Ramen Keuze van de materialen

Ramen Keuze van de materialen BIM seminarie over « Het buitenschrijnwerk » - donderdag 29 oktober 2009

1 – Inleiding 1 - INLEIDING 2 - RAMEN – STAND VAN ZAKEN

o Vergelijkende studie van een standaardraam (= functionele eenheid) met variabel materiaal

Doel: •

Basisfunctie - Visueel comfort - Thermisch comfort - Respiratoir comfort - Akoestisch comfort Globale aanpak

Balans van de huidige situatie met betrekking tot de in de bouw gebruikte ramen :

⇒ Korte beschrijving van de basisfuncties van een raam

- Contextualisering Aanverwante technieken - De bestanddelen

⇒ Contextualisering van een milieubenadering 3 - ECOLOGISCHE BALANS

•

Ecologische balans :

⇒ Geen

opsomming van ‘goede’ of ‘slechte’ ramen – MAAR de aandacht vestigen op een werkwijze / principes / voordelen & nadelen / beperkingen…

Producten & Methode KWANTItatieve analyse - Becijferde analysecriteria - Evaluatiebeperkingen

⇒ Evaluatie van de milieubalans van een courant gebruikt standaardraam ter illustratie

KWALItatieve analyse

⇒ Aangeven van de milieu-impact (op basis van cijfers & globale denkoefening)

- Analysecriteria - Ondersteunend referentiekader

⇒ Andere

Aanvullende criteria

keuzecriteria in een ‘milieubewuste’ benadering – andere punten waarmee rekening gehouden moet worden bij de evaluaties

- Onderzoeks- en denkpistes 4 - BESLUIT 5 - BRONNEN & REFERENTIES

2 – Ramen – Stand van zaken o BASISFUNCTIE Globale denkoefening over de functies die men van ramen verwacht: tegenstrijdige eisen

Visueel comfort : de grootte van de ramen maximaliseren ⇒ Natuurlijke lichtinval in de lokalen (voorbeeld : de GSV bepalen voor de ramen een minimum van 20% in verhouding met de vloeroppervlakte van de leefruimten)

1 - INLEIDING 2 - RAMEN – STAND VAN ZAKEN


⇒ Visueel contact tussen de binnenkant en de buitenkant : levenskwaliteit ⇒ Maar risico op verblinding

Thermisch Comfort : de grootte van de ramen beperken of maximaliseren

- Contextualisering Aanverwante technieken - De bestanddelen 3 - ECOLOGISCHE BALANS

⇒ Thermisch rendement (prestaties ≠ ramen en beglazingen)

Producten & Methode

⇒ Bron van koudebruggen en van luchtdichtheid : zwakke punten in de gevel

KWANTItatieve analyse

⇒ Bron van zonnewinst tijdens de winter >< koudewand-gevoel

- Becijferde analysecriteria - Evaluatiebeperkingen

⇒ Bron van oververhitting tijdens de zomer ( zonneweringen)


Ademhalingscomfort : de afmetingen van de ramen maximaliseren ⇒ Bepaalt mee de luchtkwaliteit : natuurlijke verluchting

Geluidscomfort Water- en luchtdichtheid, structurele weerstand tegen wind…

- Analysecriteria - Ondersteunend referentiekader Aanvullende criteria - Onderzoeks- en denkpistes 4 - BESLUIT 5 - BRONNEN & REFERENTIES

2 – Ramen – Stand van zaken GLOBALE AANPAK 1 - INLEIDING

Contextualisering

•

2 - RAMEN – STAND VAN ZAKEN

De keuze van het materiaal voor de ramen wordt beïnvloed door andere parameters :

Basisfunctie

⇒ De

verplichtingen van het project : stedenbouwkundige (reglementen) en technische verplichtingen, veiligheid: banken…

⇒ De typologie van het project :

de ligging (stadscentrum of niet), de bestemming (woningen, kantoren…), de invloed van het architecturale gedeelte (esthetiek, gordijngevel, metaalbekleding…)…

Globale aanpak

⇒ De duurzaamheid : levensduur en behouden van de kwaliteit van het gehele raam

- Contextualisering

⇒ De

Aanverwante technieken

kostprijs : basisinvesteringen, onderhoud (impact op de gezondheid bij gebruik van chemische producten)

•

- Visueel comfort - Thermisch comfort - Respiratoir comfort - Akoestisch comfort

De impact van de ramen op de globale milieubalans van het gebouw moet gerelativeerd worden in functie van de keuze van al de materialen :

- De bestanddelen 3 - ECOLOGISCHE BALANS

Producten & Methode

⇒ Het

belang van de keuze van het isolatiemateriaal en van de draagstructuur (metselwerk of houtskelet).

⇒ Het relatief belang van het aandeel van de ramen in functie van de optimalisering van de gevels

:

-

Voor een OOST/WESTgevel ligt de optimale vensteropening tussen 15% en 25% van de gevel (gunstige verhouding tussen de zonnewinst en het warmteverlies – bron Architecture & Climat) met een raamaandeel van 30% : ramen vertegenwoordigen 5 tot 8% van de gevel !

-

Voor een ZUIDgevel kan dit aandeel 6 tot maximum 30% van de gevel oplopen.

⇒ Er

moet een evenwicht gevonden worden tussen de gemaakte keuzes voor eenzelfde totaalbudget : woonoppervlakte (comfort) >< keuze van bepaalde afwerkingen (esthetiek-luxe) >< keuze van milieuvriendelijke materialen (milieu, gezondheid, sociaal)

KWANTItatieve analyse - Becijferde analysecriteria - Evaluatiebeperkingen KWALItatieve analyse - Analysecriteria - Ondersteunend referentiekader Aanvullende criteria - Onderzoeks- en denkpistes 4 - BESLUIT 5 - BRONNEN & REFERENTIES

2 – Ramen – Stand van zaken o AANVERWANTE

1 - INLEIDING

TECHNIEKEN


De bestanddelen (ter informatie : bron Energie+)

Basisfunctie

1. Dichting met stopverf

10. Kozijn

2. Dichtingsband-spreider Waterafvoer

11. Bevestingingsglaslijst

3. Blokje van dubbele beglazing 4. Afwatering: sponning van de beglazing 5. Afwateringsbuis 6. Belangrijkste waterdichtheidselement 7. Druppelbreker

12. Vleugel 13. Belangrijkste luchtdichtheidselement 14. Beslagkamer 15. Eventuele gleuf voor de bevestiging van het beslag

- Visueel comfort - Thermisch comfort - Respiratoir comfort - Akoestisch comfort Globale aanpak - Contextualisering Aanverwante technieken - De bestanddelen

16. Geluidsdempende verbetering 17. Dichting

8. Decompressiekamer met afwatering 9. Afwateringsbuis

De bestanddelen in hun geheel bekijken en niet alleen maar het belangrijkste materiaal

