Regels die betrekking hebben op de Menstruatie Volgens de Maliki Madhhab Ustadh Jalal Ali Amer al-Jihani In de naam van Allah, De Erbarmer, De Meest Barmhartige Alle lof zij Allah, de Heer der werelden. De Erbarmer, de Meest Barmhartige. De Heerser op de Dag des Oordeels. U alleen aanbidden wij en U alleen vragen wij om hulp. Leid ons op het rechte Pad. Het Pad van degenen aan wie U gunsten heeft geschonken, niet van degenen op wie de toorn rust en niet dat van de dwalenden. Menstruatie is een zaak die Allah de Verhevene de dochters van Adam heeft opgelegd. Menstruatie is niet een straf, schande of iets van dien aard. Menstruatie is inherent aan de schepping van de vrouw, opdat zij ligt aan de basis met betrekking tot het voort bestaan van de mens. Menstruatie wil niet zeggen dat de vrouw minderwaardig is dan de man, ook wil het niet zeggen dat de menstruatie de vrouw in haar waarde schaadt. Met dien gevolge dat zij als een minderwaardige in plaats van een gelijkwaardige wordt gezien! De Islam is hierin uniek, want andere godsdiensten denken daar heel anders over. De Joden bijvoorbeeld, willen niets met hun vrouwen te maken hebben tijdens deze periode. Er is totaal geen contact, er wordt niet samen geslapen en er is geen affectie. Dit omdat zij haar zien als onrein. Vergelijk dit met hetgeen onze moeder `Aīsha over de Profeet (vrede en zegeningen zij met hem) vertelt: “Vroeger als ik dronk tijdens mijn menstruatie en ik daarop de Profeet de beker overhandigde, dan zette hij zijn lippen daar waar ik de mijne had gezet.” Binnen de Islam is menstruatie een onderdeel van het vrouw zijn, die zijn regels en wetten kent. Deze zijn op hun beurt van essentieel belang voor de vrouw tijdens deze periode. `Abdullāh ibn Sa’d (moge Allah met hem tevreden zijn) heeft gezegd: “Ik vroeg de Profeet over het eten met een menstruerende vrouw. Daarop zei hij: ‘en wat is daarmee?’” Met andere woorden, eet met haar. Hieruit kunnen wij opmaken dat menstruatie niet iets vies, vulgair of onrein is maar een doodgewone zaak is (met een aantal richtlijnen).
Wat betekent menstruatie? Onder menstruatie wordt verstaan: het natuurlijke bloed dat de vrouw op natuurlijke wijze verliest zonder een oorzaak van buitenaf. Dit gebeurt tijdens een bepaalde periode en is het verlies van bloed niet verbonden aan een ziekte, een kwaal, een wond of iets dergelijks. Menstruatie betekend in de Islamitische wetgeving: bloed, gele afscheiding of een troebele afscheiding, die geheel op zichzelf uit de baarmoeder van de vrouw komt. Menstruatie duidt niet alleen op het stromen van bloed, maar ook op een gele afscheiding die voor of na het
bloeden komt. Wat wij bedoelen met “het uit zichzelf stromen” is het volgende: “Al het bloed dat vrijkomt bij een wond, bevalling, ziekte of iets dergelijks, is geen menstruatiebloed.”
De duur van de menstruatie en de reinheid Voordat wij de duur gaan bepalen moeten wij eerst enkele begrippen aan de orde stellen. Deze begrippen zijn voor de vrouw van essentieel belang! 1- Menstruatie wil niet zeggen dat het bloed constant blijft stromen. Integendeel, al is het maar een beetje bloed in zeer korte tijd. Dan kun je al spreken van menstruatie. 2- De langste menstruatieperiode bedraagt 15 dagen. Dus wanneer een vrouw 15 dagen lang bloed verliest, dan is zij aan het menstrueren. Wat er na die 15 dagen aan bloed vloeit, is eerder een kwaal, een ziekte of iets dergelijks. 3- De kortste reinheidsperiode is ook 15 dagen. Dus wanneer het bloed niet ophoudt met vloeien, dan is zij na deze 15 dagen gewoon rein. Zij dient dan zichzelf als rein te zien en de komende 15 dagen te bidden, vasten enz. Dit herhaalt zich dan weer om de 15 dagen. Dit zijn essentiële regels die in de komende hoofdstukken verder worden besproken.
