ROB VAN HAASTER: MARKT KAN NOG VEEL GROTER

HET VAKBLAD VOOR

DE BLOEMBOLLEN EN VASTEPLANTENSECTOR

24 JANUARI 2014

289

14

ROB VAN HAASTER: ‘MARKT KAN NOG VEEL GROTER’ 12

LEO BERBEE KANDI DAAT GEMEENTE RAAD LISSE

16

WASSENAAR: DE GROENE GEMEENTE

24

26

MECHANISATIE BEURS INSPIREERT

TVX IN TULP LASTIG AAN TE PAKKEN

46

NIEUWE SERIE: TUINBLADEN

ISO 9001 GECERTIFICEERD

HELMUS SPOELBEDRIJF www.helmus.nl Schoon voor export en kwekerij Warmwaterbehandeling Spoelen Ontsmetten Drogen

Tel. 0252-22 25 80 Rijksstraatweg 56a Sassenheim Trekkers te koop gevraagd

Voor export alle types

0DVVH\)HUJXVRQ -RKQ'HHUH 6DPH 8QLYHUVDO/87%

/DQGLQL )RUG )LDW =HWRU

6FKDGHURHVWRIPDQNHPHQWHQJHHQEH]ZDDU 8NXQWDOOHVDDQELHGHQ H&G Exporttractors Abbestederweg 30 B T 06 10922015

1759 NB Callantsoog T 06 53672173

www.exporttractors.nl

BETAALDATUM MAART 2014 Om de betaaldatum maart 2014 zo goed en zo snel mogelijk te kunnen afwikkelen, dient de administratie van CNB tijdig over de nodige gegevens te EHVFKLNNHQ/HYHULQJVQRWD·VYDQSDUWLMHQGLHWRWHQ met vrijdag 31 januari 2014 geleverd zijn moeten RSuiterlijk woensdag 5 februari 2014 bij de admiQLVWUDWLHELQQHQ]LMQ/HYHULQJVQRWD·VGLHODWHUELQQHQ NRPHQPRHWHQ]LMQRRGJHGZRQJHQSHUEHWDDOGDWXP mei 2014 verwerken, ook al heeft de leverantie vóór RIRS31 januariSODDWVJHYRQGHQ =RZHODDQYHUNRSHUVDOVDDQNRSHUVZRUGWGULQJHQG YHU]RFKWRSGHOHYHULQJVQRWD·VHQRQWYDQJVWEHZLM ]HQGXLGHOLMNKHWNRRSEULHIQXPPHUHQOHYHULQJVGD tum in te vullen.

Reinigen van al uw fusten, bacterie en schimmelvrij!! Noordwijkerhout Telefoon 0252-371111

Voor het

SCHUBBEN

van Uw

LELIES

Robijnslaan 54 2211 TH Noordwijkerhout mob. 06 20297365 tel. 0252 344509 fax 0252 341632

ARIE TUIN

0048 601 159 267 [email protected]

ANEMONEN

Tel Auto

Polytechniek ontzorgt bij het realiseren en onderhouden van uw technische installaties

Advisering - Koudetechniek - Luchtbehandeling - Watertechniek Verwarming - Regeltechniek - Elektrotechniek - Service & Onderhoud

WWW.POLYTECHNIEK.NL Koggeweg 63, 1607 MT Hem. Postbus 2, 1606 ZG Venhuizen. Telefoon 0228-54 54 54. E-mail: [email protected]

: 0223-522135 : 06-53719915

e-mail: [email protected]

Fax: 0223-521480 E-mail: [email protected]

Kijk nu op onze website www.fredsteenvoorden.nl Ook maken wij nieuwe spoelmachines! 6 x Compas afvoer/leesband 80cm x 900cm met zijgoten en 3 x met onderband 20cm x 480cm in goede staat. 3 x Compas afvoerband 20cm x 950cm 3 x met op het einde een knikje van 60cm, in nette staat ook te gebruiken onder bovenstaande banden voor vuil afvoer. 1 x Compas afvoerband 30cm x 1100cm(kan korter0 moet nieuwe band om 1 x Compas afvoerband 20cm x 1000cm in nette staat. 1 x Compas afvoerband 60cm x 130cm op laag pootstel in knappe staat. 1 x Compas afvoerband breedte 120cm, totaal 400cm eerste 250cm vlak en de andere 150cm omlaag met knik. 1 x Compas leesband 120cm x 1225cm in nette staat. Alle bovenstaande banden zijn tegen meerprijs in tekorten op gewenste maat. ABS AFP 0831.3 M13/6 Dompelpomp 10m3 bij 4 M//WK 50m3 bij 1 M//WK 1,8Kw Afzuiger/exhauster 30kw in/afvoerpijp Ø500mm in zeer goede staat met schakelkast Allround trommelspoeler 2500 x 1300mm opknapper Allround trommelspoeler 1650 x 5000mm dubbel portaal, zo uit het werk, gereviseerd of geheel gestraald en gespoten de keus is aan u. Allround combi trommelspoelmachine met kluitenscheider, trommel 3750 x 1650 zo uit het werk of geheel gereviseerd. Allround bunker 5000 x 1500 band breedte geschikt voor kippers, ketting aan gedreven band met frequentie geregelde snelheid. Van Dijke zwenkband 90 x 3000mm in goede staat. Botman stenen/kluitenscheider type 450K rechts geheel gereviseerd. Botman trommel spoeler 1650 x 3750mm, moet nog geheel opgeknapt worden Botman kistenvuller geschikt voor 120 x120cm kisten en 120 x 150cm kisten, heen en weerband 300 x 60cm, nieuwe bovenbouw, cilinders en schakelaars, gestraald en gespoten, als nieuw Flygt dompelpomp 3085 70m3 per uur Palletstelling als nieuw 5,30mtr. Hoog, diepte 1,10mtr. breedte liggers 2,70mtr. draagvermogen 3 ton per vak scherp geprijsd bel voor meer info! Voor alle onderdelen, onderhoud en service van uw Botman machines en ook andere merken, o.a. Antha, Compas. s sFred Steenvoorden

INHOUD

Het vakblad voor de bloembollen- en vasteplantensector • 24 januari 2014 Nummer 289

Nieuws

6

Korte nieuwsberichten

CNB Actueel

10

Reglement Koel- en Preparatiebedrijf in nieuw jasje Broeierijactualiteiten CNB-workshop Dag van de tulp

Visie

10

11 14

12

Agrarische sector beter over het voetlicht brengen

Broeierij

14

Hyacintenbroeier ziet nog grote uitdagingen

Openbaar groen

16

Groen geeft waarde aan Wassenaar

12

16

Voorlichting

18

Meerlagenteelt vraagt om meer en ander licht

Vakvenster

20

Topkwaliteit loont

Kennis

22

Bert Griffioen over het gebruik van vaste planten

18

Waterkwaliteit

23

Handhavers als adviseurs

Actueel

24

Vernieuwingsdrift op Mechanisatietentoonstelling

20

22

Branchenieuws

CNB Actueel

23

24

28

26

TVX zorgde voor veel discussie tijdens avond Hobaho Mechanisatiebeurs in 2015 mét bloemenshow

29

CNB-inzendingen op Midwinterflora Praktijkervaringen CNB-podiumcultivars

Service

32

Grondbank

34

Plant in beeld

35

Phlox hybride ‘Forever Pink’

29

30

42

Vraag en aanbod

36

Actueel

42

Bloeiende tulpen populair Hoe doet de gladiool het in de afzet

4 • BLOEMBOLLENVISIE • 24 januari 2014

44

Laatste nieuws

46

Tuinbladen

46

Tuinieren blij met bloembollenverhalen

48

48

Branchenieuws Verjonging bij Omnihout BV

49

Actueel Neem stap naar buitenland niet te snel Interactieve bijeenkomst tijdens Hobaho Relatieweek

52

49

Keuringen Er weer even in komen

53

Wereldbol Wereldbol over de vraag hoe het zit met Zantedeschia

54

Anthos Reclamecampagne Scandinavië van start

56

52

50

Boomkwekerij Loropetalum treedt langzaam op de voorgrond

57

Tien vragen aan Lendert de Vos (43)

58

57

Advies Advies van Flynth over flexibele inzet van werknemers

59

Vasteplantenvaria Viruspreventie in vaste planten

60

Teeltadvies

64

Agenda

65

Service

53

56

Een boek, drie visies Glad ijs

Hobaho Kwekers in Zuiderzeepolders belangrijk voor ons

70

58

KAVB Nieuws Nieuwtjes van en voor de KAVB-kringen en -afdelingen

Nieuws CNB Algemeen 10 vragen aan... Anthos Teeltadvies Hobaho KAVB

66

Fotografie omslag: René Faas

66

24 januari 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 5

NIEUWS

Samenstelling: Redactie BloembollenVisie

Foto: René Faas

Open dag Wellantcollege MBO Aalsmeer

Jonge producenten te gast bij CNB LISSE – Op 9 januari bracht de Producers Young Network Group (PYNG) een bezoek aan de CNB Midwinterflora. De groep jonge producenten met een ‘nieuwe kijk’ op de markt werd bijgepraat over onderwerpen als marketing, strategie en afzet. PYNG bestaat uit ondernemers en accountmanagers van 25 tot 40 jaar, hoofdzakelijk afkomstig uit de boomkwekerij, potplanten- en snijbloemenproductie. Zij organiseren een aantal keren per jaar bijeenkomsten en marktverkenning, zowel binnen als buiten de tuinbouwsector. De nieuwjaarsbijeenkomst op de CNB Midwinterflora trok 26 jonge ondernemers naar Lisse. Tijdens de bijeenkomst werd vooral een vergelijking gemaakt tussen de bollensector en de bloemen- en plantensector. Salesmanager Paul Peters lichtte toe hoe CNB te werk gaat en al snel werden verschillende onderdelen van de organisatie vergeleken met die van FloraHolland wat interessante discussies opleverde. Aansluitend gaf Maaike Pennings een korte toelichting op de verschillende marketinginitiatieven binnen het bollenvak.

AALSMEER - De vestiging MBO Aalsmeer van het Wellantcollege houdt open huis op woensdag 31 januari van 16.00 tot 21.00 uur. De open dag staat volledig in het teken van onderwijsvoorlichting en presentaties. Nieuwe leerlingen kunnen zich inschrijven. Tijdens de open dag kunnen de toekomstige leerlingen een indruk krijgen van de opleidingsmogelijkheden op het gebied van:, Green Production en Business, Flower Design, Internationale Groothandel en Logistiek, Stedelijk Groen- en Natuurbeheer, Dier & Zorg, Paardenhouderij en Paraveterinair. Docenten en leerlingen zijn beschikbaar om vragen over de opleidingen te beantwoorden. In de meeste vakrichtingen zijn er opleidingen op niveau 2, 3 en 4, zowel in dagonderwijs (BOL) als in deeltijdonderwijs (BBL). Iedere belangstellende is van harte welkom op woensdag 31 januari van 16.00 tot 21.00 uur op de Linnaeuslaan 2, 1431 JV Aalsmeer (0297 – 324 688). Meer informatie is te vinden op www. wellant.nl/wellant-mbo.

Bloemenbureau stopt met assortimentsboekjes

TEYLINGEN - Afgelopen jaar is in Teylingen een pilot gestart om de gevolgen van het agrarische gebruik van gronden voor de archeologie in kaart te brengen. Hiervoor zijn op twintig percelen in Voorhout en Sassenheim putten gegraven en boringen verricht. De waargenomen verstoringsdiepte bedraagt gemiddeld 130 cm, dat is veel dieper dan de 30 cm waar de gemeente tot op heden van uitgaat. Op sommige plekken was de verstoringsdiepte zelfs 300 cm. Op grond van deze steekproef wordt aangenomen dat nagenoeg alle percelen met bollenteelt in Teylingen een grotere verstoringsdiepte hebben en dat betekent een forse verandering voor het huidige archeologiebeleid. De onderzoekers adviseren de gemeente om alle bollenteeltpercelen in Teylingen vrij te stellen van archeologisch onderzoek en te zorgen voor een nieuwe actuele archeologische waarden- en verwachtingenkaart. Het onderzoek in Teylingen is in opdracht van LTO Nederland gehouden en maakt deel uit van een landelijke pilot waarbij kennis wordt verzameld over de diepte van de bodembewerking door de agrarische sector

Uitslagen tulpenkeuringen op website BloembollenVisie LISSE – Begin deze maand is het startsein gegeven voor het tulpenkeuringsseizoen 2014. Op de mechanisatietentoonstelling in Vijfhuizen stonden de eerste potten met tulpen klaar om beoordeeld te worden. In de afgelopen weken werden ook in de overige regio’s weer alle registers opengetrokken. Op de website van BloembollenVisie is een speciale plek ingericht waar de komende weken de actuele uitslagen terug te vinden zijn. Iedere regio heeft zijn eigen pagina met daarop de keuringsdata, de uitslagen en de eventuele verslagen en foto’s. Indien beschikbaar wordt verwezen naar de eigen website van de afdeling. Er zal dit jaar gekeurd worden in Breezand, Creil, Kennemerland, Niedorp, Stede Broec, Wervershoof en Zuidwest Nederland. Degenen die deelgenomen hebben aan de tulpenkeuring op de mechanisatietentoonstelling kunnen hun resultaten (onder voorwaarden) meenemen naar de eigen regio. De 65 beste keurders uit de diverse regio’s worden afgevaardigd naar het NK Tulpen Keuren vrijdagmiddag 28 maart op Keukenhof. 6 • BLOEMBOLLENVISIE • 24 januari 2014

Foto: PR

Gevolgen bollenteelt voor archeologie in Teylingen in beeld gebracht

HONSELERSDIJK - Na recent marktonderzoek onder haar afnemers heeft het Bloemenbureau besloten geen toekomstige edities van het assortimentsboekje bloemen en planten op de markt te gaan brengen. De krimpende vraag naar gedrukt promotiemateriaal tezamen met de behoefte naar steeds meer bedrijfsspecifiek maatwerk zijn hier de oorzaken van. De resterende voorraden worden met vijftig procent korting verkocht via de webshop van het Bloemenbureau. Onlangs is onder klanten een marktonderzoek gehouden. Daarbij kwam naar voren dat er steeds meer vraag is naar bedrijfsspecifieke oplossingen. Kostentechnisch is het daarmee voor het Bloemenbureau niet meer haalbaar dit promotiemateriaal aan te bieden aan haar doelgroep. De verkochte aantallen lieten daarbij ook al jaren lang een dalende trend zien. Het Bloemenbureau verzorgde de assortimentsboekjes sinds de jaren tachtig. De laatste versies zijn het assortimentsboekje bloemen editie 2012-2013 en het plantenboekje editie 2013-2014.

BLEISWIJK - LTO Glaskracht Nederland is per 1 januari 2014 van start gegaan. Het samenwerkingsverband van de drie ledenorganisaties LTO Noord Glaskracht, ZLTO en LLTB is opgezet om de landelijke glastuinbouw activiteiten op het terrein van belangenbehartiging, vaktechniek en innovatie vanuit één ledennetwerk krachtig en efficiënt vorm te geven. De organisatie lanceert een nieuw logo en een tijdelijke website waarin nog wordt doorverwezen naar de al bestaande websites. In de loop van het eerste kwartaal van 2014 zal de nieuwe website worden gelanceerd. Voorlopig is informatie te vinden op www. ltoglaskrachtnederland.nl. De grote meerwaarde van het nieuwe collectief is dat lobby, innovatieprogramma’s en kennisontwikkeling worden gebundeld in één organisatie t.b.v. de landelijke zaken. De koppeling van innovatieprogramma’s aan gewasonderzoek biedt bovendien extra mogelijkheden om financiering te krijgen via de Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen. Door het verdwijnen van het PT zullen telers zelf een kennis- en onderzoeksagenda moeten opstellen voor hun gewas.

Dutch Lily Days mikt op nog meer internationale belangstelling

Foto: René Faas

LTO Glaskracht Nederland van start

Kunstenaar GabyGaby doopt Tulipa ‘Man’ ROELOFARENDSVEEN - Op 15 januari werd bij Wesselman Flowers de tulp ‘Man’ gedoopt door kunstenaar GabyGaby. De tulp is vernoemd naar zijn kunstwerk ‘Tulipman’. De nieuwe tulp ‘Man’ is veredeld door Wietse Wellema van kwekersvereniging Mellflower. In de vereniging zitten tevens Dirkmaat Creil, C.A.N de Jong Bloembollen, Van Bentem Bluefields, Smal Bloembollen en Ted van der Gulik. Op het laatstgenoemde bedrijf worden op het moment zo’n 40.000 stelen gebroeid en staat er 200 roe in de grond. Sinds 1995 is de groep al bezig met de tulp, die een kruising is tussen ‘Carreria’ en ‘Ben van Zanten’. De krachtig rode tulp past volgens Gaby goed bij zijn fictieve actieheld: “Tulipman lost problemen op en wanneer hij dat doet verandert zijn gezicht in een rode tulp. Het krachtige rood van de tulp past daar goed bij.” Hoe Gaby aan het idee kwam voor zijn held, is omdat hij het zelf als jonge man suf vond om een bos bloemen aan zijn vrouw te geven. “Door iets sufs met iets hips te combineren wordt het wel leuk. Ik hoop dat jongere mannen hierdoor eerder een bosje tulpen voor thuis meenemen.”

Documentaire over FloraHolland van Discovery Channel

POELDIJK - Na drie succesvolle edities hebben de Dutch Lily Days internationale bekendheid gekregen. De ‘Vierdaagse van de Lelie’ krijgt in 2014 een vervolg van 20 tot en met 23 mei. Gedurende deze dagen verwachten de zestien deelnemende veredelaars, handelaren en exporteurs in totaal enkele duizenden belangstellenden van over de gehele wereld. “Klanten weten al: die dagen moet je in Nederland zijn om het nieuwste van het nieuwste te zien”, zegt Arie Alders van Mak Breeding, een van de initiatiefnemers van het event. Met een gemiddeld bezoekersaantal van 500600 per bedrijf waren de Dutch Lily Days vorig jaar een groot succes. Bezoekers van over de gehele wereld meldden zich uit onder meer: China, Japan, Taiwan, Indonesië, Zuid-Afrika, USA, Mexico, Ierland, Spanje, Hongarije en Scandinavië. Dit jaar zal de publicitaire ondersteuning vooral in het buitenland worden geïntensiveerd, zegt directeur Hans Onings van Onings Holland. Het officiële startschot wordt op 20 mei gegeven op een van de deelnemende bedrijven.

AALSMEER - Het programma Nerve Center van Discovery Channel heeft een volledige aflevering besteed aan FloraHolland. De titel van het programma zegt het al: de bloemenveiling als zenuwcentrum. Het volledige proces wordt in de piekperiode van Valentijn onder de loep genomen en bijna alle uithoeken van de veiling zijn gefilmd. Voor een blik achter de schermen met een Amerikaanse twist, is de aflevering inmiddels te vinden op YouTube.

Grote belangstelling reünie Tuinbouwschool Aalsmeer AALSMEER - Ruim 450 oud-leerlingen en oud-medewerkers van de Aalsmeerse RMTS, Florenscollege en Wellantcollege, hebben zich al via de website aangemeld voor de reünie op 15 februari aanstaande in het schoolgebouw aan de Linnaeuslaan. De oud-medewerkers worden vanaf 15.00 uur verwacht, de oud-leerlingen schuiven na 16.30 uur aan. Vooral door berichten op de website (www.reuniemiddelbaretuinbouwschool.nl), de uitwisselingen op Facebook en in de pers, is de belangstelling goed op gang gekomen. De organisatie meldt dat de aanmelding definitief is als de bijdrage in de kosten (15 euro per persoon) is voldaan. Op de bovengenoemde website wordt het banknummer voor dit doel vermeld. Via de site kunnen de belangstellenden ook hun emailadres achterlaten zodat ze eenvoudig op de hoogte gebracht kunnen worden van het programma. 24 januari 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 7

NIEUWS

Samenstelling: Redactie BloembollenVisie

Flower Power tijdens de Westerkoggeflora DE GOORN – Met als thema ‘Flowerpower’ wordt in het weekend van 31 januari tot en met 2 februari 2014 de 33ste Westerkoggeflora georganiseerd in de Koggenhal aan de Dwingel 4 in De Goorn. Ruim 30 tulpenkwekers uit Koggenland stellen hun beste tulpen tentoon en laten deze keuren door een vakjury. Naast tulpen zijn ook lelies, alstroemeria´s, rozen, chrysanten en diverse andere bloemensoorten te bewonderen. Daarnaast toont een groep jonge bloembollenkwekers (tot 21 jaar) een eigen categorie tulpeninzending. De inzendingen worden in een aparte keurgroep gejureerd door een vakjury. Ook de groepen 8 van de basisscholen hebben een eigen inzending en strijden onderling naar ‘beste school’ en ‘beste tulp’. Op zaterdag 1 februari openen loonbedrijf Theo de Wit (Kerkebuurt 191-B, Berkhout) en firma N.&E. Reus (Kerkebuurt 196, Berkhout) van 13.30 – 17.00 uur hun deuren voor het publiek. De openingstijden van de Westerkoggeflora zijn op 31/1 en 1/2 van 10.00 – 22.00 uur en op 2/1 van 10.00 – 20.00 uur.

LTO: Agrarische sector opnieuw kampioen export DEN HAAG - LTO Nederland-voorzitter Albert Jan Maat is positief over het bericht dat de agrarische handel is in 2013 opnieuw flink toegenomen: “Een krachtige prestatie waar we als boeren en tuinders heel trots op zijn”. Maat: “Juist in een periode waarin de economie langzaam uit een dal omhoog kruipt, zorgt de agrarische sector voor een constante substantiële bijdrage. En elk jaar zelfs met betere cijfers. Nederland dankt haar groeiende export voor een groot deel aan deze sector.” Zo ziet Maat de cijfers als een enorme opsteker voor de Nederlandse landen tuinbouw. Hij prijst daarbij de enorme inzet van de ondernemers. De LTO-voorzitter rekent op waardering van de overheid voor deze constante bijdrage aan de Nederlandse economie. “Om dit ook in de toekomst vol te kunnen houden, moeten we zorgvuldig omgaan met zaken die onze concurrentiepositie bedreigen.” De agrarische export scoorde veel beter dan de totale export van Nederland in het eerste halfjaar van 2013.

Groenbedrijven strijden samen tegen verloedering openbare ruimte HILLEGOM - Het bezuinigingen op gemeentelijke uitgaven zal de komende tijd niet minder worden. Daarom willen LTO Nederland (Vakgroep Bomen en Vaste Planten), Anthos (handel in boomkwekerijproducten) en VHG (de branchevereniging van hoveniers- en groenvoorzieners) via de gezamenlijk opgezette Stichting iVerde de strijd tegen verdere bezuinigingen op het openbare groen aanbinden. Kort geleden onderzocht bureau Veldwerk Optimaal de plannen van Nederlandse gemeenten op het gebied van groenaanleg en –onderhoud. Daarbij bleek dat 75 procent van de gemeenten plannen voorbereidt om – bovenop eerdere bezuinigingen – de komende periode nog weer minder geld te gaan besteden aan het openbare groen. Daarmee wordt voorbij gegaan aan het feit, dat groen niet louter decoratie meer is. Groen vervult namelijk een belangrijke rol bij het bevorderen van de kwaliteit van de leefomgeving en de gezondheid van mensen. iVerde heeft zeven thema’s op een rij gezet, om nut en noodzaak van groen in de bebouwde ruimte te positioneren, ondersteund door wetenschappelijk onderzoek. 8 • BLOEMBOLLENVISIE • 24 januari 2014

ROELOFARENFSVEEN - De nieuwe website van de Raad voor plantenrassen is live sind 1 januari 2014. Kees Jan Groenewoud, secretaris: “Eerste doel van de website is om de belangrijkste groep van gebruikers van de website – de aanvragers – gestructureerd te voorzien van informatie en hen op een praktische en gebruiksvriendelijke manier door de aanvraagprocedure heen te leiden.” Vanaf de homepage van de nieuwe website kunnen bezoekers doorklikken naar praktische informatie uit het Nationaal Rassenregister,de Europese Rassenverkeerslijst, de Gazette voor de Raad voor plantenrassen en de benodigde formulieren. Daarnaast biedt de website belanghebbenden die op enige wijze betrokken zijn bij het werk van de Raad informatie over relevante wetgeving en rechtspraak, de samenstelling van de Raad, FAQ’s en nieuwsberichten. De meest relevante inhoud van de website is behalve in het Nederlands ook in het Engels beschikbaar.

Landelijke werkgeverslijn landen tuinbouw DEN HAAG - De regionale werkgeverslijnen van LTO hebben hun krachten gebundeld en zijn vanaf 2014 operationeel vanuit een landelijke Werkgeverslijn landen tuinbouw. De Werkgeverslijn is het aanspreekpunt voor werkgevers in de landen tuinbouw en wil vanuit een centraal landelijk kennispunt goed werkgeverschap bevorderen. Naast telefonische en digitale informatie over arbeidsvoorwaarden en personeelsbeleid heeft de Werkgeverslijn verschillende producten en diensten. Meer informatie is te vinden op de website.

Glazen Tulp Award 2014 bekend

Foto: PR

Foto: René Faas

Nieuwe website Raad voor plantenrassen

NOORDWIJK – Op 16 januari zijn de winnaars van de FloraHolland Glazen Tulp Award 2014 bekend gemaakt. De award is bestemd voor de meest geslaagde marktintroductie. Televisiepresentator en juryvoorzitter Rob Verlinden maakte de winnaars bekend van de vier categorieën snijbloemen, kamerplanten, tuinplanten en verkoopconcepten. De prijsuitreiking vond plaats tijdens een feestelijke bijeenkomst in Hotels van Oranje in Noordwijk. In de categorie snijbloemen won Bondeni Flowers / Marginpar (Pvt) Ltd (Uitgeest) de eerste prijs voor haar Clematis Diversifolia Star River. Philodendronkwekerij Sjaak van der Sar (Zevenhuizen) ging er in de categorie kamerplanten met de eerste prijs vandoor voor zijn Alocasia zebrina. Ripaplant (Twello) sleepte de Glazen Tulp in de categorie tuinplanten in de wacht met haar Verbena Lanai Twister Blue, een fantastische, dankbare langbloeiende Verbena met een prachtige kleurencombinatie. Amigo Plant VOF (Heerhugowaard) nam de Glazen Tulp in de categorie concepten mee naar huis met Glowing Star in the dark®.

UTRECHT - In 2013 zijn in totaal 554 aanvragen voor de Jonge Landbouwersregeling binnengekomen bij Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (het voormalige Dienst Regelingen). Op dit moment is de Rijksdienst deze aanvragen aan het beoordelen en verwerken. Op basis van dit aantal aanvragen is een budget van acht tot tien miljoen euro noodzakelijk. Het beschikbare budget in 2013 is echter vastgesteld op 5,3 miljoen euro. De Rijksdienst is hierdoor genoodzaakt om onder de aanvragers te loten. Het overzicht met het resultaat van deze loting zal binnenkort op de website van de Rijksdienst worden gepubliceerd. NAJK constateert dat het aantal aanvragen in 2013 in lijn is met het aantal aanvragen in voorgaande jaren. De behoefte bij jonge boeren om een beroep op deze subsidieregeling te doen blijft onverminderd groot. Voor NAJK is dit een signaal dat er nog steeds onverminderd ingezet moet worden op een sterke landelijke Jonge Landbouwersregeling in het nieuwe Gemeenschappelijke Landbouwbeleid.

Foto: PR

Jonge landbouwersregeling in 2013 sterk overvraagd

Nieuwe hoes voor lelie Eyeliner

Foto: PR

LISSE - Lelie Eyeliner wordt exclusief aangevoerd op de Nederlandse bloemenveiling door Double check Lily en Lilies of Life. Vorige week is eyeliner geïntroduceerd in een nieuwe hoes. Double check Lily en Lilies of Life hebben samen met CNB promotie een smakelijke actie gekoppeld aan de introductie in de nieuwe hoes. Vorige week is er op de veiling in Aalsmeer, Rijnsburg en Naaldwijk een taart uitgereikt aan de hoogste bieder en de grootste koper van deze week. Eyeliner is vanaf heden voldoende beschikbaar in de nieuwe hoes. Voor directe levering of meer informatie kan er contact opgenomen worden met Jacob Evers: 06-21585677 of Paul Ravensbergen: 06-13397566.

Predicaat Clusius College Castricum CASTRICUM - Het Clusius College Castricum heeft, net als vorig jaar, vanuit het ministerie het predicaat Excellente School ontvangen. Het Clusius Castricum is een van de 76 Nederlandse scholen die dit predicaat kregen. Het predicaat heeft betrekking op de basisberoepsgerichte leerweg die onlangs ook al met een 10 in de Dronkerslijst werd beoordeeld. De jury heeft zijn oordeel gebaseerd op aangeleverde gegevens van de school, gevolgd door een bezoek waarbij alle betrokken geledingen zijn bevraagd. Men concludeerde dat er op het Clusius College Castricum veel werk wordt gemaakt voor het welbevinden en de ontwikkeling van de leerling. Bevordering van het zelfvertrouwen van de leerling en doorstromen naar een hoger niveau staan bij het Clusius College Castricum hoog in het vaandel. De leerlingen zelf geven de school een 7,1 waarbij het landelijk gemiddelde een 6,9 is. Huiswerkbegeleiding, hulp bij dyslexie en loopbaanbegeleiding zijn punten die de leerlingen aangeven als positief.

December sluit jaar positief af AALSMEER - De totale bloemen- en plantenomzet bij FloraHolland viel in december 2013 ruim 14% hoger dan in 2012 bij ‘slechts’ 2,1% meer stuks. De middenprijs nam met 4,5 cent toe naar €0,43/st. Met de export wilde het tot en met november nog steeds niet echt vlotten. Bloemen lagen 3,5% achter op 2012. Zweden was hier de positieve uitschieter. Bij planten was de achterstand 3,0%; ook hier was Zweden met +15,7% de ‘witte raaf’. Sterkste omzetgroeier in december was Lelie (27,3%). Dit gebeurde bij een kleiner aanbod, wat betekende dat de volledige meeromzet kwam door een hogere middenprijs van €0,644 (30,1%). Ook Roos ontwikkelde zich positief. Bij een 1,5% groter volume viel de middenprijs met €0,244 bijna 4 cent per steel hoger uit. Gerbera en Troschrysant volgden dit beeld. Pluischrysant noteerde eveneens een fors hogere middenprijs (bijna 6 cent/steel). Amaryllis leverde 2 cent in; hiervan kwam echter ruim 19% meer dan in het voorgaande jaar. De bloemenomzet steeg 14,2% bij 1,2% meer stelen. De middenprijs kwam uit op €0,291, een toename van 3,3 cent/st.

Bonden dreigen met acties op veilingen vlak voor Valentijnsdag AALSMEER - In de media wordt bericht dat de vakbonden acties gaan houden bij FloraHolland in de aanloop naar Valentijnsdag. De vestigingen Aalsmeer, Rijnsburg en Naaldwijk zouden worden platgegooid, omdat de bonden geen overeenstemming hebben bereikt met de veiling over het sociaal plan voor de werknemers die ontslagen worden. Vanwege een reorganisatie verdwijnen 200 fte’s bij de bloemenveiling. FloraHolland laat via haar website weten de aangekondigde acties te betreuren. Zij doet er naar eigen zeggen alles aan om samen met de bonden in redelijkheid tot afspraken te komen.

Gedeputeerde Jaap Bond opent Westfriese Flora STEDE BROEC - Het belang van de Flora wordt ook in de provincie erkend. Daarom komt gedeputeerde Jaap Bond op donderdag 27 februari om 16.00 uur in het Verenigingsgebouw Bovenkarspel de Flora openen. Met het thema ‘verbinden’ probeert de organisatie meerdere partijen te betrekken bij de Flora. Zo krijgen zorginstellingen de gelegenheid om op donderdag en vrijdag langs te komen. Op zaterdag en zondag is er een markt in de grote zaal met allemaal producten uit de regio. Het Martinus College is druk bezig om de achterwand een landelijk plaatje te geven. “Zoveel enthousiaste mensen die van alles bedenken om van de Westfriese Flora een waar feest te maken. Voor iedereen is er iets, van Florabal tot foto`s van de Streek, van eten tot een markt, van kunst tot konijnen, van machines tot film. Op zaterdag wordt er een nieuwe tulp gedoopt. Door wie wordt nog even geheim gehouden. Tijdens het weekeinde is er een Westfriese tafel waar men een plek kan reserveren. Door een topkok worden producten uit de streek klaargemaakt die deze avond genuttigd kunnen worden.” 24 januari 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 9

CNB ACTUEEL

Reglement Koel- en Preparatiebedrijf in nieuw jasje Per 1 februari is het nieuwe reglement van het CNB Koel- en Preparatiebedrijf in Bovenkarspel van kracht. Het gaat vooral om een modernisering van het huidige reglement dat aan vervanging toe was. De wijzigingen en aanvullingen van inhoudelijke aard zijn minimaal. ‘Een en ander is waar mogelijk eenvoudiger en duidelijker omschreven en aangepast aan de huidige tijdgeest’, vertelt Jos Duin. Tekst: Jeannet Pennings Fotografie: René Faas

I

n het reglement van het CNB Koel- en Preparatiebedrijf Bovenkarspel (KPB) worden de algemene voorwaarden vermeld die van toepassing zijn op de met klanten gesloten overeenkomsten. “Het betreft een reeks afspraken om de zaken hier in goede banen te leiden”, vat Jos Duin, hoofd KPB, kort samen. “Dit lijkt soms wat ambtelijk, maar het is belangrijk om duidelijke afspraken op papier te hebben staan die men te allen tijde kan raadplegen.” Het CNB Koelhuisreglement omvat een aantal spelregels met betrekking tot onder andere kwaliteit, betalingen, verzekeringen, inslag en uitslag. “Maar ook verpakkingsmateriaal is een van de onderwerpen”, vertelt Duin. “Het fust waarin klanten hun producten aanleveren moet geschikt zijn voor onze bewaarme-

10 VISIE24 januari 2014

thoden. Ook zegt het reglement iets over aansprakelijkheid. Wat als er onverhoopt discussie ontstaat over de kwaliteit van de bewaarde bollen? In overleg komen we er altijd wel uit, het is evenwel prettig voor beide partijen dat het reglement daarin ondersteunt.”

LEESBAARHEID De laatste aanpassing van het CNB Koelhuisreglement heeft alweer een aantal jaren geleden plaatsgevonden, vandaar dat gekozen is voor een modernisering. Dat uit zich vooral in de omschrijving van de algemene voorwaarden. “Een reglement is en blijft een juridisch verhaal, maar we hebben wel geprobeerd de duidelijkheid en leesbaarheid te vergroten.” Inhoudelijk heeft de revisie volgens Duin geen grote gevolgen. “De enige toevoeging betreft ‘Kwaliteit van zaken’. Dat houdt in dat de klant, oftewel de bewaargever, er voor in staat dat zijn bollen gezond zijn.”

Jos Duin: ‘Inhoudelijk heeft de revisie geen grote gevolgen’ Het vernieuwde reglement is van toepassing op alle activiteiten waarin het koelen preparatiebedrijf diensten verleent. “Inslag, inpakken, koelen en invriezen, kwaliteitscontroles en ga zo maar door. Ook de zogenaamde celhuur valt onder dit reglement. Als het louter om de verhuur van ruimte gaat, dan is een huurovereenkomst van toepassing, maar meestal worden door ons handelingen verricht in de vorm van in- en uitslag, temperatuur instellen of controles.” Het reglement van het KPB wordt altijd meegestuurd met offertes en bevestigingen en ligt ter inzage bij de bewaarnemer. Klanten van het KPB worden per brief geïnformeerd over het nieuwe reglement dat straks ook te downloaden is vanaf de website van CNB.

VAN DE REDACTIE

Foto Wim Ciggaar

Zelfrefectie

Broeierijactualiteiten CNB-workshop Dag van de tulp

COLOFON

Eén van de sprekers tijdens de Dag van de tulp die op vrijdag 31 januari bij Proeftuin Zwaagdijk wordt gehouden is Nico Hof, hoofd Kwaliteitszorg van CNB Kwaliteit+. Hij zal op deze middag in zijn bijdrage aan de workshop ‘Actualiteiten broeierij’ dieper ingaan op het verloop van het broeiseizoen tot nu toe. Zoals bekend was stadium G dit jaar negentien dagen later dan normaal met als gevolg een veel latere start van de broeierij. Tijdens een interactieve sessie neemt Nico Hof zijn toehoorders mee vanaf het moment van stadium G tot de actualiteit van dit moment. Nu het broeiseizoen echt goed op gang begint te komen wordt ook steeds duidelijker wat de precieze impact is van dat late stadium en wat de gevolgen zijn voor de broeierij. Hoe is de kwaliteit van de tulpen en welke problemen komen we tegen in de dagelijkse praktijk? Deelnemers aan deze workshop van Nico Hof kunnen overigens ook zelf problemen aankaarten die meegenomen kunnen worden in de discussie. Kortom, een workshop die een update behelst van de actualiteitenavond over dit onderwerp die de afgelopen zomer in Bovenkarspel werd gehouden en die ongetwijfeld veel belangstelling zal trekken. De Dag van de tulp begint om 13.00 uur en wordt om plm. 17.15 uur afgesloten met een buffet en een rondgang langs de eerste marktbroeishow van dit jaar. Aanmelden voor deze dag kan via de sites van de organiserende partijen. Die partijen zijn LTO Groeiservice, Proeftuin Zwaagdijk, PPO, CNB, Hobaho, KAVB en de Rabobank.

BloembollenVisie is het toonaangevende, 14-daagse vakblad voor de bloembollen- en vasteplantensector. REDACTIE: Wim Ciggaar (hoofdredacteur), Arie Dwarswaard, Monique Ooms, Jeannet Pennings, Gerrit Wildenbeest en Lilian Braakman (vakredacteuren). FOTOGRAFIE: René Faas.VORMGEVING: Prepress BloembollenVisie. UITGEVERS: KAVB en CNB (U.A.). REDACTIEADRES: Heereweg 347, 2161 CA Lisse, Postbus 31, 2160 AA Lisse, tel. 0252-431130, fax 0252-431127, e-mail: [email protected]. Internet: www.bloembollenvisie.nl. Tel. kantoor A. Dwarswaard: 0252-536 966. ABONNEMEN TEN: (excl. 6% BTW ): Nederland € 255,-- per jaar, Europa € 275,-- per jaar, buiten Europa € 305,-- per jaar. Aanmelden bij John Meijer, tel. 0252-431173, fax 0252-431126. Meer info over abonnementen op www.bloembollenvisie.nl. ADVERTENTIES: Bureau Van Vliet BV, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, tel. 023-5714745, e-mail: [email protected]. VERANTWOORDELIJK HEID: De redactie werkt op basis van een redactiestatuut. Aan alle artikelen en rubrieken wordt de meest mogelijke zorg besteed. Uitgevers, redactie en medewerkers aanvaarden echter geen enkele aansprakelijkheid voor mogelijke gevolgen die direct en/of indirect kunnen voortvloeien uit de inhoud van artikelen en/of advertenties. De redactie houdt zich het recht voor om ingezonden brieven en mededelingen niet te plaatsen dan wel te wijzigen of in te korten. Overname van artikelen is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de uitgever. NIEUWSBRIEF: BloembollenVisie verzorgt ook een dagelijkse nieuwsrubriek op internet (www.bloembollenvisie.nl).

De afgelopen tijd is er voor de redactie van BloembollenVisie geen ontkomen aan. Menig bijeenkomst heeft als onderwerp de nieuwe visie van de Rabobank op het ondernemerschap in onder meer de bloembollensector. We horen het aan, en doen er in ons blad verslag van. En wat blijkt? U doet het niet goed. Verbazen zal u dat niet, want dit bleek ook in alle eerdere versies van deze visie. Twee aspecten uit de nieuwe Flexibiliteitsscan zijn de moeite waard om hier eens tegen het licht te houden. In de eerste plaats blinkt de bloembollensector niet uit in innovatie. Sterker nog, de hele sierteelt staat bij de Rabobank te boek als conservatief. Naar onderliggende redenen wordt niet gezocht. Terwijl die zo voor de hand liggend zijn. Zeker in de bloembollensector, maar ook in de vasteplantenteelt en boomkwekerij, is het alleen al op sortimentsgebied niet eenvoudig om snel te veranderen. Wie aan een bepaald gewas of sortiment begint, heeft tijd nodig om dat gewas of sortiment te leren kennen. En heeft tijd nodig om een partij op te bouwen. Daarnaast horen bij zo’n gewas specifieke machines en werktuigen. Zomaar van het ene op het andere jaar volledig wisselen van sortiment is een vorm van kapitaalsvernietiging, en dat zal de bank waarschijnlijk niet erg aanspreken. Het andere aspect betreft het advies van de Rabobank om volop met alle medewerkers in gesprek te gaan over hun visie op de ontwikkeling van het bedrijf en te investeren in hoog opgeleide medewerkers. De realiteit in de bloembollensector is dat een flink deel van de bedrijven twee, hooguit drie vaste medewerkers telt, waarvan vaak nog een deel directe familie. Dat worden interessante discussies, schat ik zo in. Misschien doet de Rabobank er goed aan om de visie op de toekomst van het ondernemen in te zetten in de gesprekken die ze voert met de ondernemers. In het directe contact komt een boodschap vaak veel beter over, en kan ook een advies op maat worden verstrekt. Het spreken van grote woorden vestigt weliswaar de aandacht op de Rabobank, maar misschien is het beter als de bank eens met al zijn medewerkers in gesprek gaat om na te gaan of het opstellen van dergelijke visies wel de meest zinvolle activiteit is. Arie Dwarswaard

24 januari 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 11 11

VISIE

‘Agrarische sector be Het gebrek aan internationale kennis van de agrarische sector in zijn gemeente is een belangrijke reden voor Leo Berbee om zich namens de VVD kandidaat te stellen voor de gemeenteraad in Lisse. ‘De bloembollensector is een belangrijke factor in de gemeente, daar is dus wel wat bijscholing nodig’. Hij wil zich onder andere inzetten voor een verdere ontwikkeling van het Flower Science Center en ook vergunningen langduriger maken. Een eerste interview in het kader van de gemeenteraadsverkiezingen op 19 maart.

