RFID TAGS: een onderzoek bij bevoorrechte getuigen

UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT ECONOMIE EN BEDRIJFSKUNDE ACADEMIEJAAR 2008 – 2009

RFID TAGS: een onderzoek bij bevoorrechte getuigen Masterproef voorgedragen tot het bekomen van de graad van Master in de Toegepaste Economische Wetenschappen: Handelsingenieur Maxime Bernaert onder leiding van Prof. dr. Patrick Van Kenhove

I

II

UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT ECONOMIE EN BEDRIJFSKUNDE ACADEMIEJAAR 2008 – 2009

RFID TAGS: een onderzoek bij bevoorrechte getuigen Masterproef voorgedragen tot het bekomen van de graad van Master in de Toegepaste Economische Wetenschappen: Handelsingenieur Maxime Bernaert onder leiding van Prof. dr. Patrick Van Kenhove

III

Permission Ondergetekende verklaart dat de inhoud van deze masterproef mag geraadpleegd en/of gereproduceerd worden, mits bronvermelding. Maxime Bernaert

IV

1 Woord vooraf Ik zou graag enkele mensen willen bedanken die mij geholpen hebben bij het realiseren van deze masterproef. Eerst en vooral bedank ik Professor Patrick Van Kenhove, mijn promotor en raadsman tijdens deze masterproef. Hij heeft me steeds bijgestaan, goede tips gegeven, bijgestuurd en opmerkingen gegeven waar nodig. Vervolgens bedank ik alle organisaties en personen die tijd hebben gemaakt voor een interview: •

Colruyt

•

Unilever

•

Metro Group

•

RFID Innovation Center

•

EPC Competence Center

•

Professor Walter Van Dyck

Ook wens ik de organisaties te bedanken die gereageerd hebben op mijn vraag tot een interview, maar jammer genoeg niet bereid waren om mee te werken: •

Wal-Mart

•

Carrefour

•

Delhaize

Tot slot bedank ik mijn ouders, broer en zus, Jeannine en William De Cock en andere vrienden voor de steun die ze mij gaven tijdens het werk en voor het nalezen van de finale versie.

I

2 Inhoudsopgave 1

Woord vooraf ..................................................................................................................................... I

2

Inhoudsopgave ................................................................................................................................. II

3

Lijst van figuren.................................................................................................................................V

4

Inleiding ............................................................................................................................................ 1

5

Literatuuronderzoek .......................................................................................................................... 3 5.1

Basisbegrippen van RFID ......................................................................................................... 5

5.1.1

RFID technologie ................................................................................................................. 5

5.1.2

RFID systemen .................................................................................................................... 5

5.1.3

RFID tags ............................................................................................................................. 6

5.1.4

RFID poeder ........................................................................................................................ 8

5.1.5

EPCglobal ........................................................................................................................... 9

5.1.5.1

EPCglobal Class 1/Generation 2 ............................................................................... 10

5.1.6

GS1 .................................................................................................................................... 10

5.1.7

Serial Shipping Container Code (SSCC) ........................................................................... 10

5.1.8

Uniforme standaarden ....................................................................................................... 10

5.1.9

Electronic Product Code (EPC) ......................................................................................... 11

5.1.10

RFID tags op verschillende verpakkingsniveaus ........................................................... 12

5.1.11

Open en gesloten systemen .......................................................................................... 12

5.1.12

Near Field Communication (NFC).................................................................................. 13

5.1.13

Steun van de overheid ................................................................................................... 13

5.2

Voordelen van RFID binnen de retail sector ........................................................................... 14

5.2.1

Voordelen voor de consumenten ....................................................................................... 14

5.2.2

Voordelen voor de retailers ................................................................................................ 14

5.2.3

Stabiliteit in de planning van de supply chain .................................................................... 15

5.3

RFID vanuit het standpunt van de experts .............................................................................. 16

5.4

RFID vanuit het standpunt van de producenten ...................................................................... 17

5.4.1

Procter & Gamble............................................................................................................... 17

5.4.2

Kraft Foods ......................................................................................................................... 17

5.5

RFID vanuit het standpunt van de retailers ............................................................................. 18

5.5.1

Wal-Mart............................................................................................................................. 19

5.5.2

C1000 supermarkten ......................................................................................................... 20

5.6

RFID vanuit het standpunt van de consumenten .................................................................... 21

5.7

Onderzoeksvragen .................................................................................................................. 24

5.7.1

5.8

Factoren die de adoptie van RFID beïnvloeden ................................................................ 24

5.7.1.1

Technologische factoren ............................................................................................ 24

5.7.1.2

Organisatorische factoren .......................................................................................... 25

5.7.1.3

Omgevingsfactoren .................................................................................................... 26

Onderzoeksmethodologie ....................................................................................................... 27

II

6

Interviews ........................................................................................................................................ 28 6.1

De Colruyt groep ..................................................................................................................... 28

6.1.1

Algemeen ........................................................................................................................... 28

6.1.2

Hoe en wanneer is de belangstelling voor scanning bij Colruyt ontstaan? ....................... 28

6.1.3

Ingangscontrole en voorraadbeheer bij Colruyt ................................................................. 29

6.1.4

Voordelen van scanning bij Colruyt ................................................................................... 30

6.1.5

Het interview ...................................................................................................................... 30

6.1.6

Waarom zijn de testen toch niet positief uitgedraaid binnen Colruyt? ............................... 38

6.2

Unilever ................................................................................................................................... 40

6.3

Metro Group ............................................................................................................................ 45

6.3.1

Metro Group Real; Future Store ........................................................................................ 45

6.3.1.1

Algemeen ................................................................................................................... 45

6.3.1.2

De nieuwe Real; Future Store.................................................................................... 45

6.3.1.3

Innovaties in de Real; Future Store ........................................................................... 46

6.3.1.3.1

RFID in de slagerij ................................................................................................. 46

6.3.1.3.2

RFID bij de checkout ............................................................................................. 48

6.3.2

RFID in Metro Group .......................................................................................................... 49

6.3.2.1

RFID voor binnenkomende goederen ........................................................................ 49

6.3.2.2

RFID in andere afdelingen van Metro Group ............................................................. 50

6.3.3

Een blik op de toekomst van RFID binnen Metro Group ................................................... 53

6.3.3.1

Beschikbaarheid en versheid ..................................................................................... 53

6.3.3.2

Gedetailleerd voorraadbeheer ................................................................................... 53

6.3.3.3

Informatie en dienstverlening ..................................................................................... 54

6.3.3.4

Internationale goederenstroom .................................................................................. 54

6.3.4

Verantwoord gebruik van RFID binnen Metro Group ........................................................ 56

6.3.5

Metro Group RFID Innovation Center ................................................................................ 58

6.3.5.1

Samenwerking met partners ...................................................................................... 58

6.3.5.2

Waarom RFID? .......................................................................................................... 60

6.3.5.2.1

RFID in order picking ............................................................................................. 60

6.3.5.2.2

RFID in warehouse management ......................................................................... 61

6.3.5.2.3

RFID in warenhuizen ............................................................................................. 64

6.3.5.2.4

RFID in winkels van de toekomst .......................................................................... 66

6.3.5.2.5

RFID voor thuisgebruik .......................................................................................... 70

6.3.5.3

Starter Kits ................................................................................................................. 72

6.3.5.3.1

Starter Kit A ........................................................................................................... 72

6.3.5.3.2

Starter Kit B ........................................................................................................... 73

6.3.5.3.3

Starter Kit C ........................................................................................................... 74

6.3.5.4 6.3.6

RFID ontwikkeling staat niet stil ................................................................................. 74

Technische studie .............................................................................................................. 75

6.3.6.1

De technische analyse ............................................................................................... 76

III

6.3.6.2

Resultaten van het pilootproject................................................................................. 80

6.3.6.3

Accumulatie-effect ..................................................................................................... 80

6.3.6.4

95+X procent actieplan .............................................................................................. 81

6.3.6.4.1

Analyse .................................................................................................................. 81

6.3.6.4.2

Documentatie van fouten ...................................................................................... 82

6.3.6.4.3

Testen.................................................................................................................... 84

6.3.6.5

Conclusie van het pilootproject .................................................................................. 86

6.3.6.5.1

Keuze van de RFID tag en type antennes ............................................................ 86

6.3.6.5.2

Opbouw van de lezers ........................................................................................... 86

6.3.6.5.3

Bouw van de poorten voor binnenkomende en uitgaande goederen ................... 86

6.3.6.6

Algemene besluiten uit de technische studie ............................................................. 87

7

Conclusie ........................................................................................................................................ 88

8

Besluit ............................................................................................................................................. 94

9

Bijlagen .............................................................................................................................................. I 9.1

Bijlage 1: Gebruikte frequenties van RFID systemen in verschillende landen .......................... I

9.2

Bijlage 2: Technische uitdieping van de µ-chip .......................................................................... I

9.2.1

Specificaties van de µ-chip ................................................................................................... I

9.2.2

Werking van de µ-chip .......................................................................................................... I

9.2.3

Mogelijke applicaties van de µ-chip ..................................................................................... II

9.3

Bijlage 3: Innovaties van de Real; Future Store ......................................................................... I

9.3.1

Mobiel winkelen (Mobile Shopping) ..................................................................................... II

9.3.2

Sportafdeling (Sports Department) ..................................................................................... III

9.3.3

Verse voeding en kant-en-klaar-maaltijden (Fresh Food & Convenience) en groenten en

fruit (Fruit & Vegetables) ..................................................................................................................IV 9.3.4

Vismarkt (Fish Market) .........................................................................................................V

9.3.5

De slagerij (The Master Butcher) ........................................................................................VI

9.3.6

Schoonheid en verzorging (Beauty & More) .....................................................................VIII

9.3.7

Wijnen en dranken (Wines & Spirits World)........................................................................IX

9.3.8

Checkout (Checkout Area) ...................................................................................................X

10

Lijst van de geraadpleegde werken ............................................................................................... I

10.1

Wetenschappelijk .................................................................................................................. I

10.2

Internet ...............................................................................................................................VII

IV

3 Lijst van figuren Figuur 1: Werking van RFID .................................................................................................................... 3 Figuur 2: RFID bekeken vanuit vier verschillende standpunten .............................................................. 4 Figuur 3: Een typisch RFID systeem ....................................................................................................... 6 Figuur 4: Energie- en gegevensoverdracht in een RFID systeem........................................................... 7 Figuur 5: toepassingsvoorbeeld: een geschenkbon ................................................................................ 8 Figuur 6: Afmeting vergeleken met een menselijke vingertop ................................................................. 8 Figuur 7: de µ-chip ................................................................................................................................... 9 Figuur 8: Decimaal voorbeeld van de EPC............................................................................................ 12 Figuur 9: De verwachte groei van RFID in Europa tot 2022 .................................................................. 18 Figuur 10: Voorbeeld van een ponskaart............................................................................................... 29 Figuur 11: Structuur van Colruyt ............................................................................................................ 31 Figuur 12: 3D model van de RFID poort ................................................................................................ 31 Figuur 13: RFID poort ............................................................................................................................ 32 Figuur 14: RFID tag geïntegreerd in een sticker ................................................................................... 32 Figuur 15: De flag tag ............................................................................................................................ 33 Figuur 16: Innovatietheorie van Rogers................................................................................................. 34 Figuur 17: Kans op leesbaarheid van RFID tags op een pallet ............................................................. 35 Figuur 18: Leesbaarheid van de tags .................................................................................................... 35 Figuur 19: Het Europoolsysteem ........................................................................................................... 36 Figuur 20: Het Trailer Portal systeem van Microlise .............................................................................. 37 Figuur 21: Logo Unilever........................................................................................................................ 40 Figuur 22: Integratie van RFID in het systeem ...................................................................................... 42 Figuur 23: Een RFID label van Marks & Spencer .................................................................................. 43 Figuur 24: Het visitor center van de Metro Group Real; Future Store in Tönisvorst ............................. 45 Figuur 25: De Real; Future Store in Tönisvorst ..................................................................................... 46 Figuur 26: Een RFID tag op een schotel vlees ...................................................................................... 47 Figuur 27: Aanduiding van het gebruik van RFID tags .......................................................................... 47 Figuur 28: Betaling via Near Field Communication ............................................................................... 48 Figuur 29: RFID voor binnenkomende goederen .................................................................................. 49 Figuur 30: De Smart Dressing Room in Galeria Kaufhof in Essen ........................................................ 51 Figuur 31: De Smart Shelf en Smart Mirror in Galeria Kaufhof in Essen .............................................. 51 Figuur 32: De vorklift heeft een lezer die de RFID tags van elke pallet registreert ............................... 52 Figuur 33: Uitgaande goederen in Fat Kee Stevedores Limited in Hong Kong..................................... 54 Figuur 34: Binnenkomende goederen in het Metro Group Distribution Center in Unna ........................ 55 Figuur 35: Vermelding van de aanwezigheid van een RFID tag ........................................................... 56 Figuur 36: De De-Activator .................................................................................................................... 57 Figuur 37: RFID wordt in heel de supply chain toegepast ..................................................................... 58 Figuur 38: Grondplan van het Metro Group RFID Innovation Center .................................................... 59

V

Figuur 39: Het Metro Group RFID Innovation Center en European EPC Competence Center ............ 59 Figuur 40: Het Pick-by-light System ...................................................................................................... 61 Figuur 41: Het Hanger-goods Sorter System ........................................................................................ 61 Figuur 42: RFID poort ............................................................................................................................ 62 Figuur 43: RFID handheld lezers ........................................................................................................... 62 Figuur 44: Vorkliften uitgerust met RFID lezers ..................................................................................... 63 Figuur 45: het Pick by Voice systeem .................................................................................................... 63 Figuur 46: Een krimpfolie verpakkingsmachine met geïntegreerde RFID lezer .................................... 64 Figuur 47: De Smart Mirror .................................................................................................................... 65 Figuur 48: De Smart Shelf met monitor ................................................................................................. 65 Figuur 49: De self checkout ................................................................................................................... 66 Figuur 50: Een Smart Shelf met monitor voor reclameboodschappen .................................................. 66 Figuur 51: De Smart Trolley, voorzien van een Personal Shopping Assistant ...................................... 67 Figuur 52: Informatieterminal voor wijnen met Everywhere Display...................................................... 67 Figuur 53: Een RFID armband ............................................................................................................... 68 Figuur 54: Een automaat voor leeggoed ............................................................................................... 68 Figuur 55: Checkout balie met geïntegreerde RFID lezer, barcode scanner en De-Activator .............. 69 Figuur 56: De Smart Checkout .............................................................................................................. 69 Figuur 57: De Smart Fridge ................................................................................................................... 70 Figuur 58: De Smart Wine Cooling Cabinet........................................................................................... 71 Figuur 59: De Smart Washing Machine ................................................................................................. 71 Figuur 60: Internet Protocol telefoon ..................................................................................................... 72 Figuur 61: Het verschil tussen startpakket A en B ................................................................................. 73 Figuur 62: Startpakket C ........................................................................................................................ 74 Figuur 63: De supply chain van het centraal distributiecentrum tot de winkel....................................... 76 Figuur 64: Het EPCglobal Architecture Framework gebruikt tijdens het pilootproject ........................... 77 Figuur 65: De poorten voor binnenkomende en uitgaande goederen, uitgerust met RFID lezers ........ 78 Figuur 66: Componenten van een RFID poort ...................................................................................... 79 Figuur 67: Analyse van de read rates via de RFID Web Analyzer ........................................................ 81 Figuur 68: Een poster met aanwijzingen voor de bevestiging van RFID tags uit het distributiecentrum in Essen .......................................................................................................................................... 83 Figuur 69: De oorzaken van foute lezingen na de genomen maatregelen ............................................ 84 Figuur 70: De echovrije kamer............................................................................................................... 85 Figuur 71: RFID tag aangepast voor Tetra Paks ................................................................................... 85 Figuur 72: Het Innovator’s Dilemma van Christensen ........................................................................... 93 Figuur 73: een blokdiagram van de µ-chip ............................................................................................... I Figuur 74: Diagram van de werking van een RFID systeem met een µ-chip .......................................... II Figuur 75: De µ-chip in ID management .................................................................................................. II Figuur 76: De µ-chip in life cycle management ...................................................................................... III Figuur 77: Robot Ally ................................................................................................................................ I

VI

Figuur 78: Sitemap van de Real; Future Store in Tönisvorst................................................................... II Figuur 79: De Mobile Shopping Assistant................................................................................................ II Figuur 80: De sportafdeling..................................................................................................................... III Figuur 81: Geluidsdouche ....................................................................................................................... III Figuur 82: Real; Quality kant-en-klaar-maaltijden ..................................................................................IV Figuur 83: De presentatie van de verse voeding ....................................................................................IV Figuur 84: De bistro vóór en na ...............................................................................................................V Figuur 85: Optische productherkenning...................................................................................................V Figuur 86: De vismarkt ............................................................................................................................VI Figuur 87: De interactieve vloer en het systeem erachter ......................................................................VI Figuur 88: De slagerij .............................................................................................................................VII Figuur 89: Een RFID tag op een schotel vlees ......................................................................................VII Figuur 90: Aanduiding van het gebruik van RFID tags .........................................................................VIII Figuur 91: De informatieterminal voor huidverzorging ..........................................................................VIII Figuur 92: De schoonheidsterminal ........................................................................................................IX Figuur 93: De wijnproefbar......................................................................................................................IX Figuur 94: Betalen met behulp van de vingerafdruk ................................................................................X Figuur 95: De betalingsautomaat.............................................................................................................X Figuur 96: Express self checkout ............................................................................................................XI Figuur 97: Betaling via Near Field Communication ................................................................................XI

VII

4 Inleiding Nadat ze een sms ontvangen heeft van een kledingzaak enkele meters verderop om haar te zeggen dat haar favoriete kledingmerk in voorraad is, wandelt een vrouw de winkel binnen en neemt drie kledingstukken mee naar het pashokje. Als ze zich omkleedt, verschijnen drie regels tekst op de spiegel die haar vertellen dat ze een zomerkleedje, een rok en een blouse heeft genomen. Terwijl ze naar zichzelf kijkt als ze het zomerkleedje aanheeft, begint de spiegel accessoires aan te bevelen die er goed bij zouden passen. De vrouw is niet van plan om kledingstukken te stelen, maar als ze het wel was, zou ze het al niet meer gedurfd hebben aangezien het pashokje goed blijkt te weten wat ze van de winkelvloer genomen heeft. Op hetzelfde moment krijgt de winkelverantwoordelijke de informatie dat de combinatie van rok en blouse die de vrouw gekozen heeft reeds voor de vijfde keer die dag is genomen en dat de rok bijna niet meer in voorraad is. De winkelverantwoordelijke besluit om een paspop aan te kleden met de combinatie van rok en blouse. Automatisch worden ook een aantal exemplaren van de rok bijbesteld. De vrouw in het pashokje heeft de rok en de blouse nu aan. Ze ziet de kledingstukken graag en stapt uit het pashokje om te betalen. Terwijl ze naar de self checkout wandelt, passeert ze een groot tvscherm dat haar zegt dat sommige accessoires goed passen met de kledingstukken en dat hierop een korting van 25 procent is. Ze wandelt naar de accessoires, neemt wat ze wilt en wandelt naar de checkout waar ze haar klantenkaart inleest om te zien of er nog andere speciale kortingen voor haar zijn. Uiteindelijk betaalt ze haar aankopen.

1

Dit lijkt misschien een verhaal van ver in de toekomst, maar technisch zijn alle componenten aanwezig 2

om dit scenario vandaag te realiseren (bijvoorbeeld Galeria Kaufhof ). De kledingstukken zijn uitgerust met RFID tags die automatisch geïdentificeerd worden door RFID lezers in de rekken en pashokjes. De intelligentie van het systeem komt van software die gelijkaardig is aan diegene die in online 3

winkels gebruikt wordt, zoals bij amazon.com . RFID wordt reeds toegepast in een waaier van toepassingen. Een uitgebreid overzicht hiervan is terug 4

te vinden in een brochure van het Metro Group RFID Innovation Center , waarin meer dan 80 huidige applicaties van RFID worden beschreven. In de retail sector blijft het taggen op item niveau echter bij een aantal grote pilootprojecten, maar de echte adoptie blijft uit.

1

Kroon et al., 2007

2

Galeria Kaufhof: infra, pg. 50

3

Kroon et al., 2007

4

Metro Group, 2008, Spektrum RFID, URL:
internet/get/documents/FSI/multimedia/pdfs/broschueren/WISSB_Publikationen_Broschueren_SpektrumRFID.pdf>. (07/07/2009).

1

RFID staat voor Radio Frequency Identification. Het is een radio technologie die de gebruiker in staat stelt producten ondubbelzinnig te identificeren zonder visueel contact. De basis van RFID is een smart chip, een minuscule computerchip met een geïntegreerde antenne. Deze chip kan ingebouwd worden in een productverpakking ofwel geïntegreerd worden in een label dat aan palletten, dozen en individuele items bevestigd kan worden. De chip wordt gebruikt om een aantal cijfers op te slaan, beter bekend als de Electronic Product Code 5

(EPC ). Net als de welbekende barcode verwijst de EPC naar producten procesgerelateerde informatie, zoals de producent, het land van oorsprong, het producttype en de houdbaarheidsdatum. Bovendien bevat de EPC een uniek serienummer dat elke smart chip, en dus tevens het product waarop de smart chip bevestigd is, uniek identificeerbaar maakt. Elke EPC komt precies overeen met een item in een speciale database die enkel toegankelijk is voor bevoegde gebruikers. ste

Aangezien in het begin van de 21

eeuw RFID een enorme hype was en ook in de retail sector een

grote toekomst bleek weggelegd te zijn voor RFID als opvolger en vervanger van de barcode, is het verwonderlijk dat de grote doorbraak tot op heden nog steeds uitgebleven is. Het doel van deze masterproef is om te onderzoeken of er duidelijke redenen zijn waarom RFID nog niet actief gebruikt wordt in de retail sector op item niveau, waar het wel reeds wordt toegepast binnen de retail sector en hoe partijen uit de supply chain van de retail sector en experts tegenover RFID staan. Dit wordt in de conclusie bekeken vanuit een adoptiestandpunt van nieuwe technologieën. Het is niet de bedoeling van deze masterproef om een significant grote steekproef een vragenlijst voor te leggen, maar wel om via exploratief onderzoek aan de hand van interviews bij bevoorrechte getuigen een idee te krijgen van de concrete pijnpunten en een eindconclusie te trekken met eventuele aanbevelingen voor verder uitgebreid onderzoek.

5

Electronic Product Code: infra, pg. 11

2

5 Literatuuronderzoek Sinds eind 2003 is RFID een afkorting die meer en meer op de voorgrond treedt. RFID, Radio Frequentie IDentificatie, is een technologie die ervoor zorgt dat objecten via radiofrequenties6

transmissies (Global Commerce Initiative, 2003) geïdentificeerd kunnen worden. Daardoor wordt het bijvoorbeeld mogelijk om een aantal objecten, voorzien van een RFID tag, van op afstand te identificeren zonder menselijke handeling. RFID tags zijn kleine chips gecombineerd met een antenne die een radiosignaal kunnen opwekken met daarin een identificatiecode. Overbodig te vermelden dat er ontzettend veel toepassingsmogelijkheden te bedenken zijn.

7

Figuur 1: Werking van RFID

RFID wordt dikwijls getipt als de opvolger van de barcode. Nochtans zijn er ook heel wat knelpunten die de wereldwijde adoptie van RFID verhinderen. Het is bizar te ontdekken dat een technologie met zo veel potentie, toch nog steeds geen grote doorbraak kent binnen de retail sector. Deze literatuurstudie is gebaseerd op zo recent mogelijke artikels, aangezien de evolutie van RFID in een stroomversnelling zit. Bij de bespreking van deze literatuurstudie wordt reeds een eerste kader geschetst van de huidige situatie. Aangevuld met de resultaten van de interviews bij bevoorrechte getuigen moet het mogelijk zijn een redelijk gedetailleerd beeld te schetsen rond RFID in de retail sector.

6

Global Commerce Initiative/IBM, Global Commerce Initiative EPC Roadmap, November 2003

7

http://www.dekkermorsink.nl/RFID.bmp

3

De literatuurstudie is ingedeeld in een aantal topics, die typerend zijn voor de beschikbare hoeveelheid artikels. Eerst en vooral zullen de basisbegrippen van RFID uitgelegd worden, om de lezer van de nodige bagage te voorzien. Daarna wordt RFID respectievelijk bekeken vanuit het standpunt van de experts (RFID technologie), de producenten, de retailers (Wal-Mart, enz.) en ten slotte van de consumenten (privacy aspecten, enz.).

Producenten

Experts

RFID

Retailers

Consumenten

Figuur 2: RFID bekeken vanuit vier verschillende standpunten

4

5.1 Basisbegrippen van RFID Vooraleer er gesproken kan worden over RFID, dienen een aantal kernbegrippen uitgelegd te worden. Dit helpt om de belangrijkste basisconcepten te verduidelijken.

5.1.1

RFID technologie 8

RFID is het identificeren van objecten via radiofrequenties-transmissies . Dit maakt het mogelijk om meerdere objecten zonder menselijke handeling op afstand te identificeren. Een voorbeeld hiervan is het automatisch draadloos identificeren van een pallet dozen, voorzien van een RFID tag, bij ontvangst van de goederen in het magazijn. 9

RFID is geen volledig nieuwe technologie . Reeds sinds de jaren ’70 wordt deze technologie gebruikt in verschillende commerciële sectoren, zoals de luchtvaart en het verschepen van containers. De laatste jaren zijn er enorme ontwikkelingen gebeurd wat betreft RFID. Zo zijn bijvoorbeeld 10

verscheidene applicaties ontwikkeld die de kwaliteit van de producten verhogen .

5.1.2

RFID systemen

11 12

RFID systemen bestaan uit drie onderdelen : een antenne, een zendontvanger (met decoder) en een RFID tag (transponder), elektronisch geprogrammeerd met unieke informatie. Wanneer de antenne radiosignalen uitzendt, wordt de tag geactiveerd en kunnen de gegevens op de tag gelezen en geschreven worden. Antennes zorgen voor de communicatie tussen de tag en de zendontvanger. De zendontvanger is verantwoordelijk voor de gegevensverzameling. Als de zendontvanger samen met de antenne en decoder gebundeld is, spreekt men over een lezer. De lezer kan zowel een handbediend als een vast gemonteerd toestel zijn. De lezer zendt radiogolven uit, die kunnen variëren naargelang zijn stroom output en radiofrequentie. Als er zich een RFID tag bevindt in het elektromagnetisch veld dat door de antenne geproduceerd wordt, detecteert deze tag het activeringssignaal van de lezer. De lezer decodeert de gegevens die in het geïntegreerd circuit van de tag gecodeerd zitten en deze gegevens kunnen overgebracht worden naar een computersysteem voor verdere verwerking.

8

Global Commerce Initiative/IBM, Global Commerce Initiative EPC Roadmap, November 2003

9

Metro Group, 2008, Metro Group and RFID, URL:
internet/get/documents/FSI/multimedia/pdfs/broschueren/RFID%20und%20MG-E-271108-Internet.pdf>. (07/07/2009). 10

The Master Butcher: infra, pg. VI

11

Domdouzis, 2007

12

Domdouzis, 2007

5

Figuur 3: Een typisch RFID systeem

13

De gegevens kunnen gelezen worden van op een afstand van enkele centimeters tot verschillende meters, afhankelijk van de frequentie en het ontwerp van de tags. De radiogolven uitgezonden door de RFID lezer zijn gelijkaardig in sterkte als diegene uitgezonden door een gsm.