⇒ Geschilderde houten ramen ( rekening houden met het onderhoud) ⇒ Gedeeltelijk

met isolatieschuim (PU) geïnjecteerde aluminium ramen moeilijk van elkaar te scheiden op het einde van de levenscyclus

⇒ Ramen in PVC met verzinkte verstevigingen moeilijk van elkaar te scheiden op het einde van de levenscyclus

⇒ Diverse elementen : rubberen dichtingen (lucht-, water-, geluidsdichtheid…) / Inleg en blokjes in aluminium / waterdichtheid butyl voor het dubbelgals / dichtingen met stopverf (omtrek van de beglazing)…

3 - ECOLOGISCHE BALANS

Producten & Methode KWANTItatieve analyse - Becijferde analysecriteria - Evaluatiebeperkingen KWALItatieve analyse - Analysecriteria - Ondersteunend referentiekader Aanvullende criteria - Onderzoeks- en denkpistes 4 - BESLUIT 5 - BRONNEN & REFERENTIES

3 – Ecologische balans 1 - INLEIDING

o PRODUCTEN & METHODE


Bepalen van een functionele eenheid

Basisfunctie - Visueel comfort - Thermisch comfort - Respiratoir comfort - Akoestisch comfort

keuze van een standaardraam :

Globale aanpak -Contextualisering

⇒ Venster van 1,8m²


⇒ ‘U’ gelijksoortige ramen :+/-1,3W/m².K (raam) -

- De bestanddelen

De in aanmerking genomen U-waarde is een gemiddelde waarde voor een raam van het type ‘vleugel + kozijn’. De beglazing, het beslag, de dichtingen, de spreiders…worden in de 4 bestudeerde gevallen identiek beschouwd…

⇒ 4 materiaalvarianten


Producten & Methode KWANTItatieve analyse - Becijferde analysecriteria - Evaluatiebeperkingen KWALItatieve analyse - Analysecriteria - Ondersteunend referentiekader Aanvullende criteria - Onderzoeks- en denkpistes 4 - BESLUIT

Raam in hout

Raam in hout/aluminium

Raam in hout/kurk

Raam in PVC

Raam in aluminium

Raam in staal Raam in polyurethaan

5 - BRONNEN & REFERENTIES

(hier zonder isolatieschuim)

3 – Ecologische balans 1 -– INLEIDING INTRODUCTION

o KWANTI tatieve ANALYSE Becijferde analysecriteria (EPL – LESO databank) NRE : (Non Renewable Energy) Fractie niet-hernieuwbare energie (MJ/Fct eenheid) GWP : (Global Warming Potential) Productie van broeikasgassen (kg CO2 equiv./Fct eenheid) AP: (Acidification Potential) Productie van verzurende gassen (kg SO² equiv./Fct eenheid) MASSA : Gebruikte hoeveelheid materiaal (kg/Fct eenheid)


Basisfunctie - Visueel comfort - Thermisch comfort - Respiratoir comfort - Akoestisch comfort Globale aanpak -Contextualisering Aanverwante technieken - De bestanddelen

Evaluatiebeperkingen

: Specifieke studie eigen aan de gekozen functionele eenheid (niet veralgemenen tendens)


⇒ voorbeeld : de resultaten kunnen sterk verschillen als men isolatieschuim in de (aluminium)ramen


spuit, of als men de ramen met gegalvaniseerde ankers zou verstevigen (PVC), of als men het rendement van de houten ramen met kurk (hout) zou verbeteren…

⇒ geen

informatie van de fabrikant over het percentage gerecycleerd aluminium in de ramen (in Europa spreekt men van 30% tot 40% (er is evenwel maar weinig precieze en controleerbare informatie)

⇒ er

wordt geen rekening gehouden met de oppervlaktebehandeling van de aluminium ramen: thermisch gelakt, geanodiseerd (bijj voorkeur onbewerkt)…

⇒ er wordt evenmin rekening gehouden met polyurethaan (erg slechte ecobalans voor dit materiaal: te verbieden) en stalen ramen.

Producten & Methode

- Becijferde analysecriteria - Evaluatiebeperkingen KWALItatieve analyse - Analysecriteria - Ondersteunend referentiekader Aanvullende criteria - Onderzoeks- en denkpistes 4 - BESLUIT 5 - BRONNEN & REFERENTIES

3 – Ecologische balans 1 -– INLEIDING INTRODUCTION

Evaluatiebeperkingen : specificiteiten van de databank (EPL – LESO)


⇒ Er wordt geen rekening gehouden met de volledige weg die het materiaal tijdens zijn levenscyclus aflegt (cradle to cradle) : hier de weg eindproduct, klaar voor gebruik

vanaf de productie tot aan de levering van het

⇒ Er wordt geen rekening gehouden met het transport (afhankelijk van de locatie van het project en de lokale bevoorradingskanalen), noch met het afval op het einde van de levenscyclus (recyclage, energetische valorisatie of afvoeren naar stortplaats).

⇒ Referentiewaarden : houden rekening met lucht-, water-, bodememissies (productie)

Basisfunctie - Visueel comfort - Thermisch comfort - Respiratoir comfort - Akoestisch comfort Globale aanpak - Contextualisering Aanverwante technieken - De bestanddelen 3 - ECOLOGISCHE BALANS



o KWANTI tatieve ANALYSE


Niet-hernieuwbare energie (NRE) •

Gegevens (per functionele eenheid


gedurende heel de levenscyclus)

NRE

NRE : Energie Non Renouvelable [MJ/unité fct]

100

Durée de vie

Bois 35 ans

Bois/aluminium 45 ans

PVC 35 ans

Aluminium 45 ans

Verre

371,05

371,05

371,05

371,05

80

Aluminium

199,33

1783,78

199,33

3623,78

70

19,90

19,90

19,90

19,90

Bois

206,67

196,67

0,00

0,00

PVC

0,00

0,00

1316,00

0,00

Acier

106,33

106,33

522,00

106,33

Caoutchouc

141,33

141,33

141,33

141,33

Peinture

25,30

6,60

0,00

0,00

TOTAL

1 069,92

2 625,66

2 569,62

4 262,40

Globale aanpak - Contextualisering Aanverwante technieken

60

- De bestanddelen 50

[MJ/unité fct.an]

Buthyle

90

3 - ECOLOGISCHE BALANS 40

Producten & Methode

30


20


10

Rekening houdend met het onderhoud van het hout

•

Aluminium

PVC

Bois/aluminium

Gegevens herberekend per jaar

Bois

0

Types de châssis

Interpretatiebeperkingen : Wat indien 2 levenscycli geanalyseerd worden rekening houdend met het gerycleerde deel? aluminium wordt iets interessanter … PVC zou minder interessant zijn… hout blijft erg interessant…

