ROCfort. Alles doet er toe. Ik verwacht echt niet dat iedereen stil zit. We hebben de knop omgezet!

Personeelsblad van ROC van Twente

ROCfort

oktober 2015

4 Verschijnt 5 keer per jaar.

‘Ik verwacht echt niet dat iedereen stil zit’ De ‘Roomske’ uit Rijssen met een netwerk van hier tot Qatar

Alles doet er toe ‘We hebben de knop omgezet!’ Geen reclame voor het onderwijs

Inhoud ROCfort 4 | oktober 2015

‘Lean’ onderwijs: verbeteren aan het bord

Redactioneel Nieuw begin

Maak het klein en houd het praktisch

3

Evenementenkalender

5

Eric Braamhaar:

De ‘Roomske’ uit Rijssen met een netwerk van hier tot Qatar

6

OP DE COLA BIJ

Zes ondernemende studenten over hun bezoek aan Expo in Milaan en de WvhO

‘We hebben de knop omgezet!’ D E C O M B I N AT I E

8 10

Alles doet er toe

12

De Rekenkamer

14

KIPPENVEL

Kippenvel, gewoon, omdat het kon

16

Studente Marieke Bakker:

Nét niet Landelijke Uitblinker mbo

17

DE EERSTE WERKDAG

Ik verwacht echt niet dat iedereen stil zit

18

Zoek talent en begeleid deze student! Vijf collega’s over hun trip naar WorldSkills in São Paulo, Brazilië

20

POLDERWERK

Geen reclame voor het onderwijs

23

Het valt mij op dat er zoveel nieuwe collega’s zijn. Het lijkt erop dat de grote uitstroom nu echt is begonnen. Veel collega’s nemen afscheid van ons ROC. Maar we krijgen er ook nieuwe enthousiaste collega’s voor terug. Lees de interviews maar eens met Eric Braamhaar en Martin­ ten Thije. Zij gaan geheid mooie nieuwe dingen doen voor ons ROC, en vooral voor onze studenten. Onze collega Anne Kloppenburg is weer terug van weggeweest, maar in onze optiek is ze nog nieuw. Elke nieuwe collega in ons team “mag” een ‘Kippenvel’ schrijven. Gelukkig liet Anne zich dat geen twee keer zeggen! Ook nieuw binnen ons ROC is de Rekenkamer. Voor studenten die moeite hebben met rekenen. De verplichte rekentoets is onlangs een jaar uitgesteld, maar hij komt zeker. Collega Angelique van Elzakker geeft onze studenten graag bijles. Een nieuwe start, een nieuw begin. In deze roerige tijd heeft dat voor iedereen een verschillende betekenis. Het blijft bizar dat het nog maar 70 jaar geleden is dat de situatie in ons land niet veel beter was. Onze oudere collega’s hebben de nasleep van de Tweede Wereldoorlog en de wederopbouw meegemaakt. Al zullen zij zich destijds - als kinderen waarschijnlijk niet zo druk hebben gemaakt over dit nieuwe begin. Onlangs was ik in gesprek met onze stagiair. Hij besefte zich niet dat er studenten in Twente zijn die geen thuis hebben. Helaas is niets minder waar. Vlak voor de zomervakantie begeleidde ik een groepje studenten. Twee van die acht studenten hadden niet zo’n fijne jeugd gehad. Zij woonden na heel wat omzwervingen nu in een pleeggezin. Daar hadden ze het goed, vertelden zij mij. En de stabiliteit die ze daar hebben, is echt nodig om hun opleiding goed te kunnen volgen. Dit soort dingen raken mij enorm. Maar ik ben dan ook wel trots dat wij als ROC van Twente een klein beetje kunnen meehelpen aan die nieuwe start. Wie er ook optimaal gebruik heeft gemaakt van een nieuw begin, is onze uitblinker Marieke Bakker. Na het behalen van haar diploma (juli jl.) liet zij er geen gras over groeien. Ze ging fanatiek aan de slag als freelance persfotograaf voor de TC Tubantia. Maar Marieke ging ook de strijd aan voor de titel ‘Landelijke Uitblinker MBO’. Met succes! Want van alle 47 mbo uitblinkers uit heel Nederland heeft zij de meeste stemmen gekregen. Vervolgens was de eer aan de vakjury... Helaas, is onze Marieke het net niet geworden. Maar wat heeft ze het geweldig gedaan! Saskia Blokhuis Hoofdredacteur PS Wil je op de hoogte blijven van alle nieuwtjes? Lees het e-Bulletin, de e-Zines, kijk op Plaza en onze website en volg ROC van Twente op Facebook en Twitter.

‘Lean’ onderwijs: verbeteren aan het bord Maak het klein en houd het praktisch tekst: Hans Morssinkhof

Een verblijf in het Medisch Spectrum Twente (MST), in april, zet Bert Imminga aan het denken. Als kwaliteitsmedewerker bij de dienst Onderwijs & Kwaliteitszorg (O&K) kent hij projecten als MBObeter en LeerKRACHT die de kwaliteit van het onderwijs willen versterken. Vooral door de verantwoordelijkheid in de teams te leggen. Het MST wil ‘lean’ werken en baseert zich deels op dezelfde uitgangspunten. ‘Ik heb aan den lijve ervaren wat dat betekent. Als patiënt krijg je daar veel aandacht. Dat geeft je vertrouwen.’

Als wandelend patiënt zag Bert het Verbeterbord van de afdeling.

samen welke concrete verbeteracties nodig zijn

‘Dat heeft een belangrijke plaats in MBObeter en LeerKRACHT.

en gaat aan de slag. Dan is het team eigenaar

Je staat als team wekelijks een kwartier bij dat bord en bespreekt wat

van de kwaliteitsverbetering. Het neemt zelf

je tegen­komt. Wat gaat goed, wat kan beter? Je besluit vervolgens

regie en verantwoordelijkheid.’

ROCfort oktober 2015

3

Hij was er altijd al enthousiast over. ‘Nu komt

stellen waar je snel en gemakkelijk verbeteringen kunt realiseren. Denk

daar iets bij: ik heb ondervonden dat het werkt.

aan een ziekenhuis, waar alle materiaal grijpklaar moet liggen. Als je

De verpleging had tijd en aandacht voor me. Dat

dat op alle afdelingen op dezelfde wijze inricht, wordt het werk aange-

gaf mij vertrouwen. Daarom moest ik aan onze

namer en overzichtelijker. Je krijgt er bovendien voldoening van want je

studenten denken, die we immers ook tijd en

hebt meer tijd voor je patiënten. De Twentse ziekenhuizen en thuiszorg

aandacht willen geven. Zo’n Verbeterbord helpt

zijn er mee bezig, de verpleeghuizen zijn geïnteresseerd.’

daarbij. Als dienst O&K gaan we er zelf mee

De module wordt vanaf volgend schooljaar als keuzedeel aangeboden.

werken.’

Opmerkelijk genoeg werkt Bens team nog niet met een Verbeterbord. ‘Maar we hebben al veel opgeruimd’, lacht hij, ‘ik denk dat wij het op

Lean Six Sigma

korte termijn invoeren.’

Het Verbeterbord is ontleend aan Lean. Deze oorspronkelijk door Toyota ontwikkelde manier

In één keer

van werken focust op waarde voor de klant. Tra-

De teams van Jorie Brinker (docent team Assisterenden Gezondheids-

jecten als MBObeter en LeerKRACHT vertalen

zorg – opleiding Doktersassistente) en Viola Brummelhuis (docent om-

een deel van die filosofie naar het onderwijs.

gangskunde, opleiding Verzorgende-IG, Almelo) zijn al gewend aan het

Het accent ligt dan op ‘lean’, zeg maar het voor­

Verbeterbord. ‘We hebben het leren kennen door MBObeter’, vertelt

komen van verspilling van materiaal, tijd en ener-

Viola. ‘We merkten dat we veel kunnen verbeteren door snellere en

gie. Tijdens korte bijeenkomsten aan het Verbe-

effectievere onderlinge communicatie. Aan het bord is iedereen in één

terbord benoemen teamleden knelpunten en

keer op de hoogte van alle gesignaleerde knelpunten.’

zoeken ze oplossingen. Altijd in de vorm van hel-

Jorie Brinker deelt die ervaring. ‘Je benoemt problemen eerder, zoekt

der geformuleerde doelen. Smileys in de kleuren

samen oplossingen en bewaakt de voortgang. Daarmee kun je studen-

groen, oranje en rood markeren de voortgang.

ten sneller en beter helpen.’

Het motto­van LeerKRACHT is veelzeggend: ‘Elke dag samen een beetje beter.’ Bert: ‘Alle Colleges en teams kunnen zo’n traject volgen, vaak met hulp van deskundigen van het bureau UNC Plus Delta. Nog niet iedereen maakt daarvan gebruik, dus breng ik het graag onder de aandacht.’ Het beroepenveld gaat er bovendien om vragen, is zijn overtuiging.

Werkgevers

Ze heeft vorig jaar de training Green Belt van Lean Six Sigma gevolgd.

