Research & development
Jaarverslag 2007-2008
Dit is het derde jaarverslag van de afdeling research & development van Heliomare. In de afgelopen twee jaar zijn er flinke ontwikkelingen geweest binnen de afdeling: er is personele uitbreiding geweest, er zijn drie promotieonderzoeken gestart en één bijna afgerond, er zijn tal van andere projecten gestart en er is weer een toename geweest in het aantal publicaties en congresbijdragen. Daarnaast is er nieuwe apparatuur aangeschaft en is een deel van de activiteiten verhuisd naar het nieuwe inspanningslab. Dit heeft meer ruimte en mogelijkheden gegeven voor onderzoek en ondersteuning van het klinisch proces. Tenslotte is het kenniscentrum van Heliomare onderdeel geworden van de afdeling zodat mensen nog beter ondersteund kunnen worden bij het uitvoeren van onderzoek. De uitdaging blijft voor research & development: “Hoe kunnen we de dienstverlening voor de patiënten verbeteren in samenhang met het strategische beleid van Heliomare en hoe kunnen we deze dienstverlening vorm geven binnen alle bedrijfsonderdelen?” Om hieraan te werken is de organisatie binnen de afdeling veranderd. Zo worden de projecten niet meer verdeeld in research projecten en development projecten, maar wordt het onderscheid gemaakt op basis van verschillende thema’s. Ieder thema heeft hierbij zijn eigen verantwoordelijke themaleider. Streven is komend jaar deze thema’s nog verder in te vullen. Een wetenschappelijke afdeling kan niet zonder zelf geïnitieerd wetenschappelijk onderzoek. In de afgelopen twee jaar zijn drie promotieprojecten gestart. Het opstarten van nieuwe promotieprojecten is opnieuw een doelstelling voor de komende jaren. Uiteraard mag hier niet onvermeld blijven dat in 2009 de promotie van Linda Valent naar de effecten van handbiken bij mensen met een dwarslaesie plaats zal vinden. Uiteraard had Heliomare research & development zich niet zo kunnen ontwikkelen zonder de inzet van onze collega’s en partners, en natuurlijk de vele financiers die hun vertrouwen aan ons hebben gegeven en veel projecten financieel mogelijk gemaakt hebben. De komende jaren hopen wij weer nieuwe uitdagingen aan te gaan en nieuwe kansen te creëren voor onderzoek en ondersteuning van de dienstverlening van Heliomare. Cees Raaijmakers Voorzitter Raad van Bestuur
Voorwoord
1
Voorwoord
0
2
Inhoud
3
1
Visie en missie
4-5
2
Personeel
5
3
Financiering
6-12
4
Resultaten
13-31
32-45
Bijlage l
Projectoverzicht 2007-2008 per onderzoekslijn
Bijlage ll
Publicaties Heliomare 2007-2008
2
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
Heliomare streeft ernaar een topinstelling te zijn met een hoogwaardig dienstenpakket op de zes levensgebieden revalidatie, wonen, dagbesteding, arbeid, onderwijs en sport. Heliomare research & development (R&D) speelt een belangrijke rol bij de realisatie hiervan door ontwikkeling en ondersteuning van deze specialistische diensten.
Visie en missie 1
De missie van Heliomare research & development is: “Heliomare research & development heeft als doel wetenschappelijk en toegepast onderzoek te doen op het gebied van revalidatie, onderwijs, sport, arbeid, wonen en dagbesteding. Door de onderzoeksresultaten te implementeren in de dienstverleningsprocessen van Heliomare wordt een bijdrage geleverd aan het optimaliseren van de kwaliteit van leven van mensen met beperkingen. Daarnaast wordt de opgebouwde expertise aangeboden aan cliënten en zorgverleners van buiten Heliomare.” Research & development beoogt in het primair proces een meerwaarde te creëren door het: 1. ontwikkelen van kennis en kunde en deze extern te verspreiden; 2. verbeteren van de kwaliteit van dienstverlening voor de cliënten; 3. verbeteren van de effectiviteit en efficiëntie van de dienstverlening; 4. bieden van mogelijkheden voor medewerkers om zich verder te ontwikkelen; 5. verbreden van de dienstverlening; 6. imago versterken van Heliomare als topinstelling; 7. uitbreiden van de netwerken.
De afdeling Heliomare research & development bestaat uit een vaste staf van 7 mensen. Naast deze vaste staf zijn er fysiotherapeuten, ergotherapeuten, bewegingsagogen en revalidatieartsen betrokken bij de uitvoering van de gangbeeldanalyses en inspanningstesten die plaats vinden bij Heliomare R&D. Zij maken een of meerdere dagdelen per week deel uit van het R&D-team. Tenslotte zijn er vanuit de verschillende bedrijfsonderdelen medewerkers aangesteld als themaleider, als aandachtsfunctionaris of projectleider of -lid van een van de vele projecten die lopen onder begeleiding van Heliomare R&D.
Staf: Manager en onderzoekscoördinator: Hoofd bewegingslab: Research medewerker: Research medewerker en promovenda: Promovenda: Promovendus: Bewegingslaborant:
Personeel 2
dr. Coen van Bennekom dr. Han Houdijk dr. Linda Valent drs. Judith van Velzen drs. Daphne Wezenberg drs. Michel Edelaar ing. Richard Fickert
Medewerkers betrokken bij de gangbeeldanalyses: Revalidatiearts: drs. Hurnet Dekkers Revalidatiearts: drs. Wojtek Polomski Fysiotherapeut: Theo Kwaak Fysiotherapeut: Barbara van Beeten (Kinder)fysiotherapeut: Petra Busschers
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
3
Medewerkers betrokken bij de inspanningstesten: Revalidatiearts: drs. Tijs van Bezeij Fysiotherapeut: Mark van de Mijll Dekker Fysiotherapeut: Hermine Harmsen Ergotherapeut dr. Linda Valent Bewegingsagoog: Regilio van der Vloot
3 FINANCIERING
Themaleiders: Arbeidsre-integratie: Klinische bewegingsanalyse: Niet-aangeboren hersenletsel: Meten van zorg: Wonen en dagbesteding: Onderwijs:
drs. Judith van Velzen dr. Coen van Bennekom dr. Han Houdijk drs. Erny Groet dr. Coen van Bennekom vacant lector (vacant)
Aandachtsfunctionarissen: Arbeid: Dagbesteding en wonen: Onderwijs: Revalidatie cluster 1: Revalidatie cluster 2: Revalidatie cluster kind en jeugd: Sport:
drs. Michel Edelaar drs. Garrie Oomkens drs. Carla Hendriks Barbara Hoogerdijk, MSc dr. Linda Valent / Ronald Kan Koen van Dijk, MSc Ans Konijn
Wetenschappelijke Commissie Voorzitter: Vice-voorzitter: Extern: R&D: Arbeid: Onderwijs: Revalidatie: Revalidatie: Wonen en Dagbesteding:
prof. dr. G. Lankhorst (VUMC) dr. Coen van Bennekom prof. dr. L. van der Woude (UMCG) dr. Han Houdijk drs. Michel Edelaar drs. Carla Hendriks drs. Hans Slootman drs. Erny Groet vacant
De stafafdeling R&D wordt op verschillende manieren gefinancierd. Enerzijds leveren alle bedrijfsonderdelen een bijdrage die is gerelateerd aan de omzet. In de begroting 2008 is het percentage van de omzet ten behoeve van R&D vastgesteld op 0,8%. Vanaf 2009 wordt dit percentage structureel vastgesteld op 1 procent van de totale omzet. Het Heliomare Management Team (HMT) beslist op welke wijze de R&Dmiddelen worden ingezet. Vóór de vaststelling van het Jaarplan wordt besproken hoe de R&D-verzoeken vanuit de bedrijfsonderdelen kunnen worden gefinancierd. De Raad van Bestuur ziet er in overleg met het HMT op toe dat een proportionele verdeling over de bedrijfsonderdelen plaatsvindt. Wanneer de aangevraagde budgetten het plafond van 1% van de omzet overstijgen, dan
4
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
treedt het volgende mechanisme in werking: - het HMT bespreekt of een prioritering kan worden aangebracht; - tevens wordt onderzocht of fondsen kunnen worden aangeboord; - eventueel worden extra middelen gedoneerd, met als uitgangspunt dat het vragende bedrijfsonderdeel dit voor zijn rekening neemt. R&D probeert bovenop de basisfinanciering ook fondsen en subsidies te verkrijgen voor het doen van onderzoek of het vertalen van bestaande kennis naar de praktijk van Heliomare. Waar mogelijk gebeurt dit in samenwerking met partners, zoals de Faculteit der Bewegingswetenschappen van de VU. Ook externe partijen kunnen tegen betaling onderzoeksopdrachten bij R&D neerleggen, mits deze passen binnen de R&D-doelstellingen van Heliomare. R&D is het enige stafonderdeel dat een eigen vermogen opbouwt. Dit eigen vermogen kan worden besteed aan bijvoorbeeld de inventaris van het Kenniscentrum of worden benut voor nieuwe onderzoeksfaciliteiten.
In het algemeen kan worden gesteld dat R&D de afgelopen jaren goede resultaten heeft geboekt. Op het terrein van research zijn vele onderzoeken verricht. Onder deze onderzoeksprojecten bevond zich één promotieonderzoek dat in het voorjaar van 2009 zal worden afgerond. Daarnaast zijn er in 2008 drie nieuwe promotieonderzoeken gestart binnen Heliomare. Veel van de onderzoeksprojecten worden uitgevoerd in het netwerk van onderzoeksinstellingen waar Heliomare deel van uit maakt. Resultaat hiervan zijn de vele multicenter trials waar Heliomare aan deelneemt, deze worden veelal door ZonMw gefinancierd. Daarnaast is een groot aantal developmentprojecten afgerond, uitgevoerd binnen het kader van de beleidsregel zorgvernieuwing. Helaas is deze financiering meestal alleen bestemd voor Heliomare revalidatie, en niet voor de andere bedrijfsonderdelen. Vaak gaat het om zorgvernieuwingsprojecten uit de praktijk met een breed scala aan activiteiten. Deze projecten hebben een grote meerwaarde voor het primaire proces in de ontwikkeling van kwaliteit, effectiviteit en efficiëntie van de aangeboden dienstverlening en dragen bij tot de verdere ontwikkeling van evidence based practice in Heliomare. Onderwerpen voor de projecten worden aangeleverd door de behandelaars zelf en – via een projectstructuur – ook uitgewerkt door de behandelaars. R&D faciliteert hen daarbij.
4 Resultaten
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
5
Speerpunten De opgedane kennis uit de R&D-projecten is verspreid via tientallen presentaties en publicaties, waaronder enkele in internationale vaktijdschriften. Gaandeweg zijn een viertal onderzoeksspeerpunten uitgekristalliseerd: - Arbeidsre-integratie; - Klinische bewegingsanalyse; - Niet-aangeboren hersenletsel (NAH); - Meten van zorg. Speerpunten voor de komende jaren zijn het opzetten van de onderzoekslijn “Wonen en dagbesteding” en de onderzoekslijn “Onderwijs”.
Arbeidsre-integratie Terugkeer naar arbeid bij een chronische aandoening is een belangrijk maatschappelijk streven. De aanwezigheid van de bedrijfsonderdelen Revalidatie en Arbeidsintegratie bieden een unieke mogelijkheid om deze re-integratie in een vroeg stadium op te pakken en een volledig integratietraject te bieden. Deze zogeheten arbeidsgerelateerde revalidatie wordt ontwikkeld voor de NAHpopulatie in samenwerking met iRv / Vilans. In samenwerking met het Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid van het AMC in Amsterdam is een promotie-onderzoek gestart naar de prognostische factoren en de effectiviteit van deze aanpak. Opzet is – bij gebleken succes – deze aanpak ook bij andere diagnosegroepen toe te passen. Een resultaat is het ontsluiten van de kennis en de verbeterde samenwerking tussen Heliomare revalidatie en arbeidsintegratie op dit terrein. Na voorbereiding in 2008 is het succesvolle project ‘Vroege Interventie’ sinds 1 januari 2009 onderwerp van een tweede promotiestudie binnen Heliomare gericht op arbeidshervatting. Klinische bewegingsanalyse In samenwerking met de Faculteit der Bewegingswetenschappen van de Vrije Universiteit wordt kennis met betrekking tot het functioneren en behandelen van het bewegingsapparaat ontwikkeld en geïmplementeerd in het (be-)handelen in Heliomare. Het bewegingslaboratorium speelt hierbij een centrale rol. De mogelijkheden en meetinstrumenten van het bewegingslab worden gebruikt als onderzoeksmiddel maar ook als onderzoeksdoel, waar het gaat om het implementeren van deze onderzoekstechnieken voor diagnostiek en evaluatie van behandelingen. De klinische gangbeeldanalyse en de inspanningstesten, die momenteel worden uitgevoerd binnen de behandelingen van verschillende patiëntengroepen (CVA, cerebrale parese, amputatie, dwarslaesie), zijn hiervan een concreet voorbeeld. Deze metingen worden momenteel als expertise binnen de behandeling in Heliomare aangeboden en op termijn zullen daar ook metingen op het gebied van spierkracht en bewegingscoördinatie aan worden toegevoegd. Research en development is de laatste jaren succesvol bij het doen van onderzoek naar de loopvaardigheid van amputatiepatiënten. Diverse projecten hebben geleid tot peer reviewed publicaties. Tevens blijkt dit onderwerp goed aan te sluiten bij de samenwerking met de Faculteit der Bewegingswetenschappen van de VU. Met behulp van gezamenlijke financiering is in 2007 een promovenda aangetrokken om het onderzoek naar de relatie tussen loopvaardigheid en fysieke capaciteit bij mensen met een beenprothese te intensiveren en zo meer kennis binnen Heliomare op te bouwen.
