RMC beleidsplan Zuid-Holland Noord 2011 - 2014
Concept
Regionaal Bureau Leerplicht Holland Rijnland
Inleiding en wettelijk kader Sinds de oprichting van het Regionaal Bureau Leerplicht (RBL) in 2002 is de uitvoering van de Regionale Meld- en Coördinatiefunctie (RMC) voor voortijdig schoolverlaten voor RMC regio 026 ZuidHolland Noord ondergebracht bij het RBL Holland Rijnland, dat ook de leerplichttaken voor 12 gemeenten in de regio uitvoert. Primair doel van de RMC-functie is de voortijdig schoolverlater toe te leiden naar een startkwalificatie of het hoogst haalbare om zich te handhaven op de arbeidsmarkt. Elke jongere tussen de 18 en 23 jaar die zonder deze startkwalificatie het onderwijs verlaat, wordt gedefinieerd als een voortijdig schoolverlater. Van een startkwalificatie is sprake indien een opleiding met succes is afgerond op minimaal mbo 2-, havo- of vwo-niveau. Het wettelijk kader voor de bestrijding van schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten wordt gevormd door de Leerplichtwet, kwalificatieplicht en de RMC-regelgeving in de Wet educatie en beroepsonderwijs (WEB), de Wet op de expertisecentra (WEC) en de Wet op het voortgezet onderwijs (WVO).
De RMC-functie heeft tot doel het verminderen van voortijdig schoolverlaten en het daartoe bieden van een sluitende aanpak voor alle jongeren tot 23 jaar. De RMC-functie omvat drie taken (vastgelegd in wetgeving): 1 Een sluitende melding en registratie van alle jongeren tussen 18 en 23 jaar die niet op school zitten en nog geen startkwalificatie behaald hebben. 2 Benaderen en zorgdragen voor begeleiding van jongeren die zijn uitgevallen, gericht op terugleiden naar school, naar werk of een combinatie daarvan. 3 Coördineren en initiëren van samenwerking tussen alle belangrijke partijen die te maken hebben met deze jongeren en het onderhouden van dit netwerk.
De doelgroep van de RMC-functie, zoals benoemd in de wet, bestaat uit jongeren van 18 tot 23 jaar die de school voortijdig (dreigen te) verlaten of langer dan één maand aaneengesloten niet naar school zijn geweest óf die door de school als risicoleerling worden aangemerkt.
Missie
Preventie
De missie van de Regionale Meld- en Coördinatiefunctie voor voortijdig schoolverlaten Zuid-Holland Noord is het bewerkstelligen dat alle jongeren die daartoe in staat zijn, een startkwalificatie halen. Het behalen van een startkwalificatie geeft jongeren een goede startpositie voor een duurzame inzetbaarheid op de arbeidsmarkt.
Schooluitval gaat gewoonlijk vooraf door een kortere of langere periode van verzuim. Een goede verzuimopvolging is daarom van groot belang voor het tegengaan van voortijdig schoolverlaten. Onderwijsinstellingen dragen zorg voor een goede verzuimregistratie en verzuimbegeleiding. Doelstelling is dat zij ook van niet-leerplichtige leerlingen zorgwekkend verzuim vroegtijdig melden (binnen wettelijke termijn van 4 weken) via het loket van de Dienst Uitvoering Onderwijs.
Lokale situatie Het onderwerp voortijdig schoolverlaten staat sinds enkele jaren volop in de schijnwerpers: landelijk, regionaal en lokaal is het een speerpunt van beleid. In Zuid-Holland Noord verlaten echter nog teveel jongeren de school zonder startkwalificatie. Er is weliswaar sprake van een daling in het aantal voortijdig schoolverlaters, maar die daling is nog te gering. We voldoen hiermee op dit moment niet aan de doelstelling zoals die is opgenomen in het met het ministerie van OCW afgesloten convenant VSV. Deze gaat uit van een reductie van 40% eind schooljaar 2010-2011 t.o.v. schooljaar 2005-2006. Met name de uitval in het MBO is in onze RMC-regio Zuid-Holland Noord hoog. De RMC-functie is een belangrijke spin in het web om het aantal schoolverlaters te verminderen. Met de vaststelling van dit beleidsplan RMC 2011-2014 willen de gemeenten in Zuid-Holland Noord de ambitie vastleggen dat de RMC-functie wordt versterkt, en effectiever en zichtbaarder wordt ingezet. Gemeenten, onderwijs en UWV Werkbedrijf werken in RMC-regio Zuid-Holland Noord samen aan de aanpak van voortijdig schoolverlaten. Hiertoe vormen zij sinds 2007 de regiegroep voortijdig schoolverlaten. Om de aanpak van voortijdig schoolverlaten de lopende bestuursperiode van 2010-2014 zowel beleidsmatig als operationeel handen en voeten te geven wordt gelijktijdig met de vaststelling van dit beleidsplan een meerjarenprogramma voortijdig schoolverlaten vastgesteld. De rol en functie van het RMC maken in dit programma onderdeel uit van de basisaanpak voortijdig schoolverlaten. Onderwijs, RMC en UWV werken samen in het jongerenloket Holland Rijnland.