LEO BERBEE, KANDIDAATRAADSLID VOOR DE VVD IN LISSE

Tekst: Gerrit Wildenbeest Fotografie: René Faas


L

eo Berbee (67) is altijd wel politiek geïnteresseerd geweest maar als directeur van een groot bloembollenexportbedrijf ontbrak de tijd voor een actieve rol. “Je kunt geen bedrijf runnen en ook nog politiek bedrijven.” Sinds de opheffing van zijn bedrijf vier jaar geleden is er meer ruimte om zich in te zetten voor het algemeen belang. “Ik vind dat iedereen die tijd heeft en gezond is, iets terug moet doen voor de gemeenschap.” Naast zijn politieke activiteiten is Berbee ook nog actief in het kerkelijk leven en is hij adviseur bij het Ondernemersklankbord. “Ja, noem dat een stukje verantwoordelijkheidsbesef.” Daar klinkt een CDA-geluid in door en dat klopt wel. Berbee komt uit een CDA-nest, maar maakte net als zo velen vier jaar geleden de overstap naar de VVD. “Ach, op lokaal niveau maakt dat allemaal niet zoveel uit.” Dat hij als lid van het lokale VVD-bestuur zo snel is opgeschoven richting een mogelijk raadslidmaatschap verbaast hem zelf ook wel. “Het is sneller gegaan dan ik zelf had gedacht, maar ik voldeed klaarblijkelijk aan de gestelde criteria”. De VVD is nu met 5 leden de grootste fractie in de Lissese gemeenteraad. Als nummer vijf van de kandidatenlijst maakt Berbee goede

kans in de raad te komen, zeker als de VVD weer in het gemeentebestuur - College van B& W - komt en lijsttrekker Cia Kroon weer wethouder wordt. In sommige gemeenten is het moeilijk om kandidaten te vinden voor de gemeenteraad. Minister Plasterk wil daarom de beloning verhogen. Wat is jouw mening? “Je moet het doen uit ideële overwegingen. Je gaat andere belangen creëren als er financieel gewin gaat meespelen, zie het gedoe in de Rotterdamse deelgemeente Feyenoord. Sowieso word je er in een kleine gemeente niet rijk van. ” Het is een vraag die elke vier jaar kun stellen: wordt het geen tijd dat er één Bollenstreekgemeente komt. Dat maakt het werk van de regionale organisaties als de Greenport Ontwikkelings Maatschappij (GOM) toch ook veel gemakkelijker? “Mee eens, als VVD streven we naar een fusie van de Bollenstreekgemeenten. Alleen zit dat er voorlopig niet in, de Commissaris van de Koningin heeft zich daar ook bij neergelegd, vandaar dat hij weer naar vaste burgemeesters wil in plaats van waarnemende zoals nu het geval is. Wel is er

ter over het voetlicht brengen’ nu sprake van Bollenraad als alternatief samenwerkingsverband voor de ambtelijke diensten van Lisse, Hillegom, Teylingen en Noordwijkerhout (zonder Noordwijk), met behoud van de zelfstandigheid van de gemeenteraden. Als VVD zijn we daar sceptisch over, je moet oppassen voor een extra bestuurslaag, wat weer voor vertragingen en extra kosten gaat zorgen.” Jarenlang was behoud van de 2500 hectare bollengrond een item bij de lokale verkiezingen in de Bollenstreek. Dat lijkt nu niet meer ter discussie te staan.. “De druk is weg. De vraag naar nieuwe industrieterreinen gaat pas weer aantrekken als de economie aantrekt. Dat geldt ook voor de woningbouw. Katwijk heeft Valkenburg, Lisse kan bouwen op het Sportlaangebied, dat is voldoende voor de huidige ontwikkelingen. Het staat er allemaal wat anders voor dan een paar jaar geleden.” Lisse is doende een aantal financieel risicovolle projecten af te ronden. Hoe ver is men daar mee? “Een aantal grondaankopen in het verleden heeft de gemeente handen vol geld gekost. Het oude CNB-terrein, als ik toen in de raad had gezeten had ik zeker tegengestemd. Gelukkig zit er nu schot in, er wordt nu zo doorgebouwd dat het project in 2015 klaar is. Ja, het Hobaho-terrein wacht nog op ontwikkeling. De gemeente wil wel, maar wacht vol spanning op stappen van de eigenaar. Er hebben in het verleden al veel plannen gecirculeerd, maar tot nu toe is er nog niets bruikbaars uit gekomen.” Lisse heeft alles in huis om dé bloembollengemeente van Nederland te zijn, maar de uitstraling op dit gebied is belabberd. Zie de falende rotondebeplantingen en het gedoe rond de plantenbakken. De VVD

spreekt haar steun uit voor het Bloemencorso, zonder daar financiële consequenties aan te verbinden. “Als VVD zijn we niet blij met de bloembollenuitstraling, je ziet hier dat de agrarische inbreng in de raad wordt gemist. Maar de eerste verantwoordelijkheid ligt bij de betreffende wethouder van Nieuw Lisse (Ad van Zelst g.w). We willen er zeker meer aandacht aan geven. Dit najaar zijn er narcissen aan burgers uitgegeven, we stimuleren de betrokkenheid van scholen bij de Lenteflora via het Agrarisch Ondernemersfonds, de mozaïekwedstrijd komt er wellicht weer. Met betrekking tot de rotondebeplanting is het wel een probleem dat je ook te maken hebt met provinciale regels. En er worden geen bloembakken met hyacinten meer neergezet wegens vandalisme.” “Voor het bloemencorso levert de overheid geen politiebegeleiding meer. In plaats daarvan moeten vrijwilligers een internetcursus doen om een certificaat te halen om dat werk te kunnen doen. Ik zou er voor zijn om de verantwoordelijkheid bij de organisatie te leggen, die kan dan centraal zo’n cursus organiseren, dan hoeft dat niet bij elke gemeente individueel ingevuld en herhaald te worden.” Keukenhof is het paradepaardje binnen de gemeente. Zijn, na de afronding van de beruchte compensatieregeling, alle plooien glad gestreken? “De relatie met Keukenhof is goed. In deze raadsperiode is de herinrichting van de Delfweg, de Stationsweg en de aansluiting op de Westelijke Randweg gereed gekomen. De realisering van het oostelijke parkeerterrein en de geplande bouw is een zaak van Keukenhof, daar wil de gemeente alleen faciliteren.”

groot. Met de aanstaande verhuizing van Hobaho naar het PPO-pand ontstaan er de contouren van een soort bollenbusinesspark, maar meer ook niet. Hoe zie jij die ontwikkeling? “De ESA-ESTEC bedrijvencluster in Noordwijk zou als voorbeeld genomen kunnen worden, er kan geprobeerd worden om in samenwerking met Universiteit Leiden, andere universiteiten en HBO-opleidingen innovatieve bedrijfjes - maar ook bestaande bedrijven bijvoorbeeld op het gebied van inhoudsstoffen - hier naar toe te halen. De Rabobank participeert er ook in. Het PPO kan een belangrijke factor zijn in dit geheel, maar iedereen weet dat Wageningen Universiteit het basisonderzoek in Wageningen wil houden. Onze VVD-wethouder Cia Kroon heeft vanuit haar studieachtergrond goede contacten in Wageningen, dat kan helpen om het PPO hier te houden. Er is nu ook een begeleider aangesteld om de Greenport en het Flower Science Center meer handen en voeten te geven, maar het moet uiteindelijk wel vanuit het bedrijfsleven, in samenwerking met onderzoeksinstellingen, komen. Zijn er initiatieven, dan vinden wij als VVD dat er snel geschakeld moet worden en er niet ellenlang getreuzeld

moet worden over vergunningen. Dat is sowieso een VVD punt: als er vergunningen nodig zijn, moeten die snel afgegeven worden en dat voor een lange periode, zodat de ondernemer niet elk jaar weer met nodeloos papierwerk opgezadeld wordt.” “De vraag is wel of er met alle moderne communicatiemiddelen nog behoefte is aan grootschalige bedrijfsruimte. Wellicht moet je denken aan een soort bedrijfsverzamelgebouw. Ja, misschien is de leegstaande ruimte van Swets en Zeitlinger daar wel geschikt voor, maar dan moet toch eerst de huidige projectontwikkelaar daar wat in zien.” Volgens de verwachtingen maken op 19 maart weer minder mensen de gang naar de stembus dan vier jaar geleden. Waarom moeten mensen zeker stemmen en dan het liefst op de VVD? “Als je niet stemt heb je ook geen recht om kritiek te leveren. De VVD staat voor een stuk eigen verantwoordelijkheid, het is belangrijk dat we samen de samenleving vorm geven en niet alles van de overheid verwachten. En ik wil er voor zorgen dat de agrarische ondernemersbelangen de juiste aandacht krijgen die ze verdienen.”

De gemeente Lisse telde november 2013 22.303 inwoners en heeft een oppervlakte van 16,11 km². De huidige samenstelling van de gemeenteraad (sinds 2010) is: VVD 5 zetels, D66 3, Nieuw Lisse 4, CDA 3, PvdA 2, SGP/Christenunie 2 (19 zetels totaal). Het College van B&W (dagelijks bestuur) wordt gevormd door Lies Spruit (waarnemend burgemeester), Ad van Zelst (Nieuw Lisse), Cia Kroon (VVD) en Adri de Roon (D66). De top vijf van de VVD-kandidatenlijst voor de verkiezingen van 19 maart is als volgt samengesteld: Cia Kroon (1 en lijsttrekker), Wim Slootbeek (2), Valentina Tsjebanova (3), Martijn Tibboel (4), Leo Berbee (5) en Jurrien Westhoek (6).

Op papier zijn de ambities van het Flower Science Center 24 januari 2014VISIE 13

BROEIERIJ

‘Sneeuwbaleffect voor snijh Uniformiteit loopt als een rode draad door de hyacintenbroeierij bij Van Haaster Vijfhuizen. Leveren aan de retail betekent grote soorten produceren waar je elke week dezelfde bos van kunt snijden. De broers Rob en Jacques van Haaster broeien jaarlijks ruim 2,2 miljoen stelen, aangevuld met hyacinten van collega-kwekers om de grote orders in te kunnen vullen. De start van het seizoen is dit jaar wat traag. Tekst: Jeannet Pennings Fotografie: René Faas

V

an hectiek is half januari nog geen sprake bij de broers Jacques en Rob van Haaster. Integendeel, de activiteiten op het bedrijf aan de Spieringweg in Vijfhuizen komen dit jaar wat langzaam op gang. “Het is geen laat seizoen”, vertelt Rob van Haaster, “want we zijn net als andere jaren op nieuwjaarsdag begonnen, maar het is wel een trager

seizoen. De hyacinten hebben meer tijd nodig om in de juiste rijpheid te komen.” Dat is volgens de ondernemer toe te schrijven aan het afgelopen voorjaar. “Koud weer en weinig zon. Daardoor is de broeierij niet alleen trager, maar is de kwaliteit ook iets schraler. De hyacinten zijn wat korter en magerder.” Hoewel afnemers aan het begin van het seizoen extra scherp zijn, verwacht Van Haaster geen problemen. “De kwaliteit valt binnen de marges. In de meeste contracten is de eis minimaal 28 centimeter

en 22 of 25 nagels en dat halen we nog steeds makkelijk.”

COLLECTEREN Met hun kwaliteit snijhyacinten presteren Jacques en Rob van Haaster naar eigen zeggen bovengemiddeld. “Wij zijn niet het type dat genoegen neemt met kostprijsbewust produceren en kleine maatjes opplanten. De kwaliteit moet goed zijn en constant.” Met ruim 2,2 miljoen snijhyacinten op jaarbasis behoort Van Haaster Vijfhuizen tot de grotere producenten. In totaal zijn er zo’n veertig broeiers in het spel, waarvan tien bedrijven de helft van de totale productie voor hun rekening nemen. Van Haaster Vijfhuizen werkt veel met collega-bedrijven samen. “Wij kopen hyacinten bij andere kwekers, omdat onze orders meestal te groot zijn om helemaal zelf in te vullen. De meeste contracten worden vooraf vastgelegd. Ter indicatie: de voorverkoop betreft al zo’n 170 procent van onze productie. Dat betekent dat we aanbod moeten collecteren en voor kwekers met wie goed samen te werken valt, willen wij best verkopen. We zeggen het er altijd wel duidelijk bij tegen klanten.”

‘Het gaat ons er om dat consumenten zoveel mogelijk in contact komen met snijhyacinten’ Een en ander vloeit voort uit de omslag die het bedrijf een kleine vijf jaar geleden maakte. In plaats van te produceren voor de klok, wordt nu vrijwel uitsluitend aan de retail geleverd. “Wij wilden graag groeien met onze broeierij, maar de klokprijzen waren slecht”, vertelt Rob. “Het diverse koperspubliek was een probleem. Dat bleek wel toen ik onze top tien kopers belde om te vragen waarom zij onze hyacinten kochten. De antwoorden waren zo wisselend, daar konden we niets 14 VISIE24 januari 2014

yacint op Engelse markt’ dezelfde bos hyacinten. Uniformiteit. Dat kan alleen als je alles onder een dak hebt, met een eigen bolproductie.”

ENGELSE MARKT

mee. Langzaam kwam het besef dat de markt vol zat en de snijhyacinten in een aanbodsmarkt zaten. Dat is het moment dat we de weg naar de retail zijn gaan zoeken, samen met een aantal andere kwekers. We waren te groot voor de klok en zaten onszelf in de weg.” Nu de retailhandel opgepakt is, loopt ook de klokhandel weer beter. “Maar daar profiteren wij ook van. Elk jaar maken we een stapje in de goede richting qua prijsvorming. Al komen we nu wel op een kantelpunt.”

PROEVEN WATERBROEI De snijhyacint wordt volgens Rob eigenlijk te duur voor hun afzetmarkt en dus wordt gezocht naar andere manieren om rendabel te kunnen blijven telen. “Wij streven ieder jaar naar een groei van tien procent. Dat is niet groeien om het groeien, maar om nog efficienter te kunnen werken. En de afzet is geen probleem. Daarnaast zijn we samen met een ander bedrijf bezig met proeven voor waterbroei op stromend water. Aangezien we de totaalprijs van de bloem niet zo snel zien stijgen, zoeken we naar manieren om de kost-

prijs te reduceren. Dat kan door van potgrond op waterbroei over te stappen. Het zou mooi zijn als we dat via een bestaand systeem - uit de tulpen - kunnen realiseren.” Voordat het zover is, gaan de ontwikkelingen in de huidige broeierij bij Van Haaster Vijfhuizen onverminderd door. Toen Jacques en Rob van Haaster, de derde generatie, het bedrijf in 1995 overnamen werd de broeierij - tot dan toe een activiteit voor de restjes bollen - serieus opgepakt. Nu vormt het een mooi verlengstuk van de bloembollenteelt (hyacinten, tulpen, narcissen en krokussen). “Wij hebben bewust gekozen voor snijhyacinten. Het pottenseizoen begint vroeg met Franse bollen, dat past niet in onze kwekerij. Bovendien was de snijproductie nog relatief jong.” Het assortiment werd aangepast op de broeierij en omvat soorten als ‘Delfts Blauw’, ‘Top Hit’, ‘Aiolos’, ‘China Pink’, ‘Anne Marie’ en ‘Louvre’. “Wij willen altijd minimaal vier kleuren kunnen aanbieden van vroeg tot laat. Je moet bovendien grote soorten hebben als je aan de retail levert. Zij verwachten elke week

Belangrijk in de contracthandel is volgens Rob het contact met collega’s verderop in de keten. “Je moet goed kunnen luisteren naar wat de klant wil. Vervolgens kijk je hoeveel ruimte je hebt om aan die wensen te voldoen. Soms moet je je ook afvragen of je wel bij elkaar past. Als ondernemer voel je wel aan welk type klanten bij jou passen.” De snijhyacinten van Van Haaster Vijfhuizen gaan voor negentig procent naar Engeland. “Vanwege de strenge kwaliteitseisen een moeilijk land om te beleveren”, geeft Rob toe. “Maar als je daar aan kan voldoen, schept dat kansen. Het voordeel van de Engelse markt is dat de hyacint daar meer een voorjaarsbloeier is dan een winterbloem. Wij kunnen tot half mei leveren. Bovendien hebben we als retailleverancier minder last van weersinvloeden. Wat voor weer het ook is, mensen gaan naar de supermarkt. Het gaat ons er om dat de consument zoveel mogelijk in contact komt met snijhyacinten.” Rob merkt wel dat het seizoen steeds meer golfbewegingen kent. De afname concentreert zich steeds meer rond feestdagen. “Het is zaak daar op in te spelen met je productie. Als er vraag is, moet je aan de markt zijn. Juist daarom is het gunstig om actief met afnemers in contact te staan.” De ondernemer merkt op dat het retailkanaal zich de laatste jaren positief heeft ontwikkeld voor de afzet van snijhyacinten. “In Engeland ontstaat het sneeuwbaleffect. Wij zijn in de top begonnen en langzaam druppelt de afzet door naar de goedkopere supermarkten. De markt is enorm gegroeid en kan nog veel groter worden. Als je nagaat dat we Tesco nog niet beleveren en er af en toe al testzendingen naar Amerika gaan, zijn er uitdagingen zat. Ook op het gebied van promotie. Het imago van de hyacint is wisselend. Veel mensen zien het als oubollig. Er liggen kansen om er weer een trendy product van te maken.” 24 januari 2014VISIE 15

OPENBAAR GROEN

Midden in de Randstedelijke wereld van stenen en wegen, is Wassenaar een zeer aantrekkelijke, groene oase. De groene buffers aan weerszijden van de Rijksstraatweg die de gemeente doorkruist, houden de verstedelijking op veilige afstand. Aan de westrand vormen de duinen een natuurlijke overgang naar de zee. Al deze ingrediënten maken Wassenaar tot een aantrekkelijke gemeente om te wonen. Groen vraagt echter beheer en onderhoud. Hoe gaat Wassenaar daarmee om, in deze budgettair zware tijden? Tekst: Monique Ooms Fotografie: René Faas

“W

assenaar is een hele groene gemeente en daar zijn we trots op”, steekt Leendert de Lange van wal. De Lange is sinds een jaar wethouder in de gemeente Wassenaar en onder andere verantwoordelijk voor openbaar groen. “Het groen bepaalt de identiteit van Wassenaar en is een van de belangrijkste kenmerken van het dorpskarakter. Wij hechten dan ook veel waarde aan ons groen. Om een indruk te geven: in deze gemeente staan 19.000 openbare bomen. Dat zijn er veel voor een gemeente van deze omvang, met 25.000 inwoners. Alleen de gemeente Apeldoorn heeft er meer.” Als je door Wassenaar rijdt, vallen je direct de prachtige lanen op, omzoomd door bomen. Tegelijkertijd heeft het dorp een open karakter. “Wassenaar bestaat vanuit de historie uit een aaneenschakeling van landgoederen die doorlopen tot in Den Haag. Veel van de landgoederen zijn in tact gebleven. Hiervan heeft de gemeente 80 hectare in beheer. Een van die landgoederen is Landgoed De Paauw, het voormalige woonhuis van Prins Frederik van Oranje-Nassau. Hier is ons raadhuis gevestigd.”

BASISKWALITEIT Het Wassenaarse groen vormt een mooie buffer naar de omliggende randstad. “Je bent nog maar nauwelijks de stad uit en je bent in de natuur. In Wassenaar zelf heb je nauwelijks in de gaten dat de stad zo dicht bij is. Een ander sterk punt van onze gemeente is het duingebied met het strand in het westen, die bij elkaar een derde vormen van ons gebied.” De Lange merkt op dat beheer en onderhoud hiervan in handen is van waterleidingbedrijf Dunea. “Daarvoor hoeven wij dus geen kosten te maken.” En dat scheelt, want onderhoud en beheer zijn kostbaar, met name in een gemeente die zo rijk aan groen is. “Wij bezitten een flink areaal. Onze visie is dat wij op het gebied van groen in elk geval een basiskwali16 • BLOEMBOLLENVISIE • 24 januari 2014

teitsniveau willen vasthouden. Je moet je voorstellen: niveau A is het allerbeste, niveau D het minimumniveau. Wij zetten qua onderhoud en beheer in op niveau B/C. En als we zien dat op een bepaalde plek het niveau dreigt weg te zakken, grijpen we daar in en ondernemen we extra actie.”

BEHOUD BUDGET De intensiteit van beheer en onderhoud binnen de gemeentegrenzen loopt nogal uiteen. “Globaal kennen wij vier gebieden: de landgoederen, de dorpskernen en woonwijken, weidegebieden en het duingebied. De landgoederen hebben een natuurlijk karakter, als daar eens een tak van een boom waait, kun je die best een tijdje laten liggen, dat kan juist heel goed zijn voor de natuur.

‘Ik vind de groeiende maatschappelijke betrokkenheid bij groen een

Leendert de Lange: ‘Zonder groen zou de waarde van

‘Groen bep

interessante ontwikkeling’ Het verwijderen van al het blad is wel veel werk, dat kun je je wel voorstellen in zo’n Engelse landschapstuin. In dorpskernen en woonwijken vragen onderhoud en beheer meer aandacht, in perken en langs wegen. Het duingebied valt dus buiten ons beheer en de weidegebieden worden door agrariërs onderhouden.” De Lange heeft zich in de raad hard gemaakt voor in elk geval het behoud van het budget voor groen. “Dat is voor dit jaar gelukt. Daarmee kunnen we ons groen op niveau houden. Iedereen realiseert zich ook welke waarde groen in onze gemeente vertegenwoordigt; het vastgoed in Wassenaar zou stevig in waarde dalen als het groen zou verdwijnen of afnemen. Groen kost geld, maar bezorgt ons dus ook inkomsten. Daarbij is bekend wat groen

doet voor het welzijn van mensen. En ten slotte besteden wij een deel van het onderhoud aan ons groen uit aan de sociale werkvoorziening; op die manier betekent ons groen ook iets voor mensen met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt. Redenen genoeg voor onze gemeente om in te zetten op versterking van onze groene structuur.” Ook tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in maart is openbaar groen een issue. “Daar is geen grote discussie over: alle partijen hebben dit hoog op de agenda staan. Belangrijk daarbij is dat er voldoende geld voor beheer en onderhoud van openbaar groen blijft en dat dit onderwerp niet ondersneeuwt door andere wensen.”

PARTICIPATIE Geld voor spectaculaire nieuwe projecten is er niet, met het huidige openbaar groen budget

het vastgoed in onze gemeente flink dalen’

aalt de identiteit van Wassenaar’ van 2,1 miljoen euro. Wel ontplooit Wassenaar nieuwe initiatieven in samenwerking met zijn inwoners. “Veel van onze bewoners hebben zelf een grote tuin en tuinieren is voor hen vaak een hobby. Vanuit die hobby en een gevoel van betrokkenheid ontstaan hier en daar voorzichtig allerlei initiatieven en wij stimuleren dat ook. Wassenaar heeft maar liefst 26 wijkverenigingen en een van die verenigingen is aan de slag gegaan met het opknappen van een park. Een andere buurtvereniging heeft een project opgepakt bij de oude burcht. In een nieuwe wijk bood een gepensioneerde inwoner aan dat hij wel met het openbaar groen aan de slag wilde gaan. Hij heeft de gevraagde struiken gekregen en is aan de slag gegaan. Wij juichen deze ontwikkelingen van harte toe. Tegelijkertijd realiseren we ons dat we – met het weggeven van een stuk beheer en onderhoud – ook moe-

ten loslaten hoe dit gebeurt. Bewoners hebben daar soms andere ideeën over dan wij, kiezen voor een andere aanpak. Maar, ook dat hoort bij dit proces. Natuurlijk moeten we wel goed met elkaar vastleggen wat ieders taken en verantwoordelijkheden zijn zodat er geen problemen ontstaan rond aansprakelijkheid. Ook het kwaliteitsniveau mogen we niet uit het oog verliezen; binnen de gemeente hebben we de nodige expertise opgebouwd op groengebied, die zullen we blijven inzetten. Los van dat alles vind ik de groeiende maatschappelijke betrokkenheid bij groen een interessante ontwikkeling.”

BLOEMBOLLEN Ook het bedrijfsleven doet een duit in het openbaar groen zakje van de gemeente Wassenaar. “Bijna alle rotondes in Wassenaar zijn gesponsord door het bedrijfsleven. De aanleg

en het onderhoud zijn veelal in handen van hoveniers die hiervoor contracten hebben met de desbetreffende bedrijven. Ieder bedrijf geeft zo zijn eigen invulling aan de rotonde. Een bescheiden bordje maakt kenbaar welk bedrijf de rotonde sponsort. De gemeente hoeft dus niks aan deze rotondes te doen, een prima samenwerking.” Ook de bollenkwekers in het gebied dragen hun steentje bij. “Het aantal bollenkwekers in Wassenaar is in de loop der jaren afgenomen - veel bollengrond is teruggegeven aan de natuur – maar van oudsher horen bloembollen wel bij dit gebied. Die link is er dan ook nog altijd. Een kweker zorgt in het voorjaar voor mooie bakken, kisten en manden met bloembollen in het centrum. Dat fleurt de boel mooi op in die winterse periode, daar zijn we erg blij mee. Dat maakt het groene plaatje van onze gemeente compleet.” 24 januari 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 17

VOORLICHTING

Het toepassen van verlichting Vanuit het Demonstratieproject Schoon en Zuinig zijn in het broeiseizoen binnen het praktijknetwerk ‘Het Nieuwe Telen bij Tulp’ bij drie broeierijbedrijven verschillende aspecten onderzocht. Eén van deze aspecten was het toepassen van andere vormen van verlichting en het bijbehorende elektriciteitsverbruik daarvan in kaart te brengen. De metingen op de bedrijven zijn verricht door WUR/PPO samen met DLV Plant.

D

e belangstelling voor verlichting neemt door teelt van tulpenbloemen in meer lagen toe. Voor het produceren van tulpenbloemen is assimilatiebelichting niet nodig omdat alle energie die nodig is voor de groei in feite al in de bol zit. Wel is het zogenoemde stuurlicht nodig om bloemen van een gewenste kwaliteit te produceren.

LED

Productie (stuks) en Energieverbruik (Mjoules)

LED-lampen produceren licht van een bepaalde golflengte, waarbij weinig warmtestraling vrijkomt. Daardoor kunnen LED’s dicht boven het gewas worden gehangen. Er worden nog steeds proeven uitgevoerd om te bepalen wat de meest gewenste lichtbehoefte en kleur is. Uit eerdere proeven van PPO/WUR bleek dat bij blauw licht de tulpen het zwaarst werden en de plantlengte, pootlengte en bladlengte lang zijn. Bij toevoeging van een kleine hoeveelheid

rood licht worden deze lengten en ook het gewicht minder. Bij rood licht komt de bloem verder uit het blad. Bij meer dan 50% rood licht veranderen lengte en gewicht niet meer. Door tijdens de groei van kleur te wisselen kan de plantopbouw effectiever gestuurd worden: de poot strekt vooral in de eerste helft van de groeiperiode, zodat belichten met blauw licht in die periode tot een extra lange poot leidt. Het langste blad groeit vooral in de tweede helft van de groeiperiode, zodat belichten met rood licht tot een korter langste blad leidt waardoor de bloem verder uit het blad komt. Uit de proeven van PPO/WUR kwam tevens naar voren dat bij LED-verlichting zelfs bij een laag niveau van 10 μmol/s/m de plantgroei en -opbouw door rood/blauwverhoudingen zijn te sturen. Dit betekent echter ook dat deze sturing in een kas niet mogelijk is: de invloed van daglicht zal de rood/blauw verhoudingen bij LED-verlichting van 10 μmol/s/m2 te veel verstoren. Daardoor zal bij broei in een kas de capaciteit van de LED-verlichting om invloed te hebben waarschijnlijk hoger moeten liggen.

Bedrijf 1 teelt gedeeltelijk in twee lagen. De verlichting bij de onderste laag gebeurt door hogedrukkwiklampen. Het water wordt gerecirculeerd. De waterzuivering gebeurt via lagedruk-UV-installaties. Er is besparing op energie door onder meer een energiescherm en door warmteopslag in de bodem. Hiertoe zijn slangen aan palen tot vijftien meter diep in de bodem aangebracht. De warmteverspreiding in de kas gebeurt via een net in de betonbodem. De warmtevoorziening bedraagt ongeveer 70% van het gemiddelde dat op basis van de geregistreerde temperaturen nodig zou zijn geweest. HR-ketels staan gereed om bij te springen. In de zomer kan met grondwater worden gekoeld. Bij bedrijf 2 start de broei om redenen van interne logistiek op de bovenste laag. De tweede helft van de trek staan de tulpen op de onderste laag. In broeiseizoen 2011/2012 werden tulpen op de onderste laag vanaf week 1 met blauwe en witte TL-lampen twaalf uur per dag belicht, in het voorgaande jaar was dit nog 24 uur. Op de 6.450 m2 teelt (161% kasbedekking) bedroeg de pro-

800,000

productie

14.0

700,000

gas

12.0

600,000

elektra

500,000

gas + elektra

400,000

10.0 8.0

Energie-efficiëntie

6.0

300,000

4.0

200,000

2.0

100,000 0 18-Nov

0.0

09-Dec

30-Dec

20-Jan

10-Feb

03-Mar

Figuur 1: Wekelijkse productie en energieverbruik seizoen 2011/ 2012, bedrijf 2. 18 VISIE24 januari 2014

24-Mar

14-Apr

05-May

EnergieEfficientie (MJ/ bos)

Theo van der Gulik, DLV Plant, Markgroep Bloembollen Fotografie: DLV Bloembollen

bij het Nieuwe Telen Tulp ductie twaalf miljoen tulpen. De oogst van de eerste tulpen was 15 november, de laatste op 17 april. Vanaf half januari t/m half april is de kas in volle productie. Het gasverbruik voor verwarming is in december t/m half maart het hoogst en neemt daarna af. Het elektriciteitsverbruik voor de verlichting start pas als ook op de onderste laag gebroeid wordt. Dit is in de eerste week van januari. In figuur 1 is het energieverbruik per bos weergegeven: in het begin van het broeiseizoen is dit het hoogst (meer dan 8 MJ/bos) door de lage weekproductie en het hoge energieverbruik. Het totale energieverbruik (verwarming plus belichting) is het hoogst in februari. Voor het broeiseizoen 2011/2012 zijn productie en energieverbruik samengevat in figuur 1 (Bron: WUR/PPO). Vanaf 24 oktober 2011 t/m 17 april 2012 werden 12 miljoen stelen verkocht, was het gasverbruik 130.822 m3 en het berekende elektraverbruik voor belichting 210.302 kWh. Het gewogen gemiddelde energieverbruik per bos kwam hiermee op 5,41 MJ en betekent ten opzichte van broei in één teeltlaag een energiebesparing van 39%. Tevens zijn de cijfers van 2011/2012 weergegeven. Zie tabel 1 (Bron: WUR/PPO). Bedrijf 3 teelt in drie lagen bij een productie van ongeveer tien miljoen bloemen per seizoen. De tulpen komen binnen op de middelste laag, waar LED-verlichting hangt met een capaciteit van zestien tot zeventien μmol/s/m2. Na enige tijd gaan de tulpen naar de onderste laag waar eveneens LED-verlichting hangt. Als het gewas voldoende is ontwikkeld gaan de bakken naar de bovenste laag waar ze in daglicht staan. Als ze oogstbaar zijn gaan ze naar een gedeelte van de onderste laag en vervolgens naar een plukhal om geoogst te worden. Bij dit bedrijf wordt het water gerecirculeerd. Reiniging gebeurt onder meer met een hogedruk-UV-installatie.

STROOMVERBRUIK In tabel 2 is een vergelijking gemaakt van het elektriciteitsverbruik van de drie praktijkbedrijven en het gas- en elektraverbruik per 1.000 stelen.

Tabel 1: energieverbruik Bedrijf 2 eenheid produktie miljoen gasverbruik m3 M

2010/2011 13,15 162.850 5.727.435

2011/2012 12,01 130.822 4.600.998

elektra verlichting

kWh MJ

221.118 1.990.062

210.302 1.892.722

Totaal

M MJ/bos

7.717.496 5,87

6.493.719 5,41

Energiebesparing * primaire energie

%

41%

39%

Tabel 2 Productie en energieverbruik in broeiseizoen 2011/2012, vergelijking drie bedrijven Bedrijf 1 Bedrijf 2 Productie mln stelen 27,1 12,0 4867 3226 netto kas (oppv 1ste laag) m2 8050 6451 totaal netto teeltoppervlak m2 Kasbenutting % 165% 200% 5561 3722 productie netto kasoppv. stelen/m2 3362 1861 productie netto teeltoppv. stelen/m2

Bedrijf 3 9,8 1140 3421 300% 8593 2864

totaal gasverbruik gas per m2 netto kas gas per m2 teelt totaal warmtepomp

m3 m3/m2 m3/m2 kWh

0 0 0 815.850

130.822 41 20 -

53.000 46 15 -

oppv belicht uren per dag lampvermogen energie voor belichten

m2 n watt/m2 kWh/m2

4867 6 40 5

3226 24 31 33

1093 24 16 18

energie voor belichten

kWh

40.000

210.302

63.202

gas/1000 stelen elektra/1000 stelen

m3 kWh

0,0 31,6

10,9 17,5

5,4 6,4

primaire energie/1000 stelen

MJoules

541

Energiebesparing door MLT Zuiniger dan sectorgemiddelde**

248 (213)* 61%

57%

285 (114)* 38% 19%

39% 63%

* Bedrijf 1 en 3 verbruiken groene stroom waarvoor per kWh geen 9 MJ aan gas is verbruikt: bij de omrekening kWh naar MJoules de omrekening kWh zou dus 3,6 ipv. 9 gebruikt kunnen worden gebruikt. ** Uit de EnergieMonitor 2011 van de bloembollensector blijkt een gemiddeld gasverbruik van19 m³ per 1000 tulpen = 35,17 x 19 = 668 MJ/1000 st.

Het project Het Nieuwe Telen Tulp Het demonstratieproject wordt uitgevoerd door DLV Plant en PPO in samenwerking met drie demonstratiebedrijven. De betrokken installateurs zijn Van Zaal, Philips, Ateco en Polytechniek. Het doel van het project is een bijdrage leveren aan energiebesparing in de bloembollensector door het demonstreren en communiceren van energiebesparende technieken en maatregelen tijdens het broeien van tulpen. De looptijd is drie jaar en vindt plaats in het kader van de demonstratieregeling ‘Schoon en Zuinig’. Het project wordt gefinancierd vanuit het Programma voor Plattelandsontwikkeling (POP) met bijdragen van de EU, het ministerie van EL&I aangevuld met bijdragen van de demonstratiebedrijven en betrokken installateurs.

24 januari 2014VISIE 19

VAKVENSTER

Topkwaliteit loont Foto: René Faas Tekst: Arie Dwarswaard Half januari start het narcissenseizoen bij H. Wijnhout & Zoon in Hillegom. Vader Henk, zoon Rien en de medewerkers Ron en Roger oogsten volop de narcis ‘Dutch Master’. Wijnhout kiest voor topkwaliteit, door te werken met eigen bollen, en alles netjes rechtop te planten op grote bakken. Kwaliteit loont, merkt Wijnhout. Door alles met blad te plukken en netjes te bossen is er een goede boterham te verdienen. En ‘Dutch Master’ is altijd goed. “De mensen willen toch graag een gele trompetnarcis voor op de vaas.” Voor de tuin heeft Wijnhout een veel breder sortiment, met een hoofdrol voor de dubbele narcis. Maar dat is weer een ander verhaal.

KENNIS

BERT GRIFFIOEN:

‘Vasteplantenkennis zit in aanpak openbaar groen’ Wat is nodig om te doen wat je doet? Geld, mensen, maar vooral kennis. Welke kennis is belangrijk, hoe sla je kennis op, wat deel je er van met anderen? Vragen en antwoorden in de serie Kennis. In deze elfde aflevering Bert Griffioen, directeur van Griffioen Wassenaar, over de kennis die nodig is om vaste planten weer terug te krijgen in het openbaar groen. Tekst: Arie Dwarswaard Fotografie: René Faas

H

et openbaar groen verdient meer dan struiken en gazons. Vaste planten geven meer kleur en, als het goed is, minder onderhoudstijd en -kosten dan struiken en gazons. Met die boodschap trekt directeur Bert Griffioen van Griffioen Wassenaar heel Nederland door. Zijn doelgroep: de afdeling openbaar groen van gemeenten.

BETER VERDELEN Griffioen Wassenaar is sinds 1923 actief in de vaste planten. Heel lang waren tuincentra de belangrijkste klanten. Met één groot nadeel, aldus Bert Griffioen. “De piek in ons bedrijf lag volledig in de eerste vijf maanden van het jaar. Dan moesten de tuincentra worden beleverd. Daarna werd het zeven maanden rustig.” Voor Griffioen reden om te gaan nadenken over een afzetkanaal met een minder scheve arbeidspiek. Het bedrijf deed altijd al wat in het openbaar groen, maar een grote markt was het niet. Of daar kansen lagen was onduidelijk. “Totdat we zo’n tien jaar geleden een klein symposium organiseerden. Daarbij stond de vraag centraal waar de vaste plant in het openbaar groen was gebleven? Het antwoord was helder. Het beheer ervan werd als te ingewikkeld en 22 VISIE24 januari 2014

te duur ervaren.” Dat antwoord zette Griffioen aan het denken. Welke kennis had het bedrijf die van waarde kon zijn in het grootschalig openbaar groen? “We kweekten toen een sortiment van zo’n 850 verschillende planten. Dat sortiment zijn we gaan beoordelen op een aantal criteria, zoals bestand tegen hitte, droogte en wegenzout, bloeitijd, presentatie in de winter en schadelijke schimmels. Ook moest het sortiment bestand zijn tegen extreem kort maaien in het vroege voorjaar. Dat leverde een groep op van zo’n vijftig soorten die aan al die eisen voldoen. Dat is de basis voor het werk dat we nu voor gemeentes doen. Vijftig klinkt niet veel, maar alleen al van Hemerocallis zijn er meer dan 10.000 cultivars. Dus de keuze is voldoende groot, ook binnen de soorten.”

TOTAALPLAN Griffioen biedt gemeenten een compleet plan aan, met een ontwerp, de planten, en ook de nazorg. Zelfs over de grond denkt Griffioen mee. “Waar we nogal eens tegenaan liepen was dat er zoiets als teeltaarde op rotondes of wegbermen werd gebruikt. De kwaliteit daarvan liep zodanig uiteen dat beplantingen soms mislukten. In overleg met een potgrondbedrijf hebben we een aantal mengsels samengesteld die gegarandeerd goed werken.” De kennis over de vaste planten is niet los verkrijgbaar, stelt Griffioen nadrukkelijk. “Die lijst hebben we wel, maar geven we niet. Het gaat namelijk om de combinatie die we leveren, en daarin is de plantenkennis maar een onder-

deel. Als je alleen de plantenkennis levert, en het gaat mis, dan deugt ons systeem niet. En dat willen we niet.” Griffioen blijft zoeken naar uitbreiding van zijn sortiment. “We hebben een voorbeeldtuin waar regelmatig nieuwe planten in komen. Daar gaat in de winter een paar keer wegenzout overheen. Zelf ga ik ook kijken in Engeland en de Tuinen van Appeltern. Veel moois is er genoeg, maar lang niet alles is bruikbaar in het openbaar groen.” De aanpak is vaak een kwestie van lange adem. “Het voelt weleens als missiewerk. Denk niet dat je snel een contract hebt. Het kan soms drie tot vier jaar duren.” Als het resultaat er eenmaal ligt, dan is het enthousiasme vaak groot. “We begonnen veertig jaar geleden in de Leidse Merenwijk. Die middenberm vol met vaste planten ligt er nog steeds. Dan heb je wat om te laten zien, en neemt het enthousiasme toe.”