6
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
NAH Naar verwachting neemt het aantal mensen met hersenletsel de komende jaren fors toe als gevolg van onder andere de vergrijzing en de ontwikkeling van de medische technologie. Tegelijkertijd blijkt uit landelijk onderzoek dat de zorg voor mensen met hersenletsel, met name in de chronische fase, tekort schiet. Heliomare wil zich in Noord-Holland dan ook profileren als expertisecentrum voor mensen met NAH. Er is binnen de vijf bedrijfsonderdelen veel kennis en kunde in huis over hersenletsel. Deze expertise wil Heliomare beter bundelen en omzetten naar een integraal klantproces dwars door de bedrijfsonderdelen heen. Hiertoe is een stuurgroep samengesteld en is een plan van aanpak en businessplan opgesteld. Begin 2008 is in het Activiteitencentrum Amsterdam een pilot gestart voor cliënten met NAH, en tevens is een projectleider NAH aangesteld. Research & development heeft de opdracht de ontwikkeling van het expertisecentrum te faciliteren en onderzoek op NAH-gebied te starten. Dit komt tot uiting in het promotieonderzoek naar arbeidsre-integratie na NAH en diverse developmentprojecten (o.a. op het gebied van waarneming, geheugenhulpmiddelen en nazorg). Heliomare neemt tevens deel aan diverse landelijke projecten op het gebied van kinderen met NAH. Met Vilans en vele zorgpartners wordt gewerkt aan programma’s op het gebied van onderwijs en wonen. Er is een breed aanbod van behandelmodules ontwikkeld met een systematische effectevaluatie. Beoogd wordt het komende jaar te starten met een promotieonderzoek op cognitief gebied. Mogelijke onderwerpen hiervoor zijn waarnemingsstoornissen na NAH, motoriek/cognitie en slaapapneu. Meten van zorg In 2004 is een start gemaakt met het project uitkomstmetingen. Binnen dit project is begonnen met het formuleren van de indicatoren binnen het primaire proces van de bedrijfsonderdelen Revalidatie en Sport. De verzamelde gegevens worden vastgelegd in Ecaris (informatiesysteem) met als doel het proces van zorg inhoudelijk te monitoren en evaluatie van behandelprogramma’s mogelijk te maken. In de toekomst kan deze database (wetenschappelijk) onderzoek faciliteren. Rond de zomer van 2009 zijn alle klinische afdelingen in staat uitkomstindicatoren vast te leggen in de centrale database en rapportages te verkrijgen op cliënt- of groepsniveau. Voor de andere bedrijfsonderdelen is de ontwikkeling van uitkomstindicatoren nog niet gestart. Naast het implementeren van uitkomstmetingen heeft R&D zich binnen dit thema gericht op het evalueren van bestaande of nieuwe interventies. Zo heeft beoordeling plaatsgevonden van programma’s gericht op chronische rugklachten, dystrofie en chronische nekklachten.
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
7
Projecten Afgesloten projecten Onderstaand overzicht geeft de in 2007-2008 afgesloten projecten weer. Voor nadere details wordt verwezen naar bijlage I. Onderzoekslijn
Titel
Multi-center
Contactpersoon binnen Heliomare
Code
Coördinerende instelling
Validering gaittest
R049
Heliomare r&d
H. Houdijk
Balansmeting bij amputatie
R050
Heliomare r&d
H. Houdijk
Uitlijning evo/schoen bij cp
D032 Heliomare r&d
H. Houdijk
Gangbeeldanalyse beenprothesedragers
D033 Heliomare r&d
J. van Velzen
Intramusculaire stimulatie
D037 Heliomare r&d
H. Houdijk
Effectonderzoek CR/PCMC
R023
Heliomare r&d
E. Groet
CVA-apraxie
R026
iRv, Hoensbroek
Auditieve perceptie bij afasie
R033
Instituut voor Linguïstiek, X UU, Utrecht
J. ter Borg
Behandeling dysexecutief syndroom
R034
AZG, afdeling neurologie, X Groningen
E. Groet
Herkenning van woorden bij afasie
R041
Instituut voor Linguïstiek, X UU, Utrecht
J. ter Borg
Timepressure management
R053
IRV, Hoensbroek
X
E. Groet
SPEAK
R059
Erasmus MC
X
J. ter Borg
ATAG voor kleuters
R066
Heliomare onderwijs
C. Hendriks
ICT-geheugenmiddelen
D018
Heliomare r&d
M. de Jong
Waarnemingsstoornissen NAH
D024 Heliomare r&d
W. Kylstra
CVA-zorgketens
D042 Heliomare r&d
E. Nossent
BOLIEN
R015
Revalidatie VUmc, Amsterdam
X
C. van Bennekom
Taalgebruik verworven agrammatisme
R046
Letteren, VU, Amsterdam
X
J. ter Borg
Beginnende geletterdheid bij CP
R047
Orthopedagogiek, KUN, Nijmegen
X
C. Hendriks
Fitnessmeting CP
R051
Kinderfysiotherapie UMC, Utrecht
L. Bosma
Activiteiten monitor BTX/CVA
R054
Heliomare r&d
N. Jelsma
AMPS
R055
Heliomare r&d
K. van Dijk
Taal bij witte stofschade
R056
Revalidatie VUmc, Amsterdam
Prestatie-indicatoren
D017
Heliomare r&d
C. van Bennekom
Trainingsmodule ICT-middelen
D034 Heliomare r&d
M. van Dungen/R. Appel
Respi Care team
D040 Heliomare r&d
T. van Bezeij
Transmurale decubitus
D041
H. Smits
Klinische bewegingsanalyse
NAH X
R. Zondervan
Meten van zorg
8
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
Heliomare r&d
X
C. Hendriks
Valpreventie
D043 Heliomare r&d
S. Robben
Effectonderzoek chronische pijn
D044 Heliomare r&d
E. Groet
Behandeling conversiepatiënten
D045 Heliomare r&d
M. Dijkman
Lopende projecten Onderzoekslijn
Titel
Multicenter
Contactpersoon binnen Heliomare
Code
Coördinerende instelling
NAH en arbeidsre-integratie
R069
Heliomare r&d
J. van Velzen
Vroege Interventie
R075
Heliomare r&d
M. Edelaar
Handbike dwarslaesie
R007
Heliomare r&d
X
L. Valent
Popeye
R058
Revalidatie VUmc, Amsterdam
X
H. Dekkers
Spique
R062
Revalidatiecentrum De Hoogstraat, Utrecht
X
M. van der Mijll Dekker
Walking ability lower limb amputees
R065
Heliomare r&d / FBW
D. Wezenberg
Energie en balans CVA
R074
Heliomare r&d / FBW
H. Houdijk
CRPS-1
D038 Heliomare r&d
R. Kan
Bewegingsanalyse handfunctie kinderen
D046 Heliomare r&d
H. Houdijk
FIT-STROKE trial
R057
Zon-MW onderzoek; Hoogstraat
X
E. Groet
COGRAT
R067
Zon-Mw. Nijmeegs Instituut voor Cognitie en Informatie (NICI)
x
M. Dijkman
Risicosignalering kinderen
R071
Fac. Pedagogiek en onderwijskunde, UvA, Amsterdam
X
C. van Bennekom
Neurocue
R072
Universiteit van Maastricht
X
M. de Jong
Nazorg CVA-patienten
D047
Heliomare r&d
Evaluatie apneubehandeling
D050 Heliomare r&d
W. Kylstra
Zorg en onderwijs kinderen/ jongeren NAH
D051
Zon-MW; Vilans
C. Hendriks
Ondersteuning gezinnen met NAH/Hooi op je vork
D052 Zon-MW; Vilans
C. Hendriks
Cognitieve revalidatie kinderen/jongeren met NAH
D053
Anoxieprotocol
D054 Heliomare r&d
M. Buiten
Opzetten NAH-polikliniek kinderen en jongeren
D055 Heliomare r&d
E. Groet
Arbeidsre-integratie
Klinische bewegingsanalyse
NAH
Zon-MW; Kenniscentrum de Hoogstraat
I. Kos
C. Hendriks
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
9
Opzetten van NAH-observatieen transitieklas bij Heliomare onderwijs
D056 Heliomare r&d
Perrin-CP 9-15 jr
R020
Revalidatie VUmc, Amsterdam
Chronische rugpijn
R030
Heliomare r&d
H. Vossen
Gedragsmodificatie bij chronische pijn
R036
Heliomare r&d
E. Groet
COOS
R060
Revalidatie VUmc, Amsterdam
X
W. Faber
Kwaliteit van leven bij dwarslaesie
R070
LUMC
X
H. Slootman
IDEAL
R073
Jan van Breemen instituut X
Skillslab
D039 Heliomare r&d
C. van Bennekom
Evaluatie sensorische integratie whiplash
D048 Heliomare r&d
J. van Velzen
Ambulante vroegbehandeling
D049 Heliomare r&d
P. de Koning
E. Groet
Meten van zorg X
C. van Bennekom
J. Dekker
Expertises Titel
Code
Contactpersoon binnen Heliomare
Computeradviesteam
E001
C. van.Bennekom
Zitadviesteam
E002 H. Slootman
Ontwikkeling communicatie-advies
E003 V. Jonker
Gangbeeldanalyse
E004 H. Houdijk
Bekkenbodemadviesteam
E005 H. Slootman
Klinische inspanningstest
E006 L. Valent
Onderzoekstages Heliomare biedt een interessant werkveld voor studenten van wetenschappelijke en hogere beroepsopleidingen. Hier bestaat alle gelegenheid om een afstudeeronderzoek te doen. De afgelopen jaren heeft een aantal studenten in Heliomare een wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd. Zij kregen daarbij begeleiding van medewerkers van Heliomare. De uitgevoerde opdrachten zijn leerzaam voor de studenten en waardevol voor de kennisontwikkeling en -verspreiding in Heliomare.
Overzicht onderzoekstages Student(en)
Opleiding
Onderwerp
Periode
Begeleider
R. Fickert
Bewegingstechnologie, Haagse Hogeschool
Energieverbruik voor balanscontrole
november 2006 - maart 2007
H. Houdijk
E. Ainsworth
Faculteit der Variabiliteit en stabiliteit tijdens het lopen Bewegingswetenschappen, met een beenprothese VU
januari 2006juni 2007
H. Houdijk
A. Kuilboer
Bewegingstechnologie, Haagse Hogeschool
10
Effecten van functionele krachttraining op september 2007 balanshandhaving bij kinderen met CP – februari 2008
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
H. Houdijk
C. Nooijen, N. ter Hoeve
Faculteit der Energieverbruik voor balanscontrole Bewegingswetenschappen, tijdens het staan bij mensen na CVA VU
februari 2008 – oktober 2008
H. Houdijk
T. Warger
Bewegingstechnologie, Haagse Hogeschool
november 2008 – maart 2009
H. Houdijk
Validiteit en bruikbaarheid van de C-mill
Samenwerkingsverbanden Om voor alle levensgebieden van Heliomare kennis te kunnen ontwikkelen is een breed netwerk nodig waarbinnen die kennis kan worden gegenereerd en uitgewisseld. Heliomare R&D heeft in de afgelopen jaren haar kennisnetwerk uitgebouwd.
Overzicht samenwerkingspartners Heliomare R&D 2007/2008 Organisatie
Gebied van samenwerking
Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid, AMC, UvA, Amsterdam
Begeleiding promotietraject
European Platform for Rehabilitation (EPR)
Europese samenwerking
Haagse Hogeschool, Bewegingstechnologie
Stagiaires, studieopdrachten
Hogeschool van Amsterdam, Fysiotherapie
Wetenschappelijke afstudeerscripties
Hogeschool van Amsterdam, Ergotherapie
Wetenschappelijke afstudeerscripties
Hogeschool van Amsterdam, Informatica
Afstudeerprojecten
Hogeschool in Holland, School of social work
Project sociale netwerken kinderen
Kohnstaminstituut, Amsterdam
COCP-project
Society for Movement Analysis Laboratories in the Low Lands (SMALLL)
Landelijke samenwerking/afstemming
Stichting MEE
Project sociale netwerken kinderen
Universiteit van Amsterdam, Faculteit psychonomie/ klinische neuropsychologie
Stagiaire wetenschappelijke onderzoeksscripties; gastcolleges verzorgen
Universiteit van Utrecht, Faculteit functieleer
Wetenschappelijke onderzoeksscripties; gastcolleges verzorgen
Vilans
Samenwerking diverse projecten
Universiteit van Groningen, Faculteit neuropsychologie
Wetenschappelijk onderzoek (ZonMw)
Vrije Universiteit Medisch Centrum, Amsterdam, Afdeling revalidatie geneeskunde
Academiseringsovereenkomst
Vrije Universiteit, Amsterdam, Faculteit der Bewegingswetenschappen
Samenwerkingsovereenkomst, gezamenlijke aanstelling research medewerker en promovenda
Vrije Universiteit, Amsterdam, Faculteit neuropsychologie
Stagiaires, wetenschappelijke onderzoeksscripties
Presentaties in Heliomare Een van de taken van Heliomare R&D is om kennis die uit wetenschappelijk onderzoek en praktische ontwikkelingen voort komt, uit te dragen binnen de eigen organisatie. R&D organiseert daartoe iedere twee maanden een presentatie van de resultaten van één van de projecten die door R&D worden uitgevoerd of ondersteund óf van een project dat elders uitgevoerd is maar waarvan de uitkomsten zeer relevant zijn voor Heliomare.
