RAPPORTAGE PANELRONDE KRACHTWIJKEN APRIL 2013 Thema: GEZONDHEID
Stadspanel Den Haag wordt gevormd door een groep inwoners van Den Haag, die met enige regelmaat wordt gevraagd om hun mening te geven over allerlei maatschappelijke onderwerpen. Het panel bestaat uit gemotiveerde, betrokken burgers die bereid zijn om mee te denken met het stadsbestuur en andere maatschappelijk op Den Haag georiënteerde organisaties. Stadspanel Den Haag is een samenwerking tussen de gemeente Den Haag en onderzoeksbureau Steda Research BV. Voor meer informatie: www.denhaag.nl/stadspanel
INLEIDING
In april 2013 is een panelronde over het thema gezondheid uitgezet onder leden van Stadspanel Den Haag die wonen in vijf specifieke (kracht-)wijken. Het betreft een online onderzoek, waarbij 1148 panelleden zijn benaderd. Hiervan hebben er 715 meegewerkt. Wi jk Schi l ders buurt Sta ti ons -/Ri vi erenbuurt Zui dwes t Tra ns va a l La a k Tot/gem.
Vers tuurd 167 193 423 97 268 1148
Res pons 96 125 265 60 169 715
Res p% 57% 65% 63% 62% 63% 62%
De inhoud van dit rapport is: Roken Lengte, gewicht en BMI Bewust met gewicht bezig Redenen overgewicht Stress Beweegnorm volwassenen Kinderen en sport Varia antwoorden op open vragen zijn separaat aan de gemeente verstrekt cq. niet in dit rapport verwerkt. Voor aanvullende vragen kunt u contact opnemen met de gemeente Den Haag, Bestuursdienst, dhr Lex Abas (070-3533697). Dit project is namens de gemeente Den Haag uitgevoerd door:
Stadspanel Den Haag: Gezondheid krachtwijken, 4 mei 2013
pagina 0 Steda Research marktonderzoek www.steda.nl
ROKEN
Van de panelleden in de vijf wijken rookt 26%. Het percentage rokers is het hoogst in de Stations-/Rivierenbuurt en relatief laag in Transvaal. NB De samenstelling van de deelnemers lijkt iets anders dan voorheen, gegeven dat het percentage dat nooit rookte lager is geworden. Dit komt wellicht omdat deze vragenlijst specifiek onder het thema ‘gezondheid’ is verstuurd. Rookt u? Laak 2013 (n=169)
24%
38%
38%
Transvaal 2013 (n=60)
22%
42%
36%
Zuidwest 2013 (n=265)
24%
39%
37%
Stations/Riv.buurt 2013 (n=125)
30%
Schildersbuurt 2013 (n=96)
28%
Krachtwijkpanels 2013 (n=715)
26%
Krachtwijkpanels 2012 (n=802)
23%
Krachtwijkpanels 2011 (n=283)
22%
Ja
29% 38%
37% 36% 32%
Nee, vroeger wel
41% 34%
37% 41% 46%
Nee, nooit gedaan
Stadspanel Den Haag: Gezondheid krachtwijken, 4 mei 2013
pagina 1 Steda Research marktonderzoek www.steda.nl
GEWICHT, LENGTE EN BMI
Over alle panelleden in de vijf wijken bezien, is de BMI 26,3, zijnde vergelijkbaar met vorig jaar. Wanneer we kijken naar subgroepen, blijkt het aandeel obesitas licht gestegen, van 16 procent naar 19 procent. Deze groep is relatief groot in Zuidwest en Transvaal. In de Stations/Rivierenbuurt is er een relatief kleine groep (13%) met een dergelijke mate van overgewicht. Ook is direct gevraagd hoe men het eigen gewicht inschat. Over de gehele groep respondenten bezien, levert dit een vergelijkbaar beeld op als bij de berekening via BMI. Als we beide koppelen, blijkt bijvoorbeeld dat 20 procent van de mensen met obesitas (obv BMI) zelf vindt dat zij licht overgewicht hebben. Van de mensen met licht overgewicht schat 33 procent de eigen situatie anders in dan deze is, en 13 procent van de mensen met een normaal gewicht vindt zichzelf te zwaar. Inschatting eigen gewicht (per BMI groep o.b.v. opgave eigen gewicht en lengte)
Obesitas (19% van allen) 2% 20% Licht overgewicht (35% van allen)
78%
17%
67%
Normaal (44% van allen) 4% Onderwicht (2% van allen)
Ik ben te licht
Normaal
83% 40%
Allen 3%
16%
43%
Licht overgew.
