Resultaten vacaturescan Regio West

Resultaten vacaturescan Regio West Meting 3

Amsterdam, oktober 2004 drs B. van Bruggen

187/oktober 2004 DIJK12 Beleidsonderzoek Adelaarsweg 11 1021 BM AMSTERDAM Tel.: 020 - 6373623 Fax: 020 - 6362645 [email protected] www.dijk12.nl

Voorwoord Namens het regioteam West heeft DIJK12 Beleidsonderzoek in opdracht van Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro (A+O) een derde meting van de vacaturescan uitgevoerd. Met deze vacaturescan beoogt het regioteam op structurele basis meer inzicht te krijgen in de personeelsbehoefte van metalektrobedrijven in de regio. De resultaten van de vacaturescan dienen als basis voor initiatieven ter ondersteuning van metalektrobedrijven in de regio bij het ontwikkelen van een structureel arbeidsmarktbeleid. Hierbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan projecten in de sfeer van personeelsvoorziening, opleiding, bijscholing en promotie. De eerste twee metingen hebben plaatsgevonden in respectievelijk het najaar van 2003 en het voorjaar van 2004. Deze derde meting heeft plaatsgevonden in de periode augustus - september 2004. Dit rapport doet verslag van de resultaten van de derde meting. Het onderzoek is uitgevoerd middels een schriftelijk vragenlijst die is uitgezet onder metalektrobedrijven in de regio. Vanuit A+O is het onderzoek begeleid door Zwanny Naber en Henry de Groot. Het onderzoek is uitgevoerd door Bart van Bruggen van DIJK12 Beleidsonderzoek.

Inhoudsopgave Pagina

Enkele beschouwende opmerkingen vooraf

7

1

Inleiding 1.1 Achtergrond en doelstelling vacaturescan 1.2 Opzet en uitvoering vacaturescan 1.3 Leeswijzer

9 9 9 12

2

Kenmerken bedrijven 2.1 Sectoren en omvang van bedrijven 2.2 Werknemers

13 13 14

3

Vacatures 3.1 Verwachting vacatures 3.2 Vacatures en kenmerken naar beroepenclusters 3.3 Vacatures en kenmerken naar functies/beroepen

15 15 17 20

4

Wensen en behoeften bedrijven ten aanzien van activiteiten regioteam

25

Enkele beschouwende opmerkingen vooraf Dit rapport doet verslag van de derde meting van de vacaturescan in regio West. In vergelijking met de voorgaande twee metingen heeft een inhoudelijke aanpassing plaatsgevonden in de meting. Dit betreft de periode waarop de vacatures betrekking hebben. In de voorgaande metingen is gevraagd naar verwachte vacatures op enige termijn, namelijk over 3-6 én over 6-12 maanden. De ervaring leerde dat bedrijven ook vacatures invulden die op moment van meting speelden. In de derde meting is besloten te vragen naar vacatures op moment van meting of binnen 3 maanden én vacatures over 3-9 maanden. Door deze aanpassing zijn vergelijkingen met voorgaande metingen beperkt mogelijk. Wel kan een aantal opmerkingen in dit kader worden gemaakt. •

Deze derde meting kende eenzelfde opzet en uitvoering als de eerste meting. De respons van de derde meting is vrijwel identiek aan de respons van de eerste meting.

•

In vergelijking met de voorgaande metingen hebben wat meer kleinere bedrijven gerespondeerd.

•

Het aantal verwachte vacatures is zowel absoluut als relatief lager dan in voorgaande twee metingen. Dit kan wellicht onder meer worden verklaard door het volgende: - de periode waarin is gevraagd naar vacatures verschilt van voorgaande metingen; - er heeft een aantal grote bedrijven niet gerespondeerd, welke in voorgaande metingen veel vacatures voor hun rekening namen. Wellicht speelt hier mee dat er reeds contacten bestaan tussen het regioteam en deze bedrijven, waardoor deze bedrijven minder geneigd zijn de vacaturescan in te vullen.

•

In vergelijking met de voorgaande metingen is het aandeel verwachte vacatures op VMBOniveau wat toegenomen.

•

Het aandeel moeilijk vervulbare verwachte vacatures over 0-9 maanden is beduidend afgenomen, terwijl het aandeel makkelijk vervulbare vacatures sterk is toegenomen.

DIJK12 Beleidsonderzoek - West - oktober 2004

7

8


1

Inleiding

In dit hoofdstuk wordt beknopt ingegaan op de achtergrond en doelstelling van het onderzoek, alsmede de opzet en uitvoering van het onderzoek.

1.1

Achtergrond en doelstelling vacaturescan

Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro (A+O) kent een zestal regioteams, waarin vertegenwoordigers van de sociale partners zijn vertegenwoordigd. De regioteams richten zich op de regionalisering van het arbeidsmarktbeleid in de Metalektro. Regioteam West heeft aangegeven behoefte te hebben aan structureel inzicht in de aard en omvang van de personeelsbehoefte van metalektrobedrijven in de regio en de knelpunten die hierbij spelen. Om dit inzicht te verwerven, is een vacaturescan ontwikkeld. Inmiddels heeft een tweetal metingen van de vacaturescan plaatsgevonden, in het najaar van 2003 en in het voorjaar van 2004. Doelstelling Met de vacaturescan beoogt het regioteam meer zicht te krijgen op de regionale arbeidsmarkt in het algemeen en de personeelsbehoefte en knelpunten bij metalektrobedrijven in de regio in het bijzonder. Hierbij gaat het vooral om inzichten in aantallen vacatures, gevraagde opleidingsniveau en de vervulbaarheid van vacatures. De resultaten van de vacaturescan bieden een basis voor het regioteam om bedrijven ondersteuning te bieden bij hun personeelsvoorziening en het ontwikkelen van een structureel arbeidsmarktbeleid, bijvoorbeeld door projecten in de sfeer van personeelsvoorziening, opleiden, bijscholing en promotie. De resultaten van de voorgaande metingen hebben geleid tot een aantal gerichte acties van het regioteam. Zo is het regioteam onlangs onder meer gestart met activiteiten in het kader van collegiaal in- en uitlenen van personeel. Uit de voorgaande meting is gebleken dat hiervoor interesse bestaat vanuit bedrijven in de regio.

