Rotterdam IJmuiden
Milieu- en veiligheidsverslag 2013/2014
Bedrijfsprofiel
› Veiligheid
› Bescherming
topprioriteit
van ons klimaat
› Veiligheid
en medewerkers
› Productie van hoogovencement
› Verantwoordelijkheid
en maatschappij
› ENCI IJmuiden en ENCI Rotterdam in vogelvlucht
MARKANTE FEITEN Veiligheidsbewustzijn • Gouden regels ENCI Bedrijven West Hier staan wij voor. Bedankt dat jij er ook voor wilt gaan! • Veiligheidssloten volgens de LOTOTO 194 Worm-rondes en 134 toolboxmeetings georganiseerd op het gebied van veiligheid Eco-verantwoordelijkheid: verlaging energieverbruik door hergebruik warmte, continue verbetering van de energietechnische efficiency van de fabrieken en een nieuwe verwerkingsinstallatie voor (her)gebruikt ovenstof Investeringen Rotterdam: • Optimalisatie van het droogproces • Optimalisatie Twinmill • Veiligheidsinvesteringsproject: verbetering en duidelijkere markering van de vluchtwegen en verplaatsing toegangshek Investeringen IJmuiden • Verbetering oliepompstation • Slakdrogen • Twee veiligheidsinvesteringsprojecten: - Makkelijker openen toegangshek tijdens calamiteiten - Toegankelijker maken van de kade voor grotere schepen en veiligere trappen op de kade Continue verbetering van processen middels Small Group Activities
Veiligheid topprioriteit “Go for zero – nul ongevallen met verzuim en natuurlijk ook zo min mogelijk ongevallen zonder verzuim,” dat is het doel van Vincent van der Horst, Plant Manager van ENCI IJmuiden en ENCI Rotterdam. Veiligheid staat dan ook boven alle andere bedrijfsdoelen. “Een veilige fabriek is ook een efficiënte fabriek. Er is een duidelijke verschuiving geweest van technische aandacht voor veiligheid, naar aandacht voor het gedragscomponent in veiligheid. Bewust veilig werken doe je namelijk voor jezelf én je collega’s.”
Ottervanger, installatietechnicus Rechts: Duco Deur, Teamcoördinator Productie Links: Maurice
Veiligheid en medewerkers Veiligheidsopleidingen In 2013 werden de veiligheidsopleidingen op peil gehouden met opleidingen op het gebied van onder meer BHV incl. AED, EHBO, NEN 3140, VVI-basis & VVI-VOL en valbeveiliging. Daarnaast werden bij ENCI IJmuiden 79 en bij ENCI Rotterdam 55 toolboxmeetings gegeven die direct of indirect te maken hadden met het thema veiligheid. In 2013 werden daarnaast 194 WORM-rondes gehouden. Hoewel de target 85 rondes voor elke vestiging was, zijn er 100 bij ENCI IJmuiden en 94 bij ENCI Rotterdam gelopen.
Investeringen Naast de focus op de gedragscomponent in veiligheid blijven investeringen in het technische aspect onmisbaar. De volgende punten zijn enkele investeringen die ENCI West in 2013 heeft gedaan:
Vincent van der Horst
Plant manager, ENCI Rotterdam en IJmuiden
verplaatst waardoor de toegangsregistratie verbeterd is. Er
zijn veiligheidssloten volgens de LOTOTO (Lock Out, Tag out én Try out)-procedure geplaatst, waardoor apparatuur altijd eerst veiliggesteld moet worden voordat er aan gewerkt kan worden.
Het
toegangshek in IJmuiden kan nu makkelijker open tijdens een calamiteit.
De
kade van de vestiging IJmuiden is toegankelijker voor grotere schepen en de trappen op de kade zijn ook veiliger gemaakt.
Er
is een aantal bouw- en onderhoudstechnische verbeteringen geweest, om de algehele veiligheid te verbeteren.