Ben Bruggink, docent verpleegkunde (Hengelo)­

Het gehele team volgt in oktober de training Yellow Belt. ‘Het spreekt

heeft dat laatste al meegemaakt. ‘De Werk­­

me aan, het is een filosofie, een manier van werken.’ Ze heeft die bij

geversvereniging Zorg & Welzijn Oost-Neder-

wijze van pilot verwerkt in een e-learningtraject voor twee klassen van

land (WGV) heeft het MBO College voor Ge-

de opleiding Doktersassistente. Tijdens de stage hebben de studenten

zondheidszorg drie jaar geleden gevraagd onze

bijvoorbeeld op de ‘5S’ moeten letten. De afkorting duidt op vijf begrip-

studenten voor te bereiden op de beginselen

pen die de werkplek overzichtelijk maken: sorteren, schikken, schoon-

van Lean Six Sigma.’ Dat heeft geleid tot het

maken, standaardiseren en standhouden. ‘Daar zijn leuke dingen uit

project Lean Six Sigma for Healthcare, waarin

voortgekomen. Studenten hebben soms zelf verbeterpunten aange­

ROC van Twente samenwerkt met onder meer

dragen, verschillende huisartsen stellen ons nu vragen. Dus het draagt

de Universiteit Twente, Symbol Business Impro-

verder.’

vement Enschede, de universiteit van Limerick

4

en de WGV. Ben heeft er een lesmodule voor

MST

ontwikkeld die studenten vertrouwd maakt met

Jan Wijnand Hoek, programmaleider 3S in het MST (en auteur van het

de toepassing van ‘lean’ in de zorg.

boek Kennismaken met Lean) heeft met zijn naaste collega’s in de af-

‘Noem het een vorm van bewustwording. Je gaat

gelopen drie jaar ongeveer 1500 van de 4000 medewerkers getraind.

anders kijken naar je werkprocessen om vast te

‘Wij spreken van het ‘Samen Slimmer Systeem’, omdat we ons voor-

ROCfort oktober 2015

Evenementenkalender

al op ‘lean’ toeleggen’, vertelt hij. De training richt zich op houding, gedrag en het zetten van kleine en concrete stappen. ’Artsen en verpleegkundigen zijn nu minder tijd kwijt aan bureaucratie en tijdrovende handelingen. Ze kunnen beter inspelen op de behoeften en verwachtingen van de patiënt.’ Dat heeft nog een ander effect. ‘Ze krijgen meer

VE NO NSD

AG

verantwoordelijkheid. Er ontstaat een heel andere

WOE

interactie met de patiënt. Want de tijd die je wint, besteed je aan patiëntenzorg. Dat spreekt aan, dat is de passie van de zorgprofessional.’

MB

ER

1819

NOVEMBER

DONDERDAG

regie over eigen processen en voelen daardoor zelf

Business Meets Twente Expo Twente, Enschede woensdag: 13.00 - 20.00 uur donderdag: 13.00 - 18.00 uur

Hij noemt een concreet voorbeeld. Op de scopie-­ afdeling gingen verpleegkundigen tijdens een onder­

D EC E

zoek drie keer naar een andere kamer om iets op

9 10 D EC E

MBE

R

DO N D ER

Dat lijkt niet veel maar voor de patiënt is het verve-

DAG

W O EN SD

AG

te halen. ‘Dat duurde per keer dertig seconden.

MBER

lend. Nu staat er elke dag een doordacht ingericht wagentje met alle benodigdheden. Bedenk wat dat

Skills Heroes vakwedstrijd bouwen Reggesingel 54, Rijssen

voor de patiënt­betekent. Dat is ‘lean’: maak het klein en houd het praktisch.’ DECE MBER

10

DON DER DAG

Hele organisatie Inmiddels is het systeem uitgerold in steeds meer onderdelen van het MST. Elke maandagochtend staan Raad van Bestuur en management bij het Verbeterbord. De managers staan later met hun team­ leiders bij het Verbeterbord van de afdeling. Daarna

D EC

sen nemen verantwoordelijkheid en krijgen recht op succes.’ En er is nog iets. Alle medewerkers krijgen besef van

gaand proces.’

WOENSDAG

DAG

JANUARI

DONDERDAG

punten. ‘Lean’ is nooit af, verbetering is een voort-

527 6 22 28 DINS

helft’ zijn. Want iedere keer zie je nieuwe verbeter-

G

met lean bezig zijn, zullen je vertellen dat ze ‘op de

DA

er komen altijd nieuwe bij. ‘Organisaties die al lang

BER

RI UA NUARI N A JANUARI J JA AN

lijk verdwijnen er items van de Verbeterborden, maar

MA

de noodzaak van voortdurende verbetering. Natuur-

151 6 D EC E M

G

DINS

dure. Hoek: ‘Zo ontstaat tweerichtingsverkeer. Men-

ER

W OE NS DA

DAG

volgen de teamleiders met hun team dezelfde proce-

EMB

Decanendag Gieterij, Hengelo

Skills Heroes vakwedstrijd restauratie

Stichting RIBO Erve Woldhuis, Haarweg 3, Hengelo

Open Dagen

ma 25 januari: Enschede di 26 januari: Hengelo wo 27 januari: Almelo wo 27 januari: Vroomshoop do 28 januari: Rijssen 15.00 - 21.00 uur

Hoek is blij met de aandacht voor ‘lean’ in het onderwijs. ‘We zijn er hier nog volop mee bezig, het gaat ook om de olievlekwerking. Dan ondersteunt het ons als de studenten van nu tijdens de opleiding al met ‘lean’ bekend en vertrouwd raken.’

Parallellen Terug naar Bert Imminga. In zijn ‘dubbelrol’ als kwaliteitsmedewerker en (ex-)patiënt treffen hem de parallellen. ‘In het MST werkt ‘lean’ door in het welbevinden van de patiënt. En dat doet je goed, is mijn ervaring. Wij kunnen door ‘lean’ onze studenten beter bedienen. Door zelf te doen. En dat willen we, dat is ónze passie. Als een team hiermee aan de slag wil, na overleg met teammanager en directeur, adviseer ik graag over de mogelijkheden.’

Pensioen Per 1 september 2015

Per 11 september 2015

Jan Bekebrede Hans ter Denge José Farro Antoinette Gilding - Tussaud Dini Hielkema - van Heerikhuizen Johan Lubberink Lidwien Mulders - van der Aa Maarten van Os Jan Rahder

Annie Tankink - te Lintelo

Per 4 september 2015

Per 1 oktober 2015

Marcel Slot

Johan Leusink

Per 1 oktober 2015 Trudy Bults - Keizer Gerda Nijbroek - Tempelman Victor Rheinfeld

Keuzepensioen

ROCfort oktober 2015

5

Eric Braamhaar:

De ‘Roomske’ uit Rijssen met een netwerk van hier tot Qatar interview: Elise Slot

Of hij die connecties in Qatar nodig heeft, valt te betwijfelen, maar zijn Twentse netwerk alleen is al enorm. En juist dat gaat hij benutten op zijn speurtocht naar bpv+ plaatsen voor studenten van de Entreeopleiding. Sinds kort werkt Eric namelijk niet alleen als scheidsrechter voor de KNVB, maar ook 32 uur per week voor ons ROC.

6

Bovenste rij: Mike Michiels, Eric Braamhaar en B.D. van Riel Vooraan: Dani de Jong

ROCfort oktober 2015

Zo kan het gebeuren dat Eric de ene dag om het hoekje kijkt bij het

denken meer te kunnen, kunnen ze doorleren

traject Assist bij Heracles of ‘Scoren door scholing’ bij FC Twente en in

om door te groeien.

het weekend een eredivisie­wedstrijd fluit. De echte voetballiefhebbers

Daarnaast begeleid ik de totstandkoming van

hadden hem ook direct gespot, toen hij door de Gieterij liep. Daar is hij

een film over onze studenten en de doelen die we

inmiddels aan gewend. Zijn bekendheid heeft nadelen, maar nog veel

nastreven. We, ons team dat wordt aangevoerd

meer voordelen, want er gaan deuren open die anders gesloten blijven.

door Edwin Kamp en verder bestaat uit Merel

Hij loopt mank, heeft zijn voet verstuikt, dus moest hij de wedstrijd

Naafs, Nathalie Homan en Lydie Hampsink,

Feye­noord - Willem II afzeggen. Wel heeft hij de wedstrijd tussen F3

hebben onszelf een deadline gesteld: 1 januari

en F4 van zijn eigen club SV Enter gefloten. ‘Dat zijn nog kleintjes, die

hebben we 100 bpv+ plaatsen gerealiseerd. De

spelen op een half veld, dus dat kon ik net halen.’

film helpt ons om het belang van ons doel te

Het typeert Eric: doorzetten, sociaal en vooral geen kapsones. Doen

onderstrepen.’

wat je moet doen, zo is hij opgevoed. Hij komt uit een liefdevol gezin. niet alleen omdat zijn jeugd veilig en warm was, maar ook omdat hij

Wat heeft het werk als scheidsrechter voor meerwaarde in dit werk?

leerde dat je ergens voor moest werken. Toen hij als zestienjarige kon

‘Ik was laatst ergens waar iemand zei dat hij

fluiten voor de KNVB, steunden zijn ouders hem zonder hem echter te

respect wilde. Maar dat krijg je niet zomaar, dat

pushen. Ze zeiden: ‘Als jij denkt dat het leuk is moet je er 100% voor

moet je verdienen. Je dwingt het af door je eigen­

gaan, dan staan wij voor 100% achter je.’

gedrag en daarvoor moet je ook goed naar je-

Iedereen droeg zijn steentje bij. Terugkijkend was dat een goed begin;

zelf kijken. Je moet je kunnen Eric is geboren in Rijssen. ‘Als twaalfjarige begon ik met fluiten bij RKSV, een kleine katholieke club met 120 leden die op zondag speelde. We wisselden uit met Excelsior, de toen nog streng gereformeerde zuster­ vereniging die 1800 leden telde. Daar kreeg ik de bijnaam ‘Roomske’. Van Rijssen verhuisde ik naar Enter

‘Iedereen heeft talent. Het gaat erom wat je er voor over hebt om dat tot bloei te laten komen. Als je dat niet leert, alles krijgt wat je hebben wilt, leer je nooit door te zetten.’

waar ik alweer 26 jaar woon en sinds

beheersen, zo af en toe kunnen toneelspelen en ervoor zorgen dat iedereen zich aan de regels houdt, met een klein stukje bandbreedte voor je eigen inzicht. Je moet ook oog hebben voor het groepsproces. Dat betekent dat als het met één speler niet zo klikt, je diegene vermijdt, omdat je ook de overige

vijf jaar lid ben van SV Enter. Ook mijn twee dochters zijn lid en de

21 moet kunnen leiden. Verder probeer je een

oudste gaat mij achterna, zij koos ook voor de rol van scheidsrechter.’

band te krijgen met de leidinggevende figuren.