1.2

Opzet en uitvoering vacaturescan

Algemeen De vacaturescan bestaat uit een korte schriftelijke vragenlijst die uitgezet is onder metalektrobedrijven in de regio. De vacaturescan kende de volgende uitgangspunten. • De vacaturescan is met name gericht op vacatures die op enige termijn gaan ontstaan. In de vragenlijst is gevraagd naar vacatures op moment van enquêteren of drie maanden én vacatures die over drie tot negen maanden worden verwacht. • De vacaturescan richt zich uitsluitend op vacatures voor technische beroepen, waaronder ook (meewerkend) leidinggevenden met een technische functie. • Verder is onderscheid gemaakt naar technische functies van VMBO-niveau t/m HBOniveau. Vacatures voor functies op WO-niveau zijn dus buiten beschouwing gelaten.


9

In de vragenlijst werd onder meer gevraagd naar enkele bedrijfskenmerken (sector, omvang) en of bedrijven vacatures verwachten. Vervolgens konden bedrijven voor verschillende technische functies aangeven hoeveel vacatures zij verwachten en de kenmerken van deze vacatures (gewenste opleidingsniveau en vervulbaarheid). De functies zijn onderverdeeld naar een zevental beroepenclusters. Aanpassing meting 3 In de derde meting heeft een aanpassing plaatsgevonden in de vragenlijst. In de eerste twee metingen is gevraagd naar verwachte vacatures over respectievelijk drie tot zes maanden en zes tot twaalf maanden. De gedachte hierachter was dat het regioteam moeilijk een rol kan spelen bij vacatures die momenteel spelen. De ervaring leerde echter dat veel bedrijven ook vacatures invulden die op dat moment speelden. Derhalve is besloten de vragenlijst enigszins aan te passen en te vragen naar vacatures die op dit moment spelen of binnen drie maanden én verwachte vacatures over drie tot negen maanden. Door deze inhoudelijke aanpassing zijn vergelijkingen tussen de drie metingen beperkt mogelijk. Daar waar mogelijk zal in de tekst vergelijkingen met voorgaande metingen worden getrokken. Verder is in de vragenlijst een aanvullende vraag opgenomen over de wensen en behoeften van bedrijven aan activiteiten en diensten van het regioteam in het kader van arbeidsmarkt en personeelsvoorziening in de regio. Selectie en benadering bedrijven en respons De vacaturescan is als volgt uitgevoerd. • Eerst zijn alle bedrijven in de regio telefonisch benaderd voor deelname. • Vervolgens hebben de bedrijven die mee wilden doen een vragenlijst toegestuurd gekregen. Ten behoeve van de vacaturescan heeft A+O een bestand aangeleverd van metalektrobedrijven in regio West. Dit bestand bevatte in totaal 280 benaderbare bedrijven. Om de bedrijven op de hoogte te stellen van het onderzoek en (mede daardoor) de respons te stimuleren, is een brief aan de bedrijven verstuurd. Deze brief is verstuurd aan het hoofd P&O. Vervolgens zijn de bedrijven eerst telefonisch benaderd met de vraag of zij aan de vacaturescan wilden meewerken. De bedrijven die dit wilden, is vervolgens een schriftelijke vragenlijst gestuurd. Tevens is in de telefonische benadering aan alle bedrijven gevraagd of zij bekend zijn met de vacaturescan. De telefonische benadering heeft plaatsgevonden van 26 augustus t/m 1 september 2004. Bedrijven hebben tien dagen de tijd gehad om te responderen. Vervolgens is een rappel gestuurd, waarna bedrijven nogmaals tien dagen de tijd hadden om te responderen. Onderstaande tabel geeft de respons weer. Tevens wordt in de tabel de respons van de eerste meting weergegeven. De eerste meting heeft namelijk op eenzelfde wijze plaatsgevonden als de derde meting.1

1

In de tweede meting van de vacaturescan heeft geen telefonische benadering plaatsgevonden. Toen zijn uitsluitend de bedrijven benaderd die in de belronde van de eerste meting hebben aangegeven mee te willen werken.

10


Tabel 1

Respons vacaturescan meting 3 Meting 3

Meting 1

Bedrijven Telefonische benadering

%

Aantal

%

280 189

100% 68%

261 188

100% 72%

Telefonisch benaderde bedrijven voor deelname Bedrijven die een vragenlijst wilden ontvangen Schriftelijke benadering

Bedrijven

Aantal

Aantal

%

Aantal

%

Bedrijven die een vragenlijst hebben ontvangen Bedrijven die de vragenlijst hebben teruggestuurd

