Regenwaterwinning in Frankrijk : Overzicht en ervaringen Bernard de Gouvello CEREVEENPC/CSTB Séminaire Fac Eco – Bruxelles – 1er Octobre 2009
Schema van de voordracht • 1. De reglementering inzake het gebruik van regenwater in Frankrijk • 2. Stand van zaken in de praktijk: overzicht en ervaringen • 3. Referentiedocumenten Séminaire Fac Eco – Bruxelles – 1er Octobre 2009
1
1. De reglementering • • • • • •
• • •
• Vóór 2006 – Ontbreken van specifieke teksten over het gebruik van regenwater (Reglementering over het controleren van de afvloeiing) – Interpretatie op basis van teksten inzake EDCH (water voor humaan gebruik) (onduidelijk reglement / gebruik regenwater) _ Eengezinswoningen : geen controle _ « Collectieve projecten »: het standpunt van de gezondheidsautoriteiten is meestal het tegenovergestelde van het principe (Uitzonderingsregeling + Ongelijke toepassing in het land) • 31/12/2006: LEMA, artikel 49 – Invoeren van een belastingkrediet voor het gebruik van regenwater in de hoofdwoning _ Nood aan een specifiek kader: besluiten van augustus 2008 (algemeen kader), oktober 2008 (toekenningsvoorwaarden voor het BK) en december 2008 (controle van de installaties)
Séminaire Fac Eco – Bruxelles – 1er Octobre 2009
Toepassingsgebied • • • • • • • • • • • •
– Reglementering van toepassing op het gebruik van regenwater afkomstig van niet toegankelijke daken (andere daken blijft juridisch onduidelijk) – Toegestaan gebruik: buiten, binnen beperkt tot poetsen van de vloeren, WC’s en , bij wijze van proef , wasmachines – Bepaalde types van gebouwen zijn uitgesloten (« gevoelige » bevolking) • Voorwaarden – Voor elke installatie • Kenmerken van de bestanddelen van de installatie (cfr. schema) • Plichten van de eigenaar (onderhoud, onderhoudsboekje) – + bij gebruik binnenshuis • Verboden opvangmaterialen (asbestcement en lood) • Afkoppeling tussen netwerken • Aangifte van de installatie op het gemeentehuis • Betaling van de saneringsheffing Séminaire Fac Eco – Bruxelles – 1er Octobre 2009
2
Séminaire Fac Eco – Bruxelles – 1er Octobre 2009
1. De reglementering (besluit van 21 augustus 2008) • • • • • • • • • • • • •
Toepassingsgebeid – Reglementering van toepassing op het gebruik van regenwater afkomstig van niet toegankelijke daken (andere daken blijft juridisch onduidelijk) Toegestaan gebruik: buiten, binnen beperkt tot poetsen van de vloeren, WC’s en , bij wijze van proef , wasmachines – Bepaalde types van gebouwen zijn uitgesloten (« gevoelige » bevolking) • Voorwaarden – Voor elke installatie • Kenmerken van de bestanddelen van de installatie (cfr. schema) • Plichten van de eigenaar (onderhoud, onderhoudsboekje) – + bij gebruik binnenshuis • Verboden opvangmaterialen (asbestcement en lood) • Afkoppeling tussen netwerken • Aangifte van de installatie op het gemeentehuis • Betaling van de saneringsheffing indien aangesloten op het steunnetwerk Séminaire Fac Eco – Bruxelles – 1er Octobre 2009
3
De reglementering (andere teksten) • • • • • • • • • • • • •
• Belastingkrediet (besluit van 3 oktober 2008) – Bedrag • dekt 25% van de materiaaluitgaven • met een maximum van 8.000 € voor een alleenstaande en 16.000 € voor een koppel (+ 400 € per extra persoon ten laste). – Toekenningsvoorwaarden: • de installatie moet aangelegd worden in de hoofdwoning ; • de werken moeten uitgevoerd worden door een beroepsinstallateur ; • er wordt alleen rekening gehouden met de bedragen voor de aankoop van materiaal ; • de installatie moet al de onderdelen bevatten die opgesomd worden in het besluit • Controle van de installatie (besluit van 17 december 2008) – Ruime toepassing : zie hiervoor het Besluit « relatif au contrôle des installations privatives de distribution d’eau potable, des ouvrages de prélèvement, puits et forages et des ouvrages de récupération des eaux de pluie ». – Bepaalt het stelsel van de controle van de installaties door ambtenaren die belast zijn met de controle volgens de voorwaarden bepaald door het dienstreglement _ beperking : alleen de aangegeven installaties zijn identificeerbaar Séminaire Fac Eco – Bruxelles – 1er Octobre 2009
1. De reglementering • Een nog onvolledig reglementair kader • – Ondenkbaarheden (restleemten) • Wat gebeurt er met de regenwaterwinning van wel toegankelijke daken ? • – Dubbelzinnigheden en onduidelijkheden • Meting en saneringsheffing • Aangepaste behandeling voor wasmachines ? • – Incoherenties • Door het belastingkrediet vereiste en verplichte filtratiedrempels • – Moeilijkheden voor de toepassing • Controle van de installaties voor gebouwen die beschikken over een nietcollectieve sanering _ Dit reglementair kader moet zeker nog evolueren _ De betrokkenen hebben begeleiding nodig (cfr. 3) Séminaire Fac Eco – Bruxelles – 1er Octobre 2009
