Persmoment Demonstratie-en sensibilisatieproject: Collectieve isolatie / renovatie op buurtniveau Datum: maandag 20 oktober om 17u Plaats: Wijkcentrum Lindeman, gelegen aan de Galgenbergstraat 34, te Heusden-Zolder Een uniek aanbod dankzij de samenwerking tussen deze partners:
1
De wijk Lindeman telde voor de aanvang van het project 141 niet geïsoleerde woningen en is door het project 52 geïsoleerde woningen rijker geworden; 29 van de 88 huurders en 23 van de 53 particuliere eigenaars namen deel aan het project. Op basis van een energieaudit werd berekend dat elk van deze gezinnen zijn jaarlijkse energiekost zal zien verminderen met 400 € à 600 €, hetgeen gezamenlijk neerkomt op 20 800 € à 31 200 € op jaarbasis.
1. Projectverloop van december 2007 tot en met oktober 2008 Om de bewoners van de wijk Lindeman te informeren en te sensibiliseren om deel te nemen aan dit unieke en bijzonder goedkope dakisolatieproject (eventueel gekoppeld aan dakrenovatie), werd door de medewerkers van de gemeentelijke wijkwerking en van het Infocentrum Wonen van Stebo een promotiecampagne op stapel gezet. De Kantonnale Bouwmaatschappij (KBM) stimuleerde haar huurders eveneens tot deelname via een persoonlijk schrijven en huisbezoeken. Op 6 december 2007 werd een informatieve bewonersvergadering georganiseerd waarop het project werd toegelicht en isolatiewerken didactisch werden gedemonstreerd. Tot midden januari 2008 werden de inschrijvingen ingewacht en werden nog permanentiemomenten verzorgd voor bewoners met twijfels of vragen rond het aanbod. Op basis van de inschrijvingen werd een verdere planning opgemaakt en werd op 27 maart 2008 een startvergadering georganiseerd voor de deelnemers. De deelnemers werden opgedeeld in twee groepen met elk een apart begeleidingstraject. De eerste groep was de groep van de doe-het-zelvers en de tweede groep zij die de werken lieten uitvoeren door Europees Centrum voor Renovatietechnieken (ECR), overwegend huurders van de KBM. Er werd duidelijk gecommuniceerd hoe het praktische verloop er verder concreet zou uitzien. (cf opmaak contracten, plaatsbezoeken, inschatting mogelijke meerwerken, levering materiaal, uitvoeringsperiode e.d.). Op 10 en 11 april 2008 heeft Stebo samen met ECR de eerste plaatsbezoeken gedaan bij de groep van “huurders”. De contracten werden opgemaakt en ondertekend, er werden duidelijke afspraken gemaakt betreffende het opruimen van de zolder (wie doet wat, tegen welke prijs en tegen welke deadline), de uitvoeringsperiode van ECR, de exacte totaalprijs en de betalingsmodaliteiten. Op 18 en 19 april 2008 werden de “doe-het-zelvers” uitgenodigd om een opleiding te volgen op een zolder van één van de deelnemers, waar diverse ‘tips en tricks’ werden aangereikt voor een goede uitvoering van de werken. Ook met deze groep werden de contracten opgemaakt en ondertekend en duidelijke afspraken gemaakt rond de leveringsdata van het materiaal, de uitvoeringsmethode en de gevolgen bij het niet naleven van de instructies. Voor de deelnemers die geïnteresseerd waren in een offerte voor een dakrenovatie vond in dezelfde periode een plaatsbezoek van een Stebo-medewerker en de dakwerker plaats. Hier werden concrete offertes opgemaakt die achteraf per post werden opgestuurd naar de betreffende bewoners. Het isolatiemateriaal met toebehoren werd opgeslagen bij ECR; de isolatiepakketten werden samengesteld en vervolgens begin mei geleverd bij de doe-het-zelvers, zodoende ze ermee aan de slag konden. De uitvoeringsperiode van de isolatiewerken door ECR liep van begin mei tot begin oktober 2008. Als bewijsvoering dat de isolatiematerialen effectief in de betreffende woning verwerkt werden, stond Stebo in voor het fotografisch vastleggen van het eindresultaat.
