Evt logo van brancheorganisatie
Evt logo van KBB
Restauratiestukadoor Beroepscompetentieprofiel
BCP Restauratiestukadoor definitief oktober 2011
1
© Savantis, Vakcentrum Afbouw en Onderhoud, Presentatie en Communicatie, Waddinxveen, oktober 2011. Gebruik van teksten en gegevens met bronvermelding is toegestaan. Commercieel gebruik van teksten en gegevens is niet toegestaan.
BCP Restauratiestukadoor definitief oktober 2011
Inhoudsopgave
Colofon .................................................................................................................................................. 4 Brondocumenten .................................................................................................................................. 4 1
Algemene informatie over het beroep ......................................................................................... 5 1.1 Mogelijke functiebenamingen .................................................................................................... 5 1.2 Beschrijving van het beroep ....................................................................................................... 5
2
Overzicht van kerntaken en werkprocessen in het beroep
11
3
Beschrijving van de kerntaken .................................................................................................... 13 3.1 Kerntaak 1 Stelt een restauratieplan op ................................................................................... 13 3.2 Kerntaak 2 Restaureert en reproduceert stukadoorswerk ..................................................... 16 3.3 Kerntaak 3 Begeleidt leerlingen/ nieuwe medewerkers 21
4
Competenties die nodig zijn om de kerntaken goed uit te voeren: ......................................... 26
Er bestaat in het Nederlands een dilemma als het gaat over het gebruik van woorden die als mannelijk en vrouwelijk geïnterpreteerd kunnen worden. We zouden consequent kunnen werken met 'hij/zij' en 'zijn/haar', maar dat geeft een gedwongenheid die wij stilistisch niet verantwoord vinden. De personen die in dit stuk de handelingen verrichten of beschreven worden, kunnen in onze optiek net zo goed mannen zijn als vrouwen.
BCP Restauratiestukadoor definitief oktober 2011
Colofon Ontwikkeld door
Afdeling ontwikkeling Opleidingen, Onderwijsdiensten en Examens van Savantis in samenwerking met het bedrijfsleven.
Verantwoording
Vastgesteld door: NOA (Nederlandse Ondernemersvereniging voor Afbouwbedrijven) Op: 30 november 2011 Te: Veenendaal
Brondocumenten - Kwalificatiedossier Restauratiestukadoor Cohort 2012-2013 - BCP Restauratiestukadoor april 2004 - Rapportage Arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie Savantis 2009/2010, februari 2010 - Trends en ontwikkelingen in de afbouwbranche 2011-2016
BCP Restauratiestukadoor definitief oktober 2011
1
Algemene informatie over het beroep
In dit hoofdstuk wordt het beroep nader omschreven.
1.1 Mogelijke functiebenamingen
Restauratiestukadoor, meesterstukadoor
1.2 Beschrijving van het beroep Werkomgeving
Typerende beroepshouding
De restauratiestukadoor is werkzaam in kleine, middelgrote en grote bedrijven binnen de afbouwbedrijfstak, specifiek hierbinnen in de stukadoorssector. Hij voert zijn werkzaamheden uit voor diverse opdrachtgevers in met name de sector renovatie/restauratie, maar daarnaast ook in de woningbouw en utiliteitsbouw, zowel in onderhoudssituaties als bij nieuwbouw (gericht op nieuw, specialistisch decoratief stucwerk). De restauratiestukadoor werkt individueel, maar kan bij het uitvoerende werk ook in teams worden ingezet. Hij werkt op wisselende, vaak unieke locaties en heeft daarbij te maken met verschillende betrokkenen. Hij moet dus goed kunnen samenwerken en communiceren. De restauratiestukadoor voert na opdracht van zijn leidinggevende restauraties en specialistisch decoratief stukadoorswerk uit aan wanden, plafonds en gevels. Hij voert zijn werkzaamheden zowel binnen (restaureren/decoreren van wanden en plafonds) als buiten (aan gevels) uit en moet hierbij rekening houden met de kwetsbare staat van gebouwen, het werken op hoogte en weersomstandigheden. De restauratiestukadoor kan zowel worden ingezet aan het begin van een restauratietraject als tijdens reeds ingang gezette werkzaamheden, waarbij een beroep wordt gedaan op zijn deskundigheid. De restauratiestukadoor beheerst vaktechnische vaardigheden en combineert daarmee de volgende houdingsaspecten: Zelfstandigheid: op eigen kracht handelen. Oplossingsgericht: doelgericht en resultaatgericht werken, rekening houdend met wensen en randvoorwaarden. Flexibiliteit: inspelen op veranderende werkomstandigheden. Sociaalcommunicatieve vaardigheden: in staat om met anderen in een team samen te werken. Stressbestendigheid: werken onder tijdsdruk en veranderende werkomstandigheden op steeds wisselende locaties. Besluitvaardigheid: durf om beslissingen te nemen. Communicatieve vaardigheden: communicatieve vaardigheden om specifieke wensen van de opdrachtgever te achterhalen. Klantgerichtheid: omgaan met wensen en eisen van de
BCP Restauratiestukadoor definitief oktober 2011
opdrachtgever. Accuraatheid: zorgvuldig en nauwkeurig werken. Ethisch en kwaliteitsbewust handelen: restauratiewerkzaamheden verrichten vanuit waarden en normen, rekening houdend met de economische, historische en emotionele waarde van het object. Hij gaat hierbij uit van de juiste prijs-kwaliteitverhouding. Werkomstandigheden: hij is in hoge mate veiligheids-, kwaliteits-, Arbo- en milieubewust. Hij kan op hoogte werken. Rol en verantwoordelijkheden
In opdracht van en in overleg met zijn leidinggevende voert de restauratiestukadoor zelfstandig zijn takenpakket uit volgens de werkinstructies die hij daarvoor heeft gekregen. Hij adviseert de opdrachtgever bij het maken van keuzes bij materiaal-, kleur- en stijltoepassing. Indien nodig bedenkt hij passende alternatieven in samenspraak met de opdrachtgever. Hij is in staat de gevraagde kwaliteit in relatie tot de te besteden tijd te leveren. Hij kan aangeven wat de relatie is tussen dubo (duurzaam bouwen) en het vakgebied en wat de relatie is tussen de bouwconstructie en de kwaliteit van het stukadoorswerk. Bij schade- en sporenonderzoek schakelt hij zo nodig externe deskundigheid (b.v. laboratoria etc.) in. Als voorman heeft hij op de werkplek coördinerende taken. Als praktijkopleider stuurt hij aankomende specialisten aan en heeft hij een positieve en stimulerende invloed op hen. Hij staat vaak direct in contact met de opdrachtgever/bewoner. Hij bezit een goede beroepshouding, past goede omgangsvormen toe en kan zich verplaatsen in de wensen van de opdrachtgever.
