Examen Restauratiestukadoor

4 D E Z E N I E U W S B R I E F I S E E N U I T G AV E VA N D E

VA K S C H O O L V O O R D E S E C T O R A F B O U W

Mei 2009

“Een echte vakman weet van tevoren hoe dingen gaan lopen”

Examen Restauratiestukadoor Achttien stukadoors hebben drie jaar lang veel tijd, geld en energie gestoken in de opleiding tot restauratiestukadoor. Van 24 tot en met 29 april sloten zij het traject af met een Proeve van Bekwaamheid en een eindgesprek. Dat gebeurde in het NOA Vakcentrum te Veenendaal. Doel van de inspanningen waren het diploma Restauratiestukadoor en de titel Meester Restauratiestukadoor, van Neerlandsch Stucgilde. Drie jaar geleden wisten de eerste veertien stukadoors in ons land het begeerde diploma in de wacht te slepen. Onder leiding van onder andere Ben Benner – in 1966 de eerste Nederlandse wereldkampioen stukadoren – zijn opnieuw achttien stukadoors klaargestoomd voor de Proeve van Bekwaamheid. Ben toont een werktekening van de opdracht. “Dit is een korfboog: een lijst met drie verschillende trekpunten. Die dienen, zonder dat je het ziet, soepel in elkaar over te lopen. Hier zie je een rechte en een gebogen versteklijn. Daar moet je echt wel even over nadenken, hoe je dat werk aanpakt. Op deze plaatsen komt straks een geboetseerde perkamentrol. Zo komen alle aspecten van de opleiding in deze opdracht terug. We hebben de kandidaten diverse technieken geleerd. Bij ieder onderdeel mogen ze zelf de oplossing kiezen die bij ze past.”

Info De Vakopleiding, Vakschool voor de sector Afbouw Postbus 1169 3900 BD VEENENDAAL Telefoon: 0318 - 56 11 47 E-mail: [email protected] Internet: www.devakopleiding.nl

Complexiteit en tijddruk

De Vakopleiding locatie Amsterdam

“De examenopdracht is bijzonder complex”, vertelt Savantisconsulent Piet Gebbink. “Kom je tijd tekort, bijvoorbeeld omdat je te perfectionistisch bent of omdat je minder ervaring hebt op een aantal onderdelen, dan heeft dat consequenties voor het hele werkstuk. Die combinatie van complexiteit en tijddruk maakt het moeilijk. Het is de kunst om het ingewikkelde geheel terug te

Kapoeasweg 10 - 12 1043 AD Amsterdam De Vakopleiding locatie Assen Aziëweg 2 9407 TG Assen De Vakopleiding locatie Beverwijk Laan van Meerestein 2 1945 TA Beverwijk De Vakopleiding locatie Heerhugowaard

Een lijst trekken met een zelfgemaakte mal

W.M. Dudokweg 86 1703 DC Heerhugowaard De Vakopleiding locatie Roermond Kasteel Hillenraadstraat 1 6043 HA Rijen De Vakopleiding locatie Rosmalen Mr. Vriensstraat 2 5248 JS Rosmalen De Vakopleiding locatie Rijen Anne Frankplein 11 5122 CB Rijen De Vakopleiding locatie Veenendaal Nieuweweg 226 3905 LT Veenendaal

Het examen vindt plaats in het NOA Vakcentrum

1

brengen tot uitvoerbare onderdelen. Dat is iets wat je moet leren. De stukadoors moeten van alles doen: boetseren, mallen maken, afgieten, lijsten trekken, pas zagen, onderdelen op de ondergrond plakken, enzovoorts. Een echte vakman weet van tevoren hoe dingen gaan lopen. Hij is in staat om binnen de vastgestelde tijd een werkstuk neer te zetten met een kwaliteit die voldoende is om te verkopen. Maar let op: de examenopdracht kan er nog zo prachtig uitzien – als de afmetingen niet kloppen, hebben we samen een probleem. De toleranties zijn miniem. Een afwijking van één

millimeter geeft al anderhalf tot twee van de vier punten aftrek voor het onderdeel maatvoering. Dat is niet zomaar. Je maakt een opdracht, en daar heb je een bedoeling mee. Het glas voor een raamkozijn snijd je ook niet te klein. Als het niet past, heeft je klant er niets aan.”

