Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:30
Page 1
ALLES ONDER EEN DAK
24 augustus 2010
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:30
Page 2
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:30
Page 3
Voorwoord
Schiedam ontwikkelt zich. In de Stadsvisie heeft het gemeentebestuur haar visie voor Schiedam tot 2030 gegeven. Als het alleen aan de gemeente lag, zou de keuze niet op de aanleg van de A4 zijn gevallen. Maar de gemeente gaat daar niet over. Het is immers een rijksweg. Nu het er in verband met de crisis- en herstelwet toch van gaat komen, hebben college en raad er voor gekozen om harde randvoorwaarden aan de inpassing van de weg te stellen. Minimaal betekent dit dat de weg aan alle wettelijke vereisten voor geluid, veiligheid en luchtkwaliteit voldoet. Maar dat is voor ons niet genoeg, er is meer dan de techniek alleen bij een dergelijke grote ingreep. De gemeente heeft met de rijksoverheid extra afspraken kunnen maken om de sociaaleconomische ontwikkelingsmogelijkheden van de hele stad een impuls te geven. We hebben de stedenbouwkundige mevrouw prof. H.E. (Riek) Bakker gevraagd om van wat grotere afstand naar de positie van Schiedam in het A4 dossier te kijken. Zij adviseerde ons de focus te verleggen van de discussie over de tunnel naar de ontwikkelpotenties van de hele stad. Dit bredere uitgangspunt vormde, samen met het Collegeprogramma en de Stadsvisie 2030, de basis voor de onderhandelingen met de rijksoverheid. Er resteerde nog maar weinig tijd, want de inkt van het Tracé besluit is bijna droog. En dus kon niet over alles opnieuw worden gesproken. Om resultaat in de onderhandelingen met het Rijk te boeken, moest een directe relatie kunnen worden gelegd met de effecten van de A4 en de mogelijke ontwikkelingskansen voor de hele stad. Het College is van mening dat het resultaat er zijn mag: • Dubbel grondgebruik op en naast het tunneldak (‘Alles onder een dak’) draagt bij aan de verdere ontwikkeling van Schiedam als multifunctionele stad en geeft haar grootstedelijke allure in een belangrijke regio. • Extra geluidbescherming op plekken waar dat niet wettelijk verplicht is, maakt het aan de ene kant mogelijk om achterliggende gebieden te ontwikkelen (Harga, wellnesscluster); aan de andere kant zorgen extra geluidmaatregelen voor een beter woon- en leefklimaat voor de inwoners. • Sociaal veilige onderdoorgang onder de A20 met een nieuwe hoogwaardige fietsverbinding langs het Beatrixpark en de landtunnel creëert een mooie route door de stad en naar Midden-Delfland. • Procesafspraken over zaken, die niet alleen tussen Schiedam en het Rijk moeten worden opgelost (tunnelveiligheid en de verkeersafwikkeling bij Vijfsluizen), geven de randvoorwaarden aan om ook de rivierzone verder te gaan ontwikkelen. • De afspraken over de inpassing van de weg in de directe omgeving verbeteren de leefkwaliteit van de wijk Groenoord, en met name Groenoord-Zuid. Schiedam is nooit af. Dat hebben we in de Stadsvisie 2030 vastgesteld. In ‘Alles onder een dak’ zijn de afspraken met de rijksoverheid toegelicht. Afspraken scheppen verplichtingen tot handelen voor beide partijen, zowel het Rijk als de gemeente. Nu moeten we in actie komen om als Schiedam ons eigen aandeel uit te voeren. Daarmee geven we leiding aan een proces om onze toekomst, die van onze kinderen en Schiedam, een stuk aangenamer en leefbaarder te maken. Burgemeester en Wethouders
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
Stadsvisie Schiedam 2030
14:30
Page 4
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:30
Page 5
Schiedam : stad in ontwikkeling
De S van IODS In 2006 heeft de gemeente Schiedam de afspraken over de Integrale Ontwikkeling Delft Schiedam (IODS) met partijen ondertekend. Vijf jaar eerder werd onder leiding van de provincie Zuid-Holland de discussie over nut en noodzaak van 7 kilometer rijksweg verbreed tot een proces van gebiedsontwikkeling van 7 vierkante kilometer. Eén van de deelprojecten was de stedenbouwkundige inpassing van de A4 in het stedelijk gebied bij Schiedam en Vlaardingen. Lange tijd heeft Rijkswaterstaat gerekend en getekend. Lange tijd heeft de gemeente zich gericht op het aangeven van alternatieve tracés en het stimuleren van andere vervoerswijzen. Het college is tot de conclusie gekomen dat deze opstelling uiteindelijk geen bevredigend resultaat voor Schiedam zal opleveren en niet bijdraagt aan de ontwikkeling van de gehele stad. De afspraken in IODS-verband hebben voor veel verbeteringen gezorgd voor de bescherming van de leefomgeving voor mens en dier in het gebied van Midden-Delfland. Het open veenweidelandschap van Midden-Delfland is als landschappelijke drager ook voor de inwoners van Schiedam waardevol. De toegankelijkheid per fiets was in de IODS-plannen nog onvoldoende verwoord. Achteraf gezien was de 7 vierkante kilometer van IODS eigenlijk 2 vierkante kilometer te weinig. De gebiedsontwikkeling was te krap gekozen. De grens ervan lag bij het Kethelplein, terwijl veel van de identiteit van Schiedam ook ten zuiden van de A20 is te vinden. Denk daarbij aan de sportterreinen en het bedrijventerrein aan de Maas. De conclusie is dat de S van IODS maar voor de helft is meegenomen. De stad zit op slot. Binnen de bestaande ruimtelijke structuur is geen ruimte meer voor mogelijk toekomstige uitbreiding. Waar ligt de sleutel die past op het slot van de stad?
