VAN DE RECTOR TRIERREIS GYMNASIUM 3 HOOR HOE DE BOOR DOOR DE SCHEDEL DRINGT DE CULTUURDAG DERDE KLAS VOLLEYBAL V6 - DOCENTEN V4 OP ONDERZOEK ORVELTE NAAR DE SLAGVELDEN ROND VERDUN GESLAAGD! POP EN POËZIE 2014 MENEER IK SNAP DE UITLEG WEL, MAAR … VOORBEREIDING ROMEREIS V4 SPORTDAG 1E EN 2E KLASSEN REANIMEREN EN DEFIBRILLEREN NAAST SCHOOL: HAJAR FARGAN NA SCHOOL: JULIUS WINTER
1 3 5 7 9 10 11 12 13 16 19 22 25 27 1 29 31
Redactie: T. Brüggemann M.S. Kuyper T.E. van Veen L. de Vries Eindredactie: M.S. Kuyper
VAN DE RECTOR Afsluiting van een schooljaar Een school is eigenlijk een soort boerenbedrijf: ieder seizoen kent zijn eigen gebeurtenissen en zijn pieken en dalen in activiteit. De nu net begonnen zomervakantie is natuurlijk een voorbeeld van zo’n dal, al is er wel enige activiteit en is de school geen enkele week helemaal gesloten. De administratie werkt nog lange tijd door en in en rond de school vinden op dit moment al voorbereidende werkzaamheden plaats voor de grote verbouwing die over tien maanden zal beginnen, daarover hieronder meer. De groten pieken van het einde van het schooljaar zijn goed verlopen: er zijn weer heel veel leerlingen over en we hadden goede examenresultaten, zo’n 94% geslaagden, leerlingen, inmiddels oud-leerlingen, op wie we trots zijn! Meer over de nieuwe kantine Zoals ik u vorige keer al schreef, zal er dan onder het wegdek van de poort een grote kantine worden gebouwd, dus ondergronds. De nieuwe kantine zal vanuit beide zijvleugels van het gebouw toegankelijk zijn. De volgende doorsnede geeft een aardig beeld:
1
Er zal in de nieuwe kantine slechts weinig daglicht zijn, maar door de glazen bouwstenen in het fietspad zal er wel enig licht naar binnen vallen. Die glazen bouwstenen zijn overigens ook het enige waarin het uiterlijk van het gebouw zal veranderen, want ons beschermde monument mag natuurlijk niet worden aangetast. De nieuwe kantine zal maar liefst 360 m2 toevoegen aan ons gebouw, dus een enorme ruimtewinst. Onderstaande impressie van architect André van Stigt geeft een indruk van de nieuwe ruimte, let niet op het meubilair en andere details, dat wordt vast allemaal anders.
De belangrijkste werkzaamheden zullen waarschijnlijk eind april komend jaar beginnen, voor kerst 2015 moet het af zijn. En dan natuurlijk een feestelijke opening. Ruim voor het 100-jarig bestaan van de school in februari 2017 zullen we een ruime kantine hebben, eindelijk… Men vraagt mij wel eens of ik tijdens dat lustrum nog rector zal zijn, nou, daar kunt u zeker op rekenen, voorlopig ben ik nog niet weg! Ik wens iedereen een goede zomervakantie!
2
Trierreis Gymnasium 3 Omstreeks 16 voor Christus werd door de Romeinen onder keizer Augustus de nederzetting Augusta Treverorum gesticht, het huidige Trier. Aan het eind van de derde eeuw verhief keizer Diocletianus deze stad, die inmiddels Treveris werd genoemd, tot Romeinse keizerlijke residentie en tot hoofdstad van het westelijke deel van het Romeinse rijk. De stad kreeg de bijnaam "Roma Secunda", het tweede Rome. Van 4 tot en met 6 juni hebben de leerlingen uit Gymnasium 3 de stad bezocht, onder leiding van docenten Deinema, Heijkoop, Schuddeboom, Mesman, Hoogeveen en de rector.
Elk jaar maakt G3 een driedaagse reis naar Trier. Dit jaar waren we met maar liefst zeventig leerlingen en zes begeleidende docenten. Woensdag 4 juni vertrokken we om 8.00 uur in een dubbeldekker, bestuurd door onze opgewekte chauffeur Peter. Eén tussenstop bij Nederweert, het landschap begon steeds meer te glooien, en rond 13.30 uur waren we in Trier. Het weer zat een beetje tegen, maar minder dan we gevreesd hadden. Die paar druppeltjes hebben het programma niet verstoord. We gingen meteen, in drie groepen met elk twee docenten, een wandeling door de stad maken. We bezochten 3