QRCODE De consument is niet uit beeld verdwenen bij Griffioen Wassenaar. Nog steeds levert het bedrijf aan tuincentra een collectie van zo’n 850 soorten. Onder de naam Hello Garden koopt de consument planten in P11-potten, dezelfde potmaat die in de beplantingen wordt gebruikt. Dat levert een snellere dichtgroei op, wat weer scheelt in het onderhoud. En het etiket staat niet meer vol met allerlei tekens. “Er staat een QR-code op, waarachter in feite 850 kleine websites schuil gaan. Daar is alles te vinden over deze planten.”

WATERKWALITEIT

Een blik in de spiegel Een handhaver die alleen maar boetes uitdeelt, is niet meer van deze tijd. Richard van Diepen van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK), adviseur cluster handhaving, benadrukt dat het kat-en-muisspelletje over is. Zo geeft Piet Vessies, handhaver bij het HHNK aan dat hij al een aantal jaren meer de adviserende rol op zich neemt. Mocht het de spuigaten uit lopen, dan moet er uiteraard worden opgetreden. Maar de heren werken graag samen om de kwaliteit van het oppervlaktewater te verbeteren. Tekst en fotografie: Lilian Braakman

D

e taak van handhavers is om bedrijven te bezoeken om te controleren of alles op milieugebied volgens de regels gaat. Nu de agrarische activiteiten zijn toegevoegd aan het Activiteitenbesluit, hoort de zorgplicht voor gewasbeschermingsmiddelen daar ook bij. Praktijken die niet door de beugel kunnen, worden beboet. Als het gaat om het verbeteren van de kwaliteit van het oppervlaktewater, werken de handhavers graag samen. Piet Vessies, handhaver bij het HHNK legt uit: “We gaan er open in. Door mee te doen aan het project stellen kwekers zich kwetsbaar op. Daar moeten wij goed mee om gaan. Tijdens het eerste bezoek hanteren wij een checklist hoe kwekers met bepaalde situaties omgaan omtrent uitlektijd of andere zaken zoals de plek van de veldspuit. Door dit te vragen kunnen we, als de resultaten van de metingen bekend zijn, kijken wat er op het bedrijf beter kan. Dit gebeurt samen met de gewasbeschermingsmiddelenadviseur van het betreffende bedrijf.” Collega Richard van Diepen, adviseur cluster handhaving, gaat verder: “Je houdt kwekers eigenlijk een spiegel voor. Er wordt met andere ogen naar het bedrijf gekeken en daardoor wordt de kweker zich bewust van de gang van zaken op zijn bedrijf. Als er tijdens de meting middelen worden gevonden is dat ook om te laten zien dat een middel in het oppervlaktewater terecht komt. Soms is het bedrijfsterrein zo netjes en schoon dat je dat haast niet verwacht. Als blijkt welke middelen er zijn gevonden, wordt er gezocht naar een oplossing.” Voor de sector is geen eenduidige oplossing te geven. Vessies: “Deze is bedrijfsspecifiek.

kleurt de plaats op de kaart rood. We doen mee aan het project om het aantal overschrijdingen terug te dringen, om mee te denken en ook om naar buiten toe een goed signaal af te geven.” In het onderzoek is een aantal strategische keuzes gemaakt om de uitslag goed te kunnen vergelijken. Zo zijn er grote, kleine en gemengde bedrijven uit de Noordkop die aan het onderzoek meewerken, maar ook twee zijn afkomstig uit West-Friesland. Deze keuzes zijn gemaakt om te meten of emissie op elk type bedrijf gelijk is en of dit hetzelfde is bij bedrijven uit West-Friesland. Wijzend op het verhaal van de website waarop plaatsen met emissie rood worden aangegeven vertelt Richard: “In gemeenten Zijpe en Hollands Kroon zijn er meer bloembollenbedrijven gevestigd waardoor de kans groter is dat er middelen in het oppervlaktewater worden aangetroffen. Hierdoor kleurt de kaart op deze plaatsen rood, in tegenstelling tot West-Friesland. Daar zitten de kwekers verder van elkaar af. Door deze kwekers mee te nemen in het onderzoek kunnen we zien of de bedrijfsvoering en daardoor de emissie gelijk is en via dezelfde wegen gaat of niet.”

BEMONSTEREN

Piet Vessies en Richard van Diepen bij de auto met bemonsteringsapparatuur

Wij kunnen alleen advies geven over wat beter kan, maar de echte oplossing moet vanuit het bedrijf zelf komen”.

TOEGANKELIJK De samenwerking is van belang voor alle deelnemende partijen. Van Diepen geeft aan: “We willen samen dat het water schoon is en dat daardoor ook de gewasbeschermingsmiddelen die kwekers nu gebruiken, toegelaten blijven. Het hele jaar wordt er op een aantal punten metingen verricht. De resultaten daarvan worden op een openbare website gepubliceerd (http://hnk-water.nl/gbm/). Als er meer overschrijdingen in het water gevonden worden,

Een andere keuze is het moment van bemonsteren, geeft Vessies aan: “Bij drie bedrijven is een nulmeting verricht, dat wil zeggen voordat er ontsmet was. Bij de andere was het ontsmettingsproces al aan de gang. Dit doen we om te zien of hierin verschillen zitten. Voordat alle metingen plaatsvonden, kregen deelnemers eerst het verzoek om de put voor de eerste meting goed schoon te maken. In het slib dat in de put zit kunnen namelijk restanten van middelen zitten. Door te beginnen met een schone put, wijzen de metingen straks ook uit wat er daadwerkelijk het afgelopen najaar is gevonden.” Beide heren zijn positief over de deelnemers. “Het zijn voorlopers. Ze werken goed mee en willen ook dat het beter wordt. Hierdoor hopen we ook dat de kweker zijn ervaringen doorvertelt aan collega’s en hen ook aanmoedigt om emissie te beperken.”

Het project ‘Schoon erf, schone sloot’ onderzoekt emissie op bedrijven. Het doel van dit project is om de emissie te verminderen door kwekers bewust te maken van het probleem en zo het water schoner te krijgen en te houden.


ACTUEEL

Vernieuwingsdrift op Mech variabelen in beeld: organischestof, pH, elektrische geleidbaarheid (EC) 0-30 cm en 0-90 cm, en hoogtekaart met stroompijlen. In nauwe samenwerking met Agrifirm Plant kan op basis van deze bodemscan vervolgens een gewasspecifiek bemestingsadvies worden gegeven. “Je kunt zo heel plaatsspecifiek bemesten. Met de klassieke bodembemonstering werk je veel meer met gemiddelden, dus onnauwkeuriger”, zegt Rob van Zanten van het in Alphen aan de Rijn gevestigde bedrijf, dat als andere nieuwigheid het Trimble TMX-2050 precisielandbouwdisplay showde, dat draait op het populaire androidbesturingssysteem.

Rob van Zanten over het bodemscanapparaat Veris MSP3: ‘Nauwkeuriger bemesten’

De op het bloembollenvak gerichte mechanisatiesector blaakt van de vernieuwingsdrift. Dat bleek op de Mechanisatietentoonstelling (Expo Haarlemmermeer) van begin januari, waar een panel van

kwekers de in hun ogen meest waardevol vernieuwing koos. Om ook mechanisatiebedrijven die zich specifiek richten op de export goed in het vizier te krijgen had de beoordelende groep misschien wat breder kunnen worden samengesteld, maar dat terzijde.

PLAATSSPECIFIEK Als winnende noviteit kwam het bodemscanapparaat Veris MSP3, gepresenteerd door Agrometius, uit de bus. Dit uit Amerika afkomstige apparaat brengt in één werkgang - met een snelheid van 8-12 kilometer per uur - vijf bodem-

Veel waardering was er ook voor een viertal zeer praktijkgerichte innovaties van Mechanisatie Haarlemmermeer (MH) in de vorm van een werktuigdrager, een automatisch strodak, een hyacintenholmachine en een vijf-regeltransportset voor de plantmachine. Kenmerk van de holmachine is het uniforme holresultaat door de afzonderlijke zeer nauwkeurige meting van de bolbodem, vertelt Bauke Bergsma van MH. Het automatische strodak met touwafhaalautomaat voldoet volledig aan de RDW-eisen (RDW= Rijksdienst Wegverkeer) en is gericht op arbeidsveiligheid: de chauffeur hoeft zelden nog het dak op. Visueel zeer spectaculair is MH’s werktuigdrager, gekenmerkt door 120 centimeter bodemvrijheid en een voorwielophanging via een parallelconstructie, waardoor de zijdelingse frameverplaatsing nihil is, belangrijk bij ongelijke rijpaden. De werktuigdrager maakte meerdere bewerkingen tegelijk mogelijk, zoals schoffelen, spuiten of granulaat strooien.

kwekers het bodemscanapparaat Veris MSP3 van Agrometius tot winnende noviteit verkozen uit een voorselectie van acht noviteiten. Tekst: Gerrit Wildenbeest Fotografie: René Faas

H

et was een goed idee van het bestuur van de SMTB om de jaarlijkse noviteitenstroom op de beurs wat te structureren. Immers, niet elke bezoeker zal meteen kunnen bepalen wat nieuw is, hoe nieuw nieuw is en welke verbetering een noviteit beoogt te zijn. Uit een vijver van vijftien aangemelde nieuwheden selecteerde het bestuur er een achttal, waaruit vervolgens een deskundigenpanel van 24 VISIE24 januari 2014

De werktuigdrager van Mechanisatie Haarlemmermeer

anisatietentoonstelling

Fred Steenvoorden (r) en Bart Schirrmann : machines met linker en rechter aansluitingen

HANDOMDRAAI Dicht bij de praktijk blijft ook Fred Steenvoorden Machines BV, die als specialist in spoelen sorteermachines alle (nieuwe) apparatuur uitrust met linker- en rechteraansluitingen. Handig als je de sorteerunit van de rechter schuurhoek wilt verhuizen naar de linker en je dan de stroomkast met één handomdraai kunt verplaatsen. Ook levert Steenvoorden bepalende onderdelen als frequentieregelaars van wereldmerken, zodat deze overal ter wereld gemakkelijk te verkrijgen zijn.

Combinatiestand met onder andere Warmerdam Spoelbedrijf

Cremer Speciaal Machines levert een slimme toevoeging op haar verpakkingsmachines, waarmee het mogelijk wordt om bedrukte verpakkingen te produceren in plaats van het bekende zakje met capper. Ook Maan Machines en Onderhoud richt zich op de export. “We hebben ons afgelopen jaar gefocust op onze losse telen inpakmachines, maar willen ons het komend jaar ook meer richten op complete lijnen. Wie weet staan we daarmee op de beurs van 2015”, zegt Mark van der Niet.

Cremer Speciaal Machines: nu ook bedrukte verpakkingen mogelijk

Contact met klanten: belangrijk element 24 januari 2014VISIE 25

BRANCHENIEUWS

Aanpak TVX: topproduct of Discussie genoeg tijdens de relatieavond van Hobaho over TVX in tulp. De drie inleiders zetten het onderwerp helder uiteen. Onder leiding van Sam van Egmond kwamen de vragen die er toe doen op tafel. Is het wel een probleem, en wil het tulpenvak dit dan aanpakken? De meningen liepen sterk uiteen. Martin van Dam gaf inzicht in de vele vragen die TVX bij het onderzoek oproept Tekst: Arie Dwarswaard Fotografie: René Faas

“I

s er met zo weinig afkeuringen wel een probleem?” Die vraag raakte de kern van de discussie over TVX, het relatief nieuwe virus dat tijdens de relatieavond van Hobaho op donderdag 9 januari centraal stond. Zo’n honderd aanwezigen luisterden niet alleen geboeid, maar gaven ook duidelijk hun mening. En die liep sterk uiteen. Wat die afkeuringen door de BKD betreft: heel

lang was het maar een paar hectare, ineens schoot het omhoog richting de veertig hectare, en daar zit het nu al weer een aantal jaren op. Op een oppervlakte van 10.000 ha tulpen niet meer dan een snipper, en dus iets om niet al te bezorgd over te zijn. Maar die geruststellende gedachte deelde niet iedereen. In ieder geval de drie inleiders plaatsen daar de nodige kanttekeningen bij.

VRAAGTEKENVIRUS Onderzoeker Tulp van PPO Martin van Dam

zette op een rij welke kennis er is opgedaan sinds het vaststellen van TVX in tulp in 1995. Mechanische verspreiding is er nauwelijks. Koppen, machinaal pellen en waterbroei zijn te verwaarlozen verspreidingsroutes. Hoe anders is dat voor de tulpengalmijt. Die kan tot 60% overbrengen. Verwante mijten zoals stromijt en bollenmijt doen dat nauwelijks. Als het bij galmijt was gebleven, was het probleem relatief goed aan te pakken. Helaas is de werkelijkheid een stuk ingewikkelder geworden. Onkruiden, grassen en groenbemesters kunnen als waardplant voor het virus fungeren. Het virus kan zich via de grond verspreiden van de ene naar de andere plant. Een overbrenger, zoals bij Augustaziek, is nog niet gevonden. “Het is ook maar de vraag of die er is”, aldus Van Dam. “Het kan zelfs zo zijn dat het contact tussen twee wortels van tulpen al voldoende is. We weten het niet, maar op basis van wat we de laatste jaren hebben gezien valt die route niet uit te sluiten.” Complicerende factor is nog eens dat niet in elke cultivar op blad of bloem virusbeelden te zien zijn. “Je kunt het als teler dus ook missen als je aan het selecteren bent.” Omdat er nog zoveel onzeker is over dit virus, adviseert Van Dam om als ondernemer na te gaan wat TVX voor de bedrijfsvoering betekent. Is er sprake van aankooppartijen, worden afgebroeide tulpen bewaard en weer opgeplant, hoe zit het met de grond waarop de tulpen worden geplant? “Ga voor uzelf na waar de risico’s zitten en probeer die risico’s tot een minimum te beperken.”


rustig slapen Peter Knippels van de BKD borduurde op dat advies door. De BKD ziet in steeds meer gewassen mogelijkheden voor een striktere omgang met welke ziekteverwekker dan ook, die neerkomt op schoon beginnen en schoon eindigen. Dat zo’n aanpak kans van slagen heeft, maakte hij duidelijk door even een uitstapje te maken naar de Nederlandse pootaardappelteelt. Net als de bloembollenteelt heeft deze sector te maken met vooral veel export naar allerlei landen buiten de Europese Unie. Die landen stellen hoge kwaliteitseisen aan dit uitgangsmateriaal. Knippels: “De lat ligt hier heel hoog. Dat was de wens van de telers zelf. Met als gevolg dat de NAK in Emmeloord geen kassencomplex meer nodig heeft om alles op te planten en te toetsen. Hun opvatting is helder: niemand kan concurreren met Nederland.”

‘Het ambitieniveau van deze aanpak is hoog. De vraag is of de sector dit wil’ In de lelieteelt heeft het PlAM-virus voor een eerste aanzet gezorgd in de bloembollenwereld. Onder de naam Lelie 2.0 is een bedrijfsaanpak opgezet, die ook toepasbaar is op TVX. Eerder en vaker toetsen is daar een integraal onderdeel van. “Dit is een ketenaanpak om mee aan de slag te gaan om virussen te beheersen. Daarbij stel je als ondernemer eisen aan partijen, het bedrijf, de hygiëne, tracking en tracing. Het ambitieniveau van deze aanpak is hoog. De vraag is of de sector dit wil.”

Peter Knippels stelde een ketenaanpak van TVX voor, zoals die ook voor lelie is opgezet Als een teler een partij tulpen teelt waar veel TVX in zit, dan heeft zijn buurman daar geen last van. De teler kan er ook zelf iets aan doen. Zwaardere normen en eerder declasseren zijn onderwerp van gesprek geweest, en daarover lopen de meningen binnen het bestuur sterk uiteen. Als bestuur hebben we vanuit studiegroepen twee verzoeken gekregen: eentje om verruiming, eentje om verzwaring van de maatregelen. Dat maakt precies duidelijk hoe er over wordt gedacht in de praktijk.”

TOPKWALITEIT Die vraag leverde uiteenlopende reacties op. René de Wit van exportbedrijf Jan de Wit & Zonen uit Enkhuizen toonde zich een verklaard voorstander van topkwaliteit. Dat is wat hij nodig heeft voor de markt die zijn bedrijf bedient. Aan de andere kant van het spectrum zitten telers die hun eigen bollen afbroeien. Met een geringe kans op schade is het voor hen niet noodzakelijk om uitgebreid en vroegtijdig te gaan toetsen voor een zo hoog mogelijke kwaliteit. Een van de aanwezigen deed de suggestie om plantgoed in het najaar al op TVX te toetsen. “Daarmee kun je met minder opplant van monsters en veldkeuring toe.” Louis Poel, voorzitter van de KAVB-productgroep Tulp en zelf ook teler en broeier in De Rijp lichtte toe hoe het bestuur van de productgroep de afgelopen tijd met TVX is omgegaan. “Op zich vinden we dit een bedrijfsprobleem.

Poel maakte duidelijk dat op zijn eigen bedrijf TVX ook voor de nodige hoofdbrekens zorgt. “In een partij afgebroeide bollen bleek het wel te zitten, na opplanten werd het niet gevonden. Hoe lastig kan het zijn. Dit hoor ik ook van collega-kwekers. Wat ik ook hoor, is dat steeds meer bedrijven het serieus nemen en streven naar een nulsituatie.”

WAT TE DOEN Cruciale vraag is wat de sector aan TVX kan doen. Het wegvallen van het PT maakt uitgebreid vervolgonderzoek niet eenvoudig. Poel riep de aanwezigen daarom op zich aan te sluiten bij het Tulpen Onderzoeks Fonds, dat met vragen over TVX onderzoek kan organiseren. Ten slotte deed René de Wit de suggestie om een stappenplan op te zetten van bijvoorbeeld drie jaar waarin de tulpenteelt werkt aan de aanpak van dit virus. Die suggestie deed hij niet zonder reden. “Wat wij als export merken is dat de eisen steeds strenger worden. Willen we in alle landen actief kunnen blijven waar we nu zitten, dan zal het viruspercentage van TVX en andere virussen echt omlaag moeten.” Een visie die nog eens werd onderstreept door Peter Knippels. “De eisen van klasse I zullen voor steeds meer landen niet goed genoeg zijn.”

Resumé

Louis Poel lichtte de praktische plussen en minnen van TVX toe

TVX in tulp stond centraal tijdens de relatiebijeenkomst van Hobaho, 9 januari 2014. De meningen over de aanpak en impact van dit virus liepen sterk uiteen. Het pleidooi voor een serieuze sectorale aanpak klonk wel luid.


BRANCHENIEUWS

Mechanisatiebeurs in 2015 mét bloemenshow De Stichting Mechanisatietentoonstelling Bollenstreek (SMTB) viert volgend jaar het 65-jarig bestaan. Voor het SMTB-bestuur is het jubileum aanleiding om de beurs nog aantrekkelijker te maken voor het vakbezoek. Grootste nieuwtje is de organisatie van een bloemenshow. Tekst: Wim Ciggaar Fotografie: PR

S

ecretaris/penningmeester Hans Guldemond maakte het nieuws bekend tijdens een evaluatie van de 64ste editie van de beurs met de redactie van dit blad. “De afgelopen jaren, aldus de SMTB-bestuurder, waren er al steeds meer bloemen op de beurs te zien en dit jaar kwam Holland Bolroy vlak voor de start van de beurs met het verzoek een inzending nieuwe soorten te mogen laten zien. Dat heeft hen heel wat aanloop opgeleverd. Daarnaast werden we tijdens de beurs door een aantal kwekers benaderd met de vraag wat de mogelijkheden zijn om een bloemenshow te organiseren nu de Midwinterflora gestopt is. Als bestuur hebben we besloten daar positief op te reageren en het evenement zo nog aantrekkelijker voor het vak te maken. Nog een nieuwtje is, dat we volgend jaar een buitengelegenheid willen creëren waar demonstraties gehouden kunnen worden.”

TEVREDEN Het besluit om met een bloemenshow te komen past ook bij de positieve stemming die bepalend was voor deze 64ste editie. In totaal telde men op de drie beursdagen 5.178 bezoekers en dat aantal stemt zowel de organisatie als de inzenders tot tevredenheid. Dat geldt tevens voor de sfeer op de beurs. Er werden niet alleen veel contacten gelegd, maar ook concrete uitnodigingen voor vervolggesprekken en in enkele gevallen zelfs een directe order. Punt van aandacht is het bezoek op de 28 • BLOEMBOLLENVISIE • 24 januari 2014

Evenals vorig jaar was de hoofdprijs bij de standkeuring voor Sercom Regeltechniek BV. Op de foto de prijsuitreiking die dit jaar bij de winnende stands plaatsvond dinsdag dat zeer matig was. Een duidelijke oorzaak is er niet, maar men gaat wel bekijken hoe die dinsdag -los van de jubileumviering- aantrekkelijker te maken.

DATA VERSCHOVEN Overigens zal de mechanisatietentoonstelling volgend jaar in de tweede volle week van januari plaatsvinden en wel op 13, 14 en 15 januari. Dat heeft alles te maken met het feit, dat 1 januari op een donderdag valt en er dan onvoldoende opbouwdagen beschikbaar zijn om op de daaropvolgende dinsdag open te kunnen zijn. Hans Guldemond: “Om een mooie, verantwoorde beurs neer te zetten heb je echt wel tijd nodig, al heeft het me ook nu weer verbaasd, dat de hal aan het einde van de zaterdagochtend leeg was.”

RANDACTIVITEITEN Over de gehouden randactiviteiten is de organisatie eveneens tevreden. De spuitlicentiebijeenkomsten van GMN trokken een kleine honderd deelnemers en dat wordt netjes genoemd gezien het aantal soortgelijke bijeenkomsten die in de wintermaanden gehouden worden. Veel belangstelling was er ook voor de marktbroeishow van Proeftuin Zwaagdijk die meer soorten en bakken omvatte dan op grond van het late broeiseizoen verwacht mocht worden. Teleurstellend was de interesse voor de keuringswedstrijd. Hans Guldemond: “Dat kon beter. Temeer, daar de locatie nu wel goed was. De te keuren potten stonden aan het begin van de grote voorhal waar de bezoekers twee keer langskomen. Men had drie dagen de gelegenheid om te keuren en kreeg via de mail bericht over de uitslag. Zo’n keuring is een mooie

warming-up voor de wedstrijden in de eigen regio en daar hadden we meer van verwacht. Temeer, daar ook de juryleden uit alle regio gekeurd hebben om de beoordelingen op elkaar af te stemmen.”

NOVITEITENWEDSTRIJD Zonder meer een succes was de noviteitenwedstrijd die dankzij een actief optreden van het SMTB-bestuur dit jaar zestien noviteiten omvatte tegen vijf vorig jaar. De aangemelde noviteiten worden beoordeeld door een groep van vijftien kwekers die kijkt wat echt een noviteit is en wat je er als kweker aan zou kunnen hebben. De kwekersjury is onafhankelijk en staat dus los van de organisatie. Wel zal de jury volgend jaar met een aantal exporteurs worden uitgebreid, omdat de exportmachines nu onvoldoende aan hun trekken kwamen. Grote winnaar dit jaar was Agrometius die een bodemscanapparaat introduceerde die de gebruiker in staat stelt heel selectief middelen en bemesting in te zetten.

RELATIEAVONDEN Eveneens succesvol waren de relatieavonden die Hobaho dit jaar voor het eerst op de beurs organiseerde. “Naar onze smaak een aanvulling op het mechanisatiegebeuren en een mooie combinatiemogelijkheid voor de beursbezoekers,”aldus Hans Guldemond. “Ook de intermediairs van Hobaho waren zeer tevreden over het bezoek wat ze gehad hebben en de reacties van de bezoekers op de stand. Al met al kijken we als SMTB-bestuur dan ook terug op een geslaagde beurs met een hele positieve stemming die vertrouwen wekt voor de toekomst.”

CNB ACTUEEL

CNB-inzendingen op Midwinterflora Aan de laatste editie van de CNB Midwinterflora werd ook door een aantal CNB-vertegenwoordigers met een inzending deelgenomen. Die deelname varieerde van Heuchera’s tot irissen en van Helleborus tot muscari’s. Tekst: Wim Ciggaar Fotografie: René Faas

HEUCHERA’S

Zo was CNB’s vaste plantenspecialist Henk de Jong present met een collectie Heuchera’s, bestaande uit een 13-tal soorten. Doel was te laten zien welke verscheidenheid aan kleuren en soorten deze vaste plant te bieden heeft. Met name de Master Painter-serie van de Franse veredelaar Thierry Delabroye blijkt het uitstekend te doen in de markt. Op de Midwinterflora waren daarvan een paar fraaie staaltjes te zien. Geshowd werden succesvolle aanwinsten als de gele, roodgenerfde Vincent van Gogh, de groene, roodgenerfde Picasso en de gele, eveneens roodgenerfde Renoir. Kleuren die later in het jaar een donkerder tint krijgen. De inzending werd gecompleteerd door een tweetal nieuwe aanvullingen in deze serie, te weten Cézanne en Da Vinci. Deze onderscheiden zich door andere bladkleuren en de roodroze bloem die ook kenmerkend is voor de andere soorten uit deze serie. Eveneens nieuw zijn Pink Pearls, Cassis en Apricot. Deze behoren niet tot de Master Painter-serie, maar zijn wel van Thierry Delabroye afkomstig. Pink Pearls mag gezien worden als een welkome aanvulling vanwege het marmeladekleurige blad, geldt bovendien als een aanwinst die vroeg en langbloeiend (april-september) is en staat daarnaast te boek als rijkbloeiend met oplichtend roze getinte bloemen. Cassis valt op door het bijna zwarte blad en de donkerroze getinte bloem. Van Apricot kan gezegd worden dat de bloemen dieproze van kleur zijn in combinatie met apricotkleurig blad. Al met al een mooie collectie en in goede kwaliteit gebracht, al blijft het lastig om Heuchera’s in deze tijd van het jaar in de juiste

kleuren te laten zien. Meer info is verkrijgbaar bij Henk de Jong van CNB New Plants.

IRISSEN CNB’s irissenspecialist Hans Pater showde een inzending, die gevormd werd door de succesvolle Blue Magic, Apollo en Casablanca, alsmede de wat meer recente Hommes Blue. De getoonde Blue Magic was in bloei getrokken van Hollands geteelde bollen, terwijl de overige soorten in Spanje en Portugal in bloei getrokken waren. Apollo van Nederlands geteelde bollen en Casablanca en Hommes Blue van Franse bollen. Ondanks het feit, dat de bollen een week later opgezet werden dan normaal, was Blue Magic dankzij het zachte weer toch te zien. De kwaliteit van de inzending was goed, zeker gezien het voor irissen moeilijke tijdstip. Inmiddels zijn we twee weken verder en wordt Blue Magic volop op de veiling aangevoerd. Neem voor meer informatie contact op met irissenspecialist Hans Pater van CNB.

HELLEBORUS

ties tot nu toe zonder meer goed te noemen. De paars/rood bloeiende aanwinst voorziet zeker in een behoefte, aangezien er in deze periode geen Helleborus in die kleur voorhanden is. In de winter zijn er eigenlijk alleen maar witte of crèmekleurige aanwinsten beschikbaar en Amor mag dan ook zeker gezien worden als een artikel om mee te nemen in de najaars/kersthandel. Is dankzij de weefselkweek volgend jaar in voldoende aantallen beschikbaar. Meer info is verkrijgbaar bij Ron Hoogeveen.

MUSCARI BIG SMILE CNB-vertegenwoordiger Paul van Bentem etaleerde de verrassende, nieuwe blauwe Big Smile, een muscari die nog vroeger gebroeid kan worden dan gedacht en die tijdens de kerstkeuring op 16 december 2013 ondanks het late jaar de eerste prijs wist te veroveren. Onderscheidt zich door in het marktstadium een mooie blauwe knop te laten zien. Maakt een grote bloem en meerdere bloemen per bol, toont een stevige stengel, komt mooi boven ’t blad uit en is van vroeg tot laat te broeien. Is zowel in opgeplante toestand als droog te koelen en volgens insiders vanaf eind november aan te voeren op de veiling. Zal dit jaar bij de tuincentra gepromoot worden met XL-Flower-steeketiketten en is ondergebracht bij kwekersvereniging Big Smile, een samenwerkingsverband van negen kwekers, zodat aanbod gegarandeerd is. Meer info is verkrijgbaar bij Paul van Bentem (CNB-Florateam).

Vasteplantenvertegenwoordiger Ron Hoogeveen van CNB verraste de bezoekers met de zeer vroeg bloeiende Helleborus Amor, een nieuwe rijk bloeiende aanwinst die vanaf november al kleur en knopvorming geeft en in de maanden december/januari volop bloeit. Is volgens kenners momenteel de vroegst bloeiende paarse Helleborus die verkrijgbaar is. Wordt in de koude kas in bloei getrokken en komt in 2014 volop in productie. Is afkomstig van kwekerij De Boezem uit Reeuwijk en werd door eigenaar Hans Dofferhof zelf veredeld. Deze heeft de Midwinterflora aangegrepen om Amor op de markt te introduceren. Volgens Ron Hoogeveen zijn de reac24 januari 2014VISIE 29

CNB ACTUEEL

Praktijkervaringen CNB-podiumcultivars Het CNB-podiumproject is vorige week aan het 18e seizoen begonnen. Een succesvol project dat kwekers al een aantal jaren de mogelijkheid biedt om het nieuwere assortiment via de CNB-showkas gedurende de donkere wintermaanden aan handel en broeierij te tonen. De potten zijn de hele week in de showkas te zien.

te gebruiken als Amerikaanse pottulp (lengte 30 cm) voor de periode vanaf begin februari. Wordt niet in Nederland geveild en geldt met name als een aanwinst voor de buitenlandse broei, waar deze tulp voorziet in een behoefte vanwege zijn lengte en dubbele witte bloemen. Van de komende oogst zijn nog bollen beschikbaar . Deze zijn te koop voor € 115,-voor zift 12-op en € 90,-- voor zift 11-12. Meer info is verkrijgbaar bij Erik Barnhoorn van CNB.

ALMA PAVLOVIC Tekst: Wim Ciggaar Fotografie: René Faas

A

an de deelname zijn een aantal voorwaarden verbonden. Zo moeten de cultivars die voor het project aangemeld worden een naam hebben en er moet handel in gedaan kunnen worden. Dat kunnen kilo’s zijn maar ook leverbare aantallen. Uit de aangeboden podiumcultivars zullen de komende maanden wekelijks een drietal variëteiten extra belicht worden.

RODEO DRIVE

komen. Laat een goede knoppresentatie zien, grote rode bloem, mooie slanke poot en een redelijk zwaar gewas. Tot nu toe alleen op potgrond gebroeid, maar zal volgend jaar ook op water in een praktijkopstelling getest worden. Is kwekersrechtelijk beschermd en in handen van A.C.M. Smit. Plantgoed uit oogst 2014 is nagenoeg uitverkocht en ging voor € 10,-- per kg van de hand. Het areaal is vrij en de royalties bedragen € 2,-- per roe. Leent zich in het zware segment voor het Oostblok en in de elven voor de West-Europese markt. Meer info is verkrijgbaar bij Onno Immink van CNB.

WHITE DESIRE Zaailing van Topwhite en de stokoude Peach Blossom, gewonnen door Vertuco en in nu handen van Pater Bloembollen uit Spierdijk. Redelijke groeier (groeit 11 en 12), goed in de huid en niet zuurgevoelig. Wordt op de klei geteeld en is niet extreem vroeg te rooien. Komt in de broei met een goed gevulde witte bloem en een slanke poot. Heeft een tussentemperatuur

Het spits wordt in deze nieuwe opzet afgebeten door de steenrode Rodeo Drive, een triumphtulp van A.C.M. Smit uit ’t Zand die waarschijnlijk uit het veredelingsprogramma van het IVT afkomstig is. Is een goede groeier die voldoende plantgoed geeft. Lichtgevoelig voor zuur, maar met de juiste cultuurmaatregelen goed beheersbaar te houden. Mooie bollenmaker, goed in de huid en zowel op de klei als ’t zand te telen. Is van vroeg tot laat te broeien en in een normaal jaar ruim voor de kerst te brengen. Heeft 14 tot 16 weken kou nodig en minimaal 17 kasdagen om tot een goed broeiresultaat te 30 • BLOEMBOLLENVISIE • 24 januari 2014

nodig van 4 à 5 weken. Is in een vroeg broeiseizoen vanaf de 1e week van januari te brengen, in een minder vlot seizoen twee weken later. Heeft voor de Europese markt 12 weken kou nodig voor een lengte van 20 cm. Is daarnaast

Is een zaailing waarvan de kruisingsouders niet bekend zijn en die nu in handen is van kweker/ broeier John Boon. Staat te boek als een mooie vroege broeier die naar het zich laat aanzien voor de Kerst gebroeid kan worden. Heeft met circa 21 dagen weinig kasdagen nodig en produceert mooi opstaand blad, een stevige steel en een mooie paarse bloem. Komt gelijkmatig in bloei, heeft voldoende lengte en laat zich goed bossen met de bosmachine. Is geschikt voor zowel de waterbroei als de potgrondbroei. Is van vroeg tot laat te broeien, wordt al geveild en laat in het veilstadium een mooie presentatie in het vloeitje zien. Mag beschouwd worden als een algemene snijtulp die voor iedereen goed bruikbaar is, maar die vooralsnog niet voor de binnenlandse broeierij beschikbaar is. Heeft zich in de teelt doen gelden als een goede groeier die voldoende plantgoed maakt en tot nu toe niet zuurgevoelig is gebleken. Zit goed in de huid, wordt op de klei geteeld en is vroeg tot middelvroeg te oogsten. Van 2014 is het leverbaar nagenoeg uitverkocht, zodat geïnteresseerden zich op latere oogsten zullen moeten richten. Al met al een goed bruikbare tulp voor zowel het supermarktsegment als de bloemist. Voor meer inlichten kan men zich wenden tot Michel Longayroux en Dick de Wit van CNB.

PINK PRINCE Deze oudroze gekleurde aanwinst is een verloping uit Purple Prince en thans in handen van Tomorrow’s Tulips uit Heiloo. Staat te boek als een goede broeier die weinig kasdagen nodig heeft, gelijkmatig in bloei te trekken is en van

broei ten behoeve van de supermarkt, al zal de gewone bloemist er uiteraard ook mee uit de voeten kunnen. Meer informatie over deze sport is verkrijgbaar bij Michel Longayroux en Dick de Wit van CNB.

BR90129 Is een Brigitta-zaailing die in het bezit is van D.M. van Es uit Steenbergen en naar verluidt uit de veredelingsstal van Gebr. Ruiter uit Grosthuizen afkomstig is. Wordt op de Zeeuwse klei geteeld, hetgeen betekent dat deze voor de Hollands geteelde bollen gebroeid kan worden. Een tulp voor de vroege trek dus die met dertien weken negen graden in bloei gebracht

vroeg tot laat te broeien valt. Komt met een normale poot, mooi opstaand blad en een mooie, sprekend roze kleur. Wil bij een te vroege broei uit twaalven weleens een zweetpoot geven, maar dat is een typerende eigenschap van Purple Prince. Laat zich gemakkelijk verwerken op de boslijn, toont zich goed in het vloeitje, maar wordt nog niet geveild. Komende zomer hoopt men elf ton te oogsten van deze aanwinst en die komen dan ongeraapt te koop voor € 4,-- per kilo. In de teelt geldt deze verloping als een goede groeier die voldoende bollen maakt, goed in de huid zit en niet zuurgevoelig is. Is zowel op het zand als de klei te telen en van vroeg tot middelvroeg te rooien. Is met name een tulp die zich leent voor de massa-

kan worden. Maakte ondanks het late seizoen op de Midwinterflora in goede kwaliteit zijn opwachting. Valt op door zijn mooie bloemvorm en grote witte bloem die fraai boven het blad uitsteekt. Komt in de kas met mooi opstaand blad, een stevige lange poot en een mooi wit kleurende knop en mag gezien wor-

den als een echte Zeeuwse en fors ogende broeitulp die als een aanvulling voor het witte vroege broeisegment beschouwd mag worden. Staat in de teelt te boek als een redelijke groeier die goed in de huid zit en normaal plantgoed maakt. Is niet zuurgevoelig, maar moet wel op tijd gerooid worden, anders groeit de bol uit de huid. Meer informatie is verkrijgbaar bij Dick de Mooy van CNB.

Promotie Het aantrekkelijke aan het podiumproject is dat de cultivars een week in de CNB-showkas blijven staan. Aangezien deze deel uitmaakt van het handelscentrum van CNB levert dat een breed publiek op omdat ook broeierij en export in de wintermaanden regelmatig in de showkas te vinden zijn. Met name degenen die onder de middag een hapje komen eten in het handelscentrum van CNB maken van de gelegenheid gebruik om even in de showkas te gaan kijken wat er aan nieuws te zien is. Voor de inzenders een reden te meer om mee te doen aan het project, aangezien het aantal showmomenten in het vak door het slinkende aantal bolbloemenshows alleen maar afneemt. Daarnaast vindt extra promotie plaats middels twitter, facebook en de website van CNB, compleet met foto en beknopte informatie. Zoals bekend neemt CNB naast deze promotionele begeleiding ook nog eens de helft van de broeikosten van dit project voor haar rekening.

