. , geGroningen Portugal 3 pCt. 1853 41 &% dito 1856/63 op 16 April 41 Iwee de Boer, Zwolle! wordt gelost en te Ouddorp Oude ger. Dukat. f 5.55 h 5.65 Piasters 2.55 a 2-60 & Bussen 5 pOt. 1822 87 & 88 j dito 3 pOt. 1859 54 Beal. (lApr.ZZW.)ï'e» anker. Zwaant. Sitskina, Albers,Amst. borgen, waarna men het «chip Sande. RUNCORN, Jack Tar, Huizing, Wigtige Souver. «11.80 «11.90 PruissischeThaler<" 1.73 J ;e è 55 j dito 5 pCt. 1862 87% 5 dito 4% pCt. hoopt af te brengen. Vertrokken. " Craxson: 165 ton Klipzout, C. dito 5 pCt. 1864 & y. Londen n. Montevideo 30Mrt. Anna, Douwes, Sardinië 5 pCt. op 16 April 71 & P'stolen i 9.60 « 9.70 Goudinßarcn Engel. Deal 31 Mrt. Het schip & 73 Spanje 3 pCt. op 16 April 34% a. 35% ; dito 2% p0t,31 a kapt. Binet, alhier van A. van Epenhuijsen. Gepasseerd. Stukken v. fr. 20- 9.40 9.50 h f 1442.60> ISJ ü llipOt. Valparaiso> 3lMinerva,Loose, 32; dito Passive & dito Cert. hetNed.ffifijn> » Coup. 2.36 21% » Jonkhoff, 14 & u«. Zlßatlruida, 5 2.-33 Delfzijll Barbadoes aangekomen, heeft een 1 Apr. Tietje, Visser, è. —.— Turken 6 pCt. 1854 op 16 April 76 &78 dito 1858 op 16 Aprii gedeelte der equipage aan boord v. Groningen n. Glaueester" Glttckstad. Vertrokken. PrsnscheKrconen 2.70 » 2.75 Zilv.v.loooa9Bo » —.— »10;_.— a—; dito Buit. op 16 April *s (' 54 i 55 dito Binnenl. 900-700 104.20 Van der Palm, van der Woude,< 30Mrt. Esperance, Brand,Laguar., van het schip New Hampshire Brabnnda. 2.65 * 2.70 56; dito 4 pCt, Geguar. 99 & 101; Venezuela 3 pCt, on ld v. Shields n. Hongkong' Caxhavcn. Vertrokken. 't welk den 26 dezer is gezonken. Koer» der 10 Stokken op 2 April f 9.80. Te nieuwediep. April a «ito 6 pCt. 1862 op 16 April -~. ditni Zuid-Voorland. Geposteerd! 30Mrt. Amsterdam (a), Amsterd. Het andere gedeelte, waaronder Van Batavia: Axitferdem 2 ___tyra. £"r?s_ecn va» Coupons». 6 pCt. 1864 30% & 31% dito 1% pCt. a- HÓIW .ZOMrt.Cornelia ie Geertruida, i tweede atuurman Aangek. en 7 man waren Per Baltimore Bremerhaven. 28.10; dito 4 Brakke : Eng. pc-r pOt. £ dito Cert. Italië pCt. Nat. / 5 toen het «ijn, 21.80, Helena,Dost, pOt. Metalüekenl / dito 2% y. New-Orleansn. 30Mrt. Gesina schip zonk,daarbi. de heeren C. A. kapt.Ree op F 16 Anrü p | f 11.77% Eng. Busscu per £ f 11.77% Eng. Portug. per 53 a 53%. van en A. J\ Groningen i omgekomen. rigten

*

,

,

’

,

’

—

,

.

*£" =££" **£,

,

,

,

’

. . . . ....

-

..... .... .. .

_ '

Zeetijdingen.

--

_

_

.

_

’

’

... ...

,

. ..

-.

..

J

1

,

,

,

...,

..

,

,

.,

\

.

,

,

...

.

,

’

—

Gepraalde Schepen

.

..

Sckeopsty dingen.

-

..

,

,

.

Graanmarkt.

. .. .,

—

--.

...?.%* ...

. .. . .... .. .. ... .. .. . . .. .

. ..

-

.

.. .

.

-.

.

."

...’..

. . ... . .. . . —— ... .. . . .. . .

.. .

. — — —-

— —

%\

—— ——— —

.

.„,.„„,,„,

. . .’ ,

.

.

-

.

-

,

,

,

-" --

,

' ''

,

'

,

,

,

,

''

,

—-

,

'

,

,

...,

—-

-

’

—

-

— — —

J

'

REGELS, geplaatst aan het slot van de Rubriek (5814) Bevallen van een ZOON, O. H. LEH-

,

'

iJriTuw.

'

Aangek. Passagiers

dè

IWielema,

BiraENLANxf

,

Bremen

v7n "rlËLjt.SOi

(5715) Heden beviel mijne geliefde Echtgenoote MANN, Echtgenoot vnn eene DOCHTER. (5818) Na een kort doch smartelijk lijden I Rotterdam, H. G. SURIE. 1 April 1867. overleed op heden P. GIACOMINI, Mr. 1 CHARLES MOENS. 2 April 1867. Schoorsteenveger, wonende iv de Molensteeg. I Aan de geëerde Begunstigers van den Over- I (5733) Voor de vele bewijzen vnn deelneming, (5819) Voor de vele bewijzen van deelneming, ledene wordt tevens berigt, dat de Affaire I bij het overlijden van onze geliefde MATHILDA ontvangen het overlijden mijner geliefde Echt- j op bij denzelfden voet wordt voortgezet. HELENA ons zoo hier als elders betoond, gcnootè MABIA ROBEBTSON, betuig ik bij deze, Rotterdam, 2 April 1867. betuigen wij bij deze onzen hartelijken dank. ook namens familiebetrekkingen, mijn innigen oank. Algemeene kennisgeving. W. A. HARTOG, Sliedrecht, Sl Maart 1867. H" W' WILMERINK. jsfi2_6_Eß____________________________ 3. jHARTOG—Visssa. 3 Tan

,

.

—

-—*

_

,

..,

’

'

—

W

—

,

''

\

,

’

'

,

-

,

'"

,

_

,

.. .. . 403/ .

Zeilklaar.

.

..

. .

— —— —— ——

—

-

.

'

. . ... -

,

,. .

'

*

1

,

Koldenhoff.

"r iederen

regel meer 50

"»**

(5785) Voor de vele bewyzen yan belangstelling betoond bij het pverlijden van mijnen eeliefdin Echtgenoot-, den Heer C. VAN TWIST tUig ik,-°ok name"Bmyne wederzijdsche betrekkingen, mijnen welmeenenden dank mij

M^ i'"^-

"'„

.SSS&,.

«e» «ch in ieder, gu_et

I""*»"**

Pro Deo. Bij vonnis der Arrondissements-Regtbank te Rotterdam , de dato 28 November 1866, is, ten verzoeke vau GEEBTRUI DE GRUTTER, Naaister, wonende te Lekkerkerk, de OXTBIXDOTG door Echtscheldinguitgesproken van het tusschen haar en OTTO KONINGS, Arbeider, wonend» te Sliedrecht, bestaande Huwelijk met al de (2113) gevolgen daaraan bij de Wet verbonden. Rotterdam, Mr. G. C. Promrevr. 3J Januari) 1867.

,

*%&%£*

DE CONIMANDIET KAS,

Wijnbrugstraat eu Huijdebrug (Kaasmarktl,

(5812) Door verandering van Affaire wordt TER OVEBNEMING AANGEBODEN: eene in volle werking zijnde

GELDBELEGGING.

Op voordeelige Conditiën wordt voor soliede gebouwde Huizen in de buitenstad, nieuw met 3 dagen opvraagbaar a 2% °/o_ zeer gunstig aan de Rivier gelegen, als eerste Hy8 dagen a3 70 I 6 maanden.. .k i% °/0 welke met goed succes gedreven wordt. Hierop potheek GEVRAAGD (5829) reflecterenden gelieven zich te adresseren metfranco » 1 maand . _... » 4 "5 1 jaar brieven, onder het nommer dezer advertentie, aan R. VOUTE, A. VOüTE en H. J. VOUTE, het burean dezer Courant. Makelaars, als last hebbende van hunne Meesters, om desverkiezende terstond of in een halfjaar (e presenteeren aan den meestbiedende te verkoo(5810) T HGEN CIVIELEN PRIJS wordt door leveren. Adres met franco brieven, onder het nompen , op Vrijdag 3 Mei 1867, des voormiddags toevallige omstandigheden TER OVERNAME mer dezer advertentie, aan het bureau dezer Courant. ten 10 ure, in het Lokaal de Brakke Grond, te AANGEBODEN: De Complete Amsterdam : MEN GELIEVE partij Eene van eene Koek- en Banketbakker sAfFa Ire, solied bewerkt en uitmuntend gecon- voor den ondergeteekende te bezorgen bij den serveerd. Reflecteerenden adresseren zich met Boekhandelaar K. LOOS, Weste Wagenstraat alhier. ALS : brieven, onder het nommer dezer adver(5794) franco W. A. KRöLLER. BOEY 70/4. kn. tentie , aan het bureau dezer Courant. CONGO 282/4. gerenommeerde (3848) De etiq. met gedrukten KEMPOEY _/4. 606/S. naam der GENEESMIDDELEN ziju in eene uitSOUCHON BOEY 103/4. a gebreide sortering, eiken naam in 6 verschillende SOUCEON 50/12 « 1190/4. grootten , verkrijgbaar bij dat lEMAND, Kapitaal.je Voor bebezittende, POUCHON BOEY 40/4. staat gelegenheid OVER TE NEMEN: SOUCHON POUCHON. 29/4. POUCHON 34/4. Singel bij het Koningsplein, X n°. 9, PECCO KEMPOEY —/4. 204/8. 39/12 tot le Amsferd am. het drijven Winstgevende eener Nette PECCO SOUCHON. 47/4. 98/8. 10/12 » Kaak. De Tevens uitmuntende VERNIS, welke ook de in verkooper zal den kooper alle bencoPECCO 111,4. 124/8. 933/12 , digde inlichtingen geven en hem behulpzaam zijn GOUD GEDRUKTE etiq. volkomen conserveert. TONKAY 30/4. in het daarstellon en in gang brengen der Zaak. " Kartonnen Doozen, fiignatures, Doctors- en ApoSCHIN 8/4. Ook is de verkooper niet ongeneigd, zich in clie thekers-Rekeningen, Viaitezakboekjes en Visitelijsten, HYSANT 42/4. Zaak te interesseeren, indien die in Rotterdam wordt ook met klinisch overzigt, Zak-Apotheken, UXIM —/4. 15/8. Mikrosmet franco brieven, onder de letcopen. Zeer porta_ieve Inductie-Toestellen, Bad-, JOO3JES —/i. 59/8. 53/12. » opgerigt. Adres R., bij de Boekhandelaars M. SCHOOWand- en Zak-Thermometers. Oog-, Keel-, Oor- en Liggende in Entrepot. Van de Aanvoeren A°. ters R. R. NEVELD & ZOON, Beui-ssteeg te Amster- Utei-U3-Speeula. 1866 en 1867. (5307) Onderhuids Injectie-Spuitjeü, Vaccinatie-Doosjes, Aangebragt van Java per diverse Schepen. dam. Bystouri's , Forceps , Pincetten, Arterietangen , Leverbaar per Ontvang-Cedullen, volgens ProTrepans, complete en ledige Troussen. Breukbanspectus deswege uitgegeven. den, Pessoirs, Lavement- en alle andere Spuiten. En dat bij Kavelingen, zoo als die genommerd T. MEI TE AANVAARDEN: Ceintures, Suspensoirs, Elastieke Kousen, Luclitzullen zijn en nader door de Stellen aangewezen Een aangenaam gelegen kussens, Urinalen en alle verdere behoeften voor (5644) worden. de Geneeskunst. DcTÜotaris KAKEBEEKE , 'gevestigd JtifS, Heer , Ijj'jr te Goes zal ten verzoeke van den mkw f ««IJlsakJ. J. Ceombottw, Koffijhuishouder aldaar, geschikt tot Zomer- en Winterverblijf, op Zaturdag den lusten April 1567, des avonds in de Prov. Limburg , op ruim een uur afstand van om 7 ure, in het hierna te vermelden Pand ,in Venlo, niet ver van het Spoor, in de nabijheid het openbaar veilen en trachten te vereener Katholijkeen Protestantsche Kerk; bestaande GALLENKAMFS PEEPARAAT, koopen : uit 8 BOVEN- en 8 BENEDENKAMERS, VESdoor Professor VON LIEBI» met de Een zeer florissant TIBULE, grooten ZOLDER, ruime KELDEES getuigenis van zijne voortreffelijke en verdere benevens een TWIST met eigenschappen vereerd.. beste VRUCHTBOOMEN voorzien, groot een met mede daarachterstaande WONINGEN, ruimen bunder; TUINMANS WONING, STALTot mijne Hoofd-Agenten voor den verkoop van TDIN en HANDBOOGSCHUTTERIJ, staande LEN , Bemisen enz., voor den prijs yan f 350 dit Voedingsmiddel voor de Provinciën Noord- en en gelegeu op de Groote Markt te Goes, en waarin 'sjaais. Zuid-Holland, Utrecht en Zeeland heb ik aangesedert onheugelijke jaren, met het beste succes, dat men meer LAND , alsmede steld de Heeren J. SNOEP en ZOON, ApoDesverkiezende kan bedrijf is en nog wordt uitgeoefend. eena uitgestrekte VISSCHEBIJ en «JAGT thekers te Rotterdam. Brieven voor plaatsing van Hetzelve is inmiddels UIT DE HAND TE KOOP. over 100 bunder Land, aanpachten. Reöepots in die Provinciën franco aan bovengeInformatiën zija te bekomen ten Kantore van flecteerende adresseere zich met franco brieven, noemde Heeren. (5802) gemelden Notaris en bij den Heer Verkooper, te onder letters C. J. 8., aan den Boekhandelaar Chemische Fabriek van Liebig's Voedingsmiddel '" Goes. (5772) J. VAN LINDERT, Cuijk a/d. Maas (Noordte Duisburg a/d Rijn, Braband). (5783)

neemt geiden a deposito

-

DRAAIJERIJ

m SMEDERIJ,

30 MILLE,

Opstal met Toebehooren

JAVA THEE, ... . . . .. ..

2000

f

.

BRIEVEN OF BOODSCHAPPEN

/ eooo.

J. C. AALDEES,

de noodige Gereedschappen

_

TE HUUE, J_

%0

lifHiii

JL Jtafl J_aü

KOFïIJHUIS, tevens LOGEMENT,

,

OPENBARE YERKOOPING.

. J@>'m|

bïj~töeTal~të~ïïüur.7

tegen

BOVENHUIS,

EEÏÏ

’

Broodbakkerij met Huis en Erve,

derdag den 4 April 1867, des middags ten 12 ure, in het voormelde Logement den Bolk. (5777)

OPENBARE YERKOOPING,

AFBRAAK,

bestaande in: RAMEN, DEUREN, KOZIJNEN, BINDTEN, RIBBEN, DAK- en VLOERDEESEN, SCHOTWERK , BRANDHOUT enz. enz. Daags vóór den verkoop aldaar te bezigtigen.

Verkooping van Manufacturen. VAN MARLE en DE SILLE zijn

voornemens,

ten overstaan van den Griffier A. op Maandag den 8 April 1867 , des voormiddags ten 10 aan het Venduhuis, aan de Vlasmarkt te Rotterdam, publiek te verkoopen: Eene aanzienlijke Partij

ZOMERSTOFFEN, BESTAANDE IN:

(5806)

BUKSKINGS, LAKENS, TRICO, SATIN en PANTALON- en DE LAINE, DAMES-MANTELSTOFFEN, alsmede LINNEN, KATOENEN en andere MANUFATUREN. Zaturdag te voren van 10—4 uur te ziep.

OÏLILMffI.

UIT DE HAND TE KOOP: Eene lecretaire met 24 laadjes van dezeldzaamste

KAPELLEN es TORREN.

Te bevragenmetfranco brieven, letter S-, bij den te Dordrecht. (5792) Boekhandelaar F. TE KOOP: Ongeveer 300 Scheepston

STIVAATVUILNIS, per Ton;

f 1 wordende deor den Burgemeester c'er Gemeente verzegeld als onbesmet. Te bevragen met franco brieven bij H. DE JONGH, te Schoonhoven. (5778) aangeoverneming ër"wordt"tër boden: eene drukke

tegen

WINKELZAAK, burgerlijk bestaan oplevert.

welke een Adres bij den Boekhandelaar H. T. HENDRIKSEN, Hoogstraat.

(5823) k. e. wordt TER Mei OVEBNEMING AANGEBODEN: eene wclbeklante

~(5809)

1

Tappers- en Slyters-Affaire,

HUUR, voor een matigen prijs. Te bevragen bij den Boekhandelaar P. T. BRAAM, alhier. Brieven franco. (5808) Eene DAME VERLANGT tegen November of later bij Fatsoenlijke Lieden in de Buitenetad van Rotterdam .- Vier flinke met het Huis er bij TE

Ongeiiieubeleerde Kamers

met Bediening. Brieven franco , met opgave van stand en prijs per jaar, bij de Boekhandelaren HOOG & KRUYT, Hoofdsteeg, lett. 88.

TE HUUR MET J MEI:

Een net ingerigt BOVENHUIS, Hugo de voor 430 'sjaars, of: Een BENEDENHUIS met TUIN, 500

’

's jaars;

,

’ ’ ’

'Twee BENEDENHUIZEN Jonker Eransstraat, een van 300 's jaarseneen van 350'sjaars; En Twee BOYENWONINGEN, van 210 'sjaars, en een DITO van / 200 'sjaars. Te

’

bevragen metfranco brieven bij P. ESCABACHE Jb., Mr. 2de Lombardstraat, wijk 8 n°. 171, nabij de Lombardschebrug. (5789) Rotterdam, 2 April 1867.

~~(5790) ~TE~HUUR" TERSTOND "rööTëënklëin

gezin:

een

net en van

alle Gemakken voorzien

BOVENHUIS, staande in de

Goudsche Dwarsstraat. Huur ’l6O

'sjaars. Te bevragen bij J.E. DIRKSE, Timmerman, JJclltschepoortplein. Brieven franco. (5790)

Mdinburg, KOK TEARTANTEN.

HOOFD-ACiENTEN.

(5822)

EINEN TUCHTIGEN AGEMTEM

EEN GEROUTINEERD REIZIGER

zag zich gaarne belast met den Verkoop van een Courant Artikel. Adres met franco brieven, onder het nommer dezer advertentie, aan het bureau dezer Courant. (5784)

VERWERSKNECHT. Wordt GEVRAAGD bekwaam terstond

een

'VERWERSKNECHT, tegen hoog Loon.