onder andere de beroemde Romeinse Porta Nigra, de imposante Middeleeuwse Dom en één van de Romeinse badhuizen. En er was ook nog tijd om van het moderne Trier te genieten: een gezellige stad met vele ijssalons en terrasjes: oefenen voor Rome dus! ’s Avonds at de helft van de groep bij pizzeria Astarix (sic), de andere helft bij Grieks restaurant Delphi. En toen in de bus naar ons hotel: Eifelblick, twaalf kilometer buiten Trier. Na het verdelen van de kamers was er nog genoeg vrije tijd, die we op het uitgestrekte terrein van het hotel doorbrachten: we gingen voetballen en schommelen met prachtig uitzicht op het Eifellandschap en een gezellig kampvuur, waar een flink aantal nachtegaaltjes hun zangtalenten tentoonspreidde. Donderdagochtend eerst een goed Duits ontbijt en dan met de bus de inmiddels al vertrouwde stad in. Het was prachtig zonnig weer geworden. We hadden een goed gevuld programma: de Basilica van keizer Constantijn, het Romeinse amfitheater, het museum, de Romeinse brug over de Moezel, nog een badhuiscomplex en nog één…. En ook deze dag was er tijd voor ijsjes en winkelen. Astarix en Delphi verzorgden weer het avondeten (de groepen waren natuurlijk gewisseld) en dan met de bus terug naar Eifelblick, waar we net als woensdag heel gezellig met schommels, voetbal en kampvuur de avond doorbrachten. Vrijdag was alweer de dag van vertrek. Ontbijten, inpakken en om half tien in de bus op weg naar Amsterdam. Dit keer met een tussenstop, mooi halverwege, in Heerlen. Daar bezochten we het Thermenmuseum (inderdaad: weer een Romeins badhuis! Alle leerlingen van G3 zijn nu specialisten). Daarna had iedereen nog ruim een uur om te lunchen, voordat we verder gingen. Het vervolg van de rit verliep voorspoedig en om vijf uur waren we terug bij school. De Trierreis voor G3 neemt nu al acht jaar een vast plekje in het gymnasiumprogramma in. Centraal staat steeds: historische bezienswaardigheden bezoeken in een levendige stad en in een ontspannen sfeer. Hoe waardevol zo’n reis is, werd ook nu weer bevestigd. Rik Deinema (docent klassieke talen)
4
Hoor hoe de boor door de schedel dringt De school zit vanzelfsprekend boordevol leerlingen met allemaal interessante ouders. Van die ouders wil je zo nu en dan heel graag gebruik maken. Zoiets gebeurt dan meestal door een samenloop van omstandigheden. Zo ook in dit geval. Docent biologie Tjeerd Volbeda gaf dit jaar les aan Eva Menovsky en het één leidde tot het ander. Prof. dr. Tomas Menovsky (vader van Eva uit de vijfde en Zoë uit de derde klas) was bereid helemaal vanuit Antwerpen af te reizen naar de aula van Het Amsterdams om een lezing te geven voor de leerlingen uit V5 die het vak biologie volgen. De heer Menovsky is neurochirurg (onder andere gespecialiseerd in neurologische kanker) en, zo bleek, een begenadigd spreker. Op ontspannen en zo nu en dan ook humoristische wijze gaf de heer Menovsky college over de hersenen. Met een fijn gevoel voor understatement begon hij met te stellen dat hij niet zoveel kennis over de werking van de hersenen bezat als de docenten biologie op school. Hij was als chirurg meer de vakman, de fietsenmaker, die de boel indien nodig kon repareren. De leerlingen waren de hele lezing zeer geboeid. En geen wonder: de hersenen en het opereren van de hersenen zijn fascinerende en soms huiveringwekkend onderwerpen. De foto’s en filmpjes die de professor gebruikte ter ondersteuning van zijn verhaal logen er niet om. Schedels die werden gelift, bloedstolsels die werden verwijderd, verschrikkelijke verwondingen; de rillingen liepen zo nu en dan over de ruggen van de toehoorders, zowel bij de leerlingen als bij ondergetekende. De geluiden bij de opnames, die van de elektrische boor, van de handzaag en die bij het wegzuigen van het een en ander, waren niet mis. En ondertussen kreeg een ieder unieke inside information over de hersenen en het beroep van hersenchirurg. Na afloop was er gelegenheid om de verschillende objecten die de heer Menovsky had meegebracht te bekijken en vast te houden (geprepareerde hersenen, schedels en medische apparatuur). Zijn twee dochters assisteerden hem daarbij met zichtbaar enthousiasme. TVV
5
6
De cultuurdag derde klas In alle leerjaren bezoeken de leerlingen voorstellingen en tentoonstellingen en krijgen zij kunstlessen, maar de derde klassen komen daar een beetje bekaaid af, zo bleek. Daarom worden de leerlingen uit de derde nu getrakteerd op een cultuurdag, met actieve workshops waarbij het niet om cerebrale activiteiten gaat, maar om bewegen, tekenen, fotograferen en zingen. Gek is dat: in de laatste week van school zijn de maandag en dinsdag eigenlijk heel normaal, met lessen waarin de laatste toetsen worden besproken, maar de rest van de week helemaal niet. Op woensdag hebben de eerste en tweede klassen sportdag, de vierde klas is op excursie, de leerlingen uit de vijfde zitten thuis hun herexamen te leren en de derde heeft dus deze cultuurdag in een heerlijk leeg gebouw.