Inzenders week 3 Visser-Oostwoud – Oostwoud

Beauty of White

A.C.M. Smit – ’t Zand

Rodeo Drive

Tomorrow’s Tulips – Heiloo

Alma Pavlovic, Pink Prince

Pater Bloembollen bv - Spierdijk

White Desire

Inzenders week 4 Pater Bloembollen bv – Spierdijk

White Desire

D.M. van Es – Steenbergen

BR-90-129

A.C.M. Smit - ‘t Zand

Rodeo Drive

Tomorrow’s Tulips bv – Heiloo

Pink Prince


SERVICE VERTEGENWOORDIGERS CNB NAAM Theo van Aanholt Erik Barnhoorn Paul van Bentem Leo van den Berg Dirk Bloothoofd Jan Boon Nick Broersen Adri van Dun Jurgen de Graaff Jan Gutter Martin Heemskerk Ron Hoogeveen Onno Immink Henk de Jong René Koordes Ted Kortekaas Arno Kroon Hein Lommerse Michel Longayroux Siebren Mantel René van Marrewijk Dick de Mooy Ard Mulder Frank Neuvel Henri Omta Rob Paarlberg Hans Pater Bas Scholten René Schrama Piet Takken Erwin Vriend Ed Walkier Ronald Walkier Richard Walkier Dick de Wit Hawikjo Wijnands Wim Zandwijk Rien van Zuilekom Piet Zoutenbier

TELEFOON CNB TELEFOON PRIVÉ 0252-431103 0224-593075 0252-431286 0252-431383 0252-431413 0223-523873 0252-431284 0223-769067 0252-431162 0252-431303 0252-431296 0527-271970 0252-431240 0252-431255 0252-431256 0252-431214 0252-431305 0252-416877 0252-431393 0252-340660 0252-431390 0252-431137 0252-431257 0223-641002 0252-431174 0252-344409 0252-431381 0228-323023 0252-431259 0252-431304 0252-431361 071-4023313 0318-514812 0252-431363 0252-431274 0224-291535 0252-431362 072-5150250 0252-431224 0252-431325 0223-534820 0252-431249 023-5716372 0252-431298 0527-203365 0252-431367 0228-314981 0252-431306 0252-431273 0252-411191 0252-431216 0252-431368 0228-513590 0252-431171 071-3621591 0252-431179 0252-532228 0252-431261 071-3619142 0252-431345 071-3611104


FAX PRIVÉ 0224-591522 0252-431465 0252-377932 0223-523782 0223-769068

0527-271970 0252-431254 0252-431254 0252-419505 0252-431164 0223-645299 0252-520968 0228-323024

071-4028342 0318-514819

072-5153193 0252-413842 0223-534822 0527-201822 0228-316869 0252-431167 0252-419748 0252-431164 0228-521620 071-3621592 0252-532155 0252-431410

MOBIEL 06-53174195 06-22524987 06-53755312 06-53718254 06-53293161 06-22485266 06-12296820 06-20019369 06-53518289 06-51209462 06-20669208 06-53390229 06-53750126 06-22468536 06-20611028 06-51145809 06-53160204 06-53842830 06-53356450 06-53690252 06-12886803 06-51587419 06-30669654 06-53268760 06-51588053 06-53929136 06-53299617 06-22236845 06-53390228 06-53174194 06-53396784 06-53439349 06-53700630 06-22999229 06-53866219 06-22377259 06-53644594 06-30669934 06-20397884

E-MAIL [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

SPECIALISME/GEBIED gladiolen Noord.Zandgebied, de Zuid, broeitulpen muscari bijzondere bolgewassen en tulpen lelies tulpen calla’s Flevoland lelies lelies lelies vaste planten daghandel vaste planten dahlia’s, calla’s lelies, tulpen narcis, tulp, bijz.bolgew. en bol op pot daghandel narcissen en bijz. bolgew. West-Friesland lelies calla’s Rijnsburg e.o. vaste planten, boomkwekerij West-Friesland daghandel lelies narc., tulp, bijz.bolg., hyac., bol op pot daghandel irissen hyacinten en bol op pot vaste planten gladiolen, tulpen NOP lelies daghandel daghandel en veilinginkoper dahlia’s, calla’s West-Friesland daghandel hyacinten vaste planten daghandel lelies

IN EN VERKOOPBUREAU NAAM Paul Peters Marcel Nijssen Hans Ruigrok Sjaak van Ruiten

FUNCTIE Salesmanager Kwekersverenigingen Reclames&Geschillen, Veilingen Reclames&Geschillen

TELEFOON CNB 0252-431493 0252-431343 0252-431129 0252-431123

MOBIEL 06-20411035 06-10311972 06-22975731 06-51312197

E-MAIL [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

TELEFOON CNB 0252-431200 0252-431200

FAX 0252-431126 0252-431126

E-MAIL [email protected]

TELEFOON CNB 0252-431431 0252-431129 0252-431273

MOBIEL 06-10442803 06-22975731 06-53700630

E-MAIL [email protected] [email protected] [email protected]

TELEFOON CNB 0252-431306 0252-431273

MOBIEL 06-53439349 06-53700630

E-MAIL [email protected] [email protected]

FUNCTIE Commerciele binnendienst Salesmanager Hoofd Kwaliteitszorg

TELEFOON CNB 0228-530131 0228-530174 0228-530190

MOBIEL 06-23960145 06-53940502


FUNCTIE Teeltbegeleider Teeltbegeleider Teeltbegeleider

TELEFOON CNB 0228-530190 0228-530160 0252-431224

MOBIEL 06-53940502 06-44074093 06-53299617


TELEFOON 0252-431431 0228-530130 0224-590475

FAX 0252-431254 0228-517411 0224-593603

GEOPEND: 08.00-17.00 (kantoor vanaf 08.30) 08.00-17.00 (kantoor vanaf 08.00) Bezoek op afspraak

COMMERCIËLE ADMINISTRATIE openingstijden: 8.15 - 17.00 uur NAAM Algemeen CNB Online

FUNCTIE

GROENE EN MATERIALENVEILINGEN NAAM Jan Meijer Hans Ruigrok Ronald Walkier

FUNCTIE Veilingen Veilingen Veilinginkoper

AANBOD MATERIALEN ONLINE NAAM Ed Walkier Ronald Walkier

FUNCTIE

CNB KOEL EN PREPARATIEBEDRIJF NAAM Jos Duin Nico Hof

CNB KWALITEIT+ NAAM Nico Hof Robèr Laan Hans Pater

CNB VESTIGINGEN CNB CNB Koel- en Preparatiebedrijf CNB, Kantoor BolleNoord

ADRES Heereweg 347, 2161CA Lisse Veilingweg 1, 1611 BN Bovenkarspel Groteweg 9, 1756 CK ‘t Zand


GRONDBANK CNB MAKELAARDIJ T: 0252431360 F: 421394 MAKELAARDIJCNB.NL BAS SCHOLTEN 0622 23 68 45 B.SCHOLTENCNB.NL WIM ZANDWIJK 0653 64 45 94 W.ZANDWIJKCNB.NL F.G. V.D. GEER 0653 34 20 55 F.V.D.GEERCNB.NL AANBOD BEUSICHEM BETUWEtIBMJDIUFLMFJHSPOE VJUFSXBBSEFO

EJWFSTFUFFMUFO WBOBG IFEFOUPUJOPWFSMFH CRUQUIUS/ZWAANSHOEKtIB[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJO PWFSMFH HAARLEMMERMEERtIB[BOEHSPOE DBMMBT EBIMJBT WBTUFQMBOUFO WBOBGNBBSU UPUJOPWFSMFH HILLEGOMtSS[BOEHSPOE EJWFSTF UFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH HILLEGOMtSS[BOEHSPOE EJWFSTF UFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH HILLEGOMtSS[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO EJSFDUCFTDIJLCBBS LIMMENt IB[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO EJSFDUCFTDIJLCBBSUPUJOPWFSMFH LISSEt IB[XBSUFHSPOE WBTUFQMBOUFO QJPFOFO WBOBGIFEFO WPPSNFFSEFSFKBSFO VOGELENZANGtIB[BOEHSPOE EJWFSTF UFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH NOORDWIJKtSS[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGOBKBBSWPPSNFFSEFSFKBSFO NOORDWIJKtIB[BOEHSPOE ;BOUFEFTDIJBTPGEBIMJBT UFFMUTFJ[PFO NOORDWIJKtIB[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO UFFMUTFJ[PFO NOORDWIJKtN2[BOEHSPOE EJWFSTF UFFMUFO WBOBGIFEFOUNJOPWFSMFH DE ZILKtSS[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH NOORDWIJKERHOUTtSS[BOEHSPOE XPSUFMFO WFST HFFOBGEFLQFFO UFFMUTFJ[PFO NFEJPPLUPCFS NOORDWIJKERHOUTtSS[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH NOORDWIJKERHOUTtSS[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO IFEFOUPUJOPWFSMFH NOORDWIJKERHOUTtSS[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOCFTDIJLCBBS NOORDWIJKERHOUTtDBN2[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJO PWFSMFH NOORDWIJKERHOUTtIB[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH NOORDWIJKERHOUTtSS[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH NOORDWIJKERHOUTtSS[BOEHSPOE EBIMJBTPGCMPFNFO IFEFOUPUJOPWFSMFH 34 VISIE24 januari 2014

REESERVEEN/HARDENBERGtIBBLLFSCPVXMBOEHSBTMBOE UVMQFOUFFMU WBOBGIFU OBKBBSCFTDIJLCBBS VIJFHUIZENtIB[BOEHSPOE EBIMJBTPG BOEFSF[PNFSUFFMU IFEFOUPUJOPWFSMFH VOORHOUT/LISSEt IB[BOEHSPOE TOJKCMPFNFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH VOORHOUT/RIJNSBURGtSS[BOEHSPOE XPSUFMFO UVMQFO HFFOIZBDJOUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH VOORHOUTtSS[BOEHSPOE OBSDJTTFO PGUVMQFO UFFMUTFJ[PFO VOORHOUTtSS[BOEHSPOE UVMQFO UFFMUTFJ[PFO VOORHOUTtSS[BOEHSPOE OBSDJTTFO PGUVMQFO UFFMUTFJ[PFO VOORHOUTtSS[BOEMBOE EJWFSTF WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH VOORHOUTtSS[BOEMBOE EJWFSTFUFFMUFO QFSJPEFKBBS

IFEFOUPUJOPWFSMFH VOORHOUTtSS[BOEMBOE UVMQFOEBIMJBT IFEFOUPUJOPWFSMFH VOORHOUTtSS[BOEMBOE WBTUFQMBOUFO CMPFNFO IFEFOWPPSNFFSEFSFKBSFO KASRUIMTE LISSEtN¤LBTSVJNUF BGEFMJOHFO EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFO LISSEtN¤CSPFJSVJNUF CPMCMPFNFO WBOBGIFEFOCFTDIJLCBBS LISSEtN¤LBTSVJNUF WPMMFHSPOE EJWFSTFUFFMUFO IFEFOUPUEFDFNCFS LISSEtN¤LBTSVJNUFNFUTDIVVS EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOCFTDIJLCBBS WERVERSHOOFtN¤CSPFJSVJNUFNFU TDIVVSFODFMMFO CSPFJFSJK WBOBGEJSFDUUPUJO PWFSMFH ZWAAGDIJKtN¤CSPFJSVJNUFNFU TDIVVSFODFMMFO CSPFJFSJK WBOBGJOPWFSMFH CELRUIMTE LISSEtN2LPFMDFM¡$ WPPSEJWFSTFQSPEVDUFO WBOBGIFEFOUPUEFDFNCFS HILLEGOMtN2LPFMWSJFTDFMMFO

EJWFSTFQSPEVDUFO IFEFOUPUJOPWFSMFH HILLEGOMtDFMMFOWPPSMFMJFLJTUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH HILLEGOMtDFMMFOWPPSMFMJFLJTUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH NOORDWIJKERHOUTtN2LPFMWSJFTDFM UPU¡$ EJWFSTFQSPEVDUFO WBOBGIFEFO CFTDIJLCBBS BEDRIJVEN LISSEtN2LBOUPPS LFVLFOFOUPJMFUFO PQTMBHSVJNUFPQEFCFHBOFHSPOE WBOBG IFEFO LISSEtN2CFESJKGTSVJNUF FOLFMFDFMMFO LBT SPMLBTTFOFOMBOE PPLJOHFEFFMUFO UFIVVS JOPWFSMFH

LISSEtN2CFESJKGTSVJNUF FWFOUVFFM NFUDFMSVJNUF WBOBGJOPWFSMFH NIEUW VENNEPtN2CFESJKGTSVJNUF IBM

WPPSTDIPOFPQTMBH WPPSNFFSEFSFKBSFO VOORHOUTtN2TDIVVSSVJNUF EJWFSTF WBOBGIFEFOUNJOPWFSMFH VRAAG MEDEMBLIKLNtIB[BWFM[BOELMFJHSPOE LPPM DBNBBSUUNFJOEOPWFNCFS BOLLENSTREEKtIB[BOEHSPOE XPSUF MFO WBOBGNFJUPUEFDFNCFS FWUBGEFL BOLLENSTREEK FOPG NOORD-HOLLAND IB[BOEHSPOE XPSUFMFO EFFMWSPFH EFFM WPPSBGEFL BOLLENSTREEKtIB[BOEHSPOE ;BOUF EFTDIJB UFFMUTFJ[PFO BOLLENSTREEKtUPUIB[BOEHSPOE IZBDJOUFO UFFMUTFJ[PFO BOLLENSTREEKtIB[BOEHSPOE WBTUF QMBOUFO UFFMUTFJ[PFO BOLLENSTREEKtIB[BOEHSPOE WBTUF QMBOUFO UFFMUTFJ[PFO BOLLENSTREEK tDBIB[BOEHSPOE QJPF OFO WBOBGJOPWFSMFH HILLEGOM FPtIB[BOEHSPOE IZBDJO UFO UFFMUTFJ[PFO JULIANADORPtIB[BOEHSPOE BBSE BQQFMFO UFFMUTFJ[PFO KOP VAN NOORD-HOLLAND tIB [BOEMBOE BBSEBQQFMFO UFFMUTFJ[PFO KOP VAN NOORD-HOLLAND tIB [BOEMBOE BBSEBQQFMFO UFFMUTFJ[PFO URSEMFPtIB[XBSUFHSPOEPGMJDIUF [BWFM QJPFOFO WBOBGIFEFOWPPSNFFSEF SFKBSFO VOORHOUTFPtIB[BOEHSPOE IZBDJO UFO UFFMUTFJ[PFO VENHUIZENFPtIBLMFJHSPOE CMPFNLPPM UFFMUTFJ[PFO VRAAG KASRUIMTE NOORDWIJKERHOUT FPtN¤LBTSVJNUF POWFSXBSNE

TJFSUFFMUWFSEFMJOH NBYJNBBMKBBS NOORDWIJKERHOUT FPtN¤LBTSVJNUF POWFSXBSNE

QMBOUFOPQLXFFL WBOBGKBOVBSJWPPSNFFSEFSFKBSFO RIJNSBURG FPtN¤SPMLBT SS PQFOHSPOE EJWFSTF NFFSEFSFKBSFO RIJNSBURG/BOLLENSTREEKt N2LBTSVJNUF POWFSXBSNE TJFSHSBT BQSJM UNPLUPCFS WEILAND WESTELIJK ZUID HOLLANDtIBXFJMBOE WFFUFFMU FFOPGNFFSEFSFKBSFO

PLANT IN BEELD

CNB NEW PLANTS ™

Phlox hybride ‘Forever Pink’® Met het New Plants-project beoogt CNB New Plants nieuwe cultivars van vaste planten en boomkwekerijproducten in de markt te zetten. Uit dit project worden regelmatig nieuwe introducties in BloembollenVisie tegen het licht gehouden. In dit nummer aandacht voor de Phlox hybride ‘Forever Pink’.

Tekst: Henk de Jong/Wim Ciggaar Fotografie: Chicago Botanical Gardens

D

e Phlox, in de volksmond ook wel ‘vlambloem’ genoemd, is een zeer bekende tuinplant waarvan Phlox paniculata en Phlox maculata het meest populair zijn bij de consument. Het gaat hier om de wat hogere/ langere Phloxen die zich naast hun geschiktheid als tuinplant met name ook lenen voor de snijbloemenmarkt. Daarnaast zijn er een aan-

Phlox hybride ‘Forever Pink’

tal soorten laagblijvende Phloxen op de markt beschikbaar waaronder bijvoorbeeld Phlox subulata, Phlox diviricata, Phlox glaberrima en Phlox stolonifera.

VEREDELAAR Dr. Jim Ault, die veredelaar is bij de Chicago Botanical Gardens in Amerika, heeft vrij recent

een nieuwe aanwinst ontwikkeld, namelijk de Phlox hybride ‘Forever Pink’, een winterharde Phlox die opvalt door zijn compactheid. Jim Ault is een zeer vooraanstaand veredelaar die zeer veel erkenning heeft gekregen voor de door hem behaalde veredelingsresultaten in onder andere Echinacea. Daarnaast veredelt Ault ook in diverse andere gewassen. Zo heeft hij zich de laatste tijd gefocust op het geslacht Baptisia, maar ook in een aantal andere gewassen nieuwe ontwikkelingen tot stand gebracht, zoals deze laagblijvende Phlox.

EIGENSCHAPPEN De Phlox hybride ‘Forever Pink’ heeft een prachtige kleur en bloeit langer dan bijvoorbeeld Phlox subulata. Deze nieuwe introductie kan goed tegen droogte en houdt van een zonnige plaats in de tuin. De hoogte bedraagt zo’n 30 cm en de plant wordt na 3 jaar circa 50 cm breed. De planten zijn uitgebreid getest bij de Botanical Gardens en lieten in Chicago een uniforme weggroei zien. De eerste bloei valt in de maand juni en duurt zo’n drie weken, gevolgd door een mogelijke (lichte) herbloei in oktober. ‘Forever Pink’ is vanaf voorjaar 2015 verkrijgbaar en geschikt voor de visueel aantrekkelijke markt, maar ook voor de postorder en droogverkoop. Voor meer inlichtingen kan men zich wenden tot Henk de Jong van CNB New Plants. 24 januari 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 35

VRAAG EN AANBOD

GEHEEL VRIJBLIJVEND

CNB BEMIDDELING CNB HYACINTENTEAM WIM ZANDWIJK

BAS SCHOLTEN

T: 0653644594 T: 0252431179 F: 0252431194 T: 0622236845 T: 0252431325

VOOR ALLE

HYACINTEN

KUNT U BIJ ONS TERECHT

Multiflora I, II en III.

Hyacint Rembrandt exclusief bij CNB RON HOOGEVEEN T: 0653390229 MAIL: R.HOOGEVEENCNB.NL

VASTE PLANTEN Vraag en aanbod VRAAG SNIJBLOEMEN, OOGST 2013-’14

Agapanthus blauw en wit, oude snijhoeken Paeonia kleur/soorten, oude snijhoeken/ongedeeld Paeonia diverse soorten 1-2, 2-3, 3-5 neuzen AANBOD 2013

Aconitum arendsii 1e en 2e grootte Aconitum Blue Lagoon 1e Aconitum Cloudy 1e Aconitum Blue Valley 1e en 2e grootte Agapanthus Intermedia 1-2, ongedeeld Agapanthus Dr. Brouwer 1-2, ongedeeld Agapanthus wit Alchemilla mollis 1e Alchemilla robustica 1e Aster Ann Leys® New stek 1e grootte Astilbe op soort en kleur 1-2, 2-3, 4-op Astrantia Abbey Road ® 2e Astrantia Abbey Road ® 1e Chelone Oblique 3 jarige hoek Dicentra spe. Alba 1-2, 2-3, 3-5 en 4-op Dicentra Luxeriant 2-3 36 VISIE24 januari 2014

Dicentra Luxeriant 4-op Dicentra spectabilis 1-2 neus Dicentra spectabilis 2-3 neus Dicentra spectabilis 3-5 neus Dicentra spectabilis 4-op neus Dicentra Valentine® 1-2, 2-3, 4-op Eremurus Charleston 1e Eucomis Sparkling Burgundy 18-op Eucomis Octopus 12-op Gentiana Marsha® snij- en potsoort Gentiana Purple Sensation® snij Gentiana Diva® New snij Helleborus niger 1-2, 2 neus Hostasoorten op aanvraag Ligularia Britt Marie Crawford 1e, 2e Liriope Ingwersen 1e of P-9 Liriope Gold Banded 1e Lysimachia 2 jr. hoek Ophiopogon Niger 1e of P-9 Ophiopogon Minor 1e of P-9 Ophiopogon planiscapis tray 84 op aanvraag Paeonia roze, rood, wit 1-2, 2-3, 3-5, plg 2.000 Paeonia Alba Plena 3-5 neus 300 Paeonia Ammabilis 2-3 neus 1.500 Paeonia Anima 2-3 neus 1.000 Paeonia Bartzella 2-3, 3-5 neus 4.000 Paeonia Boule de Neige 2-3, 3-5 neus 4.000 Paeonia Buckeye Bell 2-3, 3-5 neus 8.000 Paeonia Coral Charm 1-2, 2-3, 3-5 neus 1.000 Paeonia Diana Parks 2-3, 3-5 neus 4.000 Paeonia Dr. Alex Flemming 3-5 neus 1.500 Paeonia Duchesse de Nemours 2-3, 3-5 2.000 Paeonia Edulis Superba 2-3 neus 600 Paeonia Elza Lundy 2-3, 3-5 neus 2.000 Paeonia Flame 2-3, 3-5 neus 200 Paeonia Gardenia 2-3 neus 500 Paeonia Goldmine 3-5 neus 4.000 Paeonia Henry Bockstoyce 2-3, 3-5 neus 3.000 Paeonia Immaculee 2-3 neus 2.000 Paeonia Karl Rosenfield 2-3 neus 5.000 Paeonia Krinkeld White 2-3 neus 750 Paeonia Many Happens Return 2-3, 3-5 5.000 Paeonia Monsieur Jules Elie 2-3, 3-5 neus 500 Paeonia Mothers Choice 2-3 neus 900 Paeonia Old Faithfull 3-5 neus 5.000 Paeonia Pink Hawain Coral 2-3 neus 5.000 Paeonia Red Charm 2-3, 3-5 neus 2.000 Paeonia Red Sarah Bernhard 3-5 neus 5.000 Paeonia Sarah Bernhard 1-2, 2-3, 3-5 5.000 Paeonia Shirley Temple 2-3, 3-5 neus 2.000 Paeonia Sorbet 2-3 neus 2.000 Paeonia The Fawn 3-5 neus Phlox Rembrandt 2 jr. ongedeeld Phlox Bright Eyes 2 jr. ongedeeld Solidago Strahlenkrone 2 jr. ongedeeld Tradescantia Perrines Pink 1e Tradescantia Sweet Kate 1e AANBOD 2013’14 VPL  SNIJSOORTEN

op aanvraag Aster Ann Leys® New

snij en pot

op aanvraag op aanvraag op aanvraag op aanvraag op aanvraag op aanvraag

Agapanthus Duivenbrugge White 1-2, 2-3 Agapanthus Duivenbrugge White snij Gentiana Marsha® snij en pot Gentiana Boezen 44® New snij Gentiana Purple Sensation® snij Gentiana Diva® New snij

VRAAG Fust: VHM kratten; VML kratten; Leliekratten

LAAT UW VASTE PLANTEN OP CONTRACT TELEN

o.a. Paeonia - Astilbe - Agapanthus Inlichtingen: Ron Hoogeveen CNBDAHLIATEAM RENÉ KOORDES

T: 0252431390 T: 0620611028 RICHARD WALKIER T: 0252431216 T: 0622999229 EMAIL: DAHLIATEAMCNB.NL VRIJBLIJVEND AANBOD DAHLIA’S OOGST 2013 1E GROOTTE

Alfred Grille Alstergrusz American Sky Apache Bilbao Chic White Christine Claudette Deutschland Duet Explosion Fangio Fernridge Painted Lady Fiorentina® Floyd’s Ilana’s Dream Jan van Schaffelaar Jeanne d’Arc Jescot Lingold Jessica Jowey Gipsy Jura Karma Fuchsiana Le Baron Lilac Bull Little Beeswings Lovelife ® Lucky Stripes Mambo Menorca Mystery Day Nagano Nita Nuit D’Ete

Onesta Orange Nugget Painted Girl Painted Madam Park Record Paso Doble Penelope Peter Petra’s Wedding Pink Magic ® Preference Purple Diamond Purple Explosion Purple Haze Red Pygmy Rosella Seattle Silver Years Silvie’s Queen Sir Alf Ramsey Snoho Diana Soulman Soulmate Sunset Tropical Sunshine Verdi Viking White Onesta White Perfection Wittem Wittemans Best Yellow Investment Yellow Sneezy

GEHEEL VRIJBLIJVEND

CNB BEMIDDELING CALLATEAM NICK BROERSEN RENÉ KOORDES

T: 0252431303 T: 0252431390

M: 0612 296 820 M: 0620 611 028

RENÉ VAN MARREWIJK RICHARD WALKIER

T: 0252431304 T: 0252431216

M: 0612 886 803 M: 0622 999 229

Calla ‘Fuego’®

KLEUR:

Rood/oranje

BLAD

Groen, gespikkeld

TOEPASSING:

Pot

VEREDELAAR:

Kapiteyn Breeding b.v.

OMSCHRIJVING:

Volle pot met veel bloemen

[email protected] 24 januari 2014VISIE 37

VRAAG EN AANBOD

CNB BEMIDDELING BLOEMBOLLENTEAM MICHEL LONGAYROUX DICK DE WIT JAN BOON

T: 0653356450 T: 0653866219 T: 0622485266

AANBOD 2013

5.000 kg

Blumex

5-10

AANBOD 2014

DICK DE MOOY ADRI VAN DUN

T: 0651587419 T: 0620019369

LEO V.D. BERG ONNO IMMINK

T: 0653718254 T: 0653750126

1.500kg

Timeless®

ong

7,50

4.000 kg

Crossfire®

4-11

5,00

5.000 kg

Tom Pouce®

0-11

3,00

3.000 kg

Doberman®

4-11

2,00

5.000 kg

Triple A®

ong

3,00

4.000 kg

Irene Parrot®

3-12

5,00

5.000 kg

Up Date®

ong

5,00

porties

Mascara®

5,00

4.000 kg

Morgana®

4-11

3,00

Rodeo Drive®

ong

10,00

4.000 kg

White Master®

ong

15.000 kg

First Class

5-10

1,60

2.000 kg

Blue Diamond

5-10

4.000 kg

Red Planet®

ong

4,00

15.000 kg

Escape

5-10

1,75

2.500 kg

Melrose®

5-10

4.000 kg

Robinho®

4-11

2,50

10.000 kg

Royal Virgin®

5-10

1,50

4.000 kg

Allicante®

4-11

2,00

2.000 kg

Smirnoff®

3-12

7,00

10.000 kg

Candy Prince®

5-10

1,50

5.000 kg

Aquilla®

5-11

2,00

10.000 kg

Grand Perfection®

5-10

1,25

4.000 kg

Belicia®

ong

4,00

VRAAG TULPEN 2014

3.000 kg

Renegade

5-11

3,00

5.000 kg

Cartouche®

5-11

2,00

10.000 kg

5.000 kg

Flash Point®

5-11

4,25

5.000 kg

Columbus®

5-11

5,00

5.000 kg

Silver Dollar

5-10

10.000 kg

Lalibella

ong

5.000 kg

Dynasty

500 kg 1.000 kg

1.000 kg

Carola

5-11

5.000 kg

Denmark®

5-11

5.000 kg

Jumbo Pink®

5-11

10.000 kg

Pallada

5-11

5-11

10.000 kg

Purple Prince

5-11

Milkshake®

ong

10.000 kg

Strong Gold

5-11

Time Out®

ong

10.000 kg

Strong Love

5-11

400 kg

Tresor®

ong

10.000 kg

Verandi

5-12

1.500 kg

Adore®

ong

9,00

Antarctica®

0-11

3,50

5.000 kg

Bourbon Street®

ong

4,00

1.000 kg

Bullit®

ong

18,00

2.500 kg

Circuit®

ong

5,00

1.500 kg

Expression®

ong

9,00

Russia

ong

15,00

2.500 kg

Strong Fire®

0-12

6,00

1.500 kg

Surrender®

ong

7,50

10.000 kg

500 kg

PIET TAKKEN

3,25

3,6 ha tulpenland, omgeving Bant 10 ha tarweland, omgeving Creil geschikt voor traditionele teelt, AM-vrij VRAAG CONTRACTTELERS

voor anemonen in Noordelijk Zandgebied Adore

T: 527203365 F: 201822 T: 0653174194

VRAAG TULPEN OOGST 2014

10.000 kg 10.000 kg 10.000 kg 5.000 kg 10.000 kg 10.000 kg 10.000 kg 5.000 kg 10.000 kg 5.000 kg

AANBOD LAND

Carola Denmark Pallada Pink Flag Strong Gold Strong Love® Verandi White Prince Yellow Flight® Yellow Flight®


0-11 0-11 0-11 5-11 0-11 0-12 0-11 0-11 0-11 5-11

AANGEBODEN

Crocosmia

Net bedrijf dat tulpen en/of narcissen voor u

Montbretia

op contract wil telen voor oogst 2014.

1,60 2,00 2,50

t0NHFWJOH+VMJBOBEPSQ

3,75

Inlichtingen: Arno Kroon 06-53160204

1,80

t0QHPFE[BOEMBOE

&

Kwekerij Davelaar Verkoop: Hein Lommerse tel: 0252-431174

GEHEEL VRIJBLIJVEND

CNB BEMIDDELING

Scipione®

Blackburn®

Heren kwekers, Laat uw aangekochte lelie schubbollen en/of lelieplantgoed, voor een officiële certificering, uitsluitend door de BKD op Armv en Slrsv toetsen INLICHTINGEN: Dirk Bloothoofd Jurgen de Graaff Jan Gutter Martin Heemskerk Siebren Mantel Dick de Mooy Erwin Vriend

CNB

TEL. PRIVÉ

FAXNR.

MOBIEL

E-MAIL

0252-431284 0252-431240 0252-431255 0252-431256 0252-431259 0252-431361 0252-431367

0223-769067

0223-769068

[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

TELEFONISCHE VERKOOP: CNB Henri Omta Piet Zoutenbier

0252-431274 0252-431345

071-4023313 0228-314981

071-4028342 0228-316869

06-53 293161 06-53 518289 06-51 209462 06-20669208 06-53 690252 06-51 587419 06-53 396784

TEL. PRIVÉ

FAXNR.

MOBIEL

E-MAIL

0224-291965 071-3611104

0252-431176 0252-431410

06-51 588053 06-20 397884

[email protected] [email protected]

0252-431254


VRAAG EN AANBOD

™

Pennisetum ‘Fireworks’® Cultivar US ‘Fireworks’ Group/Family x advena Genus Pennisetum Trade Name Oriental fountaingrass Foliage height 40-60 cm Flower height 80 cm Foliage color Red with dark centre Flower color Dark pink Flowering period July-october Perpetually flowering Yes Fragrant No Unique characteristics Unique foliage color Suitable uses Border/container Exposure Full sun Hardy No Plant breeders’ rights PP 18,504 EU 20102527 Available Yes License info [email protected]

CNB New Plants Your successful partner for t*OUSPEVDUJPO 1FSFOOJBMT - Cut flowers - Pot plants 4ISVCTBOEUSFFT t"QQMZJOHBOENBJOUBJOJOHPG CSFFEFSTSJHIUT t1SPEVDUDPPSEJOBUJPO t5FTUT t4BMFTNFEJBUJPO t-JDFOTFBENJOJTUSBUJPO t3PZBMUZNBOBHFNFOU t1SFTFOUBUJPOBOENBSLFUJOH t8FCTJUFBOENBJMJOHTFSWJDF 'PSNPSFJOGPSNBUJPO GFFMGSFFUP contact us.

Inlichtingen/information: e-mail

Henk de Jong


[email protected]

Gefeliciteerd!

Kwekerij 4Evergreen innovatief

duurzaam

open durf passie imago marktgericht doorzettingsvermogen creativiteit

visie

De jury: Kwekerij 4Evergreen verdient de Tuinbouw Ondernemersprijs 2014 omdat zij kennis ontwikkelen en delen met collega’s en partners en samenwerken om de paprikateelt en de glasgroentesector verder te ontwikkelen. Kwekerij 4Evergreen heeft op alle onderdelen van het ondernemerschap al veel bereikt, het bedrijf staat model voor de innovatie van de Nederlandse glastuinbouw. Partners:

De prijs is uitgereikt door Agnes Mulder van de Tweede Kamer en Bernard Wientjes van VNO-NCW op 8 januari 2014 in Keukenhof, Lisse.

DIERLIJKE MEST

ONLINE VEILING wegens beëindiging van een gedeelte van de bedrijfsactiviteiten van

AKKERBOUWBEDRIJF J.J. HANSE

Voor een goede bodemstructuur.

Noorderringweg 35-2 – 8312 RE Creil

Financieel aantrekkelijk. ĞůǀŽŽƌǀƌŝũďůŝũǀĞŶĚĞŝŶĨŽƌŵĂƟĞ 0172-602 597

BLOEMBOLLENMACHINES

w.o. stortbak “Climax”, planter “Offringa”, trogband, spoeltrommel “Allround”, grondvoorraad bunker, transporteur “Climax”, 3 strodekkers “vd Sluis”, pelband “Compas”, voorsorteerders “Schouten”, “Compas”, spoelbak, tulpenkopmachines “van Dijke”, “Botman”;

TRACTOREN w.o. “Fendt” 510, 410, 714 en 308 LSA, “John Deere” 3030, “Landini” 14500; tractorbanden; verreiker “Maniscopic”; heftruck “TCM”; AKKERBOUWMACHINES w.o. ploeg “Lemken”, 2 schudeggen “Vicon”, kilverbak, kippers “Beco”, “Vaia”, multifrees “Grimme”, woelpoten, veldspuit “Delvano”, aardappelopschepmachine “Unicum”, slootkantenmaaier “Zanon”; VEEHOUDERIJMACHINES w.o. mestwagen “Peecon”, sleepslangbemester “Tullip”, bouwlandbemester “Schouten”; aanhangers; partij kuubskisten; tuin-/parkmachines; partij bloembollen fust, etc.;

SLUITING: woe 12 FEBRUARI vanaf 14.00 uur Bezichtiging: vrijdag 7 februari van 10.00 tot 16.00 uur FOTO’S / Catalogus op onze website

www.loonbedrijfvanvliet.nl www.TroostwijkAuctions.com

ACTUEEL

Tekst en fotografie: Lilian Braakman

Kleurrijke Nationale Tulpendag

Z

aterdag 18 januari begint de Nationale Tulpendag al vroeg voor zo’n 35 vrijwilligers. Om het tulpenseizoen te openen wordt deze dag de Dam in Amsterdam volgezet met 200.000 tulpen, die belangstellenden gratis kunnen plukken. Om elf uur is er al reuring op de Dam. De eerste tekenen van een rij voor de ingang zijn zichtbaar. De loopbrug boven de pluktuin staat vol met belangstellenden die graag willen zien wat er achter de hekken gebeurt, terwijl vrijwilligers nauwkeurig de laatste bakken op hun plek neerzetten. Kunstenaar Gaby Zwaan is tevreden over het resultaat. Zijn schilderij ‘Tulipman’ is namelijk in tulpenbakken uitgebeeld. Om een uur is het zo ver. De tuin wordt geopend door de Amsterdamse wethouder Van der Burg en Gaby, waarna het publiek gedoseerd binnenstroomt. Het is duidelijk lastig om te kiezen, maar wat zeker opvalt is dat alle tulpen waar al kleur op zit als eerste worden geplukt. Mevrouw Sterker uit Amsterdam is er


vroeg bij. “Ik ga ieder jaar naar de tulpendag. Elke week koop ik bloemen. In de zomer minder omdat ik dan op de camping zit. De bollen die we nu meekrijgen droog ik, en plant ik volgend jaar op de camping. Dan pluk ik ze daar opnieuw.” Mevrouw Aronius uit Amstelveen is samen met haar kleinzoon tulpen aan het plukken: “We maken er een dagje uit van. Vorig jaar waren we er toevallig, maar zijn niet wezen plukken. Dit jaar lazen we het in de krant en besloten we om het nu wel te doen. Mijn kleinzoon heeft een mooie bos voor zijn moeder en de bollen sturen we op naar familie in Malta.” Het enthousiasme van de plukkers is om half vier nog niet afgenomen. Nog steeds staat er een rij voor de tuin, maar het kleurenpalet is al aardig uitgedund. Geel is de kleur die overblijft. Niet verwonderlijk: het blad van deze tulp is lichtgroen en de meesten staan nog in knop. Dat ook deze tulp zich zal ontpoppen tot ware schoonheid, daar komen de mensen thuis wel achter.

Afzet gladiool vooral weerstand overwinnen Met 900 ha is de gladiool het vijfde bolgewas in oppervlakte. De afzet van het product is een heel ander verhaal dan tulp of lelie. Dat geldt voor droogverkoop en bloementeelt. De traditie is vaak te sterk om iets nieuws te proberen. Tijdens de jaarvergadering van de Nederlandse Gladiolus Groep van de KAVB gaven twee sprekers hier het nodige inzicht. Gert-Jan Klumpenhouwer: ‘De belangstelling voor gladiool in de droogverkoop neemt niet af’ Tekst en fotografie: Arie Dwarswaard

D

e gladiolenteelt in Nederland past helemaal in het algemene beeld van de Nederlandse tuinbouw. Met veel deskundigheid weet een groep van zo’n vijftig kwekers op een oppervlakte van 900 ha een prima kwaliteit gladiolenknollen te telen. Daarnaast zorgt een handvol professionele veredelaars voor een regelmatige aanvoer van nieuw sortiment. En dan komt het moment dat de gladiolenknol de wereld in gaat. Hetzij voor de bloementeelt, hetzij voor de retailmarkt ofwel droogverkoop. Daar begint het werk van de Nederlandse exporteur, en dat werk bestaat vooral uit het overwinnen van weerstanden. Dat maakten inkoper Jack Slijkerman van VWS Export en mede-eigenaar Gert-Jan Klumpenhouwer van Florex duidelijk tijdens de jaarvergadering van de Nederlandse Gladiolus Groep, donderdag 9 januari 2014.

RIJST De traditie is stevig als het gaat om de bloementeelt van gladiolen, zo maakte Slijkerman duidelijk. VWS exporteert naast tulpen, lelies en irissen ook een flink sortiment gladiolen naar landen in Zuid-Europa, Azië en Zuid- en Midden-Amerika. In veel landen waar de gladiool als snijbloem naar toe gaat ziet het er toch

allemaal wat anders uit dan in eigen land. Beelden van collega’s van Slijkerman die voor VWS op pad gaan, spreken boekdelen. In Spanje en Italië kan de bloementeelt er nog redelijk professioneel uitzien, met moderne schermhallen en bloementeelt op bedden. Het gevraagde sortiment is echter een lastig punt. “In deze landen wil de bloementeler wel een compactere gladiool. Maar voor de bloemenhandel moet een gladiool toch echt 1,80 meter worden. Kleiner sortiment willen ze niet. Dat beschouwen ze als een inferieur product. En dat terwijl tussen het moment van oogsten en de verkoop aan de consument er nog twee keer zo’n twintig centimeter van de steel wordt afgehaald. Dus waarom dan niet meteen een kortere cultivar gebruiken? Nieuw sortiment biedt ook minder problemen met zijspruiten, dat in het oudere sortiment wel zit. Het weghalen ervan tijdens de teelt is handmatig en dus arbeidsintensief werk. Als export blijven we de klanten toch adviseren om in nieuw sortiment te investeren, omdat ze daar ook meer aan kunnen verdienen. Het is echter een lange weg om te gaan.” In India en Vietnam zijn de opvattingen over de teelt nog sterker afwijkend, zo liet Slijkerman zien. “Daar telen ze gladiolen volgens het principe van de natte rijstbouw. En dus wordt de hele boel onder water gezet. Voor een gladiool niet echt prettig. Vandaar dat onze mensen

daar cursussen geven om uit te leggen dat het beter kan.”

GROTERE KNOLLEN De gladiool in de retail blijft gevraagd, zo liet Gert-Jan Klumpenhouwer van Florex zien. In hun bedrijf is de omzetwaarde van gladiolen al jaren stabiel op zo’n zes procent. Het type koper bepaalt sterk de maat en het sortiment. “Discounters willen bij voorkeur knolmaat 8/10. Andere kopers willen juist de grotere maten. We zien een stijging in die categorie.” Wat de retail betreft zijn er twee werelden, aldus Klumpenhouwer. “In West-Europa heeft de gladiool een relatief laag aandeel in het schap. Wat we wel zien is dat er steeds meer wordt gekeken naar beleving, en daar past de gladiool goed in. Oost-Europa is een hele andere wereld. Daar ligt de nadruk veel meer op zomerbloeiers, omdat het voorjaar vaak laat komt. Daar gaan dus veel gladiolen naar toe. Vooral Rusland is een sterk ontwikkelende markt, waar ook belangstelling is voor bijzondere kleuren en vormen.” Wat de verpakking betreft gaf Klumpenhouwer aan dat de export best bereid is om te vernieuwen. “We proberen regelmatig nieuwe ideeën uit, soms ook met meer bedrijven. Maar het is niet gemakkelijk om iets nieuws in het schap te krijgen. Het blijft taaie materie.” 24 januari 2014VISIE 43

LAATSTE NIEUWS

Tekst: Redactie BloembollenVisie Foto’s: PR

Herstel uitbreidingsplannen bloembollentelers

Zwarte Tulpprijs 2013 voor bollenschuren Royal Van Zanten HILLEGOM - De Zwarte Tulp Prijs 2013 is op 17 januari uitgereikt aan Royal van Zanten Flowerbulbs. Dit bedrijf aan de 1e Loosterweg 1a in Hillegom heeft de oude bollenschuren ingepast in een modern sierteeltbedrijf. Op die manier is waardevol bollenerfgoed voor de Bollenstreek behouden. Tijdens een feestelijke bijeenkomst in het bedrijf reikte Han Weber, gedeputeerde voor Cultureel Erfgoed en Groen van de provincie Zuid-Holland, de prijs uit namens de Werkgroep Bollenerfgoed van het CultuurHistorisch Genootschap Duinen Bollenstreek. Weber roemde de manier waarop het 152 jaar oude bedrijf omspringt met haar bedrijfsgeschiedenis. Daarna overhandigde hij de metalen plaquette met de tekst ‘Monumentale bollenschuur’ aan directielid Nick Meijer van Royal van Zanten (zie foto). De gedeputeerde prees ook het werk van de CHG-Werkgroep Bollenerfgoed: “De bollenschuren vertellen het verhaal van de ontwikkeling van de Bollenstreek en horen thuis in het landschap.” De Werkgroep reikte de Zwarte Tulp Prijs, bestaande uit een schildje en een oorkonde, voor de elfde keer uit.

ROGGEL - De forse daling van de uitbreidingsplannen die in 2012 binnen de Nederlandse bloembollensector werd ingezet, heeft zich in het afgelopen jaar licht hersteld. Het zijn met name de grotere bloembollentelers (vanaf 15 ha) waarbij de uitbreidingsplannen dit jaar weer zijn toegenomen, zo blijkt uit de jaarlijkse BloembollenScanner van AgriDirect BV die op deze manier onder andere de toekomstintenties van Nederlandse bloembollentelers inventariseert. In december 2013 werden circa 900 bloembollenkwekers in Nederland telefonisch benaderd. 14,2% van de bloembollentelers heeft plannen om de bedrijfsactiviteiten uit te breiden. In 2012 lag dit percentage op 12,3%. De forse daling die in 2012 werd ingezet, lijkt zich dus weer licht te herstellen. Het percentage stoppers heeft zich in het afgelopen jaar vrijwel gestabiliseerd op ca. 6%. Het zijn met name de grote telers die weer optimistischer naar de toekomst kijken. Het percentage uitbreiders is toegenomen met 5 procentpunt naar 19,3%. Het percentage bloembollentelers met plannen om de bedrijfsactiviteiten te beëindigen, is licht gestegen met 0,5 procentpunt.

KAVB-tulpenkeuring Zwaagdijk HILLEGOM - Tijdens de Dag van de Tulp op 31 januari 2014 organiseert de KAVB weer een tulpenkeuring bij Proeftuin Zwaagdijk (Tolweg 13, Zwaagdijk). De gang van zaken bij de keuring zal dit jaar iets anders zijn dan voorgaande jaren. De commissie zal alle inzendingen beoordelen en vervolgens een winnaar aanwijzen. Er worden geen cijfers gegeven. Daarnaast heeft de commissie nog de mogelijkheid om de aandacht te vestigen op tulpen, die haar om een of andere reden positief opvallen. De winnaar wordt de winnaar van die dag. De KAVB organiseert verschillende tulpenkeuringen, maar de resultaten worden niet meer bij elkaar gevoegd. Het worden dus op zichzelf staande keuringen. Het keuringsverslag wordt in de vorm van een fotoverslag met tekst gepubliceerd op de Facebook-pagina van de KAVB (ook te vinden via google). De keuring vangt aan om 11.00 uur, zodat alle inzenders verzocht worden hun materiaal ruim daarvoor neer te zetten met naamkaartjes en NAW-gegevens van het bedrijf (inclusief email en webadres).