5
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
6
24-08-2010
14:30
Page 6
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:30
Page 7
Focus op ontwikkeling Het gebrek aan (schuif )ruimte voor gewenste ontwikkelingen is de leidende gedachte geweest in de onderhandelingen met de rijksoverheid. Welke afspraken over de inpassing van de A4 zorgen ervoor dat Schiedam maximaal de ruimte krijgt om de ambities van de Stadsvisie 2030 te realiseren? In plaats van het accent te leggen op een zo lang mogelijke landtunnel heeft het college op advies van Riek Bakker gekozen voor een andere, meer ontwikkelingsgerichte benadering. Die benadering moest leiden tot afspraken over: • Dubbel en intensiever grondgebruik op en parallel aan de landtunnel. • Extra geluidsbescherming van gebieden of plekken langs de A4 en A20, ook al is dat niet wettelijk vereist. Daardoor komt ruimte vrij voor andere dan bestaande functies ter plekke. • Hoogwaardige en sociaal veilige fietsverbindingen die de noordelijke en de zuidelijke helft van Schiedam en Midden-Delfland met elkaar verbinden. • Perspectief om met partners oplossingen voor het verkeersknelpunt bij de afslag Vijfsluizen te vinden voordat de A4 Noord in gebruik wordt genomen. Deze afspraken creëren ook de voorwaarden voor verdere ontwikkeling van de rivierzone. • Verbetering van de leefkwaliteit van de wijk Groenoord – Zuid.
Midden D Delfland elfland
Midden D Delfland elfland
1
tunneldak (struinn- en wande wa elpad elpaden) p
Kethelp Ke K h lpark l k
Kethelp Ke K h lpark l k ag 2 tramplus passage 7 tunnelveveiligheidd
focuss op tunne el
Beatrixpa ark
3
fietsverbind ve ding noord n zu uid d onderlig de d e gen nd w we egenne e et
Beatrixpa ark
5
geluid dsscherm m A4
4
Harga g
knooppu kn pp punt Vijfs Vijfsluizen Vi en
6
focus op tunnel
focus op de stad Schiedam
7
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:30
Page 8
Midden D Delfland elfland
A4 pa A4 park ark k
Kethelp Ke K h lpark l k
Beatrixpa B ark
Pold olderva vaa art aga rg ga Ha aHrrg grg aa
haven vengebied d
8
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:30
Page 9
Stadsvisie 2030 Bereikbaarheid De Stadsvisie 2030 beschrijft de enorme ontwikkelpotenties van Schiedam met tal van vormen van bedrijvigheid. Water (ligging aan de Maas), spoor (nationaal en regionaal) en weg (rijkswegen) maken de stad uitstekend bereikbaar. Bereikbaarheid is in de internationale concurrentieslag tussen bedrijven een belangrijke vestigingsvoorwaarde. De aanleg van de A4 moet er dan ook voor zorgen dat de economische kerngebieden van Schiedam nog beter bereikbaar worden. De meeste zorgen van partijen gaan uit naar de files bij de afslag Schiedam West/Vlaardingen Oost. Uit onderzoek blijkt dat deze files met de aanleg van de A4 alleen maar groter worden. Daarom zijn tussen Rijkswaterstaat, Stadsregio Rotterdam en de gemeenten Schiedam en Vlaardingen afspraken gemaakt om snel met oplossingen te komen. Dat vergt onderzoek en die tijd was er nu niet.
Vrije tijdsvoorzieningen Schiedam kan aantrekkelijker worden voor jongeren en ouderen als de kwaliteit en de kwantiteit van de vrije tijdsvoorzieningen wordt vergroot. Naast bereikbaarheid is het voorzieningenniveau op het gebied van vrije tijd van grote betekenis voor inwoners, bedrijven en bezoekers. De Stadsvisie zet in op concentratie van accommodaties voor buitensport, bijvoorbeeld op Harga. Verder wordt gedacht aan het uitbouwen van het wellnesscluster met het nieuwe ziekenhuis en bad Groenoord. Met Verkeer en Waterstaat is afgesproken dat langs Harga – ook al is dat wettelijk niet verplicht – geluidsschermen worden geplaatst. Dit maakt het voor Schiedam mogelijk om de gebiedsuitwerking Harga in een breder perspectief te zien. Langs de A20 zullen ter hoogte van het wellnesscluster ook schermen worden geplaatst. Dat maakt het verblijf voor de vele bezoekers een stuk aangenamer. Voor de ontwikkeling van Schiedam zijn verder de afspraken met het Rijk over dubbel grondgebruik op en langs de A4-tunnel van groot belang. De constructie van een deel van het tunneldak maakt aanleg van sportvelden mogelijk. Maar de gemeente wil meer. Dat wordt mogelijk doordat bij de oplevering van de tunnel rekening wordt gehouden met de mogelijkheid van een aanbouw van circa 25 meter. De gemeente Schiedam neemt de verantwoordelijkheid voor deze aanbouw en creëert daarmee ruimte voor nog meer sportvelden en daaronder parkeerfaciliteiten. Dit vergt een investering van circa 25 miljoen euro, waarvoor Schiedam een rijksbijdrage van 8,5 miljoen ontvangt.
ligging van Schiedam aan de wereldhaven
9
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:30
Page 10
Recreatieve routes Schiedam kent twee groene longen, die langs het Kethelpark en het Beatrixpark de stad verbinden met MiddenDelfland. De aanleg van de A4 biedt de mogelijkheid om een derde verbinding naar het noorden te creëren, door het nog aan te leggen A4-park. De afspraken met het Rijk om op en langs de landtunnel sportvelden aan te leggen, de groene, ruige uitstraling van delen van het tunneldak en de aanleg van een hoogwaardige recreatieve fietsverbinding zorgen er in de toekomst voor dat een derde groene long er in de stad ook echt komt. Ook heeft de gemeente met het Rijk afspraken gemaakt over de financiering van een fietsverbinding die Schiedam langs de landtunnel met Midden-Delfland verbindt. Er komt geld beschikbaar om de onderdoorgang van de A20 op te knappen en sociaal veilig te maken. En langs de Poldervaart wordt het Beatrixpark met Harga verbonden, terwijl ook de waterkwaliteit en de groenstructuur een forse opknapbeurt krijgen.
