Resultaten RD-onderzoek bijbellezen onder HGJB-jongeren Eind oktober 2015 publiceerde het Reformatorisch Dagblad (RD) de resultaten van een onderzoek over bijbellezen onder jongeren uit de breedte van de gereformeerde gezindte (zie www.rd.nl/bijbellezen). Tien jaar eerder werden dezelfde vragen gesteld aan jongeren uit het achterland van de HGJB. Omdat in het RD-onderzoek ook gevraagd is naar het kerkgenootschap waar de jongeren bij horen, kunnen de HGJB-cijfers van tien jaar geleden vergeleken worden met de cijfers voor het HGJB-achterland voor 2015. Hieronder zijn die op een rij gezet. LET OP: voor 2015 verschillen de cijfers dus van die uit de publicatie in het RD. In het RD gaat het om de resultaten voor de totale onderzoeksgroep (incl. de HGJB), hieronder gaat het alleen om de HGJB-cijfers.
1. Lees je voor jezelf wel eens in de Bijbel?
(bijna) nooit een paar keer in de maand een paar keer in de week elke dag
2005 28% 12% 25% 35%
2015 22% 12% 27% 39%
Conclusie: Jongeren in het HGJB-achterland lezen meer dan tien jaar geleden de Bijbel: 66% doet het een paar keer in de week of zelfs elke dag (2005: 60%). Het aantal jongeren dat het (bijna) nooit doet, is met 6% gedaald. Het verschil zou voor een deel verklaard kunnen worden door het feit dat de gemiddelde leeftijd van de jongeren die aan het onderzoek meededen, iets hoger was dan in 2005. Ondertussen leest bijna 35% (was 40%) van de jongeren in het HGJB-achterland weinig of nooit in de Bijbel! Er is dus geen reden om achterover te leunen. Blijvende investering – in het verlengde van de eerste Leer Me Lezen projecten van de HGJB – is nodig!
2. Als je de Bijbel leest, hoeveel tijd neem je dan meestal? Hoeveel tijd 5 minuten 10 minuten 15 minuten een half uur langer dan een half uur
2005 37% 38% 21% 3% 1%
2015 40% 39% 17% 3% 1%
Conclusie: Het lijkt erop dat er weliswaar méér (vraag 1), maar ook korter bijbelgelezen wordt dan in 2005. Komt dat door het gebruik van bijbelapps (zie vraag 5)?
Onderzoek bijbellezen onder HGJB-jongeren 2005-2015
3. Ben je tevreden met de manier waarop je nu de Bijbel leest? 2005 39% 61%
Ja Nee
2015 43% 57%
Conclusie: Nog altijd is bijna 60% van de ondervraagde jongeren niet tevreden met de manier waarop ze bijbellezen. Er is dus veel behoefte aan en ruimte voor onderwijs over het lezen van de Bijbel! Als HGJB en als gemeenten moeten we ons dat ter harte nemen. Dat de ‘tevredenheid’ over de manier van bijbellezen ten opzichte van 2005 gegroeid is of lijkt, heeft mogelijk (mede) te maken met de hogere gemiddelde leeftijd van de respondenten.
4. Ik zou meer aan het bijbellezen beleven als… Tussen haakjes de plek in deze ‘top 8’ ik persoonlijk meer geraakt werd ik nieuwe dingen (voor mezelf) zou ontdekken ik meer zou kunnen onthouden wat er staat ik zou weten wat ik er in de praktijk mee kan ik beter zou begrijpen wat er staat ik meer zou zien wat het met deze tijd te maken heeft ik allerlei verbanden kon ontdekken
2005 60 (1) 58 (2) 48 (3) 47 (4) 46 (5) 39 (6) 32 (7)
2015 61 (1) 60 (2) 49 (4) 58 (3) 33 (7) 48 (5) 43 (6)
Conclusie: Evenals tien jaar geleden verlangen jongeren ernaar om ‘meer geraakt’ te worden en om ‘nieuwe dingen te ontdekken’ als ze bijbellezen. Opvallend is de hogere score van ‘als ik zou weten wat ik er in de praktijk mee kan’ en de lagere score van ‘als ik zou begrijpen wat er staat’. Komt dat laatste door de (Jongerenbijbel bij) de Herziene Statenvertaling? De score hiervan is ook lager dan bij de RD-onderzoeksgroep als geheel (41% tegen 33% voor HGJB).