5.1.3

RFID tags

RFID tags, ook wel eens smart chips genoemd, bestaan uit twee elementen: een geïntegreerd circuit en een antenne. Het geïntegreerd circuit bestaat uit een microprocessor en een geheugen. De antenne bepaalt het leesbereik van de tag. Vroeger werd voor de antennes vooral koper gebruikt, 14

maar tegenwoordig is men overgestapt op metaalinkt , wat het mogelijk maakt om de antenne heel klein te maken. In de retail industrie worden deze tags bevestigd aan logistieke eenheden, retail units of individuele producten, bijvoorbeeld door het gebruik van een klevende sticker. Deze RFID tags 15

bevatten een speciaal nummer, de Electronic Product Code (EPC ). RFID tags kunnen onderverdeeld worden in verschillende categorieën: alleen-lezen en lezen/schrijven tags, actieve en passieve tags, verschillende frequenties, enz. De meeste alleen-lezen tags hebben geen gegevensopslag capaciteit, maar bevatten enkel een unieke ID code die verwijst naar een database die informatie bevat over het object waar de tag aan bevestigd is. Lezen/schrijven tags hebben een gegevensopslag capaciteit, die naargelang het type 16

eenmalig (write once, read many; WORM) tot meerdere malen beschreven kunnen worden.

13

S. Tedjini, T.-P. Vuong, V. Beroulle, ‘Antennas for RFID tags’,

Proceedings of the sOc-EUSAI conference, Grenoble 2005 14

Hutchinson et al., 2003

15


16

van Trier & Rietdijk, 2004

6

Passieve tags gebruiken het elektromagnetisch veld opgewekt door de RFID lezer om geactiveerd te worden. Het elektromagnetisch veld, gegenereerd tussen de antenne van de lezer (primaire spoel) en de antenne van de tag (secundaire spoel), brengt energie over van de lezer naar de tag en gegevens in beide richtingen.

17

Figuur 4: Energie- en gegevensoverdracht in een RFID systeem

18

Actieve tags hebben ingebouwde batterijen. Aangezien deze tags het elektromagnetisch veld van de RFID lezer niet nodig hebben om geactiveerd te worden, verhoogt de leesafstand van het systeem significant. De frequenties die gebruikt worden in RFID systemen variëren van 125 kHz tot 5,875 GHz. Niet alle 19

frequenties worden in alle landen gebruikt . Er zijn al vele pogingen geweest om de frequenties die internationaal gebruikt worden te harmoniseren. Zo heeft de Federal Communications Commission 20

(FCC ) zijn regels voor het gebruik van RFID aangepast met het oog op een overeenstemming met 21

het European Telecommunications Standards Institute (ETSI ).

17

Jabbar, 2008

18

Jabbar, 2008

19

Bijlage 1: infra, pg. I

20

http://www.fcc.gov/

21

http://www.etsi.org/

7

5.1.4

RFID poeder

22 23

Op de Expo 2005 Wereldbeurs in Aichi, Japan, geraakte niemand binnen met een namaakticket.

24

Figuur 5: toepassingsvoorbeeld: een geschenkbon

De tickets waren namelijk uitgerust met een minuscule RFID chip met een zijde van slechts 0,4 millimeter en een dikte van 0,06 millimeter, die een uniek identificatienummer via radiogolven naar een lezer aan de poorten stuurde.

Figuur 6: Afmeting vergeleken met een menselijke vingertop

25

Deze chip staat bekend als de µ-chip. De µ-chip is Hitachi’s reactie om bepaalde struikelblokken in verband met de conventionele RFID technologie op te lossen. Met een 128-bit ROM (read-only 38

memory) geheugen kunnen vele miljarden (10 ) objecten

26

uniek geïdentificeerd worden. Het ROM

geheugen zorgt er tevens voor dat de opgeslagen informatie onveranderbaar is, wat nuttig kan zijn voor beveiligde applicaties. Zijn kleine afmetingen maken het ook mogelijk om aan minuscule objecten bevestigd te worden en zelfs in papier verwerkt te worden. De maximale leesafstand voor Hitachi’s commerciële µ-chips is momenteel dertig centimeter. Dit is kort, maar aanvaardbaar voor de meeste applicaties in verband met geld en veiligheid. Als men deze chips wil gebruiken om verpakkingen te sorteren, is dit echter onvoldoende. 22

Hornyak, 2008

23


24

http://www.hitachi.co.jp/Prod/mu-chip/

25

http://www.hitachi.co.jp/Prod/mu-chip/

26

Hornyak, 2008

8

Hoewel het een logische applicatie is om de µ-chips in geld te integreren, kan deze toepassing wel bepaalde privacy bekommernissen opwekken rond het gebruik van RFID technologie. Zo zou men het gevoel kunnen opwekken dat eender wie de inhoud van iemand anders’ portefeuille zou kunnen scannen van op een afstand. Zowel de korte leesafstand als het feit dat men toegang tot de juiste server en database moet hebben om betekenisvolle informatie te kunnen verkrijgen, vermindert de kans op misbruiken.

27

Figuur 7: de µ-chip

5.1.5

EPCglobal

EPCglobal

30

28 29 31

is een joint venture tussen de standaardisatieorganisaties GS1

32

en GS1 US .

EPCglobal is opgericht in 2003 om verder te bouwen op het onderzoek dat het Auto-ID Lab

33

van het

34

Massachusetts Institute of Technology (MIT ) heeft uitgevoerd op het vlak van RFID technologie. Het 35

doel is om de Electronic Product Code (EPC ) te optimaliseren en een globale standaard te bereiken in de consumentengoederenindustrie.

27

http://www.hitachi-eu.com/mu/

28

Metro Group, 2007, METRO Group RFID Innovation Center: An information and development platform for the future of

commerce, URL: . (07/07/2009). 29


30

http://www.epcglobalinc.org/

31

http://www.gs1.org/

32

http://www.gs1us.org/

33

http://autoid.mit.edu/cs/

34

http://web.mit.edu/

35


9

5.1.5.1

EPCglobal Class 1/Generation 2

EPCglobal Class 1/Generation 2

37

36

is een internationale standaard voor RFID tags waarin richtlijnen

staan over de structuur en het uitzicht van de Electronic Product Code (EPC) en technische beschrijvingen voor gegevensuitwisseling met RFID lezers. Sinds april 2006 gebruikt Metro Group

38

uitsluitend Gen 2 tags op palletten en dozen.

5.1.6

GS1

39

GS1 is een alliantie van de Europese standaardisatieorganisatie EAN International

40

en de

41

Amerikaanse Uniform Code Council (UCC) . De alliantie moet zorgen voor internationaal geldende, cross-sector standaarden en diensten die nodig zijn omwille van de groeiende globalisering van supply chains en gegevensuitwisseling tussen bedrijven. GS1 heeft momenteel 108 organisaties als leden en een belangrijke verdienste is de introductie geweest van het Global Trade Item Number 42

(GTIN) , die de tot nu toe gebruikte EAN code

5.1.7

43

vervangt.

Serial Shipping Container Code (SSCC)

44

De Serial Shipping Container Code is een internationaal aanvaard nummer voor logistieke eenheden zoals palletten, dozen, kledinghangers, enz. Het dient om goederen doorheen de supply chain eenduidig te identificeren. De Serial Shipping Container Code

5.1.8

45

wordt als een barcode genoteerd.

Uniforme standaarden

Gestandaardiseerde internationale specificaties zijn noodzakelijk voor een succesvolle implementatie van RFID technologie. Enkel dan kunnen goederen, gegevens en diensten tussen verschillende organisaties en landen vlot uitgewisseld worden. De bedrijven die internationaal aanvaarde standaarden gebruiken, zijn in staat om hun bedrijfsprocessen te versnellen en zo tijd en kosten te

36


commerce, URL: . (07/07/2009). 37

http://www.epcglobalinc.org/standards/uhfc1g2

38

Metro Group: infra, pg. 45

39


commerce, URL: . (07/07/2009). 40

http://www.eaninternational.com/

41

http://www.uc-council.org/

42

http://www.gtin.info/

43

http://www.gs1.org/

44


commerce, URL: . (07/07/2009). 45

http://www.gs1.org/barcodes/technical/idkeys/sscc

10

besparen. Daarom werken de retailers samen met de producenten om uniforme regelgevingen te ontwikkelen.

Standaardisatieorganisaties

zoals

EPCglobal

46

bieden

hiervoor

een

ideaal

ontwikkelingsplatform. EPCglobal werd in 2003 opgericht en heeft wereldwijd heel wat belangrijke leden, onder andere Metro 47

Group . Grote bedrijven werken samen met internationale RFID experts om technologische en commerciële standaarden voor RFID te ontwikkelen die ervoor zorgen dat de hardware en software van verschillende leveranciers perfect compatibel zijn met elkaar. Deze standaarden hebben ook nog andere voordelen, zoals het zorgen voor optimale leesresultaten.

5.1.9

Electronic Product Code (EPC)

48

De Electronic Product Code is een belangrijke wereldstandaard die oorspronkelijk is ontwikkeld door het Auto-ID Centre van het beroemde Massachusetts Institute of Technology (MIT). Het is een code die op een RFID tag opgeslagen wordt en elk individueel object uniek identificeert. Dit wil zeggen dat niet de hele productsoort dezelfde code krijgt, maar bijvoorbeeld elke individuele doos melk een unieke code krijgt. De EPC is er in een 64- en een 96-bits variant. Met de 96-bits variant kunnen 268 miljoen bedrijven, ieder 16 miljoen klassen met daarbinnen 68 miljard objecten uniek identificeren. De 64-bits variant heeft een kleinere capaciteit. Doch hebben beiden opmerkelijk meer combinaties dan de EANartikelcode die voor barcodes gebruikt wordt. Deze biedt ruimte aan 100 miljard bedrijven om ieder 1000 klassen te coderen, zonder mogelijkheid om elk object uniek te identificeren. De EPC neemt dus het numeriek systeem dat gebruikt wordt in de EAN-artikelcode voor barcodes en voegt een uniek serienummer toe. De binaire structuur maakt het bijgevolg mogelijk om elk product een individuele code toe te kennen. De EPC wordt verdeeld in stukken van verschillende lengte die de volgende informatie bevatten: •

Header: welke EPC versie wordt gebruikt?

•

Filter value: is het een pallet, doos, pak of een item?

•

Partition: op welk punt worden de company prefix en de item reference gescheiden van elkaar?

•

Company prefix: welk bedrijf produceert het product?

•

Item reference: welk soort product is het?

•

Serial number: welk individueel object binnen de item reference wordt bedoeld?

46

http://www.epcglobalinc.org/

47


48


11

49

Figuur 8: Decimaal voorbeeld van de EPC

De EPC is gelinkt aan informatie in een database, zoals de producent, de verschepingsdatum, de prijs, het gewicht, de houdbaarheidsdatum, enz. Deze gegevens kunnen door een bevoegde persoon opgevraagd worden via een speciale software applicatie. Vanaf het moment dat een leestoestel de EPC scant, wordt de code ingevuld in het management systeem, dat dan automatisch geüpdatet wordt. Dit maakt het mogelijk om op elk moment de exacte locatie van de goederen, voorzien van een RFID tag, te weten te komen.

5.1.10 RFID tags op verschillende verpakkingsniveaus50 De producten kunnen op verschillende verpakkingsniveaus voorzien worden van een RFID tag: •

Consumenteneenheidsniveau: verpakkingen zoals die aan consumenten worden verkocht. In deze masterproef wordt dit dikwijls item niveau genoemd.

•

Omverpakkingsniveau: bijvoorbeeld dozen of bakken met meerdere consumenteneenheden als inhoud.

•

Transportniveau: pallets, rolcontainers of containers. Het gaat hier zowel om de dragers als de combinatie van de drager met de producten die er op staan.

Aangezien deze masterproef de relatie van RFID met de consument bestudeert, worden hoofdzakelijk RFID tags op consumenteneenheidsniveau besproken.

5.1.11 Open en gesloten systemen51 Bij een gesloten systeem heeft het bedrijf zelf zijn eigen standaarden ontwikkeld voor de identificatie van de RFID tags, ze hebben met andere woorden een eigen ‘Product Code’ ontwikkeld. Dit kan handig zijn als enkel het bedrijf van deze tags gebruik maakt. Indien ook andere bedrijven gebruik maken van dezelfde RFID tags, is het beter om een gemeenschappelijke standaard te gebruiken. Indien een bedrijf gebruik maakt van een internationale standaard (bijvoorbeeld EPC), spreekt men van een open systeem.

49

internet/get/documents/FSI/multimedia/pdfs/broschueren/RFID%20und%20MG-E-271108-Internet.pdf>. (07/07/2009). 50


51


12

Uiteraard zullen de bedrijven in de retail sector voor RFID tags op consumenteneenheidsniveau gebruik moeten maken van een open systeem, zodat de hele supply chain de producten kan identificeren en voordeel kan halen uit het gebruik van RFID.

5.1.12 Near Field Communication (NFC)52 Near Field Communication is een nieuwe technologie die aan mobiele telefonie kan worden toegevoegd. Philips, Nokia en Sony werkten samen om deze technologie te ontwikkelen. Deze technologie combineert RFID, smartcards en telefoons en maakt het onder andere mogelijk om betalingen met de gsm te doen. Bij RFID gaat het primair om opslag en verzenden van informatie in één richting, terwijl NFC communiceert in twee richtingen en ontvangen signalen ook zelf kan verwerken.

5.1.13 Steun van de overheid De overheid erkent het economisch belang van RFID technologie en heeft daarom een aantal maatregelen goedgekeurd om de ontwikkeling te steunen. Op Europees niveau wordt er bijvoorbeeld steun aangeboden, waarnaast er ook ruimte is voor de landen om zelf extra middelen vrij te maken. Het zevende EU Framework Program for Research and Technological Development heeft ongeveer negen miljard euro beschikbaar gesteld om informatie- en communicatietechnologie te promoten.

52


13

5.2 Voordelen van RFID binnen de retail sector53 Grotere efficiëntie van processen en unieke identificatie van items zijn voordelen van RFID die in tal van sectoren in de industrie kunnen helpen, bijvoorbeeld in productiemanagement, gezondheidszorg, luchtvaart, enz. RFID maakt het binnen de retail sector in het bijzonder mogelijk om de efficiëntie van tal van processen te verbeteren en klanten diensten aan te bieden die beter aangepast zijn aan hun behoeften. Als RFID technologie succesvol wordt geïmplementeerd, zijn er voordelen voor zowel de consumenten, de retailers, als de producenten. 54

Een lijstje van voordelen : •

Snelle en nauwkeurige controle van binnenkomende en uitgaande goederen.

•

Efficiënt voorraadbeheer en warehouse management.

•

Lage stockagekosten.

•

Voortdurende voorraadcontrole.

•

Verbeterde beschikbaarheid van goederen.

•

Vereenvoudigde kwaliteitsgarantie.

•

Beveiliging tegen diefstal.

5.2.1

Voordelen voor de consumenten

Dankzij RFID weten de consumenten dat de producten waar ze naar op zoek zijn vaker in voorraad zullen zijn dan vroeger. De technologie zorgt ervoor dat de schappen in de winkels voortdurend aangevuld worden. Als de voorraad van een product afneemt, genereert het IT systeem van de retailer een waarschuwing, waardoor de winkelverantwoordelijke op tijd nieuwe producten kan bestellen. Bovendien maakt het gebruik van RFID tags vele andere innovatieve toepassingen mogelijk. Klanten 55

kunnen nu bijvoorbeeld bijkomende informatie opvragen over een product . Bij een voedingsproduct kunnen bijvoorbeeld de plaats van afkomst, de houdbaarheidsdatum en de ingrediënten opgevraagd worden, wat erg handig kan zijn voor mensen met allergieën of speciale voedingsvereisten.

5.2.2

Voordelen voor de retailers

RFID maakt het mogelijk om de weg die goederen hebben afgelegd doorheen de supply chain op te slagen. Tevens is het mogelijk om de huidige locatie van goederen op elk ogenblik te bepalen. De retailer weet precies wanneer een lading goederen het magazijn van de producent verlaat en wanneer het aankomt in de winkel. Manuele controles zijn overbodig aangezien de binnenkomende en uitgaande goederen snel en efficiënt geregistreerd worden dankzij de draadloze gegevenstransmissie.

53

Metro Group RFID Innovation Center: infra, pg. 58

54


commerce, URL: . (07/07/2009). 55


14

Het is ook eenvoudiger om de voorraad in de opslagplaats in het oog te houden en te regelen. Arbeidsintensieve manuele telling van de voorraad is verleden tijd nu de voorraad door een druk op een knop geteld kan worden. Deze voorraad is ook tot op de seconde exact, waardoor de capaciteit van de opslagplaats een pak efficiënter benut kan worden en out-of-stock situaties vermeden kunnen worden. Deze verhoogde beschikbaarheid van producten zorgt voor hogere verkopen en leidt op de lange termijn tot een groter marktaandeel. Het gebruik van RFID tags bij consumentengoederen opent een waaier van mogelijkheden. Zo zijn bijvoorbeeld producten die van een RFID tag voorzien zijn beveiligd tegen diefstal, is het heel 56

makkelijk om na te gaan of getagde producten hun houdbaarheidsdatum overschreden hebben , enz.

5.2.3

Stabiliteit in de planning van de supply chain

Wanneer een artikel uitverkocht is, schakelen klanten dikwijls over op een product van de concurrentie. Dankzij RFID kunnen producenten van consumentengoederen bepaalde bottlenecks in de toelevering vermijden, hun capaciteit efficiënter regelen en het aantal fouten in leveringen verminderen. Als de voorraad van een product in een winkelmagazijn beneden een bepaalde grens daalt, worden de retailers geïnformeerd via het IT systeem. Zij kunnen dan bijkomende producten bestellen bij hun leveranciers, die op hun beurt op vraag kunnen produceren, waarbij ze besparen op voorraadkosten. RFID is ook enorm handig als het aankomt op het controleren van het transport. Zo kunnen bijvoorbeeld de leveranciers automatisch de lading van een transport vergelijken met de bestelbon van de klant alvorens ze het transport laten vertrekken. Dit betekent dat het niet meer noodzakelijk is om de goederen in het transport manueel te tellen. Elke logistieke eenheid (pallet, doos, product) die getagd is, heeft een unieke identiteit toegewezen gekregen. Dit is enorm belangrijk in het geval van een product recall. RFID maakt het mogelijk om een transport of batches van foute producten zonder vertraging te identificeren en efficiënt uit de winkelrekken te verwijderen. In de toekomst zal men met deze technologie ook de namaakindustrie kunnen bestrijden. Een getagd product is immers helemaal traceerbaar tot bij zijn originele producent.

56


15

5.3 RFID vanuit het standpunt van de experts Er bestaat geen twijfel dat RFID een grote toekomst heeft in het optimaliseren van supply chains. Er zijn vele succesvolle RFID pilootprojecten. Als men echter de projecten op werkelijke schaal overheen de bedrijven gaat toepassen, lopen deze bedrijven het risico overspoeld te worden door het grote volume aan informatie dat ze moeten verwerken. Middleware

57

is essentieel om bedrijfsprocessen, die

gebaseerd zijn op informatie verzonden door RFID tags, te automatiseren. Zo kan bijvoorbeeld een RFID tag het systeem op de hoogte brengen dat een pallet op het punt staat getransporteerd te worden naar de verkeerde bestemming. Het is duidelijk dat dit alarm ook veranderingen in het transport teweegbrengt en de klant op de hoogte moet brengen van een mogelijke vertraging. Verschillende systemen moeten dus communiceren om een alarm gegenereerd door een RFID tag te behandelen. Hieruit kan geconcludeerd worden dat naast een goed werkend RFID systeem ook goede middleware nodig is en dat een goede integratie van RFID in het hele bedrijf, zelfs in de hele supply chain, essentieel is. Producten lokaliseren in een fabriek is dikwijls heel tijdrovend. Een oplossing kan zijn om gebruik te maken van Automated Material Handling Systems (AMHS), waarbij de producten automatisch op een locatie geplaatst worden, deze locatie in een systeem bewaard wordt en de producten nadien automatisch teruggehaald kunnen worden. Het nadeel aan deze systemen is echter dat ze niet overal toepasbaar zijn en meestal enorm kostelijk zijn. Een goed alternatief voor deze kostelijke systemen kan geboden worden door RFID. RFID is heel wat goedkoper dan een AMHS en kan op de meeste producten toegepast worden, maar lost enkel het lokaliseringsprobleem op, terwijl een AMHS zowel het lokaliseringsprobleem als het automatische materialentransport oplost. Zo heeft bijvoorbeeld Freescale

58

in 2007 in zijn opslagplaats in Austin,

Texas, een RFID systeem geïmplementeerd dat minder dan 1,5 miljoen dollar kostte, een 20 maal kostenvoordeel ten opzichte van de implementatie van een AMHS, wat meer dan 30 miljoen dollar zou kosten. RFID bestrijkt ook de hele fabriek, terwijl de implementatie van een AMHS slechts kleinere procesgebieden zou bestrijken.

57

Garner, 2005

58

Anon, 2007

16

5.4 RFID vanuit het standpunt van de producenten 5.4.1

Procter & Gamble

59

Volgens Tom Torre van Procter & Gamble ziet het bedrijf RFID als een oplossing voor twee grote problemen, namelijk diefstal en namaak, en als een opportuniteit. Diefstal is een wereldwijd probleem van 53 miljard dollar in de consumentengoederenindustrie, terwijl namaak een probleem is van 500 miljard dollar. Aangezien men via de EPC elk product uniek kan identificeren en RFID tags geen visueel contact met een lezer nodig hebben, ziet Procter & Gamble toekomst in RFID technologie. Procter & Gamble is wel voorstander van een wereldwijde standaard, aangezien er eind 2003 wereldwijd ongeveer 122 RFID protocols bestonden, die elk afzonderlijk werkten, maar slechts weinigen met elkaar werkten.

5.4.2

Kraft Foods

60

Doug Naal van Kraft Foods verduidelijkt dat het bedrijf start met een business case. Iedereen probeert redenen, voordelen en opportuniteiten te vinden, tot er genoeg kritische massa is om een business case rond het gebruik van RFID te maken. Kraft Foods kijkt naar de voordelen van de hele supply chain, aangezien medewerking vereist is van alle partners, zodat de goederen in de hele supply chain zichtbaar zijn. Kraft Foods ziet nog een aantal uitdagingen die opgelost moeten worden, zoals de kost van de RFID tags, de kost voor het opzetten van de juiste infrastructuur

61

en het ontwikkelen van

gegevensstandaarden. Kraft Foods ziet RFID nog niet als een volwaardige vervanger van de barcode, aangezien nog veel klanten van het bedrijf geïnteresseerd zijn in barcodes. De enorme hoeveelheid gegevens die verwerkt zullen moeten worden, vormen nog steeds een enorme barrière voor het 62

bedrijf . Tevens zijn de fysieke beperkingen van RFID tags, waardoor er geen honderd procent leesbaarheid mogelijk is, een nadeel.

59


60


61

Unilever: infra, pg. 40

62

Unilever: infra, pg. 40

17

5.5 RFID vanuit het standpunt van de retailers Vandaag de dag is RFID reeds ingeburgerd in vele sectoren. Zowel bedrijven in de retail, logistieke bedrijven, bedrijven actief in de consumentengoederenindustrie als bedrijven uit de automobielsector hebben de voordelen van draadloze gegevenstransmissie ontdekt. Nochtans wordt het potentieel van deze technologie momenteel nog niet volledig benut. Experts voorspellen dat de wereldwijde marktomzet van RFID met een vijfvoud zal stijgen de komende tien jaar, van ongeveer 3,3 miljard 63

euro in 2008 tot ongeveer 16,5 miljard euro in 2018 . Dit groot marktpotentieel voor RFID wordt ook teruggevonden in de groei van het aantal zenders en lezers die gebruikt worden. Experts

64

voorspellen dat ongeveer zes miljoen RFID lezers zullen

gebruikt worden op ongeveer 450.000 plaatsen in Europa tegen 2022, terwijl er dan ongeveer 86 miljard zenders verkocht zullen zijn. Tegen dan zal ongeveer een kwart van alle niet-voedingsartikelen in de retail voorzien zijn van een RFID tag, tegenover vijf procent van alle voedingsartikelen in de retail.

Figuur 9: De verwachte groei van RFID in Europa tot 2022

65

Een van de cruciale elementen in de wereldwijde adoptie van RFID is de prijs van de RFID tags. De 66

prijzen variëren naargelang het design, de technische vernuftigheid en het geproduceerde volume . Passieve RFID tags die in loten van ongeveer 10.000 geproduceerd worden en aan speciale wensen moeten voldoen, kunnen momenteel een halve euro tot een euro kosten per stuk. Als men een 67

volume aankoopt van ongeveer een miljoen RFID tags, varieert de prijs van vijf tot tien eurocent .

63

IDTechEx: RFID Forecasts, Players & Opportunities 2008-2018

64

BRIDGE (Building Radio frequency IDentification solutions for the Global Environment): European Passive RFID Market

Sizing 2007-2022 65

BRIDGE (Building Radio frequency IDentification solutions for the Global Environment): European Passive RFID Market

Sizing 2007-2022 66

Colruyt: infra, pg. 28

67


18

68

Uit een kwantitatieve studie

is gebleken dat de implementatie van RFID op item niveau in de retail

sector momenteel nog niet winstgevend is voor alle partijen. Nochtans is de implementatie van RFID op pallet niveau zowel in een niet-geïntegreerd als in een wel geïntegreerd scenario winstgevend voor alle partijen van de supply chain. In de toekomst zal RFID ervoor kunnen zorgen dat in de retail sector een “intranet van goederen”

69

ontstaat, waarbij er gedocumenteerd wordt welke route de goederen hebben afgelegd. In dit gesloten netwerk tussen de bedrijven, kunnen de deelnemende partijen een veilige verbinding gebruiken om producten procesgerelateerde informatie op te vragen over de goederen die voorzien zijn van een RFID tag. Telkens een levering wordt geregistreerd door een RFID lezer op eender welke plaats in de supply chain, wordt de database automatisch geüpdatet. Dit stelt de gebruikers in staat om op elk moment te weten waar de goederen zich bevinden, welke voorraad aanwezig is en welke producten reeds verkocht zijn. Deze kennis kan gebruikt worden om hun processen beter te optimaliseren.

5.5.1

Wal-Mart

Wal-Mart heeft in juni 2003

70

aan zijn top honderd leveranciers een deadline opgelegd om de 71

producten van RFID tags te voorzien . Deze leveranciers moesten tegen januari 2005 alle verzendingen op item en pallet niveau voorzien van RFID tags. Het idee was om ook bepaalde producten op item niveau van een RFID tag te voorzien, maar dit programma werd echter afgelast, aangezien de met RFID uitgeruste scheermesjes van Gillette in een proefproject in Massachusetts door de klanten slecht werden onthaald. Een aantal consumentengroeperingen hadden grote bezwaren in verband met de privacy. De plannen om RFID op item niveau te introduceren zijn op de lange baan geschoven en de retailer zal zich beperken tot het nagaan van voorraden in magazijnen en distributiecentra via RFID. Wal-Mart ziet het enkel mogelijk om RFID ook in de winkel te introduceren als ze de aanwezigheid van de 72

technologie kunnen linken aan tastbare voordelen voor de consument . Om te slagen zullen de noden van de consument onderzocht moeten worden en gekeken moeten worden hoe de technologie op een innovatieve manier gebruikt kan worden. Wal-Mart zag twee grote voordelen in het toepassen van RFID op pallet niveau.