Menstruatie kent twee categorieën 1- de vrouw die voor het eerst menstrueert 2- de vrouw met een regelmatige menstruatie 1- de vrouw die voor het eerst menstrueert Wanneer er voor het eerst bloed vrijkomt bij een vrouw, dan is dat haar eerste menstruatie. De tijdsduur van haar eerste menstruatie is de maatstaf voor de daarop volgende periodes. Ook deze duur is onderhevig aan de maximale tijdsduur van 15 dagen. De periodes verschillen onder de vrouwen nogal. 2- de vrouw met een regelmatige menstruatie Wanneer haar periode gelijk is aan de keren daarvoor, dan menstrueert zij gewoon en dient zij de regels in acht te nemen. Mocht het een keer langer duren dan zij gewend is, dan dient zij haar normale periode tot 3 dagen te verlengen. Als het bloed voor 3 dagen stopt, dan dient zij haarzelf op dat moment rein te beschouwen, en mocht het bloeden langer dan 3 dagen duren, dan beschouwt zij haarzelf na de derde dag als rein. Deze dagen worden de dagen van duidelijkheid (istidhār) genoemd. Als na deze verlenging het bloed blijft vloeien, dan is het bloed eerder een kwaal of ziekte. Het laatste geval geldt alleen in de eerste maand waarin de menstruatie afwijkt…. Mocht het bloeden in de 2e maand langer duren dan de periode in haar 1e maand met de 3 dagen verlenging, dan verlengt zij nogmaals met 3 dagen. Hierna dient zij zichzelf als rein te beschouwen. Als het bloeden bij de volgende keer niet ophoudt, dan blijft zij verlengen totdat zij het maximale bereikt van 15 dagen.
Een voorbeeld ter verduidelijking: een vrouw heeft een regelmatige periode met een tijdsduur van 6 dagen. Tijdens één van haar periodes, bleef het bloed langer dan 6 dagen vloeien. Zij verlengt de periode met 3 dagen, waarop de duur op een totaal van 9 dagen komt. Al het bloed dat zij hierna verliest is geen menstruatiebloed. De volgende maand duurt haar periode langer dan 9 dagen. Zij moet de periode nogmaals met 3 dagen verlengen, waarop het totaal op 12 dagen komt. In de volgende maand duurt het langer dan 12 dagen. Zij dient nogmaals deze periode met 3 dagen te verlengen. Het aantal is nu 15 dagen, wat ook tegelijkertijd de maximale duur is. Al het bloed hierna is geen menstruatiebloed. In deze 4 maanden heeft zij haar duur vastgesteld. In de maanden daarop mag zij deze 15 dagen niet overschrijden, het is haar maatstaf geworden.
Andere gevallen van menstruatie Eén geval waar veel vragen over worden gesteld is het volgende: bij sommige vrouwen gebeurt het weleens dat zij bijvoorbeeld 2 dagen menstrueren en vervolgens houdt het een dag of langer op. Daarna begint het bloed weer te vloeien. Hoe moet de vrouw hiermee omgaan? In dit geval indien het bloed gelijk is aan hetgeen zij gewend en bij haar bekend is, dan moet zij de dagen optellen zoals bij de tweede categorie in het vorige hoofdstuk is besproken. Stel nou dat dit geval bij een vrouw voorkomt die voor het eerst menstrueert. Dus in haar allereerste menstruatie vloeit het bloed een dag en verdwijnt 2 dagen. Vervolgens verschijnt het een dag en verdwijnt weer. In dit geval dient zij rekening te houden met de kortste reinheidsperiode (15 dagen). Zij moet de dagen waarin zij wel menstrueert bij elkaar optellen totdat zij op het aantal van 15 dagen komt. Dit omdat de maximale periode, zoals voorgaand is besproken, 15 dagen is. Zij moet zichzelf nu als rein beschouwen, ook al zou er na deze dagen nog bloed verschijnen. In de daarop volgende 15 dagen is zij rein ook al zou er bloed vloeien. Mocht zij op de 16 e dag bloed zien, dan is zij aan het menstrueren. Dit omdat de kortste periode nog altijd 15 dagen is. Als dit geval zich voordoet bij een vrouw die regelmatig menstrueert en die de data en duur van haar menstruatie kent, dan hanteert zij de volgende regels: wanneer het aantal dagen haar normale duur overschrijden, dan verlengt zij haar normale duur met 3 dagen. Hierna is zij de daarop volgende 15 dagen gewoon rein. Mocht deze situatie in haar volgende periode weer voorkomen, dan verlengt zij het weer met 3 dagen. Er volgt nu een voorbeeld ter verduidelijking. Voorbeeld: Een vrouw heeft een regelmatige periodeduur van 5 dagen. In één van haar periodes stopte het bloeden na verloop van 5 dagen voor 2 dagen. Vervolgens begon het bloed voor een periode van 1 dag te vloeien en verdween het voor 3 dagen. Waarna het bloeden weer voor 3 dagen begon te vloeien. In deze situatie dient zij die eerste dag van bloeden te beschouwen als de eerste dag van de verlenging. Hierna dient zij indien nodig haar periode met de resterende 2 dagen van de voorgeschreven verlenging te verlengen. Wat is nu haar precieze duur? Met een optelsommetje is de vrouw in staat dit te
achterhalen. Haar periode in dit geval is 8 dagen. Haar normale duur van 5 dagen + de 3 dagen van verlenging = 8 dagen. Maar hoe te handelen als in de daaropvolgende 15 dagen van reinheid dezelfde situatie zoals hierboven zich voordoet? In dit geval moet zij de 8 dagen van haar vorige periode met 3 dagen verlengen, waarop het aantal op 11 dagen komt. Hierna is zij gewoon rein.