Archieffoto: René Faas

Verlicht corso terug in Noordwijkerhout NOORDWIJKERHOUT - Tijdens de persconferentie van Stichting Bloemencorso Bollenstreek op vrijdagmorgen 17 januari in het gemeentehuis van Noordwijkerhout is door corsovoorzitter Leo van der Zon meegedeeld dat het verlichte corso weer terug is in Noordwijkerhout. Het uitstapje van het verlichte corso vorig jaar in Noordwijk is vanwege het uitblijven van succes eenmalig gebleken. Vrijdagavond 2 mei zal de tiende editie van het verlichte corso dus weer als vanouds door het centrum van Noordwijkerhout rijden. En omdat het stilstaand corso in Noordwijkerhout volgens Van der Zon vorig jaar een onverwacht succes was, zullen er al vanaf 14.00 uur drie praalwagens vanaf de Witte Kerk in de Dorpsstraat worden opgesteld. In etappes sluiten de andere praalwagens aan, evenals de luxe en promotiewagens, zodat vanaf 18.00 uur alle corsowagens op de Herenweg en de Brink bewonderd kunnen worden. Alfons Morssink gaf namens TPN aan dat rondom het stilstaande en verlichte corso op vrijdag 2 mei tal van activiteiten worden georganiseerd.


Simply Calla houdt ‘t simpel op de IPM ESSEN - Voor het promotieproject Simply Calla begint het tweede promotiejaar op de IPM in Essen. Van 28-31 januari presenteert Simply Calla niet alleen de variatie van het kleurrijke assortiment, maar vooral de toepassing van Calla’s in boeketten. Vanuit Simply Calla geen ‘kunst en vliegwerk’, maar inspiratie in dagelijks bloemwerk. 80% van de omzet van bloemisten komt immers uit boeketten. En juist in dit segment wordt de concurrentie voor Europese bloemisten steeds sterker. Bloemisten zullen zich vooral met ‘gewone ongewone boeketten’ moeten onderscheiden van andere aankoopkanalen, is het advies van Simply Calla. De mix van creativiteit, vormenspel, trots, vakmanschap, aandacht, plezier en bijzondere producten vormen de ingrediënten voor de boodschap vanuit Simply Calla. Bloemisten moeten van het maken en kopen van boeketten weer een feestje maken. De presentatie, een vertaalslag van de inspiratie-website www.simplycalla.com, is te zien in Hal 1A, stand 1A-A20.

Niet elk landbouwvoertuig een verplicht kenteken DEN HAAG - LTO Nederland wijst een algemene invoering van kentekens voor alle tractoren en landbouwvoertuigen af. Het overgrote deel van de landbouwvoertuigen die gebruikt worden door boeren en tuinders maakt beperkt gebruik van de openbare weg. Als voor deze voertuigen een kentekenverplichting gaat gelden, worden ondernemers onnodig voor kosten geplaatst, aldus LTO in een brief aan minister Schultz van Heagen van Infrastructuur en Milieu. LTO stelt dat de veiligheid in het verkeer vooral wordt bepaald door verstandige en kundige chauffeurs. Een rijbewijs speelt daarbij een doorslaggevende rol en niet het kenteken op het voertuig. LTO Nederland is voor een beperkte kentekenverplichting, in lijn met het advies van de commissie van Veilig Verkeer Nederland, onder leiding van voorzitter Karla Peijs. Ook wil LTO de garantie dat landbouwvoertuigen straks niet automatisch te maken krijgen met aanvullende belastingen of heffingen.

Huisbroei Lenteflora van start LISSE - De organisatoren van de Lenteflora hebben op 18 januari 77 porties voor de huisbroei uitgedeeld, zeven meer dan andere jaren. De kwaliteit van de bollen was goed en de organisatie verwacht van de deelnemers over vier weken dan ook een mooie inzending te ontvangen. Afgelopen week zijn ook de potten narcissen Jetfire voor de scholierenbroei weer in groep vijf van de basisscholen in Lisse en Lisserbroek uitgedeeld. De Lenteflora begint vrijdag 14 februari en heeft dit jaar als thema thema ‘Hollandse molens, de wind in de wieken!’ De consumententulpenkeuring krijgt, na vorig jaar, een vaste plek in de tentoonstelling. De Lenteflora zit nog steeds op dezelfde locatie maar nu onder het dak van de Hobaho in plaats van het PPO aan de Prof. van Slogterenweg 2, Lisse. De opening en prijsuitreiking zijn op vrijdag 14 februari om 19.00 uur door Foeke Gardenier, algemeen directeur van de Hobaho. Openingstijden: 14/2 van 18.30 tot 22.00 uur, 15 en 16/2 van 10.00 - 17.00 uur en 17/2 van 10.00 - 15.00 uur. Meer info op www.lenteflora.nl.

LTO vastgoed makelaars maken doorstart ZWOLLE - Na het faillissement van LTO Vastgoed bv in december maakt een antal makelaars een doorstart. In totaal nemen twaalf makelaars een groot deel van de portefeuille van LTO Vastgoed over en beginnen voor zichzelf. Curator Meulenberg heeft in de afgelopen vijf weken de portefeuille laten taxeren op haar waarde en met veel in overname geïnteresseerde marktpartijen gesproken. Direct na het faillissement zijn de gesprekken met de makelaars van LTO Vastgoed over een eventuele doorstart gestart. Om de juiste condities voor overname voor de makelaars te creëren heeft LTO Noord Holding bv ondersteund in de koop om continuïteit te geven aan bestaande opdrachten van leden/klanten. Na de doorstart zetten de makelaars de bedrijfsactiviteiten van LTO Vastgoed in hun eigen ondernemingen voort. LTO Noord stopt zoals eerder al is gecommuniceerd met het aanbieden van vastgoedactiviteiten aan leden en derden.

CNB komt met alternatief voor CNB Midwinterflora LISSE - CNB zal in het begin van januari volgend jaar een bloemenshow organiseren in het handelscentrum van CNB. De behoefte van inzenders om bij de aanvang van het nieuwe jaar hun producten te showen is duidelijk aanwezig. CNB heeft besloten daarop in te willen blijven spelen. Deze periode is met name een uitstekend moment om te laten zien welke cultivars zo vroeg in het jaar al gebruikt kunnen worden. Behalve het feit dat begin januari een geschikt moment is om bloemen te showen, is het ook een mooie week om vakgenoten te ontmoeten. CNB zal zich met name gaan richten op de producten waar zij in bemiddelt. De opzet en invulling van de show zal verassend zijn. Meer informatie over de exacte opzet van de show volgt binnenkort.

Open dag Poel Bloembollen bv DE RIJP - Onder het motto ‘Opgeven is geen optie’ organiseert het team Poel De Rijp op zondag 26 januari van 11.00 tot 17.00 uur een open dag bij Poel Bloembollen bv aan de Zuiddijk 9 in De Rijp. Het bedrijf is die dag volop in productie zodat belangstellenden kunnen zien hoe de tulpen geplukt, gebost, verpakt en verkocht worden. Tevens is er een gezellige koffiehoek met taart, livemuziek en zijn er diverse workshops. Team Poel, bestaande uit Merel Tromp, Yvonne Kruk-Poel, Maurice Krul, Marcel Poel, Mike Poel, Chris Poel, Louis Poel, Jos Kolk, Jan Tromp en Emiel Kolk doet de komende zomer mee aan de Alpe d’HuZes en de opbrengst van deze dag gaat dan ook naar het KWF.

Nederland schenkt 20.000 tulpenbollen aan Berlijn BERLIJN -De Nederlandse bloembollensector schenkt 20.000 tulpenbollen aan de stad Berlijn voor de Pariser Platz, het plein voor de Brandenburger Tor. Staatssecretaris Dijksma van Economische Zaken en Anne Verdoes van de Stichting iBulb overhandigden op 18 januari de tulpen op dit plein symbolisch aan Carsten Spallek, plaatsvervangend burgemeester en politiek verantwoordelijk wethouder van Berlijn-Mitte. “Duitsland is verreweg de belangrijkste handelspartner voor agrarisch Nederland. De handel in landbouwproducten tussen Nederland en Duitsland breekt dit jaar weer alle records. De overhandiging van deze bloembollen symboliseert de grote verbondenheid van Nederland met Duitsland en de stad Berlijn in het bijzonder”, aldus Dijksma. De bollen zullen in de herfst worden geplant op het Pariser Platz voor de Brandenburger Tor, het beroemdste bouwwerk van de stad en in het voorjaar van 2015 in bloei staan. De tulpen werden gesponsord door iBulb. 24 januari 2014VISIE 45

TUINBLADEN

‘Bloembollen zijn altijd goe Tuinbladen en websites over tuinieren zijn belangrijke informatiebronnen voor de tuinbezitter en de tuinliefhebber. Ze informeren niet alleen, maar inspireren ook, reiken ideeën aan, signaleren trends. Bloembollen zijn een steeds terugkerend thema; in dat opzicht zijn deze bladen dus belangrijk voor de sector, als een link naar de doelgroep. Voor BloembollenVisie reden genoeg om een serie interviews met tuinbladen te brengen. De primeur is voor Lilian Korteweg, chef redactie van Tuinieren.

Tekst: Monique Ooms Fotografie: René Faas

H

et tijdschrift Tuinieren van uitgeverij Sanoma verschijnt tien keer per jaar in een oplage van zo’n 40.000 exemplaren. Naast de printversie, is er www.tuinieren.nl; op deze site vinden bezoekers inspirerende blogs van groenredacteuren, praktische tips, nuttige informatie, foto’s en instructiefilmpjes, bijvoorbeeld over hoe je bloembollen moet planten. Chef redactie Lilian Korteweg vertelt: “De printversie is voor de echte tuinliefhebber die al het nodige weet van tuinieren en graag zelf dingen aanpakt. De online versie van Tuinieren kent een bredere doelgroep. Naast tuinliefhebbers, komen hier ook tuinbezitters die praktische vragen hebben, bijvoorbeeld over het snoeien van hagen en struiken.”

KENTERING Lilian heeft de indruk dat het aantal echte tuinliefhebbers de afgelopen jaren is teruggelopen. “Dat heeft niet zozeer met onwil te maken, maar vooral met een gebrek aan tijd. We hebben tegenwoordig allemaal volle agenda’s, onze levens zijn goed gevuld en dan moet je keuzes maken. De tuin valt dan nog wel eens buiten de boot. Zeker in het najaar, als het weer niet zo aantrekkelijk is. De laatste jaren heeft de versteende tuin dan ook een opmars gemaakt.” Toch bemerkt ze wel een kentering. “Blijkbaar missen we toch dat stukje groen in de tuin. Opvallend is dat met name in de steden de belangstelling voor groen lijkt toe te nemen. Op kleine, braakliggende lapjes grond in de stad zie je allerlei initiatieven ontstaan waarbij bewoners met elkaar samenwerken. Dat is een mooie ontwikkeling die hopelijk doorzet.” Bij 46 • BLOEMBOLLENVISIE • 24 januari 2014

die groeiende belangstelling voor groen plaatst Lilian wel een kanttekening: “We vinden het mooi en genieten er graag van, maar het mag allemaal niet teveel tijd kosten.” Bloembollen zijn een steeds terugkerend thema, zowel in het blad als op de site van Tuinieren. Ze zijn ‘altijd goed voor een leuk verhaal’, vindt Lilian. “In principe geniet iedereen van bloembollen, en de lezers van ons blad gaan in het najaar ook echt de tuin in om bloembollen te planten. Vanuit het oogpunt van gemak neemt de belangstelling voor verwilderingsbollen de laatste jaren toe: die kun je jarenlang in de grond laten zitten en ze komen steeds weer terug. Dat sluit goed aan bij de behoefte aan gemak van de gemiddelde tuinbezitter. Wat wij ook merken, is dat leuke concepten goed aanslaan bij onze lezers, zoals bijvoorbeeld het bijenbollenpakket dat wij ook in ons blad en op onze site hebben gepromoot. Deze bloembollen zorgen ervoor dat je bijen in je tuin krijgt, en dat spreekt veel tuinliefhebbers aan. Voor ons als makers van het blad zijn die concepten ook fijn om mee te werken: er valt een mooi

verhaal over te vertellen dat je eenvoudig de wereld in kunt helpen.”

ROMANTISCH Lilian heeft niet het idee dat bloembollen als ‘oubollig’ worden aangemerkt door de lezers. “Bij oubollig denk ik aan die rijtjes van dezelfde soorten bloembollen van dezelfde kleur in keurig aangeharkte perkjes, zoals je dat vroeger wel zag. Maar, dat beeld heeft inmiddels plaatsgemaakt voor mooie gevarieerde borders met bloembollen, en bloembollen in bijzondere combinaties met vaste planten. Dan roept dit product vooral een romantisch beeld op. Op Keukenhof kun je daar tegenwoordig mooie voorbeelden van zien en zo brengen wij ze ook in ons blad.” Tuinieren werkt daarbij het liefst met foto’s van het eindresultaat. “Een stukje aarde waarin een bloembol is geplant, is geen aansprekend beeld, maar een mooi bloeiende bolbloem is dat zeker wel. In het beeld ligt de nadruk dus op het resultaat. Dat is inspirerend, zulke mooie kleuren en vormen wil iedereen wel in zijn tuin. We laten ook diverse toepassingen zien: dus niet alleen bloembollen in borders, maar ook in leuke manden of bakken op het terras.” De groenredacteuren van Tuinieren maken voor de productie van hun artikelen graag gebruik van het materiaal dat zij onder andere via iBulb krijgen aangeleverd. “Alle informatie over nieuwe producten, leuke concepten, bijzondere combinaties en pakketten is altijd van harte welkom. Dat geldt ook voor mooi beeldmateriaal. Daarvoor maken we gebruik van wat we op de redactie krijgen aangeleverd, maar ook van stockfoto’s uit beeldbanken en rechtstreeks van vakfotografen. Zelf produceren we weinig beeld, dus lossen we het op deze manier op.” De boodschap over het planten van bloembollen is elk jaar weer hetzelfde. De uitdaging zit

ed voor een leuk verhaal’ vooral in het vinden van verrassende invalshoeken om zo de lezers te blijven inspireren. “Zo’n een tot twee keer per jaar hebben we een brainstorm met de redactie om tot nieuwe ideeën te komen.

‘Leuke concepten slaan goed aan bij onze lezers, zoals het bijenbollenpakket dat wij op onze site hebben gepromoot’ Dat leidt tot leuke nuanceverschillen, zoals artikelen over borders op kleur, bloembollen met een bepaald thema, verwilderingsbollen, nieuwe soorten bloembollen of juist klassiekers. Daarbij leunen we deels op het materiaal dat we onder andere van iBulb krijgen aangereikt.” Zo bedacht een collega eens om ‘de langste slinger van bloembollen ter wereld’ te maken, bijvoorbeeld langs het Pieterpad, dat loopt van noord- naar zuid-Nederland. “Een geweldig idee, maar daar komt nogal wat bij kijken. Zoiets moet je met z’n allen doen, van bewoners tot sector. Het zal zeker de aandacht trekken in de media. Wie weet, komt het er nog eens van.”

Lilian Korteweg: ‘De uitdaging is de boodschap over bloembollen steeds anders te brengen’

HOEVRAGEN De informatiebehoefte van de lezers van het blad verschilt nogal van de bezoekers van de site. “De lezers van het blad, de echte tuinliefhebbers, zijn vooral op zoek naar inspiratie, goede tuinideeën, informatie over nieuwe planten en plantcombinaties, tips en adviezen voor veranderingen in de tuin en over de werkzaamheden per maand of per seizoen. Ook kijken in de tuinen van andere tuinbezit-

ters is populair. Lezers halen hier ideeën uit waarmee ze in hun eigen tuin aan de slag kunnen.” Lilian schat in dat haar lezers niet echt belangstelling hebben voor informatie over kwekers. “Dat staat te ver van hen af. Wel willen ze weten waar ze goede bloembollen en planten kunnen kopen. Ze vinden het best leuk om eens een kwekerij te zien, maar willen toch vooral graag zelf aan de slag in hun eigen

tuin.” De sitebezoekers hebben vooral behoefte aan antwoorden op ‘hoe-vragen’. “Zij vragen zich bijvoorbeeld af hoe ze de hortensiastruik in hun tuin moeten snoeien en wanneer ze dat moeten doen.” De site heeft ook een webshop. “Hier kun je planten bestellen, vaak gekoppeld aan acties uit het blad of op de site. De producten waarover je leest in het blad, zijn soms ook via de site te koop, zoals een leuk borderpakket of harde materialen.” Gevraagd naar wat de sector nog zou kunnen doen om bloembollen meer in de belangstelling te krijgen, stelt Lilian: “Ik heb niet het idee dat de sector wat dat betreft iets laat liggen. Wij ontvangen mooi materiaal van iBulb waarmee we goed kunnen werken en je kunt op genoeg plaatsen bloembollen kopen. Elk najaar en voorjaar zie ik weer mooie pakketten in de winkels liggen. Via onze website en social media merken wij ook dat er volop belangstelling is voor bloembollen. Wat mij betreft, zijn ze niet weg te denken uit de tuin. Heerlijk, al die kleuren in een verder nogal grijs seizoen.” 24 januari 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 47

BRANCHENIEUWS

Verjonging bij Omnihout BV Met de aanstelling van Rob Brouwer (29) die de commerciële taken van scheidend directeur-eigenaar Hans Koekkoek overneemt, is het team van droog- en bewaarspecialist Omnihout BV verjongd en op volle oorlogssterkte. Specifieke kennis overdragen op het gebied van droog- en bewaarsystemen aan het internationale dealernetwerk, dat is de uitdaging die Rob aangaat. Tekst: Gerrit Wildenbeest Fotografie: René Faas

O

mnihout BV (Den Helder) beweegt zich in een dynamisch werkveld. Na de start in 2000, toen Alex Witte en Hans Koekkoek via een buyout (uit Omnivent) het bedrijf opstartten, heeft Omnihout zich ontwikkeld tot een van de vooraanstaande leveranciers van droogwanden in de bloembollensector en de akkerbouw. “Naast de productie, hechten wij grote waarde aan de overdracht van kennis en aan advisering. Daarmee onderscheiden we ons”, vertelt Alex Witte. “Zeker in het buitenland werken we veel samen met dealers die minder specifieke kennis hebben van ons product. We zijn ook vaak betrokken bij grootschalige ‘turnkeyprojecten’, waarbij wij dan alleen de specifieke bewaar- en droogsystemen leveren. Voor dit alles is het heel belangrijk dat je één aanspreekpunt hebt met kennis van zaken”. Tot voor kort was dit de taak

van Hans Koekkoek, terwijl Alex vooral het technische gedeelte voor zijn rekening nam. Toen Hans, die inmiddels zijn aandelenpakket had overgedragen aan Alex, kenbaar maakte uit het bedrijf te willen stappen wegens het bereiken van de 65 -jarige leeftijd, is Rob aangetrokken om het stokje over te nemen. Dat moment is nu gekomen. “Ik heb een jaar met Hans mogen meelopen, de commercie ligt me wel, ik ben er helemaal klaar voor”, zegt Rob, die een businessopleiding heeft gevolgd en opgegroeid is op een bollenbedrijf.

ONDERZOEK Het goed overbrengen van kennis wordt steeds belangrijker, gezien de hoge eisen die worden gesteld aan hedendaagse droogsystemen. Belangrijke aanjagers daarvoor zijn de noodzaak om energie te besparen bij gelijktijdige kwaliteitsverbetering en met inachtneming van de prijs-kwaliteitverhouding . Dat vergt het nodige onderzoek, vaak in samenwerking met

Rob Brouwer (links) neemt taken Hans Koekkoek over 48 • BLOEMBOLLENVISIE • 24 januari 2014

onderzoeksinstituten als PPO. Daaruit is bijvoorbeeld de afgeronde instroomopening in de droogwand voortgevloeid, wat een energiebesparing van 20 procent oplevert , terwijl de luchtverdeling homogener - beter - is. Omnihout BV beschikt tegenwoordig over een eigen meetopstelling, waarin een project kan worden nagebootst. “Dat vertalen we dan in het ontwerp”. Dat levert een schat aan data op, die bij een volgend project weer van pas komen. “We weten dan vaak al: bij die en die configuratie krijg je de optimale luchtverdeling.” Opvallend is de opvatting van de Omnihout-experts dat er nog forse energiebesparing mogelijk is, ondanks de progressie die al geboekt is. Zowel qua droogwanden, kisten - lang niet elke kuubkist presteert uit het oogpunt van luchtverdeling optimaal - en ventilatoren zijn er nog forse stappen te maken. Waarbij men zich wel steeds moet realiseren dat het gaat om een natuurproduct, dat per seizoen kan verschillen.

BUITENLAND Omnihout BV ziet de laatste jaren vooral de afzet richting de akkerbouw groeien. Een paar jaar geleden was de verhouding 59 procent bloembollensector, 40 procent akkerbouw, tegenwoordig is dat omgekeerd. De industriële markt - vooral off shore - groeit sterk, maar maakt in absolute zin altijd nog maar een klein deel van de omzet uit. In geografische zin is de buitenlandse afzet sterk toegenomen - gemiddeld toch wel zo’n 40 procent - al schommelt dat per jaar. Al met al: een uitdagend werkveld voor het ‘nieuwe’ Omnihoutteam.

ACTUEEL

Exportgerichtheid kan alleen bij sterke thuismarkt Internationaal ondernemen is de droom van menig ondernemer. Snel scoren is daarbij vaak de wens. In een exportgericht land als Nederland is er veel kennis en ervaring op dat gebied. Tijdens de gecombineerde nieuwjaarsbijeenkomst van Greenport Holland en de Tuinbouwondernemersprijs stond grensverleggend ondernemen centraal. Tekst: Arie Dwarswaard Fotografie: René Faas

D

e cijfers zijn altijd weer indrukwekkend. Tweederde van alle producten uit de Nederlandse tuinbouw gaat de grens over. En die afzet groeit elk jaar nog, zelfs in tijden waarin het woord crisis dagelijks nieuws is. Een aantal tuinbouwsectoren, waaronder de bloembollen, is zelfs marktleider. Tijdens de gezamenlijke nieuwjaarsbijeenkomst van Greenport Holland en de uitreiking van de Tuinbouwondernemersprijs stond de vraag centraal hoe aanlokkelijk grensverleggend ondernemen eigenlijk is. Loek Hermans, voorzitter van Greenport Holland, keek daarbij vooral naar de rol van kennis en onderzoek. “We kunnen in het buitenland alleen actief blijven als we zelf voldoende kunnen samenwerken binnen de Nederlandse tuinbouw.” Tot 2014 was het PT daarvoor een praktisch instrument, maar nu zijn alle ogen gericht op Greenport Holland. Hermans tilde hierbij alvast een tipje van de sluier op. “Hier ligt een taak voor Greenport Holland. Met onderzoek dat publiek en privaat wordt gefinancierd kunnen we aan de slag. Wij gaan daarbij na in welke gevallen het mogelijk is om onderzoek algemeen verbindend verklaard te krijgen. Dat voorkomt dat we te maken krijgen met freeriders. Daar zijn we nu druk mee bezig.”

Place. “Ik ga regelmatig kijken, en neem dan ook altijd medewerkers mee. Dat overtuigt het beste.”

HANDELSMISSIES Winnaar van de Tuinbouwondernemersprijs 2013 Eric Moor van kwekerij Sion blikte terug op een jaar ambassadeurschap, dat in feite meekomt als je deze prijs wint. Moor sloeg geen enkel verzoek om interviews, gesprekken of bedrijfsbezoeken af. “Het duurt maar een jaar en dat is zo om. Grijp je kans. Zo’n gelegenheid moet je pakken.” Sion is gaandeweg zich gaan toeleggen op de opkweek van jonge orchideeënplanten en de veredeling. Dit wereldwijd te verkopen product vroeg om een locatie buiten Europa. “Ga veel reizen, bijvoorbeeld met handelsmissies

Eric Moor blikte terug op een jaar ambassadeurschap vanwege het winnen van de Tuinbouwondernemersprijs

van de overheid. Doe ook mee aan beurzen en bezoek bedrijven. Dat helpt. Maar neem er wel de tijd voor. Drie tot vijf jaar moet je er echt voor uittrekken.”

4Evergreen wint Tuinbouwondernemersprijs Paprikakwekerij 4Evergreen uit Steenbergen heeft de Nationale Tuinbouwondernemersprijs gewonnen. De prijs werd op 8 januari aan het bedrijf uitgereikt tijdens de jaarlijkse bijeenkomst op Keukenhof. Het bedrijf wordt geleid door vier broers Grootscholten en hun vader Wim. Op 44 ha glas telen ze jaarrond paprika, komkommer en tomaat. Het bedrijf onderhoudt contacten met onderwijs, politiek en onderzoek en heeft duurzaam telen hoog in het vaandel staan. -

LANGZAAM AAN Tijdens diezelfde bijeenkomst mocht directeur Paul Bringman van restaurantketen La Place uitleggen welke ervaring zijn bedrijf heeft met opereren in het buitenland. Het bedrijf heeft in Nederland op honderd locaties 240 units. Sinds enkele jaren zijn er enkele vestigingen in België. “We begonnen in Antwerpen, niet meer dan 30 km over de Nederlandse grens. En toch een heel andere cultuur. Voor snel succes moet je dit niet doen. Dit is langetermijnwerk. Sinds vorig najaar zijn we ook in Duitsland begonnen. Of dat lukt weten we nu nog niet. Als het lukt, dan ligt er nog een wereld aan mogelijkheden. Maar daar gaat echt nog heel wat tijd over heen voordat we daar meer over weten.” Het buitenland is ook bron van ideeën voor La

De vier broers Grootscholten en hun vader Wim mochten de Tuinbouwondernemersprijs 2014 in ontvangst nemen 24 januari 2014VISIE 49

ACTUEEL

‘Ondernemers met een stra Waarom een strategie hebben als je deze toch steeds moet bijstellen? Die vraag leidde tot discussie tijdens de eerste bijeenkomst van de Hobaho Relatieweek. Het antwoord is volgens Ruud Paauwe van de Rabobank simpel: bedrijven met een visie en strategie hebben een hoger financieel rendement. Flexibiliteit lijkt het codewoord, maar hoe flexibel is de bollensector eigenlijk? De aanwezigen lieten hun stem horen. Tekst: Jeannet Pennings Fotografie: René Faas

D

e verhuizing van de Hobaho Relatieweek naar de Mechanisatietentoonstelling in Vijfhuizen blijkt tijdens de eerste vakavond op dinsdag 7 januari niet ongunstig uit te pakken. De doelstelling van Hobaho om een breder publiek te trekken, is gehaald. Behalve de Noordoostpolder zijn alle grote teeltgebieden goed vertegenwoordigd. Dat wijzen de stemkastjes uit die deze bijeenkomst een interactief karakter geven. De vraag ‘Ben je flexibel genoeg in een veranderende markt?’ loopt als een rode draad door de avond heen en komt voort uit het Rabobank-onderzoek ‘Floreren met flexibiliteit’ aan de hand van de Flexibiliteitsscan. Het thema is al op verschillende plaatsen aan de orde geweest. “Maar de kracht zit hem in de herhaling”, merkt Ruud Paauwe op.

Ruud Paauwe: ‘Ondernemers moeten hun antennefunctie beter benutten’ hun turbulente omgeving. “Met 24.000 hectare bloembollen op Hollandse bodem en 38.000 hectare mondiaal is het marktaandeel van de Nederlandse kwekers groot. Willen we dit marktaandeel behouden, moet er wat gebeuren. Afgelopen jaren heeft er een harde afvalrace plaatsgevonden. Het aantal bedrijven is geslonken van 3.700 naar 1.600 en de verwachting is dat nog elk jaar vijf procent afvalt. Financiële prestaties blijven achter in de bloembollensector en de bedrijfscultuur is overwegend conservatief, oftewel weinig flexibel.” En dat terwijl de tuinbouwsector zich in een hypercompetitieve omgeving bevindt, turbulent en weinig voorspelbaar. Dat vraagt om een hoge bestuurbaarheid van bedrijven en behoorlijke managementvaardigheden. “Op

operationeel vlak scoort u heel goed”, zegt Paauwe. “Bloembollenondernemers zijn goed in staat zich aan te passen aan de dagelijkse omstandigheden. Strategisch scoort u echter beneden gemiddeld. Daarbij gaat het om op het juiste moment de bakens verzetten vanwege structurele ontwikkelingen in de markt.” Ondernemers moeten hiervoor volgens Paauwe hun antennefunctie beter benutten. Relevante signalen uit de omgeving oppikken en deze omzetten in producten, concepten, diensten of bedrijfsprocessen. “Gebleken is dat ondernemers die dit doen financieel beter renderen. Het gat tussen bedrijven die wel een strategie en visie hebben en bedrijven die dat niet hebben, wordt steeds groter.” De inleiding van Paauwe werd vervolgd door

AFVALRACE Volgens de sectormanager tuinbouw heeft de Rabobank een marktaandeel van 85 procent in de bollensector. “Met ruim 600 miljoen aan uitstaande kredieten hebben wij er net als u belang bij om de sector gezond te houden.” De vraag die de Rabobank daarom terecht stelt, is of bloembollenbedrijven zijn aangesloten op 50 VISIE24 januari 2014

Erik Willemse (l): ‘In de afzet valt veel meer te halen dan in de kostprijs’

tegie presteren beter’ een tiental stellingen waarop zowel de zaal, met behulp van de stemkastjes, als het vierkoppige panel haar mening verkondigde. Opmerkelijk genoeg gaf een ruime meerderheid van de aanwezigen - bijna tachtig procent - aan voldoende flexibel te zijn in de veranderende markt. Panellid Erik Willemse, eigenaar van Roma Nova uit Voorhout: “Flexibiliteit betekent voor ons uit de hypercompetitieve omgeving blijven.” De bol-op-potproducent richt zich op het hoge, vaak exclusieve marktsegment en met succes. “Wij zijn continue bezig met het voorkomen van vervangbaarheid. Hoe kan de klant niet om mij heen?” Hij adviseerde bollenkwekers hetzelfde te doen. “Ga af van de bulkproductie en focus op de producten die jouw kraam bijzonder maken. Dan kunnen klanten niet om je heen.”

LINKS OF RECHTS Voor de meeste ondernemers lijkt de turbulente omgeving onvermijdelijk. Slechts een kleine meerderheid van de aanwezigen, 52 procent, geeft aan een vijf jaar termijnvisie of strategie te hebben om goed in te kunnen spelen op veranderingen. “Mijn visie zit in mijn hoofd”, merkt kweker-broeier Rob van Haaster vanuit de zaal op. “De markt verandert altijd. De ene keer moet je naar links en de andere keer weer naar rechts. Ik handel op intuïtie.” Ruud Paauwe beaamt dat je als ondernemer je strategie elk jaar moet aanpassen. “De koers die je vaart, zal altijd veranderen, doordat omgevingsfactoren wijzigen. Het gaat er echter om dat je daar als ondernemer over nagedacht hebt. Wat als…” Discussieleider Sam van Egmond voegt daar aan toe: “Als je geen visie hebt, kun je ook de route niet bepalen die je als bedrijf inslaat.”

Rob van Haaster: ‘De markt verandert altijd. Ik handel op intuïtie’ Dat de omgeving continue verandert weet Bas Karsten als geen ander. De tulpenbroeier uit Andijk levert vrijwel uitsluitend aan Albert Heijn. “Een aantal jaren geleden was onze visie nog 70 procent van onze productie via de veiling af te zetten en 30 procent via vaste afnemers.” Toen kon Karsten niet bedenken dat hij anno 2014 op 90 procent vaste afzet zou zitten. Het gaat er volgens hem echter om dat je weet wat je wilt. “Bij elke afslag kijk je vervolgens een keer naar links en een keer naar rechts”, aldus het panellid. Aan tafel zit ook Mariska Foppen, directeur van exportbedrijf Waterdrinker Aalsmeer. “Onze visie is productleiderschap. Het assortiment onderscheidt ons; nergens anders

Ruim honderd vakgenoten bezochten de eerste bijeenkomst van Hobaho

is het aanbod kamer- en tuinplanten zo breed. Als je daar zo goed in bent, moet je zorgen dat je dat ook blijft. Het betekent dat je zowel basisals exclusieve producten moet hebben en die komen niet zomaar aanwaaien.” Samenwerking is volgens Foppen belangrijk. “Ons bedrijf wordt steeds meer een kennisplatform dat de ene kant - veredeling en productie - met de andere kant - afnemers, consumenten en ketenpartijen - verbindt.”

MODEWOORD Om flexibel te zijn is kennis nodig. Kennis van onder andere de omgeving, de afzetmarkt en de productiekosten. Panellid Mark Vink van bloembollenkwekerij Q.J. Vink & Zn uit Sint Maartensvlotbrug kent zo goed als voor elk product zijn kostprijs. “Maar dat bepaalt nog niet de prijs die het product opbrengt”, merkt hij op. Volgens Erik Willemse is het wel belangrijk om te weten wat je productiekosten zijn, maar het is niet leidend. “We moeten kijken naar de afzet, daar valt veel meer te halen. Ik zie vooral mogelijkheden in samenwerking in het verlengde van elkaar.” Tot slot werd de stelling opgeworpen dat flexibiliteit een modewoord is, net als marktgericht produceren en samenwerken. Je gezonde verstand gebruiken, dat is goed ondernemerschap. Ruud Paauwe: “Je kunt alles afdoen als modewoord en natuurlijk is gezond verstand belangrijk, maar voor een rendabele onderneming is meer nodig.” Het panel sloot zich daarbij aan: “Je moet elke dag kijken hoe iets anders en beter kan. Daar zijn flexibiliteit, marktgericht produceren en samenwerking voor nodig en bij dit alles moet je je gezonde verstand gebruiken.” 24 januari 2014VISIE 51

KEURINGEN

Het tulpenkeuringsseizoen is weer begonnen en dat betekent dat de rolmaat weer paraat moet staan. Om te zien hoe het seizoen verloopt, gaat BloembollenVisie langs verschillende regio’s om de sfeer te proeven. De eerste keuring die aan bod komt is die van Zuidwest Nederland.

Tulpenkeuren: soms millimeterwerk Tekst en fotografie: Lilian Braakman

W

ie voor het eerst meedoet met de tulpenkeuring in Zuidwest Nederland, wordt door een selecte groep van rond de vijftien kwekers vriendelijk opgevangen. De deelnemers zijn heel open en gaan gemoedelijk met elkaar om. Het is echt een avond waarbij de heren elkaar kunnen spreken. Dames zijn er bijna niet te vinden. Jacob Jan Dogterom – tevens bestuurslid – geeft aan dat er in de regio niet zoveel vakvrouwen zijn: “Hier hebben de meeste vrouwen een eigen baan en hobby’s. Het is wel eens geopperd in het bestuur, maar dan kwamen er twee dames mee en dat hield dus al gauw op.” Ook is er sinds dit jaar geen juniorengroep meer. Jasper Dogterom (18) is de jongste deelnemer die nu bij de senioren hoort.

Tijdens het keuren kun je gemakkelijk met de aanwezige vakgenoten een praatje maken.” De neven Laurens en Ronnie Maliepaard doen al vanaf het begin mee, met name vanwege het bezig zijn met tulpen en de gezelligheid. Ronnie: “Je kunt hier nieuwe cultivars zien en beoordelen. Daarnaast kun je gemakkelijk met vakgenoten praten.” De manier van keuren verschilt nogal. Zo vergelijkt Laurens alle potten


OPSTARTEN De eerste keuring begint ieder jaar met een uitleg van de jury hoe het keuren ook al weer gaat. Verder wordt als richtlijn de hoogste en laagste score doorgegeven aan de deelnemers. Na een aanmoediging van juryvoorzitter Gerard van Dijk gaan alle deelnemers direct aan de slag met de tien potten. De tulpen. ‘Suger Love’, ‘Friso’, ‘Sifra’, ‘Monarch Parrot’, ‘Melrose’, ‘Leen v/d Mark’, ‘Trick’, ‘Darwisnow’, ‘Conqueror’ en ‘MickeyChic’ staan deze avond op het programma.

COMBINATIE De tulpenkeuring in Zuidwest Nederland kent een iets andere opzet dan de meeste andere keuringen. Deze activiteit is namelijk gecombineerd met een informatieve lezing, zodat deelnemers niet alleen voor de keuring komen. Op deze eerste avond geeft Agrifirm een presentatie over de actuele ontwikkelingen rondom gewasbescherming en bemesting. Alle deelnemers geven aan graag naar deze presentaties te gaan, omdat er altijd wel iets van te leren valt. Naast deze kennisvergaring wordt door Pieter Dogterom een ander voordeel genoemd: “Tijdens vergaderingen zit je meestal de hele avond naast dezelfde persoon.

met elkaar, terwijl Ronnie probeert om er niet te lang over na te denken, omdat hij het anders niet meer weet. Krijn Kievit doet het vooral op gevoel: “Iedereen vindt wat anders mooi en soms is het millimeterwerk. Daarnaast weet je niet welke eigenschappen de nieuwe cultivar heeft, maar op deze manier weet je wel de minpunten te vinden.”

In BloembollenVisie gaan we de komende edities langs bij de tulpenkeuringen in verschillende regio’s om de sfeer te proeven. Van elke regio staan de uitslagen – zodra deze bekend zijn – op de website www.bloembollenvisie.nl onder het kopje tulpenkeuren. Ook zijn hier alle keuringsdata te vinden.

Wat vooral blijkt tijdens de keuring, is dat het niet een echte strijd is tussen de deelnemers. Het wordt meer gezien als een gezellige avond om nieuw sortiment te zien en te praten met vakgenoten dan als een wedstrijd. Alle deelnemers kennen de vaste groep wel. Zo blijkt dat er veel familie meedoet aan de keuring. Van Dijk, die samen met Willem van Zuilen en Marius Nieuwenhuis de jury vormt, geeft aan dat er niet veel bedrijven in Zuidwest Nederland zitten: “Het zijn er niet veel, maar ze zijn wel groot. Deze kwekers samen vertegenwoordigen zo’n tien procent van de sector. Daarom is een keuring hier belangrijk.”

WERELDBOL

Wie van de drie: Zantedeschia, Calla of Richardia In de afgelopen maanden heb ik u meegenomen in de geschiedenis van het verzamelen van en het geven van namen aan planten. Dan is het een logische stap naar de namen van bolgewassen zelf. In deze serie van twaalf artikelen van De Wereldbol sta ik stil bij namen die leiden tot discussies en vragen. ‘Waarom is het Hippeastrum en niet Amaryllis?’ ‘Waarom Zantedeschia in plaats van Calla?’

ven door zijn onderzoeken op het terrein van bestuiving van planten door insecten. Wat blijkt dus? Zantedeschia is al 190 jaar de officiële geslachtsnaam. Van Calla is dus bijna 200 jaar geleden afscheid genomen als officiele naam. Desondanks is de naam Calla blijven hangen. Hoe dit kan? Vermoedelijk hebben we hier te maken met invloeden uit het Engels. Daar wordt Zantedeschia aangeduid als calla lily.

CALLA BESTAAT OOK Het geslacht is door Sprengel vernoemd naar de Italiaanse chemicus en botanicus G. Zantedeschi (1773-1846). De acht soorten van het geslacht Zantedeschia hebben hun habitat in zuidelijk Afrika. Met uitzondering van Z. aethiopica, die een wortelstok heeft, bezitten de planten een knol. Overigens bestaat er ook een geslacht dat Calla heet. Net als Zantedeschia behoort het geslacht tot de familie der Araceae. Calla omvat een soort: C. palustris. Het is een plant die op moerasachtige plaatsen op het noordelijk halfrond voorkomt. De planten van Calla palustris bezitten wortelstokken. De bladeren en de bloeiwijzen vertonen gelijkenis met Zantedeschia, met name met Z. aethiopica. Calla houdt het hoofd boven water bij gratie van de soort palustris, waardoor het ouderwetse gebruik van deze naam moeilijker uit te roeien valt.

RICHARDIA

Tekst en fotografie: Peter Knippels

W

einig plantennamen leiden tot de reacties zoals ik die ken bij Zantedeschia. Het lijkt alsof ‘iedereen’ het er over eens is: het moet weer Calla worden en vergeet de naam Zantedeschia. Als je op internet rondsurft, dan zie je als veel gebruikte oplossing dat groot in beeld Calla staat, met in kleinere lettergrootte of tussen haakjes Zantedeschia. Tijd om het dilemma te ontrafelen.

