Registratieregeling Apothekersassistenten in de openbare farmacie 2009-2014
23 november 2010
Kwaliteitscriteria apothekersassistenten 2009-2014 De ontwikkeling van de Registratieregeling voor Apothekersassistenten in de openbare farmacie 2009-2014 is voortgekomen uit de wens van Optima Farma, ASKA, KNMP, FNV bondgenoten en CNV-Publieke zaak om apothekersassistenten te ondersteunen in hun ontwikkeling en het aantoonbaar maken daarvan. Ze hebben daartoe de Stichting Kwaliteitsregister voor Apothekersassistenten in de Openbare Farmacie (KAOF) opgericht met als opdracht een kwaliteitsregister op te zetten en te onderhouden waarin apothekersassistenten zich kunnen registreren.
Kwaliteitscriteria 2009 – 2014 voor de apothekersassistent zijn: A.
Werkervaring 2400 uur patiënt / cliënt gebonden werkzaamheden per vijf jaar, behaald in minimaal 36 maanden . Berekening is gebaseerd op een gemiddelde van 12 uur per week in vijf jaar, uitgaande van ongeveer 40 werkbare weken per jaar 12 x 5 x 40 = 2400 uur
B.
Deskundigheidsbevordering 100 punten totaal in vijf jaar waarvan: minimaal 60 punten zijn behaald uit het volgen van nascholing minimaal 20 punten zijn behaald uit de overig benoemde activiteiten
De overstapregeling vindt u in Bijlage 1. De visie op deskundigheidsbevordering vindt u in bijlage 2 De begrippenlijst vindt u in bijlage 3
2 Concretisering activiteiten periode 2009-2014 2A Werkervaring Activiteit Categorie Definitie
Werkervaring Internalisatie Alle cliënt of patiënt gebonden werkzaamheden die beschreven zijn in het beroepsprofiel van de betreffende beroepsgroep en die tevens deel uit maken van het deskundigheidsgebied zoals beschreven in de Algemene Maatregel van Bestuur, Wet BIG ex art. 34 regeling van de betreffende beroepsgroep. Dit is vastgelegd in: Besluit 501 Apothekersassistenten
Wel
Niet Bewijslast Uren
Onder patiënt gebonden zorg wordt verstaan: direct: dit is de tijd die wordt besteed aan de farmaceutische patiëntenzorg voor de zorgconsument en/of zijn vertegenwoordiger indirect: de tijd die wordt besteed aan zaken als bijhouden van dossiers contact en/of overleg met andere zorgverleners, docenten (BPV) VTGM en magistrale bereidingen Alle werkzaamheden m.b.t. patiënt c.q. cliëntgerichte zorg beschreven in het beroepsprofiel.Apothekersassistent: Afhandelen van recepten (bijv. FPZ) Bereiden van geneesmiddelen Adviseren en voorlichten en preventieve zorg Handverkoop (WHAM, zelfzorgstandaarden) Voorraadbeheer en logistiek Bijdrage leveren aan het kwaliteitsbeleid van de apotheek Samenwerking in mono- of multidisciplinaire setting Werkzaamheden als manager, docent Arbeidsovereenkomst met functieomschrijving, urendeclaratie overzichten. Totaal 2400uur in een periode van vijf jaar, behaald in minimaal 36 maanden.