In
Veiligheidsbewustzijn
2
Aantal ongevallen 2009
2010
2011
2012
2013
IJmuiden
0
0
0
1
1
Rotterdam
1
1
0
0
1
TOP EMPLOYER Eind februari 2013 werden bedrijven van de HeidelbergCement Benelux, waarvan ENCI West onderdeel uitmaakt, gecertificeerd als Top Employer 2013 in Nederland en België. Ook in 2014 mogen zij zich Top Employer noemen. Dit certificaat onderscheidt de volgende gebieden: primaire arbeidsvoorwaarden secundaire arbeidsvoorwaarden & werkomstandigheden training & ontwikkeling carrièremogelijkheden cultuurmanagement
BELGIË BELGIQUE 2014 CERTIFIED EXCELLENCE IN EMPLOYEE CONDITIONS
De doelstelling rondom Top Employer is dan ook om in de top 5 van de beste werkgevers van Nederland en België te komen. HeidelbergCement Benelux wil dit realiseren door nog meer te investeren in haar werknemers, onder andere: Intensiever gebruik van het AFAS-systeem (personeelsregistratie en –informatiesysteem), waarin alle cursussen, opleidingen en trainingen worden opgenomen Invoering van de ‘middle management training track’ en de ‘senior management training track’ Deelname aan de ‘dam-tot-damloop’ en de ‘ride for the roses’ Intensiever gebruik van e-learning voor training en ontwikkeling Het voeren van jaarlijkse functionerings- en ontwikkelingsgesprekken
Veiligheid en medewerkers
In 2012 werd een campagne gestart naar aanleiding van een BST-review. Uit deze review kwam een aantal onderwerpen vanuit de medewerkers naar boven, welke door diverse werkgroepen zijn opgepakt binnen ENCI IJmuiden en ENCI Rotterdam. Deze werkgroepen bestaan uit verschillende medewerkers uit alle niveaus van de organisatie. Op deze manier probeert ENCI West het bewustzijn van veiligheid in alle lagen van de organisatie te verhogen en zo het aantal ongelukken terug te brengen. “We werken daarom ook veel met de slogan: ‘Als je het niet vertrouwt, neem een time-out’. Alle medewerkers moeten het gevoel van bevoegdheid om te stoppen hebben. Ze moeten weten dat wij veiligheid en kwaliteit altijd belangrijker vinden dan snelheid.” Een van de manieren om bewustzijn te creëren, zijn de WORM-rondes (Werkwijze, Observatie, Risico’s & Maatregelen). Hierin worden werknemers geobserveerd en wordt vervolgens de situatie en het handelen geëvalueerd en besproken. Mehmet Kiliç van KAM (Kwaliteit, Arbo en Milieu): “De introductie is nu gedaan en het nut en de noodzaak van bewust veilig
werken worden beter begrepen. De deelnemers aan de rondgangen zijn erg kritisch en oplossingsgericht. We beginnen ons doel dus te bereiken.” Een andere actie die was gestart door een werkgroep was het opstellen van de Gouden Regels. Deze regels zijn de algemene regels voor het veiligheidsbeleid. Deze zijn tijdens een bedrijfsevenement aan alle werknemers gepresenteerd. Ook staan of hangen er op elke locatie grote posters en borden met de Gouden Regels. Het volgende doel is gericht op het omgaan met gevaarlijke situaties en het melden van near-misses. “Op dit moment worden deze niet allemaal gemeld”, aldus Vincent van der Horst. “Dit geeft een verkeerd beeld van de veiligheid in de fabrieken. Van de near-misses kunnen we veel leren en die informatie hebben we nodig om aan de veiligheid te kunnen blijven werken.”