‘Het is zo leuk om langs de lijn te staan als ze spelen of fluiten. Mijn

Die band werkt goed, omdat ook die corrigeren

vrouw José is degene die, toen ik de afgelopen 16 jaar internationale

en sturen. En dan is er nog je persoonlijkheid.

wedstrijden floot, overal met ze naar toe reed. Zij is de spil waar ons

Vergelijk 23 scheidsrechters met elkaar en je

gezin om draait. De kinderen vinden het wel eens lastig als er op straat

hebt 23 persoonlijkheden met een eigen stijl van

mensen naar me toe komen, mij herkennen en langs hun moeder heen

leidinggeven. Je ervaring met groepsprocessen

lopen. Zij is minder bekend, maar net zo belangrijk!’

helpt dus wel degelijk. Ik zie het ook aan onze oudste dochter: ze beweegt zich makkelijk, is

Een warm nest is niet vanzelfsprekend, heeft hij gemerkt. Het houdt

sociaal, dat komt je in dit werk van pas.’

hem bezig, zeker nadat hij op een ochtend bij Assist kwam kijken. ‘Vier meiden­en vijf jongens tussen de zestien en achttien waarvan ik de ver-

Geen driftig fluitend opgewonden standje, maar

halen hoorde. Zij hebben meer meegemaakt dan ik op mijn 48e. Twee

een ontspannen scheidsrechter die ze niet snel

van de jongens waren er al vroeg: het bleek dat ze ’s nachts op het

gek krijgen. Eentje die inderdaad af en toe een

sta­tion hadden geslapen. Op het station! Dat bleef ’s avonds door mijn

beetje toneel speelt, natuurlijk ook wel eens een

hoofd spoken, ik kon er slecht van slapen. Ze zijn op zo’n kwetsbare

fout maakt en dan twijfelt: direct toegeven aan

leeftijd. Mijn oudste is ook zestien. Wij vormen met zijn viertjes een

de pers en lekker snel naar huis of er nog even

hecht gezin, praten met elkaar, hebben een echte vertrouwensrelatie.

op kauwen.

Ik sprak laatst met de wijkagent uit De Pollen, gemeente Twenterand.

Tsja, de Entree-opleiding heeft Eric nu wel inge-

Hij vroeg hoe hij het tij kon keren: de jongeren uit zijn wijk ontsporen

lijfd, maar wat te denken van een workshop bij

vaak. ‘Daar ben je een uitslover als je werkt of naar school gaat. Ze

de ROC Academie? Leren hoe je grote groepen

hebben ook geen voorbeeld van hoe het anders kan. Daar zou ik ook

opgewonden jongens en meisjes in het gareel

graag iets aan veranderen.’

houdt bijvoorbeeld. Gewoon vanuit een ander perspectief naar je werk kijken.

Hoe stel je je werk voor de Entreeopleiding voor?

Eric staat er open voor. Het lijkt hem leuk om

‘Ik ben al begonnen, mijn eerste bezoek bracht ik aan Van Merke­steijn

ook eens een gastles te geven, ‘maar eerst die

en daar zijn onze stagiairs welkom. Eerst als ijzervlechter en als ze

100bpv+ plaatsen!’

ROCfort oktober 2015

7

Zes ondernemende studenten over hun bezoek aan Expo in Milaan en de WvhO interview: Saskia Blokhuis

Kun jij het je nog herinneren? Dat filmpje over de ‘Week van het Ondernemen’ (WvhO) waarin in een aantal studenten heel stoer komt aanlopen? Alsof het een ‘James Bond’ film is. Die studenten hadden dat filmpje laten maken om hun medestudenten te informeren over de WvhO en ze enthousiast te maken om daaraan deel te nemen. Projectcoördinator Bert Timmerman was zo trots op deze groep studenten (ook wel ‘studentmagneten’ genoemd) dat hij hun project aanmeldde voor de Team Innovatie Prijs. Helaas kwamen ze daar niet voor in aanmerking, want dat is een prijs voor onderwijsteams. Maar de jury was dermate onder de indruk dat zij samen met het CvB de studentmagneten verrasten met een aanmoedigingsprijs. Tijd dus voor een gesprek met deze studenten, die ook komend schooljaar weer betrokken zullen zijn bij de organisatie van de WvhO. SARVinSchool (Chudi Uzozie en Benjamin Veenstra) ondersteunt ROC van Twente bij de organisatie van de Week van het Ondernemen. Een project mét, voor en door studenten. SARVinSchool is zeer ervaren in het motiveren, professionaliseren van en het communiceren met leerlingen en docenten in projectverband. Met name als er druk op ligt.

8

ROCfort oktober 2015

Vertel! Wat hebben jullie met die prijs gedaan?

Ruben: “Het is eigenlijk hoe je tegen het leven

Ruben Wegstapel (student Bouwkunde en tevens voorzitter Centrale

aankijkt, hoe je je studie aanpakt, welke resul-

Deelnemersraad) gaat van start: “Ezla (student opleiding invoegen)

taten je wilt behalen, hoe je omgaat met privé

kwam met het idee om de Expo in Milaan te bezoeken. Het thema van

en zakelijke kwesties. Je moet je onderscheiden.

deze 34e universele wereldtentoonstelling is ‘Voedsel voor de planeet,

Maar daarvoor moet je soms een patroon door-

energie voor het leven’. Elk land heeft hier op eigen wijze invulling aan

breken. Dan gaan er echt deuren openen. Soms

gegeven en het leek ons heel leerzaam om gezamenlijk een bezoek te

zelfs teveel. Dan vraag je je af: ‘Waar moet ik

brengen aan zo’n grote Expo, waar zo’n omvangrijke organisatie achter

nou naartoe?’.”

zit. Niet te vergelijken met de WvhO.”

Helder, maar had jullie bezoek aan de Expo daarnaast nog een doel? “Jazeker”, antwoordt Beyza (studente opleiding Verzorgende) kordaat. “Wij hadden samen afgesproken dat wij daar sprekers gingen regelen voor de WvhO, ideeën moesten opdoen voor de inrichting en goed moesten bekijken wat bezoekers nou eigenlijk aanspreekt.”

En, wat sprak ze aan? “Eten!”, lacht Ruben. “Nee, zonder gekheid, dat was natuurlijk het hoofdthema van de Expo, maar je merkte wel degelijk dat de paviljoens van de landen die ook daadwerkelijk ter plekke eten aan het bereiden waren en dit verkochten, erg in trek waren bij de bezoekers. Dit was ook ons puntje van kritiek op sommige paviljoens. Het leidt namelijk ook wel af van de daadwerkelijke boodschap en ontwikkelingen.

Via Facebook zag ik dat jullie in de zomervakantie nog een keer naar Milaan zijn geweest.

Waar hebben jullie en jullie medestudenten dan behoefte aan? “We willen meer met ondernemers spreken. Meer ervaringen uitwisselen. Leren van erva-

Ahad (student opleiding Werktuigbouwkunde): “Ja, dat klopt. Bij de Expo

ringsdeskundigen. Maar dan moeten de docen-

wordt de hulp van heel veel mbo-studenten ingezet. Wereldwijd. Dus ook

ten en teammanagers de studenten wel de ruim-

het Nederlandse paviljoen kon nog wel hulp van techniekstudenten ge-

te geven om ondernemend te zijn. In de praktijk

bruiken. Ruben en ik zijn dus daar geweest om samen met 80 andere

komt het er namelijk op neer dat we niet altijd de

Nederlandse studenten achter de schermen te helpen. Zo hebben we

gelegenheid krijgen om onszelf te ontwikkelen

onder andere de afbouwplanning gemaakt, want het paviljoen moest

doordat we gewoonweg onze lessen niet mogen

binnen twee weken helemaal afgebouwd worden. We verbleven op de

missen. Dat begrijpen we wel, maar de flexibili-

campus van de Universiteit in Milaan. Geweldige ervaring, leuke mensen

teit is soms ver te zoeken. Het blijft dus lastig.”

ontmoet, staat goed op ons CV. Echt een kans die we moesten grijpen.”

Maar nu concreet, hoe staat het met de WvhO?

Maar als het lastig is, waarom willen jullie dit dan zo graag?

