Qualitative Research Methods
Portfolio
Human Technology Vak Student Docenten Schooljaar Datum Versie
QLR: Qualitative Research Methods Sanne Verbaan
[email protected] Ottolien Mouthaan, Theo Rooden 2010-2011 2 november 2010 1.0
Inhoudsopgave Qualitative Research Methods ................................................................................................................................ 1 Portfolio .................................................................................................................................................................. 1 Argumentatie halfgestructureerd interview. .......................................................................................................... 3 Overzicht aandachtspunten topiclijst. .................................................................................................................... 4 Interviewschema ..................................................................................................................................................... 5 Transcript ................................................................................................................................................................ 6 Verslag en evaluatie interview en feedback observanten ...................................................................................... 9 Algemene Do’s en Don’ts van één op één interview ............................................................................................ 11 Overzicht van sterke en zwakke punten van de IDEO methode ........................................................................... 13 Observering Robert Kranenborg ........................................................................................................................... 17 Do’s en Don’ts van Naturalistic Observation ........................................................................................................ 18 Do’s en Don’ts gebruiksonderzoek ....................................................................................................................... 19 Woordelijke introductie en instructie aan deelnemers van een gebruiksonderzoek naar verpakkingen ............ 20 Do’s en Don’ts van contextmapping ..................................................................................................................... 21 Onderzoeksvoorstel .............................................................................................................................................. 22 Sessieplan .............................................................................................................................................................. 23 Evaluatie Groepsessie ........................................................................................................................................... 26 Do’s en Don’ts voor een groepsessie .................................................................................................................... 28
Argumentatie halfgestructureerd interview.
Mijn doelstelling is om erachter komen wat studenten vinden van hun baan. Hierbij ligt de focus op het vinden van de baan, de aansluiting aan de studie, de financiën en de ideale bijbaan. Een halfgestructureerd interview sluit goed bij dit onderwerp aan, omdat ik dieper inzicht wil krijgen in wat studenten van hun baan vinden. Om daar achter te komen, is het belangrijk om te blijven doorvragen, omdat mensen vaak andere dingen zeggen dan dat ze bedoelen. Ook is het bij een halfgestructureerd aan de orde dat er in plaats van 1 beginvraag, meerdere topics zijn, waarvan de interviewer wil dat die besproken worden. Wanneer deze in het gesprek worden besproken is niet belangrijk en dit kan de interviewer zelf bepalen. Hierdoor creëer je, voor de geïnterviewde het gevoel dat het gesprek spontaan verloopt. Dit komt allemaal overeen met het interview dat ik wil gaan houden over wat studenten van hun baan vinden. Ik wil daar namelijk achter komen door het over zowel, de huidige baan, als over de financiën en de ideale baan te hebben.
Overzicht aandachtspunten topiclijst. De topiclijst stel je op om ervoor te zorgen dat er tijdens half gestructureerde interviews dezelfde topics aan de orde komen. Hierbij moet je weten wat je wil weten van je respondenten en waarom je dat wil weten. Hierna ga je informatie verzamelen en daaruit haal je de topics. Als je de topics hebt moet je gaan kijken in welke volgorde je ze aan de orde wil laten komen en of je van neutrale naar moeilijke topics heen werkt, of juist andersom, of je het op chronologische volgorde wil afwerken. Ook kan je er voor kiezen om je topics van breed naar smal af te werken, dit heeft als voordeel dat mensen steeds meer over het onderwerp gaan nadenken. De topiclijst die ik heb vastgesteld na vaststellen van de aandachtspunten: Topiclijst: -
Een baan vinden Ervaring opdoen Aansluiting bij studie Baan en geld Ideale bijbaan
Ik heb speciaal gekozen voor steekwoorden in plaats van hele zinnen omdat ik nu nog niet kan zien hoe ik de topics wil gaan introduceren, dit laat ik afhangen van het verloop van het gesprek.
Interviewschema Naam interviewer: Naam geïnterviewde: Geslacht geïnterviewde: Datum interview: Meetinstrument: Vertrouwelijkheid en anonimiteit:
Doel en achtergrond:
Sanne Verbaan niet bekend niet bekend 14 september 2010
Mobiele telefoon met ingebouwde microfoon De identiteit van de itee is bekend bij de iter en de observatoren, maar zal in het transcript niet worden vermeld ook zal het opnamemateriaal een dag na het maken van het transcript worden vernietigd. Voor het interview zal de itee nogmaals gevraagd worden of hij/zij akkoord. Daarna zal uitgelegd worden wat de procedure is die hierboven beschreven staat. Het onderzoek wordt uitgevoerd op basis van een opdracht voor het vak Qualitative Research Methods. Het doel van het onderzoek is om de vaardigheden van het interviewen onder de knie te krijgen. Daarnaast is het persoonlijke doel om meer te weten te komen over wat studenten van hun bijbaan vinden.