KWALItatieve analyse - Analysecriteria - Ondersteunend referentiekader Aanvullende criteria - Onderzoeks- en denkpistes 4 - BESLUIT 5 - BRONNEN & REFERENTIES




Broeikaseffectpotentieel (GWP) •

Basisfunctie

6,0

GWP : Potentiel d'effet de serre [kg(CO2) équivalent/unité fct]

5,5


PVC 35 ans

Aluminium 45 ans

Verre

27,11

27,11

27,11

27,11

Aluminium

11,27

100,82

11,27

204,82

1,22

1,22

1,22

1,22

Bois

-76,98

-73,26

0,00

0,00

PVC

0,00

0,00

37,60

0,00

Acier

9,46

9,46

46,44

9,46

Caoutchouc

4,32

4,32

4,32

4,32

Peinture

1,37

0,36

0,00

0,00

TOTAL

-22,24

70,02

127,95

246,92

5,0

Globale aanpak

4,5

[kg(CO2)/unité fct.an]

Durée de vie

Bois 35 ans

Buthyle


GWP

Gegevens (per functionele eenheid gedurende heel de levenscyclus)

4,0

- Contextualiseringg

3,5


3,0

- De bestanddelen

2,5 3 - ECOLOGISCHE BALANS

2,0 1,5

Producten & Methode

1,0


0,5

Rekening houdend met het onderhoud van het hout

Entretien des fenêtres en bois (peinture tous les 10 ans)

•

NRE Limites d’interprétation : Par année 2,02

GWP

AP

0,11

0,00

Aluminium

-1,0

PVC

per jaar

Bois

-0,5

Bois/aluminium

0,0

Gegevens herberekend

- Becijferde analysecriteria - Evaluatiebeperkingen KWALItatieve analyse - Analysecriteria - Ondersteunend referentiekader

Types de châssis Aanvullende criteria

•

Voor de houten ramen : erg lage CO2 equiv. emissies, omdat hout = ‘koolstofput’ (OPGELET hier wordt geen rekening gehouden met de eliminatiefase)

•

Wat indien 2 levenscycli geanalyseerd worden rekening houdend met het gerycleerde deel ? aluminium wordt iets interessanter … PVC zou minder interessant zijn… hout blijft heel interessant…



o KWANTI tatieve analyse


Verzuringspotentieel (AP)

Basisfunctie

0,045


Bois 35 ans


PVC 35 ans

Aluminium 45 ans

0,040

Globale aanpak

Verre

0,06

0,06

0,06

0,06

0,035

- Contextualisering

Aluminium

0,10

0,85

0,10

1,73 0,030


0,025

- De bestanddelen

0,020


0,015

Producten & Methode

0,010


0,005


gedurende heel de levenscyclus)

AP

0,00

0,00

0,00

0,00

Bois

0,10

0,10

0,00

0,00

PVC

0,00

0,00

0,17

0,00

Acier

0,04

0,04

0,21

0,04

Caoutchouc

0,04

0,04

0,04

0,04

Peinture

0,01

0,00

0,00

0,00

TOTAL

0,35

1,09

0,57

1,88

Gegevens herberekend

0,000

per jaar Entretien des fenêtres en bois (peinture tous les 10 ans)

Par année

NRE

GWP

AP

2,02

0,11

0,00

Rekening houdend met het onderhoud voor hout

Aluminium

Buthyle

PVC

Durée de vie

[kg(SO2)/unité fct.an]

AP : Potentiel d'acidification [kg(SO2) équivalent/unité fct]

Bois/aluminium

Gegevens (per functionele eenheid

Bois

•

Types de châssis

KWALItatieve analyse - Analysecriteria - Ondersteunend referentiekader Aanvullende criteria - Onderzoeks- en denkpistes 4 - BESLUIT

•

Interpretatiebeperkingen: Wat indien 2 levenscycli geanalyseerd worden rekening houdend met het gerycleerde deel? aluminium wordt iets interessanter , maar blijft het minst gunstige… hout blijft erg interessant…





Welke prijs (ter informatie)


ETAT DU MARCHÉ par an Prix RW 2003 Prix UPA 2009 Ventes 2006

Bois 330 €/m² 510,5 €/unité fct 1,70 millions

Bois/aluminium

0,20 millions

PVC 410 €/m² 633 €/unité fct 6,80 millions

Aluminium 480 €/m² 785,4 €/unité fct 2,10 millions

Globale aanpak - Contextualisering

Opm : de prijs voor de houten ramen is uitsluitend beschikbaar voor Merbau ramen (afhankelijk van de bronnen) sterke schommelingen afhankelijk van de markt en de beschikbaarheid van de ramen).

Aanverwante technieken - De bestanddelen

100 € 50 € Aluminium

PVC

Bois

Bois/aluminium

0€

Types de châssis


4,5 4,0 3,5


3,0 2,5


2,0 1,5 1,0


0,5 0,0

Types de châssis

Aluminium

150 €

5,0

PVC

200 €


5,5

Bois/aluminium

[€/unité fct]

250 €

6,0

Bois

300 €

Producten & Methode

6,5

[millions de fenêtres (2006)]

350 €

7,0

Aluminium

400 €


7,5

PVC

450 €

850 € 800 € 750 € 700 € 650 € 600 € 550 € 500 € 450 € 400 € 350 € 300 € 250 € 200 € 150 € 100 € 50 € 0€ Bois/aluminium

500 €

Bois

550 €

[€/m²]

MARCHÉ EUROPÉEN EN 2006

PRIX (UPA 2009)

PRIX (RW 2003)


Types de châssis


o KWALI tatieve ANALYSE Analysecriteria : •

4 principes : geïnspireerd door de principes voor de keuze van miieuvriendelijke

•

NIBE referenties

bouwmaterialen van Jutta SCHWARZ

Principes : •


Basisfunctie - Visueel comfort - Thermisch comfort - Respiratoir comfort - Akoestisch comfort Globale aanpak - Contextualisering Aanverwante technieken

Principe 1 : Uitputting van de grondstoffen « Fabricage uitsluitend op basis van hernieuwbare en/of inheemse (Europese) grondstoffen die in voldoende hoeveelheden beschikbaar zijn »


Producten & Methode

lokale of lokaal vervaardigde materialen waardoor de transportafstand tussen de productieplaats, de fabricageplaats en de bouwplaats beperkt wordt

KWANTItatieve analyse - Becijferde analysecriteria - Evaluatiebeperkingen

•

Principe 2 : Impact op gezondheid en milieu « Het materiaal mag geen (eco)toxicologische risico’s met zich meebrengen tijdens het vervaardigen, het toepassen, het gebruiken (tijdens de bewoning), het afbreken en het verwijderen van het product. » voor de gezondheid van de gebruikers van het gebouw, voor de gezondheid van de arbeiders bij de fabricage (emissie van chemische en/of biologische polluenten : VOS, formaldehyde, zware metalen…) en voor het milieu.



o KWALI tatieve ANALYSE


Analysecriteria •


Principe 3 : Onderhoud en duurzaamheid van het materiaal « Het materiaal vereist geen zware regelmatige behandeling en/of onderhoud. »

Globale aanpak - Contextualisering

Er bestaan gezondheidsrisico’s voor de gebruiker tijdens het onderhoud van houten ramen (keuze van het producttype) Indien het onderhoud zwaar is, wordt het niet gedaan en bestaat er bijgevolg een risico op verkorting van de levensduur van de ramen.