2B Deskundigheidsbevorderende activiteiten Van de deskundigheidsbevorderende activiteiten die leiden tot registratiepunten worden categorie (internalisatie, socialisatie, externalisatie, combinatie), definitie, voorbeelden van wat er wel en niet in begrepen is, de bewijslast en het aantal punten beschreven. 2B.1. Internalisatie Activiteit Categorie Definitie Wel
Scholing Internalisatie Het volgen van nascholing welke bijdraagt aan het verhogen van de kwaliteit van de beroepsuitoefening Beroepsrelevante / specialistisch relevante scholing 1. Vakinhoudelijke scholing: Voorbeelden Farmacotherapie Medicatiebewaking Bereiden van geneesmiddelen Adviseren en voorlichten (bij uitgifte) Handverkoop (WHAM, zelfzorgstandaarden etc) 2. Scholing met betrekking tot kwaliteitszorg Voorbeelden: Farmaceutische patiëntenzorg Opleiding tot auditor Implementatie kwaliteitsinstrumenten Schrijven kwaliteitshandboek 3. Scholing met betrekking tot logistiek en beheer Voorbeelden Scholing beroepsgerelateerde software-systemen (bijv. EPD) 4. Scholing met betrekking tot communicatie binnen beroepsuitoefening Voorbeelden: Samenwerken, Adviseren en voorlichten Klantgerichtheid Begeleiden van stagiaires HRM 5. Relevante delen van HBO-opleiding Farmaceutisch Consulent Vormen: (e-learning)cursussen, trainingen, studiedagen, workshops, themadagen
Niet
Bewijslast Punten Accreditatie
Niet beroepsrelevante scholing Voorbeelden: algemene computercursussen zoals Word, Excel, Access, Outlook, Powerpoint e.d. bedrijfshulpverlening Certificaat of bewijs van deelname afgegeven door de aanbieder of organisator/docent voorzien van handtekening 1 studie-uur (SU) = 1 punt Door de aanbieder van de nascholingen aan te vragen bij de SANA
Activiteit Categorie Definitie Wel Niet Bewijslast Punten Accreditatie
Bezoeken symposium, congressen Internalisatie Deelnemen aan beroepsgerelateerd symposium of congres Bijv. OF-congres, Kwaliteitsdagen etc. Bewijs van aanwezigheid 1 uur = 0.5 punt Door organisator aan te vragen bij de SANA
2B.2. Socialiseren Activiteit Categorie Definitie
Wel
Niet Bewijslast Punten Accreditatie
Activiteit Categorie Definitie Wel
Niet Bewijslast Punten Accreditatie
Stagebegeleiding Socialiseren Het begeleiden van stagiaires tijdens de beroepsvoorbereidende periode die voldoet aan de eisen zoals vastgelegd in , Wet BIG, de landelijke afspraken van de opleidingen en het begeleiden van stagiaires tijdens beroepsgerelateerde stages van opleidingen met minimaal MBO-niveau 4. 1. Begeleiding studenten vanaf MBO-niveau 4 en hoger tijdens beroepsgerelateerde stages. 2. Begeleiding van herintreders. Begeleiding van snuffelstages, oriëntatiestages Certificaat van de opleiding op naam van de stagebegeleider en Certificaat Stagebegeleiding van Calibris 1 punt per 36 uren stagebegeleiding SANA
Deelname aan Intercollegiaal overleg / toetsing Socialiseren Op een methodische wijze werken aan verbetering van de kwaliteit van het beroepshandelen Mono- en/of multidisciplinaire Intercollegiale toetsing c.q. overleg bijv.: Werkoverleg volgens de vigerende HKZ-norm Intervisie Casuïstiek bespreking Intercollegiale audit Kwaliteitskringen Organisatorische zaken met betrekking tot de bijeenkomsten Presentielijst met vermelding van datum en tijdsduur en type overleg ondertekend door coördinator of opdrachtgever / apotheker 1 uur = 1 punt SANA
Activiteit Categorie Definitie
Wel
Niet Bewijslast Punten Accreditatie