“Deze gaat plaatsvinden in april 2016 en we zijn al druk bezig met de

Ruben: “Omdat ROC van Twente dit nodig

eerste voorbereidingen”, vertelt Willeke (student opleiding Marketing­

heeft. De organisatie, de docenten en vooral de

en communicatie). Wij vieren blijven ook dit jaar bij de organisatie

studen­ten!”

betrokken, maar dit clubje moet zeker aangevuld worden met nieuwe studenten. Dit moeten studenten zijn die van aanpakken weten, kansen

Meer weten?

zien en deze ook benutten.”

Kijk op Plaza of www.ondernemerslabtwente.nl.

Beyza vult aan: “We willen ook nog meer aandacht voor de WvhO. Het

Neem contact op met collega Bert Timmerman:

is te onbekend. Studenten moeten doorkrijgen dat er wat te halen valt.

[email protected] of student Ruben

Het is een kans voor ze.”

Wegstapel: [email protected]. Vergeet vooral niet om je studenten hierover te

Dan ben ik natuurlijk wel benieuwd wat volgens jullie een ondernemend persoon is…

informeren!

Ahad: “Voor mij is ondernemend zijn je hele gedrag, zelf de schouders eronder zetten, zelf actie ondernemen.” Beyza vervolgt: “Voor mij is het dat je effectief bezig bent naast je studie. Ondernemend zijn voor je eigen toekomst!” “Ik vind ook dat je heel flexibel en zelfstandig moet zijn”, vult Willeke aan.

De Week van het Ondernemen vindt plaats van maandag 4 april t/m donderdag 7 april 2016

ROCfort oktober 2015

9

‘We hebben de knop omgezet!’

www.registerleraar.nl

Registreer je als leraar! De leraar die zich inschrijft in het register, beheert zelf zijn gegevens en is verantwoordelijk voor de juistheid daarvan. Zolang de ingeschreven leraar aan de criteria voldoet, is de inschrijving vier jaar geldig. Hij houdt een overzicht bij van de professionaliseringsactiviteiten die hij onderneemt en voegt zo nodig bewijsstukken toe. Dat alles wordt het portfolio van de leraar genoemd en dit portfolio wordt gebruikt bij de vierjaarlijks herregistratie. Nu kan iedereen die dat wil, zich leraar noemen. Dat kan straks niet meer, dan betekent registratie een kwaliteitskeurmerk net als bij veel andere beroepsgroepen. Nico Haarman, Yvonne Telgenhof Oude Koehorst, Laura Bunte, Els Falkmann en Roelie Beunk.

10

ROCfort oktober 2015

Roelie Beunk, senior docent en projectleider Vroegtijdig Schoolverlaten, Els Falkmann, senior docent bij de Entreeopleiding en Mireille de Carpentier, docent bij het team Pedagogisch Werk Hengelo moesten na jaren ervaring in het onderwijs toch nog op voor hun BVE. Zij en andere collega’s moesten hun bevoegdheid en bekwaamheid verankeren in een portfolio, een soort EVC-traject dat werd afgerond met een assessment. Het geheel werd begeleid vanuit Windesheim. Dat was even slikken, het voelde alsof dat wat ze tot dan toe gedaan hadden, er eigenlijk niet toe deed, maar ze besloten er samen het beste van te maken en de knop om te zetten. Een gesprek met Roelie en Els. interview: Elise Slot

‘In november 2012 hadden we de eerste en enige­bijeenkomst vanuit

Was het een geslaagd traject?

Windesheim om de groep waarin we zaten op weg te helpen. Tijdens

‘Ja, want je komt met een stel leuke collega’s in

die bijeenkomst hebben we de competenties uitgewerkt en gedeeltelijk

the flow, het gaat ineens allemaal lopen.’

in een competentie­matrix gezet. Ineens komt er dan op papier te staan

Roelie en Els zijn zoals veel mensen opgevoed

wat je allemaal kunt, dan ligt het bewijs voor je.’ Na die eerste bijeen-

met ‘doe maar gewoon, dan doe je al gek ge-

komst moesten ze zelf aan de slag.

noeg’. ‘Daar past jezelf op je borst kloppen niet

‘We hebben elkaar echt een boost gegeven’, zegt Roelie. ’Door af te

echt bij. Je hoeft niet te zeggen waar je goed in

stemmen, elkaar feedback te geven, werd het portfolio van iets dat

bent. En toch ben je trots als je zo alles op papier­

moest, iets dat ging leven. Als we het niet zouden redden, we ten onder

hebt gezet, alles op een rij ziet wat je zoal ge-

zouden gaan, dan gingen we in ieder­geval goed voorbereid ten onder.’

daan hebt.’

‘Iedereen heeft een stukje van de competentiematrix meegenomen en

‘Het maakt je kennis en ervaring ook inzichte-

dat hebben we samen besproken. Het is lastig om ervaring en com-

lijker voor anderen’, zegt Els. ‘Je wordt gezien

petenties te concretiseren, zegt Roelie. ‘Het bleek dat we elkaar daar

voor een speciaal doel, omdat jij dat kunt. Zo

goed bij konden helpen. Het is de kunst om dat wat je wilt vastleggen, in

werd ik in mei benaderd om een groot project in

een paar woorden te zeggen, je kunt geen A4’tjes volschrijven. Maar je

Enschede­te doen.’

kunt wel kiezen voor andere vormen, je kunt iets bijvoorbeeld ook laten zien, dan voeg je een filmpje bij.’

Roelie onderstreept het belang van zelf aan de

Zo ontdekten ze wat ze konden en meer; de ROC Academie ontdekte

slag gaan. ‘Eigenlijk betekent je portfolio maken,

dat ook en vroeg hen om collega’s te begeleiden die een portfolio willen­

dat je zelf het heft in handen neemt. Jij bepaalt

maken. Zij stonden zelf nog dicht bij dat proces, konden zich goed in­

wat er in komt, jij bepaalt wie het mag lezen, jij

leven én hadden inmiddels heel goede portfolio’s gemaakt.

bepaalt of het gebruikt mag worden in de gesprekkencyclus, enzovoorts.’

De drie gingen de uitdaging aan en in maart startten Els en Roelie met

genomen om elkaar te leren kennen. Je moet toch iets van jezelf laten

Is het extra belangrijk nu je je per 1 januari 2017 verplicht moet laten registreren?

zien als het over dit soort dingen gaat. Onze eerste vraag was: Wat is

‘Ja, want dat betekent dat je je in 2021 verplicht

je grootste blunder die je wilt vertellen?’ zegt Roelie. ‘We hebben eerst

moet laten her­registreren en dan moet je port­

zelf verteld wat die van ons waren’, vult Els aan, ‘en daarmee ook iets

folio op orde zijn. Als je dat in je achterhoofd

van onszelf laten zien. Dat gaf eigenlijk direct reacties als: ’O, dat ken

hebt, ben je bewust bezig met het bewaren van

ik ook, dan kan ik je nog wel tien dingen vertellen!’ De meesten kenden

belangrijke e-mails, een filmpje­van een les, eva-

elkaar niet, maar het ijs was eigenlijk al heel snel gebroken.’

luaties of andere feedback. Als je dat allemaal op

de eerste groep collega’s. ‘We planden drie bijeenkomsten, maar dat zijn er vier geworden. In de eerste bijeenkomst hebben we even de tijd

het laatst moet doen, is het vaak lastig te achter­

Welke redenen gaven mensen op voor hun deelname?

halen.’

‘Dat was heel verschillend. Er was iemand die had besloten het portfolio

Binnenkort start ook Mireille met een groep

nu op te pakken met oog op de ontwikkelingen rond het lerarenregister.

enthou­siaste collega’s. Wil je je daar nog bij aan-

Een ander deed het voor zijn opleiding. Ook de aanpak was verschil-

sluiten dan kan dat. Kijk dan even op Plaza. Daar

lend. Er was een nieuwe collega, een al iets oudere zij-instromer, die

heeft de ROC Academie een eigen pagina waar

ervoor koos een Prezi als uitgangspunt te nemen.’

het actuele cursus­aanbod staat.

ROCfort oktober 2015

11

De Combinatie

Alles doet er toe

12

ROCfort oktober 2015

Je bent begin vijftig, net terug van een avontuur in Engeland, moet opnieuw beginnen, zoekt werk, maar vindt het niet. Tijd om je passie te volgen en die eindelijk tot het middelpunt van je leven te maken. Je schrijft je in bij de AKI. En dan, anderhalve maand nadat je aan de AKI bent begonnen, word je gebeld naar aanleiding van een open sollicitatie die je eerder verstuurde. Hanneke Vreeken vertelt het lachend, maar ze was even van haar stuk toen Michel Greven van het Team Motorvoertuigentechniek Almelo haar destijds belde. interview: Elise Slot

‘Ik vertelde hem welke keuze ik inmiddels had gemaakt en dat de kunst

proces. ‘Sommige mensen zeggen dat ze het ge-

en mijn opleiding centraal stonden, maar dat ik, als hij zich plooibaar

voel hebben dat mijn beelden niet ‘af’ zijn. Maar

wilde opstellen en hij hierna nog wilde praten, graag langs wilde komen­.’

wat is ‘af’? Zie een beeld als een herinnering aan

Nu, vijf jaar later, is Hanneke erkend kunstenaar. Ze voltooide in mei

een proces, een proces waarbij alles ertoe doet.

van dit jaar haar opleiding Fine Art aan de AKI in Enschede, bouwde

Dat is net als bij een coachingstraject of bij de

en passant een atelier met haar man Benno in de achtertuin van hun

begeleiding van een student het geval: elke stap

huis en geeft al vijf jaar Engels, Loopbaan- en Burgerschap in Almelo.

telt, alles doet ertoe.’