73

Ten eerste verbetert

het in-stock level. Wal-Mart had een in-stock level van meer dan 99 procent, maar het verschil tussen dat en 100 procent kan ongeveer een miljard dollar in verkoopsomzet schelen. Ten tweede verbetert het nagaan en het controleren van de voorraad, want RFID maakt het op elk moment mogelijk om te weten waar het product zich bevindt. 68

Ngai, 2008 a

69


70

Witt, 2003

71


72

Eckfeldt, 2005

73

Quilter, 2003

19

5.5.2

C1000 supermarkten 75

Schuitema

74 76

levert goederen en diensten aan 450 C1000 supermarkten

in Nederland. In 2005 nam

Schuitema het initiatief om een RFID pilootproject op te starten, wat Vers Schakel werd genoemd. Het doel van het pilootproject was om na te gaan wat de productiedatum en de houdbaarheidsdatum van de goederen in de kisten is, of de temperatuur constant optimaal is en welke kist het laatst geregistreerd is op welke locatie. Vers Schakel gebruikte hiervoor standaard UHF RFID tags van de 77

tweede generatie, EPCglobal UHF Gen2 . Uit het pilootproject is gebleken dat RFID technologie handig is om de transparantie, de efficiëntie en de accuraatheid van de supply chain te verhogen. Hierdoor kon het aantal bedorven producten verminderd worden en versere producten, resulterend in gelukkigere klanten, aangeboden worden. Het pilootproject toonde leesresultaten van 99 tot 100 procent, onafhankelijk van de inhoud van de kisten.

74

Kroon et al., 2007

75

http://www.schuitema.nl/

76

http://www.c1000.nl/

77

EPCglobal Class 1/Generation 2: infra, pg. 10

20

5.6 RFID vanuit het standpunt van de consumenten De krant “The Guardian” in Londen heeft uitgebreid verslag gebracht over de business case waarbij supermarktketen Tesco testen uitvoerde om Gillette scheermesjes uit te rusten met RFID tags. Als iemand probeerde om de mesjes te stelen, werd een verborgen camera geactiveerd.

78

De camera

werd echter telkens geactiveerd wanneer scheermesjes uit het rek genomen werden, wat er toe leidde dat er veel protest kwam van consumenten rond de privacy aspecten van RFID. Alhoewel de privacy verdedigers de voordelen van RFID in de distributie en de supply chain erkennen, willen ze de tags 79

kunnen verwijderen of afzetten eens het item gekocht is . RFID tags verwerken in alledaagse producten heeft een debat teweeggebracht over de privacy van de mensen. In december 2007 heeft een onderzoek

80

plaatsgevonden bij 642 deelnemers, die een

introductiefilm over RFID te zien kregen en vervolgens de technologie en mogelijke privacy beschermingsmechanismen evalueerden. Uit deze studie bleek dat de mensen matig gevoelig zijn voor hun privacy en dat de gevoeligheid voor privacy omgekeerd evenredig is tot hun aanvaarding van een dienst. Opvallend uit deze studie was het feit dat een groep “extreme rejecters” (15 procent) geïdentificeerd werden, die een heel negatieve houding ten opzichte van RFID hadden en het groepsgemiddelde significant beïnvloedden. Privacyrechtenorganisaties en onderzoekers waarschuwen dat producten die een communicerende chip bevatten, makkelijk kunnen leiden tot privacy problemen. Met RFID technologie neemt het aantal 81

gegevens die door een persoon vergaard kunnen worden toe in hoeveelheid en kwaliteit . Iemands eigendom kan van op een afstand gescand worden, een persoon kan gevolgd worden en sociale netwerken kunnen opgebouwd worden. Door de unieke eigenschappen van de Electronic Product Code

82

kan de link gelegd worden tussen producten en hun eigenaar, waardoor verantwoordelijkheid 83

voor goederen kan aangehaald worden . Er stelt zich dus een dilemma voor de retailers. RFID zorgt enerzijds voor een vermindering van het aankooprisico voor de consument door verbeterde productinformatie en een verhoogde winkelervaring en promoot dus potentieel het winkelgedrag. Anderzijds kunnen angst voor de privacy van de consumenten en potentiële inbreuken een negatief effect hebben op de reputatie van de retailer bij de 84

consument .

78

Hornyak, 2008

79

De-Activator: infra, pg. 56

80

Rothensee & Spiekermann, 2008

81

Ackerman, 2004

82


83

Spiekermann & Ziekow, 2006

84

Fusaro, 2004

21

Er zijn twee soorten maatregelen die retailers kunnen nemen om de privacy problemen op te lossen. 85

De eerste groep zijn technische oplossingen (Privacy Enhancing Technologies, PETs ) die de 86

mogelijkheid om RFID tags te lezen via een paswoordbescherming signaal

87

of via een neutraliserend

88

(bijvoorbeeld de De-Activator van Metro Group ) beperken. De tweede groep zijn

zelfopgelegde privacy richtlijnen die door retailers gebruikt kunnen worden om te tonen dat ze zich houden aan de privacy principes, bijvoorbeeld via het verschaffen van voldoende informatie aan de consument. Daarnaast kunnen wetgevingen ontwikkeld worden rond RFID technologie in de retail sector. Er bestond tot de aanvang van de studie eind 2007

89

echter weinig inzicht in de evaluatie van

de mensen omtrent deze maatregelen. Bijgevolg werden deze maatregelen in dit onderzoek getest. Deze studie kwam tot het resultaat dat de mensen een verschillende sensitiviteit hebben in privacy aspecten omtrent profielgegevens en omtrent persoonlijke gegevens. Bij beide overtredingen van de privacy treedt er echter een verhoogd bewustzijn van de privacy op bij de mensen, wat de introductie van RFID moeilijker maakt. De studie toont dus duidelijk aan dat privacybescherming een essentieel element moet zijn tijdens de implementatie van RFID. Ook moeten de mensen er regelmatig aan herinnerd worden dat hun privacy beschermd is. De “extreme rejecters” buiten beschouwing gelaten, onthulde de studie dat de mensen de wettelijke regelingen omtrent RFID voldoende vinden voor de privacybescherming. Ook waren de mensen minder pessimistisch omtrent RFID als ze informatie kregen over het informatiebeleid van de retailer, dan wanneer ze geïnformeerd werden over de paswoordbescherming van RFID. Technische oplossingen worden enkel aanvaard, als ze gemakkelijk te verstaan zijn

90

en worden over het

algemeen sowieso minder aanvaard. Heel belangrijk is dat het in acht nemen van privacybescherming de potentiële negatieve attitude van de mensen vermijdt in plaats van positieve te creëren (privacy = 91

demotivator ). Pas daarna kan een positieve attitude gecreëerd worden door andere maatregelen, 92

bijvoorbeeld door de verhoogde nuttigheid te benadrukken (= motivator ). De studie beveelt een combinatie van wettelijke, organisatorische en technische oplossingen aan als beste strategie om de privacy te beschermen in een wereld met RFID. De klanten zullen RFID aanvaarden als ten eerste hun privacy beschermd wordt en ten tweede ze een significant voordeel 93

ondervinden door het gebruik van RFID , bijvoorbeeld meer gemak tijdens het winkelen, lagere prijzen, een snellere checkout, enz.

85


86

Spiekermann & Berthold, 2004

87

Chai, 2003

88


89


90

Rogers, 2003

91

Herzberg, 1964

92

Herzberg, 1964

93

Eckfeldt, 2005

22

94

Tesco

beweert dat er echter weinig reden is om bezorgd te zijn over de privacy, aangezien de RFID

tags enkel geactiveerd kunnen worden als ze in contact komen met een lezer. Aangezien de meeste 95

RFID tags een klein leesbereik hebben, bevinden ze zich snel buiten het bereik van een lezer .

94

http://www.tesco.com/

95

Quilter, 2003

23

5.7 Onderzoeksvragen Aangezien er onderzocht wordt of een adoptie van RFID in de retail sector mogelijk is, wordt er gekeken naar de factoren die de adoptie van RFID beïnvloeden en vloeien de onderzoeksvragen hieruit voort.

5.7.1

Factoren die de adoptie van RFID beïnvloeden

Tornatzky & Fleischer (1990) hoofdcategorieën:

97

96

groepeerden de factoren die de adoptie beïnvloeden in drie

technologische

factoren,

organisatorische factoren

en

omgevingsfactoren.

Hieronder worden de componenten van elk van deze factoren besproken. 5.7.1.1

Technologische factoren

De technologische factoren bestaan uit het relatief voordeel van de technologie, de compatibiliteit, de 98

complexiteit en de kost.

Het relatief voordeel van RFID technologie is bijvoorbeeld diefstalpreventie, grotere visibiliteit van de 99

supply chain, tijdsbesparingen, vermindering van de arbeidskost, verhoogde procesefficiëntie , de mogelijkheid om de tags te lezen zonder visueel contact, de mogelijkheid om de tags te gebruiken in vuile omgevingen, de mogelijkheid om de tags te overschrijven, de mogelijkheid om de producten automatisch te traceren, enz.

100

Onderzoeksvraag 1: Het relatief voordeel van RFID technologie heeft een positieve invloed op de adoptie van RFID. Om een succesvolle RFID adoptie en implementatie te bereiken, moet de technologie compatibel zijn. De organisaties moeten over een flexibele IT infrastructuur beschikken om RFID systemen aan te 101

kunnen

en RFID hardware, software en gegevensopslag ter beschikking hebben

102

.

Onderzoeksvraag 2: De compatibiliteit van RFID heeft een positieve invloed op de adoptie van RFID. RFID is vanzelfsprekend complexer om te implementeren dan barcodes

103

.

Onderzoeksvraag 3: De complexiteit van RFID heeft een negatieve invloed op de adoptie van RFID. 96

Brown, 2007

97

Brown, 2007

98

Ranganathan & Jha, 2005; Sharma & Citurs, 2005

99

Kinsella, 2003; Loebbecke & Palmer, 2006

100

Jones et al., 2005

101

Janz et al., 2005

102

Janz et al., 2005; Loebbecke & Palmer, 2006

103

Asif & Mandviwalla, 2005; Fitzek, 2003

24

Organisaties willen dat de opbrengsten van een nieuwe innovatie de kosten overschrijden en RFID is hier uiteraard geen uitzondering op

104

. De kosten van RFID zijn de kost van de RFID tag, de kost om

de tag op de producten te bevestigen, de kost om RFID lezers te kopen en te installeren, de kost om de systemen te integreren, de kost om mensen te trainen en reorganisaties door te voeren en de kost om toepassingsdomeinen te ontwikkelen

105

.

Onderzoeksvraag 4: De kosten van RFID hebben een negatieve invloed op de adoptie van RFID. 5.7.1.2

Organisatorische factoren

De organisatorische factoren bestaan uit de steun van het top management, IT expertise, grootte van de organisatie en bereidwilligheid van de organisatie.

106

De steun van het top management is belangrijk voor een succesvolle implementatie van RFID.

107

Onderzoeksvraag 5: De steun van het top management ten opzichte van RFID heeft een positieve invloed op de adoptie van RFID. Om een RFID project te doen slagen, is er voldoende IT kennis nodig

108

, zoals kennis over project

management en het ontwikkelen van software. Onderzoeksvraag 6: IT expertise heeft een positieve invloed op de adoptie van RFID. Grotere organisaties hebben meestal meer middelen om te experimenteren met, en pilootprojecten te voeren rond een nieuwe technologie.

109

Grotere organisaties kunnen ook meer druk uitoefenen op

partners om nieuwe technologieën en standaarden toe te passen.

110

Onderzoeksvraag 7: De grootte van een organisatie heeft een positieve invloed op de adoptie van RFID.

104

Premkumar & Roberts, 1999

105

Smith & Konsynski, 2003

106

Premkumar & Roberts, 1999; Ranganathan & Jha, 2005; Sharma & Citurs, 2005

107

Loebbecke & Palmer, 2006

108

Ranganathan & Jha, 2005; Sharma & Citurs, 2005

109

Premkumar & Roberts, 1999

110

Jones et al., 2005; Ranganathan & Jha, 2005

25

Organisaties moeten bereid zijn om hun processen aan te passen en andere nodige aanpassingen te 111

doen om de voordelen van RFID te plukken.

Onderzoeksvraag 8: De bereidwilligheid van een organisatie heeft een positieve invloed op de adoptie van RFID. 5.7.1.3

Omgevingsfactoren

Omgevingsfactoren zijn uiteraard niet te verwaarlozen als er over adoptie van een nieuwe technologie gesproken wordt. Zowel competitieve druk, externe hulp en voortrekkers zijn belangrijke omgevingsfactoren. Nieuwe technologie kan zorgen voor een competitief voordeel. Daardoor blijven de meeste concurrenten goed op de hoogte van de technologische ontwikkelingen bij de concurrentie en voelen ze soms competitieve druk om mee te stappen in een nieuwe technologie. Onderzoeksvraag 9: Competitieve druk heeft een positieve invloed op de adoptie van RFID. Vele retailers, vooral de kleinere spelers, hebben niet de nodige IT kennis om RFID projecten op te starten. Daarom zijn zij gedwongen om te berusten op de kennis van externe organisaties. Onderzoeksvraag 10: Externe hulp heeft een positieve invloed op de adoptie van RFID. Voortrekkers van een technologie kunnen verkopers van de technologie zijn, overheidsinstellingen of groeperingen binnen de industrie. van een technologie.

112

Ook standaardisatieorganisaties zijn belangrijk voor de adoptie

113

Onderzoeksvraag 11: Externe voortrekkers hebben een positieve invloed op de adoptie van RFID.

111

Loebbecke & Palmer, 2006

112

Teo et al., 2004

113

Barker & Mahadevan, 2004; Curtin et al., 2007

26

5.8 Onderzoeksmethodologie Er is een exploratief onderzoek gebeurd aan de hand van een aantal prominente partijen die pilootprojecten gevoerd hebben, of nog steeds voeren, rond RFID. De bedoeling was om de partijen zoveel mogelijk aan het woord te laten en hun bevindingen rond RFID te weten te komen. De probleemstelling is dat hoewel RFID technologie een veelbelovende technologie is en in het begin van ste

de 21

eeuw veel interesse opwekte binnen de retail sector, de grote doorbraak tot op heden nog

steeds uitgebleven is. Een verklaring hiervoor

werd onderzocht aan de hand van de

onderzoeksvragen in deel 5.7: Onderzoeksvragen. Eerst en vooral werd de verantwoordelijke rond het RFID pilootproject bij Colruyt geïnterviewd. Van alle retailers in de Belgische markt heeft Colruyt steeds een voortrekkersrol gehad als het op de introductie van nieuwe technologieën en systemen aankomt. Ook rond RFID hebben zij als eerste retailer in België onderzoek gevoerd en de andere retailers, zoals Carrefour en Delhaize, ingelicht over de resultaten van hun pilootproject. Een tweede partij die geïnterviewd is geweest, is Unilever. Unilever heeft als wereldwijde leverancier van fast moving consumer goods de haalbaarheid van RFID in de supply chain moeten testen en is ook in contact geweest met de eis van Wal-Mart om RFID te implementeren. De Real; Future Store van Metro Group was de derde partij die gesproken geweest is. In deze winkel worden meerdere nieuwe innovaties getest op hun haalbaarheid en Metro Group is al van in het begin een enorme voorstander van de RFID technologie. Ook werd gesproken over andere projecten die Metro Group voert omtrent RFID, zoals in Galeria Kaufhof en in het project Advanced Logistics Asia. In het Metro Group RFID Innovation Center en het EPC Competence Center, de vierde halte, waar de kennis rond RFID gecentraliseerd wordt en Metro Group samen met meer dan 90 partijen werkt aan de ontwikkeling van RFID applicaties, werd de nuttigste informatie gevonden. Hier wordt immers wereldwijde kennis, en in het bijzonder kennis vanuit Europa, over RFID samengebracht en allerlei testen gedaan om de technologie te optimaliseren. Het feit dat zoveel verschillende partijen samenwerken, zorgt ervoor dat hier heel veel nuttige kennis ontwikkeld wordt. Ten slotte werd een specialist op het gebied van adoptiegedrag van innovaties, Professor Walter Van Dyck, geïnterviewd om een kritische visie te ontwikkelen op de toekomstmogelijkheden van RFID binnen de retail sector, vanuit het standpunt van het adoptiegedrag.

27

6 Interviews 6.1 De Colruyt groep114 6.1.1

Algemeen

Colruyt begon in 1925 als klein familiebedrijf met groothandel in koloniale waren. In de loop der jaren is dat kleine bedrijf uitgegroeid tot een firma met meer dan 16.000 medewerkers, actief in verschillende bedrijfstakken. Reeds begin jaren ‘80 kon Colruyt uitpakken met een informaticasysteem dat enig was in de Europese distributie. In 1987 introduceerde Colruyt, als eerste distributiebedrijf in België, de zogenaamde ‘full scanning’. Colruyt heeft gekozen voor een discountaanpak: sobere winkels waarin de klant snel en efficiënt zijn boodschappen kan doen tegen de laagste prijzen. Om die prijzen dag in, dag uit te kunnen realiseren, moet Colruyt zijn kosten tot een minimum beperken en onnodige kosten weren. Zo werd onder meer gekozen voor levering aan de centrale distributiecentra (bijvoorbeeld het distributiecentrum in Halle) en niet rechtstreeks aan de winkels. Sinds 1994 werd de Colruyt groep regelmatig uitgebreid met nieuwe vestigingen. Zo was dit het geval voor de winkels Dreamland, Okay, Bio-Planet, DreamBaby en werden activiteiten opgestart in Frankrijk (Pro à Pro distribution). In 2003 nam Colruyt de Spar-formule in België over en sindsdien worden ook de zelfstandige Alvo supermarkten aangeleverd.

6.1.2

Hoe en wanneer is de belangstelling voor scanning bij Colruyt ontstaan?

Het invoeren van full-scanning bij Colruyt in 1987 was het logische gevolg van een twintigjarig gevoerd informaticabeleid. Vanaf de start van haar distributieactiviteiten heeft Colruyt de fysieke goederendistributie steeds gekoppeld aan een volledig geïntegreerde en geautomatiseerde administratie. Al die jaren heeft Colruyt de ponskaart gebruikt als identificatiedrager. In 1987 werd de ponskaart vervangen door de barcode.

114

http://www.gs1belu.org/nl/colruytbedrijfsefficientie-met-de-gs1-standaarden

28

115

Figuur 10: Voorbeeld van een ponskaart

Ponskaart of barcode, voor de software betekende dit alleen een andere manier van gegevensinput. Maar de barcode biedt natuurlijk voordelen ten opzichte van de ponskaart: de barcode wordt door de leverancier op de verpakking aangebracht en dit overeenkomstig een internationale standaard. De scanning aan de kassa verloopt sneller en efficiënter en de foutmarge ligt duidelijk lager.

6.1.3

Ingangscontrole en voorraadbeheer bij Colruyt

Wanneer een inkoper een bestelling plaatst via de computer, wordt deze bestelling automatisch in de database opgenomen. Dan vertrekt ook automatisch een fax naar de betrokken leverancier. Deze fax bevat alle modaliteiten in verband met productinformatie, leveringsdatum, factuurvoorwaarden, enz. Ook de logistieke afdeling kan al deze gegevens dadelijk consulteren. Wanneer de goederen aan de receptie aankomen, worden ze gescand op productniveau. Daarnaast worden andere controles uitgevoerd zoals een visuele controle (eventuele beschadiging aan producten en verpakkingen), controle van de houdbaarheidsdatum (wordt tevens getoetst aan de houdbaarheidsdatum van vorige leveringen), controle van de temperatuur (in het bijzonder voor verse producten), controle van de hoeveelheden, enz. Met de barcode als sleutel kunnen in de database een hele reeks gegevens over het product opgeroepen worden. Wanneer de ontvangst goedgekeurd en aanvaard wordt, krijgt elke pallet een eigen (interne) barcode en wordt een adres in de opslagplaats toegewezen. Vanaf dan is elke pallet online naspeurbaar, met zijn samenstelling, zijn houdbaarheidsdatum, enz. Bovendien kan voor elke pallet achterhaald worden uit welke receptiekaai ze afkomstig is, welke bediende ze heeft gereceptionneerd, wanneer ze is binnengekomen en wanneer ze naar welke winkel is vertrokken. Deze gegevens zijn uiterst belangrijk om een snelle en efficiënte tracering te garanderen.

115

http://nl.wikipedia.org/wiki/Bestand:Lochkarte02.jpg

29

Wanneer ’s nachts de verkoopgegevens van de verschillende winkels naar de centrale computer worden doorgestuurd, maakt die automatisch een rondhaalborderel op. Zo kunnen de goederen worden opgehaald en worden de winkels nog dezelfde dag bevoorraad met eigen vrachtwagens. Op die manier heeft Colruyt een perfecte controle op de in- en uitgaande goederenstroom.

6.1.4

Voordelen van scanning bij Colruyt

De grootste voordelen van scanningtoepassingen bij Colruyt zijn eerder in de “softsavings” dan wel in de “hardsavings” terug te vinden. Hardsavings bevinden zich in het domein van de kostenbesparing, werkvereenvoudiging en productiviteitsverhoging. Softsavings betreffen nieuwe beheersinformatie (onder de vorm van analyses, vergelijkingen en simulaties) die het mogelijk maken op opportuniteiten en nieuwe marketingbenaderingen in te spelen. Scanning

ontketent

een

massa

gegevens

die

kunnen

omgezet

worden

in

bruikbare

beleidsinstrumenten voor de verschillende afdelingen. Inkoop, centrale opslagplaats en verkoop spelen dus optimaal op elkaar in door het gebruik van de barcode. Dit garandeert een snelle en efficiënte goederenstroom van fabrikant naar verbruiker.

6.1.5

Het interview

Colruyt heeft een paar jaar geleden een proof of concept (POC)

116

gedaan met RFID voor het

receptioneren van goederen van enkele externe leveranciers. Frank Waegeman was toen betrokken partij bij de kant IT. Vandaag gebruikt Colruyt reeds RFID voor een aantal toepassingen, onder andere voor het project vleesversnijding te Vlevico, inkombadges voor de beveiliging, enz. Rudi Willemans, proces analist, gaf het interview in het distributiecentrum van Colruyt in Halle. Zestig procent van de goederen van Colruyt vertrekt hier (vooral diepvries, vers, enz.). Colruyt bestaat uit drie grote afdelingen, namelijk verkoop, aankoop en logistiek. Rudi Willemans bevindt zich net onder de directeur logistiek.

116

http://en.wikipedia.org/wiki/Proof_of_concept

30

COLRUYT

VERKOOP

AANKOOP

LOGISTIEK

RUDI WILLEMANS

Figuur 11: Structuur van Colruyt

De testen rond RFID zijn in november 2005 gestart, toen er een grote hype woedde rond RFID. De testen die Colruyt heeft gevoerd, bestonden uit het testen van binnenkomende bestellingen waarvan de palletten waren voorzien van een RFID tag. Er werden producten besteld door Colruyt, die door de leveranciers in vrachtwagens werden geladen en getransporteerd werden tot in Halle, waar de palletten met goederen doorheen een poort (Figuur 12) gingen die de tags scande. Tegelijkertijd werden de producten ook manueel gecontroleerd.

117

Figuur 12: 3D model van de RFID poort

117

Presentatie van Colruyt

31

118

Figuur 13: RFID poort

Om zich zo goed mogelijk te laten begeleiden tijdens de testen, huurde Colruyt een consultant in die in de jaren ’90 bij Chep

119

werkte, een bekende palletleverancier, en samen met de MIT

120

(Massachusetts Institute of Technology) een van de eerste projecten rond RFID uitgevoerd heeft. Op de chip van de RFID tags werd via de Electronic Product Code standaard

121

de SSCC code

geschreven. De SSCC code (Serial Shipping Container Code) is een gestandaardiseerde internationale verzendcode, die toeleveranciers in de vorm van een barcode of RFID tag kunnen aanbrengen op hun logistieke eenheden. De code is van nut bij het tracking & tracing proces in de logistieke keten.

122

123

Figuur 14: RFID tag geïntegreerd in een sticker

De conclusie die Colruyt uit de testen kon trekken, was dat de technologie nog niet op punt staat. De leesgraad bij de testen was 98 procent, onvoldoende als men bedenkt dat er dagelijks gemiddeld 16.000 palletten binnenkomen in het distributiecentrum in Halle. 118


119

http://www.chep.com/

120

http://web.mit.edu/

121


122

http://nl.wikipedia.org/wiki/Serial_Shipping_Container_Code

123


32

124

Colruyt heeft tags van verschillende leveranciers gebruikt, onder andere UPM Rafsec In2Connect

126 130

Technology

(lucht achter tag: 4,5 euro), Confidex

127

, X-ident

128

125

, Sokymat

, Avery Dennison

129

,

, Alien

, enz. Elke leverancier had zijn specialiteit. Zo gebruikte Colruyt de tags van

In2Connect, omdat er zich een luchtlaag achter de tag bevond, wat de leesresultaten significant kan verbeteren. De tags van Confidex werden dan weer gebruikt omdat ze zeer stevig waren. De flag tag, waarbij de tag zich in een flapje aan de sticker bevindt, kan een oplossing zijn om betere leesresultaten te behalen, maar Colruyt is hier geen voorstander van vanwege de fragiliteit. De meeste tags overleven het transport niet.

131

Figuur 15: De flag tag

De gemiddelde kost van de tags bedroeg op dat moment 0,5 euro, hoewel er ook duurdere tags gebruikt werden (Metro Group RFID Innovation Center

132

: huidige kost is 0,05 tot 0,15 euro per tag).

Op de vraag of Colruyt de kost van de tags door de leveranciers zou laten betalen, werd geantwoord dat de kost dan sowieso teruggerekend wordt aan Colruyt. Het is dus belangrijk dat de kosten proportioneel gedragen worden door de hele supply chain, naargelang de opbrengsten die elk van de partijen ontvangt. De implementatie van RFID technologie moet bekeken worden overheen de hele supply chain, waarbij de totale opbrengsten de totale kosten moeten overtreffen. De leesresultaten van de tags hingen af van de producten die de leverancier leverde aan Colruyt. InBev

133

gebruikt bijvoorbeeld een automatische labelapplicator die de labels automatisch op de

bakken bier kleeft. Colruyt behaalde goede leesresultaten met deze producten (98 procent, waarvan 1 procent reeds slecht vertrok vanuit de fabriek), omdat het water zich ver van de tags bevond. Bij het

124

http://www.rafsec.com/

125

http://www.sokymat.com/

126

http://www.in2connect.net/

127

http://www.confidex.fi/

128

http://www.x-ident.com/

129

http://www.rfid.averydennison.com/

130

http://www.alientechnology.com/

131

http://www.idtechex.com/research/articles/what_goes_around_comes_around_00000183.ja.asp

132


133

http://www.inbev.be/

33

scheerschuim en de scheermesjes van Gillette

134

behaalde Colruyt slechte leesresultaten omwille van

de aanwezigheid van metaal, wat de leesresultaten van RFID tags sterk vermindert. De RFID tags op 135

de verse pizza’s en lasagnes van Ter Beke

waren dan weer beter te lezen, aangezien er zich

genoeg lucht tussen het karton en de metalen bevond. Ten slotte behaalde Colruyt ontgoochelende leesresultaten van 50 procent op de producten van Campina aluminiumfolie (metaal) bevond in de dozen

137

136

, omdat er zich zowel vocht als

.

Colruyt kijkt met veel belangstelling uit naar nieuwe technologieën, en zo ook naar RFID. Ten opzichte van de barcode biedt de RFID tag een aantal belangrijke voordelen. Zo moet de tag niet in het gezichtsveld van de gebruiker staan, kunnen een grote hoeveelheid tags simultaan gelezen worden en weerstaan zij beter aan moeilijke omgevingsfactoren. Colruyt wil in Europa bij de eerste groep retailers zijn die RFID toepassen, maar wil daarom niet de pionier zijn. Colruyt wil dus bij de Early Majority zijn volgens Rogers’ innovatietheorie

138

. Colruyt beweert steeds voortrekker te zijn van RFID

en heeft destijds ook heel transparant samengewerkt met leveranciers en andere retailers omdat ze geloven dat er slechts een doorbraak in RFID kan komen, als alle krachten gebundeld worden.