Visie Het RBL kiest voor een proactieve aanpak en werkt: • preventief: waarbij wordt aangesloten bij de werkwijze van handhaving van de leerplicht/ kwalificatieplicht in de regio. Voortijdige schooluitval wordt vaak voorafgegaan door verzuim. Door de verbinding van de RMC-functie met leerplicht kan voortijdig schoolverlaten bij de bron worden aangepakt. • aan een sluitende registratie: basis voor deze aanpak vormt de registratie van schoolverlaters waarbij iedere voortijdig schoolverlater (VSV’er) in beeld komt en blijft. • curatief: als jongeren toch uitvallen dan zorgt het RBL voor snelle en effectieve benadering en trajectbegeleiding, gericht op terugkeer naar het onderwijs. • vanuit een stevige regie-functie: een stevige regie vanuit de RMC-functie in het netwerk tussen partijen die te maken hebben met (potentiële) voortijdig schoolverlaters, betekent dat partijen door het RMC aangesproken worden op hun taken en verantwoordelijkheden, en dat het RMC initiatieven neemt voor verbetering van de aanpak.
Aanpak Vertaald vanuit de wettelijke taken leidt bovenstaande visie tot de volgende uitwerking:
Leerplichtambtenaren adviseren alle VO- en MBO-instellingen over en houden toezicht op verzuimbeleid, verzuimregistratie en zorgstructuur, nemen deel aan de zorgoverleggen, voeren individuele gesprekken met leerlingen en verzorgen een warme overdracht naar het jongerenloket. De leerplichtambtenaren van het RBL nemen het onderwerp voortijdig schoolverlaten minimaal drie keer per jaar mee in hun gesprekken met de school over hun verzuimbeleid en adviseren scholen en onderwijsinstellingen gevraagd en ongevraagd. Speciale aandacht is vereist voor de doelgroep jongeren die door de school als risicoleerling zijn aangemerkt bij de overstap van het VMBO naar het MBO. Het RBL participeert en initieert in activiteiten die erop gericht zijn een sluitende overgang vanuit VO naar MBO te bewerkstelligen. Daartoe is het RBL aangesloten op het digitaal plaatsingsysteem VOROC dat deze overgang moet ondersteunen en monitoren. In het onderwijs bestaat al langer de wens dat leerlingen van 18 jaar en ouder voor wat betreft verzuim op dezelfde wijze door het RBL opgepakt worden als leerplichtige leerlingen. De verwachting is dat dit het verzuim zal beperken. Tweede voordeel is dat verzuim beter in beeld komt bij het RMC en de kans op uitval vroegtijdig gesignaleerd wordt. Doelstelling is verzuimopvolging niet alleen voor 18-, maar ook voor 18+ leerlingen vorm te geven. Inzet van het RBL is dat de leerplichtambtenaar met de onderwijsinstelling het verzuim van de individuele leerlingen oppakt en dat via de zorgoverleggen monitoring plaatsvindt. Het RBL maakt met de
onderwijsinstellingen nadere afspraken over de exacte wijze waarop de leerplichtambtenaar inzet pleegt op de individuele niet-leerplichtige leerling. Inzet voor 2011 is om enkele pilots uit te voeren en na de zomer 2011 te evalueren. Wanneer de pilots slagen, worden afspraken gemaakt over borging van de ontwikkelde werkwijze. De gevolgen worden verwerkt in het werkplan 2012.