Leefbaarheid Een betere milieukwaliteit in Schiedam verhoogt de leefkwaliteit in de directe woon- en leefomgeving en daarmee de aantrekkelijkheid van de stad. Milieu en omgevingskwaliteit zijn in de stad al een integraal onderdeel van ruimtelijke ontwikkelingen. De afspraken met de rijksoverheid over geluidschermen zorgen voor een forse verbetering van de geluidsituatie op plekken die in het gemeentelijke Actieplan Geluid 2010-2014 als kritisch waren aangeduid. Vanwege het feit dat de volledige A4 op het grondgebied van Schiedam bovengronds met geluidschermen wordt ingepakt en de rest van de A4 in een tunnel, betekent dat aan de uitgangspunten ‘Wij willen hem niet zien en niet horen’ gedeeltelijk tegemoet wordt gekomen. Met betrekking tot het derde uitgangspunt ‘Wij willen hem niet ruiken’ is de gemeente van mening dat de A4 zal moeten voldoen aan de wettelijke normen van luchtkwaliteit. Jaarlijks wordt geëvalueerd of de emissies aan de wettelijke normen voldoen. Daarnaast constateert de gemeente ook dat de geluidsituatie aan de noord- en zuidkant van de A20 bij het Kethelplein voor omwonenden als gevolg van de afspraken met het Rijk sterk verbetert ten opzichte van de huidige situatie.
M id d en D e lfla n d
A4A4 4--park
Kethelp Ke e elpar lparrk
Beatrixpark
drie groene longen
10
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:30
Page 11
Overzicht afspraken
Maatregel
Toelichting
(1) Dubbel grondgebruik
Onder verantwoordelijkheid van de gemeente Schiedam wordt een strook van circa 24 meter breed aan de landtunnel gebouwd. Daardoor ontstaat er ruimte voor een groot sportcomplex. Geraamde investeringskosten: 25 mln. waarvan 8,5 mln. ten laste van de rijksoverheid.
(2) Tramplus passage
Uitvoering van de passage blijft in het Tracé Besluit ongewijzigd ten opzichte van het Ontwerp. Optimalisatie zodat effecten op parkeren, geluidsoverlast en ruimtebeslag minimaal zijn. Fietsverbinding N-Z onder passage door. Bijzondere aandacht gaat uit naar het treffen van geïntegreerde akoestische maatregelen bij het tramtracé.
(3) Fietsverbinding Noord - Zuid
Realisatie van deze verbinding inclusief sociaal veilige onderdoorgang A20. Geraamde investeringskosten: 1 mln. ten laste van de rijksoverheid.
(4) Geluidsschermen
Geluidsschermen aan de kant van Schiedam tot de tunnelmond worden over een lengte van circa 1 km voorzien van een (extra geluidwerende) lichte knik van het bovenste deel van het scherm. Geluidschermen langs de A4 en A20 rond Harga en een scherm ter hoogte van wellness cluster worden door Rijkswaterstaat geplaatst. Investeringen ten laste van Rijkswaterstaat. Kosten: ca. 5,5 mln.
(5) Onderliggend Wegennet
Verkeerseffecten van ingebruikname A4 op onderliggend wegennet worden geëvalueerd. Betrokken partijen zijn Rijkswaterstaat, Stadsregio Rotterdam, Schiedam en Vlaardingen.
(6) Vijfsluizen
Partijen genoemd bij 5, treden voor 1 juni 2011 met elkaar in overleg om oplossingen voor de congestie bij Vijfsluizen te onderzoeken. Vervolgens wordt een proces ingezet om na te gaan hoe kansrijke oplossingen kunnen worden gerealiseerd.
(7) Tunnelveiligheid
Afspraak pre bouwplan voor tunnel, conform de landelijk afgesproken lijn.
Financiering De concrete afspraken over extra financiële bijdragen van de rijksoverheid aan de ene kant en de principeafspraken over tunnelveiligheid, de verkeerseffecten op het gemeentelijk wegennet en het perspectief op oplossingen voor het knelpunt Vijfsluizen aan de andere kant, leiden ertoe dat de gemeente veel voortgang kan boeken in de ontwikkeling van de stad. Na de ondertekening van de afspraken in de Bestuursovereenkomst IODS, ligt er een grote verantwoordelijkheid voor college, gemeenteraad, inwoners, bedrijven en partners om dit ook waar te maken. De afspraken verplichten tot actie om Schiedam verder te ontwikkelen.
