Redactioneel. Ja, ik was triest, en ben het bij tijden nog, maar laten we elkaar toch bij de hand. doorheen. Thea Vermeiren

Redactioneel Ik heb mijn twee kleinkinderen te logeren, 6 en 8 jaar oud. Samen zitten ze tegen elkaar aan op de bank met een Ipad op de knieën, hoor ik de jongste, een stoere knaap van 6, tegen zijn zusje zeggen:”Kijk dit is nou Isis”. Als een speer zit ik naast hem op de bank: “wat zijn jullie aan het kijken?” Bij het NOS journaal Uitzending Gemist kijken ze naar de zwart gemaskerde man met de twee geknielde oranje figuren naast hem, in zijn handen twee messen en een groot geweer op de borst. Ik gris de Ipad uit zijn handen en roep vertwijfeld: “ik wil niet dat jullie daar naar kijken. Weten jullie wel wat Isis is?” “Ja hoor”, zegt de knul, “dat zijn gemaskerde spionnen die mensen dood maken en soms ook kinderen! Maar daar zijn ook hele leuke filmpjes over waar je mee kunt lachen”. Ik ben helemaal verbijsterd. Wat moet ik hiermee.We praten er nog even over, dat die mannen heel ver weg wonen, dat ze nooit hier naar toe komen, ik stel een leeftijdsbeperking in voor YouTube, en realiseer me wat er allemaal binnenkomt in die kleine hoofdjes. ‘s Avonds lees ik ze voor uit Pluk van de Petteflat en met rooie wangentjes luisteren ze naar de avonturen van een eigenwijs jongetje die zorgt voor zijn kakkerlak en speelt met zijn vriendjes, rijdend in zijn takelwagentje en de wereld lijkt weer vriendelijk en vredig. Nee, ik kan de boosheid niet buiten houden, via allerlei kanalen stroomt het binnen en het enige wat je er tegen kunt doen, is proberen met liefde en warmte toch wat veiligheid te scheppen zodat ze weerstand op kunnen bouwen. En natuurlijk geldt dat ook voor ons. Daarom is het zo belangrijk te kijken naar al die positieve gebeurtenissen om ons heen die er ook zijn. Jonge mensen nieuwsgierig naar het leven van anderen, die over grenzen heen vriendschappen sluiten, deelnemers aan wapenconferenties die werkelijke stappen willen gaan zetten om die vreselijke kernwapens de wereld uit te krijgen, de vele successen van Avaaz, ondersteund door miljoenen mensen. Natuurlijk, we hebben de moorden in Parijs gehad, maar we hebben ons ook solidair verklaard met Charlie, er was de grootste protestmars ooit in Frankrijk, miljoenen mensen waren op de been. Ja, ik was triest, en ben het bij tijden nog, maar laten we elkaar toch bij de hand nemen en zeggen UBUNTU, ik ben omdat we WIJ zijn, samen komen we er weer doorheen. Thea Vermeiren

1

Geloven in Vrede Jia Jia ter Kuile: een persoon “uit het land van de vijand” kan toch ook een goed persoon zijn! fgelopen zomer werkte ik mee in een tuinproject bij het milieuproject Stoutenberg en daar ontmoette ik Jia Jia ter Kuile. Ik vond haar een inspirerende jonge vrouw die vertelde dat zij op een bijzondere school studeerde in Italië en daar wilde ik graag wat meer van weten. Jia Jia ter Kuile (17) woont met haar moeder Aiyun, vader Frits en broer Onno in het Jeanette Noëlhuis in Amsterdam. Jia Jia, haar familie en enkele andere kerngroepleden leven en werken daar samen met 11-18 mensen “zonder papieren”. Het exacte aantal hangt af van het aantal kinderen dat er is. De tijdelijk huisgenoten hebben soms nog wel en soms ook niet een uitzicht op een verblijfsvergunning. Sinds september zit Jia Jia in Italië op een school van het United World College door de Duits-Joodse pedagoog Kurt Hahn in 1962 bedacht. Doordat Jia Jia ook in de vakantie een druk programma heeft, spreken we af dat ik haar per mail een aantal vragen zal stellen. Haar antwoorden vind je hieronder. Lineke Schakenbos

A

Jij zit nu in Italië op het United World College (UWC) om je middelbare school te doen. Hoe is het gekomen dat jij voor deze school hebt gekozen? Toen ik in de vierde klas zat werd er voorlichting gegeven over het United World College (UWC). Het werd gegeven door twee oud-leerlingen van mijn school die net in hun eerste jaar van het UWC zaten. Eentje ging naar UWC USA en de andere naar UWC Li Po Chun (in Hong Kong). Zij vertelden over hun ervaringen die zij op het UWC hadden meegemaakt. Zij vertelden over verschillende leerlingen en hun verhalen, over de actieve houding die iedereen daar heeft, over de verschillende activiteiten, maatschappelijk werk, on-

derwijs en nog veel meer. Dat alles sprak mij heel erg aan en de idealen die UWC tracht te bereiken pasten erg bij mij. Daarom besloot ik mij toen aan te melden.

Kun je iets vertellen over je College? Er zijn nu 15 UWC’s verspreid over de wereld met zo’n 1500 leerlingen per jaargang uit meer dan 150 verschillende landen. Het UWC is een beweging die educatie gebruikt om leerlingen van verschillende internationale achtergronden en ervaringen samen te brengen, om te werken aan een vreedzame 2

Zijn er kinderen uit landen/streken waar spanning, geweld en oorlog is? Ja, er zijn aardig wat leerlingen uit landen met spanning, geweld of oorlog. En het leuke is dat zij allemaal bijeen worden gebracht onder één dak. Zo hebben wij bijvoorbeeld een paar leerlingen uit Israël, maar ook een paar leerlingen uit Palestina. Een keer hadden we het met de tweedejaars erover hoe het voor hen is om samen te leven. Zij vertelden dat ze in het begin het er wel moeilijk mee hadden. Ze wilden elkaar toen niet eens een hand geven. Maar nadat ze elkaar wat beter kenden, werd dat steeds minder, en nu kunnen ze elkaar zelfs vriend noemen. Ze vertelden dat ze voor UWC nooit van zichzelf hadden kunnen denken dat ze ooit een vriend zouden hebben die “aan de andere kant van de grens” leefde.

en duurzame wereld. Het UWC laat de leerlingen kennis met elkaar en elkaars culturen maken en tegelijkertijd stimuleert UWC de leerlingen om zich maatschappelijk in te zetten.

Wat spreekt jou het meeste aan? Ik heb eigenlijk geen bepaald iets dat mij aanspreekt. Het is vooral het geheel dat het UWC voor mij bijzonder maakt. De inzet en actiegerichtheid die iedereen bezit, de onderwijsmethode, de leraren, het maatschappelijk werk, het extra curriculum, en al het andere. Afzonderlijk betekenen deze dingen niets. Maar samen maken ze het UWC.

Uit hoeveel landen komen de jongelui in jouw college? Mijn college bestaat uit 195 leerlingen uit 90 tot 100 verschillende landen. 3

Ik las in Trouw van 27-12-2014 een groot artikel over het College in Maastricht. Zijn alle colleges gelijk in hun opzet? Alle colleges hebben dezelfde idealen en hetzelfde doel. Maar elk college heeft ook zijn eigen “specialiteit”, iets wat dat college karakteriseert. Zo heeft mijn college bijvoorbeeld een focus op muziek, kunst en cultuur, het college in Hong Kong is meer gericht op educatie en het academisch gebied, UWC USA is heel erg gericht op sport en beweging et cetera.

een Peace en Conflict groep die elke twee weken discussieert over verschillende concepten die te maken hebben met vrede en conflict. We hebben een Focus groep waar iedereen een onderwerp naar keuze mag bespreken, we hebben een Students in Action groep en nog veel meer.

Waar ligt jouw hart vooral ? Ik ben een echt natuurmens. Mijn hart ligt daarom ook vooral bij de duurzame kant van het UWC. Later wil ik me ook graag inzetten voor een duurzamere wereld.

Je bent nu een aantal maanden op school: wat is er voor jou veranderd sinds je begonnen bent? Ik heb vooral een heleboel nieuwe dingen geleerd. Nieuwe talen, nieuwe culturen en gewoontes, nieuwe manieren in de omgang met elkaar en nog veel meer.

Heeft het samen wonen en leven ook te maken met de doelstellingen van de school? Jazeker! Door samen te wonen leren wij elkaar beter kennen. We leren elkaars culturen en elkaars manier van zien. En dit is erg belangrijk als je wil werken aan meer vrede in de wereld. Want dat kan alleen als je begrip voor elkaar hebt en ook van een ander zichtpunt kan kijken. Mijn tweedejaars uit Israël en Palestina bijvoorbeeld waren waarschijnlijk nooit vrienden geworden als ze niet samen hadden gewoond en dan zouden ze ook niet geweten hebben dat een persoon “uit het land van de vijand” ook een goed persoon kan zijn.

Jullie zijn uitgekozen omdat jullie een hart voor vrede, gerechtigheid of het milieu hebben, hoe wordt aan deze aspecten gewerkt ? Door het maatschappelijk werk wat iedereen verplicht is te doen, maar vooral ook door de verschillende groepen die je kan bijwonen in de school. Deze groepen zijn georganiseerd door leerlingen en iedereen die wil mag erin. Er zijn discussiegroepen, actiegroepen, kunst- en muziekgroepen. Zo hebben wij bijvoorbeeld een “sustainability” groep die zorgt voor milieubewustzijn in de school, zoals recyclen, hergebruik en zuinigheid. We hebben een Amnesty groep die schrijf-, en tekenacties doet voor Amnesty International. We hebben

De verwachting is dat jullie later een positie en netwerk in de samenleving krijgen, waar je genuanceerd kijkt naar een mogelijke “vijand” en dit kunt uitdragen. Waar je werkt aan rechtvaardige structuren en behoud van de natuur. Heb je voor jezelf al gedachten in welke richting jij zou willen werken? 4

Heel precies weet ik het nog niet, maar ik wil graag de technische kant op en daarmee iets doen om te werken aan milieubehoud en duurzaamheid in de wereld. Groetjes van Jia Jia [email protected]

Er is een Engelstalig filmpje over de colleges van Jia JIa: https://vimeo.com/114555061

Meer informatie over het UWC op hun website www.uwc.nl ( Financiën geen belemmering om mee te doen: UWC verstrekt (gedeeltelijke) beurzen voor tweejarig middelbare school programma, 5e en 6e jaar)

Twee scholieren van United World College Maastricht (UWC) hebben een grote wens: vrede tussen aartsrivalen zoals Israël en Palestina, hun thuislanden. Zij namen het initiatief voor een eerste, geheel door leerlingen georganiseerde vredesconferentie: de International Peace Conference (IPC) van 23 tot 25 januari op de campus van UWC Maastricht. Het doel van de conferentie, waaraan jongeren vanuit de hele wereld deelnamen, is om jongeren en vredesorganisaties bij elkaar te brengen, conflictgebieden in de wereld onder de aandacht te brengen en een aanzet te geven tot actie. Prominente sprekers, inspirerende workshops en een cultureel programma vormden de achtergrond voor de eerste stappen op weg naar vrede.

Voor Nederland: UWC Maastricht, Discusworp 65, 6225XP Maastricht 043 2410 410 [email protected] www. uwc-maastricht.com

Het Jeanette Noelhuis: Dantestraat 202 Postbus 12622/ 1100AP Amsterdam 020-699 8 996 email [email protected] (niet voor spoedeisende zaken) NL91 INGB0002 725828(leven en werken op basis van gulle gevers) 5

Het stokje Wat is dat mooi, we hebben een voorzitster. Eerlijk gezegd had ik er niet meer zo in geloofd. Tijdens de landelijke dag stelde Tiny zich voor en lichtte ook haar motivatie toe: “We moeten het stokje overdragen”. De maanden daarvoor had het er naar uitgezien dat Vrouwen voor Vrede het zonder voorzitter moest stellen. Ik had er over nagedacht wat dat zou betekenen. Wat is dat voor stokje dat we niet willen laten vallen? De roep: “Waar zijn de jonge vrou- toen gedaan hebben”. Mee eens. Maar wen?” hoor ik gelukkig niet meer zo hoe doen we dat? Misschien kunnen we vaak. Want die jonge vrouwen zijn druk een boek samen stellen met herinnebezig met van alles. We hoeven ze al- ringen door de jaren heen. Of een film leen maar te zien. En ja, zonder “mo- maken. Of, of… Als we allemaal meederne middelen” zal dat lastig zijn. denken komen we vast tot een leuk idee Iedere keer wanneer ik terugkom van want ook wij zijn creatief. een interview voor de Nieuwsbrief met Wat mij betreft gaan we het stokje niet één van hen zit ik blij in de trein. Wat overdragen aan nieuwe, jonge leden een creativiteit, wat een bevlogenheid van Vrouwen voor vrede, want die zijn en wat een originele manieren hebben er niet. Maar we gaan die vrouwen volzij! Nikish Vita heeft het voor mij dui- gen, steunen een aanmoedigen. En het delijk onder worden gebracht: uit een stokje, dat gaan we opbergen in een sociaal netwerk is een soort van orga- prachtig gouden doosje. Gestoffeerd nisatie ontstaan. Vrouwen voor Vrede met de mooiste van onze spandoeken. heeft al een organisatie, maar die lijkt Als het boek af is of de film in de winleeg te raken. Moet de organisatie nu kel ligt. met alle macht gevuld worden met ac- En wat prachtig dat we een voorzitter tiviteiten? hebben, want die heeft de vereniging Ik vraag ook steeds aan die vrouwen, hard nodig. wat volgens hen bewaard zou moeten blijven van Vrouwen voor Vrede. Het Reacties graag naar antwoord is dan meestal: “Wat jullie [email protected] (WELdadig)

8 maart 2015.