Rotterdam zijn de vluchtwegen verbeterd en duidelijker gemarkeerd en is het toegangshek
3
Investeren in een beter milieu
4
In 2013 is bij ENCI Rotterdam gestart met een optimalisatie van het droogproces. Door de regelingen te optimaliseren, uitgebreid met vochtmetingen, is een rendementsverbetering van meer dan 4% bereikt. Een andere optimalisatie waaraan gewerkt wordt in Rotterdam is de Twinmill. De twee molens die gebruikt worden voor het malen van de grondstoffen hebben beide een eigen afscheider. Een van deze afscheiders is echter verouderd en veel minder efficiënt dan de modernere variant. Na onderzoek is gebleken dat de moderne afscheider genoeg capaciteit heeft voor beide molens en zo kan met een simpele oplossing weer energie worden bespaard. Ook in IJmuiden hebben in 2013 veel projecten plaatsgevonden om het milieu zo veel mogelijk te besparen. Het oliepompstation is verbeterd, waardoor met minder pompen en meer druk dezelfde hoeveelheid olie rondgepompt kan worden. Tenslotte zal het eerder genoemde, succesvolle project met betrekking tot het slakdrogen in 2014 ook in IJmuiden
worden toegepast, om zo optimaal gebruik te maken van de expertise binnen ENCI en het energieverbruik nog verder te reduceren. Met uitzondering van de aanvoer van hoogovenslak maakt Bedrijven West gebruik van grotendeels gesloten installaties waarin de grondstoffen worden opgeslagen. Deze opslagruimtes zijn door gesloten transportsystemen verbonden met de productielijnen. Een aantal keren per jaar controleert een erkende, onafhankelijke instelling de uitstoot naar de lucht. Dankzij deze metingen kunnen de interne metingen van apparatuur van ENCI worden getoetst.
Certificaten Bedrijven West beschikt over certificaten voor: ISO 14001 (milieuzorg), ISO 9001 (kwaliteitszorg) en OHSAS 18001 (veiligheidszorg). De producten zijn voorzien van een CE-markering. Verder zijn alle ENCI-cementen KOMO gecertificeerd voor de Nederlandse markt. In 2013 zijn bij ENCI-West twee interne auditdagen (per plant één) gehouden. Het speciaal opgeleide auditteam van acht auditoren heeft alle afdelingen geaudit. De acties die hieruit voortvloeien, dienen ter verbetering van de bedrijfsvoering en bereiden ENCI beter voor op de externe audits. Andere bedrijven van HeidelbergCement Benelux maken gebruik van de expertise van de medewerkers van Bedrijven West in het uitvoeren van interne audits.
TRANSPORT Het merendeel van de grondstoffen (het halffabrikaat portlandcementklinker, anhydriet en vulstoffen) wordt per schip aangevoerd. Hoogovenslak wordt rechtstreeks van de hoogovens op de naastgelegen opslag bij ENCI IJmuiden gelost. Poederkoolvliegas wordt per auto aangevoerd. Ook wat het transport van het cement naar de klanten betreft, kijkt Bedrijven West naar de impact op het milieu. Het cement wordt vervoerd via bulkwagens en schepen. Transport over het water is niet alleen veel
milieuvriendelijker maar ook economischer dan over de weg. ENCI probeert het vervoer over het water dan ook zoveel mogelijk te stimuleren bij haar klanten. In 2013 voerde Rotterdam 43% van het cement per schip af. In IJmuiden lag dit percentage op 39%. Naast het stimuleren van transport via het water, probeert ENCI de transportplanning van bulkwagens te optimaliseren door zoveel mogelijk te voorkomen dat bulkwagens ‘leeg’ over de snelwegen rijden.
Bedrijven West zet zich voortdurend in om de CO2-uitstoot verder te verlagen. Een belangrijke maatregel hiervoor is de continue procesverbetering die onderdeel is geworden van het DNA van ENCI IJmuiden en ENCI Rotterdam. Daarnaast wordt ingezet op het gebruik van alternatieve grondstoffen in cement om een win-win te realiseren. De energiezuinige rollenpers in IJmuiden, waarin twee ronddraaiende walsen het materiaal vermalen, verbruikt veel minder energie dan een traditionele kogelmolen. De energiebesparing bedraagt ongeveer 8,5 miljoen kWh wat overeenkomt met het energieverbruik van circa 2.600 huishoudens.