Tekenen die het einde van de menstruatie aangeven Er zijn twee tekenen die het einde van de menstruatie aangeven: 1- Het “droog zijn”: als het bloeden zodanig opgehouden is dat er geen enkele spoor van te bekken valt. 2- Sommige vrouwen hebben na hun periode een witte afscheiding. Indien er na deze afscheiding geen bloed komt, dan wordt zij als rein beschouwt.
Regels tijdens de menstruatie Wat mag wel en wat mag niet tijdens deze periode. 1- Zij mag niet bidden. Wanneer zij weer rein is, hoeft zij de gemiste gebeden niet in te halen. 2- Zij mag niet vasten. Als zij eenmaal rein is, dan moet zij de gemiste dagen wel inhalen. Dit is in tegenstelling tot het gebed. Dit komt omdat het gebed op een dag vaker voorkomt waardoor het veel zwaarder is om het in te halen. Allah de Barmhartige heeft het voor de vrouw makkelijker gemaakt, opdat zij in staat kan zijn haar verplichtingen na te komen. Terwijl een dag vasten of twee veel makkelijker is. 3- Het is verboden voor de echtgenoot om geslachtsgemeenschap met zijn vrouw te hebben. Wel mogen zij elkaar op elke andere gewenste wijze behagen mits zij het volgende in acht nemen. Dit is conform de Openbaring in Sūrat 2 vers 222 waarin Allah zegt: “Zij vragen jou over de menstruatie (Haid). Zeg: dit is een onreinheid, vermijdt daarom (seksueel contact met) de vrouwen gedurende de ongesteldheid. En nadert hen niet totdat zij rein zijn. Wanneer zij zich dan gereinigd hebben, dan mogen jullie tot hen komen, zoals Allah jullie bevolen heeft. Voorwaar, Allah heeft de berouwvollen lief en Hij heeft hen lief die zich reinigen.” (Koran, Sūrat al-Baqarah 2:221) `Abdullāh ibn Sa’d vroeg de Profeet (vrede en zegeningen zij met hem): “wat is mij toegestaan tijdens de menstruatieperiode van mijn vrouw?” De Profeet antwoordde: “voor jou is hetgeen boven haar izār toegestaan.” De izār zoals hier vermeld, was een lap stof die de vrouwen gebruikten om hun schaamstreek te bedekken tijdens hun periode. Als volgt kunnen wij stellen, dat hergeen zich tussen de navel en de knieën bevindt, verboden is voor de echtgenoot.
4- Zij mag niet rondgaan (tawāf) om de Kā’ba. Dit omdat het rondgaan gezien wordt als een gebed en het gebed is niet toegestaan in deze periode. 5- Zij mag de moskee niet betreden. In een overlevering zegt de Profeet (vrede en zegeningen zij met hem): “Noch sta ik de menstruerende vrouw de toegang tot de moskee toe, noch iemand die zich in staat van janaba bevindt.” Iemand verkeert in janaba als hij/zij zich niet heeft gereinigd na het hebben van geslachtsgemeenschap. 6- Zij mag de Koran in zijn geheel als boek (mushaf) niet aanraken. Dit mag alleen als zij een lerares of studente is. Al behoort deze mening tot enkele Mālikīs. Zij mag wel hetgeen zij heeft gememoriseerd reciteren en alle andere vormen van gedenken (dhikr). 7- Het is verboden voor de echtgenoot om van zijn vrouw te scheiden terwijl zij menstrueert. Als hij dit toch doet, dan heeft de scheiding werkelijk plaatsgevonden. Met dien gevolge dat zij vanaf het uitspreken, gescheiden zijn. De echtgenoot heeft in dit geval een zonde begaan en zal op de dag des oordeels verantwoordelijk worden gesteld. Het bewijs hiervoor ligt in het geval waarin de Profeet (vrede en zegeningen zij met hem) `Abdullāh ibn ‘Umar verboden heeft van zijn vrouw te scheiden. Ook verplichte hij hem zijn vrouw terug te nemen.