Zoals elk jaar wordt er overal op de wereld op 8 maart internationale vrouwendag gevierd. Daarom is de middenpagina van deze Nieuwsbrief hier aan gewijd. Als je wilt kun je een kopie van deze bladzijden maken en aan (jonge) vrouwen geven die je kent: thuis, in je familie, in je buurt, op je werk, in je sportclub. Of zomaar op straat, misschien met een bloem erbij. Wij van WELdadig feliciteren jou alvast met internationale vrouwendag. Janny, Ida, Sigrid, Yvonne en Lineke 6

Bekend maakt Bemind

Als jij geen licht uitstraalt en ik ook niet, hoe komen we dan uit het donker? (Turkse spreuk)

De Raging Grannies van Vrouwen voor Vrede zongen op 20 december 2014 op de manifestatie ‘Terug naar het Licht’ in Hilversum. Het Hilversumse Bekend maakt Bemind (BmB) organiseerde deze midwinterbijeenkomst om de verbondenheid van alle Hilversumse bewoners te benadrukken onder het motto: ‘2014 was een donker jaar; in 2015 gaan we terug naar het licht’. BmB is een samenwerking van het Platform voor Verdraagzaamheid, verschillende Moskeeën in de stad, de Raad van Kerken, Vluchtelingenwerkgroep Gooi & Vechtstreek, Vrouwen voor Vrede, buurthuizen en nog veel anderen.

Op het moment dat ik dit schrijf is de verschrikkelijke moordpartij op de tekenaars van Charlie Hebdo net een week oud. We zagen overal manifestaties van saamhorigheid en vastberadenheid om ‘onze’ waarden, met name de vrijheid van meningsuiting, te verdedigen. Maar hoe doe je dat? Mensen in de gaten houden, paspoorten afpakken, meer beveiliging en politie? Allemaal maatregelen tegen terrorisme die werken als de radicalisering al is ontspoord. Ik word er eng van, als ik al die soldaten en zwaarbewapende agenten zie in het Parijse straatbeeld. Zo moeten we niet willen leven. Uiteraard moeten we waakzaam zijn; er lopen gestoorde mensen en criminelen rond die gevaarlijk kunnen zijn. Maar de werkelijke opbouw van een samenleving in vrijheid gebeurt door de verbondenheid van alle mensen die bij elkaar leven; geen wantrouwen tussen bevolkingsgroepen, elkaar leren kennen en elkaars levensstijl respecteren. Dat moet actief gebeuren. En daarom doen we van harte mee met Bekend maakt Bemind in Hilversum, dat niet alleen een lichtend perspectief biedt op de donkerste dag van het jaar, maar ook in 2015 weer initiatieven zal ondernemen. We houden u op de hoogte. Janne Poort – van Eeden 7

Oslo, Nayarit en Wenen zijn opgezet uit onvrede hierover. Voor het eerst zijn ook kernwapenstaten de VS en het Verenigd Koninkrijk bij de conferentie aanwezig, net als India en Pakistan. Krista van Velzen van PAX: "Een verbod op kernwapens is niet afhankelijk van deelname van deze landen. Maar het is een positief signaal dat deze landen zich bereid tonen te luisteren naar de meerderheid van landen die weten dat een wereld zonder kernwapens veiligheid en stabiliteit oplevert, en een wereld mét kernwapens niet."

Derde internationale conferentie over kernwapens in Wenen Vertegenwoordigers van meer dan 150 landen kwamen maandag 8 en dinsdag 9 december in Wenen bijeen voor de derde internationale conferentie over de humanitaire gevolgen van kernwapens. Voor het eerst waren ook de kernwapenstaten de VS en het Verenigd Koninkrijk hierbij aanwezig. 'Wenen is de opvolger van vergelijkbare conferenties in Oslo (Noorwegen) en Nayarit (Mexico). Het is daarmee de derde keer dat in een internationale conferentie over kernwapens niet het vermeende strategische belang van deze wapens centraal staat, maar hun karakter. Kernwapens zijn massavernietigingswapens waarvan de ontploffing – per ongeluk of doelbewust – verschrikkelijke humanitaire gevolgen heeft die nog generaties lang merkbaar zijn, waartegen geen land zich kan beschermen en waarbij in geval van ontploffing hulpverleners nauwelijks iets kunnen doen. Bij de conferentie in Wenen is veel aandacht voor verhalen van overlevenden van kernexplosies en nucleaire testen. Van alle massavernietigingswapens zijn kernwapens als enige nog niet verboden.

'Alsjeblieft, zorg ervoor dat deze afschuwelijke wapens voor eens en voor altijd verdwijnen'

"351 schoolgenootjes van mij zijn van de aardbodem weggeveegd. Ik herinner me hen nog zo goed. Ieder van hen had een leven, een naam, was geliefd. Ik ben zo opgelucht dat er nu eindelijk wordt gesproken over wat kernwapens hebben aangericht en nog steeds kunnen aanrichten - voor ménsen. Alsjeblieft, zorg dat deze afschuwelijke, kwaadaardige

8

wapens voor eens en voor altijd verdwijnen." Dat was de indringende boodschap van de nu 82-jarige Japanse Setsuko Thurlow aan de vooravond van de derde internationale conferentie over de humanitaire gevolgen van kernwapens in Wenen. Als 13-jarige overleefde Thurlow de

atoombom op Hiroshima, waarbij ze moest toezien hoe honderden mensen op een gruwelijke manier om het leven kwamen en die 'er vaak niet eens meer uitzagen als mensen'. De nu in Canada woonachtige Thurlow reist de hele wereld over om haar verhaal te vertellen en om te pleiten voor een verbod op kernwapens; zo ook in Wenen.

Mede dankzij het feit dat Vrouwen voor Vrede achter het burgerinitiatief ‘Teken tegen Kernwapens’ voor een verbod op kernwapens in Nederland staat, zijn er al vele duizenden handtekeningen opgehaald.We zijn nu op de helft. Om het burgerinitiatief aan te bieden aan de politiek hebben we 40.000 handtekeningen nodig en de teller staat nu op 20.000. Hartelijk dank want zonder jullie was dit niet gelukt! Dorien Jansen, PAX

PAX pleitte tijdens de conferentie samen met campaigners uit de hele wereld voor onderhandelingen over een verbod op kernwapens, zoals eerder met succes voor clustermunitie en landmijnen is gebeurd. Maar liefst 135 landen hebben al opgeroepen met deze onderhandelingen te beginnen.

Ook VS en Verenigd Koninkrijk aanwezig Het non-proliferatieverdrag verplicht sinds 1968 ondertekenaars, waaronder Nederland, te starten met deze onderhandelingen. Tot nu toe is hier niets van terecht gekomen. De conferenties in

9

Plechtige belofte van Oostenrijk over gebruik kernwapens ostenrijk, als gastheer en voorzitter van de Weense Conferentie over de Humanitaire Gevolgen van Kernwapens, op 8 en 9 december 2014, en in het licht van de belangrijke feiten en bevindingen die zijn gepresenteerd op de internationale conferenties in Oslo, Nayarit en Wenen, wil verder gaan dan de samenvatting die is voorgelezen. Na een zorgvuldige overweging van het hesie en de wereldecobewijs, is Oostenrijk tot de volgende nomie alomvattend en onvermijdelijke conclusies gekomen en mogelijk onomkeerlegt hierbij de plechtige belofte af om baar zijn, deze conclusies door te spreken met geïnteresseerde partijen in beschikbare Ervan bewust dat het risico van een fora, zoals in de context van het Non- kernwapenexplosie beduidend groter is proliferatieverdrag en de komende con- dan eerder aangenomen werd en inderferentie ter herziening daarvan in 2015: daad toeneemt door de toenemende verspreiding, het verlagen van de techIndachtig de onacceptabele schade die nische drempel voor het maken van slachtoffers van kernwapenexplosies en kernwapens, de voortgaande modernikernproeven hebben geleden en erken- sering van kernwapenarsenalen in stanend dat aan de rechten en behoeften ten die kernwapens bezitten en de rol van de slachtoffers nog steeds niet ade- die wordt toebedeeld aan kernwapens in quaat is tegemoet gekomen, de nucleaire doctrines van de bezittende staten, Begrijpend dat de onmiddellijke, midden- en lange-termijn-consequenties Bekend met het feit dat het gevaar van van een kernwapenexplosie beduidend kernwapengebruik met zijn onacceptaernstiger zijn dan in het verleden werd bele gevolgen alleen vermeden kan worgedacht, en niet zullen worden beperkt den als alle kernwapens vernietigd zijn, tot nationale grenzen maar regionale en zelfs wereldwijde effecten zullen heb- Benadrukkend dat de gevolgen van een ben, mogelijk het overleven van de kernwapenexplosie en de gevaren die mensheid bedreigend, samenhangen met kernwapens de veiligheid van de hele mensheid betreffen Erkennend dat de complexiteit van en en dat alle staten de verantwoordelijkde samenhang tussen deze consequen- heid hebben om elk gebruik van kernties voor de gezondheid, het milieu, de wapens te voorkomen, infrastructuur, de voedselveiligheid, het klimaat, de ontwikkeling, de sociale co- Benadrukkend dat de omvang van de

O

10

burgers tegen de gevaren van kernwapens te bevorderen,

gevolgen van een kernwapenexplosie en de gevaren die er mee samenhangen diepe morele en ethische vragen oproepen, die verder gaan dan debatten over de legaliteit van kernwapens,

Oostenrijk roept alle staten die het Non-proliferatieverdrag hebben getekend op, hun toezeggingen aan de urgente en volledige implementatie van bestaande verplichtingen onder Artikel VI te vernieuwen, en daartoe effectieve maatregelen te zoeken en na te streven om de legale kloof te overbruggen tussen het verbod op en de eliminatie van kernwapens en Oostenrijk belooft plechtig samen te werken met alle betrokkenen om dit doel te bereiken,

Ervan bewust dat er geen nationaal of internationaal reactievermogen bestaat dat adequaat zou kunnen helpen bij het menselijk lijden en de schade voor de mensheid die het gevolg zou zijn van een kernexplosie in een bevolkt gebied en dat zo’n capaciteit hoogstwaarschijnlijk nooit zal bestaan,

In herinnering roepend de cruciale rol die internationale organisaties, relevante VN-lichamen, het Rode Kruis en de Rode Halve Maan, gekozen vertegenwoordigers, academici en maatschappelijke organisaties spelen bij het promoten van het gezamenlijke doel van een kernwapenvrije wereld,

Oostenrijk roep alle kernwapenstaten op om concrete tussenmaatregelen te nemen om het gevaar van kernontploffingen te verminderen, waaronder het verkleinen van de operationele status van kernwapens door kernwapens te verplaatsen van gebruiksklaar naar opslag, de rol van nucleaire wapens in militaire doctrines te verkleinen en door een snelle vermindering van alle soorten van kernwapens,

Ziet Oostenrijk het als haar verantwoordelijkheid en belooft daarom plechtig om de op feiten gebaseerde discussies, bevindingen en onontkoombare bewijzen van de Weense Conferentie, die voortbouwt op eerdere conferenties in Oslo en Nayarit, aan alle relevant fora - in het bijzonder de NPT Herzieningsconferentie in 2015 en in het VN-kader - te zullen presenteren, want deze bewijzen horen tot de kern van alle overwegingen, verplichtingen en toezeggingen op het gebied van kernontwapening, Oostenrijk belooft plechtig zich in te zetten voor de menselijke veiligheid van iedereen en de bescherming van

Oostenrijk belooft plechtig samen te werken met alle relevante betrokkenen, Staten, Internationale Organisaties, het Internationale Rode Kruis en de Rode Halve Maan, parlementariërs en maatschappelijke organisaties, in hun pogingen de kernwapens te stigmatiseren, te verbieden en te vernietigen vanwege hun onacceptabele gevolgen voor de mensheid en de bijkomende gevaren.

11

Nederland sluit zich aan bij eerste Internationale Wapenhandelverdrag ederland heeft zich aangesloten bij het eerste internationale Wapenhandelverdrag, het Arms Trade Treaty. Op 24 december 2014 trad het verdrag in werking. Met deze stap onderstreept Nederland de noodzaak van een betere controle op de wereldwijde handel in conventionele wapens. Het Wapenhandelverdrag, dat op 2 april 2013 bij de Verenigde Naties werd aangenomen, is er op gericht om burgers in conflictgebieden en in repressieve landen te beschermen tegen ongereguleerd gewapend geweld. Nederland is de 60ste regering die het nen landen alleen nog toetreden om ofverdrag bekrachtigde. Sinds april 2013 ficieel verdragspartij te worden. hebben 128 landen het verdrag ondertekend. Na ondertekening volgt door- Mensenrechtenschendingen gaans ratificatie, waarmee staten de Ongecontroleerde wapenhandel leidt bepalingen van het verdrag opnemen in jaarlijks tot de dood van honderdduinationale wet- en regelgeving. zenden onschuldige burgers. Vele miljoenen mensen raken gewond of slaan Campagne op de vlucht door gewapend geweld. PAX voerde samen met Amnesty Inter- Het verdrag verbiedt de export van wanational en Oxfam Novib en Vrouwen pens als duidelijk is dat deze zullen voor Vrede jarenlang campagne voor worden misbruikt voor het plegen van een sterk, verdrag en verwelkomt de ra- genocide, misdaden tegen de mensetificatie door Nederland. Wim Zwijnen- lijkheid, of voor oorlogsmisdaden. Ook burg van PAX: “Staten hebben met dit mogen dergelijke wapens niet worden verdrag de mogelijkheid om andere sta- geëxporteerd als er een substantieel riten aan te spreken en actie te onderne- sico bestaat dat deze zullen bijdragen men om wapenexport naar conflict- en aan ernstige schendingen van de menrepressieve landen tegen te gaan. Dit zal senrechten. Het verdrag verplicht lanbijdragen aan een sterke internationale den een grondige risicoanalyse te norm voor wapenexport waarbij mensenrechten en het internationaal humanitair recht leidend zullen zijn.”