Introductie van het interview: Goedemiddag, dankjewel dat je mee wil werken aan dit interview. Ben je het er nog steeds mee eens dat dit interview word opgenomen? Je naam zal niet genoemd worden in het transcript of in het verder uitwerken of presenteren van dit interview. Ook zal de opname een dag na het uitwerken van dit interview worden vernietigd. PARAFRASEER Ik zal nu de opnameapparatuur starten. Ik wil door middel van dit interview erachter komen wat studenten precies van hun bijbaan vinden. Het kan zijn dat ik tussendoor wat aantekeningen maak. Dus zal ik meteen met de vraag starten. Heb je op dit moment een bijbaan? PARAFRASEER Hierna zullen de volgende topics besproken worden: - Een baan vinden - Ervaring opdoen - Aansluiting bij studie - Baan en geld - Ideale bijbaan Afsluiting interview Ik wil je nogmaals bedanken voor het meewerken aan dit interview. PARAFRASEER
Transcript Iter: Nou uh ik wil door middel van dit gesprek uh eigenlijk erachter komen wat de studenten vinden van hun baan. Uh dus uh dan wil ik meteen beginnen met de vraag of je een baan hebt. Itee: Ja die heb ik. Iter: Ok en waar werk je? Itee : Ik werk momenteel bij de Albert Heijn, gewoon naast school doe ik dat. Iter: Ok, en wat is daar precies je functie? Itee: Uh, ik ben begonnen als uh caissière, dus gewoon he, continu achter de kassa en ik doe nou ook een deel leidinggeven. Ja, dus gewoon achter de counter dan staan, sigaretten verkopen en ja ook gewoon andere dingen, tickets enzo en ook uh, ja leidinggeven over de kassa, over de avonden het afsluiten, de schoonmaak, ja het moet gebeuren. Iter: Ok, ja klinkt interresant! Itee: Ja, leuk Iter: Uh, vind je dat uh je baan op dit moment aansluit bij je studie? Itee: Uh ja, het stukje qua leidinggeven wel een beetje, toch een beetje de variatie, toch een gevarieerde studie, en dat vind ik opzich wel belangrijk qua werk. Maar qua richting waar ik later naar uitwil, dat niet, nee. Iter: Ok, Itee: Dit sluit er niet op aan nee. Iter: Ok, dus je vind het belangrijk maar denk je dat je ook genoeg ervaring opdoet met je baan die je nu hebt voor de baan die je later zou willen? Itee: Uh, op social vlak wel, zo eigenlijk, want ik ben natuurlijk heel veel met mensen bezig en ja dat is Human Technology, daar ben je ook continu met mensen en doelgroepen bezig. En ja ik denk wel dat ik op dat vlak er heel veel mee win eigenlijk. Iter: Ok, en als je nou kijkt naar uh wat jij uh, hoe je begon, als cassiere en naar hoe je nu leiding geeft, als je kijkt naar de financiele situatie, als je het niet moeilijk vind om over te praten. Itee: Nee hoor, Iter: Uh, ben je dan veel gestegen, of vind je het nog te weinig? Itee: Nee, ik kom er nu momenteel wel rond mee eigenlijk, uh. Ja ik vind het eigenlijk wel genoeg. Iter: Ok,
Itee: Ja je wil altijd mee verdienen natuurlijk, maar het is niet zo dat ik tekort kom ofzo. Ik ben ook wel iedere keer iets omhoog gegaan, ja dat wel. Iter: Dus je kan al je vaste lasten er wel mee betalen? Itee: Ja Iter: ok, prima. En uh, even kijken hoor, uh als je uh zou kunnen aangeven… nou eerst. Je bent blij met de baan die je nu hebt. Itee: Ja klopt. Iter: Hoor ik in je verhaal, maar als je zou kunnen uitleggen wat nou voor jou de ideale bijbaan naast je studie, dus dat mag ook met geld te maken hebben, maar ook met de functie of wat dan ook. Itee: Uh ik denk toch wat meer gericht op HT, dus wat meer de creatieve kant op, uh nu is het vooral echt staan in een winkel, maar daar gaat het om het geld verdienen en dat het geld blijft binnenkomen. Ik zou het wel leuk vinden om een baan te hebben waarmee ik bijvoorbeeld op een creatieve manier kan communiceren met mensen. Of uh, ja gewoon creatief bezig te kunnen zijn, weetje dat je ook iets op de markt brengt maar dan iets creatiefs, of een website opzetten, uh waarmee je mensen dan weer bind. Gewoon iets wat met de opleiding te maken heeft. Dus ik weet nog niet specifiek wat, maar in ieder geval geen winkel. Iter: Ok, en waarom dan geen winkel? Itee: Ja omdat je daar toch wel, het zijn toch vaste dagen, je werkt meestal van 9 tot 5, er zit een bepaald ritme in, he, je begint met opstarten, je eindigt met schoonmaken en met de kas tellen bij wijze van spreken. En ik denk ja, bij op creatief vlak toch, ja denk ik toch aan iets anders. Je hebt steeds andere, je wordt ook beïnvloed bijvoorbeeld door buitenstaanders, op creatief valk begrijp je? Iter: Ja, Itee: dus eigenlijk ja, je kan er veel meer mee eigenlijk. Je kan je eigen ding erin kwijt. Als je in een winkel werkt niet, dan ben je afhankelijk van uh ja gewoon de dag. Iter: Ok, ik hoor je ook aangeven een tijdsschema, dus van 9 tot 5 … Itee: Ja…. Iter: Vind je dat heel vervelend als er zoveel ritme inzit? Itee: Ja nu, niet, nu vind ik het wel, nu geeft het structuur,weetje, ook met school erbij denk ik het is lekker, om 8 uur kan ik zeg maar met huiswerk beginnen zeg maar. Maar later vind ik het wel fijn ook wel andere tijden te hebben, niet continu alleen maar alleen binnen dat tijdslimiet werken, maar ook gewoon als ik , ja als ik met deze opleiding iets ga doen zeg maar dat ik er dan ook s’avonds aan kan werken. Ja Iter: Ok, en wat heeft dat nu voor invloed op de ideale bijbaan naast je studie, want nu heb je het heel veel over later, wat je later zou willen doen, maar hoe zou nu jou ideale bijbaan eruitzien, dus dat kan ook qua tijden?