Figuur 16: Innovatietheorie van Rogers

139

Colruyt heeft testen gedaan waarbij een RFID tag in of op een pallet werd bevestigd waarop goederen stonden. De palletten werden bij de leveranciers geladen in vrachtwagens, waarna ze in het distributiecentrum in Halle tijdens het legen van de vrachtwagen door een poort werden vervoerd, waarbij de tag werd gelezen. De leesresultaten toonden aan dat er 100 procent kans was op een correcte lezing, als de tag zich langs de zijkant van de pallet bevond. Tags die zich aan de voor- of achterkant van de palletten bevonden, hadden slechts een kans op een correcte lezing van 30 tot 40 procent, omdat de tag dan moeilijker energie kon opnemen.

134

http://www.gillette.com/

135

http://www.terbeke.be/

136

http://www.campina.be/

137

Tetra Paks: infra, pg. 82

138

Rogers, 2003

139

http://nl.wikipedia.org/wiki/Innovatietheorie_van_Rogers

34

30 À 40% KANS OP LEZING

100% KANS OP LEZING

140

Figuur 17: Kans op leesbaarheid van RFID tags op een pallet

Aangezien men de palletlading niet onder controle krijgt, moeten er dus noodgedwongen meerdere tags op een pallet bevestigd worden, wat de kost van de tags en het bevestigen weer verhoogt.

remorque 30%

95%

95%

10%

30% 95%

95% 10%

ANTENNAS 141

Figuur 18: Leesbaarheid van de tags

Het grootste nadeel dat Colruyt ontdekte tijdens de test, waren de technische constraints verbonden met het gebruik van RFID tags. De tags zijn moeilijk te lezen in de nabijheid van metalen en water. Metaal reflecteert RFID en water absorbeert de energie, waardoor er in nabijheid van beide stoffen leesfouten optreden. Ook gebeuren er leesfouten als twee tags zich tegen elkaar bevinden, aangezien ze elkaar neutraliseren. 140

http://www.transfix.be/

141


35

Ook de duurzaamheid van tags laat te wensen over. Het Europoolsysteem

142

, waarbij de RFID tags in

plastic bakken voor versproducten gesmolten zijn (in-mold labelling), geeft bij de start een leesbaarheid van 98 procent. Deze bakken worden in Colruyt bijvoorbeeld gebruikt voor het transporteren van groenten en fruit. Als men echter de bakken regelmatig gebruikt en ook wast, zijn na zes à zeven maand ongeveer 50 procent van de tags niet meer leesbaar.

143

Figuur 19: Het Europoolsysteem

Wat de kost betreft is niet zozeer de kost van een tag (op pallet niveau betekent de kost van een SSCC sticker met een geïntegreerde RFID tag 5 tot 15 cent per pallet), maar vooral de kostprijs van het aanbrengen van de tag en het omringende label belangrijk. Deze kosten waren echter niet de belangrijkste kopzorg van Colruyt, aangezien het bedrijf eerst de bruikbaarheid van RFID wilde testen via het pilootproject. De focus van de testen lag dus totaal nog niet op het kostenaspect. Microlise

144

, een bedrijf gespecialiseerd in transport management, plaatst de RFID poorten in de

vrachtwagens zelf. Dit systeem zou handig kunnen zijn voor de zelfstandige winkelketen van Colruyt, Spar. Colruyt heeft 600 van deze winkels, waarvoor het bedrijf een vloot van 100 vrachtwagens ter beschikking heeft. De distributie van de goederen bestemd voor deze winkels, gebeurt vanuit het distributiecentrum te Heist-op-den-Berg. Als RFID op punt staat, kan er een toekomst zijn in het plaatsen van RFID poorten in de vrachtwagens voor de Spar keten, aangezien deze winkels zelfstandig zijn en het dus noodzakelijk is de juiste soort en hoeveelheid goederen af te leveren.

142

http://www.europoolsystem.com/belgian/

143

http://www.europoolsystem.com/belgian/

144

http://www.microlise.com/

36

145

Figuur 20: Het Trailer Portal systeem van Microlise

De tags die getest werden op pallet niveau, werden op verschillende manieren bevestigd aan de pallet. Er is geprobeerd om de tags rond het middelste blok van de pallet vast te nieten, maar dan was de tag geen lang leven beschoren omwille van de beschadiging door vorkliften. Een andere manier was om de tag in een boorholte in een blok van het pallet te steken, maar aangezien hout vocht opslorpt, waren de leesresultaten onvoldoende. Doordat de leveranciers van RFID tags de technologie in een laboratorium testen en Colruyt de technologie op de site kan testen, is dit een win-win situatie voor beide partijen. Eenmaal RFID volledig op punt zal staan (hetgeen zoveel wil zeggen als wanneer 100 procent leesbaarheid bereikt zal worden), biedt de technologie heel wat mogelijkheden. Op logistiek vlak wordt 149

verwacht dat de winsten beperkt blijven. Implementatie van RFID op colliniveau

(met beheer van de

lotnummers) zou een perfecte traceerbaarheid van de colli garanderen, terwijl tracering vandaag slechts op pallet niveau mogelijk is. De opvolging van de verzendingen naar de winkels zou op deze manier verfijnd kunnen worden. De mogelijkheden van RFID voor de winkel zijn evenwel revolutionair, denk bijvoorbeeld aan het uitlezen van een volledige winkelkar zonder uitladen van de goederen, smart shelf management, diefstalbeheer, enz.

145

http://www.microlise.com/Trailer_Portal.aspx

37

6.1.6

Waarom zijn de testen toch niet positief uitgedraaid binnen Colruyt?

Eerst en vooral kan Colruyt zich in het distributiecentrum in Halle slechts tevreden stellen met een leesfout van 1 op 1.000, wat met 16.000 palletten per dag nog steeds neerkomt op 16 fouten per dag. De testen toonden echter aan dat er maximum een leesbaarheid van 98 procent mogelijk was, wat neerkomt op 20 fouten op 1.000, ofwel 320 fouten per dag. Er zijn teveel parameters die de leesresultaten kunnen beïnvloeden: het product dat op de pallet staat, de kwaliteit van de tag, de positie in de vrachtwagen, hoe de tag is aangebracht (bijvoorbeeld door wie), enz. Ten tweede wordt er door Colruyt steeds open gekeken naar een nieuwe technologie, zo ook naar RFID. De publieke opinie is echter steeds iets voorzichtiger met het aanvaarden van vernieuwingen (Resistance to change

146

). Colruyt vraagt zich af of ze zich kunnen permitteren om RFID te

implementeren in de klantenomgeving, aangezien waarschijnlijk een aantal klanten zullen afhaken. Alhoewel men kill tags, tags die men kan vernietigen na gebruik, kan gebruiken, blijft RFID volgens Colruyt bij de klanten hetzelfde effect hebben als kernenergie: er zullen steeds tegenstanders blijven. Ten derde ziet Colruyt ook geen voordelen in RFID bij automatische storage. Met barcode kan men immers ook veel. Zo kan men automatisch de barcode lezen als men de sticker op een vooraf bepaalde plaats bevestigt. InBev

147

in Hoegaarden werkt met dit systeem.

Ten vierde ziet Colruyt niet echte directe opbrengsten in het gebruik van RFID voor het legen van vrachtwagens, aangezien de transporteurs momenteel helpen om de vrachtwagen uit te legen en ook bijvoorbeeld ineens een barcode kunnen scannen. Tot slot is het transportsysteem in Amerika (Wal-Mart

148

) anders dan in Europa. Aangezien de

afstanden die vrachtwagens met goederen moeten afleggen in Amerika een pak groter zijn dan in Europa, gebruiken ze in Amerika geen palletten, omdat dit leidt tot ruimteverlies. Het transport weegt dus relatief zwaarder door, waardoor de vrachtwagens tot het dak vol worden gestapeld met dozen met producten in, om zo het ruimteverlies tot een minimum te beperken. Als men op deze dozen RFID tags bevestigt en bij het legen de pakjes (colli: de individuele verpakkingseenheden waaruit de lading bestaat. Zij zijn de kleinste verpakkingseenheden van een zending goederen

149

) via een transportband

stuurt, bereikt men veel betere leesresultaten dan wanneer men de goederen op palletten laat staan.

146

Rogers, 2003

147

http://www.inbev.be/

148

http://www.walmart.com/

149

http://www.timocom.nl/sec/900110/?lexicon=802201345266631%7Ccolli%7Chet-transportlexicon

38

150

Hieronder staan de besluiten die Colruyt uit de testen met RFID kon trekken •

RFID is een veelbelovende technologie.

•

RFID zorgt dat er extra over de keten nagedacht wordt.

•

Op pallet niveau met slap ‘n ship is er bij Colruyt geen case (read rate niet hoog genoeg).

•

Er zijn specifieke domeinen waar het wel interessant is: –

150

:

Bijvoorbeeld vleesverwerking (in bak HF).

•

Verdere testen met hardware zijn noodzakelijk.

•

Verder werken op het integreren van de tag in de pallet.

•

Opvolgen van de evolutie van RFID.


39

6.2 Unilever Het interview met Unilever verliep via de telefoon, aangezien het gesprek werd gevoerd met Ian Lilley, Global Customer Service Excellence Manager bij Port Sunlight in Wirral, UK. Hij is nauw betrokken geweest bij de testen die Unilever heeft gevoerd omtrent RFID en kon de meest nauwkeurige uitleg geven. Hij was van 2005 tot 2008 de verantwoordelijke voor het onderzoek naar de mogelijkheden van RFID binnen Unilever.

151

Figuur 21: Logo Unilever

Unilever gelooft dat er eerst goed naar de klantenvereisten gekeken moet worden en nagedacht moet worden of RFID hierin een toegevoegde waarde kan betekenen. Momenteel is Unilever ervan overtuigd dat zolang de klanten zelf de tags niet kunnen lezen (bijvoorbeeld intelligente koelkasten

152

,

intelligente wasmachines, enz.), er ook geen toegevoegde waarde bestaat voor hen en dus ook niet voor Unilever. Pas als ook zij in de mogelijkheid zijn om RFID tags te lezen, zullen er klantenvereisten ontstaan rond RFID. De grootste reden om RFID toe te passen, is om de visibiliteit overheen de supply chain te verbeteren en de producten op te volgen op item of pallet niveau van het distributiecentrum tot in de winkel. Dan moeten er verschillende punten zijn waar de producten gescand worden. Het initiatief moet vanuit het niveau van de industrie komen, niet zozeer vanuit de retailers zelf of vanuit een klant-leverancier verhouding. Volgens Lilley wordt er best gekeken naar de problemen die opgelost moeten worden en worden best geen problemen gezocht voor een oplossing die voorhanden is (RFID). Vele problemen kunnen een pak goedkoper en simpeler opgelost worden zonder het gebruik van RFID. Unilever stelt zelfs dat ze geen RFID nodig hebben voor het verschepen van goederen in hun interne supply chain, omdat ze een heel goed gelinkt systeem hebben tussen hun producenten en distributiecentra voor de bevoorrading en weten welke producten hoe lang waar hebben gestaan en wanneer ze verscheept worden. Daarvoor gebruiken ze interne verschepingsberichten, barcode scanning systemen, enz.

151

http://www.unilever.com/

152

Metro Group Real; Future Store: infra, pg. 45

40

De klantenvereisten omtrent RFID moeten zeer goed begrepen worden, alvorens een RFID systeem ontplooid kan worden. Anders wordt er een systeem ontplooid dat veel kan, maar slechts voor een aantal items gebruikt wordt. RFID zal ook enkel werken als er een aantal grote retailers zijn, die niet alleen RFID actief ontplooien, maar actief de informatie delen die ze hebben. Ian Lilley is ook reeds in de Real; Future Store

153

in Duitsland geweest en vindt dat ze daar een aantal

prachtige dingen doen. Maar ook Metro Group heeft beperkte visibiliteit van hun producten op item of pallet niveau. Als men kijkt naar Unilever, een bedrijf dat niet enkel in Europa werkt, maar wereldwijd in ongeveer 300 à 400 landen werkt, vertegenwoordigt Duitsland slechts een klein deel van hun omzet en Metro Group slechts een deel van Duitsland. Unilever kan zich niet permitteren om heel de supply chain aan te passen voor een aantal regionale spelers. De onkosten zouden te groot zijn. Er zijn momenteel echter nog heel wat technische barrières die overwonnen moeten worden, om een voldoende leesbaarheid te garanderen. Zo is er onder andere het probleem dat water veroorzaakt in de nabijheid van een RFID tag. De energie die het water absorbeert kan de leesbaarheid van naburige RFID tags verstoren. Ook de regionale gebruiken spelen een invloed. In Amerika (WalMart

154

) worden de producten in kartonnen dozen in de vrachtwagens gestapeld, waar ze kunnen

voorzien worden van een RFID tag per kartonnen doos en de leesresultaten aanvaardbaar zijn. Het 155

distributiesysteem is anders georganiseerd dan in Europa (Tesco Carrefour

158

, Metro Group

156

, Ahold

157

,

), waar men vooral op pallet niveau werkt (de palletten worden in de vrachtwagens

geladen), wat de leesresultaten van de tags negatief beïnvloedt. Wal-Mart verliest tijdens het transport ook een deel van de lading (beschadiging door het laden of lossen, enz.), wat door het gebruik van RFID snel geregistreerd kan worden. Dit vermindert de hoeveelheid out-of-stock en heeft een positieve invloed op de verkoop. Wal-Mart heeft dus wel degelijk een probleem dat ze met RFID kunnen oplossen, als alle producten goed gelezen worden zoals in een ideale wereld. Wat betreft de kost had Unilever een zeer interessante opsplitsing gemaakt. Eerst en vooral is er de kost van een RFID tag (ongeveer 3 tot 7 eurocent volgens Lilley). Uiteraard komt hierbij ook de kost om de tag te bevestigen (afhankelijk van de personeelskost en de efficiëntie van het aanbrengen) en de kost om de tag op te sporen (kost van de systemen om tags te lezen). In elk distributiecentrum zouden dus aan elke in- en uitgang poorten geplaatst moeten worden om de tags te lezen. De kost is duur en zeker een struikelblok als men miljoenen producten produceert.

153


154


155

http://www.tesco.com/

156

http://www.metrogroup.de/

157

http://www.ahold.com/

158

http://www.carrefour.com/

41

De belangrijkste kost is echter het aanpassen van alle systemen om met de gegevens van de RFID tags te kunnen werken. Dit lijkt een formaliteit, maar aangezien de EPC identificeert (en niet de productklasse, zoals de EAN code

160

159

elk product uniek

), ontstaat er een explosie aan gegevens.

Unilever werkt momenteel met een registratie van producten op pallet niveau. Maak even de bedenking dat als er één miljoen stuks van een product geproduceerd worden, elk individueel product een andere code heeft bij RFID. Er zullen dus één miljoen keer zoveel codes zijn bij de EPC van de RFID tag, dan bij de EAN code van de barcode, waarbij al deze producten dezelfde code hebben. De systemen zullen hieraan aangepast moeten worden, wat een uitbreiding van de database inhoudt, een aanpassing van de server capaciteit, een grotere processorsnelheid, snellere verbindingen, enz. Dit alles zorgt voor een immense vaste kost en houdt tevens het risico in dat de overgang naar het nieuwe systeem niet vlekkeloos verloopt. Niet alleen de systemen zullen aangepast moeten worden, maar ook de manier waarop gewerkt wordt. RFID heeft een verandering nodig in de manier waarop gewerkt wordt om de volledige voordelen te kunnen benutten. Een goede overschakeling op het gebruik van RFID heeft dus goede begeleiding nodig (consulting), wat ook een kost met zich meebrengt.

Figuur 22: Integratie van RFID in het systeem

161

Als momenteel al deze kosten ten opzichte van de voordelen geplaatst worden, besluit Unilever dat tot op heden de voordelen de kosten niet overstijgen. Ook zijn de technologie en de systemen binnen Unilever nog niet in staat en nog niet robuust genoeg om met de gegevens van RFID overweg te kunnen. Zo ontstaan er problemen als alle cases op een pallet gescand moeten worden en er zich een significante hoeveelheid aan metaal en/of vloeistof bevindt

159


160

EAN code: infra, pg. 11

161

http://www.wisys.co.uk/solutionsRFID.htm

162


162

. Ten slotte zou de hele supply chain

42

informatie met elkaar moeten delen om ten volle de voordelen van RFID te kunnen benutten. Momenteel is de realiteit echter nog een heel eind van deze ideale situatie verwijderd. Unilever is zich zeer bewust van het feit dat RFID een technologie van de toekomst is, maar momenteel proberen ze vooral te kijken of ze de problemen met accurate technologie kunnen oplossen of te kijken naar de hele range van alternatieve oplossingen. Volgens Lilley heeft RFID eerder een oplossing nodig, dan dat het een oplossing is. Als er door de retailers niet voldoende ontplooiing is voor RFID, zullen de voordelen ook nooit groot genoeg zijn. De enige klant van Unilever die groot genoeg is om RFID tagging te stimuleren, is Wal-Mart. WalMart’s omzet bij Unilever is drie keer zo groot als Carrefour en vier tot vijf keer zo groot als Metro Group. Unilever moet dus reageren als Wal-Mart plannen heeft rond RFID. Volgens Unilever is ook Wal-Mart zich ervan bewust geworden dat RFID een technologie van de toekomst is en is het bedrijf momenteel bezig met een downscale van zijn RFID programma. Volgens de persoonlijke mening van Lilley is er zeker een toekomst voor RFID, maar niet in de fast moving consumer goods industrie. Binnen de supply chain gelooft Lilley in de voordelen van RFID, maar in de retail sector is er volgens hem enkel toekomst in de high value goods. RFID wordt bijvoorbeeld al toegepast binnen de elektronica (nakijken welke producten er zich in de doos bevinden), de bandenproductie, cd’s, kleding, enz. Deze producten hebben een hoge waarde en de industrie kan zich dus veroorloven om te investeren in deze technologie. Een ander domein waar Lilley een toekomst voor RFID ziet, is wanneer er zich veel stock keeping units in een relatief kleine ruimte bevinden (bijvoorbeeld kleding en cd’s). RFID zou hier het manueel checken overbodig maken en zo een enorme personeelskost uitsparen en manuele fouten uitsluiten.

163

Figuur 23: Een RFID label van Marks & Spencer

163

http://p10.hostingprod.com/@spyblog.org.uk/blog/2003/10/

43

Marks & Spencer

164

is hier volgens Lilley een prachtig voorbeeld van. Begin 2007 heeft Marks &

Spencer wegens succes besloten het RFID pilootproject, waarbij kledingstukken werden voorzien van een RFID tag, uit te breiden van 42 naar 120 winkels. Het betrof hier alleen de grootste filialen in het Verenigd Koninkrijk. Volgens Marks & Spencer zorgt RFID op de kleding voor merkbaar meer schapbeschikbaarheid. Naast RFID op kleding plaatste Marks & Spencer ook RFID tags op voedingsartikelen. Veel van hun voedingswaren zijn maar drie tot vijf dagen houdbaar en via RFID kunnen ze daardoor voorkomen dat ze onnodig veel producten moeten weggooien. De Britse retailer heeft nu zeven depots live met RFID technologie en meer dan honderd leveranciers die hun producten van tags voorzien. Daarnaast zijn tags geplaatst op vijf miljoen bakjes en een half miljoen karren. Om te concluderen kan worden gesteld dat Unilever het risico nog niet wil nemen om een immense verandering in de infrastructuur door te voeren, als de opbrengsten van het RFID project nog onzeker zijn.

164

http://www.marksandspencer.com/

44

6.3 Metro Group 6.3.1 6.3.1.1

Metro Group Real; Future Store Algemeen

Bij het bezoek aan het visitor center van de Metro Group Real; Future Store in Tönisvorst, Duitsland, werd een volledige rondleiding aangeboden in de winkel. De contactpersoon ter plaatse was Laura Mueller, verantwoordelijke van het visitor center.

Figuur 24: Het visitor center van de Metro Group Real; Future Store in Tönisvorst

165

Metro Group probeert met de Real; Future Store het innovatieproces binnen de retail sector te stimuleren. Sommige van de applicaties die in deze winkel getest werden, worden al toegepast in een aantal winkels van Metro Group. Zo worden onder andere RFID weegschalen

168

166

, self checkouts

167

en intelligente

op grotere schaal toegepast.

De geschiedenis van de Real; Future Store gaat terug tot in 2002, toen Metro Group samen met 20 partners het Metro Group Future Store Initiatief lanceerde. Het initiatief moet zorgen voor de promotie van modernisering binnen de retail industrie. De eerste Future Store opende zijn deuren op 28 april 2003 in Rheinberg, Duitsland. Meer dan 90 bedrijven werkten hieraan mee. Minder dan een jaar later verwelkomde de Future Store reeds zijn duizendste bezoekersgroep. Na vier jaar kwamen ruim 31.000 mensen uit 63 landen op bezoek. Vier jaar lang had de Future Store zijn thuisbasis in Rheinberg. 6.3.1.2

De nieuwe Real; Future Store

De winkel ‘Super Magazin’ opende voor het eerste zijn deuren in 1962. 33 jaar later kocht Real; de winkel in Tönisvorst. In 2005 werd hij volledig opgefrist en drie jaar later, op 28 mei 2008, werd hij omgebouwd tot de nieuwe Real; Future Store met een winkeloppervlakte van 8.600 m². Deze winkel in Tönisvorst werd de opvolger van de oorspronkelijke Future Store in Rheinberg. De nieuwe Real; 165

Eigen foto

166


167

Self checkout: infra, pg. X

168

Intelligente weegschaal: infra, pg. IV

45

Future Store combineert hypermoderne technologie, zoals RFID, met innovatieve retailconcepten, zoals bijvoorbeeld een ultramoderne slagerij, de Master Butcher

169

.

170

Figuur 25: De Real; Future Store in Tönisvorst

Deze

innovatieve

supermarkt

biedt

een

ruim

assortiment

voedingswaren

aan

op

een

verkoopsoppervlakte van 4.400 m². Een bijkomende 4.200 m² is ter beschikking voor de verkoop van niet-voedingswaren, zoals fitness uitrusting, kleding, gezondheids- en schoonheidsproducten, enz. In de winkel werken 190 personeelsleden. Om af te rekenen kunnen de klanten kiezen uit twaalf conventionele checkouts, vier self checkouts en vier express self checkouts. 6.3.1.3

Innovaties in de Real; Future Store

Een korte bespreking van de belangrijkste innovaties is te vinden in de bijlage

171

. In de slagerij en de

checkout wordt RFID gebruikt. 6.3.1.3.1

172

RFID in de slagerij

Elk product in de intelligente koeler is voorzien van een RFID tag die een unieke code bevat (EPC

173

).

Het doel is om de productie van vers vlees in de winkel zo exact mogelijk te plannen en zo een betere kwaliteit te garanderen. Individuele producten kunnen op basis van de productinformatie opgeslagen in de RFID database geïdentificeerd worden via de EPC, bijvoorbeeld als ze hun houdbaarheidsdatum naderen. Werknemers kunnen dan overgaan tot actie en een specifiek product op het gepaste moment uit de intelligente koeler verwijderen. Daarbovenop kan de voorraad op item niveau gecontroleerd worden. In de intelligente koeler zitten RFID lezers die registreren als een item verwijderd wordt. De voorraad in de database wordt dan automatisch aangepast. Als de hoeveelheid van een bepaald product in voorraad beneden een bepaald niveau daalt, kan de slager nieuwe producten maken en de koeler bevoorraden. De klanten zullen dus steeds de gewenste vleesproducten aan de beste kwaliteit en in voldoende hoeveelheid terugvinden. De slager zal ook niet meer manueel moeten controleren of er bepaalde producten nodig zijn in de vriezer.

169


170

http://www.future-store.org/fsi-internet/html/en/17059/index.html

171


172


173


46

174

Figuur 26: Een RFID tag op een schotel vlees

Een belangrijke maatregel die de Future Store genomen heeft, is de mogelijkheid voor de klanten om de RFID tags bij het buitengaan te deactiveren. Zo biedt Metro Group een oplossing voor de kritiek op de privacy-inbreuk die RFID kan veroorzaken.

175

Figuur 27: Aanduiding van het gebruik van RFID tags

174


175

Eigen foto

47

6.3.1.3.2

176

RFID bij de checkout

Bij de checkout kan men cash betalen, via kaart of via vingerafdruk. Tevens is er sinds kort de mogelijkheid om te betalen met de mobiele telefoon, via de Near Field Communication (NFC) technologie

177

. De mobiele telefoon wordt dan gelinkt met de bankkaart en bij betaling wordt de

mobiele telefoon in de buurt van de lezer gehouden en moet de klant een pincode intikken.

178

Figuur 28: Betaling via Near Field Communication

176

Checkout: infra, pg. X

177

Near Field Communication: infra, pg. 13

178

Eigen foto

48

6.3.2

RFID in Metro Group

RFID past volledig in het plaatje van de innovaties die in de Future Store worden teruggevonden. Metro Group heeft echter binnen de retail een toonaangevende rol verworven wat betreft het gebruik van RFID. Daarom ook volgt er nu een wat uitgebreidere uitleg over RFID binnen Metro Group. Duitse bedrijven, zoals Metro Group, maken een groot deel uit van de RFID gebruikers en velen onder hen zijn ook belangrijke leveranciers van deze technologie. Vooral de middelgrote bedrijven spelen een belangrijke rol in het leveren van technologisch hoogstaande oplossingen. Het aanbod van goederen en diensten

betreffende RFID

gaat van labels om

softwarecomponenten en volledige systemen. Volgens een onderzoek

producten te taggen tot

179

zou de verkoopsomzet van

de RFID industrie in Duitsland kunnen groeien tot ongeveer 1,4 miljard euro in 2010. 6.3.2.1

RFID voor binnenkomende goederen

180

In de Future Store worden RFID tags ook getest op logistieke eenheden. Werknemers van het distributiecenter nemen de goederen die besteld zijn en voorzien ze van een RFID tag alvorens ze op palletten te plaatsen. Vanaf het moment dat de palletten door een poort voor uitgaande goederen passeren, wordt hun inhoud gelezen door RFID lezers en vergeleken met de bestelling. Het IT systeem zendt vervolgens een melding van het transport. Bij aankomst in het magazijn van de Future Store gaan de palletten door een poort voor binnenkomende goederen en wordt hun inhoud geregistreerd door RFID lezers. De producten worden vervolgens in het systeem van de winkel geboekt. Dit maakt het voor de winkelmanager mogelijk om te allen tijde een volledig overzicht van de huidige voorraad te verkrijgen.

181

Figuur 29: RFID voor binnenkomende goederen

179

Federal Ministry of Economics and Technology (BMWi): RFID: Prospectives for Germany

180

Partners: Avery Dennison, Checkpoint Systems, IBM, Logopak Systeme, Nofilis, Sirit, UPM Raflatac

181

Metro Group, 2008, A journey into the future of retail, URL:
internet/get/documents/FSI/multimedia/pdfs/broschueren/WISSB_Publikationen_Broschueren_Welcome-torealFutureStore.pdf>. (07/07/2009).