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
11
Overzicht wetenschappelijke bijeenkomsten 2007-2008 Spreker
Affiliatie
Onderwerp
Datum
J. Geytenbeek
VUmc, revalidatie
Het meten van begrip van gesproken taal bij jonge maart 2007 kinderen met witte stofschade: Ontwikkeling en toepassing van een computergebaseerd instrument
H. Dekkers V. Scholtes
Heliomare VUmc, revalidatie
Popeye onderzoek
mei 2007
B. Hoogerdijk
Heliomare
Het aanpassingsproces na traumatisch hersenletsel
juni 2007
K. Gerrits
Research Institute MOVE, FBW – VU
Bewegen na een beroerte
oktober 2007
H. Houdijk
Heliomare
Variabiliteit en stabiliteit tijdens lopen met een bovenbeenprothese
december 2007
M. Roerdink
FBW – VU
Looptraining na een CVA: voordelen van auditieve cueing in combinatie met een loopband
februari 2008
I. van de Port
De Hoogstraat
FIT-STROKE
april 2008
D. Wezenberg
Heliomare, FBW-VU
Fysieke capaciteit en loopvaardigheid van mensen met een beenprothese
juni 2008
D. Bregman
VUmc, revalidatie
Mechanische eigenschappen van enkel-voet orthesen en hun effectiviteit bij het verbeteren van het looppatroon
september 2008
T. van Bezeij R. Fickert H. Houdijk
Heliomare
Demonstratie inspanningstest
oktober 2008
M. van der Krogt
VUmc, revalidatie
De puzzel ontrafeld? Wat spier-skelet modellen ons kunnen leren over loopafwijkingen bij CP
november 2008
Publicaties en presentaties Voor de overzichtslijst publicaties en presentaties van medewerkers van Heliomare verwijzen we naar bijlage II.
12
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
Bijlage I
Projectoverzicht 2007-2008 per onderzoekslijn
Arbeidsre-integratie Code/Title
R069
NAH en arbeidsre-integratie
Instituut
Heliomare r&d
Onderzoeker
J. van Velzen (promotie-traject)
Contactpersoon
J. van Velzen
Onderzoeksopzet
Divers (o.a. review, retrospectief onderzoek, implementatieonderzoek)
Looptijd
2007-2012
Onderzoeksvraag
Doel van dit onderzoek is de arbeidsintegratie vroeg aan bod te laten komen en te passen binnen het revalidatieproces van mensen met NAH. Onderzoeksvragen daarbij zijn onder andere: Wat zijn de bevorderende en belemmerende factoren bij de arbeidsintegratie van mensen met niet-aangeboren hersenletsel? Wordt er tijdens de revalidatie aandacht besteed aan de terugkeer naar werk? Wordt het doel van de implementatie bereikt?
Stand van zaken
Onderzoeksvoorstellen worden geschreven, systematische review (2x) afgerond en gesubmit
Code/Title
R075
Instituut
Heliomare r&d
Onderzoeker
M. Edelaar (promotie-traject)
Contactpersoon
M. Edelaar
Onderzoeksopzet
Divers (o.a. retrospectief onderzoek, cohort onderzoek)
Looptijd
2009 – 2014
Onderzoeksvraag
Doel van dit onderzoek is de arbeidsintegratie vroeg aan bod te laten komen middels de Vroege Interventie methodiek en toe te passen binnen het revalidatieproces van mensen met chronische aspecifieke klachten aan het houdings- en bewegingsapparaat. Dit zal gebeuren middels: Conceptueel model voor arbeidsrevalidatie bij mensen met chronische aspecifieke klachten aan het houdings- en bewegingsapparaat. Kwalitatief en kwantitatief retrospectief onderzoek naar arbeidsrevalidatie bij mensen met chronische aspecifieke klachten aan het houdings- en bewegingsapparaat.
Stand van zaken
Opstartfase - onderzoeksvoorstellen worden nog geschreven
Vroege Interventie
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
13
Klinische bewegingsanalyse Code/Title
R007
Instituut
Heliomare Revalidatie en Heliomare r&d. Multicentre studie (ZonMW)
Onderzoeker
L. Valent (promotietraject)
Contactpersoon
H. Slootman
Onderzoeksopzet
Prospectief cohortonderzoek
Looptijd
2001-2008
Onderzoeksvraag
Het doel van dit onderzoek is om de effecten van handbiketraining tijdens en na de revalidatie in kaart te brengen en te vergelijken met reguliere rolstoeltraining. Het effect van handbiketraining op de fysieke belastbaarheid, het dagelijks functioneren, de gezondheid en de kwaliteit van leven zal worden onderzocht. In het onderzoek zal antwoord worden gegeven op de volgende vragen: - wat is de invloed van handbike-gebruik op de fysieke belastbaarheid, dagelijks functioneren, gezondheid en kwaliteit van leven tijdens (en na) de revalidatie van mensen met een dwarslaesie? - wat is het effect van handbiketraining met een gematigde en hoge intensiteit bij mensen met een tetraplegie? - wat is het effect van handbiketraining tijdens de vroege revalidatie?
Stand van zaken
Publicaties en afronding proefschrift gaande. Promotie 15 mei 2009
Code/Title
R049
Instituut
Heliomare r&d
Onderzoeker
F. Appelman
Contactpersoon
H. Houdijk
Onderzoeksopzet
Observationeel onderzoek
Looptijd
April 2006- augustus 2006
Onderzoeksvraag
Is de MiniMod GaitTest een valide instrument om de spatiotemporele parameters van het looppatroon van mensen met een beenprothese te meten
Stand van zaken
Afgerond met publicatie
Code/Title
R050
Instituut
Heliomare, FBW-VU
Onderzoeker
E. Ainsworth
Contactpersoon
H. Houdijk
Onderzoeksopzet
Beschrijvend onderzoek
Looptijd
Januari 2006 – juni 2007
Onderzoeksvraag
Hoe verschilt de stabiliteit en variabiliteit van het looppatroon van mensen met een bovenbeenprothese ten opzichte van het normale looppatroon
Stand van zaken
Congresbijdrage ESMAC2007, SCI publicatie in voorbereiding
Code/Title
R058
Instituut
VUmc. Multicentre studie
Onderzoeker
V. Scholtes
Contactpersoon
H. Dekkers
14
Trainingseffecten van handbike-gebruik bij personen met een dwarslaesie tijdens de revalidatie
Validiteit van de MiniMod GaitTest bij het meten van spatiotemporele parameters van het looppatroon bij mensen met een beenprothese.
Balansmeting bij amputatie
Popeye
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
Onderzoeksopzet
RCT
Looptijd
03/2007 – 12/2008
Onderzoeksvraag
Wat is het effect van een gestructureerd krachttrainingsprogramma op fysiek functioneren van kinderen met cerebrale parese
Stand van zaken
Verschillende congresbijdragen en (SCI) publicaties in voorbereiding
Code/Title
R062
Instituut
Revalidatiecentrum De Hoogstraat, Utrecht, Multicentre studie
Onderzoeker
C. van Leeuwen en C. van Koppenhagen
Contactpersoon
M. van der Mijll Dekker
Onderzoeksopzet
Longitudinaal multicenter onderzoek
Looptijd
2006-2011
Onderzoeksvraag
Kwaliteit van leven bij personen met een dwarslaesie tijdens en na de revalidatie. Een longitudinale studie naar welbevinden en mentale gezondheid in relatie tot psychosociale factoren, fysieke capaciteit en secundaire stoornissen
Stand van zaken
Inclusie loopt
Code/Title
R065
Instituut
Heliomare, FBW-VU
Onderzoeker
D. Wezenberg
Contactpersoon
H. Houdijk
Onderzoeksopzet
Cross-sectionele cohort studie
Looptijd
02/2008 – 02/2012
Onderzoeksvraag
Onderzocht wordt wat de relatie is tussen fysieke capaciteit en loopvaardigheid bij mensen met een beenprothese. Voor dit doel zal de relatieve fysieke belasting (fysieke belasting:fysieke capaciteit) van mensen met een beenprothese worden gemeten. Daarnaast wordt onderzocht welke fysieke factoren het verhoogde energie verbruik tijdens het lopen met een beenprothese verklaren
Stand van zaken
Protocol voor de eerste twee deelprojecten is geschreven. Inclusie proefpersonen gestart
Code/Title
R074
Instituut
Heliomare, FBW-VU
Onderzoeker
C. Nooijen, N. Ter Hoeve
Contactpersoon
H. Houdijk
Onderzoeksopzet
Cross-sectionele cohort studie
Projectleider
H. Houdijk
Looptijd
2008
Onderzoeksvraag
Relatie tussen energieverbruik en balans vastleggen bij mensen na een CVA en de uitkomsten vergelijken met die van gezonde proefpersonen
Stand van zaken
Metingen zijn afgerond. Afronding middels congresbijdragen en SCI publicatie verwacht in 2009
Code/Title
D032
Instituut
Heliomare r&d, zorgvernieuwingsproject 2005
Projectleider
H. Houdijk
Looptijd
04/2005-01/2007
SPIQUE
Walking ability lower limb amputees
Energie en balans na CVA
Uitlijning van enkel-voet orthese en schoencombinaties bij kinderen met neurologische aandoeningen
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
15
Onderzoeksvraag
Het opstellen en testen van een protocol voor de evaluatie van enkel-voet orthese (EVO) met schoen combinatie, middels instrumentele bewegingsanalyse Het systematisch evalueren van de uitlijning van de EVO-schoen combinatie zoals die momenteel bij 5 kinderen in Heliomare is aangemeten. Het geven van mogelijke adviezen ten aanzien van de uitlijning van de EVO-schoen combinatie van de onderzochte 5 kinderen Het implementeren van het opgestelde protocol binnen de handelwijze in Heliomare
Stand van zaken
Implementatie wordt vormgegeven. Project afgerond
Code/Title
D033
Instituut
Heliomare r&d, zorgvernieuwingsproject 2005
Projectleider
J.M. van Velzen
Looptijd
04/2005-01/2007
Onderzoeksvraag
Het ontwikkelen van een geschikt protocol voor het systematisch observeren van loopproblemen van amputatiepatiënten m.b.v. gangbeeldanalyse (GBA) Het implementeren van GBA bij amputatiepatiënten binnen het revalidatieprogramma
Stand van zaken
Implementatie loopt en project afgerond
Code/Title
D037
Instituut
Heliomare r&d, zorgvernieuwingsproject 2006
Projectleider
H. Houdijk
Looptijd
05/2006-07/2008
Onderzoeksvraag
Het evalueren van de korte termijn effecten van de intramusculaire stimulatie behandeling op pijn, spiertonus en mobiliteit van de cervicale wervelkolom bij mensen met chronische ‘neuropathische’pijnklachten Evalueren van relatie tussen patiëntkarakteristieken en behandelresultaat Verder implementeren van de behandeling in Heliomare
Stand van zaken
Afgerond met presentatie tijdens VRA symposium. Vakpublicatie in voorbereiding
Code/Title
D038
Instituut
Heliomare r&d, zorgvernieuwingsproject 2006
Projectleider
R. Kan
16
De ontwikkeling en implementatie van gangbeeldanalyse bij mensen met een beenprothese
Intramusculaire stimulatie
Implementatie en evaluatie van functionele fysiotherapeutische behandeling bij patiënten met chronische CRPS1
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
Looptijd
04/2006-08/2009
Onderzoeksvraag
Evaluatie van de werkzaamheid van een nieuwe behandelstrategie bij CRPS1 waarbij herstel van functies en vaardigheden wordt nagestreefd zonder rekening te houden met toename van pijn
Stand van zaken
Patiënten worden geïncludeerd
Code/Title
D046
Instituut
Heliomare r&d, zorgvernieuwingsproject 2007
Projectleider
H. Houdijk
Looptijd
04/2007 – 01/2009
Onderzoeksvraag
Het ontwikkelen van een protocol voor het systematisch observeren en evalueren van de handfunctie van kinderen en jongeren met CP en asymmetrie in de bovenste extremiteiten m.b.v. metingen in het bewegingslaboratorium en het implementeren van deze gegevens binnen het revalidatieproces op Heliomare, zodat er een betere keuze gemaakt kan worden voor de behandeling en deze behandeling objectief kan worden geëvalueerd
Stand van zaken
Laatste metingen zijn uitgevoerd en worden uitgewerkt. Afronding verwacht mei 2009
Bewegingsanalyse handfunctie bij kinderen met cerebrale parese
NAH Code/Title
R023
Instituut
Heliomare Revalidatie ism klinische psychologie VU, Amsterdam
Onderzoeker
E. Groet, M. Dijkman, M. Buiten
Contactpersoon
E. Groet
Onderzoeksopzet
Observationeel prospectief cohortonderzoek
Looptijd
2002-2007
Onderzoeksvraag
Heeft de CR-groep een meerwaarde boven alleen individuele behandelingen bij het PCMC, bij patiënten met ogenschijnlijk lichte cognitieve, emotionele en gedragsmatige stoornissen t.g.v. NAH?
Stand van zaken
Betreft diverse deelonderzoeken uitgevoerd door studenten neuropsychologie. Afgerond middels scripties
Code/Title
R026
Instituut
iRv Hoensbroek. Multicentre studie
Onderzoeker
C. Geusgens
Contactpersoon
R. Zondervan
Onderzoeksopzet
Prospectief cohortonderzoek
Looptijd
2002-2005
Onderzoeksvraag
Treedt op korte termijn (na 8 weken) generalisatie op van de resultaten van de strategietraining voor linkszijdige CVA patiënten met apraxie? Blijft in de thuissituatie op lange termijn (na 20 weken) generalisatie zichtbaar van de strategietraining voor linkszijdige CVA patiënten met apraxie?
Stand van zaken
Afgerond
Code/Title
R033
Instituut
Utrechts instituut voor Linguistiek, Universteit van Utrecht. Multicentre studie
Onderzoeker
E. Janse
Effectonderzoek Cognitieve Revalidatiegroep PCMC
Strategietraining bij CVA-patiënten met apraxie: generalisatie van behandelresultaten
Auditieve perceptie bij gezonde sprekers en bij sprekers met verworven taalstoornissen
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
17
Contactpersoon
J. ter Borg
Looptijd
2003-2004
Onderzoeksopzet
Descriptief onderzoek
Onderzoeksvraag
Hoe verloopt de auditieve spraakverwerking bij patiënten met een afasie?
Stand van zaken
Afgerond
Code/Title
R034
Instituut
AZG, afdeling neurologie, werkgroep neuropsychologie. Multicentre studie
Onderzoeker
J. Spikman
Contactpersoon
E. Groet
Onderzoeksopzet
Prospectief gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek.