N

Het wapenhandelverdrag trad op 24 december in werking, waarna het onderdeel wordt van internationale wetgeving. Na deze datum kunnen landen het verdrag niet meer ondertekenen en kun-

12

Op 20 november protesteerde Stop Wapenhandel in Rotterdam tegen de wapenbeurs van NIDV, de lobbygroep van de Nederlandse wapenindustrie. De actie werd onder meer gesteund door GroenLinks Rotterdam, SP Rotterdam en NIDA, die een debat aanvroegen in de Rotterdamse gemeenteraad. Doc-P en NPK overhandigden een petitie aan minister Hennis van Defensie, met de oproep de beurs te stoppen en de samenwerking met het Israelische wapenbedrijf Elbit te beeindigen. Ook Youth for Palestine steunde de actie.

maken van de beoogde wapenoverdracht.

Meer controle De noodzaak van meer controle op de wapenhandel wordt dagelijks onderstreept, zoals blijkt uit wapenexporten naar brandhaarden zoals Irak, Syrië en Zuid-Soedan. Overheden worden opgeroepen om wapenleveranties naar Syrië en Zuid-Soedan stop te zetten, en in het geval van Irak voorzorgsmaatregelen te treffen zodat wapens niet in de verkeerde handen terechtkomen.

Nederlandse bedrijven naar wapenbeurs in Midden-Oosten Een vijftiental Nederlandse bedrijven is van plan om deel te nemen aan de IDEX wapenbeurs in Abu Dhabi (VAE). Ze worden hierbij ondersteund door de ministeries van van Economische Zaken, Buitenlandse Handel en Defensie. De IDEX wapenbeurs, die plaats-

13

vindt van 22 tot 26 februari, is de grootste wapenbeurs van het Midden-Oosten, en een van de grootste ter wereld. In 2015 worden ruim 80.000 bezoekers verwacht, vooral uit het Midden-Oosten, NoordAfrika en Azië. In het 'Holland Paviljoen', georgani-

De deelname aan de IDEX wapenbeurs en de militaire handelsmissie die hieraan gekoppeld is, vormen onderdeel van een beleid om Nederlandse bedrijven een (grotere) voet tussen de deur te geven op de defensiemarkt in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. De geactualiseerde Defensie Industrie Strategie 2013 wijst op versterkte inspanningen voor markten buiten Europa, zoals het Midden-Oosten. Ook de steun van maar liefst drie ministeries en de sectororganisaties NAG en NIDV aan de deelname aan de IDEX, en de militaire handelsmissie onder leiding van minister Hennis van Defensie, wijzen op een gecoördineerde poging de Nederlandse wapen- en veiligheidsindustrie in de markt te zetten in een zeer explosieve regio.

seerd door overheid en NIDV (Nederlandse Industrie voor Defensie en Veiligheid) en NAG (Netherlands Aerospace Group), zullen tien Nederlandse bedrijven hun producten voor de defensie- en veiligheidssector presenteren. Daarnaast staan een aantal bedrijven zelfstandig op de beurs.

De militaire uitgaven in het MiddenOosten stijgen snel, aangejaagd door de vele conflicten. Bovendien zijn veel klanten buitengewoon kapitaalkrachtig door hun olie-inkomsten. In alle opzichten een aantrekkelijke markt voor wie het niet te nauw neemt met mensenrechten en democratie. Ook de steun vanuit bijvoorbeeld Saoedi-Arabië en Qatar aan extremistische islamistische groepen, inclusief het doorleveren van wapens, vormt nauwelijks een beletsel. De afgelopen jaren werd door Nederlandse militaire bedrijven ook deelgenomen aan handelsmissies naar Turkije en Qatar en aan andere wapenbeurzen in de regio.

Zie voor een overzicht van Nederlandse deelname aan IDEX 2015: http://www.stopwapenhandel.org/

14

Drie nieuwjaarsbeloften aan onszelf e weg die leidt naar een betere wereld vergt dat wij de langste reis maken – de innerlijke reis – om onszelf te verbeteren. Dag Hammarskjöld, de grote VN-leider, zei ooit dat we nooit aanhoudende vooruitgang zouden boeken in onze wereld totdat we allemaal "de langste reis aflegden". De innerlijke reis.

D

Ons vermogen om een wereld waar we van dromen te creëren hangt af van onze eigen reis, van angst naar liefde, naar het geloof in onszelf, en het achterlaten van onze grootste lasten. Dit geldt voor ons allemaal. We hebben voor honderden campagnes als een gemeenschap samengewerkt en magie gecreëerd. Laten we nu, in de maand van de goede voornemens, samenkomen voor deze belangrijkste campagne van allemaal – de campagne voor onszelf, om "de verandering te zijn die je in de wereld wilt zien" – voor onszelf, voor de mensen om wie we geven, en voor ons thuis; de aarde. Onze gemeenschap Avaaz heeft 3 een- kenen of geld te doneren als er niemand voudige maar invloedrijke waarden ge- aandacht aan schenkt. kozen om ons in 2015 aan te houden. Onze gemeenschap heeft op verpletteHierin zullen we elkaar steunen. Als er rende wijze gestemd om elkaar te steu500.000 van ons deze belofte doen, zul- nen bij het volgen van deze drie len we wereldleiders uitnodigen om eenvoudige, invloedrijke principes in hetzelfde te doen, en we zullen in de 2015. loop van het jaar 3 keer peilen hoe we er met z'n allen voorstaan. Onze inner- Hier volgen een aantal praktische lijke reizen zijn zeer persoonlijk. Maar suggesties die je kan delen het is geweldig hoeveel overeenstem- Wat betreft het dankbaarheidsprincipe ming er bestaat over waar we om als je het nog niet gedaan hebt, probeer geven, wat onze angsten zijn, en waar dan eens om een 'dankbaarheidsmediwe op hopen. Meer dan 97% van onze tatie' uit te oefenen waarbij je je ogen gemeenschap staat achter elk van de 3 dicht doet, diep inademt en slechts 30 seconden de tijd neemt om te overweprincipes van onze belofte! gen waar jij het meest dankbaar voor Een deel uitmaken van een gemeen- bent. Het kan zelfs nog beter werken schap kan een sterke invloed hebben, door dit met iemand samen of met een zowel goed als slecht. Avaaz is een bui- groep te doen en vervolgens te delen tengewone gemeenschap van hoop- wat er in je opkomt. We hebben dit voor volle, praktisch idealistische mensen de klimaatbetoging van het volk in het die ervoor kiezen om een petitie te te- openbaar gedaan (en zelfs met tiendui15

zenden mensen tegelijk tijdens de betoging zelf!) en het voelde als pure magie.

ontdekt dat het voorkomen van deze negatieve emoties van groot belang is als we elkaar goed willen behandelen tijdens die hectische, cruciale momenten van de campagnes.

Wat betreft vriendelijkheid en respect we hebben de neiging om deze twee niet te tonen als we worden "getriggerd" - overweldigd of ondermijnd door angst of irritatie. Laten we proberen om bedachtzaam te zijn op het moment dat deze emoties ons te vlug af zijn, en als we dit merken, gebruik dan de dankbaarheidsmeditatie! Dankbaarheid werkt uitstekend om angst en onbelangrijke dingen de kop in te drukken, en het Avaaz-team heeft

Met hoop en dankbaarheid, Ricken, met Danny, Nataliya en het gehele Avaaz-team 2015

Om de nieuwjaarsbelofte in te zien en te tekenen zie de website: http://www.avaaz.org/nl/three_principles_loc/?bAZqadb&v=51902

Toon vriendelijkheid en respect We zullen zoveel mogelijk vriendelijkheid en respect tonen voor onszelf en voor anderen. Dit is altijd mogelijk, omdat iedereen die we ontmoeten een strijd voert waar we misschien wel niks van afweten. Streef naar wijsheid We zullen proberen wijze beslissingen te maken, we zullen goed naar onszelf en naar anderen luisteren, en we zullen onze hersenen, ons hart en onze intuïtie op een juiste, harmonieuze wijze balanceren. Beoefen dankbaarheid We zullen regelmatig overwegen waar we dankbaar voor zijn, omdat dat leidt tot perspectief, het doen verdwijnen van negativiteit en het zal ons helpen realiseren wat er werkelijk toe doet.

16

Vrouwen in het Zwart in Jerusalem worden nog elke week bespuugd Even voorstellen Mijn naam is Fenna Flietstra en ik ben net afgestudeerd in de master Religies in de Hedendaagse Samenlevingen. Van medio oktober tot medio januari werkte ik in Palestina. Waarom ik mij in de onrust van Israël en Palestina begeef? Voor mij is dat vrij simpel: aan de hand van mijn studie wil ik in de praktijk meemaken wat een geloof kan betekenen voor een mens en hoe een religie zich kan vormen naar een cultuur. Daarnaast wil ik mij toeleggen op de verschillende vrouwenorganisaties die zich bezighouden met vrede en verzoening, maar ook zeker op de positie van de vrouw zelf. Af en toe schrijf ik een blog en deze gaat over de Vrouwen in het Zwart.

”Al 27 jaar sta ik hier elke vrijdagmiddag van 1 tot 2 uur. Er is nog geen week verstreken zonder gevloek en gespuug. Ik hoop op een dag dat mede-Israëliërs gaan inzien dat het mogelijk is om een staat te hebben in Israël én Palestina. Voor nu gaat het me er vooral om dat de bezetting beëindigd wordt”, aldus Nomi Morag, een Israëlische vrouw rond de 60 jaar, lid van Women in Black (WIB), één van de Israëlische vrouwenorganisaties die zich inzet voor de beëindiging van de bezetting in Palestina. Tijdens de wekelijkse, stille demonstratie van deze groep, stellen de vrouwen zich dapper op tegen vele extreem nationalistische Israëliërs. Geschiedenis De huidige vorm van Women in Black dateert van 1988. Na 20 jaar Israëlische bezetting van de Westoever en Gaza, brak in 1987 de eerste Palestijnse intifada uit. Als reactie begonnen Israëlische, joodse vrouwen een wekelijkse demonstratie op bekende publieke plekken. De beweging Women in Black is ontstaan in Jeruzalem en de leden proberen daarnaast gemeenschappen op de Westbank te bezoeken. Tevens zijn veel Palestijnse vrouwen met de Israëlische nationaliteit lid van WIB. Aanhangsters van de organisatie proberen vrouwen te helpen die in het bezette gebied wonen

onder andere door gedetineerden in Israëlische gevangenissen op te zoeken.

17

Einde aan de bezetting Tijdens de demonstraties houden de vrouwen borden vast die ´End of the Occupation´ en soortgelijke boodschappen weergeven. De vrouwen dragen zwart en proberen niet in discussie te raken met omstanders. Door een stille betoging te houden hopen de vrouwen op een waardige uitstraling. Helaas zijn de seksueel getinte en politieke scheldwoorden die worden gebruikt, vaak neerbuigend en zeer haatdragend. De

valt tijdens de demonstratie, zijn de tegenhangers aan de overkant die duidelijk met de Israëlische vlag zwaaien. Totaal tegen de ideologie van de ´vrouwen in het zwart’ proberen zij juist de aandacht te vestigen op het Israëlische nationalisme. Dit is precies de reden dat Nomi blijft proberen om meer jeugd te betrekken bij de WIB: ‘Jonge mensen zijn tegenwoordig extreem nationalistisch. Door de rellen van de Palestijnse kant proberen Israëliërs de aandacht te vestigen op Israël als staat en Palestina als bedreiging. Ik hou mijn hart vast voor de toekomst van deze extreem nationalistische Israëliërs. Ze zien niet in dat het niet gaat om de staat Israël, maar om de onrechtvaardige behandeling van de Palestijnen.´ Wilt u meer lezen over de Women in Black? Dit is de officiële site: http://womeninblack.org/vigils-arround-the-world/europa/israel/

reactie van Nomi over het schelden is dan ook niet mis: ‘Deze Israëlische burgers weten niet waar ze het over hebben. Het zijn Israëliërs, net als ik, maar eigenlijk komen ze van een andere planeet. Ik snap niet dat mensen kunnen vasthouden aan zo’n beperkt gezichtsveld .’

Extreem nationalisme EAPPI (Ecumenical Accompaniment Programme in Palestine and Israël) steunt de Women in Black door elke week aanwezig te zijn tijdens de stille demonstratie. Het is één van mijn favoriete taken als EA. De vrouwen zijn vriendelijk en zeer dapper. Wat me op-

Ook in Nederland is de organisatie erg actief opnder de naam Vrouwen in het Zwart zie de website:www.vrouweninhetzwart.nl/

Jaarthema 5 Mei : Wie de ogen sluit voor het verleden, is blind voor de toekomst

Ieder jaar kiest het Nationaal Comité 4 en 5 mei een thema dat als rode draad door de activiteiten op 4 en 5 mei loopt. Zoals ieder jaar biedt het Comité een verdiepende tekst aan, die gebruikt kan worden om het thema een ander accent mee te geven dan voorgaande jaren. Dat is voor 2015 een tekst met als titel: Wie de ogen sluit voor het verleden, is blind voor de toekomst. Deze verdiepende tekst is in geschreven door de Maurice Adams, hoogleraar aan Tilburg University en bestuurslid van het Nationaal Comité 4 en 5 mei. Te lezen op http://www.4en5mei.nl/vrijheid/jaarthema/jaarthema_2015 18

Een beter leven voor de Palestijnen is ook in ons belang!' oni Keidar is een Israëlische inwoonster van Neiv Ha'asara in ZuidIsraël, op de grens met Gaza. Eind vorig jaar bezocht zij Nederland als deel van een Israëlische vredesdelegatie. De delegatie behoort tot Peace NGO Forum, een vredesorganisatie die in december 2013 door premier Rutte is ontvangen toen hij op officieel bezoek was in Israël. United Civilians for Peace hield een bijeenkomst met deze delegatie in het Humanity House in Den Haag. Roni Keidar gaf een inleiding waarin zij uitlegt hoe zij als bewoonster van de grens met Gaza ook persoonlijk heeft geleden onder de laatste oorlog. Daarnaast bepleit zij een einde aan de blokkade, de bezetting en dus zo spoedig mogelijk een oplossing. Druk vanuit het buitenland raadt zij daarbij van harte aan. Indrukwekkende toespraak in Den De afgelopen veertien jaar waren verschrikkelijk. Soms was er een tijd geen Haag van Roni Keidar Ik woon in een dorp, Neiv Ha'asara, in oorlog, maar eigenlijk waren het veerZuid-Israël, vlakbij de grens met de Ga- tien oorlogsjaren, nu eens heviger, dan zastrook. Het dorp werd in 1972 ge- weer iets rustiger. Maar het betekende bouwd. Daarvóór woonden we in het noorden van de Sinai, in een van de elf dorpen en de stad Jamit, die als een bufferzone moesten dienen tussen Egypte en de Gazastrook na 1967. We hebben daar zo'n tien jaar gewoond. In 1979 begrepen we dat we het gebied moesten verlaten vanwege het vredesverdrag met Egypte. We zochten een plek om naar toe te gaan en de reden dat het Neiv Ha'asara werd was dat we ons zo dicht mogelijk bij ons oude dorp wilden vestigen, omdat we de voordelen van de grond kenden voor landbouwgewassen. Maar we wilden niet meer wonen op betwiste grond, maar op grond die internationaal erkend was als Israëlisch. Zo kwamen we op 500 meter van de Gazastrook terecht.