Aanverwante technieken - De bestanddelen 3 - ECOLOGISCHE BALANS

Producten & Methode

•


Principe 4 : Einde van de levenscyclus en recyclagepotentieel « Het materiaal heeft geëigende circuits voor een eventuele afbraak, zodat het geproduceerde afval beperkt kan blijven en het eventuele hergebruik en/of recyclage ervan op het einde van de levenscyclus vergemakkelijkt worden. »

- Becijferde analysecriteria - Evaluatiebeperkingen KWALItatieve analyse

Opgelet voor composietmaterialen : moeilijkheden bij de recyclage van de materialen


Als laatste redmiddel moet het materiaal op een stortplaats voor inert materiaal opgeslagen kunnen worden of zonder risico afgevoerd kunnen worden.

Aanvullende criteria - Onderzoeks- en denkpistes 4 - BESLUIT

Ondersteunend referentiekader (NIBE : Nederlands Instituut voor Bouwbiologie en


Ecologie)


o KWALI tatieve ANALYSE MATÉRIAUX

AUTRES CRITÈRES

2 - RAMEN – STAND VAN ZAKEN RESSOURCES

SANTÉ

Basisfunctie PVC s'adapte très facilement au bâti existant - délais de pose réduits performances en terme d'étanchéité au vent et à l'eau - coût peu élevé sans entretien - couleurs limitées - peu rigide

Matière première Non Renouvelable liée à la chimie du chlore. Sa fabrication nécessite une consommation élevée d'énergie. Des efforts sont réalisés pour limiter les produits utilisés lors de la production (additifs, plastifiants…).

rigide (murs rideaux) - très résistant - sans entretien pas de poussières recyclable indéfiniment (pas de perte de qualité) conducteur (coupures thermiques indispensables)

Matière première naturelle Non Renouvelable mais présente en quantité suffisante. Sa fabrication nécessite une grande quantité d'énergie - la demande croissante raréfie la disponibilité. La plupart des châssis aluminium intègrent dans leur fabrication 30 à 40% de matière première issue du recyclage (en Europe, selon les sources). 92 à 98% des profilés sont effectivement collectés.

Emission de gaz toxiques (chlore, étylène, dioxines...) lors de la fabrication. Dégagement de gaz toxiques et mortels en présence de chaleur ou en cas d'incendies (élimination ou accidents). Le PVC contient des additifs et stabilisateurs néfastes pour la santé, cancérigènes et biopersistants (plomb, cadmium, phtalates…).

- Visueel comfort - Thermisch comfort - Respiratoir comfort - Akoestisch comfort Globale aanpak

Aluminium Emission de gaz toxiques (microparticules, chlore, dioxines, furanes...) lors de la fabrication. Pas d'effets néfastes directs connus - besoin d'énergie conséquent pour la fabrication liée à une émission de CO2 importante - effets indirects sur la santé par le dégagement de gaz à effet de serre - matériau inerte en fin cycle de vie en fonction du type de finition.


Bois tropicaux rigidité (si lamellé-collé) execellentes performances thermiques et acoustiques restauration possible sans remplacement de la fenêtre recyclable - entretien (peintures et protection du bois) - traitements hydrofuges, fongicides et insecticides.

- afzélia doussié - méranti - jatoba - eucalyptus (avec capotage aluminium) -… Bois européens - douglas - chêne d'europe robinier pseudoacacia - mélèze - ...

LEGENDE

-

Matière première Renouvelable Naturelle issue de l'exploitation des forêts - bois issus de forêts tropicales humides - risque d'impact sur la biodiversité - exiger la labéllisation (FSC) avec origine certifiée - difficulté de vérification de la bonne application des certifications

Matière première Renouvelable naturelle issue de l'exploitation des forêts - choix de bois européen labéllisé (FSC ou PEFC) avec origine certifiée.

Pas d'effets néfastes connus. Le bois en lui-même ne présente aucuns dangers, une attention particulière devra cependant être portée aux produits de traitement de surface. (éviter les produits issus de la pétrochimie : phénols, crésols, pyroles...). Néanmois la classe de résistance et la durabilité des bois tropicaux permet de ne pas avoir recours à un traitement de préservation

Pas d'effets néfastes connus. Le bois en lui-même ne présente aucuns dangers, une attention particulière devra cependant être portée aux produits de traitement de surface. (éviter les produits issus de la pétrochimie : phénols, crésols, pyroles...)

EXCELLENT

Producten & Methode KWANTItatieve analyse - Becijferde analysecriteria - Evaluatiebeperkingen KWALItatieve analyse - Analysecriteria - Ondersteunend referentiekader Aanvullende criteria

BO N SATISFAISANT

- Onderzoeks- en denkpistes

PEU RECOMMANDABLE A PROSCRIRE

4 - BESLUIT 5 - BRONNEN & REFERENTIES

La classification NIBE a été faite sur base du logiciel NIBE - version 2007/2008 Le bilan santé a été réalisé sur base du Guide pratique à la construction de petits bâtiments, IBGE, 2007 et du livre "Guide de l'habitat sain", Docteurs Déoux, Medieco, 2004


o KWALI tatieve ANALYSE MATÉRIAUX


MAINTENANCE et PÉRENNITÉ

DÉCHETS

Classe NIBE

Basisfunctie PVC

3/4 Longue durée de vie mais instable à la chaleur et à la lumière. Possède un risque de dégradation entrainant une libération de chlore (HCl) s'il est soumis à un rayonnement ultraviolet. Cet effet est compensé par des additifs et stabilisants toxiques pour la santé et l'environnement.

3b Déchet techniquement recyclable mais Difficilement Recyclable en pratique : lié aux composants et aux additifs mis en œuvre. Le matériau est généralement mis en décharge ou incinéré (économiquement plus rentables par rapport au recyclage mécanique). Seuls 3 à 5% du PVC utilisés au sein de l'Union Européenne sont réellement recyclés.

Aluminium Déchet recyclable à plus de 90% pour un besoin d'énergie en phase de recyclage plus de 10 fois moindre que lors des phases d'extraction/production initiales. Néanmoins afin d'améliorer les propriétés thermiques des châssis aluminium, la mise en oeuvre de coupures thermiques (cales en nylons, joints, isolant type polyuréthane) et le type de finition peuvent rendre le recyclage plus difficile et nuisent à la possibilité de désolidariser les matériaux.

