PROVINCIE
R « J Gemeente Woerden Aan de gemeenteraad Postbus 45 3440 AA Woerden
"
UTRECHT
1 1 JULI 2014
Ben. Ambt. Streefdat. Afschr.:
Be^U)
^Jir
BVO.
DATUM
3 juli 2014
CER
TEAM
NUMMER
REFERENTIE
UW BRIEF VAN
DOORKIESNUMMER
UW NUMMER
EMAILADRES
BIJLAGE
ONDERWERP
06-11715221
[email protected] Intentieverklaring en brochure Werelderfgoednominatie Romeinse Limes
Geachte raadsleden, Bijgaand treft u een exemplaar van de brochure 'Werelderfgoednominatie Romeinse Limes'. Deze brochure is opgesteld door de provincies Zuid-Holland, Utrecht en Gelderland in samenwerking met de Limesgemeenten en biedt achtergronden bij de voorgenomen nominatie van de Romeinse Limes tot Werelderfgoed. Mocht u prijs stellen op meerdere exemplaren, neemt u dan contact op met ons of met de betreffende beleidsambtenaar van uw gemeente. Met vriendelijke groet,
Gemeente Woerden
Tamar Leene
Registratiedatum: Behandelend afdeling Afgehandeld door/op:
14.010952
11/07/2014
Programmamanager Nederlandse Limessamenwerking Bijlage: • Brochure Werelderfgoednominatie Romeinse Limes
PROVINCIE-UTRECHT.NL
Mobiliteit, Economie en Cultuur Archimedeslaan 6 Postbus 80300. 3508 TH Utrecht T 030-2589111
HL M
»
I
liliïïü
HU i ll
lilfflB
We re ld erfgoed no mi nat ie Romeinse Limes
W a t , w a a r o m en h o e ? Wat is d e L i m e s ?
nederzettingen (vici), havens en tempels. Vandaag de dag bevinden zich in dit gebied vaak nog onder de grond veel resten uit de Romeinse tijd, zoals schepen, restanten van
Europa, lopend van Engeland tot aan de Zwarte Zee. Het
wachttorens en bijzondere gebruiksvoorwerpen.
Nederlandse deel van de Romeinse Limes beslaat grofweg de zone Arnhem-Wijk bij Duurstede-Utrecht-Katwijk. In de
W a a r o m is dit b i j z o n d e r ?
Romeinse tijd,zo'n 2000 jaar geleden, maakte deze zone deel
De
Romeinse Limes
uit van de Romeinse Provincie Germania Inferior (Neder-
in
i het
Nederland
beslaat
vrijwel
Romeinse Rijk. Alle fases
de zijn
Germanië). Vandaar dat ook wel van de Nedergermaanse
vertegenwoordigd: van de verovering tot het uiteenvallen
Limes gesproken wordt. De Limes was niet alleen een grens
van het
gericht op de verdediging van het Romeinse Rijk, het was
Romeinse Limes bijzonder; nergens anders is de Limes zo
ook dé transportader, een zone waarlangs men handel
lang onafgebroken in gebruik geweest.
Rijk. Hierin
is het
Nederlandse deel van
de
dreef en waar uitwisseling plaatsvond tussen verschillende culturen uit het Europa van die tijd. Door de diversiteit
De Romeinse Limes in Nederland omvat daarnaast alle
van de regio's zag de grens er verschillend uit, afhankelijk
onderdelen
van
de
Romeinse
militaire
aanwezigheid.
van de omstandigheden en het landschap ter plaatse. In
Niet alleen legioensbases, kleinere forten,
het oosten van Duitsland was de grens een aarden wal,
vlootbases en infrastructuur als wegen en vaarwegen zijn
in Engeland een muur en in Nederland en het westen van
aanwezig, maar zelfs restanten van watermanagement door
Duitsland een rivier: in Nederland volgde de Romeinse Limes
landschapsaanpassing.
wachttorens,
de toenmalige Rijnloop. Op de linkeroever liep een weg en op regelmatige afstanden stonden houten en
lagen
forten
(castella).