R

19

een Palestijn, dan raad ik mijn Israëlische vrienden aan die te lezen. Maar die zeggen dan: nee, nee, nee, dat wil ik niet lezen. Natuurlijk willen ze dat niet, want het zou hun manier van denken veranderen, net als bij mij. Ik wil dat mensen, in Israël en daarbuiten, beseffen dat de Palestijnse kant van het verhaal begrijpen je niet perse antiIsraël maakt. Ik houd van mijn land en juist daarom ben ik kritisch over wat er gebeurt. Zolang mijn vrienden aan de andere zijde van de grens niet waardig en vrij leven, zal ook ik moeten leven in angst en verdriet. Soms is dat heel persoonlijk. Een van de arbeiders van mijn man werd gedood in deze laatste oorlog, hij stierf letterlijk in de armen van mijn man. Mijn huis werd geraakt, de ramen en het dak. Dat is materieel, een huis kan gerepareerd worden. Maar dat is anders met wat het van binnen met me deed, terwijl ik in de schuilkelder zat en ik ook dacht aan mijn vrienden in Gaza als ik een helikopter hoorde, wetend dat zij geen schuilkel-

veertien jaar leven onder voortdurende dreiging van raketten en mortieren. We zagen ook dat geweld niets oplevert. We zijn nog steeds op hetzelfde punt waar het begon, de ene vergelding na de andere, de ene oorlog na de andere, elke erger dan de vorige. Dit leidt nergens toe. Het heeft mijn manier van denken veranderd. Ik ben opgegroeid in Engeland in een echt zionistisch gezin en zag maar één kant van het verhaal. Voor mij kon jaren en jaren lang Israël geen kwaad doen, alles wat het deed was in mijn ogen gerechtvaardigd. Toen kreeg ik de kans naar Egypte te gaan met mijn man, die landbouwadviseur is. Ineens werd ik geconfronteerd met een andere kant. Ik hoorde de verhalen van Egyptenaren en van Palestijnen, die mij lieten inzien dat er een andere kant is aan het verhaal. Dat is heel moeilijk. Het is veel eenvoudiger als je maar één kant ziet. Als ik nu boeken lees over Palestijnen of een boek over het conflict, dat is geschreven door

"Dwing Palestijnen en Israëliërs te praten"

Roni Keidar, een Israëlische vredesactiviste uit het dorp Netiv Ha'asara aan de grens met de Gazastrook, pleit in een open brief in Trouw voor buitenlandse druk op Israël om zo spoedig mogelijk een einde te maken aan de bezetting van de Palestijnse gebieden. Een motie om te streven naar een EU-verbod op invoer van producten uit nederzettingen uit illegale nederzettingen in bezet gebied wordt door Keidar gesteund. De motie is afgewezen door een meerderheid in de Tweede Kamer. "In naam van de vriendschap tussen de EU, en Nederland in het bijzonder, en Israël, is het tijd om actie tegen de bezetting en de segregatie te ondernemen en zich uit te spreken tegen de nederzettingen." Keidar roept de EU verder op op te treden als nieuwe bemiddelaar om beide partijen, Israëliërs en Palestijnen, te brengen tot vruchtbare onderhandelingen voor een tweestatenoplossing. "Dwing Palestijnen en Israëliërs te praten". 20

Israël kunnen me misschien uitlachen of plagen, maar verder dan dat gaat het niet. Voor mijn vrienden in Gaza is het een ander verhaal. Van hen kan ik niet verwachten dat ze opstaan en net zo vrijmoedig als ik hun mening zeggen. Daar moet je rekening mee houden, die omstandigheid kun je niet negeren. Tijdens de laatste oorlog zei ik op de Israëlische televisie: 'Ik weet dat er soldaten sneuvelen om mij te verdedigen, dus ik doe een stap achteruit en wacht even af. Maar zodra er een staakt-hetvuren is, zal ik m'n mond open doen, luid en duidelijk'. Ik zal iedereen voorhouden dat er een verandering moet komen; om ons een goed en veilig bestaan te geven. Pro-Palestijns te zijn maakt je, in Israël en buiten Israël, niet anti-Israëlisch. Dat moet men begrijpen en niet bang zijn te zeggen: 'Ik steun de Palestijnen, ik wil dat ze een beter leven hebben. Want dat is op den duur ook in mijn voordeel.'

der hebben om beschutting te zoeken. Dat is niet mijn schuld, ik kan geen schuilkelders voor ze bouwen, maar ik kan niet negeren dat zij zo moeten leven. Als ik veilig wil leven, dan moet ik zorgen dat hun leven voor hen ook de moeite waard is. We praten over veiligheid als reden van bezetting en segregatie, maar ik denk dat de bezetting tégen mijn veiligheidsbelang is, ik ben minder veilig door de bezetting. Mensen in Israël zeggen: 'we zijn weggegaan uit Gaza!'. Maar hoe is dat gebeurd? We hebben ze opgesloten, zonder een uitgang, niet door de lucht, niet over zee, niet over land. Wat kan daar voor goeds van komen? Alleen maar meer haat en wraak. Dat is dan ook precies wat er gebeurt, steeds weer opnieuw. Dus het is de hoogste, allerhoogste tijd om in een andere richting te gaan denken. Wat er nu gebeurt, geeft geen antwoord. Dit maakt ons niet veiliger. Laten we nadenken. Er zijn echt mogelijkheden, er zijn oplossingen, ik zie ze voor me, ik voel ze. Er zijn fantastische mensen daar in Gaza, mensen die net zo denken als ik. Het grote verschil is dat ik werkelijk kan zeggen wat ik vind. De mensen in

Deze toespraak is ook verschenen in De Brug, december 2014. De Brug is een uitgave van de stichting SIVMO, Steuncomité Israëlische Vredes- en Mensenrechtenorganisaties.

21

Tess en haar achterban

Afgelopen jaar hebben we in de Nieuwsbrief (o.a. augustusnummer 2014) het werk gevolgd dat Tess van Eck deed, als mensenrechtenwaarnemer in Mexico. Kortgeleden zag ik hoe Tess haar achterban, familie en vrienden, verslag deed van haar werk. Ze gebruikte hierbij foto’s. En hoewel ik dacht veel te weten van haar ervaringen, raakten de dia’s me behoorlijk. - Ronde door het oerwoud lopen om te zien of alles veilig is. Is er een pad, neen, dat moet je nog lopend maken. - Twee weken op 30 vierkante meter wonen omdat het daarbuiten onveilig is: wel heel klein voor een groepje jongelui dat van overal op de wereld kwam als mensenrechtenwaarnemer. - Met honderden mensen en vele internationale waarnemers lopen naar het gebied waar de lokale bewoners zijn verdreven. Indrukwekkende mars met muziek, die stopt zodra er een militaire post gepasseerd wordt. - Maar ook het tikken van de poten van biggetjes, die door je huis lopen..... Tess vertelde ook dat ze deze foto’s niet op internet kan zetten in verband met de gevaren die dat zou kunnen opleveren voor degenen die erop staan. Maar je kunt Tess wel uitnodigen, dan komt ze met de foto’s en haar verhaal: [email protected] 06 420 24 559

Tentoonstelling over Mahatma Gandhi

Het Museum voor Vrede en Geweldloosheid te Gouda organiseert een tentoonstelling over Mahatma Gandhi. De nadruk in deze tentoonstelling ligt op wie en wat Gandhi hebben geïnspireerd én op de vele actievormen die Gandhi propageerde: altijd geweldloos, maar dat wil absoluut niet zeggen zonder gevaar. Geweldloze actie vraagt juist om moedige, opofferende mensen met een lange adem. Gandhi was in Zuid Afrika lange tijd actief in de strijd van de Indiërs voor gelijkberechtiging. Later in India was hij de belangrijkste leider in de onafhankelijkheidsstrijd tegen de Britse koloniale overheersers. Hij benadrukte voortdurend het belang van 'satyagraha': actief geweldloos verzet.

Sinds juli 2013 zijn er aan de Turfmarkt 30 in Gouda twee musea in één: als vanouds het Verzetsmuseum Zuid-Holland en nu ook het Museum voor Vrede en Geweldloosheid. Die laatste heeft een mooie plek in de serre. Hier is niet alleen de wisseltentoonstelling 'Gandhi' te zien; er is ook een compacte, maar boeiende vaste opstelling over vrede. De expositie is te zien van 17 januari tot 1 juli 2015. Open: dinsdag t/m vrijdag 10-17 uur, zaterdag 12-17 uur. 22

Wat betekent Vrede voor Jou?

“Vrede is liefde die je van binnen naar buiten brengt” Dat zegt een van de jonge vrouwen in haar filmpje over ‘Wat betekent Vrede voor Jou’? Vrouwen voor Vrede is dit filmproject gestart om op een nieuwe manier (jonge) mensen over vrede te laten nadenken. Met de telefoons van tegenwoordig is zo’n filmpje maken een makkelijk klusje. Abylaine Malungo heeft vier jonge vrouwen gevraagd om hun visie op vrede op film te zetten. Die filmpjes zijn te zien via https://www.facebook.com/vrouwen.voorvrede en op Youtube onder Vrouwen voor Vrede. De vier meiden hebben heel verschillende ideeën over wat vrede is; de quote hierboven vind ikzelf een van de mooiste. Wil je zelf zo’n filmpje maken? Of kun je je (klein)dochter of zoon daartoe inspireren? Zet het filmpje op onze facebookpagina of stuur het per email naar [email protected] Janne Poort – van Eeden

Internationale Dag van het Geweldloos Verzet

Toen wij van WEL-dadig bij elkaar zaten om te praten over het bijzondere feit dat de geweldloosheid ook een eigen dag heeft (20 februari), vroegen we ons af “Wat zou je op zo’n dag kunnen doen.” En we bedachten het volgende. Je vindt onder dit artikeltje een beschrijving van de vier stappen van geweldloze communicatie van Marshall Rosenberg. En we zouden je willen vragen om op die dag op te letten, wie in je omgeving een, twee, drie of vier van die stappen goed gebruikt. Misschien ben je dat zelf wel! We horen graag je reacties: Janny, Sigrid, Ida, Yvonne en [email protected] Normapad 4, 3816ez 033-4755838 PS. En heb je misschien een mooi plaatje gemaakt van zo’n geweldloze situatie: stuur maar op. Geweldloze communicatie: de vier stappen van Marshall Rosenberg. Tijdens de burgerrechtenbeweging in de jaren “60 voor meer rechten voor zwarte mensen, ontwikkelde de psycholoog Marshall Rosenberg zijn methode van geweldloze communicatie. Rosenberg onderscheidt vier stappen. Opvallend is het opschorten van ieder oordeel en het zelf goed luisteren naar je eigen emoties en gedachten. 1. Observeer de feiten. Als iemand spreekt, let dan op wat iemand zegt, maar ook op de manier waarop. Emoties, die meekomen, de lichaamstaal. En ga na of jouw percepties kloppen door een vraag te stellen en niet met beschuldigingen te komen. 2. Deel je emoties. Laat ook weten wat de woorden van de ander met jou doen en omschrijf dat voor de ander. 3. Deel jouw eigen behoeftes en verlangens. Wat wil je ten diepste? Nodig ook de ander uit deze verlangens te verwoorden. 4. Doe een praktische suggestie en formuleer het als een verzoek.

23

Gefeliciteerd met Internationale Vrouwendag! In Nederland wordt sinds 1912 de Internationale Vrouwendag gevierd. In de hele wereld hebben vrouwen sindsdien een bijdrage geleverd aan het realiseren van vrouwenrechten. Als Vrouwen voor Vrede willen wij een aantal van hen een gezicht geven. Vrouwen die op een bijzondere manier laten zien wat vrouwkracht kan: bijdragen aan een wereld waarin vrede, vrijheid en duurzaamheid werkelijkheid worden.