11
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:30
Page 12
Midden D Delfland elfland
1
tunneldak (struinn- en wa wande elpaden) elpad p
Kethelp Ke K h lpark l k ag 2 tramplus passage 7 tunnelveveiligheidd
3
fietsverbind ve ding n noord zu uid d onderlig de d e gen nd we wegenne e et
5
geluid dsscherm m A4
4
Harga g
knooppu kn pp punt Vi V Vijfs ijfsluizen en
6
afspraken a fsprra ak ke en O OTB TB 12
Beatrixpa ark
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:30
Page 13
Midden D Delfland elfland
A4 pa r rk A4 park
1
dubbel grondgebruik dub br tun un nneldak
Kethelp Ke K h lpark l k
t amplus passage tr ag 2 tra t veiligheid eili d 7 tunnelve procedure pro cedure afspraak afspraa ak
3
fietsverbind ve ding n noord zu uid d onderlig de gen nd we egenne e et procesafspraak pro cesafspraak
Beatrixpa ark
5
geluid id ds d dsscherm m A4 4
4
Harga H arga g
+
knooppu kn pp punt Vi V Vijfsl ijfsluizen en
6
procesafspraak pro cessafspraak P R P+R
afspraken a fsprra ak ke en na ond onderhandeling derhandeling g
13
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:30
Page 14
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:30
Page 15
1. dubbel grondgebruik
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:30
Page 16
Midden D Delfland elfland
A4 pa r rk A4 park
1
dubbel grondgebruik dub br tun un nneldak
Kethelp Ke K h lpark l k
t amplus passage tr ag 2 tra t veiligheid eili d 7 tunnelve procedure pro cedure afspraak afspraa ak
3
fietsverbind ve ding n noord zu uid d onderlig de gen nd we egenne e et procesafspraak pro cesafspraak
5
geluid id ds d dsscherm m A4 4
4
Harga H arga g
+
knooppu kn pp punt Vi V Vijfsl ijfsluizen en
6
procesafspraak pro cessafspraak P R P+R
afspraken a fsprra ak ke en na ond onderhandeling derhandeling g 16
Beatrixpa ark
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:30
Page 17
dubbel grondgebruik
Het Ontwerp Tracébesluit (OTB) van het Rijk gaat uit van een tunneldak met een landschappelijke inrichting. Als de weg is ingepast, komen er op een deel van het dak wandel-/struinpaden met een ruige groene uitstraling, vergelijkbaar met het huidige zandlichaam. Het deel van het tunneldak tussen het Kethelplein en de Brederoweg is niet geschikt voor sportfaciliteiten omdat het schuin loopt. Dit stuk blijft dus ingericht volgens de eerdere plannen. Vanaf de Brederoweg naar het noorden kan het tunneldak wel voor sport en recreatie worden ingericht. De gemeente Schiedam kiest voor een andere invulling van het gebruik op en langs het dak van de tunnel. Dit dubbel grondgebruik is het zogeheten ‘Alles onder een dak’-concept. De tunneldakconstructie wordt zodanig uitgevoerd dat de inrichting van sportvelden op het tunneldak vanaf de Brederoweg naar het noorden in de toekomst mogelijk wordt. Het tunneldak zal worden opgeleverd met aanhechtingsdelen waardoor, aansluitend en onder verantwoordelijkheid van de gemeente Schiedam, extra ruimte beschikbaar komt voor meer typen sportvelden. Naar de huidige inzichten wordt door de gemeente Schiedam ingezet op realisatie van een dakconstructie vanaf de Brederoweg naar het noorden met een extra breedte van circa 25 meter. Onder deze strook kunnen parkeerplaatsen worden gecreëerd. Bovendien onderzoekt de gemeente de realisatie van een sporthal. Richting het noorden zijn circa 160 parkeerplaatsen gepland. De schetsen die in ‘Alles onder een dak’ worden gepresenteerd, zijn geen blauwdruk, maar hebben de functie om de potenties van de oplossingen aan te geven. In het vervolgproces moeten verschillende aspecten nog worden onderzocht. Dat geldt bijvoorbeeld voor de mogelijkheid van functieverandering in het meest noordelijke deel (Staatsbosbeheer) en de effecten van de luchtkwaliteit bij de noordelijke tunnelmond. Rijkswaterstaat en gemeente Schiedam maken over de concrete logistieke uitvoering nadere afspraken. Uitgaande van een kostenraming van circa 25 miljoen voor verbreding, zal de rijksoverheid maximaal 8,5 miljoen bijdragen.
17
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:30
Page 18
dubbel grondgebruik
principe hoogteverschillen
18
bebouwde elementen
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:30
Page 19
schetsontwerp sportpark A4
uitzicht belvedere richting Midden-Delfland
voetbalzone en clubhuis dienstweg
speelplek
uitkijktoren
toegang naar parkeergarage
trimroute wandelpaden ingang voetgangers speelplek
tenniszone en clubhuis
korfbalzone en clubhuis
19
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:30
Page 20
dubbel grondgebruik
Vlaardingen profiel A
Vlaardingen profiel B
profiel C
20
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:30
Page 21
Schiedam
Schiedam
21
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:31
Page 22
impressie inrichting A4 park
A4 park
22 22
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:31
Page 23
dubbel grondgebruik
impressie sportpark A4
23
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:31
Page 24
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:31
Page 25
2. Tramplus passage
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:31
Page 26
Midden D Delfland elfland
A4 pa r rk A4 park
1
dubbel grondgebruik dub br tun un nneldak
Kethelp Ke K h lpark l k
t amplus passage tr ag 2 tra t veiligheid eili d 7 tunnelve procedure pro cedure afspraak afspraa ak
3
fietsverbind ve ding n noord zu uid d onderlig de gen nd we egenne e et procesafspraak pro cesafspraak
5
geluid id ds d dsscherm m A4 4
4
Harga H arga g
+
knooppu kn pp punt Vi V Vijfsl ijfsluizen en
6
procesafspraak pro cessafspraak P R P+R
afspraken a fsprra ak ke en na ond onderhandeling derhandeling g 26
Beatrixpa ark
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:31
Page 27
Tramplus passage
Tramplus is de belangrijkste openbaar vervoer verbinding tussen Schiedam-Noord en Vlaardingen-Noord. Tramplus en de ernaast gelegen fietsroute kruisen de landtunnel bovenlangs op +5,4meter ten opzichte van NAP, circa 2 meter hoger dan in het IODS-Convenant 2006 is vastgelegd. Om deze hogere inpassing te optimaliseren plaatst het Rijk aan Schiedamse zijde een rank kunstwerk. Hierdoor kan het fietspad dat van noord naar zuid loopt en parallel aan de landtunnel ligt, onder het viaduct worden aangelegd. De 26 parkeerplaatsen die als gevolg van de aanleg van Tramplus zullen verdwijnen, worden in de directe omgeving gecompenseerd. Bij het tramtracé worden geïntegreerde akoestische maatregelen toegepast. In combinatie met de nieuwe NoordZuid fietsroute die onder de Tramplus passage doorgaat, ontstaat een aantrekkelijke stedelijk-groene recreatieve zone langs de tunnel, een volwaardig onderdeel van het ’groene long concept’, nauw verbonden met de inrichting van het tunneldak met sport en recreatie. De impressies op de volgende pagina’s schetsen het toekomstbeeld van de Tramplus passage en de fietsroute.