Via de havo naar pabo en vormingswerk

Het waren drukke jaren?

‘Op de havo had ik me al ingeschreven voor de lerarenopleiding Teke-

‘Ja, het was veel. Ik heb dit alleen kunnen vol-

nen en handvaardigheid in Leeuwarden. Toch ben ik daar niet naar toe

houden, omdat het een passie betreft!’

gegaan, ik durfde niet, Leeuwarden was ver weg. Thuis in Enschede

En dan te bedenken dat het atelier niet het enige

werd ik niet gestimuleerd in die keuze. Mijn ouders waren overtuigd

is. Ook het huis wordt inmiddels verbouwd: be-

socialist en dat vormde ons ook. Als ik nu terugkijk, ging het daarbij

neden is het klaar, de bovenverdieping is nu aan

wel altijd om de ander: voor jezelf kiezen paste daar niet bij. Ons werd

de beurt. Toch oogt Hanneke energiek. Ze geeft

voorgehouden dat er altijd mensen waren die het slechter hadden, dat

gehoor aan wat haar beweegt, heeft ‘haar plek’

we ons daarvoor moesten inzetten.’ Haar broers en zussen kozen voor

gevonden. Ze straalt harmonie met zichzelf uit,

zorg, welzijn of het onderwijs. Hanneke volgde die lijn. Zij koos voor de

is wie ze is, zoals ook haar kunst dat is. Kunst

pabo, gaf les op twee Enschedese basisscholen, werd verliefd en trok

met een eigen signatuur: die van Hanneke, dat

naar Arnhem, waar ze bij het Vormingswerk solliciteerde op een vaca-

zie je direct.

ture voor een docent houtbewerking. ‘Ik dacht, dat kan ik ook wel, maar die baan kreeg ik niet. Een oud­ collega van mijn vader Paul Vreeken, hoorde echter mijn achternaam, trok de lijn door….en zo ben ik uiteindelijk toch in het Vormingswerk terecht gekomen.’ ‘Het Vormingswerk heeft ook mij gevormd. Met name de mensen met een beperking hebben mij de ogen geopend voor de schoonheid van het onvolmaakte.’

Dan is lesgeven aan de jongens en meisjes van motorvoertuigentechniek wel iets anders of toch niet? ‘Het zijn grote klassen, waar ik allereerst bezig ben met leren en orde houden. Natuurlijk blijf ik het individu wel zien. Maar eigenlijk ben ik een procesmens, meer van het coachen dan van de grote groepen en aan dat coachen kom ik zo niet echt toe.’

Hoe ga je nu verder? ‘Voorlopig zal het een combi blijven van lesgeven en kunstenaarschap.

Meer over Hanneke Vreeken op www.hannekevreeken-art.nl

Ik kan me niet voorstellen dat ik niet met mensen blijf werken. Zij zijn

Zelf haar beelden bewonderen kan ook. Je bent

mijn inspiratiebron! Ik merk dat de combinatie van levenservaring en

tot 25 oktober welkom in Atelier Gerda Fidder

werkervaring me steeds sterker maakt en dat ik een antenne ontwikkeld

voor Expo Körper: beelden van Hanneke en

heb om mensen aan te voelen.’

schilderijen van Claudia Arns.

Coachen en kunst raken elkaar: iets maken als verankering van een

Ochtruperstrasse 24, 48455 Bad Bentheim.

ROCfort oktober 2015

13

De Rekenkamer interview: Kirstin Anchelon

De ruimte waar voorheen het ROC reisbureau aan de Wierdensestraat in Almelo zat, heeft een nuttige, nieuwe bewoner gevonden. In de Rekenkamer worden bijlessen rekenen gegeven aan studenten van het MBO College voor Dienstverlening & Gastvrijheid. Angelique van Elzakker verzorgt al jaren rekenonderwijs binnen ROC van Twente. ‘Bij Educatie heb ik met name gewerkt in NT1- en NT2trajecten en ik gaf daar ook rekenen. Ik ben gevraagd om bijlessen te geven bij de bakkersopleidingen. Later ook bij de opleidingen voor beveiligers en nu ben ik helemaal overgestapt naar dit MBO College voor de rekenlessen.’

Nieuwe ruimte inrichten ‘In het schooljaar van 2010 ben ik al gestart. Ik had alleen nog geen eigen­plek om mijn lessen te verzorgen. Steeds verhuizen van lokaal naar lokaal, dat was niet handig. Ik gebruik best veel materialen tijdens mijn lessen en ook die moest ik steeds verplaatsen. Nu heb ik een eigen­plek met een whiteboard en allerlei rekentools. We zitten hier sinds januari 2015. Het is wel snel gegaan. Binnen twee weken was het hele lokaal aangepast met meubilair en aankleding. Daar hebben de collega’s van de dienst Facilitaire Zaken, Huisvesting & ICT veel werk mee gehad.’

Hoog niveau ‘Het niveau dat wordt gevraagd van onze studenten is best hoog. Vaak vonden studenten die voor bijles in aanmerking komen rekenen al lastig op de basisschool. Het fundament van het rekenen is gewoon niet genoeg blijven hangen. Alle eerstejaars studenten maken een toets op niveau­1F. Wij willen in kaart hebben wat hun niveau is. Ons uitgangspunt is starten op 1F niveau. Studenten stromen bij ons uit op een bepaald niveau en het examen moet op een relatief vroeg punt in de opleiding gemaakt worden. We merken ook dat studenten zich dat helemaal niet realiseren. Het tijdsbesef is er niet dat ze iets meer dan een jaar hebben om op een bepaald niveau te komen. Ze schuiven het rekenen voor zich uit. Daarom gaan we direct vol aan de slag met rekenen.’

14

ROCfort oktober 2015

Onzeker Met name studenten van de niveau 2 opleidingen vinden rekenen lastig. ‘Studenten met dyscalculie hebben altijd voorrang om deel te nemen aan de bijlessen’, zegt Angelique­ . ‘Sommige studenten vragen zelf om bij­ lessen. Meestal zijn ze onzeker over hun kunnen. Soms terecht, soms ook niet. Of ze worden doorgestuurd door de rekendocent of komen bij mij via de slb’er. Het is de doelstelling om ze zo snel mogelijk te helpen. We laten ze niet onnodig komen, want het blijven natuurlijk bij­ lessen.’

Noodzaak ‘We kunnen maximaal acht studenten per uur helpen’, vertelt Angelique. ‘Dit zijn in totaal zo’n 70 studenten per periode. De bijlessen vinden wel plaats buiten de lesroosters en de presentie levert nog wel eens problemen op. Met name bij de studenten die de noodzaak van reke­nen niet inzien. Vaak merk ik dat ik studenten moet overtuigen, dat ze echt veel meer weten dan ze zelf denken­. Ze hebben immers al vanaf de basisschool lesstof gehad. Ik leer ze inzicht en handigheden om het rekenen snel onder de knie te krijgen en hun kennis op te halen. Maar het blijft lastig, als ze ervan overtuigd zijn dat ze het toch niet kunnen.’

Hulpmiddelen ‘Alles wordt behandeld. Maar wat het meest terugkomt zijn breuken, procenten, metriek stelsel, verhoudingen en schaal. Daar hebben mensen in het algemeen de meeste moeite mee. Ik heb allerlei materialen die ik gebruik ter ondersteuning. Foto’s om iets duidelijk te maken, gewoon papier om op te schrijven, ik heb zelfs spelletjes van Ravensburger en Squla in de kast. Ik gebruik alledaagse voorwerpen of apps via de telefoon.’

Denk groot, doe klein ‘Binnen ons ROC werken veel docenten aan allerlei vernieuwingen rondom rekenonderwijs. De Reken­kamer is een initiatief dat binnen het MBO College voor Dienstverlening & Gastvrijheid is ontstaan bij docenten en vervolgens door het management is omarmd.’ Ook directeur Erik Koldewijn staat vierkant achter het initiatief. ‘Het mooie van dit initiatief is dat de kracht vanuit de bevlogenheid komt, de docent die aansluiting organiseert bij de behoefte van de individuele student. Intussen hebben collega’s uit andere MBO Colleges al interesse getoond in De Rekenkamer en uiteraard is iedereen welkom. Wel geldt: ‘denk groot, doe klein’. Ofwel het doel is niet zo snel mogelijk op te schalen, maar het organiseren van goede ondersteuning voor student en docent. Als we dat samen met anderen op meerdere plaatsen kunnen doen dan werken wij graag samen.’

ROCfort oktober 2015

15

Kippenvel

Kippenvel, gewoon, omdat het kon Omdat ik vrij nuchter van aard en nogal kouwelijk aangelegd ben, krijg ik voornamelijk kippenvel als koelte me overvalt of als ik nies. Toch heb ik door de jaren heen mijn momentjes wel gehad hoor; kippenvel door angst, door kunst en door mensen. Of kippenvel, gewoon, omdat het kon.

1970 > Oma overlijdt

Basiseducatie Losser, een voor­loper van ROC van Twente. Na afloop

Mijn eerste ervaring met dood betrof oma. Geen

van de les kwamen Basir en Eman bij me. Dit wat oudere echtpaar uit

idee wat dat betekende, dood. Waar was ze nou in

Syrië kon lezen noch schrijven­, niet in het Arabisch, laat staan in het

godesnaam gebleven? Maandenlang kon ik niet

Nederlands. Bovendien waren ze alle­bei voortgekomen uit een huwelijk

slapen, omdat oma zich tegen mijn zin ’s nachts

tussen neef en nicht en dat maakte mijn bewondering voor wat komen

uitgerekend onder mijn bed verschanste.

ging nog groter.