Bois tropicaux - afzélia doussié - méranti - jatoba - eucalyptus (avec capotage aluminium) -…

(choix à éviter)


Déchet recyclable à grande échelle mais variable selon la qualité du bois et les produits de traitement de surface. Valorisation dans les filières de production de produits dérivés (panneaux de construction ; laine de bois…) ou valorisation thermique.

Bois européens - douglas - chêne d'europe robinier pseudoacacia - mélèze - ...

5b

1/6 Durée de vie moyenne à longue. Les bois tropicaux nécessitent un entretien moins régulier.


5 Longue durée de vie. Ne demande pas d'entretien spécifique. Ces menuiseries sont adaptées en cas de sollicitations importantes et si elles doivent répondre à des exigences de résistance élevées liées à l'usage ou à la localisation.

LEGENDE

(choix admissible)

1b - 6c (de meilleur choix si label FSC à mauvais choix)

Producten & Methode KWANTItatieve analyse - Becijferde analysecriteria - Evaluatiebeperkingen

1/2

-

Durée de vie moyenne à longue. Les bois nécessitent un entretien plus ou moins régulier des parties exposées aux intempéries. La fréquence dépendra du type de produits. Des lasures plus respectueuses de l'environnement nécessiteront un suivi plus régulier. Ces entretiens peuvent être réduits par l'usage d'un capotage aluminium extérieur.

Déchet recyclable à grande échelle mais variable selon la qualité du bois et les produits de traitement de surface. Pour les essences locales, des techniques permettent de limiter l'usage de produits de traitement et de préservation. Valorisation dans les filières de production de produits dérivés (panneaux de construction ; laine de bois…) ou valorisation thermique.

1a - 2a (de meilleur choix à bon choix)

KWALItatieve analyse - Analysecriteria - Ondersteunend referentiekader Aanvullende criteria

EXCELLENT BO N

- Onderzoeks- en denkpistes

SATISFAISANT PEU RECOMMANDABLE

4 - BESLUIT

A PROSCRIRE

5 - BRONNEN & REFERENTIES La classification NIBE a été faite sur base du logiciel NIBE - version 2007/2008 Le bilan santé a été réalisé sur base du Guide pratique à la construction de petits bâtiments, IBGE, 2007 et du livre "Guide de l'habitat sain", Docteurs Déoux, Medieco, 2004


o KWALI tatieve ANALYSE Onderzoeks-

& denkpistes

Voor de ramen in PVC : •

Principe 1 : Vermindert PVC de uitputting van de grondstoffen ?



⇒ PVC wordt van niet-hernieuwbare materialen gemaakt : synthetisch polymeer (hars) afkomstig uit de chloorchemie. Om het product te stabiliseren worden er tijdens de fabricage additieven bijgevoegd: zware metalen (lood, cadmium…) en weekmakers (ftalaten).

⇒ PVC voldoet

•

niet aan principe 1.

Principe 2 : Impact van PVC op gezondheid en milieu ?


Producten & Methode

⇒ Problemen

met de emissie van polluenten tijdens de fabricage : dioxines, HCl (ozonlaag), ftalaten en tijdens de verwijdering (verbranding en storten) : zware metalen, HCl, ftalaten, PCB’s…

KWANTItatieve analyse - Becijferde analysecriteria - Evaluatiebeperkingen

⇒ Aanwezigheid

van als gevaarlijk aangemerkte stoffen (lood, cadmium) toxisch (kankerverwekkend, invloed op de voortplanting : bioaccumulatie) en ecotoxisch (schadelijk en gevaarlijk voor het milieu, verspreiding in het milieu : sedimenten en zuiveringsslib, persistent).

⇒ De alternatieven zijn niet veel beter : calcium-zink (controle van de zinklozingen in het milieu?) of

KWALItatieve analyse - Analysecriteria - Ondersteunend referentiekader

dioctyltin (toxisch voor het immuunstelsel) Aanvullende criteria

⇒ Risico’s

voor de arbeiders en het milieu. Tijdens de gebruiksfase zijn de risico’s beperkt: ongevallen (brand) of langdurig contact (speelgoed dat in contact komt met de mond).

- Onderzoeks- en denkpistes 4 - BESLUIT

⇒ PVC voldoet niet aan principe 2.





Voor de ramen in PVC : •

Basisfunctie

Principe 3 : PVC moet niet regelmatig behandeld en/of onderhouden worden

⇒ PVC voldoet volledig aan principe 3.

•


Principe 4 : Wat recyclagepotentieel ?

op het einde van de levenscyclus van PVC en welk

- Contextualisering Aanverwante technieken

⇒ PVC is moeilijk recycleerbaar : -

-

- De bestanddelen

2 soorten recyclage (mechanische en chemische). In de E.U. wordt 5% van alle PVC (na gebruik) gerecycleerd De E.U. schat het mechanisch recyclagepotentieel tussen 2010 en 2020 op ongeveer 9%.


Producten & Methode KWANTItatieve analyse

Hoge-kwaliteitsrecyclage (onder andere van de profielen) is niet rendabel, maar zou tussen 2010 en 2020 maximaal ongeveer 40% kunnen bedragen.

⇒ De belangrijkste circuits op het einde van de levenscyclus: Verbranding : problemen met luchtverontreiniging (dioxines, HCl, ftalaten…) Storten : risico op verspreiding van de zware metalen:

lood, cadmium, PCB en ftalaten…

- Becijferde analysecriteria - Evaluatiebeperkingen KWALItatieve analyse - Analysecriteria - Ondersteunend referentiekader Aanvullende criteria

⇒ Aanzienlijke

toename van de hoeveelheid afval tegen 2010 : belangrijk aandeel van de PVCmarkt in de jaren ’60

Opgepast voor de impact van de huidige markt


over 30-40 jaar !!! 5 - BRONNEN & REFERENTIES

⇒ PVC voldoet niet aan principe 4.

3 – Ecologische balans o KWALI tatieve Onderzoeks-

ANALYSE

& denkpistes

Voor de ramen in aluminium : •

Principe 1 : Uitputting van de grondstoffen ?

⇒ Aluminium

wordt vervaardigd uit niet-hernieuwbare natuurlijke grondstoffen die echter in min of meer voldoende hoeveelheden beschikbaar zijn: bauxiet, steenkool, aardgas en aardolie.

⇒ Er

worden additieven gebruikt om de eigenschappen van het aluminium te verbeteren: koper, ijzer, magnesium, mangaan, silicone, zink….


Basisfunctie - Visueel comfort - Thermisch comfort - Respiratoir comfort - Akoestisch comfort Globale aanpak - Contextualisering Aanverwante technieken - De bestanddelen

⇒ De recyclage van aluminium levert een belangrijke besparing van die grondstoffen op.


⇒ Voor de fabricage is heel veel energie nodig.

Producten & Methode

⇒ Aluminium voldoet niet aan principe 1.