Itee: Ja, nu zou ik bijvoorbeeld in het weekend niet meer willen werken. Iter:Ok, Itee: Dus gewoon zeggen nouja, twee avondjes in de week eigenlijk. Maar dan toch nog wel goed verdienen. Iter: Wat is, als ik dat mag vragen goed verdienen? Itee: Nou, uh in ieder geval wel het bedrag wat ik nu verdien, weetje, gewoon hetzelfde qua loon… Iter: maar in minder uren. Itee: Ja gewoon in minder uren, dat je in het weekend ook gewoon meer ontspanning hebt en minder moe bent enzo, maar ook eigenlijk dat…ja….uh dat toch…ook een creatieve manier mezelf in beeld brengen. Want nu doe ik eigenlijk hetgeen dat ze verwachten van mij eigenlijk in de winkel staan en verkopen, maar gewoon wat meer collages maken, communiceren met mensen via, ja via een creatieve manier eigenlijk. Iter: En wat bedoel je precies met een creatieve manier, want er zijn meerdere manieren om je creatief te uiten, maar je noemt wel iets met collages, Itee: Ja, Iter: Zou je er wat meer op kunnen noemen? Itee: Ja, ik zou het bijvoorbeeld leuk vinden om uh, uh, ja om websites bijvoorbeeld gebruiksvriendelijker te maken, zoals van wat vinden mensen van een website en wat kan het wat leuker maken, maar met collages bedoel ik ook wat meer, uh, ja zoals in een tijdschrift. Dat je dan meer gaat kijken, welke foto’s passen goed bij elkaar. Hoe kan ik mensen eigenlijk, ja imponeren, eigenlijk met bijvoorbeeld een collage in een tijdschrift zegmaar, ik vind het heel leuk om, ja daar kan ik me heel erg in uiten om creatief bezig te zijn, dus. Een stukje ontspanning is het ook. Iter: Ok, prima, nou dan wil ik je hartelijk bedanken voor het gesprek en uh ja dankjewel voor je antwoorden. Itee: Ja is goed. Iter: Ok, Itee: Ok
Verslag en evaluatie interview en feedback observanten Over het algemeen vond ik het interview goed lopen, ik had er op gelet om een open houding aan te nemen, door niet tegenover elkaar, maar naast elkaar te gaan zitten. Ook heb ik gelet om mijn zithouding en of mijn armen niet over elkaar geslagen waren. Tijdens de introductie van het gesprek kwam de inhoud van het interview, de anonimiteit/vertrouwelijkheid en dat het werd opgenomen aan bod. De tijdsduur en het testen van de opnameapparatuur kwamen niet aan bod, dit was ook niet in het interviewschema opgenomen. De itee werd met ‘jij’ aangesproken, hier is voor gekozen omdat de itee en bekende is en het voor de leeftijd en de status gepaster is om de itee met ‘jij’aan te spreken. Tijdens de introductie van de topics zijn er geen sturende of subjectieve vragen gesteld, tijdens het doorvragen zijn af en toe wel sturende of subjectieve vragen tussen geglipt. Hieronder een voorbeeld van de introductie van en topic waarbij ik toevoegingen maakte die ik beter niet had kunnen gebruiken: ‘Hoor ik in je verhaal, maar als je zou kunnen uitleggen wat nou voor jou de ideale bijbaan naast je studie, dus dat mag ook met geld te maken hebben, maar ook met de functie of wat dan ook.’ Ik had het laatste deel van de zin ‘dus dat….dan ook.’ het beste weg kunnen laten, en daar later nog over kunnen doorvragen. Tijdens het interview kwamen er geen vragen voor met vaktermen of moeilijke woorden. Ook kwamen er geen ontkenningen of dubbele ontkenningen voor. Wel stelde ik een aantal keer lange vragen met ingewikkelde zinsconstructies. Formuleringen als de eerste en de tweede vraag zijn niet voorgekomen in het interview. Er waren tijdens het interview geen stiltes, daarom heb ik de itee niet hoeven helpen door smallere vragen te stellen. Ook zijn er geen tegenvragen gesteld of opmerkingen over de vragen gemaakt. De analyse van mijn stem. Ik praatte in het begin wat snel, dit kwam door de zenuwen. Hierna heb ik mijn stem tempo verlaagd. Ik heb van mijzelf een verstaanbare stem qua articulatie en volume, hier heb ik ook geen veranderingen in gehoord tijdens het interview. De toonhoogte en de melodie in mijn stem gaven aan dat ik geïnteresseerd was in de informatie die de itee mij gaf. Tijdens het terugluisteren van het interview kwam ik erachter dat ik te weinig verbale ondersteuning heb toegepast. Ik heb maar een aantal keer ‘hm-mm’ gebruikt, maar verder geen enkele keer ‘ja-ja’, ‘aha’, ‘nee’ of ‘precies’. Ook van de papegaaimethode heb ik geen gebruik gemaakt. In het interview heb ik over het algemeen genoeg doorgevraagd. Er was wel een keer dat ik eigenlijk meer wilde vragen maar dat niet durfde omdat ze het onderwerp vermeed. Dat was bij het financiële deel. De afronding van het interview was nogal abrupt, ik wist niet meer waar ik het over moest hebben, de itee wilde de vraag over hoeveel ze verdiende niet beantwoorden en daardoor werd de sfeer gespannen. Ik heb de itee wel bedankt voor de medewerking, maar verder niet gevraagd of de geïnterviewde nog iets kwijt wilde, wat de itee van het interview vond of wat er nu ging gebeuren.
