Renterisico Scan Een second opinion voor pensioenfondsen met betrekking tot hun rente afdekkingsbeleid
For professional investors 1
Onderwerpen > Waarom deze Scan? > Hoe werkt het? > Contact over de scan > Scope en voorbeeld resultaat – Regelgeving risico’s – Curve risico’s – Matching (of Basis ?) risico’s – Instrument risico’s
Robeco Customized Overlay Management
2
Waarom deze Scan? Heeft u zicht op alle aspecten bij het afdekken van renterisico’s ? De potentiele impact van rentebewegingen op uw resultaat is groot
> Veel verschillende aspecten zijn bepalend voor dat resultaat De Scan Renterisico is een ‘second opinion’
> Brengt de relevante aspecten voor u in kaart > Laat zien hoe uw beleid en inrichting uitpakt bij diverse scenario’s > Check op: – Zijn alle risico’s goed in beeld ? – Matcht de uitkomst bij de scenario’s met wat u ervan verwacht ?
Robeco Customized Overlay Management
3
Hoe werkt het? Akkoord op uitvoeren Renterisico Scan
> Tekenen NDA – spelregels Beschikbaar stellen gegevens benodigd voor de scan
> Gegevens beleid met betrekking tot de afdekking van renterisico’s > Gegevens huidige portefeuille en instrumenten voor afdekking renterisico Analyse door het Customized Overlay Team van Robeco Investment Services
> Doorlooptijd 4 weken Presentatie resultaat, overhandiging rapportage (in powerpoint)
> Interactieve sessie over conclusies
Robeco Customized Overlay Management
4
Contact over de scan Indien u als pensioenfondsbestuurder interesse heeft in de Renterisico Scan, neem dan contact op met
Wouter de Ridder, Hoofd Sales Investment Solutions – Integraal Vermogensbeheer Telefoon
010 - 224 3529
Mobiel
06 - 54 268 239
E-mail
[email protected]
Robeco Customized Overlay Management
5
Scope van de scan, voorbeeld resultaat In de scan komen de volgende aspecten aan bod:
> > > >
Regelgeving risico’s Curve risico’s Basis risico’s Instrument risico’s
Van een aantal aspecten is een voorbeeld opgenomen hoe het resultaat eruit zal zien
Robeco Customized Overlay Management
6
Regelgeving risico’s Hieronder vallen:
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Ultimate Forward Rate, impact op de FTK Curve Ultimate Forward Rate, impact op de Rentegevoeligheid per Looptijd Ultimate Forward Rate, impact op de Totale Rentegevoeligheid Tracking Error onder FTK en UFR Impact op de Marktrentes Algemene risico’s met betrekking tot de UFR
Voorbeelden: risico’s 2 en 5
Robeco Customized Overlay Management
7
Regelgeving risico 2: UFR impact op rentegevoeligheid per looptijd Onderstaande grafiek toont het renterisico (DVO1 profiel) van de verplichtingen op basis van de huidige waardering volgens DNB via de swaprente en de UFR volgens het Septemberpakket Pensioenen Rentegevoeligheid per Looptijd 30% Huidig FTK
UFR
25% 20% 15% 10% 5% 0% 10
12
15
20
25
30
40
50
Totale DVO1 op basis van de UFR is 81% van de DVO1 onder de huidige regelgeving Let op dit percentage is afhankelijk van de rentestand en de curve impact hangt ook af van de exacte implementatie van de UFR (bijvoorbeeld de snelheid van convergentie)
Voor de analyses op deze en volgende slides is een verplichtingenprofiel gebruikt van een ‘doorsnee’ Nederlands pensioenfonds. Rentestanden gebruikt in deze presentatie zijn van 31 juli 2012 Robeco Customized Overlay Management
8
Regelgeving risico 5: Impact op de marktrentes
4.5
0.3
4
0.2
3.5
0.1 0
Rente
3 2.5
-0.1
2
-0.2
1.5
-0.3
1
-0.4
0.5
-0.5
0 Dec-09
Rente verschil
De 50-jaars rente is ten opzichte van de 20-jaars al behoorlijk gestegen, maar stijgt mogelijk nog verder als gevolg van een massale verkoop van (Nederlandse) pensioenfondsen bij invoering UFR
-0.6 Jun-10
Dec-10 20 jaars
Jun-11 50 jaars
Dec-11
Jun-12
Spread
Grote vraag blijft in welke vorm en wanneer de UFR zal gelden voor pensioenfondsen, aangezien er ook veel commentaar is op het begrip van de UFR en de methode die eraan ten grondslag ligt
Robeco Customized Overlay Management
9
Curve risico’s Hieronder vallen:
1. Overzicht exposure per looptijd 2. Potentiële impact dekkingsgraad 3. Impact op curve positie van UFR gedreven marktrente Voorbeelden: alle 3 de risico’s
Robeco Customized Overlay Management
10