49

6.3.2.2

RFID in andere afdelingen van Metro Group

182

Metro Group startte in 2004 met het implementeren van RFID overheen zijn supply chain als een van ’s werelds eerste grote retailer. Deze implementatie gebeurde stap voor stap, gaande van het introduceren van RFID bij de productievestigingen van de leveranciers tot het plaatsen van leespoorten voor binnenkomende goederen in de winkels. 183

Metro Group en zijn verschillende merken Metro Cash & Carry

, Real;

184

en Galeria Kaufhof

185

maken momenteel gebruik van RFID doorheen heel het bedrijf om logistieke processen en warehouse management efficiënter dan ooit te maken. Tegen het einde van 2008 had Metro Group RFID reeds geïntroduceerd op ongeveer 400 plaatsen in Europa, waaronder al zijn Duitse Metro Cash & Carry groothandelwinkels, negen distributiecentra behorende tot Metro Group’s logistieke afdeling MGL Metro Group Logistics

186

en het merendeel van de Real; hypermarkten. In de herfst van 2008 is Metro

Group ook begonnen met de implementatie van RFID in heel Frankrijk, waar zijn 89 Metro Cash & Carry groothandelwinkels nu ongeveer 1,3 miljoen palletten per jaar verwerken, gebruik makend van deze technologie. Metro Group werkt hierbij nauw samen met het logistieke bedrijf DHL, die alle palletten voor Metro Group in Frankrijk voorziet van een RFID tag. De palletten van meer dan 180 verschillende leveranciers van consumentengoederen worden voorzien van RFID tags. Bij de leveranciers gaan de palletten door een leespoort voor uitgaande goederen die de producten registreert. Als de levering overeenkomt met de door Metro Group geplaatste bestelling, worden de goederen voor verzending goedgekeurd en stuurt de leverancier een elektronische bevestiging naar Metro Group. Vrachtwagens transporteren de lading dan naar een van de centrale distributiecentra. Hier worden de goederen door een leespoort voor binnenkomende goederen geregistreerd. Werknemers van het distributiecentrum sorteren de goederen voor de verschillende winkels van Metro Group en laden hen weer in verschillende vrachtwagens in. De informatie en de leveringsdatum worden elektronisch naar de winkels gestuurd. Aangekomen bij een winkel van Metro Group wordt de vrachtwagen geleegd en RFID lezers vergelijken de geleverde goederen automatisch met de bestelling. De binnenkomende goederen worden automatisch in de database ingevuld. Dit betekent dat de winkelverantwoordelijken altijd exact weten welke goederen ze moeten bijbestellen en wanneer.

182

Partners: Checkpoint Systems, IBM, Intermec, Sirit, Reva Systems

183

http://www.metro-cc.com/

184

http://www.real-hypermarket.com/

185

http://www.galeria-kaufhof.de/

186

http://www.metrogroup.de/servlet/PB/menu/1000098/index.html

50

Door gebruik te maken van RFID kan Metro Group exact nagaan welke weg de producten hebben afgelegd van bij de producent tot de winkel en zo warehouse management en logistiek optimaliseren. In het Metro Group RFID Innovation Center in Neuss, Duitsland, werken bedrijven, leveranciers en IT partners samen om de ontwikkeling van RFID te stimuleren. Dit project is uniek in Europa. Later hierover meer

187

.

In Galeria Kaufhof in Essen, Duitsland, loopt een pilootproject waarbij ongeveer 80.000 kledingstukken voorzien zijn van een RFID tag. Hierdoor is de winkelmanager in staat om met een druk op de knop de voorraad te tellen. De kledingstukken in de mannenafdeling zijn sinds de start van het pilootproject, in september 2007, voorzien van een RFID tag. Het doel is om de artikelen erg snel beschikbaar te maken en het gemak op de verkoopsvloer te verbeteren. Werknemers weten binnen enkele seconden tijd de voorraad op de schappen en kunnen onmiddellijk de door de klant gevraagde maten en kleuren lokaliseren. Ook verschillende applicaties die gebruik maken van RFID zijn aanwezig. In de intelligente kleedkamer (Smart Dressing Room) kan men informatie verkrijgen over nog beschikbare maten en kleuren, kledingcombinaties die mogelijk zijn met dat bepaalde kledingstuk, prijzen, accessoires, enz.

188

Figuur 30: De Smart Dressing Room in Galeria Kaufhof in Essen

Daarnaast zorgen intelligente schappen (Smart Shelves) en intelligente spiegels (Smart Mirrors) ook voor bijkomende informatie.

189

Figuur 31: De Smart Shelf en Smart Mirror in Galeria Kaufhof in Essen

187


188


51

Metro Group voert ook testen on the field uit naar de betrouwbaarheid van RFID tags. In de koelcellen van Duitsland’s grootste diepvries opslagplaats, MGL Metro Group Logistics’ distributiecentrum in Hamm, worden de tags en lezers bijvoorbeeld getest op extreme koude. Hier worden RFID lezers niet enkel geïnstalleerd in de poorten voor binnenkomende goederen, maar ook op de vorkliften. De 11.000 opslagplaatsen zijn ook voorzien van een RFID tag, wat betekent dat ze elk een unieke code hebben. Werknemers van het distributiecentrum voorzien de binnenkomende palletten van een RFID 190

tag. Het warehouse management system (WMS

) wijst automatisch een opslagplaats toe aan alle

goederen.

191

Figuur 32: De vorklift heeft een lezer die de RFID tags van elke pallet registreert

RFID is ook een groot gemak voor de vorkliftbestuurder, aangezien het hem helpt te controleren of hij de juiste pallet heeft genomen. Als hij de juiste opslagplaats bereikt heeft, verbindt het systeem de goederen automatisch met die opslagplaats en het laat de bestuurder weten of hij de goederen op de juiste plaats zet. Dit systeem maakt het voor de werknemers mogelijk om 15.000 palletten per maand te ontvangen, op de juiste plaats te zetten, de gegevens ervan te verwerken en te documenteren. In Hamm heeft Metro Group met deze testen kunnen aantonen dat RFID zelfs betrouwbare resultaten oplevert bij zeer lage temperaturen (tot -24° Celsius). Metro Group’s ervaring met RFID toont aan dat bedrijven de efficiëntie van hun processen kunnen verhogen en de kosten kunnen verlagen met de hulp van RFID. De voordelen bij Metro Group zijn vooral te vinden in het domein van de binnenkomende goederen, waar arbeidsintensieve manuele controles niet meer nodig zijn. Om het volledige potentieel van RFID te kunnen benutten, heeft Metro Group plannen om de technologie in zijn logistieke en warehouse management operaties nog meer te benutten en de technologie ook op meer plaatsen te installeren. Het uiteindelijke doel is om de voordelen van RFID op een heel brede basis op alle operationele plaatsen in het bedrijf te benutten.

189


190

http://en.wikipedia.org/wiki/Warehouse_management_system

191

internet/get/documents/FSI/multimedia/pdfs/broschueren/RFID%20und%20MG-E-271108-Internet.pdf>. (07/07/2009).

52

6.3.3

Een blik op de toekomst van RFID binnen Metro Group

Metro Group heeft een heleboel pilootprojecten opgestart om het potentieel van RFID doorheen de hele supply chain te onderzoeken. Binnen het kader van het Future Store Initiatief

192

test Metro Group

nieuwe RFID toepassingen die de klanten een betere dienstverlening en comfort aanbieden en tegelijkertijd de efficiëntie van de retail verhogen. Meer dan 90 bedrijven uit de retail-, IT- en dienstensector en uit de academische wereld nemen deel aan het project. Zij ontwikkelen nieuwe technologieën en concepten, nemen deel aan beurzen en congressen en zijn actief betrokken in comités over internationale standaardisatie. 6.3.3.1

Beschikbaarheid en versheid

Zoals reeds uitgebreid besproken, is een van de pilaren van het Metro Group Future Store Initiatief de Real; Future Store in Tönisvorst. In deze hypermarkt van de toekomst testen de partners verschillende innovaties

193

Assurance

194

onder echte omstandigheden, waaronder de op RFID gebaseerde Smart Quality . De werknemers van de Future Store gebruiken verpakkingsmachines om alle

vleesschotels geproduceerd in de winkel te voorzien van een RFID tag. In de intelligente vriezer

195

worden de Electronic Product Codes van de producten constant gecontroleerd. Telkens een klant een vleesschotel verwijdert, wordt dit automatisch geregistreerd in de centrale database van de winkel. Voordat de voorraad te laag wordt, krijgen de werknemers een verwittiging en kunnen ze de vriezer met nieuwe vleesschotels bevoorraden. De klanten vinden zodoende altijd de producten die ze zoeken in voldoende hoeveelheid. RFID biedt tevens het voordeel dat de productie beter op de echte vraag afgestemd kan worden. Bovendien biedt dit systeem het voordeel dat de houdbaarheidsdata voortdurend in het oog gehouden worden. Telkens een product bijna zijn houdbaarheidsdatum nadert, krijgen de werknemers een waarschuwing dat ze het product uit de vriezer mogen verwijderen. 6.3.3.2

Gedetailleerd voorraadbeheer

Metro Group voert ook op lange termijn testen uit door RFID tags te bevestigen op logistieke eenheden in de Real; Future Store. In de poort voor binnenkomende goederen worden de leveringen automatisch vergeleken met de bestellingen door het gebruik van RFID. Deze testen gebeuren niet enkel op pallet niveau, maar ook op verpakkingsniveau. Dit geeft de winkelverantwoordelijke een gedetailleerd overzicht van de huidige voorraad. Een ander doel van deze testen is om de optimale positie te bepalen om RFID tags te bevestigen op verschillende soorten producten

196

. Dit zal Metro

Group helpen om de leesresultaten in de toekomst nog te verbeteren.

192


193


194


195


196

Colruyt: infra, pg. 28 & RFID Innovation Center: infra, pg. 75

53

6.3.3.3

Informatie en dienstverlening

In de winkel Galeria Kaufhof in Essen onderzoekt Metro Group welke diensten RFID kan vervullen voor de klanten. Alle kledingstukken uit de mannenafdeling zijn getagd. Geïntegreerde RFID lezers zorgen ervoor dat het winkelen een nieuwe en opwindende ervaring wordt. Intelligente kleedkamers, schappen en spiegels

197

geven bijkomende informatie aan de klanten over de kledingstukken die ze

uitgekozen hebben, zoals bijvoorbeeld de gebruikte materialen en de wasvoorschriften. Als de klant dit wil, kan de intelligente kleedkamer zelfs kledingsuggesties geven, zoals bijpassende accessoires en combinaties met andere kledingstukken. 6.3.3.4

Internationale goederenstroom

Een ander pilootproject dat het Metro Group Future Store Initiatief uitvoert en nog niet eerder besproken is, is het Advanced Logistics Asia (ALA

198

) initiatief, waarbij RFID geïmplementeerd wordt

in een internationale supply chain. Van bij de start van het project in 2006, gebruikt Metro Group de RFID technologie om goederenvrachten en containers te volgen op hun reis van Zuid-Oost Azië tot Europa. In het distributiecentrum in Unna, Duitsland, gebruikt Metro Group RFID om na te gaan of de bestelde goederen geleverd zijn. Een subproject van ALA, “Tag it easy”, is bedoeld voor de producenten van China, Vietnam en India die niet de benodigde technologische vereisten hebben voor een volledige implementatie van RFID. Deze bedrijven krijgen de benodigde RFID tags met reeds de correcte informatie op geschreven. Zij moeten deze tags enkel nog bevestigen op de juiste goederen.

199

Figuur 33: Uitgaande goederen in Fat Kee Stevedores Limited in Hong Kong

197


198


199


54

Een ander project is “Cross border Visibility”. In dit project werken de divisies MGI Metro Group Information Technology, MGBI Metro Group Buying International en MGL Metro Group Logistics samen met partners zoals Intel

200

, de logistieke dienstenverlener Fat Kee Stevedores Limited

standaardisatieorganisatie GS1 Hong Kong

202

201

en de

. Fat Kee Stevedores Limited verzamelt producten van

verschillende producenten, bereidt ze voor voor verzending en voorziet ze van een RFID tag. Een RFID lezer in de poort voor uitgaande goederen van de uitvoerder registreert de verzending en kijkt automatisch na of alles compleet is. Daarna vervoert MGBI Metro Group Buying International de verzending naar Duitsland via verschillende havens. Eens de goederen in het distributiecentrum in Unna zijn aangekomen, worden ze opnieuw nagekeken met behulp van RFID. Een lezer in de poort voor binnenkomende goederen kijkt na of alle goederen die besteld zijn ook aangekomen zijn. Nadien kunnen alle goederen verder gedistribueerd worden naar de winkels van Metro Group.

Figuur 34: Binnenkomende goederen in het Metro Group Distribution Center in Unna

200

http://www.intel.com/

201

http://www.fkstev.com/

202

http://www.gs1hk.org/

203


203

55

6.3.4

Verantwoord gebruik van RFID binnen Metro Group

Als lid van de Internationale Standaardisatie Organisatie EPCglobal heeft Metro Group zich vrijwillig geëngageerd om verantwoordelijk om te springen met RFID. Metro Group heeft er voor gekozen om een aantal maatregelen te nemen die er voor zorgen dat er zo weinig mogelijk negatieve gevoelens kunnen ontstaan rond het gebruik van RFID binnen Metro Group. Deze maatregelen gaan verder dan hetgeen wettelijk vereist is. Eerst en vooral wordt er enorm veel aandacht besteed aan het voldoende verstrekken van informatie rond de ontwikkelingen van de RFID technologie binnen Metro Group. Als er bepaalde informatie nog niet op het internet naar de hotline

206

204

205

te vinden is, is er steeds de mogelijkheid om een e-mail

. Regelmatig verschijnt er een Metro Group RFID nieuwsbrief

date informatie te vinden is dan in de brochures

208

te sturen of te bellen 207

, waar meer up to

. Bovendien staat Metro Group voortdurend in open

dialoog met belangengroepen en experts, bijvoorbeeld door middel van lidmaatschap in de vereniging van het RFID Information Forum. Daarnaast wordt de klant voldoende ingelicht omtrent het gebruik van RFID. Op verschillende plaatsen in de winkels wordt informatie getoond over waar en hoe RFID gebruikt wordt, bijvoorbeeld aan de hand van posters. Alle producten die voorzien zijn van RFID tags worden gelabeld met het EPC logo en bijkomende geschreven informatie. De plaatsen waar de RFID lezers zich bevinden worden duidelijk aangeduid. Ook wordt de klant ingelicht over de voordelen van de technologie.

Figuur 35: Vermelding van de aanwezigheid van een RFID tag

204

www.metrogroup.de & www.future-store.org

205

[email protected]

206

+49 (0)2 11.68 86-20 04

207


208


209


209

56

210

Na de aankoop kunnen de klanten, zoals reeds vermeld

, de RFID tags permanent onbruikbaar

maken en eventueel van hun producten verwijderen. Metro Group is bijvoorbeeld betrokken in de ontwikkeling van nieuwe technologieën om de tags te deactiveren. Aan de uitgang van de Future Store hebben de klanten de mogelijkheid om de De-Activator te gebruiken, die de code op de smart chip overschrijft met nullen. Deze De-Activator is een wereldpremière die ontwikkeld is door Metro Group en voor de eerste keer in de Future Store gebruikt wordt.

211

Figuur 36: De De-Activator

De De-Activator maakt RFID tags permanent inactief. Na de-activatie kan de chip niet meer gelezen of beschreven worden. De chip wordt ook niet meer herkend door eender welke RFID lezer in de buurt. Klanten kunnen echter, als ze dit wensen, aan het personeel vragen om de RFID tags van hun aankopen te verwijderen. Ten slotte wordt steeds rekening gehouden met de Duitse Federale Data Beschermings Wet (BDSG

212

) tijdens de implementatie van de EPC binnen Metro Group. De EPC verwijst enkel naar

producten procesgerelateerde informatie. Geen enkele vorm van persoonlijke informatie wordt opgeslagen. Metro Group gebruikt enkel RFID tags die voldoen aan de EPC standaard. Er bestaat ook geen enkele relatie tussen de EPC en persoonlijke gegevens. Dit kan in regel enkel gebeuren mits toestemming van de klant. Als men echter contant betaalt, wordt steeds volledige anonimiteit gegarandeerd.

210


211

Eigen foto

212

http://www.gesetze-im-internet.de/bdsg_1990/

57

6.3.5 6.3.5.1

Metro Group RFID Innovation Center Samenwerking met partners

Leveranciers die RFID willen introduceren, kunnen steeds rekenen op een aantal ondersteunende maatregelen van Metro Group. Succesvolle implementatie van RFID vereist een nauwe samenwerking en teamwerk van iedereen die er bij betrokken is. Daarom steunt Metro Group de bedrijven die RFID willen gebruiken, door hen dienstverlening aan te bieden die steunt op de jarenlange ervaring van Metro Group in het gebruik van RFID.

213

Figuur 37: RFID wordt in heel de supply chain toegepast

In 2004 opende Metro Group het Metro Group RFID Innovation Center in Neuss, Duitsland. Dit centrum is een informatie- en ontwikkelingsplatform voor RFID dat uniek is in Europa. Partners uit de industrie en IT en vertegenwoordigers van merken krijgen hier de kans om de technologie onder realistische omstandigheden te testen. Gelokaliseerd in een deel van een speciaal omgebouwd magazijn van Galeria Kaufhof, bevindt het centrum zich op een oppervlakte van 2000 m². Er zijn alles samen meer dan veertig systemen beschikbaar, die in vijf verschillende toepassingsdomeinen onderverdeeld zijn: RFID in order picking, RFID in warehouse management, RFID in warenhuizen, RFID in winkels van de toekomst en RFID voor thuisgebruik.

213


commerce, URL: . (07/07/2009).

58

214

Figuur 38: Grondplan van het Metro Group RFID Innovation Center

Het Metro Group RFID Innovation Center is sinds eind 2005 ook de thuisbasis van het European EPC Competence Center (EECC 217

Germany

en Karstadt

218

215

), een samenwerkingsverband van Metro Group, DHL

216

, GS1

. Het centrum geeft alle gebruikers, leveranciers en dienstverleners de kans

om de performantie van RFID tags te testen door gebruik te maken van een aantal gestandaardiseerde procedures. Het centrum is het eerste van zijn soort in Europa en heeft daardoor de titel “EPCglobal Performance Test Center” gekregen. Men heeft hier ook een trainingsprogramma ontwikkeld voor beginners, geavanceerden en experts en organiseert regelmatig informatiesessies over RFID en over de Electronic Product Code.

219

Figuur 39: Het Metro Group RFID Innovation Center en European EPC Competence Center

214


commerce, URL: . (07/07/2009). 215

http://www.eecc.info/

216

http://www.dhl.com/

217

http://www.gs1-germany.de/

218

http://www.karstadt.de/

219

internet/get/documents/FSI/multimedia/pdfs/broschueren/RFID%20und%20MG-E-271108-Internet.pdf>. (07/07/2009).

59

Tevens biedt Metro Group een hotline

220

aan, waar alle vragen omtrent RFID en het Metro Group

RFID Innovation Center beantwoord kunnen worden. Op de website www.future-store.org kunnen de partners ook een schat aan informatie vinden over RFID. Bedrijven die reeds RFID gebruiken, kunnen het portaal bekijken om de status van hun goederen te zien. Op geregelde tijdstippen organiseert Metro Group het Metro Group RFID Congress, waar alle leveranciers van het bedrijf meer te weten kunnen komen over hoe Metro Group RFID toepast en wat de voordelen hiervan kunnen zijn. Tijdens het event worden ook tips en suggesties gegeven over hoe de leveranciers RFID kunnen gebruiken in hun bedrijf. 6.3.5.2

Waarom RFID? ste

In warenhuizen van de 21

eeuw heeft de klant het voor het zeggen. De nood aan een individuele

winkelervaring, een productaanbod op maat van de klant en persoonlijke dienstverlening zijn kernbegrippen in nieuwe retailconcepten. Uiteraard is moderne technologie onmisbaar om processen en procedures te verbeteren en om zo de klant meer comfort te kunnen aanbieden. Aangezien RFID de efficiëntie van bepaalde processen enorm kan verbeteren en ook kan zorgen voor een hogere klantentevredenheid, is het zinvol om deze technologie beter te bestuderen. Dit gebeurt in het Metro Group RFID Innovation Center op vijf domeinen. 6.3.5.2.1

RFID in order picking

Tot op vandaag moesten werknemers van producenten of distributiecentra elke verpakking individueel scannen wanneer ze de palletten voor verzending klaarmaken. Dan werd het corresponderende label geprint voor de uitgaande goederen, voorzien van de Serial Shipping Container Code

221

(SSCC), dit

label werd op de palletten bevestigd en de gegevens werden opnieuw manueel ingescand. RFID technologie maakt het mogelijk om meerdere processen automatisch en tegelijkertijd uit te voeren. De benodigde tijd om een order te picken wordt enorm verkort. Bakken waarvan de inhoud verzonden moet worden, kunnen voorzien zijn van een RFID tag. Deze bakken bewegen zich voort op een lopende band en passeren RFID lezers waar de werknemers staan. Lichtsignalen op de schappen tonen de werknemers welke producten in de bak geplaatst moeten worden. Door automatisch de gegevens met de database te vergelijken, weet het systeem voor welke winkel of welk magazijn de bak bestemd is. Dit helpt om foute leveringen te voorkomen. Dit systeem noemt Metro Group het Pick-by-light System

220

+49 (0)2 11.68 86-20 04, [email protected]

221


222

Partner: Siemens Business Services

222

.

60

Figuur 40: Het Pick-by-light System

Een ander systeem, het Hanger-goods Sorter System

224

223

, sorteert automatisch kledingstukken op

kapstokken die voorzien zijn van een RFID tag. Het merchandise management systeem leest de Electronic Product Codes en wijst de kledingstukken automatisch toe aan de juiste bestelling. Via een ingenieus systeem van transportbanden en poorten gaan de kapstokken automatisch naar de juiste plaats, soms zelfs volledig tot in de vrachtwagen die voor het kledingstuk bestemd is.

Figuur 41: Het Hanger-goods Sorter System 6.3.5.2.2

225

RFID in warehouse management

Voor een vlotte goederenstroom van de producent tot de winkel is een efficiënt warehouse management noodzakelijk. Dit systeem zorgt ervoor dat de goederen evenredig volgens de vraag van de magazijnen van de producenten, de groothandelaars, de supermarkten en de distributiecentra verdeeld worden. Door het gebruik van RFID kunnen warehouse management processen veel efficiënter gemaakt worden. Zo werden binnenkomende goederen bijvoorbeeld tot nu toe een per een vergeleken met de bestelling en dan manueel in de computer ingevoerd. Door RFID kan dit allemaal tegelijkertijd en automatisch gebeuren. Ook later in het proces zorgt RFID voor een eenvoudigere sortering van de palletten in het magazijn en voor een versnelde order picking voor de winkels.

223


224

Partner: Siemens Business Services

225


61

Poorten

226

voor binnenkomende en uitgaande goederen, die voorzien zijn van RFID lezers, registreren

de goederen die in en uit het magazijn gevoerd worden aan de hand van de RFID tags die op de palletten en dozen bevestigd zijn. De gegevens worden automatisch naar het juiste management systeem gestuurd en foute leveringen worden onmiddellijk herkend.

227

Figuur 42: RFID poort

In het RFID Innovation Center test men ook software om bedrijfsprocessen in de gaten te houden en in kaart te brengen. Deze systemen, ook Business Activity Monitoring (BAM documenteren

de

transportprocessen

in

ware

tijd.

Online

228

) systemen genoemd,

monitors

en

automatische

waarschuwingssystemen zorgen voor minimale voorraden en houden de houdbaarheidsdata in het oog. Ultrahoge frequentie handheld lezers

229

zijn in staat om RFID tags van op afstand te lezen en stellen

de werknemers in staat om individuele palletten en dozen op elk moment mobiel te inspecteren in het magazijn. In het RFID Innovation Center worden deze handheld lezers uitgebreid getest.

230

Figuur 43: RFID handheld lezers

226

Partners: Intermec, Oracle

227


228

Partners: Checkpoint Systems, Oracle

229

Partner: Intermec

230


62

Een vorklift met een of meerdere geïntegreerde RFID lezers

231

herkent de palletten die voorzien zijn

van RFID tags. Deze vorklift wijst dan de juiste opslaglocatie aan aan de vorkliftbestuurder, die de palletten dan op de juiste plaats in de rekken kan plaatsen. Het systeem geeft een bevestiging als de goederen op de juiste plaats geplaatst worden. Dit helpt te vermijden dat goederen op de verkeerde locatie gezet worden. Dit systeem wordt niet enkel in het RFID Innovation Center getest, maar wordt 232

ook al in de praktijk toegepast binnen Metro Group in het distributiecentrum in Hamm

.

233

Figuur 44: Vorkliften uitgerust met RFID lezers

Naast de handheld lezers en de vorkliften uitgerust met RFID lezers, worden ook testen uitgevoerd met het stemgestuurde Pick by Voice systeem

234

. Dit systeem versnelt het verzamelen van aankopen

in het magazijn. Het personeel communiceert met het merchandise management systeem via een headset. Als ze een product nemen, detecteert een speciale handschoen met geïntegreerde RFID lezer welk product ze vasthebben. Als ze het verkeerde product uit het rek nemen, worden ze via de headset gewaarschuwd. Als de bestelling volledig is, vertelt de werknemer dit via de headset aan het systeem. Dit systeem kan handig zijn voor het bijeenzoeken van bestellingen van een klant, 235

bijvoorbeeld bij Collivery

, enz.

Figuur 45: het Pick by Voice systeem

231

Partners: Chep, Intermec

232

Distributiecentrum in Hamm: infra, pg. 52

233


234

Partner: Deister Electronic

235

http://www.collivery.be/

236


236

63

Een veel gemaakte opmerking door bedrijven, is dat hun processen zo op elkaar afgestemd zijn, dat een toevoeging van een extra taak, in dit geval het bevestigen van een RFID tag en het lezen van de tags, voor heel wat problemen kan zorgen. In het RFID Innovation Center test men echter de mogelijkheid om het bevestigen van een RFID tag gelijktijdig met een ander proces te laten gebeuren. Een werknemer uit het magazijn krijgt de opdracht om een bestelling samen te stellen. Hij neemt een pallet en plaatst de juiste goederen op de pallet. Via speciale software wordt de juiste Serial Shipping Container Code (SSCC) toegekend aan de pallet en wordt een etiket afgeprint, waarin een RFID tag verwerkt zit met de corresponderende Electronic Product Code. Hierdoor is het bevestigen van een RFID tag geen extra taak meer. Tijdens het inpakken van de pallet met krimpfolie leest een geïntegreerde RFID lezer

237

de RFID tags van de bestelling, waardoor ook deze stap geen extra tijd in

beslag neemt. Het integreren van deze stappen in bestaande processen, bleek een veel gevraagde vereiste van verschillende bedrijven.

238

Figuur 46: Een krimpfolie verpakkingsmachine met geïntegreerde RFID lezer 6.3.5.2.3

RFID in warenhuizen

Een geïntegreerde RFID lezer in een intelligente kleedkamer (Smart Dressing Room) en intelligente spiegel (Smart Mirror)

239

, herkent de RFID tags die aan de kledingstukken bevestigd zijn en kan extra

informatie over elk kledingstuk geven, zoals de beschikbare maten en waar deze in de winkel te vinden zijn. De intelligente spiegel bevat ook een knop die de klant kan gebruiken om een personeelslid een kledingstuk in een andere kleur of maat te laten brengen.

237

Partners: Checkpoint Systems, DHL Exel Supply Chain, SATO, Sirit

238


commerce, URL: . (07/07/2009). 239

Partners: Checkpoint Systems, Paxar

64

240

Figuur 47: De Smart Mirror

241

Intelligente schappen (Smart Shelf) en intelligente kledingrekken (Smart Clothes Rack)

registreren

wanneer de klant een kledingstuk voorzien van een RFID tag vastneemt en toont op een scherm relevante informatie, zoals de prijs en de beschikbare maten, maar ook reclamespots. Tevens wordt het personeel verwittigd als de voorraad van een bepaald kledingstuk te laag wordt, zodat ze de rekken kunnen aanvullen of kunnen bijbestellen.

242

Figuur 48: De Smart Shelf met monitor 243

Aan de checkout

worden alle RFID tags van de kledingstukken simultaan gelezen in plaats van

individueel gescand te moeten worden, zoals bij de barcode het geval is. RFID hard tags, de welbekende ronde beveiligingstags met daarin een smart chip geïntegreerd, kunnen enkel verwijderd worden nadat de kleding betaald is. Het antidiefstal systeem

244

registreert of de antidiefstal labels

verwijderd of gedeactiveerd zijn. Als dit niet het geval is, gaat het alarm af. Met het nieuwe systeem, 245

waarbij RFID hard tags gebruikt worden, is het mogelijk om een self checkout

te voorzien, waarbij

een RFID lezer automatisch de RFID tag leest als de antidiefstal tag verwijderd wordt. Als alle tags verwijderd zijn, kan de klant enkel vertrekken als de rekening betaald is.