•

Principe 2 : Impact op de gezondheid en het milieu ?

KWANTItatieve analyse - Becijferde analysecriteria - Evaluatiebeperkingen KWALItatieve analyse

⇒ Problemen met de emissie van polluenten bij de fabricage en (in mindere mate) de recyclage: stof, micropartikels, CO2 (broeikasgas), HCl (ozonlaag), HF, SO2, VOS, dioxines en furanen.


⇒ Weinig of geen rechtstreekse effecten bekend tijdens de gebruiksfase. Aanvullende criteria

⇒ Aluminium voldoet gedeeltelijk aan principe 2.


3 – Bilan Ecologique 1 - INLEIDING



Voor de ramen in Aluminium : •

Basisfunctie

Principe 3 : Aluminium vergt geen regelmatige behandeling en/of regelmatig onderhoud (lange levensduur, erg goede weerstand,…)

⇒ Aluminium voldoet dus volledig aan principe 3.

- Visueel comfort - Thermisch comfort - Respiratoir comfort - Akoestisch comfort Globale aanpak - Contextualisering

•


Principe 4 : Wat met het aluminium op het einde van zijn levenscyclus en welk recyclagepotentieel heeft het ?


⇒ Aluminium is in theorie 100%

recycleerbaar. Producten & Methode

Het inzamelpercentage van aluminium schommelt tussen 92 en 98 %. In Europa is 30 tot 40% van het aluminium afkomstig van recyclage (rendabeler dan de andere circuits).

⇒ Aluminium onderdelen kunnen gemakkelijker gescheiden worden dan

niet-metalen onderdelen.

⇒ Er is geen kwaliteitsverschil tussen het gerecycleerde product en het product dat gemaakt is van nieuwe grondstoffen : recyclage en geen downcycling.

⇒ Aluminium voldoet aan principe 4.

KWANTItatieve analyse - Becijferde analysecriteria - Evaluatiebeperkingen KWALItatieve analyse - Analysecriteria - Ondersteunend referentiekader Aanvullende criteria - Onderzoeks- en denkpistes 4 - BESLUIT 5 - BRONNEN & REFERENTIES

3 – Ecologische balans o KWAL-tatieve ANALYSE Voor de ramen in hout: •

Principe 1: Lokaal en/of gelabeld hout ?

⇒

Voorrang geven aan inheems hout: vermijden exotisch hout te gebruiken dat afkomstig is uit de laatste oude tropische regenwouden, waarvan de kap de lokale biodiversiteit verzwakt en ook tot een min of meer onomkeerbare ontbossing op middellange termijn leidt.

⇒

Om er zeker van te zijn dat de bossen waarvan de gebruikte houtsoorten afkomstig zijn correct beheerd worden, moet het hout voorzien zijn van een certificering zoals de FSC (Forest Stewardship Council) of PEFC (Pan European Forest Certification) certificering. Om de herkomst van het hout te garanderen kan het bestek de volgende vermelding bevatten: ‘‘Het hout moet afkomstig zijn uit duurzaam beheerde bossen en gecertificeerd zijn met een erkend label. Er moet ook een certificaat van oorsprong en traceerbaarheid bij geleverd worden. Er wordt voorrang gegeven aan lokale houtsoorten .’’



⇒

Het hout kan voldoen aan principe 1 : voorschriften vermelden in het bestek, traceerbaarheid op de werf…

•

Principe 2 : Impact op de gezondheid en het milieu ?


Hout heeft weinig negatieve invloed op de gezondheid en het milieu :


⇒

Het draagt bij tot de vermindering van het broeikaseffect door de rol van koolstofput te vervullen gedurende de hele ontwikkeling van de boom , en ook tijdens zijn hele levensduur als bouwmateriaal, van bij zijn recyclage en/of hergebruikt tot aan zijn verbranding (of compostering op het einde van de levenscyclus?).

⇒

Opgelet voor de houtbeschermingsproducten en de onderhoudsproducten van het hout : passende gebruik van het hout (oriëntatie, omgeving, ventilatie, geschikte afvoer van de neerslag, capillaire opstijging…) kiezen voor alternatieve producten (met labels, weinig/geen vervuilennde stoffen…) kiezen voor alternatieve technieken die het hout een weerstand geven tegen agressies (van het type oleothermie)

Producten & Methode

KWALItatieve analyse - Analysecriteria - Ondersteunend referentiekader Aanvullende criteria - Onderzoeks- en denkpistes 4 - BESLUIT

⇒

Hout kan voldoen aan principe 2. 5 - BRONNEN & REFERENTIES


o KWALI tatieve ANALYSE Voor de ramen in hout : •

Principe 3 : regelmatige behandeling en/of onderhoud

⇒ Om

de nodige weerstand te bekomen voor een toepassing in risicoklasse 3 (aan weersinvloeden blootgesteld buitenschrijnwerk: bekleding, raamwerk…), is een natuurlijke duurzaamheidsklasse I of II van het hout vereist .


Basisfunctie - Visueel comfort - Thermisch comfort - Respiratoir comfort - Akoestisch comfort Globale aanpak - Contextualisering

⇒ Niet

alle inheemse houtsoorten beantwoorden aan dit criterium. Er zijn verschillende mogelijjkheden :

Een aluminium bekleding zal het hout beschermen tegen de invloeden van het klimaat en tegelijkertijd het gebruik van ramen met een betere ecobalans mogelijk maken (douglas, lork, eik, …). Een oleothermische behandeling (baden van plantaardige oliën) zorgt voor het optimaal benutten van de lokale houtsoorten (beuk, douglas, vurenhout, lork, ...) door hen hardheid, maatvastheid en weerstand tegen biologische afbraakstoffen te geven. Deze techniek maakt het mogerlijk onderhoudsvrije ramen te gebruiken. Indien voor het ‘beschermen’ van het hout een afwerking vereist is: gebruik maken van beitsen of dispersieverven met natuurlijke harsen en zonder oplosmiddelen.

⇒ Hout kan voldoen aan principe 3.

•

Principe 4 : Het hout op het einde van zijn levenscyclus en recyclagepotentieel

⇒ Indien het hout geen behandeling onder druk met bewaarmiddelen die zware metalen bevatten ondergaan heeft en/of niet bedekt werd met gehalogeneerde organische verbindingen (PVC), is het mogelijk het te hergebruiken, (oude ramen), te recycleren (isolatie) of te valoriseren (compost – pellets). Niet-gelijmde massief houten ramen voldoen allemaal aan dit principe.