Brieven franco, onder leticr H., bij den Boekhandelaar G. B. VAN GOOR, te Gouda. (5787)

CATALOGUB DESCRIPTIE BES

ESPÈOES DE BOSS DE L'ARCHIPELDES INDES ORIENTALES (COJ..?>_SCTIOBT

SE

STURLER)

Exposées b, I'exposition internalionale de 1867è. Paris

,

PAR

w.

i. hm stuulmh Ancien-Major du Gér.ie de l'Armee des Indes Orientales Nêerlandaises. (5773) Prix fl.

■

Exposition Umverselle a

%W%\

n

a

W

VB

I»S 1867

ÏLLUSTEEE.

2°.

3°.

4°.

La première livraison contient 6°. Entree par le pont d'lena. Salie des Machines. 7°. Vue du petit Axe (cote du Jardin). Galerie Extérieure du Palais de FEx- S°. position. 90. Jardin Central.

les gravures suivantes: Entree des Galeries (Autriche). Déchargement des Colis a I'Entrée du petit Axe. Grand Axe. Porte Rapp.

I

De belangstelling iv deze Interessante Brochure klimt met den dag, en geen wonder, want een ieder, die met de jongste Penncvrucht van Mr. J. VAN LENNEP zoozeer dweepte en waaiaan door een ander Geschrift alle illusie ontnomen werd, moet na de lezing dezer Brochure overtuigd zijn. dat MET KLAASJE VAW VABER VAN EESHSEP wezenlijk dood is. De tweede druk 19 reeds verschenen en verkrijgbaar bij JOH. VISSER, to Amsterdam, en bij alle Boekhandelaren in Nederland, voor slechts 29 CfS. Frar.co door het geheeleRijk, na franco ontvanget der waarde in Postzegels. (5805)

. ..

1 Provinciale Sigarenf^^? voor 10 Oents ■ O

6

worden HH. Rookers als een zeer lekkere Si- 9 gaai- aanbevolen en zijn, behalve in onze Ma- H gazijnen alhier, ook te bekomen bij de voor- i naamste Winkeliers binnen ons rijk.

Cette première livraison est en vente chez tous les libraires du Pays a, raifon de .85 Cents. Les Fditeurs pour les Pays-Bas,

Rotterdam et Leyde.

(BM7)

VAN Dm

h^LL fcVAN SANTEN:

Klaasje Zevenster: is wèl dood! OST AUTHENTIEKE BROMIEM GEPUT.

WELVTHAIi & Co. Wiükelicrs 1 der Provinciale I Sigaren franco verzonden tot de hoofdplaats i Brie a vier STEENHOUWERS, bekwaam hunner provincie. voor huu Vak, kunnen dadelijk GEPLAATST (5713) worden bij DEVILLEBS en SPAAN, te Rotterdam. Brieven franco. (5830) 8" Op aanvrage van HH. Igl^ 'gffi'*W worden monsters

STEENHOUWERS. % SCHOUWBUBG. WOENSDAG APRIL Oper in mPRftPHïIT flïUrnC 1 , Musik JOHANN . . Hr. GRIMMINGER,

ïliH JRMII. Voorstelling.

Rijk met Goud geëmailleerd.

FABRIEKAUT, GEOCTKOIJEERD SPECIAAL IN j

sgll

KEUKEN-FORNUIZEN enz. en Brandkasten wel op het Adres te willen letten.

Men gelieve

PATENT GASBRANDERS I BRONNERS besparen 40 a 60 pCt. aan Gas, en worden ZES WEKEN op Proef gegeven. HOOFD DEPOT: Wjjnstraat, Wijk 2 Ho. 38. c«a_. iiii.iiï i i T iiiii"

■■■■".

,

3c en laatste Bchut van Mil. FLORINE, MU. AMELIE en Mr. RENARD. Eene 2e Opvoering; van :

Die SennerMtte

(LE CHALET), Komische Oper in 1 Act. Musik von Ax.o__.rK Adam. DUO DE L'OPÉRA

LES MOUSOTETAIRES, par les Artistes

?

'*mi*mim*m*mii\"

3

"H

Fran? ds etc.

etc.

Trio's, Duo's, Airs dOperas et Scènes Comiques

en Costume etc.

(5826)

Entree vrij.

* NIEUWE SCHOUPIM COOLSINGEL.

Tenalgemeenen nutte slechts eene Volksvoorstelling OP DONDERDAG 4 APRIL, Aanvang ten S ure. Tegen betaling van '£6 Cents op alle Rangen.

No. I. DE STERRENHEMEL.

]\o. 2.

Eene Lerende Wereld,

ln een Broppel Water met reuzenvcrgrootlng.

No. 3. BE GALERIJ

uit het Hon. Colosscum te Londen van Schilderijen, Standbeelden enz. Kaarten zijn dagelijks van heden af te bekomen. Vrije toegangen totaal uitgesloten. yM Witte Kaarten. (5590) MAJU. tfV

:

FIDES (5803)

. ..

*

5 Acte. von Meijeedeeb. als Gast. Frl. PERL, als Gast. Aanvang 9y2 ro9se

Buitengewone

pAAMAMTIHö: 180. H. C.Scliiedamschen Dijk,

'

. GEVONDEN

EINE DEUTSCHE WOLLWAARENFABRIK ruim twee maanden geleden, nabij het Kantoor SUCHT FUR HOLLAND der Vereenigde 's Hertogenbossche Stoomboot-Maatschappijen te 's Bosch.- TWEE ZAKKEN TBINKADEN. De rechthebbende kan ze, tegen Offerten mit Aufgabe von Eeferenzeu unter vergoeding der koßten, aan dat Kantoor terug Chiffie E. 8., nimmt die STOELLER'sche Buch- krijgen. , (5547) handlung in Rotterdam entgegen. (5795) Chez A. W. ÜMTHOFF, b, Leyde, yicntde paraitre:

s°.

Onderwijs

———e—■:

BEKWAME DIENSTBODE

voor MEID ALLEEN , tegen 1 Mei, die eene goede Burgerpot kan koken en de verdere Huishoudingkan waarnemen , in eenklein Gezin , liefst niet beneden de 30 jaren,tegen hoog loon. Adres persoonlijk des avonds tusschen 7 en 8 ure des Zondags, Woensdags en Donderdags, mof bewijzen ran goed gedrag of met franco brieven, Weslc-rsii-nat. wijk 15 n°. 773, te Rotterdam. (5825

Steeds verkrijgbaar aan het Dépót te bij C. G. 't HOOFT Jb. P. F. L. WALDECK. Ooltgensplaat, A. HOBBEL. ' AN?. VAN DER LINDE. Ouddorp, , W. C LITTOOIJ. Oude Tonge, Rijsoord, '. P. NUGTEREN. „ Wed. JOS. THISSEN. Roermond, Sommelsdijk, J. VAN DER BAAN Lz. Venlo, HENDk. GOOSSENS. „ B. Zioijndrecht, NUGTEREN Pz.

Dordrecht, Loosduinen,

wordt op xcer voordeelige conditiën aangeboden, gelegenheid iederen avond van 5 tot 10 ure. Adres bij den Boekhandelaar en Drukker M. J. MENSING, Hoogstraat alhier. (5824)

—"—

Een JONGE DUITSCHER verscheidene jaren als üledcnielsfcr aan een der voornaamste Beetwortelsuiker-fabrieken in Duitschland werkzaam gen-eest zijnde, wenschte in HoH-znd in eene dergelijke betrekking GEPLAATST te worden, kunnende hij de beste geUiig«hri_'tCH produceren. Hierop reflecterende, gel cve"n.cii zien men franco brieven te adresseren, omlev liet nommer dezer advertentie, arm het bureau dezer Couraiat. [5798)

10.

ITAUMNSCH BOEKHOUDEN. Grondig

HB.

SUIKER-FABRIEK. ,

PETER LAfSON & ZOON,

EEN HUIS, & DUTILH, HAVELAAR KEUKEN, Etott-rs'Ham , ,

EENE KEUKENMEID,

PHOSPMÖ- GUANO. Publication internationale, autorisée par la Commission Impériale.

bevattende acht ruime KELDER, PROVISIE- en

ZOLDERS enz. Achter dit Pand zijn vier ruime op Vrijdag den hden April 1867, des morgens ten en aan drie zijden verlichte Zolders, bijzonder geschikt voor JNagazijncn kunnende ieder af10 ure, op een terrein naast de gewezen Azijnplaats , aan den Goudschen Singel alhier , van eene zonderlijk of te zamen gehuurd worden. Adres onder lett. F., bij den Boekhandelaar P. M. BA(5738) aanzienlijke Partij ZENDIJK. (5594)

mimmm

EMU. GAILEKKAMP.

'mmXsT,

De door den Notaris H. W. METMAN, aan de nieuwehaven: gevestigd te Wateringen, op Donderdag iÊ_sl^*Lden 28 Maart 1867, in het Logement den Bolk, te Delft, geveilde bevattende 6 VERTREKKEN. Huurprijs 350. Te bevragen bij de Boekverkoopers WED. TTTINZING & ZOON. (5780) staande aldaar in de Molenstraat, wijk 6 n°. 353 , TE HUUR OP EENE DER HAVENS, AAN is bij die veiling slechts gebragt op / 2000. HET WESTSINDE DER STAD : De finale verkoop blijft bepaald op Don-

Wolle- en Linaennaaister.

Eene Wolle- en Linnennaaister, van wie nien de beste getuigen kan inwinnen, een paar uit de Fabriek van den Heer NOORTVEEN, dagen ter harer beschikking hebbende, VRAAGT blijft voortdurend alhier verkrijgbaar gesteld in de Een of Twee NAAIHUIKEN. Adres bij volgende Depots: de Boekhandelaren ALTMANN & ROOSENBURG, R. Hoofdsteeg; Hoogstraat. (5779) Haagscheveerj C. TIRION TEGEN MEI AANSTAANDE WOEDT J. C. H. DUPRÉ, Sohiedamschendijk; GEVRAAGD" W. N. HAMMES, Weste Wagenstraat; J. VAN DER LEEUW & HANEGREEFF, Westnieuwland. goed kunnende kokcn>n eenig Huiswerk verTh. .ï. SNOEP, rigten. Adre3 in persoon bij den Boekhandelaar (5801) Hoofd-Dépöthouder. & E VERHOEFF ,in denJïouttuin. (5815) ER WORDT GEVRAAGD7eËNE~

VRIJDAG 5 APRIL:

DE VERWARDE SCHAKING, ,

of de Macht der zotheid Blijspel in 3 Bedrijven,'naar 't Hoogduitsch. Gevolgd door: 't CO-VSieMEISiSNORHEM, Blijspel met Zang in éen Bedrijf naar 't Fransch. , Aanvang ten 9% ure. Verwacht eerstdaags, ter Benefice van den Heer J. H. ALBBEGT: HET TESTAMEST VAU OOM «iROBOT, Blijspel in 3 Bedrijven, naar 't Fransch. Gevolgd door: BE MEEF, Blijspel in 3 Bedrijven, naar 't Hoogduitsch. MAANDAG 8 APRIL, Op algemeen vcrlangon en tot afscheid van Holland, tweede en laatste Gastvoorstelling van Mevrouw FBIEDERIEE GOSSMANN:

der Madehen Schule, Feuer in in 1 Act, Lustspiel

nach dem Französischen von lI A T lII K HEB» EUTBECKT, Lustspiel in 1 Act VOll WOLEGANG TON KONIGSVTJNTEBTot Slot: BER KURMaRHERUtfB BIE PICARBE, Genrebild mit Gesang und Tanz in I Act, von Schneidee. Aanvang 9>/2 ure. Baleon en Stalles f 3 , Loge f 2 , Parterre 1.50 , Amphitheatre 1, Galerij 0.50. Plaatsen kunnen besproken worden op de ge* ï$$ wone uren aan het bureau. Foesteb. Daarna: SIE

’

’

’

Uitgegeven en Cedmlté *JS

H, HIJG-H,

*«

»"<***?*■*"

("86) De BURGEMEESTER, STRANDVONDER van 's Gravenhage, roept bij deze elk en een \egeljjk ter reclame op , die meent te zïjn op uit zee opgevischt VAT g*^Slf» ARAK gemerkt JM, N°. 204.00 en JM met een S er onder in een hart.

f.ISI UUllllH

,

L. H. VERSTAPPEN, Mr. Schoen- en Laarzenmaker,

IS VERHUISD naak (5782) deu Steiger, Wijk 7 H°. 136,

WB^HUISII naar de Scheepstimmermanslaan,

ENTKACT uit het verbaal vanhet Verhandelde bij de Gedeputeerde Staten van de Provincie Zuid-Holland. Dingsdag, den 2 April 1867. nemende, dat de Heer J. A. VAN -nJi'ÏS^^S DEN BROEK, te Middelharnis, Lid derProvinciale Staten van Zuid-Holland, den 14 Maart 11.

Wijlt IS Xo. V3G.

het 7de Huis van de Wijde Marktsteeg.

(5821)

overleden;

ia

Gelet op Art. 6 der Wet van den 6 Julij 1850, {Staatsblad No. 39), regelende de zamenstelling ca magt der Provinciale Staten Is besloten : «. Te bepalen dat: I°. De verkiezing ter vervanging van wijlen den Meer J. A. VAN DEN BROEK, als Lid Proivinciale Staten van Zuid-Holland zittingdergehad ibebbende voor het Hoofd-Kiesdistrict Middelharnis, *n die als zoodanig moest aftreden in het iaar 1868, 16 APril a<"' P den en 2°' _.yan"ew eeiie berstemming vereischt deze ZB l geschieden op mogt worden Van ZATURDAG 6 APRIL tot en met Dingsdag den m April daaraanvolgende. dagelijks afgegeven : b. Enz. Voor Extract conform, De Griffier der Provinciale Staten van ,„„ , Zuid-Holland, Om) JUST DE LA PAISIÈRES. geldig voor heen en terug op één dag met alle SJ"L,Bi -> Akte ' °P hederl "or den NÖtons HERMANNUS ADRIANUS SCHADEE te-Bo*,nrj£"?J^leden' is tusschen den Ondergeteekende "GERARD HENDRIK LAMBERT , pfbriekant, ■wonende te Kralingen, «13 beheerenden Vennoot, ■en twee Commanditaire Vennooten, aansesaan eene VENNOOTSCHAP, ten doelhebbende de uitoefening van eene Loodwltfabrlek met «Jes wat daartoe behoort; welke Vennootschap is gevestigd te Kralingen en aangegaan voor een tijdrak van vier jaren en tien maanden, te rekenen «inds I°. Maart 1867, zullende, wanneer een half jaar jóór de expiratie door geen der Vennooten VAN eene schriftelijke opzegging mogt hebben plaats gehad, deze Vennootschap geacht worden voor nog ▼ijf jaren te ziju verlengd, en zulks telkens van vijf tot vijf jaren, totdat eene zoodanige schriftelijke opzegging een lialf jaar te voren zal zijn geschied. De firma d-er Vennootschap is:

HOLLANDSCHE mÈÈEM

SPOORWEGMAATSCHAPPIJ Bloemen-Teotoosstelliog io het Paleis voor Volksvlijt.

sfalnde

DONDERDAG 11 APRIL worden

UTOIDUHLUTTII MM ISDAffI, liSf Treinen

■*ri

(5775)

EXTRA-TREIN,

,

-

TENTOONSTELLING

PLANTEN, MOL- EN BOLGEWASSEN BLOEfi-BOUQUETTEty, . lumsieraden, Tuingereedschappen

G. H. LAMBERT & Co.,

tot de teekening waarvan de Ondergeteekende geregtigd is, zonder die echter immer te mogen béngen -tot het teekenen van obligatiën promessen, korgtogten, acceptatiën in blanco of het opnemen

,

en rjegotiëren van gelder. Rotterdam, den 1 April 1867. G. H. LAMBERT.

■n»

11%

enz., OP VRIJDAG, ZATUBDAG, ZONDAG, MAANDAG EN DINGSDAG, ö, 6, ï, 8 en » April

_*„__„_

Princessegracht,

De Onder«eteekende MIKKT"10^MEES T ER der

mMB&Sr -w» VENHA GE maakt bij deze als daar.toe door Heeren Burgemeester en Wethouders geGemeente 's GRA-

,

magtigd bekend, dat de LOTING voor de toelatingvan Carrousels of Draaimolens op
zal plaats hebben op IPonderdag den ±£ Jtvprtl 1907, des voormiddags ten een ure s wordende de belanghebbenden mitsdien opgeroepen, om zich tot dut einde op voormelden dag en traite vervoegen op het Raadhuis te 's Gravenhage, hetzij in Persoon, hetzij bij gemagtigde, die vau hunnentwege van een schriftelijk bewijs is voorzien, en hun tevens in herinnering gebragt, dat zoo als reeds vroeger is aangekondigd, op de Kermis te 's Gravenhage niet meer dan acht en op die te Scheveningen niet meer dan twee van de bedoelde Draaimolens zullen worden toegelaten. Gravenhage, den 30 Maart 1867. <5669) L. KOZEL. (5820) DIRECTEUREN van het ADMINISTRATIE-KANTOOR VAN HOLLANDSCHE FONDSEN, gevestigd te Rotterdam , adverteren,

186?,

HET GEBOUW HE»

XEEKEW-AItAOEMIE te 's Gravenhage.

Bezigtiging der Tentoonstelling: ag 6APEIL' t#r t "io tot ISur ShSS_\? 9oDINGSDAG . ' . io .5s■* ZONDAG ,Jo " 5 7 adg

vtutt^

.

.

5 5

apbil

SPpORWEGLIJNEKIISS^'iföfgtSSSS! ï= Van

S Jft

» "5

2.30

8.55

Si

STOOMPAKBTVAART

'

=1SnaarsKLEEE KffiS: SIS ïï SS en KEULEN. "a«^»

Aankomst

te KEULEN

. .

_"

NED.DIRECTIE RHIJN-SPÖÖRf Ë&.