240


commerce, URL: . (07/07/2009). 241

Partners: Vue Technology, Impinj

242


243

Partners: Checkpoint Systems, Impinj

244

Partner: ADT

245

Partner: ADT

65

246

Figuur 49: De self checkout

Door de goede resultaten in het Metro Group RFID Innovation Center, heeft Metro Group besloten om deze systemen ook in realiteit te testen als pilootproject in Galeria Kaufhof 6.3.5.2.4

247

.

RFID in winkels van de toekomst

Ontgoochelde klanten voor lege winkelrekken, lange rijen aan de checkout en verwarde klanten bij de weegschaal voor groenten en fruit zijn verleden tijd in de supermarkt van de toekomst. Metro Group heeft voor de winkel van de toekomst een aantal toepassingen ontwikkeld die in het Metro Group RFID Innovation Center getest worden. Intelligente schappen (Smart Shelves

248

) helpen het personeel om de voorraad in het oog te houden.

Vanaf het moment dat de voorraad van een product te laag wordt, krijgt het personeel een verwittiging en kan men de schappen op tijd bijvullen. Het systeem, waarbij elk schap een RFID lezer bevat en de producten, voorzien van een RFID tag, kan registreren, weet op elk moment exact de voorraad van elk product en kan relevante reclameboodschappen tonen op een monitor, telkens een bepaald product uit het rek genomen wordt.

249

Figuur 50: Een Smart Shelf met monitor voor reclameboodschappen

246


commerce, URL: . (07/07/2009). 247


248

Partner: Procter & Gamble

249


commerce, URL: . (07/07/2009).

66

Een draagbare minicomputer die gemonteerd is op het handvat van de winkelkar, de zogenoemde 250

Personal Shopping Assistant die deel uitmaakt van de Smart Trolley

, houdt de aankopen bij door de

producten te registreren die in de winkelkar liggen. In tegenstelling tot huidige systemen, moeten de producten niet meer manueel gescand worden, maar leest een lezer alle RFID tags in de winkelkar. De klant kan ook steeds een saldo zien van de tot dan toe aangekochte goederen, het toestel vertelt waar producten te vinden zijn in de winkel, geeft informatie over speciale acties en geeft toegang tot een zelfgemaakte Electronic Shopping List, die van thuis uit via internet verzonden is naar de winkel. Aan de checkout moet de klant niet langer alle producten op de band leggen, maar gewoon de Personal Shopping Assistant overhandigen aan de werknemer, die dan de betalingsprocedure in gang zet.

251

Figuur 51: De Smart Trolley, voorzien van een Personal Shopping Assistant

Verschillende informatiepunten kunnen door de klanten bekeken worden. De informatieterminal “Supply

Chain”

252

geeft

gedetailleerde

informatie

over

de

herkomst

van

producten,

de

voedingswaarde, enz. De producten worden automatisch herkend door hun RFID tag. Een ander 253

proefproject is de informatieterminal voor wijnen met Everywhere Display

. Deze informatieterminal

geeft achtergrondinformatie over de druifsoorten, de regio waar de druiven geteeld worden, speciale acties die lopen, enz. Als de klant een wijn selecteert op de informatieterminal, wordt een pijl op de vloer geprojecteerd via een combinatie van een projector en een camera. De pijl duidt de plaats in het winkelrek aan waar de wijn staat.

254

Figuur 52: Informatieterminal voor wijnen met Everywhere Display

250

Partners: AlgoTec, Fujitsu Siemens Computers, Loyalty Partner GmbH, Pironet NDH, Wincor Nixdorf, Wanzl

251


252

Partner: Pironet NDH

253

Partner: Pironet NDH

254


67

De intelligente weegschalen (Smart Scales) worden

256

255

, die reeds in de winkels van Metro Group gebruikt

, zullen in de toekomst stickers afdrukken met geïntegreerde smart chip, zodat ook groenten

en fruit van een RFID tag voorzien zijn. Als werknemers weegschalen en kassa’s gebruiken, dragen ze speciale RFID armbanden

257

die toelaten te registreren welke werknemer de verkoop uitvoert.

Figuur 53: Een RFID armband

258

Het binnenbrengen van leeggoed zal in de toekomst heel wat vergemakkelijken, als RFID lezers in 259

een automaat

automatisch herkennen welke flessen teruggebracht worden, aan de hand van de

RFID tag. Momenteel werkt het systeem met een camera die herkent welke soort leeggoed (wegwerpflessen, herbruikbare flessen, brik, flessen met statiegeld, enz.) binnengebracht wordt.

260

Figuur 54: Een automaat voor leeggoed 261

De self checkout

262

en express self checkout

in de Real; Future Store zijn reeds zeer geavanceerd.

Ook de door Metro Group ontwikkelde De-Activator

263

is een zeer geavanceerd technologisch

255

Partner: Mettler Toledo

256

RFID in Metro Group: infra, pg. 49

257

Partner: Bizerba

258


commerce, URL: . (07/07/2009). 259

Partner: Tomra

260


commerce, URL: . (07/07/2009). 261

Self checkout: infra, pg. X

68

hoogstandje. In de toekomst zal het mogelijk zijn om zowel de De-Activator als een RFID lezer te integreren in de checkout balie

264

. De RFID lezer leest de EPC van de RFID tags, terwijl producten

zonder RFID tag met een barcodescanner geregistreerd zullen worden. Eens een product betaald is, zal de RFID tag permanent onbruikbaar gemaakt worden door de De-Activator en is ook het antidiefstal systeem gedeactiveerd.

265

Figuur 55: Checkout balie met geïntegreerde RFID lezer, barcode scanner en De-Activator

Nog handiger is de intelligente checkout (Smart Checkout)

266

, waarbij klanten hun mandjes of zakken

met aankopen op een balie plaatsen met geïntegreerde RFID lezer. Alle producten worden met een druk op de knop geregistreerd, waarna men kan betalen. Op een display heeft men tevens de optie om te selecteren welke RFID tags gedeactiveerd moeten worden.

Figuur 56: De Smart Checkout

267

262

Express self checkout: infra, pg. X

263


264

Partner: ADT

265


commerce, URL: . (07/07/2009). 266

Partners: Impinj, Checkpoint Systems

267


69

6.3.5.2.5

RFID voor thuisgebruik

Moderne technologieën zullen met enige vertraging ook tot in de huizen doordringen. In het huis van de toekomst zullen bijna alle elektrische toestellen via draadloze communicatie met elkaar gelinkt zijn. Uiteraard is het volledig gelinkte huis, gebaseerd op RFID technologie, vandaag de dag nog steeds een toekomstvisie. De toepassing van RFID tags op item niveau zal volgens het Metro Group RFID Innovation Center hoogstens nog tien tot vijftien jaar duren. Eens alle producten echter voorzien zijn van een RFID tag, zal het huishouden veel efficiënter en transparanter geleid kunnen worden. Vele toestellen zullen gebruik kunnen maken van RFID, het plannen van aankopen en winkelen zal veel gemakkelijker worden dankzij elektronisch voorraadbeheer voor het huishouden, enz. In het Metro Group RFID Innovation Center voert men een aantal testen uit met intelligente toestellen. Intelligente koelkasten (Smart Fridge) en intelligente diepvriezers (Smart Freezer)

268

herkennen aan

de hand van RFID tags welke producten in voorraad zijn en wanneer bepaalde producten bijbesteld moeten worden. De man/vrouw des huizes moet uiteraard een selectie producten ingeven met hun minimum voorraadniveau. Het systeem detecteert ook, net zoals in de Real; Future Store

269

, wanneer

bepaalde producten hun houdbaarheidsdatum overschrijden. Het systeem stuurt de informatie automatisch door naar de Electronic Shopping List van de eigenaar.

270

Figuur 57: De Smart Fridge

De intelligente wijnkoeler (Smart Wine Cooling Cabinet)

271

bewaart wijnen op verschillende

temperatuur. Als de wijnflessen voorzien zijn van een RFID tag, kan de intelligente wijnkoeler informatie verstrekken over de ideale bewaartemperatuur, het wijnjaar, recepten waarbij de wijn past, het voorraadniveau van bepaalde wijnen, enz. Net als bij de intelligente koelkast en diepvriezer, kan de eigenaar ook een minimum voorraadniveau ingeven.

268

Partner: Liebherr

269


270


271

Partner: Liebherr

70

272

Figuur 58: De Smart Wine Cooling Cabinet

Een intelligente wasmachine (Smart Washing Machine)

273

is uitgerust met een RFID lezer die

automatisch detecteert welke kledingstukken de gebruiker in zijn wastrommel steekt. Op het scherm verschijnt het ideale wasprogramma en eventueel een waarschuwing wanneer bepaalde kledingstukken apart gewassen dienen te worden. Ideaal voor de nieuwe man.

274

Figuur 59: De Smart Washing Machine

De voorgaande systemen worden in het Metro Group RFID Innovation Center gecombineerd met een Internet Protocol telefoon

275

. Deze telefoon maakt het mogelijk om de gegevens van de verschillende

intelligente toestellen op het scherm te tonen en deze te controleren. Uiteraard zijn er naast deze toestellen, die in het Metro Group RFID Innovation Center getest worden, nog vele andere intelligente toestellen te bedenken. Welke toestellen een toekomst hebben en welke een droombeeld zijn, hangt af van de creativiteit van de producenten en van de wensen van de klant.

272


273

Partner: Metro Group

274


commerce, URL: . (07/07/2009). 275

Partner: Cisco Systems

71

276

Figuur 60: Internet Protocol telefoon

6.3.5.3

Starter Kits

Om de adoptie van RFID zo eenvoudig mogelijk te maken voor de producenten, heeft Metro Group samen met een aantal IT partners drie op maat gemaakte oplossingen ontwikkeld. Deze startpakketten (Starter Kits) bestaan uit een combinatie van hardware, software en diensten. Met de hulp van deze startpakketten worden de bedrijven in de ideale positie geplaatst om de vruchten te plukken van RFID aan een minimale investeringskost. 6.3.5.3.1

277

Starter Kit A

Startpakket A is ontwikkeld voor bedrijven die hun verzendingen van een RFID tag willen voorzien, maar die de technologie zelf niet in hun bedrijf wensen te gebruiken. Dit startpakket stelt de werknemers van het magazijn in staat om via een handheld scanner de Serial Shipping Container Code (SSCC

278

) van goederen klaar voor verzending te scannen en vervolgens met een RFID printer

een label te printen met de overeenkomstige Electronic Product Code (EPC

279

). De werknemers

kunnen dit label met geïntegreerde smart chip bevestigen aan de pallet, wat de retailers het voordeel geeft dat ze de binnenkomende goederen automatisch kunnen registreren via RFID.

276


commerce, URL: . (07/07/2009). 277

Partners: ADT, Avery Dennison, Bizerba, Checkpoint Systems, Dokumenta IBM, Intermec, Logopak Systeme, Motorola,

Oracle, Paxar, SATO, Toshiba TEC, T-Systems, Zebra 278

Serial Shipping Container Code: infra, pg. 10

279


72

280

6.3.5.3.2

Starter Kit B

281

Figuur 61: Het verschil tussen startpakket A en B

Startpakket B is een uitbreiding van startpakket A. Naast de RFID printer zijn er nu ook poorten voor binnenkomende en uitgaande goederen met geïntegreerde RFID lezers. Bedrijven die voor dit startpakket kiezen, kunnen hun interne processen automatisch documenteren en de efficiëntie ervan evalueren. Uitgaande goederenstromen kunnen geautomatiseerd worden. Een elektronisch verzendingsbericht wordt gegenereerd, waarmee het bedrijf de Serial Shipping Container Code (SSCC

282

) naar zijn partners kan sturen. Dus nog vooraleer de goederen uit het magazijn zijn, heeft

het IT systeem van de retailer reeds alle gegevens van de levering ontvangen.

280




commerce, URL: . (07/07/2009). 282

Serial Shipping Container Code: infra, pg. 10

73

283

6.3.5.3.3

Starter Kit C

Startpakket C is het meest uitgebreide pakket, dat de volledige omvang van startpakket A en B combineert. De RFID processen worden nu ook volledig geïntegreerd in het Enterprise Resource Planning (ERP

284

) systeem van het bedrijf. Daarnaast zorgt een speciale software oplossing (EPC

Information Services, EPCIS

285

) voor de gegevensuitwisseling tussen alle industriepartners betrokken

in de supply chain. Door middel van RFID kunnen de partners productgerelateerde informatie bekijken, uitwisselen en verwerken via speciale gegevensformaten en interfaces. Als alle partners hun goedkeuring geven, kan de weg die producten van bij de productie tot het winkelrek afleggen op elk moment nagetrokken worden.

286

Figuur 62: Startpakket C

6.3.5.4

RFID ontwikkeling staat niet stil

Om te tonen hoe snel de technologie evolueert, liet men een fles water zien, waarin zich RFID tags bevonden. Het is tegenwoordig al mogelijk om RFID tags te lezen in een fles water, terwijl men vroeger heel wat leesfouten verkreeg als de tags zich in de buurt van water bevonden. Hiermee wordt even verwezen naar de technische problemen die bij het pilootproject bij Colruyt

287

voorkwamen,

waarbij een heleboel leesfouten ontstonden door nabijheid van water en metaal. 283



http://en.wikipedia.org/wiki/Enterprise_resource_planning

285

http://en.wikipedia.org/wiki/EPCIS

286


commerce, URL: . (07/07/2009). 287


74

6.3.6

Technische studie

In het komende deel worden de technische resultaten besproken die Metro Group samen met zijn partners heeft bereikt via testen op RFID tags op item niveau in de logistiek van de retail sector. 288

RFID wordt vandaag reeds in vele sectoren gebruikt

. Een zeer effectieve toepassing van RFID is in

de logistieke keten, waar het gebruikt wordt om de procesefficiëntie te verbeteren. Metro Group is een van de eerste retailers in de wereld die stap voor stap RFID in hun supply chain proberen te implementeren. Sinds 2004 rustten bepaalde leveranciers van Metro Group verzendingen uit met RFID tags. Mede dankzij het pionierwerk van alle betrokken partners is de RFID technologie verder ontwikkeld. Desondanks zijn velen sceptisch rond de haalbaarheid van een wereldwijde toepassing van RFID in de supply chain. Een van de belangrijkste bezwaren is dat de technologie onvoldoende zou werken (zie ook het grootste bezwaar van Colruyt

289

) en daardoor ook op lange termijn onpraktisch zou zijn

vanwege de fysieke begrenzingen. Men vraagt zich zelfs af of het mogelijk is om read rates van RFID tags op retail units te behalen van meer dan negentig procent. Sinds juli 2006, na de stopzetting van het pilootproject binnen Colruyt

290

, is Metro Group gestart om dit

probleem op te lossen met een technische analyse in samenwerking met Intel Solution Services

291

.

292

.

Deze analyse wordt uitgevoerd op verzendingen voor de supply chain van de supermarkt Extra

Dozen bestemd voor de Extra winkel in Rheinberg worden voorzien van RFID tags en op gemengde palletten geladen in het centrale distributiecentrum van MGL Metro Group Logistics in Essen. De verzendingen worden dan automatisch geregistreerd door RFID lezers tijdens het order picken, door poorten voor uitgaande goederen voorzien van RFID lezers in het distributiecentrum en door poorten voor binnenkomende goederen voorzien van RFID lezers in de winkel. Het doel van dit project was te ontdekken welke technische, infrastructurele en procesvereisten voldaan moeten zijn om consistent hoge leesresultaten te bereiken. Deze kennis is dan gebruikt om aanbevelingen te geven hoe RFID in de praktijk best gebruikt wordt. In dit project werden leesresultaten voor ongeveer 1.100 verschillende producten geanalyseerd.

288

Metro Group, 2008, Spektrum RFID, URL:
internet/get/documents/FSI/multimedia/pdfs/broschueren/WISSB_Publikationen_Broschueren_SpektrumRFID.pdf>. (07/07/2009). 289


290


291

http://www.intel.com/

292

http://www.extra.de

75

6.3.6.1

De technische analyse

Supermarkten en grootwarenhuizen worden bevoorraad vanuit een centraal distributiecentrum (zie ook Colruyt

293

). De goederen die besteld zijn door het centraal distributiecentrum worden op

gemengde palletten geladen en vervolgens per vrachtwagen naar de winkel gevoerd. Door het gebruik van RFID kunnen vele taken, zoals het vergelijken van bestellingen met de levering, sneller, meer kostenefficiënt en ook betrouwbaarder uitgevoerd worden. Uiteraard moeten consistent hoge leesresultaten behaald worden om de technologie te doen slagen.

294

Figuur 63: De supply chain van het centraal distributiecentrum tot de winkel

Het pilootproject van Metro Group is opgebouwd rond een bestaande supply chain van Metro Group, zoals te zien is in Figuur 63. De Extra supermarkt in Rheinberg bestelt zijn goederen bij het distributiecentrum van Metro Group Logistics in Essen, waar de goederen op gemengde palletten worden geladen. In een speciaal verpakkingsstation voorziet het personeel elke verpakking en elke pallet van een RFID tag. Deze tags bevatten een Electronic Product Code (EPC

295

). De labels worden

door een speciale RFID printer geprint en eens getagd, wordt elke verpakking op een transportband geplaatst, die de producten langs een RFID lezer brengt die de goederen automatisch leest en registreert. De goederen worden dan op de juiste palletten geplaatst, die ook voorzien worden van een RFID tag. Eens aangekomen bij de poort voor uitgaande goederen, registreren deze RFID lezers alle tags en sturen de gegevens door naar een centrale server. Bij de poort voor uitgaande goederen worden de geregistreerde goederen ook vergeleken met de geregistreerde goederen in het verpakkingsstation, 293


294

Metro Group, 2007, RFID: Ready for Action, URL:
internet/get/documents/FSI/multimedia/pdfs/broschueren/WISSB_Publikationen_Broschueren_RFID-ready-for-action.pdf>. (07/07/2009). 295


76

waardoor men kan detecteren of er bepaalde goederen ontbreken en of er palletten zijn met een verkeerde lading. Bij aankomst in de Extra winkel registreert een poort voor binnenkomende goederen alle RFID tags, waarna deze informatie naar de centrale server wordt gestuurd om ontbrekende goederen te detecteren en om andere gegevens op te slaan, zoals bijvoorbeeld de reistijd.

296

Figuur 64: Het EPCglobal Architecture Framework gebruikt tijdens het pilootproject

Alle gebruikte systemen zijn gebaseerd op het EPCglobal Architecture Framework

297

, waarin

standaarden voor software, interfaces en gegevens zijn gedefinieerd. Zoals reeds vermeld worden de RFID tags (Transponders

298

) op drie punten in de supply chain (verpakkingsstation, poort voor 299

uitgaande goederen in Essen en poort voor binnenkomende goederen in Rheinberg

) gelezen. Een

leuke vondst is de koppeling van de lezer met een bewegingssensor, zodat de lezer enkel actief is als er door de bewegingssensor een beweging wordt gedetecteerd. Een geluidssignaal laat het personeel weten dat het leesproces correct verlopen is. De RFID lezers (RFID Readers RFID middleware (CrossTalk Server

301

) zijn verbonden met

). Deze middleware filtert bepaalde informatie en zendt deze

door naar de centrale database (Central RDBMS System

296

300

302

), waar er informatie over tijd, plaats, enz.


EPCglobal: infra, pg. 9

298

Zie Figuur 64: infra, pg. 77

299


300


301


302


77

wordt toegevoegd aan de gegevens. Deze centrale database wordt later vervangen door het EPC Information Service (EPCIS

303

).

304

Figuur 65: De poorten voor binnenkomende en uitgaande goederen, uitgerust met RFID lezers

Alle drie de RFID leespunten zijn uitgerust met een aantal componenten. Uiteraard moeten deze componenten goed interageren om het gewenste resultaat te bereiken. Lezers, antennes, sensoren, signaallichten, RFID poort controleunit, printers en RFID tags worden gecombineerd om een optimaal leesresultaat te bereiken.

303

EPCIS: infra, pg. 74

304

internet/get/documents/FSI/multimedia/pdfs/broschueren/WISSB_Publikationen_Broschueren_RFID-ready-for-action.pdf>. (07/07/2009).

78

305

Figuur 66: Componenten van een RFID poort

De lezers (RFID Reader) en antennes (Antennae) zijn in overeenstemming met het European Telecommunications Standards Institute (ETSI

306

). In het verpakkingsstation triggert een lichtsensor

het leesproces, terwijl een bewegingssensor (Motion sensor) bij de poorten (Mounting unit) voor uitgaande en binnenkomende goederen het leesproces daar in gang zet. Signaallichten (Light signal) bij de poorten voor uitgaande en binnenkomende goederen tonen aan de hand van verschillende gekleurde lampen de status van de poort. Zo is het licht groen als de poort klaar is om te werken, oranje als de bewegingssensor het leesproces in gang gezet heeft en rood als de poort niet klaar is om te werken. De RFID poort controleunit (RFID gate control unit) verwerkt de signalen van de sensoren en controleert de RFID toestellen via de middleware CrossTalk

307

. De RFID printers (Printer)

zijn, net als de lezers en antennes, in overeenstemming met het European Telecommunications Standards Institute (ETSI

308

309

) en printen volgens de EPC Class 1/Gen. 2 standaard

. Ook de RFID

tags (Transponders) zijn overeenkomstig deze standaard. Omdat voor het pilootproject een hele resem verschillende goederen gelezen moesten worden, werden de RFID tags zo ingesteld dat ze konden gelezen worden door een brede band aan frequenties. Voor het project was het heel belangrijk dat de RFID tags geschikt waren voor allerlei soorten materiaal en zelfs onder heel

305



307

CrossTalk: infra, pg. 77

308


309


79

erbarmelijke omstandigheden gelezen konden worden, zoals wanneer ze afgeschermd werden door metaal of vloeistoffen. Men heeft voor het pilootproject speciale software, de RFID Web Analyzer, gebruikt om de exacte leesresultaten te verkrijgen aan elk van de drie leespunten. Ook zijn er toekomstplannen om samen te werken met Intel om de systemen stabieler te maken, zoals bijvoorbeeld een applicatie ontwikkelen die de gegevens buffert als de netwerkverbinding tussen het centrale gegevensverwerkingscentrum en de distributiecentra (bijvoorbeeld in Essen) en winkels (bijvoorbeeld in Rheinberg) wegvalt. 6.3.6.2

Resultaten van het pilootproject

Vooraleer de resultaten besproken kunnen worden, moeten even een aantal parameters verduidelijkt worden. De pallet read rate is de verhouding van het aantal gelezen cases op een pallet tot het totaal aantal cases op diezelfde pallet, uitgedrukt in procent. De case read rate is de verhouding van het aantal gelezen cases van een product tot het totaal aantal verpakte cases van datzelfde product, uitgedrukt in procent. Bij de start van het project begin juli 2006, bereikte men read rates tussen 72 en 82 procent. Na de introductie van een nieuwe soort RFID tags in kalenderweek 35, stijgden de read rates tot tussen 79 en 89 procent. Bij de overschakeling naar nieuwe lezers in week 37, had men aanvankelijk iets lagere read rates, maar deze verbeterden enorm door een aantal maatregelen

310

in week 41. Vanaf week 43

bereikte men consistent hoge read rates van meer dan 90 procent en een fluctuatiemarge van 5 procent, door een combinatie van nieuwe technologie en proces optimalisatie. Hierbij wel de bemerking dat de read rates afhangen van het aantal cases per pallet. Vanaf week 43 bereikte men voor palletten met minder dan 40 cases read rates van gemiddeld 98,5 procent, voor palletten met 40 tot 80 cases read rates van meer dan 93,5 procent, terwijl men voor palletten met meer dan 80 cases read rates van net minder dan 90 procent haalde. 6.3.6.3

Accumulatie-effect

Iets wat in rekening genomen moet worden, is het accumulatie-effect. Dit is gebaseerd op het feit dat als een case succesvol wordt gelezen op een punt in de supply chain, deze case ook moet gepasseerd zijn op eerdere punten in de supply chain. Als in het pilootproject dus bijvoorbeeld een case gelezen is door de poort voor binnenkomende goederen in Rheinberg, maar niet door de poort voor uitgaande goederen in Essen, geldt dit toch als een succesvolle lezing voor beide poorten. Dit accumulatie-effect leidt tot read rates die een tot twee procent hoger liggen dan de werkelijke waarde en ook minder schommeling vertonen. 310

Documentatie van fouten: infra, pg. 82

80

6.3.6.4

95+X procent actieplan

Door het pilootproject is Metro Group heel wat te weten gekomen over maatregelen om de leeskwaliteit te verbeteren. Aan de hand van deze informatie heeft Metro Group het 95+X procent actieplan ontwikkeld, wat bestaat uit drie stappen: de analyse, de documentatie van fouten en testen. 6.3.6.4.1

Analyse

Via de speciaal ontwikkelde software

311

was men in staat om de informatie verkregen door de lezers

te analyseren en te evalueren. Door een aantal vragen te stellen, krijgt men een goed beeld van het leesgedrag. Als men kijkt hoeveel cases een pallet bevat en hoeveel hiervan gelezen worden door de poorten voor uitgaande en binnenkomende goederen, weet men de read rates. Door na te gaan hoe vaak een RFID tag gelezen wordt door de poorten voor uitgaande en binnenkomende goederen tijdens elk leesproces, verkrijgt men inzicht in het gedrag van de RFID tag in nabijheid van verschillende materialen. Als men tenslotte kijkt hoe de leesprocessen gedistribueerd zijn overheen de antennes van de poorten voor uitgaande en binnenkomende goederen, kan men de switchsequentie

312

verbeteren als men het aandeel van elke antenne in de lezingen kent.

Figuur 67: Analyse van de read rates via de RFID Web Analyzer

311

RFID Web Analyzer: infra, pg. 80

312

Opbouw van de lezers: infra, pg. 86

313

313


81

6.3.6.4.2

Documentatie van fouten

Telkens de read rates onder een vooraf vastgestelde grens lagen of wanneer de lezing slechts door een van de leespunten correct gebeurde, heeft Metro Group de fouten genoteerd. Op deze manier is men tot de volgende fouten gekomen, met de mogelijke oplossingen: •

De antenne van de RFID tag stond in direct contact met het item. (Oplossing: betere opleiding van het personeel)

•

De antenne van de lezer werd bedekt door objecten die daar niet hadden moeten zijn. (Oplossing: duidelijke markeringen op de vloer plaatsen die aanduiden waar niets mag liggen)

•

Een metalen plaat in de vorklift belemmerde de RFID tag tijdens het lezen. (Oplossing: een verlengstuk aan de vorklift bevestigen)

•

De RFID tags waren fout bevestigd. (Oplossing: de bevestiging van de RFID tags verbeteren)

•

De RFID tags werden afgeschermd door omliggende cases. (Oplossing: het inpakken verbeteren)

•

De antenne van de RFID tag was gebogen of de chip was door het transport beschadigd. (Oplossing: voorzichtiger zijn)

•

Het product heeft eigenschappen die sterke frequentievervorming veroorzaken. (Oplossing: de RFID tag aanpassen)

Een aantal fouten heeft te maken met het gebrek aan ervaring in RFID, zoals waar best de RFID tags te bevestigen, maar de meeste fouten konden opgelost worden door procesverbeteringen. Zo bijvoorbeeld scande men de barcodes van de goederen in de nabijheid van de leespoorten, waardoor de read rates lager lagen omdat de antennes door mensen of producten gehinderd werden. Door de processen van het lezen van barcodes en het lezen van RFID tags te scheidden, verkreeg men veel betere read rates. Om de bevestiging van de RFID tags te verbeteren, werd het personeel beter opgeleid en werden er duidelijke instructies neergepend. Een groot aantal fouten werd veroorzaakt door RFID tags die naar de binnenkant van de pallet bevestigd waren en bedekt werden door andere cases. Door het inpakken te verbeteren, werden echter slechts kleine verbeteringen bereikt. Men denkt bij Metro Group dat gevoeligere lezers en betere RFID tags een oplossing zouden kunnen bieden.