Complexiteit
De restauratiestukadoor is verantwoordelijk voor zijn eigen takenpakket, bestaande uit het uitvoeren van routinematige handelingen en het combineren van procedures. Daarnaast is er - vanwege het werken in teamverband - sprake van een collectieve verantwoordelijkheid voor het takenpakket. De diverse technische werkzaamheden combineert de restauratiestukadoor met meer organisatorische en leidinggevende taken - indien hij deze van zijn leidinggevende heeft gekregen. Hij moet goed kunnen inspelen op zowel technische (on)mogelijkheden van de situatie ter plekke (zoals conditie van de ondergrond, weer, temperatuur en vocht), de organisatorische randvoorwaarden, wensen van de opdrachtgever/klant en bedrijfsbelangen. Aan het lezen, begrijpen en uitvoeren van kwaliteitsvoorschriften worden hoge eisen gesteld. De kennis en vaardigheden van de restauratiestukadoor zijn functiegebonden.
Wettelijke beroepsvereisten
Niet van toepassing
Branche vereisten
Niet van toepassing
Nederlands en (moderne) vreemde talen
De restauratiestukadoor heeft de volgende Nederlandse taalvaardigheden: Luisteren: luisteren naar opdrachten en instructies
BCP Restauratiestukadoor definitief oktober 2011
Gesprekken voeren: actief informatie uitwisselen, actief deelnemen aan discussies en overleg en het houden van een monoloog (advies geven, restauratieplan toelichten, werk opleveren, instructie geven). Lezen: het lezen van zakelijke teksten: zowel instructies en informatieve teksten (zoals bestek, productinformatie, informatieve brochures van monumentenzorg), als betogende teksten (zoals publicaties in tijdschriften). Schrijven: het schrijven van correspondentie (informatieverzoeken, bedanken), het invullen van formulieren (werkbriefjes en staten), het maken van aantekeningen en het schrijven van verslagen (restauratieplan). Rekenen/ wiskunde
Getallen en verhoudingen: berekeningen maken voor een restauratie(plan) en het berekenen van meer- of minderwerk. Meten en meetkunde: het maken van berekeningen voor ontwerpen, pleisterdragers en constructies hiervoor, het overzetten van tekeningen, het bepalen van uitslagpunten, het verstekken van lijsten en het bepalen van plaatsing en afmetingen. Ruimte en vorm: meetkundige en ruimtelijke oriëntatie, ruimtelijke constructies, kijklijnen, vlakke figuren en ruimtelijke vormen, tekenen, construeren, rekenen, representaties in 2D en 3D. Gegevensverwerking, onzekerheid: Gegevens verzamelen en
ordenen, conclusies trekken
BCP Restauratiestukadoor definitief oktober 2011
1.3 Loopbaanperspectief De restauratiestukadoor kan doorstromen naar een (midden)kaderfunctie of een specialistische functie op hbo-niveau (technisch adviseur, docent).
BCP Restauratiestukadoor definitief oktober 2011
1.4 Trends en innovaties Hieronder worden relevante ontwikkelingen voor het beroep beschreven. Trends en innovaties geven aan in hoeverre het beroep nog kan veranderen onder invloed van vernieuwingen. Het gaat hierbij om ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, ontwikkelingen in wetgeving en overheidsregulering en ontwikkelingen in de beroepsuitoefening zelf (b.v. technologische veranderingen of marktontwikkelingen in de sector). Arbeidsmarkt
Het in 2011 door het EIB (Economisch Instituut voor de Bouwnijverheid) uitgevoerde onderzoek 'Trends en ontwikkelingen in de afbouwbranche 2011-2016' geeft aan dat de afbouwbranche in 2009 9690 bedrijven bevatte, waarvan 3145 ondernemingen met personeel en 6545 zzp'ers. Dit aantal ligt fors boven de cijfers van 2005. Toen waren er nog ongeveer 7000 bedrijven, waarvan bijna 5400 als zelfstandigen zonder personeel. Het verschil is voor een belangrijk deel het gevolg van de verbeterde registratie door het Bedrijfschap Afbouw van bedrijven en de plafond/wandsector. De afbouwbedrijven zijn verdeeld over vier sectoren in de bedrijfstak, te weten stukadoren, vloeren, wand- en plafondmontage en blokken en elementenstellen. In totaal zijn 27.011 personen werkzaam in de branche. Hiervan zijn er 13.509 stukadoors. De stukadoorssector vertegenwoordigt ruim de helft van het totale aantal bedrijven in de branche. In het EIB-onderzoek wordt aangegeven dat het verwachte herstel van de economische recessie ook gevolgen heeft voor de bouwproductie in de afbouwbranche. De verwachting is dat de productie in de sector stukadoren in 2011 gelijk blijft en in 2012 stijgt met 4,5 %. Ook in de periode 2013-2016 wordt jaarlijks een gemiddelde stijging verwacht van 3%. Deze groei is in lijn met de verwachte productietoename in de totale afbouwbranche. Vanaf 2012 is de verwachting dat er met de toenemende productie ook sprake zijn van een stijging van de werkgelegenheid. Ondanks de recessie blijft het van belang voldoende personeel voor de branche op te leiden. Vanaf 2012 neemt de vraag naar werkenden naar verwachting weer toe. Het EIB beveelt aan om de instroom in de opleidingen in 2010 en 2011 niet te veel te laten terugvallen om te voorkomen dat er in de latere jaren een veel grotere inspanning moet worden verricht om de dan hoge noodzakelijke instroom te realiseren. Beter is om juist continuïteit van de instroom na te streven.