Looptijd
2002-2005
Onderzoeksvraag
Does multi-faceted executive function training lead to substantially improved planning and problem solving abilities as measured in A. specific tests and tasks of planning and problem solving; B. other testes of cognitive function (memory, intelligence) which allow for the application of learned strategies? Does multi-faceted executive function training lead to substantially improved daily life functioning and quality of life as measured in A. standardized observation scales and questionnaires filled in by relatives and caregivers. B. questionnaires filled in by the patient? Are the training effects different immediately after training and six months later? What patient characteristics (etiology, severity) are correlated with training succes?
Stand van zaken
Onderzoek afgerond. Behandelprogramma is verkrijgbaar
Code/Title
R041
Instituut
Utrechts Instituut voor Linguistiek ism Universiteit Groningen
Onderzoeker
E. Janse, Prof. Y. Bastiaanse
Contactpersoon
J. ter Borg
Onderzoeksopzet
Observationeel onderzoek
Looptijd
2005-2006
Onderzoeksvraag
Wat is de relatie tussen auditieve perceptieproblemen en de taalproductie bij afasiepatiënten?
Stand van zaken
Afgerond
Code/Title
R053
Instituut
iRv, Hoensbroek
Onderzoeker
I. Winkens
Contactpersoon
E. Groet
Onderzoeksopzet
Experimenteel onderzoek
Looptijd
2006-2010
Onderzoeksvraag
Beoordelen van de effectiviteit van een behandelprogramma gericht op time pressure management bij patiënten met een CVA
Stand van zaken
Afgerond
Code/Title
R057
Instituut
Zon-MW onderzoek; Hoogstraat
Onderzoeker
I. van de Port
Contactpersoon
E. Groet
18
Behandeling van dysexecutief syndroom
Herkenning van gesproken woorden bij gezonde sprekers en bij sprekers met verworven taalstoornissen
Efficacy of Time Pressure Management in stroke patients with slowed information processing
FIT-STROKE trial
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
Onderzoeksopzet
Multicentre trial
Looptijd
2008-2009
Onderzoeksvraag
Is fitnesstraining in groepen beter dan alleen individuele FT voor vermindering van vermoeidheidsklachten bij thuiswonende CVApatiënten
Stand van zaken
Inclusie loopt
Code/Title
R059
Instituut
Erasmus MC
Onderzoeker
Hanane El Hachioui
Contactpersoon
S. Kienhuis
Onderzoeksopzet
Multicenter, experimenteel vervolgonderzoek
Looptijd
2006-2008
Onderzoeksvraag
Doel van onderzoek is tweeledig: 1) Inzicht krijgen in het herstelpatroon van de patiënt op de linguïstische niveaus (semantiek, fonologie en syntax) 2) Nagaan wat de invloed is van de linguïstische stoornissen op de kwaliteit van leven
Stand van zaken
Afgerond
Code/Title
R066
Instituut
Heliomare onderwijs
Onderzoeker
C. Hendriks
Contactpersoon
C. Hendriks
Onderzoeksopzet
Pilot onderzoek
Looptijd
2007 – 2008
Onderzoeksvraag
Middels een pilot bij een 6 jarige leerling met NAH materiaal ontwikkelen, passend bij de ontwikkelingsleeftijd van het kind en in lijn met de theorie van de ATAG-k. Dit materiaal dient als basis voor verder onderzoek naar de effecten van een kleuter ATAG (= aandachtstraining) bij kinderen in de leeftijd van 4-8 jaar met een niet aangeboren hersenletsel
Stand van zaken
Project is afgerond. Mogelijkheden voor vervolgonderzoek worden onderzocht
Code/Title
R067
Instituut
Zon-Mw. Nijmeegs Instituut voor Cognitie en Informatie (NICI)
Onderzoeker
Luciano Fasotti
Contactpersoon
M. Dijkman
Onderzoeksopzet
Multicenter
Looptijd
2008-2009
Onderzoeksvraag
Leidt cognitieve strategietraining + graded activity tot meer herstel van vermoeidheid bij CVApatiënten dan Graded Activity alleen
Stand van zaken
Patiënten zijn geselecteerd. Inclusie loopt. Eerste groep is bijna afgerond bij NAHmonopoli
Code/Title
R071
Instituut
Universiteit van Amsterdam, faculteit pedagogiek en onderwijskunde
Onderzoeker
Hr. Dominik Sieh, psycholoog; A. Visser, revalidatie-arts
Contactpersoon
C. van Bennekom
Onderzoeksopzet
Afname enquete
Looptijd
2008-2012
SPEAK (Sequential Prognostic Evaluation of Aphasia after stroKe):
ATAG voor kleuters
COGRAT
Risicosignalering kinderen
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
19
Onderzoeksvraag
Hoe groeien jongeren op waarvan een van de ouders een chronische lichamelijke ziekte heeft? Hoe zorgen zij voor de ouders? Hebben ze hulp nodig? Doelstelling is ontwikkeling van een geschikte vragenlijst om ondersteuningsbehoefte in kaart te brengen
Stand van zaken
Inclusie loopt
Code/Title
R072
Instituut
Universiteit van Maastricht
Onderzoeker
Elsbeth de Joode
Contactpersoon
M. de Jong
Onderzoeksopzet
Enkel-blind, gerandomiseerd, gecontroleerd klinisch onderzoek
Looptijd
1 mei 2008 tot 1 september 2009
Onderzoeksvraag
Effectiviteit en gebruiksvriendelijkheid van een PDA als hulpmiddel bij patiënten met hersenletsel in kaart brengen
Stand van zaken
Inclusie loopt
Code/Titel
D018
Instituut
Heliomare r&d, zorgvernieuwingsproject 2004
Projectleider
M. de Jong
Looptijd
03/2004-12/2007
Onderzoeksvraag
Zicht krijgen op de meerwaarde van “mobile reminders” bij mensen met ernstige geheugenproblemen. Hiertoe zullen diverse apparaten in de (poli)klinische fase geevalueerd worden
Stand van zaken
Afgerond
Code/Titel
D024
Instituut
Heliomare r&d, zorgvernieuwingsproject 2004
Projectleider
W. Kylstra
Looptijd
03/2004-03/2007
Onderzoeksvraag
Elke patiënt met visuele waarnemingsstoornissen wordt op korte termijn gescreend door de oogarts en/of optometrist. Bij elke afwijking worden duidelijke adviezen aan het behandelend team en patiënt zelf gegeven. Evt. vindt doorverwijzing plaats naar een instelling voor slechtzienden voor hulpmiddelen (bv. VISIO). Tevens zal periodieke follow up nagestreefd worden
Stand van zaken
Structureel contact met VISIO. Start met behandelmodule gericht op gezichtsvelduitval
Code/Titel
D042
Instituut
Heliomare r&d, zorgvernieuwingsproject 2006
Projectleider
R. van Woerden / E. Nossent
Looptijd
04/2006-04/2007
Doelstelling
De eerder ontwikkelde zorgketen uitbreiden naar andere regio’s
Stand van zaken
Implementatie gestart
Code/Titel
D047
Instituut
Heliomare r&d, zorgvernieuwingsproject 2007
20
NeuroCue
Implementatie van ICT-middelen bij mensen met ernstige geheugenproblemen
Diagnostiek en behandeling van waarnemingsstoornissen bij patiënten met NAH
Uitwerking van de CVA revalidatiefase in ketenzorg
Evidence based nazorg bij CVA-patiënten gericht op de lange termijn problematiek in de chronische fase na een CVA
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
Projectleider
I. Kos
Looptijd
10/2007 – 09/2008
Onderzoeksvraag
Het ontwikkelen van een nazorgpoli om de nazorg van CVA-patiënten en hun naaste omgeving binnen een jaar na ontslag op gebied van functioneel, fysiek en (psycho)sociaal functioneren aan te sturen
Stand van zaken
Realiseringsfase
Code/Titel
D050
Instituut
zorgvernieuwingsproject 2008; Heliomare r&d 2009
Projectleider
W. Kylstra
Looptijd
04/2008 – 12/2008
Onderzoeksvraag
Onderzoeken of: - slaapapneu een toegevoegd negatief effect heeft op het cognitief functioneren bij CVApatiënten, vooral op gebied van geheugen, aandacht, stemming en vermoeidheid - het cognitief functioneren, vermoeidheidsklachten en het stemmingsbeeld verbeteren door behandeling met CPAP
Stand van zaken
Definitieve onderzoek wacht op goedkeuring MEDCO
Code/Titel
D051
Instituut
Opdrachtgever en eindverantwoordelijke voor het project is de Landelijke Vereniging van Cluster 3 scholen (LVC3). Vilans zal het project uitvoeren. Heliomare R&D participeert in het project door financiering werkgroeplid
Projectleider
E. Groet
Looptijd
2008-2010
Doelstelling
1. Beschrijving van de belangrijkste literatuur; 2. Ontwikkeling landelijk onderwijsprotocol t.b.v. de doelgroep leerlingen met NAH, waarbij zowel ruimte is voor regionale verbijzondering alsook dat de mogelijkheid bestaat om de expertise over te dragen aan het reguliere onderwijs 3. Analyse van de bruikbaarheid en de mogelijkheden van het protocol in een aantal regionale pilots, en het verwerken van aanpassingen daar waar nodig 4. Landelijk implementeren van het protocol en op gang brengen van uitwisseling in het werkveld en het verder ontwikkelen van expertise en hulpmiddelen. Inventariseren van geschikte kanalen/ mogelijkheden voor het verspreiden van de informatie onder alle relevante organisaties en professionals
Stand van zaken
Subsidie was in 2008 stopgezet na financiële crisis. Nieuwe financierders zijn gezocht. Zal waarschijnlijk wel lukken. Gaat dan in 2009 verder in projectgroep, die al wel klaar is met plannen maken
Code/Titel
D052
Instituut
Vilans voert het project uit. Heliomare R&D financiert een deel; R&D financiert ook tijd van afgevaardigd lid in stuurgroep als twee leden in de werkgroep
Projectleider
E. Groet
Looptijd
2008-2010
Evaluatie apneubehandeling
Zorg en onderwijs kinderen/jongeren NAH
Ondersteuning gezinnen met NAH/ Hooi op je vork
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
21
Doelstelling
1. literatuurverkenning 2. ondersteuningsbehoefte van NAHkinderen en gezin verkennen 3. huidig aanbod in Nederland inventariseren 4. ondersteuningsinstrumenten ontwikkelen/best practice adviseren 5. competenties van uitvoerders van ondersteuning beschrijven 6. uittesten en bijstellen van instrumentarium 7. financiering van ondersteuning regelen/bepalen 8. aanbieden ondersteuningsmodel 9. implementatie in Nederland 10. ervaringen in werkveld uitwisselen
Stand van zaken
Punt 1 t/m 3 is gerealiseerd. Verwachting is dat voor de zomer t/m 5 gereed is en eind 2009 t/m 8. Pilotonderzoek eind 2009
Code/Titel
D053
Instituut
ZonMW onderzoek. Heliomare R&D financiert werkgroeplidmaatschap
Projectleider
E. Groet
Looptijd
2008-2010
Onderzoeksvraag
1. tot een consensus te komen omtrent de gewenste inhoud van cognitieve revalidatie voor kinderen en jongeren met niet aangeboren hersenletsel in Nederland 2. een inventarisatie te maken van best-practices op dit gebied, zowel nationaal als internationaal; en de meest succesvolle en goed onderbouwde best-practices beschikbaar en toegankelijk te maken voor het kinderrevalidatie veld
Stand van zaken
Literatuuroverzicht is gereed. Landelijke inventarisatie van alle centra is bezig. In maart 08 zal lste presentatie van best practices in voordacht gepresenteerd worden Mei 2009: afgerond
Code/Title
D054
Instituut
Heliomare r&d
Onderzoeker
E. Groet
Contactpersoon
2008-2009
Onderzoeksopzet
Multidisciplinair behandelprogramma ontwikkelen voor klinische en poliklinische anoxiepatient
Looptijd
Literatuuronderzoek is verricht
Code/Titel
D055
Instituut
Heliomare R&D
Projectleider
P. de Koning
Looptijd
November 2008 tot januari 2010
Onderzoeksvraag
Het opzetten van een NAH-polikliniek kinderen en jongeren. Landelijke richtlijnen en onderzoeksbevindingen m.b.t. bijvoorbeeld Cognitieve revalidatie en gezinstherapie zijn geïmplementeerd in de behandelingen. Er wordt samengewerkt met de NAH-poli volwassenen, er vindt zo mogelijk uitwisseling plaats van formatie en de organisatie en kwaliteit zijn vergelijkbaar. Een behandelprotocol is geschreven
22
Cognitieve revalidatie kinderen/jongeren met NAH
Anoxieprotocol
Opzetten NAH-polikliniek kinderen en jongeren
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
Stand van zaken
Behandelprogramma is geschreven Pilot met onderzoek en behandelingen is gestart Eerste PR in regio heeft plaatsgevonden Signaleringslijst NAH kinderen/jongeren is klaar en zal in Noord-Holland bij collegarevalidatieartsen worden verspreid Start NAHpoli januari 2009 Persbericht: mei/juni 2009
Code/Titel
D056
Instituut
Heliomare R&D
Projectleider
E. Groet
Looptijd
December 2008 tot januari 2010
Onderzoeksvraag
1. Opzetten NAH-observatieklas. Kortdurende observatieklas. Bestemd voor NAHpatiënten, bij wie nog niet duidelijk is of zij (weer) gebruik kunnen maken van het reguliere onderwijs, met of zonder ambulante begeleiding, of verwezen moeten worden naar het speciale onderwijs en/ of de NAH-transitieklas. Zowel voor patiënten die bij Heliomare revalidatie in behandeling zijn, klinisch of poliklinisch, als voor NAH-patiënten die elders of niet meer in behandeling zijn maar wel zijn vastgelopen in het reguliere onderwijs. 2. Opzetten NAH-transitieklas. Tweejarige transitieklas. Bestemd voor NAH-leerlingen die niet kunnen profiteren van een regulier schooldiploma door cognitieve, emotionele of gedragsbeperkingen t.g.v. NAH. Ook kinderen die wel een diploma hebben behaald, dus wel bevoegd zijn, maar (nog) niet bekwaam zijn opgeleid voor arbeid en de maatschappij t.g.v. de cognitieve, emotionele of gedragsbeperkingen t.g.v. NAH, kunnen na het behalen van hun diploma naar deze NAH-transitieklas
Stand van zaken
-werkbezoek afgelegd bij de enige andere instelling in NL die deze NAH-klassen aanbiedt -overlegfase over (on)mogelijkheden van deze NAH-klassen met relevante personen binnen Heliomare onderwijs Werkgroep is geformeerd. Streven is voor zomer 2009 opzet gereed
Opzetten van NAH-observatie- en transitieklas bij Heliomare onderwijs
Meten van zorg Code/Title
R015
Instituut
Afdeling revalidatiegeneeskunde, VUmc. Multicentre studie.