zicht op de Tramplus passage richting het zuiden
27
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
28
24-08-2010
14:31
Page 28
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:31
Page 29
schets herinrichting parkeerplaatsen Schubertplein en Lisztplein
tekening inpassing van de Tramplus passage
29
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:31
Page 30
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:31
Page 31
3. fietsverbinding noord-zuid
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:31
Page 32
Midden D Delfland elfland
Kethelp Ke K h lpark l k
Beatrixpa ark BEATRIXPARK BEA ATTRIX XP PA ARK
Harga H arga g N CE
POL DER VAA RT
fietsverbinding ve 32
UM TR
SPORTPARK SPOR TPA TP PA PA ARK HARGA HARGA A
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:31
Page 33
fietsverbinding noord-zuid Evenwijdig aan de landtunnel wordt een recreatieve fietsverbinding gerealiseerd, die rechtstreeks via de Laan van Bol’Es/Prinses Beatrixpark, parallel aan de Poldervaart, de A20 onderlangs kruist en vervolgens via het viaduct Nieuwe Damlaan verder zuidwaarts gaat. Met de juiste verlichting en materiaalkeuze wordt de bestaande onderdoorgang schoon en veilig gemaakt. Bovendien wordt de waterkwaliteit van de Poldervaart verbeterd. Met deze verbinding worden de groene verbindingen tussen stad en land verbeterd. De gemeenteraad van Schiedam heeft deze ambitie in december 2009 met het Landschaps-Ontwikkelingsperspectief Midden-Delfland 2025 (LOP) vastgesteld. Het LOP kwam tot stand in samenwerking met het Hoogheemraadschap Delfland en de gemeenten Midden-Delfland, Vlaardingen, Schiedam, Delft, Maassluis en de deelgemeente Rotterdam Overschie. Het LOP is een belangrijke bouwsteen voor de Ruimtelijke visie Hof van Delfland 2025 van de Provincie ZuidHolland, die op dit moment wordt opgesteld. Het verbinden van stad en land past ook goed bij de hoofdopgaven uit de Schiedamse Stadsvisie 2030. Het behoud van het Midden-Delflandse landschap en het versterken van de groenblauwe longen van Schiedam zijn daarin belangrijke opgaven. Ook de groenblauwe verbinding via de Poldervaart en de opwaardering van het Beatrixpark tot een volwaardig stadspark passen in de ruimtelijke visie. De fietsverbinding en de bijbehorende verbeteringen van de Poldervaart en de groenstructuur worden door Schiedam uitgevoerd. De kosten worden geraamd op 1 miljoen euro en tot maximaal dat bedrag gefinancierd door het Rijk.
33
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:31
Page 34
huidige situatie
referenties onderdoorgangen A20
34
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:31
Page 35
Heldere oriëntatie auto-ontsluiting (parkeerterrein en doorgaand recreatief fietspad)
Rechtstreeks fietspad Laan van Bol’es/ Beatrixpark
Schoon en veiling maken van de huidige viaducten d.m.v. materiaalkeuze, verlichting en routeontwerp
schets aandachtspunten voor de verbetering van de onderdoorgangen A20 Heldere oriëntatie bestaand viaduct Nieuwe Damlaan
Continuering waterstructuur poldervaart (verbetering waterkwaliteit, oriëntatie)
35
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:31
Page 36
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:31
Page 37
4. geluidsschermen
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:31
Page 38
Midden D Delfland elfland
A4 pa r rk A4 park
1
dubbel grondgebruik dub br tun un nneldak
Kethelp Ke K h lpark l k
t amplus passage tr ag 2 tra t veiligheid eili d 7 tunnelve procedure pro cedure afspraak afspraa ak
3
fietsverbind ve ding n noord zu uid d onderlig de gen nd we egenne e et procesafspraak pro cesafspraak
5
geluid id ds d dsscherm m A4 4
4
Harga H arga g
+
knooppu kn pp punt Vi V Vijfsl ijfsluizen en
6
procesafspraak pro cessafspraak P R P+R
afspraken a fsprra ak ke en na ond onderhandeling derhandeling g 38
Beatrixpa ark
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:32
Page 39
geluidsschermen