Wetgeving en regelgeving
De wetgeving rondom Arbo, milieu en veiligheid is continu in beweging. Europese wet- en regelgeving wordt steeds belangrijker met als gevolg dat de NEN-normen hieraan aangepast zullen worden. De restauratiestukadoor moet al dan niet via zijn werkgever op de hoogte blijven van deze aanpassingen. Daarnaast heeft de restauratiestukadoor te maken met de monumentenwet omdat hij vaak opdrachten aan of in monumentale panden moet uitvoeren.
BCP Restauratiestukadoor definitief oktober 2011
Ontwikkelingen in de beroepsuitoefening
De sterker geworden specialisatie van restauratiewerk binnen het stukadoorsspectrum leidt tot een verdere organisatie van het restauratievak en activiteiten om het restauratievak steeds professioneler te maken. Activiteiten vinden bijvoorbeeld plaats op het gebied van opleidingen, cursussen, kennisdeling en oprichten van specifieke procedures en richtlijnen omtrent restauraties. Daarnaast zijn trends waar te nemen in zowel toepassing van innovaties op het gebied van materialen als het teruggrijpen op de historische methodieken, zowel bij restauraties als decoratief werk. Deze ontwikkelingen betekenen dat de restauratiestukadoor een proactieve houding moet hebben ten aanzien van het ontwikkelen van zijn vakmanschap. Ook wordt verwacht dat er naast restauratiewerk meer aandacht komt voor het monitoren en onderhouden van gerestaureerde objecten. Dit kan een accentverschuiving in de werkzaamheden tot gevolg hebben.
BCP Restauratiestukadoor definitief oktober 2011
2 Overzicht van kerntaken en werkprocessen in het beroep In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van de kerntaken en werkprocessen kenmerkend voor het beroep. Een kerntaak is een kenmerkende taak binnen de beroepsuitoefening. Het betreft een substantieel deel van de beroepsuitoefening naar omvang, tijdsbeslag, frequentie en/of belang. Een werkproces is een afgebakend onderdeel van een kerntaak. Het werkproces kent een begin en een eind, heeft een resultaat en wordt kenmerkend herkend in de beroepspraktijk. De werkprocessen worden in handelingen beschreven opdat duidelijk is wat de beroepsbeoefening inhoudt.
Stukadoor Kerntaak
Werkproces
Kerntaak 1 Stelt een restauratieplan op 1.1 Gegevens verzamelen
1.2 Restauratieobject inspecteren
1.3 Restauratieplan opstellen
1.4 Restauratieplan opleveren
Kerntaak 2 Restaureert en reproduceert stukadoorswerk 2.1 Werkzaamheden voorbereiden
2.2 Constructies en pleisterdragers aanbrengen
2.3 Ondergronden repareren en voorbehandelen
2.4 Specialistische en decoratieve raap- en afwerklagen aanbrengen
2.5 Lijstwerk en ornamenten ontwerpen
2.6 Lijstwerk en ornamenten modelleren
BCP Restauratiestukadoor definitief oktober 2011
2.7 Ornamenten vervaardigen, aanbrengen en afwerken
2.8 Lijstwerk vervaardigen, aanbrengen en afwerken
2.9 Opruimwerkzaamheden uitvoeren
2.10 Werkzaamheden opleveren
Kerntaak 3 Begeleidt leerlingen/nieuwe medewerkers 3.1 De juiste leersituatie kiezen
3.2 Instructies geven, coachen en motiveren
3.3 Het leerproces beoordelen en evalueren
BCP Restauratiestukadoor definitief oktober 2011
3 Beschrijving van de kerntaken In dit hoofdstuk zijn de verschillende kerntaken in dit beroepscompetentieprofiel beschreven. Daarnaast worden in de rechterkolom de werkprocessen benoemd en resultaten die een werkproces moet opleveren 3.1 Kerntaak 1 Stelt een restauratieplan op Kerntaak 1 Stelt een restauratieplan op Beschrijving werkproces:
Werkprocessen bij kerntaak 1 1.1 Gegevens verzamelen
De restauratiestukadoor ontvangt de opdracht van zijn leidinggevende om een restauratieplan op te stellen. Hij inventariseert de wensen en behoeften van de opdrachtgever en bekijkt deze in relatie tot de mogelijkheden. Hij oriënteert zich op de ligging, stijl en functie van het project, relevante richtlijnen en procedures en vergelijkbare of eerdere restauraties. Eventueel maakt hij een tekening. Hij raadpleegt diverse informatiebronnen en legt informatie vast in een dossier. Hij overlegt met zijn opdrachtgever, externe deskundigen en instanties en stemt met zijn leidinggevende af. Resultaat: Alle relevante informatie is verzameld en de wensen en behoeften van de opdrachtgever en randvoorwaarden zijn bekend. Vakkennis en vakvaardigheden De restauratiestukadoor heeft kennis van: bedrijfsrichtlijnen stijlenleer vakterminologie geschiedenis van stucwerk en gerelateerde bouwkunst constructies De restauratiestukadoor is vaardig in: lezen en interpreteren van restauratiegegevens lezen en interpreteren van procedures en richtlijnen lezen en interpreteren van tekeningen en bestek mondeling communiceren schriftelijk communiceren Beschrijving werkproces: De restauratiestukadoor inspecteert het restauratieobject middels metingen (zoals de zoutmeting en vochtmeting) en inspecties, verzamelt monsters voor extern laboratoriumonderzoek en bepaalt het schadebeeld, de (bouwkundige) staat van het stucwerk en de ondergrond en bouwstijl. Hij kiest en gebruikt hierbij geschikte apparatuur, instrumenten, gereedschappen, en (klim)materieel. Hij bepaalt de ouderdom, (restauratie)historie, authenticiteit en uniciteit van het object. Hij bouwt een dossier op van het restauratieobject. Hij overlegt met betrokkenen, instanties, externe deskundigen en laboratoria en stemt af met zijn leidinggevende. BCP Restauratiestukadoor definitief oktober 2011
1.2 Restauratieobject inspecteren