Alle grote lokalen, de gymzalen en de aula waren 25 juni bezet door groepjes leerlingen en hun instructeurs. De workshops werden gegeven door docenten van Kunstgras, een organisatie gespecialiseerd in kunstonderwijs, en dat is maar goed ook, want wij docenten van Het Amsterdams zijn heel flexibel, maar deze lessen kunnen wij niet één, twee, drie geven. Wat te denken van popping, animatie, djembé of Bollywood? Acrobatiek, light graffiti, windsculpturen, soap schrijven, film maken of digitale fotografie? Een workshop dj, bodywackers, rap of hip hop? Het kon allemaal. Het was bijzonder leuk om door die lege school te lopen en van alles te horen en te zien. In het lokaal aardrijkskunde zag ik wild dansende leerlingen, in de gymzaal klommen mensen op elkaars rug, bij Duits en Engels werd er druk getekend en gefilmd
7
en het lokaal Frans was even een broedplaats voor toekomstig dj-talent. Toen ik bij de workshop soap schrijven naar binnen liep, dacht ik een groepje serieus schrijvende leerlingen aan te treffen, maar het tegendeel was waar: men was door middel van wilde stemoefeningen bezig zich op te warmen. Ten slotte vond ik in de aula een groepje bodywackers, dat door middel van felgekleurde buizen mooie melodieën maakte. De vakantie lonkte, maar toch had bijna iedereen het, volgens mij, vooral naar zijn zin deze dag, gelet op de ontspannen sfeer en de positieve reacties van de begeleiders en pupillen. Eens te meer bleek dat onze leerlingen heel veel kunnen. MK
8
Volleybal V6 – Docenten Op woensdag 11 juni vond de jaarlijkse volleybalwedstrijd van de examenkandidaten tegen hun docenten plaats. Het was de dag voor de uitslag van het examen bekend werd, dus er heerste al een behoorlijke hoeveelheid gespannenheid, naast de gezonde wedstrijdspanning. Gelukkig was de uitslag een dag later een stuk positiever, want de leerlingen werden door de docenten eenvoudigweg van het veld geslagen. Het docententeam won in straight sets en met overtuigende cijfers. Na de wedstrijd was er een BBQ voor alle kandidaten en docenten. Daar kon tijdens het eten gezamenlijk worden teruggeblikt op de wedstrijd en vooruitgezien naar het telefoontje van de afdelingsleider de volgende dag met de mededeling: Je bent ge…. TVV
9
V4 op onderzoek Soms moet je tijd en ruimte vrijmaken om in het veld onderzoek te doen. En soms kan je dit onderzoek niet in de omgeving van de school doen. Dus dan moet je op pad, op onderzoek uit, en dat doen we aan het einde van dit schooljaar met alle leerlingen uit V4. Ze gaan drie dagen de deur uit om verschillende thema’s te bestuderen, om veldwerk te doen en om de bijbehorende onderzoeksvaardigheden en veldwerktechnieken aan te leren. De verschillende projecten zijn gericht op de vier profielen en dan vooral op kernvakken binnen die profielen. Zo gaan de leerlingen uit de maatschappijprofielen naar Verdun of Rotterdam. In Verdun verdiepen ze zich in de Slag om Verdun, waarbij de aandacht voornamelijk zal gaan naar de omstandigheden waaronder de soldaten in de Eerste Wereldoorlog moesten vechten en overleven. De groep die naar Rotterdam gaat, bezoekt daar de haven en doet sociaalgeografisch onderzoek in het gebied ten zuiden van Rotterdam. Geschiedenis is het kernvak bij Verdun; aardrijkskunde en economie zijn dat in Rotterdam. De meeste leerlingen met biologie in hun profiel gaan naar het veldstudiecentrum in Orvelte (Drenthe), waar ze ecologisch onderzoek leren doen, de bijbehorende technieken leren en leren toepassen in de verschillende biotopen en een presentatie verzorgen van de resultaten. Dit project hoort binnen het profiel Natuur en Gezondheid. De overige leerlingen met een natuurprofiel, die in ieder geval natuurkunde volgen, gaan naar Bunnik en Utrecht waar ze allerlei activiteiten ondernemen die onderdeel zijn van de vakken natuur- en scheikunde. Ze bezoeken onder meer het KNMI en gaan naar het Universiteitsmuseum van de Universiteit van Utrecht en ze voeren een stralingspracticum uit. Al met al een boeiend scala aan activiteiten, waarbij de theorie die we op school in de lessen bespreken in de praktijk kan worden teruggezien en onderzocht en waarbij de leerlingen verschillende veldwerktechnieken leren toepassen. Tjeerd Volbeda (conrector en docent biologie)
10
Een korte impressie van de excursie naar Orvelte Tijdens de excursie naar Orvelte hebben de leerlingen met biologie zich verdiept in veldwerktechnieken en het opzetten van een eigen onderzoek. Na de lunch vertrokken alle kinderen op de fiets de omgeving in om kennis te maken met het historisch landschap rond Orvelte: Reijntjesbos, Noordesch en heidevelden. Ze maakten deze dagen kennis met technieken waarmee men planten, dieren en bodem in kaart kan brengen en ze hebben met hun onderzoeksvragen verbanden kunnen benoemen voor dat wat ze in het wild tegenkwamen. Natuurlijk was er ook ruimte voor ontspanning en rust in de zon die volop scheen. Romke Koch (docent biologie)
11
Naar de slagvelden rond Verdun Dit jaar wordt herdacht dat de Grote Oorlog (de Eerste Wereldoorlog) honderd jaar geleden uitbrak. Een groep leerlingen van V4 bracht een bezoek aan slagvelden rond Verdun, de stad die koste wat het kost tijdens deze oorlog in Franse handen moest blijven en waar duizenden soldaten stierven. Doel van de excursie was de leerlingen kennis te laten nemen van de, vaak onmenselijke, omstandigheden waaronder de soldaten moesten vechten en probeerden te overleven aan het front. Een zeer bevlogen gids maakte met de groep een wandeling door de bossen waar het Amerikaanse leger in 1918 een schijnbaar onneembare linie van het Duitse leger wist te doorbreken. Het museum Romagne ’14-’18 werd bezocht, waar de leerlingen allerlei gevonden voorwerpen, waaronder veel persoonlijke bezittingen van soldaten, bekeken en, zeer uitzonderlijk voor een museum, mochten vasthouden. Het enorme betonnen, en toch grotendeels kapot geschoten, Franse fort Douaumont werd van binnen en buiten bekeken. Verder kwamen tijdens het verblijf onder meer aan bod: het dagelijks leven in een Duits kamp vlak achter de linies, oorlogskerkhoven van Fransen en Amerikanen, herdenkingsmonumenten, een door duizenden granaten van de aardbodem verwijderd dorp en de jarenlange strijd om een heuvel met nog zichtbare loopgraven en (kleine) ingangen naar gangen waardoor soldaten kropen om de strijd onder de grond voort te zetten. Ruud Mesman (docent geschiedenis)
12
Geslaagd! Vier diploma-uiteikingen waren er nodig om alle geslaagden hun diploma te overhandigen en allen persoonlijk toe te spreken. Zo’n 94 procent van de leerlingen is geslaagd, één leerling moet door omstandigheden nog examen doen in het zogenaamde derde tijdvak, half augustus. Vier leerlingen slaagden cum laude (alle cijfers acht of hoger) en Maryam Khelil won de Jef Colle Prijs, een aanmoedigingsprijs voor een leerling die uitblinkt in de bètavakken. De prijs bestaat uit een oorkonde en een studiereis naar een wetenschappelijk instituut.