Aanverwante technieken - De bestanddelen 3 - ECOLOGISCHE BALANS


⇒ Hout kan voldoen aan principe 4.


o

KWALI tatieve ANALYSE

•

Voor de ramen in hout :

⇒ Adviezen

over de verschillende houtsoorten (voor meer informatie: www.houtinfobois.be en www.woodforum.be)

-



Douglas (Pseudotsuga menziesii) : Globale aanpak - Contextualisering Aanverwante technieken - De bestanddelen 3 - ECOLOGISCHE BALANS

Producten & Methode KWANTItatieve analyse - Becijferde analysecriteria - Evaluatiebeperkingen KWALItatieve analyse - Analysecriteria - Ondersteunend referentiekader

Beschikbaarheid in België : De douglas bedekt een oppervlakte van 23.429 ha (bossen die al dan niet onder bosregeling staan). Dit oppervlakte blijft stijgen, te meer omdat het Waalse Gewest de ontwikkeling van de bosbouw van douglassparren aanmoedigt. De jaarlijkse kap van deze houtsoort blijft in ieder geval onder de jaarlijkse aangroei ervan en respecteert dus volledig de principes van het duurzaam beheer van de bossen.

De douglas is dus een inheemse houtsoort die kan beantwoorden aan duurzaamheidsklasse III die nodig is voor de toepassingen in ramen, mits er een oleothermiebehandeling gedaan wordt of er een bescherming (alum. bekleding) is.

Aanvullende criteria - Onderzoeks- en denkpistes 4 - BESLUIT 5 - BRONNEN & REFERENTIES

3 – Ecologische balans o KWALI tatieve ANALYSE •

Voor de ramen in hout :


Basisfunctie

⇒ Adviezen


-

Lork (Larix decidua Mill.):

- Visueel comfort - Thermisch comfort - Respiratoir comfort - Akoestisch comfort Globale aanpak - Contextualisering Aanverwante technieken - De bestanddelen 3 - ECOLOGISCHE BALANS

Producten & Methode KWANTItatieve analyse - Becijferde analysecriteria - Evaluatiebeperkingen KWALItatieve analyse - Analysecriteria - Ondersteunend referentiekader Aanvullende criteria - Onderzoeks- en denkpistes 4 - BESLUIT

De lork is een inheemse houtsoort die kan beantwoorden aan duurzaamheidsklasse III die nodig is voor de toepassingen in ramen mits er een oleothermiebehandeling gedaan wordt of er een bescherming is (alum. bekleding). Ramen in lorkenhout zijn beschikbaar op de markt.



o KWALI tatieve ANALYSE •

Voor de ramen in hout:

⇒ Adviezen


-



Western Red Cedar (Thuya pliccata Donn) : Globale aanpak - Contextualisering Aanverwante technieken - De bestanddelen 3 - ECOLOGISCHE BALANS


De Western Red Cedar is een houtsoort met voldoende natuurlijke duurzaamheid (klasse II) voor toepassing in ramen. Niettegenstaande zijn duurzaamheid is deze houtsoort toch gevoelig voor houtrot en UV stralen, en heeft bijgevolg een eindbewerking nodig.

Aanvullende criteria - Onderzoeks- en denkpistes 4 - BESLUIT

Het is geen inheemse houtsoort en beantwoordt dus niet volledig aan principe 1.




⇒ Adviezen


-

Europese eik :



Producten & Methode KWANTItatieve analyse - Becijferde analysecriteria - Evaluatiebeperkingen KWALItatieve analyse

Beschikbaarheid in België: de Europese eik bedekt een oppervlakte van 82.100 ha (bossen die al dan niet onder bosregeling staan). Elk jaar worden er ongeveer 250.000 m³ gekapt , wat overeenkomt met een beschikbaarheid op de markt van nagenoeg 125 000 m³ gezaagd hout en fineer. Die hoeveelheden stemmen volledig overeen met de principes voor duurzaam beheer van de Waalse bossen.

- Analysecriteria - Ondersteunend referentiekader Aanvullende criteria - Onderzoeks- en denkpistes

Eikenhout is een houtsoort met voldoende natuurlijke hardheid (klasse II) voor de toepassing in ramen, maar is minder aantrekkelijk omwille van zijn prijs.

4 - BESLUIT 5 - BRONNEN & REFERENTIES



⇒ Adviezen


-

Robinier pseudoacacia :




Beschikbaarheid in België: de robinia is niet in voldoende hoeveelheden aanwezig om te kunnen beantwoorden aan een grote vraag.

Robinia is dan wel een hout van uitstekende kwaliteit, onder meer voor toepassingen in vochtige omstandigheden en extreme blootstelling, maar door zijn beperkte beschikbaarheid en het teveel aan kwasten in het hout wordt het weinig gebruikt .





Basisfunctie



Meranti :

Globale aanpak

⇒ Adviezen -

1 - INLEIDING


Producten & Methode KWANTItatieve analyse - Becijferde analysecriteria - Evaluatiebeperkingen KWALItatieve analyse - Analysecriteria - Ondersteunend referentiekader Aanvullende criteria

Meranti is een houtsoort met een goede tot middelmatige natuurlijke hardheid (tropisch hout : klasse II tot IV) om te gebruiken als hout voor betimmering


Het is geen lokaal hout. Het beantwoordt dus niet volledig aan principe 1. Daar de kwaliteit van het hout kan schommelen is Meranti niet aan te raden.





Basisfunctie



Afzelia doussie :

Globale aanpak

⇒ Adviezen -

1 - INLEIDING



Afzelia doussie is een houtsoort met een heel goede natuurlijke hardheid (tropisch hout: klasse I) om te gebruiken als hout voor betimmeringen. Het is geen lokale houtsoort en beantwoordt dus niet volledig aan principe 1.


3 – Ecologische balans o KWALI tatieve ANALYSE ⇒ Houtbescherming en duurzaamheid

1 - INLEIDING S 2 - RAMEN – STAND VAN ZAKEN


-

De A3 producten zijn bedoeld om het gezaagde hout preventief te beschermen door het voldoende weerstand te bieden tegen aanvallen door insecten en schimmels zodat het bruikbaar is voor de toepassingen in gebruiksklasse 3


Producten & Methode

⇒ Alternatieve behandelingen voor houtbescherming:


-


-

Een behandeling door retificatie of door pyrolyse is een behandeling van het hout bij hoge temperaturen (160 tot 240°C) waardoor lokaal hout opgewaardeerd kan w orden. De behandeling is erg energieverslindend en moet gepaard gaan met een behandeling tegen houtrot. Het behandelde hout wordt wordt brozer, minder buigvast en schokvast (weinig interessant voor ramen). Die nadelen kunnen minder uitgesproken zijn in functie van de kwaliteit van het gekozen hout. Een oleothermische behandeling (baden met vegetale oliën, lijnzaad, koolzaad, …) bij een gemiddelde temperatuur van 100 tot 120°c maakt de opwaardering van lokale, van nature minder duurzame houtsoorten mogelijk (douglas, vurenhout, lork, ...), door hen de nodige hardheid en maatvastheid te geven en ze ook resistent te maken tegen de biologische schadeveroorzakende stoffen (regen, UV, schimmels, insecten…). Deze techniek maakt houtbetimmering mogelijk die weinig of geen onderhoud vergt (goed bestand in de tijd, tegen UV-stralen en uitloging door regen). Toepasbaar op rondhout (beperkt oppervlaktescheuren) en op onbewerkte of geschaafde gezaagde producten, voorgelijmde of voorgemonteerde produceten. Dit hout kan zo gebruikt worden voor toepassingen van risicoklasse 3. De prijs voor de behandeling ligt tussen de 150 tot 200€/m³. www.oleothermie.com www.oleothermie.fr


4 – Besluit 1 - INLEIDING

MICRO: Ecologische Balans – Studie •

Vanuit een KWANTI tatief standpunt:

⇒ Ramen in PVC en aluminium zijn weinig interessant voor wat betreft grijze energie en de emissie van broeikasgassen. Ramen in hout hebben de beste ecobalans.