Daaromheen
wachttorens
Een derde eigenschap die de Romeinse Limes in Nederland
ontstonden
bijzonder maakt, is dat ze uitzonderlijk goed bewaard is
Meer informatie Meer informatie over de Werelderfgoednominatie van de Romeinse Limes vindt u op www.gelderland.nl, www.provincie-utrecht.nl en www.zuid-holland.nl. Voor meer informatie over publieksactiviteiten kunt u terecht bij www.romeinselimes.nl Meer informatie over de Werelderfgoedconventie vindt u op www.unesco.org/whc.
gebleven. De uitstekende conserveringseigenschappen van
H o e w e r k t het n o m i n a t i e p r o c e s ?
de bodem hebben schepen, kades, houten beschoeiingen en overig organisch materiaal bijna tweeduizend jaar lang
imes W e r e l d e r f g o e d lijs
behouden en dit leidt tot unieke vondsten. Zulke kwetsbare resten zijn in overige delen van de Limes allang vergaan.
irijve
In zo'n
nominatiedossier wordt omschreven wat de unieke en uitzonderlijke
Wat is W e r e l d e r f g o e d ?
geplaatst
waarden zijn van het gebied. Daarnaast
wordt in kaart gebracht welke gebieden exact tot ; of g e b i e c
het
Werelderfgoed zullen behoren. Voor de Limes in Nederland gaat het daarbij waarschijnlijk niet om een aaneengesloten
De toekenning van een Werelderfgoedstatus betekent de
gebied, maar om een verzameling losse terreinen. Ook bevat
erkenning
van deze unieke waarden. Wereldberoemde
het nominatiedossier een zogenaamd managementplan.
voorbeelden zijn de piramiden van Egypte, de Taj Mahal
Daarin wordt omschreven hoe de aanvrager ervoor zal
in India en het Grote Barrière rif in Australië. Ook in
zorgen dat het Werelderfgoed ook op de lange termijn
Nederland zijn de molens van
er
plekken
zijn;
behouden kan blijven. Als het nominatiedossier af is biedt
en de Grachtengordel
van
de minister het aan bij het World Heritage Centre van
plekken
UNESCO. Vervolgens wordt het dossier beoordeeld door
aan als onvervangbaar en van uitzonderlijke waarde. Als
enkele adviescommissies. De Werelderfgoed Commissie
wereldburgers zijn we gezamenlijk verantwoordelijk
die in het kader van de Conventie is opgericht en waarin
Amsterdam
Kinderdijk
die al Werelderfgoed
bijvoorbeeld.
UNESCO
wijst
deze
voor
het behoud en beheer ervan.We doen dat voor onszelf, voor
verschillende regeringen vertegenwoordigd
elkaar en voor de volgende generaties.
dan of de Limes wel of niet Werelderfgoed wordt.
zijn, besluit
De Romeinse Limes internationaal
Colofon
Het Romeinse Rijk omvatte op zijn hoogtepunt Engeland,
Dit is een uitgave van de Provincies Utrecht, Gelderland,
West-,
Zuid-Holland
Midden-
en
Zuid-Europa,
het
Midden-Oosten
en de Rijksdienst
voor
het
Cultureel
Romeinse
Erfgoed. Zij werken samen met de gemeenten Alphen
rijksgrens, ofwel Limes, staat al op de Werelderfgoedlijst:
aan de Rijn, Arnhem, Bodegraven-Reeuwijk, Bunnik,
Hadrian's Wall (Engeland), Antonine Wall (Schotland) en de
Buren, Duiven, Groesbeek, Houten, Katwijk,
Obergermanische en Raetische Limes (Duitsland); niet als
Leiderdorp,
aparte Werelderfgoederen, maar onder één noemer, het
Millingen
Werelderfgoed 'Frontiers of the Roman Empire', dat ruimte
Noordwijk,
biedt om ook andere delen van de Limes toe te voegen.
Ubbergen, Utrecht, Voorschoten, Wijk bij
Nederland
Woerden, Zoeterwoude aan de voorbereidjflg van de
en
Noord-Afrika. Een aantal
wil
samen
met
delen
Duitsland
van
de
een
gezamenlijk
deel van de Romeinse Limes, de Nedergermaanse Limes, voordragen. De nominatie van de Nedergermaanse Limes is vanuit
internationaal
perspectief een logische stap:
hiermee wordt een groter en aaneengesloten deel van de Limes beschermd.
Leidschendam-Voorburg, aan
de
Rijn,
Oegstgeest,
Werelderfgoednominatie
Lingewaard, 'aard,
NedW-Betuwe, Ovgfbetuwe,
Leiden iden,
w
Nijmeg
Rijnwaa
Duurstede,
Lrmes.
^p^'