13
Geslaagd Gymnasium Alissa Griffioen, Esmee van Dijk, Anne Welling, Annel Koomen, Ayoub Taj, Daniël Bieckmann, Dion Fleury, Emiel Koridon, Floris SombeekEigenbrood, Hanneke van der Paardt, Ithri Kaman, Jannes van Ingen, Joeri Niekel, Justine Tang, Khymo Moestadja, Lieke Veelers, Luna Schumacher, Marijn Silbermann, Maryam Khelil, Mayra Hand, Nabila Khodabaks, Pamela Sneekes, Pippi van Ommen, Rascha Fresen, Ronja Heilbron, Roos Daemen, Saja Koppert, Timothy Bland, Tolgahan Ögretmen, Victoria Azavedo, Wiebe Schokker, Youssra Salhi
Geslaagd Atheneum Abe Feenstra, Alex Bogaards, Alex Leestemaker, Alex Alonso, Anne Carine de Waard, Anne-Louise Smit Sibinga, Arthur van Leeuwen, Bart van Wijck, Bob Merkx, Buck van der Kolk, Cas van der Schaaf, Catrien de Vries, Charlotte Verweij,
14
Daanisj Mahabier, Daniël Willis, David van Westrop, Desirée Oey, Dido de Wolf, Dimitri van Capelleveen, Donna Samwel, Dore Luttik, Ea Werner, Elise Mol, Esmée Dijk, Esther Haselager, Eva van de Wardt, Faisal Elhassan, Felix Grosfeld, Frederik Ariëns Kappers, Guusje van Tienhoven, Henk Baumfalk, Jan van der Harst, Jason Nelemans, Jelle van Poortvliet, Jelte Schat, Jens Bloem, Jesse Vriesema, Jessy van der Bogt, Jip Walther Boer, Johan Vreeburg, Johanna Ramaer, Joost Ingen-Housz, Jülide Boyraz, Julie de Jong, Julius Roeleveld, Kalle van den Akker, Kaoutar Belharch, Kelsey Vis, Laura Kamer, Laurens Verweij, Lisanne Verschuur, Lois Deden, Lucie Jansen, Luna Arevalo Valderrama, Magali Feenstra, Manja Leenaars, Maria Scholten, Marijn Kallenberg, Marina Krijgsman, Marthe Wouters, Martin Meyers, Matthew Overste, Max Baneke, Max den Hoed, Maxim van den Broeke, Milo Nanlohy, Nikki van Beusekom, Nikki Zwaan, Nina Onkenhout, Ole Hofman, Pauline Baanders, Raf Martinez Alders, Raven Aluvihare, Rebecca de Jong, Rienck Brouwer, Rim Romane, Roos Schulte, Sam Smiers, Sam van Roeden, Sandor Bodon, Sean Dooijeweerd, Sebastiaan Jansen, Sebbe Poll, Selma Ali, Shane Koppers, Shane O'Callaghan, Sofie Visser, Soumaya Bazi, Steije Jansen op de Haar, Storm Mens, Tess Treurniet, Thijs Zwagerman, Thomas Abma, Thomas Visser, Tijmen Amory, Tomas Papousek, Tomas Soolsma, Tony Zeljkovic, Toon van Gelderen, Tori Kok, Wiebe Jelsma, Wieger Stroo, Yasmine Zekhnini, Ymke Horwitz
15
Pop en Poëzie 2014 Het begon natuurlijk al goed voordat de avond echt begonnen was: Jennifer Hensens dierengedichten kwamen langs op Facebook, de aula was uitverkocht (meer dan uitverkocht bleek later - het publiek moest stoelen halen om er nog bij te kunnen zitten) en eenmaal binnen kon je meteen mee ‘awiemawappen’ met In the Jungle, the Mighty Jungle. Het decor van Cherissa Snijders, die een jungle had geknipt en geplakt, was prachtig en aan de pilaren in de aula hing voor iedereen een knuffeldier. Voordat iemand nog maar op het podium gestaan had, was het publiek al helemaal ingewijd in het thema van de avond: Beestachtig. Aike en Hajar, die de avond perfect presenteerden, lieten voorafgaand aan de optredens de dubbelzinnige relatie die mensen tot dieren hebben zien: hoe irritant dieren kunnen zijn en hoe bewonderenswaardig tegelijkertijd. We kunnen genieten van lammetjes in de wei en van lammetjes verwerkt in shoarma. Het publiek genoot en toen waren de optredens van de dichters en muzikanten nog niet eens begonnen. Wieger nam als eerste plaats achter de piano met een zelfgecomponeerde ode aan de schooltijd Het beest in mij. Behalve Wieger kwamen er maar weinig jongens het podium op: “Het Amsterdams herbergt een heel nest muzikale meisjes,” zoals Aike en Hajar fijntjes opmerkten. Maar dat nest brengt wel fraaie jongen voort, om een paar getalenteerde muziekmeisjes te noemen: Solee zong Songbird, Aicha, Meijra, Anna
16
en Ginger zongen en speelden (Aicha op gitaar en Ginger op ukelele) Sweater Weather, waarbij de meerstemmige gedeelten prachtig waren. Sophie zong Keep your head up, begeleid door Patrick. Lindy, Ella, Iris, Demi en Jennifer zongen ingetogen Stay met z’n vijven. Er was niet alleen muziek, maar ook dans: Ismini danste energiek bij het optreden van Aicha, Meijra, Anna en Ginger en Alissa danste meeslepend een flamenco. Leraren lieten ook van zich horen: onze eigen Tom “Jagger” van Veen zong Wild Horses met Patrick van den Hanenberg en Joren Nooij op gitaar en Patrick zong, begeleid door Joren, een medley van dierenliedjes van The Beatles. Tussen de muziek door klonken er prachtige dichtregels: “Ik val wel, maar op een gekke manier: lichaamloos, recht de lucht in” (Bram van Erven Dorens), “Ihm ist, als ob es tausend Stäbe gäbe und hinter tausend Stäben keine Welt” (van Rainer M. Rilke weliswaar, maar voorgedragen met een Hoogduits accent door Akke). Ook mooi: “De woorden dansen uit de mond, op naar het volgende station, op naar het volgende onderwerp” (Mink) en “Ik was je bijna vergeten, totdat ik dit schreef” (Hidde).