12.50

De

8.20 11.20 2.35 u-— 3.~ 5.45 7.05

berigt, dat ten gevolge van.den Pruissen genomen maatregel, om voortaan NAAB Plomben en ESegïeitschein-Formu-de Mrasilië, Mio-Plata, West-Indië, lieren gratis te verstrekken, de kosten voor Mexico, Stille Zuidzee, ■Fiombeermg te Emmerik met 1 Sgr. per Lood en Britsch Columbia. Californië, voor Declaratie met Begleitschein met 2 Sgr. per De »ROYAL MAIL STEAM PACKETS" Vrachtbrief verminderen. Utrecht, vertrekken van Southampton den Oden van elke den 1 April 1887. (5804) DE DIRECTIE. maand naar Pernambuco, Bahia, Rio de Janeiro «at de Rio Plata, en den Sden en IPden van elke maand naar West-Indik', Mexico, de Stille Zuidzee , Cali. fornie en Britsch Columbia. Verschenen I°. April 1867 , van de Certificaten Goederen van Rotterdam naar Brazilië worden tot vaste doorvracht met direkt « pCt., iVationale Schuld hunner Adminis- Wet Connosdirecte Connossementen in door- sement aangenomen. tratie op de gewone dagen en uren betaald worden tea. Kantore van de Heeren R. MEES & ZOONEN, Tracht naar alle Spoorwegstations Voor Informatiën omtrent Vracht en Passage in Schotland. Kassiers alhier, alsmede bij de Associatie-Cassa ch aau deu ïïeer JOHN MANDe Stoomboot t}nptt _, Kapitein W. Dotle, te Amsterdam, en worden bij voornoemde Heeren Secretaris van de Mail vertrekt van Rotterdam naar Brandec Steam b Wede betaald de verschenen COUPOBÏS, uitgePacket Company," 55, MoorgateRoyal Street, (e geven door het Administratie-Kantoor der Heeren Woensdag 10 April, des morgens vroeg. io»f«»_ of aan HUDIG $ BLOKHUIJZEN, te (5774) Adres bij J. B. CROL Sf Co. KETWICH & VOOMBERGH & Wed. W. Rotterdam. (763) :gORSKI^te Amsterdam. (5828) H. C. VOORHOEVE «fc o°. adverteren, nat tea, hunnen Kantore dagelijks, uitgenomen des «aturijaga, wordt gevaceerd tot door

'*

coupons

,

iïfiiiliiï

a7^-«re7-r^ï! Z f ?£°'

__

>an

ifflMl-MPil I Uil. , , . GEREGELDE VAART.

BETALING DER GOUPONS de 4 percents Certificaten Wer-

kelijke Schuld , verschenenprimo April

TïeTl des vólksT ZESDE WIÜVIGADERIG HEDEN AEDEELING ROTTERDAM.

Woensdag den Zden April 1867, des avonds ten 8 nre, in de Zaal Verscheidenheid en

Overeenstemming , op de Scheepmakershaven.

Spreker: De Wel-Eerw. Zeer Geleerde Heer

,

VA.H A_\'DEL Predikant te Zutphen. «*"gjQ?~ Toegang-Blllettcn b 25 Cents te bekomen bij G.B.POESCHMANNcnW. WENK. W. A. VROLIJK, Secretaris.

(5831)

H Het

1867,

uitgegeven door de Administratie-Kantoren van de Heeren de Wed. H. T. TJEENK c. s., te Amsterdam , en van de HeerenBRONDGEEST & Zn. c. s. te Amsterdam en Utrecht.

ALGEMEERE

snelzeilend 3mast Schoenerschip

JWIA»

tanasene

in het Ver-

KoninMijTie Neder-

THIJSEN IS VEEHUISD Noord»iitle-

naar de Wvpnhaven,

Wm » No. 2SS.

Het Clippcr-Barkschip

SINGAPORE. (5817)'

.

Panama ? New Zealandand Australian Royal Mail Company, Limited. VOOR PASSAGIERS Ei

GOEDERE» _.__._, NIMVW ww^-w mm,** 4»dagen. AXIJSTBAVWrw '_» ' _.* Royal' JMalI Stoof.

Reis van SttUTMAMPTOM via FJLNA.MAI naar

Den tweeden van elke maand vertrekt de naar Colon ,in directe verbinding met de Stoombooten van de

eamer vau Southampton .-_,

(5797)

'

.

PANAMA, NEW ZBALANDvanAND AÜSTBALÏAN ROYAL lAIL COMPANY . welke _. »'_... den 24sten van elke maand Panama naar ¥"'«,„ » » en »_

Yachtclub, ingevolge Art. 12 eTaU°Woensdag 17 Aprü T£eenkom3t ?IL i 1867, des namiddags ten 2% ' °PW, iv het Gebouw. 118 de Commissie, . . A. A. (a816) REEPMAKBB, Secretaris.

W.

}

Kapt. J. Stoop. Kapt. J. J. tan Loon. | Vertrekt medio Mei. 2f a arrivement Adres bij de Cargadoors P. A. VAN ES & Co., te Rotterdam, én DE CONINGH &Co te Amsterdam.

znllen vertrekken.

▼an Heeren AANDEELHOUDERS *ewgmgs-Gebouw der

_

Moor

Be lijn zal in «Fnn_y aanstaande bij den Heer men

xshLx,aodrbr

geonend

**»"

Australië

wwrettr, «,-.-5,_>.,

«.

gggiy^gafr STOOMBOOTEN TELEiMAF ,9.3Ö. Vm ROTïMDAM, <«

Van

e Binorg M

MTWBBPEI

DAGELIJKS, UITGEZONDERD DES ZONDAGS.

Er is eene Diligence op GOES en ZIERMWL Informatiën ta Rotterdam bij

(5346)

TEBWb¥ Jèfè&Ö.

iis^iP^if,i?i?'.. De Stoomscliepen voor Passagiers, Goederen en Vee vertrekken: Wm ROTTERDAMS Donderdag 4 April, 'smorg. 11 nre. Zaturdag 6 April, 's middags 12 ure. Dingsdag 9 April, 's namidd. 2 ure. WAM |i O if PIS I , ellen Woensdag en Zaturdag, 'smorgens ten Ii ure.

-

-

Het extra snelzeilend Ned.

j

Ivm^

Cllpper-Frcgatschlp

i^iüMMgi^£g

Kapt. J. C. E. Looijen , ligt in lading

m ■»*■.

BATAVIA o SAIARAMG,

om medio April te vertrekken. Hetzelve is van uitmuntende Inrigtingen voor PASSAGIERS voorzien, voert eenen geëxamineerden Scheepsdoctor en eene melkgevendeKoe. (5367) Adres: dc Cargadoors HUDIG & PIETERS. NB. De Stoomboot, welke des Donderdags. van Botterdam vertrekt, is alleen voor (369) Goederen en Vee.

GEBROEDERS SMITH, Agenten.

iifliln unwiT-UDin. Stoomvaart tusschen

Rotterdam ca London, via Harwich. ©e snelvarende üaderistoomscliepen

voor Passagiers, Goederen en Vee, van

Donderdag 4 April.

ROTTERDAM EN LEITH. Stoombootdienst

voor PASSAGIERS en GOEDERE*'. Het Engelsche Stoomschroefschip Singhom, Kapt. G. W. Geaio, vertrekt'van Rotterdam naar I__eith Zaturdag 6 April, des morgens vroeg. Adres bü de Agenton BOUTMYSc Co. (5673) (5632) N. VAN DER WERFE zal op Vrijdag 3 Mei 1867 des morgens ten 10 ure, in het lokaal de Brakke Grond, in de Nes, te Amsterdam presenteeren te verkoopen s

,

,

vertrekken

BO^fïitllA m.

6 April. - Dingsdag 9 April. - Zaturdag ÏÏXJDIÖ & PIETEES.

JAVA THEE, ALS:

BOEY CONGO SOUCHON PECCO SOUCHON. PECCO SCHIN

Agente».

(13831)

CORK

$TEAS¥I-SHIP-CO§¥SPAft!Y.

ÜU 1 ï bliliAl 1 ËÜ Ll ¥ fcKr UUL» Eïct üchroeifetoomscSilp

U U b-UiJ ,

1000 Tous, Kapitein JAMES DORAN,

vertrekt van Rotterdam naar lAverpool Donderdag 4. April, des morgens vroeg.

5530)

De Agenten P. A. TAN ES

#

Co.

THUNKAY

IN DIRECTE VERBINDING MET GEHEEL NOORDELIJK SCHOTLAND. Het Stoomschip JAMES RANKINE, Kapt. ALLAN BRÜCE, vertrekt van Botterdam Zaturdag 6 «lezer, des morgens vroeg. Q-70) Adres bij dc Agenten D. BUIIOEB & ZQOtë. des namiddags ten &

ure,

.........

Amsterdam .-

’

’

-/

Eene partij

JAVA THEE, CONGO KEMPOEY SOUCHON

ALS

:

97/4 Kisten. 15/4 135/4 5/4 31/4 25/4 18/4 30/4 5/4 9/12 , Van den aanvoer 1866

.... .

ORANJE PECCO PECCO SOUCHON PECCO TONKAY HYSANT UXIM JOOSJES Liggende in Entrepot. —

AFSLAG van:

’

..

«

—

(5776)

Een WINKEiLMUI® en EBVE, aan de Bogt van hot Kromme Hang,2—429. Trekg. ’14,050. Een PAND, OPEIS" G-BOND en ERVEN, O. Z. van de Kruiskade, 15—2351. Trekg. f 7050. Een PAND, OPEN PLAATSJES en ERVEN, gelegen als voren, 15-235*. Trekg. f 7050. Een PAND, OPEN" PLAATSJES en ERVEN, gelegen als voren, 15—235:i. Trekg. 6700. Een PAND, OPEN GROND, TUIN en ERVE, Kruiskade, hoek Gkmvernestraat, onder Delfshaven, F n-. 5. Trekg. 0500. Een Perceel OPEN GROND, nabij de Kruiskade, tusschen het water van den Nieuwen Westersingel en de Wasehbleeklaan. Trekg. 1300. Een PAND, gen. Amicitia, en ERVE, Steiger, riabij deKorte Hoogstraat, 5—323. Trekg./7700. Ken PAND en ERVE, N. Z. Wijnhaven, uitkomende Wijnstraat, 2—248. Trekg. ’32,600. Een HUM, TUIN en ERVE, N. Z. Binnenweg, onder Delfshaven, Ei. 254. Trekg. 3250. Een HUIS en ERVE, N. Z. van den Haringvliet, 12—97. Trekg. f 10,600. Een MUIS en ERVE, O. Z. Delf'tschevaart, 6—345. Trekg. 6300. Gemeente Delfshaven, E I. 19. Trokg. 5950. Een MUIS met TUIN en ERVE, O. Z. Eene HEERESHUIJEIKI GE, TUIN, gen. Berqrmst, te Hillegersberg, B -29. Trekg. f 6000. Een PAKHUIS en ERVE, Z. Z. van de Klaversteeg, 8—66. Trekg. f 1325. Een PAS» en E«VE, AV. Z. Geldersche 1—276 en 277. Trekg. 8250. Een PAKD en ERVE, N. Z. Tweeleeuwensteeg, 1—234. Trekg. /' 4450.

’

' .. Kisten .. . .. .

» HYSANT UXIM. 52/12 » JOOSJES 93/12 i Liggende in Entrep6t. Van den aanvoer 1866 en 1867. Leverbaar per Ontvang-Cedullen, volgens Prospectus deswege uitgegeven. En dat bij Kavelingen, zoo als die genommerd zullen zijn en nader door de Stellen aangewezen worden.

ROTTERDAM. NOtARiSHUIS TE lieden den 3den April 180$,

. . .. .. ..

Makelaars, als last hebbende van hunne Meesters, presenteeren aan deu meestbiedende te verkoopen, op Vrijdag 3 Mei 1867, des voormiddags ten 10 ure, in het lokaal de Brakke ta

via GRAÏIGmOIJTH,

Woensdag

.

143/4 660/4 576/4 84/4 118/4 68/4 221/4 205/4

R. VOüTE, A. VOüTE en H. J. VOüTE»

§10TTEfiDAS/I-£L.ASGOW

Op

Eene partij

en 1867.

.

Aangebragt van Java per divers? schepen. Leverbaar per Ontvang-Cedullen, volgens Prospectus deswege uitgegeven. En dat bij Kavelingen, zoo als die genommerd zullen zijn en nader door de Stellen aangewezen worden. (5633) "

OpenbareVrijwilligeVerkooping.

De Notarissen VAN KERCKHOEE en DE GRACE, residerende te Rotterdam, als last g^__W hebbende van hunne Principaen zÜn voornemens, op VrijjßSj dag' den Men April 1867, des Ijji^namiddags ten vijf ure, in de SBraS-S^Uitspanning de Vergulde Zwaan, te Delfshaven,in het openbaar te veilen Een PAKD met ACHTERHUIS en ERVE N. Z. Houttuin. en te verkoopen: Een HUIS, ERVE en OPEN GROND, W. Z. Oppert, 6—223. N°. 1. Eene hechte, sterke en zeer gunstig geEene HYPOTHECAIRE SCHULDVORDERING , groot 9000, met Eerste Hypotheek legen HOORNWI.INBRANDERI.J , geop een GEBOUW en ERVE, O. Z. Lange Torenstraat, 6—274 (in eene zitting"). naamd de Nijverheid, ZOLDERS , PAKEen HUIS en ERVE W. Z. Oppert. 6—253. HUIS met OPEN PLAATS Een perceel OPEN GROND aan de Keerwecrlaan. en ERVEN, staande en gelegen binnen de Geen Z. 14—351. Eaampoortlaan, Een WOONHUIS ERVEN met TUIN, O. meente aan de Schnns of Stadsvest Een PAND en HRVEN met TUIN, gelegen als voren, 14-351. en doorloopende tot aim de Westzijde vnn de Oude Acht Perceelen OPEN CBOTB , N. Z. Binnenweg, Gom. Delfshaven. Haven , ten Zuiden van Perceel -.'o. 3, Wijk A No. 28 gedeelte!ijL, Kadaster Sectie A Nos. 541, 542, 543, groot 3 roeden OO ellen, en 544 gedeeltelijk. Welke Branderij is voorzien van 2 en 1 DISTILLEERKETEL met derzelver Slangen en S!an?envnten, 2 RUWVATEN , 2 BESTE VATEN en 1 ENKEL VAT , 16BESLAGBAKKEN elk van 23 Vaten, 1 BESXE BAK, een Koperen DUNPOMP , een Houten DIKPOMP. een K>-peren GISTPOMP , een SteenenBoeren SPOELINGBAK .(. YAH de es ZOSEN boven den grond , een 3 GISTBAKzal op Maandag S& April JLB&S en volgende dagen, ten overstaan der KEN en een en voorts alle verders in , het Locaal der Publieke Verkoopingen, aan de vaste en losse GEREEDSCHAPPEN, tot dc Notarissen BURGEIS en SCHABEB uitoeGeldersche Kade te Rotterdar.■■, verkocht worden: fening der Korenwijnbrniulerij vereischt. Eene uitgebreide en hoogst belangrijke verzameling ZELDZAME EN KOSTBARE Branderij met het Pakhuis en de Open Plaats BOEREN, PLAAT- EN PRACHTWERKEN, waaronder: eenige zeldzame BIJBELS, is De eigen in gebruik, terwijl de Boyenwoning is vereenige uitmiintende LIVRE§, D'MEURES met Miniaturen op Pergamcnt, het Gebedenboekje huurd tot 1 Augustus 1867 voor f 150 'sjaars. van ALEXANDER FARNEBE met teekeningen van WIERICX op Pergament, en vele zeldN°. 2. Een hecht, sterk «UIS en ERVE met c 17dé eeuwen eenige INCUNABELEN, als: de eerste uitgave OPEN PLAATS, binnen '""«Sïirï'p» 2,^ de Gemeente Delfshaven, ' van S»MME RUYKAEL van 1483, DION. HALICARNASEUS aan de Westzijde van de Oude Haven, ten Noorvan I4SO , enz.; vele HISTORISCHE PRACHTWERKEN en zeldzame Boekjes den van het Pakhuis en dè Open Plaats van Perceel betreffende de VADERLANDSCHE GESCHIEDENIS , zeer zeldzame oude REIKEN 1 , wijk A n". 28 gedeeltelijk, Kadaster Sectie en vele der voornaamste VOYAGES PITTORESRUES, waarbijeenexemplaar van ROBERTS N°. A n°. 544 gedeeltelijk, voor het geheel groot 1 l1 Ho_!_rr^J llli_ ee, r ef' ,der VOVAGES DANS L'ANCIENNE FRANCE vanNODIER Roede 60 Ellen. en ÏAMLWRIo deelen in folio (dat bij de uitgave circa 7000 frs. gekost heeft), vele kostbare werZijnde geheel in eigen gebruik. ken over NATUURLIJKE HISTORIE, waaronder de werken van VON SPIX, het beroemN°. 3. Een hecht en sterk HUIS en ERVE de werk van GOULD, birds of Asia, de Vogelwerken van LE VAILLANT, het zeldzame werk van met TUIN en OPEN PLAATSJE, binnen de öe*AIi FLORENCE de moderne van FLORENCE door WICAR, Kadaster Sectie A n\ 546, groot 1 Roede 15Elle»' Zijnde verhuurd voor 1.30 per week. LE CABINET DU R©¥, 1» galerie d'Orléans van COUCHÉ, de collectiën CHOISEUL De te veilen Percelen zijn gezamenlijk in en FOULAIN, LE MUSÉE FRANCAIS ET ROYAL de galerij van DRESDEN de grondbelasting over 1867 aangeslagen voot in gravuren en dezelfde in LITHOGRAPHIËN vnn HANFSTAENGL, voor dc letter» ’131.69. de werken van HOGARVH en GILLRAV, het prachtige LIVRE D'HEURES VAN En zullen afzonderlijk worden geveild en vervolANNA VAN BRETAGNE enz.; eenige Pracht- en zeldzame uitgaven buiten- en vaderlandsche gens eerst separaat en daarna gecombineerd worden Letterkunde betreffende waarbij eeuige DICHTERS en LIEDEBOEKJES uit de 16de en afgeslagen. 17e eeuwen, een prachtig exemplaar van CATS in 6 banden 4°., de pracht-uitgave van VONDEL, Te aanvaarden 1 Mei 1867. enz. en eenige fraai geïllustreerde Werken; meest alles in prachtige banden gebonden. Eenige j De voorschreven Percelen zijn le bezigtigen twee TEEKENINGEN, waarbij van VAN HOVE, VAN DE SANDE BAKHULJZEN, enz. j dagen vddr en op den dag derveiling, van des voorDe Catalogus met 8 Platen in omtrekken is a ’0.50 te bekomen bij de Boekhandelaren E. MULLER, middags 11 tot des namiddags 3 ure. O. M. VAN GOGH te Ams'erdam , E. 3. B BILL te Legden, MART. NIJHOFF ts 's Gravenhage, Inmiddels zijn alle nadereinformatiën te bekomen Tii An. NIJHOFE KN ZOON te Arnhem, en op franco aanvrage en remise bij ten Kantore van de voornoemde Notarissen, te RotJ. VAN BAALEN en ZONEN te Botterdam. (5796) terdam, aan de Leuvehaven,wijk 3 n°. 282. (4823)

’

’

YEILMG van: ,

,

’

J

A;

llilil

’

,

BEMRIJKI BOEOERKÜÖPII te Rotterdam.