4
2. Stand van zaken in de praktijk • • • • • • • • •
• Een oude en ruim verspreide praktijk – Geïsoleerde plaatsen (buitenhuizen, eilanden) ... maar een specifieke nieuwe dynamiek – Projecten in zones die niet aangesloten zijn op de netwerken – « Institutionalisering » [HMK, Agenda 21,…] – Beantwoordt aan een groeiend milieubewust gedrag + ontwikkelen van stimulerende en ondersteunende maatregelen – Diverse mechanismen (subsidie voor opslagtanks, terugbetaling op factuur, proefprojecten…) – Een veelvoud aan actoren (Staat, Lokale overheden [gewesten, departementen, en zelfs gemeenten], ‘Agences de l’eau’)
Séminaire Fac Eco – Bruxelles – 1er Octobre 2009
2. Stand van zaken in de praktijk • • • • • • • • •
• Een oude en ruim verspreide praktijk – Geïsoleerde plaatsen (buitenhuizen, eilanden) ... maar een specifieke nieuwe dynamiek – Projecten in zones die niet aangesloten zijn op de netwerken – « Institutionalisering » [HMK, Agenda 21,…] – Beantwoordt aan een groeiend milieubewust gedrag + ontwikkelen van stimulerende en ondersteunende maatregelen – Diverse mechanismen (subsidie voor opslagtanks, terugbetaling op factuur, proefprojecten…) – Een veelvoud aan actoren (Staat, Lokale overheden [gewesten, departementen, en zelfs gemeenten], ‘Agences de l’eau’)
Séminaire Fac Eco – Bruxelles – 1er Octobre 2009
5
2. Stand van zaken in de praktijk
Telling van de « collectieve » acties in 2004 67 installaties (waarvan 36 uitgevoerd) • Belangrijke ontwikkeling • Belang van het Noorden • Geleidelijk aan ook meer ruimtelijk verdeeld • ¼ van de betrokken departementen
Séminaire Fac Eco – Bruxelles – 1er Octobre 2009
2. Stand van zaken in de praktijk
• Belangrijkste aanwendingen • Voornamelijk gebruikt voor de toiletten (53/70) • frekwent gekoppeld aan het besproeien van de tuin of het poetsen van de vloeren/wegen
Séminaire Fac Eco – Bruxelles – 1er Octobre 2009
6
2. Stand van zaken in de praktijk • • • • • • • • • • •
Evoluties sinds 2004 • Explosie van het aanbod – Aanbod van regenwatertanken in DHZ – Veel meer leveranciers (veel nieuwe kleine KMO’s, enkele franchises) • Geleidelijke structurering van de sector – Oprichting van beroepsorganisaties (IFEP, SNAREP) – Opleidingen en label – Gespecialiseerde vakliteratuur – Verspreiding van brochures en handleidingen – Norm in voorbereiding • Integreren van RWW in bepaalde verkavelingen, milieubewuste wijken, inrichtingsprojecten
Séminaire Fac Eco – Bruxelles – 1er Octobre 2009
Ervaringen
• • • • • • • • • •
- uit de studie van CSTB ARENE – 8 gevallen geselecteerd op basis van 3 variabelen (schaalgrootte, type project, type gebruikers) – Uitgevoerde installaties (in het rood) • Experimentele ééngezinswoning (Champs-sur-Marne, 77) • Verkaveling (Chevaigné, 35) _ A • Flatgebouw (Saint-Ouen, 93) • Universitaire Residentie (Troyes, 10) _ B • Gebouw in de dienstverlenende sector (Les Mureaux, 78) • Schoolgebouw (Grigny, 91) _ C • Experimentele serres (Grignon, 78) • Aanleg van een plein (Berlijn, Duitsland)
Séminaire Fac Eco – Bruxelles – 1er Octobre 2009
7
Chevaigné, algemeen schema
Séminaire Fac Eco – Bruxelles – 1er Octobre 2009
Chevaigné, technische details
Séminaire Fac Eco – Bruxelles – 1er Octobre 2009
8
Chevaigné, lessen hieruit • • • • • • • •
• Verkaveld terrein, adekwate schaalgrootte Globale aanpak van het waterprobleem, zelfs als er voorzieningen zijn op het perceel. • Het belang van éénzelfde standaard Kiezen voor éénzelfde standaard heeft als voordeel dat er een gecentraliseerde know-how is en er een goede kennis is van de effectieve toepassing. • De organisatie van een doelmatige opvolging Systematisch plaatsen van een set van twee meters en praktische modaliteiten voor de opvolging : de participatie van de betrokkenen moet duidelijk zijn. • Lokalisatie van het pompenblok In een ééngezinswoning het pompenblok isoleren van de rest van het huis en vastmaken aan de vloer ten einde de geluidsoverlast te verminderen. Séminaire Fac Eco – Bruxelles – 1er Octobre 2009
Troyes, algemeen schema
Séminaire Fac Eco – Bruxelles – 1er Octobre 2009
9
Troyes, technische details
Séminaire Fac Eco – Bruxelles – 1er Octobre 2009
Troyes - lessen hieruit • • • • • • •
• Regenwaterwinning draagt bij tot het besparen van water Waterbesparende uitrustingen en met name het Water Saving System. • Architecturale valorisatie van water De regen geeft structuur aan het binnenplein, samen met de architecturale aanpak. • Een geïntegreerde installatie « sleutel in de hand » • Kwantitatieve opvolging en duidelijke identificatie en hergroepering van de binnenbestanddelen van de installatie in een lokaal. Specifiek voor de installatie tellers installeren om de balans te kunnen opmaken.