Innovatief bezig zijn “Het is de bedoeling dat de kandidaten alle technieken gebruiken die ze hebben geleerd”, vervolgt Piet. “Bovendien mag je van een aankomende meesterrestauratiestukadoor verwachten dat hij zelf nieuwe oplossingen bedenkt. In de opleiding hebben ze ook kennis opgedaan van klassieke bouwkunst, fresco’s, stucmarmer, enzovoorts. Een restauratiestukadoor hoeft niet per se alles zelf te kunnen, maar hij moet wel weten waar hij het kan halen. Het vorige werkstuk, bij het examen van drie jaar geleden, is door veertien man gemaakt. Dat hebben ze op maar liefst negen verschillende manieren gedaan. We verwachten van de kandidaten dat ze innovatief bezig zijn. Die verwachting maken ze ook waar. Ze hebben de afgelopen drie jaar niet voor niets zo hard gewerkt. De creativiteit van de stukadoors die hier nu examen doen reikt vele malen verder dan wat een leek op het eerste gezicht vermoedt.”

Piet Gebbink, Ben Benner en drie examenkandidaten

Kleine foutjes Van twaalf tot één hebben de kandidaten verplicht pauze. Ondanks wat er op het spel staat, ogen de meesten ontspannen. “Je

Alle aspecten van de opleiding komen in de opdracht terug moet een keuze maken tussen de graad van afwerking en de tijdplanning. Dat is wel lastig”, vindt Fekke Haringsma, die een eigen bedrijf heeft. “Je moet je zenuwen de baas blijven”, legt Roland Vliegers uit. “Anders ga je kleine foutjes maken.” “En die worden al snel heel groot”, vult Björn Krijtenberg aan. Het zagen, trekken en boetseren zit er bijna op. Hebben de stukadoors daarmee het ‘ergste’ gehad? Roland: “Nu moeten we alles nog heel op de muur zien te brengen.” Fekke lacht: “Het ergste moet nog komen: de uitslag!”. De kandidaten hebben heel wat zaterdagen aan de opleiding besteed. Bovendien is de titel Meester Restauratiestukadoor nog zo nieuw, dat de cao niet voorziet in een loonsverhoging. Waarom hebben de mannen voor deze zware opleiding gekozen? “Uit liefde voor het vak”, zegt Björn. De anderen zijn het mee hem eens. “Straks ben ik de eerste meesterrestauratiestukadoor-zzp’er in Amsterdam”, kijkt Roland vooruit.

Spannend “Woensdag om half één moeten de werkstukken klaar zijn”, zegt Peter Verschuur. Tijdens het examen heeft Peter de rol van secretaris. “Het is spannend. Naarmate de eindstreep nadert, wordt het steeds spannender. Het is zeker niet zo dat iedereen automatisch slaagt. Met zeven man zullen we de werkstukken beoordelen. Degenen die voor dit examen weten te slagen zijn echt de allerbeste stukadoors.” Er wordt hard en geconcentreerd gewerkt

2

Meer informatie Meer informatie over de opleiding Restauratiestukadoor is te vinden op www.devakopleiding.nl.

Kaderopleiding Uitvoerder, speciaal voor de Afbouw Werkt u in de Afbouw? Heeft u de ambitie om uitvoerder, werkvoorbereider of calculator te worden? Bent u het misschien al, maar heeft u er nog geen opleiding voor gevolgd? Dan is de Kaderopleiding Uitvoerder Afbouw echt iets voor u! In de opleiding worden theorie en praktijk op een afwisselende manier gecombineerd. De deelnemer volgt, naast het werk door de week, lessen op zaterdag. De theorie die in de lessen wordt gegeven, wordt onder andere in de praktijkopdrachten uitgewerkt. Hierbij is het belangrijk dat u ondersteuning krijgt van een ervaren collega uit het bedrijf. Ook uw medestudenten en de docent delen hun ervaringen en kennis waarmee u aan de slag kunt. Van u wordt een actieve inbreng verwacht tijdens de discussies, presentaties en het uitwerken van de praktijkopdrachten.

Het resultaat van zes dagen hard werken

Deelnemers alleen uit de Afbouwsector De opleiding duurt twee jaar. In deze periode volgt u diverse deelkwalificaties zoals Voorman, Technische werkvoorbereiding, Projectuitvoering en Calculatie. Elk vak wordt afgesloten met een schriftelijke of mondelinge toets. Tegenwoordig is een computer onmisbaar. Voor het volgen van de lessen is het nodig dat u in het bezit bent van een laptop. Deze gebruikt u thuis voor het maken van uw praktijkopdrachten en in de les voor het maken van calculaties of het geven van een presentatie. Wanneer er voldoende deelnemers zijn, starten we deze opleiding in Veenendaal met een groep die bestaat uit deelnemers die alleen uit de Afbouwsector afkomstig zijn.