In 2012 werd veel aandacht besteed aan optimalisering van het elektriciteitsverbruik. De aandacht richt zich ook op het (her)gebruik van ovenstof door ENCI Rotterdam. In 2012 werd onderzoek gedaan naar de mogelijkheden hiervoor. Dit resulteerde in 2013 in een nieuwe installatie waarmee het stof in het cement kan worden verwerkt.
CO2-emissie Bedrijven West in tonnen
Met haar warmtekrachtkoppelingsinstallatie kan Rotterdam tegelijkertijd zowel elektriciteit als warmte opwekken. De vrijgekomen energie wordt duurzaam gebruikt zonder dat er energie verloren gaat of emissie van CO2 negatief wordt beïnvloed. Bedrijven West werkt continu aan verbetering van de energietechnische efficiency van haar fabrieken.
ECO-RESPONSIBILITY: DUURZAAMHEID KRIJGT VORM Centraal in ons beleid van Eco-responsibility staat onze wil om te handelen als een eco-verantwoordelijke producent en leverancier van bouwmaterialen. Eco-reponsibility verwijst naar de verantwoordelijkheid van elk bedrijf in de bouwsector op het gebied van milieu en economie, maar ook naar de verantwoordelijkheid die we nemen in de maatschappij om ons heen. ENCI néémt die verantwoordelijkheid. Meer info: www.enci.nl < Eco-responsibility RESTPRODUCT WORDT GRONDSTOF Door alternatieve grondstoffen te gebruiken bij de cementmaling vermindert ENCI het aandeel
portlandcementklinker in het eindproduct. We besparen hierdoor een grote hoeveelheid energie en verlagen onze CO2-emissie. De alternatieve grondstoffen vervangen namelijk een groot deel van de (energie-intensieve) portlandcementklinker. ENCI IJmuiden en Rotterdam gebruiken voornamelijk hoogovenslak (een restproduct dat vrijkomt bij de bereiding van ruwijzer), poederkoolvliegas (een restproduct dat vrijkomt bij met steenkool gestookte elektriciteitscentrales) en ovenstof als alternatieve grondstof. In 2013 bedroeg het gemiddeld aandeel hoogovenslak berekend over de diverse hoogovencementen 68%.
Bescherming van ons klimaat
Verantwoordelijkheid en maatschappij
Op verschillende manieren levert Bedrijven West een bijdrage aan een beter milieu. De fabrieken reduceren de emissies van stof tot een strikt minimum door goede afzuiging middels filterinstallaties. Ook worden er in zowel ENCI IJmuiden als in ENCI Rotterdam projecten opgestart om het energieverbruik tot een minimum te beperken. Er wordt hiervoor gekeken naar oplossingen voor alledaagse handelingen en naar investeringen in efficiëntere apparatuur en meetsystemen.
Bescherming van ons klimaat
5
Voortdurende optimalisering van processen
ruwijzer. Staalproducent Tata Steel, buurman van ENCI IJmuiden, is de leverancier van de hoogovenslak. In IJmuiden wordt de hoogovenslak op een energiezuinige manier gedroogd en voorgemalen met een rollenpers. Portlandcementklinker en anhydriet worden voorgemalen in een kogelmolen. Het klinkermeel en slakmeel worden daarna afgemalen in een grotere kogelmolen tot de gewenste kwaliteit hoogovencement. Ná het maalproces wordt nog maximaal 4% vulstof gedoseerd. Dit is poederkoolvliegas (restproduct van met kolen gestookte elektriciteitscentrales) en ovenstof afkomstig van de klinkerovens van CBR Lixhe en CBR Antoing.