SINDS 1826 Carl Linnaeus beschrijft in 1753 het geslacht Calla, op basis van planten die we kunnen kennen als Zantedeschia aethiopica. Hij geeft de planten de naam Calla aethiopica. In 1818 herziet Kunth de naam en komt hij uit op Richardia africana. Acht jaar na Kunth maakt Spren-

gel er in 1826 eerst Richardia aethiopica van, gevolgd door een revisie van het geslacht, resulterend in Zantedeschia. Dit is eveneens in 1826. Carl Sigismond Kunth (1788-1850) is een Duitse botanicus die zijn plantkundige loopbaan in 1813 start in Parijs waar hij zich bezighoudt met het classificeren van planten uit de collecties van Alexander von Humboldt en Aimé Bonpland. In 1820 gaat hij terug naar Berlijn waar hij vice-president wordt van de Botanische tuin en professor aan de Universiteit van Berlijn. Kunth schrijft enkele boeken waarin zijn revisies en classificaties zijn opgenomen. Kurt Polycarp Joachim Sprengel is net als Kunth een Duitse botanicus. Hij leeft van 1766 tot 1833. Sprengel studeert medicijnen en na zijn opleiding volgt een aanstelling tot professor in dit vakgebied. Hij is ook geïnteresseerd in plantkunde en is bekend geworden en geble-

Het geslacht Richardia bestaat ook, net als Calla. Richardia behoort tot de familie der Rubiaceae (sterbladigenfamilie) en omvat zo’n 15 soorten. Het zijn veelal eenjarigen, enkele soorten zijn kruidachtige overblijvende planten. Soorten van Richardia komen voor in de gematigde en tropische klimaatzones in Noord-, Midden- en Zuid-Amerika. Het voormalige Araceae-geslacht Richardia is opgenomen in Zantedeschia. Terugkijkend is er eigenlijk al sinds 1826 duidelijkheid over het geslacht Zantedeschia. Waarom kunnen we dan toch zo moeilijk afscheid nemen van Calla? Misschien omdat de oude namen Richardia en Calla blijven opduiken en gebruikt blijven worden. In 1936 verschijnt van de hand van de heer J.F.Ch. Dix het boek ‘Het kweeken en verzorgen van bloembolgewassen in kamer, kas en tuin’. Kijkend naar de eerder genoemde data zou de heer Dix de naam Zantedeschia moeten gebruiken, maar nee. Dix gebruikt de naam Richardia. Hij had toch beter moeten weten, of niet? De naam Richardia wordt overigens ten minste tot 1961 gebruikt in de literatuur. 24 januari 2014VISIE 53

www.ibulb.org Promotie Reclamecampagne Scandinavië van start! Op 7 januari jl. vond de jaarlijkse ledenbijeenkomst van de Scandinavische groep plaats. Hier zijn alle aanwezigen op de hoogte gesteld van de lopende activiteiten en de promotieplannen voor het komende seizoen. Vanaf januari worden de voorjaarsproducten weer volop gepromoot in de Scandinavische landen. Een belangrijk onderdeel van de programma’s zijn de reclamecampagnes om de verkoop van de lokaal geproduceerde tulpen te promoten. In Noorwegen, Zweden en Denemarken worden abri’s geplaatst in de steden, langs de snelwegen, op metrostations en in winkelcentra. In Finland zal een radiospot uitgezonden worden op Radio Nova. Hier luisteren 1,6 miljoen mensen naar. Deze advertentiecampagnes worden in alle vier de landen ondersteund door PR en social media-activiteiten. Dit zorgt ervoor dat er tijdens het seizoen in de gedrukte media en digitaal constant de voorjaarsgewassen onder de aandacht gebracht worden. Ook wordt er in een aantal landen point of sale materiaal gemaakt om op de winkelvloer op te vallen. De nadruk in alle communicatie wordt gelegd op het nationaal geproduceerde product.

: Vv er tentieschema Adv Noorwegen Zweden Finland

-

Denemarken -

en 11 abri campagne week 3, 10 10 abri campagne week 3 en week 4-8 campagne op Radio Nova 6 abri campagne week 5 en

Svenska

Färska nyskördade – direkt från växthuset

Tulpaner www.tulpanguiden.se

Svenska

Tulpaner

Point of sale materiaal Zweden

Färska nyskördade – direkt från växthuset

Doften av

Visual Noorwegen en Denemarken

Närodlade

Färska

Handplockade

www.tulpanguiden.se

Visual Zweden


Svenska en god jul lökblo m mor www.tulpanguiden.se

ANTHOS 8FFSFTUFJOTUSBBUtQPTUCVTt"%)JMMFHPNtUFMtGBYtXXXBOUIPTPSH

COLUMN

Executive Club: Inspiratie en stof tot nadenken De Executive Club van Anthos heeft in 2013 in het teken gestaan van strategieontwikkeling en versterking van het ondernemerschap. Een strategie vaststellen is één. Deze consequent doorvoeren en vasthouden is twee. Bekende en boeiende ondernemers uit de bloemensector en een bijzondere hoogleraar hebben de leden van de Executive Club geïnspireerd en aan het denken gezet. Een terugblik. Productleadership, operational excellence of customer intimacy. Drie verschillende strategieën. Geen enkele strategie is fout, behalve niet kiezen. Voormalig directeur-eigenaar Hans Lemkes van Royal Lemkes prikkelde en inspireerde. Het bedrijf heeft zich ontwikkeld van varenkwekerij, via handelskwekerij naar één van de meest toonaangevende potplantenexporteurs van Nederland. ‘Kies een bewuste rol als dienstverlener. Wij zijn in de huid van de klant gekropen en hebben gekozen voor customer intimacy’, zo stelde Lemkes. Pijnlijk te constateren dat diezelfde klanten bij de bollen uitsluitend tenderen met als enige eis de laagste prijs. Dat geeft stof tot nadenken. Opvallend verder is dat Royal Lemkes vroegtijdig wetenschappers betrekt in haar ontwikkeling. ‘Bovendien’, stelde Hans Lemkes, ‘neem tijd voor reflectie. Dat lukt niet in de hectiek van alle dag. Trek je dus bewust een tijdje terug. Dat heeft bij mij goed gewerkt’. Met meer dan € 1 miljard omzet is de Dutch Flower Group de grootste bloemenexporteur ter wereld. CEO Marco van Zijverden gaf de Executive Club een interessant inkijkje. Wat maakt het succes? Gespecialiseerde ondernemingen voor elk segment, internationale focus en cost leadership bijvoorbeeld. Interessant bovendien is de grote nadruk die DFG legt op kennisdeling tussen de DFG bedrijven en de kwaliteit en ontwikkeling van medewerkers. En hoe houd je regie over een zo’n conglomeraat van bedrijven, was één van de prangende vragen. ‘Topmanagement participeert, zo creëer je binding. Strakke financiële sturing en niet onbelangrijk, we zitten dicht bij elkaar’, aldus Marco van Zijverden. Jaap van den Dool heeft zwarte sneeuw gezien. Is lange tijd succesvol geweest met Javado Plant maar uiteindelijk failliet gegaan. Jaap heeft de moed om daarover open te spreken. Wat zijn de (strategische) missers geweest, wat ging fout, hoe persoonlijk om te gaan met een faillissement en wat zijn de lessons learned? In een intense en heel open bijeenkomst, zette Jaap de club aan het denken… In de laatste bijeenkomst van 2013 was de vloer voor de wetenschap, de supply chain het onderwerp en een bijzondere spreker in de spotlights. Walther Ploos van Amstel doceert aan de VU Amsterdam. Hij is een autoriteit op het gebied van supply chain management en een kenner van de Nederlandse groothandel. Een kleurrijke spreker die naast hoogleraar, ondernemer is in de Amsterdamse horeca en DJ. Walther tipte met veel voorbeelden de macrotrends op consumentenen retailniveau aan. Daarnaast besprak hij aan de hand van cases de ontwikkelingen in de supply chain. Daarbij kwamen onderwerpen aan de orde als ‘Hogere marges door inzicht in bedrijfsprocessen’ en ‘Beter inspelen op klantwensen met minder verspilling in logistieke processen’. Voor 2014 zijn de ambities van de Executive naar boven bijgesteld. Een intensiever programma met nog meer diepgang en interactie. Ambitie, daar begint het mee. We berichten u er later dit jaar graag verder over.

Enthousiaste student gezocht voor stage in de VS Anthos zoekt een enthousiaste student voor een afwisselende stage in de Verenigde Staten in de periode van september 2014 tot mei 2015. Je gaat assisteren in het bloembollenonderzoek van professor Bill Miller aan de wereldberoemde universiteit van Cornell in Ithaca. Naast het interessante en afwissellende werk met bloembollen en vaste planten, maak je kennis met het Amerikaanse studentenleven op de prachtige campus van Cornell University. Het zogeheten ‘Flowerbulb Research Program’ (www.flowerbulbs.cornell.edu) heeft tot doel om een bijdrage te leveren aan het bevorderen van de afzet van bloembollen in de Verenigde Staten. Je gaat proeven doen met groeiregulatoren, de broeikwaliteit van cultivars bepalen en vaststellen wat de gebruiksmogelijkheden zijn van (nieuwe) cultivars voor de verschillende klimaatzones in de USA. Je werkt grotendeels zelfstandig en voert praktische werkzaamheden uit, waaronder coördinatie van de experimenten op basis van de proefopzet en aan de hand van broeischema’s, gewasverzorging en het verzamelen van onderzoeksdata. Anthos regelt en betaalt de huisvesting, vliegtickets en de verzekering. Verder assisteert Anthos bij het verkrijgen van de werkvergunning. Voor de kosten van levensonderhoud krijg je een dagvergoeding. Indien je belangstelling hebt, kun je contact opnemen met Anthos (tel. 0252-535080).

Nul = Nul Tijdens een bezoek aan China leerde ik dat alleen al naar de provincie Yunnan ruim 200 miljoen leliebollen worden geëxporteerd. En dat is niet misselijk, zeker als u zich realiseert dat onze grootste afzetmarkt, de Verenigde Staten, er jaarlijks zo’n 160 mln. afneemt. Maar om lelies China binnen te krijgen moet een prestatie van wereldformaat worden geleverd. Het begint met de teler, wiens leverbaar alleen voor China in aanmerking komt indien het plantgoed vrij bevonden is van ArMV. Vervolgens is de exporteur aan de beurt: hij mag de leverbare bollen alleen naar China versturen als met een BKD-toets wordt aangetoond dat in een partij geen ArMV en SLRSV voorkomt. Maar dan is de klus nog niet geklaard, want bij aankomst toetst de Chinese PD de partijen opnieuw op de aanwezigheid van beide virussen. Het exporteren van leliebollen naar China is dus een risicovolle, tijdrovende en kostbare zaak, die veel vraagt van teelt en handel. Het is nu gebleken dat plm. 20% (!) van de partijen die de handel ter toetsing aanbiedt, wordt afgekeurd op SLRSV. Daarbij wordt veelal een percentage van 0,4 of 0,8% vastgesteld. Of anders gezegd, 1 of 2 schubben van een monster ter grootte van 240 stuks veroorzaakt heel veel leed! Op verzoek van een tweetal exporteurs hebben de BKD en Anthos daarom medewerking verleend aan het hertoetsen van een vijftiental partijen, die bij de eerste toets een lage infectiegraad aan SLRSV toonden. En wat bleek: dertien partijen bleken nu opeens vrij te zijn van het virus!! Ik ben geen wetenschapper maar met deze uitkomst wordt de betrekkelijkheid van al dat toetsen toch wel aangetoond. Dat was dan ook aanleiding om de overheid en de NVWA te vragen om partijen met een aantasting tot en met 0,8% alsnog voor export naar China in aanmerking te laten komen. Na rijp beraad kregen we nul op ons rekest onder het motto Nul = Nul. Dit besluit trekt naar mijn mening wel een hele zware wissel op de leliesector, zeker als we ons bedenken dat China in 2013 slechts 17 notificaties heeft afgegeven, hetgeen neerkomt op minder dan 0,5% van het aantal geëxporteerde partijen! Henk Westerhof [email protected]


BOOMKWEKERIJ

Loropetalum is een plant die tot voor een aantal jaren geleden onbekend was. Langzaam echter treedt hij op de voorgrond. Vooral de cultivars met het donkere loof - waartegen de meestal roze getinte bloemen fraai afsteken - groeien in populariteit. Tekst: Emiel van den Berg Fotografie: www.visionspictures.com

L

oropetalum is een plantengeslacht dat behoort tot de Hamamelidaceae. Deze toverhazelaarfamilie is een familie met boeiende vertegenwoordigers. Liquidambar, Parrotia en Fothergilla zijn representanten waarvan in de herfst het loof prachtig verkleurt. Corylopsis en Hamamelis zijn blikvangers omdat hun uitbundige, vaak opvallend gekleurde bloei aan vaak nog kale takken verschijnt. Minder bekende vertegenwoordigers zijn Disylium, Disanthus en Sycopsis. Dat Loropetalum tot de Hamamelidaceae behoort, bewijzen de bloemen die vrijwel identiek zijn aan die van Hamamelis. De wetenschappelijke naam Loropetalum is opgebouwd uit de Latijnse woorden lorea en petalum. Lorea betekent riemvormig en petalum staat voor kroonblad. Samen verwijzen de woorden naar de bloemvorm van Loropetalum. Die bloemen, die met drie tot zes bijeen staan, hebben korte onopvallende kelkbladeren en lange, vrij vertaald riemvormige, kroonbladeren. Deze kroonbladeren zijn iets gedraaid en vaak fel gekleurd. Elke bloem heeft steeds vier kroonbladeren. Als Nederlandse namen voor Loropetalum zijn heksenstruik en Chinese franjeboom bekend. De Engelsen spreken over fringe flower, ofwel de franjebloem.

ROODBLADIG Zoals de botanici het momenteel bekijken, kent Loropetalum slechts één soort; L. chinense. Deze bladhoudende en bossige heester is inheems in China, Japan en het noordoostelijk deel van India (Assam) en is in die omgeving met name te vinden in rotsachtige heuvelgebieden en droge en open stukken bos. Met zijn gesloten habitus haalt de soort een hoogte net boven de twee meter, soms ontwikkelt zich een kleine meerstammige boomvorm. Kenmerkend voor de heester is de spreidende, ietwat horizontale takstand zoals we die ook kennen van Parrotia en Hamamelis. Vanwege die spreidende takstand is de plant eenvoudig als lei- of bonsaivorm te gebruiken. In de zuidelijke lan56 VISIE24 januari 2014

Loropetalum chinense ‘Rapsberry’

Loropetalum treedt langzaam op de voorgrond den worden cultivars soms op hoogstam geënt zodat een kleine boomvorm ontstaat. Het blad van Loropetalum is smal ovaal en vaalgroen van kleur. Op zijn natuurlijke standplaats bloeit de soort in de maanden februari, maart en april. De bloemkleur is crèmegeel. Na de bloei verschijnen kleine nootachtige capsules waarin zich steeds twee zaden bevinden. L. chinense f. rubrum heeft blad dat een bronsrode kleur heeft. Vanuit deze vorm heeft Loropetalum de markt veroverd en zijn er cultivars verschenen waarbij het blad een belangrijke sierwaarde vormt. Meest bekend is L. chinense ‘Burgundy’ waarvan de bladkleur bij het uitlopende blad nog donkerder rood is en de bloemen paarsroze zijn. Met die bladen bloemkleuren is verder ontwikkeld en inmiddels is er keus uit een behoorlijk aantal cultivars die opvallen met roodachtig blad en paarsroze bloemen die in het vroege voorjaar verschijnen. Gedurende de zomer is er een lichte doorbloei. L. chinense ‘Daybreak’s Flame’ heeft lilapaarse bloemen, bij L. chinense ‘Rapsberry’ is de kleur sterker en het best als fuchsiaroze te omschrijven. L. chinense ‘Plum Delight’ heeft paarsrode bladeren en bloemen en L. chinense ‘Sizzling Pink’ heeft rood uitlopend blad en helderroze bloemen. L. chinense ‘Fire Dance’ wordt veel

aangeboden en heeft roodachtig uitlopend blad en helder fuchsiaroze bloemen. L. chinense ‘Pearl’ (Black Pearl) heeft zeer donkerrood blad en dieproze bloemen. L. chinense ‘Snow Muffin’ is de meest compact groeiende variëteit tot 60 cm hoogte en met witte bloemen. L. chinense ‘Snow Dance’ blijft ook compact en valt op met licht tot citroengroen blad waartegen de heel lichtgele, bijna witte bloemen een beetje wegvallen.

VORSTBESCHERMING Loropetalum is een gezonde en makkelijke plant die echter slechts weinig vorst verdraagt en daarom in de Nederlandse tuin enige beschutting vraagt. Eventueel is de plant ook goed in kuipen te houden die bij vorst naar binnen gaan. De heester is wel geregeld te zien in Engelse tuinen die in milde klimaatzones liggen en ook in het zuiden van Frankrijk wordt hij aangeplant. Net als Hamamelis houdt Loropetalum niet van kalk in de bodem. Die bodem moet verder goed gedraineerd zijn en humusrijk. Daarnaast is een standplaats in de zon aan te bevelen. Snoeien dient bij voorkeur te gebeuren na de bloei, nieuwe bloemen verschijnen het volgende jaar op de nieuw gevormde twijgen. Via stek is de plant te vermeerderen.

TIEN VRAGEN AAN... Tekst: Monique Ooms Fotografie: René Faas

1

6

2

7

WAT VOOR TYPE BEN JE? “Een gezellig type, maar ik neem mijn werk wel serieus. Ik treed gelijk op als er iets niet goed gaat en los dit op. Ik ben geen ruziezoeker, ik heb het liefst dat we eruit komen met een lach.” ZIE JE VOOR JE KINDEREN EEN CARRIÈRE WEGGELEGD IN DIT VAK? “Ik zou het erg leuk vinden als mijn zoon dit bedrijf later kan overnemen, maar ik dring hem niets op. Hij moet het zelf graag willen. Als hij een andere toekomst voor zichzelf ziet, sta ik daar ook voor de volle honderd procent achter.”

3

Lendert de Vos Samen met zijn zus Wendy runt Lendert (43) Kwekerij Lendert de Vos B.V. in Reeuwijk. Vaste planten en heesters staan centraal op de moderne bedrijfslocatie aan de Gouwedreef. Een deel van de stekken wordt in Ethiopië

BEN JE GELUKKIG MET JE WERK? “Ja, ik heb erg veel schik in mijn werk. Ik vind het wel jammer dat er bij een kwekerij veel papierwerk komt kijken. Ik zit redelijk veel achter mijn computer op kantoor en ben veel weg naar klanten. Ik zou wel een meer gelijke verdeling willen tussen mijn kwekerijtijd en mijn kantoortijd. Maar, samen met mijn zus dit bedrijf runnen, maakt veel goed. We zitten samen op kantoor, dat is wel heel gezellig.”

4

WAAROM BEN JE BESTUUR LIJK ACTIEF? “Ik ben voorzitter van de publicatiecommissie van de KVBC. Ik doe dit omdat ik het heel leerzaam vind en zo mensen tegenkom waarvoor ik iets kan betekenen, en misschien ook andersom.”

5

WELKE TOEKOMSTVER WACHTING HEB JE VOOR JE BEDRIJF? “Ik ben van plan nog heel lang door te gaan met mijn bedrijf. Ik heb het al zien groeien, maar misschien kan ik het nog wel meer laten groeien. Voorlopig gaat het zeer goed zoals het nu loopt. Ik ben erg tevreden.”

WAT BAART JE DE MEESTE ZORGEN IN HET SIERTEELT VAK? “Dat er nu zo veel bedrijven failliet gaan. Het vak zal wel overleven, maar het is bitter om te zien dat om je heen het ene na het andere bedrijf verdwijnt.” WAT HEB JIJ MET DE UIT SPRAAK: ZONDER STRIJD GEEN OVERWINNING? “Niets komt zomaar aanwaaien. Ik werk hard voor mijn bedrijf, ook om iets op te bouwen. Als er dan een overwinning is, ben ik daar extra trots op.”

8

OVER WELKE EIGENSCHAP PEN MOET EEN LAND BOUWMINISTER BESCHIK KEN? “De eigenschap van meedenken en meeleven. Kom eens gezellig langs op de kwekerijen en bij de agrarische bedrijven. Zie hoe we het hebben en speel daar op in. Ik denk dat we dan een goede landbouwminister zouden hebben.”

9

HOE VER KAN DE OVERHEID GAAN MET HET DOORVOE REN VAN MILIEUMAATRE GELEN? “Zo ver als ze zelf willen, denk ik. Wat wij ook roepen of hoe wij ook protesteren, ze houden toch geen rekening met ons en zetten hun eigen zin door.”

10

WAT VIND JIJ VAN DE MANIER WAAROP WE OM GAAN MET ONS GROOT STE ERFGOED: DE AARDE? “Er wordt redelijk roekeloos met de aarde omgegaan. En ook de verschillen in ontwikkeling en honger tussen verschillende landen is zo groot. Daarnaast doet de mens wel zijn best om in Derde Wereldlanden toch de ontwikkeling op gang te krijgen. Zo is Afrika steeds meer met ontwikkeling bezig op agrarisch gebied. Dat is hoopgevend.”

geproduceerd vanwege het gelijkmatige klimaat daar.


ADVIES

Een bekend probleem voor veel werkgevers is de wisselende drukte in het bedrijf. De ene week kan er daardoor meer gewerkt worden dan de andere week. In beginsel behoort het risico van wisselende drukte in redelijkheid voor rekening van de werkgever te komen. Dat betekent dat de werknemer in principe recht heeft op loonbetaling voor de contractueel overeengekomen uren, ook als hij of zij minder uren heeft gewerkt.

Verrekening ‘min- en plus’-uren soms niet voor rekening werkgever Tekst: Flynth Fotografie: René Faas

T

och is het soms mogelijk om de uren te salderen. In een recente zaak heeft een kantonrechter van de rechtbank Noord-Holland zich hierover gebogen, en ook over de vraag of de werkgever dagen waarop de werknemer niet heeft gewerkt vanwege een algehele bedrijfssluiting mocht boeken als vakantiedagen. In deze zaak heeft de werknemer drie jaar lang als kok gewerkt bij de werkgever met een contract voor 38 uur per week. Vanwege wisselende drukte wordt er in het bedrijf het ene moment meer en het andere moment minder gewerkt. De werkgever en de werknemer zijn daarom overeengekomen dat de werknemer in voorkomende gevallen kan worden gevraagd om over te werken. Overuren worden gecompenseerd met extra vrije tijd of ze worden uitbetaald. De werkgever houdt deze min- en plus-uren bij en verrekent ze. Ook is het bedrijf elk jaar in de zomerperiode enkele weken dicht. Alle werknemers nemen dan vakantie op. De werknemer heeft gedurende zijn dienstverband nooit bezwaar gemaakt tegen deze gang van zaken.

CLAIM VAN DE EXWERKNEMER Na beëindiging van het dienstverband claimt de werknemer onder meer uitbetaling van de niet-genoten vakantiedagen en nabetaling 58 VISIE24 januari 2014

van gewerkte overuren. De werknemer is van mening dat: rXBUEFWBLBOUJFEBHFOCFUSFGU OPPJUNFUIFN is besproken dat hij vakantiedagen moest opnemen tijdens de bedrijfssluitingen. Hij stelt dat hij nooit akkoord is gegaan met het opnemen van vakantie in de perioden van bedrijfssluiting en dus ook geen vakantie heeft opgenomen. De werkgever is van mening dat - aangezien de werknemer nooit bezwaar heeft gemaakt - hij in de genoemde perioden wel degelijk vakantie heeft genoten. Bovendien heeft de werknemer nooit aangeboden om in deze periode te werken. De werknemer kan daarom niet alsnog uitbetaling van vakantie-uren claimen. rXBUIFUWFSSFLFOFOWBOEFNJOFOQMVTVren betreft, hij voor 38 uur per week is aangenomen en de werkgever ook dit aantal uren werk moest bieden. De werknemer stelt dat hij voor die 38 uur per week beschikbaar is geweest om zijn arbeid te verrichten. Daarom is de werkgever niet bevoegd om de min- en plusuren te verrekenen. De werkgever is echter van mening dat de werknemer op de hoogte was dat hij de ene dag wat langer en de andere dag wat korter moest werken. De werknemer wist ook dat dit werd bijgehouden en verrekend door de werkgever. Ook voert de werkgever aan dat de werknemer steeds met de gang van zaken heeft ingestemd en dat hij hiertegen pas na het einde van het dienstverband bezwaar heeft gemaakt.

UITSPRAAK KANTONRECHTER Het oordeel van de kantonrechter luidt, dat de werknemer onvoldoende heeft onderbouwd dat de werkgever niet bevoegd was om te salderen. Volgens de kantonrechter volgt de bevoegdheid om te vereffenen uit de arbeidsovereenkomst, waarin staat dat overwerk wordt vergoed in de vorm van extra vrije tijd of geld. Verder houdt de kantonrechter er rekening mee dat niet is gebleken dat de werknemer tijdens zijn dienstverband bezwaar heeft gemaakt tegen de saldering van deze uren op basis van het tijd-voor-tijd principe. De werkgever mag alleen niet een mogelijk negatief urensaldo (na saldering) verrekenen met de vakantie-uren van de werknemer. Ook over het punt van de vastgestelde vakanties oordeelt de kantonrechter dat de werknemer onvoldoende heeft onderbouwd dat er zonder overleg vakanties zijn vastgesteld tijdens de bedrijfssluitingen. Hij heeft ook geen redenen aangegeven waarom van hem in redelijkheid niet mocht worden verwacht dat hij vakantie opnam tijdens de bedrijfssluiting. Daarbij heeft hij nooit aangeboden om wél te werken in vastgestelde vakanties. De werkgever is dus grotendeels in het gelijk gesteld. Hij hoeft het risico van wisselende drukte niet geheel voor zijn rekening te nemen. De uitspraak is te vinden via ECLI:NL:RBNNE:2013:7306. Nadere informatie: [email protected] of via Twitter: @FlynthJuridisch.

VASTEPLANTENVARIA

Viruspreventie in vaste planten Tekst: Henk van den Berg teelten bedrijfsadvies (0252) 340301 / 06-51312207 Fotografie: René Faas

N

u iedereen de basisbeginselen die hem vanuit het virusproject zijn aangereikt helemaal tussen de oren heeft zitten, moet er wel iets mee gedaan worden. We weten inmiddels dat als we schoon starten het voor de meeste gewassen vrij makkelijk is om in ieder geval virusarm te blijven. Bij de meeste virussen is het een kwestie van het vermijden van virusreservoirs en vectoren. De lezers die de vorige zin niet snappen, moeten de basisbeginselen uit het virusdocument nog eens nalezen. Dit is basisinformatie die iedere vasteplantenteler gewoon tussen de oren moet hebben zitten. Belangrijk is nu hoe deze beginselen op het bedrijf worden toegepast.

VOORBEREIDING Om tot een virusarme teelt te komen moet er vooral goed worden georganiseerd. Om te starten moet je virusvrije of virusarme partijen als plantgoed gaan reserveren. In de praktijk komt het er op neer dat je van elke plant voorlopig twee partijen op de tuin hebt. De ene om plantgoed van te maken en de andere om van af te leveren. Deze virusarme moerpartijen moeten ook op gezonde grond staan. Om te weten wat een gezonde grond is, moeten er aaltjesmonsters genomen worden. De vruchtwisseling is bij de vasteplantenteelt meestal niet zo ruim dat er voor deze partijen altijd ontsmet kan worden. Wordt er wel ontsmet, reserveer

deze hoek dan voor deze moerpartijen. Door het nemen van monsters wordt inzicht verkregen in de gevaren van de aaltjes in de bodem. Op sommige plekken zal het erg tegen gaan vallen, maar op sommige percelen zal het meevallen. In de meeste gevallen is er wel een perceel te vinden waar gewoon op geteeld kan worden. Gokken met duur virusvrij materiaal is te risicovol. Belangrijkste maatregel tegen een virusbesmetting in vaste planten is onkruidbestrijding. Omdat onkruid onze belangrijkste besmettingsbron voor virussen is, moeten we dit gewoon niet hebben. Hoe minder, maar vooral hoe kleiner het onkruid blijft, des te minder kans dat het virus overgebracht kan worden. Maak dus zeker voor deze percelen een sluitend onkruidbestrijdingsplan. Als we dan ook nog de vectoren (aaltjes) vermijden, is virusarme teelt goed te doen.

KEUZES MAKEN Als we in de toekomst virusarm willen telen, zullen we er nu aan moeten beginnen. Het is echter niet zo dat je direct 100 procent het hele bedrijf op orde moet hebben. Het is net als kippen houden. Voordat je kippen gaat kopen zal je eerst een hok moeten bouwen. Je zult dus eerst voor een goede leefomgeving moeten zorgen voor het virusvrije plantgoed. Deze leefomgeving bestaat uit een grond zonder virusoverbrengende aaltjes. Zie het als zorgen dat er geen vossen bij de kippen kunnen komen, ook dat is heel logisch. Begin eerst eens met het virusvrij maken van een probleemgewas. Hier is de meeste winst te behalen en zo kun je vrij klein ervaring opdoen met het uittesten van het protocol om virusarm te telen. Meestal gaat het

makkelijker dan gedacht, als er maar aandacht voor is. Kies er wel bewust voor en laat het geen proefje zijn. Zelf heb ik vrij slechte ervaring met proeven. Als ik zeg dat nog geen 25 procent van alle proeven tot het eind toe goed wordt uitgevoerd, denk ik dat ik niet overdrijf. Laat het klein, maar maak het toch zo groot dat opletten een bedrijfseconomische noodzaak is. In deze gevallen gaat het namelijk wel goed. De ervaring die hier wordt opgedaan zal later vrij makkelijk op de rest van het bedrijf worden toegepast. Na een paar jaar hoort het tot de normale bedrijfsvoering om virusarm te telen. Eerst moet het begrip virusarm gaan groeien, hierna zullen de virusarme partijen vanzelf gaan groeien. Voordat je het weet is in Nederland de teelt op een virusbeheerste manier gemeengoed geworden en zal Nederland weer het land van de goede en gezonde planten zijn.

GOED BEGIN, HALVE WERK Duidelijk is dat je geen virus kunt genezen. Je zult dus moeten zorgen dat er geen besmetting plaatsvindt. Door goed op te letten en de basiskennis goed door te laten dringen blijkt er veel meer mogelijk te zijn dan we vijf jaar geleden dachten. Belangrijk is wel dat het continu aandacht vergt. Je kan niet een foutje maken en deze later weer goedmaken. Als er fouten gemaakt worden (en dat gebeurt), moet er goed op worden gereageerd. Als een partij besmet is geraakt, moet hier als moerpartij afscheid van worden genomen. Net doen of het wel meevalt is de grootste fout die gemaakt kan worden. We kunnen nu praten over een goed begin, maar we hebben nog een lange weg te gaan.


TEELTADVIES

INHOUD ALGEMEEN Fosfaatnormen 2014 ...................................................60 Gewasbescherming Potgrondkeuze Rupsen Storende lagen Varkensdrijfmest Winter(?)

HYACINT Verwijderen dek..............................................................61 Onkruidbestrijding Geelziek

NARCIS Selectie

VASTE PLANTENtBOLLENtKNOLLENtBLOEMENt ALGEMEEN

ALGEMEEN

FOSFAATNORMEN 2014 De norm voor de aanvoer van fosfaat op bouwland is in 2014 nagenoeg gelijk gebleven. Wel is de aanvoernorm voor de fosfaatklasse ‘laag’ verlaagd van 85 naar 80 kg zuivere fosfaat per ha. Op fosfaatarme en fosfaatfixerende gronden mag nog steeds 120 kg zuivere fosfaat worden aangevoerd. Voor bouwland mag dit nu ook in de vorm van dierlijke en organische mest gegeven worden. Voorheen mocht dit alleen op grasland en mocht op bouwland het verschil alleen worden aangevuld met kunstmest. Let dus op: als u een fosfaatarm perceel heeft, biedt dit zeker mogelijkheden voor extra aanvoer van organische stof. Houd hier rekening mee bij het opstellen van uw bemestingsplan. Hieronder zijn de normen in een overzicht weergegeven.

IRIS Onkruidbestrijding

GLADIOOL

Fosfaatklasse

Pw-getal

Bewaren van kralen Temperatuurstoot pitten Basisbemesting kralen en pitten .........................62

Fosfaatgebruiksnorm in kg per ha 2014

DAHLIA

Hoog

> 55

Beworteling

Neutraal

36-55

65

Laag

< 36

80

Fosfaatarm

< 25

120

LELIE Bruine bladpunten

GLADIOOL

55

Licht kasteelt

TULP Voortrekken Afvalwater broei tulp

ALGEMEEN Grondvuur Bodemherbiciden Spuitdoppen ....................................................................63 Stikstofbemesting Boriumbemesting Cosinus-phi verbeteren Energiebesparing tulpenbroei

DE TIPS OVER VASTE PLANTEN WORDEN SAMENGESTELD DOOR DE VASTEPLANTENADVISEURS VAN DLV PLANT BV, T 0172 21 28 27. 60 VISIE24 januari 2014

Aan de hand van een bemestingsanalyse kunt u bepalen hoeveel fosfaat u mag aanvoeren op het betreffende perceel. Voor de analyse geldt een aantal eisen. Het analyserapport mag niet ouder zijn dan vier jaar en het monster moet onder toezicht van een erkend laboratorium zijn gestoken en geanalyseerd. Op de analyse moet u kijken naar het Pw-getal, een maat voor de hoeveelheid fosfaat (P2O5) uitgedrukt in mg per liter grond. Bijvoorbeeld: heeft het perceel een Pw-getal tussen de 36 en 55, dan mag u in 2014 65 kg fosfaat per ha aanvoeren. Op fosfaatarme percelen waar sprake is van een Pw-getal kleiner dan 25, mag dus meer fosfaat worden aangevoerd. Het Pw-getal op uw perceel moet u tegelijk met de Gecombineerde Opgave doorgeven, alleen dan is er fosfaatruimte. Lege percelen of percelen die niet zijn opgegeven tellen niet mee voor de aanvoer van stikstof en fosfaat. GEWASBESCHERMING Besteed extra aandacht aan plagen in de kas. Tot het moment van schrijven is er sprake van een zachte winter. Aantastingen door bladluis en andere plaagdieren zijn in de kas goed mogelijk. Ook schimmels ontwikkelen zich sneller. Zorg voor goede luchting en ventilatie, geef indien nodig ‘s morgens water zodat het gewas goed opdroogt en controleer het gewas regelmatig op aantastingen. POTGRONDKEUZE Zorg voor een goede voorbereiding van de teelt van vaste planten in pot. Bestel niet klakkeloos hetzelfde mengsel als vorig jaar, maar kijk goed

of de samenstelling past in uw situatie. Veranderingen in het sortiment, potmaat, teeltvloer, beregeningssysteem et cetera, kunnen gevolgen hebben voor de vochthuishouding in de pot. Bedenk goed welke knelpunten u in het afgelopen seizoen hebt geconstateerd. Te denken valt aan overmatige mosvorming, dichtslaan van de grond of te lang nat blijven van de grond. Overleg met uw adviseur en potgrondleverancier voordat de potgrond is besteld. RUPSEN Rupsen kunnen diverse soorten vaste planten onder glas, zoals Coreopsis en ook Delphinium al vroeg aantasten. Sowieso komen we relatief veel vraatschade tegen. Controleer het gewas wekelijks hierop en spuit bij een aantasting met bijvoorbeeld 50 gram Turex per 100 liter water. Ook een middel als Runner doet goed zijn werk. Spuit op een moment dat de temperatuur minimaal 12 graden is; dan werkt het middel het best. STORENDE LAGEN In natte perioden is goed zichtbaar welke percelen goed ontwateren. Deze onderscheiden zich door een goed werkende drainage en een structuur die voldoende waterdoorlatend is. U doet er verstandig aan om percelen waarop het water te lang blijft staan, te laten beoordelen. Een slecht werkende drainage, storende lagen en een te dichte structuur kunnen de oorzaak zijn van slechte ontwatering en onnodig veel uitval. Een onderzoek naar de oorzaak en verbeterende maatregelen blijken in de praktijk de investering meer dan waard te zijn. Door samen met een adviseur in de bodem te kijken kunnen bodemproblemen in kaart worden gebracht. Op het moment dat de weerssituatie het toelaat kunnen dan zo nodig maatregelen worden genomen door bijvoorbeeld de juiste grondbewerking uit te voeren of bodemverbeterende materialen in te werken. VARKENSDRIJFMEST De stikstof in varkensdrijfmest telt vanaf 2014 voor zand- en lössgronden voor 80% mee. Dit is een aanpassing in de mestwetgeving. Tot dusver bedroeg de werkingscoëfficiënt voor drijfmest van varkens 70%. WINTER? Op het moment van schrijven is het erg zacht: 12°C. Veel boomkwekerijgewassen zijn onvoldoende in rust, zo ook vaststaande gewassen voor de snij zoals pioenrozen. Wanneer het gewas onvoldoende in rust is, is een bodemherbicide zoals Chloor IPC of Kerb erg riskant, tenzij direct na bespuiting licht afgeregend wordt. Let daarbij goed op de gevoeligheid van het gewas.

HYACINT

VERWIJDEREN DEK Voordat de spruiten boven de grond komen moet het dek zijn verwijderd. Te lang wachten heeft als nadeel dat de neuzen van de bollen meer kans lopen op beschadiging. De onkruidbestrijding met de hoge dosering linuron is na opkomst niet meer mogelijk en als de spruiten al door komen bij het afhalen van het stro bestaat bovendien de kans op verspreiding van geelziek. Neuzen die in het stro gegroeid zijn vertonen witte tot gele plekken die later niet of nauwelijks meer verdwijnen. Deze plekken zijn bij een late nachtvorst gevoeliger voor vorstschade. Na het verwijderen van het stro missen de bollen in de grond hun bescherming tegen strenge vorstperiodes, maar de kans op schade aan de bovengrondse delen door nachtvorst is door de uitstraling van de grond juist weer kleiner. Hakselen van het stro werkt snel en eenvoudig. Het gehakselde stro mag niet op de bedden blijven liggen, anders bestaat er kans op beschadiging door nachtvorst aan de bovengrondse delen. Het gehakselde stro kan in de paden, maar als er teveel ligt is oprapen of afzuigen en daarna afvoeren het beste. ONKRUIDBESTRIJDING Voor de onkruidbestrijding rond opkomst gelden de volgende adviezen per hectare: Jonge spuittuinen: Spuit in totaal vier liter chloorprofam 400 g/l bij opkomst op een droog, afgehard gewas en een vochtige grond. Veel neerslag kort na de bespuiting kan ‘holle neuzen’ veroorzaken. Goed bemeste zandgronden: Spuit voor opkomst van het gewas 1,5 l linuron. Na zeven tot tien dagen bestaat de vervolgbespuiting uit twee liter Stomp (op een droog afgehard gewas). Als de neuzen al uit de grond komen en er nog geen linuron gespoten is, valt de keuze op in totaal vier liter Stomp. Op percelen met een hoge onkruiddruk kan daar nog twee liter chloorprofam 400 g/l aan worden toegevoegd. Opmerkingen: Door het met linuron bespuiten van spruiten die net boven de grond komen ontstaan beelden die lijken op zwartrand. Gebruik daarom na opkomst geen linuron meer. Spuiten onder koele omstandigheden verkleint de kans op schade sterk. Spuit de middelen met een grove druppel in een oplossing van 500 liter water per hectare. Chloorprofam kan het verschijnsel ‘holle neuzen’ veroorzaken. Door voldoende diep te planten (tien tot twaalf centimeter), de bollen rechtop te zetten en niet meer middel te gebruiken dan nodig is, is schade te voorkomen. Dit geldt voor spuittuinen. Als de spruiten boven de grond komen is spuiten tijdens een nachtvorstgevoelige periode riskant. Wacht na nachtvorst enige dagen en spuit pas als er geen nachtvorst te verwachten is. Op de meeste bloembollenpercelen werken de midde-

len linuron, chloridazon (onder meer Pyramin) en metamitron (onder meer Goltix) niet meer voldoende als bodemherbicide. Het is dan beter om vroeg te beginnen met Asulox en Goltix als contactherbiciden op kleine kiemonkruiden. Pas wel op bij nachtvorst. De middelen werken het beste als de toplaag vochtig is. Bij Stomp is kort na de bespuiting ruim neerslag gewenst. GEELZIEK

Begin zo vroeg mogelijk na het verwijderen van het strodek met ziekzoeken. Zodra de neuzen boven de grond zijn gekomen, kunnen door geelziek aangetaste planten worden gevonden. De eerste verschijnselen zijn: Blinden: bollen die zo ernstig zijn aangetast dat ze niet opkomen. Zakkers: bollen waarvan de spruit wel uitgroeit, maar die in groei achterblijven en vroegtijdig verwelken. Stralers: planten waarvan in het kruid strepen zichtbaar zijn die ondergronds geel en bovengronds glazig donkergroen zijn. Verschijnselen, zoals vlaggers en oude zwarten, worden pas rond de bloeitijd of nog later zichtbaar.

NARCIS

SELECTIE Het optrekken van zieke en afwijkende planten blijft de beste methode van selecteren. Verwijder bij het optrekken ook de bol. Chemische selectie in narcissen is beperkt mogelijk. Gebruik hiervoor onverdunde glyfosaat (onder meer Round-up). Na behandeling duurt het enige weken voordat de plant afsterft. In de tussentijd blijft de plant infectiebron voor virus. Vooral wanneer de selectie heeft plaatsgevonden na half april is bij het afleveren niet altijd aan de bol te zien of deze is behandeld met glyfosaat. Voer daarom chemische selectie uit voor half april.