Boor

Boekhandelaren

LC!IER,'

mlfwümm^Z

BAALKK

"

,

,

_,

’

BIJVOEGSEL. behoorende

bij de ïfieuwe Botterdamsche Courant van 3 April, No. 93, verzekeren? en daarop is het antwoord zeker zeer gemakkelijk; men decretere slechts : die cultures worden gehandhaafd, en dan moet, j wat de uitvoering zoo noodig, gerekend worden op geweld wapenen, van in NATIONALE MILITIE. waarvan den aanhef dermem. vanbeantw. sprakeis. \ J Nu zegt de min. wel, op pag. 2 dier beantw., dat die cultures Oproeping voor den Militieraad. 1 aan den landbouw der inlanders niet behoeven te schaden, mits j slechts geen werkkrachten worden verspild en zorg worde geBURGEMEESTER en WETHOUDERS van Rotterdam dragen voor eene oordeelkundige verdeeling van den arbeid. Maar doen te weten: i is daarmede nu het vraagstuk opgelost ? Daaruit blijkt veeleer, dat de Militieraad zijne tweede zitting voor deze gemeente zal '. hetzij met alle bescheidenheid gezegd, dat de minister de vraag houden op 10, 11 en 12 April aanst., tot het doenvan uitspraak | eigenlijk niet volkomen begrepen heeft, want de vraag is: hoe Omtrent alle in de eerste zitting niet afgedane zaken en omtrent I te gelijk de gouvernem.-cultures te handhaven, met voordeel voor hen, die als plaatsvervanger of nommerverwisseiaar verlangen op i de schatkist en tevens volledig uit te voeren no. 4 van art. 56: t« treden; |'/ Zorg dat het loon der inlanders, met vermijding van schadedat die zitting zal worden gehouden in het Oude Mannenhuis, | lijke opdrijving, zoodanig zij, dat de gouvernements-cultures des morgens ten 10 ure, en de bovenbedoelde belanghebbenden | hun, bij gelijken arbeid, ten minste gelijke voordcelen op*dtor> worden opgeroepen, om op die dagen voor genoemden mi- f leveren als de vrije teelt." Dat is de vraag, die de miucieraad te verschijnen, in de volgende orde, te weten: { mater moet kunnen oplossen, zoo hij de gouv.-cultures wil Van het lotingsnommer 1 tot en met 250, Woensdag den 10 ! handhaven. En nu betoogt spr. uit het voorafgaande, dat de April aanstaande ,f minister niet tot die oplossing komt; althans is het ondoenlijk Van het lotingsnommer 251 tot en met 500, Donderdag den | te vatten, hoe niet-verspilling van werkkrachten en oordeelkunll April aanstaande ! dige verdeeling van den arbeid leiden tot gelijk loon bij gouv,Van het lotingsnommer 501 tot en met 843 , Vrijdag den 12 cultures en bij vrije teelt en tevens voordeel opleverende voor het April aanstaande; gouv. en voor de industrie. en dat tot het verkrijgen der voor plaatsvervangers of nummerverEen ander punt van overwegend koloniaal belang, en waarYYisselaars benoodigde bewijzen dagelijks, met uitzondering van omtrent spr. het gevoelen van den minister wenscht te kennen, 2on of Feestdagen, gelegenheid bestaat ter plaatselijke secretarie is het regt van den inlander op den grond. Hij herinnert aan het lafd. Militaire Zaken en Schutterij), van des voormiddags 10 tot gezegde in de memorie van beantwoording : »Overlevering zegt 3es namiddags 3 ure. meer dan beschreven regt"; maar wat zegt dan de overlevering? Rotterdam, den lsten April 1867. Hierop antwoordt de minister niet, ofschoon hij dat wel had Burgemeester en Wethouders voornoemd, kunnen doen. Het antwoord is meer dan eens gegeven: het De Burgemeester,, De Secretaris, Oost-Indisch , het Mahomedaansch , het Javaansch regt verzeJ. L. NIERSTRASZ. VAN VOLLENHOVEN. keren allen het beginsel van den eigendom, maar de minister maakt er zich af met de opmerking, dat waar geen individueel grondbezit bestaat, het moeijelijk valt de regten te omschrijven. Onbetwistbaar is het, dat waar iets niet bestaat, ook geen omschrijving mogelijk is; maar wanneer het er nu wel is, waar wel individueel grondbezit bestaat, ia daar geen omschrijving mogelijk ? En dat dit het geval is, erkent de minister zelf, blz. 3, waar hij spreekt van de verkregen regten der inlanders, die te eerbiedigen zijn, in verband met de voorschriften der wet. Maar Tweede Kamer. de minister kan den inlander den eigendom van den grond niet Zitting van Maandag 1 April. schenken daar, waar die niet reeds wordt aangetroffen, zoolang Java Is ingekomen eene missive van den minister van oorlog, ten niet kadastraal zal zijn opgemeten. Spr. vindt hier ten minste iets üeleide van stukken betrekkelijk de reorganisatie der militaire bepaalds, ofschoon dan ook altijd negatief. Hij meent, dat die akademie te Breda, en zulks ter inzage der leden. Is ingeko- stelling ook niet opgaat, met verwijzing naar Europa en Hinmen het eindverslag tot wijziging der begrooting voor Nederl. dostan. Daar is sedert de oudst bekende tijden een onbetwistIndie. Drukken en ronddeelen; de beraadslaging daarover zal bare grondeigendom; maar een kadaster men zou er in plaats hebben na afloop van die over het batig slot, dat aan de Hindostan lang naar zoeken. De minister wil geen grondeigenorde gesteld is na de behandeling van het hoofdstuk Koloniën. dom schenken, maar welk regt dan op den grond ? Spr. vindt Aan de orde is thans de voortzetting der beraadslaging over de tegenspraak in des ministers stellingen, die verkregen regten wil handhaven, die hij niet kent, in verband met voorschriften der ütaatsbcgrooting voor 1869 wet, die er van zwijgt. *n wel over Hoofdstuk IX (depart. van Koloniën). Spr_ komt nu tot de regerings-handelingen van den minister, "De algemeene beraadslagingen daarover worden geopend. om daaruit iets naders op te maken over het koloniaal beleid . ï)e heer v. Limburg Brouwer zegt, dat zoo de koloniale der regering. Hij gewaagt van het besluit omtrent de bevrach* vraagstukken door de breedvoerige disoussiën over het defensie- tingen en noemt dit ongetwijfeld een stap op den weg van voorWezen op den achtergrond mogen zijn gekomen, niemand de uitgang in koloniale politiek. Eere wien eere toekomt! Van de belangrijkheid daarvan toch ontkennen zal. Hij blijft de oplos- liberale zijde zal men den minister niet den lof onthouden weikon sing van het koloniale vraagstuk nog altijd als eene hoofdtaak hij verdient; maar eéne geïsoleerdehandeling mag nog geen grond van dit ministerie beschouwen. Hij vraagt daarom bij deze alge- opleveren voor de meening, dat de min. nu in het algemeenen met beraadslagingen, wat deswege van dit kabinet te wachten opzigt tot het eigen bestuur van Ned. Indie zelf is een man vanvooris, en dit met te meer grond, omdat de antecedenten van den uitgang op koloniaal gebied. Br is ook eene wet tot regeling deruitminister van koloniën , als koloniaal staatsman , uit den aard der gifte van woeste gronden. Zij getuigt van belangstelling des miïaak, aan de kamer geheel onbekend iijn. Die vraag is ook on- nisters ook in de particuliere industrie. Maar eene andere vraag vermijdelijk , omdat het hem, spr., vooralsnog niet gelukt is, te is het, of die wet eenuitgeknipt hoofdstuk uit de cultuurwet, een welk doel de minister zich voorstelt en welke midde- fragment van systeem Van groot gevolg kan zijn, -waarbij bijkans -en hij beraamt, om dat onbekende doel te bereiken. De mi- alles op de toepassing aankomt. Dit is nader te onderzoekenbij nister duide het hem dus niet euvel, zoo hij hem op nieuw de behandeling van de wet. Met alle onpartijdigheid wil spr. ?ïet vragen lastig valt. Hij erkent gaarne, (lat het onaangenaam intusschen gaarne toegeven, dat bedoelde wet toont, dat de mi% steeds te hooren: «Wij begrijpen u niet, wij weten niet waar gij nister althans niet vijandig is aan de ontwikkeling op Java. Van wilt," maar de minister schrijve die onbekendheid toe aan mindie wet alleen voorziet spr. echter nog niet veel voor die ontderebevattelijkheid en mindere bekendheid metkoloniale zaken. Hij wikkeling. Nopens de goede verwachtingen omtrent de hervorhebbe dus de goedheid daarin te gemoet te komen door te ant- mingsplannen des ministers is hj) echter niet weinig teleurop nader te stellen vragen. Naar sprs. inzien is noch uit gesteld door de voornemens van den minister omtrent de gewisselde stukken, noch uit de redevoeringen des ministers regeling der heerediensten. Over de zaak zelve zal hij nu 'vp te maken wat zijn doel is, en welken weg hij bepaaldelijk niet uitweiden; daartoe zal de gelegenheid bestaan bij het in te slaan. Spr. brengt tot staving van zijne meening onderzoek van de voordragt tot traktements-verhooging der liet soort vau programma bij, op bladz. 2 der mem. van beantw. hoofden. Voor het oogenblik blijft hij , met velen, volhouden, Voorkomende, en vindt daarin weinig orde van denkdeelden. dat er geen enkel middel van afdoenden aard tot vrijmaking van Eerst wordt gesproken van regeling van het onderwijs, dan van werkkrachten der bevolking bestaat dan de algeheele afschaffing die der uitgifte van gronden en eenige anderezaken, vervolgens, van gedwongen persoonlijke diensten aan de hoofden. En in het «ïgeas in het midden, van handhaving van orde en gezag, van voornemen van den minister tot gedeeltelijk behoud van die bevordering en verbetering der gouvernements-cultures. Waar diensten ziet hij eene rugwaartsche beweging Op den weg van sal, bij al die onderwerpen, mede begonnen worden? Maar spr. hervorming, door de vorige regering ingeslagen. — Eindelijk gewil dit slechts als eene bijzaak beschouwen en vragen: Welk waagt spreker van het besluit wegens den afstand tusschen nieuwe stelsel in dit soort yan programma is nedergelegd ? Z. i. koffijtuinen en de woningen van planters, door denminister weder bevat het, gelijk de meeste programma's, algemeenheden, en vindt ingetrokken. Hij zegt, dat het toch eene algemeenerkende waarn^en hier zelfs geen schaduw van stelsel. Het eenige positieve heid is, dat de verro afstand der koffijtuinen een van de allera°ht hij ii bevordering en verbetering der gouvernements-cultures "; grootstebezwaren voor de bevolking is. Hij mag dus de intrekking Joaar hoe die bevordering en verbetering moeten plaats hebben, van datheilzaam besluit mede noemen eene regerings-handeling, die ohjft in het midden. Alzoo heeft spreker getracht, elders het niet dan van een reactionuair bewind kon uitgaan. En zoo nu "ntwoord te zoeken naar het eigen systeem der regering. Nu deze inderdaad reactionnaire maatregel in verband staat met j*gt de minister op blz. 2, dat" art. 56 van het reg.-regl., tot hetgeen in den aanhef der memorie van beantw. gezegd wordt, handhaving der op hoog gezag ingevoerde cultures, niet aan zijne dan acht spr. de toekomst voor Java donker genoeg onder het a*ndacht ontsnapt is, en wel noch de woorden zoo veel doenlijk, tegenwoordige bestuur. Daar wordt toch gesproken van de gewa&?ch de verdere inhoud van het artikel; maar wat beteekent nu pende magt, als de steun van ons gezag. Spr. _.aat daar welken dit « zoo veel doenlijk in den geest van den minister ? Is het zoo indruk dit op Java's bevolking maken kan, en vindt daarin be" of: voor zoo veel mogelijk zonder nadeel vestigd de meening omtrent de staatkunde der Ned. regering, veel maareenigzins mogelijk, voor de bevolking en hare industrie ? Dit zegt de minister niet, in het antwoord op het verslag over de traktementsca daarop komt juist sints jaren de kwestie neer. Verder zegt uitgedrukt verhooging der hoofden, en hij vraagt, of ons zedelijk prestige de minister omtrent de gouv.-cultures, datde laatste alinea yan art. in Ned. Indie reeds zoo gedaald is ? Inderdaad, de minister, *6 yoor hem geen doode letter is, maar dat hij verschilt yan mee- die zulk een echt Mahomedaansch beginsel op den voorgrond ning met hen, die nu reeds den maatschappelijken toestand van stelt bij de ontwikkeling van het koloniaal systema, die min., met den inlander genoegzaam ontwikkeld wanen, om de tusschenkomst zijne handhaving van gouv.-cultures ten uiterste toe, met zijne van bestnurswege zonder aanzienlijke schade voor staat en bevol- instandhouding van gedwongen diensten aan de hoofden en met «ag beiden te kunnen doen ophouden." Spr. laat nu daar in zijne intrekking van het besluit omtrent den afstand der koffijWe ver dit juist is, maar zeker wordt er geen enkel argument tuinen , die minister boezemt hem weinig vertrouwen in voor aangevoerd, en de redenen daartegen, herhaaldelijk aangegej) toekomst de onzer Overzeesehe bezittingen. Toch is het mogeven, worden niet wederlegd. Nu vraagt spr.: hoe zal men dan lijk, dat spr. nog dwaalt, nog te veel gehecht is aan zekere uitkomen tot dien genoegzaam ontwikkelden toestand ? Dat is drukkingen van den minister op sommige punten, die hij niet immers ook juist de kwestie, ja, hierin ligt vooral het koloniale juist begrepen heeft. Maar daarom acht spr. dan ook volstrekt "Vraagstuk. En de minister, die komt om dat vraagstuk op te los- noodig e.-ne nadere en ondubbelzinnige verklaring. Het is voor een, laat het juist in het midden. Spr. gaat nu na wat de den minister noodig, zonder omwegen te verklaren: welk bepaald Minister antwoordt op de vragen nopens de middelen tot handstelsel van koloniaal beheer hij is toegedaan. Spr. meent dat dit naving der gouvern.-cultures, hetgeen zich bepaalt, wat de koffij- niet moeijelijk kan vallen voor eene regering, die zelve wel weet betreft, tot een onderzoek, en wat de suiker-cultuur wat zij wil. Immers, tot heden zijn er slechts twee bepaalde stel*angaat, tot eene nadere wettelijke regeling. Maar op welke al- sels van koloniaal beheer denkbaar en in toepassing gebragt, als: gemeene beginselen die regeling zal rusten, wordt alweder niet I°. het stelsel van dwangarbeid en gedwongenleveringen, en 2°. dat gezegd. Spr. erkent, dat do minister zeggen kan: Wacht op het van geregelde belastingen met vrije beschikking over arbeid en prow^ daarop niet prejudiciëren, en dat schijnt ducten. Spr. oraschrijlt hunne namenen noemt het eerste: dat der onV _?°rSt^' R Tan e* antwoord te zÜn- Maar daarnit blijkt O. Indische compagnie en van generaal v. d. Bosch, en het andere : da 00 de n"n^ster de kwestie eigenlijk nog niet begrepen het landrcnte-srtelsel van Raffles. Hij vindt tegenwoordig beide t_ T"g . zoo als die nu en sint3 jaren gesteld is, is stelsels nevens elkaar, doch beiden ten deele en even gebrekkig. toch d natuurlijker dan der regering te vragen: ziin At'aau ede g°uvemements-eultures zoo te handhaven En nu acht hij niets dne voorwaarden worde voldaan: I°. Voordeel welk van beide stelsels wilt gij? Welk is het einddoel van uw vn" w te begrijpen, dat men niet met al d*?-L"?,!_i° OTerae?c,eut zelf- 2°- Voordeel yoor particuliere on- streven ? want het is ligt zou. Het antwoord derregering breken 1 plotseling d bevolkinghet bestaande ,Sp^h^ "; eenvoudig en volkomen ondubbelzinnig zjn, kan zeer blijkbaar heeft, geleerd waring dat nagenoeg elke celijk de vorige regering zich ondubbelzinnig verklaardheeft voor dmr *öf voor de schatkist ,& geregelde belasting in de toekomst. d J? 1 het stelsel van vrijen arbeid en öf voor de bevolking en dan moet hij ook onvermijdestelsel, nu ooi dat m' «'"'^' dea Wil de ministor getrokken. Nu is er op die vraag vast zeel 0?» T een enzakehjkindmdueelregt toekennen U z"" lijk aan den iniander der eerst de wets-voordragt af ste seiop een zanagrond. Het eindsteunt het den anders grond; cm °ok volstrekt noodig, wil men in , doel der vorige r egering was danook dietoestand, waarin elk Javaan verte t 1 *ü_Uter kennen en beoordeelen. Maar de kan worden eiglnaar van grond. Wil de mimster bet herstel "M* op: hoe M voortbestaan der ym het cnltmjA'ysteem, dan dient hy het straks gemeldevraag.

KENNISGEVING.