Resultaat: De gegevens over het restauratieobject geven een zo volledig mogelijke basis voor het bepalen of een restauratie zinvol of uitvoerbaar is, voor het opstellen van een restauratieplan en voor de uitvoering ervan. Vakkennis en vakvaardigheden De restauratiestukadoor heeft kennis van: bedrijfsrichtlijnen stijlenleer vakterminologie geschiedenis van stucwerk en gerelateerde bouwkunst constructies Arbo, milieu en veiligheid (waaronder persoonlijke beschermingsmiddelen) vaktechnische en leveranciersrichtlijnen diverse meet- en beoordelingsmethoden traditionele en moderne stukadoorstechnieken materialen, gereedschappen en apparatuur ondergronden onderzoekstechnieken De restauratiestukadoor is vaardig in: lezen en interpreteren van restauratiegegevens lezen en interpreteren van procedures en richtlijnen lezen en interpreteren van tekeningen en bestek mondeling communiceren schriftelijk communiceren Beschrijving werkproces:
1.3 Restauratieplan opstellen
De restauratiestukadoor interpreteert, controleert en vergelijkt de informatie uit de gegevensverzameling en inspectie van het object. Hij brengt structuur aan in de informatie, onderscheidt hoofd- en bijzaken, legt verbanden, doet eventueel aanvullend onderzoek en trekt conclusies. Hij overlegt met leveranciers over de verschillende mogelijkheden voor behandeling van het object, maakt een keuze en werkt dit uit in een restauratieplan met een beschrijving van de werkzaamheden, middelen en verwachte tijdsbesteding. Hierbij probeert hij zoveel mogelijk nieuwe benaderingen, inzichten en vindingrijke ideeën te verwerken in het restauratieplan. Resultaat: Een goed onderbouwd, helder en vakkundig verantwoord en optimaal restauratieplan. Het plan kan gebruikt worden voor calculatie. Vakkennis en vakvaardigheden De restauratiestukadoor heeft kennis van: bedrijfsrichtlijnen stijlenleer vakterminologie geschiedenis van stucwerk en gerelateerde bouwkunst constructies Arbo, milieu en veiligheid (waaronder persoonlijke beschermingsmiddelen) BCP Restauratiestukadoor definitief oktober 2011
vaktechnische en leveranciersrichtlijnen diverse meet- en beoordelingsmethoden traditionele en moderne stukadoorstechnieken materialen, gereedschappen en apparatuur ondergronden onderzoekstechnieken
De restauratiestukadoor is vaardig in: lezen en interpreteren van restauratiegegevens lezen en interpreteren van procedures en richtlijnen lezen en interpreteren van tekeningen en bestek mondeling communiceren schriftelijk communiceren Beschrijving werkproces:
1.4 Restauratieplan opleveren
De restauratiestukadoor licht zijn restauratieplan en gemaakte keuzes toe, beantwoordt vragen en past indien nodig het plan aan. Hij archiveert het plan en het dossier. Resultaat: Een restauratieplan dat is afgestemd met de leidinggevende en opdrachtgever. Vakkennis en vakvaardigheden De restauratiestukadoor heeft kennis van: bedrijfsrichtlijnen stijlenleer vakterminologie geschiedenis van stucwerk en gerelateerde bouwkunst Arbo, milieu en veiligheid (waaronder persoonlijke beschermingsmiddelen) vaktechnische en leveranciersrichtlijnen diverse meet- en beoordelingsmethoden traditionele en moderne stukadoorstechnieken materialen, gereedschappen en apparatuur ondergronden De restauratiestukadoor is vaardig in: lezen en interpreteren van restauratiegegevens lezen en interpreteren van procedures en richtlijnen lezen en interpreteren van tekeningen en bestek mondeling communiceren schriftelijk communiceren De restauratiestukadoor kan tijdens het opstellen van het restauratieplan te maken hebben met de volgende dilemma’s Zelfstandigheid versus beperkte bevoegdheid: bij voorkomende problemen tijdens de uitvoering moet de restauratiestukadoor afwegen wanneer zijn leidinggevende ingeschakeld moet worden en wanneer zelfstandig zoeken naar een oplossing gewenst is. Tijd versus kwaliteit: de gevraagde kwaliteit uit te voeren in de gecalculeerde tijd of op regiebasis. Delegeren: de restauratiestukadoor moet bepalen welke taken hij kan delegeren aan een leerling / stagiair en welke taken hij zelf moet uitvoeren om het gewenste resultaat te behalen.
BCP Restauratiestukadoor definitief oktober 2011
3.2 Kerntaak 2 Restaureert en reproduceert stukadoorswerk
Kerntaak 2 Restaureert en reproduceert stukadoorswerk Beschrijving werkproces:
Werkprocessen bij kerntaak 2 2.1 Werkzaamheden voorbereiden
De restauratiestukadoor ontvangt de opdracht van zijn leidinggevende tot het aanbrengen van nieuw decoratief stukadoorswerk of restauratiestukadoorswerk. Hij vertaalt de opdracht, bestek en tekeningen en indien van toepassing het restauratieplan en de wensen van de opdrachtgever naar het werk. Hij bepaalt de te hanteren methode, werkvolgorde, benodigde middelen en berekent materiaal. Hij zorgt ervoor dat de relevante (klim)materialen, gereedschappen, persoonlijke beschermingsmiddelen, apparatuur, werkbanken en voorzieningen aanwezig zijn. Hij controleert de situatie ter plekke. Hij dekt en plakt de werkplek af en richt deze in. Tijdens de voorbereiding houdt hij rekening met de opdrachtgever (wat betreft tijden en overlast) en communiceert hij met diverse betrokkenen (o.a. leidinggevende, collega's, onderaannemers, uitvoerder, in werkoverleg). Resultaat: Het werk is zodanig gepland, praktisch en organisatorisch voorbereid en met betrokkenen afgestemd, zodat de restauratiestukadoor met zijn werkzaamheden kan beginnen. Vakkennis en vakvaardigheden De restauratiestukadoor heeft kennis van: Arbo, milieu en veiligheid (waaronder persoonlijke beschermingsmiddelen) bedrijfsrichtlijnen vaktechnische en leveranciersrichtlijnen traditionele en moderne stukadoorstechnieken materialen, gereedschappen en apparatuur ondergronden klimmateriaal vakterminologie constructies De restauratiestukadoor is vaardig in: lezen en interpreteren van tekeningen en bestek mondeling communiceren Beschrijving werkproces: De restauratiestukadoor zet vanaf tekening maten uit, maakt een draagconstructie voor vlakke, vrijhangende en verlaagde plafonds, bogen en gewelven en brengt hierop diverse typen pleisterdragers (zoals gipsstucplaat, stucanet, steengaas) aan. Hij zorgt hierbij voor een adequate aansluiting en afdichting tussen pleisterdragers en aangrenzende constructies. Hij gebruikt bij het aanbrengen van constructies en pleisterdragers geschikte (klim)materialen, gereedschappen, apparatuur en persoonlijke beschermingsmiddelen. Hij controleert zijn werkzaamheden en lost voorkomende problemen al dan niet in overleg met betrokkenen (zoals leidinggevende,
