rhenen schets-museumkwartier deel 1

rhenen

schets-museumkwartier

deel 1

Opdrachtgever: Gemeente Rhenen Stedenbouwkundig ontwerp: Aad Trompert, Amersfoort Architectuur: Van Leeuwen Architecten, Veenendaal 2 mei 2011

Aad Trompert Westsingel 11b NL-3811BA Amersfoort tel +31 (0)33 4631252 / 06 53176390 email [email protected]

rhenen museumkwartier - bestaande bebouwing

1 3

De gemeente heeft gevraagd een oplossing te zoeken voor het Museum en de VVV. De bedoeling is dat het museum en de VVV ruimtelijk worden gekoppeld. En wel zo, dat zij maximaal van elkaar kunnen profiteren en daarbij een optimale uitstraling en opbrengst gaan genereren. Ook is het de bedoeling dat het oude Raadhuis de functie als trouwlocatie met een horecafunctie gaat combineren. Tevens ligt er de opgave, de nu wat winderige, “zuid-westkwadrant” van de binnenstad aantrekkelijker te maken.

De opgave is dan niet alleen architectonisch maar ook stedenbouwkundig van aard. Wat in de huidige situatie opvalt, is de dominantie van het autoverkeer in dit kleinschalige deel van de historische binnenstad. Dat komt niet alleen door de geparkeerde auto’s op de Markt en rond het te beschouwen blok, maar ook door de indeling van de openbare ruimte die erg sterk op het verkeer is gericht. Als we dit deel van de benedenstad aantrekkelijker willen maken, zal de dominantie van het verkeer moeten worden verminderd.

2

Tevens valt op dat het blok van het Museum, de VVV en het oude Raadhuis, weinig samenhang vertoont. Het Raadhuis (1) is een karakteristiek gebouw en bepaalt het karakter van de Markt. Het gebouw van het Museum (2) is van recenter datum, maar is evenzeer karakteristiek. De oude brandweergarage (3) heeft daarentegen een laag profiel en staat grotendeels los van de overige bebouwing. Dat komt zowel de ligging van het Raadhuis, als de ligging van het Museum niet ten goede.


rhenen museumkwartier - binnenstad in 1940 voor het bombardement

2 3 5

Als we de recente geschiedenis beschouwen dan is direct duidelijk waarom de huidige ligging van het oude Raadhuis en het aanzien van de Markt zo vreemd overkomen. Eigenlijk ziet het huidige blok er een beetje uit als een gebit, waar een aantal tanden in ontbreken. Kijken we naar de kaart van 1940, van voor het bombardement, dan vallen de volgende zaken op. Het oude Raadhuis (1) was toen opgenomen in een ste-

1

4

delijk blok met smalle, stadse panden (3). De hoek naast het oude Raadhuis (4) was helemaal geen tuin. En zowel de wanden langs de Rijnstraat als de Kerkstraat (3) waren gesloten en aan beide zijden interessant door de gevarieerde bebouwing langs deze straten. We zouden moeten proberen deze situatie weer terug te brengen. Dan krijgen beide straten weer een aangename uitstraling. De nieuwe panden zullen dan wel een relatie met de straat moeten

aangaan middels mooie entree’s of raampartijen. Het is ook veel beter om de hoek naast het Raadhuis (4) weer te sluiten, zodat de Markt weer het oude karakter kan krijgen. Ook is het daarvoor noodzakelijk de Waag, met het oorspronkelijk naastgelegen pand (5) weer in een vergelijkbare vorm terug te bouwen. In de huidige situatie loopt de ruimte van de Markt weg naar de kerk. Dat maakt de situatie nu winderig en onaangenaam.


rhenen museumkwartier - geschiedenis

vismarkt in 1922

vismarkt in 1745 rhenen stadsgezicht 1630 Op bovenstaande oude tekening is te zien wat het karakter van de Markt oorspronkelijk was. Rondom de Markt stonden stadse panden en de Stadspomp domineerde het plein. De bestrating bestond uit een doorlopende verharding. Alleen tegen de wanden hadden de huizen een stoep. De Waag vormde samen met het oude Raadhuis een mooi ensemble, met de rijke vormgeving van de hoog oprijzende kerk als achtergrond.