:

|

II

STATENGENERAAL. —

—

—

—

-

meene

'**

-

—

—

he^t \ Za

fcrrVr^Tss? de gouve^e'^f **

"voor tn^^.T^T

_

»adeels

ï% f** tl Zlu£ dl b^a^oor^' " m£iJ,fmO. 2*

*** f ztZZttltltZ^

stuk op te lossen: hoe kan het voortbrengings-vermogen der einddoel), maar vraagt hoe het mogelyk is, datde min. al het ankoloniën in stand worden gehouden en vermeerderd, en tevens dere in het midden kan laten ? De heer Mijer is in dat opzigt baten blijven verzekerd aan de schatkist en de Ned. nijverheid ? veel meer gcpresiceerd en heeft getoond, dat hij n°. 1 tot n°. 5 Spr. wacht 'a ministers antwoord met alle bescheidenheid en op- ; met m het midden wil laten.: Men zegt het art. is onduidelijk; schorting van oordeel af, maar hij verlangt dit in stelligen zin, maar dat verwijt van onduidelijkheid wordt wel eens schromelijk overdreven en toen de 3aar het ministerie opgetreden is, om dat antwoord te leveren. '. art. heer Rochussen wijziging van 56 verlangde, heeft de heer Mijer geantwoord: Neen, ik kan Hij wijst er voorts op, dat de geheele toestand van Ned.-Indie \ dringend regeling vereischt en aan de onzekerheid ten deze zoo- met art. 56 regeren even als vorige ministers vankoloniën; en hij dra mogelijk een einde moetkomen. Handel en nijverheid missen zeide ook: lk wil dat langzaam willekeurig beschikken over loon nu alle vertrouwen, en dat kan niet anders terugkeerendan door en arbeid doe» ophouden. Dus sprak de heer Mijer in den de aanneming en toepassing van een vast regeerstelsel. Dat stel- geest van transformatie van het cultuurstelsel langs dephasesvan sel behoort te zijn: handhaving van orde en regelmaat, met vol- n°. 1 tot n.5 van art. 56. En dat is ook de natuurlijke weg, doening aan twee hoofdvoorwaarden: I°. de bevordering van de want die oplossing heeft de wetgever gewild. Hij beroept zich welvaart en het voortbrengings-vermogen derkoloniën, en 2°. ons op den heer Baud, die van meening was dat het cultuurstelsel billijke vergoeding te schenken, middellijke of onmiddellijke, in den geest van art. 56 niet is een blijvend stelsel en inderdaad voor de zorg daaraan besteed. Spr. gelooft dat het tijd wordt, is art. 56 daarvan eene veroordeeling, terwijl de min. van kolodie gewigtige vraag op te lossen, welke eigenlijk reeds eene halve niën art. 56 beschouwt als de handhaving van een blijvend stelsel. Spr. betoogt dit nader uit de onderdeelen van art. 56. N". 2 be.eeuw aanhangig is geweest. De heer de Casembroot heeft een paar vragen tot den paalt, « dat voor zoo ver die cultures plaats hebben op gronden, minister te rigten: I°. Wat betreft de koloniale defensie. Men door de iniandsche bevolking voor eigen gebruik ontgonnen, is het algemeen eens, dat daartoe behoorlijk versterkte vlugthade beschikking over die gronden geschiede met billijkheid en met eerbiediging van bestaande regten en gebruiken," En vens noodig zijn, vooral ten gerieve onzer talrijke koopvaardijvloot. Nu vraagt hij : of de minister van koloniën met zijn nu wordt in de bekende proclamatie aan de bevolking beloofd, ambtgenoot voor marine reeds eenige beslissing deswege heeft dat er niet meer willekeurig beschikt zal worden over de gron'genomen ? Het zal veel tijd en veel geld kosten, daarom kan den. Maar hoe is het dan met deinstandhouding van de suiker cultuur? Reeds heeft de heer van Twist in de eerste kamer de regering geen haast genoeg maken. 2°. De telegrafische verbinding van Ned. Indie met Singapore. Spr. vraagt, of de min. aangetoond dat de suikercultuur bijna uitsluitend wordt gedreven eenige stellige zekerheidkan geven, dat eene telegrafische verbin- op gronden bij de bevolking in gebruik, en daarop heeft de heer Mijer geantwoord: Het voornemen is ook verandering van de ding van Java over Padang naar Siak zal kunnen worden daargesteld ? Ook hiermede kan geen haast genoeg worden gemaakt, willekeurige beschikking tot op het sluiten van vrijwillige overin het belang van onzen handel en de gemeenschap met onze eenkomsten, en die minister beriep zich op eene brochure van den heer van Twist nopens die uitlegging van artikel 56. overzeescho bezittingen. De heer Godetrol meent in het algemeen, dat de discussie Evenzoo heeft de heer Baud in 1854 gezegd, dat de uitgifte van over de koloniale politiek beter bij de Indische begrooting kan nieuwe suikercontracten zonder vrijen arbeid in strijd is met worden gevoerd. Hij zal dus daarover niet het woord voeren, het regerings-reglement. En deze min. wil bestendiging, des 2°. En nu de eigenmaar alleen eenige speciale punten van actueel belang bespreken noods met uitbreiding van de suikercultuur. domskwestie. Spr. wilde, gelijk bij de discussie over decultuurdie hij niet wil uitstellen tot de behandeling der Indische bewet gebleken is, eene voorbereiding der organisatie van den grooting. Ook wenscht hij meerdere zekerheid te verkrijgen omtrent de over deze begrooting door hem uit te brengen stem; eigendom. De min. maakt die regeling afhankelijk van eene hy zal daarover eenige algemeene opmerkingen in het mid- kadastrale opmeting. Zal die plaats hebben ? Maar, zegt spr., eigenden brengen, maar eerst de speciale punten behandelen: I*. de dom vanden grondkan en heeft bestaan, afgescheiden van hetkadaszonderlinge houding van het gouvernement, dat, volgens de In- ter, ook hier te lande. Het kadaster is deomschrijving van hetbedische bladen, aan <_e commissarissen nopens een verbeterd stelsel staandeeigendom, maar niet het middel om eigendom te verschafvan eigendomsovergang en voor het Indisch strafwetboek heeft fen. Hij ziet dus in al die verklaringen en proclamatiën eene verzekering vande regten op den grond, uitsluitend op papier te kennen gegeven, dat bij gebrejc aan fondsen bedoelde comzoo als missarissen binnen twee maanden hunne betrekking moetenneder- de heer van Twist in de eerste kamer zeide: verba et voces. Hij leggen. Het is toch van het hoogste belang dat het nieuwe vreest dan ook dat, niettegenstaande al die toezeggingen, de strafwetboek toepasselijk worde verklaard op de Indische bevol- willekeurige beschikking over den grond za! voortduren. Maar king. Is daarvoor geen geld op de begrooting uitgetrokken? wat wordt er dan van al. 2 van art. 56 ? — 3°. En nu n°. 4. de belooning der betrokken inlanders, met vermijding van Zoo neen, kan er dan 'niet eene suppletoire begrooting worden «, Dat schadelijke opdrijving, zoodanig zij, dat de gouvernement»in verband belang acht dit vooral van Spreker punt gemaakt? , cultures hun, bij gelijken arbeid, tën minste gelijke voordcelen met het niet bestaan van eene directie van justitie. Als deze directie ontbreekt en er voor de speciale commissie geen geld is, hoe « opleveren als de vrije teelt." Hoe kan dat met de handhaving van moet het dan gaan met den wetgevenden arbeid in Indie ? — Het het cultuurstelsel quand même ? De heer Rochussen heeft meermaeen verminktko- len gezegd: Het cultuurstelsel is het kwik waarop deNederl. finan'tweede speciale punt betreft de afkondiging van een nieuw artikel ciën drijven , maar het lage loon is dekurk , waarop het cultuurninklijk besluit van 7 Nov. 1866 daarinkomt voor alinea aldus stelsel drijft. 4°. Eene nadere bepaling wil, «dat zooveel doenlijk laatste de waarvan de suikerregeling, 2 betreffende luidt: ii Ingeval noch bij de openbare inschrijving, noch bij de opgeheven worden de bezwaren, na een opzettelijk onderzoek daarop volgende heruitbestedinghet afgekondigde minimumwordt bevonden ten aanzien van die cultures te bestaan." Doch hoé strookt daarmede de maatregel, in § 5 der stukken besproken bereikt, is de gouverneur-generaal bevoegd de onderneming, behoudens inachtneming van bestaande regten van voorkeur, nopens de intrekking van de vrijstelling der bevolking , om binnen voor den tijd van hoogstens tien jaren op zoodanige voorwaar- de 4 palen afstands van nieuwe koffijplantages te arbeiden ? Het den uit te geven, ala hem in het.belang yan den lande en van is eene zaak van zeer gewigtigen aard. Immers, de verre -\fstand W! bitrokken bevolking oorbaar zullen voorkomen." In Indie is bij het bewerken der koffijtuinen was juist een der bezwarennopens dit besluit, volgens de Javasche Courant van 15 Januarij jl., de koffijcultuur. De intrekking bevreemdt spreker te meer, omdat afgekondigd den 12 Januarij 1867, maar met weglating van die zij betreft de nieuwe aanplantingen en dus niet eens een dccl van laatste alinea. Is dat nu eene drukfont ? Dit is niet te onderstel- het bestaande. Z. i. heeft de minister alleen en uitsluitend het len, want dan ware die fout gerectificeerd, en daarvan blijkt oog op de geldelijke voordeelen en wordt daaraan alles en alniets uit latere mails. De gouverneur-generaal heeft dus ge- leen getoetst. Deze maatregel hfeeft een onaangenamen inmeend , de bevoegdheid te bezitten tot zoodanige veranderde ! druk op hem gemaakt, omdat er uit blijkt hoe spoedig een af kondiging. Spr. acht die meening geheel onjuist. Hij treedt in maatregel van het Indisch bestuur, tot verligtiug van de bevoleene ontwikkeling van artt. 23 en 24 van het re^erings-regle- king genomen, door het opperbestuur ongedaan kan warden gemsnt en zegt, dat de gouverneur-generaal, ja, kan intrekken een kon, maakt. En nu zien wy tot twee maal een maatregel opheffen , die besluit, maar hoe en wanneer kan de gouv.-gen. een kon. be- ten doel had de veriigting van dwang, nl. èn het besluit nopens sluit buiten werking stellen ? Bij opzettelijke uitdrukkelijke ko- de 4 palen afstands èn de afschaffing der personeele diensten. Is loniale ordonnantie in overeenstemming met den raad van Indie. dat staatkundig ? Is het billijk en regtvaardig het belang der En dit is niet geschied. In elk opzigt heeft de gouv.-gen. op de ml, bevolking achter te stellen bij de belangen der schatkist ? meest informeele wijze en eigenmagtig gehandeld. Spr. denkt niet Als dat is de oplossing van het individu in den staat, dankomt aan opzet of verzuim, maar wijst toch op art. 308 reger.-regl. In spr. daar zeer tegen op. Ook hij wil handhaving van ons gezag, maar het gezag moet steunen op moreele grondslagen. In de allen gevalle kan deze min. niet ligt tellen wat geschied is, omdat hij zich nog al scherp beeft uitgelaten over handelingen van troonrede werd beloofd niet alleen een krachtig, maar ook vorige gouverneurs-generaals, die zouden gehandeld hebben in een mild en regtvaardig bestuur. Welken indruk moet strijd met bevelen van het opperbestuur. Opheldering acht spr. dergelijke wijze van handelen op de bevolking maken? De mm. dus noodig,- opdat men verneme hoe de min. over de zaak heeft daarop geantwoord in de mem. v. beantw. van het wetsontheeft. werp tot traktements-verhooging der iniandsche hoofden en zegt: denkt en hoe de gouv.-gen. zich geregtvaardigd Spreker komt nu tot eeD woord van meer algemeenen aard , De bevolking' heeft de strekking der besluiten niet begrepen. Spr. in verband met zijne uit te brengen stem. Hij vraagt: » Moet ik begrijpt niet hoe de bevolking een besluit niet heeft begrepen, dat nu op nieuw afwachter worden, aan wien men zoo vele verwijten in de landstaal aangeplakt is , waarin bekend wordtgemaakt, dat heeft gedaan?" Mij zal men niet kunnen verwijten, medegewerkt zij niet meer verpligt is, aan de hoofden personeele diensten te te hebben om de gouvernements-cultures te sloopen. Het is spr. presteeren! De mm. meende ook, dat debevolking welkon bevreesd aangenaam te constateren, dat die gesloopte koffijboomen en dat zijn voor andere belastingen; als dat zoo is., dan weet de bevolking gesloopte suikerriet verleden jaar toch nog 200,000 pikols meer ! maar al te wel dat zij is taillable et corvéable a merci. Maar opgebragt hebben dan geraamd was, en het doet hem nog meer spr. vraagt hoe dit te rijmen is met art. 55 reg.-regl., dat beschergenoegen, dat op dit feit door den heer Wintgens zelven is gewe- ming aan de bevolking geeft tegen " willekeur van wien ook". zen in de zitting van 11. Zaturdag, omdat die afgevaardigde in Wat wordt er yan het prestige van ons gezag, als de bevolking de December 1864 voor goed afscheid heeft genomen van het batig speelbal wordt van den strijd over koloniale stelsels hier te lande ? slot. Die spreker zeide toen: »Wij hebhen nu twee batige En waartoe geschiedt dat alles ? Om het cultuurstelsel te handge haven quand même. Nu erkent spr., dat het erfpachts-ontwerp ii sloten op ééne begrooting. Neem er uw hoed voor zult ze niet weer zien." Bij gevolg, gaat spr. voort, heeft de een vreemde dissonnant in dat stelsel is; hij waardeert dat ontoptreding van een conservatief ministerie nu reeds zóó veel in- werp , maar het behoort niet in het stelsel van dezen mm. Nu moge vloed op den bloei der koffijboomen en het suikerriet gehad, dat men zeggen, dat die wet een wassen neus is; hij verwacht eene eerlijke de opbrengst daarvan aanmerkelijk meer is (Algemeen gelach), uitvoering van die wet, als zij aangenomen is, ook wat betreft de en ik, zegt spr., ben overtuigd dat onder een liberaal minis- koffij- en suikercultuur ten behoeve van de particuliere industrie. terie dit niet het geval zou zijn geweest. In allen gevalverwacht Maar zal dan het cultuurstelsel opden duur niet ondermijnd worhij nu dienzelfden weldadigen conservatieven invloed op de veilings- den? Hoe is dat te rijmen met eene stelselmatige handhaving dan ook op de felle oppositie prijzen (Voortdurende hilariteit). Maar dat nu daargelaten, vraagt van het cultuurstelsel ? Hij wijst spr.: moet ik nu mijne stem geven aan de begrooting in afwach- der conservatieve organen tegen die wet, die dan ook nergens anting van de toepassing van beginselen op koloniaal beheer? Hij : ders steun zal vinden dan bü de politieke antipoden. Het rete ne- j sultaat van de opsomming der handelingen van den mm. is niet zou welligt niet aarzelen, eene afwachtende houding aanbezit en zeer bevredigend. Er is aan den eenen kant mildheid in de wet geen politieke minister antecedenten men, omdat deze de in de bevrachtingen maar omdat hij de opvolger is van den heer Mijer tot uitvoering van j op de erfpacht en opmm. verandering z.ch meer dan ooit vast klemt de anderzijds verdwijde theatre van diens coup en had de aan monopolie programma, diens spr. nu ook afwachten ? Hij ning niet plaats had, dan zou spr. hem zeer zeker in de gelegenheid ; en dwangstelsel. Moet zal die 3 wat gesteld hebben zijn programma uittevoeren. Intusschen verkeert deze «*» minister, hoewel hij geene antecedenten bezit, niet in volkomen maagdelijken toestand. Deze minister heeft reeds gehandeld en verklaringen afgelegd. Het resultaat daarvan is voor spreker gemeenc beschouwingen de J zijne nog niet bevredigend. Hij geeft daarvan rekenschap en gaat die g° e P°U" van tiek den heer Mijer 26 Septemoer van * verklaringen en handelingen na: I°. De rede Pl'^"l deze dat bij moet uitvoeren. Hij zal US slechti» Ti van dezen minister zegt niets dan algemeenheden, zooals wordt smeken 1° B<; A
—

—

—

-

! rm^zal llï^eT^^'

refem-t

beid

subsidfe'ZZ oi t denMh_J?»Cns S°Cl . f

meen?" iStee^ St'

«A*

1? t duallBtlBf

ten in 't geheel niet, doorgaande zeer slecht hoorbaar) beantwoordde de sprekers. Den heer van Limburg Brouwer antwoordde hij, ■dat de koffij-cultuur in onderzoek was, en dat dus daarover nu niet behoorde te worden beraadslaagd; en dateerstdaags omtrent de suiker-cultuur een wetsontwerp zou worden aangeboden,waaruit zou blijken op welke wijze die cultuur doelmatig zoude worden geregeld. Dit wilde de minister echter nu reeds gaarnezeggen, dat, op het voorbeeld van de suiker-regeling van 1863 van den .minister Fransen van de Putte, een fixum van levering aan den staat en voor het overige den contractanten vrije beschikking over het product zouden worden verzekerd, terwijl de bevolking, ingedeeld bij de^gronden dier cultuur, van de betaling ■van landrente zoude worden vrijgesteld. Datzelfde denkbeeld was reeds door generaal van den Bosch voorgestaan, maar dat beginsel was langzamerhand in onbruik geraakt, en in dit opzigt zou dus de minister eenigzins reactionnair handelen. Omtrent de verdere regeling der suiker-cultuur wilde de minister niet treden in de uiteenzetting van de bijzonderheden. De minister beantwoordde daarna de vraag van den heer vanLimbury Brouwer en ook van den heer Oodefroi, hoe aan de Javaansche feevolking, bij de cultures ingedeeld, eene voldoende belooning zou kunnen worden verzekerd. Tegenover de ongunstige schildering , welke omtrent het loon van den Javaan steeds werd opgehangen, alsof het niet meer dan 12 cents per dag zoude bedragen, trachtte de minister aan te toonen, dat elk Javaan, t>y de koffij-cultuur ingedeeld, 347/io cents per dagloon verdient, aoodat hij niet kon toegeven, datkarig loon dekurk wa« waarop het ■cultuurstelsel dreef. De heer van Limburg Brouwer had ook aangedrongen op eene omschrijving van deregten van den inlander opden grond. De min. verklaarde, dat alles op den adat berustte; dat er deswege geen beschreven regt bestond; herinnerde aan de proclamatie van den minister Mijer en deelde mede, dat, naar aanleiding dier proclamatie, gelijk hij door de laatste mail had vernomen , door den gouverneur-generaal eene commissie van enquête was benoemd. Het onderzoek, dat in Indie werd ingesteld, zou loopen over yijf-en-twintig puntea. Een van die punten betreft de vraag omtrent de uitgifte van gronden in erfpacht. De minister erkent-, dat het wenschelijk ware, dat de beraadslagingen over het aanhangige wetsontwerp tot regeling der uitgifte van gronden in erfpacht werden geschorst tot na afloop van liet onderzoek ook omtrent dit punt. Wat betreft de toekenning van grondeigendom aan den Javaan, moet de min. verklaren, dat hij zichdaarmedenietkan vereenigen;datop dezewij ze delandbouwende stand op Java zou verloren gaan; dat de Javaan tot den stand en dat het niet was de roeping van van proietarier zou een mild bestuur op Java, om in de Indische maatschappij het Westersche pauperisme in te voeren, waarvan zij tot dusver vertehoond is gebleven. Wat de regeling der heeredienstenbetreft, verklaarde de minister zich gezind voor trapsgewijzevermindering, om op die wijze tot opheffing te geraken. Deheer Brouwer heeft den minister gevraagd, wat hij kiezen zoude, indien hem de keus was gelaten tusschen het stelsel van den graaf van den Bosch en dat van den heer Raffles. Indien de min. kiezen moest, dan zou hij het eerste kiezen, omdat hij het eerste stelsel, dat bestaat, mogelijk, en het tweede, dat bestaan heeft, praktisch onmogelijk acht. Het landrentestelsel van den heer Raffles had volgens den minister niet aan de verwachtingen voldaan. De minister bleef volhouden, dat kadastrale opneming alle herjjorming dient vooraf te gaan.