Registratie, rapportage en analyse ‘Iedere VSV-er in beeld’ betekent dat kwantitatieve gegevens op orde zijn en dat bovendien inzicht kan worden gegeven in de status van begeleiding van de jongeren die zijn uitgevallen. De RMCfunctie volgt de jongeren totdat zij hun startkwalificatie behaald hebben of totdat zij 23 jaar zijn geworden. Een goede registratiefunctie dient twee doelen: enerzijds beschikt de RMC-functie hiermee over de informatie die nodig is om de individuele jongere gericht te kunnen benaderen. Anderzijds kan de RMC-functie hiermee op een hoger aggregatieniveau van de gegevens beleids- en sturingsinformatie geven ten behoeve van de gemeenten en onderwijspartijen en voor de uitoefening van de regiefunctie.
(begin 2011 beoogd). Afhankelijk van de situatie van de jongere kan in de benadering en begeleiding maatwerk worden geleverd. Het RBL rapporteert in de regiegroep voortijdig schoolverlaten ieder kwartaal over de VSV-cijfers. De jaarrapportage RBL en de RMC-effectrapportage over het voorgaande schooljaar worden in het najaar geagendeerd in de regiegroep. Een maal per jaar, in het voorjaar wordt in de regiegroep bovendien een een nadere, aanvullende analyse van de VSV-cijfers geagendeerd. De RMC-functie rapporteert in overleg met de onderwijspartners nog specifieker aan de scholen. Omdat zij bezit over specifieke cijfers, kan zij scholen ook aanspreken op bijvoorbeeld opvallende cijfers bij specifieke opleidingen. Ook combineert zij uitvalcijfers met verzuimcijfers van leerplicht, waardoor een compleet beeld van elke school ontstaat op het gebied van verzuim én voortijdig schoolverlaten. Zodra onderwijspartijen en DUO dat mogelijk maken, kan deze informatie ook op locatieniveau per studierichting worden geleverd.
Curatie De RMC-trajectbegeleiding wordt in Zuid-Holland Noord uitgevoerd in het jongerenloket Holland Rijnland. Het Jongerenloket is een samenwerking tussen gemeenten (sociale diensten), UWV Werkbedrijf, onderwijs en RBL. Hier wordt een verbinding gelegd tussen de domeinen werk en onderwijs voor jongeren van 18-27 jaar. Trajectbegeleiding in het jongerenloket is in eerste instantie gericht op terugleiden naar school of een kwalificerende combinatie van werk en onderwijs. Indien dat niet mogelijk is wordt uitstroom naar werk beoogd. Vanuit de RMC-functie worden de verschillende groepen (dreigende) voortijdig schoolverlaters benaderd: • Niet-leerplichtige jongeren (vanaf 18 jaar) die via DUO door scholen zijn gemeld wegens zorgwekkend verzuim, worden binnen een week). • Alle nieuwe VSV-ers die zijn uitgevallen worden binnen 2 weken benaderd. • Alle jongeren zonder startkwalificatie die na een periode van thuiszitten en/of werken zelf weer een opleiding willen starten en dit niet op eigen kracht kunnen ontvangen begeleiding. • Oude VSV-ers worden periodiek benaderd met het aanbod van begeleiding terug naar onderwijs.
Onderwijspartijen melden via het loket van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) zo snel mogelijk hun voortijdig schoolverlaters, het RBL ontvangt deze cijfers wekelijks via DUO en checkt deze met de scholen (in principe moeten deze leerlingen al warm zijn overgedragen). Indien een leerling overstapt op een andere studierichting binnen dezelfde of een andere onderwijsinstelling dient deze overstap direct goed geregistreerd te worden om onnodige schooluitval-registraties te voorkomen.
De eerste prioriteit in de curatieve aanpak ligt bij nieuwe VSV’ers (jongeren die het lopende schooljaar zijn uitgevallen). Hoe korter de afstand tot het onderwijs (doordat de uitval van recente datum is) des te groter de kans dat de jongere met succes teruggeleid kan worden naar een kwalificerende opleiding. In overleg met gemeenten kunnen nadere afspraken gemaakt worden over maatwerk benadering van specifieke groepen (oude) VSV’ers.
