Risicomanagement in de energiesector De invloed van (project)leiderschap en cultuur
Amersfoort 11 januari 2010 Marco Kuijpers
Risicomanagement in de energiesector
Agenda 1. Introductie 2. Case 1 3. Case 2 4. Case 3 5. Conclusie
© Twynstra Gudde 11 januari 2010
2
Risicomanagement in de energiesector
1. Introductie – Managing partner Twynstra Gudde: – manager vakgroep Contracteren – energiepraktijk
– Voormalig Directeur sectie Handel en Verkoop EnergieNed – Betrokken bij ontwikkeling en realisatie van diverse investeringen – elektriciteitscentrales (gas en biomassa) – windparken – interconnectors
– Directeur Publiek Private Samenwerking op gebied van warmte
© Twynstra Gudde 11 januari 2010
3
Risicomanagement in de energiesector
2. Case 1 – Ontwikkeling/aanbesteding: – risicoanalyse t.b.v. aanbesteding (strategie / onderhandelingen) – kwantitatieve analyse voor Business case en JV Agreement – geen risicomanagement voor de rest van het project – internationaal gerenommeerde bedrijven: zwakke risicoregisters
– Realisatie: – direct na award kwantitatieve risicoanalyse – risk committee + goede analyse – geen risicomanagement door middle management – niet in voortgangsrapportage – nadruk op veiligheid
© Twynstra Gudde 11 januari 2010
4
Risicomanagement in de energiesector
2. Voorbeeld Risk Assessment Option 1 (Single EPC) No
Risk
Preparation phase P1 Unexpected increase of the price of raw materials
Cause
Effect
Consequence
Probability Risk category (high-med-low)
Volatility of raw materials markets
Bids too expensive Unacceptable risk for bidders Bidders price differently
2 (cost)
3
H
Delay Costs (additional work at a later date because BritNed does not get what it wanted) Delay Costs
3 (cost)
1
M
1 (cost)
2
L
P2
Quality of technical tender documents Not enough time not sufficient (e.g. functional items are missed specifications)
P3
Quality of the commercial tender documents is insufficient
P4
Currency exposure for bidders due to Volatility of currency markets and the length of the choice of currency project
Costs
2 (cost)
2
M
P5
Currency exposure due to choice of currency
Costs
2 (cost)
1
L
© Twynstra Gudde 11 januari 2010
Dependent on P2 Not enough time Link with quality and scope of revenu side not correct
Volatility of currency markets
5
Risicomanagement in de energiesector
3. Case 2 een aanbesteding – Risicomanagement werd meegewogen in gunning – Veelal goede analyse, inclusief beheersmaatregelen – Geen risico top 10
© Twynstra Gudde 11 januari 2010
6
Risicomanagement in de energiesector
4. Case 3 – Ontwikkeling/tekenen contract: – zware kwantitatieve risicoanalyse in businesscase (business/ financiële benadering) – risico’s meegenomen in businesscase, maar geen risicoregister
– Voorbereiding: – sleuren om een goede analyse – spreadsheet management – riskappetite loopt terug – gebruikt voor rapportage – team moet gedwongen worden in risico’s te denken
– Realisatie: – risicomanagement impliciet, geen register © Twynstra Gudde 11 januari 2010
7
Risicomanagement in de energiesector
4. Case 3 – Voorbeeld optimale variant belangrijkste variabelen: CPI, gasprijs, woningbouwplanning, aantal woningen, elektriciteitsprijs, gas-warmtefactor, warmtevraag, maximale warmtevraag, investering/onderhoud
Forecast: NCW 20.000 Trials
Frequency Chart
19.869 Displayed
,047
941
,035
705,7
,024
470,5
,012
235,2
,000 -100.000.000,00
Forecast: NCW Statistic Value Trials 20.000 Mean 697.650,43 Median 247.168,30 Mode --Standard Deviation 82.750.554,81 Variance 6.847.654.320.653.420,00 Skewness -20 Kurtosis 4.717,41 Coeff. of Variability 118,61 Range Minimum -7.520.055.594,23 Range Maximum 5.685.062.372,93 Range Width 13.205.117.967,16 Mean Std. Error 585.134,78
0 -50.000.000,00
0,00
50.000.000,00
100.000.000,00
alleen de gasprijs. standaard dev. = 10%, + wortel tijd stijgend, 80% correlatie met verleden
Tornado diagram woningbouw planning aantal woningen verhouding gas/warmte investering warmtenet indexering CPI gasprijs looptijd 15 jr ipv 30 jr totale opbrengst Energiebelasting warmtevraag woningen hoogte BAK
won bedr
min 2 jaar -10% 31,60 31,60 25% 3,46% -40% 15 -15% ONWAAR -20% -10%
© Twynstra Gudde 11 januari 2010
MLV 0 jaar 0% X X 0% 2,5% 0% 30 0% WAAR 0% 0%
max 0 jaar 10% 42,28 36,03 -10% 1,46% 25% 30 15% WAAR 20% 10%
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
rekenen met 0 jaar 0% X X 0% 2,5% 0% 30 0% WAAR 0% 0%
8
Risicomanagement in de energiesector
5. Conclusie – Constateringen: – risicoanalyse veelal in orde – risicomanagement onderbelicht – link met projectmanagent vaak ver te zoeken – risicoanalyse afhankelijk van bedrijfsfocus (financials/project)
– Oorzaak: – (project)management – risicoanalyse/management (daardoor?) per fase anders – te weinig zelf gebruiken (voor anderen) – …..
© Twynstra Gudde 11 januari 2010
9
Risicomanagement in de energiesector
Marco Kuijpers
www.twynstragudde.nl Alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot deze presentatie berusten bij Twynstra Gudde. Niets uit deze presentatie mag worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt zonder schriftelijke toestemming van Twynstra Gudde.
DOCSOpen nummer 534303
© Twynstra Gudde 11 januari 2010
10