Van hoog niveau waren de optredens van Lotte en Enrique, Lindy & Jennifer, Hanneke en Roos en Lotte - leerlingen die voor het podium geboren zijn. Lotte en Enrique zongen Demons, waarbij Enrique ook gitaar speelde. Lotte zong met een heldere zuivere sopraan, die ontroerend overschakelde van borststem naar kopstem en Enrique heeft een bijzonder mooie falset, het timbre van zijn stem deed denken aan Jose Gonzales. Eye of the Tiger werd uitgevoerd door Lindy (zang) en
17
Jennifer (gitaar). Lindy kreeg de zaal aan het klappen met haar volwassen stem. Zowel Jennifer als Lindy bleven geconcentreerd en daardoor veranderde het rocknummer aan het eind bijna in een gevoelige ballad. Iedereen laat wel eens zijn vinger rondgaan over een wijnglas om een toon te kunnen horen, maar Lotte, die vanaf haar optreden in de eerste klas indruk maakte, begeleidde haar zang nu met wijnglazen gevuld met water. De klankkleur van de wijnglazen paste uitstekend bij Bang Bang (He Shot Me Down) en haar zang was weergaloos. Hanneke en Roos voerden een rapparlando uit op Maarten van Roozendaals Goon. “Ik zou goon graag is een keer, goon met één meisje… Niet meteen weer met z’n allen. Goon normaal goon. Goon respect goon.” Pop en Poëzie werd afgesloten door Sophie en Nicolai die geen enkele zenuwen leken te kennen en de zaal meevoerden met onvervalste rock. Zoals de rector zei bij de afsluiting: Patrick van den Hanenberg en Jennifer Hensen hebben dit geweldig voorbereid. Hopelijk doen ze dat volgend jaar weer, want wat een podiumbeesten lopen er, gewoon los, rond op Het Amsterdams! Wil je Pop en Poëzie (opnieuw) zien? kijk dan op http://vimeo.com/hallywood TB
Voor meer foto’s klik hier.
18
Meneer, ik snap de uitleg wel, maar ik kan de opgaven niet maken. Dit is een veelgehoorde kreet in de natuurkundeles. Zelfs na een kristalheldere uitleg blijken de opgaven geschreven in een onbekende taal. De moeilijkheid is dat een leerling een heel andere definitie van begrijpen heeft dan een docent. De meeste bètadocenten verwachten dat begrip blijkt uit het oplossen van vraagstukken, het beantwoorden van vragen, het uitvoeren van experimenten, maar niet door het stampen van feiten en formules, de manier waarop veel leerlingen te werk gaan. Deze kloof is niet gemakkelijk te dichten. Daarom begon men sinds eind jaren ’70 in de bètahoek onderzoek te doen naar de manier waarop leerlingen leerstof tot zich nemen. Uit dit onderzoek blijkt dat er manieren van lesgeven bestaan die voor de meeste leerlingen waarschijnlijk effectief zijn, maar dat er ook manieren bestaan die voor de meeste leerlingen ineffectief zijn. Historisch gezien is klassikaal onderwijs de meest populaire vorm van lesgeven. Wij doceren hoe het universum werkt door te vertellen en te laten zien hoe je opgaven oplost. Dit is een effectieve strategie bezien vanuit de docent: in korte tijd kunnen grote hoeveelheden lesstof worden behandeld. Het lijkt ook logisch: wij hebben de kennis, de leerlingen niet. Waarom vertellen we ze het niet gewoon? Uit vakdidactisch onderzoek blijkt helaas dat dit overdrachtsmodel voor leerlingen juist ineffectief is. De informatie wordt kraakhelder verzonden, maar lang niet alles wordt ontvangen door passieve leerlingen die enkel luisteren. Dit betekent niet dat college geven nooit werkt. Korte blokjes met uitleg kunnen zeer verhelderend werken, maar een les waarin een docent vijftig minuten lang aan het woord is, blijkt de minst effectieve manier van lesgeven. Ook ik ben met klassikaal onderwijs grootgebracht, activerend lesgeven kende ik niet, maar kennelijk kan het effectiever. Moet het dan allemaal anders? En hoe moet het dan wel? In de afgelopen zes jaren heb ik de volgende les uit de vakliteratuur in de praktijk proberen te brengen: zorg dat leerlingen in de les actief bezig zijn (ook tijdens uitleg) en voorzie ze van snelle feedback.