Het RBL monitort de status van begeleiding van de jongeren die zijn uitgevallen: werkend, WIJ-aanbod, thuiszittend, in begeleiding bij rmc/jongerenloket, gaat weer opleiding volgen, etc. Om makkelijker achter de situatie van een jongere te komen maakt de RMCfunctie gebruik van verschillende databestanden door zodra dat mogelijk is, aan te sluiten op Suwinet en het Inlichtingenbureau
(Dreigend) voortijdig schoolverlaters worden via de loopbaanbegeleiders van de MBO-instellingen ‘warm’ overgedragen aan de trajectbegeleider in het Jongerenloket. De leerplichtambtenaar vervult waar nodig de schakelfunctie tussen school en jongerenloket. Leerplichtige schoolverlaters kunnen vanaf 16 jaar via de leerplichtambtenaar ook worden overgedragen aan de traject-
begeleider. Binnen twee weken na melding van VSV (via warme overdracht school of via wekelijke DUO-levering) wordt door RMC contact met de jongere gelegd om trajectbegeleiding te organiseren.
Regie Richting samenwerkingspartners houdt en biedt de RMC-functie overzicht over alle activiteiten m.b.t. de aanpak van voortijdig schoolverlaten: • Voor een effectieve uitvoering van de RMC-functie creëert het RBL meer samenhang tussen de taken regievoering, registratie, benadering, leerplichthandhaving, de aanpak van voortijdig schoolverlaten en de begeleiding door de trajectbegeleiders.
• RMC speelt vanuit haar onafhankelijke, wettelijke positie in op de vraag van scholen en gemeenten en communiceert met ketenpartners over wat landelijk en op scholen in de regio speelt rond verzuim en uitval en wat werkt en wat niet. Scholen en gemeenten zijn helder in de informatie die zij van RMC nodig hebben om te kunnen sturen. • RMC zorgt voor verbindingen en ontplooit initiatieven die de samenhang versterken. RMC gebruikt m.b.t. de inzet van het instrumentarium het afwegingskader voor activiteiten dat onderdeel is van het meerjarenprogramma VSV. De RMC-functie versterkt haar profiel en maakt met dit beleidsplan bekend aan scholen en gemeenten wat zij van RMC kunnen verwachten. Binnen het RBL is per 2011 één medewerker als RMC-coördinator aanspreekpunt voor scholen, gemeenten en ketenpartners voor de verschillende functies die in het RMC zijn belegd: registratie, preventie, curatie (trajectbegeleiding) en regie. Het RBL versterkt de aanjaag- en coördinatiefunctie, zorgt voor overzicht over het geheel van eigen en door anderen geïnitieerde initiatieven en voor de noodzakelijke samenhang daartussen. Een sluitende aanpak moet gegarandeerd zijn. Omdat schoolverlaten een speerpunt binnen de Sociale Agenda van Holland Rijnland is, is hiervoor ook beleidscapaciteit vanuit de Sociale Agenda. Door middel van een sterk profiel en een duidelijke regisserende en coördinerende rol wordt overzicht over het geheel gehouden. Gedurende het jaar wordt voortaan elk kwartaal aan ketenpartners gerapporteerd over de ontwikkeling van verzuim- en uitvalscijfers. Signalen vanuit de werkvloer van leerplicht en jongerenloket over knelpunten binnen het onderwijs worden terug gelegd bij de onderwijspartijen. Gegevens over effectiviteit van programma’s binnen het onderwijs worden verspreid onder onderwijspartijen. Vanuit de beleidscapaciteit van Holland Rijnland wordt de bestuurlijke Regiegroep ondersteund, vindt agenda-opstelling plaats en wordt de voortgang van het meerjarenprogramma voortijdig schoolverlaten bewaakt.