189 121

100% 64%

188 118

100% 63%

Netto eindrespons

121

43%

118

45%

Telefonische benadering In totaal zijn 280 bedrijven telefonisch benaderd voor deelname. Van deze bedrijven wilden 189 bedrijven (68%) aan de vacaturescan meewerken. Bijna de helft van deze bedrijven heeft eerder meegedaan aan voorgaande meting(en). Deze 189 bedrijven is een vragenlijst gestuurd. Een derde wilde niet meewerken. De belangrijkste reden hiervoor is: ‘geen zin/geen tijd. Schriftelijke benadering Van de 189 bedrijven die een vragenlijst is gestuurd, hebben uiteindelijk 121 bedrijven (64%) de vragenlijst ingevuld en geretourneerd. Daarmee bedraagt de uiteindelijke netto eindrespons 43% (121 van de 280 bedrijven). Vergelijking respons meting 1 Vergeleken met de eerste meting is de respons vrijwel identiek. Het aantal bedrijven dat meewerkt, is in beide meting vrijwel even groot. Bekendheid met de vacaturescan In de telefonische benadering is aan alle (280) bedrijven gevraagd of zij bekend zijn met de vacaturescan. De resultaten worden in onderstaande tabel weergegeven. Tabel 2

Bekendheid vacaturescan

Bekend met vacaturescan

Aantal

%

Ja Nee

153 127

55% 45%

Totaal

280

100%

Ruim de helft van de bedrijven in de regio is bekend met de vacaturescan. De bekendheid hangt samen met de deelname van bedrijven aan voorgaande metingen. Bedrijven die eerder hebben meegewerkt aan de vacaturescan, zijn hier ook vaker mee bekend dan bedrijven die niet hebben meegedaan aan voorgaande metingen.


11

1.3

Leeswijzer

Dit rapport laat zich als volgt lezen. • •

In hoofdstuk 2 worden enkele kenmerken van de responderende bedrijven gepresenteerd (sectoren, bedrijfsgrootte, e.d.). Hoofdstuk 3 gaat in op de verwachte vacatures, aantallen en kenmerken als opleidingsniveau en vervulbaarheid. In dit hoofdstuk wordt eerst ingegaan op de vacatures in zijn totaliteit. Vervolgens wordt nader ingegaan op verschillen tussen beroepenclusters en functies.

Verder dient het volgende te worden opgemerkt: • De resultaten in dit rapport hebben uitsluitend betrekking op de responderende (121) bedrijven en niet op alle metalektrobedrijven in de regio. Wel kunnen de resultaten als indicatief worden beschouwd voor het totaal. • Door afrondingen tellen percentages in tabellen en figuren soms niet op tot 100%.

12


2

Kenmerken bedrijven

In dit hoofdstuk wordt beknopt ingegaan op enkele kenmerken van de responderende bedrijven, zoals sectoren, bedrijfsgrootte en het aantal (technische) werknemers.

2.1

Sectoren en omvang van bedrijven

Tabel 3 geeft de verdeling weer van de 121 bedrijven naar sectoren binnen de Metalektro. Bedrijven konden meerdere sectoren aangeven, waardoor het totaal niet optelt tot 100%. Tabel 3

Bedrijven naar sectoren

Sectoren

Aantal

Basismetaal 5 Constructiebouw* 10 Metaalproductenindustrie 41 Machine-industrie en apparatenbouw* 35 Elektrotechnische industrie 18 Overige industrie 5 Onbekend 8 * inclusief (specialistische) onderhoudservices en reparatiebedrijven.

% 4% 8% 34% 29% 15% 4% 7%

De meeste bedrijven behoren tot de ‘metaalproductenindustrie’ (34%) en de ‘machine-industrie en apparatenbouw’ (29%). Tabel 4 geeft een overzicht van de omvang van de bedrijven op basis van het aantal werkenden. Tabel 4

Bedrijven naar grootteklasse

Grootteklasse

Aantal

%

< 50 werknemers 50 – 100 werknemers 100 – 250 werknemers 250 – 500 werknemers > 500 werknemers Onbekend

42 41 28 3 7

35% 34% 23% 3% 6%

Totaal

121

100%

De meeste bedrijven hebben tussen vijftig en 250 werknemers in dienst (57%). Ruim een derde van de bedrijven (35%) heeft minder dan vijftig werknemers in dienst. In totaal heeft 3% van de bedrijven meer dan 250 werknemers in dienst. Vergeleken met de voorgaande twee metingen hebben wat meer ‘kleinere’ bedrijven gerespondeerd.


13

2.2

Werknemers

De bedrijven hebben gezamenlijk 9.251 werknemers in dienst. Dat betekent een gemiddelde van ruim 81 werknemers per bedrijf. De bedrijven is gevraagd of zij een globale schatting konden geven van het percentage werknemers dat een technische functie vervult. In tabel 5 worden deze resultaten weergegeven. Tabel 5

Percentage werknemers in technische functies bij bedrijven

Percentage technische werknemers

Aantal bedrijven

%

< 10%

5

4%

10 – 20%

3

3%

20 – 30%

5

4%

30 – 40%

5

4%

40 – 50%

4

3%

50 – 60%

16

13%

60 – 70%

16

13%

70 – 80%

26

22%

80 – 90%

28

23%

90 – 100%

11

9%

Weet niet

2

2%

121

100%

Totaal

Het percentage technische werknemers loopt tussen de bedrijven redelijk uiteen. Naar verhouding hebben bij de meeste bedrijven (80%) meer dan de helft van de werknemers een technische functie. Bij bijna de helft van de bedrijven (45%) varieert het percentage technische werknemers tussen 70% en 90%. Relevante verschillen naar grootteklasse en/of sector doen zich in dit verband niet voor. Op basis van het totaal aantal werknemers kan een schatting worden gegeven van het aantal technische werknemers dat bij de bedrijven werkzaam is. Dit aantal bedraagt naar schatting tussen 5.600 en 6.600. Dat betekent dat het gemiddelde percentage technische werknemers varieert van 61% tot 72%.