82

Figuur 68: Een poster met aanwijzingen voor de bevestiging van RFID tags uit het distributiecentrum in 314

Essen

Frequentievervorming treedt op wanneer het materiaal van het product of de verpakking de frequentie vervormt waarmee de RFID tag een antwoord terugzendt. Hierdoor kan de RFID tag niet meer correct gelezen worden. Voor dit probleem heeft men aangepaste labels ontworpen en bevindt de RFID technologie zich aan zijn fysieke grenzen. De enige oplossing om nog minder problemen te krijgen, is het aanpassen van de vorm en het type van verpakking. Nochtans is het probleem niet gigantisch groot, aangezien frequentievervorming slechts optrad bij een procent van de 1.100 geteste producten (bijvoorbeeld bij Tetra Paks). Nadat de verschillende maatregelen getroffen waren, had men een algemene read rate van 93 procent. In Figuur 69 ziet u wat de gevonden oorzaken zijn van de zeven procent niet gelezen cases.

314


83

Read rate

0,84% 0,49%

3,01% 93,00%

0,56%

7,00%

0,14%

0,35%

1,61%

Antenne in contact met item RFID tag afgeschermd door vorklift RFID tag fout bevestigd RFID tag afgeschermd Frequentievervorming Andere Onduidelijke oorzaak

315

Figuur 69: De oorzaken van foute lezingen na de genomen maatregelen 6.3.6.4.3

Testen

Een van de belangrijkste voorwaarden voor goede leesresultaten is een correcte plaatsing van de RFID tags op de producten. Metro Group heeft samen met het European EPC Competence Center

316

testen gedaan in een laboratorium om te zien waar de RFID tags het best worden geplaatst op verschillende producten. Het doel was om algemene regels te ontwikkelen voor het plaatsen van RFID tags op cases met gelijkaardige vorm en afmetingen. De regels die Metro Group nuttig bevonden heeft staan in Figuur 68. 317

De testen werden uitgevoerd in een speciaal daarvoor gebouwde echovrije kamer

, vrij van alle

externe invloeden van elektromagnetische golven en weerkaatsingen van deze golven.

315

Naar figuur 14 van Metro Group, 2007, RFID: Ready for Action, URL:

European EPC Competence Center: infra, pg. 59

317

http://en.wikipedia.org/wiki/Anechoic_chamber

84

318

Figuur 70: De echovrije kamer

319

Zo heeft men onder andere ontdekt dat men de frequentievervorming bij RFID tags op Tetra Paks

kan oplossen door de uiteinden van de tags op een bepaalde afstand af te knippen, zodat deze RFID tags terug correct gelezen worden. Het is dus mogelijk om een aantal problemen met RFID op te lossen door de technologie van dichterbij te bekijken. Door de wisselwerking tussen theorie en praktijk kan men technologische producten creëren die op maat gemaakt zijn voor de noden van de bedrijven.

320

Figuur 71: RFID tag aangepast voor Tetra Paks

318


319

Tetra Paks: infra, pg. 83

320


85

6.3.6.5

Conclusie van het pilootproject

Metro Group heeft aan de hand van het pilootproject drie criteria gevonden die belangrijk zijn voor een goede implementatie van RFID: de keuze van de RFID tag en het type van de antennes, de opbouw van de lezers en de bouw van de poorten voor binnenkomende en uitgaande goederen. 6.3.6.5.1

Keuze van de RFID tag en type antennes

De RFID tag staat aan de basis van de RFID technologie. Deze combinatie van microchip en antenne stelt de RFID tag in staat een signaal van de lezer te ontvangen en erop te antwoorden, door het signaal van de lezer op te vangen, er energie uit te halen en om te vormen tot een antwoord. Hoe dichter de RFID tag zich bevindt bij de lezer, des te meer energie is er beschikbaar. Het leesbereik

321

is dus de maximaal toegestane afstand waarop de RFID tag betrouwbaar geïdentificeerd kan worden. Deze afstand kan enorm gereduceerd worden door externe factoren, zoals bijvoorbeeld het materiaal waaruit het product is opgebouwd. Het type antennes is ook belangrijk. Zo heeft men enkelvoudige dipoolantennes

322

, zoals gebruikt in

het pilootproject, en dubbele dipoolantennes. Zonder verder in detail te treden, kan worden gezegd dat het voordeel van enkelvoudige dipoolantennes hun grote energie-efficiëntie is en van dubbele dipoolantennes het feit dat men ze in elke richting kan plaatsen. 6.3.6.5.2

Opbouw van de lezers

Om het hele gebied van een poort voor binnenkomende of uitgaande goederen te bestrijken, zijn idealiter vier antennes nodig die bevestigd worden aan een lezer. Tijdens het leesproces wordt er serieel geswitcht tussen de antennes. De sequentie in welke de antennes van energie voorzien worden, is een van de belangrijkste beïnvloedbare parameters van de lezers. Als de lezer goed afgesteld is, kunnen de RFID tags zeer snel gelezen worden. Zo werden voor het pilootproject bijvoorbeeld lage palletten gebruikt, waardoor tijdens de switchsequentie de lagere antennes vaker geactiveerd werden dan de hogere antennes. 6.3.6.5.3

Bouw van de poorten voor binnenkomende en uitgaande goederen

Een RFID poort voor binnenkomende en uitgaande goederen omvat meestal een kader, stootbescherming, een lezer bevestigd aan vier antennes en een RFID poort controle-unit. De antennes bevinden zich meestal achter een scherm van plastic dat neutraal is voor hoge frequenties. De poort kan bepaalde afmetingen hebben, de antennes kunnen op een bepaalde hoogte bevestigd worden, enz.

321

Leesbereik: infra, pg. 6

322

http://en.wikipedia.org/wiki/Dipole_antenna

86

6.3.6.6

Algemene besluiten uit de technische studie

De initiële resultaten van het project tonen aan dat RFID nu klaar is voor gebruik in de praktijk. Door de introductie van de EPC Class 1/Gen. 2 standaard

323

bereikt RFID nu de vereiste leesresultaten in

normale gebruiksomstandigheden. Door de technische analyse heeft Metro Group goed inzicht verkregen in het gebruik van RFID op item niveau. De volgende stap in het project zal de introductie van RFID in alle Metro Cash & Carry groothandelzaken in Duitsland zijn, alsook in honderd Real; hypermarkten en in alle centrale distributiecentra van MGL Metro Group Logistics. Eerst en vooral zal het gebruik van RFID beperkt zijn tot het registreren van binnenkomende en uitgaande goederen op palletten. Nochtans zal Metro Group ook zoeken naar manieren om RFID tags op retail units te gebruiken en gebruik maken van de voordelen van RFID in dit domein. Ten slotte zal Metro Group verdere RFID trials uitvoeren om het volledige potentieel van de RFID technologie te ontdekken en te benutten. Belangrijk in heel het proces is de samenwerking die Metro Group verwacht met partners, omdat het bedrijf van mening is dat supply chain optimalisatie enkel mogelijk is als retailers en industriepartners samenwerken met elkaar. Niet zozeer de integratie van RFID in bestaande processen, maar het zoeken naar nieuwe, meer efficiënte processen die de voordelen van RFID ten volle benutten, is volgens Metro Group essentieel om RFID economisch leefbaar te maken.

323


87

7 Conclusie RFID is een technologie waar veel toepassingsdomeinen voor te bedenken zijn. Ook de voordelen van RFID zijn talrijk. Daarom lijkt het vanzelfsprekend dat deze technologie een grote doorbraak zal veroorzaken. In de retail sector lijkt het taggen van producten op item niveau een oplossing voor vele problemen. Als er echter economisch wordt gedacht, zijn er ook andere oplossingen denkbaar die een aanvaardbaar resultaat leveren aan een lagere kost en een lager risico. Het aantal cruciale problemen waarop vooral RFID een fundamentele oplossing kan bieden, vermindert drastisch bij een nadere kijk op het hele retailgebeuren. De grote doorbraak van RFID tags op item niveau in de retail sector heeft tot op heden nog niet plaatsgevonden. Aan de hand van de onderzoeksvragen wordt alles op een rijtje gezet, waarna een eindconclusie wordt getrokken over RFID in de retail sector via een kijk op adoptiegedrag van nieuwe technologieën. Onderzoeksvraag 1: Het relatieve voordeel van RFID technologie heeft een positieve invloed op de adoptie van RFID. Uit de interviews is duidelijk gebleken dat er vele voordelen denkbaar zijn bij het toepassen van RFID. Vooral het Metro Group RFID Innovation Center is bezig met het zoeken naar problemen die met behulp van RFID opgelost kunnen worden. In de praktijk (Colruyt en Unilever) blijken vele problemen echter op een andere manier opgelost te kunnen worden en blijkt RFID dikwijls niet in staat het probleem voldoende op te lossen, doordat de techniek nog niet op punt staat. De interviews tonen wel aan dat genoeg voordelen van RFID ten opzichte van andere technologieën zeker de adoptie ten goede zouden komen. Onderzoeksvraag 2: De compatibiliteit van RFID heeft een positieve invloed op de adoptie van RFID. Vooral het interview met Unilever gaf een klare kijk op de geringe compatibiliteit van RFID. Hoewel Metro Group testen heeft gevoerd om het aanbrengen en lezen van RFID tags te integreren in bestaande processen, blijven de benodigde infrastructuur, de incompatibiliteit met barcodelezers en de IT systemen en databases die de extra hoeveelheid gegevens moeten kunnen verwerken een belemmering voor de overschakeling op RFID. Het omgekeerde is ook waar. Mocht RFID volledig achterwaarts compatibel

324

zijn met barcodesystemen, zou de adoptie veel sneller plaatsvinden, wat

de onderzoeksvraag bevestigt.

324

Schilling, 2008

88

Onderzoeksvraag 3: De complexiteit van RFID heeft een negatieve invloed op de adoptie van RFID. RFID technologie zorgt voor heel wat eenvoudigheid in het zichtbaar maken van de supply chain, de voorraad onder controle houden, enz. Dit heeft een positief effect op de geïnterviewde partijen. De implementatie van RFID is echter een complex gebeuren, wat een ondoordachte overschakeling op RFID belemmert. Beide kanten van deze onderzoeksvraag zijn dus bevestigd in de interviews. Onderzoeksvraag 4: De kosten van RFID hebben een negatieve invloed op de adoptie van RFID. De verschillende kosten die in dit werkstuk besproken worden, worden ook in de interviews aangehaald als een grote reden om RFID niet te implementeren in de retail sector, vooral niet op item niveau, aangezien hier de kosten de baten nog niet overschrijden. Deze onderzoeksvraag is zeer waardevol als men spreekt over de adoptie van RFID. Onderzoeksvraag 5: De steun van het top management ten opzichte van RFID heeft een positieve invloed op de adoptie van RFID. Hoewel deze onderzoeksvraag plausibel lijkt, is er tijdens de interviews door geen enkele partij gesproken over de steun van het top management. Hierdoor is het onmogelijk om deze onderzoeksvraag te bevestigen of te weerleggen aan de hand van de verkregen informatie. Verder onderzoek is aangewezen. Onderzoeksvraag 6: IT expertise heeft een positieve invloed op de adoptie van RFID. IT expertise is nodig om de RFID technologie te ontwikkelen, zoals in het Metro Group RFID Innovation Center gebeurt. Om RFID te implementeren, zijn echter genoeg startpakketten aanwezig voor organisaties met veel of weinig IT expertise, zoals besproken in het deel over het Metro Group RFID Innovation Center

325

. Daardoor is er een duidelijke reden om deze onderzoeksvraag te

weerleggen. Onderzoeksvraag 7: De grootte van een organisatie heeft een positieve invloed op de adoptie van RFID. Uit het gesprek met Unilever is gebleken dat grote organisaties, zoals Wal-Mart, voldoende slagkracht hebben om de andere partners te dwingen een nieuwe technologie te implementeren. De pilootprojecten rond RFID worden ook gevoerd door de grotere organisaties, zoals Metro Group, Colruyt, Unilever, Wal-Mart, enz. Daardoor kan deze onderzoeksvraag bevestigd worden.

325


89

Onderzoeksvraag 8: De bereidwilligheid van een organisatie heeft een positieve invloed op de adoptie van RFID. Hoewel deze onderzoeksvraag moeilijk aan te tonen is, is er een duidelijk verschil tussen Metro Group en andere retailers. Metro Group is een pionier om RFID toe te passen op item niveau in de retail winkel. Andere organisaties die minder in RFID geloven, voeren geen projecten uit of slechts een kleine test. Door dit grote verschil tussen Metro Group en andere retailers, lijkt deze onderzoeksvraag waarheid te bevatten. Onderzoeksvraag 9: Competitieve druk heeft een positieve invloed op de adoptie van RFID. Uit de interviews is niets aan het licht gekomen over het bestaan van competitieve druk om RFID te implementeren. Enkel in de literatuur rond de implementatie van RFID binnen Wal-Mart is gesproken over de reactie van de concurrenten op deze actie. De concurrenten waren op hun hoede hoe het project vorderde en namen stappen om klaar te zijn om ook RFID te implementeren. Volgens Metro Group, Unilever en Colruyt is dit echter een verkeerde strategie en is er coöperatie nodig om een dergelijke technologie succesvol te implementeren. Daardoor is deze onderzoeksvraag noch bevestigd, noch weerlegd. Waarschijnlijk schuilt er een grond van waarheid in, maar is dit echter niet altijd correct op lange termijn. Onderzoeksvraag 10: Externe hulp heeft een positieve invloed op de adoptie van RFID. Uit onderzoeksvraag 6 is gebleken dat organisaties niet steeds de interne IT kennis nodig hebben, maar wel externe hulp in het succesvol implementeren van RFID. Metro Group en vooral het Metro Group RFID Innovation Center geven externe organisaties voldoende informatie en steun in het implementatieproces van RFID. Ook Colruyt, die lezingen gaf aan Carrefour en Delhaize, bood externe steun aan. RFID is nochtans nog niet volledig doorgebroken, waardoor deze onderzoeksvraag slechts in geringe mate bevestigd kan worden. Onderzoeksvraag 11: Externe voortrekkers hebben een positieve invloed op de adoptie van RFID. Uit alle interviews is gebleken dat standaardisatieorganisaties belangrijk zijn om standaarden te ontwikkelen, wat een voorwaarde is voor alle geïnterviewde partijen om nog maar te denken aan het implementeren van RFID. De inspanningen van Metro Group op het gebied van RFID hebben veel interesse opgewekt voor RFID, maar nog niet echt retailers overhaald om RFID te implementeren. Daardoor wordt deze onderzoeksvraag bevestigd als het gaat over standaardisatieorganisaties, maar noch bevestigd, noch weerlegd als het gaat over retailers die een voortrekkersrol hebben.

90

Dit onderzoek heeft de meeste onderzoeksvragen kunnen bevestigen, maar uiteraard is de steekproef niet groot genoeg om significante gegevens te verkrijgen. Daarom zal er zeker verder onderzoek moeten gevoerd worden. Naast deze onderzoeksvragen heeft het onderzoek andere feiten aan het licht gebracht. Des te meer men erin slaagt om source tagging

326

te doen, waarbij het product wordt getagd van

zodra het bestaat, des te groter de mogelijke voordelen van RFID zijn. Daarvoor is het noodzakelijk om een goede samenwerking te hebben tussen de verschillende bedrijven in de supply chain, waarbij de kosten van RFID evenredig worden verdeeld naargelang de voordelen die elke partij heeft. Het gaat niet over het overleven van de sterksten, maar over het overleven van diegenen die het meest samenwerken. De implementatie van RFID brengt echter meerdere problemen met zich mee. Een probleem is dat prototyping

327

geen optie is voor RFID, aangezien de echte voordelen slechts

geplukt kunnen worden als RFID in heel de supply chain wordt geïntegreerd. Een zeer goede samenwerking van alle partners zal cruciaal zijn om RFID ooit op item niveau in de retail te kunnen implementeren. Door het bestaan van consumentengroepen die heel sceptisch zijn over de privacyaspecten van RFID, zoals Consumers Against Supermarket Privacy Invasion and Numbering (CASPIAN

328

), zal er

veel aandacht besteed moeten worden aan het beschermen van de privacy van de consumenten en aan het duidelijk communiceren hiervan.

329

Het beleid van Metro Group is hier een goed voorbeeld

voor. Een andere reden om RFID niet toe te passen, is het feit dat de technologie momenteel nog niet goed genoeg is. Dit bevestigen de testen bij Colruyt

330

en Metro Group

331

. Als dit niet verbetert, is er weinig

hoop op een massale overstap naar RFID op item niveau in de retail. Deze organisaties kunnen zich maar een beperkte hoeveelheid fouten veroorloven, aangezien het voordeel van RFID heel snel ongedaan gemaakt kan worden door verkeerde leesresultaten van de producten van de klant. Logischerwijze willen weinig organisaties als eerste de stap nemen om RFID te implementeren, maar wachten ze op de reactie van elkaar.

326

Kroon et al., 2007

327

In de vorm van pilootprojecten op kleine schaal

328

http://www.nocards.org/

329

Quilter, 2003

330


331


91

Als er naar de toekomst van RFID gekeken wordt volgens Rogers

332

, wordt duidelijk dat er twee

voorwaarden nodig zijn voor een mogelijkheid tot adoptie van een technologie. De kost moet lager zijn dan een bestaande norm en de nieuwe technologie moet voldoende differentieerbaar zijn ten opzichte van de huidige technologie. Momenteel is de totale kost om RFID op item niveau te implementeren nog steeds niet aanvaardbaar laag genoeg, zeker niet voor fast moving consumer goods, en differentieert de technologie zich te weinig van de barcode, denk maar aan de mogelijkheid om met barcode self-scanning

333

te doen en nadien te betalen met een vingerafdruk, wat Near Field

Communication overbodig maakt. Daardoor is er weinig hoop dat RFID echt volledig zal doorbreken op item niveau in de retail sector. Volgens Van Dyck is RFID veroordeeld tot een niche technologie, aangezien RFID niet breed genoeg inzetbaar is. Zo hebben de testen in het pilootproject van Metro Group

334

leesresultaten van meer dan

98 procent aangetoond bij palletten met minder dan 40 stuks, terwijl die leesresultaten minder dan 90 procent waren bij palletten met meer dan 80 stuks, waardoor het duidelijk is dat RFID toepasbaar is voor een klein aantal objecten ineens, maar technisch minder geschikt is om zeer veel items tegelijkertijd te identificeren. Van Dyck verwees ook naar het werk van Gourville

335

, die spreekt over de pain of adoption en het

burning platform. Er moet een echte nood zijn om een probleem op te lossen, een burning platform. RFID is echter een oplossing voor veel problemen die niet essentieel zijn, of opgelost kunnen worden op een eenvoudigere manier. Er is in de retail op item niveau niet echt een burning platform voor RFID. Daarnaast is er een kost, die misschien naar de klanten doorgerekend zal worden. Ook zijn sommige klanten bang voor inbreuken op hun privacy, waardoor er een redelijk grote pain of adoption is. Beide redenen spreken in het nadeel van RFID. Christensen

336

zegt dat organisaties steeds geneigd zijn om applicaties steeds verder te ontwikkelen,

waardoor men high-end applicaties krijgt. Deze applicaties kunnen echter niet opwegen tegen low-end applicaties die de noden van de klant ook vervullen. Daarom is er in de retail op item niveau waarschijnlijk geen toekomst, of slechts in enkele toepassingen (duurdere artikels zoals kleding), voor RFID, aangezien men met andere, goedkopere en eenvoudigere oplossingen (zoals de barcode) heel wat problemen kan oplossen en een voor de klant aanvaardbare oplossing kan aanbieden.

332

Rogers, 2003

333


334

Technische studie van Metro Group: infra, pg. 75

335

Gourville, 2003

336

Christensen, 1997

92

337

Figuur 72: Het Innovator’s Dilemma van Christensen

Tot slot is het, zoals Unilever zegt, steeds belangrijk dat men niet naar oplossingen gaat kijken, zoals RFID, maar dat men naar de klant kijkt. De klant is de persoon wiens noden in de retail vervuld moeten worden en er moet gekeken worden welke problemen van de klant niet zonder RFID kunnen opgelost worden. Zoals Unilever, komen de meeste organisaties dan tot de conclusie dat RFID een oplossing zonder probleem is, waardoor er weinig hoop is dat RFID zal geïmplementeerd worden op item niveau in de retail. Bij deze conclusie zijn enkele bemerkingen. Zo is er waarschijnlijk, zoals aangetoond in het project in Galeria Kaufhof, wel een toekomst voor RFID in de markt van luxeartikelen, waar RFID naast diefstalpreventie ook een informatieve rol voor de klant kan spelen. Hier worden dus wel degelijk noden van de klant ingewilligd en weegt de kostprijs relatief veel minder zwaar door. Ook is het mogelijk dat RFID wel kan doorbreken op item niveau in de retail, als klanten echt de behoefte hebben aan draadloze herkenning van producten, bijvoorbeeld bij de aanschaf van een intelligente ijskast, een intelligente wasmachine, enz. Uiteraard zal de vraag hiernaar van de klant moeten komen en zullen er reeds genoeg producten van een RFID tag moeten voorzien zijn. Dit is een beetje de situatie van de kip en het ei: er zullen goederen getagd moeten worden om applicaties te ontwikkelen, maar er zal nood zijn aan RFID tags als er applicaties ontwikkeld worden.

337

http://farm1.static.flickr.com/112/309886828_a0b8c9951d.jpg

93

8 Besluit Dit werkstuk onderzoekt de mogelijkheden tot implementatie van RFID op item niveau in de retail sector. Tevens wordt de technologie besproken en gekeken wat de huidige toestand is van RFID in de retail sector. Het werkstuk begint met een literatuuronderzoek, waarbij een aantal aspecten van de technologie en standaarden uitgelegd worden. Tevens wordt gekeken naar artikels vanuit het standpunt van de experts, de producenten, de retailers en de consumenten. De literatuur over RFID die recent genoeg is om relevant te zijn, is echter schaars. De grote probleemstelling is de vraag waarom RFID nog niet doorgebroken is op item niveau in de retail sector en of dit ooit met grote waarschijnlijkheid zal gebeuren. Dit gebeurt aan de hand van een 338

aantal onderzoeksvragen, die het adoptiegedrag vanuit drie invalshoeken

bekijken.

Het onderzoek zelf bestaat uit een exploratief onderzoek aan de hand van bevoorrechte getuigen via interviews. Zowel Colruyt, Unilever, Real; Future Store, Metro Group RFID Innovation Center, EPC Competence Center en Van Dyck waren bereid mee te werken aan het onderzoek. Als belangrijke en innovatieve retailer in België, gaf Colruyt een goede kijk op RFID vanuit het standpunt van de retailer. Hier werd duidelijk dat vooral de technische gebreken het bedrijf tegenhielden om verder te investeren in RFID. Als wereldspeler in de fast moving consumer goods markt gaf Unilever een mooie kijk op RFID vanuit het standpunt van de producent. De grootste barrière bij Unilever was het aanpassen van de infrastructuur, wat momenteel bijna onmogelijk lijkt. Als retailer gaf de Real; Future Store een mooie kijk op een pilootproject rond RFID in de praktijk en de reactie van consumenten op het gebruik van RFID. RFID werd op item niveau in de retail enkel toegepast in de beenhouwerij van Real; Future Store en in Galeria Kaufhof. Metro Group gaf als expert een enorme schat aan informatie in het Metro Group RFID Innovation Center en in het EPC Competence Center. De resultaten tonen aan dat de standaarden op punt staan, dat er technisch enorme vooruitgang geboekt is, maar dat een 100 procent leesbaarheid in de toekomst niet te halen is zonder aanpassingen aan de producten en de infrastructuur. Van Dyck hielp in het maken van een eindconclusie, gezien vanuit het adoptiegedrag van nieuwe technologieën. Volgens de theorieën van Rogers

339

, Gourville

340

en Christensen

341

is er naar alle

waarschijnlijkheid weinig toekomst voor RFID op item niveau in de retail sector. 338

infra, pg. 24

94

Een aanbeveling voor verder onderzoek is het uitvoeren van een kwantitatieve business case met de huidige generatie RFID tags in de supply chain van een retailer, zodat de kosten en opbrengsten voor alle partijen duidelijk geanalyseerd worden en om te zien of RFID momenteel winstgevend kan zijn voor alle partijen en op welk niveau van tagging dit eventueel mogelijk is. Ook zou er best recentelijk een adoptieonderzoek rond RFID moeten gedaan worden, want het meest recente dateert van 2003

342

. Dit is uiteraard te gedateerd om hier nog nuttige informatie uit te halen.

Tot slot is dit exploratief onderzoek slechts een begin om via kwantitatieve methoden een onderzoek te voeren bij verschillende partijen in de retail sector om significante resultaten te krijgen die veralgemeenbaar zijn. Het onderzoek in dit werkstuk beperkt zich enkel tot het onderzoeken van de adoptie van RFID op item niveau in de retail sector. Verder onderzoek naar RFID in andere sectoren, op andere niveaus en in andere geografische gebieden kan nuttig zijn om een bredere kijk te krijgen.

339

Rogers, 2003

340

Gourville, 2003

341

Christensen, 1997

342

Collins, 2003

95

9 Bijlagen 9.1 Bijlage 1: Gebruikte frequenties van RFID systemen in verschillende landen343

343

Domdouzis, 2007

I

9.2 Bijlage 2: Technische uitdieping van de µ-chip344 9.2.1

Specificaties van de µ-chip

•

Eenvoudig mechanisme: 128-bit read only memory

•

Super-micro chip: 0,4 mm x 0.4 mm

•

Zonder batterij: de µ-chip heeft een passief geïntegreerd circuit (IC, Integrated Circuit), die de microgolf van de lezer ontvangt, stroom uit de microgolf produceert, de ID van de µ-chip decodeert en het terug naar de lezer verzendt.

•

Unieke ID (µ-chip ID): elke µ-chip slaat unieke 128-bit gegevens op in zijn ROM zoals zijn ID, om het van anderen te onderscheiden.

•

Radiofrequentie: 2,45 GHz

•

Maximaal communicatiebereik: ongeveer 25 cm (met een externe antenne) (lezer: 300mW, 4 Pach antenne, circulaire polarisatie)

•

Reactietijd: 20 msec

345

Figuur 73: een blokdiagram van de µ-chip

9.2.2 •

Werking van de µ-chip Ondervraging: Wanneer de lezer door een eindapparaat (PC) wordt geactiveerd, straalt het microgolven uit op de µ-chip die aan een drager bevestigd is en de µ-chip zendt zijn µ-chip ID naar de lezer terug. De drager kan een tag, een etiket of een product zijn.

•

Database query: Het eindapparaat gaat de authenticiteit van de µ-chip ID na en gebruikt het om informatie van de database terug te winnen over het artikel dat de µ-chip draagt. Het resultaat van de query kan op het eindapparaat worden getoond of door een softwaretoepassing worden gebruikt.

•

De bouw van de database: De database kan bij de server op de site of bij de centrale server gelokaliseerd zijn en bewaart attributen van de drager van de µ-chip. De informatie verbonden aan de gebeurtenis van een lezing kan worden gebruikt om de database te updaten.

344

http://www.hitachi.co.jp/Prod/mu-chip/p0001.html

345


I

•

Het verbinden: Het verbinden van elke µ-chip ID met de drager wordt verwezenlijkt door de bevestiging van de µ-chip op de drager. De attributen van het artikel bestaan op dit punt uit de basis input in de database. Voor een efficiënt, geautomatiseerd verbindingsproces zijn er steeds consulting en ingenieursdiensten beschikbaar.