Aandacht voor elkaar

Vrouwen voor Vrede heeft de afgelopen tijd de volgende vrouwen gefeliciteerd met hun inzet voor dit doel: • Sanne Poot zij was staatssecretaris van het Ministerie van Vrede van PAX • Kirsten van der Hul als changemanager en ontvanger van de Joke-Smit-prijs https://kirstenvandenhul.wordpress.com • Florise Lambrechtsen vanwege haar steun voor moeders in Zuidafrika http://mothersadvantage.org • Monique Batavia die de Vredesprijs Aalst ontving • Tess van Eck vanwege haar strijd tegen de schending van mensenrechten in Mexico http://www.geef.nl/actie/tess4mexico • Rula Asad vanwege haar inzet voor Syrië vanuit Nederland • Yasmin K. Haidar vanwege haar inzet voor Syrië vanuit Nederland • Nikish Vita vanwege het door haar opgezette netwerk “Peace in Goma” (Congo) https://peaceingoma.wordpress.com • Neha Gupta vanwege haar inzet voor de organisatie “Empower orphans” http://www.empowerorphans.org • Jia Jia ter Kuile voor haar inzet voor duurzame vrede. 24

‘Mam, kijk dan’ roept een meisje die op de schommel een kunstje doet. Maaaaam, kijk wat ik kan!! Ik sla het tafereel een paar minuten gade. Het meisje blijft roepen. Mam reageert niet. Mam is druk bezig met haar smartphone. Diep verzonken kijkt zij op haar apparaat en schuift ze met haar vinger van links naar rechts. Mam!! Ik oordeel snel: Ik vind het niet kunnen. ‘Maar misschien moet zij iets heel belangrijks appen’ denk ik om mijn oordeel te verzachten of ‘is ze juist op zoek naar de juiste instelling om een leuke foto van haar dochter te maken’. Ik wacht af, maar de foto komt er niet. Dit tafereel speelt zich af op het speeltuintje aan de overkant van mijn huis. Sinds dit tafereel, kijk ik regelmatig even naar buiten van twee hoog om de ouders en hun kinderen te observeren. En het komt vaker voor, vaders die met de ene hand duwtjes geven tegen de schommel en

met de andere hand hun smartphone bedienen. Moeders die urenlang aan het kletsen zijn, terwijl hun kinderen gevaarlijk over de rand van de schommel hangen. Appende ouders achter de kinderwagen en dan mag je hopen dat de kinderen lekker liggen te slapen. En dan mogen de kinderen straks niet achter hun smartphone, terwijl eigenlijk het voorbeeld in de wieg al gegeven is. Heel eerlijk, ik ben ook wel verslaafd aan mijn toestel. Maar door anderen te observeren, besef ik steeds meer dat aandacht op het moment dat je fysiek samen bent heel belangrijk is. Caro!!!! waar blijf je nou!! De fotografe Caro Bonink verrijkt ons tijdschrift regelmatig met een foto en een bijbehorend commentaar.

25

Jaarverslag 2014 van Vrouwen voor Vrede Ridderkerk it jaar was voor onze groep een lastig jaar. Met het Snuffelpand ging het financieel niet zo goed. Ook was er veel verschil van mening over onze toekomst. Na een 20-jarig bestaan in december 2014 besloten een aantal mensen te willen stoppen en een deel wilde doorgaan. Daar ons bestuur na aftreden van een van ons nog maar uit 2 personen bestond hebben we een nieuw bestuur gevormd en zijn nu met 5.

D

*Uit Amersfoort hebben we 300 fietszadelhoesjes meegenomen en in onze omgeving verspreid. *2 van ons zijn opgepakt, toen zij in Den Haag gingen demonstreren i.v.m. het internationale topoverleg over nucleaire beveiliging, de Nucleair Secutity Summit 2014. Alle arrestanten hebben geweigerd een boete te betalen en moeten nu voorkomen. Dit proces loopt nog steeds. *We hebben op 4 mei een bloemstuk gelegd bij het monument op de begraafplaats waar de jaarlijkse dodenherdenking plaats vond. *In september, hebben we met alle medewerkers vergaderd over de toekomst van het Snuffelpand. Er is besloten om de meubelafdeling per 1 januari 2015 te sluiten, maar voorlopig met de winkel door te gaan. Alles onder voorbehoud dat het financieel ook haalbaar moet zijn. De giften zijn inmiddels verlaagd en als de tijden beter worden kunnen deze wel weer omhoog. * In de vredesweek is er weer bij de vredesboom aandacht geweest. Men kon zijn of haar vredeswens weer kenbaar maken.Met de vlaggen en duiven was het weer een mooi gezicht. * We zijn op 25 oktober met 5 vrouwen

naar de landelijke dag te Amersfoort geweest. En hebben daar kennis gemaakt met 2 vrouwen uit Syrie. Zij brachten verslag uit van de situatie in hun land. Wij hebben een gift kunnen geven. De gedichtenbundel hebben we als kerstattentie aan onze vrijwilligers kunnen geven. * We hebben 132 handtekeningen verzameld voor de grote aktie tegen kernwapens van Pax. * Op 6 december onze verkoopdag, bestond ons Snuffelpand precies 20 jaar! Dit heugelijke feit hebben we samen met onze klanten gevierd. De winkel was versierd met vlaggen en ballonnen. Dit was voor veel medewerkers ook hun laatste werkdag, wat best wel emotioneel was.

26

Vrouwen voor Vrede Ridderkerk schenken

vredesgroepen in Enschede en Hengelo het initiatief voor een gezamenlijke campagne voor regionale hulpacties. Vanuit deze samenwerking zijn verschillende kleinschalige hulpacties op gang gekomen. De betreffende mensen en organisaties stellen zich garant dat de ingezamelde gelden en goederen daadwerkelijk bij behoeftigen in Syrië terechtkomen. Syria’s Request maakt hierbij geen onderscheid naar etnische, religieuze of politieke achtergronden: “Alle Syrische burgers, ongeacht hun achtergrond, zijn slachtoffer van het geweld en de schaarste in Syrië. Zij hebben veelal niet voor deze oorlogssituatie gekozen. Na bijna vier jaar oorlogsellende is het humanitaire leed dat daar geleden wordt geen nieuws meer. Maar hoe langer het voortduurt, hoe harder onze steun nodig is.” Bron: weekblad de Combinatie 4 december 2014

De Ridderkerkse Vrouwen voor Vrede hebben duizend euro geschonken voor de hulpactie van Syria’s Request. De cheque werd vorige week dankbaar in het Snuffelpand in ontvangst genomen door een delegatie van de Samenwerkende Democratische Organisaties (SDO) uit Enschede. Het geld is bestemd voor noodhulp in Damascus, Hassaka en Homs. In Enchede en omgeving wonen ongeveer 10.000 Syriërs. De meesten van hen zijn (van huis uit) christen of alawiet. Maar het geloof speelt geen rol bij de hulp die men gezamenlijk voor ogen staat in hun moederland. Via contacten met familie en vrienden weet men waar de noden het grootst zijn in het al bijna vier jaar onder een burgeroorlog lijdende land. Al begin 2013 namen enkele migrantenorganisaties, kerken en

27

De Ridderkerkse Vrouwen voor Vrede dragen met duizend euro bij aan een rijstproject in Burundi. De hiervoor uitgeschreven cheque is in het Snuffelpand overhandigd aan Béatrice Aartman-Rurakubagura. De van origine Burundese richtte vijf jaar geleden in Noordwijk de Stichting De Morgenster op voor hulpprojecten in haar moederland.

Locales au Burundi) is het idee uitgewerkt voor een rijstproject, waarbij het de vrouwen zijn die zelf zorg dragen voor het verbouwen, verwerken en verkopen van rijst. De Imbo-vlakte, die zich uitstrekt over de provincies Bujumbura en Bubanza, is een gebied waar rijst heel goed verbouwd zou kunnen worden. Er zijn rivieren, die het benodigde water over de akkers kunnen brengen. Er is in november begonnen met de aanleg van de eerste rijstvelden. “We willen kleinschalig beginnen en hebben daarom gekozen voor een groep van 50 vrouwen en vijf oudere weeskinderen. Ook volwassen wezen, die te groot zijn voor het weeshuis, kunnen ingeschakeld worden binnen dit project. Zij kunnen kennismaken met het rijst verbouwen en de rijsthandel” aldus Béatrice. De eerste periode krijgt de groep nog steun en adviezen van ISAL. Deze lokale organisatie kan landbouwkundige voorlichting geven in alle stadia van de groei van de rijst en heeft ook ervaring in huis voor de verdere verwerking. Het is uiteindelijk de bedoeling dat de vrouwen gepelde rijst op de markt in de stad Bujumbura kunnen brengen: “Zelf hebben deze vrouwen ook meteen voedsel voor hun eigen gezin en van de winst kunnen de kinderen naar school en in geval van ziekte kan de dokter betaald worden. Hiermee wordt de armoede gekeerd en is er toekomst voor deze gezinnen.”

De stichting heeft zich inmiddels succesvol getoond met onder meer een weeshuis voor kinderen van verschillende leeftijden, een zeepproject en een internetcafé. Als nieuwe doelgroep wil De Morgenster zich nu ook gaan richten op alleenstaande vrouwen met kinderen. “Veel vrouwen zijn alleen doordat ze gescheiden zijn, weggestuurd door hun man of weduwe doordat hun man is overleden aan AIDS. Er zijn geen sociale voorzieningen zoals in Nederland en er is niemand die hen geld geeft. Wij willen deze vrouwen helpen om zelf voor hun gezin te zorgen, zodat er voldoende eten is en de kinderen niet op straat hoeven te bedelen” licht Béatrice toe. Met partnerorganisatie ISAL-Burundi (Initiatives et Soutien aux Associations

Bron: Weekblad de Combinatie 30 december 2014 28

Uitreiking van de Mensenrechtentulp aan Mideast Youth et beide handen nam ik hem aan: de uitnodiging van het ministerie van Buitenlandse Zaken voor de jaarlijkse uitreiking van de Mensenrechtentulp. Deze prijs wordt uitgereikt aan mensenrechtenverdedigers die zich op innovatieve wijze inzetten voor de mensenrechten. Een geweldige gelegenheid om geïnspireerd te worden door strijders wereldwijd. Dit jaar is de prijs uitgereikt aan de organisatie Mideast Youth. Zij bouwen platforms waarmee mensen die zich inzetten voor de mensenrechten hun stem kunnen laten horen. En is er geen internet? Dan zorgen ze dat je je via muziek kunt uiten of graffiti. De platforms bieden een omgeving waar door (jonge) mensen kan worden gesproken over onderwerpen die taboe zijn in het Midden-Oosten. De organisatie is gezeteld in Bahrein en de medewerkers van Mideast Youth werken dagelijks met de dreiging opgepakt en vervolgd te worden. Het netwerk breidt zich inmiddels uit naar andere delen van de wereld. Zo kunnen bijvoorbeeld ook Russen zich uitspreken voor LGBTI rechten (Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender). Andere onderwerpen van het platform zijn gelijke rechten voor etnische minderheden zoals Koerden of de bescherming van arbeidsmigranten die in het Midden Oosten vaak in een achtergestelde positie verkeren. De websites zijn toegankelijk en interactief, om te zorgen dat de boodschap niet alleen verteld, maar ook gehoord wordt. ‘De dramatische wereldwijde verslechtering van de naleving van mensenrechten vraagt om onconventionele bestrijding van schendingen. Daar blinkt Mideast Youth in uit’, aldus Koenders. Op de foto Esra’a Al Shafei (1986) de oprichter en directeur van de organisatie. Zij is een van de meest invloedrijke internetactivisten in de Arabische wereld. Ze vecht voor een wereld zonder censuur door in het bijzonder het internet te gebruiken als platform voor de vrijheid van meningsuiting en informatie. Ik zag en hoorde de stem van een nieuwe generatie die door middel van social media, design en muziek controversiële onderwerpen op de kaart zet. Het raakte me. De kracht van de jeugd, de macht van onderop door het benutten van de mogelijkheden die ons nu ter beschikking staan. Neem eens een kijkje op http://www.mideastyouth.com en laat je raken. Anke Vervoord, directeur Vrouwen van Nu

M

29

100 jaar WILPF: Verleden, heden, toekomst: vrouwen en vredesonderhandelingen n oktober 2014 kwam in Den Haag de internationale voorbereidingsgroep voor de viering van 100 jaar WILPF (Women’s International League for Peace and Freedom) bijeen om een aantal zaken met betrekking tot de viering in april 2015 te bespreken. Eén van de ideeën die ter sprake kwam was een tentoonstelling van foto’s van 100 jaar vredesonderhandelingen. Het idee werd verworpen omdat het een saaie lange rij van foto’s zou worden van mannen in pakken aan tafels, met een enkele vrouw als koffiejuffrouw of notulist ter plekke. In 1995 werd de Vierde Wereldvrouwenconferentie in Beijing georganiseerd. In de aanloop van de conferentie was er veel aandacht voor het onderwerp ‘Vrouwen en gewapende conflicten’, dat werd vastgelegd als één van de twaalf aandachtsgebieden in het Plan of Action. Op de foto’s die je op internet vindt bij de zoekterm ‘Vredesakkoorden Dayton’, is duidelijk te zien dat eind 1995 bij de vredesonderhandelingen die een eind maakten aan de oorlog in voor- WILPF was betrokken bij de lobby voor malig Joegoslavië, er nauwelijks tot 1325, en ging na het aanvaarden van de geen ruimte was voor vrouwen aan de resolutie er mee aan het werk. Dit leidde in 2012 tot de oprichting van het onderhandelingstafel. Binnen de Verenigde Naties kwam een WILPF MENA-programma. MENA lobby tot stand om te komen tot een Vei- staat voor Middle East North Africa. ligheidsraadresolutie over het onder- Het programma richtte zich op acht lanwerp vrouwen en gewapende con- den in de regio, Syrië behoorde daar flicten. Op 31 oktober 2000 was het zo niet toe. Toen het conflict in Syrië uitver, VN-Veiligheidsraadresolutie 1325 brak, werd het land alsnog betrokken bij ‘Vrouwen, Vrede, Veiligheid’ werd una- het project. In Syrië bestaan er vanwege niem door de Veiligheidsraad aangeno- de politiek van president Assad weinig men. Een belangrijke eis in de resolutie organisaties van vrouwen, WILPF is dat vrouwen betrokken moeten wor- werkt samen met de Syrian Women’s League. den bij vredesonderhandelingen.