Onderzoeker
V. Scholtes
Contactpersoon
C. van Bennekom
Onderzoeksopzet
Interventiestudie
Looptijd
2000-2004
Onderzoeksvraag
Onderzoek naar de invloed van multi-level botulinetoxine behandeling en intensieve revalidatie op de loopvaardigheid van kinderen met een spastische hemi- of diplegie
Stand van zaken
Afgerond middels promotie dd november 2007
Code/Title
R020
Instituut
Afdeling revalidatie, VUmc. Multicentre studie
Onderzoeker
J. Voorman
Contactpersoon
C. van Bennekom
Onderzoeksopzet
Prospectief cohortonderzoek
Onderzoek naar de invloed van multi-level botulinetoxine behandeling en intensieve revalidatie op de loopvaardigheid van kinderen met een spastische hemi- of diplegie
Longitudinale studie naar het beloop van de functionele status en de factoren die samenhangen met de prognose van de functionele status bij kinderen (9-15 jaar) met cerebrale parese (PERRIN-CP 9-15 jaar)
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
23
Looptijd
2002-2006
Onderzoeksvraag
Wat is het beloop van de ontwikkeling van de functionele status en de kwaliteiten van leven van kinderen met een cerebrale parese over een periode van twee jaar bij kinderen tussen 9-15 jaar? wat zijn de factoren die samenhangen met de prognose van de functionele status van deze kinderen?
Stand van zaken
Afgerond wat betreft metingen. Promotie verwacht in 2009
Code/Title
R030
Instituut
Heliomare Revalidatie ism NPI Amersfoort
Onderzoeker
H. Vossen
Contactpersoon
H. Vossen
Onderzoeksopzet
Prospectief cohortonderzoek
Looptijd
2004-2007
Onderzoeksvraag
Het doel van dit onderzoek is om de bruikbaarheid van de Multi Pain Inventory DLV (meetinstrument voor chronische pijnpatiënten) te toetsen op bruikbaarheid, bij het meten van chronische rugpatiënten (in mono- en multidisciplinaire setting) met de vraagstellingen: 1. is de MPI-DLV bruikbaar voor het meten van veranderingen op activiteitenniveau, pijnbeheersing en arbeidsparticipatie, bij patiënten met chronische rugklachten, in een monoen multidisciplinaire behandelsetting? 2. is het noodzakelijk bij het evalueren van multidisciplinaire behandelingen van chronische rugpatiënten om de Oswestry Low Back Pain Disability Questionnaire (OLBPQ) te combineren met de MPI-DLV of dat bij de evaluatie alleen de MPI-DLV voldoende is? 3. is er verschil in de mate van herstel van de verschillende typologieën patiënten na behandeling met een mono- en multidisciplinair behandelprogramma? 4. in hoeverre ervaren patiënten het gebruik van de MPI-DLV (getoetst met een vragenlijst over hanteerbaarheid van vragenlijsten)?
Stand van zaken
Inclusie gestopt. Analyse loopt nog. Verslaglegging gestart
Code/Titel
R036
Instituut
Heliomare Revalidatie (voortzetting van zorgvernieuwingsproject D044)
Onderzoeker
B. Meesters
Contactpersoon
E. Groet
Onderzoeksopzet
Prospectief cohortonderzoek
Looptijd
2004-2008
Onderzoeksvraag
Evalueren van de effecten op korte en lange termijn van een multidisciplinaire gedragsmodificatiebehandeling bij ‘uitbehandelde’ chronische pijnpatiënten. De volgende hypothesen worden getest: - Klinische multidisciplinaire gedragsmodificatiebehandeling heeft een positief effect bij ‘uitbehandelde’ chronische pijnpatiënten op gebied van lichamelijke activiteiten, niveau van welbevinden, stemmingsbeeld, ervaren restenergie, (para)medische consumptie, ondanks het gelijkblijven van het ervaren pijnniveau - Het effect van een klinische gedragsmodificatiebehandeling blijft ook geruime tijd na ontslag aanwezig bij genoemde doelgroep - De (te verwachten) zorgconsumptie, zoals (para)medische behandelingen na ontslag is verminderd
Stand van zaken
Project afgerond. Verslaglegging gaande
24
De bruikbaarheid van de MPI-DLV in een mono- en multidisciplinaire behandelsetting voor het meten van activiteitenniveau, pijnbeheersing en arbeidsparticipatie van patiënten met chronische rugklachten
Effectonderzoek multidisciplinaire gedragsmodificatie behandeling bij chronische pijnpatiënten in kliniek
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
Code/Titel
R046
Instituut
Letteren, VU, Amsterdam
Onderzoeker
C. Versluis
Contactpersoon
J. ter Borg
Onderzoeksopzet
Observationeel
Looptijd
2006-2009
Onderzoeksvraag
Is er in het spontane taalgebruik van patiënten met type Broca afasie en agrammatisme een 1) overmatig aanspreken van het conceptuele domein, 2) daarvoor passend gebruik van constructies zoals nominalisatie en directe rede?
Stand van zaken
Afgerond
Code/Titel
R047
Instituut
Orthopedagogiek. Universiteit Nijmegen
Onderzoeker
M. Peeters
Contactpersoon
C. Hendriks
Onderzoeksopzet
Observationeel onderzoek
Looptijd
2005-2008
Onderzoeksvraag
Onderzoek naar passieve woordenschat, werkgeheugen, auditieve perceptie, articulatie, rijmen, fonologisch bewustzijn, leesvaardigheden en letterkennis. Kinderen worden twee jaar gevolgd
Stand van zaken
Afgerond
Code/Titel
R051
Instituut
Kinderfysiotherapie, UMC, Utrecht
Onderzoeker
L. Bosma
Contactpersoon
L. Bosma
Onderzoeksopzet
Test-hertest en validiteitsbepaling
Looptijd
2006-2007
Onderzoeksvraag
Welke instrumenten voor het meten van de aerobe capaciteit en spierkracht bij kinderen met een spastische cerebrale parese zijn geschikt en hebben een goede reproduceerbaarheid?
Stand van zaken
Afgerond met Master thesis
Code/Titel
R054
Instituut
Heliomare r&d
Onderzoeker
N. Jelsma
Contactpersoon
N. Jelsma
Onderzoeksopzet
Prospectief cohort onderzoek
Looptijd
2006-2007
Onderzoeksvraag
Wat is het effect van de behandeling met Botuline toxine op het activiteitenniveau van patiënten met een spastische hemiparese als gevolg van een CVA?
Stand van zaken
Afgerond middels congresbijdragen
Samenhang van talige en conceptule aspecten van het taalgebruik van sprekers met verworven agrammatisme
Ontwikkeling van geletterdheid bij kinderen met een cerebrale parese
Onderzoek naar de bruikbaarheid van meetinstrumenten op het gebied van fitmess voor lopende kinderen met een spastische cerebrale parese.
Het effect van botuline toxine behandeling op het activiteitenpatroon bij CVA patiënten met een spastische hemiparese
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
25
Code/Titel
R055
Instituut
Heliomare r&d
Onderzoeker
K. van Dijk
Contactpersoon
K. van Dijk
Onderzoeksopzet
Valideringsstudie
Looptijd
2007-2008
Onderzoeksvraag
Is de school-AMPS een valide instrument voor het meten van vaardigheden bij schoolgaande kinderen in Nederland
Stand van zaken
Afgerond middels masterstudie
Code/Titel
R056
Instituut
Revalidatie VUmc, Amsterdam
Onderzoeker
J. Geytenbeek
Contactpersoon
H. Dekkers
Onderzoeksopzet
Obervationeel onderzoek
Looptijd
2006-2010
Onderzoeksvraag
Ontwikkeling van een computergebaseerd instrument waarmee het begrip van gesproken taal bij kinderen met cerebrale parese die niet kunnen spreken gemeten kan worden
Stand van zaken
Afgerond
Code/Titel
R070
Instituut
LUMC
Onderzoeker
E de Vogel-Voogt, psycholoog; Y Peeters, psycholoog
Contactpersoon
H. Slootman / W. Faber
Onderzoeksopzet
Longitudinaal
Looptijd
?
Onderzoeksvraag
1. Verandert de waardering, in utiliteiten, die patiënten met een dwarslaesie aan hun eigen gezondheidstoestand geven over de tijd? 2. Verandert de waardering, in utiliteiten, die deze patiënten aan een andere gezondheidstoestand geven over de tijd? 3. Verklaren individuele kwaliteit van leven, betekenis in het leven en additionele variabelen de waardering van gezondheidstoestanden, wanneer er voor gezondheidsgerelateerde kwaliteit voor leven gecontroleerd is? 4. Verklaren veranderingen over de tijd in individuele kwaliteit van leven, betekenis in het leven en additionele variabelen de verandering in de waardering van gezondheidstoestanden, wanneer er voor gezondheidsgerelateerde kwaliteit voor leven gecontroleerd is?
Stand van zaken
Verzoek tot medewerking is ontvangen
Code/Titel
R073
Instituut
Jan van Breemen Instituut. ZonMw project binnen Lobadis revalidatie onderzoek
Onderzoeker
M. Sloots
Contactpersoon
J. Dekker
26
Validering van de school-AMPS in de Nederlandse situatie
Evaluatie van het begrip van gesproken taal bij kinderen die niet kunnen spreken met een Cerebrale Parese: ontwikkeling en toepassing van een computergebaseerd instrument.
Kwaliteit van leven bij dwarslaesie
IDEAL
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
Onderzoeksopzet
Doel van de IDEAL-vervolgstudie is het identificeren van cultuurgerelateerde factoren die mogelijkerwijs samenhangen met het optreden van zorguitval, om niet-medische redenen. Deze kwalitatieve en explorerende studie zal worden uitgevoerd bij allochtone revalidatiepatiënten en de autochtone revalidatieartsen die door hen werden geconsulteerd. De patiënten zijn zorguitvallers van Marokkaanse en Turkse herkomst met chronische aspecifieke rugklachten (N=25). Zij hebben het zorgtraject onvoltooid beëindigd, om een niet-medische reden. De studie richt zich op uitval gedurende het gehele revalidatiezorgtraject. Met de verworven kennis worden voorwaarden en adviezen geformuleerd om de deelname aan revalidatiezorg te kunnen verbeteren. Tevens worden hypothesen opgesteld voor (kwantitatief) vervolgonderzoek.
Looptijd
08/2007 04/2009
Onderzoeksvraag
“Welke cultuurgerelateerde factoren dragen mogelijk bij aan het beëindigen van het onvoltooide revalidatiezorgtraject om niet-medische redenen, door patiënten van Marokkaanse en Turkse herkomst met chronische aspecifieke lage rugklachten?”