2
2. Enkele gegevens omtrent de projectresultaten van het dakisolatieproject Uit een bevraging van 71 particuliere eigenaars bleken 39 gezinnen (55%) hun dak of zolder reeds geïsoleerd te hebben en 32 (45%) niet. Als we deze representatieve percentages doortrekken voor al de 118 particuliere woningen, dan zou dit er op neerkomen dat meer dan de helft van de eigenaars (ongeveer 65 van de 118) hun daken al geïsoleerd hadden voor de aanvang van het project en ongeveer 53 eigenaars niet. Dit project heeft er toe bijgedragen dat nu bijna 75% van de particuliere eigenaars nu over een geïsoleerde zolder beschikt. In totaal hebben 52 (37%) van de 141 niet-geïsoleerd woningen deelgenomen aan het project; het betreft 29 (33%) van 88 huurwoningen en 23 (43%) van de 53 nietgeïsoleerde particuliere woningen. In de loop van het project zijn verschillende geïnteresseerden afgehaakt om diverse redenen en was ook duidelijk waarom sommige mensen geenszins wilden deelnemen: -
-
problemen omtrent de uitvoering: wel of niet isoleren van de trappenhal; huurders die de voorkeur gaven aan isolatie van het dak ipv de vloer omdat men de zolderruimte nog wilde gebruiken; huurders omwille van ‘geruchten’ over nakende dakrenovaties door de KBM, hetgeen op de startvergadering evenwel onmiddellijk werd ontkracht door de KBM; verkeerde inschatting van de plaatsingskosten (aanwezigheid van trappenhal: 50€ versus 450 €); huurders die vinden dat isoleren een verantwoordelijkheid is van de huiseigenaar; vrees dat isolatie van de zolder een forse waardevermeerdering aan de woning inhoudt wanneer huurder de woning wil kopen; een aantal oudere bewoners zagen het nut niet in om op hun leeftijd nog werken te laten uitvoeren of was er een wantrouwen om “vreemde” mensen in het huis toe te laten voor de uitvoering van de werken; er waren ook eigenaars die slechts een aantal maanden in het huis woonden en voor de rest van het jaar in het buitenland. Doordat hun stookkosten zo laag waren, vonden zij het niet de moeite om hieraan deel te nemen.
Voor meer informatie kan u terecht bij: Vzw Stebo Hilde Van Ransbeke Coördinator afdeling Wonen 089/32 95 30 0478/59 73 91 www.stebo.be
[email protected]
3
Situering project 1. Waarom aandacht voor ‘isoleren’? In een doorsnee woning gaat de helft van het totale energieverbruik naar verwarming. Het grootste deel van die verwarming verdwijnt door muren, ramen, dak en vloeren naar buiten. Door meer te isoleren zal er minder gas of stookolie worden verbruikt en wordt een besparing van circa 40% mogelijk. Bovendien wordt het wooncomfort verbeterd en kan men met een goede isolatie, vochtplekken door isolatie voorkomen. Door goed te isoleren wordt ook ongecontroleerde ventilatie via naden en kieren vermeden. Een goed evenwicht tussen isoleren, verwarmen en ventileren is bepalend voor het wooncomfort, de gezondheid, de portemonnee en de duurzaamheid van de woning. Met een goed geïsoleerde zolder wordt al snel 400 euro op jaarbasis bespaard op de energiefactuur. 