I

30

In 2013 werd begonnen met het project Women organizing for Change in Syria and Bosnia, vrouwen uit Syrië en Bosnië Herzegovina wisselen ideeën en ervaringen uit. Zo kunnen de vrouwen Syrië leren van de ervaringen van de Bosnische vrouwen om zo wel een plaats aan de onderhandelingstafel te krijgen. In februari 2014 vond een conferentie plaats in Sarajevo met 20 vertegenwoordigsters van vrouwengroepen uit Syrië, hieronder de Syrian Women’s League en andere vrouwengroepen, die door WILPF ondersteund worden. Er namen meer dan 40 vrouwen uit Bosnië Herzegovina deel. De contacten die daar ontstonden, bleven. Vrouwen in Syrië begonnen samen te werken en later in het voorjaar van 2014 werd in Genève onder de titel Syrian Women’s Initiative for Peace and Democracy een vervolgconferentie georganisserd met steun van UN Women (de vrouwenorganisatie binnen de Verenigde Naties).

Eisen die daar geformuleerd werden, waren: 1. Stopzetten van gevechten en het vrijlaten van de gevangenen. 2. Humanitaire en medische hulp voor iedereen. 3. Onmiddellijk staakt-het-vuren. Ook waren er speciale eisen om de deelname van vrouwen aan vredesonderhandelingen te waarborgen: * Toepassen van de resoluties van de VN (1325, 1820, 1888 en volgende), niet minder dan 30% van de deelnemers aan vredesonderhandelingen moet vrouw zijn. * Toelaten van vrouwenorganisaties

31

als observer bij de vredesonderhandelingen. * Garanderen van deelname van vrouwen aan het gehele politieke proces. * Aanstellen van een Syrische gender-adviseur. * Toepassen van mediation (conflictbemiddeling). * Beschermen van vrouwen die deelnemen aan vredesonderhandelingen. * Versterken van de capaciteiten van Syrische vrouwen. Het MENA 1325 project begeleidde de Syrische vrouwen bij het opstellen van een schaduw-rapportage voor CEDAW (het VN-vrouwenverdrag). In mei 2014 werd de schaduwrapportage aangeboden aan CEDAW, en dit werd zeer gewaardeerd. In juni 2014 organiseerde WILPF tijdens de vergadering van de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties een nevenbijeenkomst onder de titel Women as Leaders of Peacful Transition in Syria. Belangrijke punten waren de implementatie van resolutie 1325 in Syrië, samenwerking tussen ngo’s, het verantwoordelijk houden van daders en hen ook vervolgen, en aandacht voor gender-based geweld tijdens het conflict. In november werd in Turkije weer een stap gezet, er werd een workshop georganiseerd, die in ging op het belang van internationaal humanitair recht. Het programma voor de Syrische vrouwen wordt gefinancierd door de Britse regering. Zoals de vrouwen in Bosnië Herzegovina het verleden vertegenwoordigen,

zo staan de Syrische vrouwen voor het heden en kunnen zij op hun beurt weer dienen als voorbeeld voor de vrouwen in Oekraïne, die in de toekomst hun plaats aan de tafel van de vredesonderhandelingen moeten opeisen. De Oekraïense vrouwen wonen al overleggen van de Syrische vrouwenorganisaties bij om van hen te leren, zodat zij voorbereid en klaar zijn voor het opeisen van hun plaats aan de onderhandelingstafel als het tot vredesonderhandelingen komt. Vrouwen op foto’s van vredesonderhandelingen is geen doel op zich, want vredesonderhandelingen bestaan omdat

er gewapende conflicten bestaan. Maar als er toch vredesonderhandelingen zijn, dan moeten vrouwen daaraan deelnemen en daarop voorbereid zijn. Geen fototentoonstelling dus tijdens de viering van 100 jaar WILPF in het World Forum in Den Haag op 27, 28 en 29 april van dit jaar, maar wel veel aandacht aan de rol van vrouwen bij vredesonderhandelingen. Voor meer informatie: mena1325.org www. womenstopwar.org Anjo Kerkhofs, lid WILPF Nederland.

In de week van 2 tot en met 8 maart vieren we de ‘vrouw’. We staan dan stil bij wat er is bereikt om de positie van vrouwen te versterken maar ook waar we nog voor moeten strijden. VrouwenWeek biedt een platform aan iedereen die hiervoor aandacht wil vragen via www.vrouwenweek.nl. Organiseer je ook een activiteit tijdens VrouwenWeek? Zet ‘m dan in de agenda en vergroot je bereik.

Vrijheid Voor 2015 is Vrijheid het centrale thema van VrouwenWeek en het Vrouwenweekgeschenk. Geef aan wat jij belangrijk vindt door je #selfree te delen of een nummer aan te vragen voor de playlist.

32

1 maart Nationale Complimentendag Elk jaar op 1 maart is het Nationale Complimentendag. Nederland is er mee begonnen, hij speelt nu ook in België en Noorwegen. Het staat als volgt op de site http://www.nationalecomplimentendag.nl:

niet te koop! De Nationale Complimentendag draait puur om oprechte(!) ‘persoonlijke aandacht’ en ‘uitgesproken waardering’. Twee ‘zaken’ die niet te koop zijn, maar de mens (juist daarom) wel het diepst raken! Dit verklaart ook waarom het succes van de Nationale Complimentendag niet gekocht kan - en mag! worden. Woorden vervangen door een cadeau is op deze dag dus geen optie!

Het klinkt zo vanzelfsprekend… …..een complimentje geven als iets goed gaat! Tóch doen we het in de praktijk maar bitter weinig. Dat komt omdat het geven van complimenten helaas (nog) niet echt in de volksaard van de Nederlanders zit. We zien wel vaak wat fout gaat, maar veel minder wat er goed gaat. Jammer, want juist in deze uitdagende tijden kunnen we wel wat extra positivisme gebruiken!

Een gemiste kans met grote gevolgen! “De diepst menselijke behoefte is de behoefte om gewaardeerd te worden” aldus William James (Amerikaanse psycholoog 1842 -1910). En hoe waar deze stelling is wijzen onderzoeken ons dagelijks uit. Dit verklaart ook waarom het gebrek aan waardering inmiddels de nummer 1(!) reden is waarom werknemers ontslag nemen, vrijwilligers stoppen met hun belangrijke bijdrage aan onze maatschappij en (privé) relaties stuk lopen. Alhoewel we dit gemis natuurlijk niet met één dag ‘extra aandacht’ kunnen oplossen, kan het geen kwaad er eens een dag (wat langer) bewust bij stil te staan. Het meest indrukwekkende ‘cadeau’ is

33

Complimenteren gaat niet iedereen altijd even gemakkelijk af. Het belangrijkste is dat je ervoor zorgt dat een compliment persoonlijk en oprecht is. Via de site kun je iemand een compliment sturen (maar dat kan natuurlijk ook rechtstreeks). De site geeft ook een zestal tips voor het maken van een aardig compliment: 1 Praat, schrijf of sms altijd in de 'ikvorm'. 2 Complimenteer iemand persoonlijk, niet als onderdeel van een groep. 3 Maak datgene wat je zo bijzonder vindt concreet. 4 Doe het op een manier die bij jou past, mondeling of schriftelijk, of…. 5 Doe het op een manier die bij de ander past. 6 Overdrijf niet, want dan komt het onnatuurlijk over. Succes! Janne Poort van Eeden

De Nacht van de Vervanging p 10 december 2014 gaven BN-ers en raadsleden voor een nacht onderdak aan uitgeprocedeerde asielzoekers. 10 december was het een maand geleden dat het Europees Comité voor Sociale Rechten oordeelde dat Nederland voedsel, kleding en onderdak moet bieden aan ongedocumenteerden. Kan er eindelijk hardop gezegd worden dat opvang een voorwaarde is om te werken aan een toekomst en dat begeleiding nodig is om die toekomst te realiseren?

O

Het ASKV/Steunpunt Vluchtelingen is blij met de steun van raadsleden, fractievoorzitters en BN-ers als Peter R. de Vries, Hanneke Groenteman, Hugo Metsers, Marcel van Roosmalen en Neske Beks. Met een avondmaaltijd en muziek in het Stadhuis in Amsterdam en Utrecht maakten vluchtelingen kennis met de BN-er of het raadslid waar ze bij zouden logeren. Vluchtelingen en BN-ers vertellen waarom ze naar de 'Nacht van de Vervanging' zijn gekomen. Met de fractievoorzitters van SP,

D'66 en PvdA discussiëren ze over wat er al is en wat er nog beter kan. In Utrecht was er een maaltijd bij het Marcuscentrum. In Utrecht worden ongedocumenteerden al jaren, al dan niet met steun van de gemeente, voorzien van bed, bad, brood en begeleiding. Onderdak boden: Utopia, Ella Vogelaar, columnist en dichter Diet Groothuis, Maarten van Ooijen (fractievoorzitter CU), Jules van Dam (directeur Stichting de Tussenvoorziening), en Hilde Koelmans (SP).

Op de foto Sharufa en Caterina bij Ariëlla Verheul, raadslid D66 in Amsterdam.

34

Peter R. de Vries was aanwezig bij de Nacht van de Vervanging. Hij sprak de volgende woorden:

Ik ben hier vanavond niet alleen aanwezig om vluchtelingen, asielzoekers en andere ontheemden een hart onder de riem te steken, maar ook omdat ik me regelmatig schaam voor de manier waarop er in ons land door een gedeelte van de bevolking over jullie wordt gedacht en gesproken. Het lijkt soms wel alsof het in de publieke discussie niet meer over mensen gaat, maar alleen over aantallen, percentages, quota en dossiers. Er wordt vaak op een afstandelijke manier en op een onverdraagzame toon over het vluchtelingenvraagstuk gesproken. Alsof asielzoekers en vluchtelingen profiteurs zijn, gelukszoekers en welzijnsavonturiers. Soms denk ik wel eens dat het ons na de tweede wereldoorlog zo goed is gegaan dat we uit het oog zijn verloren wat begrippen als ‘nood’ en ‘hulp’ echt betekenen. Wij zijn in de bevoorrechte positie dat we geen oorlog hebben, niet geteisterd worden door natuurrampen of dagelijks blootstaan aan terrorisme, rebellie of guerrilla’s. We weten niet meer uit eigen ervaring hoe fijn het is als je in nood door anderen wordt geholpen, letterlijk een toevluchtsoord hebt. En het gevolg lijkt wel dat juist de mensen die het zo goed hebben, die bevoorrecht zijn, het moeilijk vinden anderen die hulp te bieden. Alsof het je eigen verdienste is dat je wieg in het veilige,

beschermde Holland stond – en dat het, omgekeerd, dus ook de eigen schuld van de vluchteling is dat zijn wieg zich in Somalië, Afghanistan of een andere brandhaard bevond. Opvallend is dat Engelandvaarders – Nederlanders die in oorlogstijd naar Groot-Brittannië wisten over te steken– in ons land nog altijd worden geprezen en meestal ook hoog gedecoreerd zijn. Maar als je onder hachelijke omstandigheden en met veel ontberingen – vaak met achterlating van familie, geliefden en bezittingen–duizenden kilometers vanuit Somalië, Congo, Iran, Irak of Afghanistan naar Europa, naar Nederland, naar Ter Apel of Amsterdam hebt weten te vluchten, wachten je geen medailles, maar vooral uitputtende gerechtelijke procedures, lange verhoren en veel cynisme en argwaan. Het heeft me altijd verbaasd hoe lichtvaardig er door veel mensen over wordt geoordeeld dat vluchtelingen hun vaderland hebben achtergelaten. Alsof het een aanlokkelijke uitdaging is om in een ander land, met een onver35

staanbare taal, vele andere gewoonten en een bar klimaat een nieuw bestaan op te bouwen. Alsof zo’n beetje iedereen dat voor zijn lol doet. Ik heb veel gereisd. Ben veel in arme landen geweest. En eerlijk gezegd ben ik die houding daar eigenlijk nooit tegengekomen. Als mensen de keus hebben, kiezen ze vrijwel allemaal voor een menswaardig, gelukkig bestaan in hun eigen land, met hun eigen familie en vrienden, met hun eigen taal en cultuur. Maar ze hebben vaak geen keus. Als je tenminste wilt overleven. Vrij wilt zijn. Te eten wilt hebben. Medische verzorging nodig hebt. En het gekke is ook dat juist de Nederlanders die over de motieven van veel vluchtelingen nogal makkelijk oordelen, zelf nauwelijks de grens over durven. Als ze twee weken op vakantie naar de Costa Brava gaan – ja op vakantie, niet ‘op de vlucht’ – worden ze op Schiphol door familie uitgezwaaid alsof ze een enkele reis hebben geboekt. In de koffer zitten hagelslag, pindakaas en drop. Op de bestemming bestellen ze louter Heinekenbier, want dat kennen ze tenminste. En ze verzamelen zich ’s avonds allemaal bij het restaurant van een Nederlandse expat dat vertrouwde Hollandse kost serveert, in plaats van zich te wagen aan de lokale gerechten. En op de terugreis zeggen ze in het vliegtuig dat ze thuis eerst een bruine boterham met kaas gaan klaarmaken, een glas melk willen drinken en dat ze snakken naar een haring met uitjes. Maar de meeste asielzoekers en vluch-

telingen DIE weigeren zich aan te passen. De ontwikkelingshulp moet omlaag, want die kan veel beter worden besteed. En de grenzen moeten dicht want de ‘quota’ zijn bereikt…Het zijn dat soort dingen die me mateloos irriteren. Ik ben vaak genoeg in verre oorden geweest om te weten hoe onaangenaam het voelt als je niet welkom bent, als de bevolking je met argusogen bekijkt, als je wordt uitgesloten of gediscrimineerd. En dan was ik er nog met geld in mijn achterzak, geldige papieren, perfecte communicatiemiddelen en het geruststellende vooruitzicht dat ik weer snel comfortabel naar huis zou vliegen. En daarom hecht ik er aan vanavond hier te zijn en te beklemtonen dat ik voor mensen die huis en haard hebben verlaten, die in verre landen in arren moede voor noodlot en onheil op de vlucht zijn geslagen omdat hun bestaan, hun toekomst, hun leven bedreigd werd, en die met veel moeite, tegen de stroom in, in een vreemd land toch weer iets proberen op te bouwen, heel veel respect en bewondering heb. Ik herhaal: heel veel respect en bewondering. Wat mij betreft hoeft u nooit te schuilen, zich te verbergen of te schamen. Nee, u kunt fier, met opgeheven hoofd over straat. Want wat u heeft gepresteerd, wat u heeft getrotseerd, wat u heeft opgeofferd is meer dan de meesten van ons zouden kunnen of zouden durven. En dat mogen we ons wel eens wat meer realiseren. Dat wilde ik zeggen. 36

Peter R. de Vries

Zes ambulances voor de Witte Helmen e hebben onze doelstelling ruim overtroffen! Zes ambulances hebben we gefinancierd, we hebben een fantastisch bedrag van 100.681 dollar ingezameld! De vrouwenteams van de Witte Helmen zullen met de ambulances naar de locaties van bomaanslagen rijden en de gewonden in veiligheid brengen. Jullie hebben de positie van vrouwen in hun samenleving versterkt: jullie redden hiermee levens. Dank jullie wel. Het is hier een moeilijke tijd. Het spijt me dat ik de volgende informatie met jullie moet delen. Op de dag dat we ons streefbedrag bereikten, stierven vier van de vrijwilligers van Witte Helmen in Aleppo in hun poging om andere mensen te redden. Op zaterdag om vier uur 's middags zat de dienst van Yasser Hindi, Omar Haj Ali, Ahmad Burghul en Hamze al-Mostafa erop. Ze waren op weg naar huis toen ze bericht kregen dat er een autobom was afgegaan bij een checkpoint bij de stad Masakan, aan de rand van Aleppo. Ze waren dichtbij en schoten onmiddellijk te hulp. Ze waren al begonnen met het helpen van gewonde burgers toen er nog een autobom afging. Zij en nog 15 anderen verloren hierbij hun leven. Eén van de leden van een ander team dat reageerde op de tweede explosie was de vader van Hamza, die ook vrijwilliger is. Hij ontdekte dat zijn zoon bij de aanslag was omgekomen.