BCP Restauratiestukadoor definitief oktober 2011
2.2 Constructies en pleisterdragers aanbrengen
collega's, uitvoerder, onderaannemer, specialisten) op. Resultaat: De draagconstructies voor pleisterdragers en de pleisterdragers zijn conform de gestelde richtlijnen en eisen aangebracht. Materialen en middelen zijn hierbij verantwoord ingezet en problemen zijn opgelost. Vakkennis en vakvaardigheden De restauratiestukadoor heeft kennis van: bedrijfsrichtlijnen vakterminologie constructies Arbo, milieu en veiligheid (waaronder persoonlijke beschermingsmiddelen) vaktechnische en leveranciersrichtlijnen traditionele en moderne stukadoorstechnieken materialen, gereedschappen en apparatuur ondergronden het construeren van ondergronden klimmateriaal De restauratiestukadoor is vaardig in: lezen en interpreteren van tekeningen en bestek mondeling communiceren Beschrijving werkproces:
2.3 Ondergronden repareren en voorbehandelen
De restauratiestukadoor controleert de ondergrond en rapporteert hierover, voert diverse herstelwerkzaamheden uit door losse stuclagen vast te zetten, te vervangen, diverse reparaties uit te voeren, uit te vlakken of te saneren. Hij reinigt de ondergrond en behandelt deze voor. Hij gebruikt hierbij geschikte materialen, gereedschappen, apparatuur en persoonlijke beschermingsmiddelen. Hij controleert zijn werkzaamheden en lost voorkomende problemen op. Resultaat: De ondergrond is conform de gestelde richtlijnen en eisen gereedgemaakt voor het aanbrengen van raap- en afwerklagen. Materialen en middelen zijn hierbij verantwoord ingezet en problemen zijn opgelost. De leidinggevende is op de hoogte van afwijkingen of gebreken aan de ondergrond. Vakkennis en vakvaardigheden De restauratiestukadoor heeft kennis van: bedrijfsrichtlijnen vakterminologie constructies Arbo, milieu en veiligheid (waaronder persoonlijke beschermingsmiddelen) vaktechnische en leveranciersrichtlijnen traditionele en moderne stukadoorstechnieken materialen, gereedschappen en apparatuur ondergronden klimmateriaal diverse meet- en beoordelingsmethoden het construeren van ondergronden
BCP Restauratiestukadoor definitief oktober 2011
het voorbehandelen van ondergronden het repareren van ondergronden
De restauratiestukadoor is vaardig in: lezen en interpreteren van tekeningen en bestek mondeling communiceren schriftelijk communiceren Beschrijving werkproces:
2.4 Specialistische en decoratieve raap- en afwerklagen aanbrengen
De restauratiestukadoor maakt materiaal op kleur en in de juiste verhouding (indien nodig na experimenteren) aan, voert al dan niet vanaf tekening maatvoering en brengt op diverse ondergronden diverse vertin- en raaplagen, stucprofielen, diverse specialistische en decoratieve afwerklagen en eventueel versteviging aan. Bijvoorbeeld het aanbrengen van stucmarmer of fresco’s of het uitvoeren van Sgraffito-lagen. Hij gebruikt hierbij geschikte materialen, gereedschappen en apparatuur. Hij controleert zijn werkzaamheden en lost voorkomende problemen op. Resultaat: De ondergrond is conform de gestelde richtlijnen en eisen vertind, beraapt en afgewerkt. Materialen en middelen zijn hierbij verantwoord ingezet en problemen zijn opgelost. Vakkennis en vakvaardigheden De restauratiestukadoor heeft kennis van: bedrijfsrichtlijnen vakterminologie constructies Arbo, milieu en veiligheid (waaronder persoonlijke beschermingsmiddelen) vaktechnische en leveranciersrichtlijnen traditionele en moderne stukadoorstechnieken materialen, gereedschappen en apparatuur ondergronden Beschrijving werkproces:
2.5 Lijstwerk en ornamenten ontwerpen
Indien de opdracht dat vereist en op basis van de wensen van de opdrachtgever maakt de restauratiestukadoor een ontwerp. Hij werkt het ontwerp uit in tekeningen voor lijstwerk en ornamenten voor plafonds, wanden en/of gevels. Daarbij houdt hij rekening met de mogelijkheden, stijl en functie van de ruimte, en voorziet hij het ontwerp van richtlijnen voor uitvoering door derden. Hij onderbouwt tekeningen voor de opdrachtgever en controleert of het ontwerp aan de verwachtingen voldoet. Resultaat: Een creatief ontwerp voor lijstwerk en ornamenten. Materialen en middelen zijn hierbij verantwoord ingezet en er is sprake van een flexibele opstelling tegenover de opdrachtgever. Vakkennis en vakvaardigheden De restauratiestukadoor heeft kennis van: bedrijfsrichtlijnen BCP Restauratiestukadoor definitief oktober 2011
stijlenleer vakterminologie constructies Arbo, milieu en veiligheid (waaronder persoonlijke beschermingsmiddelen) vaktechnische en leveranciersrichtlijnen traditionele en moderne stukadoorstechnieken materialen, gereedschappen en apparatuur ondergronden technisch tekenen mallen ontwerpmethodieken
De restauratiestukadoor is vaardig in: lezen en interpreteren van ontwerpen mondelinge taalvaardigheid schriftelijke taalvaardigheid technisch tekenen Beschrijving werkproces:
2.6 Lijstwerk en ornamenten modelleren