Deelname aan beroepsgerelateerde commissies, regiobestuur en bestuur beroepsvereniging Socialiseren 1. Stimuleren en faciliteren van alle aspecten van de beroepsontwikkeling 2. Profileren van de beroepsgroep met als doel: Toegankelijkheid vergroten voor de patiënt Bekendheid vergroten waardoor zorgaanbod optimaal toegepast kan worden Beschikbaarheid van zorg garanderen 1. Redactie: toegankelijk maken van kennis 2. sectie / commissiebesturen waarvan kennisbevordering is toegespitst op: profilering beroepsinnovatie positionering 3. werkgroepen gericht op beroepsgerelateerde thema‟s 4. specifieke deskundigheidsnetwerken beroepsinnovatie profilering positionering 5. regiobesturen positionering profilering kwaliteitsbevordering 6. (hoofd)bestuur beroepsvereniging profilering positionering Organisatorisch activiteiten direct gekoppeld aan de vergadering; Niet-structurele / ad hoc activiteiten of uitvoerende activiteiten Bewijs deelname op naam wordt afgegeven door de voorzitter van het bestuur of de voorzitter van de betreffende commissie 1 uur bijeenkomst = 1 punt SANA
2B.3. Externalisatie Activiteit Categorie Definitie Wel Niet Bewijslast Punten
Accreditatie
Activiteit Categorie Definitie
Wel Niet Bewijslast
Punten Accreditatie
Kwaliteitszorg Externalisatie Een bijdrage leveren aan het kwaliteitsbeleid van de apotheek, vastgelegd in officiële kwaliteitszorgdocumenten. Actieve bijdrage leveren aan het opstellen van kwaliteitsjaarverslag, kwaliteitsbeleidsplan, kwaliteitshandboek en procedures Feedback geven op concepten Verslag van een audit Verklaring getekend door apotheker 1 punt voor een document van 1 of 2 pagina‟s 3 punten voor een document van 3 of 4 pagina‟s 5 punten voor een document van 5 tot en met 9 pagina‟s 10 punten voor een document van 10 pagina‟s of meer SANA
Publiceren en presenteren Externalisatie 1. Het schrijven van een artikel, ten behoeve van publicatie in tijdschrift/website. 2. Het verzorgen van een presentatie waarmee de eigen beroepsinhoudelijke kennis wordt verdiept. 3. Het maken van een poster ten behoeve van presentatie waarmee de eigen beroepsinhoudelijke kennis wordt verdiept. Betreffende product dient te zijn getoetst dooreen vakinhoudelijke commissie / redactie. Artikel, lezing, poster Boekrecensie, verslag congres of bijeenkomst Het artikel, lezing of poster met een kopie van de acceptatiebrief met handtekening van de voorzitter van de redactie of voorzitter van de vakinhoudelijke commissie. 10 punten per artikel c.q. lezing c.q. poster SANA
2B.4. Combineren
Accreditatie
Geven van scholing Combineren Het geven van beroepsgerelateerde (na)scholing op tenminste MBO niveau Workshop, cursus, (klinische) les, opleiding Scholing gegeven aan andere zorgverleners Lager dan MBO niveau Bewijs van opdrachtgever Bewijs van docentschap bijvoorbeeld contract/overeenkomst 1 uur uitvoeren = 2 punten dezelfde scholing telt maximaal 1 x per jaar mee SANA
Activiteit Categorie Definitie Wel Niet Bewijslast Punten Accreditatie
Ontwikkelen van scholing Combineren Het ontwikkelen van beroepsgerelateerde scholing op tenminste MBO niveau Voor andere zorgverleners Lager dan MBO niveau Bewijs van opdrachtgever Ontwikkelactiviteiten t.b.v .1 cursusuur = 3 punt SANA
Activiteit Categorie Definitie Wel Niet Bewijslast Punten
Bijlage 1 1. Overstapregeling In het specifieke geval van de overstap van apothekersassistenten van het Kwaliteitsregister Apothekers Assistenten, KAA-, naar het Kwaliteitsregister voor apothekersassistenten in de Openbare Farmacie, KAOF, geldt de onderstaande regeling: De registratiepunten, werkervaring, registratieperiode en registratiestatus van apothekersassistenten (Kwaliteits)Geregistreerd in het KAA zijn volledig overdraagbaar naar het Kwaliteitsregister voor Apothekersassistenten in de Openbare Farmacie (KAOF) en vice versa.
2. Overgangsregeling t.b.v. niet door SANA geaccrediteerde nascholing Bij de start van het KAOF is voor een overgangsperiode van twee jaar, tot 1 juli 2011, een regeling voor niet door SANA geaccrediteerde nascholing ingesteld. Het gaat om nascholing die voor 1 juli 2009 is aangemeld en geaccepteerd door KAOF. Deze cursussen staan in een apart overzicht Overgangsregeling op de KAOF website. Deze nascholing levert 1 punt per studiebelastinguur met als bewijslast een geldig certificaat van deelname, afgegeven door de aanbieder of organisator / docent, voorzien van hun handtekening.