5. Hoe lees je de Bijbel het liefst?
met een dagboek erbij met behulp van een leesrooster de hele Bijbel van voor naar achter per bijbelboek door iedere keer een ander gedeelte te lezen anders
2005 58% 5% 9% 15% 21% -
2015 48% 6% 9% 14% 17% 9%
Conclusie: Opvallend is de lagere score van bijbellezen met een dagboek erbij. Waarschijnlijk is het verschil zo goed als geheel gegaan naar ‘anders’, waarbij vaak de bijbelapp werd genoemd.
Onderzoek bijbellezen onder HGJB-jongeren 2005-2015
6. Welke soort bijbelgedeelten spreken je vooral aan? Hiervoor zijn geen afzonderlijke gegevens voor HGJB-achterland. Onderstaande getallen gelden dus voor de RD-onderzoeksgroep als geheel. Tussen haakjes de plek in deze ‘top 7’ geschiedenissen uit het OT Psalmen Spreuken Profetieën evangeliën brieven uit het NT Openbaring
2005 34% (3/4) 32% (5) 20% (6) 13% (7) 40% (1) 36% (2) 34% (3/4)
2015 34% (2) 38% (1) 24% (6) 10% (7) 33% (3) 30% (4) 25% (5)
Conclusie: Meest opvallend is de grotere ‘populariteit’ van de Psalmen. Heeft dat te maken met de belevingscultuur anno 2015?
7. Wat doe je als je een bepaald bijbelgedeelte leest? In percentages (tussen haakjes % 2005) Ik lees het één keer Ik lees het een paar keer Ik probeer het uit m’n hoofd te leren Ik ga na welke persoonlijke boodschap erin zit Ik schrijf een aantal dingen voor mezelf op Ik onderstreep bepaalde woorden of zinnen Ik zoek de kern van het gedeelte op Ik pak er een commentaar of kanttekeningen bij Ik lees het nog eens in een andere vertaling Ik ga erover in gebed met God
nooit
soms
4 (7) 17 (16) 72 (76) 9 (9) 59 (72) 54 (68) 27 (33) 63 (68) 48 (46) 14 (20)
31 (31) 53 (58) 25 (22) 42 (51) 28 (21) 23 (18) 38 (45) 27 (19) 37 (38) 40 (48)
regelm. 41 (36) 29 (22) 3 (2) 31 (28) 11 (4) 17 (10) 29 (19) 8 (9) 15 (13) 36 (22)
altijd 25 (26) 2 (4) 0 (0) 17 (12) 3 (4) 6 (5) 7 (4) 2 (3) 0 (3) 11 (10)
Conclusie: Hoewel ook dit gedeeltelijk verklaard zou kunnen worden uit de gemiddeld hogere leeftijd van de onderzoeksgroep, valt hier op dat de resultaten een actievere houding bij het bijbellezen laten zien dan in 2005 (dingen opschrijven, woorden onderstrepen, kern opzoeken). Vergeleken met de RD-onderzoeksgroep als geheel valt verder de hogere score op bij het ‘nagaan welke persoonlijke boodschap erin zit’ (bij ‘nooit’: HGJB 9, RD 17%, bij ‘altijd’: HGJB 17, RD 12%). Ook het ‘in gebed gaan met God’ scoort hoger dan in de totale RD-onderzoeksgroep (‘regelmatig’ of ‘altijd’: HGJB 47, RD 37%). Actief en persoonlijk bijbellezen, zijn aspecten waar de HGJB met de projecten Leer Me Lezen (en de SOLVAT-methode) veel in heeft geïnvesteerd. We zien in dit onderzoek een aansporing om op dit spoor verder te gaan.