De restauratiestukadoor maakt op basis van bestaande ontwerpen en beeldmateriaal driedimensionale beelden. Daarbij boetseert hij ornamenten en controleert of deze volgens het ontwerp zijn gemaakt. Hij gebruikt geschikte materialen en middelen. Hij onderbouwt zijn werk voor de opdrachtgever. Hij controleert hierbij of zijn werk aan de verwachtingen voldoet. Resultaat: Vakkundig geboetseerde ornamenten voor het probleemloos maken van mallen voor afgietsels. Materialen en middelen zijn hierbij verantwoord ingezet en er is sprake van een flexibele opstelling tegenover de opdrachtgever. Vakkennis en vakvaardigheden De restauratiestukadoor heeft kennis van: stijlenleer vakterminologie Arbo, milieu en veiligheid (waaronder persoonlijke beschermingsmiddelen) materialen, gereedschappen en apparatuur technisch tekenen mallen ontwerpmethodieken De restauratiestukadoor is vaardig in: lezen en interpreteren van ontwerpen mondelinge taalvaardigheid schriftelijke taalvaardigheid technisch tekenen Beschrijving werkproces: De restauratiestukadoor voert al dan niet vanaf tekening maatvoering, maakt diverse gietmallen van geboetseerde of bestaande ornamenten, maakt materiaal aan, giet ornamenten af, brengt gegoten ornamenten aan en werkt kleine delen van ornamenten in het werk bij. In opdracht
BCP Restauratiestukadoor definitief oktober 2011
2.7 Ornamenten vervaardigen, aanbrengen en afwerken
werkt hij ornamenten af met bladgoud of -zilver. Hij gebruikt de hiervoor geschikte materialen, gereedschappen, apparatuur en persoonlijke beschermingsmiddelen. Resultaat: Ornamenten zijn conform de gestelde richtlijnen en eisen aangebracht. Materialen en middelen zijn hierbij verantwoord ingezet en er is adequaat gereageerd op onverwachte situaties. Vakkennis en vakvaardigheden De restauratiestukadoor heeft kennis van: bedrijfsrichtlijnen stijlenleer vakterminologie Arbo, milieu en veiligheid (waaronder persoonlijke beschermingsmiddelen) vaktechnische en leveranciersrichtlijnen traditionele en moderne stukadoorstechnieken materialen, gereedschappen en apparatuur technisch tekenen mallen ontwerpmethodieken De restauratiestukadoor is vaardig in: lezen en interpreteren van tekeningen en bestek Beschrijving werkproces:
2.8 Lijstwerk vervaardigen, aanbrengen en afwerken
De restauratiestukadoor zet maten uit, maakt diverse trekmallen, trekt lijsten op de bank of in het werk, brengt deze aan en verstekt ze. Hij vervaardigt profielen voor versiering op het lijstwerk. Bestaande lijsten werkt hij in opdracht af met bladgoud of –zilver. Hij gebruikt hierbij geschikte (klim)materialen, gereedschappen, apparatuur, werkbanken en persoonlijke beschermingsmiddelen. Hij controleert zijn werkzaamheden en lost voorkomende problemen al dan niet in overleg met betrokkenen (zoals leidinggevende, collega's, uitvoerder, onderaannemer, specialisten) op. Resultaat: Het lijstwerk is conform de gestelde richtlijnen en eisen vervaardigd en afgewerkt. Materialen en middelen zijn hierbij verantwoord ingezet, problemen zijn opgelost en er is adequaat gereageerd op onverwachte situaties. Vakkennis en vakvaardigheden De restauratiestukadoor heeft kennis van: bedrijfsrichtlijnen vakterminologie Arbo, milieu en veiligheid (waaronder persoonlijke beschermingsmiddelen) vaktechnische en leveranciersrichtlijnen traditionele en moderne stukadoorstechnieken materialen, gereedschappen en apparatuur mallen De restauratiestukadoor is vaardig in: lezen en interpreteren van tekeningen en bestek BCP Restauratiestukadoor definitief oktober 2011
Beschrijving werkproces:
2.9 Opruimwerkzaamheden uitvoeren
De restauratiestukadoor ruimt de werkplek op, reinigt gebruikte middelen, slaat (rest)materiaal op, scheidt afval en voert dit af. Resultaat: De werkplek is opgeruimd, materialen en middelen kunnen worden hergebruikt en het milieu is zo min mogelijk belast. Vakkennis en vakvaardigheden De restauratiestukadoor heeft kennis van: bedrijfsrichtlijnen Arbo, milieu en veiligheid (waaronder persoonlijke beschermingsmiddelen) vaktechnische en leveranciersrichtlijnen materialen, gereedschappen en apparatuur klimmateriaal Beschrijving werkproces:
2.10 Werkzaamheden opleveren
De restauratiestukadoor levert het werk op aan de leidinggevende en/of de opdrachtgever. Hij verstrekt hierbij informatie over de uitgevoerde werkzaamheden, verantwoordt afwijkingen van de oorspronkelijke opdracht en registreert gegevens. Hij adviseert de opdrachtgever en neemt meer- of minderwerk op. Hij lost eventuele klachten van de opdrachtgever in overleg met de leidinggevende en eventuele andere betrokkenen op. Resultaat: Het stukadoorswerk is naar tevredenheid opgeleverd. Gegevens over het werk zijn beschikbaar voor administratieve afhandeling en klachten zijn opgelost. Nieuwe diensten zijn indien daar aanleiding toe was ter sprake gebracht. Vakkennis en vakvaardigheden De restauratiestukadoor heeft kennis van: bedrijfsrichtlijnen Arbo, milieu en veiligheid (waaronder persoonlijke beschermingsmiddelen) vaktechnische en leveranciersrichtlijnen materialen, gereedschappen en apparatuur klimmateriaal Toelichting: De restauratiestukadoor kan tijdens het restaureren en reproduceren van stukadoorswerk te maken hebben met de volgende keuzes en dilemma’s: Zelfstandigheid versus beperkte bevoegdheid: bij voorkomende problemen tijdens de uitvoering moet de restauratiestukadoor afwegen wanneer zijn leidinggevende ingeschakeld moet worden en wanneer zelfstandig zoeken naar een oplossing gewenst is. Tijd versus kwaliteit: de gevraagde kwaliteit uit te voeren in de gecalculeerde tijd of op regiebasis. Overlegt met BCP Restauratiestukadoor definitief oktober 2011
opdrachtgever bij onvoorziene omstandigheden Delegeren: de restauratiestukadoor moet bepalen welke taken hij kan delegeren aan een leerling / stagiair en welke taken hij zelf moet uitvoeren om het gewenste resultaat te behalen.