19
Dit betekent dat leerlingen tijdens een les zoveel mogelijk actief betrokken zijn bij het leerproces. Leerlingen moeten hun eigen kennis vormgeven en niet ontvangen van docenten. Leerlingen zijn bezig met de leerstof of praten over de stof en luisteren minder naar de lesstof. Docenten zijn beroepsbabbelaars, dus ook voor mij was deze boodschap een harde dobber. Daarnaast kost het geven van feedback heel veel tijd als je thuis het werk van leerlingen nog moet nakijken en van commentaar voorzien. De manier die voor mij werkt, is het toepassen van ‘snelle feedback’. Dit gaat als volgt. Eerst geef ik een miniuitleg van vijf tot tien minuten. Hierbij wordt gefocust op intuïtie en begrip van concepten. Het rekenwerk is minder belangrijk. Direct na deze uitleg volgt een opdracht waarmee ik kan controleren of de uitleg is aangekomen. Meestal bestaat die opdracht uit een schets of tekening: teken een krachtendiagram van een steen die je omhoog gooit, teken een snelheidstijd-grafiek van diezelfde steen et cetera. Een schets heeft het voordeel dat ik in enkele minuten zo vijftien schetsen kan bekijken. Op deze manier peil ik het begripsniveau en zie ik de veelgemaakte fouten. Hieruit kan blijken dat de leerlingen het begrepen hebben, of dat nadere uitleg gewenst is. Als dit laatste het geval is, geef ik graag nog een soortgelijke opdracht. Zo krijgen leerlingen die fouten maken de kans op een succesmomentje en ik krijg een controlemogelijkheid om te zien of de foutenmakers het nu wel hebben begrepen. Vervolgens start de volgende miniuitleg en herhaalt de cyclus zich. Bij vragen die zich minder lenen voor een antwoord in schetsvorm werk ik graag met de methode van ‘peer instruction’. Deze manier van lesgeven is ontwikkeld door Eric Mazur, een Nederlands natuurkundige die op Harvard college geeft. Je start met dezelfde miniuitleg, maar nu komt er een multiplechoicevraag, waarbij verwacht wordt dat leerlingen van mening zullen verschillen. Bijvoorbeeld:
Je zit stil op een schommel. De schommel gaat heen-en-weer. Wat gebeurt er met de schommelfrequentie als je samen met iemand op de schommel gaat zitten? Die frequentie wordt… a) groter
b) kleiner
c) blijft gelijk.
Zonder overleg toetsen de leerlingen, na het invullen van hun naam, het antwoord in op hun smartphone via het gratis programma Socrative. Op mijn pc zie ik direct hoeveel leerlingen het juiste antwoord hebben gegeven. In het ideale geval heeft 50% van de klas het goed en 50% het fout. Daarna vraag ik de leerlingen met hun buren te overleggen en elkaar te overtuigen (de peer instruction). Na ongeveer drie minuten
20
stel ik dezelfde vraag nog een keer. Op mijn pc zie ik nu dat (bijna) iedereen het correcte antwoord heeft. Leerlingen leren hier van elkaar. Een leerling die fout zat, heeft wat geleerd en een leerling die het al snapte, verdiept zijn kennis door uitleg te geven. Bovendien kan ik als docent rondlopen en horen wat de leerlingen aan elkaar uitleggen. Als bij een vraag direct blijkt dat de grote meerderheid het goed heeft, kan ik snel verder met het volgende concept. Dit is dan geen verloren tijd, want ik heb nu bevestigd gekregen dat ze het begrepen hebben. Peer instruction kan ook zonder smartphone (met kaartjes of handopsteken). Het voordeel van Socrative is dat de docent kan zien of iedereen iets heeft ingevuld (Tim, vul je ook wat in?) en daarnaast is ook zichtbaar of een verlegen leerling de stof beheerst. Daarbij verschijnt er na een smartphone-quiz een automatisch aangemaakt Excelbestand met alle gegeven antwoorden. Deze data kunnen worden gebruikt bij het selecteren van goede peer instruction vragen en de docent kan de voortgang van de leerling bijhouden. Dit laatste geeft mij een groot voordeel: ik weet hoe mijn leerlingen ervoor staan. De noodzaak veel proefwerken en s.o.’s te geven om ditzelfde doel te bereiken, valt hiermee weg. Een proefwerk blijft zinvol: af en toe vijftig minuten geconcentreerd aan lastige opgaven werken is nooit verkeerd. Maar dankzij Socrative kan ik toe met één proefwerk per hoofdstuk of hoofdstukken. Mede ingegeven door de toetsdruk die wordt ervaren door leerlingen gaan we in het komende schooljaar terug van vier naar drie rapportperiodes. Elke periode is er een maximaal aantal toetsen met een cijfer. Werken met Socrative past uitstekend bij deze gedachte. Het zou mooi zijn als in de toekomst de gegevens uit Socrative direct gekoppeld zouden kunnen worden aan ons leerlingvolgsysteem, Magister. Amerikaanse leerboeken werken al veel met deze vormen van feedback. Na elke pagina uitleg of na elke paragraaf volgt direct een ‘concept check’. Een multiplechoicevraag die aan het einde van het hoofdstuk wordt beantwoord. Op deze manier kan de leerling direct controleren of de stof begrepen is. En ik heb weer een goede vraag gevonden die ik kan vertalen voor eigen gebruik! Ik kan elke docent aanraden eens met Socrative te experimenteren en te kijken hoe snelle feedback in hun les te realiseren valt. LdV
21
Voorbereiding Romereis V4 Dit jaar werd in de week van 19 mei voor het eerst de voorbereiding voor de Romereis op school gehouden. Alle vierdeklassers verdiepten zich een week lang in de theorie en praktijk van geschiedenis, kunst en cultuur van Rome. In de ochtenden kregen de leerlingen van de docenten die in de vijfde klas de Romereis begeleiden les over de geschiedenis en kunstgeschiedenis van Rome, de Romeinse oudheid en het christendom. Het middagprogramma was elke dag divers. In de aula werden speelfilms gedraaid die in Rome spelen en op verschillende locaties in de stad konden de leerlingen practica volgen. Zo konden ze zelf ervaren hoe het is om een fresco of mozaïek te maken en weten ze nu dat het bepaald niet makkelijk is om een trompe l’oeil te schilderen of om iets uit marmer te houwen. Een aantal leerlingen kan zich in oktober in Rome verstaanbaar maken na de cursus praktisch Italiaans en weer anderen volgden de workshop “Hoe werkt een kerk”. Ook behoorde pasta maken tot een van de practica die met veel enthousiasme gevolgd werden. De week werd door iedereen op vrijdag afgesloten in onze eigen bioscoop De Aula met de film Het Bernini Mysterie. Deze film speelt op locaties en in monumenten die alle in ons Romeprogramma zijn opgenomen. Na de film streden de beste leerlingen van de week op het podium tegen elkaar in een spannende quiz. Dario Bokma en Bas Vinkenborg sleepten voor hun groep een etentje in een Italiaans restaurant in de wacht. Na deze week hebben de leerlingen niet alleen een goede basiskennis over Rome, maar hebben ze ook een beetje kunnen ervaren hoe alles wat we in oktober gaan meemaken, tot stand is gekomen. Esther Geerling (docent klassieke talen)