W

Eén van de omgekomen vrijwilligers was Yassar Hindi, een ervaren trainer van de Witte Helmen die ik in juni in Turkije ontmoette. Hij heeft meer dan 50 vrijwilligers opgeleid in Syrië om levens te redden tijdens de dagelijkse bombardementen op burgers. Zoals alle dappere vrouwelijke en mannelijke vrijwilligers wisten Yasser, Omar, Ahmad en Hamza dat ze grote risico's liepen. Maar ze hadden hun opvatting van medemenselijkheid, solidariteit en onpartijdigheid gemeen en ze leefden bij hun idee dat "elk gered leven bijdraagt aan de redding van de mensheid". Zij zijn nu verenigd met de 27 andere vrijwilligers van de Witte Helmen die het leven lieten om anderen te helpen.

Op onze Facebook-pagina The Syria Campaign staat een post waar je berichten of condoleances kunt plaatsen voor de nabestaanden en vrienden van Yasser, Omar, Ahmad en Hamza. De vrijwilligers in Syrië lezen deze berichten graag, neem even de tijd om een berichtje te plaatsen.

37

Meer info: www.whitehelmets.org/

Ploumen: binnen twee jaar convenant over duurzaam bankieren inister Lilianne Ploumen (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) wil dat er binnen twee jaar een convenant over maatschappelijk verantwoord ondernemen in de Nederlandse bankensector ligt. Dat stelt zij vandaag bij het in ontvangst nemen van de Eerlijke Bankwijzer, die dit jaar voor de vijfde keer uitkomt.

M

In het convenant moeten afspraken worden neergelegd over zaken als transparantie en duurzame investeringen. Belangrijk, volgens Ploumen, omdat banken de toon zetten voor andere economische sectoren: ‘Of je nu een kledingbedrijf bent of een ondernemer in de voedselindustrie: je bent van banken afhankelijk voor investeringen en kredietverlening. Als banken maatschappelijk verantwoorde keuzes maken, heeft dat automatisch invloed op andere sectoren. Daarom is het zo belangrijk vaart te maken met dit convenant.’

De minister ziet ook de Eerlijke Bankwijzer als een nuttig hulpmiddel voor banken die aan de slag willen met maatschappelijk verantwoord ondernemen. 'De Bankwijzer heeft het onderwerp op de kaart gezet, niet alleen bij de banken, maar ook bij de consument. En voor de banken zijn de concrete handvatten die de wijzer biedt voor duurzaam financieel beleid erg handig.’

De minister is sinds enkele maanden in gesprek met Nederlandse financiële instellingen over een convenant. ‘Banken willen zelf ook graag hun investeringen en kredieten verduurzamen en transparanter worden. Dat merkten we bijvoorbeeld toen we met banken en andere betrokkenen een dialoog organiseerden over landrechten in ontwikkelingslanden. Maar het is voor hen best ingewikkeld om maatschappelijk verantwoord ondernemen in praktijk te brengen. De overheid heeft veel kennis en ervaring waar banken hun voordeel mee kunnen doen’.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen is een van de speerpunten van de hulp- en handelagenda van minister Ploumen. Onlangs heeft zij door een onafhankelijk onderzoeksbureau in kaart laten brengen welke van 86 Nederlandse sectoren een verhoogd risico hebben op maatschappelijke misstanden in hun productieketens. Er is onder meer gelet op het gevaar van kinderarbeid, landroof en slechte arbeidsomstandigheden. Uit de analyse kwamen 13 sectoren naar voren met verhoogde 38

risico’s: bouw, chemie, detailhandel, elektronica, energie, financiële sector, groothandel, hout & papier, land- en tuinbouw, metaal, olie & gas, textiel & kleding en voedingsmiddelen. Naar aanleiding van de sectorrisicoanalyse gaat de minister een dialoog aan met deze dertien sectoren en andere betrokkenen om te komen tot convenanten over maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Op de website www.eerlijkebankwijzer.nl kunnen consumenten het investeringsbeleid van Nederlandse banken vergelijken op het gebied van onder meer mensenrechten, milieu en wapenhandel. Volgens de organisatie heeft de Eerlijke Bankwijzer in de afgelopen 5 jaar geleid tot in totaal 165 meetbare aanscherpingen van het investeringsbeleid van verschillende Nederlandse banken. Binnenkort wordt het initiatief onder de naam ‘Fair Bank Guide’ uitgebreid naar een aantal andere landen, waaronder Indonesië, Brazilië, Japan, Zweden, Frankrijk en België.

De Eerlijke Bankwijzer is een initiatief van Oxfam Novib, Amnesty International, FNV, Milieudefensie, PAX en Dierenbescherming.

'De Verleiders III'

Ons geldsysteem klopt niet meer; we moeten toe naar een andere economie. Dat is een gedachte die op veel plaatsen speelt. Ook bij Vrouwen voor Vrede, die na de Landelijke Dag van 2012 een discussie over een Andere Economie is gestart, aan de hand van het boekje van Helen Toxopeus (zie onze website). Nu bereikt deze gedachte opeens een groot publiek, naar aanleiding van het toneelstuk 'De Verleiders III', over de banken die steeds meer geld creëren. De toneelspelers zijn overdonderd door de reacties bij zichzelf, in de zaal en na afloop van de voorstelling. Zij gaan nu actie voeren. In het programma 'De Wereld Draait Door' van 13 januari deden zij een oproep om een burgerinitiatief te tekenen 'www.burgerinitiatiefonsgeld.nu'. Met 40 duizend handtekeningen moet de Tweede Kamer hierover gaan debatteren. De handtekeningen stromen binnen; de politiek zal zich moeten uitspreken. 39

Irene Hemelaar vrouwenvertegenwoordigster VN 2015 e Nederlandse Vrouwen Raad heeft Irene Hemelaar (45), ondernemer en o.a. directeur LHBTI-emancipatie van de Stichting Amsterdam Gay Pride, voorgedragen als Vrouwenvertegenwoordiger naar de Verenigde Naties. Na haar benoeming door de Minister van Buitenlandse Zaken zal zij in oktober 2015 deel uitmaken van de Regeringsdelegatie naar de Algemene Vergadering van de VN om daar namens de Nederlandse vrouwen de regeringsleiders van de VN-lidstaten toe te spreken.

D

De ambitie van Irene Hemelaar als vrouwenvertegenwoordiger is om op te komen voor de rechten van lesbische, biseksuele en transvrouwen en vrouwen met een intersekseconditie (LBTIvrouwen).

van de Nederlandse Regeringsdelegatie naar de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties.

Met de voordracht van Irene Hemelaar sluit de NVR aan bij een van de prioriteiten van het internationale mensenrechtenbeleid van Nederland dat de rechten van vrouwen en seksuele minderheden wil beschermen. In de Tweede Kamer is bovendien onlangs nog gepleit om Nederland wereldwijd weer leidend te maken als voorvechter van rechten voor lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen en transgenders.

Sinds het ontstaan van de Verenigde Naties in 1945 maakt ieder jaar een Vrouwenvertegenwoordiger deel uit

Successen van de AVAAZ-Akties e laatste tijd hebben we echte successen geboekt, en niet de kleinste! Het gaat hier niet over kleine zaken maar over grote overwinningen van ‘wereldreddend kaliber’ – over klimaatverandering, Monsanto, onze oceanen, het internet, democratie, en nog meer! Er is vandaag een overvloed aan somber stemmende gebeurtenissen in de wereld, maar lees verder en krijg een beeld van hoe onze toekomst er uit zou kunnen zien, als wij maar eendracht bewaren... Na de klimaatmars – echte vooruitgang op vlak van klimaat! Vanuit Europa, de VS en China!

D

zetten tegen de olie- en steenkoolindustrie, om de CO2-uitstoot tegen 2030 “ten minste” met 40% te verminderen. Maar wij gaven niet op, en zij wel! Dit is hoe wij van een “geen sprake van” tot een grote overwinning zijn gekomen: • Door de drijfveer te zijn van de de grootste klimaatactie in de geschiedenis, waarbij er 675,000 mensen

Een van onze 2.600 klimaatacties! Om te beginnen was het cruciaal voor ons dat Europa een nieuwe ronde van ambitieuze mondiale klimaatdoelstellingen zou lanceren, tijdens een recente top in Brussel. Ik voelde mij daarom lamlendig toen ik van ingewijden te horen kreeg dat er “geen sprake” was van een kans dat de EU zich zou ver-

Nederland is hiermee uniek en leidend in de wereld. De VN Vrouwenvertegenwoordiger wordt van oudsher geselecteerd en begeleid door de Nederlandse Vrouwen Raad (NVR). Afgelopen jaar sprak Margriet van der Linden in New York en in 2013 voerde Josette Dijkhuizen het woord.

40

41

• •

•

•

•

in 162 landen op straat zijn gekomen! Door de VN-Secretaris Generaal, 18 ministers, en talloze politici te overtuigen om deel te nemen aan de klimaatmars. Door een petitie van 2,2 miljoen mensen voor 100% duurzame energie aan wereldleiders af te leveren, waaronder de Franse President Hollande. Door lobbyvergaderingen te houden met de klimaat- en energieministers van Frankrijk, Duitsland, Brazilië en het Verenigd Koninkrijk. Door de druk op Polen, een van de grootste belemmeraars van klimaatactie, op te voeren aan de hand van een advertentiecampagne in de Poolse pers, samen met telefoontjes gepleegd door Poolse Avaaz-leden. Door vlak voor de besluitvorming, opiniepeilingen te laten uitvoeren in Duitsland, Frankrijk, Polen en het Verenigd Koninkrijk.

het onmogelijk zijn om klimaatverandering te stoppen.” VS-President Obama reageerde ook op de klimaatmars: “Onze burgers marcheren verder. We kunnen niet doen alsof wij ze niet horen.” Vlak na de zege in Europa, die een momentum creëerde, ontmoette Obama deze week de Chinese President Xi Jinping – Obama beloofde voor billijke emissieafnames, en China beloofde voor het eerst ook voor reducties! Het momentum dat broodnodig was is eindelijk begonnen... Welk bedrijf vormt, na de grote olie- en steenkoolindustrieën, de meest afgrijselijke en harteloze belangenlobby? Inderdaad: Monsanto. En dat is ook waartegen er met behulp van onze gemeenschap een volgende grote overwinning is behaald.

De megafabriek van Monsanto wordt geblokkeerd! Toen Monsanto haar greep op de wereldwijde voedselketen trachtte te versterken door een gigantische nieuwe zaadfabriek in Argentinië te bouwen, stonden Avaaz-leden zij aan zij met de lokale protestbeweging en stopten zij de bouw dit jaar van de grootste GGOzaadfabriek in Latijns Amerika. Monsanto is een megacorporatie van 60 miljard dollar die haar handen aan onreine praktijken vuil maakt. Dit is hoe we hebben geholpen hen te stoppen: • Een petitie van 1 miljoen man gelanceerd, overstelpt met duizenden berichten. • Met topadvocaten gewerkt aan een document dat bewees dat de Milieueffectbeoordeling van Monsanto il-

De klimaatmars was een doorbraak, die door talloze presidenten werd geciteerd tijdens hun toespraken op de jaarlijkse VN-bijeenkomst. Alhoewel honderden organisaties aan de klimaatmars en de overwinning in Europa hebben bijgedragen, was onze rol essentieel. Aldus de BBC: “De acties brachten meer mensen op straat als ooit tevoren, gedeeltelijk dankzij het organisatorisch vermogen van de e-campagne groep Avaaz.” De Duitse minister voor milieu zei: “Ik wil graag de miljoenen mensen die zich bij Avaaz hebben aangesloten bedanken... Zonder publieke steun zal 42

’s Werelds grootste zeereservaat is tot stand gekomen! - Om dit belangrijke reservaat te creëren riepen 1 miljoen onder ons de VSregering op om te ageren, en lieten wij onder andere een opiniepeiling uitvoeren in Hawaï. Uiteindelijk maakte President Obama zich sterk voor het beschermen van een gebied zo groot als Zuid-Afrika in de Stille Oceaan, ondanks de sterke lobby uit de vissersindustrie! Netneutraliteit werd zowel Europa als in de VS beschermd! - 1,1 miljoen van ons lobbyden het Europees parlement om het vrije en democratische internet te beschermen, aan de hand van sterke regels betreffende netneutraliteit. In weerwil van grote telecombedrijven heeft onze moeite bijgedragen aan de overwinning! In de VS nam Obama zo’n sterke positie in ter bescherming van netneutraliteit, dat de telecombedrijven helemaal “verbijsterd” achterbleven.

legaal was, wat voor ophef in de media zorgde. • Een peiling uitgebracht waaruit blijkt dat twee derde van de lokale inwoners tegen de fabriek waren. • Lokale bewoners ondersteund om hun kracht op te bouwen en een winnende strategie te ontwikkelen. De plaatselijke leidster Celina Molina zei: “Nadat meer dan een miljoen Avaaz-leden zich bij de bevolking van de Malvinas Argentinas aansloten, wonnen we een belangrijke slag in de strijd tegen Monsanto! Van het verkrijgen van documenten die ons eerder ontzegd werden door de autoriteiten, tot het laten uitvoeren van een cruciale opiniepeiling, was Avaaz van cruciaal belang in de strijd tegen de komst van de grootste trans-genetische zaadfabriek in onze achtertuin.”