Productieproces ENCI IJmuiden en ENCI Rotterdam zijn maalbedrijven. Het halffabrikaat portlandcementklinker afkomstig van CBR Lixhe en CBR Antoing (België) wordt hier samen met andere bestanddelen tot cement vermalen. Alle cementsoorten van Bedrijven West worden geproduceerd op basis van portlandcementklinker. De kalksteen die hiervoor nodig is, wordt gewonnen in groeves, gedroogd en samen met ijzeroxide, siliciumoxide en aluminiumoxide tot ovenmeel vermalen. Dat meel wordt vervolgens in een roterende oven gebracht. De hoge temperatuur in de oven zorgt voor chemische reacties. Nadat het materiaal is gekoeld blijven grijs-zwarte bolletjes over: portlandcementklinker.
In Rotterdam wordt de slak gedroogd met een trommeldroger. In een kogelmolen met stalen kogels wordt de gedroogde slak samen met portlandcementklinker en anhydriet afgemalen op de juiste fijnheid tot de gewenste kwaliteit hoogovencement. Ná het maalproces doseert Rotterdam nog maximaal 4% vulstof.
Inzet hoogovenslak Hoogovencement ontstaat door verschillende gedoseerde stoffen samen te malen en/of toe te voegen: hoogovenslak, klinker, anhydriet en vulstoffen. Bij het malen wordt ook een maalhulpmiddel toegevoegd. De onderlinge verhouding van deze grondstoffen bepaalt het cementtype. Hoogovenslak is een restproduct dat vrijkomt tijdens de productie van
Opvallende projecten
Inzet hoogovenslak (in T)
Inzet klinker (in T)
Het cement van Bedrijven West wordt bij veel in het oog springende projecten op de Nederlandse markt gebruikt. Een aantal van die projecten zijn de bouw van de nieuwe Botlekbrug, het viaduct aan de A20 bij Moordrecht en de uitbreiding van de snelwegen A4, A15 en A16.
350
700
250
600 200
500
150
400 300
100
200
Productie van hoogovencement
2009
2010
2011
2012
IJmuiden
2013
Rotterdam
0
2009
IJmuiden
2010
2011
2012
2013
Rotterdam
Productieproces
IJMUIDEN
Bas Mathu, groepsleider MCC
Cementsoorten ENCI IJmuiden en ENCI Rotterdam produceren overwegend het duurzame hoogovencement (CEM III) dat tal van toepassingen in de bouw kent. Bij hoogovencement is de basisgrondstof klinker voor een groot deel vervangen door hoogovenslak. Door de energie-intensieve winning van klinker te vervangen door gebruik van slak van de nabijgelegen hoogovens wordt de CO2-uitstoot verminderd.
CEM II/B-S 52,5 N Portlandslakcement: 75% portlandcementklinker en 25% hoogovenslak CEM III/A 52,5 L Hoogovencement: 50% portlandcementklinker en 50% hoogovenslak CEM III/A 52,5 N Hoogovencement: 50% portlandcementklinker en 50% hoogovenslak CEM III/B 42,5 N Hoogovencement: 30% portlandcementklinker en 70% hoogovenslak
ROTTERDAM
Innovatie is onlosmakelijk met ENCI verbonden. Met nieuwe cementsoorten wordt ingespeeld op de wensen van klanten of de trend gezet voor nieuwe of toekomstige markten. Zo kwam ENCI IJmuiden in 2012 met het nieuwe cement CEM III/A 52,5 L als vervanger voor CEM III/A 42,5 N.
KWALITEIT ALS CONSTANTE
DUURZAAM BOUWEN? MET BETON!