BCP Restauratiestukadoor definitief oktober 2011
3.3 Kerntaak 3 Begeleidt leerlingen/nieuwe medewerkers Kerntaak 3 Begeleidt leerlingen/nieuwe medewerkers Beschrijving werkproces:
Werkprocessen bij kerntaak 3 3.1 De juiste leersituatie kiezen
De restauratiestukadoor kiest de juiste leersituatie voor de leerling of nieuwe medewerker. Voor leerlingen zijn de leersituaties in het persoonlijk ontwikkelingsplan vastgesteld. Resultaat: De restauratiestukadoor heeft een geschikte leersituatie gecreëerd. Vakkennis en vakvaardigheden De restauratiestukadoor is vaardig in: Het overbrengen van vakkennis Mondelinge taalvaardigheid Beschrijving werkproces:
3.2 Instructies geven, coachen en motiveren
De restauratiestukadoor geeft leerlingen/nieuwe medewerkers gerichte (werk)instructies en informeert hen over voorschriften en richtlijnen. Hij ondersteunt de lerende (al dan niet op basis van een leerplan) bij het ontwikkelen van zijn competenties. De restauratiestukadoor stuurt, coacht, motiveert, ondersteunt en moedigt de deelnemer aan in het uitoefenen van zijn taken in het proces van begeleid leren naar zelfstandig leren. Hij bewaakt de vorderingen en stuurt waar nodig bij. Resultaat: De lerende is zodanig geïnstrueerd, geïnformeerd en begeleid, dat hij zijn competenties heeft kunnen ontwikkelen/ ingewerkt wordt. Vakkennis en vakvaardigheden De restauratiestukadoor is vaardig in: Het overbrengen van vakkennis Mondelinge taalvaardigheid Beschrijving werkproces: De restauratiestukadoor beoordeelt mee of het beoogde resultaat (vakvaardigheden en beroepshouding) van het leerproces door de deelnemer wordt behaald. Bij leerlingen wordt het leerproces geëvalueerd door het voeren van reflectie en voortgangsgesprekken. De restauratiestukadoor rapporteert de resultaten. Resultaat: Het leerproces is geëvalueerd. Vakkennis en vakvaardigheden De restauratiestukadoor is vaardig in: BCP Restauratiestukadoor definitief oktober 2011
3.3 Het leerproces beoordelen en evalueren
Het overbrengen van vakkennis Mondelinge taalvaardigheid
Toelichting: De restauratiestukadoor kan tijdens het begeleiden van vakmensen te maken hebben met de volgende keuzes en dilemma’s: - productie ve
- productie maken versus leren, voordoen versus zelf uitvoeren, voordoen van beroepshandelingen en de leerling de tijd en de ruimte geven om te kunnen oefenen c.q. inslijpen - het signaleren van weerstanden c.q. blokkades bij de restauratiestukadoor en het bieden van ondersteuning bij het oplossen hiervan. - aan de hand van vooraf opgestelde criteria de werkzaamheden van de leerling beoordelen en objectief hierover te rapporteren.
BCP Restauratiestukadoor definitief oktober 2011
Kennis Bedrijfsrichtlijnen Stijlenleer Vakterminologie Geschiedenis van stucwerk en gerelateerde bouwkunst Constructies Arbo, milieu en veiligheid Vaktechnische en leveranciersrichtlijnen Diverse meet- en beoordelingsmethoden Traditionele en moderne stukadoorstechnieken Materialen, gereedschappen en apparatuur Ondergronden Onderzoekstechnieken Klimmateriaal Construeren van ondergronden Het voorbehandelen van ondergronden Het repareren van ondergronden Technisch tekenen Mallen Ontwerpmethodieken
Kerntaak 1 X X X X X X X X X X X X
Vaardigheden Lezen en interpreteren van restauratiegegevens Lezen en interpreteren van procedures en richtlijnen Lezen en interpreteren van tekeningen en bestek Lezen en interpreteren van ontwerpen Technisch tekenen Mondeling communiceren Schriftelijk communiceren Het overbrengen van vakkennis Mondelinge taalvaardigheid
Kerntaak 1 X X X
BCP Restauratiestukadoor definitief oktober 2011
Kerntaak 2 X X X X X X X X X X X
Kerntaak 3
X X X X X X X
X X
Kerntaak 2
Kerntaak 3
X X X X X X X
4 Competenties die nodig zijn om de kerntaken goed uit te voeren competentie Samenwerken en overleggen Omschrijving De restauratiestukadoor is in staat om op adequate wijze samen te werken en te competentie overleggen met de opdrachtgever, zijn leidinggevende, medewerkers, collega’s en derden. Criteria - overlegt met betrokkenen om verantwoorde keuzes te kunnen maken - stemt werkzaamheden af met betrokkenen - raadpleegt en informeert betrokkenen proactief om problemen te voorkomen/op te lossen - zorgt ervoor dat betrokkenen (inclusief hijzelf) zich aan afspraken houden competentie Formuleren en rapporteren Omschrijving De restauratiestukadoor is in staat om op adequate wijze te formuleren en competentie rapporteren. Criteria - registreert nauwkeurig en volledig relevante gegevens (bijv. uitkomsten van inspectie van het object) - formuleert nauwkeurig en volledig bij de oplevering - formuleert vlot en bondig bij de oplevering - stelt een gestructureerd en helder geformuleerd restauratieplan op competentie Vakdeskundigheid toepassen Omschrijving De restauratiestukadoor is in staat vakdeskundigheid toe te passen bij het competentie uitvoeren van restauratiewerk Criteria - verzamelt opdracht-/projectgegevens en inspecteert het restauratieobject - stelt op basis hiervan een restauratieplan op - vertaalt de opdracht naar concrete werkzaamheden - berekent de benodigde hoeveelheden materiaal - controleert zorgvuldig de omstandigheden ter plekke en de ondergrond - behandelt op basis van de controle de ondergrond correct voor - voert herstelwerkzaamheden uit aan de ondergrond - voert nauwkeurig maatvoering (eventueel met een tekening) - maakt materialen in de juiste verhoudingen aan - ontwerpt lijstwerk en ornamenten - voert het restauratiewerk op vakkundige wijze uit - kiest op basis van de omstandigheden voor de juiste nabehandeling competentie Materialen en middelen inzetten Omschrijving De restauratiestukadoor is in staat de meest geschikte materialen en middelen te competentie kiezen en deze adequaat te gebruiken. Criteria - kiest geschikte materialen en middelen voor het restauratiewerk - controleert materialen en middelen op functioneren en veiligheid - gebruikt materialen en middelen op een correcte manier - voorkomt verspilling van materialen - zorgt dat middelen in goede staat blijven en houdt deze schoon competentie Plannen en organiseren Omschrijving De restauratiestukadoor is in staat zijn werk adequaat te plannen en competentie organiseren. Criteria - kiest een logische werkvolgorde voor de te verrichten werkzaamheden - vertaalt de opdracht in uit te voeren stappen, benodigde tijd en inzet van middelen - bewaakt de planning en kwaliteit van het project - regelt tijdig de benodigde materialen en middelen