Ik heb bij één subtopics half/ onafgemaakt antwoord geaccepteerd, maar heb geen globale antwoorden als leuk geaccepteerd als antwoord. Ik heb het gevoel dat ik eigenlijk alle topics niet voldoende aan de orde heb gesteld. Ik moet er voortaan beter op letten dat ik stiltes laat vallen die de respondenten zelf gaan invullen met meer uitleg over het besproken topic. De itee heeft altijd correct en niet sociaal wenselijk geantwoord op mijn vragen, wel heeft de itee, eenmaal een antwoord gegeven uit beleefdheid. Af en toe heb ik sturende vragen gesteld als ik wilde doorvragen, wel heb ik gebruik gemaakt van ‘Kun je me daar iets meer over vertellen?’ als doorvraag. Bij nader inzien had ik de volgende formuleringen ook goed kunnen gebruiken tijdens het interview: - Kun je dat uitleggen? - Hoe bedoel je dat? - Wat moet ik me daarbij voorstellen? Feedback observanten. Alle ingevulde formulieren zijn te vinden in de bijlage van dit portfolio. Pluspunten: - Veel rust - Weinig suggestieve vragen - Rond goed de topics af met een samenvatting - Neemt de tijd voor een volgende vraag - Vertelt goed achteraf wat de itee antwoord - Beschrijft goed de gevoelens van de itee en de gadachten - Goed vragend of ze het wel mag vragen - Heel rustig zittende Minpunten: - Geen afronding aan het einde, het was plots over - Er wordt niet genoeg door gevraagd - Kwam niet terug bij het bijbaantje, (bij afdwalen) - Er werd een waarom-vraag gesteld
Algemene Do’s en Don’ts van één op één interview Do’s -
De ruimte speciaal inrichten voor het interview Begin met een voorstelronde Vertel waarom je de respondent hebt uitgenodigd Wat het onderwerp is van het interview Vragen hoe degene aangesproken wil worden, je/jij of u Vertel wat er met de resultaten gebeurt, wat iemand bijdraagt Af en toe een pauze laten vallen, iemand laten nadenken Doorvragen op een niet suggestieve/sturende manier Probeer zelf zo rustig mogelijk te praten en te reageren en geef respondenten de tijd Gebruik verbale stimulatie door de tussenvoegsels: ‘hmm-hmm’, ‘ja-ja’ etc te gebruiken Herhaal de antwoorden van de itee om zeker te weten dat jij het goed begrepen hebt en de itee weet dat jij hem begrijpt. Dit geeft ze ook een kans om verder te vertellen. Zorg goed voor de respondent, bied eten en/of drinken aan Stel je zo open mogelijk op, let op zithouding en het kruisen van de armen Nieuwsgierig zijn en ook zo overkomen op de itee Bij heftige emoties de itee de tijd en de ruimte geven om te kalmeren Blijf zo goed mogelijk in de rol van de iter Herhaal aan het einde van het interview kort wat de respondent heeft verteld en vraag of hij/zij daar nog iets aan toe te voegen heeft Bedank de itee voor medewerking aan het interview
Don’ts -
Te laat komen De respondent dwingen aan het interview mee te doen Geestverruimende middelen gebruiken De antwoorden van de itee beoordelen Veel over jezelf praten tijdens een interview Suggestieve en sturende vragen stellen Als de itee heftige emoties ondervind die emoties negeren en snel verder gaan naar ander onderwerp of vraag Met de itee in discussie gaan over onderwerpen, het gaat om de mening en interpretatie van de itee, ookal weet jij dat die interpretatie fout is of een andere mening hebt. De itee niet geloven en dat ook uitspreken De itee een vraag stellen, het antwoord krijgen en daarna vertellen wat jouw ervaringen daarover zijn. Te snel de vragen stellen en de itee geen ruimte geven om antwoord te geven Ongeïnteresseerd overkomen Een gesloten houding tonen
Overzicht van sterke en zwakke punten van de IDEO methode Shadowing Sterke punten: 1. Het laat zien hoe het product eventueel effect heeft of complementeert op het gedrag van de gebruiker. 2. Het is een manier wat de ontwerpmogelijkheden laat zien. Zwakke punten: 1. Er kunnen geen samenwerkingproblemen worden opgelost 2. Er kan geen specifiek persoon worden beoordeeld
Rapid ethnography Sterke punten: 1. Het toont een diep direct begrip van gewoonten, rituelen en natuurlijke taal. 2. Het toont betekenissen rond relevante activiteiten en kunstvoorwerpen. Zwakke punten: 1. Het kost heel veel tijd 2. De resultaten zijn moeilijk te presenteren op een manier, die bruikbaar is voor ontwerpers.