346

Figuur 74: Diagram van de werking van een RFID systeem met een µ-chip

9.2.3

Mogelijke applicaties van de µ-chip

De µ-chip kan gebruikt worden in ID management. Zo kunnen zowel een toegangsverlenende badge als een inkomticket voor een evenement beveiligd worden door een µ-chip te integreren.

347

Figuur 75: De µ-chip in ID management

De µ-chip wordt verder ook gebruikt gedurende de hele levensduur van producten. Zo worden unieke µ-chip ID’s toegekend aan individuele componenten van producten en aan gehele producten. Deze ID’s worden in een database bijgehouden, samen met informatie over productstadia zoals de productie, de distributie en de recyclage.

346


347


II

348

Figuur 76: De µ-chip in life cycle management

348


III

9.3 Bijlage 3: Innovaties van de Real; Future Store Hier worden kort even de belangrijkste innovaties besproken die te vinden zijn in de Real; Future Store aan de hand van de sitemap. De innovaties zijn onderverdeeld in drie centrale domeinen: gemak (convenience), ervaring (experience) en informatie (information). Momenteel worden de innovaties in deze masterproef besproken, maar ter plaatse kan men de hulp inroepen van twee robots

349

, Ally en Roger, die de weg wijzen naar bepaalde innovaties, desgewenst een rondleiding

geven en bij elke innovatie een gepaste uitleg kunnen geven.

350

Figuur 77: Robot Ally

349

Partner: Metralabs

350


I

Figuur 78: Sitemap van de Real; Future Store in Tönisvorst

9.3.1

Mobiel winkelen (Mobile Shopping)

351

352

Een gsm wordt een Mobile Shopping Assistant (MSA). Deze hoogtechnologische combinatie van hardware en software zorgt ervoor dat de winkeltrip van de klant een succes wordt. De MSA is een softwareprogramma dat op een gsm geïnstalleerd kan worden. Eerst helpt het om het boodschappenlijstje op te stellen (op de pc thuis of op de gsm) en dan toont het de weg naar die boodschappen in de winkel. De boodschappen kunnen met behulp van de camera gescand worden, waarna ze van het boodschappenlijstje naar de rekening verplaatsen. De MSA geeft de meest up to date prijsinformatie en geeft ook tussentijds het rekeningsaldo weer.

353

Figuur 79: De Mobile Shopping Assistant

Als alle producten gescand zijn, wordt er een barcode gegenereerd die bij het scannen aan de checkout de juiste rekening presenteert. Het zorgt er dus zelfs voor dat men sneller kan betalen bij de checkout.

351

http://www.future-store.org/fsi-internet/get/documents/FSI/multimedia/pdfs/Store%20map%20real%20Future%20Store.pdf

352

Partners: ETH Zürich, Pironet NDH, T-Systems

353


II

9.3.2

Sportafdeling (Sports Department)

354

De Future Store biedt sporters de mogelijkheid om nieuwe toestellen te testen vooraleer ze te kopen. Als klanten informatie nodig hebben, kunnen ze zowel terecht bij het personeel in de sportafdeling voor deskundig advies, als in een speciale informatiehoek waar een Informatie Terminal details kan geven over geselecteerde producten.

355

Figuur 80: De sportafdeling

Een speciale attractie in de sportafdeling is het ambient geluid. Deze geluidsdouches, luidsprekers met een speciaal membraam die aan het plafond bevestigd zijn, vullen de sportafdeling, de informatiehoek en de fietsafdeling met verschillende achtergrondgeluiden. Hun output kan enkel gehoord worden door mensen die zich precies onder de geluidsdouches bevinden, waardoor in deze verschillende zones afzonderlijke werelden worden gecreëerd en aparte ervaringen opgeroepen kunnen worden. Deze geluidsdouches worden over heel de winkel toegepast, waardoor men bijvoorbeeld bij de vismarkt het gevoel krijgt aan de kust te zijn.

356

Figuur 81: Geluidsdouche

354

Partners: Cisco Systems, Echion, Multiq

355


356

Eigen foto

III

9.3.3

Verse voeding en kant-en-klaar-maaltijden (Fresh Food & Convenience)

357

en groenten

en fruit (Fruit & Vegetables) Klanten vragen steeds meer naar kwaliteitsvolle maaltijden die gemakkelijk en snel te bereiden zijn. Hiervoor biedt de Real; Future Store een uitgebreid assortiment kant-en-klaar-maaltijden aan onder het eigen merk “Real; Quality”.

358

Figuur 82: Real; Quality kant-en-klaar-maaltijden

In de Future Store in Tönisvorst worden kant-en-klaar-maaltijden voor de eerste keer samen met groenten en fruit aangeboden in één enkele afdeling. Dit alles wordt zo aantrekkelijk en vers mogelijk gepresenteerd, waarbij de klanten ook de mogelijkheid hebben om in speciaal daarvoor ingerichte hoekjes verschillende producten te proeven.

359

Figuur 83: De presentatie van de verse voeding

Een minder geslaagde en op heden reeds afgevoerde innovatie, is de bistro die in de versafdeling was ingericht. Men wilde de klanten de mogelijkheid geven om tijdens het winkelen even te pauzeren om iets te eten en te drinken. Dit bleek echter niet zo een succes, aangezien de meeste mensen het winkelproces zo snel mogelijk willen afronden en voorheen of nadien iets willen eten en drinken. Uiteindelijk ontving de bistro zelden tot nooit mensen, waardoor Metro Group inzag dat dit geen

357

Partner: Lieken

358


359


IV

innovatie was die men kon toepassen in andere winkels. Momenteel is de bistro omgebouwd tot een ruimte waar klanten een koffie aan een automaat kunnen nemen en gratis op internet kunnen surfen.

360

Figuur 84: De bistro vóór

en na

361

Een innovatie die wel succesvol was en reeds wordt toegepast in meerdere winkels van Metro Group, is de intelligente weegschaal. De geïntegreerde camera herkent de groente of het fruit dat de klant op de weegschaal legt. Aan de hand van de vorm, de kleur en het gewicht geeft de weegschaal een aantal suggesties en hoeft de klant niet langer nummers te onthouden of doorheen een lijst te zoeken naar het corresponderende product. Uiteraard hebben de klanten nog steeds de mogelijkheid om een lijst te doorzoeken als de suggesties niet kloppen.

362

Figuur 85: Optische productherkenning

9.3.4

Vismarkt (Fish Market)

363

Elke dag wordt een selectie vers gevangen visspecialiteiten open tentoongesteld op een bed ijs in de vismarkt. Tevens kunnen de klanten een keuze maken uit verschillende soorten verse en gerookte vis die tentoongesteld worden achter een traditionele glazen vitrine. Door behulp van innovatieve technologieën wordt een complete koopbeleving gecreëerd.

360


361

Eigen foto

362

Eigen foto

363

Partners: Echion, Sensarama

V

364

Figuur 86: De vismarkt

Boven de vismarkt zijn geluidsdouches bevestigd die in een duidelijk afgelijnde zone het geluid van zeegolven doen weerklinken. Voor de vismarkt is een interactieve vloer

365

gemaakt, waarop een

aquarium wordt afgebeeld dat reageert op de mensen die over de vloer stappen. Ten slotte wordt de koopbeleving compleet gemaakt door de subtiele geur van kruiden uit de Provence met citroen die uit de air conditioning in de vismarkt sijpelt. De geur wordt gecreëerd door het gebruik van essentiële oliën. Dit alles schept een zeer aangename en stimulerende atmosfeer.

366

Figuur 87: De interactieve vloer

9.3.5

367

en het systeem erachter

De slagerij (The Master Butcher)

In de slagerij van de toekomst vinden de klanten een assortiment aan regionale producten en specialiteiten van overal ter wereld. Al deze voedingswaren zijn te vinden in de koelers en in de toonbank. In de Future Store wordt veel belang gehecht aan de traditionele slagersvaardigheden en aan zichtbaarheid. Een groot glazen venster stelt de klanten in staat om de slager aan het werk te zien. In een speciale oven worden ongeveer twintig verschillende soorten vlees bereid en dan zachtjes gekoeld. Dit garandeert versheid en kwaliteit. Bovendien worden in de slagerij hete snacks en dagelijks speciale afhaalschotels klaargemaakt en aangeboden in de toonbank. Deze geuren dragen wederom bij tot een totale koopbeleving.

364

http://www.future-store.org/fsi-internet/html/en/17059/index.html & eigen foto

365

Partners: Epson, Impressx

366


367

Eigen foto

VI

368

Figuur 88: De slagerij

369

Waar het interessant wordt, is het gebruik van RFID technologie in de slagerij van de toekomst product in de intelligente koeler is voorzien van een RFID tag die een unieke code bevat (EPC

370

. Elk

). Het

doel is om de productie van vers vlees in de winkel zo exact mogelijk te plannen en zo een betere kwaliteit te garanderen. Individuele producten kunnen op basis van de productinformatie opgeslagen in de RFID database geïdentificeerd worden via de EPC, bijvoorbeeld als ze hun houdbaarheidsdatum naderen. Werknemers kunnen dan overgaan tot actie en een specifiek product op het gepaste moment uit de intelligente koeler verwijderen. Daarbovenop kan de voorraad op item niveau gecontroleerd worden. In de intelligente koeler zitten RFID lezers die registreren als een item verwijderd wordt. De voorraad in de database wordt dan automatisch aangepast. Als de hoeveelheid van een bepaald product in voorraad beneden een bepaald niveau daalt, kan de slager nieuwe producten maken en de koeler bevoorraden. De klanten zullen dus steeds de gewenste vleesproducten aan de beste kwaliteit en in voldoende hoeveelheid terugvinden. De slager zal ook niet meer manueel moeten controleren of er bepaalde producten nodig zijn in de vriezer.

371

Figuur 89: Een RFID tag op een schotel vlees

Een belangrijke maatregel die de Future Store genomen heeft, is de mogelijkheid voor de klanten om de RFID tags bij het buitengaan te deactiveren. Zo biedt Metro Group een oplossing voor de kritiek op de privacy-inbreuk die RFID kan veroorzaken.

368


369

Partners: Avery Dennison, Bizerba, Checkpoint Systems, Deister Electronic, Höft & Wessel, IBM, Impinj, Intel, Microstrategy,

Multiq 370


371


VII

372

Figuur 90: Aanduiding van het gebruik van RFID tags

9.3.6

Schoonheid en verzorging (Beauty & More)

373

In de schoonheids- en verzorgingsafdeling is alles gericht op schoonheid, verzorging en gezondheid. Het productaanbod omvat schoonheids- en verzorgingsproducten, waaronder natuurlijke cosmetica, medicijnen zonder voorschrift en producten voor mondhygiëne. De afdeling heeft een eigen aangename en uitnodigende atmosfeer die optisch contrasteert met de andere afdelingen van de Future Store. De klanten voelen zich als het ware in een oase van wellness, wat bijdraagt tot de totale koopbeleving. Handige tips en advies staan ter beschikking voor de klanten, waaronder bijvoorbeeld een informatieterminal voor huidverzorging. Deze interactieve applicatie kan gebruikt worden door de klanten om hun huidtype te analyseren en overeenkomstig advies te krijgen. Met behulp van een speciaal uitstrijkje dat tegen het voorhoofd gehouden moet worden, wordt eerst de vettigheid van de huid gemeten. Bijkomende informatie, zoals leeftijd en geslacht, helpen het resultaat te verfijnen. Op basis van het resultaat raadt de informatieterminal geschikte producten aan. De informatie over het huidtype en de aanbevolen producten kunnen samen afgeprint worden en de klant kan deze producten terugvinden in de winkel.

374

Figuur 91: De informatieterminal voor huidverzorging

De schoonheidsterminal biedt een gelijkaardige dienst aan. Hier kunnen met behulp van een foto van een model of een door de schoonheidsterminal getrokken foto van het gezicht van de klant 372

Eigen foto

373

Partners: L’Oréal, Procter & Gamble

374


VIII

verschillende make-up varianten (oogschaduw, lipstick, enz.) en haarkleuren getest worden. Voor elk getest product is een ruime hoeveelheid aan informatie beschikbaar.

375

Figuur 92: De schoonheidsterminal

9.3.7

Wijnen en dranken (Wines & Spirits World)

Het wijnassortiment in de Future Store omvat ongeveer 650 verschillende soorten wijn, gaande van een Merlot tot een Chardonnay of een Riesling. Het wijnassortiment wordt aangevuld met champagne, schuimwijn en likeuren. In de wijnen drankenafdeling worden de producten gepresenteerd en op een correcte manier bewaard in een rustige omgeving met een houten parketvloer. Weer wordt alles in het werk gesteld om een totale koopbeleving te creëren. In een speciale wijnkoelkast worden rode en witte wijnen, schuimwijn en champagne gekoeld op de correcte temperaturen. Dit verzekert een constant hoge kwaliteit.

376

Figuur 93: De wijnproefbar

In de Future Store hebben de klanten de mogelijkheid om een aantal geselecteerde wijnen te proeven alvorens te kopen. De wijnproefbar is beschikbaar voor deze degustatie. Door een druk op een knop kunnen

16

soorten

gekoelde

wijn

automatisch

en

hygiënisch

geschonken

worden

in

degustatiebekertjes. Een klant die meerderjarig is, kan gratis een degustatiekaart aanvragen aan de balie die recht geeft op zes degustaties.

375


376


IX

9.3.8

Checkout (Checkout Area)

377

In de Future Store kunnen klanten aan verschillende checkouts betalen voor hun aankopen en zo het gewenste gemak en de gewenste snelheid bepalen. Er zijn voldoende checkouts met personeel aanwezig. Hier scannen de werknemers de goederen voor de klant. Het totale bedrag kan dan cash betaald worden of met de debet- of creditkaart. Een nieuwigheid is de mogelijkheid om te betalen met de vingerafdruk. Voor deze methode is het voldoende om de duim of de wijsvinger te laten scannen door een speciaal leessysteem. Het is niet langer nodig om een handtekening te plaatsen, een pincode in te geven of te zoeken naar wisselgeld. Het enige dat de klanten moeten doen om deze betalingsmethode te kunnen gebruiken, is zich laten registreren bij de Payeasy betalingsservice van Easycash, hun gegevens over hun bankrekening te geven en hun vinger te laten scannen. Deze scan wordt vervolgens gecodeerd, wat de veiligheid van deze betalingsmethode garandeert.

378

Figuur 94: Betalen met behulp van de vingerafdruk

In de self checkouts neemt de klant het heft in eigen handen. De klanten scannen de producten zelf en laden ze vervolgens in plastic zakken, die op een weegschaal rusten. Door de gescande goederen te vergelijken met het gewicht van de gevulde plastic zak, weet het systeem of er geen scanfouten gebeurd zijn. Als alle producten ingescand zijn, betaalt de klant onmiddellijk aan de automaat waar hij de producten heeft ingescand.

379

Figuur 95: De betalingsautomaat 377

Partners: Deister Electronic, Easycash, IBM, Impinj, IT-Werke, Multiq

378


379


X

In de express self checkouts kan de klant de goederen zelf scannen en vervolgens op een transportband leggen. Als alle items gescand zijn, wordt een barcode afgedrukt die de klant kan laten scannen bij de betalingsautomaten. Er zijn meer betalingsautomaten dan scanners, waardoor de klant in alle rust en privacy kan betalen. Het grote verschil met de self checkouts is dat het betalingsproces hier wordt gescheiden van het scanningsproces, terwijl men bij de self checkouts na het scannen ook onmiddellijk moet betalen. Bovendien kan men ook betalen aan deze automaten door de barcode die de Mobile Shopping Assistant

380

genereert in te scannen. De producten die de klant gekocht heeft, zijn

reeds tijdens het winkelproces door hem ingescand door de Mobile Shopping Assistant.

381

Figuur 96: Express self checkout

Men kan cash betalen, via kaart of via vingerafdruk. Tevens is er sinds kort de mogelijkheid om te betalen met de mobiele telefoon, via de Near Field Communication (NFC) technologie

382

. De mobiele

telefoon wordt dan gelinkt met de bankkaart en bij betaling wordt de mobiele telefoon in de buurt van de lezer gehouden en moet de klant een pincode intikken.

383

Figuur 97: Betaling via Near Field Communication

380

Mobile Shopping Assistent: infra, pg. II

381


382

Near Field Communication: infra, pg. 13

383

Eigen foto

XI

10 Lijst van de geraadpleegde werken 10.1 Wetenschappelijk Ackerman, M. S. (2004) ‘Privacy in pervasive environments: Next generation labelling protocols’, Personal and Ubiquitous Computing, 8(6) pg: 430-439 Anderson, H. (2007) ‘Wal-Mart and the Three Great RFID Lies’, Network world, vol: 24 iss: 11 pg: 34 Anon (2007) ‘RFID: Freescale tracks wafer locations through shop floor’, Control Engineering, vol: 54 iss: 6 pg: 27-27 Asif, Z., & Mandviwalla, M. (2005) ‘Integrating the supply chain with RFID: A technical and business analysis’, Communications of the Association for Information Systems, 15 pg: 393–427 Barker, J., & Mahadevan, A. (2004) ‘Silent commerce in the retail supply chain’, Technical Report, Bond University Berthon (2008) ‘E-Relationships for e-Readiness: Culture and corruption in international e-B2B’, Industrial marketing management, vol: 37 iss: 1 pg: 83-91 Beugelsdijk, R. (2006) ‘RFID: veelbelovend of onverantwoord? : bijdrage aan de maatschappelijke discussie over RFID’, College bescherming persoonsgegevens. Achtergrondstudies en verkenningen Boglione (2007) ‘RFID technology - Are you ready for it?’, IEEE microwave magazine, vol: 8 iss: 6 pg: 30 Bottani (2008) ‘Economical assessment of the impact of RFID technology and EPC system on the fast-moving consumer goods supply chain’, International journal of production economics, vol: 112 iss: 2 pg: 548-569 Brown (2007) ‘Radio frequency identification technology: An exploratory study on adoption in the South African retail sector’, International journal of information management, vol: 27 iss: 4 pg: 250-265 Chafkin, M. (2006) ‘Transforming in-store advertising’, Inc, vol: 28 iss: 2 pg: 30 Chai, W. (2003) ‘Philips adds “off switch” to RFID tags’ Retrieved January 14, 2007, from http://news .zdnet.co.uk/itmanagement/0,1000000308,2134292,00.htm

I

Christensen, C. M. (1997) ‘The Innovator’s Dilemma: When New Technologies Cause Great Firms to Fail’, Harvard Business School Publishing Collins, J. (2003) ‘Estimating RFID’s pace of adoption’, RFID Journal, DEC., 5 Curtin, J., Kauffman, R., & Riggins, F. (2007) ‘Making the ‘most’ out of RFID technology: A research agenda for the study of the adoption, usage and impact of RFID’, Information Technology and Management forthcoming Daniel, T. (2003) ‘Establishing the future of smart shopping’, Computer weekly, pg: 22 d’Hont, S. (2000) ‘Wireless customer loyalty -- What's next for RFID?’, National petroleum news, vol: 92 iss: 6 pg: 64 Dobson, J. (2003) ‘RFID Will Revolutionize the Store’, Chain store age, vol: 79 iss: 12 pg: 100 Domdouzis (2007) ‘Radio-frequency identification (RFID) applications: A brief introduction’, Advanced engineering informatics, vol: 21 iss: 4 pg: 350-355 Eckfeldt, B. (2005) ‘What does RFID do for the consumer?’, Communications of the ACM, vol: 48 iss: 9 pg: 77 Elliott, M. (2003) ‘They had me at Prada’, Industrial Engineer, vol: 35 iss: 11 pg: 6 Ewalt, D. M. (2003) ‘RFID tags get a kill switch’, Informationweek, iss: 939 pg: 14 Fitzek, D. (2003) ‘Application of RFID in the grocery supply chain: Universal solution for logistics problems in the CPG industry or a mere hype?’, Technical Report, Universitat St. Gallen Fusaro, R. (2004) ‘None of our business’, Harvard Business Review, pg: 33-44. Garner, J. (2005) ‘RFID data challenge’, Computer weekly, pg: 36 Gessner (2007) ‘One-up, one-back ERM in the food supply chain’, Information systems management, vol: 24 iss: 3 pg: 213-222 Gourville, J. T. (2003) ‘Why Consumers Don’t Buy: The Psychology of New Product Adoption’, Harvard Business School Note 504-056

II

Gulley, J. (2007) ‘Retailers To Spend More On Future RFID Projects: Study’, Food logistics, iss: 95 pg: 12 Herzberg, F. (1964) ‘The Motivation-Hygiene Concept and Problems of Manpower’, pg: 3–7. Hornyak (2008) ‘RFID powder’, Scientific American, vol: 298 iss: 2 pg: 68-71 Hutchinson, S., Dunlap, J., & Golinski, C. (2003) ‘RFID: Wal-Mart Has Spoken. Will You Comply?’, Material Handling Management, vol: 58 iss: 12 pg: 24 Jabbar (2008) ‘Viewer identification and authentication in IPTV using RFID technique’, IEEE transactions on consumer electronics, vol: 54 iss: 1 pg: 105-109 Janz, B., Pitts, M., & Otondo, R. (2005) ‘Information systems and healthcare II: Back to the future with RFID: Some lessons learned - Some old, some new’, Communications of the Association for Information Systems, 15 pg: 132–148 Johnsen, M. (2004) ‘Wal-Mart tests RFID in Dallas’, Drug store news, vol: 26 iss: 7 pg: 5 Jones, M., Wyld, D., & Totten, J. (2005) ‘The adoption of RFID technology in the retail supply chain’, The Costal Business Journal, 4(1) pg: 29–42 Kinsella, B. (2003) ‘The Wal-mart factor’, Industrial Engineer, 35(11) pg: 32–36 Kohno (2008) ‘An interview with RFID security expert Ari Juels’, IEEE pervasive computing, vol: 7 iss: 1 pg: 10-11 Kroon, J., Vrijlandt, C., de Ridder, S., & van der Reep, F. (2007) ‘RFID in Retail: New approaches, new viewpoints’, EUROPEAN RETAIL DIGEST, iss: 55 pg: 33 Kwon (2008) ‘Applying associative theory to need awareness for personalized reminder system’, Expert systems with applications, vol: 34 iss: 3 pg: 1642-1650 Larson, J. S., Bradlow, E. T., & Fader, P. S. (2005) ‘An exploratory look at supermarket shopping paths’, International journal of research in marketing, vol: 22 iss: 4 pg: 395 Lee (2008) ‘Radio frequency identification (RFID) implementation in the service sector: A customerfacing diffusion model’, International journal of production economics, vol: 112 iss: 2 pg: 587-600

III

Loebbecke, C., & Palmer, J. (2006) ‘RFID in the fashion industry: Kaufhof Department Stores AG and Gerry Weber International AG, fashion manufacturer’, MIS Quarterly Executive, 5(2) pg: 15–25 Ngai (2008) ‘RFID: Technology, applications, and impact on business operations’, International journal of production economics, vol: 112 iss: 2 pg: 507-509 Ngai (2008) ‘RFID research: An academic literature review (1995-2005) and future research directions’, International journal of production economics, vol: 112 iss: 2 pg: 510-520 Parlikad (2007) ‘RFID-based product information in end-of-life decision making’, Control engineering practice, vol: 15 iss: 11 pg: 1348-1363 Paulson, L. D. (2006) ‘Enabling RFID in Retail’, Computer, vol: 39 iss: 3 pg: 25 Premkumar, G., & Roberts, M. (1999) ‘Adoption of new information technologies in rural small businesses’, Omega International Journal of Management Science, 27 pg: 467–484 Quilter, J. (2003) ‘It's in the tag’, In store marketing, pg: 9 Ranganathan, C., & Jha, S. (2005) ‘Adoption of RFID technology: An exploratory examination from supplier’s perspective’, Proceedings of the eleventh American conference on information systems, 11– 14 August, Omaha, USA, pg: 2195–2199 Rekik (2008) ‘Analysis of the impact of the RFID technology on reducing product misplacement errors at retail stores’, International journal of production economics, vol: 112 iss: 1 pg: 264-278 Rietdijk, J. W., & Spoelstra, F. A. (2001) ‘Smartcards in de reële en virtuele wereld’, ten Hagen Stam Uitgevers Rogers, E. M. (2003) ‘Diffusion of innovations’, New York: Free Press Rothensee, M., & Spiekermann, S. (2008) ‘Between extreme rejection and cautious acceptance Consumers' reactions to RFID-Based IS in retail’, Social science computer review, vol: 26 iss: 1 pg: 75-86 Schilling, M. A. (2008) ‘Strategic management of Technological Innovation’, New York (N.Y.): McGraw-Hill Schwartz, E. (2005) ‘Manufacturing, Meet Retail’, InfoWorld, vol: 27 iss: 12 pg: 12

IV

Sharma, A., & Citurs, A. (2005) ‘Radio frequency identification (RFID) adoption drivers: A radical innovation adoption perspective’, Proceedings of the eleventh American conference on information systems, 11–14 August, Omaha, USA, pg: 1213–1218 Shepard, S. (2005) ‘RFID: radio frequency identification’, New York (N.Y.): McGraw-Hill Smith, H., & Konsynski, B. (2003) ‘Developments in practice X: Radio frequency identification (RFID) - An Internet for physical objects’, Communications of the Association for Information Systems, 12 pg: 310–311 Spiekermann, S., & Berthold, O. (2004) ‘Maintaining privacy in RFID enabled environmentsProposal for a disable model’, Paper presented at the 2nd International Conference on Pervasive Computing, Vienna, Austria Spiekermann, S., & Ziekow, H. (2006) ‘RFID: A systematic analysis of privacy threats and a 7-point plan to adress them’, Journal of Information System Security, 1(3) pg: 3-17 Teo, T., Chan, C., & Parker, C. (2004) ‘Factors affecting e-commerce adoption by SMEs: A metaanalysis’, Proceedings of the 2004 Australasian conference on information systems, 1–3 December, Hobart, Australia, pg: 10 Thiesse (2008) ‘On the value of location information to lot scheduling in complex manufacturing processes’, International journal of production economics, vol: 112 iss: 2 pg: 532-547 Tierney, S. (2003) ‘Retail revolution’, Frontline solutions, vol: 4 iss: 9 pg: 27 Twombly, S. (2003) ‘One-stop shop for EPC’, Frontline Solutions Europe, vol: 12 iss: 10 pg: 1 Tzeng (2008) ‘Evaluating the business value of RFID: Evidence from five case studies’, International journal of production economics, vol: 112 iss: 2 pg: 601-613 van Trier, M., & Rietdijk, J. W. (2004) ‘Innoveren met RFID: op de golven van verbetering’, ten Hagen Stam Uitgevers Wamba (2008) ‘Exploring the impact of RFID technology and the EPC network on mobile B2B eCommerce: A case study in the retail industry’, International journal of production economics, vol: 112 iss: 2 pg: 614-629 Wiley & Sons (1999) ‘Radio-Frequency Identification: Fundamentals and Applications’, Klaus Finkenzeller, Munich, Germany

V

Witt, C. E. (2003) ‘Wal-Mart backs off its RFID plans’, Transportation & distribution, vol: 44 iss: 8 pg: 10 Yang (2007) ‘RFID tag and RF structures on a paper substrate using inkjet-printing technology’, IEEE transactions on microwave theory and techniques, vol: 55 iss: 12 pg: 2894-2901

VI

10.2 Internet Metro Group, 2008, Spektrum RFID, URL: . (07/07/2009). Metro Group, 2007, METRO Group RFID Innovation Center: An information and development platform for the future of commerce, URL: . (07/07/2009). Metro Group, 2008, A journey into the future of retail, URL: . (07/07/2009). Metro Group, 2008, Metro Group and RFID, URL: . (07/07/2009). Metro Group, 2007, RFID: Ready for Action, URL: . (07/07/2009).

VII

RFID TAGS: een onderzoek bij bevoorrechte getuigen

Recommend Documents