22
23
24
De sportdag van de eerste en tweede klassen Woensdag 25 juni waren we, alweer voor het derde jaar, te gast bij Hockeyclub Hurley in Het Amsterdamse Bos. De eerste- en tweedeklassers stond een gevarieerd programma te wachten: een aantal wedstrijden hockey werd afgewisseld met een rugbyclinic, waar enthousiaste leden van de Amsterdam Sevens de leerlingen technische en tactische kneepjes van de rugbysport bijbrachten, die ze daarna in het echte spel konden toepassen. Een derde onderdeel was voetbal: deze wedstijden telden, evenals de hockeywedstrijden, mee voor het klassement. Nieuw dit jaar was de frisbeeclinic. Jeugdspelers van het Nederlands team wisten de leerlingen te enthousiasmeren met gevarieerde oefeningen, waardoor de wedstrijden die erop volgden al van behoorlijk niveau waren. De (stand-in) mentoren genoten zichtbaar van de sportiviteit en prestaties van hun leerlingen en een lekker zonnetje. Hun taak bestond uit het coachen van de vier klassenteams. Het fluiten deden de leerlingen zelf. Dit is ook onderdeel van het lesprogramma en werpt duidelijk zijn vruchten af! Aan het eind van de dag werden de punten van alle hockey- en voetbalwedstrijden van alle vier de teams (per klas) bij elkaar opgeteld. Winst was er voor de klassen 1B en A2D. Zij mochten met de beker op de foto en werden getrakteerd op een ijsje. De sectie LO wil alle leerlingen bedanken voor hun sportieve gedrag en inzet. Ook willen de docenten gymnastiek de leerlingen uit de vierde en vijfde bedanken voor de hulp bij de organisatie van deze dag en deze dank geldt natuurlijk eveneens voor de (plaatsvervangend) mentoren, die zo enthousiasmerend waren. Het was een mooie, geslaagde, dag!!! Simone de Ruijter (docent lichamelijke opvoeding)
25
26
3.242 scholieren vestigen GUINNESS WORLD RECORD™ titel reanimeren en defibrilleren Het afgelopen schooljaar hebben alle leerlingen uit de vierde klassen geleerd hoe bij een hartstilstand gereanimeerd en gedefibrilleerd moet worden, zodat de tijd kan worden overbrugd die ligt tussen het moment van de hartaanval en de aankomst van de ambulance. Op 6 juni is een groep leerlingen uit de vierde klas naar het Gelredome afgereisd om mee te doen aan een recordpoging reanimeren. De Nederlandse Hartstichting wilde met dit evenement aandacht vragen voor de petitie voor reanimatie-onderwijs op school. Gehuld in mooie T-shirts en onder toeziend oog van de officials van het Guinness Book of Records, lieten de leerlingen zien dat ze de technieken van een reanimatie goed beheersen. Gedurende de dag waren er ook workshops en optredens van grote sterren zoals Sharon Doorson, DJ’s Kill The Buzz en Bassanova. Teken ook de petitie voor Reanimatie-onderwijs, en help Het Amsterdams Lyceum aan extra materialen voor ons reanimatieonderwijs. https://www.hartstichting.nl/6junipetitie . Een videoverslag van de recordpoging: http://we.tl/cOsHhwbJAa Romke Koch (docent biologie)
27
28
NAAST SCHOOL Van schoolfeest naar interlyceale en van hoofddoek naar haar. Het veelbewogen regentschapsjaar van Hajar Fargan TB: Het zit er bijna op, toch? Hajar: Nou, school is bijna afgelopen, maar regent ben ik nog wel even. De sportinterlyceale is in september. TB: Wilde jij niet al je hele leven regent worden? Hajar: Ja! Het leek me geweldig en het was ook geweldig. Heel druk, maar ik heb zoveel geleerd. Ik ben de eerste vier jaar gewoon door school gekacheld. En dat was prima, zo had ik het eindexamen kunnen halen: hard werken, maar verder niet bij school betrokken zijn. Maar in de vierde wilde ik heel graag meer. Nou deed ik al meer, omdat ik bij de theaterklas zat en voor de schoolkrant schreef, maar ik wilde iets voor school doen. Die verantwoordelijkheid leek me cool. TB: En was die ook cool? Hajar: Ja, dat we het voor elkaar kregen dat bij een schoolfeest de DJ, de club, en de mensen er allemaal tegelijkertijd waren dat was zo’n geweldig gevoel! Mijn eerste schoolfeest zou ook het eerste schoolfeest worden dat viel onder de nieuwe alcoholwet. En die avond was ik echt zenuwachtig: alleen het DB stond om acht uur op de dansvloer. Toen dachten we wel: wat nu als er niemand komt? Maar er kwamen gelukkig heel veel mensen. TB: En straks moet je het overdragen aan iemand anders. Hajar: Wat raar! Ik kan het me nu helemaal niet voorstellen dat dat gaat gebeuren. Dan moet ik ook speechen op de SI. Schrijven vind ik heel erg leuk, maar speechen… TB: Halverwege het jaar fietste ik over de brug naar de Avio en toen zag ik ineens iemand die heel erg op jou leek, maar zonder hoofddoek. Het duurde even voordat ik doorhad dat jij het gewoon was. Hajar: Ja, het was ook niet na de zomer, maar in de twee weken kerstvakantie dat ik dat besloot. Ik stond er zelf niet meer achter, maar ik vond het heel eng om ‘m af te doen. Het voelde alsof ik naakt naar school ging. Maar bij theater zat mijn hoofddoek echt in de weg. Ik was altijd ‘Hajar die iemand speelt’. Als ik aan het spelen was, was het ook voor mij een probleem om te spelen, om me te verplaatsen in iemand anders.