Guided Tours Sterke punten: 1. Een exploratie maken van voorwerpen en objecten helpt mensen om hun intenties en waarden terug te roepen. 2. De achterliggende gedachtes en motivaties van mensen kunnen beter te worden begrepen. Zwakke punten: 1. Mensen moeten maar net goede herinneringen hebben aan bepaalde plekken. 2. Je kan maar met 1 persoon de guided tour doen, waardoor ook deze methode veel tijd kost.
Personal inventory Sterke punten: 1. Handig wanneer je wilt weten wat mensen doen en denken en hoe dat in patronen gezien kan worden in hun stijl van leven 2. Een goede manier om er achter te komen welke producten en objecten mensen dagelijks tegenkomen en gebruiken. Zwakke punten: 1. Iedere dag kom je wel nieuwe objecten en producten tegen en je gebruikt ook niet elke dag dezelfde producten. 2. Mensen zien en gebruiken heel erg veel producten per dag.
Behavioral mapping Sterke punten: 1. Helpt om zones van verschillende ruimtelijke gedragingen te definiëren. 2. Geeft ook alle plekken aan waar niemand ooit komt. Zwakke punten: 1. Je kunt niet nagaan waarom die mensen daar niet kwamen, daar heb je nog een onderzoek voor nodig. 2. Weinig manieren van tracking mogelijk.
Fly on the wall Sterke punten: 1. Je ziet wat mensen eigenlijk doen binnen werkelijke contexten en termijnen, zonder mensen te storen. 2. De observatie kan je opnemen, waardoor je kan terug kijken naar het gedrag. Zwakke punten: 1. Je weet niet waarom de mensen het doen. 2. Je moet er veel tijd aan spenderen.
Behavioral archaeology Sterke punten: 1. Je kunt aan slijtage, plaatsing en organisatie ven producten en ruimten de activiteiten van mensen nalezen. 2. Je krijgt een duidelijke weergeven van hoe objecten en omgevingen vorm geven aan iemands leven, als hoogtepunten van hun levenstijl, gewoonten, prioriteiten en waarden. Zwakke punten: 1. Je komt er niet achter waarom mensen hun producten en ruimten zo indelen. 2. Misschien zijn spullen of ruimtes hiervoor wel door anderen gebruikt die hele andere taken of functies hadden en dus ook andere bedoelingen met de producten of ruimte
Time-lapse video Sterke punten: 1. Je krijgt objectieve, lengte overzichten van activiteiten binnen een context 2. Geeft je de mogelijkheid om bewegingen in een ruimte over een langere periode te observeren Zwakke punten: 1. Veel video materiaal om te bekijken. 2. Mensen kunnen niet uitleggen waarom ze de ruimte gebruiken of zich in die ruimte zo bewegen.
A day in the life Sterke punten: 1. Het is een nuttige manier op onverwachte kwesties naar voren te brengen in de dagelijkse routines en omstandigheden die de mens dagelijks ervaart. 2. Je krijgt een beeld van de dagelijkse kwesties die de geobserveerde meemaakt. Zwakke punten: 1. Elke dag is anders, dus kan je eigenlijk geen uitspraken doen als je maar 1 dag hebt doorgenomen. 2. Daarbij verschillende de dagindelingen van mensen van elkaar.
Still-photo survey Sterke punten: 1. Je krijgt een inzicht in patronen van gedragingen en inzichten die betrekking hebben op een bepaald product of context evenals structuren en ontwerpideeën. 2. Je kan door middel van een fotoreportage tot een nieuw productidee komen. Zwakke punten: 1. Je weet nooit of je wel diep genoeg in het onderwerp bent gedoken. 2. Ook kan je niet weten waarom mensen juist dat ontwerp willen.