2. Waarom een demonstratie-en sensibiliseringsproject rond ‘isoleren’? De meeste burgers zijn zich te weinig bewust van de impact van een goed geïsoleerde woning op het energiebudget. Mits een aantal instructietips naar de plaatsingswijze van isolatie in acht te nemen, kan een particulier gemakkelijk zelf een dak of zoldervloer isoleren. Op deze manier wordt ook de kwaliteit van een woning verhoogd. Om de meerwaarde (en dus ook de energiebesparing) van isolatie meer bekend te maken en mensen hierrond te sensibiliseren werd een aanpak op ruimere schaal ontwikkeld met diverse partners, die elk een specifieke bijdrage leveren aan het uiteindelijke doel van het project. Het uiteindelijke doel bestaat er in zo veel mogelijk gezinnen te bereiken in een zonaal afgebakend gebied en hen warm te maken voor een zolderisolatie en, indien aangewezen ook een dakrenovatie. 3. Waarom in de wijk Lindeman in Heusden-Zolder? De uitgewerkte project aanpak is uniek en wordt voor het eerst toegepast. Daarom werd uitgekeken naar een buurt of wijk met een behoorlijke uniformiteit naar woningtypologieën. De keuze viel op de wijk Lindeman omdat hier slechts 6 verschillende woningtypes te onderscheiden zijn. 4. Terreinafbakening en situering van de wijk Lindeman In de wijk Lindeman bevinden zich voornamelijk gewezen mijnwerkerswoningen. De sociale huisvestingsmaatschappij Kantonnale Bouwmaatschappij van Beringen heeft destijds deze woningen overgenomen van de KS. Naast deze traditionele mijnwerkerswoningen bevinden zich nog huurwoningen van de KBM in de wijk en particuliere woningen die niet als mijnwerkerswoning werden opgericht, maar deze worden buiten het project gehouden omwille van hun afwijkende typologie (samen 19 woningen). Intussen is 60% van deze oorspronkelijke mijnwerkerswoningen eigendom van particulieren; de overige 40% is nog steeds in handen van de KBM. Het projectgebied telt in totaal 206, waarvan 88 woningen (43%) in eigendom zijn van de KBM en 118 eigendom van particulieren (57%). 5. Situering van de partners en hun aandeel in het project - Steunpunt Duurzaam Bouwen is betrokken vanuit haar ondersteuningsaanbod naar projecten duurzaam bouwen en wonen. - Het Gemeentebestuur van Heusden-Zolder maakt samen met 4 andere gemeenten, het Provinciebestuur (domein Wonen) en Vlaanderen deel uit van het project Infocentrum Wonen van Stebo. In het kader van deze opdracht verzorgt Stebo dienstverlening naar de individuele burgers en ondersteunt de gemeente in de uitvoering van haar lokaal woonbeleid. Vanuit deze invalshoeken staat Stebo in voor de volledige coördinatie (in alle aspecten) en planning van de projectactiviteiten. De wijkwerking van de gemeente staat mee in voor de promotie van het project naar de bewoners toe. - Het Provinciebestuur ondersteunt het project eveneens vanuit het domein Milieu, zowel via de ondersteuning van het Steunpunt Duurzaam Bouwen als de financiering van de opleidingskosten voor de bewoners.
4
-
-
Het Europees Centrum voor Renovatie (ECR) staat in voor het materiaalbeheer (zowel opslag als dispatching), voert tegen betaling isolatiewerken uit bij bewoners en verzorgt de opleidingsmomenten voor bewoners, didactisch ondersteunt door de firma Knauf De Kantonnale Bouwmaatschappij voorziet een tussenkomst van 50 euro voor haar huurders die hun zoldervloer willen laten isoleren door ECR. Het isolatiemateriaal wordt afgenomen bij de firma Knauf en geleverd door Paesen Bouwmaterialen. Infrax doet een inbreng van 6 euro per m² isolatiemateriaal, kaderend binnen het bredere REG-beleid van de distributienetbeheerder. Het Infocentrum Wonen van Stebo staat in voor de volledige projectcoördinatie (o.a. promotie, infovergadering bewoners, huisbezoeken, organisatie van de opleidingsmomenten, controlebezoeken).