Meer informatie Wilt u meer weten over deze opleiding? Ga naar www.devakopleiding.nl > opleidingen > Kaderopleiding Uitvoerder Afbouw.

Week van het Ambacht Laat jongeren kennismaken met ambachtelijke beroepen. Dat was de doelstelling van de Week van het Ambacht. Van 17 tot en met 25 april organiseerde het Bedrijfschap Afbouw samen met het Servicepunt Ambachten door het hele land activiteiten. Alleen al het Friese Joure wist de belangstelling te trekken van vijf- tot zeshonderd bezoekers. De afbouwbranche wenst de instroom van jonge medewerkers op peil te houden. De crisis komt een keer ten einde. Op het moment dat de opdrachten weer aantrekken, is het belangrijk dat er voldoende enthousiaste vakmensen klaarstaan. Vakmensen die nú moeten worden opgeleid.

Zaterdag van de Afbouw

Victoria Koblenko neemt in Joure de vloerenspaan ter hand

3

Om de activiteiten in de Week van het Ambacht extra kracht bij te zetten, organiseerde de afbouwbranche ook een Zaterdag van de Afbouw. 18 april opende De Vakopleiding zijn deuren voor vmboleerlingen. In Amsterdam, Assen, Rosmalen en Veenendaal konden jonge bezoekers kennismaken met de ambachten van stukadoor, plafond- en wandmonteur, dekvloerenlegger en terrazzowerker. Een bijzondere publiekstrekker was dj en judoka Dennis van der Geest. In Veenendaal was hij aanwezig om jongeren te motiveren om de juiste opleiding te kiezen. Dennis weet als geen ander hoe hij met zijn handen moet werken.

Maar als hij ter plaatse aan de slag gaat met een vloer, een muur en een plafond, is al snel duidelijk dat hij het tegen een echte vakman moet afleggen. Marc van Zanten, hoofd Communicatie en Marketing van De Vakopleiding, licht toe: “Een van de manieren om het imago van de afbouw een andere lading te geven, is om er iemand als Dennis aan te koppelen. Dennis gebruikt zijn handen op een heel bijzondere manier – hij slingert zijn tegenstanders over de mat – maar hij is duidelijk trots op mensen die goed met hun handen weten te werken. Hij liet ook weten dat je bij elk van die beroepen wel degelijk je hoofd nodig hebt. Daarnaast spreekt hij uit ervaring, als hij vertelt dat je door oefening en inzet ver kunt komen.”

Meer informatie Uitgebreide informatie over de Week van het Ambacht is te vinden op www.weekvanhetambacht.nl. Informatie over opleidingen in de afbouw is te vinden op www.devakopleiding.nl.

Opleiding Restauratiestukadoor Dinsdag 16 juni neemt een groot aantal deelnemers van de opleiding Restauratiestukadoor het welverdiende diploma in ontvangst. Het aankomende schooljaar start deze opleiding bij voldoende deelnemers opnieuw. De Vakopleiding is op zoek naar gediplomeerde Gezel Stukadoors die graag met decoratieve technieken en restauratietechnieken bezig zijn en zich tot het hoogste niveau van vakmanschap willen ontplooien. Tijdens de opleiding

Restauratiestukadoorswerk is echt een bijzonder vak



wordt onder andere geleerd hoe het stucwerk in oude bouwwerken kan worden teruggebracht in de originele staat. Daaraan gaat vaak een analyse vooraf, om te bepalen hoe die oude kerk of dat oude gebouw eruit gezien moet hebben. De opleiding duurt drie jaar. De opleidingsfolder en het aanmeldformulier zijn te downloaden via www.devakopleiding.nl.