Bijlage 2 Visie: een model voor kenniscreatie Nonaka en Takeuchi ontwikkelden een kader voor het brengen van samenhang in de activiteiten die bijdragen aan de kwaliteit van de beroepsuitoefening (1997, De kenniscreërende onderneming, Scriptum). Op basis van onderzoek in succesvolle Japanse bedrijven, ontwikkelden ze een theorie voor het ontwikkelen van kennis in organisaties. Zij vatten kennis op als „bekwaamheid': vermogens, vaardigheden. Het gaat hier dus niet (alleen) om kennis in de zin van het beschikken over informatie („kennen‟), maar om 'kunnen'. Nonaka en Takeuchi onderscheiden twee soorten kennis: expliciete en impliciete kennis. Expliciete kennis is gecodeerde kennis, de kennis die we onder woorden kunnen brengen en die overdraagbaar is aan anderen. Expliciete kennis is vaak genoteerd in bijvoorbeeld handboeken, protocollen, modellen of standaarden. Impliciete kennis is veel moeilijker grijpbaar. Deze is persoonlijk, specifiek voor een bepaalde context en vaak moeilijk te verwoorden. Impliciete kennis is onlosmakelijk verbonden met apothekersassistenten die op hun vakgebied ervaring hebben. Impliciete kennis delen, ontwikkelen en benutten Per definitie is slechts een deel van de kennis in een beroepsdomein expliciet: impliciete kennis maakt het grootste deel van het kennisbestand van een beroepsgroep uit. Voor de verdere professionalisering van het beroep en het bevorderen van de transparantie en kwaliteit van de beroepsuitoefening, is het van groot belang te zoeken naar wegen om impliciete kennis te delen, verder te ontwikkelen en te benutten. Het is de kunst om ervaringskennis overdraagbaar te maken aan derden, die vervolgens de opgedane kennis toetsen en verder ontwikkelen in hun werkomgeving. Vier processen van continue kennisontwikkeling Nonaka en Takeuchi beschrijven in een cyclisch model vier processen die van belang zijn voor de continue ontwikkeling van de kennis (lees 'bekwaamheid'). 1. Internalisatie is het proces waarin expliciete kennis eigen wordt gemaakt. De kennis wordt omgezet in een persoonlijke bekwaamheid. Dit kan door het volgen van een training of cursus en het toepassen van het geleerde in de dagelijkse praktijk. Het gaat hier om „leren door doen‟. 2. Socialisatie is het delen van kennis door met elkaar ervaring op te doen (samen werken) of ervaringen tot uitgangspunten van intercollegiaal overleg te maken. Door samen te werken wordt kennis gedeeld, vaak zonder dat deze expliciet onder woorden gebracht wordt. Een bekend voorbeeld socialisatie is de relatie tussen stagiair en praktijkbegeleider, waarbij de stagiaire de kunst afkijkt van de meester. Ook collega‟s leren op deze wijze veel van elkaar. In intercollegiaal overleg wordt gereflecteerd op ervaringen van de deelnemers: men spiegelt eigen handelen aan dat van anderen en men formuleert conclusies over wenselijk handelen. 3. Externalisatie heeft betrekking op het uitdrukkelijk omschrijven (expliciteren) van impliciete kennis. Het is ondoenlijk om impliciete kennis alleen via socialisatie met anderen te delen. Door het expliciteren van kennis, wordt deze kennis gemakkelijker grijpbaar en toegankelijk voor anderen. Dat maakt het delen en benutten van kennis eenvoudiger. Het gaat hier om het publiceren van ervaringskennis, het doen van beschrijvend onderzoek (toegankelijk maken van „best practise‟), onderzoek naar effect van therapie en dergelijke. Resultaat van deze fase is altijd tastbaar: er staat iets op papier. 4. Combinatie vindt plaats door expliciete kennis uit verschillende bronnen samen te voegen en opnieuw te ordenen. Het maken van combinaties kan leiden tot nieuwe overdraagbare kennis in de vorm van richtlijnen en standaarden of cursussen. Deze producten vormen vervolgens weer de ingang voor de internalisatie. Daarmee is het proces rond (zie figuur).