1973 > Donny Osmond

De man pakte een krijtje en begon iets op het bord te... tekenen, leek het. De vrouw bemoeide zich ermee en ze begonnen wat te kibbelen,

Toen ik in de derde aan een klasgenootje ver-

zoals een ouder paar betaamt. Langzaam ontstond er warempel een

telde dat ik kippenvel kreeg van Donny Osmond,

woord: g e c o n d o l e e r d. Duidelijk geschreven en foutloos gespeld.

antwoordde ze verontwaardigd dat zij eerder

Geen enkele condoleance uit die tijd heeft me meer ontroerd dan deze.

was en dat ik dus maar een ander moest zoeken. Noodgedwongen stapte ik over op Michael

1997 > Raak!

Jackson, let wel: toen nog in originele staat. Op

De zwangerschapstest geeft voor de eerste keer een positief resultaat.

9-jarige leeftijd was ik mijn kippenvel blijkbaar de

Na twee jaar aanmodderen eindelijk geluk.

baas, niks reflex.

1979 > Muziek

2000 > Vuurwerkramp En het werd koud, heel koud, zo koud... Een dikke zwarte wolk in de

In de puberteit ontdekte ik dat de muziek zelf

vorm van een paddenstoel veranderde een zonnige, snikhete dag van

(en niet zo zeer de muzikant) me in vervoering

de ene op de andere minuut in een onheilspellende ijskoude nacht.

kon brengen. Talking Heads, Jimi Hendrix, Nick

Kippenvel pur sang.

Drake­, Tom Waits en Hauser Orkater: alle teksten kende ik van buiten, elke beat drumde ik

2007 > Documentaire Hold me tight, let me go

mee en luchtgitaar kon ik ook. Rillingen krijg ik

De film gaat over De Mulberry Bush school in het Engelse dorp

ook nog steeds van het nummer Loving you van

Stanlake­. Het engelengeduld van de begeleiders en het gevecht dat de

Minnie Ripperton, maar die guilty pleasure hou

getraumatiseerde kinderen leveren om te overleven zijn me sterk bij­

ik liever voor me.

gebleven. Eén scene weet me elke keer weer te ontroeren: de kinderen

1983 > Rosas danst Rosas

nemen op hartverscheurende manier afscheid van Michael, die klaar is om terug te gaan naar zijn moeder. Ondanks alle onderlinge ruzies,

De ex van mijn zus nam me mee naar Rosas

gepaard gaande met bijten, schoppen en slaan, is er onmiskenbaar een

danst Rosas. Hij kreeg kippenvel van mij, ik

hechte band tussen de kinderen ontstaan.

alleen van de voorstelling. Die ritmisch omklappende lijven op minimalistische muziek, driftig

> Al schrijvende realiseer ik me dat ik wel een boek kan vullen met

stampende voeten, snottebellen die over het

kippen­velmomentjes. En dan heb ik het niet eens over gemeenplaatsen

podium vlogen... Zoiets had ik nog nooit mee­

als de geboorte van mijn kinderen of de eerste negerzoen uit de doos

gemaakt. Wat een kunst.

van negen. Niet over Vallende ouders van A.F.T. van der Heijden of het

1995 > Basir en Eman Mijn vader overleed op 62-jarige leeftijd geheel

moment dat ik hoorde dat Amy Winehouse er niet meer was. Kippen­ velmomentjes zijn er eigenlijk elke dag. De kunst is alleen om ze te herkennen. Maar daar ben ik soms een beetje te nuchter voor.

onverwachts na een ziekbed van twee weken.

16

Een week na de begrafenis ging ik weer aan

Anne Kloppenburg

het werk. Destijds werkte ik als docent NT2 bij

Dienst Communicatie & Marketing

ROCfort oktober 2015

Studente Marieke Bakker:

Nét niet Landelijke Uitblinker mbo Onze studente Marieke Bakker is 15 oktober jl. in Nijkerk helaas net niet verkozen tot de ‘Landelijke Uitblinker mbo 2015’. Die eer viel te beurt aan Jordy van Tongeren van ROC Tilburg.

Marieke volgde bij ons ROC de fotografie-opleiding. Begin juni werd zij onze Mbo-uitblinker. Ze viel op omdat ze een heel volwassen jonge­dame is die altijd haar camera in de aanslag heeft. Tijdens haar stage als persfotograaf bij de TC Tubantia werd ze dan ook met alle ver­trouwen op pad gestuurd. Dat resulteerde in een tien voor de stage en in een baan als freelance fotografe. Daarnaast is Marieke gewoon een heel enthou­ siaste meid! Absoluut een goede ambassadeur van het mbo!

Hoe heeft Marieke het zelf ervaren? Marieke: ‘Het is jammer dat ik niet heb gewonnen. Maar ik ben alsnog heel erg blij. Het was al superleuk dat ik van alle 47 Uitblinkers de

Dit is mbo

meeste publieksstemmen had gekregen. En het was natuurlijk geweldig

Met de campagne ‘dit is mbo’ wil de Mbo Raad

dat de jury ook inzag dat ik trots ben op mijn vak en echt het beste uit

graag landelijk laten zien wat het beroepsonder-

mijzelf heb gehaald.’

wijs inhoudt en wat het belang is van vakman-

‘Er waren echter nog hele goede andere kandidaten. En ik ben trots dat

schap. De Mbo Raad organiseert hiervoor de

ik tegen ze heb mogen strijden’, vervolgt Marieke. ‘Ik heb mij de afge­

nodige evenementen, zoals de verkiezing van

lopen maanden volgens mij goed op de kaart gezet. Via mijn persoon­

de landelijke Uitblinker. In oktober hingen er

lijke en zakelijke Facebookpagina heb ik veel mensen bereikt. Mijn actie­

daarom door heel Nederland posters van alle

“stem op mij en maak kans op een gratis fotoshoot” heeft ook zeker veel

47 Uit­blinkers in bushokjes en op de stations.

stemmen opgeleverd. Ook al ben ik het niet geworden, het resulteert

Ook Marieke had een mooi plaatsje gekregen op

sowieso in meer bekendheid en hopelijk meer foto-opdrachten.’

het station in Enschede.

Talent

Toekomstplannen?

Marieke heeft tijdens haar stage meer dan 1000 opdrachten uitge-

Marieke werkt nu als freelance fotograaf bij de

voerd. Al deze foto’s zijn ook daadwerkelijk gepubliceerd in de krant.

Twentse Courant Tubantia. Dit combineert zij

Dat is erg uniek voor een stagiaire. Daarnaast had zij een prachtige foto

met haar eigen onderneming ‘Bakker Fotografie’.

gemaakt voor de TC Tubantia die kort daarna door een ervaren foto-

Zij is gespecialiseerd in paardenfotografie. Maar

graaf van de Volkskrant is gekopieerd. Volgens haar docent Ben Loman

momenteel richt Marieke zich ook op ‘newborn

leeft Marieke­voor het vak. ‘Wij hebben zelden zo’n talentvolle jonge

fotografie’. Een echte allround fotografe dus: van

fotografe meegemaakt. Zowel inzet, ijver en ambitie legt zij zichzelf op

burgemeesters tot paarden, van baby’s tot voet-

als een “vanzelfsprekendheid”. Dus voor mij is het vanzelfsprekend dat

ballers, van staatssecretarissen tot bruidsparen.

zij onze Uitblinker is!’

We zullen vast nog veel van haar zien!

ROCfort oktober 2015

17

De eerste werkdag

Ik verwacht echt niet dat iedereen stil zit interview: Elise Slot

Na een loopbaan van dertig jaar bij Thales en Norma, besloot Martin ten Thije Boonkamp voor het onderwijs te kiezen. Een grote stap, want hij leverde er een goede positie als hoofd werkvoorbereider voor in. Nu staat hij sinds begin van dit schooljaar voor de klassen van de niveau 4 opleiding Middenkader engineering/werktuigbouwkunde bij het MBO College voor Metaal, Elektro & Installatietechniek.