Vernieuwing van de opleiding Dekvloerenlegger Tijdens de vloerendag heeft De Vakopleiding contacten met producenten gelegd om de opleiding voor aankomend schooljaar te actualiseren. Het is van belang dat iedere vloerenlegger in opleiding kennis en vaardigheden opdoet van de innovaties die op dit moment spelen. De Vakopleiding zal een klankbordgroep van werkgevers en producenten formeren die de opdracht heeft om het aanstaande schooljaar kritisch naar de opleiding te kijken. Aan de orde komen in ieder geval de lestijden, de gastlessen en de actualisering van de lesstof. De Vakopleiding zal de aankomende periode ook alle leerlingen die de opleiding Dekvloerenlegger volgen benaderen voor suggesties.

Verhuisberichten Opleiding Monteur Systeemwanden en -plafonds Rijen naar Rosmalen De opleiding Monteur Systeemwanden en -plafonds verhuist aanstaand schooljaar van het vakcentrum in Rijen naar het vakcentrum in Rosmalen. In deze locatie kan De Vakopleiding haar opleidingen veel beter organiseren. Naast de opleiding Monteur Systeemwanden en -plafonds wordt ook de opleiding Dekvloerenlegger in het vakcentrum Rosmalen georganiseerd. Opleidingen Stukadoren en Gezel Stukadoren Amsterdam en Beverwijk De opleidingen Stukadoren en Gezel Stukadoren worden op dit moment aangeboden in Amsterdam en Beverwijk. De Vakopleiding is op zoek naar een geschikte locatie die groot genoeg is om alle opleidingen van de sector Afbouw te organiseren. Mogelijk dat aankomend schooljaar de stukadoorsopleidingen in Amsterdam en Beverwijk overgaan naar een nieuw vakcentrum.

Koffiepraat U kent het wel. Bij ‘blunders’ ontstaat altijd achteraf een discussie tussen vakmensen. Die discussies worden veelal gevoerd onder het genot van een kopje koffie. Wie gelijk heeft laat De Vakopleiding in het midden. Het gaat er voornamelijk om dat we van ‘blunders’ leren. Een voorbeeld van een ‘blunder’ na het opleveren van een raadzaal. Volgens de gemeente Arnhem was het onmogelijk voor de recente verbouwing te bepalen hoe het geluid na afloop zou klinken. Klachten over de akoestiek zijn sinds de renovatie niet van de lucht. Sprekers zijn erg slecht verstaanbaar. Als lapmiddel laat de gemeente schuimrubber op het plafond aanbrengen om een zogenoemde ‘flutterecho’ tegen te gaan. Het schuimrubber krijgt de vorm van het Arnhemse gemeentewapen met de tweekoppige adelaar. “Wat de gemeente beweert is echt lariekoek”, zegt George Konings van de Arnhemse Sound Vision Studio. Geluid is zijn vak. “Oké, je kunt het niet tot de promille uitrekenen, maar vooraf kun je een heel aardige inschatting maken. Als je weet wat je doet. Vaak zijn alle wanden en vloeren parallel en ketst het geluid heen en weer. Als je begint met verbouwen, moet je daar rekening mee houden. De gemeente kan zo gratis advies van me krijgen.” Ook akoestisch expert Jeroen Vugts van LBP uit Nieuwegein bestrijdt het verhaal van de gemeente. “Anders zouden wij weinig bestaansrecht hebben.” Zijn werkgever perfectioneert de akoestiek van concertzalen, maar neemt ook vergaderzalen onder de loep. Vugts. “Met simulatiemodellen valt vooraf goed uit te rekenen wat geluid in een ruimte doet. We geven regelmatig advies over ruimtes waarin spraak wordt versterkt.” LBP heeft onlangs advies uitgebracht aan de gemeente Rotterdam over de akoestiek van een monumentale vergaderruimte in het stadhuis aan de Coolsingel. Dat was voor een verbouwing. Bron: Harold Schuil, donderdag 9 april 2009, de Gelderlander Heeft u ook een blunder meegemaakt of gezien en wilt u uw collega’s hiervoor waarschuwen? Laat het ons weten. Misschien staat uw verhaal wel in de volgende nieuwsbrief! Mail naar: [email protected]. Het schuimrubber



“We hebben altijd nog de foto’s.”

De Nederlandse Restauratiebeurs 2009 Oranjepaarse vlaggen markeerden van 23 tot en met 25 april het pad naar de Brabanthallen in Den

Het Neerlandsch Stucgilde

Bosch. Drie dagen lang stond het evenementencomplex geheel in het kader van restauratie. Op De Vakopleiding verzorgt de opleiding Restauratiestukadoor in nauw overleg met het Neerlandsch Stucgilde, dat ook met indrukwekkende vakdemonstraties op de beursvloer aanwezig was. Het gilde is een groep van zelfstandige en op grond van hun bewezen vakmanschap gerespecteerde ondernemingen. De algemene doelstelling: het bevorderen van de kwaliteit van restauratief

dit tweejaarlijkse mega-evenement mocht een stand met stucwerkdemonstraties natuurlijk niet ontbreken.