Stand van zaken
Patiënten worden geïncludeerd
Code/Titel
D017
Instituut
Heliomare r&d, zorgvernieuwingsproject 2004
Projectleider
C. van Bennekom
Looptijd
03/2004-12/2007
Doelstelling
Voor een aantal patiëntpopulaties zal een set van indicatoren geselecteerd worden die weergeven wat de revalidatie-inspanning geweest is en wat het resultaat op functioneel patiëntniveau hiervan is. Implementatie in de dagelijkse praktijk zal plaatsvinden. Borging wordt nagestreefd middels meetprotocollen en integratie in het huidige automatiseringssysteem
Stand van zaken
Indicatoren zijn vastgesteld voor mensen met een dwarslaesie, amputatie of lage rugklachten. Implementatie vindt bij deze patiëntpopulaties plaats. Andere patiëntpopulaties worden geïncludeerd
Code/Titel
D034
Instituut
Heliomare r&d, zorgvernieuwingsproject 2005
Projectleider
R. Appel
Looptijd
04/2005 – 03/2007
Doelstelling
Het invoeren van eerder ontwikkelde trainingsmodules in het softwarematige ‘cliëntvolgsysteem’ van de afdeling fitness Onderzoeken in hoeverre de softwareaansturing en het cliëntvolgsysteem gebruikt kunnen worden bij de andere activiteiten van de bewegingsagogie De ingevoerde trainingsmodules en het cliëntvolgsysteem aan laten sluiten bij Ecaris
Stand van zaken
Project gestopt. Bleek niet haalbaar
Code/Titel
D039
Instituut
Heliomare r&d, zorgvernieuwingsproject 2006
Projectleider
C. van Bennekom
Looptijd
04/2006-04/2009
Doelstelling
Een skillslab realiseren binnen Heliomare waarin de benodigde vaardigheden voor het uitvoeren van metingen in het kader van patiëntmonitoring kunnen worden aangeleerd en onderhouden
Ontwikkeling en implementatie van prestatie-indicatoren in de klinische praktijk
Implementatie van trainingsmodules in ICT-middelen t.b.v. klantvolgsysteem en rapportage
Ontwikkeling Skillslab voor training van vaardigheden met betrekking tot systematische patiëntmonitoring
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
27
Stand van zaken
In het kader van het project uikomstmetingen is onderwijs gegeven aan verpleging en therapeuten over het toepassen van diverse meetinstrumenten. Het neerzetten van een fysiek skillslab kon nog niet gerealiseerd worden ivm huisvestingsproblemen. Wel is er inmiddels een bibliotheek gemaakt met daarin de verschillende meetinstrumenten die binnen Heliomare gebruikt worden. Deze is tijdelijk in het kenniscentrum geplaatst
Code/Titel
D040
Instituut
Heliomare r&d, zorgvernieuwingsproject 2006
Projectleider
T. van Bezeij
Looptijd
04/2006-04/2007
Doelstelling
Het inventariseren van de incidentie van het slaapapneusyndroom bij patiënten met een dwarslaesie of CVA Het opzetten van een respicare team
Stand van zaken
Afgerond middels diverse congresbijdragen en implementatie Respicare team
Code/Titel
D041
Instituut
Heliomare r&d, zorgvernieuwingsproject 2006
Projectleider
H. Smits
Looptijd
04/2006-04/2007
Doelstelling
Een behandelplan opstellen zodat patiënten in de thuissituatie gezien kunnen worden door een decubitusconsulent. Een spreekuur opzetten (telefonisch + in Heliomare) om patiënten geregeld te zien en preventief te behandelen in multidisciplinaire setting
Stand van zaken
Afgerond
Code/Titel
D043
Instituut
Heliomare r&d, zorgvernieuwingsproject 2006
Projectleider
E. Nossent
Looptijd
04/2006-04/2007
Doelstelling
Het aantal valincidenten van klinische patiënten verminderen door de invoering van het stratify instrument
Stand van zaken
Afgerond
Code/Titel
D044
Instituut
Heliomare Revalidatie
Onderzoeker
B. Meesters
Contactpersoon
E. Groet
Onderzoeksopzet
Prospectief cohortonderzoek
Looptijd
2004-2008
28
Slaapapneusyndroom bij patiënten met een dwarslaesie of CVA. Het opzetten van een respi care team
Opzetten transmurale decubituszorg
Preventie van valincidenten
Effectonderzoek multidisciplinaire gedragsmodificatie behandeling bij chronische pijnpatiënten in kliniek
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
Onderzoeksvraag
Evalueren van de effecten op korte en lange termijn van een multidisciplinaire gedragsmodificatiebehandeling bij ‘uitbehandelde’ chronische pijnpatiënten. De volgende hypothesen worden getest: - Klinische multidisciplinaire gedragsmodificatiebehandeling heeft een positief effect bij ‘uitbehandelde’ chronische pijnpatiënten op gebied van lichamelijke activiteiten, niveau van welbevinden, stemmingsbeeld, ervaren restenergie, (para)medische consumptie, ondanks het gelijkblijven van het ervaren pijnniveau - Het effect van een klinische gedragsmodificatiebehandeling blijft ook geruime tijd na ontslag aanwezig bij genoemde doelgroep - De (te verwachten) zorgconsumptie, zoals (para)medische behandelingen na ontslag is verminderd
Stand van zaken
Project afgerond. Voortgezet als researchproject (R036)
Code/Titel
D045
Instituut
Heliomare r&d, zorgvernieuwingsproject 2008
Projectleider
M. Dijkman
Looptijd
04/2007 -10/2008
Doelstelling
Het doel is een behandelprogramma te schrijven voor conversiepatiënten en het specialisme multidisciplinair uit te dragen. De inclusie- en exclusiecriteria en de diagnosiek van patiënten vóór opname/behandeling moeten worden verbeterd en daartoe moet o.a. een samenwerkingsverband met een of meer psychiaters in de regio worden opgezet en met medisch specialisten, zoals een neuroloog
Stand van zaken
Verslaglegging is gereed. Wordt voortgezet met behandelprotocol voor kliniek en polikliniek. Gereed: eind 2009
Code/Titel
D048
Instituut
Heliomare r&d, zorgvernieuwingsproject 2007
Projectleider
J. van Velzen
Looptijd
06/2007 – 12/2008
Doelstelling
Evalueren van de sensorisch integratiebehandeling bij chronische whiplash patiënten. Het zoeken naar of ontwikkelen van duidelijke in- en exclusiecriteria wanneer wel en wanneer geen sensorische integratiebehandeling plaats dient te vinden bij mensen met whiplash
Stand van zaken
Inclusie patiënten loopt, verslaglegging gestart
Code/Titel
D049
Instituut
Heliomare r&d, zorgvernieuwingsproject 2008
Projectleider
P. de Koning / M. Jongbloed
Looptijd
06/2008 – 06/2009
Doelstelling
Opzetten ambulante vroegbehandeling bij jonge kinderen met een motorische of meervoudige onwikkelingsachterstand - Schrijven behandelprogramma “ambulante vroegbehandeling” - Netwerk informeren en samenwerking verschillende zorgaanbieders vormgeven
Stand van zaken
Projectgroep is gevormd. Concretisering doelstellingen en acties gaande
Behandeling van conversiestoornissen in de revalidatie
Evaluatie van sensorische integratie behandeling bij chronische whiplash patiënten met sensorische integratieproblemen
Ambulante vroegbehandeling
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
29
Bijlage II
Publicaties Heliomare 2007-2008 In onderstaande overzichten zijn medewerkers van Heliomare dik afgedrukt.
Publicaties in internationale tijdschriften van Dijk GM, Veenhof C, Schellevis F, Hulsmans H, Bakker JP, Arwert H, Dekker JH, Lankhorst GJ, Dekker J. Comorbidity, limitations in activities and pain in patients with osteoarthritis of the hip or knee. BMC Musculoskeletal Disorders 2008; 9:95. Doets HC, van Middelkoop M, Houdijk H, Nelissen RGHH, Veeger HEJ. Gait analysis after mobile bearing total ankle arthroplasty. Foot and Ankle International 2007, 28(3), pp 313-322. Geen J van, Edelaar MJA, Janssen M, van Eijk JTHM. The long-term effect of multidisciplinary back training: a systematic review. Spine 2007, 32(2), pp 249-256. Houdijk H, Doets HC, van Middelkoop M, Veeger HEJ. Joint stiffness of the ankle during walking after successful mobile-bearing total ankle replacement. Gait and Posture 2008, 27(1), pp 115-119. Houdijk H, Appelman FM, van Velzen JM, van der Woude LHV, van Bennekom CAM. Validity of the DynaPort GaitMonitor for the assessment of spatiotemporal parameters in amputee gait. Journal of Rehabilitation Research and Development 2008, 45(9), pp 1335-1342. Scholtes VA, Dallmeijer AJ, Rameckers EA, Verschuren O, Tempelaars E, Hensen M, Becher JG. Lower limb strength training in children with cerebral palsy – a randomized controlled trial protocol for functional strength training based on progressive resistance exercise principles. BMC Pediatrics 2008, 8, pp 8-41. Siemonsma PC, Schroder CD, Dekker JH, Lettinga AT. The benefits of theory for clinical practice: Cognitive treatment for chronic low back pain patients as an illustrative example. Disability & Rehabilitation 2008, 30, pp 1309-1317. Tibosch M, Dijkxhoorn Y, Jonker V. Family stress in Dutch families with motor impaired toddlers: a survey in a Dutch rehabilitation centre. Journal of Early Childhood Research 2008, 6, pp 233-246. Valent LJ, Dallmeijer AJ, Houdijk H, Slootman J, Janssen TW, Hollander AP, van der Woude LHV. The individual relationship between heart rate and oxygen uptake in people with a tetraplegia during exercise. Spinal Cord 2007, 45(1), pp 104-111. Valent LJ, Dallmeijer AJ, Houdijk H, Slootman HJ, Post MW, van der Woude LH. Influence of hand cycling on physical capacity in the rehabilitation of persons with a spinal cord injury: a longitudinal cohort study. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation 2008, 89(6), pp 1016-1022. Valent L, Dallmeijer A, Houdijk H, Talsma E, van der Woude L. The effects of upper body exercise on the physical capacity of people with a spinal cord injury: a systematic review. Clinical Rehabilitation 2007, 21(4), pp 315-330.
30
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
Publicaties in vaktijdschriften Van Bezeij T. Slaapapneu: belemmering voor revalidatie. Keypoint, tijdschrift voor behandelaars werkzaam in de neurorevalidatie, november 2008, pp 23. Bout J, Custers J, Vossen HPLM. Landelijke Eerstelijns Samenwerkings Afspraken (LESA). LESA-Lagerugklachten. NederlandsTijdschrift voor Manuele Therapie 2008, 5(1), pp 7. Busschers P, Reeuwijk A, van Schie P. De effecten van Selectieve Dorsale Rhizotomie en intensieve fysiotherapie: een case-report. Nederlands Tijdschrift voor Kinderfysiotherapie 2007, 53, pp 8-13. Damoiseaux F, Hoogerdijk B, Koene S. Cliëntgericht werken, ja! Maar hoe? Nederlands Tijdschrift voor de Ergotherapie 2007, 35 (5), pp 26-29. Edelaar MJA. Vroege Interventie; een landelijk netwerk voor arbeidsrevalidatie. Revalidata 2007, 137(6), pp 3-5. Edelaar MJA. Kracht en stabiliteitstraining, boekbespreking. Sportgericht 2008, 62(1), pp 21. Edelaar MJA, Bult H, Bant H. Dwars en kruisverbanden binnen de rehaboom. Loop ABC. Sportgericht 2008, 62(6), pp 10-13. Edelaar MJA, Janssen M, van Geen J, van Eijk JTHM. Langetermijneffecten van multidisciplinaire rugtrainingen. Een systematische review. Nederlands Tijdschrift voor Fysiotherapie 2007, 117(12), pp 216-224. Edelaar MJA, Kruft PJB. Dwars en kruisverbanden binnen de rehaboom. Stabilisatie en imitatieoefeningen. Sportgericht 2008, 62(5), pp 18-21. Edelaar MJA, Lenderink T, Fritz B. Core stability training voor sport- en arbeidssituaties. Richting Sport Gericht 2007, 4-5, pp 57-62. Geen J van, Edelaar MJA, Janssen M, van Eijk JTHM. The long-term effect of multidisciplinary back training: a systematic review. Revalidata 2007,137(6), pp 7-8. Grotendorst A. Ans Grotendorst in gesprek met Ageeth Erkamp. Onderwijs en gezondheidszorg: vakblad voor opleiders in het gezondheidszorgonderwijs 2008, 2, pp 12-14. Heim MJM, Veen M, Roemer M, Velthausz F. Werkt COCP in de VG? Komcom 2008, 3(2), pp7-11. Hirschfield JC, Leeuwaarde van MAB, Roubos BJ, Vossen HPLM. Multidisciplinaire behandeling werkt. Een literatuurstudie naar de effecten van multidisciplinaire behandeling van patiënten met chronische rugklachten in relatie tot werkhervatting. Movemens 2008, 9 (1), pp 14-17.
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
31
Jacobs J, Groet E, Schmand B. De invloed van het slaapapneusyndroom op het cognitieve functioneren bij CVA-patiënten: Een verkennend onderzoek. Tijdschrift voor Neuropsychologie 2008, 1, pp 29-36. Loon L, Vossen HPLM, Spermon-Marijnen R, Zuidgeest E. Advies cervicale manipulaties Het NVMT-bestuur spreekt zich uit. NederlandsTijdschrift voor Manuele Therapie 2008, 5(3), pp 14-16. Mientjes C, Oosten M, Meerpoel H, Ekelschot E. Introductiecursus: Affoltermodell. Keypoint 2007, 31(3), pp 17-18. Raaij de EJ, Maissan FJ, Vossen HPLM, Maanen van C. IFOMT-2008 Wetenschapsenquête. Nederlands Tijdschrift voor Manuele Therapie 2008, 5(1), pp 6. Reneman MF, Edelaar MJA, Jorritsma W, Jungbauer FHW. Arbeidsrelevante aandoeningen; vroege interventie een landelijk netwerk voor arbeidsrevalidatie. Tijdschrift voor Bedrijfs- en Verzekeringsgeneeskunde 2007, 15(5), pp 203-205. Vossen HPLM. Body of knowledge steeds groter. Tijdschrift voor Manuele Therapie 2007, 3(1), pp 7. Vossen HPLM. Evaluatie multiprofessioneel revalidatieprogramma.Tijdschrift voor Manuele Therapie 2007, 3(2), pp 18-26. Vossen HPLM, Wijer A. Cervicale manipulaties: risico`s, neveneffecten en prognostische factoren. Tijdschrift voor Manuele Therapie 2007, 4(4), pp 36-37. Zant J, Roorda L, Voet S, Dekker JH, Dekker J. Fybromyalgie en overbelasting. Nederlands Tijdschrift voor Pijn en Pijnbestrijding 2008, 34. Zondervan RCJ. Intramusculaire stimulatie bij twee patiënten met cervicobrachialgie. Nederlands Tijdschrift voor Pijn en Pijnbestrijding 2007, 26(30), pp 6-9. Zondervan RCJ, Kan RV. Resultaten van een fysiotherapeutische behandelaanpak gericht op functioneel herstel van patiënten met een chronisch complex regionaal pijnsyndroom type I van de onderste extremiteit. Een pilotstudy. Nederlands Tijdschrift voor Pijn en Pijnbestrijding 2007, 26(32), pp 2936.
Boeken / Boekhoofdstukken Aangeenbrug A, Van Bennekom C, Hoogerdijk B. (Inhoudelijke deskundigen voor het) Zorgboek niet-aangeboren hersenletsel. Vinke H, Kollaard S, Stichting September, Giethoorn Media Groep, Meppel 2008. Edelaar MJA, Kruft PJB. Hoofdstuk 5. Schouderrevalidatie volgens de Rehaboom bij volleybal. In: Musculoskeletale aandoeningen in de sport. De schouder. Van Cingel R, Hullegie W, Witvrouw E (red). Elsevier gezondheidszorg, Maarssen 2008.