18

ROCfort oktober 2015

Hoe kom je tot zo’n stap en waarom werd je geen docent toen je jong was?

beste indeelt, hoe je omgaat met studenten moet

‘Daarvoor had ik moeten doorleren en dat zat er niet in. Ik was

materialen, verspanen en dan zijn er nog de

het elfde kind in ons gezin en toen ik één jaar was, stierf mijn

stagebegeleiding, slb-uren en is er de project-

vader. Mijn moeder stond er dus alleen voor. We moesten thuis

begeleiding. Ook de klassen zijn heel verschil-

zo snel mogelijk aan het werk. Wel mocht ik na de lagere school

lend: van klein tot behoorlijk groot. Zo’n kleine

naar de lts, waar de directeur de klas in kwam en mij en een paar

groep biedt meer ruimte voor echte interactie, de

andere jongens vroeg of we naar de bedrijfsschool van Signaal

grote groepen zijn rumoeriger.’ Niet dat Martin

(het huidige Thales) wilden, omdat we het goed deden in de klas.

orde­problemen heeft. ‘Ik verwacht echt niet dat

Ik ben er samen met mijn oudere broer gaan kijken, omdat hij dat

iedereen stil zit. Het lesgeven zelf kost me niet

belangrijk vond en het leek me wel wat. Mijn broer, zelf werkzaam

veel moeite en met de motivatie valt het reuze

in de metaal­als draaier en frezer, heeft me gepusht.’ Ook Martins

mee. Het zal niet lukken ze allemaal tevreden te

moeder steunde hem. ‘Ze zei: Doe het maar, we zien wel hoe we

houden, maar we spreken regels af en daar moet

het doen. Gelukkig kreeg ik een paar honderd gulden zakgeld, wat

iedereen zich wel aan houden.’

je nog uitvinden. Ik geef les in bedrijfskunde,

toen heel veel geld was. Dat was een uitkomst.’ Zo begon Martin als zestienjarige bij Hollandse Signaalapparaten

Wat vind jij van meer meiden in de techniek?

met werken en leren. Eerst achter de slijpbanken en draaibanken

‘We hebben een groeiend aantal meisjes­

in de productie, daarna als werkvoorbereider voor de conventio­

studenten en dat is goed. Bij Norma werken ook

neel draaiers, frezers en slijpers. Hij werd leidinggevende van een

vier jonge vrouwen. Een groep waarin vrouwen

afdeling, projectmanager bij verschillende afdelingen tot de hele

werken, reageert anders. Dat werkt beter. En het

productie: draaierij, frezerij, composieten en de golfpijpafdeling,

kan ook prima, want techniek is al lang niet vies

verkocht werd. Martin verhuisde mee naar Norma, dat kleiner

meer. Bij Norma kun je van de vloer eten.’

was. Daar werd hij na twee jaar hoofd van de technische werkvoorbereiding.

Waarom koos je toen voor onderwijs? ‘Ik ben al een kleine twintig jaar actief in het jeugdwerk in Henge­ velde. Daar organiseren we avonden voor de jeugd van twaalf tot vijftien jaar: een dropping, zeskamp of disco, maar ook informatie­ avonden over de politie, brandweer, loverboys of soa’s. Ik vind jonge­ ren zo boeiend. Ze zijn beweeglijk, hebben altijd nieuwe ideeën. De afgelopen 10 jaar heb ik steeds het gevoel gehad dat ik het moest proberen. Maar niet alleen dat vrijwilligerswerk, ook het overlijden van mijn zus en de komst van onze dochters Mirle en Diede beïnvloedden mijn keuze. Ze zijn nu veertien en twaalf. Ik wil er voor ze zijn, ze zien opgroeien en dat lukt met het ritme van deze baan, denk ik, toch beter dan toen ik weken van zestig uur maakte. Het was echt nu of nooit, want ik werd zelf ook ouder.’

En hoe zat het met je bevoegdheid?

Zie je ook opvallende verschillen tussen het werken in een bedrijf en het werken bij ons ROC? ‘Ja, er zijn wel verschillen. Ik erger me wel een

‘Ik had mijn derde- en tweedegraads docentopleidingen (PTHN)

beetje aan het gebrek aan discipline, vooral bij

al in 1996 en ‘97 behaald en daarna ook nog de hts-opleiding

de eerstejaars studenten. Daar moeten we aan-

Technische Bedrijfskunde.’

dacht aan besteden. En ik vind het lastig dat niet

Martin moet nog naar het broodje/nootje NiCo (de bijeenkomst

alles centraal in één systeem is opgeslagen.

voor nieuwe medewerkers), maar hij vindt zijn weg, heeft de web-

Daar ligt nog een kans, want als je het afspreekt,

site bestudeerd, zich verdiept in wat loopbaanbegeleiding inhoudt,

moet je het ook doen. Wat verder opvalt, is de

welke ondersteuning er voor docenten is, welke werkgroepen er

bereidwilligheid om elkaar te helpen. Die is echt

allemaal zijn.

heel groot en dat doet je goed.’

Hoe bevalt het lesgeven je tot dusver?

Martin heeft geen spijt, hij is na dertig jaar

‘De start was best zwaar, maar het gaat steeds beter. Het is nog

begonnen aan een heel nieuwe loopbaan: een

wel een zoektocht naar het goede evenwicht. Je hebt alle ken-

combinatie van al zijn ervaring in de techniek en

nis en de benodigde praktijkervaring, maar hoe je je lestijd het

het jongerenwerk!

ROCfort oktober 2015

19

Zoek talent en begeleid deze student!

O P D E K O FF IE

WORLD S K IL L S: DE DOC ENTEN AC H T E R TE AM NEDERL AND

Vijf collega’s over hun trip naar WorldSkills in São Paulo, Brazilië interview: Saskia Blokhuis

Begin augustus vertrokken zeven studenten naar Sao Paulo in Brazilië. Zij maakten deel uit van Team Nederland en gingen ons kikkerlandje verdedigen op hun eigen vakgebied. Maar niet alleen onze studenten gingen overzees, ook 5 docenten vlogen hen achterna: Bert Beldman, Jan Meinen, Han ten Dam, Bertil Scholte Lubberink en Fennand Bruggink. Zij delen graag hun ervaringen met ons. Want dat het vast een geweldige reis moet zijn geweest, dat begrijpen wij allemaal. Maar waarom mochten zij mee? En waarom is er toch zoveel te doen om al die Skills wedstrijden?

Heren, hoe was het in Sao Paulo? Bert grapt: “Vermoeiend! En warm, het was daar hartje winter, maar nog 29 graden.” Fennand, die volgens het stel al snel de rol van ‘reisleider’ op zich had genomen, vervolgt wat serieuzer: “Heel erg leerzaam en enorm indrukwekkend. Het hele event WorldSkills is zo groots en zo professioneel neergezet. Vergelijkbaar met de Olympische Spelen. Er wordt heel serieus omgegaan met het vakmanschap en de strijd om de beste te zijn in jouw vak. Petje af hoor!”

20

ROCfort oktober 2015

Maar waarom mochten jullie nou eigenlijk mee? Want dat willen onze collega’s vast weten…

Je hoort sommige docenten nu al denken: pfff, dat kost best veel tijd

Bijna in koor: “Heel simpel, omdat wij de opleiders van die jongens zijn.”

“Ja, en? Het levert je ook zoveel energie, kennis,

Tsja, daar valt niets tegenin te brengen toch?

ervaring en publiciteit op!”, reageert een zeer

Bertil licht toe: “Je moet het zo zien, er gaat een heel traject vooraf aan

enthousiaste Han. Ik heb ondertussen al door,

WorldSkills. Dat is zeker 1,5 tot 2 jaar. Vaak zie je zelf dat een student

wil je meer weten over deelname aan Skills,

in je klas talent heeft, goed is in zijn (of haar) vak en daar ook echt

neem dan contact op met Han ten Dam, want je

plezier in heeft. Dan bespreek je of hij/zij wil meedoen aan regionale

zult geen moment meer twijfelen. Zo aanstekelijk

voorrondes. Dan begeleid je deze student natuurlijk al. Je gaat samen

werkt zijn enthousiasme.

oefenen, gaat mee naar de voorrondes. En mocht hij/zij dan doorgaan,

gaat hij of zij automatisch door naar EuroSkills of WorldSkills (afhanke-

Maar vertel ons nog even over WorldSkills in Brazilië. Hoe zag zo’n wedstrijddag eruit?

lijk welke er dat jaar op de planning staat).”

Jan: “Nou, dat was hard werken hoor voor

dan begint het echte werk. Klaarstomen voor Skills Heroes (dat zijn de Nederlandse kampioenschappen). Wordt jouw student dan eerste, dan

onze jongens. Er waren in totaal vier wedstrijd“Maar het is topsport! Het betekent echt een enorme investering van

dagen. Want dit soort klussen heb je natuurlijk

eigen tijd. Vooral voor de student natuurlijk. Want hij moet vaak na

niet in een dag af. Denk aan onze studenten

school- of werktijd trainen, dus ook in de weekenden. Als de student zich gaat voorbereiden op EuroSkills of WorldSkills dan krijgt hij ook een expert toegewezen uit het land. Deze expert gaat ook meerdere keren oefenen met de student aan de hand van het te verwachten werkstuk. Want voor 60% staat dat al vast, zodat je als timmerman wel weet dat je een dakraam moet maken en geen deur bijvoorbeeld.”

Dat is veel informatie en dat klinkt ook allemaal aantrekkelijk, maar wat is nou eigenlijk het doel van al die wedstrijden? Jan Meinen: “De basis is natuurlijk gewoon het vakmanschap. De wereld­laten zien wat dat inhoudt en wat het belang daarvan is.” Fennand vervolgt: “Ons CvB heeft ook aangegeven meer te willen inspelen op excellentie. Een gevolg daarvan is dat we meer op Skills (en Vakkanjers) vakwedstrijden willen gaan inzetten. Daar is ook geld voor vrijgemaakt. Ik ben echt van mening dat je hiermee de kwaliteit van de opleiding kunt upgraden. Niet alleen voor de studenten, maar ook voor de docenten.”

Tips voor docenten die studenten willen werven voor deelname: • Zorg eerst dat je zelf goed geïnformeerd bent:

- Kijk op www.skillsheroes.nl.



- V  raag één van de geïnterviewde docenten naar hun ervaring.



- N  eem contact op met Floris Fluit (coördinator Skills vanuit ROC van Twente).

• Werf studenten die zelf echt willen, enthousiast zijn, maar ook niet vies zijn van hard werken. • Zorg dat het leer- of stagebedrijf ook wil meewerken, want voor hen is het ook een investering (tijd en geld).