29
Als ik er helemaal achter zou hebben gestaan, was het niet moeilijk geweest om hem op te houden, maar een hoofddoek definieert je zo erg, je bent echt je hoofddoek. TB: Maar is dat niet een beeld van ietwat kortzichtige mensen? Hajar: Natuurlijk, maar je wordt er ook wel echt moe van. Toen ik regent werd, was de reactie van sommigen: wauw een meisje met een hoofddoek als regent. Als ik toneelspeelde, dacht ik soms dat mensen me een dubbelzinnig compliment gaven: ‘O wat goed gespeeld,’ zeiden ze, terwijl ik bijna erachteraan hoorde: ‘ondanks je hoofddoek.’ TB: En je ouders? Hajar: Mijn grootste angst was de reactie van mijn familie, maar ik heb met hen gepraat en ze begrijpen het. Die angst was mijn vooroordeel. TB: Wat is je tip voor de volgende regent? Hajar: Wees kritisch met het kiezen van je DB, je moet met hen samenwerken. Het helpt om mensen uit verschillende jaarlagen te kiezen, bijvoorbeeld, dan zit je niet met z’n allen voor een PTA-week. En, het klinkt heel cliché, maar: ‘ Heb veel plezier!’ Het was zo druk soms en de prestatiedruk lag zo hoog, dat ik vergat te genieten, maar dat ga ik de laatste maanden zeker doen. En als laatste: fouten maken is oké! TB: oftewel: potius deficere quam desperare. Hajar: Dat zeg ik! TB
30
NA SCHOOL Naam: Julius Winter
Examenjaar: 2013
Julius Winter slaagde in 2013 voor zijn gymnasiumopleiding, gecombineerd met Fast Lane English. Een slimme, soms wat luie leerling. Hij had soms ook wat moeite met op tijd komen, maar als hij er was, was hij altijd goed bezig. Mevrouw Lourens noemde hem haar “star pupil” en mevrouw Brüggemann betreurde het zeer dat hij geen filosofie ging studeren (met een 9.6 voor het centraal examen!) Julius wilde sowieso eerst een tussenjaar nemen. Hoe hij dat heeft ingevuld leest u hieronder: niet lui en op tijd!
“Ik wilde graag voetballes geven en zag deze mogelijkheid bij Projects Abroad, dus dit was een droomproject voor mij”, aldus Julius Winter (19). Julius was een vrijwilliger bij het sportproject, dat tien weken lesgaf aan kinderen van Sport for Life in Shanghai. Sport for Life is een sport- en coachingbedrijf dat sportlessen verzorgt voor kinderen van expats die in Shanghai leven. Ze organiseren naschoolse activiteiten, maar ze gaan ook naar scholen toe en geven daar sportlessen aan kinderen tussen de vijf en zestien jaar. “We waren constant aan het reizen naar verschillende scholen en sportverenigingen in Shanghai, wat erg leuk was, want zo zag ik meteen heel veel van de stad!” Zo organiseerden ze een voetballeague voor de kinderen op zaterdag, terwijl de ouders ook hun eigen team en league hadden, waar Julius in de spits speelde. Naast het geven van voetballessen organiseert Sports for Life ook vele andere sporten. “Ondanks het feit dat ik mij had ingeschreven voor voetbal, waren de andere vrijwilligers en ik ook betrokken bij het geven van basketbal, zwemmen, tennis en dansen.”
31
Projects Abroad werkt vanaf 2009 samen met Sports for Life en sinds die tijd zijn er meer dan dertig vrijwilligers geweest waar ze mee hebben samen gewerkt. De hoofdtaak van Julius bij zijn project was het helpen van de lokale begeleiders. “Van maandag tot vrijdag help ik met de trainingen en op zaterdag begeleid ik de wedstrijden. Er zijn zoveel enthousiaste kinderen, dus de extra hulp werd erg gewaardeerd.
Het is heel fijn dat de vrijwilligers kunnen mee kijken, want met zoveel kinderen is het voor de begeleiders soms veel.” Gedurende de trainingen heeft hij geholpen met de warming ups, met iedereen op de juiste plaats krijgen en met het corrigeren van de soms slechte gewoontes van de kinderen. Julius heeft nieuwe dingen geïntroduceerd die hij kende uit zijn eigen jeugd; Sports for Life gebruikt deze oefeningen nu nog iedere dag. Doordeweeks gaf hij les aan verschillende leeftijdsgroepen en op de zaterdag was hij aanwezig bij zijn eigen team, waar hij voorbereidingstrainingen gaf en de tactiek doornam. “Mijn favoriete herinnering van deze reis is het moment waarop ik met mijn team van kinderen onder de tien jaar een geweldige wedstrijd speelde. Ik dacht dat we geen kans maakte, maar uiteindelijk wonnen we! Ik was zo trots op dat moment, het was meer dan de moeite waard!” “Ik heb geleerd om meer dan dertig kinderen onder controle te houden en daar ben ik trots op.” “Hiervoor was ik nog niet in de positie geweest om zoveel verantwoordelijkheid te krijgen en ik heb er erg veel van geleerd om deze uitdaging gewoon aan te gaan.” Gelukkig voor Julius is het eind van zijn tijd bij Sports for Life niet het einde van zijn vrijwilligerswerk als sportleraar. Hij zal doorvliegen naar Hanoi in Vietnam om daar deel te nemen aan een sportproject van Projects Abroad, voordat hij in september begint aan zijn studie rechten. “Mijn ervaringen in China zal ik nooit vergeten. Ik heb zoveel geweldige herinneringen aan mijn werk, maar ook aan de andere vrijwilligers, met wie ik zoveel heb gelachen. Kom maar op met de nieuwe stap van deze reis!” Voor meer informatie: www.projects-abroad.nl
32