6. Aanbod Met het demonstratieproject “Collectieve isolatie / renovatie op buurtniveau” wordt de particuliere eigenaar of de huurder van een mijnwerkershuis te Lindeman, aangemoedigd om zijn dak of zoldervloer te isoleren. De bewoner die gebruik wenst te maken van het projectaanbod krijgt het isolatiemateriaal en toebehoren gratis aan huis geleverd. Omdat de daken over het algemeen in slechte staat zijn en zonder onderdak, worden de eigenaars aangewezen om hun dak te renoveren zodat er een onderdak voorzien kan worden. Het ontbreken van een onderdak kan bij het isoleren van het hellende dak voor bouwfysische problemen zorgen. Daarom is het voor het welslagen van het project en de tevredenheid op langere termijn, belangrijk de bewoners hiervan bewust te maken. (vandaar het navolgingsmoment voor de bewoners die de werken laten uitvoeren) Als noodzakelijke uitbreiding van het aanbod werden de dakrenovaties aangeboden tegen forfaitaire prijzen. De dakrenovaties zullen door een erkende aannemer uitgevoerd worden, evenwel ook binnen een collectieve aanpak. Om zoveel mogelijk een kwalitatieve plaatsing te garanderen worden er opleidingen georganiseerd door ECR in samenwerking met Knauf. Deze opleidingen zijn eveneens gratis. De opleidingen worden gegeven op de particuliere zolders en houden het volgende in:
Uitleg over de risico’s bij een plaatsing van dakisolatie zonder onderdak en tips om vroegtijdig lekken te detecteren. Uitleg over de correcte plaatsing van een “luchtdichte” dampschermfolie en de risico’s bij een slechte plaatsing (condensvorming) Uitleg over de correcte plaatsing van isolatiedekens en de gevolgen bij een slechte plaatsing (koude bruggen)
Uit praktische overwegingen worden de gratis materialen ook kosteloos aan huis geleverd. ECR zorgt voor de stockage en de dispatching van het materiaal op de door Stebo gevraagde tijdstippen. De aangeleverde materialen zijn per type woning uitgerekend en houden in:
Isolatiedekens van 18cm dik als onbeklede glaswolplaat, per rol verdeeld Merk Knauf “Unifit TI 140 U” / Lambda-waarde : 0,035 W/mK of Rd-waarde : 4,60 m²K/W. Dampschermfolie, per lm verdeeld - Materiaal: 0,2 mm PE Houten latten, per stuk verdeeld met aangepaste lengte - Materiaal : Epicia, geschaafd en gedrenkt Schroeven, per doos verdeeld Tape voor hechting van dampschermfolie op ruwe ondergrond, verdeeld per rol Tape voor hechting van dampschermfolie op folie, verdeeld per rol
5
Samengevat is het aanbod te herleiden tot: De isolatie van de zoldervloer of het hellende dak, met keuzemogelijkheid om de werken zelf uit te voeren of laten uit te voeren. De renovatie van het dak en/of de goten en/of het voorzien van een raveelconstructie en of een dakvlakvenster, uitgevoerd door een geregistreerde aannemer. Hierbij geldt, hoe meer mensen inschrijven, hoe meer de kostprijs kan zakken.
7. Voorwaarden tot deelname Elke bewoner van een gewezen mijnwerkerswoning die in het projectgebied is gesitueerd, kan deelnemen. Zowel eigenaars als huurders kunnen gebruik maken van het aanbod. Elke deelnemer volgt een opleiding bij ECR. De doe-het-zelvers krijgen een praktische instruerende opleiding. Bewoners die de werken laten uitvoeren door ECR wordt een vorming aangeboden waarin belangrijke aandachtspunten inzake isolatie worden meegeven. De gratis materiaalset dient tegen een vastgelegde deadline geplaatst te worden in de betreffende woning. Huurders van de KBM kunnen enkel tot zoldervloerisolatie overgaan mits deze geplaatst wordt door ECR.
6