Bijlage 3 Begrippenlijst KAOF: Stichting Kwaliteitsregister voor Apothekersassistenten in de Openbare Farmacie. KAOF heeft de Registratieregeling opgesteld en heeft de inhoudelijke uitvoering bij SANA en de technische uitvoering bij KABIZ belegd. Via de website van KAOF kun je je registreren, je portfolio vullen, zien welke activiteiten kunnen meetellen in het register etc. SANA: Stichting Accreditatie Nascholing Apotheekmedewerkers. Zij verzorgt de inhoudelijke aspecten van de uitvoering van de Registratieregeling d.w.z. zij accrediteert nascholing en valideert de activiteiten die apothekersassistenten voor het portfolio opvoeren. KABIZ: Kwaliteitsregistratie en Accreditatie Beroepsbeoefenaren In de Zorg. Zij verzorgt de technische uitvoering van het Kwaliteitsregister. Kwaliteitsregister: Het register waarin de status van de apothekersassistenten die zich hierin hebben geregistreerd, wordt weergegeven. Registratieregeling: De regeling opgesteld door KAOF die aangeeft waaraan je als apothekersassistent moet voldoen om geregistreerd te worden en aan welke eisen je moet voldoen om je status “Kwaliteitsgeregistreerd” te behouden. Registratiepunten: Het aantal KAOF-punten dat per activiteit die in de registratieregeling is beschreven wordt toegekend. Deskundigheidsbevorderende activiteiten Alle activiteiten die je deskundigheid als apothekersassistent bevorderen die zijn opgenomen in de registratieregeling. Portfolio: Een individueel digitaal overzicht van je werkervaring en alle deskundigheidsbevorderende activiteiten uit de registratieregeling waaraan je hebt deelgenomen met het bijbehorende aantal KAOF-punten. Registratieperiode: De periode van 5 jaar waarin je de gelegenheid hebt te voldoen aan de eisen die in de registratieregeling zijn gesteld. Deze periode start op de datum dat het registratienummer is toegekend en de daarop volgende periode start op de datum van herregistratie Status: Je status geeft de wijze waarop je in het register bent opgenomen. Het register kent 2 mogelijkheden: 1. Kwaliteitsgeregistreerd. 2. Geregistreerd. Kwaliteitsgeregistreerd: Vanaf het moment dat je een registratienummer is toegekend heb je de status “Kwaliteitsgeregistreerd”. Je blijft “Kwaliteitsgeregistreerd” als je in de registratieperiode voldoet aan de eisen die het register stelt. Geregistreerd: Heb je je geregistreerd maar na de registratieperiode niet voldaan aan de in het register gestelde eisen dan verandert je status van “Kwaliteitsgeregistreerd” naar “Geregistreerd”. Herregistratie: Geregistreerden kunnen herregistratie aanvragen als zij aan de eisen genoemd in de registratieregeling voldoen. Wet BIG Wet op Beroepen In de Gezondheidszorg.
Overstapregeling: De regeling die in de KAOF-registratieregeling is opgenomen om de overstap van apothekersassistenten die geregistreerd staan in het Kwaliteitsregsiter Apothekers Assistenten, KAA, naar het KAOFregister.mogelijk te maken. Studie-uren (SU) De netto uren die nascholing kost inclusief opdrachten en koffiepauzes exclusief lunchpauzes etc. Het aantal studie-uren wordt vermeld in het cursusoverzicht van geaccrediteerde nascholing van KAOF. 1 studie-uur staat voor 1 studiebelastinguur (SBU) Accreditatie Met accreditatie wordt de toetsing van scholing of een andere activiteit bedoeld. Bij het accrediteren van scholing, worden de scholing en de aanbieder van deze scholing getoetst op organisatorische, didactische en vakinhoudelijke criteria. Deze scholing ontvangt accreditatie als een keurmerk. Commissie van Beroep Het orgaan van KAOF waar apothekersassistenten of aanbieders van nascholing en congressen en symposia beroep kunt aantekenen tegen een beslissing van SANA of KABIZ. De beroepsprocedure is vastgelegd in de CvB-regeling.