Onderzoek bijbellezen onder HGJB-jongeren 2005-2015
8. Als het lezen van de Bijbel niet om minder gaat, komt dat… Tussen haakjes plek in deze ‘top 9’ doordat ik te weinig tijd heb of neem doordat ik me niet kan concentreren doordat er teveel onrust in mezelf zit doordat ik er te weinig van snap doordat ik te weinig zin heb doordat het in mijn omgeving niet rustig is doordat ik er niet veel van verwacht doordat ik het moeilijk kan geloven doordat ik het nut er niet van inzie
2005 69% (1) 67% (2) 43% (3) 39% (4) 38% (5) 16% (6/7) 16% (6/7) 14% (8) 10% (9)
2015 73% (1) 59% (2) 52% (3) 19% (6) 31% (4) 21% (5) 16% (7) 9% (8) 6% (9)
Conclusie: Positief is (opnieuw) de relatief lage score van ‘doordat ik er niet veel van verwacht’ en ‘doordat ik het moeilijk kan geloven’. Als het bijbellezen minder gaat, wijten jongeren dat vooral aan het feit dat ze er te weinig tijd voor hebben of nemen, en aan het feit dat ze zich niet kunnen concentreren. Wat opvalt, is dat ze het veel minder dan in 2005 wijten aan het ‘niet snappen’ (een daling van 20%). Dat zal op z’n minst voor een groot deel te danken zijn aan de (Jongerenbijbel bij) de Herziene Statenvertaling. 9. Ik lees de Bijbel omdat… Tussen haakjes de plek in deze ‘top 7’ ik God (beter) wil leren kennen ik toegerust wil worden om als christen te leven ik vooral meer kennis wil opdoen ik persoonlijk bemoedigd wil worden ik troost nodig heb ik op z’n tijd vermaand moet worden anderen dat van mij verwachten
2005 72% (1) 62% (2) 51% (3) 50% (4) 42% (5) 33% (6) 12% (7)
2015 80% (1) 63% (2) 51% (4) 62% (3) 46% (5) 34% (6) 13% (7)
Conclusie: Opvallende stijgers zijn hier ‘omdat ik God (beter) wil leren kennen’ en ‘omdat ik persoonlijk bemoedigd wil worden’. Overigens scoren HGJB-jongeren bij de eerste zes motivaties over de hele linie bovengemiddeld ten opzichte van de totale onderzoeksgroep. 10. Welke bijbelvertaling gebruik je? Deze vraag is in 2005 niet gesteld. Totale onderzoeksgroep Statenvertaling 41% Herziene Statenvertaling 34% Nieuwe Bijbelvertaling 9% NBG ‘51 1% Het Boek 2% Bijbel in Gewone Taal 5% Anders * 9% * = meestal SV + HSV naast elkaar
HGJB-achterland 11% 56% 13% 1% 2% 7% 10%
Onderzoek bijbellezen onder HGJB-jongeren 2005-2015
Conclusie: Wat te verwachten was, maar toch wel opvalt: de Statenvertaling wordt in HGJBachterland beduidend minder gebruikt dan in de totale RD-onderzoeksgroep. De Herziene Statenvertaling en in mindere mate ook de Nieuwe Bijbelvertaling worden daarentegen veel méér gebruikt. 11. Vul aan: als de Bijbel iets zegt over een onderwerp als seksualiteit, zie ik dat als… Deze vraag is in 2005 niet gesteld.
● belangrijk, maar niet per se doorslaggevend ● doorslaggevend, ik probeer dat te gehoorzamen ● een mening; ik kijk of ik er iets mee kan ● niet echt belangrijk; ik doe daar dus weinig of niks mee
Totale onderzoeksgroep 39%
HGJB-achterland 43%
35%
39%
15%
13%
11%
5%
Conclusie: Met harde conclusies moeten we hier voorzichtig zijn. Met enig recht kunnen jongeren bij het eerste antwoord gedacht hebben dat het de vraag is hoe het bijbels spreken op dit punt toegepast moet worden op deze tijd. Niettemin kan een voorzichtige conclusie zijn dat het gezag van de Bijbel voor veel jongeren niet vanzelfsprekend is. Maar 40% van de jongeren uit het HGJB-achterland gaat voor een doorslaggevende rol van het gezag van de Bijbel in hun leven. Er zijn niet echt opvallende verschillen met de totale onderzoeksgroep.
Onderzoek bijbellezen onder HGJB-jongeren 2005-2015