Wat betreft de gedane vraag nopens de uitbreiding vande telegrafische yerbindingen, moet de minister herinneren, dat dezer dagen een. ontwerp is aangeboden tot verhooging van deuitgaven Toor de telegrafie, ter voortzetting van de verbindingen, waarin het bewijs gelegen is, dat hij zoo veel mogelijk die verbindingen w«r_ischt uit te breiden, waarvan hij al de voordcelen schetst. Ten opzigte van de verminkte afkondiging van een koninklijk besluit, waarover de heer Godefroi heeft geklaagd , moet de minister erkennen, dat dit een teeder vraagstuk is. De gouverneurgeneraal heeft gebruik gemaakt van de bevoegdheid, hem bij art. 22 van het regerings-reglement gegeven, en gemeend art. 23 op dat besluit te moeten toepassen. De raad van Indië, die over de zaak werd gehoord, heeft gemeend, dat de gouverneur«eneraal, die tot het meerdere bevoegd was, ook het mindere mogt doen. De regering heeft zich echter met die beschikking niet kunnen vereenigen en daarvan kennis aan den gouverneur generaal gegeven. Zij oordeelt dat de uitvoering van het konink lijk besluit wel kon worden geschorst, maar niet, dat het in anderen vorm mogt worden afgekondigd. De gouverneur-generaal is gelast, aan het afgekondigde gedeeltealsnoguitvoering te geven. Wat betreft de intrekking van het besluit nopens den afstand van vier palen bij nieuwe ondernemingen, verklaart de minister, dat indien daarin eenreactionnaire maatregelwordt gezien, deheer Bosch, wien thans het onderzoek omtrent de koffijcultuur is

toevertrouwd, zich tegen dat besluit heeft verklaard. De minister meent, dat een dergelijke ingrijpende maatregel moet leiden tot vernietiging der koffijcultuur, die hij wil behouden, en het pleitte z. i. vddr het cultuurstelsel, dat in weerwil de misbruiken, bij de administratie der koffijcultuur bestaande, deze nog zoo vele voordcelen opleverde. De min. ontkende, dat de schorsing van het besluit tot afschaffing der heeredieasten aan de hoofden op de Javaansche bevolking een ongunstigen indruk had te weeg gebragt. De beyolking was volgens den minister met het besluit zelf niet bekend geworden; alleen de hoofden hadden daarvan kennis bekomen. En zou nu die afschaffing der heerediensten voor de Javaansche bevolking wel een zoo grootvoordeel zyn geweest ? Als in Nederland eene belasting wordt afgeschaft, weet debevolking dat een aequivalent zal volgen. Zoo zou ook de Javaansche bevolking gevraagd hebben, welke andere belasting zy nu moest opbrengen. Eindelijk beantwoordt de minister den heer Vïruly. Het bestuur van Queensland was niet bij magte, eene bijdrage toe te staan voer de stoompaketvaart van Java naar Queensland, waarvoor op de Indische begrooting een ton was uitgetrokken, zoodat de concessie niet was verleend. Omtrent de subsidie voor de stoompaketvaart van Nederland op Java langs de Kaap zou de minister met zijn ambtgenoot voor marine in overleg treden. in het debat over De heer Stieltjes zal zich niet mengen tot de behandeling van bepaalt maar zioh politiek, koloniale de de uitvoering der wet nopens den aanleg van den spoorweg van

naar de Verstelnanden. Hy doet daarbij uitkomen, dat oorspronkelijk vastgestelde Ijjn verandering heeft onderde gaan, en treedt in eene ontwikkeling van al hetgeen omtrent die aangelegenheid is voorgevallen, wat door hem is gedaan,enwat m hem werd opgedragen, wat hij daartegen heeft aangemerkt, welk opzigt de vroeger vastgestelde lijnen werden veranderd. Hy toont verder aan de onjuistheid van vele opgaven en berekeningen en merkt op, dat door die verandering jaarlijks eene aanzienlijke som wordt weggeworpen, daar, ten gevolge van die verandering, er veel meer vracht moet worden betaald. Men heeft door dien grooten omweg, dien men heeft aangenomen, veel nadeel aan den staat toegebragt. Hij merkt ook nog op, dat het bedrag der renten jaarlyks aan de goedkeuring van de kamer onderworpen ia, en dat deze volkomen bevoegd is om daarvan te Bchrappen al wat niet aan het wettelijk voorschrift beantwoordt. Verder herinnert hy , dat de kamer in dit opzigt naauwgezet te werk gaat, hetgeen hy met voorbeelden bewijst. Tevens vestigt hij de aandacht op de openbare werken, die m Indie moeten worden uitgevoerd. Met leedwezen heeft hij gelet op den toon, dien handelaren van Samarang over deverbetering der haven aldaar hebben aangeslagen, maar hij gelooft tooh dat zij au fond gelijk hebben, zoodat er iets gedaan behoort te worden , om aan hun verlangen te voldoen. Met leedwezen heeft hij dan ook opgemerkt, dat het bedrag der sommen voor dc openbare werken op de Indische begrooting is verminderd. Hij verwacht van den minister nopens eenen ander nadereinlichting. De heer .Jonckbloet zegt, dat deze minister opgetreden is tot uitvoering{van het programma zijns voorgangers. Spreker dacht du dat! er homogeniteit tusschen hen bestond; maar wanneer nn blijkt, dat dit niet het geval is, en dat er een groot verschil tusschen hen bestaat, dan rijst de vraag: waaraan dat verschil is toe te schrijven ? Spr. kan toch niet aannemen, dat de regering de verklaring zou hebben gedaan, om de volksvertegenwoordiging zand in de oogen te strooijen. Maar hij komt tot de conclusie, dat toen deze minister zeide, homogeen te zijn met den heer Mijer, hy zich geen rekenschap heeft gegeven van de verantwoordelijkheid, die hij toen op zich laadde, en dat hij niet regt wist in welken omvang. Er zijn twee belangryke verschilpunten tusschen dezen minieter en den heer Samarang

Mijer. Dese «Mater vat art. 56 anders op dan zijn voorganger, : hier de keus aan de leden de» kamer, maar hij acht het niet en terwijl de heer Mijer ook alinea 6 wil, wil zijn opvolger er geschikt, om het vertrouwen te versterken. Welke zijn nu de regerings-beginselen, die de heer R. met over heen stappen. Deze min. wil elke uitlegging van art. 56 dat de min. in 't midden laten en zegt, dat de maatschappelijke toestand der j zijne vlag tracht te dekken? Spr. constateert: inlanders niet genoegzaam ontwikkeld is, om de tusschenkomst , Van koloniën al. 1 van art. 56 van het regerings-reglement als van bestuurswege te kunnen doen ophouden, en daarom komt hij |de hoofdzaak, ja, als de eenige zaak beschouwt; 2". nopens de tot de conclusie dat de dwangcultuur moet blijven bestaan. Deze 't aanmoediging der vrije nijverheid , dat de minister daarvan schijnt minister maakt dus geen onderscheid tusschen de verschillende | terug te komen; dus bestaat er teruggang; hier geen homogephrasen van art. 56, en dit artikel levert een groot verschilop met ï- niteit meer met den voorganger. Hij had gezegd, dat door den dat van den heer Mijer. Deze wildede voorbereiding eener regeling, gouv.-gen. eenige vragen omtrent het grond- en crfpachtregt steunende op vrijwillige overeenkomsten, en hij wilde ook wettelijke waren gedaan, en dat men nu niets moest prejudicieeren. Maar regeling der cultures en zeide, dat een minister, die dit niet deed, had de minister dan geen vaste overtuiging, toen hij de wet geen acht dagen aan de groene tafel kon zitten. Wat art. 60 voordroeg ? Spreker zag in den wenseh tot schorsing den weg betreft, gelooft spr., dat de minister hoe langer hoe meer afwijkt tot intrekking. De heer Rochusstn had gezegd, dat art. 60 niet van het programma van den heer Mijer. Deze wilde door de ziet op de vrije nijverheid van bijzondere personen der iulandßche wet op de erfpacht uitvoering daaraan geven, en wel ter be- bevolking, maar in 't algemeen op aanmoediging van den landvordering yan particuliere industrie. Deze minister draagt dit bouw, den handel en de nijverheid. Spr. acht die opvattingin ontwerp ook wel voor, maar schijnt er op te willen terug strijd met de eigene redevoering van den heer JB. bij de beraadkomen, want heden zeide hij, prijs te stellen op de schorsing slaging over het regerings-reglement en met de uitdrukkelijke der behandeling tot na afloop van het onderzoek in Indie verklaringen van den toenmalig" minister v. koloniën, alsmede met de geheel geschiedenis van art. 60. Het doel was bevordenopens de regten op den grond. De heer Rochussen meent, na de bestrijding en betwijfeling ring der vrije cultuur, van vrije nijverheid, in tegenstelling met van het programma des ministers, het te mogen verdedigen. Hij het gouvernements-monopolie. Spreker zegt, dat de verdediging door denheer Rochussen yan stelt daarbij op den voorgrond het verschil tusschen bezittingen en koloniën. Het stelsel nu van den heer v. Limburg Brouwer den minister het vermoeden wettigt, dat de minister gekeerd is en anderen is, dat de bezittingen in O. I. zijn koloniën, diedoor tegen bijzondere nijverheid. Hij betreurt dit, als zijnde in het Europeanen bezield , beschaafd en tot zelfstandigestaten opgeleid nadeel van Indie en van Nederlaud. Spreker houdt den minismoeten worden. Zij willen de Javanen maken tot menschen ter den raad voor van een staatsman, waaraan de minister zeker naar ons beeld en naar onze gelijkenis. Maar het verschil is veel waarde hecht, en die dan hierop neerkomt: Loop niet vooruit op de eischen van den tijd, maar misken ze vooral niet. Die groot tusschen den Oosterling en den Westerling. Doch aangenomen, men kon die bezittingen koloniseeren, zou'ihet dan billijk raadsman zeide eens: »La marche du d'X-neuvième siècle ett zijn, de oude herkomiten en gebruiken der inlanders, huu eigen aussi miraculeust que merveilleuse. Les conséquences en sont imbestuur, hunne zelfstandigheid hun teontnemen ? Dat is toch zeker menses pour les interets sociaux et internationaux. S'y opposer niet de pligt van Nederland. Spr. past dit toe op de kwestie van den serait folie et peine inutile. Tachons de bien les omprendre, grondeigendom: die leidt, even als de minister zeide, ginds tot ie bien les apprécier et de suivre leur marche et leur direction pauperisme en proletariaat. Men zegt nu wel: Niemand weet avec prulenee et sans les devancer." En wie was nu de staatswelke de aard der regten de bevolking op den grond is. man , door wien deze woorden werden uitgesproken ? Niemand Maar spr. weet het uit zijn vroegeren werkkring wèl. Het komt anders dan de heer Rochussen. De heer v. tl. heeft hrt woord gevraagd naar aanneder op een gemeenschappelijk ontginningsregt, mits betalende aan den vorst schatting in producten en gevende een deel van leiding der mededeeling van den minister, dat van den gouverden arbeid als belasting. Dat gebruiksregt kan hij overdoen aan neur-generaal berigt is ontvangen , dat er onderscheidene punten in Indie aan speciaal onderzoek waren onderworpen, en daaronder een ander in de eigen gemeente, niet eens in eene andere gemeente , veel minder aan een Europeaan, die het spoedig van ook: in hoe ver de iniandsche bevolking regt heeft op de woeste hem zou afhandig maken. Spreker komt nu tot het oordeel gronden. Spr. wil niet door zijn stilzwijgen geacht worden te van den minister over art. 5 6 , in verband met de homogeniteit des consenteeren, want dat doet hij volstrekt niet. Wie toch , vraagt ministers mot den heer Mijer, en hij gelooftdat deze minister wel hij, heeft de voordragt van erfpacht ontworpen en onderteekend? degelijk homogeen is met den heer Mijer, vooral toen deze lid Dat was de heer Mijer. Hij wenscht te eonstateeren, dat de heer der kamer was, want als minister was hij vrij wat toegeeflijker Mijer overtuigd was van de noodzakelijke en doelmatigheid. Hij geworden. Maar dat zal met dezen minister het geval niet zijn; leest ten dien einde de voornaamste punten voor uit de memorie hij kent hem goed en vertrouwt op zijn karakter. De minister van toelichting, pag. 1 en 2. zou niet in een kabinet blijven zitten, dat op koloniaal gebied Maar de heer Mijer zegt, dat hij het betreuren zou, als deze niet conservatief was. Intusschen houdt spr. vol, dat art. 56 aangelegenheid , die allezins voor beslissing vatbaar is, uitgesteld werd; «hij zou betreuren vertraging", enz., zoo leest men in die onduidelijk is, en juist daarom heeft hij gevraagd verduidelijking , opdat de eeuwigdurende strijd 'ophoude en de zaak worde memorie, gedagteekend 1 September. En nu wenscht hij onderuitgemaakt, of Indie naar Oostersche begrippen blijye behan- zoek in hoe ver de bevolking regt op de woeste gronden lieeft. deld, dan wel of men het koloniseren moet naar Europeache ledereen weet wat in Indië onderzoek beteekent. Als daar wijze. Er is geklaagd, dat onze overheersching met militaire eene zaak aan eene enquête onderworpen is, dan kan men verzemagt moet worden gehandhaafd. Dit is echter juist het geval kerd zijn, dat zij codille verloren is. Spr. weet geen woorden sedert het veld winnen der vrijzinnige begrippen. Sedert dien om te qualiflceren die handelwijze; hij zou vreezen, dat die woortijd is dc militaire magt verdriedubbeld. Voor het overigekan den te hard zouden zijn. Hij verklaart ditrond en openhartig en spr. niet dan goedkeuren, dat de minister verlangt schorsing van geeft oek eene eerlijke, openlijke verklaring nopens zijne verhoude behandeling der erpachts-wet totdat het onderzoek in Indië ding tot deu minister, opdat er geen twijfel deswege heersche. zal afgeloopen zijn omtrent het gebruiksregt op den grond. Dit jaren lang heeft hij den minister persoonlijk gekend; hij draagt is rationneel. Wat de heer Oodefroi gezegd heeft, dat de bevol- de hoogste achting aan zijn karakter toe, en op het koloniaal kin is taillable et corvéable, dat is een stopwoord, neerkomende terrein deelt hij de zienswijze van den minister tot behoud van op een eisch van hetgeen de Javaan juist niet heeft, belasting in de koffij- en suiker-oultuur. Wij kunnen die nog niet missen. geld, in stede van belasting in arbeid. Tegenover velerlei ver- Spr. is zelfs nog een voorstander van dat zoo zeer bestreden keerde voorstellingen zegt spr., dat de Javanen niet; worden batig slot. Daarentegen is hij ook een voorstander van de parverdrukt. Hij verdedigt het cultuurstelsel ten sterkste en wijst op ticuliere industrie, en juist vddr de indiening van de wet op de het rapport der commissie van J 803, waarin reeds gesprokenwerd erfpacht had de minister een blijk gegeven, dat hij ook een voorvan de opbrengst van een gedeelte van den arbeid van den stander was van de particuliere industrie. De minister zou die Javaan aan den souvereiu als belasting. Men heeft gezegd, dat wet niet hebben ingediend, als hij niet volkomen overtuigd wae de heeredienstenhet gevolg zijn van het cultuurstelsel; datontkent, van de noodzakelijkheid er van. De minister zegt toch, in zijne spr. bepaald zij hebben altijd bestaan, en zelfs in veel ergere memorie van beantw., blz. 1 : mate. Spr. eindigt met eene toespraak aan den mimster; hij ii Sommigen meenen strijd te zien tusschen deze voordragt en verwacht van hem getrouwheid aan het conservatieve stelsel op den vroeger geuiten wenseh naar een algemeen onderzoek. Wie koloniaal terrein, dat zoo hoogst noodzakelijk is, zoowel voor echter van oordeel is, dat eene regeling van den grond-eigendom over geheel Java , zooviel bebouwde ah onbebouwde gronden omde toekomst van Nederland als voor de toekomst van Java. De heer sEyls«er geeft te kennen, dat nu de minister van vattende, behoort te worden voorafgegaan door een grondig onkoloniën verklaard heeft, dat hjj het wetsontwerp nopens de erf- derzoek van bestaande regten of aanspraken, behoeft daarom nog pacht vooreerst zal laten rusten, hij daarin het bewijs ziet, dat niet terug te deinzen voor eene regeling der uitgifte van perceede minister den reactionnairen weg bewandelt, zoodat spr. van len onbebouwden grond in erfpacht, allerminst wanneer daarbij zijn voornemen om voor dit hoofdstuk te stemmen moet afzien zulke waarborgen worden gesteld tegen elke schending van bestaande regten als de artt. 2 en 3 van dit wets-ontwerp behelen zich daartegen verklaart. Het woord is thans aan den heer Blom, maar wegens het zen. Tusschen beide regelingen bestaat inderdaad een te groot en te duidelijk verschil, dan dat het noodig zou kunnen zijn, vergevorderd uur wordt de voortzetting der beraadslagingen bepaald op morgen ten 11 ure. daarover hier breedvoerig uit te wijden." Wat heeft den minister gemoveerd tot denwenseh van uitstel ? Spreker kan dit niet begrijpen. De zaak is in staat van wijzen en voor afdoening vatbaar. Hij eindigt met den eerlijk gemeenZitting van Dingsdag 2 April. den wenseh, dat zijn antwoord dan zal zijn: dat, zoo dekamer Voortzetting der beraadslagingen over Hoofdstuk IX (Depart. goedvindt de zaak in behandeling te nemen, de minister er zich van Koloniën) der niet tegen zal verzetten. De heer Godefroi zal niet meer op de .speciale punten, van 1867. Staatsbegrooting gisteren behandeld, terugkomen. Hij dankt den minister voor De heer Jonckbloet komt terug op de opmerkingen, gis- de inlichtingen. Met genoegen heeft hy gezien, dat de minister teren gemaakt ten aanzien van de koloniale rigting van het kazich niet vereenigd heeft met de handelingen van den gouverbinet. Die opmerkingen zijn door den heer Rochussen beantwoord, neur-generaal ten aanzien der afkondiging van het koninklijk waarbij deze echter, naar sprekers inzien, in onjuistheden en besluit, met weglating eener zinsnede. Maar wat nu te zegverkeerde voorstellingen vervallen is. Die spreker was gisteren gen van de meer algemeene beschouwingen ? Tegen spreook minder gelukkig in zijn betoog, zoowel voor zich zelven als kers stelling: de handhaving van het cultuurstelsel als slevoor den minister van koloniën, dien hij verdedigde. De heer pend stelsel, dat niet overeenkomt met art. 56, heeft de miRochussen had vroeger te kennen gegeven, dat hij prijs stelde nister niets tegenover gesteld. In die taak is de minister ten op den naam van liberaal; maar hij heeft gisteren elk overblijfsel eenenmale te kort geschoten. En nu komt spr. tot de conclusie: van den zuurdeessem van liberaliteit weggeworpen en is conserEr is nu op het standpunt van den minister slechts één weg,en vatief geworden tot aan den rand der reactie. De heer Rochusdat is art. 56 te wijzigen en zich te bepalen tot alinea 1. Dat is sen heeft daardoor geen dienst bewezen aan den min. v. koloniën, wel volle reactie tegen het reg.-reglement, maar dan kan de dien hij onder dat patronaat nam. Niemand heeft0.-Indie ooitbekwestie zuiver uitgemaakt worden, en anders blijft men tobben schouwd in dien zin als de heer Rochussen de liberalen even als reeds zoo vele jaren. Gisteren heeft spr. gewezenop de verwijt; maar spr. beschouwt Oost-Indie ook nietaan als eene bezitting in bedenkelijke rigting, om gunstige maatregelen voor de bevolking den zin van dien heer, waarvan het gevolg zou zijn, dat men in te trekken, gelijk geschied is met de bezoldiging der iniander uit zou moeten halen wat er uit te halen is en de bevolking sche hoofden en met de mildere bepalingen nopens denarbeid in te doen zyn taillable et corvéable a merci. Indie moet, volgens de koffijtuinen. den heer Rochussen, geregeerd worden naar Oostersche begripDe minister heeft zijne bezwaren niet weggenomen. Moeten pen , en men moet van de inlanders niet maken menschen naar de belangen der bevolking zoo ligt geteld worden ? Dit is geen onze gelijkenis. Welnu, laat hun dan hun eigen bestuur, laat kwestie van liberaal of conservatief stelsel, maar hetis eene zaak hen knevelen door hunne hoofden, laat daar vooral elk middel van ons belang, en dit brengt niet mede, den eenen dag te zegvan beschaving weg, en inzonderheid het Christendom; voer al de gen : Gij zult geene heerediensten ten behoeve der hoofden bewreede straffen weer in op kleine misdrijven. Uit de redevoe- hoeven te presteeren! en den volgenden dag: Gij moet dit wèl van den heer Rochussen op het congres te Amsterdam leidt doen ! Den eenen dag: Gij zijt niet verpligt, verder dan 4 palen spr. af, dat de heer Rochussen gisteren daarmede in strijd was. in de koffijtuinen te arbeiden, en den anderen dag: gij zijt er Toen nog prees hij de civilisation Ewopéenneaan en geleidelijke wèl toe verpligt! Is dat niet spelen met de bevolking ? De toepassing van Westersche begrippen. Nu is het geheel anders. minister zeide: De bevolking heeft de zaak niet goed begrepen. Wat aangaat de opmerking van den heer Rochussen , dat de Gesteld, het is zoo, maar is het dan edelmoedig, zulk een arguwas met den heer Mijer als lid ment te voeren ? Als eene dergelijke rigting veld wint, dan minister van koloniën homogeen minister, erkent spr. dat de heer Mijer vreest aan niet als maar kamer, spr. voor de toekomst. der minister veel getemperd heeft, misschien Hij komt nu tot het punt, ook door den heer van der Hucht zijn conservatisme als zijn en, even als het ministerie, besproken. Ook op spreker wilde conciliant hij heeft de wenseh van den minister van omdat wel zeilen onder conciliante vlag. En misschien was hy ook wel tot koloniën tot uitstel der behandeling van de zaak der erfpacht, het inzigt gekomen, dat de conservatieve beginselen wel geschikt omdat het algemeen oxiderzoek der regten van de bevolking op te rammijen, maar niet den grond nog aanhangig was, een hoogstonaangenamen indruk waren voor oppositie en om een kabinet Trakrone» heeft niet overgeno- gemaakt. Hij ziet er in eene vermomde intrekking. Spreker om Indie te regeren. De heer houding van den heer Mijer als lid geeft zijne groote afkeuring daarover te kennen. Nu eensklaps of de programma het men der kamer, maar als minister. Hierop vestigt spr. vooral de moet ook het onderzoek loopen over de regten der bevolking op aandacht. En als de heer Trakranen niet homogeen is met den de woeste gronden. Vroeger was daarvan nooit sprake. Hij voor te staaft dit uit de discussie over de cultuurwet, nit de voordragt heer Mijer, wat heeft hem dan genoopt, den heer Mijer dragen als gouv.-gen.? 'Zoo hij met homogeen 1» met den heer van den heer Mijer en uit hetgeen de minister van koloniën telf heeft geschreven in de gewisselde stukken. Alles wijst daarMijer als min., wat beteekenen dan alleverklaringen yan deieregering op koloniaal gebied, sedert den 26 September? Toen heeft heen , dat er toen van woest» gronden geen kwestie hoegenaamd de minister van buitenl. zaken uitdrukkelijk verklaard, dat de was, en dat er alleen onderzoek naar de regten. der bevolking heer Trakranen volkomen homogeen was met den heer Mijer, op bebouwde gronden wenschelijk werd geacht, hetgeen blijkt en dat juist in diens uitzending het bewijs daarvoorgelegenwas. zoowel uit het amendement van den heer van Nierop als uit En de heer Trakranen zeil heeft den heer Mijer voorgedragen dat van den heer Poortman. Hij brengt eveneens bij eem als gouv.-gen., om hem zijne taak op koloniaal gebied te helpen citaat uit de memorie van toelichting naast dat van den heer uitvoeren. Spr. komt dus tot dit dilemma : dl de verklaring van van der Hucht, namelijk » zonder vrees van de iniandsche huis.homogeniteit was een glimp yoor de benoeming van den heer houding te benadeelen." En de zinsnede in de mem. v. beantw dat spr. zegt, het onverklaarbaar te vinden r Mijer als gouv.-gen. en dan is het onvergeeflijk spel óf de heer was zó<s Irakranen doorzag niet genoeg de portie en wierp het liberale hoe een minister, die nik eene mem. v. beantw. geteekend heeft, gedeelte der bagage van den heer Mijer over boord, Spr. laat er toe kan overgaan, zulk een» verklaring aan de kamer te geven