32
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
pp111-132. ISBN 978 90 352 3020 0 Erkamp AAM. Hoe managers leren bij Heliomare. In: Verleiden tot leren in het werk. Themaboek Onderwijs en gezondheidszorg. A Grotendorst, I van aken, C Sino en B van Veldhuizen (red). Bohn Stafleu Van Loghum, Houten 2007. pp 59-66. ISBN 978 90 313 4969 2 Slootman JR. Dwarslaesie en belastbaarheid. In: Willems JHBM, Croon MHTh, Koten J-W (red). Handboek Arbeid en Belastbaarheid. Bohn Stafleu van Loghum, Houten 2008. D7. ISBN 906502624X Vermeer I, Slootman J, van Asbeck F, van Langeveld S, Sluis T. Nou, daar zit je dan: praktische handleiding voor mensen met een dwarslaesie. Ingrid Vermeer en Dwarslaesie organisatie Nederland, 2008. ISBN 978-90-800882-5-2 Wolthuis H. Adviseren over hulpmiddelen en voorzieningen voor kinderen en Adviseren over arbeidsomstandigheden. In: Adviseren als Ergotherapeut, competenties en verhalen uit de praktijk. A Heijsman, M Lemette, A de Veld, C Kuiper (red), deel B. Lemma, Den Haag 2007. pp 201-209.
Interne Rapporten Ainsworth E, Lamoth C, Polomski W, Houdijk H. Variability and stability of the gait pattern of people with an above knee amputation. Afstudeeronderzoek Faculteit der Bewegingswetenschappen, Vrije Universiteit, Amsterdam. Mei 2007. Baart R. Van weekendkring naar ervaringskring. Meesterstuk Master Special Educational Needs, Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg, Tilburg, zomer 2008. Banga P. AnderStalig. Meesterstuk Master Special Educational Needs, Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg, Tilburg, zomer 2008. Berkhout C. Bewegingsonderwijs en leerlingen met ASS. Meesterstuk Master Special Educational Needs, Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg, Tilburg, zomer 2008. Van Diggele P, Meulman H, Bregman D, Houdijk H, Harlaar J. Mechanische eigenschappen van de Orteam-Enkel-Voet-Orthese (EVO) en de biomechanische en functionele effecten op het gaan in vergelijking met een confectie EVO. Onderzoeksstage Faculteit der Bewegingswetenschappen, Vrije Universiteit, Amsterdam, februari 2008. Dijk van K. Validity and reliability of the School Assessment of Motor and Process Skills, School AMPS, in the Netherlands. A study on the SchoolAMPS in a Dutch population. Afstudeeronderzoek European Master of Science in Occupational Therapy, HVA, Amsterdam, November 2007.
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
33
Van Engelen SJPM, Wajer QE, van der Plaat L, Houdijk H. Mechanical Work and Metabolic Cost of Level Walking after Ankle Arthrodesis using Different Types of Footwear. Onderzoeksstage Faculteit der Bewegingswetenschappen, Vrije Universiteit, Amsterdam, november 2008. Fickert R, van Velzen JM, Houdijk H. Energetische kosten voor het houden van balans. Onderzoekstage Bewegingstechnologie, Haagse Hogeschool, Den Haag, Maart 2007. Ter Hoeve N, Nooijen CFJ, Lamoth CJC, Houdijk H. Energy expenditure of stroke patients during quiet standing. Onderzoeksstage Faculteit der Bewegingswetenschappen, Vrije Universiteit, Amsterdam, september 2008. Hoekstra JW. Pief Paf Poef. Meesterstuk Master Special Educational Needs, Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg, Tilburg, zomer 2008. Hoogerdijk B. Narrative analysis of the adaptation process after TBI. Afstudeeronderzoek European Master of Science in Occupational Therapy, HVA, Amsterdam. June 2007. Houdijk H, Schoolderman I, Noppe K, de Boer J, de Koning P. Uitlijnen van EVOschoen combinatie bij kinderen met een neurologische aandoening. Rapportage zorgvernieuwingsproject. Oktober 2007. Kalshoven J. Wat weet jij van ruimtelijke oriëntatie? Meesterstuk Master Special Educational Needs, Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg, Tilburg, zomer 2008. Kempers B. Het reguleren van gedrag: HOE? Meesterstuk Master Special Educational Needs, Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg, Tilburg, zomer 2008. Kernebeek van T, Houdijk H. Inspanningstests ter evaluatie van de maximale zuurstofopname bij mensen met een beenprothese. Literatuur onderzoek Faculteit der Bewegingswetenschappen, Vrije Universiteit, Amsterdam. Augustus 2007. Kloes ASJ. Op koers: Cursus voor brussen van kinderen met een handicap? Doctoraalscriptie Orthopedagogiek, Pedagogische Wetenschappen, Universiteit van Amsterdam, Amsterdam, april 2008.
34
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
Koot A. Serieren: Wat hoort waar? Meesterstuk Master Special Educational Needs, Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg, Tilburg, zomer 2008. Kos IM. Na Zorg? Multidisciplinaire nazorg voor CVA-patiënten en hun naaste omgeving gericht op de lange termijn problematiek in de chronische fase na een beroerte. Afstudeeropdracht Master Advanced Nursing Practice, Hogeschool Utrecht/ Academie Gezondheidszorg, Utrecht. Juli 2007. Kuilboer A, Dekkers H, Scholtes VAB, Dallmeijer AJ, Houdijk H. Het effect van functionele krachttraining op balanscontrole in kinderen met CP. Onderzoeksstage Haagse Hogeschool, Bewegingstechnologie, Den Haag, maart 2008. Leeuwaarde van MBA, Roubos BJ, Hirschfeld JC, Vossen HPLM. Gaan patiënten met chronische lage rugpijn na een multidisciplinaire behandeling weer aan het werk? Wetenschappelijke stage Fysiotherapie, Hogeschool van Amsterdam, Amsterdam, September 2007. Loos M. Hoe kun je de ambulante begeleider in het nieuwe Passend Onderwijs inzetten zodat je de begeleiding van een leerling met LGF kan optimaliseren? Meesterstuk Master Special Educational Needs, Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg, Tilburg, zomer 2008. Lunz J. Visuele Grammatica. Meesterstuk Master Special Educational Needs, Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg, Tilburg, zomer 2008. Mast A. REAliseerbare oplossingen: Oplossingsgericht werken in het REA College, Meesterstuk Master Special Educational Needs, Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg, Amsterdam, zomer 2008. Meesters B, Groet E, Dijkman MMTT. Effectonderzoek multidisciplinaire gedragsmodificatiebehandeling bij chronische pijnpatiënten in de kliniek. Een tussenevaluatie, April 2007. Merkus SL, Houdijk H. Stresses at the Stump-Socket Interface in the Transtibial Prosthesis: A Review of the past 15 years. Literatuur onderzoek Faculteit der Bewegingswetenschappen, Vrije Universiteit, Amsterdam, Maart 2007.
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
35
Molenaar F. Intervisie in beeld. Meesterstuk school video interactie begeleiding Master Special Educational Needs, Fontys Opleidingscentrum, juni 2008 Nelis J. Ambulante begeleiding als expertisecentrum cluster 3. Meesterstuk Master Special Educational Needs, Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg, Tilburg, zomer 2008. Newsum I, Houdijk H. Het effect van enkel-voet-ortheses op de loopvaardigheid bij kinderen met spastische diplegische cerebrale parese. Literatuur onderzoek Faculteit der Bewegingswetenschappen, Vrije Universiteit, Amsterdam, Mei 2007. Oosting NW. The expectations of secondary mainstream students with SEN about the peripatetic support service from cluster 3 in Noord Holland, the Netherlands. Dissertation stuk Master of Arts Special educational needs and inclusive education, Roehampton, London en Fontys/ OSO Tilburg, september 2008. Posthuma P, Schram A, Stam I, Vellinga F, Hoogerdijk B. Familieparticipatie bij revalidatie van clienten met niet aangeboren hersenletsel, Opleiding Ergotherapie, Hogeschool van Amsterdam 2008. Prins L. Aandacht voor ruimtelijk inzicht bij leerlingen met een motorische beperking. Meesterstuk Master Special Educational Needs, Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg, Tilburg, zomer 2008. Reckers J. Help! De leerling verzuipt…. Hoe blijft hij drijven? Rekenen en Autisme. Meesterstuk Master Special Educational Needs, Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg, Tilburg, zomer 2008. De Ridder E. Historisch Besef en Burgerschap. Meesterstuk Master Special Educational Needs, Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg, Tilburg, zomer 2008. Schoen B. De kracht van Op Maat. Meesterstuk Master Special Educational Needs, Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg, Tilburg, zomer 2008. Schuuring K, Gorissen Y. Behandeling na multi-leveloperatie en module krachttraining bij kinderen met een cerebrale parese in Heliomare. Rapportage zorgvernieuwingsproject. December 2007. Sikkens M. Geweld in de dramales. Meesterstuk Master Special Educational Needs, Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg, Tilburg, zomer 2008. Van der Sleet E. Coachen van begeleiders leerweg 3: een veranderplan. Meesterstuk Master Special Educational Needs, Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg, Tilburg, zomer 2008. Van der Sluis E. Klantgericht werken in het MBO. Meesterstuk Master Special Educational Needs, Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg, Tilburg, zomer 2008.
36
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
Smit J. De weg naar zelfstandigheid. Meesterstuk Master Special Educational Needs, Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg, Tilburg, zomer 2008. Springveld L. “Ik en mijn handicap”. Meesterstuk Master Special Educational Needs, Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg, Tilburg, zomer 2008. Teitsma H. Een optimale leeromgeving creëren voor leerlingen met autisme spectrum stoornis. Meesterstuk Master Special Educational Needs, Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg, Tilburg, zomer 2008. Velzen van J, Derksen I. De ontwikkeling en implementatie van gangbeeldanalyse bij mensen met een beenprothese. Rapportage zorgvernieuwingsproject. December 2008. Verkuyl A, Houdijk H. Gait initiation effects of an ankle foot orthosis. Literatuur onderzoek Faculteit der Bewegingswetenschappen, Vrije Universiteit, Amsterdam. Augustus 2007. Verwindt P. Het HAVO op Heliomare: beginnend, vaardig, gevorderd, uitstekend? Meesterstuk Master Special Educational Needs, Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg, Tilburg, zomer 2008. Van der Vis M. Coachen of helpen? Meesterstuk Master Special Educational Needs, Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg, Tilburg, zomer 2008. Vossen HPLM. Modificatie van de inclusiecriteria voor het rugstabilisatieprogramma middels "patientvalues". Scriptie SOMT/COBRA-Research te Amersfoort ism de Vrije Universiteit te Brussel (VUB), Fac. Geneeskunde en Farmacie (Master in Advanced Studies Manual Therapy), 2008. Vossen HPLM, Röder F, Krol J. Zijn er verschillen in keuze van interventie door manueel therapeuten bij nekpatiënten (n=360) met een hoge dan wel lage score op de Fear Avoidance Beliefs Questionnaire-DV (FABQ-DV)? Onderzoeksverslag/ stage SOMT/COBRA-Research te Amersfoort ism de Vrije Universiteit te Brussel (VUB), Fac. Geneeskunde en Farmacie (Master in Advanced Studies Manual Therapy), 2008. Wajer Q, Houdijk H. In hoeverre verbetert de functionaliteit bij CP-patiënten met spasticiteit van de bovenste ledemaat na het toedienen van Botox. Literatuur onderzoek Faculteit der Bewegingswetenschappen, Vrije Universiteit, Amsterdam. December 2007.
Presentaties, congres- en symposiumbijdragen Ainsworth A, Lamoth CJC, Polomski W, Houdijk H. Variability and stability of the gait pattern of transfemoral amputees. 16-th annual ESMAC meeting, September 2007, Athens, Greece. Abstract in: Gait and Posture 26(1) suppl 1, 27-29 september 2007, pp S111.
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
37
Berkhout K. Ergotherapie na een beroerte weer thuis. Studiedag ouderenzorg, Nederlandse Vereniging voor Ergotherapie, 8 juni 2007, Amersfoort. Van Bezeij T. Slaap apneu en dwarslaesie. Minisymposium koepelproject 'Herstel van mobiliteit in de dwarslaesierevalidatie', 1 juni 2007, Hoensbroek. Van Bezeij T. Slaapapneu en CVA. Voordracht Vereniging Werkgroep Cardiologische centra Nederland (WCN), De Kastanjehof, Apeldoorn, 20 maart 2008. Van Bezeij T. Slaapapneu en revalidatie. Refereeravond Revalidatiecentrum Amsterdam, 15 april 2008, Amsterdam. Van Bezeij T. Het slaapapneu syndroom bij patienten met een cva. Congres CVA ketenzorg, Trappenberg, Huizen, 17 september 2008. Van Bezeij T, van Velzen JM, Slootman H, van den Aardweg J. The incidence and determinants of Sleep Apnea Syndrome in patients with spinal cord injury and stroke. European respiratory society annual congress, 15-19 september 2007, Stockholm, Sweden. Van Bezeij T, van Velzen JM, Slootman H, van den Aardweg J. The incidence and determinants of Sleep Apnea Syndrome in patients with spinal cord injury and stroke. 1st World Congress on Controversies in Neurology, 6-9 september 2007, Berlin, Germany. Van Bezeij T, van Velzen JM, Slootman H. The incidence and determinants of Sleep Apnea Syndrome in patients with spinal cord injury and stroke. VRA congres, 13 april 2007, Wijk aan Zee. Botman A, van Velzen J, van Bennekom C. Evaluation of the effect of music therapy on the respiratory function in children with a progressive neuromuscular disorder. VRA congres, 13 april 2007, Wijk aan Zee. Brandsma V, Van Tol E. Cognitie en gedrag; een praktijkpresentatie. Nederlands Centrum Hersenletsel/Hersenstichting Nederland/ Axon leerstrajecten Hersenletselcongres, 14 november 2008, Ederhorst, Ede, Nederland. Dallmeijer AJ, Scholtes VA, Hensen M, Dekkers H, Janssen-Potten Y, Becher JG. Physical activity in Dutch school children with cerebral palsy. International Conference on Ambulatory Monitoring of Physical Activity and Movement, 21-24 mei 2008, Rotterdam, Nederland. Dallmeijer AJ, Scholtes VA, Hensen H, Tempelaars E, Speth L, Becher JG. Wingate anaerobic test in children with cerebral palsy: reliability and relationship with functional outcome. AACPDM conference, 2008, Atlanta, USA. Dekkers H, Veldhuizen M, van Velzen J, Houdijk H, Slootman H. Meten van de aërobe capaciteit bij patiënten met een amputatie van de onderste extremiteit. VRA congres, 13 april 2007, Wijk aan Zee.