BMI groepen Laak 2013 (n=169) 1%
33%
17%
36%
39%
23%
Zuidwest 2013 (n=265) 2%
37%
37%
24%
Stat./Riv.buurt 2013 (n=125) 1%
60%
26%
13%
Schildersb. 2013 (n=96) 2%
44%
Krachtwijken 2013 (n=715) 2%
44%
Krachtwijken 2012 (n=745) 2%
46%
36%
16%
Krachtwijken 2011 (n=283) 1%
49%
34%
16%
39%
35%
15%
19%
Stadspanel DH 2010 2%
53%
34%
11%
NL (2009) 2%
51%
35%
12%
Ondergew.
Normaal
10%
21%
Ik ben te zwaar
Stadspanel Den Haag: Gezondheid krachtwijken, 4 mei 2013
37%
Transvaal 2013 (n=60) 2%
13% 50%
45%
pagina 2 Steda Research marktonderzoek www.steda.nl
Licht overgew.
Obesitas
BEWUST MET GEWICHT BEZIG
Van de panelleden is 77 procent op minimaal één manier met het eigen gewicht bezig. Letten op wat je eet of drinkt is hierbij het meest voorkomend, gevolgd door recreatief wandelen of fietsen en sporten. Mensen die zichzelf te zwaar vinden, sporten minder dan gemiddeld (24% vs. 33%). Verder valt op dat mensen met licht overgewicht meer punten noemen (m.n. sporten), dan zij die zichzelf te zwaar vinden. Bent u bewust met uw gewicht bezig? (allen en per opgave kwalificatie eigen gewicht) (meerdere antwoorden mogelijk) Ik ben te zwaar
41%
Licht overgew.
24%
45%
Normaal 20%
Allen
20%
20%
Ja, wandelen/fietsen
Ja, sporten
4%
18%
27%
50%
33% 60%
7%
58%
40%
40%
21%
60%
36%
40% 0%
11%
34%
36%
Ik ben te licht
57%
58% 80%
100%
6% 120%
Ja, let op eten/drinken
Stadspanel Den Haag: Gezondheid krachtwijken, 4 mei 2013
23%
140%
160%
Ja, anders
180%
Nee
pagina 3 Steda Research marktonderzoek www.steda.nl
REDENEN OVERGEWICHT
Teveel eten wordt het vaakst genoemd als reden voor overgewicht, zowel door degenen met licht overgewicht als door de groep die zichzelf te zwaar vindt. Deze laatste groep noemt ‘ongezond eten’ minder vaak dan gemiddeld, maar wel vaker een andere reden. Dit is dan met name ‘te weinig beweging’ en ‘bijwerkingen bij medicatie’. Wat zijn voor u de belangrijkste redenen voor overgewicht? (meerdere antwoorden mogelijk)
Ik ben te zwaar
38%
Licht overgew.
41%
Allen
40% 0%
Teveel eten
20%
26%
redenen-a nders
20%
20%
37%
33% 40%
Ongezond eten
60%
35%
29%
25% 80%
Ongezond drinken
12%
15% 100%
10%
23%
10%
28% 120%
Ziektebeeld
Stadspanel Den Haag: Gezondheid krachtwijken, 4 mei 2013
10% 140%
Anders
160%
-
te wei ni g bewegi ng medi ca ti e ges topt met roken onregel ma ti g eten te wei ni g s porten a a nl eg s na a i en/s noepen zi ttend werk l evens geni eter s chi l dkl i ers tori ng s ui kerpa ti ent erfel i jke a a nl eg overi g
w.n.