Curve risico 1: Overzicht exposure per looptijd Dit voorbeeld pensioenfonds heeft 60% van de rentegevoeligheid van de verplichtingen afgedekt met investeringen in swaps en staatsobligaties. De totale rentegevoeligheid van de assets en 60% verplichtingen zijn exact hetzelfde. Er is echter wel verschil op welk punt van de rentecurve er rentegevoeligheid zit Onderstaande grafiek toont hoe de rentegevoeligheid verdeeld zit over de curve: Verdeling Rentegevoeligheid over de Curve 40%
Percentage afdekking
35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% -5% 5
10
15
20
25
30
40
50
Van de verplichtingen valt 37% van de rentegevoeligheid in het 40+ jaar stuk terwijl van de assets dit maar 13% is
Looptijd Assets
60% van de Verplichtingen
De grafiek toont dat de rentegevoeligheid van de assets zich concentreert op andere punten van de rente curve dan de verplichtingen Dit betekent dat veranderingen van de vorm van de rente curve van invloed zullen zijn op de dekkingsgraad
Robeco Customized Overlay Management
11
Curve risico 2: Potentiele impact dekkingsgraad Onderstaande grafiek toont de impact die de mismatch op de rentecurve tussen de matching portefeuille en de verplichtingen kan hebben op de dekkingsgraad. Onderstaande grafiek houdt alleen rekening met de schommelingen die ontstaan door de mismatch op de rentecurve (met betrekking tot looptijd) Maandelijkse Dekkingsgraad Impact 35% 30%
Kans
25% 20% 15% 10% 5% 0% 0.1%
0.2%
0.3%
0.4%
0.5% 0.6% Schok
0.7%
0.8%
0.9%
1.0%
De mismatch tussen de matching portefeuille en de verplichtingen die nog niet is meegenomen en het voornaamste risico vormt voor dekkingsgraadschommelingenkomt van de ‘swap spread’ tussen bijvoorbeeld de staatsobligaties en de DNB curve. Hier wordt later uitgebreider op ingegaan Bovenstaande getallen zijn op basis van model aannames en historische maandelijkse renteschokken v.a. Aug 2007 Robeco Customized Overlay Management
12
Curve risico 3: UFR gedreven marktrente impact op curve positie Onderstaande grafiek geeft een overzicht van de impact die de openstaande rentecurve positie heeft gehad op dekkingsgraad van het pensioenfonds Dekkingsgraad Impact van Rente Curve 0.5% 0.4% 0.3% 0.2% 0.1% 0.0% -0.1% -0.2% Sep-11 Oct-11 Nov-11 Dec-11 Jan-12 Feb-12 Mar-12 Apr-12 May-12 Jun-12 Jul-12 Maandelijkse P&L
Cumulatieve P&L
Cumulatief is er bijna 0.5% dekkingsgraad verdiend door deze openstaande positie, waarbij het grootste gedeelte in de maanden april t/m juli is gerealiseerd. Dit komt overeen met de periode dat er veel gesproken is over mogelijke invoering van de UFR en de rentecurve hierdoor erg is versteild
Robeco Customized Overlay Management
13
Basis risico’s Hieronder vallen:
1. Hoe Fixed Income asset classes mee te nemen 2. Overzicht Exposures 3. Potentiele Impact Dekkingsgraad Voorbeelden: risico’s 2 en 3
Robeco Customized Overlay Management
14
Basis risico 2: Overzicht exposures Onderstaande grafiek laat zien naar welke rentecurve de beleggingen gevoelig zijn. De verplichtingen die deze beleggingen af moeten dekken zijn volledig afhankelijk van de DNB curve Gevoeligheid Beleggingen voor Rentecurve 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% -5% 5
10
15 6m Euribor
20
25
Eonia
Duitsland
30
40
50
Nederland
De grafiek laat zien dat de assets ook van andere curves afhankelijk zijn dan de DNB Curve. Dit geeft een basis risico versus de verplichtingen aangezien zeker de laatste tijd bijvoorbeeld Nederlands, Duitse en Swap Curves niet altijd in lijn met elkaar bewegen Op het 30 jaars stuk is bijvoorbeeld voor 10% afhankelijkheid naar de Duitse en Nederlandse rentecurves
Robeco Customized Overlay Management
15
Basis risico 3: Potentiele impact dekkingsgraad Onderstaande grafiek geeft een overzicht van de impact die de openstaande posities naar de spreads tussen de 6m Euribor curve en de verschillende rente curves heeft gehad op dekkingsgraad van het pensioenfonds Dekkingsgraad impact van 'Swap Spreads' 2.0% 1.5% 1.0% 0.5% 0.0% -0.5% -1.0% -1.5% -2.0%
Maandelijkse P&L
Cumulatieve P&L
-2.5% Sep-11
Oct-11 Nov-11 Dec-11 Jan-12 Feb-12 Mar-12 Apr-12 May-12 Jun-12
Jul-12
Cumulatief is er ongeveer 0.7% dekkingsgraad verloren door deze openstaande positie. De grafiek laat ook te zien dat er op maandbasis behoorlijke dekkingsgraadschommelingen kunnen zijn door het basisrisico tussen de staatsportefeuille en de DNB curve
Robeco Customized Overlay Management
16
Instrument risico’s Hieronder vallen:
1. Tegenpartij kredietrisico – Replacement risk – Kwaliteit onderpand – Gap exposure 2. Liquiditeitsrisico 3. Waarderingsrisico Voorbeelden: risico’s 1 en 3
Robeco Customized Overlay Management
17
Instrument risico 1: Tegenpartij kredietrisico De marktwaarde van de swapportefeuille is geconcentreerd naar drie partijen: Bank 3, 4 en 5. Merk op dat de helft van de marktwaarde uitstaat bij partijen met een Baa1 rating en een gemiddelde CDS spread van bijna 3% De swapportefeuille is qua DV01 iets meer gespreid, maar ook hier zijn de twee grootste partijen de meest risicovolle partijen
DV01
Marktwaarde -2,333,352
-1,150,046
-4,208,246
504,296
608,706
18,608,837 12,176,504
150,784 278,816 156,390
25,484,892
Bank 2 Bank 3
Bank 1 Bank 4
Swap tegenpartij
509,797 Bank 6 Bank 5
Bank 2 Bank 3
Bank 1 Bank 4
Bank 6 Bank 5
5yr Senior CDS spread
Moody's rating
S&P rating
Bank 1
144
A2
A
Bank 2
218
A3
A
Bank 3
321
Baa1
A-
Bank 4
111
Aa2
Aa
Bank 5
263
Baa1
A-
Bank 6
247
A3
A-
Robeco Customized Overlay Management
18
Instrument risico 3: Waarderingsrisico, impact van funding & collateral Onderstaand voorbeeld geeft aan hoe belangrijk het is de juiste modellen en systemen te hebben voor het managen en handelen van derivaten posities LIBOR Tenor
EONIA
Marktwaarde
DV01
Marktwaarde
DV01
10
12.00
-0.09
12.33
-0.09
20
16.32
-0.17
16.86
-0.18
30
24.98
-0.25
26.05
-0.26
40
29.81
-0.31
31.19
-0.33
50
34.60
-0.36
36.55
-0.39
Een 50 jaar swap die tegen Eonia wordt verdisconteerd kan 10% meer rentegevoeligheid hebben dan een swap die tegen Euribor wordt verdisconteerd (0.39 versus 0.36) en 5% meer marktwaarde (36.55 versus 34.60)
Tabel laat de impact van de verdiscontering met EONIA of LIBOR op de marktwaarde en DVO1 van een receiver swap zien* Wanneer swaps tegen EONIA verdisconteerd worden zal een gedeelte van de rentegevoeligheid ook van de EONIA curve komen Zeker bij langere swaps kan deze gevoeligheid naar de EONIA curve significant worden*
*Tabellen zijn gebaseerd op een receiver swap met strike 3.5%, gebaseerd op rentecurves van 16 Jan 2012. Bron: Sophis, Robeco
Robeco Customized Overlay Management
19
Belangrijke Informatie Dit document is met zorg samengesteld door Robeco Institutional Asset Management B.V. (Robeco). Het is bedoeld om de lezer te voorzien van informatie over de specifieke capaciteiten van Robeco, maar is geen aanbeveling om bepaalde effecten of beleggingsproducten te kopen of te verkopen. Aan elke belegging zijn risico’s verbonden. Beleggingsbeslissingen dienen daarom alleen te worden gebaseerd op het betreffende prospectus en op diepgaand financieel, fiscaal en juridisch advies. De inhoud van dit document is gebaseerd op betrouwbaar geachte informatiebronnen. Er wordt echter geen garantie of verklaring omtrent de juistheid of volledigheid gegeven, noch uitdrukkelijk, noch stilzwijgend. Dit document is niet bedoeld voor distributie aan of gebruik door enig persoon of entiteit in enige jurisdictie of land waar de plaatselijk geldende wet- of regelgeving een dergelijke distributie of gebruik niet toestaat. De informatie in dit document is uitsluitend bedoeld voor professionele beleggers volgens de Wet financieel toezicht of voor personen die volgens andere van toepassing zijnde wetten gerechtigd zijn dergelijke informatie te ontvangen. Historische rendementen worden alleen ter illustratie gegeven en zijn als zodanig geen weergave van de verwachtingen van Robeco voor de toekomst. Werkelijke rendementen kunnen aanzienlijk verschillen van de verwachtingen opgenomen in dit document. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Alle copyrights, octrooien en andere eigendommen in de informatie in dit document zijn het eigendom van Robeco Institutional Asset Management B.V. Er worden geen rechten van welke aard dan ook in licentie gegeven of toegewezen of op andere wijze overgedragen aan personen die toegang hebben tot deze informatie. De informatie in deze publicatie is niet bestemd voor personen in andere landen (zoals burgers of inwoners van de VS), waar het aanbieden van buitenlandse financiële diensten verboden is, of waar de diensten van Robeco niet beschikbaar zijn. Robeco Institutional Asset Management B.V., Rotterdam (Handelsregister nr. 24123167), is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten in Amsterdam.
Robeco Customized Overlay Management
20