38
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
Van Dijk K. Validity and reliability of the School AMPS in a Dutch population. International congress “Ensuring client-centeredness in school-based occupational therapy programming”, Juli 2008, Halifax, Canada. Dijkman MMTT. Mantelzorg: de partners van CVA-patiënten. Gerion: CVArevalidatie voor verpleeghuispsychologen, Amsterdam, 28 november 2008 Edelaar M. Lange termijn effect van multidisciplinaire rugtraining op de mate van arbeidsparticipatie. VRA congres, 13 april 2007, Wijk aan Zee. Edelaar M. Vroege interventie; arbeid ieders zorg. VRA congres, 13 april 2007, Wijk aan Zee. Edelaar M. Arbeid ieders zorg. Gezond in bedrijf, 23 mei 2007, Utrecht. Edelaar M. The long-term effect of multidisciplinary back training: a systematic review. 6th Interdisciplinary World Congress on Low Back & Pelvic Pain, 7-10 november 2007, Barcelona, Spain. Edelaar M. NAH en Arbeid. Niet-aangeboren hersenletsel (NAH)-zorg in Flevoland: een kwestie van Lef & Liefde, 23 november 2007, Lelystad. Faber W. Cardiovasculaire problematiek bij dwarslaesie. VRA Scholing dwarslaesie, november 2007, Enschede. Fickert R, van Velzen J, van Bennekom C, Houdijk H. The energy cost for balance control in healthy people. 17-th annual ESMAC meeting, September 2008, Antalya, Turkey. Abstract in: Gait and Posture 28(2) suppl 1, 8-13 september 2008, pp S42. Groet E. Diagnostiek en behandeling na Niet-aangeboren hersenletsel. RINO KP opleiding, Utrecht, januari 2008. Groet E. Onderzoek en behandeling van linkshemisferische stoornissen. Universiteit van Amsterdam, psychonomie, Amsterdam 26 november 2008. Heim M, Jonker V, Veen M. Revisie COCP-programma. VRA congres, 13 april 2007, Wijk aan Zee. Heim MJM, Roemer M, Veen M, Velthausz F. The effectiveness of the COCP intervention programme for youngsters with severe intellectual disabilities. The International Society for Augmentative and Alternative Communication (ISAAC) Biennial Conference, August 2008, Montreal, Canada. Hoogerdijk B. Verhalen over het aanpassingsproces na traumatisch hersenletsel. VRA congres, 13 april 2007, Wijk aan Zee. Houdijk H. Energieverbruik tijdens lopen met een beenprothese: waar gaat dat heen? Interessegroep revalidatie Vereniging voor Bewegingswetenschappen Nederland (VvBN), 2008, Wijk aan Zee, Nederland.
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
39
Houdijk H. Energieverbruik tijdens lopen met een beenprothese: waar gaat dat heen? Symposium Studiosi Mobilae, 2008, Groningen, Nederland. Houdijk H, Ainsworth A, Polomski W, Lamoth CJC. Variability and stability of the gait pattern of transfemoral amputees. Dynamic Walking, 2008, Delft, Nederland. Houdijk H, Appelman F, van Velzen J, van Bennekom C. Validity of accelerometry based ambulant detection of spatiotemporal parameters of prosthetic gait. 16-th annual ESMAC meeting, September 2007, Athens, Greece. Abstract in: Gait and Posture 26(1) suppl 1, 2007, pp S62. Houdijk H, Kuilboer A, Dekkers H, Scholtes V, Dallmeijer A. The effect of a functional strength training program on balance control in children with cerebral palsy. 17-th annual ESMAC meeting, September 2008, Antalya, Turkey. Abstract in: Gait and Posture 28(2) suppl 1, 8-13 september 2008, pp S64. Houdijk H, Pollmann E, Groenewold M, Wiggerts H, Polomski W. Biomechanical modelling of the energy cost of walking with a lower limb prosthesis. Ewoms 2007, Mei 2007, Amsterdam. Houdijk H, Pollmann E, Groenewold M, Wiggerts H, Polomski W. Does work for the step-to-step transition account for the increased energy cost of amputee walking? Dynamic Walking 2007, juni 2007, Mariehamn, Finland. Houdijk H, Schoolderman I, Noppe K, de Boer J, de Koning P. Uitlijnen van EVO-schoen combinatie bij kinderen met een neurologische aandoening. Refereeravond revalidatie-artsen Noord-Holland, 23 oktober 2007, Wijk aan Zee. Houdijk H, van Velzen JM, Appelman FM, van der Woude LHV, van Bennekom CAM. Validity of the dynaport gaitmonitor for the assessment of prosthetic gait. International Conference on Ambulatory Monitoring of Physical Activity and Movement, 21-24 mei 2008, Rotterdam, Nederland. Jacobs J, Groet E, Schmand B. De impact van het slaapapneusyndroom in de revalidatie. Najaarsconferentie Nederlands Instituut voor Psychologen, sectie revalidatie, 9 november 2007, Oegstgeest. Jacobs J, Groet E, Schmand B. De invloed van het slaapapneusyndroom op het cognitief functioneren bij CVA-patiënten: een verkennend onderzoek. Landelijk NAH symposium ‘Het venijn zit in de staart’, 29 maart 2007, Ede. Jelsma NG, van Velzen JM, Polomski W, Houdijk H. Effect of botulinum toxin treatment on activity level of patients with spastic hemiparesis after stroke. Ambulatory Monitoring of Physical Activity and Movement, 21-24 mei 2008, Rotterdam, Nederland. Jong de M. De implementatie van ict-middelen bij patiënten met ernstige geheugenproblemen ten gevolge van niet-aangeboren hersenletsel. Refereeravond revalidatie-artsen Noord-Holland, 23 oktober 2007, Wijk aan Zee.
40
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
Jong de M. Elektronische hulpmiddelen ter ondersteuning van geheugenbeperkingen. Symposium NAH, 11 december 2008, Heemstede, Nederland. Kos IM. Na Zorg? Multidisciplinaire nazorg voor CVA-patiënten en hun naaste omgeving gericht op de lange termijn problematiek in de chronische fase na een beroerte. Refereeravond revalidatie-artsen Noord-Holland, 23 oktober 2007, Wijk aan Zee. Kylstra W. Diagnostiek en behandeling van waarnemingsstoornissen bij patiënten met NAH. Refereeravond revalidatie-artsen Noord-Holland, 23 oktober 2007, Wijk aan Zee. Kylstra W. Anoxie, diagnostiek en behandeling. NIP, sectie neuropsychologie, bijeenkomst Noord- en Zuid-Holland, 27 juni 2007, Leiden. Kylstra W. Omgaan met gedragsproblemen. Bijeenkomst behandeldienst neurologie RKZ, maart 2008, Beverwijk, Nederland. Raaij de EJ, Vossen HPLM, Maanen van CJ. Which relevant research questions do exists among the participants of the IFOMT-2008 manual therapy conference? IFOMT-world conference, 10 juni 2008. Rotterdam, Nederland. Rijksen H, van Dalfsen M. Work and labour-like daily occupation at Heliomare. Bijeenkomst van de centre coördinators van het Europees Platform for Rehabillitation, december 2008, Brussel, België. Scholtes VA, Dallmeijer AJ, Comuth A, Bergsma N, Smallenbroek L, Becher JG. The POPEYE strength training protocol. VRA voorjaarssymposium, 2008, Utrecht, Nederland. Scholtes VA, Dallmeijer AJ, Van Dijk L, Houdijk H, Rameckers E, Becher JG. Various types of muscle strength in children with CP: reliability and correlation with walking ability. 20thannual EACD Conference, 2008, Zagreb, Croatia. Scholtes V, Dallmeijer A, Rameckers E, Comuth A, Hensen M, Smallenbroek L, Tempelaars E, Bergsma N, Becher J. Krachttraining bij cerebrale parese: Zo doe je dat! Workshop op het internationaal NVFK congres: Variability in childhood, 1415 november 2008, Amsterdam, Nederland. Slootman JR. Workshop seating and cushion adjustment for persons with spinal cord injury. 7th conference of the Asian Spinal Cord Network (ASCoN), december 2008, HaNoi, Vietnam. Slootman JR, Kiekens C. Workshop intimacy and fertility after spinal cord injury. 7th conference of the Asian Spinal Cord Network (ASCoN), december 2008, HaNoi, Vietnam.
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
41
Spijker M, Vossen HPLM, Kan RW, Zondervan RCJ. Use it or lose it! A breakthrough in Complex Regional Pain Syndrome treatment? IFOMT-world conference, 10 juni 2008. Rotterdam, Nederland. Spijker M, Vossen HPLM, Kan RW, Zondervan RCJ, Rumping K, Popma H, Houdijk H. A physical therapy approach without paying attention to the pain in chronic Complex Regional Pain Syndrome type 1. Pilot study. IFOMT-world conference, 10 juni 2008. Rotterdam, Nederland. Valent L. De praktijk van het trainen van personen met een tetraplegie. VRAcongres, 13 april 2007, Wijk aan Zee. Valent L. Handbiken tijdens de revalidatie van personen met een dwarslaesie. Symposium: (Hand)cycling: revalidatie en sport, 12 december 2007, Zuid-Laren. Valent L. De invloed van handbiken op de fysieke capaciteit in de revalidatie van personen met een dwarslaesie, een longitudinale cohort study. Minisymposium Koepelproject 'Herstel van mobiliteit in de dwarslaesierevalidatie', 1 juni 2007, Hoensbroek. Valent L. Inspanningstest bij revalidanten met een dwarslaesie. Minisymposium Koepelproject 'Herstel van mobiliteit in de dwarslaesierevalidatie', 14 december 2007, Nijmegen. Valent LJ. De effecten van handbiken op de fysieke capaciteit en gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven bij personen met een tetraplegie. (Mini)symposium NVDG 13 juni 2008, Heliomare, Wijk aan Zee, Nederland. Valent LJM, Dallmeijer AJ, Houdijk H, Slootman J, Angenot ELD, van der Woude LHV. Hand cycle use of persons with a SCI in the Netherlands during and after rehabilitation. 46th ISCoS Annual Scientific Meeting and 10th NoSCoS Congress, 27 June - 1 July 2007, Reykjavik, Iceland. Valent LJ, Dallmeijer AJ, Houdijk H, Slootman HJ, Janssen TW, Post MW, van der Woude LH. The effects of hand cycle training on physical capacity and healthrelated quality of life in individuals with tetraplegia. International Spinal Cord Society ISCOS, September 2008, Durban South-Africa. Velzen van J. De arbeidsintegratie van mensen met niet-aangeboren hersenletsel: Wat is er (internationaal) bekend? Symposium Niet-aangeboren Hersenletsel en Arbeid, 21 november 2007, Amsterdam. Van Velzen J, Jelsma N, Polomski W, Houdijk H. The effect of botulinum toxin treatment on activity level of patients with spastic hemiparesis after stroke. 17-th annual ESMAC meeting, September 2008, Antalya, Turkey. Abstract in: Gait and Posture 28(2) suppl 1, 8-13 september 2008, pp S62.
42
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
Velzen van J, Post M, van Bennekom C, de Groot S, Slootman H, van der Woude L. Arbeidsintegratie op rolletjes?: Kan terugkeer naar werk, 1 jaar na ontslag klinische revalidatie, voorspeld worden uit wheelchair capacity bij ontslag? Minisymposium koepelproject 'Herstel van mobiliteit in de dwarslaesierevalidatie', 1 juni 2007, Hoensbroek. Vossen HPLM. Bewegen is een zegen. Een nieuwe kijk op de behandeling van CRPS-1. Studiedag Poststraumatische Dystrofie (CRPS-1), 30 mei 2008. Academisch Medisch Centrum (AMC) Amsterdam, Nederland. Vossen HPLM, Bennekom van CAM. Prognostic factors of patients with nonspecific chronic low back pain on the field of patient typology. IFOMT-world conference, 10 juni 2008. Rotterdam, Nederland. Wezenberg D, Houdijk H, van der Woude LHV, de Haan A. Physical capacity and walking ability of people with a lower limb prosthesis. Dynamic Walking, Mei 2008, Delft, Nederland. Van der Woude LHV, De Groot S, Janssen TWJ, Haisma JA, Valent LJM, Veeger HEJ. The evaluation of manual wheelchair performance in everyday life. In: Le fauteuil Roulant, Frison-Roche, Paris, pp 137-155, 2008 Zondervan R. Intramusculaire stimulatie bij chronische nekpijn. Refereeravond revalidatie-artsen Noord-Holland, 23 oktober 2007, Wijk aan Zee. Zondervan, R. Revalidatie bij rugklachten. Netherlands Rheumatoid Arthritis Surgical Society (NERASS), 28 november 2008, Jan van Breemen Instituut, Amsterdam, Nederland. Zondervan R, Kan R, Spijker M, Rumping K, Vossen H, Popma H, Houdijk H. Results of a manual therapy approach without paying respect to the pain in the management of chronic Complex Regional Painsyndrome type 1. Pilot study. International Federation of Orthopaedic Manipulative Therapy (IFOMT)-world conference, 11 juni 2008. Rotterdam, Nederland. Zondervan RCJ, Rumping K. Vernieuwende behandelmethode van 'dystrofie'. Mythe of echt een doorbraak in de behandeling? Bijeenkomst Landelijke Activiteitengroep van de Nederlandse Vereniging van Posttraumatische Dystrofie Patiënten, 24 mei 2008, Hilversum, Nederland
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
43
Colofon
Samenstelling: Coen van Bennekom Han Houdijk Judith van Velzen Vormgeving: REA College Nederland Igo de l’Orme John van Rijn DrukWerk: Heliomare Reproductie
44
Heliomare research & development jaarverslag 2007-2008
Heliomare research & development Relweg 51 1949 EC Wijk aan Zee T (0251) 28 82 22 F (0251) 28 83 66 E
[email protected] I www.heliomare.nl
heliomare
onderwijs
revalidatie
wonen
arbeidsintegratie
dagbesteding
sport