Een veel mooier beeld dan de huidige situatie waar de ruimte van de Markt aan twee zijden weg loopt. Zelfs in 1922 was het beeld nog vergelijkbaar. Het stadsgezicht uit 1630 laat de oorspronkelijke “dichtheid” van Rhenen zien. Het waren niet alleen de kerk en het Raadhuis, maar ook het toen nog aanwezige kasteel,

samen met de rijzige panden in de stad, die Rhenen een zo karakteristiek beeld aan de Rijn gaven. We zouden moeten proberen weer iets van die sfeer en voornaamheid terug te brengen. Dan zal de benedenstad weer veel aangenamer worden en zullen het museum, het oude Raadhuis en de VVV een betere plek krijgen en een impuls om beter gaan functioneren.

rhenen museumkwartier - model 01


rhenen museumkwartier - model 02


rhenen museumkwartier - inrichtingsplan

p

In dit plan is het blok rond het oude Raadhuis weer ingevuld, zoals het vroeger was. De Waag met het naastgelegen pand ligt weer tegen de achtergrond van de kerk. Op die wijze worden niet alleen de Markt, maar ook de ruimte voor het Museum weer veel meer ervaren als bijzondere pleinruimtes in de benedenstad. Door de openbare ruimte ook weer als pleinruimte in te richten, met mooie aansluitende bestrating en stoepen, wordt dit gevoel verder versterkt.

Er moeten dan op deze pleinen geen auto’s meer geparkeerd worden. Dat zou afbreuk doen aan de kwaliteit van deze ruimtes. Alleen trouwstoeten en bestemmingsverkeer zouden over het plein mogen rijden en er kort mogen “laden en lossen”. De Stadspomp komt weer dominant op de Markt te staan. Voor het Raadhuis kan een zonnig terras komen, beschut door de opnieuw gebouwde Waag. De Waag zelf kan ook prima een horecafunctie krijgen. Hierdoor kan deze oude plek in Rhenen weer sfeer en aantrekkingskracht krijgen.

Langs de straten rond de kerk is wel parkeerruimte behouden en de capaciteit rond de kerk wordt beter benut door daar een aantal reguliere parkeerplaatsen aan te leggen. Wanneer de lokatie Schuilenburg wordt aangepakt, direct aan de buitenzijde tegen de binnenstad, kan daar ook een groot deel van de benodigde parkeerplaatsen worden opgevangen. Dat kan eenvoudig omdat de lokatie lager ligt dan de binnenstad. Op de onderste laag kan dit terrein dan als parkeergarage gaan functioneren met daarboven wonen of andere functies.


rhenen museumkwartier - stedenbouwkundig plan - schaal 1:500

p

Welk model gebruikt wordt voor de nadere invulling van het Museum- en Raadhuis-blok doet er stedenbouwkundig niet zoveel toe. De keuze voor model 01 of 02 hangt meer af van de efficiëntie van de interne organisatie. Wel is het van belang dat de entree van het Museum prominent in beeld komt. De mooiste plek daarvoor is het pleintje waar Kerkstraat en Kruisstraat samen komen. Nu is de entree van

het Museum verstopt. Naast het Museum, de VVV en de Horeca in het voormalige Raadhuis is nog voldoende ruimte voor andere functies. Dat kunnen woningen zijn met mooie statige entrees en de woonkamers aan de straat. Zodanig dat er een goede wisselwerking tussen straat en de woonfunctie kan ontstaan. In ieder geval meer openheid dan de nu grotendeels gesloten wanden langs de straten. Ook andere

functies kunnen hier een plek krijgen. Voorwaarde is wel dat die functies bijdragen aan de sfeer en het klimaat van de plek. Ook die functies zullen dan een positieve uitstraling op de straat moeten hebben, voorzien van bijzondere entree’s en mooie ramen, gericht op de omgeving.


rhenen schets-museumkwartier deel 1

Recommend Documents