Prestatie- en effectindicatoren In navolging van het rijksbeleid is doelstelling voor de periode tot 2012 een reductie van 40% te bereiken in het aantal voortijdig schoolverlaters ten opzichte van het schooljaar 2005/2006. De ambitie van het huidige kabinet is een verdere reductie van het aantal nieuwe VSV-ers tot 25.000 in 2015. Deze ambitie wordt naar verwachting ook vertaald naar nieuwe regionale doelstellingen. Om het functioneren van de RMC-functie gedurende de looptijd van dit beleidsplan te kunnen monitoren zijn prestatie en effectindicatoren nodig. In het werkplan RBL/RMC voor 2011 volgt hiertoe een voorstel. Te denken valt aan bijvoorbeeld doorlooptijden en percentage schoolverlaters dat middels trajectbegeleiding herplaatst wordt. Met betrekking tot de uitvoering van de RMC-trajectbegeleiding worden ook indicatoren opgenomen in de op te stellen samenwerkingsovereenkomst jongerenloket 2011-2014.
Bestuurlijke inbedding en beleidscyclus De contactgemeente Leiden is eindverantwoordelijkheid voor de invulling van de RMC-functie en formele gesprekspartner voor het Rijk. De bestuurlijke verantwoordelijkheid van contactgemeente Leiden en de uitvoeringsverantwoordelijkheid van Holland Rijnland worden vastgelegd in een overeenkomst met afspraken over taakinvulling, uitvoeringsdoelstellingen per jaar, begroting en verantwoording van middelen, volgen en verantwoorden van resultaten. Beide partijen laten zich bijstaan door de Regiegroep waarin bestuurders uit het onderwijsveld alsmede vertegenwoordigers van gemeenten en UWV zitting hebben. Hier wordt het beleid op het gebied van voortijdig schoolverlaten besproken en de voortgang op dit terrein gemonitord. In het portefeuillehouderoverleg Sociale agenda van Holland Rijnland wordt afgestemd met alle gemeenten.
Samengevat hanteren we de volgende overlegstructuren: • Periodiek ambtelijk en bestuurlijk overleg tussen de gemeente Leiden en de uitvoerder van RMC, het Regionaal Bureau Leerplicht Holland Rijnland, over RMC en de uitvoering van het RMC-beleidsplan. • Fequent overleg met regiogemeenten (ambtelijk via het Ambtelijk Overleg Onderwijs, bestuurlijk via het Portefeuillehouderoverleg Sociale Agenda) over het RMC-uitvoeringsplan, het jaarverslag leerplicht, de RMC-effectrapportage en de verantwoording over het afgelopen RMC-jaar. • Frequent overleg met ketenpartners (ambtelijk via de werkgroep VSV, bestuurlijk via de brede regiegroep) over de voortgang van de visie, beleidsagenda en het meerjarenprogramma VSV, cijfers en analyses en voorzieningen als het Jongerenloket. Het beleidsplan geeft weer wat onderwijs en gemeenten kunnen verwachten van de RMC-functie. Elk kalenderjaar wordt in een geïntegreerd werkplan voor leerplicht en RMC nader uitwerking gegeven aan de wijze waarop het beleidsplan RMC alsmede het beleidsplan leerplicht worden uitgevoerd. Hieraan gekoppeld is een gespecificeerde begroting. Leiden ontvangt voor de gemeenten in Zuid-Holland Noord RMC- en kwalificatieplichtgelden (totaal € 763.000 prijspeil 2010). Het beleidsplan, de werkplannen en begroting dienen tevens als basis voor het maken van contractafspraken tussen RMCcontactgemeente Leiden en de uitvoerder van de RMC-functie, het RBL. Rapportage vindt plaats in het jaarverslag Regionaal Bureau Leerplicht, waarin zowel inhoudelijk als cijfermatig wordt gerapporteerd over leerplicht en rmc. De RMC-effectrapportage wordt opgesteld ter verantwoording aan het Rijk. Op basis van de behaalde resultaten in het schooljaar wordt vervolgens het werkplan voor het volgende kalenderjaar opgesteld. Financiële en inhoudelijke verantwoording vindt plaats via de reguliere planning- en controlcyclus van Holland Rijnland.
Colofon Regionaal Bureau Leerplicht Holland Rijnland
Dit is een uitgave van rbl Holland Rijnland
Schuttersveld 9, 2316 XG Leiden
ontwerp Engelen & de Vrind, Leiden
Postbus 558, 2300 AN Leiden
druk
Nautilus, Leiden
T (071) 523 90 00
oplage
… exemplaren
F (071) 523 90 01 E
[email protected]
© april 2011,
I www.rbl-hollandrijnland.nl
Regionaal Bureau Leerplicht Holland Rijnland