In het eigen kwaliteitscentrum bij ENCI Rotterdam ontwikkelen en testen we nieuwe cementrecepten. Hiertoe beschikt het centrum over een ultramodern en goed geoutilleerd bedrijfs- en betonlaboratorium. Hoogwaardige producten zien hier het licht en vinden hun weg vervolgens naar klanten. Het kwaliteitscentrum wordt niet alleen voor de ontwikkelingsactiviteiten van Nederland maar ook voor die van België ingezet.
ENCI en HeidelbergCement Benelux zijn sterke voorstanders en promotors van duurzaam bouwen. Dat kan bij uitstek met beton. Wie beton zegt, komt automatisch op betere milieuprestaties en hoogwaardige technische en esthetische aspect. Maar ook als het gaat om energie-efficiëntie, carbon footprint en hergebruik proberen we steeds milieuvriendelijke oplossingen voor te stellen aan onze klanten. Daarbij snijdt het mes aan twee kanten: financieel voordeel door energie- en warmtebesparingen én een beter milieu.
Cementsoorten
6
0
Rechts:
Continue innovatie
50
100
Ton Vonk, technisch onderhoudsfunctionaris
Hoogovencement leent zich bij uitstek voor objecten en projecten met een lange levensduur, zoals wegen, gebouwen, bruggen, tunnels, waterbouwkundige werken en in de buurt van zee gelegen bouwwerken. Hier komen de voordelen van hoogovencement minder snel optredende thermische krimpscheuren tijdens het verharden en betere bestandheid tegen agressieve stoffen - optimaal tot hun recht.
900 800
Links:
7
ENCI IJmuiden en ENCI Rotterdam in vogelvlucht In 2013 produceerden de ENCI-fabrieken in IJmuiden en Rotterdam met 88 medewerkers ruim 1 miljoen ton cement. Hiervan nam ENCI IJmuiden 667.000 ton voor haar rekening, terwijl ENCI Rotterdam in 2013 tekende voor 426.000 ton. Beide fabrieken produceren hoofzakelijke hoogovencement (CEM III). De hoogovenslak, een CO2neutraal bijproduct van (ruw) ijzerproductie, vormt hierbij de vervanger van de traditionele basisgrondstof portlandcementklinker. Het gebruik van slak past logisch in het duurzaamheidbeleid van de HeidelbergCement Groep, waartoe ENCI behoort.
ENCI B.V. Vestiging IJmuiden Noordersluisweg 75 1951 JR Velsen-Noord
ENCI IJmuiden produceert al sinds 1931 hoogovencement. Het naastgelegen Tata Steel is daarbij nog steeds de belangrijkste grondstofleverancier. Met een maximale productiecapaciteit van 1,4 miljoen ton cement is ENCI IJmuiden een belangrijke speler op de markt van hoogovencement. ENCI Rotterdam is gevestigd in het Botlekgebied bij Rozenburg en vormt de tweede fabriek van hoogovencement. De fabriek werd opgericht in 1964 en heeft een productiecapaciteit van 600.000 ton.
ENCI B.V. Vestiging Rotterdam Humberweg 9 3197 KE Botlek-Rotterdam
HEIDELBERGCEMENT GROEP ENCI is onderdeel van de HeidelbergCement Group, wereldwijd marktleider in aggregaten en een prominente speler op het gebied van cement, beton en andere downstream-activiteiten en één van 's werelds
ENCI B.V. Vestiging Rotterdam Humberweg 9 3197 KE Botlek-Rotterdam Tel. +31 (0)181 24 45 00 Fax. +31 (0)181 24 45 23
grootste fabrikanten van bouwmaterialen. Het bedrijf biedt werk aan zo'n 52.000 mensen op 2.500 locaties in meer dan 40 landen. De geconsolideerde omzet bedroeg 14 miljard euro in 2013.
ENCI B.V. Vestiging IJmuiden Noordersluisweg 75 1951 JR Velsen-Noord Tel. +31 (0)251 26 86 00 Fax. +31 (0)251 26 85 07
www.heidelbergcement.com/benelux www.enci.nl