BCP Restauratiestukadoor definitief oktober 2011
competentie Op de behoeften en verwachtingen van de “opdrachtgever’ richten Omschrijving De restauratiestukadoor is in staat de behoeften en verwachtingen van de competentie opdrachtgever te interpreteren en hierbij aan te sluiten. Criteria - achterhaalt tijdens het opstellen van het restauratieplan (aanvullende) wensen van de opdrachtgever - sluit zo veel mogelijk aan bij wensen van de opdrachtgever, rekening houdend met de ontvangen opdracht en de omstandigheden - informeert de opdrachtgever op begrijpelijke en vriendelijke wijze over de werkzaamheden voorafgaand aan en tijdens de uitvoering - maakt praktische afspraken met de opdrachtgever en houdt zich hieraan - informeert tijdens en na afloop van de werkzaamheden naar de tevredenheid van de opdrachtgever - verstrekt de opdrachtgever bij de opdracht horend advies - brengt eventueel voor de opdrachtgever interessante nieuwe diensten ter sprake - lost klachten van de opdrachtgever (van praktische aard) op, eventueel in overleg met zijn leidinggevende en andere betrokkenen competentie Kwaliteit leveren Omschrijving De restauratiestukadoor is in staat op adequate wijze zijn werkzaamheden uit te competentie voeren binnen een gestelde tijd en volgens gestelde kwaliteitseisen. Criteria - werkt volgens gestelde kwaliteitseisen en -richtlijnen - voert zijn werkzaamheden uit binnen de gestelde tijd - controleert tussentijds en achteraf het resultaat van zijn werkzaamheden - signaleert knelpunten tijdig en lost problemen tijdig op competentie Instructies en procedures opvolgen Omschrijving De restauratiestukadoor is in staat op adequate wijze volgens richtlijnen en competentie procedures te werken. Criteria - dekt en plakt de werkplek volgens richtlijnen af - richt de werkplek overzichtelijk, efficiënt en volgens voorschriften in - voert de werkzaamheden uit volgens veiligheidsrichtlijnen en is alert op onveilige situaties - ruimt de werkplek volgens richtlijnen op - scheidt afval correct en voert dit volgens richtlijnen af - houdt zich aan van toepassing zijnde wet- en regelgeving (waaronder de Monumentenwet) competentie Begeleiden Omschrijving De restauratiestukadoor is in staat om op adequate wijze nieuwe competentie medewerkers/leerlingen te begeleiden. Criteria - kiest de juiste leersituatie voor nieuwe medewerkers/leerlingen - informeert, adviseert en ondersteunt nieuwe medewerkers/leerlingen op constructieve wijze - motiveert nieuwe medewerkers/leerlingen op de juiste momenten - geeft nieuwe medewerkers/leerlingen constructieve feedback - evalueert en beoordeelt het leerproces competentie Ontwikkelingen bijhouden Omschrijving De restauratiestukadoor is in staat om op adequate wijze vakkennis en nieuwe competentie ontwikkelingen bij te houden en nieuwe methoden en technieken aan te leren. Criteria - leest relevante vakliteratuur - bezoekt beurzen en demonstraties - volgt nieuwe ontwikkelingen en technieken in zijn vakgebied competentie Creëren en innoveren Omschrijving De restauratiestukadoor is in staat om nieuwe benaderingen, inzichten en competentie vindingrijke ideeën te verwerken in zijn werk.
BCP Restauratiestukadoor definitief oktober 2011
Criteria
- verwerkt waar mogelijk nieuwe werkwijzen in het restauratieplan en past deze toe in de uitvoering.
competentie Omgaan met verandering en aanpassen Omschrijving De restauratiestukadoor is in staat om goed te reageren op veranderde inzichten competentie van de opdrachtgever over de opdracht en aan veranderde omstandigheden, zodat de opdracht geen gevaar loopt. Criteria - past zich waar nodig aan aan veranderde inzichten en omstandigheden competentie Met druk en tegenslag omgaan Omschrijving De restauratiestukadoor is in staat om ook in moeilijke en stressvolle situaties competentie het overzicht te houden en beheerst te handelen. Criteria - blijft bij wijzigingen in de omstandigheden of eisen rustig - blijft in stressvolle situaties zoals tijdsdruk en een onverwacht verloop van het werk rustig en gericht op het werk, zodat dit op verantwoorde wijze door kan gaan. competentie Onderzoeken Omschrijving De restauratiestukadoor is in staat om benodigde informatie en gegevens te competentie achterhalen en te analyseren. Criteria - doet met behulp van verschillende bronnen onderzoek naar het restauratieobject. competentie Presenteren Omschrijving De restauratiestukadoor is in staat om het restauratieplan op een adequate competentie manier aan de opdrachtgever te presenteren. Criteria - presenteert het plan met passende presentatiemiddelen (zoals een tekening) - licht het restauratieplan op deskundige, heldere en kernachtige wijze en in begrijpelijk taal toe
Competenties Kerntaak 1 Samenwerken en X overleggen Formuleren en rapporteren X Vakdeskundigheid X toepassen Materialen en middelen X inzetten Plannen en organiseren X Op de behoeften en verwachtingen van de X ‘opdrachtgever’ richten Kwaliteit leveren X Met druk en tegenslag omgaan Onderzoeken X Ontwikkelingen bijhouden X Creëren en innoveren X Omgaan met verandering X en aanpassen Presenteren X Instructies en procedures X opvolgen Begeleiden
BCP Restauratiestukadoor definitief oktober 2011
Kerntaak 2
Kerntaak 3
X X X
X
X X X
X
X X
X
X