ROCfort oktober 2015

21

Dik Vaanhold en Maurice Nijkamp, die samen met een teamgenoot een complete heftruck moesten bouwen. Of Jasper Luft die een kapconstructie moest timmeren. Zij moeten elke dag een deelopdracht uitvoeren van het geheel. Dus tussentijds worden ze ook al beoordeeld. Op de wedstrijdvloer die immens was – 70 voetbal­ velden groot – had elk vakgebied zijn eigen ‘vlek’ en elke student had weer zijn eigen werkplek.” Fennand vervolgt: “We hadden geen contact met de studenten. Dat was ook niet toegestaan, omdat de jury anders bang is dat we ze toch aanwijzingen geven. Dus af en toe een keer een glimlach of een zwaai, maar verder opperste­ concentratie. Wat hebben we veel uren staan kijken hoe ze het ervan af brachten, de jongens

gepresteerd. En vergeet niet: onze studenten lopen de 100 meter op

hebben het helemaal niet doorgehad. Pas in het

planken. Want het is niet te vergelijken met trainingen die studenten uit

‘Holland House’ hebben we ze gesproken. Daar

Aziatische landen krijgen. Die worden compleet vrijgemaakt om zich

werden ze onthaald als helden, door hun ouders,

twee jaar voor te bereiden op de World­Skills. Dat is sowieso nog wel

vrienden, familie en docenten. Mooi om te zien.

een uitdaging voor de organisatie van Skills, want in hoeverre zijn het

En natuurlijk hebben we met z’n allen een wel-

dan nog vakwedstrijden vanuit het onder­wijs? Maar dat is een andere

verdiend biertje gedronken.”

kwestie. Belangrijk voor onze jongens­is dat zij hier enorm veel van geleerd hebben. Deze ervaring pakt niemand ze meer af!”

En wat nu? “Twee studenten gaan nog verder. Want je mag één keer meedoen aan WorldSkills en één keer aan EuroSkills. Onze schilder Rick Rekers bereidt zich dus al weer voor op EuroSkills. Wat is dat een gedreven jongen­. Heel geconcentreerd en heerlijk nuchter.” Fennand vertelt dat hij al druk bezig is met de organisatie van Skills Heroes bouwkampioenschappen op 9 en 10 december op locatie de Reggesingel in Rijssen. “Tijdens de Open Dag van de locatie Rijssen op donderdag 28 januari vindt er ook een Skills Talents wedstrijd plaats voor vmbo-leerlingen. Dat hebben wij vorig jaar ook georganiseerd en dat leverde zeker extra bezoekers voor de Open Dag op!”

Hoe hebben onze jongens het ervan afgebracht?

Han: “We willen dus eigenlijk alle collega’s van ons ROC uitdagen om

“Uiteindelijk zijn Dik Vaanhold en Maurice Nij-

studenten te ‘scouten’, ze voor te bereiden op en te begeleiden voor

kamp het hoogst geëindigd: op de vierde plek.

Skills wedstrijden. Ga samen met de studenten de uitdaging aan!”

Van Jasper Luft hadden we hoge verwach­tingen – en hij zelf ook – maar dat heeft hij onder die

Heren, hebben jullie daar nog iets aan toe te voegen?

grote druk helaas niet waar kunnen maken. Dat

“De volgende WorldSkills in 2017 vindt plaats in Abu Dhabi. Do we

kan ook gebeuren. Maar wat zijn we trots op

need to say more?”

al die jongens. Echt fantastisch wat ze hebben

Tips voor teams die Skills Talents (vmbo) of Skills Heroes (mbo) wedstrijden op eigen locatie willen organiseren: • Kijk voor voorbeelden van wedstrijden op www.skillsheroes.nl. • Ga langs bij wedstrijden die ons ROC van Twente dit schooljaar organiseert. • Spreek met ervaringsdeskundige collega’s, zoals Alfred Evers en Fennand Bruggink. • Neem contact op met Floris Fluit (coördinator Skills vanuit ROC van Twente).

22

ROCfort oktober 2015

Geen reclame voor het onderwijs

Polderwerk De eerste schooldag! Lekker, denk je dan. Terug van een relaxte vakantie in het altijd wat chaotische Frankrijk. Tussen boze boeren doorgefietst die Mont St. Michel bezet hielden, een dorpsfeest bij­ gewoond waar meer ‘officials’ in gele hesjes druk stonden te gebaren, dan dat ze daadwerkelijk het verkeer regelden. ‘Route barrée’ is voor de Fransen geen reden om niet gewoon met hun Renaultje door te rijden. Drie weken Frankrijk is voor mij altijd een beetje drie weken geen regels. Je mag op de campings nog gaan staan waar je wilt. Het Boursin-gevoel: Boursin, da’s pas fin. En dan de eerste schooldag. Het Boursin-gevoel is weg en er komt een wat weeïge smaak in mijn mond. De pinda-allergie. Het Duyvis-­ onderwijs is weer opgestart. In een grote zaal wordt ons het ROCbrede format uitgelegd over de Proces Architectuur Examinering. Ofte­ wel de Duyvis pinda. In de jaren tachtig had onze nootjesmaker een tv-reclame waarin een overijverige medewerker – Van Vleuten – elke noot testte op kleur, vorm, grootte en smaak. En als alle onderdelen volgens van Vleutens stramien in orde waren, dan kreeg zo’n nootje het predicaat Oké. Ons ROC kent veel Van Vleutens. Het ene na het andere protocol wordt met militaire precisie opgestart. Werken bij het ROC: Je moet het maar kunnen! Proces Architectuur Examinering is

Maar onze leerlingen rollen niet van de lopende

ook zo’n Duyvis protocol. Met kleuren en stroomdiagrammen, of is het

band, die worden niet allemaal uniek opgemeten

beter om te spreken over Flowcharts? Engelse termen zijn hot in dit

en die hoeven niet allemaal even groot te zijn of

soort briefings. Plan-Do-Check-Act vliegt ons momenteel ook steeds

exact dezelfde kleur te hebben. Onze leerlingen

om de oren. “It drives me nuts”, zouden de Engelsen zeggen.

zijn ook Duo Penotti, twee smaken in een potti, dat mag. Niet iedereen is ook even slim. En ei

We timmeren het hele onderwijs dicht met regeltjes. Alles moet het­

hoort erbij. Ik wil een Expert­-school: Daar word

zelfde, want zoals één van de Van Vleutens die middag opmerkte: “Als

je wijzer van. Of broodonderwijs: daar zit wat in!

je je leerlingen kent, hoe objectief kun je dan nog zijn?” Dat was het moment­waarop ik afhaakte. Mijn Cup-a-Soup-moment: “Nu even niet!!”

Onze leerlingen bereiken juist allemaal hun

Ik merk dat ik steeds vaker van deze Cup-a-Soup-momenten heb en

diplo­ma, omdat wij hun individuele capaciteiten

niet alleen om 16.00 uur. Soms al ’s ochtends vroeg als ik mijn mail open

naar boven halen, niet omdat ze allemaal het-

en weer een nieuw format aantref voor een of andere onderwijsactiviteit.

zelfde zijn. Als we Van Vleutens worden, dan

Alles moet worden vastgelegd en beschreven, anders is ons Duyvis-

zaten onze Duyvis diplomazakjes maar half vol.

diploma niet Oké. Straks komt er misschien nog een waarschuwing op

Dan werden er heel veel smakelijke pinda’s weg-

onze studiehandleiding te staan: ‘Kan sporen van noten bevatten’.

gegooid.

We hebben nu al zoveel beschreven in onze pindafabriek, dat bij een

Misschien moeten we overstappen op een

interne audit werd opgemerkt dat de formulieren er allemaal wel zijn,

andere­pindaboer en het onderwijs inrichten

maar dat de samenhang nog niet voldoende beschreven is. We hebben

volgens Calvé. Zodat we later kunnen zeggen:

zelfs drie visies: een ROC-, een MBO- en een teamvisie. Drie documen-

“ROC, wie is er niet groot mee geworden?”

ten vol met vaagheden en clichés als bewust-onbekwaam en de hele rataplan. Onze niveau-2 nootjes moeten straks “reflective practioners­” worden volgens één van die documenten.

Bert van de Pol

ROCfort oktober 2015

23

Colofon

ROCfort is een uitgave van ROC van Twente en is bestemd voor alle medewerkers.

Redactie Saskia Blokhuis, André Engelbertink, Anita Gerrits, Nathalie de Jong-Kamphuis, Eric Kempers, Hans Morssinkhof, Elise Slot en Marieke ten Vaarwerk.

Interviews De interviews in deze ROCfort zijn gemaakt door Kirstin Anchelon, Saskia Blokhuis, Hans Morssinkhof en Elise Slot.

Bereikbaarheid redactie ROC van Twente, t.a.v. redactie ROCfort Gieterij 200, 7553 VZ Hengelo Telefoon: (074) 852 51 73 E-mail: [email protected] Artikelen kunnen worden ingezonden door alle medewerkers van ROC van Twente (bij voorkeur per e-mail). Artikelen, illustraties of delen daarvan uit ROCfort kunnen met toestemming van de redactie en bronvermelding worden over­genomen.

Ontwerp en realisatie Grafisch Bureau ROC van Twente

Verschijningsfrequentie 5 keer per jaar, in een oplage van 2450 ex.

Druk Zalsman Zwolle

Fotografie Daan ten Doeschot (stagiair), Dianthe Forkink (stagiair), Roel Pieper en Agnes Westerhuis (stagiaire)

Kopij voor ROCfort nummer 5 kan worden aangeleverd tot 6 november 2015.

Tot ziens