14


3

Vacatures

In dit hoofdstuk wordt ingegaan op vacatures die bedrijven verwachten en de kenmerken van deze vacatures, waaronder het gewenste opleidingsniveau en de verwachte vervulbaarheid. In § 3.1 wordt eerst ingegaan op bedrijven die vacatures verwachten en de kenmerken van deze vacatures in het algemeen. Vervolgens wordt in § 3.2 de verwachte vacatures en hun kenmerken weergegeven naar zeven beroepenclusters. In § 3.3 worden vervolgens de vacatures en hun kenmerken naar functies/beroepen weergegeven.

3.1

Verwachting vacatures

Bedrijven is gevraagd of zij (op termijn) vacatures verwachten voor technische functies t/m HBO-niveau. Hierbij is een onderscheid gemaakt naar vacatures op moment van enquêteren of binnen drie maanden én vacatures over drie tot negen maanden. In figuur 1 worden de resultaten weergegeven. Figuur 1

Verwachting vacatures voor technische functies t/m HBO-niveau Wel vacatures

Weet niet

57%

60% 50%

Geen vacatures

50% 50%

48% 40%

36%

40% 30%

15%

20% 10%

3%

0% 0 - 3 maanden

3 - 9 maanden

Totaal 0 - 9 maanden

Van de bedrijven heeft 40% momenteel vacatures of binnen drie maanden. Het percentage bedrijven dat vacatures verwacht over drie tot negen maanden ligt lager (36%). Met name voor de wat langere termijn (drie tot negen maanden) lijkt het voor bedrijven wellicht lastiger in te schatten of te overzien of zij vacatures verwachten, gezien het feit dat 15% dit niet weet. In totaal verwachten 61 bedrijven (50%) vacatures op dit moment en tussen negen maanden. Relevante verschillen naar sectoren doen zich nauwelijks voor. In totaal verwachten de 61 bedrijven 345 vacatures, waarvan 162 op dit moment en binnen drie maanden en 183 over 3-9 maanden. Dat is een gemiddelde van bijna zes vacatures per bedrijf. Het aantal verwachte vacatures is zowel absoluut als relatief lager dan in voorgaande twee metingen. Dit kan wellicht onder meer worden verklaard doordat de periode waarin is gevraagd naar vacatures verschilt van voorgaande metingen. Daarnaast heeft een aantal grote bedrijven niet gerespondeerd, welke in voorgaande metingen veel vacatures voor hun rekening namen. DIJK12 Beleidsonderzoek - West - oktober 2004

15

Wellicht speelt hier mee dat er reeds contacten bestaan tussen het regioteam en deze bedrijven, waardoor deze bedrijven minder geneigd zijn de vacaturescan in te vullen. In tabel 6 wordt de verdeling van het totale aantal verwachte vacatures (354) naar bedrijfsomvang weergegeven. Tabel 6

Verwachte vacatures naar bedrijfsomvang

Grootteklasse

Aantal vacatures

%

< 50 werknemers 50 – 100 werknemers 100 – 250 werknemers 250 – 500 werknemers > 500 werknemers Onbekend

40 115 94 65 31

12% 33% 27% 19% 9%

Totaal

345

100%

Uit de tabel blijkt dat bedrijven in de groep 50-100 werknemers een derde van de vacatures voor rekening nemen. De meerderheid van de vacatures (60%) wordt verwacht bij bedrijven met 50 tot 250 werknemers. Bedrijven is gevraagd naar een aantal kenmerken van de verwachte vacatures. Dit betrof de volgende kenmerken: • gewenste opleidingsniveau (VMBO, MBO of HBO); • verwachte vervulbaarheid (makkelijk, moeilijk). Hieronder worden deze kenmerken voor het totale aantal verwachte vacatures (345) weergegeven. Gewenste opleidingsniveau vacatures Figuur 2 geeft een overzicht van het gewenste opleidingsniveau van het totale aantal verwachte vacatures. Figuur 2

Indicatie gewenste opleidingsniveau verwachte vacatures

60% 44%

50% 40%

29%

26%

30% 20% 10%

2%

0% VMBO-niveau

MBO-niveau

HBO-niveau

Onbekend

Uit de figuur blijkt dat naar verhouding de meeste vacatures op MBO-niveau worden verwacht (44%). Voor 26% van de verwachte vacatures is volgens bedrijven HBO-niveau wenselijk en voor 29% VMBO-niveau.

16


Vergeleken met de voorgaande metingen valt op dat het aandeel vacatures op VMBO-niveau wat hoger is. Het aandeel verwachte vacatures op MBO- en HBO-niveau is iets lager. Hierbij dient wel rekening te worden gehouden met het feit dat is gevraagd naar vacatures binnen een andere periode. Verwachte vervulbaarheid vacatures Figuur 3 geeft een overzicht van de verwachte vervulbaarheid van het totale aantal verwachte vacatures. Figuur 3

Indicatie verwachte vervulbaarheid vacatures

80% 70% 60%

48%

50% 40% 30%

22%

23%

20% 7%

10% 0% Makkelijk

Niet makkelijk/ niet moeilijk

Moeilijk

Onbekend

Bijna de helft van de vacatures (48%) wordt door de bedrijven als moeilijk vervulbaar1 getypeerd. Daarentegen wordt 22% makkelijk vervulbaar verwacht en 23% wordt getypeerd als niet makkelijk, maar ook niet moeilijk vervulbaar. Vergeleken met de voorgaande metingen valt op dat het aandeel moeilijk vervulbare vacatures afneemt. In de eerste meting betrof dit 71% en in de tweede meting 58%. Daarentegen is het aandeel makkelijk vervulbare vacatures toegenomen. In de vorige twee metingen betrof dit 5% en 6%. Ook hier geldt dat wel rekening dient te worden gehouden met het feit dat is gevraagd naar vacatures binnen een andere periode.