Met het ministerie van Verkeer en Waterstaat is overeengekomen dat langs de oostkant van de A4 (tussen Kethelplein en de oortjes van de Vijfsluizen1 ) een geluidsscherm wordt gerealiseerd van maximaal 7 meter hoog. Dit legt de basis voor ontwikkeling van het achterliggende gebied Harga. De gemeente Schiedam is verantwoordelijk voor de planologische procedure van dit scherm en Rijkswaterstaat voor de uitvoering. Het college van B&W van Schiedam besloot op 5 januari 2010 om het gebied Harga als gemeentebreed project te positioneren en om een integrale toekomstvisie op te stellen. Het project komt voort uit de Stadsvisie 2030, waarin Harga wordt benoemd als één van de strategische ruimtelijke opgaven. Een visie op de toekomstige ontwikkeling van dit gebied is bovendien onontbeerlijk voor de actualisatie van de bestemmingsplannen. Het project is opgenomen in de programmabegroting 2008-2010 van de gemeente. Het collegebesluit benoemt een aantal thema’s die in de toekomstvisie Harga worden onderzocht. Naast de hoofdfunctie sport wordt ook gekeken naar functies op het vlak van economie, welzijn, wonen en bedrijvigheid. Een deel van deze functies is geluidsgevoelig (denk aan kinderopvang of woningen), wat betekent dat bij realisatie rekening moet worden gehouden met de geluidsimpact van de rijksweg A4. Voor de hoofdfunctie sport is een geluidsscherm niet verplicht, maar wel wenselijk. Met het Rijk is ook afgesproken dat langs de noordkant van de A20 ter hoogte van het wellnesscluster een geluidsscherm wordt geplaatst. Schiedam is verantwoordelijk voor de planologische procedure, RWS voor de aanleg. Met het Rijk is overeengekomen dat het geluidscherm uit het OTB aan Schiedamse kant langs de A20 tot de ingang van de tunnelmond zal worden voorzien van een lichte knik. Bovengenoemde geluidsschermen worden door het Rijk bekostigd (circa 5,5 miljoen).
referenties geluidsschermen
1) hectometerpaal 70,2 tot 70,9
39
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:32
Page 40
Midden D Delfland elfland
A4 park A k K h lpark Kethelp Ke l k
Beatrixpa ark
Harga H arga g 7 m ab absorberend bsorberend 3 m reflecterend reflec e terend op geluidswal geluidswal 3 m ab bsorberend absorberend
extr e xtr 2 m rreflecterend e terend eflec
geluidsschermen gelui idsschermen n OTB OTB 40
e
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:32
Page 41
Midden D Delfland elfland
A4 A park rk K h lpark Kethelp Ke l k
Beatrixpa ark
Harga H arga g 7 m ab absorberend bsorberend scher mtop op OTB OTB scherm scherm schermtop
extra: extra:
3 m reflecterend reflec e terend (glas) op geluidswal geluidswal
extra e xtrra ge geluidsschermen eluidsscherm men na onder onderhandeling rhandeling
41
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:32
Page 42
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:32
Page 43
5. onderliggend wegennet nabij Kethelplein
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
44
24-08-2010
14:32
Page 44
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:32
Page 45
onderliggend wegennet nabij Kethelplein Gemeente Schiedam heeft recent onderzoek laten verrichten door Goudappel Coffeng naar de verkeerseffecten op het onderliggend wegennet als gevolg van de aanleg van de A4. Daarbij is gebruik gemaakt van het vernieuwde verkeersmodel RVMK van de Stadsregio Rotterdam. De studie analyseert - prognosejaar 2020 - de situatie op het onderliggend wegennet met én zonder A4. In beide situaties is rekening gehouden met verschillende sociaaleconomische effecten en relevante ruimtelijke en infrastructurele ontwikkelingen. De studie naar de verkeerseffecten is onderverdeeld in een drietal verkeerskundige aspecten, te weten het verkeer op de wegvakken, verkeersafwikkelingen rond de aansluitingen op de A4 en A20 en verkeersafwikkeling op de kruispunten op het onderliggend wegennet. In het algemeen heeft de realisatie van de A4 DS een positieve invloed op het onderliggend wegennet in Schiedam. Op enkele plekken is een lichte toename van verkeer te verwachten, vooral rondom de af- en toeritten van en naar de A4. Hierbij moet worden opgemerkt dat de belasting minimaal is en er ook geen sprake is van overbelasting. Het Rijk, de Stadsregio Rotterdam en de gemeenten Schiedam en Vlaardingen zullen de verkeersintensiteiten voor en na de aanleg van de landtunnel monitoren. Indien de groei van het autoverkeer onverhoopt aanleiding geeft tot capaciteitsproblemen op het onderliggend wegennet, treden genoemde overheden met elkaar in overleg om oplossingen te vinden en deze ook uit te voeren. De gemeente Schiedam is teleurgesteld dat het Kethelplein niet volledig wordt ontsloten. Een volledig ontsloten verkeersplein was altijd het uitgangspunt van de gemeente, dit in tegenstelling tot het standpunt van Rijkswaterstaat. Aan de andere kant erkent de gemeente ook het gegeven dat uit verkeersonderzoek blijkt dat er met de aanleg van de A4 geen noemenswaardige verkeersproblemen ontstaan. Dit met uitzondering van afslag Vijfsluizen (zie hierna). Overigens zal de gemeente de verkeerseffecten op het onderliggend wegennet nauwlettend in de gaten blijven houden.