Regels voor de vrouw na afloop van haar Menstruatie Als zij rein is, dan moet zij de grote rituele wassing verrichten (ghusl). Dezelfde wassing is ook verplicht na het hebben van geslachtsgemeenschap. Dit is conform de Openbaring in Sūrat 2 vers 222 waarin Allah zegt: “Zij vragen jou over de menstruatie (Haid). Zeg: dit is een onreinheid, vermijdt daarom (seksueel contact met) de vrouwen gedurende de ongesteldheid. En nadert hen niet totdat zij rein zijn.” (Koran, Sūrat al-Baqarah 2:222) Zij moeten bidden met het in acht nemen van de daarbij voorgeschreven wassingen. Welke gebeden dient zij dan te bidden? Stel dat het tijdstip van een gebed aangebroken is en zij door omstandigheden niet op tijd heeft kunnen bidden. Terwijl zij actie onderneemt om te gaan bidden, begint haar menstruatieperiode. Zij dient dit gebed in te halen als zij weer rein is. Bijvoorbeeld: het tijdstip is voor het middaggebed (dhuhr) is aangebroken. Door één of andere geldige reden wacht zij met bidden. Een uur later heeft zij nog niet gebeden, maar op dat moment begint haar menstruatie. Dit gemiste gebed die qua tijdstip voor haar menstruatie was, dient zij in te halen.
Het Vasten Het is voor de vrouw verboden te vasten tijdens haar periode. Dit is in overeenstemming van de geleerden. Zij dient deze dagen wel in te halen. Mocht haar menstruatie in de avond geëindigd zijn, dan moet zij die avond de intentie doen om de volgende dag te vasten. Echter, indien de menstruatie overdag ophoudt, dan moet zij eten, drinken, enzovoorts. Deze dag wordt niet meegeteld, zij moet deze nog wel inhalen. Sommige vrouwen stellen veel vragen over een veelvoorkomende situatie. Namelijk het geval waarin de menstruatie tijdens haar slaap in die nacht ophoudt. Pas in de ochtend merkt de vrouw dat haar menstruatie is opgehouden. Wat nu? Zij moet deze dag wel vasten, maar hij telt niet mee. Zij moet deze achteraf inhalen. Dit omdat de intentie een eis is m.b.t. de geldigheid van iemands vasten. De intentie kent ook een tijdstop en wel de avond/nacht. Voor het slapen gaan doen wij dus de intentie om de volgende dag te vasten. Het tijdstip halen wij uit de volgende overlevering: “Het vasten van degen, die zijn intentie om te vasten niet vanaf de vorig avond heeft getoond, is waardeloos.” Toen zij ging slapen was zij niet rein, of had zij twijfels daaromtrent. Dit is niet acceptabel, want de intentie moet vrij zijn van twijfel. De intentie doet men met een zekere wil en vastberadenheid. Als bijvoorbeeld een persoon zou zeggen: “als morgen de eerste dag van de Ramadan mocht zijn, dan ben ik vastende. Mocht dan in de volgende morgen blijken dat het werkelijk de 1e dag van de Ramadan is dan zijn zowel intentie als het vasten die dag ongeldig. Daarnaast mag hij deze dag niet eten en drinken en moet hij die dag later inhalen. De reden waarom hij niet mag eten, ondanks de ongeldigheid van zijn intentie, is de heiligheid van de maand Ramadan. Een menstruerende vrouw mag in bovenstaand geval niet de intentie doen voor het vasten. Dit kan alleen wanneer zij in staat van reinheid verkeert. Wanneer zij twijfelt over haar reinheid, dan mag zij niet vasten. Dus als zij gaat slapen en zij weet niet of zij rein is of nog menstrueert, dan is haar intentie ongeldig. Als in de ochtend blijkt dat zij rein is, dan moet zij zich alsnog van het eten en drinken onthouden. Dit omdat de maand Ramadan een heilige maand is. Achteraf moet zij deze dag inhalen. De grote wassing (ghusl) is geen eis voor de geldigheid v.d. intentie voor het vasten. Stel dat zij ’s nachts merkt dat zij rein is, dan moet zij de intentie in acht nemen en de volgende dag vasten. Ook al heeft zij zich niet gewassen. Indien zij zich door vermoeidheid of andere zaken niet heeft kunnen wassen (ghusl), dan moet zij zich de volgende dag alsnog wassen dit het liefst voor zonsopgang. Dit waren enkele situaties en regels omtrent de menstruatie. Situaties waar vrouwen veel vragen over stellen. Ik hoop dat mijn zusters genoegdoening en antwoorden zullen vinden in mijn schrijven. Mocht dit niet genoeg zijn of niet duidelijk genoeg, dan adviseer ik jullie de geleerden in jullie omgeving te raadplegen. Het is Allah die leidt en alles tot stand doet brengen. Hij is de Enige die aanbeden wordt. Moge Zijn Vrede en Zegeningen met Sayyidina Mohammed en zijn familie en zijn metgezellen zijn.