3.2

Vacatures en kenmerken naar beroepenclusters

In de vacaturescan is onderscheid gemaakt naar een zevental clusters van beroepen waarbinnen bedrijven konden aangeven voor welke functies/beroepen zij vacatures verwachten. Dit betreft de volgende zeven beroepenclusters: • Verspaning • Constructie • Productietechniek, machinebediening • Machinebouw, samenbouw, installatie • Storing en onderhoud • Engineering, ontwerp, tekenen • Werkvoorbereiding, kwaliteit, ICT, technische commercie, logistiek 1

Moeilijk vervulbare vacatures betreffen vacatures waarvoor bedrijven verwachten weinig kandidaten te kunnen werven en/of dat kandidaten te laag zijn gekwalificeerd. DIJK12 Beleidsonderzoek - West - oktober 2004

17

In deze paragraaf worden resultaten weergeven op het niveau van beroepenclusters. Bedrijven In tabel 7 staat weergegeven voor welke beroepenclusters bedrijven vacatures verwachten. In totaal gaat het om 61 bedrijven die vacatures verwachten op dit moment of binnen negen maanden. Bedrijven kunnen binnen meerdere beroepenclusters vacatures verwachten, waardoor het totaal optelt tot boven 100%. Tabel 7

Bedrijven met vacatures over 0-9 maanden naar beroepenclusters

Beroepenclusters Verspaning Constructie Productietechniek, machinebediening Machinebouw, samenbouw, installatie Storing en onderhoud Engineering, ontwerp, tekenen Werkvoorbereiding, kwaliteit, ICT, technische commercie, logistiek

Aantal bedrijven

%

22 14 15 10 19 20 31

36% 23% 25% 16% 31% 33% 51%

Van de 61 bedrijven verwacht de helft (51%) vacatures binnen het beroepencluster ‘werkvoorbereiding, kwaliteit, ICT, technische commercie en logistiek’. Ongeveer een derde verwacht vacatures binnen de ‘verspaning’, ‘engineering, ontwerp en tekenen’ en ‘storing en onderhoud’. Verwachte vacatures en kenmerken In totaal verwachten de 61 bedrijven 345 vacatures. In onderstaande tabel wordt de verdeling weergegeven van het totale aantal verwachte vacatures (345) over de zeven beroepenclusters. Tabel 8

Verwachte vacatures naar beroepenclusters

Beroepenclusters

Aantal vacatures

%

Verspaning Constructie Productietechniek, machinebediening Machinebouw, samenbouw, installatie Storing en onderhoud Engineering, ontwerp, tekenen Werkvoorbereiding, kwaliteit, ICT, technische commercie, logistiek

59 37 78 23 40 52 56

17% 11% 23% 7% 12% 15% 16%

Totaal

345

100%

De meeste vacatures worden verwacht binnen de beroepenclusters: • ‘productietechniek, machinebediening’ (23%); • ‘verspaning’ (17%); • ‘werkvoorbereiding, kwaliteit, ICT, technische commercie en logistiek’ (16%); • ‘engineering, ontwerp en tekenen’ (15%). Binnen de ‘machinebouw, samenbouw, installatie’ wordt naar verhouding het minste aantal vacatures verwacht: 23 vacatures (7%).

18


Hieronder wordt verder ingegaan op een aantal kenmerken van de verwachte vacatures naar beroepencluster. Gewenste opleidingsniveau vacatures Bedrijven is gevraagd naar het gewenste opleidingsniveau voor de verwachte vacatures. Hierbij is een onderscheid gemaakt naar: VMBO-, MBO- en HBO-niveau. In tabel 9 worden de resultaten gepresenteerd. Tabel 9

Indicatie verhouding vacatures naar gewenst opleidingsniveau

Beroepencluster

Totaal

Gewenst opleidingsniveau

Verspaning (59 vacatures) Constructie (37 vacatures) Productietechniek, machinebediening (78 vacatures) Machinebouw, samenbouw, installatie (23 vacatures) Storing en onderhoud (40 vacatures) Engineering, ontwerp, tekenen (52 vacatures) Werkvoorbereiding, kwaliteit, ICT, technische commercie, logistiek (56 vacatures)

vmbo

mbo

hbo

onbekend

14% 43% 83% 9% 14%

78% 54% 15% 87% 88% 2% 30%

5% 1% 4% 13% 94% 52%

3% 3% 2% 4%

100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

Uit de tabel blijkt dat zich tussen de beroepenclusters verschillen voordoen naar gewenst opleidingsniveau voor de verwachte vacatures. • Met name binnen de clusters ‘productietechniek/machinebediening’ en ‘constructie’ worden naar verhouding veel vacatures verwacht op VMBO-niveau, respectievelijk 83% en 43%. • Vacatures op MBO-niveau worden met name verwacht binnen de beroepenclusters ‘storing en onderhoud’ (88%), ‘machinebouw, samenbouw, installatie’ (87%) en ‘verspaning’ (78%). • Vacatures op HBO-niveau worden naar verhouding vaker verwacht in de beroepenclusters ‘engineering, ontwerp en tekenen’ (94%) en ‘werkvoorbereiding, kwaliteit, ICT, technische commercie en logistiek’ (52%). Verwachte vervulbaarheid vacatures Tabel 10 geeft de verwachte vervulbaarheid weer van de vacatures volgens de ondervraagde bedrijven. Bedrijven konden aangeven of zij verwachten dat de vacatures makkelijk, niet makkelijk/niet moeilijk, dan wel moeilijk vervulbaar zullen zijn.