45
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:32
Page 46
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:32
Page 47
6. Vijfsluizen
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:32
Page 48
Midden D Delfland elfland
A4 pa r rk A4 park
1
dubbel grondgebruik dub br tun un nneldak
Kethelp Ke K h lpark l k
t amplus passage tr ag 2 tra t veiligheid eili d 7 tunnelve procedure pro cedure afspraak afspraa ak
3
fietsverbind ve ding n noord zu uid d onderlig de gen nd we egenne e et procesafspraak pro cesafspraak
5
geluid id ds d dsscherm m A4 4
4
Harga H arga g
+
knooppu kn pp punt Vi V Vijfsl ijfsluizen en
6
procesafspraak pro cessafspraak P R P+R
afspraken a fsprra ak ke en na ond onderhandeling derhandeling g 48
Beatrixpa ark
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:32
Page 49
Vijfsluizen
De meeste verkeerseffecten van de aanleg van de A4 concentreren zich naar verwachting rond de aansluitingen en rond de Benelux-corridor op en rond knooppunt Vijfsluizen. Op de A20 neemt het verkeer af. Op het wegennet in Schiedam wordt op termijn verwacht dat de aansluiting Vijfsluizen grote afwikkelingsproblemen gaat opleveren. Uit de studie blijkt dat als gevolg van de komst van de A4 het verkeer rondom knooppunt Vijfsluizen toeneemt. Omdat knooppunt Vijfsluizen in de huidige situatie tijdens de spitsuren al een druk kruispunt is, zijn hier als gevolg van de realisatie van de A4 in de toekomst problemen te verwachten met betrekking tot de verkeersafwikkeling rondom het knooppunt. De studie analyseerde ook het verleggen van de oostelijke toe- en afrit van de A4 ter hoogte van knooppunt Vijfsluizen in het verlengde van de Karel Doormanweg. Dit blijkt geen passende oplossing te zijn, omdat het verkeer niet goed kan worden afgewikkeld. Het Rijk, de Stadsregio Rotterdam en de gemeenten Schiedam en Vlaardingen hebben kennis genomen van de onderzoeksresultaten naar de lokale verkeerseffecten (juli 2010). Rondom knooppunt Vijfsluizen worden met de ingebruikname van de A4 grote afwikkelingsproblemen verwacht. Partijen spreken met elkaar af om voor 1 juni 2011 met elkaar in overleg te treden om hiervoor oplossingen te vinden.
49
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:32
Page 50
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:32
Page 51
7. tunnelveiligheid
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:32
Page 52
Midden D Delfland elfland
A4 pa r rk A4 park
1
dubbel grondgebruik dub br tun un nneldak
Kethelp Ke K h lpark l k
t amplus passage tr ag 2 tra t veiligheid eili d 7 tunnelve procedure pro cedure afspraak afspraa ak
3
fietsverbind ve ding n noord zu uid d onderlig de gen nd we egenne e et procesafspraak pro cesafspraak
5
geluid id ds d dsscherm m A4 4
4
Harga H arga g
+
knooppu kn pp punt Vi V Vijfsl ijfsluizen en
6
procesafspraak pro cessafspraak P R P+R
afspraken a fsprra ak ke en na ond onderhandeling derhandeling g 52
Beatrixpa ark
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:32
Page 53
tunnelveiligheid
De Minister realiseert in overleg met de gemeenten Schiedam en Midden-Delfland een goed ingepast ontwerp van de gehele weg (verdiepte ligging en landtunneltracé), waarbij de tunnelveiligheid goed wordt gewaarborgd, vergelijkbaar met de tunnel op de A2 bij Utrecht. Betrokken partijen werken samen aan een integraal veiligheidsplan en een pré-bouwplan, waarin afspraken worden gemaakt over de benodigde voorzieningen in de tunnel. Deze afspraken moeten leiden tot een tunnelontwerp dat maakbaar en betaalbaar is en waarvoor de gemeente een vergunning kan afgeven.
53
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
54
24-08-2010
14:32
Page 54
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:33
Page 55
financieel overzicht Extra rijksbijdrage • • •
Dubbel grondgebruik landtunnel Extra geluidsschermen A4 en A20 (wettelijk niet verplicht) Kwaliteitsimpuls fietsroute en onderdoorgang A20
8,5 mln. 5,5 mln. 1,0 mln.
De onderhandelingen met Rijkswaterstaat hebben voor de gemeente Schiedam dus een extra bijdrage ter waarde van 15 miljoen opgeleverd.
Verantwoording De financiële onderbouwing van de verschillende pakketten van het onderhandelingsresultaat is gebaseerd op verschillende bronnen. Voor de meer gangbare civiele kosten is zoveel mogelijk gebruik gemaakt van het civieltechnisch kostenboek van de gemeente Schiedam. Voor meer specifieke kosten is enerzijds RWS om informatie gevraagd en anderzijds heeft er voor specifieke onderdelen een consultatie van de markt plaats gevonden. Hierbij is aan meerdere private partijen een inschatting is gevraagd voor een raming van de kosten. Tevens is gebruik gemaakt van de serie boekjes van Reed Business Information Bouw en Infra. De prijzen zijn gebaseerd op prijspeil 2009.
Dubbel grondgebruik tunneldak In de onderhandeling met RWS heeft de gemeente ingezet op een sportcomplex boven het noordelijk deel van de A4 (ten noorden van de Brederoweg). Het duurste element is het maken van een overkluizing over een lengte van 600 meter. Dit is noodzakelijk om voldoende breedte te krijgen (64 meter) voor een voetbalveld. Het biedt tegelijkertijd de mogelijkheid zowel parkeren als de tennishal ondergronds op te lossen. Hierdoor kan hier een kwalitatief hoogwaardig en zeer efficiënt sport complex worden gerealiseerd. Hieronder is aangegeven welk programma gerealiseerd kan worden boven en direct naast het A4 tracé.