—

—

—

.

als hij gisteren heeft gedaan. Spr. staat stil bij die onbegrijpe-

lijke handeling van den minister. Hij houdt zijne impressie terug, die hij heeft van dergelijke handelwijze, maar zegt dat, al had hij geene andere bezwaren tegen het beleid yan den min. v. kolodit alleen genoeg zou zijn, om zijn vertrouwen in den min. op eene gevoelige wijze te schokken. De heer Tliorbecke had aanvankelijk kunnen met den minister op den weg van bedachtzame hervorming; maar hij is mi in zijne nleeniüg veranderd, in zoo ver de minister niet door eene nieuwe verklaring zal hebben weggenomen den indruk, dien zijne rede van gisteren op hem gemaakt heeft. De minister zeide toch gisteren: Ik schors nu de regeling deiuitgifte in erfpacht van woeste gronden, zonder meer. Wie kon dat verwachten ? De heer Mijer had de voordragt van de wet gedaan en drong zelfs aan op de zoo spoedig mogelijke behandeling daarvan, En in denzelfden geest heeft de tegenwoordige minister gehandeld en gesproken. Al wat spreker toont eene groote belangstelling in de zaak van gelezen de zijde des ministers. En nu ? Kr zijn in Indië eenige vragen gesteld, en de minister acht het raadzaam om de beantwoording daarvan af te wachten. Maar wat is hier de kwestie ? De vraag is om aan te nemen hen, die genegen zijn aan de kolonie en het moederland de weldaad te bewijzen om woeste gronden te bebouwen. Welk verband is nu daarin met eenige vragen met eene Indische enquête ? Spr, zou het openstellen van de gelegenheid tot ontginning van woeste gronden als een grooten zegen beschouwen; die ontwikkeling zou hij aanmerken als eenaffluent vftil die andere grootebreede ontwikkeling, die wordt voorbereid, en deze wet als een stap te meer tot het bevorderen van diehervorming. Hier is geen sprake van een greep in de Indische maatschappij. Ook spr. wenscht geen kolonisatie van Java, maar is van oordeel dat elke ontwikkeling altoos een druppel in den emmer zal zijn, in

,

vergelyking van hetgeen inlandsAé maatschappij

wachten is van de ontwikkeling der cultuur. Wat houdt den minister terug ? Kan eene enquête weerhouden, de wet te behandelen ? Deinst deze min. dezen maatregel terug, dan zou dit een zoo geestdoodende teruggang zijn, een teruggang, ook eene conservatieve politiek onwaardig, dat spr. zich daartegen met woord en daad bjj elke gelegenheid verzetten zal. Hij sluit zich in dezen zin bij den heer Oodefroi aan, en verzoekt, dat de minister zoodanige rekenschap van zijne handeling geve, dat de indruk van gisteren worde uitgewischt, opdat spreker in de gelegenheid zij , om met den minister nieê! te gaan. ook al heeft hij van hem geen groote hervorming te wachten. De heer Trakranen (minister van koloniën) wensoht op de positieve vraag van den heer Jonckbloet een even positief antwoord te geven. Die spreker heeft gevraagd: Zal de minister van koloniën het ontwerp tot uitgifte van gronden in erfpacht intrekken ? Dat zal de minister niet. Hij heeft het met overtuiging aangeboden en zal het eerbiedigen. Intusschen herhaalt hij , dat naar gebleken is er een onderzoek in Indie is ingesteld , dat hij , minister, niet geprovoceerd heeft; dat het dus aan de tweede kamer ligt uitspraak te doen of zij de behandeling al of niet wenschelijk acht. De minister heeft geen 'intrekking bedoeld. Het is zoo, er is in de stukken nooit sprake geweest eene enquête nopens het regt der bevolking op de woeste gronden; maar de minister was onwetend, dat in Indie een onderzoek aanhangig gemaakt was. Hij laat de kamer geheel vrij , te beslissen over de behandeling der wet. De heer van Limburg Brouwer betoonde zich voor 's ministers antwoord dankbaar, maar onvoldaan; dankbaar, omdat het hem'ontsloeg , op zijne stellingen van gisteren, die niet waren wederlegd, terug te komen; onvoldaan, omdat hij niet het minste antwoord had ontvangen. Het doel van sprekers repliek was, te betoogen dat 's ministers appreciatie van het stelsel van landrente volkomen onjuist was en geheel in strijd met al de geschriften en stukken van Raffles. Hij rigt tot don minister nog de vraag: welke overwegenderedenen hebben er bij de Indische regering bestaan, om tot een zóó zonderlingen maatregel als het gedeeltelijk afkondigen van het besluit van den 7 November 1866 over te gaan ? Hij gelooft dat de minister op die vraag een antwoord kan geven, daar hy natuurlijk daaromtrent adviezen uit Indie heeft ontvangen. Spr. beantwoordt daarna nog den heer Rochussen. De heer Wintgens zegt, dat de beraadslagingen over de begrootingswetten dit jaar eene buitengewone ontwikkeling hebben gekregen. Beeds wordt heden de dertigstezitting daaraangewijd. Nu erkent hij al het gewigt van het koloniaal debat, dat thans in deze kamer gevoerd wordt, maar hij acht zich toch uit gemelden en vooral ook in de tegenwoordige omstandigheden van de wereld, verpligt, zich zooveel mogelijk te beperken. Hij beschouwt dit ook in het belang van den representatieven regeringsvorm en herinnert zich daarbij het gezegde van een Fransch schrijver, dat die eindelooze discussien dien regeringsvorm dooden. Het is dan ook op dien grond, dat hij over zaken, waarover hij gaarne zou spreken, b. v. over de spoorwegen en de drukpers in Indie, het stilzwijgen zal in acht nemen; maar hij kan niet geheel zwijgen, nu zijn geachte vriend uit Amsterdam , de heer Godefroi, zoowel den minister als hem yan inconsequentie heeft beschuldigd. Had die spr. zijne rede gehoord , dan gelooft hij , dat dit lid dat verwijt niet tot hem zou gerigt hebhen. Onwillekeurig herinnert hij zich hierbij de geschiedenis van den ouden tijd en het bestaan van verschillende partijen. Hij klassificeert die in eene oude, tusschen-en nieuwe plooi. Ongeveer zes jr-ren geleden bestond er een kabinet, waaraan ook de heer Godefroi deelnam, en tussohen de leden waarvan nopens het koloniale vraagstuk geen verschil heerschte. Toen werd te kennen gegeven, dat het kabinet op koloniaal terrein behoudend was; dat wil zeggen, het bestaande stelsel, dat het moederland direct en indirect zulke groote voordcelen opleverde, zou worden gehandhaafd. Hij herinnert daarbij wat hetzelfde geachte lid in Julij 1861 tot ontwikkeling en verdediging van dat stelsel gezegd waaruit duidelijk bleek, dat men verbeteren wilde en gebreken wegnemen, zonder het stelsel aan te tasten. Eenigen tijd daarna werd datkabinet ontbonden en namen sommigen het Btelsel eene afwachtende houding aan. Naar spr. overtuiging was die rigting niet praktisch, en zijn haar vele onheilen op koloniaal terrein te wijten. Nn ontstond er eene tusschenplooi, het stelsel van laisser faire, van laten begaan. Naar zijn oordeel heeft dat stelsel zeker kwaad gesticht. Hij betreurt het, dat het geachte lid dat stelsel was toegedaan. Het was eigenlijk geen stelsel, want men stond het voor, omdat men geen systema had. Het waren twijfelaars; het waren de afwachters yan den ouden tijd. En nu komen wij tot de derde plooi. Het stelsel, dat het geachte lid uit Amsterdam nu heeft aangenomen, is, zich te verbinden aan dat van den spreker uit Botterdam. Vergelijkt hü nu het programma,nu voorgestaan, met dat van zes jaren geleden, danbestaat tusschen beiden een groot onderscheid. Wat nu betreft art. 56 van hetregerings-reglement, dat artikel is in het oog van den spr. eene allertreurigste bepaling. Naar zijne meening moet door eene herziening een einde worden gemaakt aan de verschillend» uitleggingen, waartoe het aanleiding geeft. Hij gelooft tevensf dat het lid, dat hij beantwoordt, zou mogen overwegen, of hij d* de uitdrukking is van het gevoelen van hen, die in 1866 aan de verkiezingen hebben deel genomen. Zijns bedunkens heeft de natie bij die gelegenheid toch over het koloniale vraagstuk geoordeeldHij gelooft dus, wanneermenvan inconsequentie gewaagt, te hebben aangetoond, dat anderen in zes jaren tijds verschillende kleuren f*-ren toegedaan, en hy meent den spr. uit Amsterdam te moetenwaarschuwen, tooh niet over het hoofd te zien het groote belang, d»* Nederland bij de oplossing van het koloniale vraagstuk heeftWat betreft de kwestie van de erfpacht, heeft de minister gi»" teren de miening te kennen gegeven, dat het daaromtrent voergedragen wcts-ontwerp zou kunnen rusten tot na afloop van bet onderzoek, dat op Java wordt ingesteld. Spreker juicht d»* denkbeeld toe. Hij meent dat dit een welberaden voornel»»» van de regering is. De uitgifte van grond in erfpacht is toch een allergewigtigste maatregel, die welligt juist gering geacht wordt om er toe te geraken. Nu beroept hij zich op eene rede, door de» heer Mijer den 4 Mei 1866 in de kamer gehouden, waarin <* kennen gegeven wordt, dat het wel degelijk noodzakelijk is, cc» onderzoek in te stellen ten opzigte van de woeste gronden. Men zegt wel, dat de eerste indrukken in de wereld altijd de bejt* zijn. Hier had men den eersten indruk vanden heer Mijtr. He» ware dus wenschelijk geweest, dat de weder-indiening van het wets-ontwerp ware achterwege gebleven totdat het onderzot* zou zijn afgeloopen. Hij gelooft dat de kamer een groot bewo» 1B T»n ligtvaardigheid geven zou, als zy dat onderzoek afsloeg. te

fo

op het koloniaal gebied reeds al te zeer Laat ons, zegt spreker, geen reactie maar restau-

laatste jaren is men 'gedwaald.

,

'atie op koloniaal gebied bevorderen! J heer tin liman spreekt over het besluit nopens den verTo*r van de gouvernements-producti nen beschouwt dat als een f'ag voor de schoone, door het gouvernement zelf aangemoedigde '"opvaardyvloot. Het cultuur- en consignatie-stelsel maken een W'«el uit. De reederijen met al hetgeendaarmede in verband staat, '«Hen veel te lijden hebben yan denmaatregel, doorden minister Nomen. i»e lieer 'sJac>b wenscht, met behoud van veel goeds, tot hoopt, dat de reWeidelyke ontwikkeling in Indie te komen, enverzoening van teuring daartoe zal medewerken; dat er eene fcostrijdige meeningen zal tot stand komen en dat er een einde over de f* 1 worden gemaakt aan de spanning en de onzekerheid ".««te regeerwijze in Indie. Naarmate toch het Oost-Ind. regewaardoor Habeleid hier de wrijfpaal van partijschap werd, ""ttisterien of verschenen, is daar ginds het gezag verdwenen ,e in algemeene be'broken en de welvaart verminderd. Zal hijisnuvan allerhande gebouwingen treden, nadat dekamer doorvoed den maaltijd ook vele koloniale iten, en nu nog aan het einde van sterk JjWls leveren, die in denregel zeer zijn gepeperd en gekruid ? 7!) zal ditniet doen, maar slechts enkele puntenuit het debat, dat werd gevoerd, behandelen. Ten eerste zal hij zich ook a'et verzetten tegen de behandeling van het wets-ontwerp tot Reling der uitgifte van gronden in erfpacht, omdat hij ditout*,rp beschouwt als een preliminaire voor een vredestraktaat tusbeide partijen. Het is geene nieuwe zaak, en daarin vergist in nieuwen vorm. ?* de spr. uit Delft. Het is eene oude zaak bestaat toch sedert lang, en nu wil men erfpacht f'ldverhuur dekapitalisten oplevert. Neren, omdat deze meer zekerheid voor dievolgens den 5 Wede, wat aangaat de beweerde wetschenms, he Stieltjes heelt plaats gehad, doordien art, 1 van de spooiwegw.t 911 Samarang naar de Vorstenlanden niet is nageleefd, daar er eene Hete rigtin» is aangenomen, zegt spr., dat het waar dat snijpunt "niet is in de dessa Tempoeran, maar de KedongdessaTempoeran j doch dit ligt in de nabijheid, terwijl de streek! Uok onbebouwde r^'ts bevat een paar woningen in eene dan de wordt langer t veel spoorweg gezegd, dut lid dat de rf limdin zulk eene dat antwoordt, Spr. Nr kon vermoeden. worden opgegeven. Sk niet vooraf met juistheid het tracé kan verklaard het r 9*et heeft den gouv.-generaal uitsluitend bevoegddeele de schuld geenen minister iv dus ,'a"<* aan te geven, zoodatde afstand eeae verandering draagt. Ten derde, ten opzigte van den Ja »ier palen voor den aanleg van nieuwe koffijtuinen, vraagt spr. He de grenzen zijn van de inmenging der kamer ten opzigte Hij gelooft, dat die Indische bestuurszaken en wetgeving. zy, spr. is homodaarvan Weer te onderkennen zijn. Wat ingetrokken, met den minister, dat het besluit moet worden hij gelooft, dat als de heer v. d. Putte nog mimster ware Hy keurt de intrekNet, hij hetzelfde zou gedaan hebben. ne*Bv«n den maatregel goed, zoowel omdat het onderzoek instandde omdat is, als aanhangig de koffij cultuur nog is met >ng van die cultuur op vele plaatsen onbestaanbaar n »«rbod tot den aanleg van tuinen. Ten vierde komt het hem min. ondervonden heeft, met getuigt r*< dat de bestrijding, die dewelwillendheid. Zoo heeft men geeene groote mate van r^d, dat er geene uitvoering aan art 56 regerings-reglement 'Ht gegeven, ca heeft de heer Godefroi opgemerkt, dat art. sfi heeft veroordeeld en nieuwe regeling eischt. f «ultuurstelstel zoodanig is 'Z* onbegrijpelijk, dat zulk een soherpzinnig mansprake van r°eiea voorstaat, want in art. 56 is niet eens , maar van instandhouding der gouvernement»Het gouvernement in Indie kan van het oorspronkelijke afwijken, gelijk meer?"el van den generaal ca» den Bosch dat de opvolging yan ?lel geschied is. Men heeft gezegd, i;' 2. 3 , 4 en 5 niet kan zamen gaan met de instandhouH 8 *»n het kultuurstelsel. Die alineas zijn allen corrolaria r «1. 1, waarbij instandhouding op den voorgrond staat. jWfr die alinea hebben de overigen geen zin; zonder gouver"^ents-cultures ziju ze niet toe te passen. Kegeling vande wijze .* instandhouding kan nooit zijn opheffing van de cultures,

