Raadsman bij het politieverhoor De Nederlandse situatie J. Boksem Leuven, 23 april 2009
Raadsman bij het politieverhoor
• Lange voorgeschiedenis o.a: – C. Fijnaut – EHRM – Schiedammer Parkmoord – Verbeterprogramma Faculty name
Raadsman bij het politieverhoor • Motie Dittrich: – “overwegende dat de kwaliteit van het politieverhoor in sommige situaties kan winnen bij de aanwezigheid van de advocaat bij dat verhoor; (...); overwegende dat het geraden lijkt om advocaten toe te laten bij politieverhoren van verdachten van levensdelicten en geweldsmisdrijven; verzoekt de regering te onderzoeken op basis van welke criteria op korte termijn een experiment gestart kan worden met de advocaat bij het politieverhoor.” (TK 30 800 VI, nr. 14) Faculty name
Raadsman bij het politieverhoor
• Experiment raadsman bij politieverhoor – M.i.v. juli 2008 – Politieregio’s Amsterdam Amstelland en Rotterdam Rijnmond
Faculty name
Raadsman bij het politieverhoor
• De ratio achter het experiment
Faculty name
Raadsman bij het politieverhoor
• Protocol www.advocatenorde.nl/newsarchive/Protocol_Raadsman_bij_politieverhoor.pdf
Faculty name
Raadsman bij het politieverhoor • Uitgangspunten: – Voltooide levensdelicten – Alle politieverhoren in de periode van ophouden voor onderzoek en (verlengde) inverzekeringstelling – Verdachte en raadsman worden voorafgaand aan het eerste verhoor in de gelegenheid gesteld vertrouwelijk en ongestoord met elkaar te spreken (max. half uur) Faculty name
Raadsman bij het politieverhoor – Voorafgaand aan het gesprek tussen raadsman en verdachte wordt minimaal een half uur op de komst van de raadsman gewacht – De raadsman is fysiek aanwezig in de verhoorkamer en neemt op enige afstand van de verdachte plaats; oogcontact tussen raadsman en verdachte is niet toegestaan tijdens het verhoor Faculty name
Raadsman bij het politieverhoor – De rol van de raadsman blijft beperkt tot het waarnemen of de toepasselijke regels worden nageleefd, of de verklaring van de verdachte in het p-v juist wordt weergegeven en of het pressieverbod niet wordt overtreden – De raadsman krijgt na afloop van het verhoor de gelegenheid om op- of aanmerkingen en kanttekeningen over het verhoor naar voren te brengen Faculty name
Raadsman bij het politieverhoor
• Ervaringen in Amsterdam en Rotterdam
Faculty name
Raadsman bij het politieverhoor
• Salduz tegen Turkije EHRM 27 november 2008, Appl.nr. 36391/02, NbSr 2009, 1
Faculty name
Raadsman bij het politieverhoor “55. Against this background, the Court finds that in order for the right of a fair trial to remain sufficiently ‘practical and effective’ (...) Article 6 § 1 requires that, as a rule, access to a lawyer should be provided as from the first interrogation of a suspect by the police, unless it is demonstrated in the light of the particular circumstances of each case that there are compelling reasons to restrict this right. Even where compelling reasons may exceptionally justify denial of access to a lawyer, such restriction whatever its justification - must not unduly prejudice the rights of the accused under Article 6 (...). This rights of the defence will in principle be irretrievably prejudiced when incriminating statements made during police interrogation without access to a lawyer are used for a conviction.” Faculty name
Raadsman bij het politieverhoor
• Panovits tegen Cyprus EHRM 11 december 2008, Appl.nr. 4268/04, NbSr 2009, 2
Faculty name
Raadsman bij het politieverhoor “66. As regard the applicant’s complaints which concern the lack of legal consultation at the pretrial stage of the proceedings, the Court observes that the concept of fairness enshrined in Article 6 requires that the accused be given the benefit of the assistance of a lawyer already at the initial stages of police interrogation. The lack of legal assistance during an applicant’s interrogation would constitute a restriction of his defence rights in the absence of compelling reasons that do not prejudice the overall fairness of the proceedings.” Faculty name
Raadsman bij het politieverhoor
• Amutgan tegen Turkije EHRM 3 februari 2009, Appl.nr. 5138/04 (inmiddels vaste rechtspraak van het EHRM)
Faculty name
Raadsman bij het politieverhoor “Nevertheless, in convicting the applicant, the ...court relied heavily on the applicant’s statements taken while he had been in police custody, in the absence of a lawyer. Thus, in the present case, the applicant was undoubtedly affected by the restrictions on his access to a lawyer in respect to those statements.” (Er werd schending van artikel 6 lid 3c en 6 lid 1 EVRM aangenomen)
Faculty name
Raadsman bij het politieverhoor
• Salduz-verweer – Rechters in Nederland reageren vooralsnog terughoudend
Faculty name
Raadsman bij het politieverhoor
• Conclusie A-G mr. G. Knigge CPG 17 februari 2009 inzake 08/02411 J (LJN BH3079), 08/03143 (LJN BH3081) en 08/03991 (LJN BH3084) (www.rechtspraak.nl) http://zoeken.rechtspraak.nl/resultpage.aspx?snelzoeken=true&searchtyp e=ljn&ljn=bh3079
Faculty name
Raadsman bij het politieverhoor
• Preadvies van de Adviescommissie Strafrecht van de NOvA www.advocatenorde.nl/public/file/PDF/preadvies_advocaat_%20politieverhoor_23_feb_ 2009_Boksem_2873689_1.pdf
Faculty name
Raadsman bij het politieverhoor
• De toekomst? – “Paasbrief” van de Minister van Justitie
Faculty name