Observering Robert Kranenborg -
Begint met de taakverdeling Maakt opmerking over het smerig achterlaten van de keuken de dag ervoor Bladert papieren door Kijkt naar een pan met chocolade erin, maakt er een opmerking over Legt aan een kok uit hoe je iets klaarmaakt Chef geeft advies Onenigheid met kok over advies Werpt blik in schaal Legt met handen en voeten uit hoe een mixer werkt, doet daarbij de bewegingen van een mixer na met handen Beoordeelt gerecht, neemt hap, schuift bril omhoog en geeft oordeel Neemt hap zit aan bril Chef haalt vingers over zijn mond alsof hij een rits dichtdoet, na uitval van kok Kijkt naar de camera op het plafond maakt met 1 vinger een beweging van links naar rechts en zegt daarbij ‘tik tak tik tak’ Eindoordeel met lach op gezicht en armen over elkaar.
Omdat er niet duidelijk was dat er voordat je zou beginnen een onderzoeksvraag opgesteld en beantwoord moest worden. Hierom heb ik een onderzoeksvraag na de eigenlijke observatie bedacht voor een tweede keer observeren. Onderzoeksvraag: Welke gezichtsuitdrukkingen vertoon Robert Kranenborg tijdens het beoordelen van de gerechten?
Do’s en Don’ts van Naturalistic Observation Do’s -
Goed luisteren Goed kijken Zo onopvallend mogelijk zijn Je manier van onderzoek (IDEO methode) goed uitkiezen Veel tijd vrij maken voor het onderzoek Je meetinstrument goed uitkiezen op manier van onderzoek Wees geduldig Laat de conclusie achter wegen
Don’ts -
Proberen mee te doen in de natuurlijke omgeving Mensen in een niet natuurlijke omgeving bestuderen Te snel conclusies trekken Er te weinig tijd voor inplannen Verwachtingen hebben Denken controle te hebben over de situatie Probeer niet in stereotypen te denken
Do’s en Don’ts gebruiksonderzoek Do’s -
Doelgroep goed bepalen voordat je het onderzoek start Let op het taalgebruik bij het aanspreken van de respondenten Neem het onderzoek op zodat het later terug te kijken is. En maak kanttekeningen Zorg dat je het onderzoek ingaat met een overzicht van de aandachtspunten mbt tot het gebruik, gelet op de gedane vooronderstellingen en geformuleerde onderzoeksvragen Schenk aandacht aan de ruimte waar het onderzoek wordt plaatsvindt, zorg voor een comfortabele sfeer. Geef uitleg waarom dit onderzoek plaatsvindt Stel vragen en vraag vooral ook door Let op dat de proefpersoon over zichzelf praat en probeer dit anders toch te stimuleren. Het onderzoek nabepreken met de respondenten.
Don’ts -
Geen aannames maken Te snel ingrijpen Met een kant en klare vragenlijst werken en daar ook niet van afwijken Geen aandacht schenken aan onverwachte opmerkingen tijdens de observatie Presenteer je nooit als ontwerper De opname apparatuur al uitzetten tijdens de nabespreking Geen pilot test uitvoeren Onderzoeksvragen niet aanpassen als dat wel nodig is Niet uitleggen aan de respondent waar het onderzoek voor dient en hoe de resultaten gebruikt gaan worden De respondenten niet warm maken voor onderwerp door sensitizer, wanneer dit wel goed kan mbt tot het onderzoek
Woordelijke introductie en instructie aan deelnemers van een gebruiksonderzoek naar verpakkingen Introductie en instructie Hartelijk dank dat ik bij u thuis dit onderzoekje mag verrichten. Ik leg u straks verder uit waar het over gaat en waarom dit onderzoek wordt uitgevoerd. Vindt u het erg als ik de camera alvast start? Mag ik u misschien vragen om een kopje koffie? Of is dit erg onbeleefd? Ik heb wel mijn eigen koffie meegenomen, deze is fairtrade, zou u het erg vinden om hiermee koffie te zetten? *als de koffie gezet is* Dank u wel. Ik wil u nu graag uitleggen waarover het onderzoekje gaat. Ik heb net meegekeken hoe u koffie zet. Te beginnen met hoe u met de verpakking van het product omgaat. Dit was het eigenlijke onderzoek. Maar nu wil ik nog weten waarom u het zo doet! Het doel van dit onderzoek is namelijk inzicht krijgen in het gebruik van de verpakking om in een volgende versie de verpakking te optimaliseren. Ik zou graag met u terugkijken hoe u met de verpakking omgaat.
Do’s en Don’ts van contextmapping Do’s -
Mensen op een persoonlijke manier benaderen Je het belang van je respondenten realiseren Een sensitizer maken Contaxtmapping mixen met andere onderzoeksmethoden Alles uitwerken wat mensen hebben gezegd en gedaan
Don’ts -
Niet op het jargon letten en daarom mensen te kinderachtig aanspreken Niet alles transcriberen Te weinig tijd inplannen voor het verwerken van de ruwe data
Onderzoeksvoorstel Onderzoeksvoorstel Groepssessie Vivian Dijkstra Sanne Verbaan Datum: 25-10-2010 Tijdstip: 18.15 Locatie: HHS lokaal SL 5.80 Probleemstelling Huisvuil zorgt voor veel irritaties.