‘De Nederlandse erfgoedsector is volop in beweging’, zo meldt het programma. ‘Eenmaal in de twee jaar krijgen professionals en andere liefhebbers van het Nederlandse erfgoed de gelegenheid om kennis te nemen van de actuele stand van zaken. Allerlei partijen die aan de instandhouding, verbetering en toegankelijkheid van het Nederlandse cultureel erfgoed bijdragen, komen gedurende drie dagen samen in ‘s-Hertogenbosch.’

en decoratief stukadoorswerk en het onderling uitwisselen van bij de Gildeleden aanwezige expertise en vak- en materiaalkennis.

Rob van Delden werkt aan de ‘maple leaf’

Een bijzonder vak

Guido Mouthaan concentreert zich op een sgraffito



Op de beursvloer heerst een gezellige drukte. Rob van Delden en Guido Mouthaan laten de bezoekers zien dat restauratiestukadoorswerk echt een bijzonder vak is. Rob is bezig met de afronding van een lijstwerk in de vorm van een ahornblad, dat vooral bekendstaat als de Canadese maple leaf. Canada is tenslotte het land waar in september de WorldSkills zullen plaatsvinden, de wereldkampioenschappen voor de allerbeste vakmensen tot 23 jaar. Guido zet de laatste puntjes op de i van een driekleurige sgraffito van een schaatser. De twee topstukadoors laten zich niet van de wijs brengen door de vele pratende en fotograferende bezoekers. Wat gebeurt er na de beurs met de stand waarop de stuukwerken met zoveel aandacht en precisie zijn aangebracht? “Die wordt afgebroken. Maar we hebben altijd nog de foto’s”, lacht Rob.

Niet te klagen Savantisconsulent Roy van den Oetelaar volgt de verrichtingen van Rob en Guido met gepaste trots. Roy is tevreden over het aantal bezoekers op de beurs. “We staan hier met een stand en vakdemonstraties om de diverse opleidingen te promoten. We vertellen de bezoekers daarover en we geven informatie mee. In september hopen we van start te kunnen gaan met een nieuwe groep van 25 deelnemers voor de opleiding Restauratiestukadoor. Die opleiding wordt gegeven in het NOA Vakcentrum te Veenendaal. De beurs heeft een goede toeloop, ook van jongeren. Het is een mooie mengelmoes van jong, oud en bedrijven. We hebben zeker niet te klagen!”

Meer informatie Alles over de Nederlandse Restauratiebeurs 2009 is te vinden op www.restauratiebeurs.nl. Informatie over de opleiding Restauratiestukadoor is te vinden op www.devakopleiding.nl. Meer informatie over het Neerlandsch Stucgilde is te vinden op www.stucgilde.nl.

Agenda 16 juni 2009 Diploma-uitreiking opleiding Restauratiestukadoor Locatie: De Vakopleiding te Veenendaal Contactpersoon: Gerrie van der Breggen 29 juni 2009 Diploma-uitreiking opleiding Stukadoor Locatie: De Vakopleiding te Amsterdam Contactpersoon: Geanne Knot Oranjepaarse vlaggen markeren het pad naar de Branbanthallen

6 juli 2009 Diploma-uitreiking opleiding Stukadoor Locatie: De Vakopleiding te Beverwijk Contactpersoon: Geanne Knot September 2009 Start diverse opleidingen: Kaderopleiding Uitvoerder Afbouw Plafond- en Wandmonteur (Gezel) Dekvloerenlegger (Gezel) Stukadoor Locatie: diverse



3 september 2009 Informatiebijeenkomst opleiding Restauratiestukadoor Locatie: De Vakopleiding te Veenendaal Contactpersoon: Samira Bokil 8 en 10 september 2009 Intake opleiding Restauratiestukadoor Locatie: De Vakopleiding te Veenendaal Contactpersoon: Samira Bokil 17 september 2009 Start opleiding Restauratiestukadoor Locatie: De Vakopleiding te Veenendaal Contactpersoon: Samira Bokil