19

Tabel 10

Indicatie verhouding vacatures naar vervulbaarheid

Beroepencluster

Verwachte vervulbaarheid

Verspaning (59 vacatures) Constructie (37 vacatures) Productietechniek, machinebediening (78 vacatures) Machinebouw, samenbouw, installatie (23 vacatures) Storing en onderhoud (40 vacatures) Engineering, ontwerp, tekenen (52 vacatures) Werkvoorbereiding, kwaliteit, ICT, technische commercie, logistiek (56 vacatures)

Totaal

makkelijk

niet makkelijk/ niet moeilijk

moeilijk

onbekend

8% 74%

15% 54% 13%

81% 35% 13%

3% 3% -

100% 100% 100%

4%

4%

92%

-

100%

15% 10% 7%

33% 23% 23%

48% 56% 48%

5% 12% 21%

100% 100% 100%

Uit de tabel wordt duidelijk dat het aandeel moeilijk vervulbare vacatures naar verwachting hoog is binnen de beroepenclusters ‘machinebouw, samenbouw, installatie’ (92%) en ‘verspaning’ (81%). Ook de clusters ‘storing en onderhoud’ (48%), ‘engineering, ontwerp en tekenen’ (56%) en ‘werkvoorbereiding, kwaliteit, ICT, technische commercie en logistiek’ (48%) kennen relatief redelijk veel moeilijk vervulbare vacatures. Dit zijn ook de beroepenclusters met een relatief hoog aandeel vacatures op MBO- en HBO-niveau. Vacatures binnen het cluster ‘productietechniek/machinebediening’ worden naar verwachting van bedrijven redelijk makkelijk vervuld (74%).

3.3

Vacatures en kenmerken naar functies/beroepen

In de vacaturescan konden bedrijven binnen de onderscheiden beroepenclusters aangeven voor welke functies zij vacatures verwachten, alsmede een indicatie van de kenmerken van deze vacatures. Per beroepencluster zijn in de Vacturescan een aantal functies onderscheiden. In overzicht 1 wordt per functie de resultaten weergeven. Dit overzicht is als volgt opgebouwd. • In de eerste kolom staan de onderscheiden functies/beroepen, deze zijn gegroepeerd naar beroepencluster. • In de tweede en derde kolom staan respectievelijk het aantal verwachte vacatures op dit moment of binnen drie maanden en drie tot negen maanden. In de vierde kolom staat het totale aantal verwachte vacatures (0-9 maanden). • In de vijfde kolom staat het gewenste opleidingsniveau voor het totale aantal verwachte vacatures. • In de zesde kolom staat de verwachte vervulbaarheid voor het totale aantal verwachte vacatures. In het overzicht worden enkel absolute aantallen weergegeven en geen percentages. De reden hiervoor is dat voor bepaalde functies/beroepen het verwachte aantal vacatures redelijk klein is.

20


Overzicht 1

Vacatures en kenmerken naar functies/beroepen

BEROEPENCLUSTER EN FUNCTIES

Aantal vacatures 0-3 mnd 3-9 mnd

Gewenste opleidingsniveau

Verwachte vervulbaarheid

Totaal

VERSPANING Draaiers, frezers, verspaners 34 Fijnmechanische en specialistische verspaners

(Meewerkend) leidinggevenden

13

47

4

4

8

2

2

4

Vmbo 8 Mbo 39 Hbo 0 Vmbo 0 Mbo 6 Hbo 0 Weet niet 2 Vmbo 0 Mbo 1 Hbo 3

Makkelijk 0 Niet makkelijk/niet moeilijk 6 Moeilijk 39 Weet niet 2 Makkelijk 0 Niet makkelijk/niet moeilijk 2 Moeilijk 6 Makkelijk 0 Niet makkelijk/niet moeilijk 1 Moeilijk 3

CONSTRUCTIE Lassers (hoofdtaak/fulltime) 10

14

24

Constructie(bank)werkers (pijpen, plaat, etc.)

5

6

11


1

1

2

Vmbo 10 Mbo 13 Hbo 0 Weet niet 1 Vmbo 6 Mbo 5 Hbo 0 Vmbo 0 Mbo 2 Hbo 0

Makkelijk 1 Niet makkelijk/niet moeilijk 15 Moeilijk 7 Weet niet 1 Makkelijk 2 Niet makkelijk/niet moeilijk 5 Moeilijk 4 Makkelijk 0 Niet makkelijk/niet moeilijk 0 Moeilijk 2

Vmbo 7 Mbo 0 Hbo 0

Makkelijk 0 Niet makkelijk/niet moeilijk 5 Moeilijk 2

Vmbo 57 Mbo 12 Hbo 0 Vmbo 1 Mbo 0 Hbo 1

Makkelijk 58 Niet makkelijk/niet moeilijk 4 Moeilijk 7 Makkelijk 0 Niet makkelijk/niet moeilijk 1 Moeilijk 1

Vmbo 0 Mbo 4 Hbo 0 N.v.t.

Makkelijk 0 Niet makkelijk/niet moeilijk 0 Moeilijk 4 N.v.t.

Vmbo 2 Mbo 16 Hbo 0 Vmbo 0 Mbo 0 Hbo 1

Makkelijk 1 Niet makkelijk/niet moeilijk 1 Moeilijk 16 Makkelijk 0 Niet makkelijk/niet moeilijk 0 Moeilijk 1

PRODUCTIETECHNIEK EN MACHINEBEDIENING (Proces)operators, machinebedieners

3

4

7

Assemblagemedewerkers, assemblage vakkrachten

28

41

69


1

1

2

MACHINEBOUW, SAMENBOUW EN INSTALLATIE Samenbouwers, Machinebouwers, Apparatenbouwers Kastenbouwers, Paneelbouwers Installatiemonteurs, Installateurs (elektro, mechatronica, ict) (Meewerkend) leidinggevenden