•

Vanuit een KWALI tatief standpunt:

⇒ Ramen

in aluminium zijn interessant omwille van hun fysieke eigenschappen. Ze vergen geen specifiek onderhoud. Voor hun fabricage is echter een aanzienlijke hoeveelheid energie nodig. Ze hebben een goed recyclagepotentieel. Ze krijgen de meest ongunstige NIBE classificatie.



⇒ Ramen in PVC

zijn echt weinig interessant vanuit een milieustandpunt. De NIBE classificatie is matig. PVC biedt een niet onbelangrijk budgettair voordeel en is makkelijk te onderhouden.

⇒ Ramen in hout zijn erg interessant als men enkele criteria in acht neemt : -

Inheems hout, afkomstig uit duurzaam beheerde bossen,

-

dat geen diepgaande houtbeschermingsbehandeling ondergaan heeft, en ook geen zwaar en frequent onderhoud vergt (oléothermie en/of externe aluminium bekleding).

-

Robinia pseudo-acacia en eik zijn interessante houtsoorten. Maar hun kostprijs zal de mensen echter doen kiezen voor lork en douglas, die minder hard, maar wel goedkoper zijn. Ze kunnen makkelijk beschermd worden tegen het klimaat door een aluminium bekleding, of behandeld worden met oleothermie, maar die markt is nog beperkt tot Frankrijk en Nederland.



4 – Besluit 1 - INLEIDING

MACRO : Algemene benadering ⇒ De huidige markt is zeker PVC-gunstig


(verkoop, prijs, verwijderingskost, …) maar :

Basisfunctie

-

De E.U. lijkt te evolueren in de richting van meer beperkingen voor het storten en verbanden van PVC producten : belangrijke impact op milieu-gezondheid.


-

De verrekening van deze kosten (afwenteling van de milieukosten) zou de prijs van de ramen in PVC kunnen doen stijgen en zou gunstig zijn voor het recyclagecircuit, dat momenteel slechts goed is voor 3 tot 5%.

Globale aanpak

⇒ Aluminium

bezit een interessant potentieel dankzij zijn technische prestaties specifieke toepassingen (gordijngevels, grote raampartijen, ...).

⇒ Er

ligt een belangrijk potentieel in de beroepsopleiding houtbewerking om de kostprijs van houten ramen te drukken om ze zo meer concurrentieel te maken (passieframen in hout kunnen momenteel nog een beduidende meerkost vertegenwoordigen in vergelijking met passieframen in PVC).

⇒ Maar er bestaat momenteel een echte wedijver binnen de houtsector om aan al de behoeften te voldoen: productie van structuuronderdelen (houtskelet), isolatiematerialen (houtwol), brandstof (pellets)… met het risico dat de markt niet aan alle behoeften zal kunnen voldoen.


Producten & Methode KWANTItatieve analyse - Becijferde analysecriteria - Evaluatiebeperkingen KWALItatieve analyse

⇒ Er moet rekening gehouden worden met de lange levensduur van de ramen (30 tot 50 jaar) de keuzes die nu gemaakt worden zullen gedurende heel de levenscyclus van de ramen een impact op het milieu hebben.

⇒ Evolueren

naar een groter hergebruik van bestaande ramen: gemakkelijk voor hout en aluminium, moeilijk voor PVC…

⇒ Relatief

belang van de ecobalans van de ramen in functie van de optimalisering van al de gevels en wanden globale benadering (ecobalans van alle gebruikte materialen van een gebouw)

- Analysecriteria - Ondersteunend referentiekader Aanvullende criteria - Onderzoeks- en denkpistes 4 - BESLUIT 5 - BRONNEN & REFERENTIES

⇒ Welke prioriteiten ?

5 – Bronnen & Referenties 1 - INLEIDING

KWALI - en KWANTI tatieve gegevens :


•

Energie + http://www-energie.arch.ucl.ac.be/script.htm (façade / concevoir / choix fenêtre / châssis)

Basisfunctie

•

BIM / Leefmilieu Brussel (2007), Praktische handleiding voor de duurzame bouw en renovatie van kleine gebouwen (<1000m²) – fiche ENE06 – Optimaal ontwerpen van vensters http://www.leefmilieubrussel.be/soussites/guide/%28S%281i0zob45y3vw2zvrw4xgec55%29%29/docs_NL/ENE 06_NL.pdf

•

WTCB (1998), De vensters

•

Région Wallonne (2003), Réinventons l‘énergie – types de châssis.

•

Olivier PONSAINT (2009), Guide des menuiseries extérieures pour architectes, économiste et ingénieurs.

- Visueel comfort - Thermisch comfort - Respiratoir comfort - Akoestisch comfort Globale aanpak - Contextualisering Aanverwante technieken - De bestanddelen

•


Jutta SCHWARZ (1998), L’écologie dans le bâtiment, guides comparatifs pour le choix des matériaux de construction, Verlag Paul Haupt, Berne

Producten & Methode

EPLF (Ecole Polytechnique Fédérale de Lausanne) – LESO (Solar Energy and Building Physics Laboratory), l’analyse en cycle de vie : l’écobilan, impacts des matériaux et comparaison d’éléments de construction standards selon SIA D0123, durée de vie des principaux éléments de construction selon SIA 480.


NIBE (Nederlands Instituut voor Bouwbiologie en Ecologie) (uitgave 2007-2008), NIBE‘s Basiswerk Milieuclassificaties Bouwproducten – deel 2 – gevels en daken www.nibe.org


•

EUROPESE COMMISSIE (2000), Groenboek – PVC en het milieu.


•

OEA (Organisation of European Aluminium refiners and remelters), Aluminium Recycling in Europe.

• •




MATRIciel sa Place de l’Université, 25 Etg.2 1348 Louvain-la-Neuve Tel: 010 / 24.15.70 Fax: 010 / 24.15.60 Web: www.matriciel.be Contact: DINAER Laurent – [email protected]

DANK U…

Ramen Keuze van de materialen

Recommend Documents