Opwarmer Opdracht: Teken je vuilnisbak met inhoud. We hebben gekozen voor deze opwarmer omdat op deze manier men op een oppervlakkige manier al bezig is met het onderwerp van onze sessie. En omdat wij tijdens de hoofdsessie een getekend resultaat willen zien laten wij de respondenten hier al wat tekenen zodat dit verderop in het proces wat natuurlijker en makkelijker gaat.
Hoofdsessie Eerst gaan we centraal brainstormen door een mindmap te maken. Op deze manier stimuleren we de ideeëngeneratie en brengen we deze op gang zodat we daar verderop in de sessie de vruchten van kunnen plukken. Vervolgens gaan we over op anoniem brainstormen. Iedereen kan hier allerlei dingen verzinnen en op de post-its schrijven. Op deze manier is het gemakkelijk te clusteren en tevens zijn mensen minder bang om precies op te schrijven wat ze denken omdat ze niet bang hoeven te zijn wat de rest van de groep zal denken gezien het feit dat het anoniem is. Deze post-its worden door de sessieleiders geclusterd, zo wordt duidelijk wat de meest overeenkomstige ideeën zijn en zo wordt er voorkomen dat de respondenten hetzelfde idee uit werken. Eenmaal een keus gemaakt uit alle post-its wordt deze uitgewerkt op een A3. Dit omdat we hier dus een uitgewerkte oplossing krijgen. Aan de hand van deze visualisatie hebben de respondenten
houvast tijdens het vertellen over hun bedachte oplossing. Tevens geeft het de andere respondenten en ook de sessieleiders een duidelijker beeld van wat het idee is en hoe het werkt.
Sessieplan
Sessieplan Vivian Dijkstra Sanne Verbaan Datum: 25-10-2010 Tijdstip: 18.15 Locatie: HHS lokaal SL 5.80 Probleemstelling Huisvuil zorgt voor veel irritaties. Deelnemers 4 tot 6 respondenten de sessieleiders zijn HT studenten, nog niet erg bekend met creatieve sessies Benodigdheden doos met kleurpotloden en stiften Whiteboard of flipover A4 en A3 Markers Post-its Voorbereiding Lokaal inrichten – Vierkant schuin naar bord
Introductie
Vivian en Sanne
(2 minuten)
Dankjulliewel dat jullie mee willen doen met onze groepssessie. We gaan in deze creatieve sessie samen op zoek naar een oplossing voor de irritaties aan huisvuil. Om ervoor te zorgen dat het beste resultaat gehaald word, zullen we meerdere opdrachtjes doen. Let op dat je tijdens de opdrachtjes en zeker tijdens de opwarmer geen oordeel hebt, alles is mogelijk, niets is te duur, te overdreven en als het al bestaat is het ook geen probleem. Probeer zoveel mogelijk door te associëren op elkaar en bedenk altijd, meer is beter.
Opwarmer
Vivian
(5 minuten)
Om het creatieve denken te stimuleren beginnen we met een opwarmer. Een warming-up voor de geest zodat iedereen wakker en alert is en klaar om heel veel ideeën te bedenken en door te associëren op elkaar. We gaan eerst kijken naar hoe het huisvuil bij jullie geregeld wordt. Dus zouden jullie allemaal op een A4tje jullie afvalbak willen tekenen met inhoud. Kunnen jullie niet iets vertellen over de plaats van de afvalbak, wie het huisvuil regelt enzovoorts.
Probleemanalyse Sanne (8 minuten) De probleemstelling voor deze creatieve sessie is: Huisvuil zorgt voor veel irritaties. We zijn op zoek naar vernieuwende oplossingen voor irritaties aan het huisvuil. Maar om tot die oplossingen te komen moet er eerst van alle kanten naar het probleem worden gekeken. Daarom zullen we eerst een opdracht doen. We gaan een mindmap maken. Op het bord staan de woorden ‘Irraties aan huisvuil’. We gaan nu kijken waar je aan denkt bij de woorden en daar gaan we op door associëren. Eerst zullen de deelnemers vrij gelaten worden om zo veel mogelijk te kunnen invullen. Als we merken dat er minder geassocieerd wordt zullen we zeggen dat ze ook kunnen nadenken over de oorzaken en gevolgen.
Ideeën genereren Vivian (5 minuten) Nu we weten wat het probleem is kunnen we naar oplossingen gaan zoeken. Dit zullen we doen door brainwriting, waardoor er zo veel mogelijk oplossingen naar boven komen. Anoniem brainstormen Iedereen krijgt post-its, schrijf zoveel mogelijk oplossing op de post-its voor de irritaties aan huisvuil. Als je een oplossing op de post-it hebt gezet plak de post-it dan in het midden van de tafel. Laat je, als je het even niet meer weet, inspireren door de oplossingen van anderen. Omdat we nu erg veel ideeën hebben gegenereerd, gaan wij ze clusteren. Ideeën uitwerken Sanne (10 minuten) In de vorige stap hebben we de ideeën terug gebracht tot een overzichtelijk aantal clusters. De principes van deze clusters proberen we ze zo goed en sterk mogelijk te maken Haal nu 1 post-its/blaadje van het bord die je interessant lijkt.