Braziliaans parlement maakt korte metten met geheime stemmen! - Na een aantal maanden intensief campagnevoeren met onder andere vele telefoontjes, stunts en media-aandacht, overtuigden Avaazers in Brazilië (nu bijna 7 miljoen leden!) het parlement om de onfatsoenlijke praktijk van het “geheime stemmen” bijna volledig te verbannen. Het is een enorme overwinning voor een van ’s werelds grootste democratieën.

En ook nog grote zeges inzake onze Oceanen, het Internet, en de Democratie '‘Niets te verbergen!’ protest, Brasilia. Dankzij enkele duizenden Avaaz-leden die maandelijks doneren om ons kleine team te ondersteunen, kunnen wij meerdere kwesties tegelijkertijd aan. Hier volgen nog een aantal grote overwinningen van de laatste weken:

43

Two Raging Grannies, documentaire Shirley (85) en Hinda (91) zijn hét bewijs dat een mens nooit te oud is om een verschil te maken in de wereld. In de documentaire Two Raging Grannies gaan de vrouwen op zoek naar antwoorden op hun vragen over de huidige economie: want hoe werkt economische groei? Gewapend met een flinke dosis humor en een bewonderenswaardige levenslust trekken Shirley en Hinda op hun scootmobiel door de Verenigde Staten, waar ze in gesprek gaan met mensen van verschillende sociale lagen, tot aan de tycoons op Wall Street toe. Shirley en Hinda zijn twee Amerikaanse nes: "De reis van deze 'unusual suspects' vrouwen, beide geboren in de jaren '20 is af en toe zeer ontmoedigend. Shirley van de vorige eeuw. Hun lichamen ver- en Hinda worden vanwege hun leeftijd tonen inmiddels de nodige tekenen van en het feit dat zij zich als gewone burouderdom, maar hun geest is scherper gers bezighouden met zoiets ingewikdan ooit. Wat begint als een simpele on- kelds als macro-economie - vaak niet derlinge discussie over economie, groeit eens serieus genomen. Terwijl ze probeal snel uit tot een ware kruistocht, die ren mensen aan te zetten om kritisch na hen dwars door de Verenigde Staten te denken over de duurzaamheid van leidt. Ze duiken de schoolbanken weer constante economische groei, worden ze in, worden 'ouderwets' uit de klas ge- uit collegezalen gezet, uitgelachen bij stuurd, gaan het podium op tijdens een een presentatie op Wall Street en becongres op Wall Street en worden zelfs dreigd door beveiligers. Met Two Ramet de dood bedreigd. Toch houden ze ging Grannies hoop ik niet alleen de vast aan hun missie: de wereld tonen economische discussie, maar ook die waar het mis ging met de westerse eco- over ouderdom open te breken. Ik was nomie. Shirley en Hinda zijn vastbeslo- diep geraakt door de energie van Shirley ten om te leren hoe economie werkt. In en Hinda. Als ik ooit half zo stoer word hun reis groeit hun bewustzijn over de als deze dames, ben ik niet bang oud te vernietigende kracht die de economische worden. Te zien op groei heeft op de wereld en al het leven http://www.npo.nl/2doc-two-ragingop de planeet. Regisseur Håvard Bust- grannies/28-12-2014/VPWON_1209395

44

Boekenrubriek binnen de Chinese maatschappij en gekoppeld aan mensen ziet hoe gewelddadig een regime ook buiten oorlogstijd kan zijn. Een regime dat aan de verkeerde kant begint. Want ook in het boek wordt verwezen naar wat iedereen tegenwoordig weet: als mensen het beter hebben krijgen ze minder kinderen. Mo Yan “Kikkers”, 2e druk 2012 Breda. (Uitgeverij de Geus.nl ISBN 978 90 445 1835.1 Lineke Schakenbos

Karen Armstrong’s boek over religie en geweld

Zijn religies de schuld van het grote bloedvergieten in de geschiedenis? Duizenden jaren heeft de mens niet beschikt over voldoende middelen om zichzelf te gronde te richten, ondanks zijn destructieve aanleg – maar met de massavernietigingswapens is hij nu wel degelijk in staat dat te doen. De gewelddadige drang in de mens wordt vaak verbonden met het religieuze: oorlog en religie lijken onontwarbaar verstrengeld te zijn. Karen Armstrong windt er geen doekjes om. Ze schrijft openhartig over die verstrengeling. Maar tegelijkertijd laat ze zien dat naast de kruisridder die in de middeleeuwen dood en verderf zaaide en de jihadist die dat tegenwoordig doet, er in religies ook altijd een Jezus of een Boeddha is geweest, pleitend voor vrede en verzoening. Ze toont bovendien aan dat de

Duizenden vrouwen, meisjes en …jongens gedood in China.

Nobelprijswinnaar (2012) Mo Yan schreef in het boek Kikkers over de eenkind politiek van China. Eerst maken we kennis met een gynaecologe die vrouwen helpt rond de bevalling. Daarna doet ze actief mee aan de nieuwe politiek van een kind per gezin. Ze plaatst spiraaltjes soms met veel druk, ze voert abortus uit, waarbij ze ook de overheidspolitiek gebruikt als middel. Vrouwen sterven, meisjes en jongens worden geaborteerd. En we weten bijna zeker dat er veel meisjes verstikt zijn omdat ouders liever een zoon hebben. Ik wil dit boek noemen omdat je van 45

Koningin Wilhelmina, die duidelijk een moderner staatsbestel nastreefde, maar de zittende politici die daar moeilijk toe te brengen waren. Met als gevolg dat kabinetten vaak moeizaam tot stand komen, de Indonesië kwestie, de Greet Hofmans affaire. Het verschil tussen Wilhelmina en Juliana, die zij terzijde stond tot aan haar pensioen in 1959.

Bron: De Bezige Bij

Vrouw achter de troon. Marie Anne Tellegen 1893-1976 W.H. Weenink

Recent is verschenen de boeiende biografie van Marie Anne Tellegen. Ik heb die achterelkaar uitgelezen. Na haar studie aan de Universiteit van Utrecht wordt ze in1921 ambtenaar op de secretarie van de gemeente Utrecht op de afdeling Maatschappelijke Aangelegenheden en Statistiek en na 10 jaar wordt ze benoemd tot plaatsvervangend gemeentesecretaris. Ze heeft in die periode volop de gelegenheid om haar linkse idealen, buiten de politiek om, naar voren te brengen. Vooral haar standpunt over de plaats van de vrouw in de maatschappij komt regelmatig naar voren: het recht van de getrouwde vrouw op arbeid. Wat de zin van oorlogvoeren betreft, zal ze altijd de bedenkingen houden die ze vóór de oorlog al uitte door haar lidmaatschap van de Algemeene Nederlandsche Vrouwen-Vredebond. Op de jaarvergadering in 1939 van de Vereniging van Vrouwen met Academische Opleiding vraagt ze begrip voor vrouwen die van mening zijn, dat je door je aan te sluiten bij een Korps Vrouwelijke Vrijwilligers medeplichtig bent aan het in stand houden van een wereld van wapengeweld. In het voorjaar van 1942 weigert de burgermeester van Utrecht om borden langs de toegangswegen van Utrecht te plaatsen: “Voor joden verboden”. Daarop wordt de burgemeester ontslagen en vervangen door een NSB’er. Op

onderliggende motieven voor het gebruik van geweld vaak heel weinig met religie te maken hebben, maar sociaal, economisch en politiek van aard zijn. Daarmee corrigeert ze het overheersende beeld dat religies de schuld zijn van het grote bloedvergieten in de geschiedenis. Over de auteur: Karen Armstrong is een van de meest vooraanstaande en meest gelezen schrijvers op het gebied van godsdienst. Haar werk is vertaald in veertig talen en omvat bestsellers als Een geschiedenis van God (1995), De strijd om God (2000), Islam (2001) en De kwestie God (2009). Boekgegevens: Auteur: Karen Armstrong | Titel: In naam van God – Religie en geweld | Vertaling van: Fields of Blood | Uitgeverij: De Bezige Bij | Aantal pagina’s: 548 | Prijs: € 24,90 | ISBN: 978902348877 | 46

Uitgeverij Boom Amsterdam ISBN 978 90 8953 361 6

Foekje Thoomes.

Afghaanse vrouwen en politiek

Uit een Oxfam Novib-rapport blijkt dat Afghaanse vrouwen systematisch worden uitgesloten van vredesonderhandelingen en gesprekken over de toekomst van Afghanistan. Bereikte verbeteringen in de positie van vrouwen zouden zo in de onderhandelingen weer kunnen worden opgeofferd. Dit ondermijnt de kansen op duurzame vrede en bedreigt de vooruitgang in de mensenrechtensituatie. In het rapport Behind Closed Doors inventariseerde Oxfam 23 bekende vredesoverleggen tussen de Taliban, de Afghaanse overheid en de internationale gemeenschap sinds 2005. Bij niet één overleg tussen Taliban en de internationale gemeenschap was een Afghaanse vrouw aanwezig. Als vrouwen geen actieve rol krijgen, zullen de vrouwen weggedrukt worden in armoede en rechteloosheid. Dat zou een bittere erfenis zijn van deze oorlog in Afghanistan.' http://vredessite.nl/nieuws/afghanistan_781.html

het moment dat deze in dienst treedt, vraagt zij, inmiddels secretaris v.d. burgemeester, om voor een afvloeiingsregeling in aanmerking te komen omdat zij geen kans ziet om vruchtbaar met hem samen te werken. Dat geeft haar de mogelijkheid zich volledig in het verzet te storten. En dat blijft niet onopgemerkt. Dat heeft tot gevolg dat zij in 1945, op voorstel van W. Schermerhorn en de toenmalige secretaresse van Koningin Wilhelmina, uitgenodigd wordt voor de functie van Directeur van het Kabinet van de Koningin. Zij aanvaardt deze functie na enige twijfels. Zij moet daarvoor tot haar verdriet van Utrecht naar Den Haag verhuizen. Bij dit alles gaat het niet alleen over Marie Anne maar krijg je ook een beeld wat er zich achter de schermen heeft afgespeeld in politiek Nederland in de tijd na 1945. 47

Stiltekringen in het hele land Amsterdam Elke woensdag: Wake tegen de wapenhandel Beursplein 13.00-14.00 uur: Saskia Molin, tel. 020-6764625. Iedere eerste Vrijdag van de maand: 12.45-13.45 uur bij het Lieverdje op het Spui. Vrouwen in het zwart. Wake voor vrede in Israël/Palestina. Info: Lily v.d. Bergh, tel. 020-6223661 www.vrouwen inhetzwart.nl. Drachten Stille Wake op elke laatste donderdag van de maand van 19.15- 20.00 uur voor de Doopsgezinde Vermaning in het centrum. Breda Vredeswandeling. Iedere eerste zaterdag van elk nieuw seizoen wordt er een stiltewandeling gehouden om de Asterdplas van ongeveer een uur. Mannen zijn ook welkom. De stiltewandeling is een initiatief van Stichting Ondersteuning Katechese. Voor informatie H. Stassen -76-5651987 en/of M. Visbeen 076-5813312 Groningen Stille Wake door Vrouwen en Mannen in het Zwart om de week op zaterdag. Tijd: 13.00-14.00 uur op de Grote Markt. Leuze: Israël stop de bezetting van Gazastrook en Westelijke Jordaanoever. email: [email protected] Leeuwarden Iedere laatste donderdag van de maand 19.30-20.00 uur vredeswake bij de Waag. Utrecht Wake van Vrouwen in het Zwart Utrecht. Laatste zaterdag van de maand op de stadhuisbrug in Utrecht van 13.00-14.00 uur, mannen in het zwart zijn ook welkom. Stil protest tegen de bezetting van Gazastrook en Westelijke Jordaanoever en Jeruzalem en voor de ontruiming van de settlements. Voor meer info of deelname of i.v.m. wel/niet doorgaan van de wake, tel. 030-2413646 of e-mail: [email protected] Zeeland Iedere woensdag in Koudekerke. 18.30-20.00 uur, Kerk op het Dorpsplein. Regelmatig ook stiltekringen in Middelburg.Voor meer informatie: Lidy Weststrate tel. 0118-552170. Maastricht Laatste donderdag van de maand op de markt in Maastricht van 18.15-19.15 uur, mannen in het zwart zijn ook welkom. Stil protest tegen de bezetting van Gazastrook en Westelijke Jordaanoever en Jeruzalem en voor de ontruiming van de settlements. Voor meer info of deelname of i.v.m. wel/niet doorgaan van de wake, tel. 0611307410 of email: [email protected]

48