0

4

4

0

0

0

7

11

18

0

1

1


21

Vervolg overzicht 1 STORING EN ONDERHOUD Storing en onderhoudsmonteurs: werktuigbouw, mechanisch, mobiele transport Storing en onderhoudsmonteurs: elektro & instrumentatie Storing en onderhoudsmonteurs: elektro & instrumentatie èn werktuigbouw, mechanisch, mobiele transporten (Meewerkend) leidinggevenden

7

10

17

5

5

10

6

6

12

0

1

1

Vmbo 0 Mbo 17 Hbo 0 Vmbo 0 Mbo 5 Hbo 5 Vmbo 0 Mbo 12 Hbo 0 Vmbo 0 Mbo 1 Hbo 0

Makkelijk 6 Niet makkelijk/niet moeilijk 8 Moeilijk 3 Makkelijk 0 Niet makkelijk/niet moeilijk 4 Moeilijk 6 Makkelijk 0 Niet makkelijk/niet moeilijk 1 Moeilijk 9 Weet niet 2 Makkelijk 0 Niet makkelijk/niet moeilijk 0 Moeilijk 1

ENGENEERING, ONTWERPEN EN TEKENEN Engineers, ontwerpers, constructeurs

15

20

35

Tekenaars 1

3

4

Projectleiders 6

7

13

Vmbo 0 Mbo 0 Hbo 35 Vmbo 0 Mbo 1 Hbo 3 Vmbo 0 Mbo 0 Hbo 11 Onbekend 2

Makkelijk 3 Niet makkelijk/niet moeilijk 7 Moeilijk 24 Weet niet 1 Makkelijk 1 Niet makkelijk/niet moeilijk 0 Moeilijk 2 Weet niet 1 Makkelijk 1 Niet makkelijk/niet moeilijk 5 Moeilijk 3 Weet niet 4

WERKVOORBEREIDING, ICT, KWALITEIT, TECHNISCHE COMMERCIE, LOGISTIEK Werkvoorbereiders 4

2

6

0

2

2

ICT-specialisten, programmeurs

1

2

3

Kwaliteitscontroleurs, testers, meettechnici

2

1

3

13

9

22

Calculators

Technisch inkopers, verkopers, commercieel medewerkers

Logistiek medewerkers 5

9

14

Projectleiders 2

22

4

6

Vmbo 0 Mbo 3 Hbo 3 Vmbo 0 Mbo 0 Hbo 2 Vmbo 0 Mbo 0 Hbo 3 Vmbo 0 Mbo 1 Hbo 2 Vmbo 0 Mbo 8 Hbo 12 Weet niet 2 Vmbo 8 Mbo 5 Hbo 1 Vmbo 0 Mbo 0 Hbo 6


Makkelijk 0 Niet makkelijk/niet moeilijk 3 Moeilijk 3 Makkelijk 0 Niet makkelijk/niet moeilijk 0 Moeilijk 1 Weet niet 1 Makkelijk 0 Niet makkelijk/niet moeilijk 1 Moeilijk 2 Makkelijk 0 Niet makkelijk/niet moeilijk 1 Moeilijk 2 Makkelijk 1 Niet makkelijk/niet moeilijk 4 Moeilijk 14 Weet niet 3 Makkelijk 3 Niet makkelijk/niet moeilijk 4 Moeilijk 2 Weet niet 5 Makkelijk 0 Niet makkelijk/niet moeilijk 0 Moeilijk 3 Weet niet 3

Verspaning • Het grootste deel van de vacatures wordt verwacht voor beroepen als: ‘draaiers, frezers, verspaners’. • Voor de vacatures voor alle onderscheiden beroepen wensen bedrijven vooral MBOniveau. • Voor alle onderscheiden beroepen binnen de ‘verspaning’ verwachten bedrijven over het algemeen dat vacatures vrij moeilijk te vervullen zullen zijn. Constructie • Binnen de constructie worden naar verhouding veel vacatures verwacht voor ‘lassers’. • De vacatures voor de functies ‘lassers’ hebben met name betrekking op VMBO- en/of MBO-niveau. Dat geldt ook voor de voor ‘constructie(bank)werkers’. • Voor vacatures voor ‘(meewerkend) leidinggevenden’ wensen bedrijven MBO-, dan wel HBO-niveau. • De meeste vacatures voor functies binnen dit cluster worden door bedrijven als niet makkelijk/niet moeilijk vervulbaar getypeerd. Productietechniek en machinebediening • Binnen dit beroepencluster worden de meeste vacatures verwacht voor ‘assemblagemedewerkers, assemblage vakkrachten’. Dit betreffen met name vacatures op VMBOniveau. Bedrijven verwachten over het algemeen dat deze vacatures redelijk makkelijk kunnen worden vervuld. Machinebouw, samenbouw en installatie • De meeste vacatures worden verwacht voor ‘installatiemonteurs, installateurs’. Dit betreft met name vacatures op MBO-niveau en worden moeilijk vervulbaar verwacht. • Het gewenste opleidingsniveau voor alle functies in dit cluster is met name MBO. Storing en onderhoud • Vacatures worden binnen dit beroepencluster met name verwacht voor storing en onderhoudsmonteurs werktuigbouw. • Voor alle onderscheiden beroepen binnen dit cluster worden vrijwel uitsluitend vacatures op MBO-niveau verwacht. Alleen voor monteurs elektro en instrumentatie wordt ook HBO-niveau gevraagd. • Ongeveer de heft van de vacatures binnen dit cluster wordt moeilijk vervulbaar verwacht. Engineering, ontwerp, tekenen • De meeste vacatures binnen dit beroepencluster hebben betrekking op functies als ‘engineer, ontwerper, constructeur’. Dit zijn vacatures waarvoor HBO-niveau wenselijk wordt geacht en bovendien naar verwachting moeilijk vervulbaar zullen zijn. • In verhouding tot de andere beroepenclusters worden in dit cluster naar verhouding meer vacatures voor leidinggevenden verwacht, in de vorm van de functie ‘projectleider’. Hiervoor wordt HBO-niveau wenselijk geacht. Werkvoorbereiding, ICT, kwaliteit, technische commercie en logistiek • Binnen dit beroepenclusters worden naar verhouding veel vacatures verwacht voor ‘technisch in- en verkopers, commercieel medewerkers’ gevolgd door ‘logistiek medewerkers’. • Ook binnen dit beroepencluster worden vergeleken met de andere clusters (excl. engineering) meer vacatures voor leidinggevenden (projectleiders) verwacht.