Séminaire Fac Eco – Bruxelles – 1er Octobre 2009
10
Grigny, algemeen schema
Séminaire Fac Eco – Bruxelles – 1er Octobre 2009
Grigny, technische details
Séminaire Fac Eco – Bruxelles – 1er Octobre 2009
11
Grigny – lessen hieruit • • Een installatie die geïntegreerd is in het project • Pragmatisch gebruik van het architecturale ontwerp om de installatie te integreren in het project • Een pertinente kleuring • Verplicht gesteld door de gezondheidsautoriteiten, werd er gekozen voor een blauw-groene kleurstof. • • Een partiële signalisatie • Op de plannen en op de site moeten al de elementen van de installatie, met inbegrip van het netwerk voor het watervergaren, een specifieke markering krijgen.
Séminaire Fac Eco – Bruxelles – 1er Octobre 2009
3. De begeleidende referentiedocumenten • • • • • • • • • •
Actoren van het regenwatergebruik 1. Industriëlen (watertanken, pompen, filters…) 2. Bouwheren 3. Uitvoerders en SB (architecten, bedrijven…) 4. Installateurs (loodgieters…) 5. Eigenaars en beheerders van woningbestanden Brochure installateurs _ 4 (+ 3) ASTEE Handleiding _ 2, 3 et 5 Afnor Norm _ 1 (+ 2, 3, 4) 6. Operatoren van openbare netwerken Séminaire Fac Eco – Bruxelles – 1er Octobre 2009
12
De begeleidende referentiedocumenten • • • • • • • • •
Brochure installateurs • Context – Gezamelijke vraag van DHUP/DGS aan het CSTB • Doelstelling – De installateurs een praktisch memento bieden voor een goede plaatsing van de installaties • Samenstelling en legitimiteit – Samenstelling van een expertengroep, die representatief is voor de diversiteit van de betrokken actoren (CSTB, CAPEB, FFB, IFEP, CNATP, CRECEP, Profluid) – Supervisie van het MEEDDAT en DGS _ Document afgewerkt sinds september 2009
Séminaire Fac Eco – Bruxelles – 1er Octobre 2009
De begeleidende referentiedocumenten • • • • • • • • • • •
PR NF P16-005 norm • (Voorlopige) titel: Systemen voor het winnen van regenwater voor gebruik binnen- en buitenshuis • Betrokken actoren: – Ministère de la Santé – DGS, Ministère de l’Écologie – MEDDM – Fabrikanten (goten, leidingen, filtratie, afdekstukken, tanken, pompen, instrumenten, watermeter) – Verdelers en integratoren van terugwinningsinstallaties – Studiebureaus en Opleiders – Beroepsverenigingen (Installateurs, Ondernemingen voor openbare werken, de bouw, landschap, loodgieters…) – Operatoren van waternetten – Technische en wetenschappelijke centra, onderzoekslaboratoria -Certificatie-instellingen
Séminaire Fac Eco – Bruxelles – 1er Octobre 2009
13
De begeleidende referentiedocumenten • • • • • • • • • • • • • •
Plan van de brochure – Deel 1: reglementaire en financiële aspecten • Reglementaire aspecten • Belastingkrediet en steun – Deel 2: ontwerp en toepassing • Inzameling en vervoer • Rooster en filtratie • Opslag • Bescherming van het leidingwaternet • Meting • Herdistributie • Voorzieningen aan gebruikspunten • Stopzetten van de installatie -Deel 3: bewaking en onderhoud Séminaire Fac Eco – Bruxelles – 1er Octobre 2009
De begeleidende referentiedocumenten
Séminaire Fac Eco – Bruxelles – 1er Octobre 2009
14
De begeleidende referentiedocumenten
• PR NF P16-005 norm • • Norm inzake de winning van regenwater van niet toegankelijke daken en het gebruik ervan binnen en buiten nieuwe en bestaande gebouwen. • • Deze norm geeft algemene voorschriften over het ontwerp, de dimensionering, de installatie, de inbedrijfstelling en het onderhoud van die systemen . • • Deze norm preciseert ook de minimumvereisten voor de bestanddelen van die systemen. Séminaire Fac Eco – Bruxelles – 1er Octobre 2009
15