Werk deze oplossing uit in tekst en beeld. Geef toelichting op je tekening
Afsluiting Vivian en Sanne De respondenten bedanken voor hun medewerking in het vinden van een oplossing voor de irritaties aan huisvuil.
Evaluatie Groepsessie Evaluatie groepssessie
Hoe vonden we de start? De start ging goed, dit kwam mede doordat de respondenten al opgewarmd waren door de vorige sessie. En elkaar al wat beter kenden waardoor ze zich meer op hun gemak voelde. We hebben duidelijk verteld wat het doel van de sessie was en wat er van de deelnemers verwacht werd. Hoe werden de technieken geïntroduceerd? Bij elke techniek werd uitgelegd wat de bedoeling was van de techniek en indien nodig werd de techniek kort toegelicht. Wat voor effect had de techniek? De opwarmer heeft er voor gezorgd dat het tekenen bij de hoofdopdracht een minder hoge drempel had. Ook al maakte sommige van de respondenten zich zorgen over dat ze niet mooi konden tekenen, hierbij hebben we ze geprobeerd gerust te stellen.
Wat ging er goed en wat niet? De opwarmer ging goed, het leek misschien van niet maar door de problemen konden wij als leiders gemakkelijk overschakelen naar het vertellen over de situatie van de prullenbak. De interactie ging goed en verliep natuurlijk, dit kan ook komen doordat we het grootste deel van de respondenten kenden.
Voor de mindmap hadden we langer de tijd moeten nemen en niet alleen de irritaties zelf maar ook alle andere dingen die ermee te maken zouden kunnen hebben er aan toe moeten voegen. De eindresultaten hebben ons hier en daar verrast, er was een idee waar we zelf nog niet over na hadden gedacht. Wat zijn de voor- en nadelen van de technieken? Mindmap: + Een centrale bezigheid waardoor er meer interactie tussen de respondenten mogelijk is. - De gedachten zijn erg aan de oppervlakte.
Brainwriting: + Mensen gaan door associëren op hun eigen ideeën maar ook op die van anderen. - Veel dezelfde ideeën. Wanneer zou je deze techniek in het vervolg inzetten? De mindmap is eigenlijk op elke situatie toe te passen, alleen moet je goed bekijken op welk moment van de sessie deze voor de meeste ideeën gaat zorgen. Wat vond je van de nabespreking? Het was jammer dat we zo weinig tijd hadden voor de nabespreking waardoor er geen tijd was voor een groepsdiscussie. Wij denken dat dit erg nuttig was geweest en dat daardoor nog meer ideeën ontstaan zouden zijn. Het is wel moeilijk om geen suggestieve vragen te stellen als mensen stil vallen bij de beschrijving van het eindproduct. Dit is bijna niet te vermeiden als je tot een conclusie wilt komen. Hoe verliep de afronding? De afronding verliep prima, we hebben ze bedankt voor hun medewerking en de sessie positief afgesloten.
Do’s en Don’ts voor een groepsessie Do’s -
Maak een onderzoeksvoorstel Nodig respondenten uit naar relevantie naar het onderwerp van het onderzoek Maak een compleet sessieplan inclusief de uitgeschreven woordelijke introductie en instructies op de opdrachtjes en technieken Bereid de sessie goed voor, oefen het een keer Deel de ruimte in hoe de respondenten zich op hun gemak voelen Leg bij de opening van de sessie uit waarom de mensen zijn uitgenodigd, wat het doel van het onderzoek is, hoe lang het gaat duren, of ze nog steeds toestemmen met de opnames etc. Probeer in de instructie zo duidelijk mogelijk uit te leggen wat de opdracht is, wat er verwacht wordt en eindig met of er nog vragen zijn. Help de deelnemers op weg bij de opdracht, stimuleer interacties Let tijdens de opdrachten of discussies op non verbale signalen en verwoord deze om erachter te komen of de respondenten het zo bedoelen Probeer zo goed mogelijk aan te geven hoeveel tijd de respondenten hebben en kondig ruim van te voren aan wanneer de opdracht zal worden beëindigd. De resultaten met de respondenten bespreken en vragen of dit goed begrepen is Suggestieve vragen vermijden Vraag door sluit de bijeenkomst goed af met een samenvatting, vertel wat er met de resultaten worden gedaan, vraag of er nog vragen zijn
-
Bedank de respondenten voor hun deelname aan de sessie
Don’ts -
Te laat komen Geen respondenten hebben De ruimte niet inrichten op gemak en comfort van de respondenten Geen materialen bij je hebben om de sessie te kunnen houden Geen of incompleet sessieplan hebben gemaakt Niet goed voorbereid Je niet voorstellen aan de deelnemer Suggestieve vragen stellen Oordeel geven aan mening van gebruiker Niet doorvragen Weglopen terwijl de deelnemers bezig zijn met een opdracht Niet luisteren Geen open houding Boos worden op de deelnemers als ze iets niet begrijpen De respondenten uitlachen