23

•

•

Voor de meeste vacatures voor vrijwel alle onderscheiden beroepen wordt HBO-niveau over het algemeen wenselijk geacht. Alleen voor de functies ‘logistiek medewerkers’ en ‘kwaliteitscontroleurs, testers, meettechnici’ wordt tevens VMBO en/of MBO-niveau gewenst. Moeilijk vervulbare vacatures worden met name verwacht voor beroepen als: ‘ICTspecialisten, programmeurs’, ‘technisch in-/verkopers, commercieel medewerkers’ en ‘projectleiders’.

Samenvattend overzicht moeilijk vervulbare vacatures In overzicht 2 worden de functies/beroepen weergegeven waarbij de helft of meer (>=50%) van de verwachte vacatures door bedrijven als moeilijk vervulbaar wordt getypeerd. In het overzicht wordt onderscheid gemaakt naar functies waarvoor relatief veel vacatures worden verwacht (meer dan tien) en vacatures waarvoor relatief weinig vacatures worden verwacht (minder dan tien). Verder wordt onderscheid gemaakt naar het gewenste opleidingsniveau. Overzicht 2 Totaal aantal Vacatures

Functies waarvoor meer dan de helft van de vacatures moeilijk vervulbaar wordt verwacht Met name VMBO-niveau

Met name MBO-niveau

N.v.t.

• •

Relatief veel vacatures: > 10 vacatures

•

N.v.t.

• • •

Relatief weinig vacatures: <= 10 vacatures

• • •

Met name HBO-niveau

Draaiers, frezers, verspaners • Installatiemonteurs, installa• teurs Storing en onderhoudsmonteurs WTB en EI Fijnmechanische en specialistische verspaners (Meewerkend) leidinggevende constructie Samenbouwers, machinebouwers, apparatenbouwers (Meewerkend) leidinggevende storing en onderhouw Storing en onderhoudsmonteurs EI Werkvoorbereiders

•

• • • • • •

Engineers, ontwerpers, constructeurs Technisch in-/verkopers, commercieel medewerkers (Meewerkend) leidinggevende verspaning (Meewerkend) leidinggevende productietechniek (Meewerkend) leidinggevende machinebouw Tekenaars Calculators ICT specialisten, programmeurs Kwaliteitscontroleurs, testers, meettechnici Projectleiders (werkvoorbereiding, kwaliteit, ICT, technische commercie en logistiek)

Uit het overzicht blijkt bijvoorbeeld dat op MBO-niveau voor functies/beroepen als ‘draaier, frezer, verspaner’ relatief veel vacatures worden verwacht, waarbij meer dan 50% van deze vacatures volgens bedrijven moeilijk vervulbaar is.

24


4

Wensen en behoeften bedrijven ten aanzien van activiteiten regioteam

In de derde meting zijn een tweetal nieuwe vragen in de enquête opgenomen. Aan bedrijven is gevraagd of zij op enige wijze behoefte hebben aan ondersteuning vanuit het regioteam bij het vervullen van hun vacatures. Verder is gevraagd welke wensen en behoeften bedrijven hebben ten aanzien van activiteiten en diensten in het kader van arbeidsmarkt en personeelsvoorziening in de regio. Ondersteuning bij vacaturevervulling Tabel 11 geeft een overzicht van de bedrijven met vacatures die hebben aangeven op enige wijze ondersteuning wensen van het regioteam bij de vervulling van de vacatures. Tabel 11

Behoefte ondersteuning regioteam bij vacaturevervulling

Behoefte ondersteuning

Aantal

%

Ja Nee

15 46

25% 75%

Totaal

61

100%

Van de 61 bedrijven met vacatures heeft driekwart geen behoefte aan ondersteuning vanuit het regioteam en een kwart wel. Activiteiten en diensten regioteam Aan alle bedrijven is gevraagd welke thema’s en activiteiten op het gebied van arbeidsmarkt en personeelsvoorziening zij graag zouden zien waarmee het regioteam aan de slag gaat. Bedrijven konden hierbij uit verschillende thema’s kiezen. Hierdoor telt het totaal niet op tot 100%. Tabel 12

Thema’s die volgens bedrijven wenselijk zijn waarmee het regioteam aan de slag gaat

Thema’s Behoud van vakmanschap in de branche Instroom van jongeren in de branche Vergrijzing Best practises op het gebied van werving en selectie Jeugdwerkloosheid Anders Weet niet

Aantal

%

58 57 34 13 2 6 29

48% 48% 28% 11% 2% 5% 24%

Bijna de helft van de bedrijven zou graag zien dat het regioteam aan de slag gaat op het gebied van ‘behoud van vakmanschap’ en ‘instroom van jongeren’. Bijna een kwart van de bedrijven geeft aan echter geen idee te hebben. Onder de categorie anders worden uiteenlopende zaken genoemd als: employability, contacten met scholen, achteruitgang kwaliteit schoolverlaters, reïntegratie van arbeidsgehandicapten, het werken met arbeidspools in de regio. DIJK12 Beleidsonderzoek - West - oktober 2004

25

Resultaten vacaturescan Regio West

Recommend Documents