55
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:33
Page 56
RWS zorgt ervoor dat het dak kan steunen op een nok aan de tunnelwand. De gemeente zal het sportcomplex moeten aanleggen. Uitgaande van het plan zoals dit aan RWS is gepresenteerd leidt dit tot de volgende investering: miljoen 11.2 0,1 8,7 3,7 0,6 0,6 0.2
Investering dubbelgrondgebruik sportcomplex Overkluizing 600 x 24 m1 Inrichting parkeren onder overkluizing Aanleg sportvoorzieningen Sloop & nieuwbouw tennishal onder overkluizing Verplaatsen tennisvelden Toegangswegen Onvoorzien inrichting Totaal investering
25,1
Rijksbijdrage
- 8,5
Saldo (voor de gemeente Schiedam)
16,6
Bovenstaand overzicht heeft het karakter van een raming. De gemeente dient de raming nader uit te werken. Rekenen en tekenen behoren daarbij hand in hand te gaan. Denkbaar is dat er bij de uitwerking keuzes worden gemaakt waardoor de investering lager uitvalt. Zo kan het huidige tenniscomplex ook worden gehandhaafd , zijn er nu vier voetbalvelden in het gebied Midden-Delfland geprojecteerd en hoeft de overkluizing misschien niet 600 m1 lang te worden. Schiedam legt zich nu nog niet vast op een onrendabele investering van € 16,6 miljoen. RWS draagt bij aan het dubbele grondgebruik door Schiedam op de landtunnel. De uitvoering hiervan start na oplevering van de landtunnel, op basis van de onderstaande indicatieve planning.
Indicatieve fasering Realisatie A4 Planvorming inrichting dek A4 Bestekken overkluizing Realisatie overkluizing Bestekken inrichting dek A4 Realisatie inrichting dek A4
56
2011 1e 2e
2012 1e 2e
2013 1e 2e
2014 1e 2e
2015 1e 2e
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:33
Page 57
Geluidsschermen A4 Noord – A20 Oost bij Groenoord Zuid Bij Groenoord Zuid worden op basis van akoestisch onderzoek maatregelen genomen om de geluidshinder van de A4 terug te brengen tot de wettelijke normen. Om een kwalitatief hoogwaardig woonmilieu te creëren bij de her- en doorontwikkeling van Groenoord Zuid, voorziet RWS in een additionele geluidswerende voorziening. Deze voorziening bestaat uit een lichte knik aan de bovenkant over een lengte van 1039 m1. De vorm en uitvoering van deze extra maatregel wordt in het Design & Construct contract van RWS bepaald. De meerkosten voor deze additionele geluidswerende voorziening zijn gebaseerd op de tabel genoemd op blz. 38 van de algemene uitgangspunten bij akoestisch onderzoek van RWS d.d. 05-03-2010. A20 nabij Sauna Langs de noordkant van de A20 nabij de sauna voorziet RWS in een geluidsscherm over een lengte van 225 meter. In de nieuwe verkeerssituatie is weliswaar volgens de geluidsnormen een geluidwerende voorziening niet strikt noodzakelijk maar het heeft wel een positieve uitwerking op de kwaliteit van de stad. A4 en A20 langs Harga Langs de oostzijde van de A4 tussen het Kethelplein en de oortjes van Vijfsluizen alsmede aan de zuidzijde van de A20 tussen het Kethelplein en de Poldervaart legt Rijkswaterstaat geluidschermen aan die maximaal 7 meter hoog zijn. Dit legt de basis voor ontwikkeling van het achterliggende Harga-gebied. RWS heeft in het totaal aan geluidsvoorzieningen een investering toegezegd van € 5,5 miljoen. Revitaliseren tunnels en fietspaden nabij Margriethal. Naar aanleiding van de schets is een globale raming gemaakt van de kosten. Hierbij is rekening gehouden met de volgende zaken: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Het schilderen van de tunnels inclusief een graffitiwerende coating. Verlichting in de tunnels. Opruimen van het terrein inclusief het verwijderen van duikers. 350 meter fietspad in rood asfalt 3,5 meter breed 700 m2 voetpad 2000 m2 groen 1260 m2 water inclusief beschoeiing. Een voet- fietsbrug met een overspanning van 12 meter.
RWS heeft de investering van de benodigde € 1 miljoen toegezegd.
57
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
58
24-08-2010
14:33
Page 58
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:33
Page 59
vervolgproces
De resultaten van de onderhandelingen met Rijkswaterstaat dienen op 23 september 2010 door de gemeenteraad van Schiedam te worden geaccordeerd. Dat geldt ook voor de vertaling ervan in de Bestuursovereenkomst IODS, waarvan de ondertekening tussen IODS partijen en de minister van Verkeer en Waterstaat op 24 september is voorzien. Aansluitend hierop zal de gemeente Schiedam de voorbereidingen voor de eigen projectactiviteiten starten. Dat start met een plan van aanpak voor de uitvoering van verschillende deelprojecten die als geheel als een afzonderlijk, herkenbaar programma binnen de gemeentelijke organisatie zal worden ingebed. De consequenties van de sociaaleconomische en ruimtelijke ontwikkelingsmogelijkheden als gevolg van de afspraken met de rijksoverheid zullen in kaart worden gebracht. Belangrijke kaderstellende gemeentelijke nota’s zijn de Stadsvisie 2030 en bijvoorbeeld de Ontwikkelvisie Harga, Beatrixpark, naar een bruisend stadspark, de Sportnota en het Landschap Ontwikkelingsperspectief Midden-Delfland. Bovendien zal een uitvoeringsovereenkomst met o.a. Rijkswaterstaat worden afgesloten, waarin afspraken worden gemaakt over de logistieke uitvoering, opdat het proces van de gemeente Schiedam zo goed mogelijk is afgestemd op dat van de rijksoverheid.
59
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:33
Page 60
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:33
Page 61
Rijksweg A4 Schiedam:A4 Schiedam
24-08-2010
14:33
Page 62
ALLES ONDER EEN DAK