IRIS

ONKRUIDBESTRIJDING Begin enkele dagen na het verwijderen van het strodek met de onkruidbestrijding. Er is een keuze uit de volgende middelen (dosering per ha): Spuit op humusarme zandgrond (spuittuinen) in totaal vier liter chloorprofam (onder meer Chloor-IPC). Spuit op goed bemeste zandgronden (oude bollentuinen) en lichte zavelgronden met maximaal

10% lutum (15% slib) en minimaal 1,3% humus in totaal vijf liter chloorprofam, na zeven tot tien dagen gevolgd door een bespuiting met vier liter Stomp of drie kg/liter metamitron (onder meer Goltix) of 1,5 tot twee kg chloridazon 65% (Pyramin DF). Spuit op zavelgronden met 10-14% lutum (1520% slib) 1,5%-2% humus in totaal vijf liter chloorprofam, na zeven tot tien dagen gevolgd door een bespuiting met vier liter Stomp of 3,5 kg/liter metamitron of 2,5 kg chloridazon DF 65%. Spuit op zavel- en kleigronden met meer dan 14% lutum (20% slib) en 2% humus in totaal zes liter chloorprofam, na zeven tot tien dagen gevolgd door een bespuiting met vier liter Stomp of vier kg/liter metamitron of vier kg chloridazon. Als er al onkruiden zijn gekiemd is het beter om in plaats van metamitron of chloridazon het onkruid te bestrijden met 1 liter Goltix + 2 l fenmedifam of 1 liter Kontakt per ha. Spuit deze combinatie alleen op een afgehard gewas, vermijd spuiten rondom nachtvorst. Opmerkingen: Metamitron maakt het gewas gevoeliger voor nachtvorstschade. Spuit de bodemherbiciden met minimaal 500 liter op een vochtige grond. Gebruik voor het verspuiten van Goltix + fenmedifam/Kontakt maximaal 350 liter.

GLADIOOL

BEWAREN VAN KRALEN Na de warmwaterbehandeling is 9°C de beste bewaartemperatuur voor kralen. Houd de RV op maximaal 70% en denk aan een regelmatige luchtbeweging. Deze bewaring komt de groei ten goede. TEMPERATUURSTOOT PITTEN Door een temperatuurstoot is een opbrengstverhoging van tien tot veertig procent te behalen. De hogere opbrengst is afhankelijk van cultivar en groeiomstandigheden. Uitvoering: Plaats de pitten vier weken voor de verwachte plantdatum bij 25°C. Als planten door slechte weersomstandigheden niet mogelijk is, kan de temperatuurstoot zonder problemen acht weken duren. Verlaag de temperatuur dan wel naar 20°C. Houd de RV op 60-70%. Een hogere RV geeft meer kans op Fusarium. Een lagere RV geeft meer verstening, vooral in de kleinere maten. Zorg voor een regelmatige luchtbeweging tussen het product. Opmerking: Voer tijdens de temperatuurstoot regelmatig een tripsbestrijding uit met 400 ml Actellic (opgebruiktermijn tot 1 april 2014) in 400 ml water per 100 m3 celinhoud. Met relatief weinig middel is een zeer effectieve bestrijding mogelijk. Geef overjarig plantgoed geen temperatuurstoot.


TEELTADVIES

VASTE PLANTENtBOLLENtKNOLLENtBLOEMENt ALGEMEEN boven elk rabat een ventilator die de lucht over het rabat blaast.

LELIE

BASISBEMESTING KRALEN EN PITTEN Voor een goede ontwikkeling van de gladiolen zijn voedingsstoffen nodig. Via een grondmonster komt u aan de weet in welke mate de voedingsstoffen aanwezig zijn in een perceel. Een grondmonster geeft per perceel een gericht bemestingsadvies voor kalk, fosfaat, kali, zwavel en magnesium. Bemestingsplan De gladiolenteelt vindt in het algemeen plaats op huurgrond waar dierlijke mest is uitgereden. Uit de dierlijke mest komen voedingsstoffen vrij. Houd bij het maken van een bemestingsplan rekening met de voedingsstoffen uit organische mest. Trek de voedingsstoffen af van de bemestingsadviezen. DLV Plant kan behulpzaam zijn bij het maken van een bemestingsplan. Het bemestingsplan geeft per perceel een overzicht van de te geven hoeveelheden kunstmest. Stikstof Voor stikstof adviseren we geen basisbemesting. De basisbemesting heeft geen effect op de opbrengst. In de loop van mei beginnen de gladiolen pas met stikstofopname. Kali Op dekzand blijkt dat er kali kan uitspoelen bij veel neerslag. Tussen de percelen onderling zijn er grote verschillen wat het kaligehalte betreft. Bovendien neemt het kaligehalte de laatste jaren af. Daarom adviseren we bij een kalibemesting deze over meer giften over het groeiseizoen te verdelen, aan de hand van het grondmonster.

DAHLIA

BEWORTELING Houd de eerste weken na het planten een kastemperatuur van 9 tot 13°C aan om een goede beworteling van de knollen te krijgen. Zijn de knollen goed beworteld dan kan de kastemperatuur omhoog naar 20-23°C. Beperk problemen met Erwinia door temperaturen boven de 23°C te voorkomen. Afdekken van het rabat bevordert de beworteling. Gebruik hiervoor nooit dichte materialen zoals plastic, maar Agryldoek. Begin na het opvoeren van de temperatuur met het geven van water. Houd voor een goede groei de luchtvochtigheid voldoende hoog. Zorg voor enige luchtcirculatie zodat de kragen van de opgelegde knollen niet te lang vochtig blijven en aangetast worden door smeul. Hang 62 VISIE24 januari 2014

BRUINE BLADPUNTEN Fluor kan de oorzaak van bruine bladpunten zijn. Fluorschade is te voorkomen door geen fluorhoudende meststoffen zoals superfosfaat en NPK- mengmeststoffen te gebruiken. Geef een eventueel benodigde fosfaatgift in de vorm van monokalifosfaat of mono-ammoniumfosfaat. Een andere oorzaak is dat een cultivar zelf de eigenschap heeft snel bladpunten te geven. Ook een overmaat aan borium of een tekort aan magnesium geeft bladpunten, vooral in de laatste fase van de groei.

GLADIOOL

LICHT KASTEELT Gladiolen hebben veel licht nodig. De vroegste bloei is dan ook pas begin mei. Vooral in maart is het licht erg belangrijk omdat dan de strekking van de bloem begint. Dit is vanaf het moment dat het derde blad te zien is. Is er dan een donkere periode, dan is er kans op bloemverdroging. Dit is zoveel mogelijk tegen te gaan door te zorgen voor een lichte kas. Maak het glas van binnen en van buiten schoon. Ook gevelisolatie neemt veel licht weg.

TULP

VOORTREKKEN Het voortrekken van tulpen geeft de mogelijkheid een trek extra per seizoen te doen. Plaats de tulpen bij een temperatuur van minimaal 12-14°C. De ruimte moet voldoende licht zijn om te voorkomen dat het gewas te lang wordt. Dit probleem doet zich vooral later in het seizoen voor naarmate de tulpen langer in de voortrekruimte staan. Voortrekken op stapel is alleen mogelijk als er voldoende ruimte is voor de groei van de spruiten en als de wortels niet zijn aangetast door Botrytis cinerea. Deze schimmel veroorzaakt bij voortrekken op stapel ‘spikkelspruiten’. Voortrekken op stapel geeft een ongelijk gewas door verticale temperatuurverschillen. AFVALWATER BROEI TULP Het water dat overblijft na een trek tulpen die op water is gebroeid mag niet worden geloosd op oppervlaktewater of riool. Aan lozingen van substraatteelten zoals tulp worden eisen gesteld door de waterkwaliteitsbeheerder. De waterschappen zien steeds meer toe op de naleving van deze voorschriften. Er mag alleen water op het riool geloosd worden dat geen bestrijdingsmiddelen en/of meststoffen bevat. Verspreiden over een perceel mag ook niet zomaar. Hiervoor is ontheffing van de gemeente nodig. Hergebruik van water bij de trek van tulpen is mogelijk. Uit onderzoek is gebleken dat hergebruik mogelijk is als het restwater van de vorige trek in de laatste week van de volgende trek wordt meegegeven. Bij hergebruik van water uit een trek ‘zonder problemen’ geeft dit hergebruik

dan nauwelijks verlies van kwaliteit. Wie wil hergebruiken gebruikt als uitgangswater een combinatie van leidingwater en regenwater, zodat het Na-gehalte laag is en er toch een bufferende werking is. De EC van regenwater is bijvoorbeeld 0,2 mS, die van kraanwater vaak 0,7 à 0,8 mS.

ALGEMEEN

GRONDVUUR Het vuur in de gewassen is een gevolg van een besmetting vanuit de omgeving, vanuit de grond of vanaf de bol. Botrytis kan in de grond op stengelresten twee jaar overblijven. Wanneer geen waardplanten op het perceel voorkomen, dan is de schimmel na twee jaar dood. Bij een ruimere vruchtwisseling dan 1:2 en een goede bolontsmetting is de kans op aantasting door vuur vanuit de grond niet aanwezig. Een bespuiting voordat de bollen boven komen is weggegooid geld. Als u stekers ziet, verwijder deze dan zoveel mogelijk, blijft hierop controleren en houdt een zeer strak vuurbestrijdingsschema aan. Gebruik hiervoor middelen uit verschillende chemische groepen. Middelen als Kenbyo en Flint behoren tot dezelfde chemische groep. Daarnaast behoren tevens Folicur en Rudis tot dezelfde chemische groep. BODEMHERBICIDEN In de komende weken worden in de voorjaarsgewassen middelen gespoten die zaadonkruiden bestrijden. De bodemherbiciden Chloor-IPC, chloridazon (Pyramin of Better DF), Stomp, Dual Gold en Goltix werken niet allemaal hetzelfde. Er zijn verschillen in werkingsduur en onkruidbestrijding. Voor alle bodemherbiciden geldt echter wel dat ze beter werken op een vlakliggende, onkruidvrije en vochtige grond. Het verwijderen van het winterdek voor de bespuiting verbetert de werking aanmerkelijk. Chloor-IPC De werkingsduur van Chloor-IPC neemt sterk af naarmate de temperatuur oploopt. Op pas opgespoten zandgronden en op zandgronden met minder dan een procent organische stof is dit het enige bruikbare middel. Spuit in verband met kans op schade op deze tuinen met maximaal vier liter per hectare. Chloor-IPC is een middel dat graanopslag en varkensgras voor opkomst redelijk tot goed bestrijdt. Tevens heeft het middel een redelijke werking op kleine brandnetel. Metamitron (onder meer Goltix) Als aanvulling op de bespuiting met Chloor-IPC verbetert metamitron de bestrijding van melde en klein kruiskruid. Door de hoge oplosbaarheid is het gebruik van metamitron niet toegestaan binnen grondwaterbeschermingsgebieden, op gronden met minder dan 2% organische stof en minder dan 7% lutum (10% slib). Chloridazon (Pyramin) Om de werking van Chloor-IPC te verbreden en

verstevigen kan ook chloridazon worden verspoten. Het middel bestrijdt onder meer klein kruiskruid, kamille, muur, paarse dovenetel en perzikkruid.

Pendimethalin (Stomp) Deze werkzame stof heeft een breed werkingsspectrum. Zo werkt Stomp goed tegen melde en veelknopigen zoals varkensgras. Stomp is slecht oplosbaar en moet op een goed vochtige bodem rond opkomst worden verspoten. Linuron Linuron is sterk op kleine brandnetel. Daarnaast heeft linuron in combinatie met olie een goede contactwerking. Linuron is een breedwerkend herbicide. Let op bij lichte percelen: linuron kan gemakkelijk inspoelschade geven. Dual Gold Dual Gold is een goede aanvulling op het middelenpakket. Door zijn brede werking is onkruid ook later in de teelt minder een probleem. Dual Gold is met name goed op kleine brandnetel en muur. Dual Gold is alleen toegelaten in tulp en lelie. SPUITDOPPEN Bij het spuiten van gewasbeschermingsmiddelen is naast het bepalen van het tijdstip en het middel ook de keuze van de spuitdop belangrijk. Contactmiddelen werken in het algemeen beter als ze goed verdeeld over het bladoppervlak terechtkomen. Bij lokaalsystemische middelen zoals prochloraz-houdende middelen, Kenbyo, Flint, Folicur en Rudis zien we liever een iets grovere druppel die bovendien wat dieper in het gewas doordringt. Hierdoor is een betere opname mogelijk. Bij het spuiten met een fijne druppel gaat veel spuitvloeistof in de vorm van drift verloren. Over drift zijn in de bollenteelt afspraken gemaakt. Het gebruik van driftarme spuitdoppen en kantdoppen is er een van. Ten onrechte wordt van deze doppen gedacht dat ze een erg grove druppel geven en dat de bedekking en de werking daarvan tegenvalt. Van driftarme spleetdoppen is inmiddels bekend dat, mits er 250 liter per hectare gespoten wordt, er een goede bestrijding is van vuur en virus. Deze doppen geven minder drift bij gebruik van dezelfde druk. Gebruik de kantdop langs de perceelsranden. Dit vermindert de drift aanzienlijk. Venturidoppen beperken de drift ook. Afhanke-

lijk van uw driftbeperkingspakket, zijn verschillende doppen te gebruiken. STIKSTOFBEMESTING Bij gewassen als tulp, hyacint en narcis begint de stikstofopname in de loop van maart op gang te komen. Tot begin april is de opname nog gering: 10-20 kg N per hectare. Het verdelen van de stikstofgift in meer delen vergroot het rendement. Strooi de eerste gift in februari. Laat bij twijfel over het N-niveau de grond onderzoeken. Op gescheurd grasland is een N-monster in het voorjaar verplicht in het kader van de mestwetgeving. Tulp, hyacint en gele krokussen nemen in totaal 150 tot 175 kilogram N per hectare op. Narcis, iris en soortkrokussen nemen 100 tot 125 kilogram N op. Startgiften hyacint en tulp Op zee- en duinzand 2 x 40 kg N/ha, de laatste gift is vlak voor het spreiden van het gewas. Tulp op dekzand en kleigronden, vlak voor opkomst circa 100 kg N/ha. Tulp op gescheurd grasland, vlak voor opkomst 40 kg N/ha. Narcis en krokus De startgift voor narcis is 40 kg N/ha. De startgift voor soortkrokus is 30 kg N/ha. Vanaf 2006 is de nieuwe meststoffenwet van kracht. Kunstmestfosfaat telt mee voor de fosfaatgebruiksnorm. Let op bij het gebruik van samengestelde meststoffen zoals NPK, om te voorkomen dat onbewust de fosfaatgebruiksnorm wordt overschreden. Dit geldt ook voor gekorrelde organische meststoffen als Culterra en dergelijke en producten als schuimaarde (Betacal). Op gronden met een relatief hoge afbraak van organische stof, bijvoorbeeld duinen zeezandgronden, is de fosfaatruimte nodig voor de organischestofvoorziening. BORIUMBEMESTING Tulpen zijn vooral op humusarme zandgronden gevoelig voor boriumgebrek. Bij bemesting met borium in het voorjaar vlak voor of na opkomst kan 0,5 tot 1,5 kilogram borium in een keer worden verspoten (dat is bijvoorbeeld 2,5 tot 7,5 kilogram Solubor per hectare). Bespuitingen over het gewas tijdens het groeiseizoen zijn mogelijk tot na de bloei. Geef dan niet meer dan 200 tot 250 gram borium per hectare per keer dat over-

SAMENSTELLING: DLV BLOEMBOLLEN EN BOLBLOEMEN. NADERE INFORMATIE: DLV TEAM HILLEGOM 0252 68 85 41

eenkomt met bijvoorbeeld 1 kilogram Solubor of 1,3 liter Bortrac per hectare. Toevoegen van een boriummeststof aan de vuurbestrijding vergroot de kans op nachtvorstschade aan het blad. Er is ook een kalksalpeter met borium (bijvoorbeeld Nitrabor). Een voorraadbemesting voor een aantal jaren is niet mogelijk omdat borium op zandgrond snel uitspoelt. COSINUSPHI VERBETEREN Een verbeterde cos-phi kan de elektriciteitsrekening verlagen indien u hierbij een lager gecontracteerd transportvermogen kunt bereiken. Het kan van belang zijn om de cos-phi te verbeteren. Het rendement van een elektromotor is altijd (veel) lager dan 100%. Dit wordt onder andere veroorzaakt door de ‘blindstroom’. Elektriciteitsleidingen worden bij een matige cos-phi zwaarder belast dan nodig is. Condensatoren brengen hierin verbetering. Als de stoppen er bij u regelmatig uitgaan kan de aanschaf van een cos-phi batterij in sommige gevallen een oplossing zijn. Als u op de grens zit van een verzwaring die alleen kan worden gemaakt met hoge kosten kan een cosinus-phi verbetering een oplossing zijn. Verwacht u op korte termijn een uitbreiding binnen uw bedrijf, dan is dit slechts een kortstondige oplossing. ENERGIEBESPARING TULPENBROEI In de tulpenbroei is het goed mogelijk om op energie te besparen. Dit kan bijvoorbeeld door gebruik te maken van temperatuurintegratie. In het project Het Nieuwe Telen bij de broei van tulpen worden enkele zaken onderzocht. Het toepassen van temperatuurintegratie wil zeggen dat er een gemiddelde kastemperatuur wordt ingesteld met een bandbreedte van maximaal 6 graden. Hiervan kan nuttig gebruik gemaakt worden door de kastemperatuur wat op te laten lopen als de zon schijnt en de temperatuur iets te laten zakken als er minder instraling is (bijvoorbeeld ’s nachts). Door het toepassen van temperatuurintegratie kan zonder kwaliteitsverlies* tot meer dan 5% op energie worden bespaard. * Bij gevoelige cultivars, o.a. ‘Leen vd Mark’, ‘Monte Carlo’ en mutanten en ‘Strong Gold’ kunnen door verhoogde temperatuur en RV eerder problemen ontstaan met ‘kiepers’ en bladkiep. Bij de teelt van tulpenbloemen is in tegenstelling tot veel andere teelten geen aanvullend licht of lampen nodig voor de assimilatie. Wel is er stuurlicht nodig. Uit proeven blijkt dat 20-25 μmol/ m²/s gedurende twintig tot 24 uren per dag voldoende is. Uit voorlopige bevindingen komt naar voren, dat hierop besparingen mogelijk zijn en de lampen niet constant behoeven te branden. Het effect van ‘knipperlicht’, dat wil zeggen het kortstondig belichten, moet nog worden onderzocht. In proeven die zijn uitgevoerd door PPO komt naar voren dat een minuut per uur belichten in de eerste week na het inhalen al een zeer positieve invloed heeft. 24 januari 2014VISIE 63

AGENDA Tekst en foto: Wim Ciggaar 24 en 25 januari 3e tulpenkeuring Breezand. Locatie: Museum Oud Anna Paulowna, Zandvaart 5 - Breezand. Overige keuringen: 31/1 en 1/2, 7 en 8/2, 14 en 15/2. Tijden: vrijdag van 16.00 - 21.00, zaterdag van 9.00 - 15.00 uur 2e tulpenkeuring Niedorp. Locatie: Triflor BV, Tulpenkade 1 - Oude Niedorp. Overige keuringsdata: 31/1 en 1/2, 7 en 8/2, 15/2. Tijden: vrijdags van 12.00 - 21.00 uur, zaterdags van 10.00 - 16.00 uur 24 januari

Leliemiddag Andijk. Organisatie: Lelievereniging West-Friesland en CNB. Locatie: Het Dorpshuis, Sportlaan 1 - Andijk. Aanvang: 13.00 uur. Start programma13.30 uur 2e tulpenkeuring Wervershoof. Locatie: Cultureel centrum De Schoof, Dorpsstraat 69 - Wervershoof. Overige keuringen: 24/1 en 31/1, 7/2, 14/2 en 21/2. Tijden: 19.00 - 21.00 uur 26 januari Open dag Poel Bloembollen t.g.v. actie Alpe d’HuZes. Locatie: Zuiddijk 9, De Rijp. Tijden: 11.00 - 17.00 uur 28 januari 1e tulpenkeuring Creil. Locatie: ’t Poortershuys, Graaf Florislaan 24 - Creil. Overige keuringsdata: 11, 18 en 25/2. Tijden: 18.00 - 20.30 uur Workshop Natuurlijk Leven - Natuurlijk Telen. Thema: ‘Bodem- en gewasvitaliteit’. Inleiders: Roelf Havinga (team Ecosys) en Ton van der Lee (Groei Natuurlijk). Locatie: BolleNoord - ’t Zand. Meer info en opgave via www.natuurlijkleven-natuurlijktelen.nl 29 januari 3e tulpenkeuring Stede Broec. Locatie: Koel- en preparatiebedrijf CNB, Veilingweg 1 - Bovenkarspel. Tijden: 17.00 - 21.00 uur, prijsuitreiking 21.30 uur. Overige keuringsdata: 5 en 12/2 30 januari 2e tulpenkeuring Kennemerland. Locatie: Bloembollenbedrijf John Hopman, Herenweg 91 Egmond-Binnen. Derde en laatste keuring: 27/2 (locatie: De Waard, Duinweg 3a - Castricum, incl. 64 VISIE24 januari 2014

inleiding gemeenschappelijk landbouwbeleid) Excursiebijeenkomst Zicht op stof. Organisatie: KAVB, Broer BV, Jongejans Luchttechniek en Stigas. Locatie: ’t Poortershuys’- Creil. Tijden: 13.30 - 16.00 uur. Meer info en aanmelding: Stan van Oers (tel. 0252-536 953, [email protected]

uur en 18/2 10.00 - 15.00 uur. Meer info: www. lenteflora.nl

31 januari t/m 2 februari 33ste Westerkoggeflora. Thema: ‘Flowerpower’. Locatie: De Koggenhal, Dwingel 4 - De Goorn. Tijden: 31/1 en 1/2 10.00 - 22.00 uur, 2/2 10.00 20.00 uur. Meer info: www.westerkoggeflora.nl

15 februari Reünie Middelbare Tuinbouwschool Aalsmeer. Locatie: Wellantcollege MBO Aalsmeer, Linnaeuslaan 2 in Aalsmeer. Tijden: 16.30 - 21.00 uur. Aanmelden oud-leerlingen via www.reuniemiddelbaretuinbouwschool.nl

31 januari Speciale tulpenkeuring KAVB. Locatie: Proeftuin Zwaagdijk, Tolweg 13, 1681 ND Zwaagdijk.

15 en 16 februari Tulpenkeuring Lenteflora - Lisse (voor bezoekers). Tijden: 10.00 - 17.00 uur

Tulpenkeuringswedstrijden DriebanFlora. Tijden: Jeugd 15.30 uur, senioren 19.00 uur

Dag van de Tulp. Organisatie:LTO Groeiservice, Proeftuin Zwaagdijk, PPO, CNB, Hobaho, KAVB en Rabobank. Locatie: Proeftuin Zwaagdijk, Tolweg 13, Zwaagdijk. Tijden: 13.00 - 17.15 uur (aanvang buffet)

20 t/m 23 februari Vaktentoonstelling bloembollen. Locatie: Proeftuin Zwaagdijk. Tijden: do 20/2 en vr 21/2 13.00 - 21.00 uur (alleen vakgenoten), za 22/2 en zo 23/2 (vakgenoten/medewerkers/gezinsleden)

Open dag Wellant College MBO Aalsmeer. Locatie: Linnaeuslaan 2, 1431 JV Aalsmeer. Tijden: 16.00 - 21.00 uur. Meer info op www.wellant.nl/ wellant-mbo

20 en 21 februari Tweedaagse retailsafari Londen. Organisatie: KAVB-Jong! en Consumerview. Meer informatie of aanmelding: Stan van Oers (tel. 0252-536 950, [email protected])

1 februari Open dag t.g.v. Westerkoggeflora bij loonbedrijf Theo de Wit, Kerkebuurt 191B - Berkhout en bloembollenbedrijf N.&.E. Reus, Kerkebuurt 196 - Berkhout. Tijden: 13.30 - 17.00 uur 7 en 8 februari Bloembollen Vakdagen Flevoland plus AgriBeurs. Locatie: Profyto-hallen, Graaf Florislaan 42, 8312 AX Creil. Tijden: 7/2 van 10.00 tot 22.00 uur, 8/2 van 10.00 - 17.00 uur. Meer info: www. bloembollenvakdagenflevoland.nl Open kas mts. Mellema-Versteeg t.g.v. Bloembollen Vakdagen Flevoland. Locatie: Klutenweg 39 - Creil 10 februari 2e tulpenkeuring Zuidwest Nederland. Locatie: Mol Agrocom, Energiebaan 15 - Oude Tonge. Datum 3e keuring nog niet bekend 11 t/m 13 februari Tuinbouwrelatiedagen. Locatie: Evenementenhal - Gorinchem. Meer info: www.evenementenhal.nl 12 t/m 16 februari DriebanFlora 2014. Thema: ‘Kunstgrepen’. Locatie: café-restaurant De Roode Leeuw - Venhuizen 12 februari Leliedag. Organisatie: KAVB en Regionaal Onderzoek Lelieteelt (ROL). Meer info: www.kavb.nl 14 t/m 17 februari 81ste Lenteflora. Locatie: PPO- Lisse. Tijden: 14/2 19.00 - 21.00 uur, 15 en 16/2 10.00 - 17.00

20 februari Thema-avond Vaktentoonstelling bloembollen i.s.m. met CNB/Hobaho plus gastspreker. Locatie: Proeftuin Zwaagdijk. Aanvang: plm.17.00 uur met buffet en aansluitend programma. Aanmelden verplicht 21 februari Thema-avond Vaktentoonstelling bloembollen i.s.m. met Flynth/Rabobank plus spreker. Locatie: Proeftuin Zwaagdijk. Aanvang: plm.17.00 uur met maaltijd en aansluitend programma. Aanmelden verplicht Buitenland t/m 26 januari Grüne Woche - Berlijn. Meer info: www.gruenewoche.com 28 t/m 31 januari IPM- Essen. Meer info: www.ipm.essen.de 30 januari Holland Event IPM Essen. Locatie: Congrescentrum IPM Essen. Aanvang 18.00 uur 18 t/m 20 februari Salon du Végétal - Angers (Frankrijk). Meer info: www.salonduvegetal.com 21 februari Bloembollenseminar Polen. Meer info: [email protected] Aanmeldingen voor deze agenda: [email protected]

SERVICE

Een boek, drie visies Sinds 2006 werkt de botanische tuin van Kew aan een indrukwekkende reeks monografieën. Zo verscheen in 2012 het vuistdikke boek over Lachenalia en in 2007 het deel over Roscoea. In november verscheen een nieuw deel: The Genus Tulipa. Zeker in een tulpenland als Nederland een boek dat op meer dan gemiddelde interesse kan rekenen. Over het boek valt veel te zeggen. Bijvoorbeeld dat de bijna 140 tekeningen van auteur Diana Everett schitterend zijn. Zij is de afgelopen tien jaar vele malen op reis geweest in de oorsprongsgebieden van de tulp, meermalen met de Nederlanders Wim Lemmers en Sjaak de Groot, en heeft daar veel gezien en getekend. Ze is echter geen taxonoom of systematicus maar een volleerd botanisch tekenaar. En dat levert direct ook het ongemakkelijke op aan dit boek. Want behalve haar bijna 140 tekeningen met beschrijving van species is er nog een andere taxonomische opvatting in dit boek verwerkt. De taxonomen Fay en Christenhusz hebben alle literatuur over het lastige geslacht Tulipa nog eens goed bekeken, en trekken daaruit hun conclusie: zij stellen vast dat er 78 onderscheidbare tulpenspecies zijn. Dat leidt er bijvoorbeeld toe dat Tulipa polychroma wel als zodanig staat afgebeeld en beschreven, maar dat er ook wordt gemeld dat dit volgens Fay en Christenhusz Tulipa biflora is. Dus weet de lezer feitelijk niet wat hij ziet. En dus is het eigenlijk zo dat niet alleen Diana Everett de auteur is, maar ook Fay en Christenhusz. De opvattingen van Fay en Christenhusz zal menig teler en handelaar van tulpenspecies verrassen. Zo zijn Tulipa marjoletti en Tulipa grengiolensis als cultivars ondergebracht bij Tulipa x gesneriana. Overigens leggen Fay en Christenhusz wel uit waarom ze hiertoe zijn overgegaan: hier is sprake van een lange geschiedenis van cultivering in allerlei tuinen, en de meest correcte oplossing is in dit geval alle soorten uit deze groep te beschouwen als hybriden van Tulipa gesneriana. In het boek is ook nog de indeling opgenomen van Ben Zonneveld, die in 2009 het geslacht Tulipa heeft ingedeeld op basis van het gewicht van het DNA. Hij komt tot 96 soorten. Ook dat kan verwarrend overkomen. In feite bevat dit ene boek dus drie visies op het geslacht Tulipa, en dan is de aanduiding monografie niet erg sterk. Een ander minpunt: de aanbevolen verkoopadressen zijn niet op het niveau van de rest van het boek. Kernvraag is hoe dit boek te beoordelen. Kijkend naar het verleden, blijkt het geslacht Tulipa altijd lastig te zijn geweest. Dat gold voor Dykes (1930), voor Hall (1940) en Botschanzeva (1982). En dat is voor Everett niet anders. Tegelijkertijd is dit wel het beste en meest actuele dat er is. Niet eerder verscheen er zo’n uitgebreid overzicht van het geslacht Tulipa. Alleen vraagt het gebruik van het boek meer interpreteer- en denkwerk dan eerdere uitgaven in deze serie. Ten slotte ben ik benieuwd naar de opvattingen van de Commissie voor Nomenclatuur van de KAVB. Welke opvattingen uit dit boek worden opgevolgd en welke genegeerd? Die discussie is met dit boek nog niet afgesloten. Arie Dwarswaard The genus Tulipa - Diana Everett, 392 pagina’s, 140 kleurenafbeeldingen, Kew Publishing, ISBN 978 1 84246 481 6, prijs in Nederland ongeveer 90 euro, elders vanaf 40 euro.

GLAD IJS Marcel Kroezen Ik ben niet zo’n vloekbeest. Maar toen de kaart op de deurmat viel en de inhoud overduidelijk op mij afkwam, had ik zo gauw niks anders voorhanden dan een beste krachtterm. Een paar uur later reed ik toevallig langs De Jong Lelies en zag de bedrijfsvlag half stok hangen. Prompt de hele dag van slag. Wat denk je, hij was nog maar 53 jaar, man van José, vader van Martine en Janna en mededirecteur van een sterk bedrijf. We hadden al langer de wetenschap dat het niet goed ging, het zat er aan te komen. Toch, als het dan zover is, dan ontbreken de woorden en sta je machteloos je kwaadheid te verwoorden naar iets of iemand die er toch ook niets aan kan doen. Het gebeurt dagelijks om ons heen. Soms zijn het oude mensen, al jaren wachtend op dat einde. Een ander, zoals een bekende schaatser, wordt overvallen in zijn slaap en haalt niet eens de dertig. Compleet willekeurig maait de dood om zich heen. Als het ver af is, ga je meestal weer snel over tot de orde van de dag. Maar als het vlakbij is, als je bijna het hele proces heb zien voltrekken, dan grijpt het je aan, word je opstandig en slaakt dan misschien zo’n knetterende vloek. Het verandert er niet van, maar lucht wel op. Eigenlijk gek, we kunnen zoveel en hier kunnen we eigenlijk maar geen vinger achter krijgen. Bedrijfsmatig zal Marcel samen met Wijnand heel wat keren problemen getackeld hebben. Ziek en zeer komen ieder jaar voor als je met lelies van doen hebt. Heb je ze gezond in huis, heeft een afnemer weer wat te klagen. Zijn die zaken geregeld, komt China met een nultolerantie om de hoek kijken, terwijl we het daarnaast maar niet over het PlAM-V virus moeten hebben. Waar praten we dan over. Over aardse zaken. Maar als je in de kracht van je leven alles moet loslaten wat je zakelijk hebt bereikt, als je hele privéleven in elkaar dondert, ook al verzet je je ertegen met alle kracht……hoe wreed kan de uitkomst zijn. Straks moeten allen die Marcel na aan het hart lagen de draad weer oppakken, moeten het een plaats geven. Privé vaak het moeilijkst. Zakelijk lukt dat soms eerder. Volgende week komen in de hele wereld toch weer lelies in bloei, lelies die Marcel een plekje heeft gegeven. Straks zal er weer volop geplant worden, komen even later de eerste zaailingen in bloei, sommige al door Marcel gezien, anderen bloeien voor het eerst. Hij zal nog vaak voorbij komen.


SERVICE HOBAHO

HOBAHO BEMIDDELEN DIRECTEUR

Sam van Egmond

zaak (0252) 434 709

fax (0252) 434 609

RECLAMES

naam

zaak

fax

mobiel

prive

e-mail

Theo van Dijk

(0252) 434 715

(0252) 434 615

06 510 115 83

(0252) 411 258

[email protected]

ADMINISTRATIE

naam

zaak

fax

e-mail

In- en verkoop

(0252) 434 706

(0252) 434 606

[email protected]

zaak (0224) 591 444

fax (0224) 593 518

REGIOKANTOOR

Kantoor BolleNoord VERTEGENWOORDIGERS

naam

zaak

fax

mobiel

e-mail

fax prive

Peter Apeldoorn

(0252) 434 731

(0252) 434 631

06 536 954 23

[email protected]

(0224) 591 823

Rick Bleeker

(0252) 434 743

(0252) 434 643

06 229 714 35

[email protected]

(0252) 434 643

Rober Dol

(0252) 434 717

(0252) 434 617

06 510 872 80

[email protected]

(0252) 434 617

John Droog

(0252) 434 747

(0252) 434 647

06 212 629 39

[email protected]

(084) 750 2327

Piet Goemans jr.

(0252) 434 728

(0252) 434 628

06 534 302 06

[email protected]

(0252) 434 628

Ronald van Gijlswijk

(0252) 434 829

(0252) 434 625

06 538 451 33

[email protected]

(0252) 434 625

Per Hoogenboom

(0252) 434 724

(0252) 434 624

06 201 374 57

[email protected]

(071) 3319 365

Simon Huisman

(0252) 434 723

(0252) 434 623

06 539 306 24

[email protected]

(0228) 562 517

Wilfred Keijzer

(0252) 434 756

(0252) 434 656

06 551 827 23

[email protected]

(0252) 434 656

Johan Kiekebos

(0252) 434 746

(0252) 434 646

06 139 353 83

[email protected]

(0224) 582 351

Tinus Lustig

(0252) 434 752

(0252) 434 652

06 537 337 83

[email protected]

(0223) 647 600

Marco Meijer

(0252) 434 718

(0252) 434 618

06 511 456 19

[email protected]

(0252) 434 618

Rob Müller

(0252) 434 749

(0252) 434 649

06 513 897 39

[email protected]

(0252) 434 649

Marcel Noppen

(0252) 434 722

(0252) 434 622

06 533 779 82

[email protected]

(0252) 434 622

Peter Nulkes

(0252) 434 735

(0252) 434 635

06 513 897 38

[email protected]

(0252) 434 635

Ruud Pennings

(0252) 434 750

(0252) 434 650

06 513 894 79

[email protected]

06-30577693

Frank van der Ploeg

(0252) 434 742

(0252) 434 642

06 533 799 36

[email protected]

(0252) 434 642

Aad Rood

(0252) 434 834

(0252) 434 677

06 511 942 94

[email protected]

(020) 600 5716

Rik Schoon

(0252) 434 732

(0252) 434 632

06 516 873 20

[email protected]

(0252) 434 632

Joost Schut (agent)

(0591) 521 508

(0252) 434 677

06 528 442 06

[email protected]

Bob Siecker

(0252) 434 730

(0252) 434 630

06 533 795 69

[email protected]

Eric Steltenpool

(0252) 434 754

06 215 008 47

[email protected]

(0252) 434 630

Dick Timmer

(0252) 434 720

(0252) 434 620

06 533 666 71

[email protected]

Paul Verkleij

(0252) 434 753

(0252) 434 653

06 116 036 88

[email protected]

Rob Visser

(0252) 434 738

(0252) 434 638

06 513 894 75

[email protected]

(0252) 434 638

Gert Vriend

(0252) 434 739

(0252) 434 639

06 536 718 57

[email protected]

(0228) 592 560

Nico Wiering

(0252) 434 721

(0252) 434 621

06 533 119 01

[email protected]

(0229) 574 872

Bert Zonneveld

(0252) 434 726

(0252) 434 626

06 513 894 66

[email protected]

(0251) 652 516

Kuno Zonneveld

(0252) 434 719

(0252) 434 619

06 531 735 15

[email protected]

(0252) 434 619

HOBAHO KETENDIENSTEN functie

naam

Manager

Arno Verkley

Administratie

zaak

mobiel

fax/e-mail

06 533 915 07

[email protected]

(0252) 434 703

(0252) 434 603

TESTCENTRUM VOOR SIERGEWASSEN

adres

postcode

zaak

fax

Hyacinthenlaan 8

2182 DE Hillegom

(0252) 517 687

(0252) 525 347

[email protected]

mobiel

HOBAHO VEILEN functie

naam

zaak

fax

(0224) 590 888

(0224) 590 498

Patrick Blijleven

(0224) 590 888

(0224) 590 372

06 202 189 99

[email protected]

Eline Schilder

(0224) 590 888

(0224) 590 372

06 515 535 39

[email protected]

Kantoor BolleNoord Veilingmeester

e-mail [email protected]

Veilingen, bemiddeling: materialen & machines


(0224) 299 997

NIEUWS HOBAHO

‘Kwekers in Zuiderzeepolders belangrijk voor ons’ De tweede editie van de Bloembollen Vakdagen Flevoland staat voor de deur. De opvolger van de Creiler Flora, waarbij de publieksactiviteiten zijn komen te vervallen, is een belangrijke ontmoetingsplek voor het vak. Het is bovendien een podium voor alles wat er op tulpen- en leliegebied gebeurt in de polders. ‘Een belangrijke regio die zich kenmerkt door vernieuwing’, vertellen Sam van Egmond en Marco Meijer.

De tijd dat de Noordoostpolder en Flevopolder als ‘buitengebied’ bestempeld konden worden, ligt ver achter ons. Dat is niet alleen te danken aan het geteelde areaal bloembollen (inmiddels ruim 3.000 hectare), maar vooral ook aan de ruimtelijke inrichting en de ondernemersmentaliteit in de regio. “De grote en uniforme percelen zijn uniek”, vertelt Hobaho-vertegenwoordiger Marco Meijer. “Dit maakt het mogelijk om grootschalig en efficient tulpen en lelies te telen. De Noordoostpolder - en in mindere mate ook de Flevopolder - is een gebied waar bollen geproduceerd worden die geschikt zijn voor de gehele wereld. Bollen met voldoende inhoud die mooi in de huid zitten. Iedereen kan er mee werken, van de binnenlandse broeierij tot verre afzetmarkten.” Schaalvergroting speelt hierbij een belangrijke rol. “Grote, uniforme partijen, dat is waar de markt om vraagt. Die partijen worden ook in andere regio’s geteeld, maar dan vaak voor de eigen broeierij. In de Noordoostpolder ligt de nadruk op de bolproductie.” Marktgericht Volgens Sam van Egmond, directeur bemiddelen bij Hobaho, onderscheidt ‘de polder’ zich tevens door de cultuur die er heerst. “Die cultuur is historisch bepaald en is karakteristiek voor de streek. De eerste kwekers in de Noordoostpolder waren pioniers en hadden elkaar hard nodig bij het uitwisselen van informatie. Daardoor is er altijd veel openheid geweest.” Typerend is ook het nieuwe denken en de professionele aanpak. Dat vertaalt zich naar een sterke focus op sortimentsvernieuwing en een goed georganiseerde logistiek, merkt ook Meijer. “Er wordt behoorlijk gebouwd voor een betere en efficiëntere verwerking en bewaring. Dat draagt bij aan de kwaliteit waar de kwekers voor staan.” Een groot deel van die kwekers heeft zich bovendien georganiseerd in kwekersverenigingen.