pagina 4 Steda Research marktonderzoek www.steda.nl
# keer genoemd 29 19 8 6 5 5 4 4 3 2 2 2 4
STRESS
Van de respondenten ervaart 5 procent momenteel zeer veel stress. Specifiek onder de groep met obesitas is dit 10 procent, verder zijn er weinig verschillen tussen de diverse groepen op basis van BMI score. Het meest genoemde effect dat men noemt van stress is slecht slapen, gevolgd door minder ondernemen (iets gezelligs doen, erop uit trekken, op bezoek gaan, etc.). Onder ‘anders’ noemt men met name geprikkeld raken of meer gaan eten/snoepen. Er zijn bij deze vraag geen verschillen tussen groepen op basis van hun BMI score. Wel worden slecht slapen en minder ondernemen beduidend vaker genoemd door de groep die aangeeft nu zeer veel stress te ervaren. De scores bij deze groep zijn respectievelijk 81 procent (slecht slapen) en 54 procent (minder ondernemen).
Kunt u aangeven hoeveel stress u momenteel ervaart op een schaal van 1=niet tot 5=zeer veel?
Hoe reageert u als u stress ervaart?
50%
slaap slechter
52%
40% 31% 30%
27%
ik doe minder
33%
24%
20%
eet slechter
13%
10%
5%
21%
ga meer drinken of roken
12%
0%
Niet
..
[midden]
..
Zeer veel
anders
16%
niet anders dan anders
15% 0%
Stadspanel Den Haag: Gezondheid krachtwijken, 4 mei 2013
10%
20%
pagina 5 Steda Research marktonderzoek www.steda.nl
30%
40%
50%
60%
BEWEEGNORM VOLWASSEN
De beweegnorm voor volwassenen is: 30 minuten bewegen per dag (bijv. wandelen, fietsen, tuinieren, sport) en dit gedurende de meeste dagen van de week. Gemiddeld 74 procent voldoet volgens eigen zeggen aan deze norm. Zij met obesitas, maar vooral zij die momenteel zeer veel stress ervaren, scoren lager op dit punt.
Voldoet u aan de beweegnorm? 90% 74% 74%
78%
79%
74% 63%
79% 69%
72%
46%
0%
Stadspanel Den Haag: Gezondheid krachtwijken, 4 mei 2013
pagina 6 Steda Research marktonderzoek www.steda.nl
KINDEREN EN SPORT
De gezamenlijke groep respondenten (in 2013) hebben 146 kinderen in leeftijden van 6 t/m 17 jaar. Hiervan sport 82% minimaal eens per week, hetgeen vergelijkbaar is met de cijfers van vorig jaar. Wel is er, evenals het jaar ervoor, een minder grote groep kinderen lid van een sportvereniging. Van de sportende kinderen is dit 56%, versus 70% in 2012. Voor kinderen geldt een beweegnorm van 1 uur buiten spelen gedurende de meeste dagen van de week. Van de kinderen voldoet 71 procent aan deze norm. Van de sportende kinderen (82% van alle kinderen) voldoet 87 procent aan de norm.
ruwe cijfers aantal kinderen (v/d groep respondenten) aantal kinderen dat sport (min. 1x p/w) aantal kinderen dat lid is van sportvereniging aantal kinderen dat voldoet aan beweegnorm (eigen opgave)
2011 2012 2013 70 174 146 58 145 119 46 102 67 n.b. n.b. 103
kengetallen % van de kinderen dat sport (min. 1x p/w) % van de kinderen dat lid is van sportvereniging % van de sportende kinderen dat lid is van sportvereniging % van de kinderen dat voldoet aan beweegnorm (eigen opgave) % van de sportende kinderen dat voldoet aan beweegnorm
83% 66% 79% n.b. n.b.
83% 59% 70% n.b. n.b.
82% 46% 56% 71% 87%
NB. Het betreft kinderen in leeftijden van 6 t/m 17 jaar
Stadspanel Den Haag: Gezondheid krachtwijken, 4 mei 2013
pagina 7 Steda Research marktonderzoek www.steda.nl