"

sen *

ft'>«a

l

>

ra

*

>

ving en zegt, dat als zy die aan het hoofd staan, antipathie gevoelen, dit geen invloed moet uitoefenen op de uitvoering der wetten door de mindere ambtenaren. Eindelijkrigt spr. een woord tot den min. Het komt hem na de discussien van gisteren en heden voor, dat twee partijen den min. willen bemeesteren,en dat elke hem in haar kamp voeren wil. Onder die omstandigheden kan hij hem geen beter raad geven dan: Volg uw eigen weg; handel zoo als gij meent, dat 's lands belang vordert, en laat u daarvan niet af brengen. De min. bedenke, dat in den strijd der partyen over groote belangen aan het einde van den weg eener dubbelzinnige staatkunde geen kroon, maar een dolk ligt. De heer Keuchenlus bepaalt zich tot de behandeling van twee punten. I°. Herinnert hij, dat de min. gisteren gezegd heeft, dat hij geen initiatief genomen heeft tot onderzoek van de regten der iniandsche bevolking op den grond, maar dat dit besluit door echter den het Indische bestuur is genomen. De min. Mijer had 7den Junij jl. in de eerste kamer de wet nopens deerfpachtvolin Indie strekt noodig genoemd. En nn die min. als gouv.-gen. is gekomen, wil hij weer ook naar dat punt een onderzoek aan de regeling laten voorafgaan. De vraag is dus nu: of de heer Mijer reeds op 7 Junij wist, dat hij als gouverneur-generaal zelf het onderzoek zou bevelen, hetgeen natuurlijk tot verschuiving moest leiden van een door hem als minister volstrekt noodig geoordeelden maatregel. Ten tweede behandelt hij de intrekking van den maatregel van den aanleg van 9 nieuwekoffijtuinen verder dan 4 palen onder dc Indische bevolking. Nu vraagt spr., of de intrekking van dien maatregel is bevolen na voorafgaande raadpleging met de Indische besturen ? En waaromdie intrekking niet openbaar is gemaakt? De heer lflocns zal ook niet in algemeene beschouwingen treden , maar zich tot enkele bijzondere punten bepalen. I°. vraagt hij : zijn de bezwaren tegen de voordragt tot benoeming van predikanten in Indie van dogmatischen, of van welken anderen aard? 2°. heeft de heer Rochussen gezegd, dat velen den Javaan van gelijke ontwikkeling willen maken als wij, Dat is het geval niet, maar velen met spr. willen beproeven, den Javaan de hoogte te doen bereiken waartoe zijne vatbaarheid in staat is. Nu is aan den Javaan toegezegd, dat overal scholen tot leering en beschaving zullen worden opgerigt; maar ook aan die belofte is geen gevolg gegeven, want in 19 hoofdplaatsen en regentschappen zijn nog geen scholen , terwijl in 325 districten scholen ontbreken, waaronder van meer dan 25,000 zielen. Spr. wenscht, dat er gevolg gegeven worde aan de toezegging van den vorigen minister tot vaststelling van verordeningen op het lager onderwijs, en hij vraagt: in welken toestand deze zaak verkeert? of wij spoedig kunnen verwachten, dat er gevolg aan gegeven wordt? De heer Stieltjes beantwoordt den heer 's Jacob en regtvaardigt zijne aanmerkingen van gisteren omtrent de verkeerde handelwijze met betrekkin? tot de veranderde rigting van den spoorweg van Samarang naar de Vorstenlanden, terwijl hij de onpartijdigheid van den gouv.-gen. in deze, op grond van vroegere handelingen, in twijfel trekt. De heer Godefroi zal niet meer terugkomen op art. 56. Als men daarover spreekt zoo als de heer 's Jacob, dan kan het debat met vrucht worden gevoerd, maar niet door eene wyze van discussie zoo als die van den heer Wintgens; dat is een debat, dat zich oplost in declamatien, algemeenheden en bombast. De Voorzitter verzoekt den spreker, den parlementairen

vorm in acht te willen nemen. De heer Godefroi hervat, dat de spreker uit Delft het heeft doen voorkomen, alsof spr. hem het verwijt van inconsequentie had aangewreven. Dat is niet zoo; integendeel, want sedert jaren heeft die spreker geleeraard, dat op Java geene particuliere industrie mag worden toegelaten; dat allen, die zich daarmede bezig houden, koffij- en suiker-lords fi»a»z-baronnen zijn; dat de Javaan is het instrument, om koffij en suiker te maken. Maar ik ben echter veranderd; mijne banier is driemaal van kleur verwisseld, zeide die spreker. Welnu, bij zulk een verwijt moet men bewijzen, dat spreker een an-m der belang dan overtuiging volgde; anders is dit personaliteitzulk de hoogste mate. En is het zoo zonderling, vraagt spr., op een gebied door wrijving van gedachten en wisseling van gevoelens vroeligt in dat men, beter ingelicht, van gevoelen verandert? Dat ikdacht, l*" vraagt men alinea 6 dan ? De toepassing daarvan ger over den zin en strekking van art. 56 anders dan nu iT, verre toekomst. Alinea 6is de brug tot eene tweede, waar? ligt, niet laat voorzien. of liever, dat ik er mij niet over uitgelaten heb Hier is bij een muur, die hetgeen er achter door maarhij houdt zich, liberaal, van conservatief of geen toepassprake de dadelijke spr. 7^*t Godefroi wenscht al. 1 te dooden de zakenvan aan de wet die uitgevoerd moet worden. Op dat terrein is het laatste alinea. Zij die verandering in

,

hhter

f*6vanverlangen, de moeten dus evenzeer wijziging van art. 56 verlangen,

>e Bij die het bestaande onveranderd wenschen te behouden. Dezehde

verwijt van inconsequentie eene schreeuwendeonbillijkheid. Maar de heer Wintgens staat geheel buiten het reg.-reglement; dat Had de heer is dan vergissing in de opvatting. Dat lid heeft hem Baud. den heer op f<*er heeft zich beroepen stelsel zelf aan ernstigen aanval op erger zijne afwachtende houding verweten. Hij stelt er echter nieuw kunnen voorzien, dat het hebben eene eer in, dat het nooit zijne politieke houding is geweest, gerust vóór niet zou zeker hij bebben blootgestaan, 2?a«d wilde iets af te keuren met het oog op den persoon des ministers; hij stelsel geduchte verdediging had gevonden. ook opge- neemt aan wat met zijne overtuiging strookt. Mcci malen heeft instandhoudingvan de cultures. Men »«r uien heeft hij reeds gezegd, dat men over het koloniale stelsel niet Ht, dattlle*men niet weet wat deze minister wil, hetgeen kan oordcelen ot tot een resultaat komen dan op praktisch tergeverwijt een K„1 ïijn voorganger wel wist. Spr. heeft nooitveranderen wilde. rein en wanneer de minister zijn stelsel geformuleerd had, dan en »an de vorigeregering, dat zij hervormenliet de moest men afwachten. Dat is het stelsel van billijkheid. Heeft koffijevenzeer Zij waarom heeft zij dat niet gedaan? voor die houding zoo veel kwaad gedaan? Het is vreemd, afwachtende opheffing L *« suiker-cultuur in stand, zondereenig uitzigt van dat lid afschaffing zelfs verweten, dat spr. door juristerij de ? Momst te geven. Van haar standpunt had zij voor destelsel, dat cultuurwetheeft hem helpen heeft afbreken. En wat nu dezenmm. betreft, van verzwakking zijn. Nu is het gevolg alleen: geopperd en ophelderingen veroverdrijspr. gisteren heeft twyfelingen niet bij magte is af te schaffen. Spr. waarschuwt voor

V 6 ?*>t ï*

fc

S

>ca

*

,

langd aangaande het regeringsbeleid. Zal de heer Wintgent hem nu weder zijne afwachtende houding verwijten. Wilde dat lid, dat hij de wet zal afstemmen? Die spreker heeft hem ook genoemd een legomanist. Spreker vraagt, wie de eerste geweest die is in deze kamer? Was het niet de heer Wintgens door de motie tot uitgifte der cultuur-coutracten bij de wet; het ministerieel leven van een conservatief minister van koloniën heeft ondermijnd ? De heer W. zeide ook: De kiezersdehebben beurt. uitspraak gedaan! Welnu, in 1868 ligt sprekerhijaan met het oog zeker, dat is cordeelen, d-n maar dit Men kan daarop hier nooit zijne stem geregeld heeft. Spreker besluit met te zeggen, dat de rede van den heer W. een pijnlijken in, druk op hem gemaakt heeft. Morgen voortzetting der beraadslagingen; de minister is alsdan het eerst aan het woord. Uit de memorie van beantwoording nopens het ontwerp tot Wijziging der begrooting van Ned. Indië voor 1867. blijkt in substantie het navolgende: § 1. De regering voorzag, dat de afschaffing van alle persoonlijke diensten ten behoeve der iniandsche hoofden ook ditmaal weder door enkele leden zou worden aanbevolen. Begreep zij daarom, reeds bij de toelichting de gronden te moeten ontwikkelen , die volgens haar e«ne trapsgewijze hervorming gebieden, ook in den loop van dit antwoord zal haar de gelegenheid om het raadzame daarvan te bi.toosen niet ontbreken. IntHsschen mogt zij uit het voorloopig verslag ontwaren, dat ook die leden, welke eene afschaffing op eenmaal voorstaan, deze nogtans van eene lotsverbetering der hoofden niet onafscheidelijk achten. De regering bestrijdt het beweren, dat elke traktements-verhooging de opheffing der persoonlijke diensten van deiniandschebevolking aan hare hoofden zoude moeten ten gevolde hebben. De vraag, in hoe ver de iniandsche hoofden als zoo: anig ten allen tijde persoonlijke diensten van de bevolking hebben gevorderd, meent de minister te mogen daarlaten. Onmiskenbaar maar ter waardeering van het aanheeft' zij historisch belan:;; het voldoende te weten, wat van schijnt hangige wetsvoor-tel geene zijde woidt betwist, dat de hoofden gedurende meer dan 50 jaren, met toestemming van het Nederlandsche gezag, de , , persoonlijke diensten genieten. " Zoo min als die van 1854, schenkt deze regering in beginsel hare goedkeuring aan de gedwongen dienstpraestatie der inlanders ten behoeve hunner hoofden. Echter weegt nog, gelijk by hare voorgangster, niet geringe bedenking tegen onmiddellijke

_

.

afschaffing van dat dienstbetoon. Vrees voor de ontevredenheid bij de iniandsche hoofden is geenszins het eenige bezwaar tegen de afschaffing der diensten. De regering is ook uit anderen hoofde voor dien schielijken overgang beducht. Afgescheiden van vrees voor het misnoegen der hoofden, rekent zij het niet staatkundig, hen in ongelegenheid tè brengen. Met zeer enkele uitzonderingen welligt zijn de hoofden niet gewoon, huu geld tot bestrijding van opkomende behoeften te bewaren. Zij waren aan geen spaarzaamheid gewoon, daar steeds, het middel voor de hand lag om iv hun levensonder, houd en hunne huishouding kosteloos te voorzien, en het is dus verklaarbaar dat de gelden, waarover zij de beschikking erlangden aan feesten, geschenken en andere uitgaven vau weelde

,

werden besteed.

nu eene niet onbelangrijke en jaarlijksterugkeerendeuitgaafbestemd. Na hetgeen voorafgaat zal het geen verwondering meer wekken, dat de regering de afschaffing op eenmaal der gedwongen diensten ten behoeve der hoofden niet raadzaam acht. Noodwendig behoort eene regeling der heerediensten de toekenning vsn hoogere traktementen vooraf te gaan. Tot dadelijke afschaffing der gedwongen diensten ten behoeve der iniandsche hoofden bestaat het voarnemen niet. De regering denkt voor het tegenwoordige slechts aan beperking. Dat aan de geheele afschaffing dier diensten zou behooren vooraf te gaan de intrekking der heerediensten ten bate van het gouvernement, heeft de minister in de memorie van toelichting reeds erkend. Afschaffing der gouvernements-heerediensten op eenmaal ware in strijd met het vaak aangehaalde art. 57 en zoude de regering in groote moeijelijkheden wikkelen, al ware daaraan ook geen overwegend geldelijk bezwaar verbonden. Ook de regering wenscht, naar uit al het voorafgaande blijkt, trapsgewijze vermindering der diensten ten behoeve der hoofden. Met de nu voorgenomen traktements-verhooging zal zoodanige vermindering gepaard gaan , om dan , overeenkomstig het wettelijk van vijf tot vijf jaren te overwegen, of verdere verminderingen bestaanbaar kunnen worden geacht met het algemeen belang. Na de jongste reorganisatie van het binnenlandsch bestuur is er alle grond om te vertrouwen, dat ons gezag op Java sterk genoeg zal zijn om voor eene behoorlijke uitvoering der zoo even bedoelde voorschriften te waken. Of alle misbruiken te keeren zullen zijn, blijft natuurlijk onz-ker, doch daarnaar zal zooveel mogelijk behooren te worden gestreefd. Dat eene behoorlijke handhaving van geregelde diensten voor de Indische regering ondoenlijk zou zijn, kan niet worden toegeart. 55 van het gelijk reeds is aangemerkt stemd, zonder regerings-reglement van alle kracht te berooven. Dat ook de Indische regering zoodanigehandhavingmogelijk i ekent, mag worden afgeleid uit het door den gouverneur-generaalonder dagteekening van 3 September 1864 genomen besluit, waarbij de regeling der Ii eerediensten ook ten behoeve der iniandsche hoofden werd voorgeschreven, doch waaraan geene uitvoering werd gegeven, toen in Indie bekend werd, dat de toenmalige minister van koloniën de geheele opheffing dier diensten beoogde. De minister zag zich reeds vroeger verpligt, den wenseh naar overlegging van de in het verslag opgenoemde bescheiden (het rapport van den heer v. Rees en datvan den heer Kinder deCamarecq) onbevredigd te laten. De mededeeling dier bescheiden blijft onraadzaam voorkomen, ook al wierden ze niet gedrukt. Onraadzaam zoowel om den inhoud van deze stukken, alsook uit een algemeen oogpunt van regeringsbeleid. Het behoud der persoonlijke diensten ten behoeve der regenten wordt niet voorgesteld. De regering bedoelt slechts het behoud van een in vele gevallen zeker gering gedeelte dezer diensten, zoodat de traktements-verhooging ook van de regenten wel degelijk in haar stelsel voegt. Oultuur-procenten worden niet door alle regenten genoten; maar al wars dit zoo, zij zullen ook allen het genot van persoonlijke diensten verminderd zien. Het onderzoek naar den indruk, door de schorsing der besluiten van Januarij 1866 te weeg gebragt, leert niet dat de hoofden meer gehecht zouden zijn aan het ambtelijk landbeïit dan aan het genot der persoonlijke diensten van den inlander. Veeleer blijkt uit sommige rapporten het tegendeel.

—

—

1

....

Door hun nu plotseling elke kostelooze dienstpraestatie te ontnemen, alvorens zij door beperking van dienstpersoneel aan meer eenvoudige huishouding zijn gewoon geraakt, zouden zy, traktements-verhooging, m ongezelfs bij toekenning van ruimere niet vry van bedenkmgzoude hetgeen geraken, legenheid kunnen kunnen worden geacht. naar denindruk, De regering heeft een onderzoek noodiggeacht hoofden en bevolking op maatregel van den schorsing door de

.

te weeg gebragt. De uitslag daarvan is haar in de laatste dagen bekend geworden, en zij verheugt zich, te kunnen mededeelen, dat in geen gedeelte van Java en Madura ernstige gevolgen uit de schr rsing worden voorzien. De hoofden hadden die over het algemeen met tamelijke onverschilligheid vernomen; hier endaar

hadden zij zich daarmede ingenomen betoond, terwijl daarentegen uit enkele gewesten vsn hunne teleurstelling of bevreemding wordt gewaagd. De bevolking, wordt berigt, had, op enkele uitzonderingen na. de strekking der besluiten van Januarij 1865 niet begrepen, of scheen te vermoeden, dat de hun toegezegde verh'gting al spoedig door nieuwe lasten van anderen aard zou worden opgewogen. Gewis zal echter die bevolking d mkbaar zijn, wanneer zij zal ervaren, dat eene aanmerkelijke verligting zal worden gebragt in de thans schier onbeperkt van haar geëischte diensten, en haren hoofden zal zij geen minderen eerbied toedragen, wanneer behoeven te vergen. dezen geen ongeoorloofde diensienmservan haar minister hier ngmaals daarvan dat de grond juist op Het is krediet aangevraagde van het nu en, dat wenscht te doen uitkon geen gebruik zal worden gemaakt dan nadat tegen bestendiging aan hare hoofvan het ongeoorloofde dienstbetoon der bevolking den voldoende zekerheid zij gegeven. Ten einde op ,die wijs den toestand van den inlander zeer te kunnen verbeteren wordtreeds

tiitge_(_ven en Gedrnkt

W,. tfl-fOrlBI.

totf

te ■■-tBM—