Sam van Egmond (links) en Marco Meijer: ‘Openheid typeert polderse kwekers’ “Een van de behoeften die wij bij onze relaties signaleren is samenwerking. Daar geven wij invulling aan door kwekersverenigingen als Remarkable en Mellflower te ondersteunen. Binnen die clubs is het ketendenken sterk aanwezig. Korte lijnen bij de communicatie in de keten wordt steeds belangrijker. Het hebben van een aantal vooraanstaande broeierijbedrijven in de polder, zoals in lelie, biedt extra aanknopingspunten om daadwerkelijk dichter op de afzet te zitten.” Ontbijtsessies Naast Marco Meijer, zijn ook Robèr Dol, Eric Steltenpool, Rob Visser en John Droog als vertegenwoordigers actief in de Noordoostpolder en Flevopolder. “Wij hechten veel belang aan onze relaties in deze regio”, zegt Van Egmond. “Daarom willen we als Hobaho

ook prominent aanwezig zijn op de Bloembollen Vakdagen Flevoland, op 7 en 8 februari in de Profyto-hallen in Creil. Dat doen we door middel van een stand en sponsoring van de Tulpenkoningin.” Volgens Meijer is de openheid van de polderse ondernemers terug te zien op het evenement. “Alle kwekers uit de regio komen hier op af om te netwerken. Daarnaast is het een ideale gelegenheid om te zien hoe bepaalde soorten het in de praktijk doen. Dat is het mooie aan de combinatie van showbroei en marktbroei.” Tot slot merken Meijer en Van Egmond op dat Hobaho de intentie heeft om ook na de Bloembollen Vakdagen meer aanwezig te zijn in de polder. Er liggen plannen om net als op Keukenhof ontbijtsessies te organiseren. “We willen de afstand van Lisse naar Emmeloord net zo groot maken als andersom.” 24 januari 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 67

VRAAG EN AANBOD HOBAHO

GEHEEL VRIJBLIJVEND Aanbod gladiolen oogst 2013

Aanbod tulpenplantgoed

HOLLAND GLADIOLUS GROUP Ronald van Gijlswijk 06 538 451 33 Email [email protected]

Broeibollenteam Rick Bleeker Per Hoogenboom Simon Huisman

06 229 714 35 06 201 374 57 06 539 306 24

TOP7 Rober Dol Marco Meijer Marcel Noppen Frank van der Ploeg Rik Schoon Dick Timmer Nico Wiering Kuno Zonneveld

06 510 872 80 06 511 456 19 06 533 779 82 06 533 799 36 06 516 873 20 06 533 666 71 06 533 119 01 06 531 735 15

Alexandra the Great Casablanca Charisma Columbus Emotion Georgia Peach Princess Lee Puccini Rosiebee Red White Knight

Aanbod 2014

Bijzondere bolgewassen aangeboden:

Allium Ambassador® - Grote zware bloem - Vroege bloei, begin juni - Blad blijft groen tijdens en na de bloei (50 cm hoog)

Tabledance (Yokohama x Upstar) Dubbele late tulp: zift 12-op € 90,00 zift 11-12 € 75,00 Rob Müller Mobiel Telefoon Email

06 513 897 39 0252-434749 Fax 434649 [email protected]


Aantal kg Productnaam Maat Prijs 8.000 Abba 5-10 1,50 1.500 Adore® ong 9,00 5.000 Alibi® 0-11 2,75 4.000 Alicante® 4-11 2,00 3.000 André Citroen 5-10 2,00 10.000 Antarctica® 0-11 3,25 5.000 Aquilla® 5-11 2,00 1.500 Avant Garde incl. 1 ha 3jr. bet. ong 10,00 4.000 Belica® ong 4,00 10.000 Boston® 0-12 5.000 Bourbon Street® ong 4,00 5.000 Brigitta 5-10 2,00 1.000 Bullit® (paars Buis) ong 18,00 12.000 Candy Prince® kl.I Jap. 5-10 1,75 4.000 Cartouche® 5-11 2,00 1.000 Casual® incl. 1 ha lic. ong 4.000 Cilesta 5-11 1,65 2.500 Circuit® ong 5,00 1.000 Columbus® 0-12 5,00 10.000 Coquette 5-11 2,00 4.000 Crossfire® 4-11 5,00 5.000 Deshima 5-10 1,50 5.000 Dior® 0-11 3,50 3.500 Doberman® 0-12 4,00 500 De Dijk ong 17,50 6.000 Dynasty® 5-11 1,75 1.500 Expression® ong 9,00 1.500 Fire Queen Rose ong 14,00 10.000 Flaming Flag® 5-11 1,75 2.500 Flaming Prince® ong 7,50 700 Flying Dragon® ong 7,00 10.000 Gander’s Rainbow® 0-11 2,75 4.000 Irene Parrot® 0-12 4,00 10.000 Jan Seignette® 5-10 1,50 10.000 King’s Orange 5-11 1,50 10.000 Kung Fu 5-11 1,75 5.000 Leen van der Mark 5-10 1,50 5.000 Light Pink Prince® ong 3,00 1.700 Marit 0-11 3,00 4.000 Mascara® incl. 3 ha 3jr. bet. ong 3,75 5.000 Match® 0-11 3,25 7.000 Maureen 4-11 4,50 1.000 Milkshake® ong 27,50 15.000 Mistress® 5-10 1,25 5.000 Monarch Parrot® incl. 1,5 ha lic. 0-11 4,00 4.000 Monsella® 5-10 1,75

7.000 10.000 5.000 4.000 15.000 5.000 5.000 1.000 10.000 3.500 6.000 1.500 2.000 2.000 5.000 500 4.000 10.000 10.000 20.000 1.000 15.000 2.000 5.000 10.000 5.000 2.000 1.000 2.500 10.000 15.000 10.000 1.500 1.500 1.500 5.000 1.000 5.000 5.000 10.000 5.000 20.000 15.000 4.000 5.000 10.000

Montreux® 5-10 1,50 Orange Juice® ong 4,00 Orange Princess 5-11 3,50 Oviedo® ong 5,00 Pikant® 5-10 2,00 Pink Twist® 5-11 3,00 Pionier® incl. 2 ha lic-15 ha 0-11 4,00 Pretty Princess ong 9,00 Prinses Irene 5-11 1,75 Prinses Irene Parkiet® ong 6,00 Purple Flag 5-10 1,75 Queensday® ong 7,50 Red Bright Parrot® 0-11 incl. 1 ha lic. Red Planet® ong 4,00 Red Princess 0-11 4,50 Russia® ong 15,00 Robinho® 4-11 2,50 Ronaldo® 4-11 1,65 Royal Virgin® 0-11 1,50 Salmon Prince® 4-11 1,50 Sandor® ong Seadov 4-10 1,65 Sahara Rally® 0-11 Silver Dollar 4-11 1,50 Snowboard® 0-11 3,00 Snowhill® 0-11 Smirnoff® 0-12 7,50 Spitfire® ong 10,00 Strong Fire® 2015 0-12 5,00 Strong Gold 5-10 3,00 Sunny Prince® 0-10 1,50 Super Parrot® 5-10 2,50 Surrender® ong 7,00 Timeless® incl. 1 ha lic. ong 7,50 Time Out® ong 15,00 Tom Pouce® 0-11 3,00 Tresor® ong 32,50 Triple A® ong 3,00 Update® ong 5,50 Van Eijk® 5-10 1,00 Virichic® 0-11 2,50 White Dream 5-10 White Dynasty® 5-11 White Master® ong 5,00 White Prince® 0-12 4,00 White Prince® 2015 0-11 3,00

Vraag 10.000 5.000 3.000 3.000 7.000 5.000 2.000 5.000 10.000 10.000 10.000 15.000 10.000 5.000 5.000

Aafke® Barcelona Christmas Gift Columbus® Dynasty® Denmark® Flash Point® Jumbo Pink® Kung-Fu Margarita Orange Dream® Strong Gold Verandi Victor Mundi World’s Favourite®

5-11 5-10 5-11 0-12 5-10 5-11 ben-5 5-10 5-10 5-10 5-11 5-10 5-11 5-11 5-11

2,00

4,00 1,60 3,00 3,75 2,75 1,50 2,00 1,50 2,50 2,50 2,50 4,00

GEHEEL VRIJBLIJVEND Mutant van Ben van Zanten Broei en teelteigenschappen als Ben van Zanten

2.400 rr Best bollenland 600 rr Hyacintenland 1-8-2015 750 rr Tulpenland 1-8-2014 1.200 rr Dahlialand 1-11-2014 400 rr Dahlialand 1-11-2014 2.500 rr Dahlialand 1-11-2014 450 rr Gladiolenland 25-8-2014 175 m2 Koelcelruimte 330 kuubkisten Koelcelruimte 40.000 leliekratten Koelcelruimte

Limmen 2014 Noordwijk ‘14/2015 Voorhout 2014 Voorhout 2014 Voorhout 2014 N’wijkerhout 2014 Lisse/Hillegom 2014 Voorhout 2014 De Zilk 2014 Julianadorp 2014

Voor vragen over gebruikswaarden en aanbod in alle gladiolenrassen Kunt u contact opnemen met: Tinus Lustig specialist in gladiolen Totaal worden er 19 Ha licenties uitgegeven.

Van deze 19 Ha licenties zijn er 10 porties in aanbod. Een portie is 1.500 kg 0-12 en 1 Ha teeltrecht. Prijs per portie is € 10.000,= Licentievergoeding € 1,80 per RR. Bij vragen of interesse kunt u contact opnemen met Simon Huisman, mobiel: 06-53930624 of email: [email protected] Ruud Pennings

06 513 894 79

De landbank Te huur gevraagd: Opp. / rr Product Tot: Omgeving Oogstjaar 3.000 rr Hostaland 1-12-14 N’wijk/Nw.hout 2014 1.400 rr Vers wortelenland 1-11-2014 Bollenstreek 2014 1.400 rr Hyacintenland 10-8-2015 Lisse 2015 2.300 rr Narcissenland 15-8-2015 Bollenstreek 2015 2.000 rr Hyacintenland 10-8-2015 N’wijkerhout 2015 2.500 rr Afdekpeenland 1-5-2015 Bollenstreek 2015 500 rr Nanussenland 1-10-14 Bollenstreek 2014 Hillegom 2014 2.000 m2 Vollegrondskas 5 ha Kleigrond voor rode kool1-10-’14 Schermer 2014 10 ha Kleigrond voor broccoli 1-10-’14 Schermer 2014 2.000 rr Zantedeschialand 1-12-2014 Bollenstreek 2014 700 rr Gladiolenland 1-11-2014 Bollenstreek 2014 1.400 rr Naland, vers voor wortelen1-12-’14 Bollenstreek 2014 10 ha Kleigrond voor sla 1-10-’14 Schermer 2014 1-12-2013 Bollenstreek ‘14/’15 3.000 m2 Vollegrondskas 500 rr Zantedeschialand 10-11-2014 Noordwijk 2014 4.000 rr Hyacintenland 1-8-2015 Callantsoog 2015 5.000 rr Hyacintencontractteelt 1-8-’15 Julianadorp e.o. 2015 Te huur aangeboden: Tot: Omgeving Oogstjaar ‘13/14 400 m2 Opslag/verwerkingsruimte vanaf 1-4-2014 250 rr Bloemenland 1-10-2014 N’wijkerhout 2014 500 rr Tulpenland 1-8-2014 N’wijkerhout 2014 700 rr Bloemenland 1-9-2014 Voorhout 2014 1.137 rr Tulpenland 1-8-2014 Voorhout ‘13/2014 1.400 rr Narcissenland 15-8-2015 De Zilk ‘14/2015 3.500 rr Tulpenland 1-8-2014 Zwaanshoek 2014 1.000 rr Bloemenland 1-9-2014 Noordwijk 2014 1.100 rr Tulpenland 10-8-2014 Lisse 2014 700 rr Dahlialand 1-11-14 Vogelenzang 2014 3.500 rr Groentenland 1-10-2014 Egmond Binnen2014

06 537 337 83 Mail: [email protected] Voor droogverkoop en bloemproductie Aanbod en Vraag Hyacinten Neem vrijblijvend contact met op ons voor informatie over het gehele sortiment hyacinten oogst 2014, nat van het veld of droog, voor zowel vroeg/laat broei en droogverkoop. Ook voor vraag en aanbod van Werkbollen kunt u contact met ons opnemen. Kijk voor onder andere exclusief kwekersrechtsoorten op www.hyacinthus.nl en www.bluepearl.nl

Hyacinthus Pearls Passion Informatie: Hyacinten Team Hobaho Piet Goemans jr. 06 534 302 06 Bob Siecker 06 533 795 69 Paul Verkleij 06 116 036 88 Coördinator Kwekersverenigingen: Piet Goemans sr. 06 532 950 91

Vraag & aanbod www.hobaho.nl Hobaho Veilen 0224 590888 Artnr. 15142 15141 15139 15138 15137 15136 15135 15108 15107 15105 15103 15102 15101 15100 15099 15098 15097 15095 15094 15091 15090 15089 15088 15087 15086 15085 15084 15082 15081 15080 15079 15078 15076 15074 15073 15072 15070 15068 15067 15064 15063 15062 15061 15060 15059 15056 15055 15054 15053 15051 15050 15047 15044 15043

Artikel Merk Vraagprijs Bestelwagen VW 4.900,00 Boscarrousel Potveer 2.000,00 Doseerbunker Antha 900,00 Gevraagd: Trayvuller Javo N.o.t.k. Broeibakken - p.s. 10,00 Broeicontainersysteem KG Prijs op aanvraag Boslijn Potveer / Van den Berg 2.100,00 GEVRAAGD: Oogstwagen N.o.t.k. Sorteermachine Langco 250,00 Ontsmettingsbak van Rooyen 650,00 Plantmachine van Hienen 26.000,00 Rietdrager 150,00 Beddenvlakker 300,00 Bosband Potveer 500,00 Kantelaar van Rooyen 1.100,00 Bunker van Rooyen 1.000,00 Heftruck Caterpillar 8.000,00 Plantlijn (lelies) Potveer 5.500,00 Frees Iseki 800,00 Wielen / Banden / Velgen 300,00 Afvoerbandjes Demco p.s. 200,00 Elevator banden - p.s. 150,00 Cultivator 100,00 Woonunits -p.s. 1.750,00 Gevraagd: Ontsmettingsdouche N.o.t.k. Gevraagd: plantmachine, geschikt voor 1.80m N.o.t.k. Bostafel 350,00 Bloemenlengtesorteerder Olimex 2.000,00 Pallets - p.s. 2,50 Hefmast Kooi 400,00 Beregeningspomp Caprari 200,00 Plantkar 650,00 Rooimachine Sam 2.500,00 Plukkarren Sjon Bakker p.s. 75,00 Palletdrager 250,00 Plantsloffen Nobels 1.300,00 Ploeg Goudland 500,00 Dekmachine M.A. v/d Sluis 2.000,00 Groentekratten - p.s. 1,50 Veldspuit Hardi 15.950,00 Kuubkisten 120x100x100 cm p.s. 25,00 Tractor Deutz 10.000,00 Plantdak & Voorlader ATH 3.000,00 Plantlijn Akerboom 16.500,00 Kantelaar Wifo 1.175,00 Automatisch strodak - 3.900,00 Plantmachine van Hienen 4.900,00 Plafondventilator 200,00 Plafondventilatoren IJsselmuiden p.s. 125,00 Gaasbakkenrek 200,00 Cultivator Evers 800,00 Leliekratten 2,20,00 Rooimachine - 2.750,00 Tunnelkas - 2.000,00

Hyacinten Team Hobaho op Twitter Volg het aanbod van machines en materia@hyacintenteam

len op:

@hobahoveilen 24 januari 2014VISIE 69

KAVB NIEUWS KEURING

Lastig en makkelijk De afgelopen twee weken was er een aangename variatie aan bolgewassen te bewonderen in de KAVB-keuringszaal. Mede door het nog wegblijven van veel kou lijken de seizoenen vloeiend in elkaar over te lopen. Sneeuwklok, krokus en Colchicum,

V

ooral tulpenbroeiers merkten het dit seizoen. De zeer lang aanhoudende kou van vorig voorjaar laat nog steeds zijn sporen na in de tulpenbroeierij. Alles is twee tot drie weken later, en dat was de afgelopen weken te merken in de prijsvorming. Lastig dus, zo’n nog lang naijlend effect. Dat is ook te merken in de KAVB-keuringszaal, waar tot nu toe weinig tulpen te zien zijn geweest. Die er stonden kregen dan ook alle aandacht. Zoals de rode ‘Surrender’ van de KAVB-kring Flevoland. Een nieuwe tulp die opvalt door de goede stand van het blad en een flinke bloem. In

de kleur rood valt ook ‘Rodeo Drive’ op, ingezonden door A.C.M. Smit in ’t Zand. Nieuw van D.M. van Es was BR-90-129, een witte snijtulp, die dus ook geschikt is voor de vroege broei. Hyacinten zijn er ondanks het koele voorjaar al volop, waarbij bekend en nieuw elkaar mooi aanvullen. Kwekersvereniging Blue Pearl zet de gelijknamige blauwe mutant van ‘Pink Pearl’ op tafel, terwijl kwekersvereniging Hyacinthus de lilapaarse ‘Purple Sensation’ showt, eveneens uit ‘Pink Pearl’ gemuteerd. Nieuw bij Markglory is zaailing 08-12004. De kleur is geel, de tros goed gevuld. Een mooie aanwinst in deze kleurgroep. Ook is hier een roze meerstelige selectie te zien, evenals de rode ‘Red Glory’en de witte ‘Siberia’. Deze laatste stond lang bekend als zaailing 01-17001, en valt op door de forse nagels en dito tros. De narcissen die tot nu toe zijn geshowd in de KAVB-keuringszaal hebben geen hekel aan de winter. Sterker nog, dit is de gangbare bloeitijd. Dit betreft bijvoorbeeld N. romieuxii ssp albidus, een witte hoepelroknarcis. Hetzelfde model heeft ‘Julia Jane’, zwavelkleurig geel, en zeer rijkbloeiend. Beide inzendingen waren van C.P.J. Breed, die ook nog een zaailing liet ziet van Brian Duncan, met als een van de ouders Narcissus asturiensis. Het resultaat: een miniatuur trompetnarcisje. Ook Sj. de Groot liet een winterbloeiende narcis zien: N. hedraeanthus. Deze werd al eind 19e eeuw beschreven. Opvallend aan deze soort is de zeer geringe lengte. Zodra de knopjes boven de grond staan springen ze open.

GEMAKKELIJK Door de afwezigheid van vorst komen diverse andere bol- en knolgewassen juist gemakkelijk in bloei. Neem Crocus imperati ‘Jager’ van Sj. de

Hyacint 08-12004

KONINKLIJKE ALGEMEENE VEREENIGING VOOR BLOEMBOLLENCULTUUR Postbus 175 • 2180 AD Hillegom • Bezoekadres: Weeresteinstraat 10a • 2181 GA Hillegom, telefoon (0252) 536 950 • fax (0252) 536 951 • e-mail: [email protected]


Foto’s:: René Faas

ze waren er allemaal.

Tulp ‘Surrender’

Groot. Dit is geen voorjaarsbloeier, maar een echte winterbloeier. Ook vorig jaar stond deze al half januari te bloeien. Aan kleuren geen gebrek: de buitenkant zachtgeel met donkere strepen, de binnenkant frisroze. Ook Crocus vittelinus van J. Kuiper bloeit al vroeg in januari, evenals Colchicum hungaricum en Iris reticulata ‘Kuh-e-Abir’. De naam komt misschien wat bijzonder over, maar deze selectie is gevonden nabij de Iraanse berg Kuh-e-Abir. Ook voor Lachenalia viridiflora is het nu de gangbare bloeitijd. Deze zeegroene soort komt van oorsprong uit Zuid-Afrika, met name uit de Westkaap, en wordt daar maar op een beperkt aantal plaatsen gevonden. Ook Oxalis versicolor bloeit nu volop, en komt ook uit Zuid-Afrika. Zeker in deze donkere tijd is dit een welkome verschijning: wit met lippenstiftroze randjes als de bloemen open staan, en gedraaid als een barbierstok in gesloten toestand. Beide Kaapse gewassen werden getoond door C.P.J. Breed. Ten slotte liet hij zien dat ook zonder bloei gewassen sierwaarde hebben. Dit geldt bijvoorbeeld voor Agapanthus praecox ‘Argenteus Vittatus’, bontbladig en nu dus ook mooi.

www.kavb.nl

HET PANEL Het aantal consumentgerichte tentoonstellingen in deze tijd van het jaar neemt snel af. De consument raakt steeds meer buiten beeld. Wel worden vakgenoten geïnformeerd via marktbroeishows. De vraag is of dat voor een sector die uiteindelijk produceert voor de consument voldoende is. Vandaar deze keer de stelling

Nieuw sortiment is voor de consument niet interessant’ Rob van Haaster, teler en broeier, Vijfhuizen De eindgebruiker, consument dus, bepaalt of een bepaald artikel voldoet aan het verwachtingspatroon of niet. We kunnen dit beïnvloeden door de juiste producten op de juiste tijd in het schap te krijgen. Dit heeft minder met sortiment te maken, maar veel meer met verpakken en presenteren van het product. Als we hierin blijven vernieuwen en aanpassen, dan voldoet dat aan de wens van de consument. Sortiment is meer voor telers en vakgenoten die juist interesse hebben in de eigenschappen van de nieuwe soorten. Daarom sluiten marktbroeishows goed aan bij de interesse van vakgenoten, en waarom consumenten informeren over sortiment dat toch niet direct overal verkrijgbaar is? Een consumentenshow zou moeten gaan over nieuwe toepassingen, verpakkingen en trends. De consument blijf veranderen en wij als vak zijnde moeten ons daaraan aanpassen. De consument bepaalt uiteindelijk.

Rob Geerlings, teelt en handel van Zantedeschia, Noordwijkerhout Klopt: het duurt te lang voordat nieuwe variëteiten algemeen te verkrijgen zijn. Bovendien: voor de gemiddelde consument geldt meestal geel is geel. Dit geldt zeker ook voor een relatief beperkt verkrijgbaar product als Zantedeschia. Wij concentreren ons richting de consument op toepasbaarheid van actueel beschikbaar assortiment en dat is heel succesvol. De consument inspireren en informeren is heel belangrijk en wordt onderschat. Veel informatie is tegenwoordig makkelijk toegankelijk via internet. Ik hoor regelmatig van bloemisten dat consumenten met plaatjes van Facebook komen vragen of ze dat ook kunnen maken. Op de consumentenshows die wij ondersteunen worden veel foto’s gemaakt die dan weer via social media breed gedeeld worden. Zo creëer je een “pull markt” en dat werkt prima om snel een nieuwe kleur de markt in te krijgen. Aparte grote bloemenshows hebben wat mij betreft een beperkt resultaat. De consument is veel makkelijker te bereiken op grote evenementen zoals de Margriet Winterfair of de Libelle Zomerweek waar wij afgelopen jaar hebben gestaan. Daar laat je producten aan een breed publiek zien, spreek je direct met diverse consumentengroepen en daar leer je zo enorm veel van, een echte aanrader! Grootste uitdaging: de jeugd bereiken. Dat is de consument van de toekomst.

Hans Smakman, teler van lelies en tulpen, Creil De tulpenkoper is ruwweg te verdelen in twee categorieën: de eerste consument is diegene die in de supermarkt of bloemenzaak een bosje tulpen koopt. Deze koper is gebaat bij een royaal assortiment, mooie kwaliteit en goede houdbaarheid. Deze klant is minder geïnteresseerd in het nieuwe assortiment. De tweede consument is de liefhebber. Deze consument loopt op de Keukenhof en bezoekt de bloembollenshows. Deze mensen zijn op zoek naar iets speciaals en daarom ook geïnteresseerd in het nieuwe assortiment. De liefhebber weet zijn weg wel te vinden in de diverse plaatselijke marktbroeishows en komt op deze manier toch wel aan zijn trekken.

COLUMN Verwachtingen Zojuist las ik in een tweet van MeteoConsult dat het vandaag in Nederland gemiddeld 26 graden warmer is dan vorig jaar op dezelfde datum. Of het nu aan het warme weer ligt of niet, het nieuwe jaar is nog maar net begonnen en de positieve berichten schieten als paddenstoelen de grond uit. Zo werd onlangs gemeld dat dit jaar de wereldeconomie verder gaat aantrekken, de koopkracht van ouderen en gezinnen gaat stijgen en er meer nieuwe woningen verkocht zullen gaan worden. Als al deze berichten inderdaad werkelijkheid worden, dan kan het niet anders dat ook de afzet en de prijzen van de bloembollen en bolbloemen dit jaar zullen gaan stijgen. Maar zover zijn we nog lang niet; er ligt immers bijna nog een heel jaar voor ons. Een jaar waar op het gebied van belangenbehartiging veel staat te gebeuren. Met name de maand februari belooft een spannende maand te worden. In de Tweede Kamer staat een algemeen overleg gewasbescherming gepland waar gesproken gaat worden over het rapport van de Gezondheidsraad met betrekking tot het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en omwonenden. Vooruitlopend hierop werkt de KAVB aan de introductie van een gedragscode voor ondernemers en een informatiebrochure voor de overheid en de politiek. Ook wordt gewerkt aan de inrichting van een plantgezondheidsfonds waarmee risico’s op fytosanitair gebied kunnen worden afgedekt. De KAVB hoopt binnenkort een intentieverklaring voor de oprichting van dit fonds samen met staatssecretaris Sharon Dijksma te ondertekenen. Verder zal naar verwachting voor de zomer meer duidelijkheid komen over de toekomst van de plantaardige keuringsdiensten. Dit naar aanleiding van de wens van de overheid om tot een of twee zelfstandige bestuursorganen te komen daar waar er nu in de agrarische sector meer zijn. Tja, verwachtingen zijn er genoeg. De vraag is wat er aan het einde van het jaar aan resultaat geboekt kan worden. Vandaar dat de KAVB elk jaar een overzicht maakt van de behaalde resultaten. KAVB-leden treffen bij dit nummer van BloembollenVisie dan ook een bijlage aan met een greep uit de door de KAVB behaalde resultaten in 2013. Ik wens u veel leesplezier! Prisca Kleijn


KAVB NIEUWS

VELDWERK Cees Breed: ‘Van en met elkaar leren’

Foto: René Faas

Elke maandag is hij te vinden in de KAVB-keuringszaal. Niet alleen als inzender, maar ook als lid van de Commissie voor Nomenclatuur en de Bloemenkeuringen. Dat werk begon in 1964, toen Breed bijna 26 jaar oud was. Zijn benoeming in de subcommissie Tulp was opzienbarend. “Ik kwam niet uit de bloembollensector en ik was betrekkelijk jong. Ik had bij Rijnveld in Hillegom heel veel tulpen, narcissen en bijzondere bolgewassen gezien. Ook deed ik mee met soortenkenniswedstrijden, en won daar nogal eens. Dat was kennelijk een aantal mensen opgevallen.” Kennis van het sortiment is essentieel voor dit werk. Dat was in de beginjaren nodig om duidelijkheid te krijgen in allerlei mutanten van ‘Karel Doorman’ en ‘Prominence’. Door opplanting op de Proef- en Monstertuin van de KAVB kon de commissie bepalen wat voldoende onderscheidend was. Breed maakte zich ook sterk voor de aanpak van abnormale verklistering. “Dat was echt nodig, omdat kopers die een partij kochten met abnormale verklistering geen schadevergoeding konden vragen. Er waren namelijk geen normen voor. Door opplantingen en beoordeling van heel veel monsters hebben we die normen wel kunnen vaststellen. Die zijn al snel overgenomen door het Scheidsgerecht. Het gaf voldoening om te merken dat er duidelijk rekening gehouden werd met onze opvattingen. Toentertijd was niet iedereen daar blij mee, maar het heeft wel voor een veel betere kwaliteit in de plantgoedhandel gezorgd.” Het werk voor de subcommissie Tulp doet hij al een tijdje niet meer. “Er kwam een jonge generatie uit Noord-Holland met kennis van en interesse in tulpen. Die verjonging is prima. Het is een goede leerschool. Je leert van en met elkaar. Ik zie ook nog steeds jongeren komen die dit werk doen en goed in staat zijn om de benodigde kennis op te pikken.” Wel maakt hij deel uit van de subcommissie Narcis. De problemen zijn hier minder groot, maar ook hier is sortimentskennis essentieel. En met veel meer cultivars dan bij de tulp is dat een hele opgaaf. “Het komt bij welk sortiment dan ook aan op veel interesse. Daarnaast heb ik een goed geheugen, en dat helpt beslist mee.” Het werk van de Commissie voor Nomenclatuur en de bloemenkeuringen is van groot belang, stelt Breed. “Het is en blijft belangrijk dat namen kloppen en dat nieuw sortiment ook voldoende onderscheidend is. Daar ligt een belangrijke rol voor de gewascommissies.”

Stengelaaltje tulp en narcis

Leliedag over de omgeving

Aanmelden voor de verzekering stengelaaltjes in Tulp en het stengelaaljesfonds Narcis kan nog tot 1 februari 2014. Als u zich nog niet hebt aangemeld, maar hier wel gebruik van wilt maken, heeft u nog een week om u aan te melden via het formulier op de site van de KAVB. Daar staat ook meer informatie over beide regelingen. De KAVB biedt hiermee een passend alternatief voor de vervallen vergoedingsregeling bij het Productschap Tuinbouw voor schade door stengelaaltje in beide teelten.

Op woensdag 12 februari vindt de jaarlijkse leliedag plaats. Deze dag wordt georganiseerd door Regionaal Onderzoek Lelieteelt (ROL) en de KAVB en zal in het teken staan van de lelieteelt en haar omgeving. Naast diverse actualiteiten, zal de BKD de ervaringen met de kwaliteitskeuring van lelies in het afgelopen jaar belichten. Daarna zullen KAVB-directeur Prisca Kleijn en communicatiedeskundige Wija Koers samen een actieplan Lelie presenteren, dat is gericht op een betere dialoog met de omgeving en maatschappelijk ondernemen. Tijdens het middaggedeelte kan er gekozen worden uit workshops van de NVWA (eisen derde landen), de BKD (virus in lelie), Wageningen UR (nieuwe inzichten in vermeerdering) en Rijk Zwaan (kwaliteitscontrole). KAVB-leden krijgen binnenkort een uitnodiging met het volledige programma.

KONINKLIJKE ALGEMEENE VEREENIGING VOOR BLOEMBOLLENCULTUUR Postbus 175 • 2180 AD Hillegom • Bezoekadres: Weeresteinstraat 10a • 2181 GA Hillegom, telefoon (0252) 536 950 • fax (0252) 536 951 • e-mail: [email protected]


www.kavb.nl

Nieuwe voorzitter KAVB-productgroep Tulp gezocht

Informatiebijeenkomst Stof: meld u aan

Op 31 januari 2014 neemt Louis Poel na acht jaar voorzitterschap afscheid van het bestuur van de Productgroep Tulp. Vandaar dat het bestuur van de productgroep op zoek is naar een nieuwe voorzitter. In het bestuur van de productgroep zitten negen tulpentelers uit de verschillende regionale kringen van de KAVB. Enkelen van hen broeien ook tulpen. De productgroep heeft als belangrijkste taak de behartiging van de vaktechnische en economische belangen van tulpentelers. De productgroep heeft zowel intern binnen de KAVB als extern (bijvoorbeeld voor de BKD) een belangrijke adviserende functie. Bent u geïnteresseerd? Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de KAVB.

Donderdag 30 januari 2014 vindt in Creil een informatieen excursiebijeenkomst plaats over stof. De middag wordt georganiseerd door de KAVB vanuit het project Zicht op stof. De middag begint om 13.30 uur in het Poortershuys in Creil met een aantal presentaties over stof. Zo gaat Stigasadviseur Marcel van Diepen in op arbeidshygiëne en stof, en licht Stigasarts Aart Verhagen de gezondheidsrisico’s van stof toe. Hugo Jongejans van Jongejans Luchttechniek belicht de technische kant van de stofaanpak. Tijdens deze middag kunnen deelnemers een longfunctiemeting laten uitvoeren door Stigasadviseur Wim Klaucke. Na de inleidingen volgt een excursie bij uienteelt en – verwerkingsbedrijf Broer BV in Creil, dat flink in een schoningssysteem heeft geïnvesteerd. Deelname aan deze excursie is voor KAVB-leden gratis. Aanmelden is verplicht. Dit kan bij Stan van Oers, beleidsmedewerker van de KAVB, telefoon (0252) 536 953. De bijeenkomst wordt medegeorganiseerd door Broer BV, Stigas en Jongejans Luchttechniek.

Jaarvergadering KAVB-productgroep Tulp op Dag van de Tulp De jaarvergadering van de KAVB-productgroep Tulp maakt net als vorig jaar onderdeel uit van de Dag van de Tulp. Deze vindt plaats op vrijdag 31 januari bij Proeftuin Zwaagdijk. De dag staat bol van actualiteiten voor tulpenkwekers en –broeiers. Tijdens de jaarvergadering komen de stand van zaken van het tulpenonderzoeksfonds (TOF), de stengelaaltjesverzekering en ontwikkelingen in de sector aan de orde. Traditiegetrouw zullen de ervaringen van de BKD met de kwaliteitskeuringen van het afgelopen jaar niet ontbreken. Na de jaarvergadering gaat de Dag van de Tulp verder met gastspreker Eric Moor Van Sion Orchids, winnaar van de Tuinbouw Ondernemersprijs 2013, gevolgd door twee rondes met zes uiteenlopende workshops. De dag wordt afgesloten met een buffet en een rondgang langs de marktbroeishow. Het volledige programma is te vinden op de site van de KAVB. Aanmelden voor deze dag is verplicht en kan tot en met 28 januari via een aanmeldformulier op de site. De Dag van de Tulp wordt georganiseerd door KAVB, Rabobank WFO, PPO Lisse, CNB, Proeftuin Zwaagdijk, Hobaho en LTO Groeiservice.

Resultaten KAVB 2013

Investeren in goede medewerker steeds belangrijker Bedrijven groeien, en daarmee groeit ook het aantal medewerkers. Goed gekwalificeerd personeel wordt de komende jaren echter steeds schaarser. Ook de eisen vanuit de markt en omgeving veranderen sneller dan ooit. De KAVB en de Bollenacademie roepen ondernemers daarom op nu al goed na te gaan welke kwaliteiten de huidige medewerkers hebben. Of, zoals Jan van Aartijk, voorzitter van de Bollenacademie, het verwoordt: “De medewerker van de toekomst werkt nu al op het bedrijf. Aan de werkgever om ervoor te zorgen dat die medewerker bijblijft in zijn kennis en vaardigheden.” Hij benadrukt dat de arbeidsmarkt voor goed geschoolde medewerkers voor de landen tuinbouw in de komende jaren sterk verandert. “Er ontstaat snel een tekort aan vakbekwame gediplomeerde leerlingen, terwijl de vraag alleen maar toe zal nemen. Juist daarom zullen ondernemers goed moeten nagaan welk carrièreperspectief ze hun huidige medewerkers kunnen bieden.” Dat betekent sowieso het volgen van cursussen. Dat aanbod zal de komende tijd nog meer dan in het verleden gericht zijn op deze ontwikkeling. Van Aartrijk: “Het onderwijs werkt nu aan modules die bestemd zijn voor het verbreden van kennis en vaardigheden van medewerkers. Het zijn bedrijfsgerichte, aanvullende scholingen, gericht op medewerkers en ondernemers.” Scholingsadviseur Rob Tuin kan met de zogenoemde Ontwikkelscan aan ondernemers laten zien wat er nodig en mogelijk is. Tuin is te bereiken via (06) 13 09 53 78 of [email protected]

13

Activiteitenoverzicht 2013 Bij deze uitgave van BloembollenVisie is het Activiteitenoverzicht over 2013 van de KAVB bijgesloten. KAVB-leden ontvangen dit overzicht. Het overzicht geeft een impressie van de werkzaamheden die door de KAVB zijn uitgevoerd in het afgelopen jaar. Bent u lid en heeft u het verslag niet ontvangen? Meld het via 0252 536 950 of [email protected]


WWW.POTVEER.NL PIET STROET - 06 20448947

Variabel schoksorteersysteem Enorme capaciteit In alle denkbare breedtes uitvoerbaar Kan in bestaande systemen worden geïntegreerd

MATHIJS VAN LANGEN 06 10957903 PAUL BLOM - 06 53700077

Bindelastiek PER ROL, DOOS OF COMPLETE PALLET

Toploader Hobaho aanwezig op de Bloembollen Vakdagen Flevoland GRONDBUNKER MET AFVOERVIJZEL

7 en 8 februari 2014 U bent van harte welkom in onze stand!

Total Systems BV Industrieweg 31 1775 PV Middenmeer tel. +31(227) 501211 www.totalsystems.nl

Verbindt • Adviseert • Organiseert Telefoon (0252) 43 47 77 • www.hobaho.nl

BloembollenVisie

Nieuwsbrief Dagelijks (op werkdagen) GRATIS in uw mailbox of kijk op www.bloembollenvisie.nl

GRATIS* * aanmelden kan op: www.bloembollenvisie.nl/informatie/aanmelden

VLAMING Intern Transport 7R\RWDODQFHHUWQLHXZH9VHULH +HIYHUPRJHQYDQWPWRQ *HwQWHUHVVHHUG" .LMNRSRQ]HZHEVLWH ZZZYODPLQJLQWHUQWUDQVSRUWQO YRRUGHVSHFLILFDWLHV

7 = DDGP DU NW _ % HGULMI YHQ S DU N: )2 : HV W_= ZDDJ GLM N 2 RV W _7 _ ) _( LQI R# YO DP LQ J JU RHSQ O

Een nieuwe klant binnenhalen? Valt niet mee!

Bel 023 571 47 45 en vraag naar Remco Wijnhout of mail [email protected] voor gratis advies over de advertentiemogelijkheden.

www.bureauvanvliet.com

Industrieplaten, Keerwanden en Verholen goten bestellen? Ruud Kappe bellen! Tel. 0252 - 21 23 22 - Mob. 06 - 496 33 866

Kistenfabriek M. Bakker & Zonen BV Kisten - pallets - voorraadkisten - exportkratten Akervoorderlaan 2 - 2161 DS Lisse - tel: 0252-211114 - fax: 0252-211115 Sinds 1914

www.kistenfabriek.nl

[email protected]

Hoofdsponsors

7 - 8 februari 2014

AB Oost CNB Countus accountants + adviseurs Greve BV KAVB Kring Flevoland Gelderland Profyto dsd Rabobank Noordoostpolder-Urk

Standhouders

bedankt haar sponsors!

AB Oost ACNH ACN Techniek Agratechniek Agrifirm Agrin Serv Agriteam Makelaars Agrodust Bedrijfsstofzuigers Bouwbedrijf Bosma BV C. Meijer BV CNB Countus accountants en adviseurs De Groene Vlieg Dijksma Koudetechniek Dijkstra & Langeweg BV DMS Flevoland Hoogwerkers GDF SUEZ energie Nederland Gebr. Blok Mechanisatie Graafstra Greve BV Eliane Solar Projects HMG Makelaars HOBAHO Intermediair Groep Holland JP Networks-Docosys BV Koelvries Creil BV Koop van der Wal vof KWS Level One Uitzendbureau Leyten & Van der Linde Makelaardij BV Machinefabriek Akerboom BV Martho Flexwerk

MechaService Meester & de Lange Verzekeringen N. Van Staveren Naus Kisten & Pallets BV Necap Net BV Offringa BV Pink Innovation Polderbanden.nl Post BV Profyto dsd Rabobank Noordoostpolder-Urk Rotink SchoutenBercomex Stet Holland BV Total Systems BV Fa. Van der Wal BV Vereinigte Hagel VSO makelaars

Sponsors AP Machinebouw Acura Assuradeuren BV Admiraal Schilders Advies en Kies Adviesburo AgroFocus AES Agrivision Autobedrijf Tiems en Nijboer B. & K. Noptrans Zand- en Grondhandel B. Naaktgeboren BV Bergsma Drain Bloemendaal Transport Bloemenexpres Sierteeltlogistiek Bouwbedrijf Doorn Bulbfust BV C.A.V. Agrotheek Cofely Refrigeration Combi Drain Cremer Telmachines Damm Deuren Delta Lloyd

Fa. Gebr. Hanse Fa. Van Hulzen Flynth adviseurs en accountants F.M.A. Nillesen Gladiolenkwekersvereniging “Glaco” Fagro Vloerliften Faber Betonpompen/Celbeton BV Groenvries BV Haarstudio Marianne Interpolis Jongejans Luchttechniek BV Jouke Haagsma Grondverzet KAVB Kring Flevoland Gelderland Kok Netten Cleaning Koops Machines en Techniek LMB Weevers Loonbedrijf Gebr. Van Unen Loonbedrijf J.H.G. Loonbedrijf JPR van Heugten Loonbedrijf Van Dun BV Loonbedrijf Wieringa MCM Meeuwsen Ten Hoopen Accountants Mijnvormgever.nl NO-BV Notariskantoor Hartsuiker Notariskantoor Prummel Party Service Slump Pekel en Klein Notarissen ’t Poortershuys Potveer BV Riool Techniek Kraggenburg Smit Constructie BV Spar ten Napel Tulpenadvies BV Univé Midden Van Dijke Zeeland BV Van Steen Grondverzet en Sloopmateriaal Veco Groenten en Bloembollen BV Veston BV VIVAV accountants - adviseurs Wouter vd Beek uienhandelaar

bloembollenvakdagen bloembollen vakdagenflflevoland.nl

plant ik mijn bollen stevig in de markt?

Samen met CNB t Marktkennis t Product- en assortimentskennis t Kwaliteitsbegeleiding t Betalingszekerheid t Ondersteuning bij reclames en geschillen t Marketing en promotie van uw product t Toegang tot de juiste zakelijke netwerken t De beste verkooppositie Neem voor meer informatie vrijblijvend contact met ons op.

Heereweg 347 2161 CA Lisse Tel. +31 (0)252 43 14 31

cnb.nl

ROB VAN HAASTER: MARKT KAN NOG VEEL GROTER

Recommend Documents